Domein HBO Engineering
[email protected]
www.hbo-engineering.nl
Verslag Landelijk overleg Elektrotechniek - Domein HBO-Engineering Datum: 15 maart 2013, 10u-13u, HAN Arnhem Aanwezig: Pauline van den Born (HAN), Janny Slagter (Hanze) , Herman Riezebos (HAN), Antoine de Waal (Fontys), Jeen Postma (Hanze), Albert Moes (HU), Corné Duiser (HU), Thijs van Vliet (Avans – den Bosch), Jolling Lodema (Windesheim – Zwolle), Jobert Ludlage (Avans - Breda), Derk Pruisken (Avans - Breda), Harald Theunissen (Zuyd), Emile van de Logt (HR), Jorien Schreuder (HvA), Martin Rodenburg (Avans - den Bosch), Gerrit Jan Donker (Inholland – Alkmaar), Enno Beenes (HAN), Hans Oerlemans (HU) Inleiding Het boekje BoE is goedgekeurd door de hbo-raad. We moeten nu verder met de uitwerking van de zaken die landelijk moeten worden vastgelegd. Thjeu Houben wijst ons is om de systematiek/het proces van TBK voor het beschrijven van de BoKS. Er wordt nu verwacht dat wij landelijk invulling geven aan de inhoud van het boekje. 1a Verslag van 2-11-2012 Het verslag van de vorige bijeenkomst wordt goedgekeurd. Er zijn geen opmerkingen. 1b Mededelingen Martin Rodenburg geeft informatie over de voorgenomen besluiten die de hbo-raad vandaag (15-3-2013) wil nemen over de inrichting van de zes domeinen middels stamopleidingen. Er is nu afgesproken dat er niet meer op het aantal stamopleidingen wordt gestuurd. Het doel is duidelijkheid voor de student. Het voornemen is om in ons domein (hbo-engineering) tot 12 stamopleidingen te komen. Engineering is een breed domein en het idee is dat het beroepenveld de 12 stamopleidingen ook draagt. Er komt ook een nieuw domein met de naam “Creative Technologies”. Er zullen ook spelregels komen voor de differentiaties. Wellicht worden we daarover nog geconsulteerd. Het idee is dat de scholen die differentiaties vrij kunnen invullen (na een moratorium van één jaar). Het is aan de scholen om zich te verhouden tot de bachelorgraad en zich daarover te verantwoorden. De invoering gaat voor alle domeinen tegelijk in en niet gefaseerd. Het voorstel is om dat per september 2015 te doen. Er is ook sprake van meer duidelijkheid over welke bachelorgraad die bij een opleiding hoort. Nu is dat soms nog onduidelijk. De CvB’s van de scholen zullen nu moeten aangeven wat er gaat gebeuren met de opleidingen die gaan verdwijnen en onder welk croho die worden ondergebracht.
Domein HBO Engineering
[email protected]
www.hbo-engineering.nl Hoe gaan we het bedrijfsleven betrekken bij dit proces? Als we dat landelijk doen, dan praten we met de bracheorganisaties en grote bedrijven. Als we dat op decentraal/regionaal niveau doen, dan sluit dat waarschijnlijk veel beter aan tussen school en werkveld (werkveldadviesraad/beroepenveldcommissie). Er moet wel duidelijkheid zijn voordat, in het najaar, de voorlichting over de opleidingen start. 2 Stand van zaken omtrent het competentieprofiel Bachelor of Engineering Emile van der Logt haalt een aantal punten naar voren uit de brief waarin de hbo-raad het boekje met de nieuwe competenties officieel aanvaardt. Het boekje heeft nu een formele status. Er wordt aandacht gevraagd voor de profielbeschrijving en de body of knowledge (BoKS) en het feit die mogelijk beïnvloed worden door de verbreding van de profielen. Het boekje staat op de website van hbo-engineering (hboengineering.nl/actueel.php). 3 Terugblik op de themadag hbo-engineering van 30 november De presentatie over de stamopleidingen gaf een goed beeld van wat er speelde. Daar is ook de aanpak van TBK om te komen tot een BoKS gepresenteerd. Hierover wordt nog informatie verspreid onder de deelnemers van het platform hbo-elektrotechniek (AP Jolling). 4 Werkgroep ‘profilering Elektrotechniek’ (WG-PE) Na een bijeenkomst en gesprekken met enkele betrokken partijen is de voorlopige conclusie beter niet te snel een wijziging van de naam van het croho te willen. Het werkveld herkent de huidige naamgeving en hecht daar toch aan. Bovendien is er nu ook al een Engelstalige naam voor het croho mogelijk (Electrical and Electronic Engineering). Hans geeft aan dat hij meer ziet in het laten zien van de context. Daarin kunnen we dan vakmensen laten zien waarmee de student zich kan identificeren en waar hij graag bij zou willen horen. Ook gezien de huidige verandering van de stamopleidingen is het verstandig om even te wachten met het veranderen van de naam. Het zal ook helpen als er eerst goede beroepsprofielen zijn en daarmee invulling te geven aan de beelden van de opleidingen. Die beroepsprofielen zijn er nu nog niet. Pauline voegt toe dat in het mbo de naam Elektrotechniek nog sterk gekoppeld is aan installatietechniek. Daar zou, in overleg met het mbo, een verbetering van de beelden van het vakgebied kunnen worden gevonden. Binnen mbo is ook een herschikking van de opleidingen aan de gang. Iedereen zou erbij gebaad zijn als er een duidelijk aansluiting is tussen mbo en hbo. Ook wat betreft de naamgeving. Er zijn tekenen dat er een kentering is in het aantal elektrotechniek studenten. Bij open dagen en pre-bachelor cursussen is veel meer belangstelling. We spreken af dat we voorlopig nog niet actief de naam te gaan veranderen.
Domein HBO Engineering
[email protected]
www.hbo-engineering.nl Voor het vervolg zal er nu een inventarisatie worden gemaakt van de manier waarop de opleidingen de beelden over het vakgebied laten zien. Hieruit zouden we de best practices willen halen. Ook over het gebruik van social media hiervoor zal hierin worden meegenomen. Er kan daarmee ook gekeken worden naar de mogelijkheid van gemeenschappelijke initiatieven. Volgende vergadering zullen de lokale ‘best practices’ in kaart gebracht worden. Ook het in kaart brengen van het landelijke aanbod van minoren kan helpen bij het laten zien welke onderwerpen er allemaal bij Elektrotechniek zijn te vinden. Het zou sterk zijn als er een landelijk beschrijving is van de opleiding. 5 Werkgroep ‘Body of Knowledge & Skils (BoKS)’ WG-BK De groep is niet bij elkaar geweest. Harald geeft aan dat hij een aanpak zoals bij WTB gebeurt te willen gebruiken. Die is ook gebaseerd op de eerder genoemde aanpak van TBK. We besluiten deze aanpak te kiezen en de groep met twee nieuwe leden uit te breiden (Jolling Lodema en Herman Riezebos). Bij WTB zijn heel snel acht leerlijnen benoemd en verdeeld over de scholen. Binnenkort afspraak in Zwolle. Er is al een startdocument gemaakt voor de BoKS waarin ook formules staan. Dat kan als startdocument gelden. Het document kan alvast worden verspreid (AP Jeen Postma). Het advies is om er ook gelijk naar learning outcomes (volgens Tuning, wordt door het domein ook geadviseerd) te gaan gebruiken voor beschrijving van de BoKS. Dat geeft internationale aansluiting en ook een goede communicatiemogelijkheid met het werkveld. Er was nog een korte discussie of de BoKS alleen over de eerste twee jaren zou gaan. Dat zal vaak zo zijn, maar de spreiding over de vier jaren kan door de scholen worden bepaald. De BoKS gaat dus over de hele studie. Het zal als een fractie van de studiepunten (bijvoorbeeld 50%) worden weergegeven. 6 Werkgroep ‘opleidingsprofiel’ WG-CP Emile van de Logt laat een voorstel zien voor het spindiagram van het minimum niveau. Die is gebaseerd op eerdere sessies met opleidingen tijdens het wordingsproces van het nieuwe boekje. Er komen telkens bijna dezelfde resultaten over. Het voorstel bevat ook de argumentatie voor het gekozen niveau. De eerste drie competenties (Analyseren, Ontwerpen, Realiseren) zullen zeker op niveau III. Beheren, Managen, Onderzoeken en Professionalisering staan op niveau II, Adviseren op als enige op niveau I. Een van de laatste twee zou op niveau III moeten voor accreditatie. Vooral voor Onderzoeken leidt dat tot een discussie. Zou voor een hbo'er moeten halen volgens de Dublin descriptoren. Er wordt door Gerrit Jan Donker ook verwezen naar het NVAO-rapport van Dunnewijk over dit onderwerp. Dat zou heel hoge eisen stellen aan onderzoeken. Niet iedereen ziet niveau III als realistisch, niveau II wel. De inschatting is dat het boekje voldoende vrijheid geeft om het niveau te kunnen kiezen en ook niveau II voldoende kan zijn voor het hbo. Je moet dan wel goed motiveren.
Domein HBO Engineering
[email protected]
www.hbo-engineering.nl Albert Moes laat het POKI-model zien (POKI = Product, Organisatie, Kennis, Impact). Daarmee is heel duidelijk aan te geven wat het onderscheid is tussen de competentie “Analyseren” en “Onderzoeken”. Het model zal op de website (hboelektrotechniek.wordpress.com) worden gezet voor de deelnemers (AP Albert Moes - Hans Oerlemans). Het model kan ook gebruikt worden in de discussie met het werkveld. Er blijken wel enige verschillen te zijn tussen de opleidingen over de niveaus van de laatste vijf competenties. Er bestaat nog de mogelijkheid dat een opleiding afwijkt van het afgestemde profiel. Dat moet dan wel goed gemotiveerd worden (bijvoorbeeld voor Realiseren bij deeltijd). Die ervaring bestaat ook in het domein hbo-i. Het profiel wordt daar ook regelmatig bijgesteld. Vervolg: Er is afgesproken dat iedereen binnen vier weken (dat is dus uiterlijk op 12 april) zal reageren op het stuk over het competentieprofiel dat is ingebracht in deze vergadering (AP allen). Wie niets laat horen gaat dus akkoord. Als de op- en aanmerkingen zijn verwerkt zijn door de werkgroep tot een nieuw voorstel, dan kan dat in de volgende vergadering besproken worden. De opleidingen zullen dan daarmee naar hun regionale werkveld gaan om het te toetsen. 7 Vervolgacties 'Vreemde ogen dwingen' Er komen twee aspecten aan de orde: (1) meekijken bij elkaars afstudeeropdrachten en (2) clustervisitaties. Het eerste punt kan heel kleinschalig kunnen we onderling regelen. Voor het tweede punt kunnen scholen met dezelfde organisatie die de visitatie doet (NQA of Hobeon) ook gezamenlijk voorbereiden. Er is in de vergadering een eerste inventarisatie gemaakt (zie hboelektrotechniek.wordpress.com/deelnemers/ wachtwoord:xxx). Thijs van Vliet vraagt om een inventarisatie van koppels of individueel afstuderen: (1 betekent individueel, 2 betekent koppels) 1 Inholland
1 Avans Breda
1 Windesheim
1 Han
1 of 2 Utrecht
1 Zuyd
1 Hanze
1 Fontys
1 Amsterdam
2 Avans Den Bosch
1 Rotterdam
Domein HBO Engineering
[email protected]
www.hbo-engineering.nl 8 Concrete actiepunten Zie bij de diverse agendapunten bij de werkgroepen. Voor de volgende vergadering: 1. Welke minoren bieden we aan (inventarisatie) 2. Verhouding tot het mbo (verkorting/aansluitingsprogramma’s) 3. Voor de volgende vergadering gaan we ook kijken hoe de verschillende scholen de implementatie hebben aangepakt. We kunnen de ervaringen dan uitwisselen. Volgende vergadering De volgende vergadering zal begin juni plaatsvinden bij Fontys in Eindhoven. Jolling Lodema zal een datum prikken. Niet op 5 juni is de landelijke bijeenkomst van Werktuigbouwkunde ook. Rondvraag •
Op de website kan al een begin gemaakt worden met de lijst met minoren.
Hans Oerlemans 20-3-2013