13

Andrea , Luchtzuiveringstoestel In samenwerking met David Edwards,Harvard University ventilators, polycarbonaat, plant

Le Laboratoire

2009

PERSBERICHT TENTOONSTELLING Mathieu Lehanneur « CHOSES » 9/12/12 > 31/03/13

Voorstelling Om haar programma te vervolledigen rond sciencefiction dat wordt voorgesteld in het kader van het festival lille3000 over het thema ‘Fantastic’, wijdt Grand-Hornu Images een eerste solotentoonstelling aan Mathieu Lehanneur. Lehanneur is een bijzonder personages in de designwereld en fascineert zich al zeer vroeg voor de interactie tussen het lichaam en haar omgeving, levende systemen en wetenschap. In een persoonlijke en spontane enscenering onthult de tentoonstelling de manier waarop de ontwerper de natuurlijke en technologische mogelijkheden onderzoekt waardoor hij objecten kan vervaardigen die zowel functioneel zijn als magisch, zowel vreemd als vriendelijk. Zijn projecten, die hij soms ontwikkelt met de hulp van wetenschappers of dokters, vinden een nieuwe ergonomie uit voor concrete belangen: beter ademen, beter slapen, beter liefhebben, beter leven. Hij steunt zich op het rationele en irrationele deel van wetenschap en ontwikkelt een praktijk die zo dicht mogelijk bij de menselijke aspiraties ligt. Voor Lehanneur is de gebruiker in de eerste plaats een lichaam, een plaats van chemische uitwisselingen waarvan men de fysiologie moet bestuderen om aan haar behoeften, verlangens of emoties te beantwoorden. De tentoonstelling, die het geheel van zijn projecten omvat, van ruimtelijke inrichtingen of « producten » tot concepten die hij heeft ontwikkeld rond zijn lievelingsthema’s, is opgebouwd rond de notie van het/de ding (en), wat Mathieu Lehanneur als volgt omschrijft: " In de echte wereld is een ding een object zonder leven, soms zonder ziel. Een bewegingloze en stille metgezel voor de mens. In sciencefiction daarentegen, is een ding een levende, boeiende en soms angstaanjagende entiteit. De projecten die hier worden voorgesteld zijn een selectie van dingen, allerlei soorten dingen. Objecten die in grote of beperkte oplage werden vervaardigd, unieke stukken of projecten voor plaatsen. Behalve hun oorspronkelijke functie of context waarvoor ze werden ontworpen, zijn ze allemaal voorzien van een levenselement. Ze leven, maar voor de echte wereld … "

Power of love , MP3 speler in samenwerking met François Brument snelle prototypering, SDkaarten, mp3-speler, in-ears Galerij Slott, Parijs 2009

Dat levenssupplement vinden we bijvoorbeeld ook terug in het project Demain est un autre jour. Dat is een sculpturaal scherm dat de lucht weergeeft van de volgende dag in verschillende plaatsen van de wereld en is ontworpen voor een afdeling palliatieve zorg in Parijs. Het is ook wat de projecten K, Q en O, op een bepaalde manier, overbrengen: een supplement leven, ziel of menselijkheid. De narratieve kracht van deze projecten was ongetwijfeld het noodzakelijke element dat ervoor zorgde dat het tentoonstellingproject van Mathieu Lehanneur kon gekoppeld worden aan het programma dat Grand-Hornu wijdt aan sciencefiction. Hijzelf erkende dat het universum en de mechanismen van SF belangrijk zijn omdat ze een echte vrijheid bieden om nieuwe scenario’s voor het leven te heroverwegen. Hij maakt er zich anderzijds van los door elk project in de hedendaagse realiteit in te willen schrijven en niet in een hypothetische of speculatieve toekomst. Met een poëtisch potentieel dat geen enkele sciencefiction auteur zou verloochenen.

After thonet,kapstok Gebogen essenhout Collectie van het Musée des Arts Décoratifs, Parijs 2003

Biografie In enkele jaren tijd is de Franse ontwerper Mathieu Lehanneur uitgegroeid tot een van de opmerkelijkste persoonlijkheden van het hedendaagse design. Zijn projecten, zowel vernieuwend, functioneel als verrassend, zijn geïnspireerd op de observatie van het menselijke lichaam, wiskunde, psychologie of biologie ... Mathieu Lehanneur is in 1974 geboren en in 2001 afgestudeerd aan de ENSCI-Les Ateliers. Datzelfde jaar nog richt hij zijn eigen studio voor design en binnenhuisarchitectuur op. In 2006 krijgt hij een Carte Blanche van VIA en wint hij de Grand Prix de la Création van de stad Parijs. In 2008 krijgt hij van het Amerikaanse magazine Popular Science de "Best Invention Award" uitgereikt voor Andrea, een luchtfiltersysteem door planten, dat sindsdien een bestseller is. Hij wordt uitgenodigd om zijn ideeën voor te stellen op de TED-conferentie in 2009. Zijn studio werkt voor prestigieuze klanten rond designprojecten voor producten en binnenhuisarchitectuur. Mathieu Lehanneur wordt vertegenwoordigd door galerie Carpenters Workshop (ParijsLonden). Zijn projecten maken deel uit van permanente collecties: MoMA (New York), SFMoMA (San Francisco), Centre Pompidou, (Parijs), FRAC-Le Plateau (Parijs), Musée des Arts Décoratifs (Parijs), Design Museum (Gent).

Demain est un autre jour, station météo ledpanelen, acryl, honingraatstructuur, polycarbonaat, computer Afdeling palliatieve zorgen van de Groupe Hospitalier Diaconesses, Croix-Saint-Simon Carpenters Workshop Gallery, Londen & Parijs 2011

" In de echte wereld is een ding een object zonder leven, soms zonder ziel. Een bewegingloze en stille metgezel voor de mens. In sciencefiction daarentegen, is een ding een levende, zinderende en soms angstaanjagende entiteit. De projecten die hier worden voorgesteld zijn een selectie van dingen, allerlei soorten dingen. Objecten die in grote of beperkte oplage werden vervaardigd, unieke stukken of projecten voor plaatsen. Behalve hun oorspronkelijke functie of context waarvoor ze werden ontworpen, zijn ze allemaal voorzien van een levenselement. Ze leven, maar voor de echte wereld … " Mathieu Lehanneur

The island, Mineraalverstuiver ABS, metaal, houder met gesteriliseerd serum

Airmineral 2011

Fontaine, Aquarium In samenwerking met Anthony Van Den Bossche Keramiek, glas, waterpomp Galerij BSL, Parijs 2010

Gesprek met Marie Pok, directrice van Grand-Hornu Images De richting van uw werk is nogal bijzonder binnen de traditionele voorstelling van design. Wat heeft u, sinds uw studies, ertoe aangezet om u te interesseren voor de band tussen wetenschap en design ? Ik ben mijn designstudies begonnen zonder iets te kennen van die discipline. Ik was een maagd om het zo te zeggen... Ik had geen referenties, geen leermeester, geen a priori kennis. Ik was niet door iemand geïnspireerd, noch « vervuild » door modellen of te verwachten denkwerelden. Ik had een relatief vrije geest. Ik heb me dus, nogal naïef, zeer evidente vragen gesteld: tot waar kan een ontwerper tussenbeide komen? Waar houdt zijn onderzoeksdomein op? En wat waren de antwoorden op het vraagstuk over de rol van de ontwerper? Ik voelde dat je je vooral niet moet specialiseren, dat je open moet blijven voor elke nieuwe problematiek en, om het even wat het toepassingsdomein is, je vragen moet stellen, soms zelf naïeve. Ik voelde – en voel het nog steeds – dat de antwoorden zowel logisch, irrationeel als onverwacht moeten zijn. Ik zie het als mijn beroep om instrumenten aan mensen voor te stellen zodat die op de minst slechte manier kunnen leven. Of, om de zaken positiever te formuleren, om hen meer welzijn te brengen. Beantwoordt dat ook aan intieme, persoonlijke vragen? Ik heb nooit willen werken als een kunstenaar. Ik ben helemaal niet autonoom in creatie. Alleen, voor een wit blad heb ik geen ideeën en geen zin. Ik heb een dringende noodzaak aan opdrachten. Ik heb het nodig dat een bedrijf, een merk, een instelling, een multinational, een NGO of een plattelandskerk me een problematiek voorstelt, een raadsel om op te lossen. Maar elk project is voor mij ook een manier om er mijn eigen vragen en aspiraties in te verwerken. Elk project is een soort Paard van Troje... Zijn het die contextuele verschillen die verklaren dat u van een spiritueel project kan overstappen naar een commercieel en licht product? Het is de context en de aard van de bestelling die dat bepaalt. Het antwoord zal dan spiritueel en diepgaand zijn, of lichter, in functie van de oorspronkelijke vraag. Of meer bepaald in functie van de manier waarop ik daar op wens te antwoorden. U omschrijft uw taak als een zoektocht naar meer welzijn. Wat begrijpt u onder welzijn? Ik zie dat niet in de zin van onmiddellijk comfort. Voor mij is welzijn het moment waarop de mens zich bewust wordt van zijn lichaam, van zijn interactie met de omgeving. De mens denkt vaak dat hij perfect autonoom is, bevrijd van zijn dierlijke aard door het gebruik van zijn geest. Maar wij blijven nauw verbonden met onze omgeving, of het nu onze natuurlijke, huiselijke, stedelijke of planetaire omgeving is. Die relatie moet je zo mooi mogelijk maken. En de relatie tot de ander? Ze maakt volledig deel uit van de omgeving. Ik ben ervan overtuigd dat design eveneens de speelruimte heeft om daarnaar te handelen. Ik heb het nu zelf ervaren voor het project Demain est un autre jour, dat gedeeltelijk is bedacht als trigger voor gesprekken in een context waar woorden moeilijk te vinden zijn...

Wat zijn de grenzen van de interventie van de ontwerper in deze relatie tot de omgeving en de ander ? Paradoxaal genoeg komt de grens vaak van de ontwerpers zelf. Ze hebben een eigenaardige gewoonte om hun eigen domein van mogelijkheden te beperken. In mijn geval is de variëteit van ondervragingsgebieden en profielen blijven toenemen. Een paar jaar geleden bijvoorbeeld vroeg ik advies aan de wetenschappelijke wereld om me te helpen begeleiden bij sommige onderwerpen: Hoe slapen we ? Hoe worden we wakker? Hoe reageert het lichaam op dergelijke stimuli? Tegenwoordig wordt de samenwerking in de meeste gevallen opgezet door de wetenschappelijke wereld op zoek naar design. Hun eerste bekommernis is om zich de mogelijke toepassingen van onderzoek in volle ontwikkeling voor te stellen en te visualiseren. Kan een ontwerper een kritische blik werpen op vraagstukken die onderzoek, geneeskunde of farmaceutische laboratoria kunnen opwerpen? Uiteraard. Alle antwoorden en projecten worden gefilterd door mijn eigen ethiek. Maar als je besluit te handelen, moet je in het centrum van het proces en haar inzet zijn. De kritische positie van de ontwerper is noodzakelijkerwijs een participerende en niet protesterende houding. Door projecten te midden van de industrie te ontwikkelen, kan je handelen van binnenuit. Het is opnieuw het bekende Paard van Troje waar we het eerder over hadden... Sommige « dingen » die worden voorgesteld in deze eerste retrospectieve tentoonstelling blijven in de projectstatus en werden nooit gecommercialiseerd. Is dat frustrerend voor een ontwerper? De projecten hebben niet altijd het doel om voor hier en nu te zijn. De markt heeft soms tijd nodig om klaar te zijn voor dit of dat object. Maar het is steeds nodig om de markt al een paar ideeën op voorhand te geven ! Zoals Henry Ford zei: « Als ik naar mijn klanten had geluisterd, dan had ik een sneller paard uitgevonden ». Wat verbaast u tegenwoordig in de wereld? Het onevenwicht van onze kennis. Onze kennis over de oppervlakte van de aarde is immens. Maar we weten haast niets over de onderwaterwereld. Terwijl er zich zoveel species ontwikkelen die we helemaal niet kennen. Een ander voorbeeld: we kennen alle delen van het menselijk lichaam tot in detail. Maar het brein blijft een universum dat nog maar weinig van haar geheimen heeft prijsgegeven. Ik weet dat er de komende maanden en jaren heel wat ontdekkingen zullen worden onthuld. Het is zeer opwindend om te zeggen dat we daar rond gaan werken. Er blijft nog zoveel te ontdekken...

Onze partners :

De VZW Grand-Hornu Images is gesubsidieerd door de Provincie Henegouwen. Met de steun van Federatie Walonië-Brussel.

Grand-Hornu Images Design en Toegepaste Kunsten Architectuur en Erfgoed Grand-Hornu Site Rue Sainte-Louise 82 BE-7301 Hornu Communicatie dienst: Maïté Vanneste Telefoon : +32(0)65/61.38.53 E-mail : [email protected] Pers contact : Hélène van den Wildenberg Caracas Public Relations Telefoon: +32 (0)4/349.14.41 GSM : +32(0)495/22.07.92 E-mail : [email protected]

www.grand-hornu-images.be

Steekkaart van Grand-Hornu Images Voorzitter GHI : Claude Durieux Directrice Grand-Hornu Images : Marie Pok De administratieve dienst is op werkdagen bereikbaar van 8u00 tot 16u30. Directie Grand-Hornu Images : +32(0)65/61.38.85 Adres : Site du Grand-Hornu Grand-Hornu Images Rue Ste Louise 82, 7301 Hornu (bij Bergen) Tel. : +32(0)65/65.21.21 Fax : +32(0)65/61.38.97 E-mail : [email protected] www.grand-hornu.eu www.grand-hornu-images.be Openingsuren : Dagelijks van 10 tot 18 uur, behalve op maandag. Toegangsprijs : - Combiticket Site du Grand-Hornu/MAC’S/ Grand-Hornu Images : 6 euro - Groepstarief (min 15pers.)/reductietarief : 4 euro - Schoolgroepen : 2 euro - Gratis voor kinderen onder de 6 jaar Geleide bezoeken (op reservatie) van de tentoonstellingen en/of historische site (FR/NL/D/ENG). Contactnummer voor reservaties : +32(0)65.61.38.81. Audio-gids om de historische site te ontdekken (FR/NL/D/ENG/IT/SP) : 2 euro Organisatie van nocturnes, VIP avonden en onthaal bij evenementen : [email protected] Tel : +32(0)476/336.182