1.
100 jaar Groote Oorlog
Beethoven 9 Programmatoelichting
Negende 2. Symfonie van Beethoven in het kader van de herdenking van WO I.
Visioen van een verschrikkelijke oorlog. Het Symfonieorkest Vlaanderen brengt naar aanleiding van de start van de herdenkingen rond de Eerste Wereldoorlog vier uitvoeringen van de Negende Symfonie van Ludwig van Beethoven in Brugge, Antwerpen, Gent en Brussel. Onder leiding van chef-dirigent Jan LathamKoenig en in samenwerking met het gerenommeerde Octopuskoor kadert dit Beethovenconcert binnen het project ‘Visioen van een verschrikkelijke oorlog’ waar het Symfonieorkest Vlaanderen de vredesinitiatieven van pacifisten zoals de Fransman Jean Jaurès en de expressionistische schilder Ludwig Meidner in de verf zet. “Ik denk aan de woorden van Schiller voorafgaand aan Het lied van de klok. Ik roep de levenden op, ik treur om de doden. Ik roep op om het monster dat het land zou verwoesten te weerstaan. Ik treur om de talloze doden die in het oosten zijn begraven wier rottende stank ons met wroeging vervult. Ik zal de bliksem van de oorlog die door de hemel raast breken.” (Jean Jaurès, 1912, Basel)
Vredesambassadeur avant-la-lettre.
De Eerste Wereldoorlog is er niet mee tegengehouden maar ‘Ode aan de Vreugde’ kennen we vandaag als officiële hymne van de Europese Unie. Het is één van de bekendste klassieke composities en is erkend door UNESCO als cultureel werelderfgoed.
In 1912 organiseerde de Franse socialist Jean Jaurès (1859-1914) een grootschalig congres in Basel, Zwitserland. Jaurès maakte zich namelijk grote zorgen over de onophoudende twisten in de Balkanregio tussen de Slavische volkeren en Oostenrijk-Hongarije. Hij was er Jean Jaurès werd op 31 juli 1914 in Parijs zich, net zoals zoveel andere pacifisten, van vermoord door een Franse nationalist, kort bewust dat deze escalaties zouden leiden tot voor de algemene mobilisatie. een alles omvattende, verwoestende oorlog. Liefst 500 gedelegeerden uit 23 landen moesten op dit congres een oplossing zien te vinden hoe een oorlog vermeden kon worden. Het resultaat bleef echter uit. Het congres werd afgesloten in de kathedraal van Basel met een tevergeefse vredesoproep van Jaurès (cf. citaat). Als teken van de vreugde, vriendschap en de vrijheid werd het congres afgesloten met een uitvoering van de Negende Symfonie van Ludwig van Beethoven.
100 jaar Groote Oorlog
Programma
1.
Beethoven 9. Dirigent. Jan Latham-Koenig
Ludwig van Beethoven (1770 – 1827)
Solisten. Jessica Muirhead. sopraan Eva Vogel. mezzosopraan Peter Svensson. tenor Roland Wood. bas
I Allegro ma non troppo e un poco maestoso II Molto vivace III Adagio molto e cantabile IV Presto
Verteller. Stefaan Degand Koor. Octopus Symfonisch Koor voorbereid door Bart Van Reyn
Negende Symfonie in d mineur, Op. 125
do. 19.06.2014 20:00 Concertgebouw. Brugge vr. 20.06.2014 20:00 Paleis voor Schone Kunsten. Brussel za. 21.06.2014 20:00 Muziekcentrum de Bijloke. Gent zo. 22.06.2014 15:00 deSingel. Antwerpen
Wat 2. weet u over de
Negende Symfonie van Beethoven? Wie aan de Negende Symfonie van Beethoven denkt, begint quasi spontaal het overbekende ‘Alle Menschen werden Brüder’-thema mee te neuriën. Maar wat moet u eigenlijk nog allemaal weten over één van de meest invloedrijke en monumentale werken uit de muziekgeschiedenis? We zetten voor u negen weetjes en luistertips op een rij.
2. Koorsymfonie De Negende Symfonie krijgt doorgaans de bijnaam ‘Koorsymfonie’. Beethoven integreerde namelijk als eerste een koor met vier vocale solisten (sopraan, mezzo, tenor en bas) in een symfonie, een instrumentaal genre. De tekst ontleende Beethoven aan de ode uit 1785 ‘An die Freude’ van Friedrich Schiller.
1. Volledig doof Op het ogenblik dat de Negende Symfonie van Beethoven op 7 mei 1824 in het Kärntnertortheater in Wenen in première ging, was Beethoven al volledig doof. Ondanks deze ernstige beperking stond hij erop zelf het werk te dirigeren. De uitvoering werd een ongezien succes. De overlevering van deze avond zegt dat Beethoven als dirigent enkele maten achter was op het concerterende orkest. Wanneer het orkest gedaan had met spelen en het publiek uitzinnig applaudisseerde, stond Beethoven nog te dirigeren. Mezzo Caroline Unger stapte naar hem toe, nam hem vast en draaide hem om zodat hij getuige kon zijn van het dolenthousiaste publiek.
3. Vier delen Net zoals de meeste symfonieën telt ook de Negende vier delen. Het eerste deel roept in het begin de referentie op van een stemmend orkest met fragmentarische, kleine elementen die nooit echt tot ontwikkeling komen. Daarna evolueert de muziek naar een stormachtig klankbeeld met krachtige thema’s. Het tweede deel wordt vaak omschreven als de “emancipatie van de pauken”. Dit instrument, dat thuis hoort in de familie van het slagwerk en vaak een begeleidende rol heeft, zal hier de hoofdrol op zich nemen met onverwachte, quasi onorthodoxe interventies. Met een lyrisch derde deel bewijst de componist dat het niet onmogelijk is met een groot orkest een
grote sentimentaliteit en intieme ontboezemingen aan de dag te leggen. Het vierde deel vormt eigenlijk een vierdelige symfonie op zich. Beethoven wendt het cyclisch principe aan om de coherentie te versterken. Dit procedé houdt in dat de net besproken thema’s van de voorgaande delen terugkomen in het vierde deel. Men kan dit laatste deel best omschrijven als een voortdurend proces van vallen en opstaan. Elke muzikale ontwikkeling wordt afgebroken om vervolgens opnieuw te beginnen. Het dramatisch beginthema uit het vierde deel, dat “de fanfare van de terreur” genoemd wordt, is telkens de grote spelbreker. Het bekende hymnethema, dat eerst instrumentaal en dan vocaal gepresenteerd wordt, ondergaat eveneens dit proces. Let daarnaast op de monumentale inzet van de tenor, die als eerste de boodschap van vrede en vreugde overdraagt en de voorbode is van het grote koor. 4. De Grootste Met tien houtblazers, negen koperblazers, vier slagwerkers, vier vocale solisten, een koor en een grote groep strijkers is deze symfonie van
3.
Beethoven die met de grootste bezetting. Op 7. Philips de première zou Beethoven zelfs het aantal Toen Philips de plannen uittekende voor een houtblazers verdubbeld hebben. nieuw audiokanaal, nu beter bekend als de cd, was er veel discussie tussen de onderlin5. De Langste ge partijen over de omvang en de capaciteit De Negende Symfonie van Beethoven is niet al- van dit revolutionaire schijfje. Philips had de leen de grootste, maar ook de langste uit zijn voorkeur voor een cd met een diameter van reeks symfonieën. Zo duren de eerste twee 11,5 centimeter terwijl Sony eerder opteerde symfonieën elk 20 minuten. De Derde Symfonie voor een diameter van 10 centimeter. Op een duurt ongeveer 45 minuten. Symfonieën vier bepaalde dag kwam één van de technici van tot en met acht duren ongeveer 30 minuten. Philips met het briljante idee dat op een cd Met 70 minuten duurt de Negende Symfonie ten minste een volledige uitvoering van de dubbel zo lang. Werkelijk ongezien in die tijd! Negende Symfonie van Beethoven kan worden gebrand. En zo geschiedde. Een uitvoering 6. Daar komen de Turken! van dit werk duurt ongeveer tussen de 65 en Eén van de vele variaties op het bekende 74 minuten, wat een diameter van 12 centimethema tijdens het vierde deel roept het muzi- ter vereist; het formaat van de cd’s vandaag. kale beeld op van de Turkse invloed in Wenen uit die tijd. Met levendige triangels, contrafa- 8. Europese Hymne gotten, piccolo’s, een walsachtige maatsoort Op uitnodiging van de Raad van Europa vooren een stevige, doffe trommelbegeleiding wou zag de bekende dirigent Herbert von KaraBeethoven het publiek wijzen op de sluime- jan nieuwe arrangementen van de Negende rende aanwezigheid van de Turken die door de Symfonie van Beethoven. In 1985 werd deze onrustige politieke situatie in Wenen hun kans symfonie omgedoopt tot het officiële Volksschoon zagen onrust te zaaien. lied van de Europese Unie. In 2001 werd de
compositie door UNESCO erkend als Werelderfgoed. 9. Het Beethovencomplex Beethoven was op het einde van zijn leven een gevierd componist. De uitvoering van de Negende Symfonie in 1824, drie jaar voor zijn overlijden, bezorgde hem de status van een waar genie. De volgende generatie wachtte de loodzware taak de fakkel van Beethoven over te nemen. Componisten zoals Mendelssohn, Schubert, Schumann en Brahms beten echter hun tanden stuk op de te grote verwachtingen van het Europese publiek. Weinigen durfden het nog aan negen symfonieën te componeren. Johannes Brahms, vaak gezien als Beethovens grootste opvolger, deed er ongeveer 20 jaar over om zijn Eerste Symfonie te componeren. Hierin integreerde hij wel onmiddellijk een expliciete referentie naar Beethovens Negende Symfonie om uiteindelijk zijn juk van zich af te gooien. tekst. Jasper Gheysen
4.
Biografie
Jan Latham-Koenig. dirigent Met zijn Franse, Deense en Poolse roots, is Jan Latham-Koenig een Europeaan in hart en nieren. Hij studeerde aan het Royal College of Music in Londen waarna hij de prestigieuze Gulbenkian Fellowship in de wacht sleepte. Zijn debuut als dirigent van de opera Macbeth in de Wiener Staatsoper in 1988 was een buitengewoon succes en bezorgde hem op korte tijd internationale naam en faam. Sindsdien stond hij aan het roer van ’s werelds grootste opera- en symfonische gezelschappen met werken zoals Aïda, Macbeth, La Bohème, Peter Grimes, Tristan und Isolde, Pelléas et Mélisande, Die tote Stadt, Carmen, Turandot en Elektra en het ballet The Prince of the Pagodas. Jan Latham-Koenig nam reeds diverse engagementen op als artistiek directeur van ensembles en organisaties zoals het Orquestra Nacional do Porto, de Cantiere Internazionale d’Arte di Montepulciano, het Teatro Massimo di Palermo, het Orchestre Philharmonique de Strasbourg en de Opéra National du Rhin. JAN LATHAM-KOENIG © SIMON VAN BOXTEL
Daarnaast was hij stichter en artistiek directeur van de Young Janácˇek Philharmonic. Sinds augustus 2011 is hij artistiek directeur van de Novaya Opera Moskou en sinds 2012 ook van het Orquesta Filarmónica de la UNAM in Mexico City. Vanaf het seizoen 2013-2014 is hij tevens chef-dirigent van het Symfonieorkest Vlaanderen in Brugge. Jan Latham-Koenig verzorgde diverse gastoptredens met onder meer de New Japan Philharmonic, het Tokyo Metropolitan Orchestra, het Orchestre Philharmonique de Radio France, het Los Angeles Philharmonic Orchestra, het Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin en het Dresdner Philharmonie Orchester. Daarnaast werd hij uitgenodigd om diverse gezelschappen te dirigeren in de Wiener Staatsoper, het Royal Opera House Covent Garden, de National Opera Prague, de Göteborg Opera, de Tokyo National Opera en nog vele andere.
Biografie
Stefaan Degand. rol van Jean Jaurès Stefaan Degand studeerde toneel aan Studio Herman Teirlinck waar hij in 2003 afstudeerde.
Hij speelde mee bij talloze Vlaamse en Nederlandse gezelschappen
onder andere Zuidpool theater, Toneelhuis, KVS, de Koe, Lod, Transparant, theater Antigone, Orkater, Mexicaanse Hond, Theatercompagnie, Het Paleis, het Gevolg, theater Artemis, het Banket, Walpurgis, Zeelandfestival, ...
Hij participeerde ook in verschillende producties met deFilharmonie, zoals Blauwbaard (Bartók).
Daarnaast speelde Stefaan mee in verschillende series en films, onder andere Rundskop, Red Sonja, De Ronde, Clan, Ober, Quiz me Quick, Albert II, Connie en Clyde en Eigen Kweek.
STEFAAN DEGAND
5.
6.
Biografie
Jessica Muirhead. sopraan De Brits-Canadese sopraan Jessica Muirhead studeerde muziek aan de McGill University in Montreal waar ze in 2005 afstudeerde. Sindsdien won ze verschillende internationale prijzen zoals de George London Award bij de George London Foundation Competition in New York, de Grand Prize van het Concours de Chant in Toulouse, de Tweede Prijs en de Publieksprijs in de Francesco Viñas International Singing Competition in Barcelona en diverse prijzen bij de Elora Festival Competition, Les Jeunes Ambassadeurs en de National Music Festival Competitions in Canada.
Le Nozze di Figaro in het Teatro Nacional de São Carlo in Lissabon, Contessa Almaviva en Donna Anna in Don Giovanni en Micaëla in Carmen in de Canadian Opera Company in Toronto. Ze ontving recent lovende kritieken voor haar titelrol in A Village Romeo and Juliet in Wexford Festival Opera en maakte haar debuut als Violetta in La Traviata in Dorset Festival Opera. Jessica Muirhead concerteert regelmatig met orkesten zoals de Hamburger Symphoniker, het Washington Chorus en Orchestra in het Kennedy Center, het Bayerischer Rundfunkorchester en l’Orchestre Chambre de Genève. Haar repertoire bevat onder meer Die Schöpfung van Haydn, het Requiem van Fauré, Mendelssohns Elijah, de Negende Symfonie van Beethoven, Verdi’s Requiem en Sieben Frühe Lieder van Berg.
Hoogtepunten in haar carrière zijn onder meer het vertolken van de rol Musetta in La Bohème in de Bayerische Staatsoper in München, Pamina in Die Zauberflöte, Agathe in Der Freischütz en Antonia in Les Contes d’Hoffmann in de Volksoper in Wenen, Marguerite in Faust en Mimi in La Bohème in de Semperoper Dresden, Alice in Falstaff met Glyndebourne on Tour in Engeland, Contessa Almaviva in www.jessicamuirhead.com JESSICA MUIRHEAD
Biografie
7.
Eva Vogel. mezzosopraan De Duitse mezzosopraan Eva Vogel studeer- het Salzburg Easter festival. Eva Vogel werkte de aan het Mannes College of Music in New samen met dirigenten zoals Sir Simon Rattle, York en aan de University of Yale. Sir John Eliot Gardiner, Pietari Inkinen, Axel Kober, Edo de Waart en Ingo Metzmacher. Ze werd lid van de operastudio aan de Oper Köln vooraleer ze tot vaste soliste werd be- Eva Vogel soleerde in diverse symfonische noemd bij de opera in Düsseldorf en Inns- concerten zoals Les Nuits d’été van Berbruck waar ze de kans kreeg haar repertoire lioz, Rückert-Lieder van Mahler, Lieder eines sterk uit te breiden. Ze was te zien als Ramiro fahrenden Gesellen van Mahler, het Requiem in La Finta Giardiniera, Lola in Cavalleria Rusti- van Mozart, de Negende Symfonie van Beetcana, Cherubino in Nozze di Figaro, Hänsel in hoven, het Stabat Mater van Rossini, Wagners Hänsel und Gretel, Oktavian in Der Rosenkava- Wesendonck Lieder en het Requiem van Verdi. lier, Flora in La Traviata en Carmen. Daarnaast zong ze vele recitals in Europa en daarbuiten. Eva Vogel is een veelgevraagde soliste in Europa en trad reeds op in het Staatstheater Toekomstige opdrachten zijn onder meer Wiesbaden, het Staatstheater Nürnberg, het een tournee met de Berliner Philharmoniker Theater Bremen, het Concertgebouw Amster- onder leiding van Simon Rattle voor de Nedam, de Philharmonie Berlin, het Teatro Mas- gende Symfonie van Beethoven in Berlijn, Wesimo Palermo, het Auditorium Milano en de nen, New York en Tokio en een reeks met het Royal Opera House Covent Garden. Sinfonieorchester des Bayerischen Rundfunks. Ze zong verschillende werken van Wagner op het festival in Aix-en-Provence en tijdens www.evavogel.de EVA VOGEL
8.
Biografie
Peter Svensson. tenor Peter Svensson, geboren in Wenen, begon op jonge leeftijd zijn zangcarrière als sopraansolist bij Die Wiener Sängerknaben. Hij studeerde bij James King en Réne Kollo aan de Vienna Music Academy. Peter Svensson heeft heel wat ‘helden-rollen’ op zijn repertoire staan waarmee hij het publiek overal ter wereld weet te bekoren zoals diverse uitvoeringen van Wagners Der Ring des Nibelungen als Siegfried en Siegmund. Daarnaast was hij ook te zien in rollen als Tristan, Parsifal, Lohengrin, Erik, Hermann (Queen of Spades), Pedro (Tiefland), Florestan, Max, Drummajor (Wozzek), Eisenstein (Fledermaus), Canio (Pagliacci), Ismaele (Nabucco) en in symfonische werken als Otello, Negende Symfonie van Beethoven, Achtste Symfonie en Lied von der Erde van Mahler.
Griekenland en als Siegfried en King Kandaules in Duitsland en Italië. In 2013 vertolkte hij opnieuw Siegfried in Duitsland en Siegmund in Italië en was hij present op de WagnerVerdi gala-recitals in Europa. Claudio Abbado introduceerde Peter Svensson aan de Wiener Staatsoper in 1989-1991. Van 1991 tot 2007 was hij een vaste zanger van Staatsopera in Praag. Hij won prijzen bij de Richard Tauber Competition in Londen in 1991 en kreeg een beurs van de Richard Wagner Society in 1992. Hij werd recent genomineerd voor zijn excellente interpretatie van de rol Pedro (Tiefland) vanwege de prestigieuze Tsjechische National Culture Award Thalie. In 2009-2010 was hij de algemeen artistiek directeur van het festival Summer Academy Gars in Oostenrijk. Daarnaast gaf hij masterIn maart 2011 maakte hij zijn comeback als classes in Mexico City, Montevideo, Dublin, Siegfried en in juli 2011 debuteerde hij in de Helsinki, Sofia, Praag en Wenen. rol van Peter Grimes in Las Palmas. In 2012 trad hij op als Herod in Italië en www.petersvensson.eu PETER SVENSSON
Biografie
9.
Roland Wood. bas Roland Wood groeide op in Berkshire (GrootBrittannië) en studeerde aan de Royal Northern College of Music bij Patrick McGuigan en Robert Alderson en daarna ook aan de National Opera Studio. Hij won in 1998 de Webster Booth Prize, in 1999 de Frederick Cox Award en in 2000 de Tweede Prijs in de Kathleen Ferrier Memorial Awards. Roland Wood maakte zijn debuut bij het Glyndebourne Festival Opera in 2000 waar hij optrad in de operaproductie The Rake’s Progress van Stravinsky onder leiding van Mark Elder. In 2001 ging hij mee op tournee met de Essential Scottish Opera waar hij de rol van Marcello vertolkte in de opera La Bohème van Puccini. In 2003 verscheen er voor Chadons Records de opname van Un ballo in maschera van Verdi waar hij de rol van Silvano voor zijn rekening nam.
Hij vertolkte er onder meer de rollen van Dr. Falka (Die Fledermaus) en Marullo (Rigoletto). In 2003 en 2004 zong hij Papageno (Die Zauberflöte) en werd hij verkozen tot Engelse nieuwkomer voor de BBC Singer of the World in Cardiff, waar hij doorstootte tot de halve finale. Tussen 2005 en 2012 nam hij drie cd’s op voor het Opera Rara-label, trad hij op met de London Philharmonic en was hij onder meer te gast in de Barbican (Groot-Brittannië), Santa Fe Opera (VS), Schotland en Nederland.
In 2014 zal hij zijn debuut maken in de Royal Opera House Covent Garden waar hij de rol van Rouchier in de opera Andrea Chénier van Umberto Giordano zal vertolken. Daarnaast zal hij optreden met de Canadian Opera Company en werd hij uitgenodigd om de Achtste Symfonie van Mahler brengen met de PhilharTussen 2002 en 2004 was Roland Wood monia onder leiding van Esa-Pekka Salonen ‘company principal’ aan de Scottish Opera. van de Royal Festival Hall. ROLAND WOOD
10.
Biografie
Bart Van Reyn. dirigent Octopus
Dirigent Bart Van Reyn legt zich toe op opera, symfonische muziek en oratorium. Hij is in België voor dit repertoire één van de meest gewaardeerde dirigenten van de nieuwe generatie. Recent assisteerde en dirigeerde hij Zemlinsky’s opera Der Zwerg aan de Opéra National de Lorraine in Nancy, Bartóks opera Blauwbaards Burcht aan de Vlaamse Opera, en dirigeerde hij Bachs BART VAN REYN © MARCO BORGGREVE
Matthäus-Passion, Brahms’ Requiem, Mendelssohns Paulus en een nieuwe productie van Don Giovanni met The Ministry of Operatic Affairs. Hij is een graag geziene gast bij topensembles zoals het Nederlands Kamerkoor, het Vlaams Radio Koor, het Deens Radio Koor, Collegium Vocale Gent en het Rundfunkchor Berlin. Na zijn studies aan de conservatoria van Antwerpen, Brussel en Den Haag specialiseerde hij zich in orkestdirectie in de Wiener Meisterkurse en de Accademia Chigiana Siena. Bepalend voor hem waren muzikale ontmoetingen met Philippe Herreweghe, Frieder Bernius en Sir John Eliot Gardiner. In 2000 richtte hij het koor Octopus op. Dit resulteerde in vruchtbare samenwerkingen met Brussels Philharmonic, deFilharmonie, het Symfonieorkest Vlaanderen, de Belgische Kamerfilharmonie, het Symfonieorkest van de Vlaamse Opera, het Nationaal Orkest van België, Musica Viva Moskou, Capella Augustina Köln en B’Rock. In 2012 richtte hij Le Concert d’Anvers op. Dit periodeorkest met thuisbasis in Antwerpen focust op repertoire uit 18de en vroege 19de eeuw.
Bart Van Reyn dirigeerde concerten in België, Duitsland, Nederland, Zwitserland, Italië en Frankrijk. In 2006-2008 was hij artistiek leider van orkest Musica Rara (Milaan) en dirigeerde hij Dido & Aeneas aan de opera van Basel. Verder werkte hij als repetitor bij de Nederlandse Bachvereniging, RIAS Kammerchor, Vlaams Radio Koor en verschillende orkesten. Bovendien begeeft hij zich ook geregeld op het terrein van de nieuwe muziek. Zo dirigeerde hij werk van Steve Reich in het bijzijn van de componist. Als zanger van het Kammerchor Stuttgart en I Fagiolini maakte hij verscheidene bekroonde cd-opnamen. Als assistent-dirigent werkt hij voor opera’s in België, Zwitserland, Duitsland en Frankrijk en assisteerde dirigenten als Andreas Spering, Martyn Brabbins, Michael Hofstetter, Reinbert De Leeuw, Elgar Howarth, Michel Tabachnik, Alexandr Rudin, Etienne Siebens, Ottavio Dantone, Martyn Brabbins, Philippe Herreweghe, Masaaki Suzuki en Richard Egarr. In 2013 was hij artist in residence van het Festival van Vlaanderen Mechelen Hoort Stemmen. www.bartvanreyn.com
Biografie
11.
Octopus. symfonisch koor
Octopus is een veelzijdig ensemble dat naar buiten treedt in wisselende bezettingen van 32 tot 100 zangers onder de vorm van het Octopus Kamerkoor en het Octopus Symfonisch Koor. Octopus werkt sinds de oprichting in 2000 door dirigent Bart Van Reyn op projectbasis en wist op korte tijd een bevoorrechte positie in Vlaanderen te veroveren. Dit ensemble wordt samengesteld uit gedreven amateurstemmen, conservatoriumstudenten zang en professionelen. OCTOPUS © ELIE VAN LOOVEREN
Hun repertoire gaat van laat-barok tot de 21ste eeuw, met een voorliefde voor oude muziek en het in ere herstellen van de vocale romantiek. Naast vele a capella programma’s zingen ze ook oratoria en sacrale muziek zoals Matthäus- en Johannes-Passion, Weihnachtsoratorium en Hohe Messe (Bach), Messiah en Coronation Anthems (Händel), Requiem (Mozart), die Schöpfung en die Jahreszeiten (Haydn). Naast de concerten onder leiding van Bart Van Reyn met Le Concert d’Anvers op historische instrumenten, werkte Octopus samen met orkesten als het Vlaams Radio Orkest, deFilharmonie, Musica Viva Moskou, het Symfonieorkest Vlaanderen, het Orkest van de Vlaamse Opera, het Nationaal Orkest van België, het Orchestre Philharmonique Royal de Liège en het barokorkest B’Rock. Octopus was te gast op festivals als het KlaraFestival, Laus Polyphoniae, Festival van Vlaanderen Gent, Theater aan Zee, en in de grote zalen in Vlaanderen, Rotterdam, Metz, Parijs en Moskou. Er werden verscheidene radio-opnamen voor Klara en Radio France gemaakt. In 2013 waren ze onder meer te horen met Bachs Matthäus-Passion, Brahms’ Ein deutsches Requiem en Schuberts Mis in F en zongen ze Mendelssohns Paulus op het slotconcert van Musica Sacra Maastricht. In 2014 zijn ze o.m. te horen in Beethovens Negende, wereldcreaties van Piet Swerts en Krzysztof Penderecki en in een scenische versie van Glucks Orfeo ed Euridice. Sinds 2013 ontvangt Octopus een structurele subsidie van de Vlaamse Gemeenschap. www.octopusensembles.be
12.
Ode an die Freude. Beethoven 9.
Ode aan de vreugde. Tekst. Friedrich Schiller
Freude, schöner Götterfunken Tochter aus Elysium, Wir betreten feuertrunken, Himmlische, dein Heiligtum! Deine Zauber binden wieder Was die Mode streng geteilt; Alle Menschen werden Brüder, Wo dein sanfter Flügel weilt.
Vreugde, schitterende godenvonk, Dochter uit Elysium! Wij betreden met vurige hartstocht, Hemels wezen, jouw heiligdom! Jouw toverkrachten verbinden weer Wat gewoonte strikt verdeeld heeft. Alle mensen worden broeders Waar jouw zachte vleugel ons heen brengt.
Wem der große Wurf gelungen, Eines Freundes Freund zu sein; Wer ein holdes Weib errungen, Mische seinen Jubel ein! Ja, wer auch nur eine Seele Sein nennt auf dem Erdenrund! Und wer’s nie gekonnt, der stehle Weinend sich aus diesem Bund!
Wie geslaagd is in de grote onderneming Om een vriend een vriendschap te bewijzen, Wie een lieve vrouw veroverd heeft, Laat die zijn gejuich mede laten opgaan! Ja, wie ook maar één sterveling De zijne kan noemen op de aardbol! En wie dat nooit gekund heeft, Laat die stilletjes wenend verdwijnen uit dit samenzijn.
Freude trinken alle Wesen An den Brüsten der Natur; Alle Guten, alle Bösen Folgen ihrer Rosenspur. Küsse gab sie uns und Reben, Einen Freund, geprüft im Tod; Wollust ward dem Wurm gegeben, und der Cherub steht vor Gott.
Met vreugde laven alle schepsels Zich aan de borst van de natuur, Alle goeden en alle slechten Volgen in haar spoor van rozen. Kussen gaf zij ons en wijn, Een vriend die trouw bleef tot in de dood. Lustbeleving is de worm gegeven, En de Cherub staat voor God.
13.
Froh, wie seine Sonnen fliegen Durch des Himmels prächt’gen Plan, Laufet, Brüder, eure Bahn, Freudig, wie ein Held zum Siegen.
Verheugd, Zoals zijn zonnen zweven Door het prachtige ontwerp van de hemel, Doorloop zo, broeders, jullie pad, Vreugdevol, zoals een held op weg naar de overwinning.
Seid umschlungen, Millionen! Diesen Kuß der ganzen Welt! Brüder, über’m Sternenzelt Muß ein lieber Vater wohnen. Ihr stürzt nieder, Millionen? Ahnest du den Schöpfer, Welt? Such’ ihn über’m Sternenzelt! Über Sternen muß er wohnen.
Laat je omarmen, miljoenen! Deze kus aan de hele wereld! Broeders, boven het sterrenuitspansel Moet een lieve vader wonen. Vallen jullie neer, miljoenen? Voel je de schepper, wereld? Zoek hem boven het sterrenuitspansel! Boven de sterren moet hij wonen.
Musici
14.
Beethoven 9. Chef-dirigent. Jan Latham-Koenig Concertmeester. Jo Vercruysse Eerste violen. Nathalie Hepp Bence Abraham Hilde Coppieters Peter Hellemond Eva Stijnen Annerien Stuker Vania Batchvarova Paul Klinck Urszula PadalaSperber
Tweede violen. Gudrun Verbanck Isabelle Buyck Geraldine De Baets Isabelle Decraene Liesbet Jansen Maya Shvartsman Saartje De Muynck Anne Pas Altviolen. Kris Hellemans Bruno De Schaepdrijver Lieve Dreelinck Bieke Jacobus Kaatje Strauven Natalie Glas Morgan Huet
Celli. Renaat Ackaert Jan Van Kelst Caroline Steen Wouter Vercruysse Hélène Viratelle Bart Verhaeghe Contrabassen. Koenraad Hofman Jan Verheye Bram Decroix Yanou Pauwels
Houtblazers. Gudrun Bourel. fluit Veerle Secember. fluit. piccolo Anke Lauwers. fluit Korneel Alsteens. hobo Carola Dieraert. hobo. Engelse hoorn Frank Coryn. klarinet Tom Daans. klarinet Koen Coppé. fagot Deian Toptchiev. fagot Tamara Smits. fagot. contrafagot
Koperblazers. Kristiaan Slootmaekers. hoorn Bruno Melckebeke. hoorn Lies Molenaar. hoorn Frank Clarysse. hoorn Steven Bossuyt. trompet Bart Coppé. trompet Bob van Der Strieckt. trombone Charlotte Van Passen. trombone Konstantin Koev. (bas)trombone
Slagwerk. Antoine Siguré. pauken. Wim De Vlaminck. slagwerk Ruben Cooman. slagwerk Henri Zomers. slagwerk
15.
© SIMON VAN BOXTEL
16.
ARNO / WOUTER DEPREZ / JOHN CALE / ALTRA VOCE / EINSTÜRZENDE NEUBAUTEN / CIE CECILIA / CARL DE KEYZER / HET LICHTFRONT / ... PROGRAMMA EN TICKETS VIA GONEWEST.BE GONEWEST IS DE ARTISTIEKE HERDENKING IN WEST-VLAANDEREN VAN 100 JAAR GROOTE OORLOG START OP 17 OKTOBER ’14.
DA N S / M U Z I E K / T H E AT E R / L I T E R AT U U R / B E E L D E N D E K U N S T
100 jaar Groote Oorlog
100 JAAR GROOTE OORLOG CULTUREEL HERDACHT GONEWEST.BE
17.
De verwoesting van Leuven. m.m.v. Symfonieorkest Vlaanderen David Angus. dirigent Ilse Eerens. sopraan Vivica Genaux. alt Thomas Blondelle. tenor Dietrich Henschel. bas Octopus Symfonisch Koor Tickets & info. www.leuven1914.be Balie Toerisme Leuven. Naamsestraat 3
Het Symfonieorkest Vlaanderen geniet de steun van
Westmeers 74 . B 8000 Brugge T +32 50 84 05 87 F +32 50 84 06 87
[email protected] www.symfonieorkest.be Volg ons op Facebook! verantwoordelijke.uitgever. Dirk Coutigny
