Herdenk mee 100 jaar Groote Oorlog Najaar 2014

OI IWO p1 W -

Activiteitengids Eerste Wereldoorlog

V.U. Jan Melis, k.ERF, de Billemontstraat 117, 2440 Geel Redactie: erfgoedcel k.ERF | Vormgeving: Dasi

Herdenk mee 100 jaar Groote Oorlog

Najaar 2014 Balen, Dessel, Geel, Laakdal, Meerhout, Mol en Retie

Juni 1914... De Eerste Wereldoorlog breekt uit en zou pas op 11 november 1918 eindigen. Honderd jaar later zindert de Groote Oorlog nog altijd na, hoewel de laatste menselijke getuigen ondertussen overleden zijn. De Eerste Wereldoorlog was een conflict op wereldschaal met ook gevolgen voor de Kempen. De afgelopen jaren en maanden hebben veel verenigingen met steun van k.ERF de Kempense oorlogsverhalen opgedolven. Verhalen over de omgekomen Kempense soldaten, de dodendraad, het leven tijdens de oorlogsjaren en de jaren nadien. Ons lokale oorlogserfgoed krijgt de volgende maanden een plek in tal van initiatieven: concerten, tentoonstellingen, publicaties, lezingen, theater­ voorstellingen, kunstprojecten. In deze brochure zetten we de activiteiten in het kader van de herdenking WOI en de herdenking van 70 jaar bevrijding WOII die dit najaar in de k.ERF-regio plaatsvinden op een rijtje. Vink ze alvast aan in je agenda! Jan Melis (voorzitter k.ERF - intergemeentelijk samenwerkingsverband rond cultureel erfgoed tussen Balen, Dessel, Geel, Laakdal, Meerhout, Mol en Retie)

- WO p2 I -

OI W p3 -

Voorwoord

Kempense Klaprozen Veel Eerste Wereldoorlogprojecten halen inspiratie uit Kempense Klaprozen, een groot onderzoeksproject dat over de gemeentegrenzen heen loopt. Doel van het project: alle omgekomen soldaten uit onze regio opnieuw een gezicht en verhaal geven op www.kempenseklaprozen.be. Het project startte in 2011 in het Sint-Maria-Instituut in Geel. Leerlingen uit het 5de en 6de middelbaar doken samen met leerkrachten Herman Sterckx en Hans Geerts de militaire archieven in op zoek naar de verhalen van Geelse soldaten. Ondertussen is er een heel team van vrijwilligers actief bezig met dit historische onderzoek. Hun ontdekkingen lees je op de projectwebsite www.kempenseklaprozen.be. Heb je zelf nog informatie over een Kempense Klaproos? Laat het weten via de website of aan erfgoedcel k.ERF.

De dennentak | WOI-symbool van de Kempen

Het logo van Kempense Klaprozen werd ontworpen door een leerling, Bryan Hannes. Naast de bekende klaproos toont het een Mauser Mod. 1889, het standaardwapen van de Belgische infanterie in 1914, met in de loop een dennentak. De symboliek verwijst naar een passage uit het dagboek van brancardier John Leysen. In de zomer van 1915 beschrijft hij hoe tijdens een periode van rust de Kempense jongens uit het regiment Jagers te Voet in de duinen bij De Panne voor het eerst sinds lang dennen­bomen zien. Velen trekken takjes af en steken ze in hun knoopsgaten en geweerlopen. De takjes doen hen denken aan de Kempense landduinen en bossen, een herinnering aan thuis.

- WO p4 I -

k.ERF | trots op ons Kempisch erfgoed

OI W p5 -

Inleiding

Deze brochure is een initiatief van k.ERF, kort voor Kempisch erfgoed. k.ERF is een intergemeentelijk samenwerkingsverband rond cultureel erfgoed tussen de gemeentes Balen, Dessel, Geel, Laakdal, Meerhout, Mol en Retie. Heb je vragen rond de herdenking van de twee wereldoorlogen in deze regio? Of heb je een vraag over het Kempisch culturele erfgoed? Aarzel dan niet om erfgoedcel k.ERF te contacteren: Erfgoedcel k.ERF De Billemontstraat 117 2440 Geel Tel: 014 566 688 Mail: [email protected] www.erfgoedcelkerf.be

02/08-

Tentoonstelling 06/09 gemeente: Balen organisator: Erfgoed Balen en Balen Bevrijd, i.s.m. VC De Kruierie datum: zaterdag 2 augustus t.e.m. zaterdag 6 september tijdens de openingsuren van De Kruierie type activiteit:

Bron: Collectie Balen Bevrijd

- WO p6 I -

OI W p7 -

De Groote Oorlog | Balen

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de eerste Duitse troepen België binnenvielen. Aan de jubileumherdenking van den Grooten Oorlog, waarbij tientallen Balenaren het leven lieten, kan ook in de gemeente Balen niet worden voorbijgegaan. Vanaf zaterdag 2 augustus wordt in de expositieruimte van Vrijetijdscentrum De Kruierie hulde gebracht aan de Balense Klaprozen. Via allerlei periodieke collectiestukken en documenten kom je meer te weten over het lot van de Balense frontsoldaten en het dagelijkse leven in de gemeente tijdens de periode 1914-1918. Expositieruimte, VC De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen kostprijs: Gratis meer weten? www.erfgoedbalen.be | www.balenbevrijd.be | www.balen.be locatie:

Ontdek unieke artefacten en documenten uit de Eerste Wereldoorlog! Speciaal voor kinderen: een uitgestippeld traject op maat én een wedstrijd voor kinderen tussen 6 en 12 jaar.

Geef Meerhoutse soldaten een gezicht | Kattenfeesten

23/08

Lancering project Eerste Wereldoorlog Gemeente: Meerhout Organisator: Gemeentebestuur Meerhout - Werkgroep WOI-project Meerhoutse Klaprozen Datum: zaterdag 23 augustus | om 15u type activiteit:

Een grootschalige promotiecampagne moet de Meerhoutse bevolking op de hoogte brengen van het project ‘Meerhoutse Klaprozen’. Op de Meerhoutse Kattenfeesten lichten de gemeente en de werkgroep een tipje van de sluier. Markt Meerhout Kostprijs: Gratis Meer weten? Dienst Cultuur, Markt 1, 2450 Meerhout [email protected] | 014 24 99 20 | www.meerhout.be Volg het project van Meerhout ook op Facebook! Locatie:

Lees het eerste Meerhoutse Oorlogspamflet!

Antwerpen type activiteit:

07/1 0 21/1 0

Tentoonstelling

Geel Organisator: Openbare Bibliotheek Geel Datum: Van dinsdag 7 tot dinsdag 21 oktober | tijdens de openingsuren van de bibliotheek Gemeente:

De Groote Oorlog in beeld -tekeningen van krijgsgevangene Ghisleen Verdickt | Jakob Smits type activiteit:

Tentoonstelling

11/1004/01

Mol Jakob Smitsmuseum i.s.m. gemeente Mol, k.ERF, Vlaamse overheid Datum: Van zaterdag 11 oktober 2014 tot en met zondag 4 januari 2015 tijdens openingsuren museum Gemeente:

In veertig mobiele panelen worden de oorlogsgebeurtenissen op internationaal en Belgisch niveau weergegeven, aangevuld met lokale verhalen en beelden uit de provincie Antwerpen. Het is mogelijk om de tentoonstelling mét gids te bezichtigen (gratis), meer info via onderstaande contactgegevens en via bibliotheek.geel.be.

Bron: Ghisleen Vedickt

Organisator:

Bibliotheek Geel, Werft 30, 2440 Geel Gratis Meer weten? Bibliotheek Geel | 014 56 67 50 | [email protected] Locatie:

Kostprijs:

Bron: Provincie Antwerpen

- WO p8 I -

OI W p9 -

De Groote Oorlog in de provincie

Krijg een duidelijk beeld van de WOI- gebeurtenissen in onze provincie.

De Eerste Wereldoorlog laat ook zijn sporen na in de kunst. Het Jakob Smitsmuseum toont voor deze gelegenheid een collectie tekeningen over de Eerste Wereldoorlog en een selectie van het naoorlogse werk van Jakob Smits. Van Smits is geweten dat hij tijdens de oorlog geen enkel werk heeft gemaakt. Hij was als voorzitter van het kantonnale voedselcomité nauw betrokken bij de voedselvoorziening en wijdde zich vooral aan lobbywerk om geld te verkrijgen voor voedsel voor de Molse bevolking. Na de oorlog heeft hij tal van werken gemaakt, zoals ‘Bemint elkander’, die refereren aan het leed van de oorlog. Daarnaast worden een veertigtal tekeningen getoond die gemaakt werden door Ghisleen Verdickt die het grootste deel van de Eerste Wereldoorlog in Duitsland in krijgsgevangenschap doorbracht. Jakob Smitsmuseum, Sluis 155a, 2400 Mol Volwassenen: 3 euro | volwassenen met korting: 2 euro kinderen tot en met 12 jaar: gratis | jonger dan 26 jaar: 1 euro Meer weten? www.jakobsmits.be Locatie:

Kostprijs:

Concert Gemeente: Balen Organisator: Erfgoed Balen en Kon. Harmonie Sinte-Barbaragilde Datum: Zaterdag 18 oktober om 20u en zondag 19 oktober om 15u type activiteit:

18/1 0 19/1 0

19/10 26/10 31/10 07/11

Bron: collectie VVV Tessenderlo

Dit jaar organiseert de Koninklijke Harmonie Sinte-Barbaragilde van Balen haar jaarconcert in samenwerking met Erfgoed Balen. Het jaarconcert staat dit jaar in het teken van ‘De Groote Oorlog’, naar aanleiding van de herdenking van WOI. Ook WOII, naar aanleiding van 70 jaar bevrijding komt aan bod. De muzikanten brengen op stemmige wijze de sfeer van drama, geluk, liefde en onmacht van weleer tot bij jou. Naast een optreden van onze muzikanten kondigen wij alvast de komst aan van een “special guest”!

Film Gemeente: Laakdal Organisator: Laakdalse Werkgroep voor geschiedenis en Heemkunde i.s.m. Rural Alliances met acteurs en figuranten van toneelgroepen uit Laakdal, Ham en Tessenderlo. Datum: Zondag 19 oktober | zondag 26 oktober | 31 oktober 2014 (i.s.m. Davidsfonds) | vrijdag 7 november type activiteit:

Polyvalente zaal, VC De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen Gratis Meer weten? www.sintebarbaragilde.be Locatie:

Kostprijs:

In de jaren 1980 werden in Laakdal en Tessenderlo tientallen oude mensen geïnterviewd over hun leven. Aan de hand van die verhalen en foto’s, werd een documentaire gemaakt. Volg de Duitse inval vanaf de Slag der Zilveren helmen via Tessenderlo, Schaffen, Veerle, Herselt en buurgemeenten tot Aarschot: zeven dagen van brand en bloed. De film wordt in het najaar voor het eerst getoond. De dvd kun je ook kopen. Bron: Collectie Balen Bevrijd

- WO p1 I 0 -

OI W 11 p -

In het bloedspoor van de Duitse inval

Jaarconcert Sinte-Barbaragilde Balen

Muziek en erfgoed vinden elkaar een verzoening tussen verleden, heden en toekomst.

Locatie: Zondag

19 oktober | Buurthuis Veerle-Heide 15u (première voor genodigden | 20u voor publiek) Zondag 26 oktober | twee voorstellingen CC Het Loo Tessenderlo 31 oktober | 20u in de sporthal van Laakdal (i.s.m. Davidsfonds) Vrijdag 7 november | ’t Fortun Vorst Eindhout Kostprijs: €5 toegang voor de voorstelling en €10 voor de dvd Meer weten? lwgh-laakdal.be

Voor het eerst komen er volop stemmen uit het graf, interviews met inmiddels overleden ooggetuigen, nog nooit gehoord.

type activiteit: Gemeente:

Mol

Tentoonstelling

Gemeentearchief i.s.m. de Molse Kamer voor Heemkunde vzw Datum: Van zaterdag 1 november t.e.m. zondag 30 november 2014 dagelijks geopend van 13u30 tot 16u30 Eind juli 1914 werden tal van jongens opgeroepen om naar hun regiment te gaan. Onze Molse jongens vertrokken, met het idee dat ze wel snel terug zouden zijn, naar ‘verre’ oorden. Het draaide anders uit. Aan de hand van de verhalen van de Molse soldaten wordt het verhaal van de oorlog en het leven aan en achter het front geschetst. De klemtoon ligt op het verhaal en lot van de gesneuvelden, maar ook het verhaal van de overlevenden komt aan bod. Kostprijs: Gratis Meer weten?

van het CC ’t Getouw, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol

Kunstproject met tentoonstelling Gemeente: Dessel Organisator: Gemeente Dessel, i.s.m. kunstenaarsgroep Pleintjes met een Verhaal, de Desselse scholen, Heemkring de Griffioen Dessel Datum: Van zondag 2 november t.e.m. zondag 7 december 2014 Treed binnen langs het klaprozenpad in een regen van klaprozen... De kunstenaars van ‘Pleintjes met een Verhaal’ geven een interpretatie en impressie van het ‘groote verdriet’. Inspiratie halen ze uit de lokale verhalen en gebeurtenissen van Desselaars tijdens de Eerste Wereldoorlog. Met werken van kunstenaars Suzy Dierckx, Lieven Maes, Jean-Paul Melis, Linda Peeters, Chris Swaelen en Lea Lieshout. Exporuimte AC De Plaetse, Hannekesstraat, Dessel Gratis Meer weten? Dienst Cultuur | 014 38 99 20 | [email protected] Locatie:

Kostprijs:

www.gemeentemol.be

Bron: Lea Lieshout

OPROEP!>> Als je nog foto’s, brieven of andere documenten bezit i.v.m. Molse soldaten dan zouden wij die nog steeds heel graag gebruiken voor de tentoonstelling. Neem a.u.b. contact op. e-mail: [email protected] of tel: 014 330 972 of 970

Bron: Woestijnpaleis

- WO p1 I 2 -

02/1107/12

type activiteit:

Organisator:

Locatie: Exporuimte

Ik was 14 in ‘14

OI W 13 p -

01/11 30/11

Slijk, stank en gas. Molse soldaten in WOI

Wereldoorlog type activiteit:

Tentoonstelling

08/ 1 30/ 111

Geel Organisator: Geels Geschiedkundig Genootschap vzw in samenwerking met KOGEKA, het stadsarchief, het Nieuwsblad van Geel, het Gasthuis­ museum, VTB-cultuur Geel en het projectteam Kempense Klaprozen, met steun van k.ERF en CC De Werft en sponsoring van Elektromic en Expo 58. Datum: Zaterdag 8 november tot en met zondag 30 november 2014 tijdens de openingsuren van De Halle. Gemeente:

Retie ontsnapte niet aan de Eerste Wereldoorlog. Jongens werden opgeroepen om mee te strijden aan het front. Enkele van hen keerden niet meer terug. De tentoonstelling vertelt het verhaal van deze jongens. Daarnaast worden er enkele bijzondere collecties getoond: de fotocollectie van Retiese soldaat Karel Oostvogels, de brievencollectie van Jan Gevers en een unieke fotoreeks met beelden van het front (collectie Heemkring Olmen).

Hoe beleefde Geel de Eerste Wereldoorlog? Bijna 700 Gelenaars werden opgeroepen om mee te gaan vechten. Wat gebeurde er met deze Geelse soldaten aan het front? De tentoonstelling plaatst de Gelenaar in oorlogstijd centraal. Het verhaal van Geel in de Eerste Wereldoorlog zal helemaal worden opgebouwd vanuit Gelenaars of Geelse families en hun wedervaren tijdens de oorlog. We focussen dus niet op militaire gebeurtenissen, maar op de levens van een aantal zorgvuldig gekozen figuren uit Geel. Op die manier komen heel wat aspecten van de Eerste Wereldoorlog aan bod: Geel in 1914, vluchtelingen, leven in bezet Geel, de Geelse oudstrijders en omgekomen militairen aan het front, het Vlaams activisme...… Gidsbeurten voor groepen / scholen / verenigingen zullen mogelijk zijn op afspraak. Naar scholen toe is de tentoonstelling vooral gericht op de derde graad secundair onderwijs, maar ook andere klassen zijn uiteraard welkom.

GC Den Dries, Kerkhofstraat, Retie Gratis Meer weten? www.zevenneten.be Locatie:

Kostprijs:

De vlag van de Retiese strijders van WOI kreeg met steun van k.ERF een conservatiebehandeling door restauratieatelier An Lievens. Op de tentoonstelling is deze vlag uitzonderlijk te bezichtigen.

De Halle, Markt 1, Geel Kostprijs: gratis Meer weten? Stadsarchief Geel, Werft 30, 2440 Geel | [email protected] > Locatie:

Bron: archief Woestijnpaleis

- WO p1 I 4 -

Gelenaars tijdens de Eerste

02/11 03/11 04/11

Tentoonstelling Gemeente: Retie Organisator: Heemkring Zeven Neten Retie Datum: zondag 2 november, maandag 3 november en dinsdag 4 november 9u tot 12u | 13u tot 17u type activiteit:

OI W 15 p -

Den Groote Oorlog in Retie

- WO p1 I 6 -

Kom meer te weten over de familie Janssens van de sigarenfabriek die hun twee dochters moest missen omdat ze achter de’ dodendraad’ zaten. Of over de jongens van 5de linieregiment die op 12 september 1914 zwaar slag leverde in Rotselaar. Dankzij Kempense Klaprozen ontdekten we dat deze eenheid veel Gelenaars bevatte.

type activiteit: Gemeente:

Herdenking

OI W 17 p -

11 novemberviering in Geel

11/11

Geel Geelse harmonies en fanfares i.s.m. werkgroep 11/11 en

Organisator:

Stad Geel Datum: Dinsdag 11 november om 10u15

Bron: Stadsarchief Geel en www.erfgoedbankgeel.be

Copyright T. Matheve

Plan een daguitstap: combinatie stadswandeling + bezoek tentoonstelling zijn mogelijk gedurende de hele periode! Inschrijven via [email protected] of 014 56 63 80. Enkel op afspraak, 50 EUR per groep van max. 25 personen, bezoek duurt 2u.

Naar aanleiding van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog slaan de Geelse harmonies en fanfares de handen in elkaar. Samen organiseren ze een grootse herdenking. De harmonies en fanfares trekken voor de misviering musicerend naar de Markt. Na de herdenkingsmis wordt een gezamenlijke hymne op de Markt gespeeld. Daarna trekken ze in mars naar het oorlogsmonument aan het Stadhuis. Tijdens de hulde voorziet de werkgroep 11/11 i.s.m. het Stadsarchief en Kempense Klaprozen een historische omkadering. Markt | St.-Amandskerk | Oorlogsmonument Stadhuis Feestzaal de Waai Kostprijs: Gratis Meer weten? Cultuurdienst Geel, [email protected], 014 56 66 85 Locatie:

Unieke samenwerking tussen muziekverenigingen

Gemeente:

Mol

11 novemberviering in Laakdal

Herdenking

Herdenking Organisator: Gemeentebestuur Laakdal Gemeente: Laakdal Datum: Dinsdag 11 november om 10u type activiteit:

Verbroedering Vaderlandslievende Verenigingen Mol Dinsdag 11 november om 10u

Organisator: Datum:

96 jaar geleden werd de Wapenstilstand van de Groote Oorlog ’14-’18 ondertekend. Op 11 november herdenkt Mol de slachtoffers van zowel WOI als WOII. De eucharistieviering start om 10u in de Sint-Pieter- en Pauwelkerk in Mol-Centrum. Nadien volgt een optocht naar de beide oorlogsmonumenten gevolgd door een academische zitting.

Laakdal herdenkt beide wereldoorlogen op 11 november. Ingrediënten van deze viering: neerleggen van de poppykransen in aanwezigheid van oud-strijders, afgevaardigde militaire vertegenwoordigers en het schepencollege. De fanfare speelt samen met een groep doedelzakspelers militaire liederen. Na de ceremonie volgt een receptie met toneelopvoering, o.a. een preek uit 1914-1918 in de kerk.

Pieter- en Pauwelkerk Mol Kostprijs: Gratis Meer weten? www.gemeentemol.be

Zaal Sint Lambertus in Eindhout, herdenking aan de verschillende monumenten Kostprijs: Gratis Meer weten? www.laakdal.be

Locatie:

Locatie:

Een originele preek in de kerk!

Bron: collectie Woestijnpaleis

11/11

11/11

Bron: Koninklijke fanfare en drumban Sint-Lambertus

- WO p1 I 8 -

type activiteit:

OI W 19 p -

11 novemberviering in Mol

Herdenking Gemeente: Meerhout Organisator: Militair Team Meerhout Datum: 11 november

type activiteit:

type activiteit:

Concert

11/11 14/11

Geel Centrumharmonie Geel, i.s.m. De Vedel Turnhout | Het Laakdaals Koor | Couleur Vocale Berchem | Capricio Turnhout | Piperband Datum: 11 november (St. Dimpnakerk) 14 november (De Warande Turnhout) Gemeente:

11/1

1

Organisator:

Het Militair Team Meerhout herdenkt op 11 november het einde van WOI. Koninklijke Harmonie De Vredezonen luistert de herdenking muzikaal op. Locatie: Sint-Trudokerk en herdenkingsmonumenten marktplein in het centrum Kostprijs: Gratis Meer weten? www.meerhout.be | www.verbroedering-oudstrijders-meerhout.be

85 orkestleden, 140 koorleden, 20 pipers en tal van medewerkers zullen een 100 minuten durende herdenkingsplechtigheid verzorgen. Het werk ‘The Armed Man’ van Karl Jenkins zal voor het eerst in Vlaanderen worden opgevoerd in harmonieorkestbezetting. Verder staat het programma garant voor muziek uit de periode van ‘De Groote Oorlog’ met inhoudelijke woordpassages geïnspireerd door Kempense Klaprozen. Zo leggen we de link naar de Gelenaars die deelnamen aan de Eerste Wereldoorlog. Kerk Sint-Dimpna (11 nov) en De Warande Turnhout (14 nov) 15 EUR (tickets bestellen via Cc De Werft) Meer weten? www.chgeel.be | www.dewerft.be | 014 56 66 66 Locatie:

Kostprijs:

Bron: collectie Woestijnpaleis

- WO p2 I 0 -

Great War Remembrance Concert

OI W 21 p -

11 novemberviering in Meerhout

Op de Facebookpagina van de Centrumharmonie Geel en www.dewerft.be vind je een trailer.

Geel Toerisme Geel 16 november en 23 november | van 14u tot 16u

Gemeente:

Organisator: Datum:

In deze rondleiding van 2 uur kom je alles te weten over de Gelenaars in de Eerste Wereldoorlog. De gids neemt je mee naar bijzondere plekjes met unieke verhalen. Toerismehuis De Waag, Markt 1 Gratis Meer weten? Inschrijven via Toerisme Geel | [email protected] | 014 56 63 80 Locatie:

Kostprijs:

Wereldoorlog | Prof. Dr. A. Vanneste Lezing Gemeente: Balen Organisator: Erfgoed Balen i.s.m. Davidsfonds Balen-Olmen Datum: Maandag 24 november 2014 om 19u type activiteit:

24/1

1

Prof. Alex Vanneste geeft in zijn lezing een korte inleiding over de organisatie van de Britse, Franse, Belgische, Nederlandse en Duitse inlichtingendiensten tijdens WOI om het vervolgens uitgebreid te hebben over de taken van de ongeveer 7.000 spionnen in België. Ze verzamelden in bezet België informatie over de Duitse troepen. Met de nodige vindingrijkheid probeerden ze de Duitse contraspionage te omzeilen om hun gecodeerde berichten naar Nederland te krijgen. Een eenzame en levensgevaarlijke bezigheid. Polyvalente zaal, VC De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen Gratis Meer weten? www.erfgoedbalen.be Locatie:

Kostprijs:

Een expert aan het woord!

Bron: Collectie Woestijnpaleis

1 16/1 1 / 23 1

themawandeling

Bron: Collectie Stadsarchief Geel

- WO p2 I 2 -

type activiteit:

Belgische spionnen tijdens de Eerste

OI W 23 p -

Gelenaars in de Groote Oorlog

type activiteit: Cabaretvoorstelling

Organisator: Het

Grote Oor

28/11 29/11

Mol Vrijdag 28 november en zaterdag 29 november 2014

Gemeente:

Wereldoorlog

2 01/1 1 18/0

Expo Gemeente: Balen Organisator: Olmense Vereniging voor Geschiedenis en Heemkunde Datum: van 1 december tot 18 januari | openingsuren VC De Kruierie type activiteit:

Bron: Grote Oor

Datum:

Het GROTE OOR brengt een cabaretvoorstelling met een wervelende mix van liederen en sketches gebaseerd op historische gebeurtenissen en Kempense verhalen. De insteek van deze voorstelling is verrassend: humor. Hoewel de oorlogsjaren een periode van verdriet waren, wapende de kleine man zich vaak met ironie, sarcasme, kolder en cynisme. Een uniek project! Tip: ideaal voor scholen (secundair onderwijs). Berchmanscollege, Jakob Smitslaan 36, 2400 Mol 10 EUR Meer weten? www.hetgroteoor.be

Bron: Heemkring Olmen

- WO p2 I 4 -

Olmense soldaten en de Eerste

OI W 25 p -

FRONTTAAL!

Locatie: Sint-Jan Kostprijs:

<
Tentoonstelling van de Olmense Vereniging voor Heemkunde en Geschiedenis over de Olmense soldaten in de Eerste Wereldoorlog. Met unieke foto’s van het IJzerfront, Olmense frontstrijders en het sociale leven in Olmen tijdens WOI. VC De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen Kostprijs: Gratis Meer weten? [email protected] | www.balen.be Locatie:

>

Een schitterende collectie foto’s!

type activiteit: Gemeente:

Mol

Organisator:

2

28/1

Brieven in rode inkt

De Gagel i.s.m. de Molse gidsen en de Molse Kamer voor

type activiteit: Voorstelling Gemeente:

Postel heeft een speciale band met de Eerste Wereldoorlog. Natuurvereniging de Gagel neemt je samen met de Molse gidsen mee langs de Postelse WOI-verhalen. Ontdek waar de ‘dodendraad’ liep waar veel streekgenoten tijdens het smokkelen het leven lieten. Kom meer te weten over Charles de Broqueville, minister van landsverdediging en inwoner van Postel. De ganse tocht wordt doorweven met lokale verhalen. Startpunt parking Den Diel, nabij Sas 3 Gratis Meer weten? www.bloggen.be/degagel Locatie:

20152018

Mol

MaMuze i.s.m. met Rik Van Braband, Martine Vandenbulcke, Katharina Feyen, Dagmar Feyen, Herbert Janssens, Ronald Buersens, Roeland Van Rooy, Tjen Martens, Marc Tritsmans, Paul Vincent, Erwin Mortier. Datum: Start voorjaar 2015 tot 2018 Organisator:

In de muzikaal-poëtische voorstelling ‘Brieven in rode inkt’ brengt MaMuze het verhaal van vier jaren oorlog. Met brieven en dagboeken van soldaten en burgers als leidraad beleeft het publiek de moeilijke jaren aan het oorlogs- en thuisfront. De tekstfragmenten worden afgewisseld door liederen die enkele Kempense componisten geïnspireerd door Kempense Klaprozen voor Mamuze schreven.

Bron: collectie Woestijnpaleis

- WO p2 I 6 -

Verwacht in 2015

Winterwandeling

Heemkunde Datum: 28 december | vertrek om 10u

OI W 27 p -

In de schaduw van de dodendraad

Locatie: Theater

Ootello, kapel van Ezaart,...… 10 EUR Meer weten? Facebookpagina van MaMuze > Kostprijs:

Hoewel de Grooten Oorlog in zijn geheel zal naar voren komen, richten we ons heel speciaal op de Kempense mensen: de (gesneuvelde) soldaten aan het oorlogsfront, de achterblijvers van het thuisfront. Een unieke muzikale vertelling voor, door en met Kempenaren!

Kostprijs:

Tastbaar oorlogsverleden op Kempense bodem!

>

Oproep! Afhankelijk van de locatie waar we optreden, willen we graag beeldende kunstenaars (fotografie, beelden, schilderijen, tekeningen,...) gelijktijdig laten exposeren in de ruimte. Wie interesse heeft, kan contact opnemen via erfgoedcel k.ERF, [email protected]. >

de Eerste Wereldoorlog | Diane De Keyzer Voordracht Gemeente: Laakdal Organisator: Davidsfonds Laakdal i.s.m. Laakdalse Werkgroep voor Geschiedenis en Heemkunde Datum: 10 februari 2015 om 20u

Klaprozenberg S0 | ComingWorld/ RememberMe

type activiteit:

Diane De Keyzer vertelt over het meest gewone wat een mens kan doen en dat is eten. Tegelijk is die bezigheid ook van (over)levensbelang en wordt ze bijzonder op het moment dat een boterham met boter, een simpele patat met melksaus, koffie met suiker en melk er niet meer zijn. Leed dat gevoeld wordt bij de soldaten aan het front, maar evengoed of sterker bij veel - niet alle- vrouwen, kinderen en ouderen in oorlogsgebied. Refter De Schans, Veerledorp 18, Veerle Kostprijs: 5 EUR Meer weten? www.laakdal.davidsfonds.be Locatie:

- WO p2 I 8 -

OI W 29 p -

/15

/2

10

Doorlopende projecten

‘Nieuwe meesters, magere tijden’. Eten in

20142018

type activiteit: Gemeente:

Mol

Educatief project

Rozenberg SO, i.s.m. ComingWorld/RememberMe en verschillende Molse partners. Datum: Start najaar 2014 tot 2018 Organisator:

De Rozenberg verandert vanaf september gedurende vier jaren in de Klaprozenberg! Samen met de leerlingen en externe partners willen we ‘Den Grooten Oorlog’ herdenken door mee te werken aan het grootschalige herinneringsproject ComingWorld/RememberMe van intendant Jan Moeyaert en kunstenaar Koen Vanmechelen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog lieten 600 000 mensen het leven. Via een systeem van peter/meterschap wordt elke leerling/ deelnemer gekoppeld aan een overleden soldaat. Elke peter/meter bakt een kleibeeldje als symbool voor zijn/haar gesneuvelde. Beide namen worden aan het beeldje verbonden door een dog tag. In het voorjaar van 1918 worden alle beeldjes samengevoegd tot een enorme grens- en generatie­overschrijdende kunstinstallatie. Naast dit project zullen diverse andere schoolactiviteiten in het kader van herinneringseducatie staan. Rozenberginstituut Mol Deelname aan CW/RM kost 5 euro waarvan 2,5 euro gaat naar een goed doel en 2,5 euro naar de dogtag en het maken van het kleibeeldje. Meer weten? www.rozenbergmol.be | www.cwrm.be >> Locatie:

Kostprijs:

- WO p3 I 0 -

OI W 31 p -

Dilemma 14/18 type activiteit:

najaar 2014

Spel

Geel Geelse Jeugddienst i.s.m. Jeugdraad, TUMULT Datum: Start najaar 2014 Gemeente:

Geloof je in de kracht van de jeugd, vind je het belangrijk om met hen in dialoog te gaan, sta je achter de idee van verbonden­heid tussen mensen over taal, leeftijd en achtergrond heen, heb je goede hoop op een mooie toekomst voor ons allemaal en ben je bereid daaraan mee te werken? Dan heb jij zéker iets te vinden op de Klaprozenberg. Oproep! Verenigingen die graag mee willen werken aan de workshop CW/RM of die graag rond WOI willen samenwerken met leerlingen van de Klaprozenberg zijn zeer welkom om contact op te nemen met [email protected].

Bron: www.tumult.be

Bron: www.cwrm.be

Organisator:

Dilemma 14/18 is een inleefspel voor jongeren. Ze nemen beslissingen over moeilijke en levensechte dilemma’s, brengen groepsopdrachten tot een goed einde en verzamelen voedselbonnen. Zo redden ze hun leven in deze waanzinnige periode. Dilemma 14/18 betrekt jongeren op een speelse manier bij de herinnering van de Eerste Wereldoorlog. Jongeren ervaren dat bij een oorlog veel meer komt kijken dan alleen veldslagen tussen heldhaftige soldaten. Bovendien laat Dilemma 14/18 jongeren kennismaken met verschillende stemmen: een Vlaamsgezinde boerenzoon, een vaderlandslievende pastoor, een vluchtelinge in Frankrijk of een Duits gezin in Brussel. Op die manier krijgen jongeren verschillende perspectieven op de bezetting en werken ze op een speelse manier aan vredeseducatie. Dit spel is enkel toegankelijk voor het jeugdwerk Kostprijs: Gratis Meer weten? Jeugddienst Geel, Diestsesteenweg 135, Geel [email protected] | 014 56 68 07 | www.dilemma1418.be Locatie:

- WO p3 I 2 -

doorlopend

Balen type activiteit: Educatief pakket voor lagere scholen (2de en 3de graad) Organisator: Balen Bevrijd i.s.m. Erfgoed Balen Datum: doorlopend Gemeente:

Ook in Balen liet de oorlog van 1914-18 zich voelen. Welke impact had het conflict op de Balense bevolking? Hoe beleefden burgers die 4 jaren in eigen dorp? En vooral, hoe hebben de Balense kinderen de oorlogsperiode ervaren? De Kinderbrochure ‘Fons, ‘t is oorlog!’ kwam tot stand om vragen rond de Groote Oorlog, op maat van kinderen, te helpen beantwoorden. Het Doeboekje bekijkt het hele gebeuren door de ogen van Fons, een doodgewone (fictieve) inwoner van Balen. Fons neemt de kinderen mee op pad via een interactief en leerrijk verhaal. Met vragen en antwoorden en een aantal praktische doetaken maken de leerlingen kennis met het Balense oorlogsverleden. Doeboekjes zijn te verkrijgen op aanvraag Doelgroep: scholen uit Balen Kostprijs: Gratis (voor Balense scholen) Meer weten? www.balenbevrijd.be Locatie:

Meerhoutse klaprozen

OI W p33 -

Fons ’t is oorlog!

aug

‘14

Tal van initiatieven Gemeente: Meerhout Organisator: Gemeente Meerhout i.s.m. de werkgroep Meerhoutse Klaprozen Datum: Start augustus 2014 type activiteit:

Meerhoutse Klaprozen is een grootschalig project ter herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Van 23 augustus 2014 tot en met 11 november 2018 zullen hier rond verschillende activiteiten worden georganiseerd. Tijdens de Kattenfeesten ‘14 kan je al kennis maken met enkele deelprojecten. In één ervan leer je Marie van Stienus kennen. Via haar Facebookpagina begeleidt zij je gedurende 4 jaar doorheen het dagelijks leven in en rond Meerhout tijdens Wereldoorlog I. Ook de campagne ‘Geef Meerhoutse soldaten een gezicht’ start tijdens dezelfde Kattenfeesten. Het doel hiervan is het verzamelen van foto’s en gegevens van de 360 Meerhoutse soldaten die mogelijk deelnamen aan de oorlog. Meerhout Kostprijs: afhankelijk van de activiteit Meer weten? Dienst Cultuur | 014 24 99 28 [email protected] | www.meerhout.be Locatie:

Volg de Meerhoutse gebeurtenissen dag op dag via de Facebookpagina van het project ‘Meerhoutse Klaprozen’ via Marie van Stienus.

Oproep!

Wil je graag meewerken aan Meerhoutse Klaprozen? Aarzel niet om de cultuurdienst te contacteren!