1. Natuur Vaardigheden van herder bij het proces van planning en uitvoering begrazing Norm Voorschrift
Interpretatie
Meet-methode
Interpretatie meetmethode
Wegingsfactor
1.1
De begrazing is georganiseerd volgens het processchema in de leidraad van deze kwaliteitsregeling
De herder en beheerder kennen het schema en hun eigen rol hierin.
Interview
De herder neemt het initiatief om samen met de beheerder volgens het processchema te werken.
Zwaar
1.2
Er is een begrazingsplan waarin gebieden en doelen omschreven staan. Het begrazingsplan bevat tenminste: a. een aanduiding van de eigenaar of beheerder van het terrein of de terreinen die begraasd worden; b. een topografische kaart ( bijvoorbeeld schaal 1:10.000) waarop minimaal de te begrazen gebieden en de daar voorkomende vegetatietypen/structuurtypen zijn aangegeven; c. de doelstellingen ten aanzien van het natuurbeheer; d. het aantal en het soort schapen en het aantal dagen waarmee de begrazing is gepland alsmede de perioden waarin begrazing is gepland
De herder en beheerder stellen samen een begrazingsplan op.
Administratief
Herder kan het actuele begrazingsplan tonen en het plan bevat de beschreven onderdelen.
Zwaar
1.3
De herder gebruikt een werkplan en planning als basis voor de uitvoering van het werk per kudde. Deze documenten bevatten tenminste de volgende onderdelen: terreinkaart, aantal graasbeurten (deel)terrein, duiding welke periode (weeknummer) en begrazingsdruk (aantal schapen per tijdseenheid)
Administratief
Herder werkt volgens planning/werkplan, afwijkingen worden geregistreerd in logboek.
Zwaar
1.4
De herder houdt een logboek bij voor het monitoren van de begrazing. Dit logboek bevat tenminste: aantal dieren in de kudde, aantal dagen hoeden, aantal kuddedagen per (deel)terrein, evt. weersgesteldheid, evt. ecologische waarnemingen met plaats en tijdstip en evt. informatie over de gezondheid van de dieren.
Administratief
Logboek wordt wekelijks aangevuld
Licht
Verslagen overleggen
Licht
1.5
De herder en de beheerder voeren op regelmatige basis overleg over de uitvoering en er is inzicht in verslagen hiervan (e-mail etc)
Er is tijdens de opdracht meerdere keren overleg met de Administratief opdrachtgever over voortgang, evt. problemen etc.
1.6
1.7
1.8
Let op samenhang tussen strategie en bijvoorbeeld bestrijding van vergrassing en verbossing, ontwikkeling klein- en grootschalige gradiënten en nazorg van beheermaatregelen (plaggen).
De herder beschikt over kennis van graasstrategie en -intensiteit
Herder kan gekozen strategie en planning uitleggen in relatie met de natuurdoelen. Zie ook criterium 4.5.
De herder heeft aantoonbare ecologische kennis van het natuurgebied
Voldoende overzicht en kennis achtergrond: kwetsbare of gevoelige plantengemeenschappen Interview, fysiek (vegetatietypen) en plantensoorten van het natuurgebied; waardevolle en kwetsbare cultuurhistorische elementen.
De herder heeft aantoonbare kennis omtrent ecologische effecten van begrazing
Bevordering soortenrijkdom en mogelijke negatieve effecten van begrazing op flora en fauna, Interview, fysiek specifiek voor de gebieden waar hij/zij actief is.
zie 4.5
Interpretatie
Meet-methode
Interpretatie meetmethode
Voldoende graastijd, rust- en herkauwtijd en verantwoord gebruik van nacht- en weekendvakken.
Administratief, interview
Logboek
Administratief/interview
Zwaar
Licht
Zwaar
2. Hoeden Norm Voorschrift
2.1
De herder geeft de schapen bij het hoeden voldoende graastijd en past basisprincipes over graasgedrag en -ritme toe
Wegingsfactor
Zwaar
Conditie van de schapen: gedrag, rugvulling, wolkleur, pensvulling en kleur van de oogslijmvliezen. Administratief, fysiek Uit logboek blijkt graasritme in combinatie met weersomstandigheden.
2.2
De herder speelt zodanig in op wisselende weers- en seizoensinvloeden dat hij/zij zijn/haar dieren in conditie houdt
2.3
De herder heeft een natuurlijke en rustige omgang met de hond(en) bij de kudde en De herder heeft de kudde onder verplaatst de kudde veilig en vaardig door het terrein en over de weg. controle
Fysiek
Zwaar
2.4
De herder zorgt voor graasrust tijdens het hoeden en zorgt er daarbij voor dat de kudde begrensd en gestuurd blijft
Fysiek
Zwaar
Conditie van de hond: huid en vacht, ogen schoon, oren schoon, Fysiek gebit gezond, beweging goed, goede eetlust.
Zwaar
2.5
De herder houdt de honden gezond en goed verzorgd
2.6
Bescherming van bomen bij neerzetten van nachtvak, raster De herder zorgt voor veilige rasters en past waar nodig afdoende boombescherming staat strak en onder stroom, 'pas toe (indien van toepassing). op schrikdraad' bordje langs de openbare weg voor passanten.
Zwaar
Fysiek
Licht
3. Schapen Norm Voorschrift
Interpretatie
Meet-methode
3.1
De herder bewaakt de conditie van de schapen en gaat als een goed huisvader met zijn kudde om. Zie ook 4.2
Omgang herder met de schapen, conditie van de schapen: gedrag, Fysiek rugvulling, wolkleur, pensvulling en kleur van de oogslijmvliezen
a
De herder gebruikt in zijn kudde schapenrassen die aantoonbaar geschikt zijn voor het beoogde natuurbeheer
Afhankelijk van beheersdoelen en Fysiek gebied(en).
Interpretatie meetmethode
Maximaal 5% van de schapen verkeerd niet in goede conditie
Wegingsfactor
Zwaar
Zwaar
b
De herder zorgt voor een goede klauwgezondheid en neemt maatregelen bij het optreden van myiasis
c
De herder neemt preventieve maatregelen om worminfecties en leverbot te voorkomen; indien nodig wordt behandeld
d
De herder zorgt er bij het gebruik van voetenbaden en middelen tegen myiasis voor dat dit zorgvuldig gebeurt en voert eventuele vloeistof op een verantwoorde manier af conform de gebruiksvoorschriften.
e
De herder past diergeneesmiddelen zoals antibiotica en wormmiddelen zodanig toe dat ze het ecologisch systeem in het natuurgebied niet of minimaal belasten, en past diergeneesmiddelen verantwoord toe, op basis van een bedrijfsbehandelplan of in overleg met de eigen dierenarts.
3.2
Bedrijven waar schapen buiten aflammeren hebben afdoende maatregelen genomen om dieren te beschermen en er is voldoende droge ligruimte.
Tel het aantal kreupele schapen, dit mag maximaal 5% van de kudde zijn. Schapen met myiasis of verdacht van myiasis zijn behandeld. Bekijk de diergeneesmiddelenregistratie.
Zwaar
Inzichtelijke en bijgewerkte diergeneesmiddelen registratie.
Zwaar
Interview herder en beheerder.
Zwaar
Inzichtelijke diergeneesmiddelen registratie, interview met herder en beheerder.
Zwaar
Fysiek, interview
Bekijk (indien mogelijk) de plek waar schapen aflammeren, logboek, foto's en vraag beheerder naar ervaringen.
Zwaar
Meetmethode
Interpretatie meetmethode
Administratie, interview
Benodigde documentatie (lijst van criteria, interpretatiedocument, contract) is aanwezig in de administratie.
Fysiek, administratief
Preventieve maatregelen voor deze infecties; behandeling Administratief, interview schapen met het juiste middel en dosering; voorkoming resistentie.
Fysiek, interview
Keuze juiste middelen en dosering en toepassen wachttijd voordat Administratief, interview behandelde kudde of dier weer natuurgebied ingaat.
4. Onderneming & wet- en regelgeving: Norm Voorschrift
4.1
De bedrijfsleider/eigenaar weet op welke punten hij wordt gecontroleerd door de inspecteur
Interpretatie
Kennis van kwaliteitsregeling gescheperde schaapskuddes
Wegingsfactor
Licht
4.2
De bedrijfsleider/eigenaar/herder werkt/werken daar waar van toepassing op de bedrijfsvoering volgens de ‘Hygiënecode schapenhouderij’
Fysiek, administratie
Ingevulde checklist Hygiënecode
Zwaar
4.3
De bedrijfsleider/eigenaar/herder houdt zich aan geldende wet- en regelgeving (I&R, mestwetgeving, kadaverwetgeving, transport, diergezondheid en welzijn en verkeersveiligheid; regelgeving Arbo, veiligheid en milieu; eventueel wettelijke eisen personeel)
Fysiek, administratie
Ingevulde checklist Hygiënecode
Zwaar
4.4
Het bedrijf voldoet aan de ‘zoönose-veilig bedrijf’ certificering van de GD (of een gelijkwaardige certificering) indien het bedrijf ook publiek ontvangt (lammetjesdagen, open dagen etc.)
4.5
Diploma’s, certificaten of De bedrijfsleider/eigenaar/herder heeft een opleiding op het gebied van natuurbeheer en/of veehouderij en 2 jaar relevante praktijkervaring OF ten minste 3 aantoonbaar aantal jaren ervaring Administratie, interview uit bijv. boekhouding jaar relevante praktijkervaring.
4.6
Stagiairs/herders in opleiding/vrijwilligers worden aantoonbaar aangestuurd door de gekwalificeerde herders (zie 4.5)
Interviews
Interviews met stagiairs/herders in opleiding/vrijwiligers
Zwaar
4.7
De bedrijfsleider/eigenaar en herder(s) communiceren goed met publiek en opdrachtgever en in het veld gedragen de medewerkers zich als ambassadeur van het natuurbeheer.
Interviews
Interview met beheerder en indien relevant omwonenden.
Licht
Certificaat van GD, waarschuwingsbordjes voor bezoekers
Fysiek, administratie
Zwaar
Zwaar
