BIDHUISJES LANGSHEEN POLLARE-DORP, POLLAREBAAN SCHUITSTRAAT EN DE ST.KRISTOFPELSTRAAT In deze bijdrage willen wij een licht werpen op de kapelletjes langsheen bovengenoemde wegen. Deze bestaande, al dan niet meer bestaande kapelletjes waren in 1984 in het kader van een BTK.projekt onderworpen aan een grondig overzicht. Bij het schrijven van dit artikel, werden de nodige veranderingen in de tekst aangebracht, naargelang de huidige toestand. Wij vermelden hierbij Mevr. Carla Cosijns-Meert, die deze opdracht in 1984 kreeg toege— wezen.
1, Kapel aan de
Pollarebaan.
A) Ligging Kadastrale gegevens : Sectie A 744 x Staat en Nr. : Pollarebaan 108 B) Toestand Goed onderhouden C) Huidige eigenaar Mevr. De Cooman M. Pollarebaan 108 9401 Pollare E) Beschrijving a-Omgeving In de zijgevel van de woning prijkt deze niskast b)-interieur Een beeldje van Onze Lieve Vrouw van Lourdes en Bernadette Soubirous- staan in de nis. Tevens staat er een glazen vaasje met bloemen. c)-exterieur Tegen de zijgevel metselde men een uitspringende niskast in korfboogvorm en afgesloten met een glas. F) Devote praktijken_ Toegewijd aan: Onze Lieve Vrouv/ van Lourdes. G) Historiek Oprichting: -jaartal: 1921 -oprichter: De Cooman M. -aanleiding: Belofte persoonlijke
devotie.
2. Kapel voorbij de splitsing aan de Pollarebaan. A) ligging Straat en nr.:Pollarebaan 95 Kadastrale gegevens : Sectie A 586 i . B) Toestand Intakt, maar verwaarloosd. C) Huidige_eigenaar Hemerijckx-Van Der Poorten Pollarebaan 95 9401 Pollare E) Beschrijving a) Omgeving In de korte gevel van een vroeger stalgebouwtje vinden we deze nis terug. b) Exterieur In zwarte steentjes metselde men een spitsboog. Bovenop staat een Latijns
Kruis. Het geheel rust op een afhangend perron. Een glazen deur met ijzeren raster sluit de nisruimte af. c) _Interieur_ Een beeld van de Heilige Antonius met Kindje Jezus onder stolp wordt geflankeerd door twee kandelaars. F Devote praktijken Toegewijd aan : Heilige Antonius
3. Kapel aan de baan "Pollare-Dorp" A) Ligging Straat en nr. : Pollaredorp 103 Kadastrale gegevens; Sectie A 180 e B) Toestand Zeer goed onderhouden C) Huidige eigenaar Beernaert-Verlé Pollare-Dorp 103 9401 Pollare E) Beschrijving a)omgeving In een muur van het hofje nummer 103 dat piekfijn onderhouden is, prijkt het keurige nisje. b)Exterieur De muur is witgeverfd en vormt een contrast met het zwartgeschilderde hekje en kruisje, evenals anker in de muur. Stenen die verticaal gemetseld zijn, omringen het eigenlijke nisje in spitsboogvorm. Dit is afgesloten door een smeedijzeren hekje, gevormd door een spel van booglijnen. c)Interieur Een beeld van de Heilige Antonius en twee vaasjes met namaakbloemen werden in de nis ondergebracht. Vooraan in de nis staan tevens twee kaarsen. G) Historiek Oprichting: -jaartal: Volgens Mevr. Beernaert werd 't kapelletje gebouwd rond 1954. -Oprichter: Mevr. Verlé -aanleiding: Mevr. Verlé had een grote devotie voor de Heilige Antonius. Zij vond immers vaak verhoor wanneer ze bad om iets dat ze verloren had; ook voor het heil van haar dieren wendde ze zich tot deze heilige. F) Devote praktijken Toegewijd aan: Sint Antonius Literatuurgegevens; Land van Aalst. Jaargang 25 van 1973 ; pagina 159 - 207 "Muurkapel ter ere vande heilige Antonius, in de dorpstraat"
4. Kapel aan de baan "Pollare-Dorp" a) Ligging Straat en nr.: Pollare-Dorp 107 Kadastrale gegevens : Sectie A 178 c B) Toestand Goed bewaard. C) Huidige eigenaars
Verlé Jozef Pollare-Dorp 107 9401 Pollare E) Beschrijving a)omgeving In stalmuur, langs de straatkant werd de nis uitgespaard bij de bouw van het erf. b)Exterieur Een rechthoekig nisje vertoont een licht convex gebogen bovenkant. Het smeedijzeren hekje bestaat uit eenvoudige verticale stangen, onder- en bovenaan door een horizontale verbonden. Dit hekje werd groen geschilderd. Links tegen de nis hing men het straatnaamplaatje op. c)Interieur Een piëta rust op twee stenen. G) Historiek Oprichting -jaartal : Mhr. Verlé veronderstelt dat de schuur rond 1924 gebouwd werd. -oprichter : Familie Verlé -aanleiding: Ter bescherming van hoeve en dieren. F) Devote praktijken Toegewijd aan : Onze Lieve Vrouw van Smarten
5) Kapel aan de Sint-Kristoffelstraat A) Ligging Straat en nr. : Sint Kristoffelstraat Kadastrale gegevens : Sectie a 122 g. B) Toestand De kapel is sterk door klimop overgroeid en helt over naar de straat toe. De rechtermuur brokkelt af. Ze werd nog volledig in het wit geschilderd. C) Beschrijving a) Omgeving De kapel staat aan de hoek van de St. Kristoffelstraat en Pollare Dorp tegen de omheining van een moderne villa. b) Exterieur Een rechthoekige pijler uit metselwerk is met cement bepleisterd . Hierop werkte men een imitatie uit van rode steen. . Bovenop heeft men een zadeldak. Dit alles werd wit geschilderd. In de nis met rondboogdeur hangt een hekje uit smeedijzer. Een offerblok is in de deur ingewerkt. c) Interieur Een groot beeld van Onze Lieve Vrouw van Lourdes troont in de nis . De nis vertoont er sporen van ooit eens rood geschiderd geweest te zijn. F) Devote praktijken Toegewijd aan : Onze Lieve Vrouw van Lourdes. Literatuurgegevens : Land van Aalst. Jaargang 25 . pagina 159-207 "Kapel ter ere van Onze Lieve Vrouw van Lourdes, in de Kerkstraat"
6) Kapel in de Schuitstraat A)Ligging Straat en nr.: Schuitstraat 7 Kadastrale gegevens : : sectie 104 N. B)Toestand De kapel zelf lijkt intact en verkeert nog in goede staat. C) Beschrijving a) Omgeving De kapel staat binnen een kleine afbakening. Deze bestaat uit drie eenvoudige hardstenen balken die rond de kapel liggen in U - vorm, langs voorkant van kapel open. Over de kapel heen blikt men op een modern
tenniscomplex. Naast de kapel (rechts ervan) was er een open plek in de riolering. b) Exterieur Op een rechthoekige sokkel, die verhoogd werd, rust een vlakke plaat en daarop staat het eigenlijke kapelletje. Dit heeft een rechthoekige vorm waarvan de strengheid gemilderd wordt door het boogspel van de kroonlijst( drie traps-convex) en door het sierlijke lijnenspel van het opengewerkt smeedijzeren hekje. (Zie tekening) Bovenop de kapel staat nog een Latijns kruis. In het hekje, met slot, heeft men ook een gleuf voorzien om het te offeren geld in een offerblokje te laten vallen. c) Interieur Doorheen het hekje dat op slot is , zien we een convave nis met houten Sint-Christoffel en een kandelaar in koper. F) Devote praktijken Toegewijd aan : Sint Christoffel. Ommegang of beeweg en/of legende : Op Christoffeldag wordt de beeweg gegaan. Het deze "klein kermis Pollare" dragen vier mannen de Christoffel voorop de processie. De kapel van 't Schuit was het eindpunt der beeweg. Het huidige beeld is echter niet meer het oorspronkelijke, dat ooit zou zijn weggegeven aan een geïnteresseerde. (Informant: Bulterijst Emile, geboren in 1902, en overleden op 20 januari 1992 )
Betekenis van Sint-Ghristoffel voor de parochie: Sint-Christoffel werd als patroonheilige van de parochie gekozen en tevens het hoogaltaar aan hem toegewijd; maar zijn invloed zou zich verder over de dorpsgrenzen uitstrekken. Nog voor de godsdiensttroebelen was Pollare in het bezit van een reliek van de heilige Christoffel, die hier veel volk trok. Hij werd toen immers vooral aanroepen tegen het onweer en de hagel, de tand- en hoofdpijn en tegen een onboetvaardige en schielijke dood. Het feest van de parochieheilige werd hier met veel luister gevierd op 25 juli. De offergiften bedroegen in 1594 op het feest var Sint-Christoffel 6 pond parisis, maar ook in de loop van het jaar kwamen de vereerders heen om cappoenen(hanen) te offeren of een geldstuk te schenken. De giften zouden van jaar tot jaar aangroeien. Aangezien pollare zelf geen koster had, kwam de koster van Meerbeke hier de mis en de vespers helpen zingen en naar oud Vlaams gebruik werd er ook gevierd; nadien werd er een processie gehouden, waarbij de trommel werd geslagen door Hendrik de Wolf en de relieken van de Heilige werden rondgedragen. In 1744 liet de pastoor een bedevaartvaantje ter ere van de heilige Christoffel maken en bestelde er 1000 stuks van. Alles laat vermoeden dat er in 1745 op de parochie nog een kapel was, toegewijd aan de patroonheilige. Er bevond zich in de Schuitstraat een kapel in hardsteen gebouwd, met borstbeeld van de heilige en de aanroeping: Heilige Christoffel B.V.O. Anno 1770. In 1893 verscheen een devotieboekje : Het leven van de Heilige Christophorus, druk bij D. Anneessens te Ninove Tot 1937 werd Sint Christoffel vooral aangeroepen tegen gevaarlijke klieren en gezwellen, tandpijn, pest, cholera, brand en zweren, onweer, bliksem, hagel en onvoorziene en onboetvaardige dood. De bedevaarders doen meestal de "kleine ommegang", dit wil zeggen , ze gaan driemaal rond het ommuurde kerkhof na de relikwie te hebben vereerd. De grote omweg, of Kristoffelweg, heeft de pastoor Corteville, samen met een bedevaartkomitee, aan Sint Christoffel een andere, meer moderne, bevoegdheid geschonken, namelijk hij wordt nu vooral aangeroepen door de weggebruikers. Toen werd de eerste zondag van augustus voorbehouden aan de auto- en motowijding en op de tweede zondag kwamen de fietsen aan de beurt. J. De Brouwer, pagina 37 - 155 Lectuurgegevens Tekst in Vlaanderen-Bouwen door de eeuwen heen. 5 N 2 ; pagina 726
Toerisme in Oost-Vlaanderen 1970 ; 19 ; pagina 66 - 68 Land van Aalst. 1973 : jaargang 25, ; pagina 159 - 207 en 37 - 155 (J. De Brouwer) Mededelingen van de heemkundige Kring Pollare 1981 ; jaargang 2 ; pagina 1 - 3 Oostvlaamse Zanten 17 1942 ; pagina 208
