1 Activiteitenplan Keramiekmuseum Princessehof

Activiteitenplan Keramiekmuseum Princessehof

1


2


2.1 Wat zijn de missie, visie en hoofddoelstelling van de instelling?

Missie en visie: keramiek als smaakmaker van onze cultuur Nederland is een keramiekland bij uitstek. Eeuwenlang was ons land een van de belangrijkste keramiekproducenten van de wereld, met Friesland en Delft als stralende middelpunten. Nederland was lange tijd de belangrijkste import- en handelsnatie in Europa van het felbegeerde Chinese porselein. Door de handel ontstond er een intensieve relatie met Azië. De topcollecties oosterse en westerse keramiek van Keramiekmuseum Princessehof zijn het levend bewijs voor de culturele wisselwerking tussen Azië en Europa. Keramiek speelt al eeuwenlang een belangrijke rol in de Nederlandse wooncultuur. En dat doet het nog steeds. We omringen ons met porselein en aardewerk. Dagelijks gebruiken we kopjes, borden en schalen van keramiek. Smaakmakers in onze woonkamers zijn IKEA-vazen, aandoenlijke porseleinen beeldjes van de antiekmarkt, exotische aardewerken schalen of designserviezen van Hella Jongerius of Jurgen Bey. Met zorg kiezen we de tegels uit voor badkamer en keuken: lekker strak of juist oud-Hollands. Modern keramisch werk van kunstenaars uit de hele wereld laat zien hoe nieuwe wegen worden ingeslagen in de beeldende kunst. Keramiekmuseum Princesse hof geeft gestalte aan de belangrijke rol van keramiek in Nederland. Wij maken prikkelende tentoonstellingen voor cultuurliefhebbers over keramiek uit Oost en West. Missie: Keramiekmuseum Princessehof vertelt verhalen over keramiek uit Azië en Europa aan een brede groep van kunst- en cultuurliefhebbers. Het museum presenteert daarvoor een eigentijds en publieksgericht programma, al dan niet in samenwerking met (inter)nationale partners. Ambitie: In 2020 weet 90% van de kunst- en cultuurliefhebbers in Nederland van het bestaan van Keramiekmuseum Princessehof.

1

Doelstellingen: focus, omgevings bewust, doelgroepgericht, buiten de muren en minder afhankelijk Keramiekmuseum Princessehof heeft de afgelopen periode een enorme omslag gemaakt. In de jaren ’80 en ’90 was het verwaarloosd. In 2001 verzelfstandigde het museum en ging het een fusie aan met het Fries Museum.1 Vanaf die tijd is het museum opnieuw opgebouwd: de collectieregistratie, het netwerk, de veiligheidszorg, het gebouw en de organisatie. Ook de publiekstaak werd opnieuw ingevuld: het programma, de presentaties en het onderwijsaanbod. In 2010/11 maakten wij de balans op2 en constateerden dat het museum nog te weinig specifiek was. Het museum wilde aan de ene kant het complete verhaal van de keramiek van alle tijden en culturen aan iedereen vertellen, terwijl aan de andere kant de vaste presentatie vooral uitging van enige kennis van de bezoeker over keramiek. De heroriëntatie zorgt voor focus. We richten ons nu alleen op Azië en Europa, de kerncollecties van het museum. En wij presenteren ons verhaal aan de gestaag groeiende groep cultuurliefhebbers. Wij bieden hen een kijkje in de veelkleurige wereld van de keramiek en plaatsen het in de context waarin het werd gemaakt en gebruikt. Wij bieden onze bezoekers een esthetische beleving, interesseren ze voor de technische en artistieke kant van het ambacht en geven inzicht in de betekenis van keramiek voor mensen. Dat doen wij met een kleine professionele organisatie, die wendbaar en slagvaardig is en als actieve netwerkorganisatie collectie, kennis en vragen van verschillende partijen bijeen brengt. Nu het museum weer op orde is, worden tijd en menskracht ingezet voor het programma. Wij hebben de nieuwe uitgangspunten en doelstellingen uitgewerkt in de collectiestrategie 2011-2015 en het strategisch beleidsplan


2011-2020. In jaarplannen beschrijven we de stappen die we nemen om onze doelstellingen te bereiken. De strategische doelstellingen zijn: - Contact met de wereld om ons heen Wij gaan bewuster en intensiever om met de wereld om ons heen. We zoeken actief contact en laten ons graag zien. - Onderscheidende positionering Wij positioneren ons nog scherper. Wij maken (potentiële) bezoekers en gebruikers duidelijk wat wij doen en waarom dat zo bijzonder is. - Presenteren buiten de muren Wij laten onze collectie en het verhaal van de keramiek niet alleen in Leeuwarden maar ook op andere locaties zien: fysiek en digitaal. Wij zorgen voor een presentatie van een deel van onze collectie in de Randstad door samenwerking.

2

- Verbeteren exploitatie Wij verbeteren de financiële exploitatie door een aantrekkelijk programma te presenteren, door onze mensen en budgetten gericht te gebruiken en door onze eigen inkomsten te vergroten. Het goed beheren en ontsluiten van de collectie en deze beschikbaar stellen aan het publiek vinden wij een vanzelfsprekende voorwaarde voor alles wat wij ondernemen en is dus een basistaak van het museum. 1 In eerste instantie werden de musea gezamenlijk bestuurd en enkele functies gedeeld. In 2006 is er een Raad van Toezicht-model ingevoerd met een directie voor beide musea. Per 01-01-2011 zijn de beide museum organisaties volledig geïntegreerd uit oogpunt van professionalisering en efficiëntieverbetering. Er is een gescheiden urenregistratie. 2 Hiervoor heeft het museum de visitatie bewust ingezet als externe evaluatie en als basis voor nieuw te ontwikkelen beleid.


2.2 Waarom is de collectie, het aanbod of de activiteit van uw instelling van nationaal en/of internationaal belang?

Nationaal Keramiekmuseum: het verhaal van de grootste keramiek tradities ter wereld De Chinese collecties Ming-, Kraak- en Zhangzhou- of Swatow3-keramiek bezorgen Keramiekmuseum Princessehof wereldfaam. De Ming-collectie is de op een na belangrijkste in Europa, de verzameling Kraakporselein is naast die van de Topkapi Sarail-collectie in Istanbul de belangrijkste ter wereld en een Zhangzhou-verzameling zoals de onze is nergens te vinden! Deze topcollecties Chinese keramiek excelleren binnen de rijke collectie van Keramiekmuseum Princessehof: een grote collectie Aziatische keramiek, een brede verzameling Europees porselein, aardewerk en steengoed met een kleine maar belangrijke selectie keramiek uit het Islamitische cultuur gebied als verbindende schakel. Met deze collecties vertellen wij het verhaal van de grootste keramiektradities ter wereld en hun onderlinge wisselwerking. Wij beschreven de collecties in 2006 uitvoerig in relatie tot de andere keramische verzamelingen in Nederlandse musea.4 Naast onze internationale topcollecties Chinees, onderscheiden wij ons op nationaal niveau met onze Chinese handelskeramiek, de collectie hedendaagse kunst en het Friese aardewerk. De collectie Nederlandse art nouveaukeramiek krijgt internationale waardering. Keramiekmuseum Princessehof toont de grootste verzameling op dit terrein. Collectiedoelstellingen: topcollecties profileren en verhalen vertellen In 2010 hebben wij de collectie gewaardeerd en een nieuwe collectiestrategie voor de periode 2010-2015 vastgesteld. Wij willen collectie, kennis en publiek bij elkaar brengen.

3

De belangrijkste collectiedoelstellingen zijn: - Collectie herindelen We kiezen voor twee aandachtsgebieden: Azië en Europa. We verlaten hiermee de wetenschappelijke indeling in objectsoorten, stijlen en gebieden. - Kennis over keramiek delen Wij delen onze kennis graag met anderen: in de organisatie, met onze samenwerkingspartners en uiteraard met het publiek (online en offline). - Topcollecties voor het voetlicht brengen Wij profileren onze (inter)nationale topcollecties. Netwerk: interesses, kennis en collecties bij elkaar brengen Ons netwerk, dat we sinds 2001 doorlopend verstevigen, delen we in naar de manier waarop andere partijen met keramiek bezig zijn: - Instellingen en partijen die substantiële keramiekcollecties hebben zoals Rijksmuseum Amsterdam, Gemeentemuseum Den Haag, Museum Boijmans van Beuningen, Stedelijk Museum Amsterdam en Nederlands Tegel museum - Bedrijven die keramiek produceren zoals EKWC, Koninklijke Tichelaar Makkum en Structuur 68 - Organisaties die mensen opleiden, met name de Gerrit Rietveld Academie, de Rijksuniversiteit Leiden en de Reinwardt Academie - Stichtingen op het gebied van keramiek of Azië, zoals de Stichting Van AchterberghDomhof, de Stichting Fries Aardewerk, de Ottema-Kingma Stichting en de Vereniging van Vrienden der Aziatische kunst Naast instellingen bestaat ons netwerk uit gepassioneerde verzamelaars die intensief bij het museum zijn betrokken. Dat heeft onder andere geresulteerd in de presentatiereeks Liefde & Hebzucht, waarin in nauwe samenwerking met de verzamelaars hun topstukken zijn getoond.


4


Ook internationaal hebben we structurele contacten: - Met musea in Azië zoals het Palace Museum in Taipei, het Shanghai Museum en het Kuyshu Ceramic Museum Fukuoka (samenwerking voor de Kakiemon-tentoonstelling in 2010) - Met musea en universiteiten in Engeland en de Verenigde Staten waaronder het V&A, het British Museum, de London University en de Freer Gallery of Art in Washington DC Keramiekmuseum Princessehof voor publiek: verrassende presentaties Liefhebbers van porselein, aardewerk en steengoed weten ons inmiddels goed te vinden. Daarnaast trekt ons museum vooral publiek dat geïnteresseerd is in cultuurgeschiedenis en andere culturen. Wij maken voor deze grote doelgroep attractieve en hoogwaardige exposities onder de noemer ‘keramiek en publiek’. Deze tentoonstellingen krijgen veel positieve aandacht van de pers en worden door bezoekers hoog gewaardeerd: gemiddeld met een 8 of hoger. Pretty Dutch en Scherven & Geluk zijn voorbeelden van deze goedlopende en innovatieve exposities. Pretty Dutch was een historisch onderwerp in een eigentijds jasje (zie www.hollandsporselein.nl), Scherven & Geluk was een expositie over huwelijksserviezen, waarbij het publiek de collectie en verhalen inbracht.Voor de laatste expositie kregen we de Artifex Award, de vakprijs voor museale instellingen en culturele organisaties met de beste case op het gebied van innovatie, creativiteit en effectiviteit. Tenslotte noemen we graag Tentoonstelling Gemist (zie www.museumtours.nu), een digitale tool waarmee een expositie en de bijbehorende informatie duurzaam beschikbaar blijven voor publiek. Wij gaan deze lijn van hoogwaardige en innovatieve museumproducten verder uitbouwen, waarbij we het publiek actief blijven opzoeken en aan ons binden.

5

3 Chinese keramiek uit eind 16de, begin 17de eeuw werd vooral geëxporteerd naar Indonesië en Japan. 4 Collectieplan 2010.


2.3 Welke activiteiten zal de instelling in de periode 2013-2016 uitvoeren?

Uitgangspunten: positioneren en binden Wij zoeken actief meer binding met ons publiek, wij willen de breinpositie van het museum vergroten en zoeken andere inkomstenstromen. Door een publieksgerichte programmering en een herinrichting van het gebouw maken wij ons museum aantrekkelijker voor de cultuurliefhebbers (onze hoofddoelgroep), herhaalbezoekers en de ‘doeners’ onder ons potentiële publiek. Ons doel is om mensen enthousiast te maken voor keramiek. Ons gebouw maken we geschikter voor commerciële activiteiten (zie 2.7). De kerncompetenties om al deze activiteiten uit te voeren hebben wij ‘in huis’: - Kennis van keramiek en vooral van de collecties. - Kennis van en ervaring met het maken van attractieve presentaties en museum producten zoals onderwijsprogramma’s en webtoepassingen. - Kennis van onze bezoekers en hoe die te bereiken. Publieksfunctie Herinrichting museum: meer verhaal en doen De presentatie van onze collectie is nu nog tamelijk klassiek en sluit niet goed aan bij de interesses van onze hoofddoelgroep. Wij gaan het museum vanaf het 4de kwartaal 2012 in fasen herinrichten. In gevarieerde en attractieve presentaties maken bezoekers kennis met keramiek en horen, lezen en ervaren hoe keramiek werd gemaakt en gebruikt. Bezoekers kijken en genieten, wie wil kan ook doen en ervaren. We benaderen de wereld van de keramiek vanuit verschillende invalshoeken. Onze aanpak is intercultureel en uiteraard is een hoofdrol weggelegd voor onze topstukken. Tevens komt er een keramiekatelier, waardoor ons activiteitenaanbod aantrekkelijker wordt.

6

Buiten de muren: een nieuw initiatief in Delft Wij brengen onze collectie en ons verhaal naar de cultuurliefhebber toe. In 2013 zijn wij aanwezig in Delft. Samen met Museum Het Prinsenhof in Delft presenteren wij een informatieve publieksattractie over Delfts blauw. De samenwerking zal zich niet beperken tot deze eerste gezamenlijke tentoonstelling. Er komt in ieder geval een vervolg in 2014.5 In het Medisch Centrum Leeuwarden hebben we een doorlopende presentatie. Deze wisselt minimaal vier keer per jaar.6 Programma: tentoonstellingen en activiteiten In 2009 startten wij met de programmalijn ‘keramiek en publiek’. Dit zijn jaarlijkse grote en langlopende tentoonstellingen voor een breder publiek dan de keramiekliefhebbers. We gaan door met deze lijn. In 2014 opent een tentoonstelling over Ming-porselein en in 2015 over de populaire art nouveau-keramiek. Naast deze tentoonstellingen organiseren wij elk jaar twee middelgrote presentaties. Sinds 2011 maken wij geen tentoonstellingen meer voor specialistische doelgroepen. Deze binden we aan ons met speciale netwerkbijeenkomsten en studiemiddagen. Dat is minder arbeidsintensief en levert meer interactie en een grotere betrokkenheid op. Al onze exposities gaan uiteraard over keramiek. In veel gevallen staat het porselein of aardewerk zelf centraal, maar we maken ook tentoonstellingen waarin de keramiek deel uitmaakt van een groter cultuurhistorisch verhaal, zoals bijvoorbeeld Groen Geluk, over tuinen en keramiek. Voor verdieping en verrijking van de hoofdtentoonstellingen zetten wij een breed scala aan middelen in die we afstemmen op de wensen van de bezoeker, zoals tentoonstellings-apps, rondleidingen, audiotours en publicaties. Daarnaast organiseren wij een activiteitenprogramma met workshops,


7


lezingen, symposia, kinderactiviteiten etc. Wij maken al onze producten volgens de principes van ‘Design for all’. Dat geldt voor de bouw van onze tentoonstellingen en voor het taalniveau dat wij gebruiken. Internationaal: China en de Verenigde Staten In China wordt het 17de-eeuwse Chinese exportporselein steeds geliefder. Wij bereiden een tentoonstelling voor met exportporselein uit onze collectie die door China kan reizen. In het Princessehof hebben we in 2014 een tentoonstelling gepland over 17de-eeuws Chinees porselein, een tentoonstelling in het kader van het samenwerkingsverband Aziatische keramiek. Sinds 1989 werken de musea met toonaangevende collecties Aziatische keramiek samen: het Rijksmuseum Amsterdam, het Groninger Museum, het Gemeentemuseum Den Haag en het Princessehof. We hebben een gezamenlijke website en organiseren jaarlijks in een van de musea een tentoonstelling met onze gezamenlijke collecties. Tot en met 2014 loopt er een onderzoeksproject naar 17de-eeuws Chinees keramiek. Het eindresultaat van het onderzoek door de partners in samenwerking met internationale onderzoekers is een tentoonstelling in het Princessehof en een publicatie. Met museumgoudA maken wij een expositie over art nouveau-keramiek die in 2016 over de wereld gaat reizen en wij onderzoeken de mogelijkheid voor een presentatie moderne Nederlandse keramiek in de Verenigde Staten. Creatief vakmanschap: inspireren en zelf maken Helaas hebben wij geen keramiekfabriek in Leeuwarden waarmee we voor onze bezoekers ‘maken’ en ‘kijken’ kunnen verbinden. Toch willen we het maakproces van keramiek zichtbaar maken. Dat doen we in de opstellingen zelf en in ons nieuwe keramiekatelier. Met het museum als inspiratiebron starten

8

we een programmalijn creatief vakmanschap. Dat levert de volgende producten op: - De keramiek-summerschool die wij willen opzetten samen met creatieve opleidingen en de keramiekindustrie.7 - Een programma voor keramisten (met Keramiekmuseum Princessehof als bron van inspiratie) dat we via de vriendenvereniging opzetten. - Een marktconform cursusaanbod keramiek. Kennis en publiek: borging, beschikbaar en interactief Wij vinden dat de informatie over de collectie optimaal beschikbaar moet zijn voor publiek. Daarom zorgen wij voor een duurzame borging van de informatie en ontwikkelen we producten en diensten voor verschillende doelgroepen. Voor de museumsector, keramiekliefhebbers en onderzoekers in binnen- en buitenland ontsluiten we de collectie online. Wij sluiten aan bij nationale en Europese projecten en ontwikkelingen (het museum neemt deel aan de pilots DiMCoN en Europeana van de RCE) en bij de informatiestandaarden van DEN. Op initiatief van Keramiekmuseum Princessehof/ Fries Museum is met Tresoar 8, de Bibliotheekservice Fryslân en het Fries Filmarchief een infrastructuur opgezet waarin de erfgoed collecties in Friesland online zijn gebundeld. Ze zijn nu in een keer doorzoekbaar en beschikbaar voor toepassingen (open data, open software). Fase 1 wordt begin 2012 opgeleverd. De vervolgfase is onderdeel van de Digitale Agenda Fryslân9. We zoeken en houden contact met onze gebruikers via onze producten: - Publieksvriendelijke en deels interactieve toepassingen (webspecials en themasites) gebaseerd op collectie online10.Voor collectiegerelateerde communities organiseren wij rond populaire thema’s een combinatie van online


diensten (themasites) en offline ontmoetingen - De webdienst Conservator Digitaal beant(periodieke bijeenkomsten in het museum woordt publieksvragen via sociale media en waarbij liefhebbers kennis kunnen uitwisselen). collectie online. Eenvoudige vragen zijn gratis, In 2013 is dat Fries aardewerk en in 2015 art voor onderzoeksvragen hebben we een vast nouveau. tarief. - Wij dragen bij aan de website www.aziatische- - Tijdens het maandelijkse keramiekspreekuur keramiek.nl van het samenwerkingsverband kan publiek keramiek uit eigen bezit voorlegAziatische keramiek. De site wordt in 2012 gen aan conservatoren van het museum vernieuwd: publieksgericht en interactief. (geen taxaties). - Wij gaan vergelijkbare samenwerkingverban- Wij leggen de belangrijkste tentoonstellinden starten op het gebied van art nouveau en gen digitaal vast voor een virtueel bezoek moderne keramiek. op Tentoonstelling Gemist. Hiermee worden tentoonstellingen en informatie duurzaam gearchiveerd.

9


Wij beëindigen de bibliotheek omdat de wetenschapstaak vervalt. Het gebruik door derden was bescheiden. Wij hebben het initiatief genomen om een centrale cultuurhistorische bibliotheek op te zetten in en door Tresoar. In 2012/2013 brengen wij de museumbibliotheek hierin onder. Collectiefunctie Collectievorming: afstemmen en verbeteren Wij verbeteren de kwaliteit van onze kerncollecties binnen de context van de Collectie Nederland. - Met het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch stemmen wij collectiebeleid, verwervingen en specialismen af op het gebied van keramiek. We voorkomen overlappingen en verstrekken ruimhartig bruiklenen. Met andere musea met keramische collecties maken we soortgelijke afspraken. - We gaan meer opdrachten geven aan keramisten en kunstenaars. Op die manier kunnen we de collectie uitbreiden met voor het museum relevante thema’s. - We richten een collectiefonds op voor historische keramiek. Aankopen doen we met een combinatie van een bijdrage uit het collectiefonds en publiek-private financiering. - Wij gaan C- en D-collecties herbestemmen. Collectiemanagement: regulier en projecten Wij zien het beheer en ontsluiten van de collectie voor publiek als een kerntaak.Wij maken een verschil tussen reguliere taken en projecten. Regulier: - Beheer van de verzamelingen volgens collectieprocedures op basis van Spectrum. Daaronder vallen de standplaatsregistratie, registratie nieuwe aanwinsten, monitoren van de depots en de conditie van objecten, pestmanagement, bruikleenverkeer (van reac-

10

tief naar proactief), veiligheidszorg, duurzame toegang tot digitaal beeldmateriaal, applicatiebeheer, onderhoud websites collectie online en collectievorming volgens collectiestrategie. - Collectieregistratie op peil houden (registratiegraad 2016 op 98%) en collectiefotografie afronden (digitaliseringsgraad in 2013 van 74% naar 95% in 2016). - Actueel houden integraal veiligheidsplan. In de aanloop naar de opening van het nieuwe Fries Museum in 2013 herijken we de veiligheidszorg. Collectieprojecten (2013-2016): - Afronding ontzamelen non-keramische collecties. - Toegankelijk maken collectiearchief met het oog op het 100-jarig bestaan van Keramiekmuseum Princessehof in 2017. - Langdurige bruikleenovereenkomsten in overeenstemming met bruikleengevers omzetten in beheerovereenkomsten. - Centraal depot Friesland: in samenwerking met Tresoar en de RCE stellen wij als Fries Museum/ Princessehof een programma van eisen op voor een centraal depot in Friesland voor museumen archiefcollecties. Het centraal depot Friesland is onderdeel van het collegeakkoord en is bekrachtigd in een collegebesluit (november 2011). Er wordt uitgegaan van een duurzaam en energiearm depot met zo laag mogelijke exploitatielasten.Voor het opstellen van het eisenprogramma en het haalbaarheidsonderzoek wordt samengewerkt met de RCE en het Rijksmuseum (nationaal duurzaam depot). - Herzien van de collectieverzekering. Onderzocht wordt of het Zwitserse model (niet de volledige collectiewaarde is verzekerd, maar de restauratiewaarde) werkbaar is. We proberen om collectie-eigenaren zelf te laten verzekeren met uitzondering van bruiklenen voor tentoonstellingen. - Restauratie en conservering: restauratiebehandelingen worden gefinancierd door private bijdragen, afkomstig van eigenaren of van particuliere fondsen of door crowdfunding.


Samenwerken met Tresoar: fusie of strategische partner In 2001 is Keramiekmuseum Princessehof met het Fries Museum gefuseerd. Dit heeft geleid tot een verdergaande professionalisering en een efficiëntere organisatie. Op dit moment onderzoeken we een fusie of vergaande structurele samenwerking met Tresoar.11 Hiervoor hebben wij een conceptnotitie geschreven waarin we de gezamenlijke maatschappelijke betekenis en de rol van de instellingen schetsen.12 Tevens hebben wij een stappenplan gemaakt voor het vervolgtraject in de eerste helft van 2012. Het traject heeft instemming van onze Raad van Toezicht en het bestuur van Tresoar. Onze subsidiegevers - Gemeente Leeuwarden, Provinsje Fryslân en OC&W hebben positief gereageerd. Op het gebied van ICT werken we al samen en in 2012 start een samenwerking op het terrein van facilitaire zaken, onderwijsaanbod, het centrale depot en de cultuurhistorische bibliotheek.

5 Er wordt een intentieovereenkomst getekend met de gemeente Delft 6

De afspraken daarover zijn contractueel vastgelegd.

7 Onder andere Koninklijke Tichelaar in Makkum. 8 Tresoar is het Fries Historisch en Letterkundig Centrum, fusie van de provinciale- en Buma-bibliotheek, het Rijksarchief in Friesland en het Frysk Letterkundich Museum. 9

http://daf2020.ning.com

10 www.princessehof.nl en http://object.princessehof.nl. 11 Zie noot 8. 12 Deze conceptnotitie is beschikbaar.

11


12


2.4 Wat is de visie van de instelling op (publieks)bereik en wat zijn de doelstellingen op dit gebied?

Publiek: jaarlijks 4,5% meer bezoekers Wij vergroten in de periode 2013-2016 ons publieksbereik. Keramiekmuseum Princessehof trekt jaarlijks gemiddeld 4,5% meer bezoekers naar het museum in Leeuwarden en er komen 30.000 mensen naar de coproductie over Delfts Blauw in Delft. Bij de tweede presentatie in 2014/15 is dat een veelvoud. Het virtuele bezoek aan onze websites stijgt naar meer dan 350.000 bezoeken per jaar in 2016. Met de presentatie van het museum in het Medisch Centrum Leeuwarden bereiken we jaarlijks 350.000 mensen (10% van de 3,5 miljoen bezoekers van het ziekenhuis). Hoofddoelgroepen: cultuurliefhebbers Onze overkoepelende doelgroep is de cultuurliefhebber. Deze groep biedt enorm veel potentieel, 40% van de Nederlanders bezoekt minstens eenmaal per jaar een museum. Binnen de cultuurliefhebbers maken we onderscheid in een aantal groepen: - Ouderen Wij zien de vergrijzing als een grote kans. Keramiekmuseum Princessehof blijkt bijzonder aantrekkelijk voor senioren. Ons publiek is met gemiddeld 60 jaar iets ouder dan de gemiddelde museumbezoeker. De groep aankomende ouderen (50-64) en ouderen (6579) stijgt explosief. Nu al zijn er 2,5 miljoen 65-plussers, in 2020 zijn dat er 3,3 miljoen. Het profiel van de huidige jonge senioren is een graadmeter voor de gedragsgewoontes in de komende tien jaar. Deze groep heeft meer geld te besteden, is actief, beschikt over tijd, is mobiel en geïnteresseerd in cultuur. We stemmen ons hoofdprogramma af op deze groep, met tentoonstellingen die aansluiten bij hun interesses. Met de herinrichting van het museum is kennis over keramiek niet langer een vereiste voor een prettig bezoek.

13

- Vrouwen Wij trekken verhoudingsgewijs meer vrouwen dan andere musea.Vrouwen zijn grootafnemers van cultuur. Activiteiten zoals workshops en arrangementen maken het Princessehof een gezellig vriendinnenuitje. Deze doelgroep bereiken we vooral via de traditionele media. De vrouwenbladen zijn hierin belangrijke partners. - Museumkaarthouders De meest actieve cultuurliefhebbers zijn de Museumkaarthouders, die per post en digitaal goed te bereiken zijn. Een relatief hoog percentage bezoekers aan het Princessehof bestaat uit kaarthouders (bijna 50%). Deze frequente museumbezoekers passen goed in ons profiel en bieden met 800.000 kaarthouders een groot potentieel. - Kunstliefhebbers Binnen de cultuurliefhebbers onderscheiden we de echte kunstliefhebbers. Met het promoten van de collectie moderne en hedendaagse kunst in de kunstbladen bereiken we deze groep fervente museumbezoekers. Ook de keramiekverzamelaars en -liefhebbers blijven belangrijke doelgroepen, die we bereiken met vermeldingen en artikelen in vaktijdschriften als Keramiek, Klei en Vormen uit Vuur en via onze vriendenvereniging. Nieuwe deelnemers: museum buiten de muren Ruim 80% van onze bezoekers komt van buiten de provincie Friesland. Met de opening van het nieuwe Fries Museum in 2013 wordt Leeuwarden aantrekkelijker voor een weekendje weg en wordt de combinatie Fries Museum/Princessehof optimaal benut. De afstand vanuit de Randstad en zuidelijk Nederland kan een drempel zijn voor potentiële bezoekers. Daarom zoeken wij ons publiek op en manifesteert het museum zich nadrukkelijk buiten de muren, te beginnen met de samenwerking in Delft.


Nieuwe deelnemers: actieve kunst beoefenaars, buitenlandse toeristen en Friezen De vaste collectie, de kleinere tentoonstellingen en het activiteitenprogramma bieden verschillende aanknopingspunten voor de benadering van nieuwe doelgroepen en subdoelgroepen. - Actieve kunstbeoefenaars Er is een positief verband tussen het zelf beoefenen van een kunstdiscipline en het bezoeken van professioneel aanbod. Met meer aandacht voor het maakproces in de opstellingen en een keramiekatelier is het museum aantrekkelijk voor de grote groep ‘doeners’ onder de cultuurliefhebbers. De hobbykeramisten bereiken we via verenigingen, forums, websites, etc. Ook deze groep groeit door de vergrijzing. - Buitenlandse toeristen Een fractie van onze bezoekers is afkomstig uit het buitenland. Met onze internationale collectie zijn wij aantrekkelijk voor met name Aziaten. Wij maken afspraken met touroperators over dagtochten voor Aziatische groepen. De Aziatische doelgroep is online goed te bereiken via www.asianceramics.nl. Daarnaast vertaalt het museum ook delen van de eigen website in het Chinees. - Friezen Een vijfde van onze huidige bezoekers komt uit Friesland. De komende jaren vergroot het museum het aantal bezoekers uit Friesland, Groningen en Drenthe. De herinrichting van het museum en meer doe-activiteiten maken van het Princessehof een aantrekkelijk zondagmiddaguitje. Klantenbinding: mond-tot-mondreclame en communities Keramiekmuseum Princessehof onderhoudt de relatie met zijn achterban op verschillende manieren. Dit gebeurt via: - Uitnodigingen voor tentoonstellingsopeningen (4.000 relaties) - Sociale media (700 volgers, dit aantal wordt vergroot)

14

- Digitale nieuwsbrief (3.500 ontvangers, groeit jaarlijks met 4,5%) - Vriendenvereniging (1.100 leden) De komende jaren zet het museum de opening van de jaarlijkse hoofdtentoonstelling meer in als publieksevenement, om mond-tot-mondreclame op gang te brengen en ambassadeurs voor het museum te kweken. Het digitale contact met onze klanten intensiveren we. Museumbezoekers nodigen we nadrukkelijk uit om het museum online te gaan volgen.We betrekken verzamelaars, keramisten en keramiekliefhebbers nauwer bij het museum.We ontsluiten de collectie met publieksvriendelijke toepassingen en creëren communities rondom collectie-onderdelen.We breiden deze virtuele contacten uit met speciale bezichtigingen en bijeenkomsten in het museum. Resultaatmeting: focusgroepen en publieksonderzoek Om met onze publiekstentoonstellingen aan te sluiten bij de doelgroep doen we kleinschalig marktonderzoek. We vragen per tentoonstelling een focusgroep om mee te denken over het concept, de uitwerking en de communicatie. In de afgelopen jaren nam het museum deel aan de Museummonitor en Museana en deden we zelf onderzoek. Om de resultaten van onze inspanningen te meten blijven we doorlopend publieksonderzoek doen. Hiermee signaleren we verschuivingen in het bezoekers profiel en meten we de publiekstevredenheid en de effectiviteit van de campagne. Daarnaast registreren we in de kassa de prijscategorie waarin de bezoeker valt. We weten dus precies hoeveel Museumkaarthouders, kinderen en jongeren het museum bezoeken. Het bezoek aan onze websites volgen we intensief vanaf de overstap naar een nieuw systeem halverwege 2012. Gegevens uit het publieksonderzoek, de kassaregistratie en online statistieken gebruiken we bij de ontwikkeling van de programmering en van de campagnes.


2.5 Wat is de visie van de instelling op educatieve activiteiten voor schoolgaande kinderen en jongeren en wat zijn de doelstellingen op dit gebied?

Verleden en heden: professionalisering en nieuwe kansen in Leeuwarden Keramiekmuseum Princessehof heeft een goede naam opgebouwd bij het onderwijs met zijn kleikelder en kleifeestjes.Vanaf 2001 is het educatieve aanbod van het museum opnieuw opgebouwd.Vanaf 2011 hebben wij het aanbod verder geprofessionaliseerd en een nieuwe educatieve missie en doelstellingen geformuleerd. Nieuwe kansen liggen er voor ons nu de gemeente Leeuwarden de cultuureducatie anders gaat organiseren. Een van de speerpunten daarbij is keramiek en de gemeente heeft Keramiekmuseum Princessehof daarin een hoofdrol toegewezen.13 Deze ontwikkeling biedt ons de kans om onze faciliteiten voor het maken van keramiek sterk uit te breiden. Samen met het Fries Museum en onze strategische partners Tresoar en Film in Friesland14 zorgen wij in 2012 voor een integraal aanbod dat onderdeel is van de doorlopende leerlijn cultuureducatie in Leeuwarden.

- Keramiek is iets van jou en mij. Keramiek is elke dag om ons heen. De alledaagse keramiek die iedereen kent, is een belangrijke sleutel tot de wondere wereld van Keramiekmuseum Princessehof. - Elke mening telt. Wij zijn interactief. In onze onderwijsprogramma’s staat de persoonlijke leerervaring centraal. - Kinderen mogen doen. Het museum blinkt uit in de mogelijkheden om dingen te doen. Elk onderwijsprogramma heeft een component waarbij de leerlingen zelf aan de slag gaan.

-

- De educatieve missie: Of we nu op de wc zitten, onder de douche staan of een kopje thee drinken, keramiek is overal om ons heen.

-

Variërend van fabrieksproduct tot hoogwaardig design. Keramiekmuseum Princessehof laat graag zoveel mogelijk kinderen kennismaken met het veelkleurige verhaal van de keramiek: over vakmanschap, internationale

-

handel, de waarde van keramiek in verschillende culturen en over kunst.

Visie: echte objecten, voorwerpen aanraken en doen in het museum Onze filosofie is: - Beleef de echte objecten. Bij alles wat we maken of doen werken we met echte objecten. In de beleving van het echte schuilt de kracht van het museum. - Raak de voorwerpen aan. Wij vinden het belangrijk dat kinderen niet alleen kijken, maar het materiaal vooral voelen. Het aanraken van voorwerpen versterkt de beleving.

15

-

Doelstellingen, producten en bezet ting: meer kinderen in het museum, professionele begeleiding Onze doelstellingen voor 2016 zijn: Alle kinderen in Leeuwarden bezoeken Keramiekmuseum Princessehof voordat zij 12 jaar zijn. Keramiekmuseum Princessehof is bekend bij alle scholen voor Primair Onderwijs (PO) in Friesland als cultureel ‘uitstapje’. Alle scholen voor Voortgezet Onderwijs (VO) en Middelbaar Beroeps Onderwijs (MBO) in Leeuwarden bezoeken het Princessehof in het kader van CKV of de praktische kunstvakken. Alle studenten van vakopleidingen op het gebied van keramiek en/of toegepaste kunst bezoeken tijdens hun opleiding Keramiekmuseum Princessehof. Keramiekmuseum Princessehof staat bekend als een museum waar in de schoolvakanties altijd iets leuks te doen is voor kinderen tot en met 12 jaar. Dit realiseren wij door het aanbieden van verschillende typen educatieve activiteiten. Wij bieden programma’s voor alle lagen van het PO en VO (erfgoededucatie/kunsteducatie) en voor vakopleidingen MBO (kunsteducatie). Een onderwijsprogramma bestaat uit een bezoek aan het museum inclusief een voorbereidende les op school (indien gewenst


door ons verzorgd) en een afsluitende verwerkingsopdracht voor in de klas. Wij maken al onze onderwijsprogramma’s geschikt voor het Speciaal Basis Onderwijs, Speciaal Onderwijs en Voortgezet Speciaal Onderwijs. Voor individuele kinderen bieden wij cultuureducatieve activiteiten bij de vaste presentatie en/of bij tijdelijke tentoonstellingen (kunsteducatie), zoals een jaarlijkse Princessedag en de succesvolle kleifeestjes. Het cluster van Fries Museum, Keramiek museum Princessehof en Verzetsmuseum15 Friesland heeft een behoorlijke schaal, zodat wij op educatief gebied kunnen werken met een team van specialisten. Elke specialist neemt een ander aspect van de educatie voor zijn/haar rekening.

16

We onderscheiden de volgende specialismen: - Kunst- en media-educatie - Erfgoed- en WO2-educatie - Informatieoverdracht (w.o. activiteiten, workshops, lezingen en multimediale toepassingen) - Beleid (w.o. taal, tekst, toegankelijkheid, gezinsvriendelijkheid en museumdidactiek) Voor Keramiekmuseum Princessehof is beschikbaar: - Medewerker kunsteducatie 0,10 fte - Medewerker erfgoededucatie 0,15 fte - Medewerker informatieoverdracht 0,9 fte - Beleidsmedewerker 0,23 fte - Begeleiding (museumdocenten) 0,33 fte De uitvoering van het onderwijsaanbod wordt gedaan door een team van professionele museumdocenten.


Samenwerking met het onderwijs en partners: coproducties en doorlopende leerlijnen Keramiekmuseum Princessehof ontwikkelt zijn educatief aanbod voor het onderwijs in nauwe samenspraak met het onderwijs. Ieder product voor het PO wordt uitgewerkt in overleg met een klankbordgroep uit het onderwijsveld. De onderwijsprogramma’s voor Keramiekmuseum Princessehof,Verzetsmuseum, Fries Museum en Tresoar worden vanaf 2012 door specialisten uit de verschillende organisaties gemaakt. Door deze werkwijze kunnen we een hoge kwaliteit leveren en zorgen we voor een goede samenhang in het aanbod binnen ons verzorgingsgebied.Voor het PO in Leeuwarden geven we ons aanbod vorm via een Kunstmenu en een Kunstmenuplus dat voorziet in een doorlopende leerlijn cultuureducatie. Op basis van specifieke onderwerpen betrekken we andere partijen bij de productontwikkeling. Dat kunnen toeleveranciers zijn, maar ook projectpartners.

- De educatief medewerkers van het museum benaderen de VO- en MBO-vakopleidingen in Leeuwarden en Friesland persoonlijk en actief. - Activiteiten voor individuele kinderen brengen wij onder de aandacht via de lokale media in Leeuwarden en omgeving en via digitale kanalen. - Waar mogelijk presenteren we het aanbod in samenhang met dat van de partners.

Kwaliteitsbewaking: proefklassen en tevredenheidsonderzoek Alle onderwijsproducten worden in de conceptfase getest door minimaal twee proefklassen. Uiteraard leidt elke test tot aanpassing van het product. Onder de afnemers wordt een tevredenheidsonderzoek gedaan. De informatie uit het onderzoek wordt gebruikt bij de ontwikkeling van nieuwe producten. Ook bij activiteiten voor individuele kinderen wordt tevredenheidsonderzoek gedaan. Bereik: direct mail, persoonlijke en digitale kanalen Wij gebruiken de volgende middelen om het onderwijs te bereiken: - Scholen voor PO in Leeuwarden benaderen we via de organisatie van Kunstmenu. - Scholen voor PO binnen Friesland benaderen we via ‘direct mail’.

17

13 Nota De Nieuwe Cultuurconnectie van de gemeente Leeuwarden. 14 Film in Friesland bestaat uit het Fries Filmarchief, het Filmhuis en het Noordelijk Filmfestival. Het Filmhuis huist in in het nieuwe Fries Museum en het archief in Tresoar. 15 Het Verzetsmuseum Friesland is geïntegreerd in het Fries Museum.


2.6 Indien u op basis van de regeling in aanmerking wilt komen voor een subsidie voor de wetenschappelijke functie, wat zijn de wetenschappelijke activiteiten van de instelling? Het museum kan binnen de BIS geen subsidie aanvragen voor de wetenschappelijke functie. Als nieuw onderzoek nodig is voor de presentaties en het programma, dan financieren wij dat publiek-privaat.

18


2.7 Welk verdienmodel wordt door de instelling gehanteerd en wat zijn de doelstellingen op het gebied van ondernemerschap?

Bezoekaantallen: meer bezoekers door publieksgerichte programmering, coproducties en activiteiten voor jong en oud Uit het activiteitenplan blijkt dat het aantal bezoekers stijgt door: - Publieksgerichte programmering Het aantal betalende bezoeken stijgt door een publieksgerichte programmering. Door ons te richten op de brede groep cultuurliefhebbers neemt de losse kaartverkoop toe. Onder deze groep zijn veel Museumkaarthouders, dus die bezoekaantallen stijgen ook. - Coproducties De samenwerking met Museum Het Prinsenhof in Delft levert voor ons veel extra bezoekers in Delft op. We rekenen ons niet rijk, maar het project is kostendekkend. Door de expositie in Delft zal de interesse voor een bezoek aan Keramiekmuseum Princessehof ook toenemen, waardoor dit de groei van de bezoekaantallen nog verder versterkt. - Educatieve activiteiten Met de introductie van een keramiekatelier bieden we meer educatieve activiteiten aan voor kinderen, jongeren en volwassenen. Het aantal bezoekers voor deze activiteiten neemt dus toe. Met ingang van het culturele seizoen 2013/2014 wordt de entreeprijs eenmalig verhoogd, van € 8,- naar € 8,50. De entreeprijzen van de ‘categorieën’ Museumkaart en educatie worden uitsluitend voor inflatie gecorrigeerd. De prijs van onze educatieve producten voor scholen is kostendekkend. We denken dat we deze prijzen niet kunnen verhogen. Wij bieden de nieuwe educatieve producten aan in het keramiekatelier met een positieve marge.

19

Herinrichting van het museum gebouw: uitbreiding winkel en inrichting keramiekatelier Wij willen met beperkte investeringen in het gebouw kosten besparen en onze inkomsten laten stijgen. Wat gaan wij doen? - We breiden onze goedlopende keramiekwinkel binnen de muren van het gebouw uit en integreren de horeca in de winkel. - Naast de winkel en de horeca richten we een ontvangstruimte en een keramiekatelier in. Alle educatieve activiteiten voor jong en oud en de doe-component van onze arrangementen gaan hier plaatsvinden. - De nieuwe, grotere winkel met horeca en het keramiekatelier zijn vrij toegankelijk. Ook als het museum gesloten is, bieden we deze aan voor activiteiten en arrangementen. - De bibliotheek verhuist naar Tresoar. We verhuren of verkopen het gebouw waarin de bibliotheek nu zit (eigendom van de gelieerde stichting Monumenten). - Als het nieuwe Fries Museum klaar is (2012), verhuizen alle medewerkers naar het nieuwe museum. Er blijft een aantal operationele werkplekken in het Princessehof. Na de verhuizing zeggen we de huur op van het kantoorpand, dat we kunnen afscheiden van het museum. Winkel: omzet stijgt fors De omzet van de winkel vormt het grootste deel van de directe opbrengsten (> 40%). Door een professioneel assortiments-, product-, prijsen promotiebeleid en de herinrichting van het museumgebouw, verwachten we dat de omzet per bezoek in 2013 eenmalig met 10% stijgt en in de jaren daarna met 5% per jaar. De omzet van de horeca (theesalon) is op dit moment zeer laag. Dit heeft te maken met de locatie in het museumgebouw, met de look & feel en met het assortiments-, product-, prijsen promotiebeleid. Door de herinrichting van het museumgebouw eind 2012 gaat de omzet


omhoog. We gaan er van uit dat de gemiddelde besteding per bezoek met ingang van 2013 structureel met 20% stijgt. De vereniging van vrienden: extra bijdrage voor de programmering De vereniging van vrienden draagt jaarlijks € 12.500 bij voor aankopen van moderne keramiek. Ons doel is dat de vereniging met ingang van 2013 ook nog eens € 12.500 bijdraagt aan de programmering.

20

Private fondsen: jaarlijkse opbrengsten gemiddeld € 90.000 per jaar Wij financieren jaarlijks een belangrijk deel van ons programma en collectieprojecten met publiek-privaat geld. De bijdrage in de afgelopen jaren bedroeg gemiddeld € 90.000,- per jaar. Deze opbrengsten zijn onderdeel van gerealiseerde jaarcijfers 2009 en 2010 in de financiële paragraaf 3.1. In onze begrotingen worden zij als p.m. post meegenomen. Tegenover deze opbrengsten staan namelijk de kosten van de projecten waarvoor de financiële bijdragen worden verstrekt.


Verkoop: tentoonstellingen en digitale toepassingen Succesvolle tentoonstellingen gaan we actief verkopen aan het buitenland. Vooralsnog rekenen we ons niet rijk aan de materiële opbrengsten.Verkoop van een tentoonstelling zal in ieder geval bijdragen aan de postionering van het Princessehof in binnen- en buitenland. Ditzelfde geldt voor digitale toepassingen, waarvan de verdienopties zich in de tijd moeten gaan bewijzen. Doelstellingen met betrekking tot de lasten: het verlagen van de personele kosten Naast omzetdoelstellingen hebben we ook een kostendoelstelling. We willen de personele kosten met ingang van 2013 verlagen met € 100.000. De ratio is het vervallen van de wetenschapstaak en het afstoten van de bibliotheek. Deze doelstelling bereiken we door de autonome personele inzet te beperken en de personele lasten door te berekenen aan instellingen waarmee we (gaan) samenwerken. Verder vergroten we de flexibele schil ten koste van de vaste bezetting.

21


22


2.8 Hoe brengt de instelling haar activiteiten onder de aandacht van het publiek? Met andere woorden, wat is de marketingmix van de instelling?

De uitkomsten van een interne analyse van de organisatie, een externe analyse van demografische, economische, politieke, ecologische, sociologische en technische factoren en de daarop gebaseerde SWOT-analyse (zie Strategisch Plan 2011-2020) geven richting aan het marketingbeleid van het museum. Positionering: toonaangevend en interactief Onze merkidentiteit ziet er als volgt uit: Basiswaarden:

Onderscheidende waarden:

gastvrij

toonaangevend

exclusief

interactief

professioneel

Marketingmix: bij elke subdoelgroep zoeken we naar de beste strategie Product Collectiepresentatie en museale producten: Keramiekmuseum Princessehof vertelt verhalen over keramiek uit Azië en Europa aan een brede groep cultuurliefhebbers. Wij bieden een eigentijds, publieksgericht en divers product aan, vaak in samenwerking met (inter) nationale partners. Dat bestaat uit: - Presentatie van de (verhalen over de) eigen collectie aansluitend bij de interesses van de doelgroep - Thematische exposities met spectaculaire keramiek als hoofdonderwerp of keramiek in een bredere cultuurhistorische context - Activiteiten, inclusief ‘doen’ - (Online) ontsluiting van kennis over keramiek Winkel: De winkel is uiteraard gespecialiseerd in keramiek. Het aanbod varieert van eenvoudige hebbedingetjes tot exclusieve keramiek. Het assortiment keramische producten is aangevuld met boeken over keramiek, ansichtkaarten, etc.

23

Prijs De reguliere entreeprijs voor het museum is € 8,50 per persoon. Deze prijs wordt gedifferentieerd naar leeftijd (t/m 12 jaar gratis, 13-18 jaar € 6,-) en er is korting voor vaste bezoekers (Museumkaart, vrienden,Vereniging Rembrandt gratis, CJP € 6,-). Groepen krijgen korting, afhankelijk van het afgenomen arrangement.Voor basisscholen is de entree gratis en worden de activiteiten aangeboden tegen kostprijs. Met het Fries Museum hebben we een doorlopende combikaartkorting. De prijsstelling biedt beperkte mogelijkheden voor arrangementen en kortingsacties met partners. We voegen bij acties waarde toe aan het bezoek in de vorm van gratis koffie. Om het aantal herhaalbezoeken te verhogen, gaan we het toegangskaartje aanbieden als kortingsvoucher voor een volgend bezoek. De winkelprijzen variëren van enkele euro’s tot honderden euro’s per object. Plaats Voor grote publieksaantallen is de combinatie van een gespecialiseerd museum en Leeuwarden als locatie ver van de Randstad een nadeel. De huisvesting in een monumentaal 18de-eeuws stadspaleis in de binnenstad is aantrekkelijk. De ingang naar de winkel is gescheiden van de ingang naar het museum. Daardoor trekt de winkel veel niet-museumbezoekers. Door een kleine herinrichting van het museum in 2010 verlaten de museumbezoekers het museum via de winkel. Er wordt nu gemiddeld meer in de winkel besteed per bezoeker. Het museum is goed bereikbaar met openbaar vervoer en per auto (incl. parkeergelegenheid). Personeel De integratie met het Fries Museum hebben we ingezet om de organisatie verder te professionaliseren. Een grote groep betrokken vrijwilligers ondersteunt de staf van het museum. Studenten van diverse HBO- en


universitaire opleidingen ervaren het museum als een aantrekkelijke stageplaats. Voor Keramiekmuseum Princessehof hebben we 20 fte, 56 vrijwilligers voor de winkel, de horeca etc. en diverse stagiaires.

aan bij onze doelgroepen. Daarnaast blijven we via sociale media communiceren, maar gezien onze hoofddoelgroep heeft dit geen prioriteit.

Promotie Onze promotie is voornamelijk actiematig (gekoppeld aan exposities) en productgericht. Naast de gebruikelijke middelen zoals print (advertenties, flyers), buitenreclame en online (website, nieuwsbrief, twitter), heeft het museum met de presentaties in het Medisch Centrum Leeuwarden een in het oog springend uithangbord en bereiken we honderdduizenden mensen uit de regio. Bij iedere grote tentoonstelling stellen we een marketingcommunicatieplan op met een begroting. Doel, doelgroepen en middelen vormen hierin een logisch geheel. We formuleren meetbare doelstellingen en hanteren een sterk gedifferentieerde doelgroepbenadering. Bij elke subdoelgroep zoeken we naar de beste strategie. Ons bescheiden budget zetten we binnen de hoofddoelgroep cultuurliefhebbers gericht in op ouderen, vrouwen, museumkaarthouders en kunst- of keramiekliefhebbers. Daarnaast zetten we gerichte persbenadering en acties in om nieuwe doelgroepen te bereiken. Onze online promotie wordt steeds belangrijker. De corporate website trekt inmiddels circa 80.000 bezoekers per jaar. Bij grote tentoonstellingen maken we gebruik van subsites. In 2012 voorzien we de website van aanstekelijke en activerende teksten en beelden die onze hoofddoelgroep aanspreken. We verbeteren onze online vindbaarheid via zoekmachines (circa 75% van het bezoek vindt ons op die manier). Liefhebbers van art nouveaumeubels of Chinoiserie-stoffen moeten via Google ook bij ons terechtkomen. We ondernemen de komende jaren acties om het aantal abonnees op de digitale nieuwsbrief (nu 3.500) te vergroten. Dit middel sluit goed

24


25


2.9 Hoe zijn de kwaliteit en de beleidsdoelstellingen van de instelling geborgd in de organisatie?

Raad van Toezicht, directie en governance: ervaren Raad van Toezicht en een directie met eigen resultaatgebieden Keramiekmuseum Princessehof en Fries Museum zijn vanwege de eigen taakstellingen, financiering en risico’s ondergebracht in aparte stichtingen. Er is een overkoepelende beheerstichting: de Stichting Beheer Fries Museum/Keramiekmuseum Het Princessehof. De Raad van Toezicht is toezichthouder van de beide museumstichtingen, die worden geleid door een tweehoofdige directie. De Raad van Toezicht bestaat uit ervaren toezichthouders en hanteert de governance

26

code. Er is een profiel van de Raad van Toezicht en een rooster van aftreden. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Toezicht en van de directie zijn vastgelegd in de statuten. De Raad van Toezicht toetst het algemene beleid en de strategie, volgt de uitvoering daarvan en keurt de door externe accountants beoordeelde jaarrekeningen en begrotingen goed. Deze laatste worden gepresenteerd in een meerjarenperspectief. Ook keurt de Raad van Toezicht bijzondere investeringen en leningen goed en benoemt, beoordeelt en ontslaat de directie. De directie bestaat uit twee leden. De algemeen directeur heeft als resultaatgebieden


museumen collectiebeleid en de inhoud bestaande uit collectie, tentoonstellingen, informatie en educatie. De resultaatgebieden van de zakelijk directeur zijn planning en control, bedrijfsvoering en marketing. De directie is verantwoordelijk voor het besturen en het begeleiden van de beide museumorganisaties16 en voor het voorbereiden, vaststellen en uitvoeren van het strategisch beleid en de realisatie van de geformuleerde doelstellingen van beide instellingen. Met een tweehoofdige directie zijn zowel de inhoudelijke als de zakelijke aspecten van het beleid in de leiding verankerd. De directie heeft elke twee weken een formeel overleg. Organisatie: organogram, verwerven en gesprekscyclus De Raad van Toezicht benoemt de directie. De directie benoemt de stafhoofden. De werving van de leiding van de organisatie gebeurt via externe en interne openstelling van de vacature. De functiebeschrijvingen worden vooraf vastgesteld volgens de ORBA-methode. Onderdeel van de wervingsprocedure is de samenstelling van een selectiecommissie. De structuur van de organisatie is vastgelegd in een organogram. Medewerkers leggen verantwoording af aan hun stafhoofd, de stafhoofden aan de directie en de directie aan de Raad van Toezicht.Voor alle functies in de organisatie zijn functiebeschrijvingen gemaakt met daarin opgenomen de resultaatgebieden en -criteria, de vereiste opleiding, ervaring en competenties. Het niveau en functioneren van de medewerkers wordt bewaakt met een gesprekscyclus, die bestaat uit een plannings-, functionerings- en beoordelingsgesprek. Mede op basis hiervan wordt jaarlijks een opleidingsplan opgesteld. De directie vergadert tweewekelijks met de stafhoofden over beleid en beleidsuitvoering.

27

Werkwijze, processen en kwaliteits bewaking: herijking en afstemming De beleids- en de strategische doelstellingen zijn vastgelegd en worden vertaald in jaarplannen. Projecten worden vastgelegd in projecten uitvoeringsplannen. De werkwijze van de organisatie is deels vastgelegd in processen. Bij de volledige integratie met het Fries Museum in 2011 zijn deze herijkt, aangevuld en gelijkgetrokken. Het betreft de collectieprocedures volgens Spectrum, de planning- en controlcyclus, de veiligheidszorg en de gesprekscyclus. De afzonderlijke processen worden de komende periode op elkaar afgestemd. Dit jaar zal een integraal ERP-systeem worden ingevoerd ter ondersteuning van de administratieve en operationele werkwijze in de organisatie en het optimaliseren van de controlcyclus en de managementinformatie.

De documenten waarnaar in het Activteitenplan Keramiekmuseum Princessehof wordt verwezen zijn beschikbaar. Indien gewenst, sturen wij ze op. Totaal aantal woorden: 7252

16 Er zijn afspraken gemaakt over de tijdsverdeling tussen beide organisaties.


1 Activiteitenplan Keramiekmuseum Princessehof

Recommend Documents