Verslag Verantwoording subsidiebeschikking eerste helft 2013
Naam Stadsdeel Aanbod Periode
: : : :
Stichting IJsterk Het Pedagogium West (Z. Abram) Opvoedpunt, speel-o-theek en Home Start (*) januari t/m juni 2013
(*) waar opvoedpunt staat vermeld in onderstaande tekst wordt tevens de speel-o-theek en Home Start bedoeld
1. Doel en doelgroepen van het opvoedpunt Het opvoedpunt levert de volgende kerndiensten: Opvoedondersteuning “Opvoedondersteuning is een van de meest krachtige en kostenbesparende interventies die beschikbaar is om de gezondheid en het welbevinden van kinderen te vergroten”. Opvoedondersteuning is preventief, vrij toegankelijk en richt zich op alle ouders. De ouder staat centraal en beslist. Er is geen dossiervorming. Opvoedondersteuning wanneer vragen en kleine problemen vroeg en snel opgelost kunnen worden, zodat grotere opvoedproblemen voorkomen kunnen worden. Gericht op de ondersteuning van ouders bij het opgroeien en opvoeden van hun kinderen. Wijkgericht aanbod van informatie, advies, groepsgericht aanbod, afgestemd op de vraag of signalen van uit de omgeving. Ondersteuning en dienstverlening aan professionals die met ouders en kinderen werken. -
Opgroeiondersteuning Gericht op het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen, het bevorderen van de interactie tussen ouders en kind, het verankeren en door ontwikkelen hiervan en het vergroten van de eigen kracht (c.q. burgerkracht) hierbij.
Het opvoedpunt is voor: - Ouders met kinderen van 0-18 jaar (naar 23 jaar), woonachtig in stadsdeel West. - Professionals die werken met en voor ouders met kinderen van 0-18 jaar: professionals werkzaam in voornamelijk het onderwijs, kinderopvang en welzijn. 2. Actief ophalen van de vraag Het aanbod van het opvoedpunt omvat het landelijk vastgestelde basisaanbod opvoedondersteuning binnen een Ouder Kind Centrum (OKC) en is in deze hoedanigheid een onderdeel van het totale aanbod (gezondheid, opgroeien en opvoeden) van het OKC. Het opvoedpunt levert de volgende kernactiviteiten: - Themabijeenkomsten Opvoeden en Opgroeien. - Toeleiden naar opvoed- en opgroeiondersteuning. - Opgroeiondersteuning in de thuissituatie. - Opvoedondersteuning in de thuissituatie. - Pedagogisch voorlichting- of adviesgesprek. - Opvoedcursussen en trainingen. Dit aanbod is individueel- en groepsgericht, op verschillende vindplaatsen (OKC, ouderkamer, kinderopvang, speel-o-theek), bij ouders thuis, via face-to-face contacten, online en telefonisch. Vraag- en aanbodgericht werken Stichting IJsterk Het Pedagogium (hier verder genoemd als SIJHP werkt vraag- en aanbodgericht en zorgt hierbij voor goede afstemming van het basisaanbod op de vraag en behoeftes van de klant/de doelgroep. De vraaggerichte werkwijze vertaalt zich o.a. naar het werken met evidencebased methodes, practise-based aanbod en is flexibel toepasbaar. Uitgangspunten zijn de mogelijkheden van ouders, de kracht van ouders en de kansen voor het kind: versterken van zelfredzaamheid en zelfstandigheid, versterken van de draagkracht van ouders, versterken van het eigen netwerk van de ouders, ondersteunen van dat wat goed gaat in de interactie tussen ouder en
Toelichting prestaties eerste helft 2013 SD W - SIJHP Opvoedpunt
Pagina 1 van 5
kind, verminderen van de draaglast van ouders door het tijdig signaleren van problemen, het bieden van praktische hulp en/of sociale steun, deelname aan (Pedagogische) civil society en het verminderen van sociaal isolement. De professionals zijn steeds op zoek naar de vraag van opvoeders. In gesprekken richten zij zich ook op wat ouders zelf voor anderen kunnen en willen betekenen in het opgroeiklimaat in de buurt (civil society). 3. Verhuizing opvoedpunt Per 1 januari 2013 heeft stadsdeel west besloten OKC Westerpark te sluiten, met als opdracht voor het opvoedpunt, de opvoedondersteuning, “steeds meer wijkgericht te werken waarbij de nadruk ligt op het OKC als netwerkorganisatie en minder gebonden is aan een fysieke locatie”. SIJHP betreurde dit besluit vooral omdat hiermee onder meer een belangrijke, centrale vindplaats van ouders en kinderen en de sterke, directe verbindingen met de GGD jeugdgezondheidszorg weg zouden vallen. SIJHP was verheugd te lezen dat het Dagelijks Bestuur de wijze waarop IJsterk (met onder andere de opvoed- en opgroeiondersteuning) het wijkgericht werken inricht, (h)erkent en kiest voor de opzet van een netwerkorganisatie waar de dienstverlening van het opvoedpunt voortgezet kan worden. Het opvoedpunt is deze uitdaging aangegaan (zie o.a. Houtmanhoek). Het opvoedpunt (inclusief Home Start) heeft eind januari het pand OKC Westerpark verlaten en heeft, op verzoek van het stadsdeel, de spelinloop daar nog voortgezet tot 31 april 2013. Voor het opvoedpunt moest er een tussentijdse oplossing gezocht worden, voordat het intrek kon nemen in de Houtmanhoek. Hiervoor is een tijdelijk onderkomen gevonden in Volta en in de Horizon. Eind juni is het opvoedpunt voor de tweede keer verhuisd en heeft samen met de spelinloop een plek gekregen binnen de Houtmanhoek. De speel-o-theek is verhuisd naar de Openbare Bibliotheek in de Van Hallstraat en beschikt daar over een eigen ruimte waar ook spelinlopen worden georganiseerd. 4. De Houtmanhoek en enkele andere samenwerkingsvormen Met de ‘Visie Om het kind’ zijn ambities en uitgangspunten van Amsterdam voor het nieuwe jeugdstelsel vastgesteld. Het koersbesluit Om het kind heeft SIJHP, samen met de Opvoedpoli, IJdockzz, andere welzijnstichtingen IJsterk en Futuro, geïnspireerd om samen hun krachten te bundelen, te anticiperen op deze stedelijke ontwikkelingen en met elkaar een jeugdteam te vormen in en om de “Houtmanhoek”. Het is een team dat wijkgericht werkt, dat partners vormt in zorg en welzijn rondom gezinnen en midden in de wijk staat. Het team richt zich op jeugd en jongeren van 0-27 jaar en hun ouders, en zoekt de verbinding tussen en met hen. De Houtmanhoek is een unieke combinatie van organisaties en professionals in preventie, hulpverlening én welzijn. Door deze combinatie staan buurtvoorzieningen zoals de spelinloop (voor ouders met jonge kinderen), het jongerenservicepunt, het talentenpodium Volta, het opvoedcafé en buurtinitiatieven allemaal met elkaar in verbinding. Zij vormen een onderdeel van de sociale infrastructuur die maakt dat kinderen prettig en veilig op kunnen groeien, jongeren hun weg vinden naar werk en opleiding en hun talenten kunnen ontplooien. De Houtmanhoek wil de ruggengraat zijn voor de buurt: door kansen te bieden aan alle jeugdigen om uit te groeien tot gelukkige en actieve burgers en door de kracht van actieve burgers met diezelfde missie verder te versterken en in te zetten. Samen richten zij zich op recreatie, educatie, vorming, talentontwikkeling, pedagogische infrastructuur, opvoedondersteuning, hulp, advies, informatie, preventie, welzijn, jeugdhulpverlening, ontwikkelingsstimulering en geestelijke gezondheidszorg. Samen gaan zij de uitdaging aan om toe te leiden, af te stemmen, te verwijzen, te verbinden, aan te sluiten, op weg te helpen, te ontwikkelen. Samen vormen zij een sluitende keten, met een geïntegreerd aanbod, gezamenlijke activiteiten en gezamenlijke uitvoering. Samen zoeken zij nadrukkelijk de aansluiting in de buurt: met het basisonderwijs, met buurtinitiatieven, de bibliotheek, het sociaal medisch team, jeugdveiligheid, de jeugdgezondheidszorg. Er zijn banden met de buurtcoördinator, het schoolmaatschappelijk werk, speeltuinen en de wijkmanager. Rondom het Van Beuningenplein is er een netwerk voor de jeugd vanuit de ontwikkelingen van het preventief jeugdbeleid met diverse partners, waaronder het jeugd- en jongerenwerk van IJdockzz. Hieruit zijn onder andere opvoeddebatten en een moedergroep ontstaan waarbij het opvoedpunt een organiserende en uitvoerende rol heeft.
Toelichting prestaties eerste helft 2013 SD W - SIJHP Opvoedpunt
Pagina 2 van 5
Er is een intensieve samenwerking gestart met gastvrouwen van Huis van de buurt; de Koperen Knoop. Op hun aanvraag is daar een aanbod geleverd. De speel-o-theek, spelinlopen, het opvoedpunt is samen met de bibliotheek in de Van Hallstraat een samenwerking aangegaan waarbij zij elkaar kunnen gaan versterken. Zij richten zich op: - ontmoeting van ouders en kinderen; - gezamenlijke openstelling; - opvoedkundige themabijeenkomsten en lezingen; - educatief programma voor ouders en kinderen; - afstemmen van bestaand aanbod van het opvoedpunt met de bibliotheek; - afstemmen van bestaand aanbod in de ouderkamer van de Westerparkschool; - themahoeken: combinatie leesboeken – opvoeding en ontwikkeling van kinderen; - laagdrempelige verwijzing. Het opvoedpunt heeft de taak van peuterconsulent op zich genomen en voert de indicatie ten behoeve van de Voor- en Vroegschool uit. Hiertoe is de samenwerking en afstemming met het SAG en met Stichting IJsterk Peuterspeelzalen geïntensiveerd. 5. Trends en ontwikkelingen SIJHP ervaart een trend naar meer en complexere doelgroepen en een steeds complexere vraagstelling. SIJHP vangt dit op met haar expertise, deskundigheidsbevordering en netwerken. Er zijn accentverschuivingen bij de doelgroepen waar SIJHP haar aanbod op afstemt: kleinere groepen bij bijeenkomsten, groeiende vraag naar meer individuele aandacht, vraag naar opvoedondersteuning in de thuissituatie, groeiende groep alleenstaande ouders, expats en laagopgeleiden. Er komt steeds meer aandacht voor vaderschap. Er is een groeiende vraag naar aanbod voor kinderen, zoals trainingen sociale vaardigheden/weerbaarheid voor kinderen en hun ouders. Vraaggericht werken. Daarbij speelt het opvoedpunt in op behoeftes in de buurt, zoals het samen werken met bestaande groepen en contacten met Buurtinitiatieven Westerpark. Transitie jeugdzorg en Koersbesluit Om het kind. 6. Toelichting op de cijfers (opvallende punten) en rapportage ROOS De onrust en onduidelijkheid over de sluiting van het OKC westerpark en de verhuizingen, en het te laat uitkomen van de gezamenlijke folder van de OKC’s West, hebben invloed gehad op de werving van ouders voor al geplande activiteiten. De zichtbaarheid van het opvoedpunt werd daardoor minder. Er zijn minder verwijzingen van collega’s binnen het gezondheidscentrum van Hall naar de opvoedspreekuren. Dat is vooral veroorzaakt door wisseling van professionals. Er is een toename van aanvragen van bestaande groepen. De training JES is voor het eerst uitgevoerd. De groep kinderen bestond uit alleen meisjes. Zij hebben veel steun bij elkaar gevonden om te leren omgaan met hun onzekerheden, angsten, vragen en ervaringen over scheiding. Rapportage ROOS: - Er zijn 11 niet afgeronde opvoedadviesgesprekken, deze zijn nu niet meegeteld. - Op diverse locaties zijn groepsbijeenkomsten gegeven waaruit blijkt dat de pedagogisch advsieurs vindplaatsgericht werken. - De meeste verwijzingen voor opvoedadviezen komen vanuit het OKC Westerpark. - De grootste groep die vraagt om opvoedadvies is moeder. - De meeste vragen gaan over de leeftijd 1-7 jaar. - De meeste vragen gaan over de aanpak opvoeding/ouderschap, gevolgd door de emotionele ontwikkeling van kinderen.
Toelichting prestaties eerste helft 2013 SD W - SIJHP Opvoedpunt
Pagina 3 van 5
7. Ouderplatform
Per januari 2013 bestaat het ouderplatform West uit acht ouders, er zijn twee bijeenkomsten geweest. Tijdens deze bijeenkomsten waren naast de ouders en de coach ook een beleidsmedewerker van stadsdeel West, de transitiemanager van stadsdeel West en een ouder vanuit het WMO platform West aanwezig. De volgende onderwerpen zijn besproken: 1. Aanpak gezond gewicht: Op welke manier kunnen ouders het beste benaderd worden als het gaat om een gezonde levensstijl voor hun kinderen. 2. Huiswerkbegeleiding: Is er behoefte aan een vorm van huiswerkbegeleiding voor kinderen in West? 3. Transitie Jeugdzorg/ “om het kind” Wat hebben ouders nodig om te ervaren dat hulp van professionals laagdrempelig is/blijft? In hoeverre vinden ouders dat preventieve activiteiten rond opvoeden en opgroeien kunnen aansluiten op de intensievere zorg van de jeugdzorginstellingen. (Aanbod dat vroeger via een indicatie via bureau jeugdzorg gaat). Succesfactoren Ouders voelen zich serieus genomen doordat er onderwerpen vooraf worden aangedragen vanuit het stadsdeel (dit was een verbeterpunt vanuit de evaluatie 2012). Ouders vinden het zinvol om mee te denken over de aangedragen onderwerpen. De samenwerking met de WMO platform die sinds november 2012 is gestart heeft een concrete invulling gekregen, die zowel zinvol is voor de ouders van het ouderplatform als de ouder vanuit de WMO raad. De beleidsadviseur en transitiemanager waren tevreden met de nieuwe inzichten die zij hebben opgedaan na de bijeenkomsten van het ouderplatform. Twee ouders zijn door het netwerk van het ouderplatform toe geleid naar ander vrijwilligerswerk dat past bij hun kwaliteiten. Een ouder heeft in de afgelopen 6 maanden stukken geschreven voor Jong In West kinderactiviteiten en een ouder is via het netwerk aangesloten bij ouders die een zoekmachine hebben ontwikkeld voor kinderactiviteiten. In januari 2013 heeft een nieuwe enthousiaste ouder zich aangesloten bij het ouderplatform. Aandachtspunten voor de 2e helft van 2013 Ouders informeren over de ontwikkelingen transitie jeugdzorg, proeftuinen. Terugkoppeling van de acties die worden uitgezet op basis van de gesprekken met ouders van het ouderplatform (van belang om de motivatie van ouders te behouden). Evaluatie en voortgangsbespreking over het ouderplatform met beleidsmedewerker van stadsdeel West. Evaluatie en voortgangsbespreking met ouders van het ouderplatform. Nieuw actieplan voor ouderplatform West. Ureninzet - 2 bijeenkomsten uitvoering 2 uur per bijeenkomst 4 uur - Voorbereidingsoverleg bijeenkomsten 3 uur - Wervingsgesprek nieuwe deelnemers 2 uur - Registratie en verantwoording 3 uur Totaal uren 12 uur 8. Vervolg tweede helft 2013 Vanwege de sluiting van OKC Westerpark zijn de overlegstructuren veranderd , echter zijn zij nog onvoldoende aangepast aan de nieuwe situatie. Met de GGD zullen heldere afspraken worden gemaakt ten aanzien van verwijzingen en afstemming, zowel met OKC Magalhaen als met OKC Toelichting prestaties eerste helft 2013 SD W - SIJHP Opvoedpunt
Pagina 4 van 5
Lindengracht. SIJHP heeft aandacht voor preventie en het versterken van het preventieve aanbod. Onder andere door: - Blijvend aanbieden van het basisaanbod, volgens het landelijk vastgestelde basispakket opvoedondersteuning OKC, zoals het programma Home Start, Video Interactie Begeleiding, - Blijvend versterken van vindplaatsen van ouders o.a. door: - aanwezigheid van pedagogisch adviseurs (p.a.’s ) met informatie en advies, aanbod van thema’s / spreekuur op scholen, Voorscholen, ouderkamers, gezondheidscentra, huizen van de buurt, spelinlopen, speeltuinen,- aanwezigheid vaste kracht bij Speel-o-theek/spelinlopen, aanwezigheid en aansluiting aanbod in bibliotheek. - Intensiveren van contacten met kinderdagverblijven, Voorscholen, peuterspeelzalen. - Vergroten van “ingangen” via het kind, zoeken en versterken van het aanbod gericht/aansluitend op de lichte vragen en behoeftes van het kind (en ouder): -Coaching van kinderen: sociaal, spel, angsten, weerbaarheid -Project Pesten - Blijvend normaliseren van alledaagse opvoedvragen. Voor ouders, maar ook voor professionals. - Blijvend versterken team SIJHP, zoals train de trainers ‘Kinderen die opvallen’, Triple P niveau 4 individueel, verdieping thema’s als ‘Scheiding’ en weerbaarheid, Signaleren Huiselijk geweld en Kindermishandeling, VVE-voorindicatie. SIJHP werkt mee aan de uitwerking van het Koersbesluit Om het Kind: - Aansluiten en volgen van diverse proeftuinen. - Volgen van de leerlijn in stadsdeel centrum. - Uitwerken belangen, wensen en zorgen met betrekking tot de positionering van SIJHP. - De Houtmanhoek aan laten sluiten op de te vormen Ouder- en Kindteams. - Deelname aan klankbordgroepen. - Voorbereiden medewerkers op veranderingen. Vanuit het concept Houtmanhoek zal SIJHP het al opgestelde werkplan uitvoeren, waarbij ook acties worden ondernomen om gezamenlijke projecten te organiseren en uit te voeren over onder andere Gezond Gewicht, pesten en zo mogelijk vaders.
Toelichting prestaties eerste helft 2013 SD W - SIJHP Opvoedpunt
Pagina 5 van 5
