Omwille van de leesbaarheid is gekozen voor de 'hij'-vorm. Daar waar 'hij' staat, wordt ook 'zij' bedoeld

Postadres Radboud Universiteit Nijmegen Faculteit der Theologie Postbus 9103 6500 HD Nijmegen Receptie Erasmusplein 1, 6525 HT Nijmegen, 15e verdieping, kamer 15.30 Tel. 024- 361 21 68 Fax. 024- 361 55 64 E-mail: [email protected] Internet: http://www.ru.nl/theologie Studentenadministratie Theologie Mw. Marianne Peters Erasmusplein 1, 15e verdieping, kamer 15.26 Tel. 024-3615532 E-mail: [email protected]

Aan de in deze studiegids geleverde informatie kunnen geen rechten worden ontleend. De informatie in deze studiegids is zo zorgvuldig mogelijk samengesteld. Na het tijdstip van publicatie kunnen zich echter ontwikkelingen voordoen waardoor de tekst op onderdelen is achterhaald. Voor de meest recente informatie (over ondermeer roostering) wordt u verzocht de facultaire website te raadplegen: http://www.ru.nl/theologie. Omwille van de leesbaarheid is gekozen voor de 'hij'-vorm. Daar waar 'hij' staat, wordt ook 'zij' bedoeld. Er bestaan ook studiegidsen voor de volgende opleidingen: Master Theology (gelijk aan het gelijknamige hoofdstuk in deze studiegids). Bachelor Religiestudies, Master Religiestudies & Master Interreligieuze Spiritualiteitsstudies. Bachelor en Master Islam en Arabisch.

Voorwoord Deze studiegids betreft de bacheloropleiding theologie, de masteropleiding Theology (tweejarig) en de masteropleiding Theologie (driejarig). De studiegids behandelt de toelatingseisen, de opzet en de inhoud van de opleidingen. Daarnaast wordt beknopte informatie gegeven over de organisatie van de faculteit en de voorzieningen voor studenten. De Onderwijs- en Examenregelingen (OER) en de "Regels en richtlijnen voor examens" vormen het juridische kader voor het onderwijs dat door de Faculteit wordt aangeboden. De volledige tekst hiervan kunt u vinden op de website van de Faculteit der Theologie: http://www.ru.nl/theologie, onder 'onderwijs' > 'studiegidsen en OER'. De Faculteit der Theologie van de Radboud Universiteit Nijmegen kan zich de laatste jaren verheugen in een groeiend aantal studenten en een internationale studentenpopulatie. Na de ingrijpende herziening van het curriculum in 2006/2007 weet de inhoud van onderwijs zich nog meer verrijkt met gerenommeerd theologisch onderzoek. Samen met de inbedding van de opleiding in de Facultaire Unie Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen en in het geheel van de Radboud Universiteit Nijmegen, levert dit een uitdagende studieomgeving op. Ik ben er van overtuigd dat de Faculteit er in is geslaagd om een stimulerend en studeerbaar programma aan te bieden. Welkom en veel studiegenot! Prof. dr. Ben Vedder, Decaan Faculteit der Theologie

1 Inhoudsopgave 1

Profiel van de Faculteit der Theologie...............................................................................1

2

Inschrijving, examenregelingen en kwaliteitszorg.............................................................2 2.1 Vooraanmelding en inschrijving..............................................................................2 2.2 Examen, tentamen- en cursusregelingen..................................................................3 Algemeen................................................................................................................3 Cursusregelingen.....................................................................................................5 Tentamenregelingen................................................................................................6 Examenregelingen: Aanmelden voor propedeuse-, bachelorof masterexamen......7 2.3 Kwaliteitszorg.........................................................................................................8

3

Bestuur en organisatie.......................................................................................................9 3.1 Bestuurlijke organisatie...........................................................................................9 3.2 Medezeggenschap.................................................................................................10 3.3 Soeterbeeck Programma........................................................................................11

4

Voorzieningen voor studenten.........................................................................................12 4.1 Informatievoorziening...........................................................................................12 4.2 Studentenadministratie..........................................................................................13 4.3 Studieadviseur.......................................................................................................13 4.4 Studeren in het buitenland.....................................................................................14 4.5 Studievoorzieningen..............................................................................................15 4.6 Studentenorganisaties............................................................................................18 4.7 Dienst Studentenzaken..........................................................................................18 4.8 Studentenkerk........................................................................................................19

5

Bachelor Theologie.........................................................................................................20 5.1 Profiel, doelstellingen en eindtermen.....................................................................20 5.2 Toelatingseisen en instroomregelingen..................................................................21 5.3 Structuur................................................................................................................22 5.4 Propedeuse............................................................................................................23 5.5 Invulling vrije ruimte bachelor 2 en 3....................................................................24 5.6 Talenonderwijs......................................................................................................24 5.7 Vocational Counseling : loopbaanbegeleiding en beroepsvoorbereiding...............25 5.8 Bachelorscriptie.....................................................................................................26 5.9 Bachelordiploma...................................................................................................27 5.10 Curriculum............................................................................................................28 Bachelor 1 (propedeuse)........................................................................................28 Bachelor 2.............................................................................................................28 Bachelor 3.............................................................................................................29 5.11 Curriculum verkorte programma's.........................................................................29 Verkorte bachelor Theologie 120 EC....................................................................29 Verkorte bachelor Theologie 90 EC......................................................................30

Schakelprogramma Theologie 60 EC....................................................................31 Schakelprogramma Theologie 60 EC voor studenten met Hbo Theologie.............32 Deficiëntieprogramma Theologie 20 EC...............................................................32 5.12 Beschrijvingen van programmaonderdelen............................................................33 Bachelor jaar 1......................................................................................................33 Bachelor jaar 2......................................................................................................43 Binnenminor Bachelor jaar 2.................................................................................51 Bachelor jaar 3......................................................................................................55 Binnenminor Bachelor jaar 3.................................................................................63 6

Master Theology.............................................................................................................67 6.1 Radboud University Nijmegen..............................................................................67 6.2 Faculty of Theology..............................................................................................69 6.3 Organization and Regulations................................................................................72 Organization..........................................................................................................72 Regulations and Guidelines...................................................................................73 6.4 Participating Institutes and Chairs.........................................................................75 6.5 Student facilities....................................................................................................79 6.6 Master of Theology...............................................................................................81 Profile and objectives of the M.A. programme......................................................81 Admission to the M.A. Programme.......................................................................82 Structure of the curriculum....................................................................................83 Master thesis..........................................................................................................83 Curriculum............................................................................................................84 Description of the modules offered in the M.A. programme..................................85

7

Master Theologie jaar 3: Geestelijke Verzorging............................................................93 7.1 Profiel, doelstellingen en eindtermen.....................................................................93 7.2 Toelatingseisen en instroomregelingen..................................................................94 7.3 Structuur................................................................................................................95 7.4 Masterdiploma.......................................................................................................95 7.5 Master Religiestudies profiel B: Geestelijke Verzorging.......................................96 7.6 Beschrijvingen van programmaonderdelen............................................................96

8

Master Intercultural Theology (old curriculum)............................................................109 8.1 Profile and objectives of the M.A. Programme....................................................109 8.2 Structure of the Curriculum.................................................................................110 8.3 Master thesis........................................................................................................111 8.4 Curriculum year 2................................................................................................112 8.5 Description of the modules offered in the M.A. programme................................112

9

Opleidingen aan gelieerde instituten of faculteiten........................................................115 9.1 Lerarenopleiding Instituut voor Leraar en School................................................115 9.2 Masteropleiding wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied.....................115

10 Overig cursusaanbod.....................................................................................................117 10.1 Overig onderwijs op bachelorniveau...................................................................117 Talenonderwijs op bachelorniveau......................................................................117 Overig onderwijs op bachelorniveau...................................................................122 10.2 Overig onderwijs op masterniveau......................................................................132 10.3 Courses NOSTER................................................................................................132 11 Engelstalig aanbod / English courses.............................................................................133 11.1 Language courses................................................................................................133 11.2 Bachelor courses..................................................................................................136 11.3 Master courses.....................................................................................................142 Minors Eastern Christianity.................................................................................143 12 Academisch jaarrooster 2009-2010...............................................................................154 13 Evenementenkalender Facultaire Unie 2009-2010........................................................156 14 Academic Calendar 2009-2010.....................................................................................158 15 Calendar of Events 2009-2010......................................................................................160 16 Medewerkers- en docentenoverzicht.............................................................................162 16.1 Bureau Facultaire Unie Filosofie en Theologie.................................................162 16.2 Docentenlijst......................................................................................................163 17 Vakkenindex.................................................................................................................165

1 PROFIEL VAN DE FACULTEIT DER THEOLOGIE

1 Profiel van de Faculteit der Theologie Het onderwijs in de Faculteit der Theologie is gericht op de wetenschappelijke studie van de christelijke geloofspraktijk in haar diverse contexten, met bijzondere aandacht voor de roomskatholieke traditie. Het onderwijs in de Faculteit der Theologie heeft een doelstelling waarin drie aspecten zijn te onderscheiden: deskundigheid in de theologie, initiële bekwaamheid tot onderzoek in de theologie en een academische houding, blijkend uit het systematisch en analytisch aanpakken van problemen in de theologie. Het onderwijs in de faculteit theologie leidt in tot en steunt op onderzoek dat verricht wordt in onderzoeksprogramma's die zijn ondergebracht in het Nijmegen Research Institute for Religious Studies and Theology in de Faculteit der Religiewetenschappen en op het onderzoek in de met de faculteit verbonden instituten Titus Brandsma Instituut, Instituut voor Oosters Christendom en het Nijmeegs Instituut voor Missiologie. Inhoudelijke oriëntatie De Faculteit der Theologie ontwikkelde zich sinds haar oprichting in 1923 tot een wereldwijd bekend centrum van hoogwaardig theologisch onderzoek en onderwijs ten dienste van de wereldwijde rooms-katholieke gemeenschap. Het onderzoek en onderwijs 'staat op de schouders' van degenen uit wier theologisch werk gedurende de vorige halve eeuw een vernieuwing van de rooms-katholieke gemeenschap is voortgekomen en het ziet de theologische uitdagingen voor de komende tijd onder ogen. Het onderwijsprogramma biedt inzicht in de historische, leerstellige en praktische dimensie van het christelijke geloof in verschillende culturele, religieuze en maatschappelijke contexten. Deze oriëntatie geeft het programma een fundamenteel karakter waarin veel aandacht is voor de plaats van de theologie en de rol van de theologie in de ontwikkelingen van de wetenschappen. Het programma laat zich sterk uitdagen door en is in gesprek met theologische tradities in een breed mondiaal en oecumenisch perspectief. Als programma binnen een theologische faculteit van een - in historisch opzicht - moderne universiteit in de Europese geschiedenis laat het zich uitdagen door wijsgerige en levensbeschouwelijke tradities die funderingen bieden voor de menselijke vrijheid, voor culturele diversiteit en voor menselijke waardigheid. Het is een programma dat zich door deze oriëntatie (inter)nationaal onderscheidt van andere opleidingen in de christelijke theologie. Deze oriëntatie maakt het programma nationaal en internationaal uitdagend voor studenten.

1

FACULTEIT DER THEOLOGIE 2009-2010

2 Inschrijving, examenregelingen en kwaliteitszorg 2.1

Vooraanmelding en inschrijving

Centrale inschrijving Ieder die zich voor het eerst wil inschrijven voor een volledige opleiding, dient zich aan te melden bij de Informatie Beheer Groep (IBG), via studielink: www.studielink.nl. Ook voor studiefinanciering meldt men zich aan bij Studielink. Studenten die zich voor het eerst inschrijven voor een verkorte bacheloropleiding, dienen zich aan te melden via een aanmeldingsformulier op de RU-website: http://www.ru.nl/aanmeldformulier. Universitaire inschrijving De Centrale Studentenadministratie van de Radboud Universiteit verzorgt de inschrijving van alle studenten aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Wanneer men zich voor het eerst heeft aangemeld voor een opleiding van de faculteit theologie via de IBG, wordt begin juli automatisch een inschrijvingspakket van de Centrale Studentenadministratie toegestuurd. Voor aanvang van het collegejaar ontvangt iedereen die het voorgaande jaar al student aan de Radboud Universiteit was informatie over herinschrijving. Herinschrijving kan alleen digitaal, via http://www.ru.nl/studenten/inschrijven_en/herinschrijven Doorgaans wordt de collegekaart 6 weken na ontvangst van de (her-) inschrijving verstuurd. Om tijdig in het bezit te komen van een collegekaart dient het ondertekende (her-) inschrijvingsformulier vóór 15 juli te worden geretourneerd. Meer informatie over inschrijving staat in het Vademecum en op www.ru.nl/studentenzaken. Indien u zich voor het eerst inschrijft voor een master dient u toestemming te hebben van de examencommissie, die een bewijs van toelating kan uitschrijven. Dit bewijs van toelating dient u met de universitaire inschrijfpapieren mee te sturen. Facultaire inschrijving Behalve de (jaarlijkse) universitaire inschrijving vindt er ook elk jaar inschrijving bij de faculteit plaats. Iedere student wordt jaarlijks verzocht een 'facultair inschrijvingsformulier' in te vullen. De facultaire inschrijving kan alleen worden verwerkt wanneer de universitaire inschrijving is afgerond. Studenten die op basis van een HBO- of WO-diploma in aanmerking komen voor een verkort programma of een deficiëntieprogramma, dienen een gewaarmerkte kopie van het desbetreffende diploma in te leveren. U kunt uw originele diploma gratis laten kopiëren en waarmerken bij Dienst Studentenzaken, Comeniuslaan 4. U krijgt het formulier voor de facultaire inschrijving thuisgestuurd, maar desgewenst kunt u het herinschrijvingsformulier ook downloaden op Blackboard, onder 'formulieren'.

2

2 INSCHRIJVING, EXAMENREGELINGEN EN KWALITEITSZORG

2.2

Examen, tentamen- en cursusregelingen

Algemeen Huiscode Als vanzelfsprekend wordt van studenten in algemene zin verwacht dat ze met eventuele klachten over bejegening door personeel, indien mogelijk eerst contact opnemen met de persoon in kwestie. Van personeel wordt hetzelfde verwacht bij klachten over bejegening door studenten. Indien niet in goed overleg tot een oplossing kan worden gekomen, kan men schriftelijk melding maken van het probleem bij de directeur onderwijs. Deze zal betrokkenen horen en in de regel binnen twee weken advies uitbrengen. Onderwijs en Examenregeling (OER) Elke opleiding van de Faculteit der Theologie kent een eigen Onderwijs- en Examenregeling, afgekort OER, waarin de toelatingseisen, de doelen en eindtermen en de inhoud van de opleiding zijn gespecificeerd, alsmede de 'Regels en Richtlijnen' (R&R), de Frauderegeling en de Scriptiebeoordelingsprocedure ten behoeve van het handelen van de examinatoren en de examencommissie . Al deze documenten zijn beschikbaar op http://www.ru.nl/theologie, onder 'onderwijs' > 'studiegidsen en OER'. Examencommissie De Faculteit der Theologie heeft één examencommissie voor de opleidingen die zij verzorgt. De examencommissie is belast met het toezicht op de toepassing van de Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de met de organisatie en coördinatie van de examens in de opleidingen. Meer specifiek is de examencommissie belast met: - de beoordeling of voldaan is aan de toelatingseisen; - de aanwijzing van de examinatoren; - het vaststellen van een regeling voor een goede gang van zaken tijdens tentamens; - het vaststellen van richtlijnen en aanwijzingen aan de examinatoren met betrekking tot de vaststelling van de uitslag van tentamens; - het vaststellen van de uitslag van het afsluitend examen; - toewijzen van vrijstellingen en beoordelen van vrijstellings aanvragen. Het afnemen van tentamens en het beoordelen van de prestatie (lees: het geven van een cijfer) is gedelegeerd aan de docent die het betreffende vak geeft en daarmee examinator van het examenonderdeel is. De scriptie wordt als apart examenonderdeel verdedigd ten overstaan van en beoordeeld door een zogenoemde commissie van examinatoren, die daartoe door de examencommissie is aangewezen. De leden van de examencommissie theologie worden benoemd door de decaan. Voorzitter: prof. dr. C. Hermans Vice-voorzitter: prof. dr. G. Essen Secretaris: mw. drs. J. Wolff Overige leden: prof. dr. E. Eynikel, prof. dr. J. Schilderman 3


De standaardtermijn waarbinnen de examencommissie beslissingen neemt over verzoeken van studenten ten aanzien van o.a. hun programma is twee maanden. De commissie probeert alle verzoeken zo spoedig mogelijk na ontvangst af te handelen, maar kan niet uitsluiten dat het in sommige gevallen toch twee maanden duurt. Het is daarom van belang dergelijke verzoeken tijdig in te dienen. Post bestemd voor de examencommissie kan worden afgegeven bij de studentenadministratie of worden verstuurd naar het facultaire postadres, ter attentie van de secretaris mw. drs. J. Wolff. Inzagerecht en beroepsmogelijkheden Inzagerecht De student heeft het recht om inzage te krijgen in het beoordeelde tentamen (schriftelijk tentamen of werkstuk), gedurende ten minste zes weken na bekendmaking van de uitslag. Wanneer men het niet eens is met een tentamenuitslag, een beslissing van de examencommissie of zich onbillijk behandeld voelt, kan de student contact opnemen met de betrokken docent of met de secretaris van de examencommissie, mw. drs. J. Wolff. Beroepsmogelijkheden Wanneer het meningsverschil blijft bestaan, kan beroep worden aangetekend tegen een beschikking (een tentamenuitslag) of behandeling bij het College van Beroep voor de Examens (CBE). De beschikking/behandeling moet in strijd zijn met de Onderwijs- en Examenregeling (OER), dan wel in strijd met de redelijkheid of billijkheid. Het beroep dient schriftelijk te worden ingediend binnen 4 weken nadat de beschikking is bekendgemaakt of de behandeling heeft plaatsgevonden. Bij de Dienst Studentenzaken is een modelberoepschrift verkrijgbaar. Bovendien kunnen de studentendecanen helpen bij het opstellen van een beroepschrift. Wanneer het beroep ontvankelijk wordt verklaard, bekijkt het CBE of een oplossing of compromis mogelijk is. Is dat niet het geval, dan zal uiteindelijk het CBE - na beide partijen te hebben gehoord - een bindende uitspraak doen. Meer informatie over het College van Beroep kan verkregen worden bij de studieadviseur en is te vinden in het Studentenstatuut (Vademecum). Studiepunten en studielast De studielast van een opleiding wordt uitgedrukt in studiepunten. Een studiepunt volgens het European Credit Transfer System (ECTS) staat voor 28 uur studiebelasting. De studielast van elk programmaonderdeel staat in de studiegids vermeld bij de cursusbeschrijving. Studiebelastingsuren omvatten contacturen, voorbereidings- en verwerkingstijd van de collegestof (zoals het lezen van teksten, maken van opdrachten, voorbereiden van een presentatie en het uitwerken van collegeaantekeningen) en voorbereidingstijd op het tentamen of het schrijven van een werkstuk. Met betrekking tot de studiebelasting van te bestuderen literatuur (naast de literatuur besproken in de colleges), geldt de volgende verdeelsleutel: 1 studiebelastingsuur = 5 à 7 pagina's literatuur (afhankelijk van de moeilijkheidsgraad), exclusief de literatuur behandeld in de colleges. Voltijdstudie Een voltijds studiejaar omvat 60 studiepunten. Voor een voltijdstudent bedraagt de studieduur van de bacheloropleiding religiestudies 3 jaar en van de masteropleiding religiestudies of

4


spiritualiteit 1 jaar. De onderwijscontacturen van de voltijdse bacheloren masteropleiding zijn gedeeltelijk samen met de deeltijdopleiding op dinsdag- en woensdagavond geroosterd. De overige contacturen zijn over de hele week verdeeld. Voltijdstudenten moeten rekening houden met 40 uren studiebelasting per week. Deeltijdstudie Een deeltijds studiejaar omvat 34 à 40 studiepunten. Voor een deeltijdstudent bedraagt de studieduur van de bacheloropleiding religiestudies 4,5 jaar en van de masteropleiding religiestudies of spiritualiteit 1,5 jaar. De onderwijscontacturen voor de deeltijdse bacheloren masteropleiding vinden plaats op dinsdag- en woensdagavond van 17.45 tot 21.15 uur. Deeltijdstudenten moeten rekening houden met 8 contacturen en 16 à 19 uren zelfstudie per week. Cursusregelingen Verplicht aanmelden voor cursussen U dient zich uiterlijk 7 dagen voor de aanvang van iedere cursus elektronisch aan te melden via KISS (Internetdiensten voor studenten): www.ru.nl/kiss. Inschrijving via KISS voor cursussen is verplicht en noodzakelijk. Wanneer u zich niet tijdig/volgens de regels inschrijft heeft dit consequenties voor u. Indien u te laat bent met inschrijven dient u een boete van 5 euro te betalen bij de studentenadministratie. Pas na betaling van de boete zult u worden ingeschreven in de cursus en krijgt u toegang tot Blackboard. Bij onvoldoende aanmeldingen kan een cursus worden geschrapt of kunnen de contacturen van een specifiek programmaonderdeel worden gereduceerd. Studenten die zich niet aan de aanmeldingstermijn houden, lopen bovendien het risico dat er voor hen geen studiehandleiding, reader of ander lesmateriaal beschikbaar is. Studenten die zich niet hebben ingeschreven voor het college ontvangen als laatst een cursushandleiding. Voor meer informatie over inschrijving via KISS, zie de paragraaf 'Studievoorzieningen' in het hoofdstuk 'Voorzieningen voor studenten'. Met vragen over aanmeldingen voor cursussen kunt u terecht bij de studentenadministratie. Inschrijven deeltijd- en voltijdonderwijs Bij het samenstellen van het programma geldt in beginsel dat voltijd-studenten moeten kiezen voor het voltijd-programma en dat deeltijd-studenten moeten kiezen van het deeltijdprogramma. Deze regel geldt m.u.v. reeds gemaakte individuele afspraken c.q. nog te maken afspraken tussen student en de studentenadministratie. Van deze regel kan worden afgeweken in een overgangsperiode die maximaal drie jaren duurt en die duurt van 1 september 2007 - 31 augustus 2010. Studenten die van deze regel willen afwijken dienen daartoe bij de studentenadministratie een beargumenteerd verzoek in; deze beoordeelt het verzoek; bij twijfel wordt advies gevraagd aan de opleidingscoördinator.

5


De volgende redenen zijn o.a. geldig: 1. Er zijn afspraken met een werkgever die gemaakt zijn voor een periode binnen de duur van deze overgangstijd (bewijs overleggen). 2. Er zijn gezinsomstandigheden die toepassing van deze regel belemmeren, omstandigheden betreffende de gezondheid van een of meer gezinsleden die bekend zijn bij de faculteit (studieadviseur) en waardoor tot dusverre reeds is 'gemixt' tussen het deeltijd- en het voltijd-programma. Inschrijven voor masteronderwijs U mag zich pas voor mastercursussen inschrijven als u uw bachelor heeft afgerond en ingeschreven staat in de master of als u in uw bachelor 20 EC of minder moet behalen. Deze 20 EC-regeling geldt niet voor de verkorte bachelor/instroomprogramma. U kunt bij de studentenadministratie een aanvraag tot het volgen van masteronderwijs indienen. Het formulier waarmee u dit kunt aanvragen, kunt u downloaden op Blackboard, onder 'formulieren'. De deadline voor het indienen van het formulier is voor het tweede semester 2009/2010, 15 oktober 2009 en voor het eerste semester 2010/2011, 15 mei 2010. Aanwezigheidsplicht Bij werkcolleges en practica geldt een aanwezigheidsplicht van ten minste viervijfde van het aantal bijeenkomsten. Voor programmaonderdelen waar zelfstudie centraal staat, is aanwezigheid verplicht bij die onderdelen die als werkcollege of werkgroep zijn omschreven. Bij hoorcolleges is geen aanwezigheidsplicht, al wordt aanwezigheid wel met klem aangeraden. Vrijstellingen Vrijstellingen voor examenonderdelen zijn mogelijk als de student elders in het hoger onderwijs een onderdeel heeft voltooid dat qua inhoud, niveau en studielast overeenkomt met dat in de opleiding aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Aanvragen voor vrijstelling kunnen pas in behandeling worden genomen wanneer de student is ingeschreven aan de RU. Voor de beoordeling van vrijstellingsaanvragen kan de examencommissie advies inwinnen bij de betreffende vakdocent of de opleidingscoördinator. Het formulier waarmee u een vrijstelling kunt aanvragen, kunt u downloaden op Blackboard > 'formulieren'. Tentamenregelingen Verplicht aanmelden voor tentamens en werkstukken Studenten dienen zich minimaal 7 dagen vóór het (her)tentamen of de inleverdatum van het werkstuk of take-hometentamen aan te melden via KISS (Internetdiensten voor studenten): www.ru.nl/kiss. Indien men te laat is voor inschrijving en toch aan het tentamen wil deelnemen/het werkstuk wil indienen, dan kan de docent de student toevoegen aan de deelnemerslijst. Het resultaat wordt pas administratief verwerkt zodra de student de boete van 5 euro heeft betaald bij de studentenadministratie.

6


De (her-)tentamens vinden plaats in de tentamenweken zoals in het academisch jaarrooster achterin de gids aangegeven. Datum en tijdstip van tentamens worden tijdig op de website bekend gemaakt. Heeft zich 7 dagen vóór de geplande datum van het tentamen niemand aangemeld, dan vindt het tentamen geen doorgang. Dit betekent dat het hertentamen de enige tentamenmogelijkheid in het betreffende academisch jaar is. Werkstukken die niet bij de eerste inleverdatum worden ingeleverd, kunnen bij de tweede datum worden ingeleverd. Werkstukken die in de tussenliggende periode bij de docent worden ingeleverd, worden pas na de tweede inleverdatum nagekeken. Voor alle programmaonderdelen zijn twee tentamengelegenheden. De student wordt met klem aangeraden om van de eerste tentamengelegenheid gebruik te maken. Indien men enkel gebruik maakt van de tweede tentamengelegenheid, is dit tevens de enige gelegenheid. Indien in één semester zowel een voltijd als een deeltijdvak van eenzelfde cursus wordt aangeboden zullen de hertentamens van dit vak plaatsvinden op het deeltijdtijdstip. Tijdstip en locatie van tentamens kunt u vinden op de website, onder 'roosters'. Beoordeling tentamens en werkstukken De beoordeling van tentamens en werkstukken wordt in cijfers uitgedrukt op een schaal van 1 tot 10 (met een nauwkeurigheid van 1 cijfer na de komma). De minimale score voor een voldoende is 5,6. Uiterlijk drie weken na het tentamen wordt de beoordeling door de examinator aan de studentenadministratie bezorgd. Examenregelingen: Aanmelden voor propedeuse-, bachelorof masterexamen Propedeuse Nadat men alle onderdelen van de propedeuse succesvol heeft afgewikkeld, krijgt men het propedeusegetuigschrift uitgereikt. De studenten worden verzocht zich te melden bij de studentenadministratie zodra ze verwachten aan de eerstkomende diploma-uitreiking te kunnen deelnemen, uiterlijk 6 weken voor die uitreiking. Doorgaans vindt tweemaal per jaar een uitreiking plaats, in het academisch jaar 2009-2010 op 19 november 2009 en 15 april 2010. De namen van alle studenten die bij de uitreiking een diploma ontvangen, worden gepubliceerd op de website en op blackboard. Bachelor De student meldt zich bij de facultaire studentenadministratie nadat hij het laatste onderdeel van de (verkorte) bachelor heeft behaald, uiterlijk 6 weken voor de eerstvolgende diplomauitreiking. De examencommissie stelt vast of aan alle eisen is voldaan en besluit tot toekenning van het diploma. De studentenadministratie verzorgt de aanvraag bij Bureau Examens. De student ontvangt te zijner tijd een uitnodiging voor de uitreiking die tweemaal per jaar plaatsvindt, te weten op 19 november 2009 en 15 april 2010. De namen van alle studenten die bij de uitreiking een diploma ontvangen, worden gepubliceerd op de website en op blackboard.

7


Master De student houdt te allen tijde rekening met een minimale afstudeertermijn van twee maanden en meldt zich ruim vóór aanvang van deze termijn bij de studieadviseur/studentenadministratie. Voordat de student aan zijn scriptie begint, dient deze een afspraak te maken bij de studieadviseur, mw. Jeannette Wolff. Daar ontvangt de student een uitgebreide werkwijzer t.b.v. de procedures. De examencommissie start de beoordelingsprocedure en besluit tot toekenning van het diploma wanneer aan alle eisen is voldaan. De student meldt zich vervolgens met de verklaring van de examencommissie bij het Universitair Bureau Examens (Comeniuslaan 4, op werkdagen geopend van 10.00-12.00 uur). Naast deze verklaring moet de student zijn collegekaart overleggen. Het examen waarbij de scriptie wordt verdedigd vindt plaats minimaal vier weken na aanmelding bij Bureau Examens. De namen van alle studenten die bij de uitreiking een diploma ontvangen, worden gepubliceerd op de website en op blackboard. Judicium De examencommissie beoordeelt of aan getuigschrift van het propedeutisch, bachelorof masterexamen een onderscheiding wordt toegekend. Hierbij kunnen de volgende judicia worden toegekend: bene meritum, cum laude en summa cum laude. Voor meer informatie over de regels ten aanzien van het toekennen van de judicia, zie de website onder 'informatie voor studenten' > 'studiegidsen en OER'.

2.3

Kwaliteitszorg

Het onderwijs wordt onder verantwoordelijkheid van de directeur onderwijs regelmatig getoetst op kwaliteit middels een aantal evaluatieprocedures. Deze omvatten evaluaties van de afzonderlijke modules door de studenten, semesterevaluaties van de opleidingen met studenten en monitorbijeenkomsten met docenten. De resultaten van de evaluaties worden besproken in de opleidingscommissie. Eventuele knelpunten of problemen worden, eventueel vergezeld van een advies, ter kennis gebracht van de onderwijsdirecteur en de opleidingscoördinatoren. De opleidingscoördinator houdt toezicht op de kwaliteit van het onderwijs, met name met het oog op de samenhang tussen de onderdelen. Hij draagt zorg voor een goede uitvoering van het onderwijs en neemt initiatieven gericht op de verdere ontwikkeling en verbetering van het onderwijs. De opleidingscoördinator stelt jaarlijks een onderwijsjaarverslag op, dat de basis vormt van de te vervaardigen 'zelfstudie' voor de periodieke onderwijsvisitatie waarbij de opleidingen in een bepaalde discipline landelijk worden beoordeeld. Directeur onderwijs theologie en opleidingscoördinator: dr. Christoph Hübenthal

8

3 BESTUUR EN ORGANISATIE

3 Bestuur en organisatie 3.1

Bestuurlijke organisatie

Faculteit der Theologie De faculteit wordt geleid door de decaan. Deze is belast met de algehele leiding van de faculteit, in het bijzonder met het toezicht op de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek. De faculteit werkt nauw samen met de Faculteit der Religiewetenschappen. De beide decanen stemmen hun beleid daarom in nauw overleg vast. De decanen oefenen het bestuur uit in een wekelijks overleg, het dagelijks bestuur, waarvoor zij gezamenlijk de agenda vaststellen. Aan dit overleg nemen behalve de beide decanen de directeur bedrijfsvoering, de secretaris en de studentassessor deel. Dit dagelijks bestuur overlegt periodiek met de directeuren onderwijs, de directeur onderzoek en de communicatiemedewerker. Facultaire Unie Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen De Faculteit der Religiewetenschappen vormt samen met de Faculteit der Theologie en de Faculteit der Filosofie de Facultaire Unie Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. De unie is een samenwerkingsverband, gericht op: de bevordering van wetenschappelijk onderzoek en dienstverlening op het raakvlak van filosofie, theologie, religiewetenschappen en andere wetenschappen. één doelmatige bedrijfsvoering. De unie heeft daarom één gezamenlijk bureau. Het Soeterbeeck Programma (www.ru.nl/soeterbeeck) ressorteert direct onder de Facultaire Unie en is ondergebracht in het Bureau. Voor meer informatie over het Soeterbeeck Programma, zie de gelijknamige paragraaf verder in dit hoofdstuk. De faculteiten zijn autonoom op gebied van onderwijs en onderzoek. Het bestuur van de unie wordt gevormd door de drie decanen, van wie er één voorzitter en een ander vice-voorzitter is, de directeur bedrijfsvoering, de beide studentassessoren en de secretaris. Decaan Faculteit der Theologie: prof. dr. B.H. Vedder Directeur bedrijfsvoering: drs. C.M.J. Herwijn Secretaris: mr. A.J.M. Hustinx Leerstoelen De wetenschappelijke activiteiten van de faculteit zijn langs disciplinaire lijnen verdeeld in een aantal vakgebieden. Deze vakgebieden zijn ondergebracht in kernleerstoelen die bestaan uit een aantal verwante leeropdrachten. Een kernleerstoel omvat gewone, persoonsgebonden en bijzondere leeropdrachten, en bestaat uit de hoogleraren en overige medewerkers van het wetenschappelijk personeel op een bepaald vakgebied of combinatie van vakgebieden. Een overzicht van de kernleerstoelen en de leeropdrachten vind je op www.ru.nl/theologie, onder 'faculteit' > 'leerstoelen'.

9


3.2

Medezeggenschap

De medezeggenschap krijgt gestalte in de onderdeelcommissie, de facultaire studentenraad, de Facultaire Gezamenlijke Vergadering en de opleidingscommissie. Voor de Facultaire Unie Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen is er één onderdeelcommissie, één studentenraad en één Facultaire Gezamenlijke Vergadering, met drie kiesgroepen: filosofie, theologie/ religiewetenschappen, bureau. De Facultaire Studentenraad De Facultaire Studentenraad (FSR) wordt gekozen door de studenten die bij de faculteit staan ingeschreven. De Facultaire Unie Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen kent één gemeenschappelijke studentenraad bestaande uit twee kiesgroepen: de kiesgroep filosofie (4 leden) en de kiesgroep theologie/religiewetenschappen (4 leden). De FSR oefent zijn bevoegdheden uit in een overlegvergadering met de decaan. De FSR heeft instemmingsrecht op de volgende punten: a. de uitvoering van de kwaliteitszorg op het gebied van het onderwijs b. het beleid met betrekking tot de studenten en de studentenvoorzieningen in de faculteit. Daarnaast is de FSR bevoegd standpunten kenbaar te maken en voorstellen te doen met betrekking tot de uitvoering van het onderwijs en de aangelegenheden als hierboven bedoeld. De FSR oefent daarnaast, samen met de Onderdeelcommissie (vertegenwoordigers van personeel), een aantal medezeggenschapsrechten uit in de zogenaamde Facultaire Gezamenlijke Vergadering (FGV). De Facultaire Unie kent één gemeenschappelijke FGV, met drie kiesgroepen: filosofie (8 leden), theologie/religiewetenschappen (8 leden), en bureau van de Facultaire Unie (3 leden). De FGV bespreekt het algemene beleid van de faculteit met de faculteitsleiding (decaan). De FGV heeft instemmingsrecht op elke wijziging van de Onderwijs- en Examenregeling en de wijze waarop de kwaliteit van onderwijs binnen de faculteit wordt bewaakt. De medezeggenschap wordt uitgeoefend in een overlegvergadering met de betrokken decanen. In de praktijk komt de FSR niet afzonderlijk bijeen maar wordt er steeds overlegd in de bredere context van de FGV. De agenda wordt in overleg met o.a. de FSR opgesteld door de decanen. Voor een overzicht van de leden van de FSR, zie de website, onder 'bestuur en inspraak' > 'overlegorganen'. Opleidingscommissie De faculteit heeft één opleidingscommissie. In de opleidingscommissie wordt iedere opleiding vertegenwoordigd door een docent (benoemd door de decaan) en een student (gekozen door de studenten). Namens de decaan voert de directeur onderwijs overleg met de opleidingscommissie. In praktijk wordt gezamenlijk vergaderd met de opleidingscommissie theologie. De opleidingscommissie kent de volgende taken en bevoegdheden:

10

3 BESTUUR EN ORGANISATIE

advies uitbrengen over de onderwijs- en examenregeling; jaarlijks beoordelen van de uitvoering van de onderwijs- en examenregeling; kwaliteitszorg op het gebied van onderwijs; advies uitbrengen aan decaan en/of directeur onderwijs betreffende alle onderwijsaangelegenheden. Voor een overzicht van de leden van de opleidingscommissie, zie de website, onder 'bestuur en inspraak' > 'overlegorganen'. Vergoeding bestuurs- en commissiewerk De Facultaire Unie kent een regeling voor vergoeding voor bestuurswerk door studenten. Deze regeling kent de volgende bedragen toe: de studentassessoren van de Facultaire Unie ontvangen een geïndexeerde honorering van 1/4 van de maximale studiefinanciering voor een alleenstaande uitwonende student. Studentassessoren die gebruikmaken van een bestuursbeurs kunnen geen aanspraak maken op deze honorering; 1. leden van de Facultaire Studentenraad ontvangen een geïndexeerde honorering van 1/20 van de maximale studiefinanciering voor een alleenstaande uitwonende student, plus een onkostenvergoeding van € 147,48 per jaar; 2. studentleden van de Opleidingscommissie ontvangen een vergoeding van € 37,50 per bijgewoonde vergadering 3. studenten die aanspraak kunnen maken op verschillende honoreringen en/of vergoedingen op grond van deze regeling hebben slechts recht op de hoogste honorering en/of vergoeding.

3.3

Soeterbeeck Programma

Het Soeterbeeck Programma van de Radboud Universiteit Nijmegen nodigt wetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen, nationale en internationale denkers uit om tijdens lezingen, debatten en symposia hun filosofische en levensbeschouwelijke visie te geven op wetenschap en actualiteit. In gesprek met elkaar, met studenten en met medewerkers van de Radboud Universiteit en met het algemene publiek komen deze sprekers tot oorspronkelijke benaderingen van actuele vragen over wetenschap, politiek, religie, kunst en cultuur. Het Soeterbeeck Programma is onderdeel van de Facultaire Unie Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Studenten van deze faculteiten hebben dan ook ruim de gelegenheid in contact te komen met gerenommeerde sprekers. Zij vormen een van de eerste doelgroepen voor alle activiteiten, maar vaak ook voor kleinschalige verdiepende seminars voorafgaand aan publiekslezingen. De toegang is voor studenten meestal gratis. Afgelopen jaren spraken internationale filosofen als Michael Walzer, Avishai Margalit en Peter Sloterdijk over politiek-filosofische onderwerpen. Thema's van symposia, lezingen en (film)debatten waren bijvoorbeeld: populisme, seks en religie, het verschil tussen hoge- en lage cultuur en de grenzen tussen mens en dier. Kijk op www.ru.nl/soeterbeeckprogramma voor het volledige activiteitenoverzicht, geef je op voor de nieuwsbrief of voeg het Soeterbeeck Programma toe als 'organisation'op Blackboard.

11


4 Voorzieningen voor studenten 4.1

Informatievoorziening

Communicatie met studenten Mededelingen over onderwijs of aankondigingen over algemene facultaire zaken worden zoveel mogelijk via blackboard (http://blackboard.ru.nl/) gecommuniceerd. Zorg ervoor dat u regelmatig blackboard raadpleegt. Om er voor te zorgen dat de berichten u bereiken, bent u verplicht om gebruik te maken van uw universitaire e-mail account ([email protected]). Studenten worden geacht deze account te gebruiken of berichten van de universitaire mail naar een ander adres te laten doorsturen. Nadere informatie hierover is te vinden op www.ru.nl/kiss onder 'Veelgestelde vragen'. Voor vragen en problemen met het KISS-account, contacteer de Centrale Studentenbalie (024- 361 23 45) of e-mail: [email protected]. Website www.ru.nl/theologie Informatie over de faculteiten de opleiding is te vinden op de facultaire website www.ru.nl/theologie. Alle onderwijsinformatie vindt u onder 'onderwijs'. Receptie De receptie van de faculteit is te vinden op de 15e verdieping van het Erasmusgebouw. Hier kan men terecht voor algemene informatie. Studenten met meer specifieke vragen kunnen bij de receptie worden doorverwezen naar de studentenadministratie. Telefoon: 024 - 3612168 E-mail: [email protected] Openingstijden: Maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 17.00 uur Post en postvakken Post voor docenten kunt u afgeven bij de receptie, van maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 17.00u. De postvakken van studenten zijn geplaatst in de gang voor de studentenadministratie op de 15e verdieping. Bulletin Iedere maand brengt de faculteit een bulletin uit, bestemd voor alle studenten en medewerkers. Alle medewerkers en studenten ontvangen het bulletin in hun postvak. Het bulletin biedt actuele informatie over onder meer verslagen en aankondigingen van symposia, studiereizen en andere bijeenkomsten, bestuursaangelegenheden, studentenzaken en activiteiten van faculteitsvereniging Awaz.

12

4 VOORZIENINGEN VOOR STUDENTEN

4.2

Studentenadministratie

De studentenadministratie zorgt voor de registratie van de studievoortgang (behaalde tentamens en examens) van elke student. Studenten kunnen bij de studentenadministratie terecht met vragen over de studievoortgang, cursussen, examens, de studiegids etc. De studentenadministratie is tevens de plaats voor het maken van een afspraak met de studieadviseur. Geopend: Maandag 09.00-16.30 Dinsdag en woensdag 10.00-18.00 Donderdag 09.00-16.30 Medewerker: Mw. Marianne Peters-Boekhoorn E-mail: [email protected] Bezoekadres: Erasmusplein 1 (Erasmusgebouw) Kamer 15.26 Tel. 024- 361 55 32 Fax 024- 361 18 02 Postadres: Studentenadministratie Theologie en Religiestudies Postbus 9103 6500 HD Nijmegen Met vragen over collegeroosters en tentamenroosters (voor zover niet op de facultaire website beschikbaar) kunnen studenten terecht bij mw. Maïté Tjon A Hie. Medewerker: Mw. Maïté Tjon A Hie E-mail: [email protected] Kamer 15.27 Tel. 024- 361 21 46

4.3

Studieadviseur

De studieadviseur is beschikbaar voor algemene vragen over de studie, keuzetrajecten met betrekking tot vervolgstudie en beroep, voortgangsproblemen, studiemotivatie, etc. De studieadviseur werkt nauw samen met de centrale Dienst Studentenzaken van de universiteit, vooral met de studentendecanen. Informatie uit de gesprekken met de studieadviseur wordt vertrouwelijk behandeld. Studieadviseur: Mw. drs. Jeannette Wolff, e-mail: [email protected] Erasmusplein 1 (Erasmusgebouw - kamer 15.22A) 6525 HT Nijmegen Tel. 024- 361 55 32

13


Spreekuur: Dinsdag en woensdag van 13.00-17.00 uur. Afspraken dienen via de studentenadministratie gemaakt te worden. Bij uitzondering is op andere tijdstippen dan hierboven vermeld een afspraak mogelijk. Studenten kunnen het hele jaar door hun studievoortgang bewaken via Kiss. Als de studievoortgang achterblijft worden studenten met klem geadviseerd zo spoedig mogelijk contact op te nemen met de studieadviseur. Ook kan de studieadviseur studenten oproepen voor een gesprek om struikelblokken te bespreken.

4.4

Studeren in het buitenland

Er bestaan verschillende mogelijkheden om na de propedeuse een deel van de studie in het buitenland door te brengen. Naast motieven als zelfstandigheid, verbreding en verdieping van ervaring, contact met andere culturen en talen, heeft studeren in het buitenland het voordeel dat men met andere tradities van theologiebeoefening of met andere godsdiensten in aanraking komt. Daarnaast kan het thema van afstuderen een aanleiding zijn om een buitenlandse universiteit op te zoeken waar specialisten terzake te vinden zijn. De docent bij wie men wil afstuderen, kan hierover advies verstrekken. De behaalde studiepunten aan de buitenlandse universiteit kunnen worden erkend door de opleiding in Nijmegen. Neem hiervoor ruim vóór vertrek contact op met het facultaire International Office en de studieadviseur. Het buitenlandse vakkenpakket dient te worden goedgekeurd door de examencommissie. De duur van de studieperiode in het buitenland is minimaal 3 maanden en maximaal 1 academisch jaar. Erasmus / Life Long Learning Programma Studenten kunnen via het Erasmus/Life Long Learning Programma naar een universiteit in Europa waarmee de universiteit een uitwisselingsovereenkomst heeft. Studenten ontvangen bovenop eventuele studiefinanciering- een beurs die tegemoet komt in de reiskosten en mogelijk hogere kosten van levensonderhoud. Erasmusstudenten blijven ingeschreven aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waar men ook het collegegeld betaalt. Aan de buitenlandse instelling hoeft geen collegegeld te worden betaald. De faculteit heeft overeenkomsten met de theologische faculteiten van de volgende universiteiten: - Katholieke Universiteit Leuven, België - Universiteit Antwerpen, België - Eberhard-Karls-Universität Tübingen, Duitsland - Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg , Duitsland - Albert-Ludwigs-Universität Freiburg in Breisgau, Freiburg, Duitsland - Ruhr Universität Bochum, Duitsland - Université Marc Bloch - Strasbourg II, Frankrijk - Victoria University of Manchester, Groot-Brittannië - University of Edinburgh, Groot-Brittannië - Sapienza Università di Roma, Italië - Hogeskolen i Agder, Kristiansand, Noorwegen - Katholisch-Theologische Privatuniversität Linz, Oostenrijk - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II, Lublin, Polen

14


- Uniwersytet Im. Adama Mickiewicza, Poznan, Polen - Uniwersytet Jagiellonski, Krakow, Polen - Universitatea 'Babes-Bolyai' din Cluj-Napoca, Roemenië - Universitatea de Vest din Timisoara, Roemenië - Univerzita Karlova, Praag, Tsjechië - Jihoceská Univerzita v Ceskych Budejovicich, Tsjechië - Universität Bern, Zwitserland - Istanbul Üniversitesi, Istanbul, Turkije - Uludag University, Bursa, Turkije - Université de Fribourg, Zwitserland - Universität Bern, Zwitserland Overige beurzenprogramma's Ook voor een studieverblijf buiten Europa zijn er beursmogelijkheden. Kijk hiervoor op de website van de faculteit www.ru.nl/theologie > 'Onderwijs' > 'Studeren in het buitenland' of kijk op de website van het centrale International Office van de universiteit: www.ru.nl/io/internationalisering. Meer informatie Studenten die graag een periode in het buitenland zouden studeren, en die meer informatie over uitwisselingsmogelijkheden en beurzenprogramma's willen krijgen, kunnen contact opnemen met het facultaire International Office. Wanneer er een concreet plan voor de buitenlandse studieperiode ligt, dient de studieadviseur toestemming van de examencommissie aan te vragen. International Office van de Facultaire Unie: mw. drs. G. de Jong kamer 15.25 tel. 024-3612737 [email protected]. Mw. drs. G. de Jong verwijst eventueel door naar de facultaire coördinator internationalisering prof. dr. E. Eynikel; kamer 14.03a; Tel. 024- 361 56 04; [email protected]. In samenwerking met de Faculteit der Filosofie wordt er twee keer per jaar, in april en oktober, in het kader van de Universitaire Wil Weg Week, een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd over studeren in het buitenland. De bijeenkomst wordt tijdig aangekondigd via de website en Blackboard.

4.5

Studievoorzieningen

Universiteitsbibliotheek De boekencollecties van de faculteiten Letteren, Filosofie en Theologie (de Humanioracollecties) zijn open opgesteld te vinden in "De Verdieping" (-1) van de Centrale Bibliotheek, Erasmuslaan 36. Studenten van de Radboud Universiteit Nijmegen kunnen boeken lenen met hun collegekaart. Niet uitgeleend worden: tijdschriften, losbladige publicaties en boeken met

15


gekleurd etiket. De bibliotheek beschikt over uitstekende computerfaciliteiten (met toegang tot internet, printer en scanner) en werkkamers. Voor meer informatie over leenreglement, zoeksystemen, catalogi, openingstijden en andere vestigingen van de universiteitsbibliotheek, zie www.ru.nl/ubn of bel met 024- 361 24 37 (uitleen). Computervoorzieningen Studenten religiewetenschappen kunnen op verschillende plekken op de campus terecht voor computerfaciliteiten: Op kamer 12.23 van het Erasmusgebouw is een computerruimte beschikbaar die exclusief is bestemd voor studenten van de faculteiten theologie, religiewetenschappen en filosofie. Openingstijden zijn gelijk aan die van het Erasmusgebouw. Het Multimedia Studiecentrum op de eerste etage van het Erasmusgebouw. Computers hebben toegang tot internet en (kleuren-)printer. Tevens is een scanner beschikbaar. Elke gebruiker heeft met een MMS-account beschikking over 20 MB persoonlijke schijfruimte op de server. Het centrum is van maandag tot met donderdag geopend van 9.00 tot 19.00 uur, op vrijdag tot 17.00 uur. Voor meer informatie www.ru.nl/mms. De benedenverdieping (-1) van de Centrale Bibliotheek aan de Erasmuslaan 36. Openingstijden zijn gelijk aan die van de Humaniora Bibliotheek. Dictatencentrale Veel onderwijsmateriaal (literatuur die in het college behandeld wordt en/of tot de tentamenstof behoort) is niet in de boekhandel verkrijgbaar. Deze literatuur wordt door de docent geschreven of samengesteld en alleen voor het te volgen onderwijs en het af te leggen tentamen ter beschikking gesteld. Met ingang van het studiejaar 2009-2010 wijzigt de procedure voor het bestellen van dictaten. Door gebruik te maken van een zogenaamd Printing on Demand systeem worden vraag en aanbod van dictaten precies op elkaar afgestemd. Dictaten en syllabi worden voortaan pas geproduceerd nadat je die online hebt besteld (en betaald) in de speciale dictatenwebwinkel. Goed nieuws, want dat betekent geen uren in de rij of uitverkochte readers meer. Let op: de readers zijn gepersonifieerd. Dat betekent dat jouw naam op de door jou bestelde readers wordt afgedrukt. Dit houdt dat als je eenmaal iets hebt besteld, dit niet geannuleerd, geruild of geretourneerd kan worden. Let dus goed op of je de juiste readers/dictaten bestelt!!! Let op: eerstejaars studenten dienen hun readers vanaf heden ook via de online webwinkel te bestellen en betalen. Je vindt de webwinkel op: http://www.ru-bestel.nl/ Het adres van de Dictatencentrale waar de bestellingen afgehaald kunnen worden is: Bezoekadres: Telefoon: E-mail: 16

Thomas van Aquinostraat 2 024 - 361 62 50 [email protected]


Website:

Openingstijd:

http://www.ru-bestel.nl (Via deze site kunt u het benodigde dictaat bestellen (en betalen) en binnen 5 werkdagen afhalen in de Dictatencentrale. Maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 16.30 uur. Vrijdag van 09.00 tot 13.00 uur. Tijdens collegevrije perioden variabele openingstijden.

KISS (internetservice voor studenten): www.ru.nl/kiss Iedere student van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft toegang tot KISS. Via KISS kunnen studenten tentamenuitslagen raadplegen, inschrijven voor cursussen en tentamens, een adreswijziging doorgeven, e-mailen en een eigen webpagina maken. Ook wordt via KISS de maandelijkse nieuwsbrief van de Radboud Universiteit Nijmegen verzonden. Aan het begin van het eerste jaar krijgt iedere student informatie over de KISS-account toegestuurd met een persoonlijk activeringswachtwoord. Ben je je wachtwoord vergeten, dan kan een nieuw wachtwoord op vertoon van de collegekaart bij de Centrale Studentenbalie worden aangevraagd. E-mail Alle communicatie per e-mail van de faculteit en de universiteit wordt naar het @student.ru.nl-adres verzonden. Indien u een ander e-mailadres (vaker) gebruikt, stel dan via KISS in dat alle berichten vanaf het universitaire e-mailadres worden doorgestuurd naar uw persoonlijk e-mail adres. Anders kunt u veel informatie missen! Zie www.ru.nl/kiss > 'over KISS' > 'Veelgestelde vragen'. Voor vragen en problemen met het KISS-account, neem contact op met de Centrale Studentenbalie (024- 361 23 45) of e-mail: [email protected]. Blackboard Blackboard is de digitale leeromgeving van de Radboud Universiteit Nijmegen waar iedere student toegang toe heeft. Blackboard is een hulpmiddel ter ondersteuning van de studie. Blackboard biedt onder meer plaats voor presentaties van lesmateriaal, bronverwijzingen, (Powerpoint) presentaties van colleges, achtergrondinformatie en verwijzingen naar internetsites elders. Meer informatie is terug te vinden op de Blackboardpagina: http://blackboard.ru.nl/ Studiegidsen Op de site http://www.studiegids.science.ru.nl zijn alle studiegidsen van alle opleidingen aan de Radboud Universiteit te raadplegen. Ook de studiegidsen van de faculteiten Theologie en Religiewetenschappen kunt u hier vinden.

17


4.6

Studentenorganisaties

Awaz Awaz is de faculteitsvereniging van studenten en docenten aan de Faculteit der Theologie en de Faculteit der Religiewetenschappen. 'Awaz' betekent in verschillende talen 'geluid', 'gerucht', 'muziek' en 'dat wat gaande is'. Een toepasselijke naam voor een sprankelende vereniging die leeft onder studenten en medewerkers. Omdat studeren meer is dan colleges volgen, werkstukken maken en tentamens afleggen, wil Awaz voorzien in die extra dingen die het studeren leuk maken. Dit doen we door het organiseren van verschillende activiteiten zoals gesprekken met docenten over hun eigen religiositeit en drijfveren, filmavonden, excursies, debatavonden, studiereizen, het jaarlijkse Open Podium en natuurlijk de maandelijkse Awazborrels. Voor meer informatie over Awaz, zie www.awaz.nl. Mentoraat Voor bachelorstudenten (voltijd en deeltijd) is het mentoraat ingericht met het oog op de motivatie voor de studie en de cohesie binnen de studentenpopulatie. Het mentoraat vindt plaats onder leiding van een lid van de staf. Er worden regelmatig bijeenkomsten en uitstapjes georganiseerd, vaak in samenwerking met Awaz. Het mentoraat vervult een signaalfunctie inzake vragen en behoeften met betrekking tot de opleiding. Activiteiten worden aangekondigd op de facultaire website en op www.awaz.nl.

4.7

Dienst Studentenzaken

De Universitaire Dienst Studentenzaken geeft informatie op het gebied van studentenadministratie, studentenbegeleiding en studentencultuur. Het omvat diensten van studentendecanen, studentenpsychologen, de vertrouwenspersoon ongewenst gedrag, studievaardigheidstrainingen en het Informatiecentrum Bachelor/Master. Het aanmeldpunt is de Centrale Studentenbalie. Bij de Centrale Studentenbalie kunt u terecht voor informatie over of een afspraak met de studentendecanen en de studentenpsychologen. Ook kunt u zich aanmelden voor een studievaardigheidstraining. Verder kunt u bij de Centrale Studentenbalie terecht voor alle vragen met betrekking tot in- of uitschrijving aan de Radboud Universiteit Nijmegen, informatie over en aanvraag van het Afstudeer- of het Noodfonds, melding van studievertraging wegens bijzondere omstandigheden, informatie over studeren met een functiebeperking of chronische ziekte, basisinformatie over studiefinanciering, aanvragen van het afsluitend examen via het Examenbureau, en voor diverse folders, formulieren en brochures. De Centrale Studentenbalie is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur, met uitzondering van de eerste vrijdagmiddag van elke maand. Adres: Comeniuslaan 4; Postbus 9102; 6500 HC Nijmegen. Tel. 024- 361 23 45 (van 8.30 tot 12.30 uur en 13.30 tot 17.00). E-mail: [email protected]. Zie ook: www.ru.nl/studentenzaken. Meer informatie over universitaire voorzieningen voor studenten vindt men in het Vademecum van de Radboud Universiteit Nijmegen. Het is verkrijgbaar bij de Centrale Studentenbalie van de Dienst Studentenzaken, Comeniuslaan 4; bij alle dictatencentrales; en

18


in beperkte oplage bij de balie van de faculteit. De informatie is ook beschikbaar op de website: www.ru.nl/studentenzaken.

4.8

Studentenkerk

De studentenkerk ontwikkelt activiteiten ten dienste van de persoonlijke en religieuze vorming van studenten. Het studentenpastoraat is beschikbaar voor zinvragen met betrekking tot levenshouding, geloof, studie en toekomstperspectief. De studentenkerk organiseert onder andere introducties, liturgische vieringen, ontmoetingen, gespreksgroepen, bezinningen en individuele hulp- en begeleidingsgesprekken. Contacteer het team van de studentenkerk voor meer informatie: Erasmuslaan 9 A, 6525 GE Nijmegen, Tel. 024- 361 91 88. Zie ook: www.ru.nl/studentenkerk.

19


5 Bachelor Theologie 5.1

Profiel, doelstellingen en eindtermen

De opleiding is gericht op vorming van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes op het gebied van de wetenschappelijke bestudering van de christelijke traditie in haar diverse contexten. Dit gebeurt op een zodanig niveau dat afgestudeerden in staat zijn om onder begeleiding wetenschappelijk onderzoek te verrichten dan wel om hun wetenschappelijke kennis adequaat te benutten in uiteenlopende professionele contexten (of functies). De studie van de christelijke traditie gebeurt vanuit een interdisciplinaire benadering die zich aan de methodologische standaarden van de betrokken vakdisciplines oriënteert. Binnen de theologische benadering is er een aantal methoden dat de nadruk op het binnenperspectief legt, waarbij echter ook het buitenperspectief een belangrijke rol speelt. Binnen de 'interne' benadering wordt de christelijke traditie bestudeerd vanuit haar zelfarticulatie (a) in de bronteksten, (b) in dogmatische, niet-leerstellige en wetenschappelijk gearticuleerde geloofsuitingen (inclusief een kritische toetsing van de daarbij behorende waarheidsaanspraken), (c) in de religieuze praktijken. Binnen de 'externe' benaderingen wordt de christelijke traditie wetenschappelijk bestudeerd vanuit de dominante godsdienstwetenschappelijke, geesteswetenschappelijke, sociaalwetenschappelijke en filosofische disciplines. Daarbij wordt vooral de wisselwerking tussen de christelijke traditie en haar diverse maatschappelijke, culturele en religieuze contexten gethematiseerd. De bacheloropleiding theologie richt zich op een grondige inleiding in de christelijke traditie, waarbij ook aandacht wordt geschonken aan andere godsdiensten. Tegelijkertijd dient ze als voorbereiding op een specialisatie op het gebied van literaire, historische, systematische, empirisch-praktische of religiewetenschappelijke disciplines. Ze geeft dus toelating tot de masteropleiding theologie. De opleiding is gericht op de volgende eindtermen: 1. a. Kennis van en inzicht in de bronnen, de ontstaansgeschiedenis en de actuele situatie van de christelijke traditie. b. Kennis van en inzicht in maatschappelijke, culturele en religieuze contexten van de christelijke traditie en hun wisselwerkingen. c. Kennis van en inzicht in de onderzoeksmethoden en -technieken van onderscheiden wetenschappelijke disciplines binnen de theologie (kwantitatieve en kwalitatieve, hermeneutische en literaire, historische en comparatieve methoden). d. Kennis van en inzicht in de geschiedenis van de filosofie en haar belangrijkste aandachtsgebieden. 2. Toepassen van kennis en inzicht om een theologische kwestie in een wetenschappelijk essay of een wetenschappelijke presentatie op voldoende manier te beantwoorden. 3. Oordeelsvorming aangaande maatschappelijke, kerkelijke en/of theologische ontwikkelingen op grond van een beredeneerde en synthetiserende synopsis van de onder 1a-1d genoemde kennis en inzichten. 4. Mondeling en schriftelijk kunnen communiceren over theologische thema's, problemen en oplossingen met een gespecialiseerd en een niet-gespecialiseerd publiek.

20

5 BACHELOR THEOLOGIE

5. Beschikken over de leervaardigheden om relatief zelfstandig (nieuwe) informatie aangaande theologische kwesties te reproduceren, begrijpen, interpreteren en evalueren.

5.2

Toelatingseisen en instroomregelingen

Voor de bacheloropleiding Theologie gelden de volgende toelatingseisen: Tot de propedeuse worden toegelaten 1. Zij die in het bezit zijn van het getuigschrift eindexamen/staatsexamen Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs (VWO). 2. Bezitters van het getuigschrift eindexamen van een erkende instelling voor Hoger BeroepsOnderwijs (HBO), alsmede bezitters van een verklaring van onvoorwaardelijke overgang naar het tweede cursusjaar van een erkende instelling voor HBO met betrekking tot het studiejaar 1985-1986 of later, worden toegelaten onder dezelfde condities als bezitters van het VWO-getuigschrift. Hetzelfde geldt voor bezitters van een akte van bekwaamheid, verkregen aan een zgn. Nieuwe Leraren Opleiding (NLO) dan wel een akte van bekwaamheid tot het geven van Middelbaar Onderwijs (MO-akte); 3. Personen die de leeftijd van 21 jaar hebben bereikt, kunnen - ongeacht hun eerdere opleiding - middels een 'colloquium doctum' toegang verkrijgen. Aanvragen daartoe moeten worden ingediend bij het College van Bestuur. Een brochure met de exacte regeling en procedure van het colloquium doctum voor de bacheloropleiding Theologie is verkrijgbaar bij de studievoorlichter Drs. I. de Haes. Het colloquium doctum geldt slechts voor de opleiding waarvoor het colloquium doctum is aangevraagd. Toelating tot het onderwijs in de postpropedeutische fase: 1. Toelating wordt verleend aan personen die een propedeutisch examen hebben behaald in de theologie aan een Nederlandse universiteit. 2. De bachelor Theologie kent een instroomregeling voor studenten die reeds in het bezit zijn van specifieke diploma's. Voor studenten die een WO propedeusediploma bezitten, is een verkort bachelorprogramma mogelijk van 120 EC. Voor studenten met een bachelorof masterdiploma van een WO-opleiding is er een verkort bachelorprogramma van 90 EC. Een vakkenoverzicht van de verkorte bachelorprogramma's is te vinden in de studiegids. De examencommissie stelt het uiteindelijke instroomprogramma voor de betreffende student vast. Hiertoe dient de student een verzoek om toelating (met kort dossier over de gevolgde opleidingen elders) bij de examencommissie in. 3. De examencommissie kan voor delen van het curriculum vrijstellingen verlenen aan studenten die examenonderdelen hebben behaald in enige andere opleiding in het hoger onderwijs. Het overzicht van de verkorte bachelorprogramma's vindt u verderop in dit hoofdstuk, in de paragraaf 'Curriculum verkorte programma's'.

21


5.3

Structuur

Voor de curriculumstructuur zijn domeinspecifieke criteria te noemen die voortkomen uit de huidige taakstelling van de theologie. Deze taakstelling kan worden aangeduid als systematisch-hermeneutische en normatief-kritische reflectie op de christelijke geloofspraktijk in haar diverse contexten. De geloofspraktijk op haar beurt is gegrond in het historische Christusgebeuren en in de daardoor gestichte traditie. Vandaar is het curriculum enerzijds gestructureerd volgens de verschillende materiële dimensies en aspecten die de geloofspraktijk als zodanig kenschetsen. Anderzijds dient het curriculum ook volgens de formele methodologische zienswijzen gestructureerd te worden waarmee naar deze materiële dimensies en aspecten wordt gekeken. Beide indelingscriteria laten zich niet altijd streng van elkaar scheiden, want elke wetenschappelijke thematisering van de materiële dimensies veronderstelt al bepaalde methoden, en omgekeerd dient ook elke methode op bepaalde materiële inhouden betrokken te worden. Om die reden wordt de wederzijdse verwevenheid van materiële aspecten en methodologische zienswijzen ook aanvullend toegelicht aan de hand van concrete thema's die uit de facultaire onderzoeksclusters voortkomen. Met betrekking tot de materiële aspecten van de huidige geloofspraktijk laat zich een aantal primaire voltrekkingen onderscheiden, en wel de continue vergewissing van het openbaringsgebeuren en de overlevering van zijn gehaltes; de eigentijdse duiding en belijdenis van deze gehaltes; de eigentijdse expressie, naleving en toepassing van deze gehaltes. Vandaar kan de huidige geloofspraktijk in drie materiële dimensies opgedeeld worden, en wel in een historische, een leerstellige en een dimensie van praktische uitvoering. De theologie reflecteert op deze materiële dimensies, zoals gezegd, op een systematischhermeneutische en normatief-kritische manier. In de loop der geschiedenis heeft zich daaromtrent een bepaalde vakkencanon uitgekristalliseerd (vgl. Sapientia Christiana, art. 51 toepassingsnormen), met betrekking tot de historische dimensie: exegese Oude Testament, exegese Nieuwe Testament, patristiek en kerkgeschiedenis; met betrekking tot de leerstellige dimensie: wijsbegeerte, fundamentele theologie, dogmatische theologie en theologische ethiek; met betrekking tot de dimensie van praktische uitvoering: pastoraaltheologie, liturgie, spiritualiteit en kerkelijk recht. Naast de materiële dimensies die betrekking hebben op de primaire voltrekkingen van de geloofspraktijk, kunnen nog andere materiële aspecten verdisconteerd worden die te maken hebben met het verschijnsel religie als zodanig en met specifieke aspecten van de huidige geloofspraktijk. Op dergelijke aspecten wordt theologisch gereflecteerd op basis van vakken zoals godsdienstwetenschap, godsdienstpsychologie, godsdienstsociologie, missiologie, oosters christendom en feministische theologie. Ten opzichte van de formele aspecten kunnen drie types van methoden worden onderscheiden waarmee naar de materiële dimensies en aspecten wordt gekeken: kwantitatieve en kwalitatieve methoden, literaire en hermeneutische methoden, historische en comparatieve methoden. In het curriculum dienen de verschillende methoden die onder deze kopjes vallen, afzonderlijk onderwezen te worden. Vanwege de nauwe wederzijdse verwevenheid van materiële aspecten en dimensies enerzijds en formele methodologische zienswijzen anderzijds komen in het curriculum ook concrete theologische thema's aan bod die uit het facultaire onderzoek voortkomen. Binnen de Faculteit der Theologie is onderzoek in vijf onderzoeksclusters gehuisvest, te weten in een literair, een historisch, een systematisch, een praktische en een religiewetenschappelijk

22


onderzoekscluster. De concrete thema's die in het curriculum behandeld worden, worden ieder jaar opnieuw vastgelegd om de actualiteit te kunnen waarborgen. De structuur van het curriculum vertoont een zinvolle combinatie van zowel materiële als formele en thematische aspecten. 1. In het eerste jaar en voor een groot deel ook in het tweede jaar, komen vooral de materiële dimensies en aspecten aan bod. Hier is sprake van een reflectie op bepaalde primaire voltrekkingen van de geloofspraktijk. Deze reflectie geschiedt in inleidende cursussen waar de studenten kennis maken met de verschillende theologische vakken. Bepaalde inleidingen worden in verdiepende cursussen voortgezet. 2. Al in het eerste jaar, maar versterkt vooral in het tweede, maken de studenten kennis met methodologische kwesties. 3. Nadat de studenten toereikende kennis van de materiële en formele aspecten hebben verworven maken zij kennis met alle vijf onderzoeksclusters.

5.4

Propedeuse

De propedeuse is het eerste jaar van de bachelorfase en heeft een drietal specifieke en nauw met elkaar samenhangende functies: een oriënterende functie: de propedeuse dient de student een goed beeld te geven van de gehele opleiding en de mate waarin de opleiding aansluit bij de capaciteiten en interesses van de student; een (tweeledige) selecterende functie: enerzijds beoordelen studenten zelf op basis van hun studie-ervaringen in het eerste jaar of ze al dan niet geschikt zijn voor de opleiding, anderzijds worden studenten door de opleiding beoordeeld op basis van hun studieresultaten, die steeds worden bezien in het licht van motivatie, studiehouding en persoonlijke omstandigheden; een verwijzende functie: studenten die, om welke reden dan ook, gedurende het eerste jaar van de opleiding tot de conclusie komen dat zij niet op de voor hen juiste plek zijn gestart, worden in de gelegenheid gesteld een weloverwogen overstap te maken naar een eventueel andere opleiding. Tussentijds en definitief studieadvies De "commissie studieadvies eerste jaar" brengt aan alle voltijd eerstejaars propedeusestudenten twee studieadviezen uit in de loop van het academisch jaar. Deze studieadviezen zijn dringend, maar niet bindend. Vóór 1 maart wordt een voorlopig studieadvies uitgebracht. Zo snel mogelijk na het bekend worden van de resultaten van de hertentamens in augustus wordt een tweede (definitief) studieadvies gegeven. Deze studieadviezen zijn bedoeld om de student te ondersteunen in de studiekeuze en in een vroeg stadium inzicht te verschaffen in de studiemogelijkheden en de te verwachten voortgang. De commissie baseert zich op de behaalde studieresultaten en eventuele persoonlijke omstandigheden die van invloed zijn geweest op de voortgang van de studie. In aansluiting op dit advies vindt doorgaans een gesprek plaats tussen de student en de studieadviseur. Studenten in de post-propedeutische fase van de bachelor en in de master ontvangen jaarlijks in het tweede semester een voortgangsformulier. Naar aanleiding van dit formulier én door

23


monitoring van de studievoortgang, kan de studieadviseur een student uitnodigen voor een gesprek. Uitreiking propedeusegetuigschriften Nadat men alle onderdelen van de propedeuse succesvol heeft afgewikkeld, krijgt men het propedeusegetuigschrift uitgereikt. De studenten gelieve zich te melden bij de studentenadministratie zodra ze verwachten aan de eerstkomende diploma-uitreiking te kunnen deelnemen. Doorgaans vindt tweemaal per jaar een uitreiking plaats. In het academisch jaar 2009/2010 op 19 november 2009 en 15 april 2010. Tutoraat Voltijd propedeusestudenten dienen deel te nemen aan tutorgroepen. Het tutoraat is bedoeld om deze studenten te begeleiden in hun studie onder leiding van een ouderejaars student. Het tutoraat heeft tot doel (1) de studiestof met een ouderejaarsstudent te kunnen bespreken; (2) te informeren over praktische zaken en wegwijs te maken binnen de faculteit; (3) de mogelijkheid te bieden aan de studie gerelateerde zaken te bespreken; (4) de mogelijkheid te bieden problemen met de jaargroep en het programma te signaleren. Voor deeltijdstudenten worden apart enkele bijeenkomsten aangeboden.

5.5

Invulling vrije ruimte bachelor 2 en 3

In het tweede en het derde jaar van de bacheloropleiding dienen studenten studiepunten te halen in modulen die niet tot het vastgestelde curriculum behoren. In totaal zijn er in de bacheloropleiding 10 EC aan andere vakken te besteden. Studenten worden geacht jaarlijks in overleg met de studieadviseur een pakket met vakken samen te stellen. Studenten dienen hiertoe gebruik te maken van een formulier dat bij het onderwijssecretariaat wordt ingediend en jaarlijks kan worden bijgesteld. Het formulier is te downloaden op Blackboard > 'formulieren'. Het pakket dient te bestaan uit onderdelen van verdiepend of gevorderd niveau. Het pakket dient een samenhangend geheel te vormen en aan te sluiten bij de ontwikkeling en belangstelling van de student. De Faculteit der Theologie biedt met betrekking tot de invulling van de vrije ruimte een programma met overig onderwijs aan. Zie voor alle overig onderwijs van de faculteit het hoofdstuk 'Overig cursusaanbod' in deze studiegids.

5.6

Talenonderwijs

Een basispakket Grieks/Latijn en Hebreeuws maakt deel uit van het reguliere onderwijsprogramma in de bachelor. Studenten met Grieks en Latijn in hun eindexamenpakket van het VWO kunnen van (een aantal) van deze programmaonderdelen worden vrijgesteld. Hiertoe dient een aanvraag te worden ingediend bij de examencommissie. Met betrekking tot de talen, vereist voor een bestudering van bronteksten die voor de theologiebeoefening van belang zijn, wordt een onderscheid gemaakt tussen een verplicht

24


basispakket (BA1) en supplementaire pakketten die in het kader van binnenminoren (BA2 en BA3) afgelegd kunnen worden. Het verplichte talenpakket in jaar 1 bestaat uit een inleiding Grieks/Latijn van 5 EC en een inleiding Hebreeuws van 5 EC. In jaar 2 kunnen de studenten voor een binnenminor talen van 10 EC kiezen, en in jaar 3 voor een binnenminor talen van 5 EC. Daarnaast kan een deel van de niet verplichte talenpakketten ook in de vrije ruimte afgelegd worden.

5.7 Vocational Counseling : loopbaanbegeleiding en beroepsvoorbereiding De Faculteiten der Theologie en der Religiewetenschappen bieden een hoogwaardige opleiding in uiteenlopende afstudeervarianten. De formele beroepsuitgangen zijn die van leraar, geestelijk verzorger, beleidsconsulent diversiteit en cultuuradviseur. Onderzoek naar de beroepsperspectieven laat zien dat de beroepskansen groot maar ook divers zijn. Gezien de verschillende masters bestaat er onder studenten behoefte om meer begeleiding te krijgen in het krijgen van helderheid over hun loopbaanopbouw en de daarvoor vereiste voorwaarden. Daarbij komt dat veel studenten reeds beschikken over een HBO- of universitaire opleiding, maar hun carrière op grond van de opleiding theologie of religiestudies een wending willen geven. In dat verband bieden de Faculteiten der Theologie en der Religiewetenschappen de mogelijkheid om op deze punten begeleiding en ondersteuning in de vorm van 'vocational counseling' te krijgen. Het doel van 'vocational counseling' is: Het bij studenten helpen verhelderen van beroepsgebonden posities, rollen, activiteiten en ervaringen met het oog op de aansluiting van de studie op de arbeidsmarkt. Het aanbod van 'vocational counseling' kent verschillende vormen. De groepsgebonden vorm is die van een drietal bijeenkomsten waarin een kleine groep van ca. 8 personen een programma doorloopt waarin op grond van een inventarisatie van dimensies van loopbaankeuze gezamenlijk wordt besproken hoe ieder zich de eigen loopbaan voorstelt. De groepsgebonden vorm maakt het mogelijk om verwachtingen duidelijker te expliciteren en te verantwoorden terwijl ook steun en brede feedback gegeven kan worden. Bovendien komt meer informatie over alternatieven beschikbaar en kan voorbeeldleren ('modelling') plaatsvinden. De individuele werkvorm kan op de groepsvorm volgen indien persoonlijke omstandigheden - of een gebrekkig zicht op eigen interesses en capaciteiten - dit vergen. In een beperkt aantal sessies worden specifieke omstandigheden, verwachtingen, capaciteiten en problemen van de student besproken, eventueel aan de hand van de methode van 'vocational assessment'. Ten slotte is er nog de incidentele en extra-curriculaire vorm, waarbij alumni van de faculteit inleidingen verzorgen over hun huidige werkkring en waarin zij terugblikken op hun studententijd. Een dergelijke werkvorm biedt uitstekende mogelijkheden tot informatie, zichtverwerving op netwerken, 'modelling' en feedback. Loopbaanconsulent: prof.dr Hans Schilderman

25


Erasmusplein 1 (Erasmusgebouw 14.16) T: 024 - 3612728 E: [email protected] Stage Studenten Religiestudies worden in het derde jaar van de Bachelor geïnformeerd over stagemogelijkheden binnen de verschillende mastervarianten. Stage is de meest concrete vorm van loopbaanbegeleiding en beroepsvoorbereiding omdat de studenten tijdens de stageperiode kennis maken met het werkveld en beroepsperspectieven. Alumnipanel Twee keer per jaar vindt een alumnipanel plaats. Tijdens deze bijeenkomst vertellen oudstudenten over hun ervaringen in de verschillende werkvelden. Werkveldportaal Op Blackboard is een werkveldportaal ingericht waarin studenten belangrijke informatie over de verschillende werkvelden kunnen vinden waarbinnen zij als afgestudeerden theologie of religiestudies kunnen solliciteren. U kunt de informatie vinden bij de algemene course voor studenten theologie en religiestudies.

5.8

Bachelorscriptie

De bacheloropleiding wordt afgesloten met een bachelorscriptie. Het werkstuk bestaat uit een verhandeling over een thema dat binnen de vakken valt die in het bacheloronderwijs aan de orde worden gesteld. De bachelorscriptie omvat een studiebelasting van 10 studiepunten (280 uur = 7 voltijd weken). De bachelorscriptie biedt de student de mogelijkheid om zich te verdiepen in een specialistische theologische vraagstelling en vormt een goede academische onderzoeks- en schrijfoefening ter voorbereiding op de afstudeerscriptie in de masteropleiding. De student kiest zelf een onderwerp en bepaalt het vakgebied waarbinnen het werkstuk geschreven wordt. Tijdens de startbijeenkomst maakt de student het onderwerp bekend en spreekt zijn voorkeur uit voor een begeleidende docent. De student kan starten in het eerste semester en in het tweede semester. In beide semesters vinden starten vervolgbijeenkomsten voor alle bachelorscriptie-kandidaten samen plaats onder leiding van de onderwijscoördinator. Na de startbijeenkomst neemt de student contact op met een begeleidende docent. Het is de bedoeling dat de student in een periode van vier à zes maanden het bachelorwerkstuk afrondt. De begeleidingstijd per student is maximaal 10 uur. In de regel worden vier begeleidingsgesprekken gehouden. Tijdens de startbijeenkomst wordt de student nader geïnstrueerd over de te volgen procedure. Er worden goede voorbeelden van bachelorscripties besproken. Daarnaast wordt een eerste inventarisatie gemaakt van onderwerpen. Indien nodig wordt bekeken welke docent (op basis van specifieke expertise) het beste als begeleider kan optreden. De coördinator heeft daarbij de opdracht dat begeleiding zo veel mogelijk verdeeld wordt over verschillende leerstoelgroepen. Na de startbijeenkomst neemt de student contact op met de begeleidend docent. Met de docent wordt het onderwerp vastgesteld en een werkplan opgesteld. In de vervolgbijeenkomst

26


wordt getoetst of de student tot goede afspraken met de begeleidend docent heeft kunnen komen. De vervolgbijeenkomst is vooral bedoeld om onnodige studievertraging bij de student te voorkomen. Nadat de student de startbijeenkomst heeft gevolgd, neemt hij contact op met de begeleidend docent. Samen met de docent wordt het onderwerp vastgesteld en een werkplan opgesteld (= afspraken over tussentijdse begeleiding en datum van afronding). Wanneer de afspraken met de docent zijn gemaakt, geeft de student tijdens de vervolgbijeenkomst aan met wie welke afspraken zijn gemaakt. De student start met het schrijven van een opzet van het werkstuk (vraagstelling, literatuur, voorlopige inhoudsopgave) en legt deze ter goedkeuring voor aan de begeleidend docent. Na de goedkeuring van de opzet wordt de bachelorscriptie geschreven. Als de bachelorscriptie klaar is, wordt het ter eindbeoordeling voorgelegd aan de begeleider. Bij voldoende beoordeling schrijft de docent een tentamenbriefje uit en geeft dit af bij de studentenadministratie, inclusief één exemplaar van de scriptie. De student dient derhalve twee exemplaren van de bachelorscriptie bij de docent in te leveren (één voor de docent ter beoordeling en één voor de studentenadministratie). Voor meer informatie over de start en vervolgbijeenkomsten, de procedure en de in acht te nemen eisen, zie www.ru.nl/theologie > informatie voor ... studenten > bachelorscriptie

5.9

Bachelordiploma

Nadat de student het bachelorprogramma heeft afgewerkt, en de vereiste 180 studiepunten (verkorte bachelor: 120 of 90 EC) heeft behaald, wordt overgegaan tot uitreiking van het bachelordiploma. Dit diploma is een vereiste voor doorstroming naar de masteropleiding. Doorgaans vindt tweemaal per jaar een uitreiking plaats. Dit jaar is dat op donderdag 19 november 2009 en donderdag 15 april 2010. De student meldt zich bij de facultaire studentenadministratie nadat hij het laatste onderdeel van de (verkorte) bachelor heeft behaald. De examencommissie stelt vast of aan alle eisen is voldaan en besluit tot toekenning van het diploma. De studentenadministratie verzorgt de aanvraag bij Bureau Examens. De student ontvangt te zijner tijd een uitnodiging voor de uitreiking. Judicium Voor meer informatie over de regels ten aanzien van het toekennen van de judicia, zie de website onder 'informatie voor studenten' > 'studiegidsen en OER'.

27


5.10

Curriculum

Bachelor 1 (propedeuse) Vak Inleiding Oude Testament en Nieuwe Testament Inleiding geschiedenis van kerk en theologie Inleiding fundamentele theologie Inleiding pastoraaltheologie Inleiding wijsbegeerte Inleiding Grieks/Latijn Inleiding theologische ethiek Wetenschapsfilosofie Inleiding Hebreeuws Inleiding spiritualiteit Encyclopedie van de religies van de wereld Academische vaardigheden Tutoraat Totaal

Vakcode BTH100 BTH101 BTH102 BTH105 BTR101 BTH108 BTH103 BTR101 BTH107 BTH104 BTH106 BTR102 -

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 60

NB. Voltijd propedeusestudenten dienen deel te nemen aan tutorgroepen. Zie voor meer informatie de paragraaf 'Propedeuse' in dit hoofdstuk. Bachelor 2 Vak Inleiding liturgiewetenschap Kwantitatieve en kwalitatieve methoden Godsdienstsociologie Geschiedenis van de wijsbegeerte Inleiding wereldchristendom Inleiding kerkelijk recht Exegese Oude Testament Historische en comparatieve methoden Inleiding dogmatiek Binnenminor, keuze uit:

Vakcode BTH201 BTR200 BTR303 BTH205 BTH204 BTH202 BTH203 BTR202 BTH200

Talen:

BTH207 BTH206 BRS103 BRS104 BTH209 BTH210

Religie: Filosofie: Vrije ruimte Totaal

28

Grieks/Latijn I Hebreeuws I Inleiding Jodendom Inleiding Islam Metafysica Sociale en politieke filosofie

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5

10

5 60


Bachelor 3 Vak Capita selecta uit de geschiedenis van kerk en theologie Theologische ethiek Pastoraaltheologie Hermeneutische en literaire methoden Exegese Nieuwe Testament Dogmatiek Inleiding in de godsdienstpsychologie Recente onderzoeksthema's I Binnenminor, keuze uit: - Hebreeuws II - Grieks/Latijn II - Genderstudies theologie Vrije ruimte Bachelorscriptie Totaal

5.11

Vakcode BTH301 BTH303 BTH304 BTR302 BTH300 BTH302 BTR300 BTR301 BTH305 BTH306 BTH309 BTH350

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5

5 10 60

Curriculum verkorte programma's

Verkorte bachelor Theologie 120 EC Verkort programma voor studenten met een WO-propedeusediploma. Jaar 1 Vak Inleiding Oude Testament en nieuwe Testament Inleiding geschiedenis van kerk en theologie Inleiding fundamentele theologie Inleiding wijsbegeerte Inleiding Grieks/Latijn Inleiding pastoraaltheologie Inleiding Hebreeuws Inleiding theologische ethiek Inleiding kerkelijk recht Exegese Oude Testament Historische en comparatieve methoden Inleiding dogmatiek Totaal

Vakcode BTH100 BTH101 BTH102 BTR101 BTH108 BTH105 BTH107 BTH103 BTH202 BTH203 BTR202 BTH200

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 60

29


Jaar 2 Vak Inleiding liturgiewetenschap Kwantitatieve en kwalitatieve methoden Hermeneutische en literaire methoden Geschiedenis van de wijsbegeerte Pastoraaltheologie Theologische ethiek Inleiding wereldchristendom Exegese Nieuwe Testament Dogmatiek Vrije ruimte * Bachelorscriptie Totaal

Vakcode BTH201 BTR200 BTR302 BTH205 BTH304 BTH303 BTH204 BTH203 BTH302 BTH350

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 10 60

* U dient de vrije ruimte op te vullen een vak uit de reguliere bacheloropleiding Theologie. Dit kan elk gewenst vak zijn: u kunt hier bijvoorbeeld een talenspecialisatie kiezen, een vak uit één van de binnenminoren van de reguliere opleiding, een vak uit het overig onderwijs op bachelorniveau, of een vak dat u voorbereid op een door u beoogde specialisatie in de master Theologie. Verkorte bachelor Theologie 90 EC Verkort programma voor studenten met een WO-bachelordiploma of een WO-masterdiploma. Jaar 1 Vak Inleiding Oude Testament en nieuwe Testament Inleiding geschiedenis van kerk en theologie Inleiding fundamentele theologie Inleiding wijsbegeerte Inleiding liturgiewetenschap Inleiding Grieks/Latijn Inleiding kerkelijk recht Exegese Oude Testament Historische en comparatieve methoden Exegese Nieuwe Testament Theologische Ethiek Inleiding wereldchristendom Inleiding Hebreeuws Totaal

30

Vakcode BTH100 BTH101 BTH102 BTR101 BTH201 BTH108 BTH202 BTH203 BTR202 BTH300 BTH201 BTH204 BTH107

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 65


Jaar 2 Vak Pastoraaltheologie Kwantitatieve en kwalitatieve methoden Dogmatiek Hermeneutische en literaire methoden Vrije ruimte * Bachelorscriptie Totaal

Vakcode BTH200 BTR301 BTH302 BTH204 BTH350

EC 5 5 5 5 5 10 45

* U dient de vrije ruimte op te vullen een vak uit de reguliere bacheloropleiding Theologie. Dit kan elk gewenst vak zijn: u kunt hier bijvoorbeeld een talenspecialisatie kiezen, een vak uit één van de binnenminoren van de reguliere opleiding, een vak uit het overig onderwijs op bachelorniveau, of een vak dat u voorbereid op een door u beoogde specialisatie in de master Theologie. Schakelprogramma Theologie 60 EC Schakelprogramma voor studenten met een WO-bachelordiploma of een WO-masterdiploma religiewetenschappen. Vak Inleiding geschiedenis van kerk en theologie Inleiding fundamentele theologie Inleiding wijsbegeerte Inleiding liturgiewetenschap Pastoraaltheologie Theologische ethiek Inleiding kerkelijk recht Dogmatiek Inleiding wereldchristendom Keuze uit: - Exegese Oude Testament - Exegese Nieuwe Testament Keuze uit: - Kwantitatieve en kwalitatieve methoden - Hermeneutische en literaire methoden - Historische en comparatieve methoden Vrije ruimte * Totaal

Vakcode BTH101 BTH102 BTR101 BTH201 BTH304 BTH303 BTH202 BTH302 BTH204 BTH203 BTH300 BTR200 BTR302 BTR202

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

5 60

* U dient de vrije ruimte op te vullen een vak uit de reguliere bacheloropleiding Theologie. Dit kan elk gewenst vak zijn: u kunt hier bijvoorbeeld een talenspecialisatie kiezen, een vak uit één van de binnenminoren van de reguliere opleiding, een vak uit het overig onderwijs op bachelorniveau, of een vak dat u voorbereid op een door u beoogde specialisatie in de master Theologie.

31


Schakelprogramma Theologie 60 EC voor studenten met een Hbo-diploma Theologie Vak Methoden vakken Wetenschapsfilosofie Academische vaardigheden Kwalitatieve en kwantitatieve methoden Hermeneutische en literaire methoden Historische en comparatieve methoden Recente onderzoeksthema's

Code

EC

BTR104 BTR102 BTR200 BTR302 BTR202 BTR301

5 5 5 5 5 5

Inhoudelijke vakken ter voorbereiding op de master(specialisatie) Keuze van twee uit: - Exegese Oude Testament - Exegese Nieuwe Testament - Capita selecta uit de geschiedenis van kerk en theologie

BTH203 BTH300 BTH301

2x5 = 10

Keuze van twee uit: - Metafysica - Dogmatiek - Theologische Ethiek


2x5 = 10

Keuze van twee uit: - Inleiding wereldchristendom - Pastoraaltheologie - Genderstudies theologie


2x5 = 10

Totaal

60

Deficiëntieprogramma Theologie 20 EC Deficiëntieprogramma voor studenten met een diploma eerstegraads theologie. Vak Pastoraaltheologie Recente onderzoeksthema's Dogmatiek Capita selecta uit de geschiedenis van kerk en theologie Totaal

32

Vakcode BTH304 BTR301 BTH302 BTH301

EC 5 5 5 5 20


5.12

Beschrijvingen van programmaonderdelen

Bachelor jaar 1

Inleiding OT/NT

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling

Beschrijving Literatuur

BTH100 5 dr. E.M.M. Eynikel Hoorcolleges plus excursie naar Rijksmuseum van Oudheden, Leiden. schriftelijk tentamen Inzicht in de kwesties van de geschriften van het Oude en Nieuwe Testament. De ontstaansgeschiedenis van het Oude en Nieuwe Testament in een historisch-cultureel, respectievelijk theologisch-exegetisch kader kunnen plaatsen. Op inleidend niveau kennis van methoden van bijbellezen en -interpretatie. Beschrijving en bestudering van de klassieke kwesties in het Oude en Nieuwe Testament - betreffende 'auteur', 'tijd en plaats van ontstaan van bijbelboeken', 'doelstellingen', 'adressaten' en 'theologie'. Syllabus en reader. Voor het onderdeel NT geldt dat standaardboek: Frans Vansegbroeck, Het Nieuwe Testament leren lezen, Leuven: Acco, 2004.

Inleiding geschiedenis van kerk en theologie


Beschrijving

BTH101 5 prof. dr. D.A.T. Müller Hoor- en werkcollege Schriftelijk tentamen De belangrijkste ontwikkelingen, stromingen, begrippen en personen uit de geschiedenis van de Christelijke kerken en de theologie in hun historische context kunnen herkennen en verklaren. Kennis van perioden en keerpunten in de geschiedenis van kerk en geloof (vooral in het westen) en inzicht in het belang van de geschiedenis voor het omgaan met actuele vragen lntroductie in de kerkgeschiedenis onder het perspectief "Kerk en autoriteit" Het begrip autoriteit komt aan de orde wanneer christenen trachten zichzelf te definiëren ten opzichte van de niet-christelijke, joodse en "heidense" wereld, maar ook wanneer ze zich intern bezighouden met de vraag, wat wel en niet behoort tot de gezaghebbende bronnen en de "orthodoxe" leer. Maar ook op het vlak van kerkorganisatie en -structuur komt het thema autoriteit nadrukkelijk aan de orde wanneer

33


Literatuur

het gaat om de organisatie van de jonge gemeenten en om de samenwerking met de keizer. Hieronder valt dan ook de vraag waarom vrouwen geen toegang naar de zich ontwikkelende ambten verkregen. De draad wordt opgenomen en vervolgd door de Middeleeuwen heen, dus de periode tussen ca. 500 en 1500. Hier komen de volgende thema's aan de orde: de bekering van de Germaanse volkeren; de verhouding tussen paus en keizer; ketterij en kruistochten, vooral met het oog op de deelname van vrouwen; de relatie Rome Constantinopel; het westerse schisma en het conciliarisme. De spanning tussen Reformatie en Contrareformatie als periode van het zoeken naar nieuwe vormen en posities van autoriteit (zoals schrift, ambt en rede) wordt bestudeerd onder het perspectief van de verschillende Europese landen. De moderne tijd beweegt zich aanvankelijk tussen de polen van verlichting en revolutie waarin de opkomst van seculiere wereldbeschouwingen en bewegingen tot volkomen andere vormen van autoriteit leidt en de intern-christelijke differentiatie voortgezet wordt. De confrontatie met Vaticanum I en II en de accentuatie die toen aan geschiedenis als autoriteit werd gegeven staat voor de meest recente periode centraal. Verplichte literatuur: Reader; Wolfgang Sommer/Detlef Klahr, Kirchengeschichtliches Repetitorium, 4. Aufl. Göttingen 2006

Inleiding Fundamentele Theologie


Beschrijving

Literatuur

34

BTH102 5 prof. dr. A.J.M. van den Hoogen Hoorcollege, met mogelijkheid tot discussie schriftelijk tentamen Aan het einde van deze inleiding in de fundamentele theologie hebt u een eerste introductie in dit wetenschapsgebied achter de rug. U kunt dan in een aantal voorbeelden uit praktijksituaties herkennen en ordenen welke typen redenen gelovig-religieuze mensen gebruiken voor hun 'communicatieve handelen'. U kunt deze redenen in aanvankelijke zin ordenen en verantwoorden door ze naar drie aspecten te identificeren: het contextuele aspect, het hermeneutische aspect en het religieuze aspect. In de Inleiding Fundamentele Theologie ontvangt u een introductie in de fundamentele vragen die vanuit de theologie gesteld worden over de 'goede redenen' die gelovig-religieuze mensen aanvoeren voor hun 'communicatieve handelen' (in de breedste zin) en heeft als doel deze redenen te evalueren als een vorm van 'denken naar God toe'. R. Haight, Dynamics of Theology, Mayknoll NY: Orbis Books 2001


Inleiding Theologische Ethiek

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

Literatuur

BTH103 5 dr. C. Hubenthal Hoor- en responsiecolleges Schriftelijk tentamen Geen Studenten maken kennis met (a) bronnen van de christelijke moraal, (b) posities uit de wijsgerige ethiek, (c) posities m.b.t. de verhouding van moraal en religie. Naast de historische en de praktische vakken kent de theologie ook disciplines die zich bezighouden met de leerstellige dimensie van het christelijke geloof. Deze disciplines - die ook de systematische vakken worden genoemd - zijn de fundamentele theologie, de dogmatiek en de theologische ethiek. Terwijl de fundamentele theologie en de dogmatiek de doctrinele kant van het christelijk geloof belichten, probeert de theologische ethiek een antwoord te vinden op de vraag, hoe het goede en juiste handelen van individuen en instituties eruit ziet. Verder vraagt ze over welke houdingen (deugden) en structurele kenmerken (rechtvaardigheid) individuen en instituties moeten beschikken om goed en juist te kunnen handelen. Daartoe is onder meer een grondige bezinning nodig op de fundamenten en de bronnen van de moraal. Bovendien moet ook op de verhouding van moraal en religie gereflecteerd worden. In de cursus worden vooral deze vragen aan de orde gesteld. De aanschaffing van het volgende boek wordt aanbevolen: Arie Leijen, Profielen van ethiek. Van Aristoteles tot Levinas. Bussum: Coutinho 1998 (wij zullen er enkele hoofdstukken uit lezen). Bovendien wordt vóór het begin van het college een reader met de overige relevante teksten ter beschikking gesteld.

Inleiding Spiritualiteit

Christelijke spiritualiteit en haar kwaliteitseisen Vakcode BTH104 Studiepunten 5 Docent prof. dr. F.A. Maas Onderwijsvorm Hoor- en werkcollege. Toetsvorm Opdrachten en take home tentamen Doelstelling Doelstelling van deze inleidende cursus is studenten kennis te laten maken met de levensvormende component van het theologisch nadenken. Deze spirituele vorming als een integraal moment van een theologiestudie verloopt via de daar geëigende wegen van informatie, reflectie en toe-eigening. Studenten verwerven kennis van spirituele vormingsprocessen en krijgen inzicht in hun samenhang met opvattingen over God, mens en wereld. Daardoor zijn zij in staat in zekere mate onderscheid te maken ten aanzien van de kwaliteit van het aanbod op het gebied van spiritualiteit. 35


Beschrijving

Literatuur

Een definitie van spiritualiteit wordt voorgesteld, die enerzijds ruimte geeft voor ontwikkeling in de breedte en anderzijds voorziet in de mogelijkheid tot afbakening. In dit kader komt ook de verhouding van spiritualiteit met andere disciplines aan bod, evenals het onderscheid tussen de geleefde spiritualiteit en spiritualiteit als vak. Vervolgens komen een aantal thematieken aan de orde, die mede gestalte en vormende kracht van christelijke spiritualiteit bepalen: gemeenschap en persoon, authenticiteit, de culturele context van secularisatie en nieuwe religiositeit, ervaring, Godsrelatie, confessionele gestalten van spiritualiteit, mystiek, geestelijke begeleiding. Deze thematieken worden ook concreet aangewezen in het leven en het spreken van concrete spirituele figuren, uit de christelijke traditie in verleden en heden. Op de achtergrond speelt steeds de vraag mee naar kwaliteit in verband met spiritualiteit. Reader en teksten op Blackboard

Inleiding Pastoraaltheologie


Beschrijving

Literatuur

36

BTH105 5 prof. dr. C.A.M. Hermans Hoorcollege Schriftelijk tentamen inzicht in de geschiedenis van de praktische theologie als discipline binnen de theologische encyclopedie inzicht in de praktische theologie als theologische handelingswetenschap inzicht in de rol van traditie in inter-persoonlijke en intrapersoonlijke communicatie inzicht in vijf kenmerken van praktische theologie namelijk theologisch, hermeneutisch, empirisch, normatief en strategisch Deze inleidende cursus plaatst de praktische theologie binnen het geheel van de theologische encyclopedie. In dit overzicht zullen de volgende thema's aan bod komen: het ontstaan van de pastoraaltheologie als zelfstandige discipline en een overzicht van de historische ontwikkeling; het materieel object van praktische theologie; praktisch theologische grondbegrippen zoals kerk, religie, religieuze praktijk, religieus handelen en religieuze communicatie; structuurkenmerken van de praktische theologie als theologisch, hermeneutisch, empirisch, normatief en strategisch; het formeel object van de praktische theologie in relatie tot de menswetenschappen; handelingsvelden van praktische theologie. Aan het begin van het college is een reader beschikbaar met de verplichte literatuur.. 1. Hermans, C.A.M. (2004). Empirische theologie vanuit praktische rationaliteit in religieuze praktijken (oratie Radboud Universiteit Nijmegen). Nijmegen. 2 Ven, J.A. van der (1993). Practical Theology: An empirical


approach (pp.33-49). Kampen: KOK Pharos. 3. Rahner, K. (1968). Die praktische Theologie im Ganzen der theologische Disziplinen. in: E. Jüngel, K. Rahner, M. Seitz (Hrsg.), Die praktische Theologie zwischen Wissenschaft und Praxis (pp.46-64). München 1968 4. Hermans, C. (2005). De bijdrage van Rahner in de wordingsgeschiedenis van de praktische theologie 5. Zuidgeest, P. (2001). The Absence of God (pp. 7-56) [chapter 2: Tradition]. Brill: Leiden 6. Hermans, C.A.M. (2004). Participerend leren (pp. 93-116) [par. 2.2.; drie rivaliserende concepten van traditie]. Budel: Damon 7. Heitink, G. (1993). Praktische theologie als handelingswetenschap. In: Praktische theologie. Geschiedenis - theorie - handelingsvelden (pp.123-130). Kampen: Kok. 8 Hermans, C. (1993). Das religiös-kommunikative Handeln als Text. In: Van der Ven, J.A. & Ziebertz, H.-G. (hrsg.) Paradigmenentwicklung in der praktischen Theologie (pp.165-177). Kampen: KOK. 9. Hermans, C. (2001). On/eindigheid vanuit een iconische hermeneutiek/ De marge als spoor van On/eindigheid. In: Hermans, Participerend leren (pp. 123-132; 145-153). Budel: Damon 10 Immink, F.G. (2003). Hoe komt God ter sprake? In: Immink, F.G. In God geloven (pp. 177-193). Zoetermeer: Meinema. 11. Hermans, C. (2009). Empirical liturgical research. Interdisciplinary Theorybuilding in Relation with Ritual Studies (te verschijnen) 12. Graham, E. (2000). Practical Theology as Transforming Practice. In: Woordward, J. & S. Pattison (eds.). The Blackwell reader in pastoral and practical theology [pp.104-118]. Oxford: Blackwell

Wetenschapsfilosofie

Wetenschapsfilosofie voor theologie en religiestudies Vakcode BTR104 Studiepunten 5 Docent dr. C.J.J. Buskes Onderwijsvorm Hoorcollege. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. Ingangsvoorwaarden Geen specifieke voorkennis of vooropleiding vereist. Doelstelling Grondige en systematische kennismaking met de wetenschapsfilosofie. Het doel is dat de student wetenschapsfilosofische inzichten leert toepassen op het gebied van de geesteswetenschappen. Beschrijving De cursus biedt een systematische inleiding in de wetenschapsfilosofie. In de eerste helft van de cursus maakt de student kennis met de belangrijkste wetenschapsfilosofen uit de 20ste eeuw, zoals Karl Popper, Thomas Kuhn, Imre Lakatos en Paul Feyerabend. De tweede helft van de cursus is speciaal toegesneden op

37


Literatuur

de filosofie van de geesteswetenschappen. We zullen in het bijzonder stilstaan bij de vraag of de geesteswetenschappen fundamenteel verschillen van de natuurwetenschappen of niet. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn o.a. het ontstaan van de geesteswetenschappen, het sociale karakter van kennis, de hermeneutische benadering, en het postmodernisme. In het laatste college besteden we - in het kader van het Darwinjaar - aandacht aan de vraag wat Darwins evolutietheorie betekent voor de religie. Reader met de volgende teksten: College 1: A.R. Mackor 'Over de aard en grenzen van kennis.' In: M. van Hees et al. (red) (2003) Kernthema's van de filosofie, pp. 135-147. Amsterdam: Boom. College 2: Otto Neurath 'The scientific conception of the world.' In: M. Neurath & Robert S. Cohen (eds) (1979) Empiricism and sociology, pp. 299-310. Dordrecht: Reidel. College 3: Karl Popper 'Wetenschap, gissingen en weerleggingen.' In: Karl Popper (1978) De groei van kennis, pp. 56-74. Amsterdam: Boom. College 4: Thomas Kuhn 'Revolutions as changes of world view.' In: Thomas Kuhn (1970) The structure of scientific revolutions, pp. 111-135. Chicago: The University of Chicago Press. College 5: Alan Chalmers 'Theorieën als structuren: Onderzoeksprogramma's.' In: Alan Chalmers (1999) Wat heet wetenschap, pp. 156-175. Amsterdam: Boom. College 6: Paul Feyerabend (1993) Against Method, pp. 9-32. London: Verso. Alan Chalmers 'Feyerabends anarchistische wetenschapstheorie.' In: Alan Chalmers (1999) Wat heet wetenschap, pp. 176-187. Amsterdam: Boom. College 7: Roger Trigg (2001) 'Objectivity and the sociology of knowledge.' In: R. Trigg, Understanding social science (2001) Second edition, pp. 23-43. Oxford: Blackwell. College 8: M. Leezenberg & G. de Vries 'Het ontstaan van de geesteswetenschappen.' In:

38


M. Leezenberg & M. de Vries (2001) Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen, pp. 113-131. Amsterdam: Amsterdam University Press. College 9: M. Leezenberg & G. de Vries 'De hermeneutische traditie.' In: M. Leezenberg & M. de Vries (2001) Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen, pp. 133-156. Amsterdam: Amsterdam University Press. College 10: M. Leezenberg & G. de Vries 'Postmodernisme en verder.' In: M. Leezenberg & M. de Vries (2001) Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen, pp. 199-224. Amsterdam: Amsterdam University Press. College 11: Chris Buskes 'Evolutie en religie.' In: Chris Buskes (2006) Evolutionair denken, pp. 267-295. Amsterdam: Nieuwezijds. College 12: N.v.t. (Responsiecollege).

Inleiding Wijsbegeerte


Beschrijving

BTR101 5 dr. A.C.M. Vennix Hoor- en responsiecollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in de uitgangspunten en de werkwijze van de wijsbegeerte; Kennis van en inzicht in de centrale begrippen uit de belangrijke filosofische stromingen; Kennis van en inzicht in de diverse gestalten die de idee van de filosofie in verleden en heden aanneemt. De cursus is opgezet rondom een centraal thema, namelijk de geleerde onwetendheid, die beschouwd wordt als het hart of de motor van de filosofie. Na een globale periodisering van de geschiedenis van de westerse filosofie worden - uitgaande van het door Kant gemaakte onderscheid tussen 'laakbare' en 'onlaakbare' onwetendheid - enkele op het eerste gezicht zeer uiteenlopende filosofen (zoals Socrates, Aristoteles, Descartes, Thomas, Kant en Augustinus) en zeer uiteenlopende filosofische posities (zoals die m.b.t. metafysische zekerheid en sceptische twijfel, geloven en weten, vrijheid en determinisme) met elkaar in verband gebracht en geëvalueerd. Telkens wordt daarbij de desbetreffende filosofische positie

39


Literatuur

gepresenteerd als een welonderscheiden en betekenisvolle variant van geleerde onwetendheid. (1) Syllabus (via Blackboard). (2) Aanvullende primaire en secundaire teksten.

Encyclopedie van de religies van de wereld


Beschrijving

Literatuur

BTH106 5 dr. F.P.M. Jespers Hoorcollege Schriftelijk tentamen en een paar korte papers tijdens de cursus Kennis van en inzicht in: (1) de actuele situatie van de grote en regionale godsdiensten over de hele wereld; (2) de fundamentele gegevens met betrekking tot ontstaan en geschiedenis van het Jodendom, de Islam, het Hindoeïsme en het Boeddhisme; (3) de achtergronden, verschijningsvormen en actuele situatie van inheemse godsdiensten; (4) hetzelfde voor nieuwe religieuze bewegingen; (5) gevolgen van de modernisering voor de godsdiensten in de verschillende werelddelen. De cursus begint met een positiebepaling van godsdienstwetenschappen, o.a. tegenover theologie. Dan starten we met een korte terugblik op enige belangrijke religies uit de Oudheid, van Latijns-Amerika, het Middellandse-Zeegebied en Noord-Europa. Vervolgens komen verschillende inheemse religies over de gehele wereld aan de orde. Daarna worden uitvoeriger de grote godsdiensten buiten het Christendom behandeld (o.a. met behulp van documentaires): Hindoeïsme, Boeddhisme, Jodendom, Islam, Daoïsme, en iets korter Jaïnisme, Sikhisme, Zoroastrisme en Baha'i. We kijken naar de praktijken, de leer, de ethiek en andere aspecten van deze godsdiensten tegen de achtergrond van hun wordingsgeschiedenis. Speciale aandacht gaat uit naar het functioneren van al deze godsdiensten in de moderne wereld. Ook nieuwe religieuze stromingen en ontwikkelingen komen aan de orde. Verplichte, aan te schaffen literatuur: C. Partridge (red.), Handboek van de wereldgodsdiensten, Kampen, Kok, 2006.

Inleiding Hebreeuws

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling 40

BTH107 5 dr. E.M.M. Eynikel Werkcollege Mondeling tentamen Begrijpend lezen van gepunctueerde (Bijbels) Hebreeuwse teksten.



Kennis van de belangrijkste elementen van de grammatica van het Bijbels Hebreeuws met name wat betreft de klankleer en de morfologie. Het verkrijgen van een minimale woordenschat en het kunnen vertalen van eenvoudige zinnen/teksten. Summiere behandeling van de grammatica van het Bijbels Hebreeuws; achtereenvolgens: alfabet, klankleer, het nomen, het verbum. Verder enige oefeningen uit de grammatica van Lettinga. Verheij A. (2002 of 2005, Tweede verbeterde druk) Basisgrammatica van het bijbels Hebreeuws. Delft. Lettinga J.P. & Muraoka T. (2000). Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. 11e, gecorrigeerde editie [of 10e, herziene editie: 1996]. Leiden. Lettinga J.P. & Muraoka T. (2000). Hulpboek bij de Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. Negende, gecorrigeerde editie. Leiden.

Inleiding Grieks en Latijn Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm

Toetsvorm Ingangsvoorwaarden

Doelstelling

Beschrijving

BTH108 5 drs. F. Overduin Werkcollege. De colleges zullen bestaan uit het herhalen van reeds behandelde grammatica, het behandelen van nieuwe grammatica, en het bespreken van voorbereide en (deels) onvoorbereide teksten en oefeningen. Van de studenten wordt een actieve inzet verwacht, naast een grondige en constante voorbereiding van de collegestof. De bijeenkomsten hebben het karakter van een werkcollege, waarbij van de studenten verwacht wordt actief te participeren in het bespreken van de gemaakte opdrachten, het nadenken over problemen en het zoeken van oplossingen. Deeltentamen na elke periode. Voor de cursus gelden geen ingangseisen. Enige voorkennis van Grieks en/of Latijn vanuit het VWO is uiteraard nuttig. De student dient over een redelijke kennis te beschikken van (Nederlandse) grammaticale begrippen en enig inzicht te hebben in het ontleden van zinnen en het benoemen van zinsdelen en woordsoorten. Hoewel veel elementen op college herhaald worden dienen achterstanden ten aanzien van de Nederlandse grammatica in zelfstudietijd weggewerkt te worden. Hiervoor kan eventueel gebruikt worden: Van Moll & Van Delden, Paspoort voor de grammatica, Baarn 1995. Kennis van een aantal belangrijke elementen van de grammatica van het nieuwtestamentisch Grieks en het Kerk-Latijn, plus de beheersing van een beknopte woordenschat. Doel is steeds het bestuderen van vormleer en vocabulaire op basis van te lezen authentieke passages. De cursussen Grieks en Latijn omvatten een beschrijving van de voornaamste grammaticale verschijnselen die je nodig hebt om met name Nieuw-Testamentisch Grieks en Latijn op het niveau van de 41


Literatuur

Vulgaat (de Latijnse versie van het Nieuwe Testament) te kunnen begrijpen en, met hulpmiddelen, zelf te kunnen vertalen. Na een inleiding op het Griekse alfabet wordt in de cursus aandacht besteed aan het verwerven van kennis van de Griekse vormleer. Voor de cursussen gaan we meteen al uit van authentieke teksten. Het is noodzakelijk dat je zoveel mogelijk zelf vertaalt. Van de studenten wordt een actieve inzet verwacht, naast een grondige en constante voorbereiding van de collegestof. De opbouw van je grammaticale kennis en woordenschat in Grieks en Latijn richt zich uitsluitend op bovengenoemde teksten, maar vormt tevens de basis voor het bestuderen van andere, moeilijkere, teksten t.b.v. latere colleges of zelfstandige lectuur. Verplicht: R. Bieringer, Inleiding tot het Grieks van het Nieuwe Testament, Uitgeverij Peeters, Leuven 1998. ISBN 9068319590, 298 p. € 24,-. P. M. Hensels, Nieuwtestamentisch Grieks. Een beknopte grammatica, Uitgeverij Coutinho, Muiderberg 2008. ISBN 9046900797, 280 p. € 32,50. J. F. Collins, A Primer of Ecclesiastical Latin. The Catholic University of America Press, Washington D.C., 1988. Aanbevolen: J. Nuchelmans, Kleine Griekse grammatica. 19e druk, 1987. ISBN 9022885046, 128 p. € 17,50. G.F. Diercks & H.H.C. van Loenen. Kleine Latijnse grammatica, 5e druk, 1991. ISBN 9022885194, 135 p. € 17,50.

Academische Vaardigheden Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling

Beschrijving

42

BTR102 5 dr. J.E.A. Ackermans, dr. C.J.A. Sterkens Werkcollege Presentatie en werkstukken Ontwikkelen van vaardigheden om na een introductie academische teksten zelfstandig te kunnen lezen en presenteren. Verwerven van kennis van en inzicht in de opzet van het schrijven van academische teksten. Ontwikkelen van vaardigheden om zelfstandig (nieuwe) informatie op te zoeken m.b.v. juiste bronnen om deze informatie te reproduceren en in te zetten bij het schrijven van academische teksten. In de Bachelor Religiestudies zullen studenten regelmatig werkstukken, essays en papers maken, onder andere ter voorbereiding op de bachelorscriptie. Tijdens de cursus Academische Vaardigheden worden kennis en vaardigheden voor het vervaardigen van deze teksten en het presenteren hiervan aangereikt. Ook het leren lezen van


Literatuur

academische teksten zal centraal staan. In de bijeenkomsten worden de vaardigheden geoefend. In het tweede en derde jaar van de bachelor zullen deze vaardigheden in bepaalde cursussen expliciet aan bod komen en verder worden getraind. De propedeuse studenten nemen vervolgens deel aan tutoraatsbijeenkomsten. Jespers, F. (2005). Handleiding voor het schrijven van een werkstuk of scriptie. RU Nijmegen.

Bachelor jaar 2

Inleiding Dogmatiek

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm

Ingangsvoorwaarden Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

BTH200 5 dr. S.A.J. van Erp Hoor- en werkcollege. 1. Presentatie van een tekst uit de verplichte literatuur 2. Schriftelijk tentamen De bronteksten veronderstellen kennis van het Engels en het Duits. De studenten verwerven kennis van en inzicht in enkele van de klassieke dogmatische traktaten. Zij kennen de fundamentele, historische en systematische reflectie van schrift en traditie op Gods aanwezigheid in de geschiedenis van het christendom. Tevens zijn ze op de hoogte van de problemen die de thematisering van die aan- en afwezigheid van God voor het huidige, actuele geloofsverstaan vormen, en de actualiseringspogingen van enkele belangrijke theologen uit de twintigste eeuw. Theorievorming - Heuristiek, geschiedenis en hermeneutiek van de dogmatiek. Tekstlezing - Grondige lezing van enkele belangrijke teksten uit de recente theologie Inleiding dogmatiek is een module waarin de methode, rationaliteit en inhoud van de christelijke geloofsleer aan de orde komen. Onder 'methode' wordt samengevat de studie van de geschiedenis en ontwikkeling van de dogmatiek, alsmede de reflectie op het systematische karakter en de mogelijkheidsvoorwaarden van de dogmatiek. Onder 'rationaliteit' wordt verstaan de reflectie op de verhouding van filosofie, geschiedenis en praktijk, evenals de studie van bronnen, traditieprocessen, de rol en functie van het kerkelijk leergezag, en de actualiteit van het geloof. Onder 'inhoud' worden de verschillende dogmatische traktaten samengevat, in het geval van deze module: openbaring, godsleer, scheppingsleer en christologie. Reader met bronteksten

43


Inleiding Liturgiewetenschap Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling Beschrijving

Literatuur

BTH201 5 dr. T.H. Quartier Hoor-/werkcollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in de zelfvoltrekking van de kerk naar rituele aspecten in de geschiedenis en in de moderne maatschappij. In deze cursus staat de vraag centraal hoe de liturgie een constitutief element voor geloof en religie kan vormen en door welke omstandigheden dit wordt bepaald. Een hoofd aandachtspunt is daarbij de wisselwerking tussen liturgie en haar culturele context. Daarvoor zal het ontstaan van de liturgie in de loop van de kerkgeschiedenis worden besproken. De hedendaagse situatie van de liturgie en de feitelijke praktijk wordt door middel van theorieën uit de Ritual Studies in kaart gebracht. Een reflexief perspectief biedt ten slotte de theologische hermeneutiek van de liturgie. Pecklers Keith F. (2003). Worship. A Primer in Christian Ritual. Collegeville, Minnesota. Reader

Inleiding Kerkelijk Recht Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling

Beschrijving

44

BTH202 5 A.J.M. van der Helm Hoorcollege Mondeling tentamen Kennis en situering van het recht in de rooms-katholieke kerk. Studie van de rechtspositie van religie in de profane samenleving. In het bijzonder kennis van en inzicht in: 1. algemene normen van het kerkelijke recht; 2. mensenrechten in de kerk; 3. leiderschap en parochie; 4. de paus en de curie; 5. arbeidsrecht; 6. sacramentenrecht; 7. kerkfinanciering; 8. religie in het Europese recht. Introductie en globaal overzicht van verschillende belangrijke aspecten binnen het canonieke recht Materies die aan bod komen zijn de betekenis en draagwijdte van de bestuursmacht, haar uitoefening in de praktijk, evenals haar verdeling onder de verschillende actoren die van het godsvolk deel uitmaken. Een centrale positie is ook weggelegd voor het ambt in de kerk, de manier waarop het wordt verkregen en verloren gaat. Begrippen die het gehele kerkelijk recht doordringen, zoals rechtspersoonlijkheid,


Literatuur

domicilie en verjaring komen ook aan de orde. Een ander onderwerp dat aan bod komt is mensenrechten in de kerk: gelijkheid, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vereniging, recht op privacy en behoorlijk proces zijn aan de orde. De organisatie van de kerken op het Romeinse en lokale niveau, wordt eveneens behandeld. Bijzondere aandacht gaat uit naar de toekomst van de parochie en het statuut van de pastoraal werkers; Sacramentenrecht gaat onder meer over kerk en lidmaatschap, alsook over de eucharistie, de wijding en de ziekenzorg. Ten slotte is er aandacht voor problemen op het snijpunt van religie en samenleven, zoals het geld van de kerk, godsdienstvrijheid, religie in de Europese en internationale ruimte. Reader.

Exegese OT

Thora en Historische Boeken Vakcode BTH203 Studiepunten 5 Docent prof. dr. E.J. van Wolde Onderwijsvorm Hoor-/werkcollege Toetsvorm tussentijdse werkstukken en eindwerkstuk Ingangsvoorwaarden Bijbels Hebreeuws voltooid. Doelstelling Kennis van en inzicht in de ontwikkeling van Israëls geloofsgeschiedenis, de geschiedenis van en huidige theorieën van de exegetische discussies betreffende de vorming van de Pentateuch (Thora) en de Historische boeken (Vroege Profeten). Bekwaamheid in het toepassen van exegetische methoden op narratieve teksten uit de Pentateuch en de Historische boeken. Beschrijving Geschiedenis van de exegese van de Pentateuch en de Historische boeken en een Exemplarische analyse van een aantal teksten, op basis van de Hebreeuwse grondtekst, uit de Pentateuch: Gen. Exod, Deut. en uit de Historische boeken: Jozua, Recht. en Koningen. Literatuur Reader

Inleiding Wereldchristendom

Oosters en westers Christendom Vakcode BTH204 Studiepunten 5 Docenten dr. J.E. Castillo Guerra, prof. dr. H.G.B. Teule Onderwijsvorm Hoorcollege, met actieve participatie door studenten. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. De actieve participatie van de student tijdens de bespreking van de literatuur - de student doet mee aan discussies en verricht de opdrachten - weegt mee in de beoordeling. Schriftelijke opdrachten worden per e-mail naar docent toegestuurd. De verworven kennis en vaardigheden worden vervolgens getoetst aan de hand van een combinatie van tentamenvragen en een essay. Doelstelling Na afloop van deze colleges kunnen studenten de ontwikkeling van 45


Beschrijving

Literatuur

46

het Christendom relateren aan diverse culturele contexten en tradities, met name de globalisering van de wereld en de eenwording van Europa. We beginnen met een inleiding op de globalisering van het Christendom in de tradities van Oost en West. Hierin maken de studenten als eerste kennis met de betekenis van het oosterse en westerse Christendom. Het oosterse en westerse Christendom worden hier niet opgevat als geografische categorieën maar als verschillende vormen van het Christendom met een eigen specifieke culturele context én theologische traditie. Het college bestaat uit drie delen. In het eerste deel verwerft de student inzicht in het Christendom in de oosterse tradities: de Byzantijnse traditie (met aandacht voor Constantinopel en Moskou, het tweede en derde Rome) en het Midden-Oosten (met nadruk op de betrekkingen met de Islam). Het tweede deel van de colleges behandelt de actuele situatie van het Christendom in Afrika, Azië en Latijns Amerika, alsmede die van Afrikaanse, Aziatische en LatijnsAmerikaanse Christenen in Europa. In de slotcolleges besteden we aandacht aan de betrekkingen tussen het Latijnse en het oosterse Christendom en aan de culturele diversiteit van het Christendom in Europa. Opbouw van de cursus College 1: Inleiding; probleemstelling; Oost en West Deel I Oosters Christendom College 2: Byzantijnse traditie: Constantinopel, het grote schisma (1054) College 3: Byzantijnse traditie: Moskou, Russische orthodoxie (Dr W. van den Bercken) College 4: christenen in het Midden-Oosten: nationale kerken en het eerste contact met de islam College 5: Arabische christenen; van meerderheid naar minderheid Deel II Globalisering van het "westers"christendom College 6: christendom in het koloniale tijdperk College 7: christendom in het postkoloniale tijdperk in LatijnsAmerika College 8: christendom in het postkoloniale tijdperk in Azië College 9: christendom in het postkoloniale tijdperk in Afrika Deel III East is East and West is West.... College 10: contextualiteit en interculturaliteit College 11: migrantenkerken in Europa College 12: conclusie S. Kim & K. Kim, Christianity as a World Religion, Continuum, London 2008. H. Teule & A. Wessels (red.), Oosterse Christendom binnen de wereld van de Islam, Kok, Kampen 1997. Aanbevolen (niet verplicht): Ph. Jenkins, The Next Christendom:


The coming of global Christianity, Oxford Univ. Press, Oxford 2007.

Geschiedenis van de wijsbegeerte

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling Beschrijving

Literatuur

BTH205 5 dr. C.H. Leijenhorst Hoorcollege. Schriftelijk tentamen (twee deeltentamens). De student verkrijgt inzicht in de belangrijkste ontwikkelingen van de geschiedenis van het westerse filosofische denken. Deze cursus geeft een inleiding in de geschiedenis van het westerse denken, vanaf zijn ontstaan in de klassieke Oudheid tot aan de twintigste eeuw. Doel van de cursus is om de student vertrouwd te maken met een selectie van belangrijke denkers en hun gedachtegoed, alsmede met een aantal filosofische grondbegrippen die nu ingeburgerd zijn in het vakjargon van menige academische discipline, in het bijzonder de theologie. J. Bor, E. Petersma, J. Kingma (eds.), De verbeelding van het denken. Geïllustreerde geschiedenis van de westerse en oosterse filosofie, Amsterdam, Antwerpen: Contact, 2000 (of later).

Kwantitatieve en kwalitatieve methoden

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

BTR200 5 dr. M. Scherer - Rath, prof. dr. J.B.A.M. Schilderman Hoor- en werkcollege Schriftelijk tentamen Studenten hebben het college Wetenschapsfilosofie (of: inleiding methoden en wetenschapstheorie) gevolgd. Kennis en inzicht in kwantitatieve en kwalitatieve methoden van onderzoek naar religie in religiewetenschappen en praktische theologie Theorievorming over religie kan geschieden op basis van empirisch onderzoek naar de geleefde religie van mensen. Verschillende bronnen kunnen de basis vormen van geleefde religie: praktijken (rituelen, devotie, pelgrimages), biografische verhalen, documenten (van religieuze instituties), feitelijke communicatie (binnen religies of tussen mensen van verschillende religies), vragenlijsten. Deze bronnen vormen de gegevens (data) die verbonden worden met begrippen (theorie). Deze verbinding kan op twee wijzen worden gelegd: op deductieve of inductieve wijze. Bij een deductieve onderzoeksstrategie spreken we over een kwantitatieve methode van onderzoek: uitgaande van begrippen uit de religiewetenschap/theologie wordt de geleefde religie onderzocht. Bij een inductieve onderzoeksstrategie spreken we over kwalitatieve methoden van onderzoek: uitgaande van waarnemingen (data) 47


Literatuur

worden begrippen gevormd. Bij kwantitatieve methoden zullen verschillende benaderingen worden behandeld (survey, quasi-experiment). Bij kwalitatieve methoden staat de gefundeerde theoriebenadering, de kwalitatieve survey of de discoursanalyse centraal. Studenten verwerven een initiële bekwaamheid in het kritisch-zelfstandig kunnen lezen van artikelen gebaseerd op empirisch onderzoek naar religie. Verplichte literatuur: Baarde, D.B. en Goede, de M.P.M. (2006). Basisboek Methoden en Technieken van Onderzoek (vierde druk), Groningen. Boeije, H. (2002). Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen (tweede druk), Boom onderwijs.

Historische en comparatieve methoden

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

48

BTR202 5 prof. dr. D.A.T. Müller, prof. dr. H.J.M. Venbrux Hoor- en werkcollege. Aanwezigheid is verplicht! Referaat + schriftelijk tentamen Studenten hebben het college wetenschapsfilosofie (of: inleiding methoden en wetenschapstheorie) gevolgd. De doelstelling van het college is de studenten met de historische en comparatieve methodologie vertrouwd te maken. I. Historische methoden: Vormen en uitingen van religie worden mede bepaald door hun historische situering: de traditie waarvan zij deel uitmaken, de taal waarin zij worden uitgedrukt of beschreven, de culturele, politieke, economische en sociale omstandigheden waarin zij tot stand komen. Die historische situering wordt bestudeerd met de wetenschappelijke methoden van de geschiedwetenschap. Die methoden worden ook toegepast in de religie-, en kerkgeschiedenis. In de cursus zal de aandacht uitgaan naar theoretische en praktische aspecten van de historische methoden: heuristiek, bronnenkritiek, paleografie, editietechniek, methodiek van het archiefonderzoek en hermeneutiek of historische interpretatie. Vervolgens worden enkele historiografische vraagstukken, zoals het probleem van de originaliteit, het belang van de contextualiteit en het dilemma van continuïteit en discontinuïteit behandeld. De module wordt afgesloten met enkele schriftelijke opdrachten. II. Comparatieve methoden: Religie als een aspect van cultuur wordt vaak als een universeel verschijnsel opgevat. Uiteenlopende religieuze verschijnselen lenen zich goed voor vergelijking en binnen de culturele antropologie bestaat een lange traditie op dit terrein. In deze cursus zullen we de verschillende vormen van vergelijking behandelen uit de geschiedenis van de antropologie tot en met de hernieuwde belangstelling voor comparatieve benaderingen in het teken van de mondialisering die


Literatuur

aan het begin van de 21ste eeuw opgeld doen. In aansluiting op theoretische en methodologische verhandelingen in de vorm van hoorcolleges zullen we in werkgroepverband zelf concrete vergelijkingen maken met behulp van etnografisch materiaal over de omgang met de dood in verschillende culturen en religies, met name de religieuze praktijken en opvattingen, uit heden en/of verleden (d.w.z., synchronische en diachronische vergelijkingen). Ieder mens dient met de dood in het reine te komen, maar de dood vormt ook een centraal probleem in elke religie. We stellen ons de vraag naar de verschillen en overeenkomsten. De module wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen over de verplichte literatuur, de collegestof en de werkopdracht. Voor historische methoden: M. Boone, Historici en hun metier. Een inleiding tot de historische kritiek (Gent 2007). Voor comparatieve methoden (verplicht): selectie van artikelen (lijst en links op BB). Aanbevolen: A. Gingrich & R.G. Fox (eds) (2002) Anthropology, by Comparison. London: Routledge. P. Metcalf & R. Huntington (1991) Celebrations of Death: The Anthropology of Mortuary Ritual. Second Edition. Cambridge: Cambridge University Press. N. Barley (1997) Grave Matters: A Lively History of Death Around the World. New York: Henry Holt [eerder verschenen als: N. Barley (1995) Dancing on the Grave: Encounters with Death. London: John Murray.]

Godsdienstsociologie

Een inleiding voor religiewetenschappers Vakcode BTR303 Studiepunten 5 Docent dr. P.A.D.M. Vermeer Onderwijsvorm Werkcollege. Voor ieder college dienen studenten zich goed voor te bereiden en is aanwezigheid verplicht. Toetsvorm Schriftelijk tentamen en enkele werkopdrachten die men ter voorbereiding op de colleges dient te vervullen. Doelstelling Kennis van en inzicht in enkele klassieke en meer recente theoretische benaderingen in de godsdienstsociologie. Inzicht in de mate van bruikbaarheid van deze verschillende benaderingen voor het kunnen verstaan en verklaren van de huidige religieuze situatie in Nederland. Beschrijving Ook al zijn we sinds William James gewend om de individuele, religieuze ervaring als de kern van religie te zien, religie is daarnaast ook een sociaal fenomeen. Dat wil zeggen, religie manifesteert zich ook altijd als deel van de sociale werkelijkheid en is zo ook van invloed op het sociale leven van groepen en collectieven. En 49


Literatuur

50

omgekeerd beïnvloeden veranderingen en ontwikkelingen in het sociale leven van deze groepen en collectieven ook weer de wijze waarop en de vorm waarin religie zich als sociaal fenomeen kan manifesteren. Het bestuderen van religie als sociaal fenomeen is de taak van de godsdienstsociologie, waarbij twee grote vragen overheersen. Allereerst, waarom neemt religie binnen bepaalde culturen en samenlevingen zo'n prominente plaats in en waarom is religie binnen weer andere culturen en samenlevingen juist zo marginaal? En ten tweede, waarom neemt religie binnen verschillende culturen en samenlevingen zoveel verschillende vormen aan? Vragen die op uiteenlopende wijze beantwoord worden afhankelijk van het theoretisch perspectief op religie dat de godsdienstsocioloog inneemt. Tegen de achtergrond van deze twee fundamentele vragen wordt in deze cursus allereerst aandacht besteed aan het werk van drie klassieke theoretici: Marx, Durkheim en Weber. In het tweede deel van deze cursus wordt vervolgens gekozen voor een meer thematische benadering. Hierbij wordt onder meer aandacht besteed aan: de secularisatie these, de rational choice theory en aan een typologie van religieuze organisaties. De cursus sluit af met een derde deel waarin recent godsdienstsociologisch onderzoek in Nederland centraal staat. Hamilton, M.B. (2001). The Sociology of Religion. Theoretical and Comparative Perspectives. Second Edition. Abingdon: Routledge. Davie, G. (2007). The Sociology of Religion. London: Sage. Enkele artikelen Het boek van Hamilton zal fungeren als handboek en dient men aan te schaffen. Enkele hoofdstukken uit het boek van Davie alsmede enkele artikelen zullen gebundeld worden in een reader.


Binnenminor Bachelor jaar 2 In het tweede jaar van de bachelor theologie dient u één van de volgende binnenminoren te volgen: de binnenminor talen, de binnenminor religie of de binnenminor filosofie.

Hebreeuws I (binnenminor)

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving Literatuur

BTH206 5 dr. E.M.M. Eynikel Werkcollege Mondeling tentamen Inleiding Hebreeuws voltooid Zelfstandig kunnen vertalen van narratieve teksten. Zelfstandig Bijbels-Hebreeuwse teksten grammaticaal kunnen verklaren. Nadere bestudering van de paradigmata. - Nadere studie van de functie van de diverse werkwoordtijden. - Gemeenschappelijke lezing van teksten (vooral proza). Lettinga J.P. & Muraoka T. (2000). Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. 11e, gecorrigeerde editie [of 10e, herziene editie: 1996]. Leiden.

Grieks/Latijn I (binnenminor) Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm


BTH207 5 drs. F. Overduin Werkcollege. De colleges zullen bestaan uit het herhalen van de grammatica uit de inleidende cursus (BA1), uitgebreid met de nodige aanvulling en verdieping. Net als in de inleidende cursus vormt het bespreken van voorbereide en (deels) onvoorbereide teksten de kern van de bijeenkomsten. Van de studenten wordt een actieve inzet verwacht, naast een grondige en constante voorbereiding van de collegestof. De bijeenkomsten hebben het karakter van een werkcollege, waarbij van de studenten verwacht wordt actief te participeren in het bespreken van de gemaakte opdrachten, het nadenken over problemen en het zoeken van oplossingen. Schriftelijk tentamen na beide periodes. Als ingangseis voor de cursus geldt dat de cursus (BA1) Inleiding Grieks en Latijn met succes moet zijn afgerond. De BA2 cursus beoogt nauw aan te sluiten bij de inleidende cursus en borduurt in sterke mate voort op de verworven kennis en vaardigheden uit de BA1-cursus.

Indien de student een bewijs kan overleggen dat hij/zij in het verleden aan middelbare school of anderszins zich voldoende basiskennis heeft eigengemaakt om de lessen met vrucht te kunnen volgen kan hij/zij eveneens toegelaten worden. Hiertoe dient de student contact op te

51


Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

nemen met de docent. Het verder eigen maken van het Nieuwtestamentisch Grieks dan wel het Kerk-Latijn, voldoende om eenvoudige zinnen uit het Nieuwe Testament en de Latijnse liturgie te vertalen en te analyseren. Het zwaartepunt van deze cursus ligt bij de lectuur van het Nieuwtestamentische Grieks, waarbij de kennis die in de inleidende cursus (BA1) is opgebouwd als basis dient voor het bestuderen van bijbelse teksten in de grondtaal. Naast aandacht voor problemen ten aanzien van morfologie en syntaxis, zal ook in beperkte mate (en voor zover de behandelde teksten hier aanleiding toe geven) aandacht worden besteed aan stilistische elementen, tekstuele varianten, en typische elementen van het Nieuwtestamentisch Grieks, zoals leenwoorden en hebraïsmen. Het zwaartepunt van deze cursus ligt bij de lectuur van het Nieuwtestamentische Grieks, waarbij de kennis die in de inleidende cursus (BA1) is opgebouwd als basis dient voor het bestuderen van bijbelse teksten in de grondtaal. Problemen ten aanzien van morfologie, vocabulaire en syntaxis zullen aangestipt en besproken worden, maar steeds op basis van de lectuur van authentiek materiaal. Verplicht: Reimund Bieringer, Inleiding tot het Grieks van het Nieuwe Testament, Uitgeverij Peeters, Leuven 1998. ISBN 9068319590, 298 p. € 24,-. P. M. Hensels, Nieuwtestamentisch Grieks. Een beknopte grammatica, Uitgeverij Coutinho, Muiderberg 2008. ISBN 9046900797, 280 p. € 32,50. John F. Collins, A Primer of Ecclesiastical Latin. The Catholic University of America Press, Washington D.C., 1988. Aanbevolen: J. Nuchelmans, Kleine Griekse grammatica. 19e druk, 1987. ISBN 9022885046, 128 p. € 17,50. G.F. Diercks & H.H.C. van Loenen. Kleine Latijnse grammatica, 5e druk, 1991. ISBN 9022885194, 135 p. € 17,50.

Inleiding Jodendom

Vakcode Studiepunten Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling Beschrijving

52

BRS103 5 Hoor- en responsiecollege Schriftelijk tentamen Kennis en inzicht in de leer, het leven, de sociale situatie, de godsdienstgeschiedenis, de rituelen en de symbolen van het jodendom. De theorie van de joodse identiteit: wie is jood? Wat maakt dat iemand zich als jood identificeert? De geschiedenis van het joodse volk zoals we die kunnen kennen via de literair- historische bronnen


Literatuur

Inleiding Islam

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm

Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

Literatuur

van de joodse traditie. De ontwikkelingen die de joodse godsdienst heeft doorgemaakt en de stromingen die bestaan binnen het hedendaagse jodendom: de orthodoxe stromingen, de conservatieve, de liberale en de reconstructieve. De theoretische basis van het jodendom: Halacha en ethiek. De levenspraktijk van de joden: collectief en individueel. Hoe leeft de hedendaagse jood. Welke rituelen en symbolen spelen een rol in zijn/haar leven en wat zijn de achtergronden? Het jodendom en de interreligieuze dialoog. Het jodendom door A. van de Heide, Kok, Kampen, 2005 of recentere druk, ISBN 9043503622. Verdere literatuur wordt opgegeven tijdens de colleges.

BRS104 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Hoorcollege. Bij dit college wordt ter ondersteuning gebruik gemaakt van Blackboard. Schriftelijk tentamen Voor dit college is geen voorkennis vereist. Hoofddoelstelling: de student heeft kennis van en inzicht in de geschiedenis van de islam op hoofdlijnen, inclusief bronnen van de islam, instituties, leer en stromingen. De islam is in het nieuws. Toch blijft de berichtvorming over deze religie eenzijdig en sterk negatief van toon. De inhoud van dit college stelt de student in staat een zelfstandig wetenschappelijke oordeel te vormen over deze religie door het verwerken van wetenschappelijke kennis op initieel niveau en daarmee de aanzet te geven tot een verdere wetenschappelijke bestudering van deze religie en uiteindelijk tot de zelfstandige studie ervan. Eerst wordt op hoofdlijnen de inhoud van de belangrijkste canonieke bronnen (de Koran en Traditieliteratuur) besproken. Vervolgens wordt een overzicht van de geschiedenis van de islam geschetst en komen het ontstaan van islamitische instituties, de godsdienstgeschiedenis alsmede politieke geschiedenis en de verschillende stromingen binnen deze religie aan de orde. De student maakt kennis met primair bronnenmateriaal, zowel in de vorm van teksten als beeldmateriaal. Hierdoor komt men direct in aanraking met de visie van moslims zelf, de zogenaamde visie van binnenuit, die wezenlijk is voor de wetenschappelijke studie van de islam en met de wetenschappelijke studie van deze religie. Saeed, Abdullah, Islamic Thought, New edition, Routledge, 2006. ISBN: 978-0-415-36409-6

53


Inleiding Metafysica (binnenminor)

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling Beschrijving

Literatuur

BTH209 5 prof. dr. B.H. Vedder Hoorcollege Schriftelijk tentamen Kennis verwerven van en inzicht verkrijgen in de betekenis van metafysische vragen en problemen. Centraal staat de vraag naar het zijn: Wat is de betekenis van het woord 'zijn'? Is de eenheid van het zijn te bepalen? In hoeverre is de metafysica een kenleer en in hoeverre is zij een wijsgerige godsleer? Hoe hangen zijn en zin samen? In de cursus worden enkele klassieke metafysische posities besproken aan de hand van Aristoteles, Anselmus en Thomas van Aquino. Vervolgens wordt het probleem van de metafysica in de moderne tijd verkend: de antropologisering van de metafysica, de kritiek op de metafysica, de aankondiging van het einde van de metafysica. Ten slotte worden zowel de actualisering van de zijnsvraag bij Martin Heidegger als de vraag naar de zin van zijn geanalyseerd. Verplichte literatuur: De syllabus Metafysica van prof. dr. B. Vedder (code nr. 6.03.012) en de reader bij de cursus Metafysica (code nr. 6.03.015).

Inleiding sociale en politieke filosofie (binnenminor)

Religiekritiek en politieke orde Vakcode BTH210 Studiepunten 5 Docent dr. M.J. Terpstra Onderwijsvorm Na een inleidend hoorcolleges bestaat de cursus vooral uit leescolleges (bespreking van teksten). Toetsvorm Meeneemtentamen Doelstelling - Kennismaking met de sociale en politieke filosofie, in het bijzonder wat betreft het denken over de verhouding tussen politiek en religie. - Inzicht in de samenhang tussen religiekritiek en de moderne politieke orde (liberaal-democratische rechtsstaat). Beschrijving De vanzelfsprekendheid waarmee vandaag de dag over de verhouding tussen politiek en religie, tussen staat en kerk, gesproken wordt, doet vaak vergeten dat de daaronder liggende kwesties zelf ingewikkelder zijn. Waarom is er eigenlijk sprake van een probleem waarvoor we een oplossing behoeven? En wat houdt de oplossing, de zogenaamde 'scheiding van staat en kerk', eigenlijk in? In deze cursus ontdekken we aan de hand van klassieke teksten uit de geschiedenis van de politieke filosofie verrassende zaken. Voor het christendom opkwam, in de antieke wereld van de Grieken en Romeinen, was het vanzelfsprekend dat de politieke orde het hoogste was in het leven van mensen, maar dat juist daarom de eredienst aan de goden een politieke aangelegenheid was. Deze wereld ontwikkelt al wel een 54


Literatuur Bijzonderheden

godsdienstkritiek die van grote betekenis is geweest voor het westerse politieke denken. Het christendom doet (niet altijd even geslaagde) pogingen om de godsdienst juist los te maken van de politieke orde. Maar ook daar vinden we een godsdienstkritiek (zoals bij Augustinus) die niet onderdoet voor die van de latere Verlichting. De leer van de twee rijken of twee machten kenmerkt de middeleeuwse opvattingen van de verhouding van godsdienst en politieke orde, die in de moderne tijd wordt beantwoord met een leer van de scheiding van publiek en privaat: publieke godsdienst is een staatszaak, maar voor de rest is godsdienst privaat. In de moderne wereld werkt de christelijke huiver voor publieke vormen van godsdienst in geradicaliseerde zin door. Vaak wordt vergeten dat de privatisering van godsdienst die nodig is wanneer aan burgers vrijheden worden vergund, verregaande consequenties heeft gehad voor de hedendaagse politieke werkelijkheid. De privatisering houdt geen halt bij de godsdienst maar treft ook moraal en politieke opvattingen zelf. Deze geschiedenis van religiekritiek en politieke orde geeft ons méér inzicht in de vraag wie wij zijn. Een keuze uit basisteksten (Plato, Augustinus, Hobbes, Spinoza, Marx en anderen) over het onderwerp in overleg met de groep. Informatie over de cursus is te vinden op Blackboard.

Bachelor jaar 3

Exegese NT

Evangelie naar Johannes Vakcode BTH300 Studiepunten 5 Docent prof. dr. J.G. van der Watt Onderwijsvorm hoorcollege/werkcollege Toetsvorm werkstuk en schriftelijk tentamen Ingangsvoorwaarden Inleiding Grieks en inleiding OT/NT. Doelstelling Inzicht en begrip van de sociale, historische en theologische dynamiek van een van de bronteksten van het Christendom (Johannesevangelie). Beschrijving Analyse van belangrijke teksten uit het evangelie van Johannes tegen de achtergrond van de historische, sociale, literaire en theologische context van de eerste lezers. Literatuur J. van der Watt, Introduction to the Gospel and Letters of John, Edinburgh: T&T Clark, 2007. Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece, 27ste editie (1991 of later). Bijzonderheden Toetsing vindt plaats door middel van een werkstuk en schriftelijke tentamen.

55


Capita Selecta uit de geschiedenis van kerk en theologie

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling


Dogmatiek


56

BTH301 5 prof. dr. J. van Oort hoorcollege en werkcollege (opdrachten) Schriftelijk tentamen De inleidende cursus Algemene Kerkgeschiedenis dient te zijn voltooid. De cursus beoogt een inleiding te geven in de geschiedenis en theologie van het vroegste christendom, vanaf het begin tot het midden van de vijfde eeuw. Gezien het kader waarin de cursus wordt aangeboden, namelijk binnen de opleiding theologie, zal aan theologisch relevante themata bijzondere aandacht worden besteed. Inleiding in de geschiedenis en theologie van het vroegste christendom Verplichte literatuur: Everett Ferguson, Church History, Volume One: From Christ to the Pre-Reformation. The Rise and Growth of the Church in Its Cultural, Intellectual, and Political Context, Grand Rapids, Michigan USA: Zondervan Publishing House 2005, $ 29.99 (ISBN 978-0-310-20580-7). Andere interessante literatuur voor bepaalde themata en personen zal tijdens de colleges worden genoemd. Van sommige teksten die tijdens de colleges worden behandeld (zoals bijv. de Didache) zullen Nederlandse vertalingen beschikbaar worden gesteld.

BTH302 5 dr. S.A.J. van Erp Hoor- en werkcollege. 1. Presentatie van een tekst uit de verplichte literatuur 2. Werkstuk - Deelname aan de cursus Inleiding Dogmatiek - De bronteksten veronderstellen kennis van het Engels en het Duits De studenten verwerven kennis van en inzicht in enkele van de klassieke dogmatische traktaten. Zij kennen de fundamentele, historische en systematische reflectie van schrift en traditie op Gods aanwezigheid in de geschiedenis van het christendom. Tevens zijn ze op de hoogte van de problemen die de thematisering van die aan- en afwezigheid van God voor het huidige, actuele geloofsverstaan vormen, en de actualiseringspogingen van enkele belangrijke theologen uit de twintigste en eenentwintigste eeuw. Theorievorming: heuristiek, geschiedenis en hermeneutiek van de dogmatiek Tekstlezing: grondige lezing van enkele belangrijke teksten uit de recente theologie


Beschrijving

Literatuur

Dogmatiek is een module waarin de methode, rationaliteit en inhoud van de christelijke geloofsleer aan de orde komen. Onder 'methode' wordt samengevat de studie van de geschiedenis en ontwikkeling van de dogmatiek, alsmede de reflectie op het systematische karakter en de mogelijkheidsvoorwaarden van de dogmatiek. Onder 'rationaliteit' wordt verstaan de reflectie op de verhouding van filosofie, geschiedenis en praktijk, evenals de studie van bronnen, traditieprocessen, de rol en functie van het kerkelijk leergezag, en de actualiteit van het geloof. Onder 'inhoud' worden de verschillende dogmatische traktaten samengevat, in het geval van deze module: christologie, soteriologie, eschatologie, pneumatologie, ecclesiologie en triniteitsleer. Reader met bronteksten.

Theologische Ethiek

Geselecteerde vraagstukken uit de toegepaste ethiek Vakcode BTH303 Studiepunten 5 Docent dr. C. Hubenthal Onderwijsvorm Hoorcolleges en werkcolleges. Toetsvorm Werkstuk Ingangsvoorwaarden Afronding van de colleges Inleiding theologische ethiek en Hermeneutisch-literaire methoden. Doelstelling Studenten maken kennis met geselecteerde vraagstukken uit de biomedische ethiek en de sociale ethiek. Aan de hand daarvan verwerven ze kennis over hoe inzichten uit de fundamentele ethiek toegepast kunnen worden op actuele morele kwesties. Beschrijving De theologische ethiek probeert een antwoord te vinden op de vraag, wat het goede en juiste handelen van individuen en instituties is. Daarnaast vraagt ze ook naar de voorwaarden van het goede en juiste handelen zoals deugden of rechtvaardige structuren. Om dit exemplarisch toe te lichten, worden in het tweede deel van het college posities en vraagstukken uit de bio-medische ethiek behandeld die van oudsher tot de individuele ethiek wordt gerekend. In het eerste gedeelte gaat het om sociaal-ethische kwesties als voorbeeld van een institutionele ethiek. Naast de verheldering van grondleggende posities zullen hier problemen uit de economische en de politieke ethiek aan de orde komen. Literatuur Een reader met de relevante teksten wordt vóór het begin van het college ter beschikking gesteld.

57


Pastoraaltheologie

Empirische Ecclesiologie Vakcode BTH304 Studiepunten 5 Docent dr. C.J.A. Sterkens Onderwijsvorm Hoorcollege Toetsvorm Schriftelijk tentamen Ingangsvoorwaarden BA Theologie. Doelstelling Kennis van en inzicht in de empirische betekenis van kernbegrippen uit de ecclesiologie en de relevantie van empirisch onderzoek in de kerkopbouw. Beschrijving Dit programmaonderdeel biedt een overzicht van de theorievorming en de stand van onderzoek in de empirische ecclesiologie. Daarbij wordt uitgegaan van een macro-, meso- en microniveau van analyse. Het macroniveau van empirische ecclesiologie betreft het culturele bewustzijn, dat wil zeggen de religieuze, morele en levensbeschouwelijke oriëntaties die het handelen van mensen beïnvloeden en die op enigerlei wijze het referentiepunt vormen van religieuze gemeenschappen. Het mesoniveau van empirische ecclesiologie betreft de structuur van de kerk, dat wil zeggen haar institutionele functies en de religieuze codes waarin deze in de theologie bestudeerd worden. Het microniveau van empirische ecclesiologie tenslotte, betreft het handelen in de kerk, in het licht van de ecclesiologie, waarbij het macroniveau aan de hand van empirisch onderzoek zal worden toegelicht. Daarbij komt zowel het religieus bewustzijn van kerkleden als dat van niet-kerkelijken in de context van de geseculariseerde Nederlandse samenleving ter sprake. De aandacht gaat vooral uit naar de recente situatie van de Nederlandse kerken. Literatuur Bernts T., Dekker G., de Hart J. (2007). God in Nederland 1966-2006. Kampen: Ten Have. Becker J.W. & De Wit J.S.J. (2000). Secularisatie in de jaren negentig. Kerklidmaatschap, veranderingen in opvattingen en een prognose. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau. Casanova J. (1994). Public Religions in the Modern World. Chicago: University of Chicago Press. p. 11-66; 211-234. Sterkens C. (2004). Challenges for the Modern Church in Empirical Ecclesiology. In: Hermans C.A.M. Moore M.E., (ed.). Hermeneutics and Empirical Research in Practical Thology. The Contribution of Empirical Theology by Johannes A. van der Ven. Leiden: Brill. p. 295-328. Sterkens C. (2007). Contemporary church in the Netherlands. Current challenges and Opportunities for Dutch Roman Catholic Parishes in 2008. In: Melintas. Jurnal Filsafat dan Teologi 23 (2007-2). p. 181-201. Taylor C. (2007). A Secular Age. Cambridge/London: Harvard

58


University Press. p. 1-24 [Introduction]; p. 423-472 [The Age of Mobilization].

Hermeneutische en literaire methoden Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm


Beschrijving

Literatuur

BTR302 5 dr. C. Hubenthal, prof. dr. E.J. van Wolde Hoor-, werken responsiecolleges. Schriftelijk tentamen (hermeneutische methoden) en werkstuk (literaire methoden) Studenten hebben het college Wetenschapsfilosofie (of: inleiding methoden en wetenschapstheorie) gevolgd. Studenten hebben kennis van methoden waarmee literaire en religieuze fenomenen op een wetenschappelijke manier bestudeerd kunnen worden. Ze kunnen deze methoden in een ruimere context plaatsen en één daarvan op beginniveau toepassen. Het literaire gedeelte biedt een overzicht van methoden die bij de interpretatie van religieuze en andere teksten worden gebruikt en ontstaan zijn rond de bestudering van bijbelteksten. Het hermeneutische gedeelte stelt een aantal methoden voor die belangrijk zijn voor het systematische onderzoek naar religieuze verschijnselen en daaraan gerelateerde vraagstukken. De verdere relevante literatuur wordt in een reader ter beschikking gesteld.

Recente onderzoeksthema's Vakcode Studiepunten Docenten

Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden

Doelstelling

BTR301 5 prof. dr. C.A.M. Hermans, prof. dr. A.J.M. van den Hoogen, dr. J.E.A. Ackermans, prof. dr. F.A. Maas, prof. dr. E.J. van Wolde HC/WC Schriftelijk tentamen Dit college veronderstelt kennis van: college Wetenschapsfilosofie of Inleiding methoden en wetenschapstheorie (BA1); één van de volgende methoden-colleges: (1) kwantitatieve en kwalitatieve methoden; (2) historische en comparatieve methoden; (3) hermeneutische en literaire methoden.

Het veronderstelt inleidende kennis in de wereldreligies; theorieën van religie en de actuele situatie van de verhoudingen en de interacties tussen de wereldreligies tegen de achtergrond van de (anti-) globalisering en de (anti-) modernisering. Studenten hebben kennis van en inzicht in thema's uit het onderzoeksprogramma 'religion and transformation in contexts' van het onderzoeksinstituut voor theologie en

59


Beschrijving

religiewetenschappen. Studenten hebben inzicht en een initiële vaardigheid in het ontwerpen van een onderzoek in relatie tot thema's uit het (lopende) onderzoeksprogramma van het onderzoeksinstituut voor theologie en religiewetenschappen. Het onderzoeksprogramma van de faculteiten Theologie en Religiewetenschappen (Religion and Transformation in Context) kent vijf onderzoeksclusters: 1. Religious Trajectories (Wiegers) 2. Transformation and Modernity (Essen) 3. Biblical Studies (Van Wolde) 4. Reframing Spirituality and Mysticism (Maas) 5. Transformation of Religious Identity and Interaction (Hermans) Een onderzoeksontwerp bevat een beschrijving van twee soorten van activiteiten: (1) begripsmatige activiteiten binnen het conceptueel ontwerp, en (2) activiteiten gericht op het uitvoeren van het onderzoek in het onderzoekstechnisch ontwerp. Beide onderdelen worden nog nader onderverdeeld. Het conceptueel ontwerp geeft een antwoord op de volgende vragen: Probleemstelling/ doelstelling: welke bijdrage wil het onderzoek leveren aan een meer omvattend probleem? Onderzoeksmodel: welke stappen worden gezet om de doelstelling van het onderzoek te bereiken? Vraagstelling: op welke vraag (of vragen) moet het onderzoek een antwoord bieden? Begripsbepaling: wat zijn de belangrijkste begrippen in de doelen vraagstelling? Het onderzoekstechnisch ontwerp geeft een antwoord op de volgende vragen: Onderzoeksmateriaal: welke bronnen (teksten; handelingen; archieven; narratieven; etc) worden in het onderzoek benut? Onderzoeksstrategie: op welke wijze (hermeneutisch, literair, historisch, comparatief, kwantitatief, kwalitatief) worden de bronnen ontsloten? Onderzoeksplanning: welke stappen ga je zetten in de uitvoering van het onderzoek? De colleges vanuit het onderzoeksprogramma Transformation of Religions in the Frameworks of Modernity (kort: Transformation and Modernity) zijn gericht op de effecten van sociale en culturele transformatie op de normatieve strekking van religieuze interpretatieve systemen. Want de manieren waarop religieuze

60


interpretatieve systemen zich positioneren in de pluralistische samenleving van Europa en daarbuiten, vereist een 'cognitieve dissonantie' en heeft in veel gevallen tot gevolg dat religieuze instituties en gemeenschappen zich opnieuw bezinnen op hun zelfverstaan. Het programma kent twee hoofdlijnen: Chronology and Topography en Conflict and cohesion. Uit beide onderzoekslijnen zal een voorbeeld van recent onderzoek worden toegelicht in het licht van de zeven aspecten van een onderzoeksontwerp. De colleges vanuit het onderzoeksprogramma Biblical Studies, Language and Cognition zijn gericht op de vraag hoe eenentwintigste-eeuwse lezers en bijbelwetenschappers teksten uit de Hebreeuwse bijbel kunnen verstaan en analyseren, terwijl deze zijn ontstaan in een heel andere leef- en denkwereld en terwijl deze zijn gevormd door denkcategorieën van het oude Nabije Oosten. De beantwoording van deze vraag wordt gezocht in cognitief taalkundig onderzoek van concrete interacties tussen taal, tekst, cultuur, en cognitie. Het object van onderzoek is (onder meer) teksten uit Genesis, Leviticus, Ezekiël en Job. In de colleges over het onderzoeksprogramma Religious Trajectories worden onderzoeksprojecten gepresenteerd over transformatieprocessen van religieuze praktijken van christelijke, islamitische, hindoeïstische, boeddhistische praktijken en voorstellingen, alsmede praktijken en voorstellingen van nieuwe religieuze bewegingen (NRB's) en traditionele en lokale religies in westerse samenlevingen.. Het eerste college start met een algemeen overzicht van de lopende onderzoeksprojecten, en vooral de mogelijkheden voor studenten daarbij aan te sluiten. Onderzoek naar deze religieuze bewegingen verloopt aan de hand van vergelijkend godsdienstwetenschappelijke, historische, en empirische methoden. De studenten zullen over de mogelijkheden tot participatie worden voorgelicht. In het tweede college zal worden ingegaan op het opzetten en uitvoeren van een historisch onderzoek naar beeldvorming omtrent en zelfbeelden van religieuze professionals. De introductie van het programma Reframing spirituality and mysticism biedt eerst een overzicht van de uitgangspunten, thema's en gevarieerde benaderingen in het programma. Vervolgens wordt een thema nader uitgewerkt: hermeneutiek van een spirituele tekst, het eigene van Syrische orthodoxe spiritualiteit, mystagogie en onderscheiding der geesten De colleges van het programma Transformation of Religious Identity in Context (TRIC) geven studenten verdiepend inzicht in het ontwerpen van een onderzoek in relatie tot thema's uit het (lopende) onderzoeksprogramma van het onderzoeksinstituut voor theologie en religiewetenschappen. Twee onderzoeksthema's zullen worden uitgewerkt. Het eerste thema betreft de spirituele biografie. Centraal in spirituele biografie staat de dynamiek van individuen rond de constructie van hun levensdoelen rond ingrijpende

61


Literatuur

levensgebeurtenissen (positief of negatief), het vermogen tot verankering van deze levensdoelen in een uiteindelijke grond (zelftranscendentie) en de beleving van levensgebeurtenissen als contingent. Studenten maken kennis met een onderzoeksproject naar de spirituele biografie. Met behulp van dit onderzoek kunnen transformatieprocessen in de religieuze identiteit van mensen in kaart worden gebracht. Het tweede thema is gericht op de transformatie van religieuze identiteit door interreligieuze interactie. We doen dit vanuit postkoloniaal perspectief en met gebruik van kritische discours analyse. Aan de hand van lopend onderzoek in Tanzania en Indonesië laten we zien hoe taal gebruikt wordt om sociale (religieuze) groepen te creëren en daardoor cohesie in de samenleving te bevorderen of juist conflicten te veroorzaken. Kritische discours analyse gaat ervan uit dat taal geen reflectie is van de werkelijkheid die ze beschrijft maar juist de werkelijkheid constitueert. Door discours te analyseren als sociale praktijk en vooral ook de belangen die erachter zitten op te sporen kan deze methode laten zien hoe religieuze identiteiten verwateren of juist verharden ten opzichte van elkaar en hoe taal de status quo consolideert of juist transformeert. Reader

Inleiding in de godsdienstpsychologie Vakcode Studiepunten Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

62

BTR300 5 hoor-/werkcollege Schriftelijk tentamen en opdrachten Na afsluiting kunnen studenten met behulp van psychologische concepten en theorieën religieuze verschijnselen verbinden met menselijk handelen. Zij hebben kennis van de belangrijkste discussies in de godsdienstpsychologie en kunnen theologische en psychologische perspectieven op religie onderscheiden. Zij hebben weet van de persoonlijke en sociale functie van religie, de processen rondom religieuze ontwikkeling en verandering, de relatie tussen religie en moraal, en de samenhang van religie en gezondheid. Aan de hand van psychologische concepten en begrippen worden verschillende thema's binnen het menselijk handelen nader bestudeerd. De belangrijkste thema's die aan de orde komen zijn; de geschiedenis van de godsdienstpsychologie met de belangrijkste grondleggers William James en Sigmund Freud, de psychologische benadering van religie, psychologisch onderzoek, religieuze ontwikkeling, bekering, ervaring, religieuze organisatie, moraliteit, gezondheid en coping. Literatuur wordt tijdig bekend gemaakt.


Binnenminor Bachelor jaar 3 In het derde jaar van de bachelor theologie dient u in uw binnenminor één van de onderstaande vakken te volgen.

Hebreeuws II (Binnenminor)

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

Literatuur

BTH305 5 dr. E.M.M. Eynikel Werkcollege. Mondeling tentamen. Hebreeuws I (Binnenminor) voltooid. Het met behulp van woordenboek en grammatica zelfstandig kunnen vertalen van Hebreeuwse teksten uit de Bijbelse periode. - Nadere bestudering van de grammatica van het Bijbels Hebreeuws. - Gemeenschappelijke lezing van teksten (vooral moeilijker proza en poëzie). - Kennismaking met de wetenschappelijke grammatica's en woordenboeken van het Hebreeuws. - Kennismaking met Hebreeuwse epigrafische teksten uit de Bijbelse periode. - Kennismaking met buitenbijbels Hebreeuws (Jezus Sirach; de Dode Zeerollen). Capita selecta die in kopie ter beschikking zullen worden gesteld.

Grieks/Latijn II (Binnenminor) Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm


Doelstelling

BTH306 5 drs. F. Overduin Werkcollege. De colleges zullen hoofdzakelijk bestaan uit het bespreken van voorbereide teksten, met aandacht voor een correcte grammaticale duiding van het Grieks, als ook voor de inhoud van de gelezen passages. Daarnaast zal het bestuderen van onvoorbereide passages een beperkt component vormen van de wekelijkse bijeenkomsten. Van de studenten wordt een actieve inzet verwacht, naast een grondige en constante voorbereiding van de collegestof. De bijeenkomsten hebben het karakter van een werkcollege, waarbij van de studenten verwacht wordt actief te participeren in het bespreken van de gemaakte opdrachten, het nadenken over problemen en het zoeken van oplossingen. Schriftelijk tentamen Om zinvol aan deze cursus deel te nemen moet je Grieks/Latijn I (binnenminor) met een voldoende hebben afgerond, dan wel aan kunnen tonen dat je op andere wijze aan voldoende achtergrondkennis gekomen bent om deze cursus met vrucht te kunnen volgen. Centraal staat de lectuur van Griekse of Latijnse teksten van

63


Beschrijving

Literatuur

gemiddelde moeilijkheidsgraad. Naast korte herhaling van morfologie, syntaxis en vocabulaire zal ook incidenteel aandacht worden besteed aan stilistiek, tekstkritiek, genre-aspecten e.d. Naast teksten uit het Nieuwe Testament zal ook enige aandacht besteed aan vroegchristelijke literatuur, bijvoorbeeld teksten die dicht bij het Nieuwe Testament staan, zoals de Didache, of christelijke teksten die reflecteren op het christendom, al dan niet binnen de antieke cultuur, bijvoorbeeld het Protrepticon van Clemens van Alexandrië. Tijdens de cursus wordt de laatste hand gelegd aan de grammatica en de syntaxis van het Grieks, dan wel Latijn. Centraal staan het vertalen van de teksten zoals die te vinden zijn in het Nieuwe Testament (editie: Nestlé-Aland). Verplicht: R. Bieringer, Inleiding tot het Grieks van het Nieuwe Testament, Leuven 1997. ISBN 9789068319590, 298 p. € 24,-. P. M. Hensels, Nieuwtestamentisch Grieks. Een beknopte grammatica, Muiderberg 2008. ISBN 9046900797, 280 p. € 32,50. Nestle-Aland, Novum Testamentum Graece et Latine. Aanbevolen: J. Nuchelmans, Kleine Griekse grammatica. 19e druk, 1987. ISBN 9022885046, 128 p. € 17,50. W. C. Trenchard, A Concise Dictionary of New Testament Greek, Cambridge 2003. ISBN 9780521521116, 196 p. € 19,G.J.M. Bartelink, Prisma Grieks Nederlands, 327 p. (vele drukken sinds 1958), € 16,95. F. Muller & J.H. Thiel, Beknopt Grieks-Nederlands Woordenboek (vele drukken sinds 1933). W. Bauer, A Greek-English Lexicon of the New Testament and e Other Early Christian Literature (oorspronkelijk in het Duits, 3 Engelse editie verscheen in 2000).

Genderstudies theologie (binnenminor) - Lichaamsbeelden, heilsymboliek en gender in de katholieke traditie Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm


64

BTH309 5 dr. M.J.M. Dresen Hoor/werk college Actieve deelname (in college en op Blackbord), tussentijdse presentatie en eindopdracht. Post-propedeuse (resp. elementaire theologische voorkennis). Kennis van en inzicht in de conceptualisering (en daarmee samenhangende waardering) van de lichamelijkheid in de christelijke traditie en de doorwerking daarvan in de moderne westerse cultuur. Inzicht in de wijze waarop de verbeelding en waardering van de


Beschrijving

lichamelijkheid in de christelijke traditie (en, in het verlengde daarvan: in de moderne westerse cultuur) samenhangt met de verbeelding van heil en onheil in de betreffende traditie en cultuur. Inzicht in de mogelijke (uit)werking van 'gender' binnen de bestudeerde voorstellingen en praktijken. Waarom speelt het lichaam vaak zo'n centrale rol in de voorschriften en symbolen waarmee religies - in dit college vooral: de katholieke traditie - hun identiteit afbakenen? En hoe is te begrijpen dat het lichaam en zeker het vrouwenlichaam daarbij enerzijds gelden als bron van ontregeling en onheil, maar dat anderzijds de heilsymboliek vaak verwijst naar het lichaam als drager van heil (in belangrijke geloofsinzichten als dat van de Menswording van God, de transsubstantiatie, de verrijzenis van het lichaam, het maagdelijk moederschap van Maria of het beeld van de kerk als lichaam van Christus)? Wat wordt in de lichamelijkheid vooral gevreesd, en onder welke theologische condities kan het lichaam of de lichamelijkheid teken van heil zijn? En wat gebeurt er als vrouwen (mystieke vrouwen in de katholieke traditie, maar ook vrouwen uit onze eigen tijd: schrijfsters, popsterren als Madonna, of andere godzoeksters) zich gaan mengen in de traditionele religieuze symboliek die aangrijpt bij het lichaam? Welke verschuivingen worden dan zichtbaar in de articulatie en verbeelding van het onheilige, resp. het heilige lichaam? Toelichting: Alle religies reiken voorschriften aan om het lichaam en de seksualiteit vorm te geven. In de katholieke traditie werden die voorschriften gedefinieerd vanuit het perspectief en de ervaringswereld van mannelijke woordvoerders. De 'begeerten van het lichaam' en vooral de seksuele begeerte golden, vanwege hun opstandig en ontregelend karakter, in eerste instantie als hindernis voor de nadering tot het heil. Om de geest vrij te hebben voor God, moest het 'vlees' (de eigen begeerten) beheerst worden. Die beheersing van de eigen lust werd niet zelden op het vrouwenlichaam geprojecteerd of ingeschreven, in de vorm van (moraal)theologische richtlijnen en heilsymboliek die het vrouwenlichaam negeerden, diffameerden, of juist onwerkelijk ophemelden (dat laatste met name in de Mariaverering). Het aldus ingetoomde vrouwenlichaam kon zo gaan gelden als teken voor de rechtzinnigheid van de gemeenschap en de beheersing van ontregelende lust, daarbinnen. In dit college bezien we: 1. hoe deze toeschrijving vorm kreeg in theologie en symboliek binnen de katholieke traditie; 2. òf - en hoe - de ambivalente lichaamsbeelden en de nadruk op zelfbeheersing in de katholieke traditie nog doorwerken in de moderne theologie en de moderne westerse (beeld)cultuur, en 3. hoe het aandeel van vrouwen in de gesignaleerde transformaties inhoudelijk uitwerkt: op welke wijze brengen vrouwen beelden van heil en onheil in verband met het lichaam, en (hoe) zijn hun

65



66

associaties nog schatplichtig aan de christelijke traditie? Voor deze laatste vraag kijken we niet alleen naar werk van vrouwelijke theologen en mystica's, maar ook naar literaire of andere kunstproducties van vrouwen (naar keuze, in het kader van de eindopdracht). G. Dresen, Is dit mijn lichaam? Visioenen van het volmaakte lichaam in katholieke moraal en mystiek. Nijmegen: Valkhof Pers 1998 (uitverkocht) en overige artikelen. Alle via reader. Afhankelijk van het aantal deelnemers worden de werkvormen aangepast.

6 MASTER THEOLOGY

6 Master Theology 6.1

Radboud University Nijmegen

Foundation The Radboud University Nijmegen was established in 1923. It was founded as a result of the longstanding wish of the Dutch Catholic community to have a university of its own. Indeed, its opening on October 17 of that year can be regarded as a major step in the emancipation process of the Catholics in the Netherlands. Today, with 17,000 students, the Radboud University ranks among the country's medium-sized universities. A modern, attractively located university, it boasts nine faculties offering courses in about 50 disciplines, which together constitute a very extensive teaching programme. The university also houses many research projects, which received national and international acclaim. University and the City of Nijmegen The development and expansion of the Radboud University has turned Nijmegen into a real university town. As the largest local employer, the Radboud University eaves a distinct mark on Nijmegen, as do the 17,000 university students. As a result of the large numbers of young people who study at the university or other institutes of higher education, Nijmegen has become a very lively town. The city centre is characterized by a flourishing social and cultural life. There are ten museums, dozens of art galleries, a concert hall, theatre and cinemas. But Nijmegen has more to offer: as the oldest city in the Netherlands, it features a great number of historical monuments, the most famous one being the Valkhof, Charlemagne's former residential palace. Historical too, are the St. Stevenskerk and the 17th century Waaggebouw, one of the most beautiful weighing-houses in the Netherlands. Equally characteristic of Nijmegen is the Waalboulevard, the promenade along the river Waal, with its cosmopolitan atmosphere. Finally, there is the green countryside around Nijmegen that offers ample opportunity for sports and relaxation. A wide range of courses The Radboud University Nijmegen has over 50 disciplines, organized in nine faculties. Courses are continually renewed and adapted to developments in society (e.g. the new Environmental Studies programme). In teaching, it is quality that comes first. Apart from providing factual knowledge, the university encourages students to develop their skills in identifying, formulating and solving problems. It creates the necessary preconditions for a stimulating educational experience. In its programmes it tries to combine scientific training with broad ethical, cultural and social education. To achieve maximum compatibility between various educational programmes, the university cooperates closely with institutions of higher vocational education. At the heart of society One of the university's objectives, in addition to conducting fundamental research, is to make scientific expertise available to society. Research and education are to a large extent geared to needs that exist in society. Furthermore, there are special forms of education for specific groups (e.g. senior citizens), which make academic education accessible to a larger number of

67


people. There is also a Science Shop: social groups that lack the necessary funds and seek to improve their position in society through research can appeal to the Science Shop for help (e.g. those who conduct research on issues such as labour, health, women, the environment or minorities). Catholic background The Radboud University Nijmegen is a scientific institution where innovative research and the transfer of knowledge are essential. Indeed, in scientific research, the Radboud University is guided solely by considerations of a methodological and ethical nature. It is autonomous in setting its tasks and priorities, and the members of its scientific staff enjoy full academic freedom. As a Catholic university, it is an open-minded and critical think-tank within the Catholic community, paying attention to the relation between science and faith and the dialogue between the church and the world at large. Since its foundation, the Radboud University has therefore been promoting the study into the mutual relevance of scientific study and religion. This study receives its impetus from the desire for understanding and the realization that scientific knowledge and religious insights have a great influence on society and the role that people play in it. The University has a special interest in the history and current state of the Christian tradition and the importance of this tradition for future generations. To achieve these aims, the Radboud University Nijmegen has established a number of institutions, which, both individually and collectively, are dedicated to teaching and research concerning the relation between scientific study and Christian religion, with a particular focus on Catholic tradition. These institutions, through which the university's identity is expressed, can be divided into three levels. The first level seeks to promote the university's aims and identity to the general public, and includes the Catholic Documentation Centre, Catholic Study Centre, Image and Identity Project and the Religion and the Meaning of Life Project. The second level of institutions is aimed at furthering the university's objectives 'in depth'. Here, we would like to single out the Study Centre Soeterbeeck and the Heyendaal Institute, in which the dialogue between theology / philosophy and the other disciplines is pursued at an academic level. The third level concerns itself with expressing the university's identity within the various faculties. Interdisciplinary institutions that fall into this category are the Centre for Ethics of the Radboud University Nijmegen in which the faculties of Medicine, Philosophy and Theology, and the Christian Cultural Heritage Programme participate, bringing together the Faculties of Arts, of Philosophy and Theology, and the Centre for Medieval Studies, which draws on the faculties of Arts, Law, Philosophy and Theology. In addition, there are special chairs in the Faculty of Arts and the Faculty of Social Sciences, which contribute to the study of religion, the Christian religion in particular. These include the chairs in Cultural and Religious Sociology, Cultural and Religious Psychology, Medieval History, and History of Catholicism. Finally, the School of Philosophy devotes particular attention to the Catholic tradition in philosophy, especially in the history of philosophy, metaphysics and ethics. International orientation The Radboud University Nijmegen is international in its orientation: it tries to internationalize education, seeks international recognition for its research, cooperates with foreign universities, participates in international research programmes and provides development aid. The internationalization of the Nijmegen curriculum becomes evident in a number of newly

68

6 MASTER THEOLOGY

started courses. The Faculty of Law, for instance, offers a course called 'Law in Europe', which focuses on the constitutional, administrative and penal levy systems in the EC countries. The faculty also has a chair in European Law. Some other examples are American Studies, German Studies and Middle-East Studies. Biochemical lens research is one of the areas in which the Radboud University has acquired international recognition: members of the research group have won international awards. The university is also world-famous for its Laboratory for High Magnetic Fields, boasting one of the four strongest magnets in the world. The Radboud University cooperates with the universities of Leuven (Belgium), Münster (Germany), Rikkyo (Japan), Lima (Peru), and Poitiers (France). Furthermore, it participates in approximately 30 Erasmus projects and a number of other EC projects that allow students to study or train abroad. In addition, there are various other support facilities (e.g. The University Fund) that enable students to acquire teaching and research experience abroad. Each year, hundreds of students make use of these possibilities. The university's Catholic background was the basis for its contacts with universities in Third World countries such as Indonesia and Peru. In addition, there are contacts with Tanzania and Cameroon. Each year, some 30 to 35 medical students complete part of their practical training in the tropics. The Institute coordinates these educational and research activities for International Health. For more than 20 years now, the Radboud University has been involved in the development of the University of Dar-Es-Salaam. Currently, this support involves training the scientific staff of its Faculty of Medical Sciences. Furthermore, assistance was rendered in the development of the infrastructure required for its Faculty of Science and its medical library. A major research programme in the tropics concerns malaria. The Parasitological section of the Department of Medical Microbiology is cooperating closely with the Department of Molecular Biology and Cell Biology (Faculty of Science) to develop a vaccine that will prevent humans from becoming infected by other humans through mosquitoes.

6.2

Faculty of Theology

Scholarly reflection on Christian tradition Chief among the institutions of the Radboud University Nijmegen devoted to the study of Christian religion is the Faculty of Theology, established in 1923 at the same time as the faculties of Law and Arts. Together, these three faculties formed the original core of the Radboud University Nijmegen, which at that time was called the Roman Catholic University. Later it became Catholic University of Nijmegen. As of September 1st, 2004, the University of Nijmegen is named Radboud University Nijmegen. From the very beginning, this broadly based university has formed the natural and unquestioned environment for the Faculty of Theology. At each of three levels mentioned below, the Faculty of Theology constitutes an integral element in the university's attempt to further the understanding of the relation between science and the Christian tradition. At the first level, it contributes to the promotion of the university's identity towards the general public. At the second level, it participates in the academic dialogue between theology, philosophy and the other disciplines. At the third level, it is an active participant in interdisciplinary institutions. At this level, the Faculty also collaborates with peculiar chairs in other faculties that focus on the study of religion. Here a special mention must be made of the Faculty of Religious Studies which was founded September 1st, 2006. Within this broad framework, the Faculty occupies a special position.

69


First and foremost, it concerns itself with the scholarly, i.e. hermeneutic-systematic and critical-normative, reflection on the Christian praxis of faith in diverse cultural, societal and religious contexts. Methodological and systematic reflection The methodical nature of this reflection consists in the gathering, ordering and processing of data concerning Christian religion, using research procedures, methods and techniques borrowed from philosophy, literary studies, history, hermeneutics and empirical approaches. The systematic aspect encompasses the explication, clarification, analysis and evaluation of these data with the help of a variety of paradigms, concepts and metaphors. The critical and constructive application of systematic insights aims at the improvement of the Christian praxis of faith and at deepening the significance of Christian religion for present and future generations. A secularized and multicultural society As part of this scholarly reflection on the Christian praxis of faith, the Faculty of Theology devotes particular attention to two processes that profoundly influence today's society and also shape the present and future of Christian religion, viz. secularization and multiculturalization. With regard to secularization, the faculty also considers processes that directly or indirectly influence secularization or accompany it, such as the rationalization, pluralization, individualization and privatization of religions, worldviews and moral values. It concerns itself with the cultural aspects of secularization that are expressed in the transformation, and even disappearance, of traditional beliefs in matters of faith and morality, as well as with corresponding structural aspects that become manifest in the deinstitutionalization of religion and the decline in church participation and church membership. The objective of the reflection on the relation between Christian religion and secularization lies in the inculturation of the Christian religion into today's secularized society. The phenomenon of growing groups of minorities in Western society, in particular in Europe, and the attendant phenomenon of multiculturalization, constitute the second major area of interest. Research and teaching focus on the ways in which this demographic movement affects culture, particularly those aspects of culture that are shaped by Christianity, as well as its effects on the structure of society, particularly the growing underclass that is made up to an increasing degree of minorities, or immigrants. The goal is to contribute to an intercultural and interreligious dialogue, which is also a dialogue of liberation, with a view to deepening the meaning of Christian religion. Core activities As part of the Radboud University Nijmegen, and as an institution proceeding from the above-mentioned principles, the Faculty of Theology has been recognized both by the state and church authorities. From the perspective of this dual legal status, the faculty is engaged in three core activities: 1. University education 2. Theological research 3. The provision of services to society and the Church

70

6 MASTER THEOLOGY

1. University education The faculty provides theological education, focusing on the scholarly study of theology with the aim to train theologians. This is of paramount importance for the continuation of the theological practice in the future as well as for the practice of professions and functions that require an academic and theological education The education provided by the faculty should be understood against the background of a theology that means to be a well-considered discourse on God and salvation, for the benefit of the Church and society. In this theological education, the emphasis is on the practice of theology interpreted as a hermeneutic and systematic as well as critical and normative reflection on the Christian praxis of faith in diverse cultural, societal and religious contexts. Within the context of the educational programme of Theology, the faculty offers students the opportunity to qualify themselves further for the labour market. The Faculty of Theology develops its teaching and research in close cooperation with the Faculty of Religious Studies, founded by the Board of Radboud University to foster the comparative study of the world religions and new religious movements in the context of contemporary global social and cultural developments. This new Faculty of Religious Studies started in September 2006. It shares its teaching staff with the Faculty of Theology. The Faculty of Religious Studies continues the activities of the former Institute of Religious Studies, especially in its bachelor and master courses in religious studies. 2. Theological research Since 1 January 2005, the scientific research at the faculty is carried out within the framework of a research programme entitled "Religions and Transformation in Contexts" (RaTiC). Religions develop their self-understanding in interaction with socio-cultural contexts and with other religions. This interaction leads to different forms of transformation of religions in various contexts. Interactions with the socio-cultural context regard the tension between assimilation and accommodation in dealing with processes of pluralization and individualization. Interactions between religions regard the tension between assimilation and accommodation in the exchange between religions. Transformations of religions are investigated in terms of the way religions express their self-understanding in their semantics (i.e. the symbol-systems) and practices. Religions are studied both on the macro-level of society at large with regard to the influence of religion on societal problems of inequality versus equality, social cohesion versus division, the meso-level of religious institutions and the micro-level of patterns and processes of religious and moral identity formation of individuals and communities. The research program aims at fundamental theory development of transformations in four clusters, namely the literary-historical, systematic-theoretical, practical-empirical and the one of the science of religion. The programme includes both intradisciplinary and inter-disciplinary research within theology and religious studies. 3. The provision of services to society and the Church In addition to education and research, the faculty's theological services consist of initiating and guiding the development of processes and structures, and advising and educating individuals and groups in a way that will deepen the meaning of the Christian tradition in the church, in institutions associated with the church, and in other societal institutions. As has already been stated, the faculty's core activities also involve a close cooperation with the Faculty of Religious Studies and several university and para-university institutes associated with the faculty (the Institute for Eastern Christian Studies, the Nijmegen Institute

71


for Missiology, the Titus Brandsma Institute, the Edward Schillebeeckx Foundation, the Institute for Catholic Education and the Special Chair for Religion and Gender), as well as with departments of other faculties such as the departments of History of Philosophy, Metaphysics and Epistemology, Philosophical Ethics in the Faculty of Philosophy, Medieval History and History of Catholicism, Middle Eastern Languages and Cultures of the Faculty of Arts, and Cultural and Religious Sociology and Cultural and Religious Psychology in the Faculty of Social Sciences.

6.3

Organization and Regulations

Organization The administration officers The Dean of the Faculty of Theology, Prof. dr. Ben Vedder. The Director of Education, dr. Christoph Hübenthal, is responsible for the M.A. programme. The Course Coordinator Theology, dr. Christoph Hübenthal, is responsible for the implementation of the admission procedure and for the implementation of the curriculum. The director of management of the Faculty of Theology, Charles Herwijn, MSc, is responsible for all extra-curricular facilities and services. The coordinator of the International Office, Ms. Godelief de Jong, M.A.. The student advisor, Ms. Jeannette Wolff, M.A., is responsible for study advice and registration of study results. Examination committee for Intercultural Theology The examination committee is in charge of organizing and coordinating the examinations. Its duties in this regards are as follows: 1. appointing the examiners; 2. laying down rules for the smooth conduct of preliminary examinations; 3. laying down guidelines and instructions for examiners for determining the results of preliminary examinations; 4. determining the results of the examination; In addition the examination committee fulfills certain functions regarding the admission of M.A. courses. In the case of incompatible bachelor's courses, for example, the committee judges whether admission requirements for a M.A. course have been satisfied. Examination Committee: Chairman: prof. dr. Chris Hermans Secretary: ms. Jeannette Wolff, M.A.

72

6 MASTER THEOLOGY

Regulations and Guidelines Tuition and Examination Regulations (T.E.R.) For the complete T.E.R., please visit our website: www.ru.nl/theology > education > Tuition and Examination Regulations Communications As far as possible, students will receive most of the essential information through Blackboard (http://blackboard.ru.nl/). Blackboard offers a special service to which every student is connected. You will therefore receive information on education and general information on faculty matters by means of this service. Make sure therefore that you consult Blackboard on a regular basis. To ensure that you receive all the information, you are obliged to use your university email account ([email protected]). Students should either use this account or have university email messages forwarded to another address. Further information on this can be found at www.ru.nl/kiss under 'FAQ'. If you have any questions or problems with your KISS account, please contact the Central Student Desk (024 361 23 45) or send an email to: [email protected]. Penalty stipulation Registration through KISS for courses, papers/projects and all interim exams (including resits) is compulsory. If you do not register in time or according to the regulations, this may have consequences for you. a) Registration for lectures You should register electronically through KISS no later than 7 days before the start of each course at: www.ru.nl/kiss. If you register too late, you need to pay a € 5 fine to the student administration office. Your enrollment will be processed only after you have paid this fine. If there is insufficient enrollment, courses may be cancelled or the number of face-to-face instruction hours of a specific programme component may be reduced. Students who do not comply with registration regulations also run the risk that they will not be able to obtain a study guide, reader or other instructional materials. Students who have not registered for lectures will be the last to receive a course guide. b) Registration for interim exams and papers Students must register at least 7 days before an interim exam (or resit) or the submission date of a paper/project or take-home interim exam at: www.ru.nl/kiss. If you register too late and still want to take the interim exam, the teacher may add your name to the list of participants. After completion of the interim exam, you will then need to pay a € 5 fine to the student administration office. The exam result will be processed only after you have paid this fine. Interim exams and resits take place in the examination weeks specified in the academic year timetable in the back of the guide. Dates and times of the interim exams will be posted on the website well in advance. If no candidates have registered 7 days before the date on which the interim exam is scheduled to take place, the interim exam will be cancelled. This will mean that the resit will be the only possibility for taking the interim exam in the academic year concerned.

73


Papers/projects that are not submitted on the first submission date may be submitted on the second submission date. Papers/projects submitted to the teacher in the interim period, will only be assessed after the second submission date. There will be two opportunities for taking interim exams; this applies to all programme components. Students are strongly advised to take advantage of the first interim exam opportunity. If you take only the second opportunity, you will have no opportunity to do a resit. Registration for full-time and part-time education As a rule, full-time students are required to take courses from the full-time study programme and part-time students are required to take courses from the part-time study programme. This rule applies except when individual arrangements have been made or will be made with the student administration office. This rule may be waived in a transitional period that lasts no longer than three years, from 1 September 2007 to 31 August 2010. Students who want this rule to be waived should submit a well-reasoned request to the student administration office to this end. The student administration office will evaluate the request, and when in doubt, will seek advice from the study programme coordinator. Valid reasons are for example: 1. When arrangements have been made with an employer for a period of time that falls within the term of this transitional period (proof required). 2. When family circumstances prevent the application of this rule, i.e. when circumstances relating to the health of one or more family members, which are known to the faculty (student advisor), have already made it necessary for the student to opt for a 'mix' of the part-time and full-time programmes. Registration for Master's degree programmes You can only enroll for Master's degree courses if you have completed your Bachelor's degree programme and have been registered for the Master's degree programme or if you still have only 20 ECs or less to obtain to complete your full Bachelor's degree programme. If the latter is the case, you may submit an application to the student administration office for permission to take the Master's degree programme. The required application form can be downloaded on Blackboard > formulieren. Attendance obligation As far as tutorials and practicals are concerned, students are obliged to attend at least 4/5 of the number of meetings. With regard to programme components in which independent learning is central, attendance is obligatory for those components that have been described as tutorials or seminars. Attendance of lectures is strongly advised. Regulations for optional components In the second and third years of the Bachelor's degree programme in Theology and Religious Studies, in the research specialization of the Master's degree programme in Religious Studies, and in the Master's degree programme in Intercultural Theology, students need to acquire credits in modules that are not part of the fixed curriculum.

74

6 MASTER THEOLOGY

Each year, students are required to choose a combination of courses in consultation with the student advisor. To this end, they should use a form that can be submitted to the educational secretariat and may be adjusted annually. The form can be downloaded on Blackboard > formulieren. Students need to choose courses at an intermediate or advanced level, which together constitute a coherent whole and correspond with the students' development and interest. The Faculty of Religious Studies offers a special programme of optional courses. One option is, for example, studying the basic language of one of the world religions. (see also the chapter on 'other courses' in the course catalogue for all optional courses offered by the faculty.) Exemptions Exemption from a particular examination subject is possible if a student has taken this subject at another institute of higher education, and if the content, level and study load of this subject corresponds with the content, level and study load of this subject offered by Radboud University Nijmegen. For proper assessment of exemption applications exemption, the Examining Board may seek advice from the subject teacher concerned or the study programme coordinator. The exemption application form can be downloaded on Blackboard > formulieren. The completed and signed form should be submitted to the student administration office. Examination regulations Master's degree programme The student should always keep in mind that the graduation process will take at least two months and should visit the student advisor or student administration office well in advance of this two-month period. The student will receive extensive information on the procedures involved. The Examining Board will start the assessment procedure and will ultimately decide to grant the diploma if all requirements have been met. The student should subsequently submit the written statement from the Examining Board, together with his/her student card, ID and Bachelor's diploma (or any other diploma on the basis of which he/she was admitted to the Master's degree programme), to the University Examinations Office (Comeniuslaan 4; opening hours on weekdays: 10.00-12.00 hrs). The final examination during which the Master's thesis needs to be defended will take place about four weeks after the application has been submitted to the Examinations Office.

6.4

Participating Institutes and Chairs

The Titus Brandsma Institute (TBI) The Titus Brandsma Institute is a research institute for spirituality. It was established in 1968 by the Order of the Carmelites and the Radboud University Nijmegen. Approximately thirty staff members work at the Institute. The aim of the Institute is 'the promotion of the scientific practice and study of the theory of religious experience and spiritual life'. The Institute has a private legal status. It is an independent foundation embedded as a parauniversity institute in the organizational structure of the university. The university guarantees the availability of accommodation and the use of its facilities. The institute cooperates with several departments of the university. With a view to education

75


and research in spirituality, the institute has agreed to collaborate with the Faculty of Theology. Titus Brandsma The institute was founded to foster the scientific activities of Titus Brandsma in the field of spirituality and mysticism. From the moment that the Radboud University Nijmegen was founded in 1923 until his death in Dachau in 1942,Titus Brandsma, Carmelite and journalist, was Professor of Philosophy and History of Spirituality, specialized in the Mysticism of the Low Countries. From 1932 to 1933, he was rector of the university. Because of his efforts to keep the Catholic education and press free from the influences of National Socialism, he was arrested by the Nazi regime in 1942 and deported to the concentration camp at Dachau. Here he died as a martyr of the Church. Titus was a striking personality who gave a courageous testimony of an enlightened and selfless faith in the dramatic years of the Second World War. As a result, his office and work has gained special significance. In 1985, he was beatified by the Church. Academic Research Research at the Titus Brandsma Institute concerns the following areas: the Principles of Spirituality, Spirituality of the Old Testament, Spirituality of the New Testament, Spirituality in Liturgy, History of Christian Spirituality, Spirituality Sources of Religious Life, Modern Spirituality, and Spiritual Direction. Teaching and services The staff of the Titus Brandsma Institute provide teaching in spirituality at several universities and institutes of higher education. The institute has its own three-year course in spiritual direction. In addition, a study week for Mysticism is organized each year and introductory courses in Spirituality and Mysticism are taught all over the Netherlands. Library and Publications To support research and teaching, the institute has a large specialized library on spirituality (approx. 90,000 volumes). The institute has its own international journal called Studies in Spirituality (with a series of supplements) and cooperates with Speling, a Dutch journal on spirituality. In addition, the institute edits several series: Psalmschrift (on the spirituality of the Psalms), Mystieke teksten en thema's (an edition of important mystic texts), the series Herbronning - Ad fontes - Kembali Pada 92. Asal (on spiritual sources) in several languages, and Fiery Arrow (a series on spirituality in English). Director: prof. dr. K.Waaijman Institute of Eastern Christian Studies (IVOC) The Institute of Eastern Christian Studies (IVOC) was established on November 1991, at the time of the major political changes in Eastern Europe. The institute aims to be a multidisciplinary centre of knowledge for Eastern Christian studies. Research and education at the institute are focused on the current developments within the churches of the Byzantine and Oriental traditions, in response to the forces of a multicultural and multiform society in Eastern Europe and the Middle East. The Institute realizes its objectives by means of scholarly research and education, by establishing special chairs in the sub-disciplines of

76

6 MASTER THEOLOGY

Eastern Christian Studies, by offering supplementary academic education, by its specialized library (25.000 volumes and 400 reviews), by its academic exchange programme Prospekt 2002, by publishing research methods and results in its review Het Christelijk Oosten and its monography series Eastern Christian Studies , as well as educational figures in its other series and periodicals. The Institute offers courses aimed at both graduate and postgraduate students, and people on early retirement in the framework of permanent education. The Institute works in close cooperation with other academic institutions at the Radboud University Nijmegen, and also with the Universities of Utrecht, Leiden, Lille, Leuven, Münster and Oxford, with the Keston Institute, with the Netherlands-Flemish Institute in Cairo, with a number of institutions in Eastern Europe and in the Middle East. The Institute offers introductory courses, doctoral workshops and lectures on Byzantine art, liturgy, spirituality, history, ecumenism, interreligious dialogue, theology, literature and language courses. Director: Prof. dr. Herman Teule The Nijmegen Institute for Missiology (NIM) Fully in line with the missionary study institutions of religious orders in the past, the Nijmegen Institute for Missiology presents itself as a centre of knowledge in the field of nonWestern Christianity, more particularly the history and current situation of the church and theology in Africa, Asia and Latin America, its principal aims being: 1. developing knowledge, by means of fundamental and applied research into the church and theology in Africa, Asia/Pacific and Latin America/Caribbean 2. transmitting knowledge by means of teaching and training, Internet and library, publications and documentation, as well as policy counselling and management. As an extension of these activities it concerns itself with development and transmission of knowledge about African, Asian and Latin American Christians in Europe, including such issues as globalization, migration, migrant churches and migrant theology. The Nijmegen Institute for Missiology is an independent foundation, instituted by the private initiative of some missionary institutes. It is, however, affiliated to the Radboud University Nijmegen, where it is also located. The institute is financed by means of long-term donations from religious institutes and funds acquired on a project basis. • At present the research programme being carried out concerns the relation between indigenous spirituality and sustainable development. • The courses given concern non-Western Christianity and North-South dialogue in Church and Theology. The library of the Nijmegen Institute for Missiology is fully integrated into the University Library of the Radboud University Nijmegen. The Nijmegen Institute for Missiology publishes a Newsletter, Occasional Papers and an own book series entitled Church and Theology in Context. See for more information: www.ru.nl/nim Director: Prof. dr. Frans Wijsen

77


Special Chair for Religion and Gender The Special Chair for Religion and Gender was established in 1983 as the Chair for Feminism and Christianity. It was the first chair for feminist theology worldwide and Catharina Halkes was the first person to hold that chair. In 2001 the Chair was renamed into Catharina Halkes Unie NKV Chair for Religion and Gender. The general aim of the chair is to offer courses in the field of feminist theology on graduate, undergraduate and PhD level and to coordinate and stimulate research in feminist studies in all the different subdisciplines of theology and religious studies. Special attention is given to the intercultural perspective and the relation between theological reflection and the actual situation of women in their different religious traditions and churches and societies worldwide. The Chair is related to the department of Systematic Theology and has a good cooperation with the other specializations so that students do have the possibilities to integrate the gender and feminist perspective in the other specializations too. Chair: Ms. prof. dr. Maaike de Haardt Chair for Catholic Schooling and Institute for Catholic Education In 1993 the 'Foundation the Catholic School' (Stichting de Katholieke School) established a chair for the study of possibilities and legitimation of catholic schooling, especially religious education, at the Faculty of Theology of the Radboud University Nijmegen. In close relation to this chair the Confederation for Catholic Primary Education (KBO) established the IKO (Institute for Catholic Education) as an institute for the innovation of education in 2001. The IKO has a twofold task, namely the development and implementation of knowledge about identity and religious education in catholic schools for primary education. The IKO is related to the Radboud University Nijmegen, where it is also located. It has been maintained by the Confederation KBO and the University. See for more information www.ru.nl/iko At present the research projects carried out by the IKO and the Chair for Catholic Schooling concern the collective and organizational aspects of school identity, normative professionalism in and curriculum renewal of the training of teachers for primary education, learning to understand biblical narratives in a realistic learning environment, partnership between catholic schools and parents, inspiring practices in catholic schools in the Netherlands and interreligious learning in catholic schools. The modules given on behalf of the chair concern the professional ethics of teachers (for the students of the teacher training centre of the Radboud University (ILS)) and interreligious education in catholic schools. Director of IKO: prof. dr. Chris Hermans

78

6 MASTER THEOLOGY

6.5

Student facilities

International Office The coordinator of the International Office provides information about criteria and procedures of admission and mediates in obtaining residence permits, housing, student grants and insurances and refers students, if necessary, to other offices of the faculty or university. Coordinator: Ms. Godelief de Jong, M.A. Residence permit 1. For residents of countries outside the European Community, the External Relations Office of the University will start the appropriate procedure for obtaining an authorization for temporary stay. These applicants are strongly advised not to contact the Dutch embassy or consulate in their country. 2. To be eligible for this authorization, one must hold a valid passport, prove that one is accepted by the university, have sufficient financial resources, a legalized birth certificate, have a doctor's certificate of good health, be insured against medical risks and have sufficient financial means to pay for a return ticket home. 3. Students arriving in the Netherlands without an authorization for temporary stay will immediately be forced to return to their country of residence. Coordinator: Ms. Godelief de Jong, M.A. Student grants The master programme Intercultural Theology is recognized by the Netherlands Fellowship Programme, which is part of the Dutch Government's Development Cooperation. Applicants from 56 developing countries or countries in transition may apply for fellowships through the Dutch Embassy or body representing the Netherlands in the country concerned. Further information about the Netherlands Fellowship Programme can be obtained from the embassy or from the NUFFIC website: www.nuffic.nl. Coordinator: Ms. Godelief de Jong, M.A. Tutor system All students are assigned a personal tutor who will remain their personal tutor during the first year. The personal tutor is a member of the academic staff, usually from the chosen field of specialization. As a rule tutor and tutee meet twice per period (six weeks). Additional meetings can be arranged at the request of either tutor or tutee. The tutorials will focus on the progress of the tutee's studies and any factors that may impede progress. The tutor will advise the tutee on all matters and will help the student to overcome his or her difficulties. If necessary, the tutor will act as an intermediary between the tutee and any of the university agencies to arrange specialist help in certain areas. In the second year students' tutorials are conducted by their respective departments. In the case of Ph.D. students their supervisors will act as tutors. Coordinator: dr. Gian Ackermans

79


The Nijmegen College The Nijmegen College offers accommodation primarily for members of religious institutes and dioceses. It functions complementary to the programmes of the Master Intercultural Theology in the sense that its members not only study theology from an intercultural perspective but also try to build an intercultural community. Moreover, the Nijmegen College understands itself as a school of 'religious life' in a strongly secularized society. For this purpose it offers communal prayer, spiritual direction and personal supervision. Mutual help with respect to the study and shared responsibility in housekeeping are presupposed. Bishops and religious superiors who choose for the Maser Intercultural Theology for the further study of their students are requested to consider participation in the Nijmegen College. This, of course, does not apply to religious institutes that have religious communities in Nijmegen or its surroundings. To be admitted to the Master Intercultural Theology, students make a request together with the admission to the Master Intercultural Theology. The coordinator of the International Office will decide on the admission, after consultation with the rector of the Nijmegen College. Rector: dr. Joop Vernooij Coordinator: Ms. Godelief de Jong Student pastors The student pastors envisage providing activities for students' personal and religious guidance. The pastors are also available to advise students on questions and choices regarding their attitude to life, faith, studies and future plans. These duties are incorporated into the induction period, masses, discussion groups, meditation, individual assistance and guidance. Coordinator: dr. Elisabeth Hense, T.O. Carm. Counsellor Since 1985 the Radboud University Nijmegen has provided counsellors on sexual intimidation for both staff and students. The student counsellor is one of the student deans. The counsellor's task is to listen to complaints, help to find solutions, and report annually to the College of Management. In 1992 the College of Management compiled rules for cases of sexual intimidation. These rules are contained in an appendix to the Vademecum for Radboud University students. The College of Management has also appointed a counsellor for minority groups. The student counsellor is one of the student deans. The counsellor's task is to have talks with individuals who feel that they are victims of discrimination and to find a solution in collaboration with the affected party. Counsellors: Ms. R. Stuut, Mr. A. Buiks

80

6 MASTER THEOLOGY

6.6

Master of Theology

Profile and objectives of the M.A. programme The aim of the two year M.A. programme is to develop advanced knowledge, skills, and attitudes necessary for the scholarly study of the Christian tradition in the late-modern society. The programme is accessible for students possessing a B.A. degree in theology or an equivalent qualification. The master programme continues the bachelor programme. Whereas, however, the bachelor programme is intended to provide broad knowledge en methodological skills, the master programme aims at both advanced familiarity with the central assignment of theology and intensive practising of the appropriate skills. Theology, in that respect, can be defined as a hermeneutical, systematic, critical and constructive reflection on Christian faith in diverse contexts and this reflection is carried out by means of common scholarly and scientific methods. The tension between particularity (being tied to a particular culture) and universality (claiming to be meaningful for everyone), which is characteristic of Christian faith, forms the central focus of the Nijmegen theological master programme. In disciplines such as exegesis, systematic theology, spirituality, empirical-practical theology or intercultural theology this tension will be examined in various ways. Of course, the diachronic and synchronic plurality of contexts within which Christianity manifested itself and still manifests itself will be taken into consideration. The main focus, however, will be the research on late-modern societies which, as such, show an enormous plurality of cultural expressions. This alone provides sufficient challenges for theology in general and for a theological master programme in particular. The programme aims to reach: 1. Thorough insight into the empirical, hermeneutical, systematic, critical and constructive assignment of theology and the scholarly and scientific methods required to fulfil this assignment. (b) Thorough insight into the history and the contemporary situation of Christianity, with regard to authoritative texts, its doctrinal content and the practices within which it manifests itself. (c) Thorough insight into the diverse contexts within which the meaning of Christianity was and is expressed, particularly the context of the late-modern society. 2. Differentiated and (relatively independent) application of the aforementioned insights in appropriately describing, analyzing and synthesizing a new problem within the framework of (guided) research. 3. Independent judgement with regard to societal, ecclesiastical and/or theological trends on the base of a well-reasoned and synthesizing synopsis of the attainments 1(a-c). The judgement is developed by collecting, interpreting and evaluating relevant information in the light of internal and external criteria that are independent and academically sound. 4. Oral and written communication with a specialized and a non-specialized public about the analysis, synthesis, and evaluation of specific phenomena within Christian tradition and its contexts.

81


5. Having the learning skills for independently reproducing, understanding, interpreting, analyzing, and evaluating new information about the Christian praxis of faith in its contexts, and that within the specific professional setting of a theological researcher or within divergent professional functions. Admission to the M.A. Programme Admission requirements for the M.A. Programme 1. The applicant for the M.A. programme should have the degree of Bachelor in Theology from the Radboud University Nijmegen or an equivalent degree from another Dutch university. Students that do not meet these requirements should have taken a set of courses that corresponds to the Nijmegen B.A. programme. The Examination Committee will determine whether or not this requirement is satisfied. 2. An adequate command of English is required for participation in the tuition and preliminary examinations. This requirement is satisfied if the student can submit a testimonial of a TOEFL test, certifying a minimum score of 550 (paper test) or 213 (computer test), plus an Essay Rating of at least 4.5, or an IELTS with a minimum required overall score of 6 and 5,5 for Writing. a. Applicants will be exempt from providing an English language test score if they are native speaker of English or if they have a university degree in English Literature. Applicants are considered to be a native speaker of English if they are from Australia, Canada, Ireland, New Zealand, Singapore, UK, USA or South Africa. b. Applicants who have obtained their Bachelor degree in an English taught programme are considered to be proficient in English and do not need to provide an English language test score. c. Applicants who have completed a three years Bachelor programme at a Dutch university are considered to be proficient in English and do not need to provide an English language test score. Admission procedure for M.A. applicants 1. Applicants must submit a completed application form to the coordinator of the International Office, together with certified photocopies of their degree certificates and diplomas, a photocopy of their passport, a doctor's certificate of good health, and the documents requested above. If these documents are not in English, an authorized translation should be provided. 2. These documents will be sent to the members of the Examination Committee of the M.A. programme. They will determine whether or not the admission requirements are met. 3. The Examination Committee will formulate an advice concerning the admissibility of the candidate. On the basis of this advice the Dean of the faculty decides whether or not the applicant can be accepted. 4. If the applicant is accepted, he or she will receive an Admission Letter from the Dean of the faculty. Note: Students applying for student grants must submit their application before

82

6 MASTER THEOLOGY

December 1st. Students applying for admission (without applying for a grant) must submit their application before May 1st. Structure of the curriculum The courses listed below (groups 1-3) will be given each academic year. Their content changes yearly and is based on the teacher's current research. By means of this a close relationship between teaching and research is guaranteed. For each course there is a general description related to the overall programme's profile. This general description will be supplemented by a more specific description every year. group 1: Old Testament exegesis, New Testament exegesis, history of church and theology, spirituality group 2: philosophy of religion, fundamental theology, dogmatics, theological ethics group 3: empirical-practical theology, liturgy, intercultural theology, religious studies / theology and gender (yearly alternating) In the first year the student chooses 8 courses (= 40 EC) out of the regular programme. Among these courses there has to be at least one out of each group. Additionally the student can freely choose how to fill in another 20 EC. In the second year the student chooses 6 courses (= 30 EC). At least 3 courses must be taken out of the group to which the discipline of the master-thesis belongs. The master-thesis counts for 20 EC. Additionally the student can freely choose how to fill in another 10 EC. Master thesis With his or her thesis the student shows the skills necessary to carry out academic research. This means that the student is able to think and write independently, critically, methodically and systematically. The student has to demonstrate by means of a logically structured argument that he or she has insight in the theme under consideration and one or more methods necessary for an academic approach of this theme. Thesis requirements are divided into (formal) requirements and (evaluative) requirements. This distinction affects the evaluation procedure. The requirements stipulate minimum standards that have to be met before the dissertation will be considered for (further) substantive evaluation. If in the permanent examiner's view the dissertation fails to meet (one of) the requirements, it must first be amended in that respect. The criteria determine the substantive evaluation and the eventual mark assigned to the dissertation. In contrast to the requirements, they are such that a dissertation can comply with them to a greater or lesser degree. The master thesis has to be completed not later than 8 weeks before the final exam takes place. The workload (including both preparations and the actual writing of the thesis) is estimated to 700 hours, which is equivalent to 20 EC.

83


In the first semester of the year 2009-2010 a course on thesis writing will be offered. For more information on this course, see the paragraph 'Description of the modules offered in the M.A. programme'. For more information on the master thesis (e.a. the aim, the requirements, the criteria), see www.ru.nl/theology > 'education' > 'M.A. thesis'. Curriculum Year 1 and 2 The codes of the following courses will change every year, with the exception of the codes for Science of religion and Feminist Theology. In the year 2009-2010 The codes starting with MTH1.. will be used. Course Exegesis of the Old Testament Exegesis of the New Testament History of church and theology Spirituality Philosophy of religion Fundamental theology Dogmatic theology Theological ethics Practical theology Liturgical studies Intercultural theology Science of religion* or Feminist theology * Total

Code MTH105 / MTH205 MTH106 / MTH206 MTH107 / MTH207 MTH108 / MTH208 MTH109 / MTH209 MTH110 / MTH210 MTH111 / MTH211 MTH112 / MTH212 MTH113 / MTH213 MTH114 / MTH214 MTH115 / MTH215 MTH116 MTH117

EC 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 60

* These courses will be offered in alternating years. In the year 2009-2010 it will be the course Science of religion. See the paragraph "Structure of the curriculum" in this chapter for the rules and guidelines on how to choose courses from the list above.

84

6 MASTER THEOLOGY

Description of the modules offered in the M.A. programme

How to write a thesis

Course ID Credits Lecturer Contents

0 drs. A.F.A. Baars In the process of writing a thesis one can be confronted with a variety of problems; "I can't get a grasp on the subject", "I blink once and the week is already over", "What do I write?". "When is it good enough?". Often at the base of these problems is the underlying assumption that writing a thesis is basically choosing a subject and just writing about it page after page. In reality the thesis should be seen as a project in which the student is project leader. As project leader the student is responsible for a large number of activities other than writing, such as orientating on a subject, meeting with experts, making a project plan, gathering and structuring information etc. The objective of this course is to define the thesis project and make clear what activities the student should undertake and what dangers he should be weary of. Specific theory is combined with practical exercises to help the student become a good project leader.

Exegesis of the Old Testament Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives

Contents

Literature

MTH105 5 prof. dr. E.J. van Wolde lectures and seminars mid-term papers and final paper Bachelor theology 1. The student acquires knowledge and insight in the history of the ancient Near East and the historiographical discussions. 2. The student is able to interpret the historical data as elements of the historical framework of thinking in which biblical texts originate. 3. The student is able to analyse biblical texts. 4. The student is able to relate the results of the analysis of the biblical texts to the results of historiographical research. This course consists of two parts. The first part deals with the historiography of the ancient Near East. The main historical periods in the ANE from 1200 till 330 BCE. will be discussed, including the history of Canaan, Israel and Judah. Full attention will be paid to the kind of argumentation, source treatment and differences in ideological positions of the historiographers. In the second part of the course Hebrew biblical texts will be analysed and evaluated in the light of the earlier provided historical framework. Will be announced later.

85


Exegesis of the New Testament

Gospel of John Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents

Literature

MTH106 5 prof. dr. J.G. van der Watt lectures/seminar Written exam. Bachelor Theology, reading knowledge of NT Greek. The purpose is to analyse the gospel of John within its social, historical and theological framework. Exegesis of one of the source texts of Christianity, namely the Gospel of John. This document will be studied within its social, literary and historical contexts. The theological message will be analised and the major theological themes will be described and interrelated. J. van der Watt, Introduction to the Gospel and Letters of John, Edinburgh: T&T Clark, 2007. Additional reading work will be mentioned in class.

History of church and theology

Course ID Credits Lecturer Examination Prerequisites Objectives

Contents Literature

86

MTH107 5 prof. dr. J. van Oort Written examination Bachelor Theology, Religious Studies, History, Classical Languages The course aims at providing an introduction to the development of Christianity and Church during the first five centuries CE, a development in which Gnostic currents have played an important part and, in some respects, even a decisive role. In actual fact, the historical development of the Christian (Catholic) Church is only comprehended by those who have a more than superficial knowledge of the many challenging Gnostic currents (and even rivalling Gnostic churches). Introduction to Early Church History, with special emphasis on ‘Church and Gnosis' 1. Everett Ferguson, Church History, Volume One: From Christ to the Pre-Reformation. The Rise and Growth of the Church in Its Cultural, Intellectual, and Political Context, Grand Rapids, Michigan USA: Zondervan Publishing House 2005, $ 29.99 (ISBN 978-0-310-20580-7); 2. Kurt Rudolph, Gnosis. The Nature and History of Gnosticism, San Francisco: Harper and Row Publishers 1987, $ 14.95 (and reprints: ISBN 978-0-06-067018-5; or its German equivalent); 3. Reader with some essential texts.

6 MASTER THEOLOGY

Spirituality

Variations on discerning the spirits Course ID MTH108 Credits 5 Lecturer dr. E.H. Hense Teaching method Lectures and presentations Examination Papers Prerequisites B.A. in theology / religious studies Objectives Advanced knowledge in literature about discerning of the spirits Contents From St. Paul onwards discerning the spirits has been an important motif in the tradition of Christian spirituality. What is meant by discerning the spirits can only be shown against the backdrop of an extensive hermeneutic. In this course we will study different authors who wrote about discerning the spirits. Starting with Paul, the Didache, First Clement, the Letter of Barnabas, Shepard of Hermas, First John we will continue with De principiis of Origin, Vita Antonii of Athanasius and different writings of e.g. Cyrill of Jerusalem, Evagrius Ponticos, Pseudo-Macarius, Augustin, John Cassian, Diadochus of Photike, Benedict of Nursia, John Climacus and Gregory the Great. In our time, which is far removed from these authors, the interest in and need for discernment of the spirits is illustrated by the call for spirituality in education, at the workplace, in business, in health care and in the arts. Here, the discernment of the spirits focuses on the inner purpose and meaning in these fields of life. This course goes back to ancient texts for (1) grasping what is the intention of discerning the spirits and (2) asking how discernment of the spirits can continue to shape Christianity in our days. Literature Blackboard

Philosophy of Religion

Philosophy and religion in the need of each other Course ID MTH109 Credits 5 Lecturer dr. G.A.J. Steunebrink Teaching method Lectures and presentations. Examination examination by a series of essay questions. Prerequisites Bachelorexamination Objectives The knowledge of the fundamental issues of philosophy of religion. Contents For many people religion and philosophy are its opposites. When you are religious, you don't need philosophy, when you are a philosopher you don't need religion. But from its beginning Greek philosophy no only criticized religion, but tried to be a better religion itself. From its beginning Christianity felt not only attacked by Greek philosophy but supported by it at the same time. In my opinion both need each other for the sake of the right understanding of the human predicament. We will elaborate on this thesis by describing the development of the 87


Literature

relation between Greek philosophy and Christianity in patristic and scholastic times. This development had as its result a very specific form of philosophy of religion called 'natural theology'. This types of thinking reflects on the proofs of Gods existence, the immortality of the soul as philosophical doctrines that precede faith. Then we will focus on the philosophy of religion in modern times, especially on Hegel. He is the first philosopher that used the term 'philosophy of relígion'. He is the first one too that integrated non-Christian religions in his thinking, although still in a euro- and christocentric way. He especially stresses the fact that philosophy and religion need each other. The last part of the lectures we will dedicate to modern positions of thinkers like Rudolf Otto, Karl Jaspers and Charles Taylor. We will focus on the relation between religious experience and rationality and the relation between the world religions and philosophy. a reader will be provided.

Fundamental Theology Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Objectives

Contents

Literature

MTH110 5 prof. dr. A.J.M. van den Hoogen classroom discussions written exam The aim of this course is to be able to make a critical assessment of the characteristics of some recent approaches of doing fundamental theology in conversation with some trajectories in studies of humanities. This course introduces in recent research within the field of fundamental theology. During 2009-2010, this course is focused on questions about aesthetic interests in doing fundamental theology and their implications for approaching questions of forms of spirituality. Why has the meanwhile classical focus of research on forms of thought (Metz) to be enlarged by research on aesthetic forms and forms of spirituality? During August 2009, a reader will be submitted to Blackboard.

Dogmatic Theology

Naming and Thinking God in Modernity. Religion & Politics, The Law & Religion Course ID MTH111 Credits 5 Lecturer prof. dr. G. Essen Teaching method Lectures, presentations, and seminar Examination Students have to present a subject and have to write a paper. Prerequisites Students should have a bachelor degree in theology or a comparable qualification. Furthermore they should be acquainted with systematictheological thinking. Objectives After having finished the course, students are familiar with important 88

6 MASTER THEOLOGY

Contents

Literature

approaches in the field of systematic theology to conceptualize the complex relationship between religion and secular state in the framework of modernity. This course will critically explore how religions define their position within the framework of the modern constitutional state and secular civil society. At the center of the historical and systematic analysis are religion-related norms in continental European and US American constitutions: religious freedom, separation of state and church. But within this seemingly simple framework lurks a host of complexities and unanswered questions. We are interested in the effects of various secular political actions on religious organizations and people. We have to discuss the genuinely theological patterns of argumentations, which allow Christianity to be constructively involved with the secular moral and legal orders that are fundamental to modern constitutions. Furthermore we will read and discuss theories of modernity, which address controverse and hot items like this: Prepolitical Foundations of the Constitutional State? (J. Habermas), Public Use of Reason by Religious and Secular Citizens (J. Rawls)? The Dialectics of Secularization. On Reason and Religion (J. Ratzinger) A reader with relevant literature will be handed out in the beginning of the course. J. Habermas, Between Naturalism and Religion. Philosophical Essays, Cambridge et al. 2008 (selected articles concerning our subject); J. Rawls, the Law of Peoples. With "The Idea of Public Reason Revisited", Cambridge et al. 4th printing, 2002, 129-180; J. Habermas, J. Ratzinger, The Dialectics of Secularization. On Reason and Religion, San Francisco 2006.

Theological Ethics

The Concept of Justice Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents

MTH112 5 dr. C. Hubenthal Lectures, presentations, and seminar. Students have to write a paper. Students should have a bachelor degree in theology or a comparable qualification. Furthermore they should be acquainted with ethical thinking. After having finished the course, students are familiar with important theological and philosophical approaches to conceptualize justice as virtue and as social order principle. Among the moral concepts Christian theological ethics is dealing with justice is one of the most prominent. In some respect, it can be viewed as one of the key terms of Old and New Testament ethics. In the philosophical and theological tradition it counts, on the one hand, as one of the cardinal virtues, on the other hand it is also regarded to

89


Literature

be the supreme order principle according to which societies have to be arranged. The course aims at examining some of the biblical, traditional and current views on justice and tries so to achieve a more clear picture of the concept. A reader with relevant literature will be handed out in the beginning of the course.

Practical Theology

Religion, Violence and Generalized Trust Course ID MTH113 Credits 5 Lecturers dr. C.J.A. Sterkens, prof. dr. J.B.A.M. Schilderman Teaching method Hoorcollege/werkcollege Examination Written examination. Contents Religious (and ethnic) identification is able to influence support for collective violence, especially in areas with a history of manifest conflict. This course extensively discusses the contested relationship between religious convictions and (latent) conflicts, while taking into account theoretically relevant contextual variables at individual and societal level. Much research has focused on the retrospective investigation of large-scale incidents. Different explanations are given of this era of violence: long-lasting ethnic tensions, migration, economic competition, political marginalization, interventions by foreign power groups, and the operation of private militias that have filled the power void created by a weak or retreating state apparatus. However, rather than studying manifest communal conflicts in the field, this course focuses upon latent conflicts that may vary from: avoidance of contact between ethno-religious groups within the society at large, to support of different levels of what is sometimes called 'religious violence'. Latent conflicts tend to strengthen in-group solidarity and social exclusivism, thus creating major rifts between opposing groups. The relation between religion and conflict, is discussed from the perspective of an integrative theory of intergroup conflict, in formulating and empirically testing hypotheses for explaining crossreligious and inter-individual differences of latent conflicts. Apart from the lectures, students will be asked to summarize papers and write short reflections, and to actively participate in discussions. Literature Sterkens C., Anthony F.-V. (2008). A Comparative Study of Religiocentrism among Christian, Muslim and Hindu Students in Tamil Nadu, India. In: Journal of Empirical Theology 21 (2008-1). p. 32-67. Sterkens C., Hadiwitanto H. (2009). From Social to Religious Conflict in Ambon. An Analysis of the Origins of Religiously Inspired Violence. In: Sterkens C., Machasin M., Wijsen F. (eds.). Religion, Civil Society and Conflict in Indonesia. München: Lit Verlag. p. 59-85.

90

6 MASTER THEOLOGY

Liturgical studies

Religious rituals in various cultural contexts Course ID MTH114 Credits 5 Lecturer dr. T.H. Quartier Teaching method Lectures and class papers by students Examination Written examination. Objectives The aim of the course is that students get to know the recent liturgical and ritual concepts about ritual in relation to its cultural context, develop abilities in using the method of participant observation, and learn to reflect on their own background from a theological point of view. Contents Ritual is as one of the basic features of each religion and important for the religious practice of believers. As religion can be interpreted as a cultural system (Clifford Geertz), ritual is as such also a cultural phenomenon. For this reason it is important to investigate the cultural form and position of religious rituals in their cultural contexts. As today people are confronted with the challenge of a multicultural society, the question needs to be asked how religious rituals can be given shape in various cultural contexts. Does the liturgical concept of inculturation offer a possibility? Or are other concepts from Ritual Studies as Ritual Criticism (Ronald Grimes) more fruitful? In this course we will analyze rituals relying on concepts from Ritual and Liturgical studies. Those concepts can be helpful for every students to analyze their own ritual background. The main focus of the course will be on rites of passage. Students develop instruments to do research on concrete rites of passage from their own cultural context (observation schemes). The rites which are brought in by the students will be reflected on theologically. Literature Reader

Intercultural Theology Course ID Credits Teaching method Examination Prerequisites Objectives

Contents

MTH115 5 Lecture & seminar. Written exam. Bachelor in Theology. 1. The student is able to describe and comprehend the relations between the main concepts regarding world Christianity and interreligious communication. 2. The student is able to apply these concepts to concrete issues in various contexts, and analyse and evaluate them from the perspective of the dialectics between particularity and universality. 3. The student is able to synthesize some concepts and apply them to a specific problem in his or her country of origin in verbal and written communications. Due to mission and migration, Christianity has become a global 91


Literature

religion. At the beginning of the 20th century, two thirds of all Christians lived in Europe and North America; at present three quarters of all Christians live in the southern hemisphere, where local theologies emerge. Whereas the process of enculturation continues because spiritual decolonization is not yet complete, there is also a search for a common ground where theologians from various cultural and religious backgrounds meet. This is what intercultural theology is all about; it is theology from the perspective of the interconnectedness of cultures and their religions. Under the umbrella of intercultural theology three traditions merge: mission studies, ecumenical studies and religious studies (as far as practiced within a Faculty of Theology). Reader. Scheuerer, F. 2001. Interculturality. A challenge for the Mission of the Church. Bangalore: Asian Trading Corporation.

Science of religion

Methods and Principles Course ID MTH116 Credits 5 Lecturer prof. dr. G.A. Wiegers Teaching method Seminar Examination Paper. Prerequisites BA theology or Religious Studies Contents The student will be introduced on an advanced level to the methods and principles of the Science of Religion. The course is structured as follows: In the first half the methods and principles of the science of religion will be discussed on the basis of a selection of key essays in which methods and principles are discussed. Fundamental issues are such questions as 'what is religion', how can it be defined, what is science of religion and what is its relation to theology? What are current theoretical and methodical interests in the field, etc. The student then chooses a research theme, which under the guidance of the supervisor will be developed into a research paper, and in which these fundamental issues are dealt with. The second half of the course is devoted to discussions of the work-in-progress of the students. The subject of the paper is chosen in agreement with the supervisor, and is usually chosen from among the research themes of the researchers of the research group Trajectories of Religiosity, viz. the department of comparative religion. Only with permission of the supervisor another research theme can be chosen. Literature Reader

92

7 MASTER THEOLOGIE JAAR 3: GEESTELIJKE VERZORGING

7 Master Theologie jaar 3: Geestelijke Verzorging 7.1

Profiel, doelstellingen en eindtermen

De masteropleiding Theologie is een driejarige, Engelstalige (met één jaar Nederlandstalige beroepsoriëntatie) opleiding gericht op de ontwikkeling van gevorderde kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die van belang zijn voor de wetenschappelijke bestudering van de christelijke traditie in laatmoderne wereld. Ze is toegankelijk voor bachelors in de theologie (of daarmee vergelijkbare bacheloropleidingen). De masteropleiding theologie bouwt voort op de bachelor theologie. Terwijl de bacheloropleiding is gericht op het verschaffen van brede inhoudelijke dan wel methodische kennis en vaardigheden, gaat het in de masteropleiding vooral om een verdiepte kennismaking met de centrale taak van de theologie en het intensieve inoefenen van de hierbij behorende vaardigheden (theologische vakvrouw- of vakmanschap). De taak van de theologie kan worden beschreven als hermeneutische, systematische, kritische en constructieve reflectie op het christelijke geloof in diverse contexten, waarbij deze reflectie doorgevoerd wordt met behulp van gangbare wetenschappelijke methoden. De spanning tussen de particulariteit (culturele gebondenheid) en universaliteit (betekenisclaim) van het christelijke geloof vormt de centrale focus van de masteropleiding theologie in Nijmegen. In vakken zoals exegese, systematische theologie, spiritualiteit, empirisch-praktische theologie en interculturele theologie wordt die spanning op veelvuldige wijze aan de orde gesteld. Daarbij wordt wel rekening gehouden met het diachronische en synchrone pluralisme van culturele contexten waarin het christendom zich ooit manifesteerde en nog steeds manifesteert. Het hoofdaccent komt echter op het onderzoek naar de laatmoderne maatschappij te liggen die op zich al een enorme pluraliteit van culturele verschijningsvormen bevat en daarom ook een voldoende grote uitdaging biedt voor de theologie in het algemeen en voor een theologische masteropleiding in het bijzonder. De opleiding is gericht op de volgende eindtermen: 1. (a) Grondige kennis van en inzicht in de empirische, hermeneutische, systematische, kritische en constructieve taakstelling van de theologie en de ervoor benodigde wetenschappelijke methoden. (b) Grondige kennis van en inzicht in de geschiedenis en de actuele situatie van het christelijke geloof, en dit met betrekking tot zijn bronteksten, tot zijn doctrinele inhoud en tot het gedrag waarin het zich manifesteert. (c) Grondige kennis van en inzicht in de veelvuldige contexten waarin de betekenis van het christelijke geloof tot uitdrukking werd en wordt gebracht, in het bijzonder de context van de laatmoderne maatschappij. 2. Gedifferentieerd en (relatief zelfstandig) toepassen van de onder (1a-c) genoemde kennis en inzichten door een nieuwe probleemsituatie adequaat te beschrijven, te analyseren en synthetiseren, binnen een (begeleid)onderzoek. 3. Zelfstandige oordeelsvorming aangaande maatschappelijke, kerkelijke en/of theologische ontwikkelingen op grond van een beredeneerde en synthetiserende synopsis van de onder

93


1(a)-(c) genoemde kennis en inzichten door relevante informatie te verzamelen en interpreteren, en deze te evalueren tegen de achtergrond van zelfstandig wetenschappelijk verantwoorde interne en externe criteria. 4. Mondeling en schriftelijk kunnen communiceren over de analyse, de synthese en de evaluatie van specifieke verschijnselen binnen de christelijke geloofspraktijk en haar contexten met een gespecialiseerd en niet-gespecialiseerd publiek. 5. Beschikken over leervaardigheden om zelfstandig nieuwe informatie aangaande de christelijke geloofspraktijk en haar contexten te reproduceren, begrijpen, interpreteren, analyseren en evalueren, en wel binnen de specifieke professionele context van een theologisch onderzoeker of binnen uiteenlopende professionele functies.

7.2

Toelatingseisen en instroomregelingen

1. Tot de opleiding wordt toegelaten de student die in bezit is van een bachelordiploma in de theologie behaald aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Het vakkenpakket van de student die niet aan deze eis voldoet, dient in beginsel overeen te komen met het Nijmeegse vakkenpakket, zulks ter beoordeling van de examencommissie. 2. Tot de opleiding wordt eveneens toegelaten degene die in het bezit is van een bewijs van toelating als bedoeld in art. 4.2 van OER. 3. Om het onderwijs te kunnen volgen en aan de examina deel te kunnen nemen, is voldoende beheersing van het Engels vereist. Aan deze eis is voldaan wanneer de student een certificaat van een TOEFL test kan voorleggen waaruit blijkt dat hij een score van minimaal 550 (paper test) of 213 (computer test) alsmede een Essay Rating van ten minste 4.5 heeft behaald. Aan deze eis is ook voldaan wanneer de student een certificaat van een IELTS test kan voorleggen met een minimaal vereiste totale score van 6 en een 5,5 voor writing. a. Studenten met Engels als moedertaal of studenten met een universitair diploma in English Literature hoeven geen certificaat voor te leggen. Studenten uit Australië, Canada, Ierland, Nieuw-Zeeland, Singapore, het Verenigde Koninkrijk, de Verenigde Staten of Zuid-Afrika worden geacht Engels als moedertaal te hebben. b. Studenten die een bachelordiploma van een opleiding hebben behaald die in het Engels wordt verzorgd, worden geacht over een voldoende beheersing van het Engels te beschikken en hoeven dus geen certificaat voor te leggen. c. Studenten die een driejarig bachelorprogramma aan een Nederlandse universiteit hebben gevolgd, worden geacht over een voldoende beheersing van het Engels te beschikken en hoeven dus geen certificaat voor te leggen.

94


7.3

Structuur

De in de onderstaande lijst genoemde modules (groep 1 t/m 3) worden elk academisch jaar aangeboden. De inhoud ervan verandert jaarlijks en bouwt voort op het actuele onderzoek van de betrokken docenten. Op die manier is gewaarborgd dat de opleiding nauw verband houdt met recente ontwikkelingen in het onderzoeksinstituut RST. Voor ieder vak bestaat één algemene inhoudelijke vakomschrijving die aansluit bij het profiel van de opleiding. Die algemene vakomschrijving wordt elk jaar aangevuld door een meer specifieke inhoudsopgave van de betreffende module. Groep 1: Exegese OT, Exegese NT, Geschiedenis van kerk en theologie, Spiritualiteit Groep 2: Godsdienstfilosofie, Fundamentele theologie, Dogmatiek, Theologische ethiek Groep 3: Empirische theologie, Liturgiewetenschap, Interculturele theologie, Godsdienstwetenschap/Theologie en gender (jaarlijks alternerend) In jaar 1 kiest de student(e) 8 modules (= 40 EC) waaronder ten minste één module uit elke groep dient te zijn. Daarnaast kan de student(e) 20 EC als vrije ruimte zelf invullen. In jaar 2 kiest de student(e) 6 modules (= 30 EC), waarbij ten minste 3 modules tot die groep dienen te behoren waarin hij/zij zijn scriptie gaat schrijven (specialisatie). Daarnaast kan de student(e) 10 EC als vrije ruimte zelf invullen. De masterscriptie telt 20 EC. In jaar 3 kiest de student(e) tussen een individuele onderzoeksroute die met de begeleidende docent(e) uitgestippeld wordt, de lerarenopleiding die binnen de FTH in samenwerking met het ILS verzorgd wordt, of het profiel geestelijke verzorging waarbij de student(e) aanschuift bij de variant geestelijke verzorging van de master religiestudies. Aangezien de student(e) al in jaar 2 een scriptie heeft geschreven, kunnen de 15 EC die voor de scriptie in GV staan, op een andere manier ingevuld worden. Keuzes die samenhangen met condities voor kerkelijke benoembaarheid zijn een verantwoordelijkheid van de individuele student die hiertoe met het desbetreffende genootschap en de daaraan verbonden ambtsopleiding contact kan opnemen.

7.4

Masterdiploma

De masteropleiding kan worden afgerond nadat alle verplichte onderdelen zijn afgerond, waarmee de student heeft bewezen de vereiste academische vorming te hebben verworven en de student het master (scriptie) examen met goed gevolg heeft afgelegd. Aan de student wordt de graad Master of Arts (M.A.) verleend, welke op het getuigschrift van het examen wordt aangetekend. De student houdt te allen tijde rekening met een minimale afstudeertermijn van twee maanden en meldt zich ruim vóór aanvang van deze twee maanden termijn bij de studieadviseur/studentenadministratie. De student ontvangt een uitgebreide werkwijzer t.b.v. de procedures. De examencommissie start de beoordelingsprocedure en besluit tot toekenning van het diploma wanneer aan alle eisen is voldaan. De student meldt zich vervolgens met de verklaring van de examencommissie bij het Universitaire Bureau Examens (Comeniuslaan 4, werkdagen geopend van 10.00-12.00 uur). Naast deze verklaring moet de student zijn

95


collegekaart overleggen. Het examen waarbij de scriptie wordt verdedigd vindt plaats minimaal vier weken na aanmelding bij Bureau Examens. Judicium Voor meer informatie over de regels ten aanzien van het toekennen van de judicia, zie de website onder 'informatie voor studenten' > 'studiegidsen en OER'.

7.5

Master Religiestudies profiel B: Geestelijke Verzorging

Het curriculum kent naast beroepsstage, supervisie en scriptie een zestal modulen met overzichten die de grondslagen van de discipline bieden, taakinleidingen die de begripsvorming in functieaspecten van het beroep verhelderen en laboratoria waarin vaardigheden worden ingeoefend en onderzoekstaken worden uitgevoerd. Deze opleiding is geaccrediteerd door de beroepsvereniging van geestelijk verzorgers (VGVZ). Vak Grondslagen van geestelijke zorg Theorie van rituele expressie Laboratorium rituele expressie Ethische advisering: theorie en praktijk Theorie van religieuze counseling en diagnostiek Laboratorium van religieuze counseling en diagnostiek Beroepsstage Supervisie Terugkomdagen Masterscriptie Totaal

7.6

EC 5 5 5 5 5 5 15 15 60

Beschrijvingen van programmaonderdelen

Grondslagen van de geestelijke zorg


Beschrijving

96

Vakcode MTR105 MTR106 MTR107 MTR108 MTR109 MTR110 MTR125 MTR150

MTR105 5 prof. dr. J.B.A.M. Schilderman Hoorcollege (5 EC) Schriftelijk tentamen De student heeft kennis van en initieel inzicht in de disciplinaire en conceptuele grondslagen van geestelijke zorg en kan de professionele betekenis ervan aantonen voor de veranderende rol van religie in het publieke domein van de Nederlandse samenleving. Deze cursus biedt een inleiding in de begripsvorming over geestelijke zorg en beslaat twee delen.


Literatuur

In het eerste deel wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van geestelijke verzorging als een religieus en levensbeschouwelijk specialisme binnen verschillende buitenkerkelijke verbanden, zoals die van justitie, krijgsmacht en zorg. Na een probleemstelling van de notie 'geestelijk' in geestelijke verzorging volgt een historisch en institutioneel overzicht van de geestelijke verzorging als beroep. De opkomst van de geestelijke verzorging houdt nauw verband met het ontzuiling- en professionaliseringsproces in de Nederlandse samenleving, vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw. Deze cursus biedt inzicht in deze historische en institutionele ontwikkeling, door zowel te verwijzen naar de constitutionele uitgangspunten als naar het transformatieproces van religie in het publieke domein, dat wordt gekenmerkt door zowel nieuwe mogelijkheden als typerende problemen. Vanuit een actor-analyse wordt duidelijk dat het beroepsveld van de geestelijke verzorging door verschillende belanghebbenden - achtergrondgenootschappen, arbeidsorganisaties, beroepsorganisaties, cliëntverbanden, overheden, verzekeraars, opleidingen etc. - op eigen wijze beoordeeld wordt, vanuit actorspecifieke taken, verantwoordelijkheden en belangen. Afhankelijk van de taxaties die daarbij gemaakt worden, kunnen ook verschillende scenario's van de geestelijke verzorging opgesteld worden. In het tweede deel staat de vraag naar het beroepsdomein centraal. Dat begrip wordt uitgelegd en de verschillende domeinproblemen komen aan de orde. Het religiewetenschappelijk specialisme van de geestelijke verzorging wordt geschetst en daarbinnen worden de functie, taken en activiteiten worden beschreven. Vervolgens worden de kwalificaties voor het beroepsdomein besproken, o.a. aan de hand van de beroepstandaard van de beroepsvereniging. Daarna komen de drie kerntaken van de geestelijke verzorging aan bod: counseling van religieuze en levensbeschouwelijke identiteit; rituele verzorging; en ethische advisering. De multiculturaliteit en multireligiositeit van de verschillende clientèles vertegenwoordigt daarbij telkens een bijzonder aandachtspunt dat in de laatste bijeenkomsten expliciet aan de orde komt. Akker, P. Van den; Wersch, S. Van (2003). Naar meer pluriformiteit in de geestelijke verzorging in zorginstellingen. Tilburg, IVA. 2003. Kunneman, H. Horizontale transcendentie en normatieve professionalisering. De casus Geestelijk verzorger. In: W. van de Donk; A. Jonkers; G. Kronjee en R. Plum (red). Geloven in het publieke domein. Verkenningen van een dubbele transformatie. Amsterdam, Amsterdam University Press (WRR-rapport). 367-393. Schilderman, H. (2006a). Religie en Zorg. In: W. van de Donk; A. Jonkers; G. Kronjee en R. Plum (red). Geloven in het publieke domein. Verkenningen van een dubbele transformatie.

97


Bijzonderheden

Amsterdam, Amsterdam University Press (WRR-rapport). 395-416. Schilderman, H. (2006b). Kwalificaties van Geestelijke Verzorging. Studierapport in opdracht van het Bestuur van de Faculteit der Theologie/Religiestudies, Radboud Universiteit Nijmegen. Nijmegen, intern rapport. Schilderman, H. (2009). Geloven in de GGZ. In: Tijdschrift Geestelijke Verzorging, jrg. 12 (2009) nr. 52 (apr.), p. 23-32. Schilderman, H.; Scherer-Rath, M. (2004). Redefining Pastoral Care. In: Hermans, C.A.M; Moore, M.E. (Ed.). Hermeneutics and Empirical Research in Practical Theology. The Contribution of Empirical Theology by Johannes A. van der Ven. Leiden, Brill. 269-295. Schrojenstein-Lantman, R. Van (2007). Levensverhalen in het ziekteproces. Over geestelijke verzorging en interdisciplinaire samenwerking. Kavanah, Dwingeloo. Smeets, W. (2006). Spiritual Care in a Hospital Setting. An Empirical-theological Exploration. Nijmegen, Radboud Universiteit (resp. Leiden, Brill). Swaan, A. De (2004). Zorg en de staat: 'welzijn, onderwijs en gezondheidszorg in Europa en de Verenigde Staten in de nieuwe tijd'. Amsterdam, Bakker. Hoofdstuk 7: 226-264. Ven, J., Van der (1991). De identiteit van pastorale counseling. In: Praktische Theologie 2, 230-256, 94-120. Ven, J. Van der Ven J.A. van der (2000). Pastoraal perspectief. Vorming tot reflectief pastoraat. Kok, Kampen. Resp. Education for Reflective Ministry. Louvain, Peeters. Hoofdstuk 2 (45-83). VGVZ (2002). Beroepsstandaard voor de Geestelijk Verzorger in Zorginstellingen (www.vgvz.nl). De bijeenkomsten worden ingeleid met powerpoints die als pdf files op Blackboard ter beschikking worden gesteld. Teksten worden waar mogelijk als pdf op Blackboard ter beschikking gesteld.

Theorie van rituele expressie


Beschrijving

98

MTR106 5 dr. T.H. Quartier Hoorcolleges. Schriftelijk tentamen Verwerven van kennis en inzicht in de hoofdthema's van ritueel handelen in verschillende contexten van de geestelijke verzorging in het perspectief van de rituologie; kennis en inzicht in mogelijkheden tot onderzoek naar de perceptie van huidige rituelen in de context van de geestelijke verzorging. In het theoretische gedeelte van het vak Rituele Expressie zal het


Literatuur

verschijnsel 'ritueel' zoals dit tegenwoordig in verschillende contexten van de geestelijke verzorging aan te treffen is, worden beschreven aan de hand van rituologische en liturgiewetenschappelijke concepten. De cursus valt uiteen in drie delen. In het eerste deel worden theoretische concepten van het rituele handelen besproken. Daarbij wordt uitgegaan van aan de ene kant de functie van rituelen: hoe werken rituelen en wat betekent hun werkzaamheid ('efficacy', J. Sorensen) voor verschillende groepen van deelnemers? Verder wordt ingegaan op de betekenis van rituelen, in het bijzonder van de gebruikte symbolen (L. M. Chauvet). Deze betekenis heeft verschillende dimensies: een materiële, een positionele en een exegetische betekenis (V. Turner), die aan de hand van concrete voorbeelden belicht worden. Ten derde wordt de vraag aan de orde gesteld, welke structuur in de huidige context in rituelen aan te treffen is. Daarbij zal o.a. het 'rites de passage' concept (A. Van Gennep) en zijn varianten worden besproken. In het tweede deel van de cursus zal de vraag behandeld worden, welke rituele rol de geestelijk verzorger kan spelen, wanneer hij/zij met cliënten in verschillende werkvelden ritualiseert. Er zal vooral gekeken worden naar rituelen rond het sterven, maar ook groepsrituelen zoals zondagse liturgievieringen. We gaan uit van de vraag wanneer de geestelijk verzorger voorganger is en wanneer begeleider. In het derde deel van de cursus zullen methoden geïntroduceerd worden hoe een aantal van de behandelde theoretische concepten in onderzoek een rol kunnen spleen. De methode van de kwalitatieve survey is geschikt om rituele kernbehoeftes te signaleren en de beleving van concrete rituele elementen na te gaan. Verder zal de observatie van concrete rituelen met behulp van observatieschema's worden besproken. Reader

Laboratorium rituele expressie


Beschrijving

MTR107 5 dr. T.H. Quartier Werkcolleges en onderzoeksopdracht. Presentatie en werkstuk Studenten moeten stage lopen binnen de geestelijke verzorging. Verwerven van vaardigheden met betrekking tot onderzoek naar kernbehoeftes, rituele elementen en de beleving van rituelen met behulp van kwalitatieve survey en observaties in de context van de geestelijke verzorging. In het laboratorium rituele expressie staat het onderzoek naar rituele kernbehoeftes, concrete elementen van rituele vieringen en de perceptie van deze elementen door participanten in het licht van hun kernbehoeftes centraal.

99


Literatuur

Studenten identificeren door middel van een kwalitatieve survey rituele kernbehoeftes op hun stageplek. De basis voor deze eerste onderzoeksstap vormen de theoretische concepten in verband met structuur en betekenis van het rituele handelen uit het vak Theorie van de rituele expressie. Daarna observeren studenten concrete rituelen op hun stageplek met behulp van een observatieschema dat eveneens op de hoofdconcepten uit het theoretische gedeelte is gebaseerd. De nadruk ligt daarbij op de wekelijkse rituele bijeenkomsten (bijvoorbeeld de zondagse christelijke liturgie). Daarbij signaleren zij rituele elementen die relevant zijn voor de kernbehoeftes van de eerder ondervraagde personen. Passend bij deze elementen construeren studenten zelf een ritueel en voeren het uit. Ten behoeve van deze stap zullen basisvaardigheden van het rituele handelen door studenten in presentaties worden geoefend. Na het uitvoeren van het ritueel ondervragen studenten de eerder onderzochte respondenten opnieuw met betrekking tot hun kernbehoeftes. Daarbij gaat het om de vraag hoe het ritueel waaraan mensen deelgenomen hebben, in zijn centrale elementen werd beleefd. Op deze wijze leren studenten de methode van de kwalitatieve survey toe te passen op het rituele handelen en met behulp van de resultaten te reflecteren op de praktijk van de geestelijke verzorging en hun eigen rituele rol daarbinnen. De onderzoeksopdracht van de studenten bestaat uit het maken van een onderzoeksverslag waarin de verzamelde data geanalyseerd worden. Tevens dienen studenten met behulp van de resultaten in hun verslag te reflecteren op hun eigen ritueel handelen. Reader.

Ethische advisering: theorie en praktijk

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm


100

MTR108 5 dr. M.J.M. Dresen, dr. C. Hubenthal Hoorcolleges en practica De stof van het hoorcollege wordt door middel van een werkstuk getoetst. Beoordeling van deelname aan het practicum is gebaseerd op: 1) Aanwezigheid bij en actieve bijdrage aan de bijeenkomsten; 2) Algemene voorbereiding per keer (waaronder soms kleine schriftelijke opdrachten, zoals formulering leerdoelen); 3) Presentatie van casus of referaat. Voorwaarde voor deelname is actuele stage- of praktijkervaring. Voor het hoorcollege wordt een reader met relevante teksten ter beschikking gesteld. In het hoorcollege maken de studenten kennis met een specifiek model van morele counseling. Ze verwerven inzichten in de theoretische verantwoording van de verschillende stappen van dit model en ze zijn in staat om het model op een (reële


Beschrijving

Literatuur

of fictieve) casus uit de praktijk toe te passen. Doelen bij het practicum: 1) Leren herkennen en helder verwoorden van situaties en dilemma's zowel binnen de praktijk van de geestelijke verzorging als binnen andere disciplines en (beleids-)niveaus van de instelling - waarbinnen een ethische benadering zinvol en verhelderend kan zijn. 2) De betreffende situaties en/of dilemma's kunnen beschrijven, analyseren en verhelderen vanuit het perspectief van een beargumenteerd gekozen ethische benadering. Dit in aansluiting bij de kennis en inzichten, verworven in het hoorcollege Ethische advisering (zie doelen aldaar) en de bijbehorende literatuur. 3) Oefening van de communicatieve vaardigheid en sensibiliteit om voornoemde kundigheid zowel actief als interactief, in gespreksvoering en institutionele settings, vruchtbaar te kunnen inzetten. 4) Inzicht in de praktische en organisatorische voorwaarden voor, en obstakels bij de organisatie van moreel beraad in een instelling. 5) Kennis van, en enige vaardigheid in het hanteren van specifieke overlegmethoden voor moreel beraad in de instelling, op instellingsniveau of binnen (multi)disciplinair overleg. De morele counseling van individuele cliënten heeft als doel de cliënt in staat te stellen, om in een bepaalde praktische probleemsituatie zelfstandig een verantwoorde beslissing te kunnen nemen. Daartoe dient in de eerste instantie rekening te worden gehouden met de specifieke, identiteitsbepalende waardekaders van de cliënt. Hier heeft de adviseur een maïeutische functie. Vaak moeten daarnaast ook algemene morele inzichten verdisconteerd worden die de adviseur advocatorisch ter sprake dient te brengen. Gezien beide normatieve kaders soms haaks op elkaar kunnen staan, dienen ze in een zinvolle balans gebracht te worden. In deze fase vervult de adviseur een verbeeldende functie. Tijdens het hoorcollege wordt een ethisch adviseringsmodel ontwikkeld dat recht probeert te doen aan deze vereisten. Het practicum is vooral gericht op het aanleren van vaardigheden. D.w.z.: het is bedoeld voor het - in de praktijk van de geestelijke verzorging in brede zin - leren toepassen van de kennis en inzichten, opgedaan in het hoorcollege Ethische advisering. Kennis en inzichten uit het hoorcollege worden daartoe aangevuld met literatuur gericht op de toepassing van ethiek in de praktijk van de instelling, zowel op het ('micro'-)niveau van de persoonlijke gespreksvoering, als op het ('meso'-)niveau van patiëntbesprekingen en teamberaad, als op het ('macro'-)niveau van organisatie en beleid van de instelling. Voor het hoorcollege wordt een reader met relevante teksten ter beschikking gesteld. Voor het practicum worden enkele artikelen gebruikt uit: Henk Manschot & Hans van Dartel (red.), In gesprek over goede zorg. Overlegmethoden voor ethiek in de praktijk, Amsterdam: Boom,

101


2003. Overige teksten en/of hand-outs worden ter beschikking gesteld.

Theorie van religieuze counseling en diagnostiek

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

102

MTR109 5 drs. W. Smeets, dr. M. Scherer - Rath Hoorcollege Schriftelijk tentamen Inleiding kwalitatieve methoden (BA 2/3) met succes gevolgd. De studenten hebben kennis van theorie, kenmerken, kernthema's, diagnostische concepten en basisvaardigheden van de intercultureel religieuze gespreksvoering binnen de geestelijke verzorging. De studenten hebben gevorderde kennis van empirisch onderzoek binnen de geestelijke verzorging. Het college omvat drie kernaspecten: (1) een inleiding in de basisvaardigheden van de intercultureel religieuze gespreksvoering. Het college schetst een raamwerk voor de individuele professionele toepassing van de methodiek van het religieuze counseling- en begeleidingsgesprek in de praktijk van de geestelijke verzorging vanuit een oplossings gerichte benadering. Daarbij wordt stilgestaan bij de betekenis van de toe-eigening van een methodiek en de verdere ontwikkeling ervan. Vervolgens staat de inhoud en de gerichtheid van het religieuze counseling- en begeleidingsgesprek centraal, met name de zorgvragen zoals die door patiënten in zorginstellingen ervaren en verwoord worden. (2) een inleiding in de religieuze diagnostiek. In het werk van beroepsgroepen in de gezondheidszorg neemt diagnostiek een belangrijke plaats in. De ontwikkeling van een diagnostische cyclus voor de geestelijke verzorging aan de hand van contingentieervaringen in het leven van alledag zal theoretisch en methodisch centraal staan. (3) inleiding in praktijkgericht onderzoek binnen de geestelijke verzorging. In de gezondheidszorg worden counseling en diagnostiek betrokken in onderzoek, dat van (para-)medische, farmaceutische en sociaal-wetenschappelijke methoden gebruik maakt. Voor onderzoek binnen de geestelijke verzorging worden de mogelijkheden van het kwalitatieve biografisch onderzoek geëxploreerd. Boeije, H. (2006). Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen (tweede druk). Amsterdam. Lang, G. & van der Molen, H.T. (2005). Psychologische gespreksvoering. Een basis voor hulpverlening. Baarn. Reader


Laboratorium religieuze counseling en diagnostiek

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

MTR110 5 dr. M. Scherer - Rath, drs. W. Smeets, dr. J.E. Castillo Guerra Practicum Werkstuk met een onderzoeksopdracht De studenten leren kritisch te reflecteren op het hanteren van de methodiek van de religieuze counseling en diagnostiek. De studenten leren het toepassen van onderzoeksstrategieën ter verdere ontwikkeling van diagnostiek en interventie in de Geestelijke Verzorging. In een eerste gedeelte staat de toepassing van religieuze counseling en diagnostiek centraal. Op basis van concrete werkervaringen met betrekking tot het voeren van religieuze counselings- en begeleidingsgesprekken wordt dieper ingegaan op de volgende aspecten van de religieuze counseling en diagnostiek: intake, religieuze anamnese, diagnose- en interventieproces, evaluatie. Studenten voeren twee gesprekken met een personen, die zich met een hulpvraag tot een geestelijk verzorger hebben gewend. In het eerste gesprek gaat het om een intake, in het tweede om een counselend gesprek. Er dient eerst een religieuze anamnese te worden afgenomen op basis van een instrument dat in het hoorcollege is besproken. De gesprekken worden op digitaal opgenomen en beschikbaar gesteld in de bijeenkomst waarin de betreffende casus aan de orde is. Tevoren wordt een kopie van de opname verzonden naar de docent en andere medestudenten. In het tweede gedeelte van het laboratorium leren de studenten de onderzoeksstrategie van een kwalitatieve survey toepassen waarmee zij tijdens het hoorcollege hebben kennis gemaakt. Op het einde van het laboratorium krijgen de studenten een onderzoeksopdracht op het vlak van de spirituele biografie. Deze onderzoeksopdracht voeren de studenten binnen de stage uit. Voortgang en resultaat van deze opdracht worden tijdens maandelijkse terugkomdagen besproken en begeleid. Boeije, H. (2006). Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen (tweede druk). Amsterdam. Lang, G. & van der Molen, H.T. (2005). Psychologische gespreksvoering. Een basis voor hulpverlening. Baarn. Reader

103


Beroepsstage en supervisie

Geestelijke verzorging Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm


MTR125 15 prof. dr. J.B.A.M. Schilderman Supervisie Tussen- en eindevaluatie; beoordeling op basis van opleidingscriteria. Meer informatie over de supervisie is beschikbaar in de Studiegids Geestelijke Verzorging. De supervisie leidt tot een afzonderlijke deelverklaring van de supervisor waarin de supervisie wordt geëvalueerd. De waardering in cijfers van de supervisie wordt uitgedrukt in één gezamenlijk punt voor stage én supervisie. Dit cijfer wordt opgesteld door supervisor en stagecoördinator. Student loopt tijdens het supervisietraject stage De stage staat in het kader van de Masteropleiding Religiestudies waarvan in het Onderwijs- en Examenreglement (OER, art. 1.3) onder meer het volgende doel van de opleiding genoemd: "Beroepsmatige toepassing van religiewetenschappelijke en theologische kennis met het oog op de interactie tussen religies en culturen." Een doelstelling die vervolgens nader wordt geconcretiseerd met de volgende eindterm: "De student heeft initiële bekwaamheid op het gebied van kennis en vaardigheid verworven, die vereist is voor een zelfstandige beoefening van een beroep dat gerelateerd is aan de religiewetenschappen of de theologie op het gebied van (…) geestelijke verzorging." Tegen deze achtergrond biedt de opleiding een initiële voorbereiding op de functie van geestelijk verzorger. Naast de verdere academische vorming van de student op het terrein van de religiewetenschappen en de theologie, vraagt dit onder meer om het opdoen van praktijkervaringen, in de vorm van een stage, gericht op de volgende specifieke doelen en eindtermen op het niveau van kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen: Kennis De variant geestelijke verzorging richt zich op: a) het verkrijgen van conceptuele en procedurele kennis op het terrein van de religiewetenschappen, de theologie, de rituologie, de godsdienstpsychologie en de ethiek; b) op basis waarvan functies, structuren en inhouden van zingeving aan het bestaan in verband met geloof en levensovertuiging te herkennen en te analyseren zijn; c) en verbonden worden met professionele en onderzoekstaken op het terrein van religieuze counseling en diagnostiek, rituele vormgeving, ethische counseling en ethische advisering. Voorbeelden van specifieke eindtermen hierbij zijn: · De student kan verschillende visies op ziekte en dood binnen verschillende godsdienstige tradities weergeven. · De student kan de basisprincipes van counseling weergeven.

104


· De student kan de verschillen en overeenkomsten tussen religieuze en ethische counseling weergeven, en mede aan de hand van onderzoek interpreteren. Inzichten De variant geestelijke verzorging richt zich op: a) het kunnen integreren van kennis in theorieën over zingeving aan het bestaan in verband met geloof en levensovertuiging; b) met het oog op het onderzoeken en ontwikkelen van professionele taken op het terrein van religieuze counseling en diagnostiek, rituele vormgeving, ethische counseling en ethische advisering; c) door het leggen van verbanden tussen conceptuele en procedurele kennis op het terrein van de religiewetenschappen, de theologie, de rituologie, de godsdienstpsychologie en de ethiek. Voorbeelden van specifieke eindtermen hierbij zijn: · De student kan op basis van eigen observaties omschrijven hoe verschillende culturele en religieuze achtergronden de wijze van religieuze betekenisverlening beïnvloeden. · De student kan aan de hand van onderzoek effecten van rituelen in kaart brengen. · De student kan aangeven welke gesprekstechnieken meer of minder geschikt zijn binnen een hulpverleningsrelatie met patiënten met een bepaalde religieuze of culturele achtergrond. Vaardigheden De variant geestelijke verzorging richt zich op: a) de bekwaamheid om in de professionele werkkring de problematiek van de clientèle in verband met zingeving, geloof en levensovertuiging op grond van onderzoek te analyseren; b) en vervolgens te beoordelen aan de hand van theorievorming in de religiewetenschappen, de theologie, de rituologie, de godsdienstpsychologie en de ethiek; c) en zo in verantwoorde keuzes het eigen professionele optreden in religieuze counseling en diagnostiek, rituele vormgeving, ethische counseling en ethische advisering vorm te geven en waar nodig bij te stellen. Voorbeelden van specifieke eindtermen hierbij zijn: · De student kan een ritueel voorbereiden en uitvoeren rondom de dood van een patiënt. · De student kan een concreet ethisch advies uitbrengen aan de directie van een zorginstelling omtrent de (on-)wenselijkheid van euthanasie in specifieke gevallen. Houdingen De variant geestelijke verzorging richt zich op: a) de ontwikkeling van affectief-evaluatieve, inter- en intrapersoonlijke orientaties;

105


b) die nodig zijn voor de herkenning, ondersteuning en interventies in zingeving, geloof en levensovertuiging; c) en die een valide beoefening van het beroep van geestelijk verzorger en een authentieke rolhantering bevorderen. Voorbeelden van specifieke eindtermen hierbij zijn: · De student kan op een authentieke wijze omgaan met de spanning tussen de eigen religieuze, ethische en levensbeschouwelijke opvattingen en de religieuze, ethische en levensbeschouwelijke opvattingen van de mensen (patiënten, medewerkers of collega's) die een beroep op hem doen. · De student is in staat tot een goede, collegiale samenwerking met de medewerkers van verschillende afdelingen binnen een instelling. · De student is bereid en in staat tot onderzoek van de condities van het eigen optreden en tot een interdisciplinaire verantwoording van zijn werkzaamheden op een academisch niveau.

Beschrijving

106

Integratie van bekwaamheden De integratie van bovenstaande bekwaamheden vindt zowel plaats aan de opleiding (modulen) als op de stageplek (activiteiten en werkplekbegeleiding). In de supervisie wordt de integratie ook besproken en beoordeeld en wel met als norm dat de student kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen dusdanig op elkaar afstemt en in het eigen optreden integreert dat hij initieel bekwaam is om het beroep van geestelijk verzorger zelfstandig uit te oefenen. Dat laat uiteraard onverlet dat voortgaande training en ontwikkeling van het grootste belang zijn. Om de student in staat te stellen vanuit zijn eigen persoon meer zicht te krijgen op de toekomstige werkvelden van de geestelijke verzorging en op de eisen, verwachtingen en mogelijkheden die binnen deze werkvelden spelen, leert hij/zij op een bepaalde manier naar zichzelf in deze werkvelden en naar deze werkvelden als dusdanig te kijken. In dit verband staan vier integratieprocessen centraal: in een meer inhoudelijk leerproces wordt ernaar gestreefd om de in de hoor/werkcolleges en practica opgedane kennis, inzichten, vaardigheden en houdingen zodanig te integreren dat zij voor de stagiair als toekomstige professional van dienst kunnen zijn. Verder wordt in dit verband gepoogd tot een integratie van het persoonlijke (denken, voelen, willen en handelen), van het beroepsmatige (de persoon als professional, het beroep en de concrete werkervaring) en tot een integratie tussen het persoonlijke en beroepsmatige bij te dragen. Deze integratieprocessen hebben betrekking op en zijn gericht op de uitoefening van het beroep in een concrete werksituatie. Deze werksituatie wordt tijdens iedere bijeenkomst door de student steeds geïntroduceerd door een schriftelijk verslag van een relevante werkervaring. De studiebelasting van één supervisietraject is 2 EC, waarbij de contacttijd bestaat uit 10 supervisiebijeenkomsten van 1 (individueel)



of 1.5 (triade of groep) uur. Binnen de beroepsstage van de afstudeervariant Geestelijke Verzorging vinden deze bijeenkomsten plaats tijdens de periode van de stage (tweede semester). Deze bijeenkomsten worden begeleid door één van de volgende aan de Faculteit der Religiewetenschappen verbonden supervisoren: dr. F. Jespers, dr. M. Scherer-Rath, dr. C. Sterkens en dr. P. Vermeer. Zie verder de studiegids geestelijke verzorging Er is een aparte studiegids samengesteld voor de mastervariant Geestelijke Verzorging met daarin alle relevante informatie. Deze gids is op de facultaire site aan te treffen. Stagecoördinator: prof.dr. H. Schilderman

Terugkomdagen geestelijke verzorging

Monitordagen Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Ingangsvoorwaarden

Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

0 dr. M. Scherer - Rath, prof. dr. J.B.A.M. Schilderman Practicum. Ingeschreven in de mastervariant geestelijke verzorging. Ingeschreven in laboratoria geestelijke verzorging (counseling/diagnostiek en rituele expressie). De stage volgend. Toepassen van een onderzoeksinstrument in de stage dat eerder in laboratoriumverband in toegelicht en ingeoefend. Onderzoeksvaardigheid in het verkennen van condities van het eigen professionele optreden. Presentatievaardigheden van verricht onderzoek. Een monitordag is een verplichte studiedag die door de onderwijsinstelling aangeboden wordt met een praktisch professioneel doel. Monitordagen vinden eens per maand plaats gedurende het tweede semester. Tijdens die dag worden onderzoeksopdrachten uit de laboratoria besproken of de resultaten ervan gepresenteerd. Tevens is een studiemogelijkheid beschikbaar waarin de student het eigen portfolio opstelt, ontwikkelt en bespreekt met anderen. Met dat portfolio wordt bedoeld al het praktijk ondersteunend materiaal waarmee de student in de stage werkt en dat aansluit op het eigen professioneel repertoire (bronteksten, rituelen, gedichten, muziekstukken, gebeden, vieringsopzetten, assessment en onderzoeksinstrumenten etc.). Aan het einde van de stageperiode wordt (ieder jaar) een publiek seminar aan de faculteit georganiseerd, waarbij geestelijk verzorgers uit de regio worden uitgenodigd en de stagiaires zelf presentaties houden naar aanleiding van hun laboratoriumopdracht of scriptieonderzoek. Daarnaast worden inleidingen verzorgd door stafleden van de opleiding. Er is een aparte stagegids geestelijke verzorging beschikbaar (internetsite Faculteit Religiewetenschappen).

107


Bijzonderheden

108

De monitordagen worden afgesloten met een minisymposium in juni waarbij staf, mentoren en geestelijk verzorgers uit de regio worden uitgenodigd.

8 MASTER INTERCULTURAL THEOLOGY (OLD CURRICULUM)

8 Master Intercultural Theology (old curriculum) This year (2009-2010) the second year of the master Intercultural Theology will be offered for the last time.

8.1

Profile and objectives of the M.A. Programme

The aim of the two-year M.A. programme is to develop advanced knowledge, skills, and attitudes necessary for the scholarly study of Christian religion in a globalized world. The programme is accessible for students possessing a B.A. degree in theology or an equivalent qualification. Emphasis is laid on the study of Christian religion in its contemporary societal, intercultural, religious, and global contexts, as well as on Christianity's interaction with these contexts. The study of Christian religion maintains an interdisciplinary approach and orientates itself on the methodological standards of the corresponding scholarly disciplines. Some of these theological methods are intended to develop better insight of Christianity's internal perspective, others shed light on the Christian religion from a more external perspective. The internal perspective focuses on the self-articulation of the Christian tradition as it appears in (a) the authoritative texts, (b) the dogmatic, non-doctrinal and scholarly expressions of faith (including a critical examination of the corresponding truth claims), (c) religious practices. The external perspective portrays the Christian tradition by using current methods taken from religious studies, humanities, social sciences, and the philosophy of religion. In that respect especially the societal, intercultural, religious and global contexts of Christianity are the subject of discussion. Since the M.A. programme aims at a careful study of the Christian tradition in its contemporary contexts, knowledge of literal, systematic, and empirical-practical theology has to be deepened as well as knowledge of religious studies. These goals are achieved by studying specific issues taken from the history or the contemporary situation of the Christian religion. The M.A. programme qualifies for the career of a theological researcher or for diverse professional functions. The programme aims to reach: 1. a. Thorough insight into the history of origin and the contemporary situation of Christianity, with regard to its authoritative texts, its doctrinal content, its religious practices as well as to its societal, intercultural, religious, and global contexts. b. Thorough insight into specific topics of the history of Christianity or its contemporary situation in relation to fields of research within the literal, historical, systematic, and empirical-practical disciplines as well as disciplines of religious studies. c. Thorough insight into methods and techniques of research in diverse fields of research. 2. Differentiated and (relatively independent) application of the aforementioned insights in describing, analyzing, and synthesizing a new problem within the framework of (guided) research. 3. Independent judgement with regard to societal, ecclesiastical and/or theological trends on

109


the base of a well-reasoned and synthesizing synopsis of the attainments 1a.-1c. The judgement is to be developed by collecting, interpreting, and evaluating relevant information in the light of internal and external criteria that are independent and academically sound. 4. Oral and written communication with a specialized and a non-specialized public about the analysis, synthesis, and evaluation of specific phenomena within Christian tradition and its contexts. 5. Having the learning skills for independently reproducing, understanding, interpreting, analyzing, and evaluating new information about the Christian tradition in its contexts, and that within the specific professional setting of a theological researcher or within diverging professional functions.

8.2

Structure of the Curriculum

The master programme is arranged in conformity with two principles: the intercultural profile of the master programme and the close interplay between research and education. Since the Faculty of Theology maintains five research-clusters, all of them are to be represented in the programme, in fact in an intercultural way. The first principle is the intercultural practice of theology. Whereas the twentieth century was a period of decolonization, localization, contextualization, and, thus, inculturation, the twenty-first century, due to globalization, will be a period of growing interaction between the cultures and thus an intercultural one. In other words: a mono-cultural perspective doesn't suffice anymore for the practice of theology. In that way, intercultural theology is practicing theology out of more than one culture. On condition that students on the B.A. level have already acquired sufficient knowledge of the contextual theology of their country, their culture, and their ethnicity, on the M.A. level they have to learn practicing theology from an intercultural perspective. For that purpose they have to make use of interactive methods. Culture, in that sense, is to be understood very broadly as a shared system of meaning. Theology out of more than one culture can refer to national, ethnic, and religious cultures. There are two requirements that the modules of the programme have to fulfill: The intercultural perspective: the subject matter is to be treated from the perspective of the 'interdependence / interconnectedness' of cultures, not from the perspective of one culture ('dependence', 'mono-cultural', 'identity model'). The diatopical method: the subject matter is to be treated not merely by a comparison of correspondences and differences between cultures, but also by an investigation of their specific interactions. When combining the two aforementioned principles, it proves to be sensible to present the five research-clusters under the following overarching headings: Old Testament and New Testament in their Cultural Settings (Biblical Studies) Spirituality / Mysticism (Reframing Spirituality) Theism and Ethics (Transformations of Religions in the Frameworks of Modernity) Social Cohesion / Religion and Violence (Religious Identity Transformations)

110


Transformation and Tradition / Secularism (Traditions and Transformation) Note: These headings are not the titles of specific modules, but rather overarching topics that have to be filled in anew each year. Note: In the academic year 2009-2010 the master programme Intercultural Theology will run out. Only the second year courses will be given. From this year on, the Master Intercultural Theology will be replaced by the Master Theology.

8.3

Master thesis

With his or her thesis the student shows the skills necessary to carry out academic research. This means that the student is able to think and write independently, critically, methodically and systematically. The student has to demonstrate by means of a logically structured argument that he or she has insight in the theme under consideration and one or more methods necessary for an academic approach of this theme. Thesis requirements are divided into (formal) requirements and (evaluative) requirements. This distinction affects the evaluation procedure. The requirements stipulate minimum standards that have to be met before the dissertation will be considered for (further) substantive evaluation. If in the permanent examiner's view the dissertation fails to meet (one of) the requirements, it must first be amended in that respect. The criteria determine the substantive evaluation and the eventual mark assigned to the dissertation. In contrast to the requirements, they are such that a dissertation can comply with them to a greater or lesser degree. The master thesis has to be completed not later than 8 weeks before the final exam takes place. The workload (including both preparations and the actual writing of the thesis) is estimated to 700 hours, which is equivalent to 20 EC. In the first semester of the year 2009-2010 a course on thesis writing will be offered. For more information on this course, see the paragraph 'Description of the modules offered in the M.A. programme'. For more information on the master thesis (e.a. the aim, the requirements, the criteria), see www.ru.nl/theology > 'education' > 'M.A. thesis'.

111


8.4

Curriculum year 2

This year (2009-2010) the courses of the second year of the master Intercultural Theology will be offered for the last time. Year 2 Course Intercultural Theology II Mastercourse III * Mastercourse IV ** Mastercourse V *** Masterthesis Total

Code MTH200 MTH201 MTH202 MTH203 MTH250

EC 10 10 10 10 20 60

* Mastercourse III: Part 1 will coincide with the mastercourse Liturgical Studies. See the course description of Liturgical Studies (MTH114) in the chapter Master Theology for more information. Part 2 will coincide with the mastercourse Intercultural Theology. See the course description of Intercultural Theology (MTH115) in the chapter Master Theology for more information ** Mastercourse IV will coincide with the mastercourse History of Church and Theology.See the course description of History of Church and Theology (MTH107, 5 ECTS) in the chapter Master Theology for more information. Please contact the lecturer if you want to follow this course for 10 ECTS as part of the old curriculum of the master Intercultural Theology. *** Mastercourse V will coincide with the mastercourse Science of Religion. See the course description of Science of Religion (MTH116, 5 ECTS) in the chapter Master Theology for more information. Please contact the lecturer if you want to follow this course for 10 ECTS as part of the old curriculum of the master Intercultural Theology.

8.5

Description of the modules offered in the M.A. programme

Intercultural Theology II

Construction of theology in a postcolonial and intercultural key Course ID MTH200 Credits 10 Lecturer prof. dr. G.M.F. Troch Teaching method Lecture and seminar Examination Paper and written exam Prerequisites Bachelor in Theology Objectives The student is able to describe and comprehend the construction and origin of theology from different cultural and intercultural perspectives, to analyse these critically in the perspective of a fast 112


Contents

Literature

changing global and religious context and to relate particular histories with global situations in the construction of new identities and their consequences for theological reflection. This module offers an exploration of ongoing cultural and intercultural studies in theology and religion. It explores new ways of dealing theologically with the challenges of globalisation and cultural-religious pluralism and reflects on the creation of a 'third space'. It deals especially with the 'ecumenical' construction of theological and religious concepts as developed in discussion with postcolonial, intercultural and critical empire studies. In the globalized, pluricentric and multireligious world the tension between the local and the global gives rise to different theological responses and to processes of transformations in religions which serve diverse interests. In order to describe, analyse and evaluate theological concepts and processes, notions are used as the margin and the centre, border thinking, hybridism, subaltern and dominant knowledge. They are studied in their epistemological and conceptual potential for theology in local histories and global designs. The course will deal with work of authors from different continents. Will be provided at the beginning of the course.

Mastercourse III: see Liturgical Studies & Intercultural Theology

Empirical Studies in Religion and Theology Course ID MTH201 Credits 10 Lecturers prof. dr. F.J.S. Wijsen, dr. T.H. Quartier Contents This module offers an introduction into themes and methods of empirical research in theology and religion. Part 1: Themes and methods of liturgical / ritual studies Part 2: Themes and methods of mission / interreligious studies. Part 1 will coincide with the mastercourse Liturgical Studies. See the course description of Liturgical Studies (MTH114) in the chapter Master Theology for more information. Part 2 will coincide with the mastercourse Intercultural Theology. See the course description of Intercultural Theology (MTH115) in the chapter Master Theology for more information.

Mastercourse IV: see History of Church en Theology

World Christianity in the 20th Century Course ID MTH202 Credits 10 Lecturer prof. dr. J. van Oort Contents This course will coincide with the mastercourse History of Church and Theology. See the course description of History of Church and Theology (MTH107, 5 ECTS) in the chapter Master Theology for more information. Please contact the lecturer if you want to follow

113


this course for 10 ECTS as part of the old curriculum of the master Intercultural Theology.

Mastercourse V: see Science of Religion

Methods and Principles of the Science of Religion Course ID MTH203 Credits 10 Lecturer prof. dr. G.A. Wiegers Contents This course will coincide with the mastercourse Science of Religion. See the course description of Science of Religion (MTH116, 5 ECTS) in the chapter Master Theology for more information. Please contact the lecturer if you want to follow this course for 10 ECTS as part of the old curriculum of the master Intercultural Theology.

114

9 OPLEIDINGEN AAN GELIEERDE INSTITUTEN OF FACULTEITEN

9 Opleidingen aan gelieerde instituten of faculteiten 9.1

Lerarenopleiding Instituut voor Leraar en School

Lerarenopleiding Onder verantwoordelijkheid van de Faculteit der Theologie wordt de eerstegraads lerarenopleiding Godsdienst en Levensbeschouwing verzorgd door het Instituut voor Leraar en School (ILS). Het verzorgen van de vakdidactiek alsmede het begeleiden van de stage is echter in handen van een docent van de Faculteiten der Theologie en Religiewetenschappen. Een brochure en een studiegids van de universitaire lerarenopleiding zijn afzonderlijk verkrijgbaar bij het secretariaat van het ILS (E20.18) of zijn digitaal te raadplegen op de website van het ILS: www.ru.nl/ils. Voor meer informatie over de lerarenopleiding kunt u ook contact opnemen met de opleidingscoördinatoren.

9.2 Masteropleiding wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Specialisatie filosofie van de godsdienstwetenschappen De Faculteit der Filosofie heeft een geaccrediteerde masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied. Binnen het kader van deze tweejarige masteropleiding is er een speciale afstudeerspecialisatie Filosofie van de godsdienstwetenschappen, onder leiding van de hoogleraar godsdienstfilosofie prof.dr. B. Vedder. Studenten met een bachelordiploma theologie of religiewetenschappen kunnen rechtstreeks instromen in deze masteropleiding, inzake de specialisatie Filosofie van de godsdienstwetenschappen. Het eerste jaar van de opleiding bestaat uit een algemeen wijsgerig gedeelte, waarin studenten theologie en religiewetenschappen vertrouwd worden gemaakt met de geschiedenis van de filosofie en met de hoofdthema's uit de systematische filosofie. Het tweede jaar is specialistisch van aard. De nadruk ligt op het terrein van de filosofie van de godsdienst. Op dat terrein wordt ook de afstudeerscriptie geschreven. Doel van de opleiding is dat de student zich specialiseert op het terrein van de wijsgerige reflectie van de godsdienst. Het gaat om de filosofie van religieuze fenomenen en om de wijsgerige godsleer. Kernvragen zijn: Wat is het wezen van de godsdienst? Wat betekent het wanneer we proberen het religieuze geloof in formele zin te verstaan? Hoe verhoudt zich dit formele, wijsgerige verstaan ten opzichte van de reëel bestaande godsdiensten. Wat is de verhouding tussen filosofie, theologie en godsdienstwetenschappen? Is het bestaan van God te bewijzen? Hoe moeten we de traditionele godsbewijzen verstaan? Welke vormen van religiekritiek zijn er in de wijsgerige traditie? Wat is de zaak van de religiekritiek? Is de religiekritiek in staat de godsdienst te denken?

115


Studenten die belangstelling hebben voor deze opleiding kunnen zich wenden tot de studieadviseur van filosofie, drs. W. van der Kuijlen ([email protected]). Via de studentenadministratie kan een afspraak met de studieadviseur worden gemaakt. Meer informatie over deze opleiding is te vinden in de studiegids van filosofie.

116

10 OVERIG CURSUSAANBOD

10 Overig cursusaanbod Naast het overig onderwijs dat in dit hoofdstuk vermeld staat, wordt ook een aantal cursussen in het Engels aangeboden. Zie voor meer informatie over deze cursussen het hoofdstuk 'Engelstalig aanbod / English courses'.

10.1

Overig onderwijs op bachelorniveau

Talenonderwijs op bachelorniveau

Arabisch I


Beschrijving

Literatuur

ORS703 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort werkcollege schriftelijk tentamen Geen. Intensief leren van de Arabische taal tot het niveau dat men zeer eenvoudige Arabische teksten (in Arabisch schrift) kan vertalen naar het Nederlands en kennis heeft van de belangrijkste regels van de Arabische grammatica. Deze cursus is het eerste onderdeel van een cursus die tot einddoel heeft zelfstandig teksten uit de Koran te lezen, zodat men in staat is bestaande vertalingen op hun juistheid te beoordelen. Leren van Arabisch kost veel tijd. De studenten dienen zoveel mogelijk bij de colleges aanwezig te zijn en de stof telkens intensief voor te bereiden. In de cursus wordt eerst begonnen met het leren van het Arabische schrift; spoedig daarna volgen de eerste grammaticale regels. Door veel te oefenen raakt men geleidelijk vertrouwd met de Arabische lettertekens en de regels van de grammatica. Omdat de cursus gericht is op het leren lezen van Koranteksten, ligt de nadruk op het vertalen uit het Arabisch naar het Nederlands. Vanaf de tweede week leren de studenten Arabische teksten (in Arabisch schrift) hardop te lezen en daarna in het Nederlands te vertalen. Bij iedere les worden voorbeeldzinnen uit de Koran gegeven. Verplicht: Herman Talloen en Abied Alsulaiman, Ayyuhâ t-tâlib...! Handboek voor het Modern Standaard Arabisch, Antwerpen-Apeldoorn: Garant, 2007 (3e druk). ISBN13 978-90-441-2131-5. Aanbevolen: Herman Talloen en Abied Alsulaiman, Ayyuhâ t-tâlib...! Handboek voor het Modern Standaard Arabisch, 5 cd's, Antwerpen-Apeldoorn: Garant, 2002. ISBN 90-441-1277-5. Herman Talloen en Abied Alsulaiman, Ayyuhâ t-tâlib...! CDteksten - Oplossingenboek - Geïntegreerde woordenlijst,

117


Antwerpen-Apeldoorn: Garant, 2007 (2e druk). ISBN13 978-90-441-2132-2.

Arabisch II

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm


Beschrijving

Literatuur

Sanskrit II

Vakcode Studiepunten Docent Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Beschrijving 118

ORS704 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Werkcollege. Schriftelijk tentamen bestaande uit twee gedeeltes. Het eerste gedeelte bestaat uit de vertaling van een reeds in het college behandelde Arabische tekst naar het Nederlands met behulp van een woordenboek. Het tweede gedeelte bestaat uit de vertaling van een nieuwe Arabische tekst naar het Nederlands met behulp van een woordenboek. U krijgt voor elk gedeelte een cijfer. Het eindcijfer is het gemiddelde van de twee cijfers Arabisch 1 of een vergelijkbare cursus. De doelstelling van het college Arabisch 2 is het intensief leren van de Arabische taal tot het niveau dat men eenvoudige Arabische teksten met behulp van een woordenboek in het Nederlands kan vertalen. Deze cursus is het tweede onderdeel van een cursus die tot einddoel heeft zelfstandig teksten uit de Koran te lezen, zodat men in staat is bestaande vertalingen op hun juistheid te beoordelen. De cursus Arabisch 2 is een vervolg op de cursus Arabisch 1. De grammaticale kennis uit de cursus Arabisch 1 wordt uitgebreid met de regels voor zwakke werkwoorden en afgeleide stammen. Het vertalen van Arabische teksten naar het Nederlands wordt voortgezet. Veel aandacht wordt daarbij besteed aan het gebruik van het Arabische woordenboek, waarvoor het nodig is de stamletters van een woord te herkennen. De nadruk ligt op kennis van de Arabische grammatica en het vertalen van het Arabisch naar het Nederlands met behulp van een woordenboek Cursusboek: Herman Talloen en Abied Alsulaiman, Ayyuhâ t-tâlib…! Handboek voor het Modern Standaard Arabisch, Leuven-Apeldoorn: Garant, 2007 (3e druk). ISBN13 978-90-441-2131-5. Verplicht: Een Arabisch woordenboek, bij voorkeur Jan Hoogland (red.), Woordenboek Arabisch-Nederlands, Amsterdam: Bulaaq, 2003. Daarnaast: Werkschrift (verkrijgbaar in het college).

ORS701 10 prof. dr. P.J.C.L. van der Velde Schriftelijk tentamen Studenten dienen Sanskrit I met goed gevolg afgelegd hebben. Sanskrit is een van de oude cultuurtalen van India. De taal kent een


Literatuur

enorme literatuur op velerlei gebied, er is wereldse literatuur, er zijn theaterstukken, grote epische werken en werken van religieuze en filosofische aard. Aangezien de Indiase cultuur in de loop van de geschiedenis een grote uitstraling heeft gehad naar andere delen van Azië vindt men ook in die gebieden veel Sanskrit literatuur en inscripties. Voor studenten Religiestudies is het leren van Sanskrit van belang als men kennis wil nemen van de grondteksten van hindoeïsme, boeddhisme en jainisme of als men vertalingen van grondteksten wil controleren. Hoewel de hier vermelde religies ook andere heilige talen kennen heeft Sanskrit binnen deze religies een centrale functie. De leringen van een religieuze groepering worden in Zuid- en Zuidoost Azië vaak pas dan door opponenten daadwerkelijk serieus genomen wanneer de leringen in het Sanskrit zijn verwoord. Bovendien draagt een vertaling van de werken in het Sanskrit bij aan een verdere verbreiding van deze leringen. Dit heeft tot gevolg dat kennis van Sanskrit de toegang biedt tot een groot aantal grondteksten uit de Aziatische religies. In 2009-2010 worden de vervolgcursussen Sanskrit II en III aangeboden. In dit college worden eenvoudige Sanskrit teksten gelezen. De bedoeling is de taalvaardigheid uit te bouwen. Na afloop van dit college is de student in staat teksten te lezen van het niveau van de Mahabharata en de Bhagavadgita. Kennis van elementair Sanskrit is voor dit college vereist. In dit college worden eenvoudige Sanskrit teksten gelezen. De bedoeling is de taalvaardigheid uit te bouwen. Na afloop van dit college is de student in staat teksten te lezen van het niveau van de Mahabharata en de Bhagavadgita. Kennis van elementair Sanskrit is voor dit college vereist. J. Gonda, Kurze Elementargrammatik der Sanskrit-Sprache. E.J. Brill, Leiden. 1963. Er zijn latere drukken verkrijgbaar, ook in Engels en Frans.

Syriac I

Introduction to script and grammar Course ID OTR704 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method seminar Examination Oral exam Prerequisites Initial knowledge of Hebrew, Aramaic or Arabic Objectives Translation of simple biblical and historical texts including grammatical explanation. Contents Syriac is a semitic language, used by different Christian communities of the Middle East for their liturgy and as a means of literary expression. Knowledge of Syriac gives access to a rich spiritual and theological literature.

119


Literature Extra information

Syriac II

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents Literature Extra information

Some important authors: Ephrem the Syrian, Isaac of Nineveh, Gregory Barhebraeus. Will be indicated during 1st lecture, depending on prior training of student. The course is offered in the first and second semester and will be scheduled after discussing preferences with the students. To enroll, contact the teacher.

OTR705 5 prof. dr. H.G.B. Teule seminar Oral exam Syriac I Translation and grammatical explanation of Syriac historiographical and theological texts of intermediate degree of difficulty. Reading of theological and historical texts, grammatical explanation. Introduction to Eastern and Western Syriac scripts. Reader The course is offered in the first and second semester and will be scheduled after discussing preferences with the students. To enroll, contact the teacher.

Coptic I

Introductory Sahidic Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents

120

OTR724 5 prof. dr. J. van der Vliet Seminar. Written examination. None. Some basic knowledge of Greek and grammatical analysis (on a secondary school level) are an asset, but are not required. Students who follow this course will obtain a working knowledge of Sahidic Coptic that allows them to read simple narrative texts in Coptic. Coptic was the vernacular of Christian Egypt in Late Antiquity, and survives as the liturgical language of the present-day Coptic Orthodox Church. Knowledge of Coptic gives access to a wide variety of religious sources, including Manichaean, Hermetic and Gnostic texts (such as the Gospel of Thomas or the Gospel of Judas), some of the early versions of the Old and New Testament, and many interesting apocryphal and hagiographical texts. Non-literary Coptic sources (such as papyri and ostraca) shed direct light upon early monasticism and the social life of the Egyptian church. This course provides an introduction to script, grammar and


Literature

vocabulary of Sahidic Coptic, the most important written dialect of Coptic. The course is basically text-oriented, however, and from the outset original Coptic texts will be read. A brief introduction to the development of Coptic literature in its historical context is part of the course. Course book: B. Layton, Coptic in 20 Lessons: Introduction to Sahidic Coptic, Louvain: Peeters, 2007.

Coptic II

Advanced reading of Coptic texts. Course ID OTR725 Credits 5 Lecturer prof. dr. J. van der Vliet Teaching method Seminar. Examination Oral examination. Prerequisites Coptic I. Objectives Obtaining familiarity with the language and the idiom of more complicated texts written in Sahidic or other varieties of Coptic. Contents For students who attended the preparatory course Coptic I, Coptic II is devoted to obtaining greater familiarity with original Coptic texts with attention both for their contents and for their grammatical and dialectical peculiarities. As for the nature of the texts that will be read, the preferences of the individual students will be taken into account as far as possible. Literature To be announced.

Russian II

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Contents

Literature

OTR743 5 dr. E. van der Zweerde Collective reading, with comments, explanations and exercises; homework: exercises and preparatory reading. Written examination. Basic knowledge of Russian in reading and speaking - ideally a first level course. The course, conceived as a language course for intermediate learners, aims at familiarizing students with Russian religious, theological and philosophical terminology and texts. It is designed for those already having a basic knowledge of the language (cyrillic alphabet, basic reading and conversation). Assisted reading of theological, religious and philosophical writings out of the abundant fund of the Russian Orthodox tradition, with comments and explanations, will both assist the participants to advance their language skills and provide them with original insights into Russian and Orthodox Culture. Will be made available.

121


Overig onderwijs op bachelorniveau

Church and Gnosis

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives

Contents Literature

OTR744 5 prof. dr. J. van Oort Lecture Written examination Bachelor Theology, Religious Studies, History, Classical Languages The course aims at providing an introduction to the development of Christianity and Church during the first five centuries CE, a development in which Gnostic currents have played an important part and, in some respects, even a decisive role. In actual fact, the historical development of the Christian (Catholic) Church is only comprehended by those who have a more than superficial knowledge of the many challenging Gnostic currents (and even rivalling Gnostic churches). Introduction to Early Church History, with special emphasis on 'Church and Gnosis' 1. Everett Ferguson, Church History, Volume One: From Christ to the Pre-Reformation. The Rise and Growth of the Church in Its Cultural, Intellectual, and Political Context, Grand Rapids, Michigan USA: Zondervan Publishing House 2005, $ 29.99 (ISBN 978-0-310-20580-7); 2. Kurt Rudolph, Gnosis. The Nature and History of Gnosticism, San Francisco: Harper and Row Publishers 1987, $ 14.95 (and reprints: ISBN 978-0-06-067018-5; or its German equivalent); 3. Reader with some essential texts.

Gender en Religie: Thematische Open Studiedagen

Volksreligie en nieuwe religieuze bewegingen: vrouwendomeinen? Vakcode OTR729 Studiepunten 5 Docenten prof. dr. M.A.C. de Haardt, dr. M.J.M. Dresen, prof. dr. G.M.F. Troch, prof. dr. D.A.T. Müller Onderwijsvorm Hoorcollege, lezingen en discussie, aangeboden op drie studiedagen, de vrijdagen 29 januari, 29 maart en 21 mei 2010. Voor het overige zelfstudie. Aanwezigheid op studiedagen verplicht. Toetsvorm Per dag een kleine opdracht. Afsluiting met paper of tentamen (naar keuze), a.d.h.v. opgegeven literatuur, in overleg Ingangsvoorwaarden Vanaf Bachelorjaar 2. Doelstelling Kennis van en inzicht in actuele ontwikkelingen, thema's en auteurs op het terrein van vrouwenstudies binnen de religiewetenschappen en theologie Beschrijving De laatste jaren is er in media en wetenschap veel aandacht voor wat men wel volksreligiositeit noemt. Bedoeld zijn vormen van religie die

122


zich afspelen aan de randen van de instituties en waarin magische praktijken en voorstellingen een grote rol spelen. Van oudsher lijken deze vormen van volksreligiositeit vaak veel vrouwen aan te trekken. Religieuze leiders en theologen bekeken ze dikwijls met een zeker wantrouwen of zelfs dédain.


Hoewel het er op leek dat magische en andere volksreligieuze praktijken in het geseculariseerde Westen grotendeels verdwenen waren, is de laatste tijd sprake van groeiende interesse voor de volksreligiositeit; zowel vanuit de instituties, als binnen de wetenschap. Diezelfde interesse geldt de religieuze praktijken en vormen van spiritualiteit binnen de zogenaamde 'nieuwe religieuze bewegingen'. Ook die staan in een spanningsvolle relatie tot de religieuze instituties. Tijdens deze Open Studiedagen willen we dit verschijnsel nader onder de loep nemen. Wat is hier aan de hand? Hoe oud of nieuw, hoe marginaal of centraal zijn deze ontwikkelingen eigenlijk? Welke politieke functies vervullen ze en voor wie? En wat betekent het in dit verband dat nog steeds juist vrouwen zich aangetrokken voelen tot deze 'oude' of 'nieuwe' vormen van volksreligiositeit? De literatuur wordt per studiedag aangegeven. Zie onderwijsvorm: de cursus wordt aangeboden in de vorm van drie studiedagen (29 januari, 26 maart en 21 mei 2010) , aangevuld met begeleide literatuurstudie.

Gender en religies: literatuurstudie

Thematische literatuurtentamens Vakcode LTR702 Studiepunten 5 Docent dr. M.J.M. Dresen Onderwijsvorm Individuele, begeleide literatuurstudie. Toetsvorm In overleg, naar keuze: 1. Mondeling tentamen; of: 2. Samenvatting van de gelezen literatuur, af te sluiten met vragen voor eindgesprek; of: 3. paper, uitgaande van zelf te formuleren vraagstelling. Ingangsvoorwaarden Vanaf het tweede Bachelorjaar Doelstelling Door zelfstudie kennis nemen van belangrijke literatuur rond het betreffende onderwerp. Kunnen weergeven van de belangrijkste kwesties en discussies in de bestudeerde literatuur. Kennis en begrip van de belangrijkste uitgangspunten, benaderingen en inzichten die in de literatuur worden uitgewerkt. Beschrijving In overleg literatuur te kiezen rond een van de volgende onderwerpen: Gender en (zorg)ethiek Lichamelijkheid in de christelijke traditie

123



Liefde (agapè; caritas) in de christelijke traditie Vrouwen en mystiek Psycho-analyse, religie en gender Voortplantingstechnologie, ethiek en gender In overleg met de docent kunnen thema en literatuur nader toegespitst of aangepast worden. Naar keuze, in overleg met de docent (suggesties aanwezig). Dit thematisch literatuurtentamen kan bij uitzondering ook voor 3 ECTS gevolgd worden. Neem hiervoor contact op met de docent.

Extreme Makeover - Cultuur, lichaam en het ideale zelf (v/m) Vakcode Studiepunten Docent Beschrijving

VSB9206 6 dr. M.J.M. Dresen Inhoud:

De mogelijkheden om het lichaam te verfraaien of zelfs te verbouwen nemen snel toe. De schoonheidsindustrie draait op volle toeren, en als schouwspel scoort streven naar schoonheid hoge kijken oplagecijfers. Avond aan avond vergapen miljoenen kijkers zich aan Makeover-shows en Next Top Model-verkiezingen in vele varianten. Nu is de droom van zelfverbetering op zich niet nieuw. Iedere cultuur kent eigen idealen van schoonheid. De verbeelde schoonheid wordt vaak - zo al door de Griekse filosoof Plato - geassocieerd met goedheid, of gezien als een promesse de bonheur, een belofte van geluk. Religieuze mythen, sprookjes, romans en wetenschappelijke tractaten laten zien dat mensen door de eeuwen heen gefascineerd werden door de droom van zelftransformatie, opgevat of verbeeld als perfectionering van het lichaam. Maar waar men zich in eerder eeuwen moest beperken tot de kracht van verbeelding en geloof, of tot verfraaiende middelen die duur of niet zonder risico waren, lijkt de vervolmaking van het lichaam nu binnen ieders handbereik. Plastische chirurgie, cosmetische industrie en modebladen beloven ieder die bereid is geld in zichzelf te investeren het uiterlijk van een prinses. Of van een popster naar keuze. Kenmerkend voor de huidige beeldcultuur rond lichaamsverbetering is wel, dat de verschillen tussen de seksen zeer uitdrukkelijk worden aangezet. Vrouwen zijn bij voorkeur rondborstig, sexy en glamorous, mannen stralen - nog steeds - kracht en overwicht uit, zij het verzacht door een 'vrouwelijk' accent hier en daar. Met behulp van make-up, mode, sportschool en zo nodig het mes worden de verschillen tussen de seksen geaccentueerd en uitvergroot; soms zelfs letterlijk, in de vorm van borstvergroting, penisverlenging, kincorrectie en schaamlipplastiek. Tegelijkertijd zijn jonge westerse vrouwen vrijer en qua mogelijkheden meer gelijk aan mannen dan ooit. Gaat het bij het uiterlijk benadrukken van de sekse-identiteit dan om een spel; een spel dat met des te meer overgave gespeeld kan worden in een cultuur 124


waarin mannen en vrouwen feitelijk gelijk zijn, en de accentuering van de verschillen tussen hen een kwestie van persoonlijke smaak en keuzevrijheid is geworden? Of is er meer aan de hand, en gaat er van de stortvloed aan (hetero)seksueel getinte ideaalbeelden wel degelijk een invloed uit die ons zelfbeeld bepaalt, omdat we ons bewust of onbewust meten aan de beelden die worden aangereikt? Zijn er, kortom, toch regels bij het spel? En als die regels of normen er zijn, wie bepaalt deze dan? Waar komt de overweldigende nadruk op uiterlijke schoonheid en het geprononceerd 'seksueren' ervan op dit moment vandaan in onze westerse (beeld)cultuur? Welke invloeden werken hier in door? En welke invloeden gaan er van uit, op ons zelfbeeld en ons dagelijks leven? Hebben we inderdaad meer vrijheid dan ooit in het kiezen van onze (gender)identiteit en het uiterlijk vormgeven daaraan? Of onderscheiden we ons van andere tijden en culturen misschien vooral door die illusie? Doel van deze collegereeks is deze en aanverwante vragen nader te onderzoeken. Op basis van concrete gevalsstudies, aangereikt vanuit verschillende disciplines, zullen de afzonderlijke colleges licht werpen op de vraag hoe genderspecifieke praktijken van zelf- en lichaamstransformatie vorm kregen binnen verschillende historische perioden en (sub)culturen. 1) Het volmaakte lichaam: Ideaal, product en project. Inleiding 8 september 2009, dr. Stefan Dudink (Seksualiteitsstudies) 2) Het volmaakte lichaam als heilsvisioen 15 september 2009, dr. Grietje Dresen (Religiewetenschappen/Ethiek) Vervolmaking van het lichaam is geen moderne droom. Ook de meeste religies beogen een restyling van het lichaam, gekoppeld aan hun heilsopvatting. In de traditionele godsdiensten en zeker in het christendom stond die omvorming van het lichaam in het teken van de verwachting dat het ware geluk, het ware heil nà dit aardse leven komt. De belangrijkste rituelen, maar ook alledaagse religieuze praktijken waren bedoeld om het lichaam om te vormen en aldus voor te bereiden op het uiteindelijk heil. Het lichaam werd in dit proces van religieuze omvorming dus niet genegeerd. Integendeel: het ideale, zondeloze lichaam werd als het ware 'ingeschreven' in het eigen zondige vlees. Na de dood wachtte de vervolmaking hiervan, in de vorm van de wederopstanding van het lichaam. Het eeuwig leven werd dus uitdrukkelijk als een - beter - lichamelijk bestaan gezien. In onze tijd geloven de meeste westerse mensen niet meer in een dergelijk lichamelijk voortbestaan. En ons 'heil' zien we liever vandaag dan morgen tegemoet. Maar nog steeds wordt geluk geassocieerd met het verwerven van het juiste, ideale lichaam. Die verplaatsing van het vervolmaakte lichaam van de hemel naar de aarde maakt de praktijken van disciplinering en omvorming echter niet minder zwaarwegend. Wat nu bedwongen moet worden, is het

125


'stof' waaruit we gemaakt zijn. En dat blijkt een minstens zo geduchte tegenstander als voorheen de duivel! 3) Sekse en zelf in de maak 22 september 2009, dr. Geertje Mak (Geschiedenis) Tegenwoordig is één van de allerbelangrijkste aspecten van iemands identiteit, van iemands 'zelf', haar of zijn sekse. Je kunt veel aan jezelf veranderen - je uiterlijk, je beroep, je levensovertuiging - maar het gevoel een man of een vrouw te zijn verander je niet zomaar. Dat zit er vanaf het allereerste begin in, ergens diep van binnen. Althans, zo voelen wij dat nu. Hoe sterk dit idee in onze samenleving is geworteld, wordt wel duidelijk aan de hand van het voorbeeld van transseksuelen: als iemand met volle overtuiging zegt dat zij of hij niet zich niet voelt behoren tot haar of zijn lichamelijke sekse, is er een medisch protocol om iemands lichamelijke sekse te veranderen. We erkennen het psychisch lijden van zo'n persoon en betalen er met zijn allen aan mee dat zo iemand qua sekse een extreme makeover krijgt. Toch is dit niet altijd zo geweest. Dit is goed te zien aan de geschiedenis van hermafrodieten - mensen aan wier geslacht werd getwijfeld. Lange tijd leken artsen, maar ook de mensen die het betrof zelf en hun sociale omgeving, nauwelijks aandacht te besteden aan zoiets als een psychische sekse. Dit roept de vraag op of sekse wel werkelijk van nature zo diep in ons 'zelf' is geworteld als wij nu denken. Of is dat idee een moderne constructie? Pas toen artsen, ongeveer vanaf 1900, steeds meer en beter in staat waren interseksuelen (zoals hermafrodieten in de twintigste eeuw gingen heten) tot man of vrouw te opereren, ging sekse als identiteit een rol spelen. Vanaf 1950 probeerde men dit al vanaf de geboorte te sturen, zodat iemand probleemloos de ene of andere sekse-identiteit zou aannemen. Maar daar is iets vreemds mee: behandelende artsen en psychiaters gingen er altijd van uit dat iemand zich man óf vrouw voelde. En dat iemand het lichaam wilde dat daarbij hoorde, en liefst ook het (hetero)seksuele verlangen. Zulke behandelpraktijken waarin sekse-identiteit wordt 'gemaakt' lijken vooral maatschappelijke normen over sekse te weerspiegelen en bitter weinig te maken te hebben met een diepgeworteld gevoel van zelf. Maar geldt dat niet voor de sekse identiteit van álle mannen en vrouwen …? 4) Genes, Jeans & The Radical Makeover. Homoseksualiteit en de Dictatuur van Stijl 29 september 2009, Dr. Stefan Dudink (Geschiedenis/Seksualiteitsstudies) De populair-wetenschappelijke opvatting dat 'het in genen zit' moet wel tot het uiterste worden opgerekt om de leidinggevende positie van homoseksuele mannen in de hedendaagse straatmode en modeindustrie te kunnen begrijpen. De mode-zoals-wij-die-kennen is

126


immers een maatschappelijk systeem dat pas sinds de late negentiende eeuw bestaat, en ook de-homo-zoals-wij-die-kennen dateert van dezelfde periode. Het historische karakter van zowel de mode als de homo staat op gespannen voet met de eeuwige waarheid die ons genetisch materiaal verondersteld wordt te vertellen. In dit college bespreken we de historische ontwikkeling van de verhouding tussen homo's en mode, en van homo's en mode op zich. In het bijzonder gaan we in op stylering - van het zelf en van anderen - als een historisch specifieke activiteit die moderne homoseksualiteit heeft gedefinieerd, maar niet noodzakelijkerwijs met haar verknoopt is. Is er leven na Queer Eye for the Straight Guy? 5) Impressiemanagement of de maakbaarheid van het werkende zelf 6 oktober 2009, prof. dr. Yvonne Benschop (Nijmegen School of Management) In dit college staat het fenomeen van impressiemanagement in de context van organisaties centraal. Daarbij gaat het om het gedrag dat mensen ten toon spreiden om de indruk die anderen van hen hebben gunstig te beïnvloeden, bijvoorbeeld door netwerken en zelfpromotie, maar ook door vriendelijkheid en betrokkenheid bij de ander. Hoewel dat doorgaans niet graag openlijk wordt toegegeven in organisaties die zich graag beroepen op meritocratische principes ('alleen kwaliteit telt'), maken de politieke vaardigheden van het impressiemanagement deel uit van het dagelijkse werk in organisaties. Dat begint bij de kleding die wordt uitgezocht voor het sollicitatiegesprek, en de houding die men zich daarin aanmeet en zet zich voort in de interactie met collega's, leidinggevenden en klanten. Impressiemanagement in organisaties heeft zowel een duidelijke materiële en lichamelijke component als een meer discursieve kant en beide kanten worden in het college belicht. Impressiemanagement is niet onomstreden, de strategische zelfpresentatie wordt soms onethisch of manipulatief gevonden, en in strijd met de wens om authentiek te zijn, ook op het werk. Bijzondere aandacht gaat uit naar de verschillen en overeenkomsten in het impressiemanagement van mannelijke en vrouwelijke organisatieleden. Welke rol speelt gender in het proces van impressiemanagement; maken vrouwen en mannen gebruik van dezelfde impressiemanagementtactieken, en wordt dat door anderen ook op dezelfde manier gepercipieerd? Welke betekenis geven zij aan impressiemanagement en wat betekent dat voor de maakbaarheid van het werkende zelf? 6) Thinspiration of fatphobia? 13 oktober 2009, dr.Tatjana van Strien (Psychologie) In onze westerse maatschappij doen veel vrouwen aan de lijn. Helaas leidt frequent lijnen zelden tot blijvend gewichtsverlies terwijl het ook nog eens een belangrijke risicofactor voor eetstoornissen en

127


overgewicht is. Maar waarom doen al deze vrouwen eigenlijk aan de lijn. Is het vooral een manifestatie van 'thinspiration' -en komt het voort te voldoen aan het extreem slanke schoonheidsideaal van tegenwoordig? Of ligt hier eerder een angst voor dik zijn aan ten grondslag, en doen vrouwen vooral aan de lijn vanuit het motief te ontkomen aan het stigma op overgewicht? En klopt wat mensen zeggen dat er bij hen aan de hand is met hun 'werkelijke' drijfveren en processen? 7) Het haarloze ideaal 3 november 2009, Prof. dr. Anneke Smelik (Cultuurwetenschappen) Het 21e eeuwse lichaam wordt steeds meer een mens/machine, oftewel een cyborg met een hard en blinkend lichaam. Deze lezing onderzoekt beelden van cyborgs in digitale kunst en in sciencefiction film. De vraag is of de figuur van de cyborg mogelijkheden schept voor nieuwe man- en vrouwbeelden. Daarbij wordt specifiek aandacht geschonken aan het ideaal van een perfect lichaam zonder lichaamshaar. De tendens naar ontharing is te zien als een beweging weg van de natuur. Haar en andere menselijke zwakheden zoals rimpels en vetrolletjes zijn taboe. Strak & sterk, glad & glanzend: metaal is het nieuwe ideaal. 8) 'Lekker mezelf zijn': keuzevrijheid in een gegenderde samenleving 10 november 2009, dr. Els Rommes In dit college staat niet zo zeer de makeover zelf centraal, maar meer het maken van keuzes, om plastische chirurgie te ondergaan, om af te vallen of om bepaalde beroepskeuzes te maken. Hoewel de keuzevrijheid om te 'worden wie je bent' nog nooit zo groot lijkt te zijn geweest als in onze huidige westerse samenleving, is het opvallend te zien hoe eenvormig de uitkomsten van extreme makeover's zijn, hoe conformistisch keuzes zijn die mannen en vrouwen maken ten aanzien van hun uiterlijk, carriere en gedrag. Is er sprake van een evolutionaire, biologische dwang die bepaalt dat vrouwen met een bepaalde cupmaat het meest aantrekkelijk zijn en dat vrouwen die natuurkunde studeren minder aantrekkelijk zijn voor mannen? Hoe kan het dan dat deze schoonheidsidealen in andere tijden en andere landen zo anders kunnen zijn? Welke andere theorieen zijn er om te verklaren dat mannen en vrouwen verschillende keuzes maken ten aanzien van hun uiterlijk, maar ook ten aanzien van keuzes voor partner, baan en levensprioriteiten? In dit college staat centraal welke factoren bijdragen tot de constructie van een schijnbaar onafhankelijke, autonome 'zelf' die 'eigen' keuzes kan maken: opvoeding, familie, vrienden, school, de media, de overheid. Op welke manieren wordt schijnbare keuzevrijheid om plastische chirurgie toe te passen, of 'eigen interesses' te volgen, bepaald door genderdynamieken in de samenleving: door de positie die iemand inneemt in de samenleving, door de ideaalbeelden en discourse

128


posities die beschikbaar zijn en de identiteitskeuzes die mogelijk of ondenkbaar zijn. 9) Werken aan jezelf: het gedisciplineerde lichaam van de ballerina 17 november 2009, dr. Liedeke Plate (Algemene cultuurwetenschappen) Jezelf zijn is, in de balletwereld, misschien wel een contradictio in terminis. Ballet is een domein waarin je continue aan 'jezelf' werkt, om zo veel mogelijk te conformeren aan het bestaand ideaal. In de balletwereld staat het geloof in de maakbaarheid van het lichaam centraal. Door zware en jarenlange training wordt het lichaam gevormd naar de idealen van de klassieke theaterdans en de vormen van de uitdraai. Daarin worden lichamen ook specifiek gevormd naar idealen van mannelijkheid en vrouwelijkheid. De danser gaat allerlei vormen van krachtinspanning, lichaamscontrole en fysiek excelleren ten toon stellen. De ballerina behoort daarentegen juist de illusie van lichaamloosheid te geven. Dit college gaat in op de wijze waarop het lichaam van de ballerina cultureel dominante ideeën over de maakbaarheid van het lichaam inschrijft. Bijzondere aandacht gaat uit naar het paradoxale gegeven dat ballerina's vrouwen zijn die vrouwelijkheid verbeelden met lichamen die ze trainen om een effect van lichaamloosheid te sorteren. 10) Operatie Orlan. Performancekunst van vlees en bloed 24 november 2009, drs. Louis van den Hengel (Seksualiteitsstudies) [O.v.; e.v. te vervangen door documentaire] Performancekunstenaars of body artists zijn 'extreem' in de meest letterlijke zin van het woord: zij verkennen fysieke en mentale uitersten, en leggen zo de grenzen bloot niet alleen van het menselijk lichaam, maar ook van de kunstzinnige verbeelding per se. Dus snijden deze kunstenaars zichzelf open (Pane, Abramovi ), laten zich kruisigen (Burden), maken zelfportretten van hun eigen bloed (Quinn), of hongeren zich uit (LA Raeven). Weinig kunstenaars hebben echter de (ver)maakbaarheid van de belichaamde identiteit en de grenzen daarvan - zo meedogenloos onderzocht als de Franse 'vleeskunstenares' Orlan. Onder de noemer 'The Reincarnation of St. Orlan' (1990-1993) liet zij haar gezicht chirurgisch stileren naar verschillende canonieke beelden uit de Westerse kunstgeschiedenis. Kunst, wetenschap, identiteit en plastische chirurgie staan centraal in negen theatrale operaties/performances, die te beschouwen zijn als een radicale kritiek op vrouwelijke schoonheidsidealen en de maakbaarheid van het belichaamde 'zelf.' Dit college gaat nader in op het complexe werk van Orlan: welke positie bekleedt haar 'carnal art' in de eigentijdse performancekunst? Met welke theoretische middelen kunnen we de wetenschappelijke waarde van haar project begrijpen? En hoe relevant is Orlans 'reïncarnatie' vandaag de dag nog, nu plastische chirurgie en extreme makeovers meer dan ooit binnen

129


handbereik lijken te liggen? 11) Schaamtevolle lippen 1 december 2009, Prof.dr. Willy Jansen (Culturele Antropologie) In Zimbabwe krijgen jonge meisjes les in hoe ze hun schaamlippen kunnen verlengen, in Sudan daarentegen snijdt men ze bij voorkeur weg, en in Nederland is schaamlipcorrectie ook geen uitzonderlijke ingreep meer. Het zijn zeer uiteenlopende reacties op dit lichaamsdeel, maar wat overheerst is dat ze vaak als schaamtevol worden ervaren én dat ze relevant zijn voor de ontwikkeling van een gender identiteit. In dit college wordt behandeld hoe en waarom juist dit lichaamsdeel uiteenlopende betekenissen krijgt in verschillende culturen, welke ingrepen men toepast, en hoe deze ingrepen nauw verbonden zijn met plaatselijke opvattingen over seksualiteit en gender. De theorie van Douglas wordt behandeld om inzicht te krijgen in waarom juist dit lichaamsdeel zulke uiteenlopende betekenissen kan krijgen. Verder ga ik in op de achtergronden van vrouwenbesnijdenis in vergelijking met mannenbesnijdenis (Boddy), en op de overeenkomsten en verschillen in de schaamlip-operaties in verschillende culturen. In het tweede uur zal een film getoond worden en praten we verder n.a.v. de film. 12) 8 december 2009, dr. Grietje Dresen e.a.: Afsluitend debat (door studenten zelf voor te bereiden, en als zodanig geldend als verplichte opdracht, voorwaarde voor deelname aan tentamen) Tijdstip: 1e semester, vanaf 8 september 2009, dinsdagmiddag 15.45 tot 17.30 uur. Plaats: CC 3 Aantal studiepunten: 6 ECTS Onderwijsvorm: hoorcollege Onderwijsniveau: post-propedeuse Toetsingsvorm: bijdrage aan voorbereiding debat (verplicht), en schriftelijk tentamen. Literatuur: artikelen staan op cd-rom, deze kan geleend worden (na inlevering van studentenkaart) op het Documentatiecentrum van het Instituut voor Genderstudies 2 weken voor aanvang van de cursus (TvA 2.01.22 of TvA 2.01.27) Informatie: [email protected] Coördinatie: Dr. G. Dresen, Facultaire Unie Filosofie, Theologie & Religiewetenschappen, Erasmusplein 1, kmr. 13.21, tel. 024-3612488, e-mail [email protected] (alleen voor inhoudelijke vragen; onderwijs-

130


organisatorische vragen naar [email protected] ) Inschrijving : via KISS, SOCW, code: VSB 9206 Tentamendata: 15 december 2009; herkansing: 26 januari 2010

Godsdienstpedagogiek


Beschrijving

Literatuur

ITR101 5 dr. P.A.D.M. Vermeer Hoor- en werkcollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in processen van primaire en secundaire religieuze socialisatie in de context van het gezin, de religieuze gemeenschap en de school tegen de achtergrond van de huidige geseculariseerde en plurale religieuze situatie in Nederland. Voor hun voortbestaan is het van groot belang dat religies voortdurend nieuwe gelovigen aan zich weten te binden. Dit betekent, dat vertegenwoordigers van religies voor de opgave staan om hun centrale geloofsovertuigingen, hun religieuze praktijken, hun religieus-normatieve oriëntaties e.d. over te dragen op deze nieuwe gelovigen. Zodoende hebben vertegenwoordigers van religies, als zij tenminste hun eigen religieuze traditie door willen geven, een belangrijke opvoedende en educatieve taak. Een taak die nader valt te omschrijven vanuit de verschillende educatieve settings en de daaraan gekoppelde actoren die men hier kan onderscheiden. De eerste en wellicht meest belangrijke educatieve setting wordt gevormd door het gezin als de omgeving waarin ouders hun eigen religieus commitment trachten over te dragen op hun kind(eren). Binnen het gezin vindt zo de primaire religieuze socialisatie van kinderen plaats. Daarnaast vormt ook de religieuze gemeenschap zelf een belangrijke plaats waar bijvoorbeeld pastores, rabbijnen, imams, etc. het geloof trachten over te dragen. En ten slotte is ook de school een belangrijke educatieve setting waarin docenten godsdienst een nieuwe generatie gelovigen inwijdt in een bepaalde religieuze traditie. De religieuze gemeenschap en de school zijn zo van belang met het oog op de secundaire religieuze socialisatie van kinderen en adolescenten. In deze cursus zullen nu deze drie educatieve settings (gezin, religieuze gemeenschap en school) nader worden toegelicht, waarbij de nadruk vooral zal komen te liggen op de handelingsstrategieën die de verschillende actoren (ouder, geestelijke en docent) hierbij ter beschikking staan. Daarbij zal tevens aandacht worden besteed aan de wijze waarop de processen van secularisering en pluralisering, die kenmerkend zijn voor de religieuze situatie in Nederland, deze processen van primaire en secundaire socialisatie (kunnen) beïnvloeden. Verplichte literatuur: Alii, E.T. (2009). Godsdienstpedagogiek. Dimensies en Spanningvelden. Zoetermeer: Meinema.

131


Bijzonderheden

Meijer, W.A.J., Benner, D. & Imelman, J.D. (1997). Algemene pedagogiek en culturele diversiteit. Baarn: Intro. Het boek van Alii zal gebruikt worden als handboek en dient verplicht te worden aangeschaft. Dit vak is onderdeel van het schakelprogramma Interreligieuze Spiritualiteitsstudies 60 EC lerarenopleiding.

De Intertestamentaire literatuur: de brug tussen het Oude en Nieuwe Testament


Beschrijving

Literatuur

10.2

OTR742 5 dr. E.M.M. Eynikel Hoor-/Werkcollege schriftelijke tentamen. Kennis en inzicht in de verschillende geschriften uit de intertestamentaire periode en hun historische plaats in de geschiedenis van het Oude Israël. Kennis en inzicht in de geschriften die gevonden zijn bij de Dode Zee. De intertestamentaire literatuur informeert ons over de periode tussen het ontstaan van het Oude en Nieuwe Testament. Deze langs christelijke weg bewaard gebleven joodse geschriften uit de laatste eeuwen v.Chr. en het begin van de eerste eeuw v.Chr. worden de apocriefen/pseudepigrafische genoemd. Veel van deze bevatten messiaanse verwachtingen waarvan de kiem ligt in het Oude Testament. Die messiaanse verwachtingen zijn ook de reden geweest waarom de Christelijke kerken de teksten hebben overgenomen; in reactie daarop hebben de rabbijnen deze teksten afgewezen. Wordt nader bekendgemaakt.

Overig onderwijs op masterniveau

Alle cursussen in het overig onderwijs op masterniveau worden aangeboden in het Engels. Zie voor een overzicht van deze cursussen het hoofdstuk 'Engelstalig aanbod / English courses'.

10.3

Courses NOSTER

The Netherlands School for Advanced Studies in Theology and Religion (NOSTER) offers several courses on Research Master level. These courses are open for students of accredited Research Masters and for PhD students. Participation in one of the courses is possible after consultation of the supervising teacher. All courses have a scope of 5 ECTS and can be extended to 6 ECTS. A course certificate will be supplied, which can be transformed into credits at the own institution. For more information, see the website http://www.noster.org or contact dr. Charlotte van der Leest ([email protected]).

132

11 ENGELSTALIG AANBOD / ENGLISH COURSES

11 Engelstalig aanbod / English courses In dit hoofdstuk is alle Engelstalig onderwijsaanbod van de Faculteit der Theologie opgenomen. Het aanbod is bedoeld voor bacheloren masterstudenten theologie en voor uitwisselingsstudenten van de Radboud Universiteit. Alle studenten moeten voldoen aan de ingangsvoorwaarden die bij de vakken staan vermeld. U kunt alleen deelnemen aan masteronderwijs, indien u ingeschreven staat als masterstudent aan de faculteit. This chapter includes all English courses of the Faculty of Theology. The courses are intended for bachelor- and master students Theology and for exchange students of the Radboud University. Students have to comply with the prerequisites of all courses in which they enroll. You can only enroll for Master's degree courses if you have completed your Bachelor's degree programme and have been registered for the Master's degree programme of the faculty.

11.1

Language courses

Syriac I

Introduction to script and grammar Course ID OTR704 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method seminar Examination Oral exam Prerequisites Initial knowledge of Hebrew, Aramaic or Arabic Objectives Translation of simple biblical and historical texts including grammatical explanation. Contents Syriac is a semitic language, used by different Christian communities of the Middle East for their liturgy and as a means of literary expression. Knowledge of Syriac gives access to a rich spiritual and theological literature. Some important authors: Ephrem the Syrian, Isaac of Nineveh, Gregory Barhebraeus. Literature Will be indicated during 1st lecture, depending on prior training of student. Extra information The course is offered in the first and second semester and will be scheduled after discussing preferences with the students. To enroll, contact the teacher.

133


Syriac II

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents Literature Extra information

OTR705 5 prof. dr. H.G.B. Teule seminar Oral exam Syriac I Translation and grammatical explanation of Syriac historiographical and theological texts of intermediate degree of difficulty. Reading of theological and historical texts, grammatical explanation. Introduction to Eastern and Western Syriac scripts. Reader The course is offered in the first and second semester and will be scheduled after discussing preferences with the students. To enroll, contact the teacher.

Coptic I

Introductory Sahidic Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents

Literature

134

OTR724 5 prof. dr. J. van der Vliet Seminar. Written examination. None. Some basic knowledge of Greek and grammatical analysis (on a secondary school level) are an asset, but are not required. Students who follow this course will obtain a working knowledge of Sahidic Coptic that allows them to read simple narrative texts in Coptic. Coptic was the vernacular of Christian Egypt in Late Antiquity, and survives as the liturgical language of the present-day Coptic Orthodox Church. Knowledge of Coptic gives access to a wide variety of religious sources, including Manichaean, Hermetic and Gnostic texts (such as the Gospel of Thomas or the Gospel of Judas), some of the early versions of the Old and New Testament, and many interesting apocryphal and hagiographical texts. Non-literary Coptic sources (such as papyri and ostraca) shed direct light upon early monasticism and the social life of the Egyptian church. This course provides an introduction to script, grammar and vocabulary of Sahidic Coptic, the most important written dialect of Coptic. The course is basically text-oriented, however, and from the outset original Coptic texts will be read. A brief introduction to the development of Coptic literature in its historical context is part of the course. Course book: B. Layton, Coptic in 20 Lessons: Introduction to Sahidic Coptic, Louvain: Peeters, 2007.


Coptic II

Advanced reading of Coptic texts. Course ID OTR725 Credits 5 Lecturer prof. dr. J. van der Vliet Teaching method Seminar. Examination Oral examination. Prerequisites Coptic I. Objectives Obtaining familiarity with the language and the idiom of more complicated texts written in Sahidic or other varieties of Coptic. Contents For students who attended the preparatory course Coptic I, Coptic II is devoted to obtaining greater familiarity with original Coptic texts with attention both for their contents and for their grammatical and dialectical peculiarities. As for the nature of the texts that will be read, the preferences of the individual students will be taken into account as far as possible. Literature To be announced.

Russian II

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Contents

Literature

OTR743 5 dr. E. van der Zweerde Collective reading, with comments, explanations and exercises; homework: exercises and preparatory reading. Written examination. Basic knowledge of Russian in reading and speaking - ideally a first level course. The course, conceived as a language course for intermediate learners, aims at familiarizing students with Russian religious, theological and philosophical terminology and texts. It is designed for those already having a basic knowledge of the language (cyrillic alphabet, basic reading and conversation). Assisted reading of theological, religious and philosophical writings out of the abundant fund of the Russian Orthodox tradition, with comments and explanations, will both assist the participants to advance their language skills and provide them with original insights into Russian and Orthodox Culture. Will be made available.

135


11.2

Bachelor courses

Egyptian religious texts

An introduction to Ancient Egyptian religion through texts Course ID OTR723 Credits 5 Lecturer prof. dr. J. van der Vliet Teaching method Lectures / seminar. Examination Written examination. Objectives The aim of the course is to acquire a basic knowledge of Ancient Egyptian religious beliefs and practices, and of the relevant textual genres and their significance. Contents Pharaonic Egypt was a highly ritualized society in which the written word occupied a central place. Both the quantity and the variety of its literary legacy are astonishing. A vast majority of the surviving texts are religious in character, and provide first-hand evidence of the beliefs and the ritual and social practices of the ancient Egyptians. Since most text forms are also found elsewhere in the ancient world (Israel, Mesopotamia) they offer excellent material for cross-cultural comparison. The present course is an introduction to the fascinating world of Egyptian religion through texts. After a brief outline of ancient Egyptian culture and history, actual texts of various genres (funerary, sapiential, magical) will be read and discussed with reference to their context, purpose and literary strategies. All texts will be provided in (English) translation and no knowledge of hieroglyphs or other background is required. Literature Translated texts will be provided in photocopy. For background information, reference will be made to the following handbooks: J. Baines & J. Málek, Cultural Atlas of Ancient Egypt, New York: Facts on file, 2000 (or earlier editions); A. Loprieno, ed., Ancient Egyptian Literature: History and Forms, Leiden (etc.): Brill, 1996.

The Interaction of Science and Religion

Conflict? Contrast? Contact? Confirmation? Course ID OTR706 Credits 5 Lecturer prof. dr. W.F.C.M. Derkse Teaching method Lecture and seminar Examination Paper Prerequisites No preliminary knowledge needed: students from all departments welcome Objectives To get acquainted with the rapidly expanding academic field in which the interaction between the natural sciences and religion/theology is

136


Contents

Literature

investigated 1. A first investigation of the basic attitudes in the interaction of science and religion: conflict, contrast, contact, confirmation 2. A hermeneutical investigation of the concept of science 3. A hermeneutical investigation of the concept of religion 4. Similarities and differences between the domains of science and religion 5. The pursuit of beauty and other esthetical motivations in science and religion 6. Moral evaluation in science and technology 7. Morality and religion 8. Science and religion as human phenomena and activities 9. An anthropology to bridge and unify the domains of science and religion Prescribed reading: Ian Barbour, Religion and Science, 1997 Advised reading: Christopher Southgate (ed.), God, Humanity and Cosmos: A Textbook in Science and Religion, Edinburgh 1999

Globalization and Human Dignity

An Interdisciplinary Course Course ID OTR708 Credits 5 Lecturer prof. dr. W.F.C.M. Derkse Teaching method Lecture and seminar Examination The presentation of a paper proposal, the writing of a paper; discussion with the lecturer Prerequisites No preliminary knowledge needed: students from all faculties welcome. Objectives The aims are to get acquainted with the many dimensions of globalization processes as well as with a number of reflections on these from various disciplines (economics, law, Catholic social thought, medical ethics, technology, theology). Contents In this course the participants will study the social, economical, political, cultural and ideological dimensions of globalization processes and their interactions with the endeavour to maintain and promote human dignity. The course starts with the careful study of a number of chapters (which will be provided) selected from Wil Derkse, Jan van der Lans, Stefan Waanders (Eds): In Quest in Humanity of a Globalising World (Leende, 2000). The aims are to get acquainted with the many dimensions of globalization processes as well as with a number of reflections on these from various disciplines (economics, law, Catholic social thought, medical ethics, technology, theology). This will be connected with a recent Dutch research project concerned with globalization and human dignity (Prof Wim van de Donk, Dr

137


Literature

Marjolijn Drenth von Februar, Dr Onno Ruding and others). Subsequently the course theme will be enlightened from the perspective of Jewish theology as developed by the Chief Rabbi Jonathan Sacks in his book The Dignity of Difference: How to avoid the clash of civilizations (London, 2003) - which is further obligatory reading (especially the Prologue, Chapters 4, 6, 8,10) as well as from the perspective of the thinking of Thomas Aquinas. Furthermore are recommended: Manfred Steiger, Globalization: A Very Short Introduction (Oxford, 2003) and Ian Linden, A New Map of the World, London 2003. A number of chapters (which will be provided) selected from Wil Derkse, Jan van der Lans, Stefan Waanders (Eds): In Quest in Humanity of a Globalising World (Leende, 2000). Chief Rabbi Jonathan Sacks The Dignity of Difference: How to avoid the clash of civilizations (London, 2003) - which is further obligatory reading (especially the Prologue, Chapters 4, 6, 8, 10) as well as from the perspective of the thinking of Thomas Aquinas. To be acquired. Furthermore are recommended: Manfred Steiger, Globalization: A Very Short Introduction (Oxford, 2003) Ian Linden, A New Map of the World, London 2003.

The Rule of St Benedict: A Mirror for Contemporary Culture Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives

Contents

138

OTR707 5 prof. dr. W.F.C.M. Derkse Lecture and seminar, including text-reading The presentation of a paper proposal, the writing of a paper, discussion of the paper with the lecturer No preliminary knowledge needed: students from all faculties welcome Introduction to the Rule of St Benedict and Benedictine spirituality; gaining an insight in the implicit anthropology involved; gaining an insight in the applicability of Benedictine spirituality for contemporary non-monastic social and cultural contexts. Benedict of Nursia (c. 480 - 550) wrote his Rule as an abbot of a group of monks living together in the rural Italian countryside at Monte Cassino. After nearly 1500 years this little book regulating monastic life for people living in late Antiquity is still a useful and fruitful guide for tens of thousands of contemporary monks and nuns, as well as for many laypeople associated with their communities. Apparently Benedict's Rule is supple and adaptable enough to regulate the boundary conditions and structures in which people and communities of all times and cultures can grow and flourish. The aim of living together in a monastic communities is to 'experience good days', as Benedict states in the Prologue of his Rule. Also for people


who do not work and live within monastic communities the Rule has been used as a useful guide since the early Middle Ages. Especially the chapters on the abbot and other monks with special responsibilities have often and by many been read as a toolkit for fruitful leadership.

Literature

Main subjects of this course: The Rule in its historical and religious context; An philosophical investigation of the Rule's implicit anthropology; A comparison with the anthropology developed by Bernard Lonergan S.J. An investigation of the meaning of the monastic vows of stability, conversion of life and obedience, as well of their applicability in contemporary non-monastic contexts An investigation of the monastic virtues of restraint of speech, humility, the cultivation of labour and study, hospitality, frugality, and the cultivation of mutual respect - attitudes rather at odds with contemporary culture, yet attractive and appealing for change. The Rule of St Benedict (English translation online available through www.osb.org) A secondary book commenting on the Rule: a number of commentaries and monographs will be suggested at the beginning of the course

Coptic Christianity: an introduction Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites

Objectives Contents

OTR736 5 prof. dr. J. van der Vliet Lectures Written examination This course is intended for master students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Students who follow this course will obtain basic knowledge of the Coptic culture, religion and heritage, seen against the broader background of Egyptian history. The history of Coptic Christianity is the reflection of 2000 years of Egyptian history, from the final phases of traditional Egyptian religion and culture down to the present period of Muslim predominance and massive emigration. This course offers a first introduction to the specificity of Egyptian Christianity, without aiming at completeness. It provides basic information about the general historical and religious backgrounds of Coptic Christianity as

139


Literature

well as about phenomena that are nowadays associated in particular with the word Coptic, such as the Desert Fathers, Gnosticism and the visual arts of late-antique Egypt. Special attention is paid to the now lost Christianity of Nubia, the present-day northern Sudan, and to the elements that define the Coptic identity today. The following topics will be discussed (selection and order subject to change): 1. Terms and definitions 2. Languages and cultures 3. Egypt within the Christian world up to 641 4. Split divinity: Egyptian Gnosticism 5. Desert Fathers: Egyptian Monasticism 6. Celestial bliss, wordly fun: Martyrs and pilgrims 7. Angels and angel lore 8. Manipulating the powers, warding off evil: Coptic magic 9. Coptic art 10. Nubian Christianity 11. Becoming a minority: the Copts and Islam 12. The Copts today Reference book: Th.H. Partrick, Traditional Egyptian Christianity: A history of the Coptic Orthodox Church, Greensboro: Fisher Park Press, 1996.

Constantinople and Rome

The History and Analysis of a Conflict Course ID OTR734 Credits 5 Lecturers A. Bruening, prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method lecture with active participation of students Examination oral Prerequisites This course is intended for bachelor and master students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Objectives The objective of this course is to give an overview description of the history and present day situation of the Orthodox Church of Constantinople and an analysis of the reasons leading to the separation between Constantinople and Rome Contents The course will give an introductory overview of the different developments of Eastern (Orthodox) and Western Christianity since Late Antiquity until recent times. It focuses on several key points in the slow but steady alienation of two branches of Christianity along with a discussion of possible solutions for extant problems. The following themes will be discussed: 1. Early developments (the first councils up to Chalcedon (451), the role of the Emperor and the Byzantine "Imperial Church", the pentarchy of the patriarchs);

140


Literature

2. Relations between Roman papacy and Constantinople in the early centuries 3. Iconoclasts - Iconodules: Struggle over Icons and Images 4. The 9th Century: Patriarch Photius - Mission of the Slaves (St. Cyrill and Methodius) 5. The 11th Century: The Great Schism of 1054; Gregorian Reforms in the West 6. Scholastics and Hesychasm: Differing balances between Science and Spirituality 7. 1204 and the Crusades 8. The 15th Century: Attempts for reconciliation (the Council of Florence/Ferrara 1439) - The End of Byzantium (Fall of Constantinople 1453) 9. The Position of the Christians in the Ottoman Empire - The Millet system 10. The Reformation and the Orthodox - further steps in mutual misunderstanding? 11. Development of Christianity in the Balkan and the Middle East (The Neo-Martyrs) 12. Contacts between Constantinople and the West 13. Reform movements in the Ottoman Empire (Tanzimat) 14. The Present position of the Patriarch of Constantinople in Ecumenical Relations and Politics Will be discussed during the first lecture.

Introduction to the Christian traditions of the Middle East

Eastern Christian Communities within the World of Islam: History and Perspectives Course ID OTR735 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method lecture with active participation of students (discussion) Examination Written or oral examination Prerequisites This course is one of the central courses for those interested in following the minor Eastern Christianity. It is intended for bachelorstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Objectives

Contents

Insight into the plurality of the Christian traditions of the Middle East, the position of the Christians within the world of Islam and their contribution to Islamic culture, philosophy and theology; the process of inculturation and adoption of Arabic and Islamic cultural modes of expression as well as of alienation and the contacts with European Christianity. Part I: pre-Islamic Period 1. Christianity in the Middle East: A Semitic form of Christianity. 2. The first divisions and Christological dissensions: Christology,

141


Literature

11.3

language and communal identity. Imperial Church of Byzantium and its attitude to the National Churches. Christianity in Persia Part II: Islamic period 3. The early spread of Islam and its consequences for the Christian communities. 4. The contribution of the Christians towards the emergence of a Muslim philosophy, culture and theology. 5. Interreligious dialogue and polemics 5. The period of the Syriac Renaissance: ecumenism and adoption of Arabic and Islamic cultural patterns. Part III: 6. Contacts with the West I: the Crusaders 7. Decline 8. Contacts with the West II: Missionaries from Rome and the creation of Uniate Churches 9. Contribution of Christians to the Arabic Renaissance and Arabic nationalism. Part IV: 10. Recent Developments. 11. Casus: Iraq and Turkey. reader (different for B.A and M.A students)

Master courses

All courses in the master Theology are in English. For a description of the contents of these courses, see the chapters 'Master Intercultural Theology' and 'Master Theology'.

How to write a thesis

Course ID Credits Lecturer Contents

142

0 drs. A.F.A. Baars In the process of writing a thesis one can be confronted with a variety of problems; "I can't get a grasp on the subject", "I blink once and the week is already over", "What do I write?". "When is it good enough?". Often at the base of these problems is the underlying assumption that writing a thesis is basically choosing a subject and just writing about it page after page. In reality the thesis should be seen as a project in which the student is project leader. As project leader the student is responsible for a large number of activities other than writing, such as orientating on a subject, meeting with experts, making a project plan, gathering and structuring information etc. The objective of this course is to define the thesis project and make


clear what activities the student should undertake and what dangers he should be weary of. Specific theory is combined with practical exercises to help the student become a good project leader.

History and Archaeology of Palestine

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents

Literature

OTR714 5 dr. E.M.M. Eynikel Lectures Compulsory Written examination Bachelor Theology/Bachelor Religious Studies completed. The students acquire insight in the History and Archaeology of Israel/ Palestine from the Palaeolithic to the Byzantine period. In this lecture series the history and archaeology of Israel/Palestine is studied in detail. Attention is devoted to the relation between archaeology and history and between archaeology and Biblical history in particular. Compulsory reading: Amihai Mazar, Archaeology of the land of the Bible : 10,000-586 B.C.E. (The Anchor Bible Reference Library), Garden City (N.Y.): Doubleday, 1990. Further reading: Helga Weippert, Paldstina in vorhellenistischer Zeit (Handbuch der Archdologie. Vorderasien; 2,1), München: Beck, 1988; Hans-Peter Kuhnen, Paldstina in griechisch-rvmischer Zeit (Handbuch der Archdologie. Vorderasien; 2,2), München: Beck, 1990

Minors Eastern Christianity The faculties of Theology and Religious Studies, in collaboration with the Institute of Eastern Christian Studies, offer a coherent package Eastern Christianity in the form of two minors, intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Two introductory courses will be taught within the Bachelor's programme, but are also open to master's students (with special reading assignments). The minors Eastern Christianity intend to offer a systematic introduction to this multi-form world. Christianity is often considered as synonymous with western or Latin forms of Christianity, the Church of Rome and its offspring, the Churches of the Reformation. This holds even true for the Churches in Asia, despite several attempts at adapting to the eastern context (inculturation, contextualization, etc....). In this way, too little attention is paid to the fact that Christianity, in its origins, was an "oriental" religion: it developed in cultural contexts which were different from those of the western world. This oriental context however is not homogeneous, but is expressed in various ways: the Greek-Byzantine traditions (to-day especially in Russia and Eastern Europe), the

143


so-called oriental traditions, the Copts, the Maronites, the Syrian Orthodox, the Assyrians in the Middle East and strongly influenced by their Islamic context, the Armenians, the Georgians and the Ethiopians and, finally, the Thomas Christians in India. Studying the theology, history and spirituality of these traditions shows that Christianity is not necessarily limited to (certain forms of) western theological etc. thinking. Minor I Christianity in the Middle East ** Course Constantinople and Rome * Introduction to the Christian traditions of the Middle East * Coptic Christianity: an introduction Eastern Christianity and Islam

Code OTR734 OTR735 OTR736 OTR737

EC 5 5 5 5

Code OTR734 OTR738 OTR739 OTR740

EC 5 5 5 5

Minor II Christianity in Eastern Europe ** Course Constantinople and Rome * Eastern Europe and its Christianity: an introduction Russian religious-philosophical thinking Icons: theology, devotion, art

* Introductory courses: BA level, also accessible to MA-students as part of their master in Theology. MA-students will get extra assignments; please contact the teacher. ** Combinations of courses of both minors are possible. In addition, students are offered the possibility to study one of the languages important for an in-depth understanding of the eastern and oriental Christian traditions. The following language courses are offered: Coptic I and II Russian II Syriac I and II See the chapter "Engelstalig aanbod / English courses" for more information on all these courses.

Constantinople and Rome

The History and Analysis of a Conflict Course ID OTR734 Credits 5 Lecturers A. Bruening, prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method lecture with active participation of students Examination oral Prerequisites This course is intended for bachelor and master students in theology,

144


Objectives

Contents

Literature

religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. The objective of this course is to give an overview description of the history and present day situation of the Orthodox Church of Constantinople and an analysis of the reasons leading to the separation between Constantinople and Rome The course will give an introductory overview of the different developments of Eastern (Orthodox) and Western Christianity since Late Antiquity until recent times. It focuses on several key points in the slow but steady alienation of two branches of Christianity along with a discussion of possible solutions for extant problems. The following themes will be discussed: 1. Early developments (the first councils up to Chalcedon (451), the role of the Emperor and the Byzantine "Imperial Church", the pentarchy of the patriarchs); 2. Relations between Roman papacy and Constantinople in the early centuries 3. Iconoclasts - Iconodules: Struggle over Icons and Images 4. The 9th Century: Patriarch Photius - Mission of the Slaves (St. Cyrill and Methodius) 5. The 11th Century: The Great Schism of 1054; Gregorian Reforms in the West 6. Scholastics and Hesychasm: Differing balances between Science and Spirituality 7. 1204 and the Crusades 8. The 15th Century: Attempts for reconciliation (the Council of Florence/Ferrara 1439) - The End of Byzantium (Fall of Constantinople 1453) 9. The Position of the Christians in the Ottoman Empire - The Millet system 10. The Reformation and the Orthodox - further steps in mutual misunderstanding? 11. Development of Christianity in the Balkan and the Middle East (The Neo-Martyrs) 12. Contacts between Constantinople and the West 13. Reform movements in the Ottoman Empire (Tanzimat) 14. The Present position of the Patriarch of Constantinople in Ecumenical Relations and Politics Will be discussed during the first lecture.

145


Introduction to the Christian traditions of the Middle East

Eastern Christian Communities within the World of Islam: History and Perspectives Course ID OTR735 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method lecture with active participation of students (discussion) Examination Written or oral examination Prerequisites This course is one of the central courses for those interested in following the minor Eastern Christianity. It is intended for bachelorstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Objectives

Contents

Literature

146

Insight into the plurality of the Christian traditions of the Middle East, the position of the Christians within the world of Islam and their contribution to Islamic culture, philosophy and theology; the process of inculturation and adoption of Arabic and Islamic cultural modes of expression as well as of alienation and the contacts with European Christianity. Part I: pre-Islamic Period 1. Christianity in the Middle East: A Semitic form of Christianity. 2. The first divisions and Christological dissensions: Christology, language and communal identity. Imperial Church of Byzantium and its attitude to the National Churches. Christianity in Persia Part II: Islamic period 3. The early spread of Islam and its consequences for the Christian communities. 4. The contribution of the Christians towards the emergence of a Muslim philosophy, culture and theology. 5. Interreligious dialogue and polemics 5. The period of the Syriac Renaissance: ecumenism and adoption of Arabic and Islamic cultural patterns. Part III: 6. Contacts with the West I: the Crusaders 7. Decline 8. Contacts with the West II: Missionaries from Rome and the creation of Uniate Churches 9. Contribution of Christians to the Arabic Renaissance and Arabic nationalism. Part IV: 10. Recent Developments. 11. Casus: Iraq and Turkey. reader (different for B.A and M.A students)


Coptic Christianity: an introduction Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites

Objectives Contents

Literature

OTR736 5 prof. dr. J. van der Vliet Lectures Written examination This course is intended for master students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Students who follow this course will obtain basic knowledge of the Coptic culture, religion and heritage, seen against the broader background of Egyptian history. The history of Coptic Christianity is the reflection of 2000 years of Egyptian history, from the final phases of traditional Egyptian religion and culture down to the present period of Muslim predominance and massive emigration. This course offers a first introduction to the specificity of Egyptian Christianity, without aiming at completeness. It provides basic information about the general historical and religious backgrounds of Coptic Christianity as well as about phenomena that are nowadays associated in particular with the word Coptic, such as the Desert Fathers, Gnosticism and the visual arts of late-antique Egypt. Special attention is paid to the now lost Christianity of Nubia, the present-day northern Sudan, and to the elements that define the Coptic identity today. The following topics will be discussed (selection and order subject to change): 1. Terms and definitions 2. Languages and cultures 3. Egypt within the Christian world up to 641 4. Split divinity: Egyptian Gnosticism 5. Desert Fathers: Egyptian Monasticism 6. Celestial bliss, wordly fun: Martyrs and pilgrims 7. Angels and angel lore 8. Manipulating the powers, warding off evil: Coptic magic 9. Coptic art 10. Nubian Christianity 11. Becoming a minority: the Copts and Islam 12. The Copts today Reference book: Th.H. Partrick, Traditional Egyptian Christianity: A history of the Coptic Orthodox Church, Greensboro: Fisher Park Press, 1996.

147


Eastern Christianity and Islam

Course ID Credits Lecturer Teaching method

Examination Prerequisites

Objectives Contents

Literature

OTR737 5 prof. dr. H.G.B. Teule Seminar. Active participation is required. Students present a paper on an "interreligious text" written by an eastern Christian theologian, taking into account the hermeneutical keys discussed in the introductory lessons. Written exam This course is intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. The aim is to provide insight into and to reflect critically on the way in which eastern/oriental Christians respond to Islam. Dialogue between Christians and Muslims is not self-evident. In this respect, it is enriching to listen to the experience of Christians living in an Islamic society. In this course student will read and discuss a selection of (translated) Christian apologetic and polemical texts (John of Damascus, Abraham of Tiberias, al-Kindi, Timothy I, Paul of Sidon, ...) and some Muslim reactions (al-Tabari, Ibn Taymiyya, ...) The aspect of cultural and implicit religious mutual influences between scholars and religious persons of both religions will also receive attention. The following hermeneutical keys as a help to understand the presented will be discussed in two introductory lectures: importance of the literary genre (aplogetics, polemics ...), importance of the language (Greek, Syriac, Arabic...), importance of the religious affiliation (Syrian Orthodox, Chalcedonian, "Nestorian"...) Will be discussed during the first lecture. Will be discussed during the first lecture.

Eastern Europe and its Christianity: an introduction

Course ID Credits Lecturers Teaching method Examination Prerequisites

148

OTR738 5 A. Bruening, prof. dr. W.P. van den Bercken The course encompasses 6 lessons over the first, and 6 lessons over the second subunit, each 2 hours per week. Primary texts will be given in advance for each following class. Paper. This course is intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. All students need to have sufficient knowledge of English for reading texts, actively participating in classes and preparing a paper.


Contents

Literature

Eastern Europe is not a homogeneous region. Therefore the course is divided in two parts: "The European Borderland: Ukraine, Belarus" and "Russia". 1. The region of present Ukraine, Belarus and sometimes Lithuania since a couple of years is described as a "borderland of Christianity", is being for centuries the overlapping zone between Latin West and Orthodox Christendom. This specific situation caused cultural transfer and mutual influences, experiences of multiculturalism long before the term itself was coined, but also sharp religious and national conflicts from the Cossack Wars to World War I and II. No region in Europe has an as multifaceted and, in some respect, complicated history. But it shaped our ideas in many ways. The borderland experience brought about extraordinary biographies as that of Stalin, as well as John Paul II., it shaped American historiography on Russia in the Cold War and perhaps that of Russia today, and presently brings to the forth ecumenical ideas as well as fundamentalist thought. The first six lessons of the course aim at familiarizing the student with the (church) history of this region, and with their significance for European Christianity in general. 2. The Russian Orthodox Church is the greatest Church in the Orthodox world and therefore plays an important role in contemporary Orthodoxy. When the centre of the Orthodox Church in medieval Russia moved from Kiev to Moscow, the Russian Church developed in close relation with the state (1300-1700). Until Peter de Great it was the bearer of Russian national identity, symbol of which is the unique religious-political architecture of the Kremlin. In the Petersburg period of the Russian state (1700-1917), the church was entirely submitted to the state bureaucracy and lost its spiritual influence among the intelligentsia. In the 19th century there was a religious revival among the slavophile movement, which produced some important lay-theologians. In the 20th century the Russian Church was nearly destroyed by the atheist policy of the communist regime, but after the demise of communism in 1991 the Church made a spectacular comeback, at least outwardly. State and Church again work together in the creation of a new national identity. Internally the Russian Church has to confront the same challenges of the modern world as in the rest of Europe. In the six lectures of the course the emphasis will be on the cultural role of the church in Russian history, and the contemporary developments in the Russian Church in the field of social doctrine and ecumenical relations. (recommended titles for introduction, further reading will be named on occasion)

149


1. Oscar Halecki, The Limits and Divisions of European History, London 1950. 2. Dmitrij Pospielovsky, The Orthodox Church in the History of Russia, New York 1998.

Russian religious-philosophical thinking Course ID Credits Lecturers

Teaching method

Examination Prerequisites

Objectives

Contents

150

OTR739 5 prof. dr. W.P. van den Bercken, dr. E. van der Zweerde, drs. J.H.J. van Kessel Lectures, working groups, discussion of assignments and questions, text reading and analyses of argument. 12 lectures with subsequent working group. In preparation for lectures and working groups every week the students read original texts in English translation and make text assignments. Students discuss texts and assignments during working groups. The description of lectures and working groups, a full list of literature, the assignments to the texts, a summary of every lecture will be made available on Blackboard. Active participation, Short oral presentation (10 min), paper or oral/ written examination (at start of the course each student makes a preliminary choice). This course is intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Cognitive: The student will have a systematically and historically oriented overview of Russian social and political thought (1812-200+). The student is able to read original texts in translation and to interpret the texts in their social, political and historical context. The student can compare the arguments concerning social and political themes. Academic: The student can reflect on the arguments presented and is able to formulate his/her own point of view, criticism or thesis; the student is able to reflect on the results of the course, and the proceedings. Abilities: The student is able to express herself clearly and well informed on BA3 level, orally and in writing. The student is able to give a short well structured argument with a clearly expressed own opinion on a self chosen theme connected to the course. In the course "Russian Social and Political Thought" three periods in Russian modern history are central: the contemporary postPerestroika and post-imperial time (1974 -); the period known as the Russian Silver Age (1890-1920); and finally the 19th Century Controversy between Westernizers and Slavophiles (1812-1860). Central tensions in the course are religion versus philosophy, spiritual


Literature

versus secular, transcendent versus immanent, and individual versus collective. In the lectures first a general overview of Russian Social and Political though is given. Than the generation of Russian social and political thinkers after the Thaw period and before Perestroika is focused on. Point of departure will be the 'social doctrine' of the Russian Orthodox Church, published on Internet in 2000 as The Basic principles of the Social Conception of the Russian Orthodox Church. This text refers to the other periods in this course as well. Apart from this text, the collection of essays From Under the Rubble (1967), with chief editor and contributor Alexander Solzhenitsyn, as well as some texts from Russische Filosofie na de Perestrojka give a good impression of religious and academic social and political thought before and after Perestroika. Subsequently we will concentrate on the period that Russian political and social thought is articulated for the first time outside an exclusively governmental or religious discourse. The start of this period is the year 1812, when the Napoleonic army was defeated by the Russian winter. This period became known as the controversy between Westernizers and Slavophiles that started with the Philosophical letters of Petr Chaadaev. Prominent figures in this controversy were publicist and literary critic Vissarion Belinskij (1811-1848) known as Westernizer and atheist, and Aleksei Khomiakov (1804-1860) an important Slavophile and Orthodox theologian. During the Silver Age, Karl Marx and Vladimir Solov'ev are important figures Solov'ev inspired an important publication in Russian social and political thought, Signposts that is very critical toward the dominant Marxist-communist movement. Because of the significance of Signposts, to several authors and contributors will be dedicated a separate lecture. The Basis of the Social Concept (2000) http://www.mospat.ru/index.php?mid=180 Signposts. A collection of articles on the Russian Intelligentsia, Irvine 1986, Translator and Editor Marshall S. Schatz en Judith E. Zimmerman, Translation of Vekhi. Sbornik statei o russkoi intelligentsii, ed. M. Gershenzon, Moskou, 1909) - selection of articles Out of the Depth.(De Profundis) A Collection of articles on the Russian revolution, Irvine: Charles Schlacks Publ., 1986, translation of De prufundis/Iz glubiny; sbornik stat'ei o russkoi revoliutsii, Ed. P. Struve, Moscow 1918 /republished in Moscow 1990 - English translation: Woehrlin F. ed. From Under the Rubble, Michael Scammell, ed (1975). Boston: Little, Brown, translation of Iz-pod glyb. Paris: YMCA. (1967) Russische Filosofie na de Perestrojka, Ed. E. van der Zweerde, Krisis Parresia 1995 - selected texts in Dutch translation Encyclopedic texts on Russian philosophy (Edwards or

151


Routledge) Philosophical letters, P. Chaadaev Letter to Gogol, V. Belinskii The Church is One, A. Khomiakov

Icons: Theology, Devotion, Art Course ID Credits Lecturer Examination Prerequisites

Contents

152

OTR740 5 A. Bruening Written examination This course is intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Few things seem to westerners as characteristic for Eastern Christendom as icons. "Windows on eternity" is a name they are often given - but does this justice to their real significance? Icons indeed have an indispensable place in the liturgy and the worship of the Orthodox churches, and no church interior can be imagined without them. Furthermore, there are, over the centuries, numerous theological reasonings about the presence of the sacred in icons, about their perspective, the way to paint them (actually an icon is rather being "written" than painted), the legitimacy of the venerating (not adoring) icons etc. Last but not least - a pattern less known - the art of icons has exerted considerable influence on modern art, as much in Russia as in the West. The course - as a part of a larger minor over Orthodox Christianity aims at familiarizing students with theology, art, culture and practices of worship of these illustrious elements of the Christendom of the East.


153


12 Academisch jaarrooster 2009-2010 Semester 1, periode 1: maandag 31 augustus 2009 t/m vrijdag 30 oktober 2009 week 34 17-08

Introductie

week 35 24-08

Introductie Opening academisch jaar 31-08

week 36 31-08 Collegeweek 1 week 37 07-09 Collegeweek 2 week 38 14-09 Collegeweek 3 week 39 21-09 Collegeweek 4 week 40 28-09 Collegeweek 5 week 41 05-10 Collegeweek 6 week 42 12-10 Uitloopweek week 43 19-10

Tentamenweek

week 44 26-10

Tentamenweek

Semester 1, periode 2: maandag 2 november 2009 t/m vrijdag 29 januari 2010 week 45 02-11 Collegeweek 7 week 46 09-11 Collegeweek 8 week 47 16-11 Collegeweek 9 week 48 23-11 Collegeweek 10 week 49 30-11 Collegeweek 11 week 50 07-12 Collegeweek 12 week 51 14-12 Uitloopweek week 52 21-12

Kerstvakantie 21-12 t/m 01-01

week 53 28-12

Kerstvakantie 21-12 t/m 01-01

week 1

04-01

Tentamenweek

week 2

11-01

Tentamenweek

week 3

18-01

Tentamenweek

week 4

25-01

Tentamenweek

154

12 ACADEMISCH JAARROOSTER 2009-2010

Semester 2, periode 3: maandag 1 februari 2010 t/m vrijdag 9 april 2010 week 5

01-02 Collegeweek 1

week 6

08-02 Collegeweek 2

week 7

15-02

week 8

22-02 Collegeweek 3

week 9

01-03 Collegeweek 4

Carnavalsvakantie 15-02 t/m 19-02

week 10 08-03 Collegeweek 5 week 11 15-03 Collegeweek 6 week 12 22-03 Uitloopweek week 13 29-03

(Her)tentamenweek Goede Vrijdag: 02-04

week 14 05-04

(Her)tentamenweek Tweede Paasdag: 05-04

Semester 2, periode 4: maandag 12 april 2010 t/m vrijdag 16 juli 2010 week 15 12-04 Collegeweek 7 week 16 19-04 Collegeweek 8 week 17 26-04 Collegeweek 9

Meivakantie: 30-04

week 18 03-05

Meivakantie: 03-05 t/m 07-05

week 19 10-05 Collegeweek 10

Hemelvaart: 13-05 en 14-05


Diesviering: 20-05


Tweede Pinksterdag: 24-05

week 22 31-05 Uitloopweek week 23 07-06

Tentamenweek

week 24 14-06

Tentamenweek

week 25 21-06

Tentamenweek

week 26 28-06

Tentamenweek

week 27 05-07

Tentamenweek

week 28 12-07

Tentamenweek

Zomervakantie: maandag 19 juli 2010 t/m vrijdag 13 augustus 2010 week 33 16-08

Hertentamenweek

week 34 23-08

Hertentamenweek

week 35 30-08

Hertentamenweek

155


13 Evenementenkalender Facultaire Unie 2009-2010 Semester 1, periode 1: maandag 31 augustus 2009 t/m vrijdag 30 oktober 2009 week 34 17-08 Introductie week 35 24-08 Introductie

Ma 24-08

Voetbaltoernooi Facultaire Unie


Ma 31-08

Opening academisch jaar universiteit


Wo 09-09

Opening academisch jaar Facultaire Unie

Wo 30-09

Facultaire lezing filosofie

Vr 23-10

Propedeuse- en bacheloruitreiking FIL

week 38 14-09 Collegeweek 3 week 39 21-09 Collegeweek 4 week 40 28-09 Collegeweek 5 week 41 05-10 Collegeweek 6 week 42 12-10 Uitloopweek week 43 19-10 Tentamenweek

Informatiedag MA Religiestudies, Spiritualiteit, Theologie Semester 1, periode 2: maandag 2 november 2009 t/m vrijdag 29 januari 2010

week 44 26-10 Tentamenweek

Wo 28-10

week 45 02-11 Collegeweek 7 week 46 09-11 Collegeweek 8 week 47 16-11

Collegeweek 9

Di 17-11 Do 19-11

week 48 23-11 Collegeweek 10 Wo 25-11

Panelbijeenkomst alumni TH/RS Propedeuse- en bacheloruitreiking TH/RS Panelbijeenkomst alumni filosofie

week 49 30-11 Collegeweek 11 week 50 07-12 Collegeweek 12 week 51 14-12 Uitloopweek week 52 21-12 Kerstvakantie week 53 28-12 Kerstvakantie week 1

04-01 Tentamenweek

week 2

11-01 Tentamenweek

week 3

18-01 Tentamenweek

week 4

25-01 Tentamenweek

156

Do 17-12

Kerstborrel Facultaire Unie

13 EVENEMENTENKALENDER FACULTAIRE UNIE 2009-2010

Semester 2, periode 3: maandag 1 februari 2010 t/m vrijdag 9 april 2010 week 5

01-02 Collegeweek 1

week 6

08-02 Collegeweek 2

week 7

15-02 Carnavalsvak.

week 8

22-02 Collegeweek 3

week 9

01-03 Collegeweek 4

Wo 24-2

Facultaire lezing filosofie


Wo 17-03

Faculteitsdag TH/RS

week 12 22-03 Uitloopweek

Vr 26-3

Propedeuse- en bacheloruitreiking FIL


week 13 29-03 Tentamenweek week 14 05-04 Tentamenweek Semester 2, periode 4: maandag 12 april 2010 t/m vrijdag 16 juli 2010 week 15 12-04 Collegeweek 7

Do 15-04

Propedeuse- en bacheloruitreiking TH/RS


Wo 21-04

Panelbijeenkomst alumni TH/RS


Wo 28-4

Panelbijeenkomst alumni filosofie

week 18 03-05 Meivakantie week 19 10-05 Collegeweek 10 week 20 17-05 Collegeweek 11 Do 20-05

Diesviering universiteit

week 21 24-05 Collegeweek 12 week 22 31-05 Uitloopweek week 23 07-06 Tentamenweek

Di 08-06

Informatiedag B3 en master filosofie

Vr 25-06

Slotfeest Facultaire Unie

week 24 14-06 Tentamenweek week 25 21-06 Tentamenweek week 26 28-06 Tentamenweek week 27 05-07 Tentamenweek week 28 12-07 Tentamenweek Zomervakantie: maandag 19 juli 2010 t/m vrijdag 13 augustus 2010 week 33 16-08 Hertentamenwk Ma 16-08

Start introductie

week 34 23-08 Hertentamenwk Wo 25-08

Informatie-uur MA Religiestudies, Spiritualiteit, Theologie

week 35 30-08 Hertentamenwk

157


14 Academic Calendar 2009-2010 Semester 1, period 1: Monday August 31st 2009 to Friday October 30th 2009 week 34 17-08

Orientation

week 35 24-08

Orientation

week 36 31-08 Classes-week 1

Aug. 31st: opening academic year

week 37 07-09 Classes-week 2 week 38 14-09 Classes-week 3 week 39 21-09 Classes-week 4 week 40 28-09 Classes-week 5 week 41 05-10 Classes-week 6 week 42 12-10 Make-up week week 43 19-10

Exams

week 44 26-10

Exams

Semester 1, period 2: Monday November 2nd 2009 to Friday January 29th 2010 week 45 02-11 Classes-week 7 week 46 09-11 Classes-week 8 week 47 16-11 Classes-week 9 week 48 23-11 Classes-week 10 week 49 30-11 Classes-week 11 week 50 07-12 Classes-week 12 week 51 14-12 Make-up week week 52 21-12

Christmas holidays: Dec. 21st - Jan. 1st

week 53 28-12

Christmas holidays: Dec. 21st - Jan. 1st

week 1

04-01

Exams

week 2

11-01

Exams

week 3

18-01

Exams

week 4

25-01

Exams

158

14 ACADEMIC CALENDAR 2009-2010

Semester 2, period 3: Monday February 1st 2010 to Friday April 9th 2010 week 5

01-02 Classes-week 1

week 6


week 7

15-02

week 8


week 9


Carnival holidays: Feb. 15th - Feb. 19th

week 10 08-03 Classes-week 5 week 11 15-03 Classes-week 6 week 12 22-03 Make-up week week 13 29-03

Exams

Fr. April 2nd: Good Friday

week 14 05-04

Exams

Mon. April 5th: Easter Monday

Semester 2, period 4: Monday April 12th 2010 to Friday July 16th 2010 week 15 12-04 Classes-week 7 week 16 19-04 Classes-week 8 week 17 26-04 Classes-week 9

May holidays: April 30th

week 18 03-05

May holidays: May 3rd - May 7th


Ascension holidays: May 13th and 14th


Dies Natalis: May 20th


Whit Monday: May 24th

week 22 31-05 Make-up week week 23 07-06

Exams

week 24 14-06

Exams

week 25 21-06

Exams

week 26 28-06

Exams

week 27 05-07

Exams

week 28 12-07

Exams

Summer holidays: Monday July 19th 2010 to Friday August 13th 2010 week 33 16-08

Exams

week 34 23-08

Exams

week 35 30-08

Exams

159


15 Calendar of Events 2009-2010 Semester 1, period 1: Monday August 31st 2009 to Friday October 30th 2009 week 34 17-08 Orientation week 35 24-08 Orientation

Aug. 24th

Soccer Tournament Faculty Union


Aug. 31st

Opening academic year Radboud University


Sep. 9th

Opening academic year Faculty Union

Sep. 30th

Faculty lecture philosophy

week 43 19-10 Exams

Oct. 23rd

Graduation propaedeutic- and bechelorcandidates PHIL

week 44 26-10 Exams

Oct. 28th

Information meeting TH/RS/SPIR

week 38 14-09 Classes-week 3 week 39 21-09 Classes-week 4 week 40 28-09 Classes-week 5 week 41 05-10 Classes-week 6 week 42 12-10 Make-up week

Semester 1, period 2: Monday November 2nd 2009 to Friday January 29th 2010 week 45 02-11 Classes-week 7 week 46 09-11 Classes-week 8 week 47 16-11 Classes-week 9

Nov. 17th Nov. 19th

week 48 23-11 Classes-week 10 Nov. 25th

Meeting with alumni TH/RS Graduation propaedeutic- and bachelorcandidates TH/RS Meeting with alumni PHIL

week 49 30-11 Classes-week 11 week 50 07-12 Classes-week 12 week 51 14-12 Make-up week Christmas holidays Christmas week 53 28-12 holidays week 52 21-12

week 1

04-01 Exams

week 2

11-01 Exams

week 3

18-01 Exams

week 4

25-01 Exams

160

Dec. 17th

Christmas small drinks party Fac. Union

15 CALENDAR OF EVENTS 2009-2010

Semester 2, period 3: Monday February 1st 2010 to Friday April 9th 2010 week 5


week 6


week 7

15-02

week 8


week 9


Carnival holidays Feb. 24th

Faculty lecture philosophy


Mar. 17th

Faculty day theology and religious studies

week 12 22-03 Make-up week

Mar. 26th

Graduation propaedeutic- and bachelorcandidates PHIL


week 13 29-03 Exams week 14 05-04 Exams Semester 2, period 4: Monday April 12th 2020 to Friday July 16th 2010 week 15 12-04 Classes-week 7

Apr. 15th

Graduation propaedeutic- and bachelorcandidates TH/RS


Apr. 21st

Meeting with alumni TH/RS


Apr. 28th

Meeting with alumni PHIL

week 18 03-05 May holidays week 19 10-05 Classes-week 10 week 20 17-05 Classes-week 11 May 20th

Dies Natalis Radboud University

week 21 24-05 Classes-week 12 week 22 31-05 Make-up week week 23 07-06 Exams

June 8th

Information meeting bach. 3 & master PHIL

June 25th

Closing festivities Faculty Union

week 24 14-06 Exams week 25 21-06 Exams week 26 28-06 Exams week 27 05-07 Exams week 28 12-07 Exams Summer holidays: Monday July 19th 2010 to Friday August 13th 2010 week 33 16-08 Exams

Aug. 16th

Start Orientation

week 34 23-08 Exams

Aug. 25th

Information meeting master TH/RS/SPIR

week 35 30-08 Exams

161


16 Medewerkers- en docentenoverzicht 16.1

Bureau Facultaire Unie Filosofie en Theologie

Directeur Bedrijfsvoering Herwijn RA, drs. C.M.J.

[email protected]

024-3616251 E 15.37

Secretaris Hustinx, mr. A.J.M.

[email protected]

024-3611742 E 15.35

Assistent secretaris Geurts, mw. drs. O.P.

[email protected]

024-3611986 E 15.32B

Hoofd Bureau Onderwijs Linssen, dr. J.A.A.

[email protected]

024-3612717 E 15.20

Bestuurssecretariaat Bergen-Berger, mw. W.H. van Goverse, mw. C.A. Lips, mw. A.M.T. Wellesen-Driessen, mw. B.J.M.

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

024-3611683 024-3611984 024-3611984 024-3616251

E 15.43 E 15.32A E 15.32A E 15.32A

Dienst Personeel en Organisatie-P&O Roozenboom, mw. L. [email protected] Tiem, mw. E. van [email protected] Treffers, R. [email protected]

024-3611353 E 15.38 024-3611995 E 15.38 024-3611995 E 15.38

Facilitaire Zaken/Bedrijfsvoering Leenders, mw. E.L.J. [email protected]

024-3611743 E 15.31

Facilitaire Zaken/Receptie Geurtz-Knoop, mw. B. Rijnhart, drs. P.E. Vincentie, mw. G.

[email protected] [email protected] [email protected]

024-3612168 E 15.30 024-3612168 E 15.30 024-3612168 E 15.30

[email protected] [email protected]

024-3611983 E 15.38 024-3611983 E 15.38 024-3612011

[email protected]

024-3612737 E 15.25

Financiële Zaken Akin, mw. F. Bollen, A.H. Have, mw. P. ten Internationalisering Jong, mw. drs. G.D. de

162

16 MEDEWERKERS- EN DOCENTENOVERZICHT

Voorlichting & Communicatie Haes, drs. I. de (Theologie/Religiestudies) Korput, drs. J.P.J. van de (Filosofie) Tjon A Hie, mw.drs. M.E. (Filosofie)

[email protected]

024-3611448 E 15.19

[email protected]

024-3616224 E 15.19

[email protected]

024-3612146 E 15.27

[email protected]

024-3616215 E 15.22

[email protected]

024-3615532 E 15.22A

[email protected]

024-3615532 E 15.26

[email protected]

024-3616215 E 15.24

[email protected]

024-3612146 E 15.27

Onderzoeksondersteuning Wolswijk, drs. F.

[email protected]

024-3612998 E 15.18

Soeterbeeck Programma Derkse, prof.dr. W.F.C. Keulemans, mw. drs. E.A.J. Verbeek, mw.drs. M.J.H. Groot, mw.drs. A.C.M. Steenkamer, mw.drs. J. Vugt, dr. J.P.A. van Kooistra-Lubbers, mw. A.F.G. Porskamp, mw. C.M. Renzema, R.S.

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

024-3611362 024-3611969 024-3611990 024-3613087 024-3612080 024-3615959 024-3611596 024-3611991 024-3611992

E 15.17A E 15.14 E 15.17 E 15.11 E 15.12 E 15.13 E 15.15 E 15.15 E 15.16

024 3612729 024 3612345 024 3616036 024 3611993 024 3612641 024 3611806 024 3616223

E 14.08

Studieadviseurs Kuijlen, dr. W.J.F. van der (Filosofie) Wolff, mw. drs. J. (Theologie/Religiestudies) Onderwijsondersteuning Peters-Boekhoorn, mw. M.P.J. (Theologie/Religiestudies) Schouten, mw. P. (Filosofie) Tjon A Hie, mw.drs. M.E. (Theologie/Religiestudies)

16.2

Docentenlijst

Ackermans, Dr. J.E.A. [email protected] Baars, Drs. A.F.A. [email protected] Bercken, Prof. dr. W.P. van den [email protected] Bocken, Dr. I.M.K. [email protected] Boekhoff-van der Voort, Drs. [email protected] Brüning, A. [email protected] Buskes, Dr. C.J.J. [email protected]

E 12.09 E 16.21 E 17.19 E 12.08 E 16.16

163


Castillo Guerra, Dr. J.E. Derkse, Prof. dr. W.F.C.M. Dokman, Drs. P.F. Dresen, Dr. M.J.M. Erp, Dr. S.A.J. van Essen, Prof. dr. G. Eynikel, Dr. E.M.M. Grimes, Prof. dr. R.L. Haardt, Prof. dr. M.A.C. de Helm, A.J.M. van der Hense, Dr. E.H. Hermans, Prof. dr. C.A.M. Hoogen, Prof. dr. A.J.M. van den Hübenthal, Dr. C. Jespers, Dr. F.P.M. Kessel, Drs. J.H.J. van Leijenhorst, Dr. C.H. Müller, Prof. dr. D.A.T. Maas, Prof. dr. F.A. Oort, Prof. dr. J. van Overduin, Drs. F. Quartier, Dr. T.H. Scherer - Rath, Dr. M. Schilderman, Prof. dr. J.B.A.M. Smeets, Drs. W. Sterkens, Dr. C.J.A. Steunebrink, Dr. G.A.J. Terpstra, Dr. M.J. Teule, Prof. dr. H.G.B. Troch, Prof. dr. G.M.F. Vedder, Prof. dr. B.H. Velde, Prof. dr. P.J.C.L. van der Venbrux, Prof. dr. H.J.M. Vennix, Dr. A.C.M. Vermeer, Dr. P.A.D.M. Vliet, Prof. dr. J. van der Watt, Prof. dr. J.G. van der Wiegers, Prof. dr. G.A. Wijsen, Prof. dr. F.J.S. Wils, Prof. dr. J.P. Wolde, Prof. dr. E.J. van Zweerde, Dr. E. van der

164

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

024 3611522 024 3611362 024 3612727 024 3612488 024 3611503 024 3611461 024 3615604

E 14.14 E 15.17A E 14.13 E 13.21 E 13.29 E 13.28 E 14.03A

024 3615733 E 14.22 024 3616017 024 3616171 024 3615884 024 3615527 024 3611460 024 3611455 12161 024 3615528 024 3612945 024 3615737 024 3612846 024 3616013 024 3611457 024 3612728 24 3612482 024 3616051 024 3615846 024 3616229 024 3611805 024 3612483 024 3612166 024 3612764 024 3611741 024 3612164 024 3611459 024 3616092 024 3611689 11396 024 3612489 024 3612485 024 3616053 024 3612315

E 13.15 E 14.28 E 13.18 E 13.22 E 17.08 E 16.01A 16.05 E 14.06 E 13.16 E 14.07 E 07.19 E 14.24 E 14.19 E 14.16 E 14.23 E 14.21 E 16.07 E 16.01B E 12.11 E 13.25 E 15.36 E 14.07 E 17.11 E 16.10 E 14.25 E 12.10 E 14.03 17.06 E 14.11 E 17.23 E 14.04A E 16.29

17 VAKKENINDEX

17 Vakkenindex Academische Vaardigheden...................................................................................................42 Arabisch I.............................................................................................................................117 Arabisch II...........................................................................................................................118 Beroepsstage en supervisie...................................................................................................104 Capita Selecta uit de geschiedenis van kerk en theologie.......................................................56 Church and Gnosis...............................................................................................................122 Constantinople and Rome.............................................................................................140, 144 Coptic Christianity: an introduction.............................................................................139, 147 Coptic I........................................................................................................................120, 134 Coptic II.......................................................................................................................121, 135 De Intertestamentaire literatuur: de brug tussen het Oude en Nieuwe Testament.................132 Dogmatic Theology................................................................................................................88 Dogmatiek..............................................................................................................................56 Eastern Christianity and Islam..............................................................................................148 Eastern Europe and its Christianity: an introduction............................................................148 Egyptian religious texts........................................................................................................136 Encyclopedie van de religies van de wereld...........................................................................40 Ethische advisering: theorie en praktijk................................................................................100 Exegese NT............................................................................................................................55 Exegese OT............................................................................................................................45 Exegesis of the New Testament.............................................................................................86 Exegesis of the Old Testament...............................................................................................85 Extreme Makeover - Cultuur, lichaam en het ideale zelf (v/m)............................................124 Fundamental Theology...........................................................................................................88 Gender en Religie: Thematische Open Studiedagen.............................................................122 Gender en religies: literatuurstudie.......................................................................................123 Genderstudies theologie (binnenminor) - Lichaamsbeelden, heilsymboliek en gender in de katholieke traditie...................................................................................................................64 Geschiedenis van de wijsbegeerte..........................................................................................47 Globalization and Human Dignity........................................................................................137 Godsdienstpedagogiek.........................................................................................................131 Godsdienstsociologie.............................................................................................................49 Grieks/Latijn I (binnenminor)................................................................................................51 Grieks/Latijn II (Binnenminor)..............................................................................................63 Grondslagen van de geestelijke zorg......................................................................................96

165


Hebreeuws I (binnenminor)....................................................................................................51 Hebreeuws II (Binnenminor)..................................................................................................63 Hermeneutische en literaire methoden...................................................................................59 Historische en comparatieve methoden..................................................................................48 History and Archaeology of Palestine..................................................................................143 History of church and theology..............................................................................................86 How to write a thesis......................................................................................................85, 142 Icons: Theology, Devotion, Art............................................................................................152 Inleiding Dogmatiek..............................................................................................................43 Inleiding Fundamentele Theologie.........................................................................................34 Inleiding geschiedenis van kerk en theologie.........................................................................33 Inleiding Grieks en Latijn......................................................................................................41 Inleiding Hebreeuws..............................................................................................................40 Inleiding in de godsdienstpsychologie....................................................................................62 Inleiding Islam.......................................................................................................................53 Inleiding Jodendom................................................................................................................52 Inleiding Kerkelijk Recht.......................................................................................................44 Inleiding Liturgiewetenschap.................................................................................................44 Inleiding Metafysica (binnenminor).......................................................................................54 Inleiding OT/NT....................................................................................................................33 Inleiding Pastoraaltheologie...................................................................................................36 Inleiding sociale en politieke filosofie (binnenminor)............................................................54 Inleiding Spiritualiteit............................................................................................................35 Inleiding Theologische Ethiek................................................................................................35 Inleiding Wereldchristendom.................................................................................................45 Inleiding Wijsbegeerte...........................................................................................................39 Intercultural Theology............................................................................................................91 Intercultural Theology II......................................................................................................112 Introduction to the Christian traditions of the Middle East...........................................141, 146 Kwantitatieve en kwalitatieve methoden................................................................................47 Laboratorium religieuze counseling en diagnostiek..............................................................103 Laboratorium rituele expressie...............................................................................................99 Liturgical studies....................................................................................................................91 Mastercourse III: see Liturgical Studies & Intercultural Theology.......................................113 Mastercourse IV: see History of Church en Theology..........................................................113 Mastercourse V: see Science of Religion.............................................................................114 Pastoraaltheologie..................................................................................................................58 Philosophy of Religion...........................................................................................................87 Practical Theology.................................................................................................................90

166

17 VAKKENINDEX

Recente onderzoeksthema's....................................................................................................59 Russian II.....................................................................................................................121, 135 Russian religious-philosophical thinking..............................................................................150 Sanskrit II.............................................................................................................................118 Science of religion.................................................................................................................92 Spirituality.............................................................................................................................87 Syriac I.........................................................................................................................119, 133 Syriac II........................................................................................................................120, 134 Terugkomdagen geestelijke verzorging................................................................................107 The Interaction of Science and Religion...............................................................................136 The Rule of St Benedict: A Mirror for Contemporary Culture.............................................138 Theological Ethics..................................................................................................................89 Theologische Ethiek...............................................................................................................57 Theorie van religieuze counseling en diagnostiek................................................................102 Theorie van rituele expressie..................................................................................................98 Wetenschapsfilosofie.............................................................................................................37

167

Omwille van de leesbaarheid is gekozen voor de 'hij'-vorm. Daar waar 'hij' staat, wordt ook 'zij' bedoeld

Recommend Documents