- Schoolrapportage Praktijkonderwijs Excellente Scholen Leerlingenaantal 228 (door de school zelf opgegeven, april 2014)

- Schoolrapportage Praktijkonderwijs – Excellente Scholen 2014

Schoolrapportage 1. Achtergrondgegevens van de school Gegevens van de school: 26HN Aanvrager Adres

Limes praktijkonderwijs dhr. F.T.R. van Efferink Louise de Colignylaan 5 Katwijk

Leerlingenaantal

228 (door de school zelf opgegeven, april 2014)

Bestuur:

Ver. voor Chr. Voortgezet Onderwijs te Katwijk e.o.

Limes praktijkonderwijs (pro) maakt deel uit van het Andreas College, een brede scholengemeenschap met een pro-afdeling. De scholengemeenschap wordt geleid door een centrale directie. De afdeling Limes praktijkonderwijs wordt geleid door de directeur. De Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Katwijk en omstreken is bevoegd gezag. De pro-afdeling telde op 1 oktober 2014 264 leerlingen, een substantiële toename ten opzichte van vorig jaar (228 leerlingen). De school is adequaat gehuisvest in een nieuw gebouw dat voorzien is van de nodige faciliteiten voor praktijkonderwijs. Er wordt sinds dit schooljaar gebruik gemaakt van een aantal noodlokalen van het vmbo op hetzelfde terrein voor de zogenoemde uitstroomklassen.

2. Motivatie van de school De onderbouwing die Limes praktijkonderwijs bij de aanmelding als kandidaat Excellente School 2014 gaf, luidt als volgt. ‘Limes is een vernieuwende school voor praktijkonderwijs waar leerlingen gemotiveerd worden hun grenzen te verleggen en talenten te ontwikkelen. We bereiden onze leerlingen voor op een snel veranderende samenleving. We omarmen het One-to-one Learning-concept: leerlingen hebben een eigen device en zijn trots op de kennis die ze creëren en met elkaar kunnen delen. Deze manier van werken stelt ons in staat om altijd en op iedere plek met elkaar te kunnen werken. Bovenstaande visie ligt ten grondslag aan ons onderwijsconcept. Naast het gebruik van vmbo-methodes die adaptief ingezet worden, werken we ook projectmatig, waarbij de 21st century skills geoefend en beoordeeld worden. Het is mooi om te zien dat onze leerlingen een positief zelfbeeld ontwikkelen en hun plek in de maatschappij vinden. De school heeft een goede naam, goede inspectierapporten en het aantal leerlingen groeit. We zijn trots op ons onderwijs, onze leerlingen en ons enthousiaste team. Iedere dag begeleiden we leerlingen tijdens hun onderwijsproces met het verleggen van hun grenzen en zichzelf ontplooien.’

3. De resultaten, breed opgevat (Criterium 1) Hierbij onderscheidt de jury drie gebieden: 1. resultaten op de kernvakken; 2. resultaten op de andere leergebieden;

1


3. resultaten op aanvullende gebieden zoals burgerschap, sociaal-emotionele vorming, redzaamheid. Om recht te doen aan de verscheidenheid in het praktijkonderwijs heeft de jury ervoor gekozen de scholen zelf te laten aangeven op welke terreinen ze opvallend goede resultaten behalen. Daarnaast raadpleegt de jury de Inspectie van het Onderwijs over de door de school behaalde resultaten. 3.1 Resultaten op de kernvakken (Indicator I) Op grond van de resultaten die Limes praktijkonderwijs in 2011, 2012 en 2013 heeft behaald, stond de school niet in een voorselectie die de Inspectie van het Onderwijs aan de jury heeft verstrekt. In haar aanmelding geeft Limes praktijkonderwijs aan dat ze zeer goede resultaten behaalt met het percentage einduitstroom naar regulier vervolgonderwijs. In haar aanmelding geeft de school aan dat ze bij de uitstroom naar regulier vervolgonderwijs de volgende vorderingen boekt. ‘In 2013 zijn er ten opzichte van het landelijk gemiddelde veel leerlingen van Limes naar een mbo-opleiding gegaan. 34% van de leerlingen van Limes tegenover 12% landelijk.’ Hierbij noemt de school in haar aanmelding de volgende ontwikkelingen over de afgelopen jaren. ‘2011, 25% naar mbo niveau 2; 15% landelijk. 2012, 42% naar mbo niveau 1 of 2; landelijk, 28%. Dit schooljaar rond de 50% uitstroom naar regulier vervolgonderwijs.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De school maakt gebruik van de landelijke uitstroommonitor om haar uitstroomgegevens te verantwoorden. Daarnaast maakt de school zelf uitgebreide analyses van de uitstroom en de bestendigheid ervan. In 2014 bedroeg de uitstroom naar arbeid, vervolgopleiding of dagbesteding 95%. 82% van de leerlingen heeft na twee jaar nog werk of volgt een opleiding. De nazorg duurt langer dan een jaar. Van de 58 uitgestroomde leerlingen hebben er 20 (beschermd) werk gevonden. De school begeleidt dit proces zorgvuldig; daarvoor zijn speciale functionarissen beschikbaar. En van de uitgestroomde leerlingen volgen er 32 ander onderwijs, zoals mbo, vmbo of vso. Het percentage leerlingen dat naar niveau mbo 1, 2 doorstroomt, stijgt ieder jaar en was in 2013 aanzienlijk hoger (42%) dan landelijk (28%). De nazorg duurt langer dan een jaar. De school verklaart de hoge doorstroom naar mbo doordat de leerlingen al vroeg gericht leren sturen op hun eigen leerproces. De theorielessen, altijd een lastig onderdeel, worden beter geaccepteerd als de leerlingen er vanuit hun keuzes zelf om vragen. In haar aanmelding geeft de school aan dat ze aantoonbaar zeer goede resultaten boekt bij de kernvakken (taal/Nederlands, rekenen en wiskunde, eventueel Engels).

2


In de aanmelding beschrijft de school de systematiek die ze bij de kernvakken hanteert, als volgt. ‘We maken gebruik van methodegebonden toetsen en beoordelen de leerling vooral ten opzichte van zichzelf. Resultaten komen in het leerlingvolgsysteem en individueel ontwikkelingsplan (IOP). Leerlingen leggen een examendossier aan met bewijsstukken om het diploma praktijkonderwijs te behalen.’ In haar aanmelding noemt de school de volgende vorderingen die bij kernvakken worden geboekt. ‘Kernvakken Een groot aantal leerlingen, meer dan 90%, kan het niveau van de vmbomethodes aan. Ze behalen voldoendes op de methodegebonden toetsen. De 10% die dit niveau niet haalt, krijgt de leerstof in aangepaste vorm aangeboden.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De school haalt behoorlijke resultaten op de kernvakken rekenen en taal. Hoewel er geen centrale examens zijn bij het praktijkonderwijs en geen objectieve toetsen, kan door het gebruik van methodegebonden toetsen worden afgeleid dat de meeste leerlingen voor de kernvakken een heel behoorlijk niveau bereiken. Het succes dat de school met de leerlingen behaalt, heeft vooral te maken met hoge doelen stellen. Daarnaast worden de methodes zo uitgekozen, dat de stof van bijvoorbeeld deel 1 wiskunde over twee jaar wordt verdeeld, dus trager ingeoefend. Verder wordt individueel gekeken welke stof wel en niet behandeld wordt. De doelen van het pro staan ook hier centraal: niet de methode is heilig, maar de inhouden die bijdragen aan de vier domeinen. Leerlingen leren reflecteren op zichzelf. Dat stimuleert het zelfvertrouwen en het doorzettingsvermogen. Rekenen uit de methode wordt contextrijk aangeboden, zo begrijpen de leerlingen het beter, 70% van de toetsen wordt voldoende gemaakt. Zo halen de leerlingen delen van 1F en 2F. De leerlingen die over kunnen naar het vmbo, worden in december overgeplaatst. 3.2 Resultaten op andere leergebieden uit het standaardcurriculum (Indicator II) De school geeft in haar aanmelding aan zeer goede resultaten te behalen bij aanvullende leergebieden (als oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie, bewegingsonderwijs), aanvullende algemeen vormende vakken (buiten de genoemde kernvakken) en beroepsgerichte vakken. In de aanmelding geeft de school aan dat ze hierbij de volgende systematiek hanteert. ‘Resultaten van dansles, sportklas, culture dagen, workshops in leerlingvolgsysteem en op het rapport van de leerlingen.’ (bij aanvullende leergebieden). ‘We werken nu al een aantal jaren aan de hand van projectonderwijs en meten de vooruitgang bij leerlingen door de competenties te evalueren en in het rapportfolio op te slaan.’ (bij aanvullende algemeen vormende vakken) ‘In de uitstroomklas (klas 4 en 5) halen branchecertificaten: heftruck rijden,

3


trekker rijden, SVB-certificaten, Vers Food HACCP en lassen. De resultaten staan vernoemd op de uit te reiken branchecertificaten, door de verschillende branches erkend.’ (bij beroepsgerichte vakken) In haar aanmelding noemt de school de volgende vorderingen die bij deze leergebieden worden geboekt. ‘We merken dat we in klas 2 en 3 duidelijk vooruitgang boeken op de competenties. Leerlingen werken zelfstandiger, leren taken verdelen en durven steeds vaker een presentatie te geven.’ (bij aanvullende leergebieden) ‘De sport- en dansklas zijn heel populair bij de leerlingen. We doen iedere jaar mee met de landelijke voetbalcompetitie voor pro-scholen. De meisjes behaalden de eerste prijs drie jaar geleden. De schoolband verzorgt de muziek rondom alle vieringen en evenementen in de school.’ (bij aanvullende algemeen vormende vakken) ‘Meer dan 95% van de leerlingen die een branchegerichte cursus start, rondt die ook succesvol af. Werkgevers zijn blij met deze bewijzen van bekwaamheid van onze leerlingen.’ (bij beroepsgerichte vakken) De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Uit het bovenstaande kan worden afgeleid dat de school een breed aanbod verzorgt dat zo veel mogelijk recht doet aan de belangstelling van de leerlingen, op zowel cognitief als affectief gebied. Zoals veel scholen voor praktijkonderwijs richt Limes zich bij haar aanbod op de domeinen wonen, arbeid, vrije tijd, burgerschap. De leerstof, overwegend door de school zelf ontwikkeld, is vastgelegd in leerlijnen. Maatwerk is hierbij de standaard voor kwaliteit. Het gaat zowel om leervakken als om musische vakken en sportieve vorming. Leerlingen kunnen een veelheid aan branchecertificaten behalen. Deze zijn afgestemd met het bedrijfsleven. Stages zijn belangrijk ter voorbereiding op het vervolg. In een aantal gevallen gaat de stage over in werk. Leerlingen van leerjaar 4 en 5 zitten bij elkaar en leren van elkaar. Ook leren zij eigentijds van de groepsapp die zij gebruiken. In de bovenbouw leren zij op de manier waarop dat bij mbo gebeurt, bijvoorbeeld zelfstandig omgaan met de stof, kunnen plannen. Oud-leerlingen geven aan dat zij behoorlijk meekonden in het mbo door de goede voorbereiding op Limes. 3.3 Resultaten op aanvullende leergebieden (Indicator III) In haar aanmelding geeft de school aan dat ze over de volgende leergebiedoverstijgende terreinen aantoonbaar zeer goede resultaten boekt: • sociaal-emotionele ontwikkeling; • omgaan met media en technologische hulpmiddelen; • praktische redzaamheid. De systematiek die de school in de aanmelding aangeeft, is als volgt. ‘Het welbevinden van de leerling wordt in SOM gerapporteerd. Ook het IOP wordt gebruikt, omdat daarin de eventuele sociaal-emotionele doelen beschreven staan die de leerling wil bereiken. Middels oplossingsgericht werken, het g-model en de gesprekstechniek ‘Teken je gesprek’ leren de leerlingen hoe ze zelf aan hun hulpvraag kunnen werken. Dit wordt vastgelegd in het leerlingvolgsysteem.’ (bij

4


sociaal-emotionele ontwikkeling) ‘Ook op dit gebied is het omschrijven in IOP de systematiek. Alle projecten zijn te vinden in onze SharePoint-omgeving, iedereen kan er altijd bij! In SOM worden de leerresultaten van de leerlingen bijgehouden, ook op ict-gebied.’ (bij omgaan met media en technologische hulpmiddelen) ‘We zijn een praktijkschool, ons doel is praktische redzaamheid, alles wat we doen is daaraan gelinkt. IOP-gesprekken, resultaten in SOM, portfolioformulieren, examenmap, rapporten zijn hierop gericht.’ (bij praktische redzaamheid) In haar aanmelding noemt de school de volgende vorderingen die bij deze terreinen worden geboekt. ‘We hebben goede resultaten bereikt met de No Blame-methode om pesten tegen te gaan. Hierop is ons antipestbeleid gebaseerd. Middelen die we inzetten met een preventief karakter zijn het vak drama, invoering van trainingen Rots & Water en Meidenvenijn is niet fijn.’ (bij sociaal-emotionele ontwikkeling) ‘In 2013 waren we Pathfinder School, in 2014 Mentorschool. Dit houdt in dat er een inhoudelijke samenwerking is met Microsoft die ons ondersteunt bij het invoeren van onderwijsvernieuwingen. In de SharePoint-omgeving bouwen we aan digitaal lesmateriaal en slaan het daar ook op.’ (bij omgaan met media en technologische hulpmiddelen) ‘Leerlingen die al vaker projectmatig hebben gewerkt, laten een groei zien op de competenties die zo belangrijk zijn om te leven in de 21e eeuw. Ze pakken makkelijker een microfoon om in het openbaar te spreken, ze zijn trots op hun resultaten en blijken creatief in het vinden van oplossingen. Ze verbeteren hun persoonlijke competenties’ (bij praktische redzaamheid) De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Het onderwijs- en begeleidingsaanbod is breed. Afgestemd op de kenmerken van haar pro-leerlingen verzorgt de school een gevarieerd aanbod om hun redzaamheid te vergroten door hen sociaal-emotioneel sterker te maken, hun weerbaarheid te vergroten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de trainingen Rots & Water en Meidenvenijn is niet fijn. Deze trainingen worden verzorgd door eigen, geschoolde docenten. Een opvallend punt is de ruime aandacht voor ict als leer- en hulpmiddel bij deze vorm van onderwijs. De school verkent actief de mogelijkheden die ict biedt om bijvoorbeeld de leerstof toegankelijker te maken. Alle leerlingen hebben een device. Er wordt zowel met de computer gewerkt als uit het boek. Om de praktische redzaamheid te vergroten, is er aandacht voor competenties als zelfstandigheid, sociale vaardigheden en een goede beroepshouding. Projectmatig werken en presentatievaardigheden zijn voorbeelden van vaardigheden van de 21e eeuw die heel belangrijk zijn voor een goed vervolg van de schoolloopbaan. In haar aanmelding geeft de school aan dat ze over de volgende vormingsgebieden aantoonbaar zeer goede resultaten boekt: • culturele vorming; • zelfstandigheid; • zelfbeeld; • werknemersvaardigheden.

5


De systematiek die de school daar volgens de aanmelding bij hanteert, is deze. ‘Deelname aan culturele activiteiten wordt beoordeeld, geëvalueerd en door de mentor besproken met de leerlingen. Uitvoering en exposities door leerlingen worden op film en foto digitaal vastgelegd.’ (bij culturele vorming) ‘Evalueren en beoordelen van deze competentie tijdens de projectevaluatie en weergegeven in het rapportfolio van de leerling.’ (bij zelfstandigheid) ‘IOP-gesprekken, SMW-gesprekken, digitaal vastgelegd in het IOP en SOM. Mogelijkheid tot onderzoek/testen door orthopedagoog.’ (bij zelfbeeld) ‘Stagebezoeken worden vastgelegd in SOM en besproken. De voortgang die de leerlingen boeken bij het zich eigen maken van 21st century skills, worden weergegeven in het leerlingvolgsysteem en op de rapporten.’ (bij werknemersvaardigheden) In haar aanmelding noemt de school de volgende vorderingen die bij deze vormingsgebieden worden geboekt. ‘Museumbezoeken worden gekoppeld aan het projectonderwijs voor verschillende leerjaren. Het gaat om bezoeken aan Rijksmuseum, Beeld en Geluid, NEMO. Muziekprojecten in samenwerking met de muziekschool. Schilderproject rondom bepaalde schilders gecombineerd met workshops dichten vanuit de bibliotheek Katwijk. Bezoek aan de Tweede Kamer. Er is een dansklas.’ (bij culturele vorming) ‘We laten onze leerlingen tijdens de projecturen zelfstandig binnen of buiten de school opdrachten doen. Ze gaan met een duidelijke opdracht op pad. Na de begeleide snuffelstageperiode gaan leerlingen een individuele stage lopen. Ze gaan zelfstandig naar de bedrijven en zijn verantwoordelijk voor eventuele ziekmeldingen.’ (bij zelfstandigheid) ‘Het succes van de school en het feit dat de leerlingen allemaal over een tablet beschikken dragen bij aan een positief zelfbeeld van de leerlingen. Ook de invoering van de uitstroomklas in het schooljaar 2013-2014 draagt bij aan een zelfbewuste houding van de leerling.’ (bij zelfbeeld) ‘Veel van onze leerlingen stromen uit naar een reguliere baan; dit geeft aan dat ze over de benodigde werknemersvaardigheden beschikken of de potentie hebben die verder te ontwikkelen. Het projectonderwijs is vormgegeven in een werkgever-werknemermodel.’ (bij werknemersvaardigheden) De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De school besteedt ruime aandacht aan culturele vorming, zoals museumbezoek, drama, schilderen en dans. Aan deze activiteiten worden vervolgopdrachten op school gekoppeld. Zelfstandigheid/redzaamheid als een van de meest wezenlijke vaardigheden voor de pro-leerling, krijgt onder meer aandacht in de projecten, de stages, en ook in het zelf opstellen van het IOP. Om het zelfbeeld te verhelderen, krijgt de leerling feedback van de mentor en van de stageplek. Ook de trainingen Rots & Water en Meidenvenijn helpen om meer inzicht te krijgen in het eigen gedrag. Om een goede voorbereiding op de stage en later werk te krijgen, besteedt de school ruime aandacht aan werknemersvaardigheden, zoals eigen werk voorbereiden, veilig en milieubewust werken, samenwerken, klantgericht handelen. In de uitstroomklas, waar de leerlingen voorbereid worden op het moment dat zij de school definitief gaan verlaten, komt dit allemaal samen.

6


4. De omstandigheden waarbinnen de school werkt (Criterium 2) In haar aanmelding stelt Limes praktijkonderwijs dat er omstandigheden zijn die van invloed zijn op de resultaten die ze met de leerlingen behaalt. 4.1 Leerlingkenmerken en procesinrichting (Indicator IV) De omstandigheden die de school in de aanmelding noemt, zijn de volgende. ‘De economische crisis zorgt ervoor dat het voor onze leerlingen extra moeilijk is om een vaste baan te bemachtigen. Ook als ze het prima doen in de stage is er bij een aantal werkgevers geen mogelijkheid om een aanstelling te krijgen. Een andere, op zich positieve invloed is de stijging van het aantal leerlingen de afgelopen jaren en naar het zich laat aanzien ook de komende jaren. We willen onze pedagogische en didactische visie graag in één gebouw met alle leerlingen omzetten in onderwijs. Volgend jaar breiden wij onze ruimte uit binnen de naastgelegen vo-school.’ Het betreft 100% van de leerlingen. Volgens de aanmelding houdt de school daar op de volgende wijze rekening mee. ‘We hebben een logopedist, dyslexiecoach, remedial teacher, schoolmaatschappelijk werkende, orthopedagoog en een ondersteuningscoördinator die bij een zorgvraag van de mentor of docent kunnen worden ingeschakeld. Er worden individuele aanpassingen aan het curriculum van de leerlingen gedaan. Limes biedt een veilige pedagogische leeromgeving die tegemoet komt aan de ondersteuningsbehoefte van leerlingen. We onderhouden contacten met toeleverende scholen, ouders en externe instanties om de leerlingen te begeleiden in hun ontwikkeling.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De kwaliteit van zorg en begeleiding staat op een hoog peil. De basis voor de zorg en begeleiding vormt het zorgplan. Er is een duidelijke zorgstructuur met de zorgcoördinator als spil. De mentoren, die meerdere vakken aan een groep onderwijzen, verlenen de eerstelijnszorg. De verleende zorg is maatwerk en wordt planmatig gegeven. De handelingsplannen worden geëvalueerd en zo nodig bijgesteld, ouders worden daarbij betrokken. De school heeft de beschikking over brede expertise. De delegatie van de jury heeft gesproken met de zorgcoördinator, de schoolmaatschappelijk werker en de stagecoördinator. Deze gesprekken geven inzicht in de problematiek die op school speelt. Bij zorgvragen die de eigen grenzen overstijgen, kan een beroep gedaan worden op externe ondersteuners. Er zijn korte lijnen met de jeugd- en gezinszorg. 4.2 Leerlingkenmerken en resultaten (Indicator V) De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Maatwerk in het aanbod is gezien de problematiek van de leerlingen op deze schoolvorm essentieel. De school heeft het aanbod zo ingericht dat het met leerlijnen mogelijk is om de voortgang van de leerprestaties, de competenties en vaardigheden, de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen bij te houden en zo nodig bij te sturen. Middels IOP-gesprekken en rapportgesprekken worden leerlingen en ouders op de hoogte gehouden van de vorderingen. De leerlingen geven aan dat er bij deze gesprekken goed geluisterd wordt naar wat zij zelf inbrengen. Zij voelen zich serieus genomen.

7


4.3 Benutting van het inzicht in leerwinst bij onderscheiden categorieën leerlingen (Indicator VI) In de aanmelding geeft de school het volgende voorbeeld waaruit blijkt dat ze leerwinst probeert bij te houden. ‘Wij houden de leerwinsten bij in het leerlingvolgsysteem en deze worden opgetekend in het rapportfolio. Aan het einde van ieder schooljaar vinden er overdrachtsgesprekken plaats. In het nieuwe schooljaar gaat de leerling verder op het niveau waar hij gebleven was. In de loop der jaren ontstaat er steeds meer differentiatie op niveau tussen de individuele leerlingen zodat we de leerlingen op maat les kunnen geven en zo hun individuele resultaten goed zichtbaar hebben. Middels het IOP is de leerling ook zelf verantwoordelijk voor inzicht in progressie.’ De school beschrijft in de aanmelding de wijze waarop ze de cijfers over de leerwinst gebruikt als volgt. ‘In het eerste leerjaar verwijzen we na een half jaar leerlingen door naar het lwoo. Dit gebeurt na zorgvuldig bijhouden van hun leerwinst. In de vierde klas gaan leerlingen regelmatig versneld van school naar een roc, omdat hun leerwinst groot blijkt te zijn. Als de leerwinst van een leerling gering is, gaan we in gesprek met leerling en ouders en doen we aanpassingen aan de leerlijn van het kind. Dit kan zijn: minder stof, preteaching, extra oefening en in sommige gevallen kan ervoor gekozen worden de leerling een alternatief vak aan te bieden.’ In de aanmelding geeft de school het volgende voorbeeld waaruit blijkt dat ze de cijfers over leerwinst vertaalt naar differentiaties aan de onderkant en aan de bovenkant (zwak- en goedpresteerders). ‘Leerlingen die erg goed presteren, krijgen verdiepingsmateriaal aangeboden. Ze kunnen ook sneller door de reguliere leerstof heen gaan. Zwakpresteerders op bijvoorbeeld rekengebied volgen een aangepast programma waarin de nadruk ligt op instrumenteel rekenen, omdat deze vaardigheid voor zelfredzaamheid nodig is. We geven in het eerste leerjaar spellingsonderwijs in niveaugroepen zodat iedere leerling op zijn eigen niveau les krijgt.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Binnen het praktijkonderwijs, ook bij Limes, zijn de niveauverschillen tussen de leerlingen aanzienlijk, ten aanzien van zowel de cognitieve vakken als de sociaalemotionele ontwikkeling. Het onderwijs- en begeleidingsaanbod van de school is zo ingericht dat er aan deze uiteenlopende behoeften tegemoet kan worden gekomen. De cognitieve vakken worden op het niveau van de leerling aangeboden. De sociaal-emotionele trainingen kennen naast groepsmomenten, waarvan de leerlingen veel opsteken, ook momenten van individuele coaching.

5. De inrichting van het onderwijsproces (Criterium 3) 5.1 Schoolspecifieke aanpak en proceskwaliteit (Indicator VII) In het aanmeldingsformulier noemt Limes praktijkonderwijs de volgende drie facetten als het meest kenmerkend voor de onderwijsaanpak die de school nastreeft: • afwisseling van effectieve werkvormen;

8


• differentiatie in het aanbod; • projectonderwijs. In de aanmelding licht de school dit als volgt toe. ‘Iedere leerling heeft een voorkeur voor een bepaalde manier van leren of eigen leerstijl. Door werkvormen te variëren komen we tegemoet aan die verschillende behoeften. We gebruiken boeken en tablets, er wordt klassikaal instructie gegeven, mondeling of digitaal door middel van een opgenomen instructiefilm. We werken naast de methodes ook met zelf ontwikkelde projecten waarbij veel verschillen werkvormen en competenties getraind worden.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De kwaliteit van het pedagogisch-didactisch handelen is in orde als we afgaan op de mening van de leerlingen. De lessen bieden voldoende afwisseling en worden positief gewaardeerd op aspecten als passend aanbod, zelfstandigheid, stimulerende omgeving en veiligheid. Binnen de lessen is er sprake van differentiatie naar aanbod, tijd , verwerking. Naast ‘gewone’ lessen is er aandacht voor vakoverstijgend projectonderwijs, wat erg belangrijk is voor het verwerven van vaardigheden. Deze projecten vinden plaats in klas 1, 2 en 3. 5.2 Schoolspecifieke aanpak en organisatiekwaliteit (Indicator VIII) In het aanmeldingsformulier noemt de school de volgende drie facetten als het meest kenmerkend voor de wijze waarop ze is georganiseerd: • professionalisering van het personeel; • schoolklimaat; • ouderbetrokkenheid. In de aanmelding licht de school dit als volgt toe. ‘We bereiden onze leerlingen voor op een snel veranderende, veeleisende samenleving. Mede hierdoor heeft de school de keuze gemaakt om technologie in te zetten. Docenten zijn ict-vaardig. Een positief schoolklimaat draagt bij aan vrolijkheid en creativiteit onder docenten en leerlingen en is de basis van goed onderwijs. We maken gebruik van de individuele kwaliteiten van docenten. Wij zijn trots op de resultaten die onze leerlingen behalen, en nodigen ouders regelmatig uit op school. Niet alleen voor kennismakingsgesprekken, rapportbesprekingen en informatieavonden maar juist ook voor projectafsluitingen en optredens van leerlingen.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Bij de professionaliseringsbeleid is het schoolbeleid richtinggevend. De visie en missie, vertaald in activiteiten, bepalen de prioriteiten bij het scholingsbeleid. Scholingen vinden teamgewijs plaats (ict-toepassingen) en individueel zoals de master SEN, waarin meerdere docenten geschoold zijn. Docenten scholen elkaar en bezoeken elkaars lessen. De gesprekscyclus, met aandacht voor het functioneren van de docenten, wordt nageleefd. Het schoolklimaat is het best te typeren als veilig en stimulerend. In het prettig ogende, transparante gebouw is het goed toeven voor leerlingen en docenten. De wederzijdse bejegening tussen docenten en leerlingen, maar ook tussen de leerlingen is plezierig. Dat blijkt uit de tevredenheidonderzoeken, maar ook uit

9


eigen waarneming. Er wordt weinig gepest op de school en de teamleden grijpen snel in als het zich voordoet. Er worden allerlei leuke activiteiten met en voor de leerlingen georganiseerd, zoals een kennismakingskamp, skiweek en kerstgala. De ouders worden bij het onderwijs betrokken via de bespreking van de IOP’s en wanneer daar een bijzondere aanleiding toe is. Het IOP wordt meerdere keren per jaar geëvalueerd en jaarlijks bijgesteld. Tweemaal per jaar is hierover een gesprek tussen ouders, leerling en mentor. Uit tevredenheidonderzoek komt naar voren dat er voldoende mogelijkheden zijn voor de ouders om mee te praten over de school.

6. Verband tussen de inrichting van het onderwijsproces en de resultaten die de school boekt (Criterium 4) 6.1 Veranderingen vanwege resultaten (Indicator IX) In het aanmeldingsformulier is aan Limes praktijkonderwijs gevraagd of ze een uitgewerkt systeem kent voor periodieke analyse van opbrengsten op verschillende niveaus: leerling, (jaar)groep, vakgebied, docent. De school geeft aan daarover te beschikken. In de aanmelding omschrijft de school dit systeem als volgt. ‘Iedere zes weken wordt er met de leerlingen een IOP-gesprek gevoerd, waarin doelen geëvalueerd worden. Resultaten worden vastgelegd in SOM en in de leerlingrapporten. Docenten van hetzelfde leerjaar overleggen wekelijks en hebben hun dagroosters in OneNote, waar ze gedeeld kunnen worden met collega’s. Mentoren en praktijkdocenten overleggen maandelijks; notulen hiervan staan in SharePoint. Er vindt regelmatig uitwisseling plaats met (praktijk)docenten van andere scholen, ideeën worden door collega’s in het weekbericht geplaatst en tijdens vergaderingen gedeeld.’ Tijdens haar presentatie voor een delegatie van de jury heeft de school onder meer aandacht besteed aan de relatie tussen haar aanpak en de resultaten die ze boekt. Limes hanteert, zoals gebruikelijk in het praktijkonderwijs, individuele ontwikkelingsplannen. Hierin worden de eigen leerdoelen van de leerlingen vastgelegd. De school werkt met vmbo-methodes die worden aangepast aan de leerstijl van haar leerlingen. De school toont zich daarbij ambitieus. De leerlingen stromen relatief vaak uit naar regulier vervolgonderwijs (mbo). Daarbij voldoet de school aan de normen die aan uitstroom worden gesteld. De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Een standaard voor kwaliteit op het pro is het bieden van maatwerk. Op Limes worden de leerlingen van nabij gevolgd en wordt hun ontwikkeling vastgelegd in het IOP en OPP, die qua functie in elkaars verlengde liggen. Leerlingen geven in de tevredenheidonderzoeken aan dat het IOP goed bijgehouden wordt. Leerlingen hebben daarbij zelf een actieve rol als het gaat om welke activiteit zij ondernemen en het bijbehorend doel. Indien nodig zorgt de school voor aanpassing van het onderwijsaanbod, de zorg of begeleiding. Ouders en leerlingen zijn daar tevreden over, blijkt uit de enquêtes.

10


6.2 Vasthouden van resultaten (Indicator X) In de aanmelding noemt de school het volgende voorbeeld van een aantoonbaar geslaagde interventie die ze naar aanleiding van de periodieke analyses heeft toegepast. ‘Vijf jaar geleden zijn we gestart met projectonderwijs omdat we onze leerlingen meer willen meegeven dan de theorie uit de vmbo-methodes. De snel veranderende samenleving vraagt om vaardigheden als samenwerken, plannen, organiseren, probleem oplossen, ict-geletterdheid en creatief denken. We hebben de keuze gemaakt om middels projecten deze vaardigheden te oefenen, beoordelen en verbeteren. Onze leerlingen zijn nu beter voorbereid op het zelfstandig deelnemen aan de maatschappij.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. Het kwaliteitsbeleid is sterk ontwikkeld en volledig geïntegreerd in de schoolpraktijk. Onderdeel van dit beleid is de aandacht voor de resultaten en hoe deze verder te verbeteren. De school legt de lat hoog. Vanuit de zorgvuldig uitgewerkte visie worden de leerlingen gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen. Het team stimuleert en begeleidt hen daarbij. Blijkens de meerjarig ruim voldoende resultaten organiseert de school de borging van de resultaten naar behoren. Ook als er behoefte is aan bijstelling van de uitstroom reageert de school adequaat, bijvoorbeeld bij een stagnerende arbeidsmarkt. Deze borging is het gevolg van een zorgvuldig opgebouwde samenhangende aanpak, waarbij het IOP, de leerlijnen, het zorgaanbod, de stages, de uitstroomklas ervoor zorgen dat de leerlingen uiteindelijk uitstromen naar een passend vervolg in onderwijs of werk of combinaties daarvan. 6.3 Kwalificatie, professionaliteit, schoolkennis (Indicator XI) In de aanmelding geeft de school het volgende voorbeeld van de wijze waarop kennisdeling en ontwikkeling binnen de school worden vormgegeven. ‘Tijdens studiedagen delen collega’s kennis die ze op trainingen en cursussen hebben opgedaan met elkaar. Dit jaar zijn er vier collega’s naar het Global Forum van Microsoft geweest. Inspirerende ideeën die daar zijn opgedaan, zijn besproken in de onderwijscommissie en opgenomen in het schoolplan 20142018.’ Als belangrijkste thema’s binnen het professionaliseringsbeleid noemt de school in de aanmelding de volgende. ‘Met behulp van technologie adaptief onderwijs bieden. Digitaliseren van methodes. Projectonderwijs uitdiepen en vernieuwen. We toetsen de bestaande projecten op de vaardigheden van de 21e eeuw zoals we die omschreven hebben, en doen op grond daarvan aanpassingen.’ De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De school wil een lerende organisatie zijn, een organisatie die kennis wil verwerven, kennis wil delen met anderen, zowel binnen de school als daarbuiten. De cultuur is open en leergierig, dat bleek wel tijdens de gesprekken met vertegenwoordigers van het team. Het betreft zowel het delen van kennis, bijvoorbeeld over de meest wenselijke aanpak van sociaal-emotionele problemen,

11


kennis opgedaan in master SEN, of kennis over het Big Picture-concept, waarvoor studiereizen naar de VS zijn gemaakt. Ook ervaringen met de mogelijkheden van ict voor deze vorm van onderwijs wordt gedeeld, bijvoorbeeld in een project met Microsoft waarvoor Limes, samen met andere Nederlandse scholen, pilotschool is. De meest recente tevredenheidonderzoeken (genoemd bij de aanmelding voor het predicaat) zijn afgenomen in 2011 en 2012. Gemiddelde score op de tevredenheidonderzoeken Medewerkertevredenheid* Oudertevredenheid* Leerlingtevredenheid*

Gemiddelde score school 3,2 3,0 3,0

Landelijke score 3,3 3,3 3,1

*De tevredenheid is gemeten op een vierpuntsschaal.

In haar aanmeldingsformulier geeft de school aan dat ze naar aanleiding van de tevredenheidonderzoeken de volgende stappen heeft gezet. ‘We hebben de leerlingen zelf verantwoordelijk gemaakt voor hun IOP. Ze vullen dit zelf in (de mentor begeleidt dit). De term IOP wordt vaak gebruikt zodat ze zich bewust zijn van dit document en begrijpen dat het hun leren/handelen stuurt. We vergroten de ouderbetrokkenheid door ze ook uit te nodigen bij projectafsluiting, voorstellingen en bijvoorbeeld door leerlingen georganiseerde tentoonstellingen. Verder zetten we wekelijks nieuwe info op de website.’ Tijdens het schoolbezoek heeft de delegatie van de jury inzage gehad in de meest recente enquêtes. Gemiddelde score op de tevredenheidonderzoeken 2014 Medewerkertevredenheid* Oudertevredenheid* Leerlingtevredenheid*

Gemiddelde score school 3,4 3,5 3,2

Landelijke score 3,2 3,4 3,2

*De tevredenheid is gemeten op een vierpuntsschaal.

Uit deze ProZo-rapportages schooljaar 2014-2015 gehouden onder ouders, leerlingen en medewerkers blijkt dat deze geledingen over het algemeen (zeer) tevreden zijn over de school. De ouders en leerlingen noemen nauwelijks kritische punten; leerlingen hebben wel wensen met betrekking tot de invulling van hun vrije tijd. De school pakt de verbeterpunten goed op blijkens het laatste activiteitenplan.

7. Het excellentiebeleid van de school (Criterium 5) Het uitgangspunt van de jury is dat een excellente school zeer goede resultaten behaalt en een weloverwogen onderwijsinrichting laat zien. Daarenboven kan een school op een specifiek excellentiegebied uitblinken. Dat kan betrekking hebben op diverse zaken en bijvoorbeeld gericht zijn op een inhoudelijk domein en/of op een specifieke groep leerlingen. 7.1 Het schooleigen excellentiebeleid (Indicator XII) Volgens de aanmelding kent Limes praktijkonderwijs een excellentiegebied waarop de focus wordt gelegd. De school licht dit in haar aanmeldingsformulier

12


als volgt toe. ‘We leggen de nadruk op het aanleren van de 21st century skills. We doen dit met name tijdens projectmatig werken en gebruiken daarbij veel technologie om te kunnen samenwerken en informatie te delen.’ De aandacht voor het excellentiegebied is gericht op alle leerlingen van de school. Tijdens haar presentatie voor een delegatie van de jury heeft de school aandacht besteed aan het excellentiebeleid van de school. De excellentie van Limes ligt in de manier waarop zij met haar leerlingen werkt aan de 21st century skills. Deze vaardigheden worden ingebed in het projectonderwijs. Na afloop van de projecten vindt een evaluatie plaats waarin de vorderingen worden besproken en nieuwe doelen worden gesteld. Deze evaluaties hebben soms de vorm van een functioneringsgesprek. De delegatie van de jury heeft tijdens het schoolbezoek de volgende waarnemingen en bevindingen gedaan. De school besteedt bewust aandacht aan projectonderwijs, waarbij het doel is vaardigheden te ontwikkelen die van groot belang zijn voor verdere redzaamheid. Het gaat onder meer om zelfstandigheid, informatie verzamelen, samenwerken. Het klassenverband wordt bij projectonderwijs losgelaten. De vormgeving van de lessen maakt het mogelijk dat de groepen van wisselende samenstelling zijn, al naar gelang de leerbehoeften van de leerlingen. Groepen van vijftien leerlingen zijn dan geen uitzondering. In deze setting kunnen leerlingen veel van elkaar leren. Gemiddeld vier uur per week gedurende zes tot acht weken wordt aan een project gewerkt. Een goed voorbeeld is het IK-project dat een goede basis vormt voor IOP-gesprekken over profielkeuze. 7.2 Erkenning door externe partijen (Indicator XIII) In de aanmelding stelt de school dat het gebied respectievelijk de gebieden waarop ze uitblinkt, wordt/worden erkend door externe partijen (bijvoorbeeld andere scholen, ouders of andere partners). De school licht dit in haar aanmeldingsformulier als volgt toe. ‘Met de andere scholen in onze vereniging delen we onze nieuw verworven inzichten. We zijn uitgeroepen tot Mentorschool van Microsoft. We hebben een presentatie gegeven over ons digitale IOP op het Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs. Er zijn bezoekers van Kennisnet en het ministerie van OCW geweest op school.’ De herkenbaarheid van het excellentiegebied blijkt volgens de aanmelding verder uit: • externe bezoekers specifiek gericht op dit gebied; • deelname aan een netwerk dat betrekking heeft op dit gebied; • vermelding in publicatie(s) over dit gebied. De jury heeft diverse referenten gevraagd in hoeverre ze de kwaliteit van Limes praktijkonderwijs onderschrijven en het excellentiebeleid van de school herkennen. Van twee referenten kreeg de jury een reactie. Uit deze referenties komt onder meer naar voren dat de school succesvol omgaat met de omstandigheden waaronder gewerkt moet worden, dat de sfeer in de school goed is en dat de zorgstructuur sterk is.

13


7.3 Versterking van het excellentiebeleid in de toekomst (Indicator XIV) Limes praktijkonderwijs heeft plannen om haar excellentiefocus in de toekomst verder te versterken. De school beschrijft deze plannen in haar aanmeldingsformulier als volgt. ‘In het schoolplan 2014-2018 hebben we alle doelen beschreven. Onder andere: ontwikkelen van instructiefilmpjes (Flipping the Classroom), onderwijs op afstand door gebruik van Lync en SharePoint, invoering van gaming, sport en simulatieprogramma’s (zoals Kinect), invoering van een beloningssysteem in de vorm van badges, en het digitaliseren van een deel van de leerboeken.’ Volgens de aanmelding sluiten de plannen op de volgende wijze aan op specifieke behoeften van (groepen) leerlingen. ‘We willen dat onze leerlingen, die allemaal een leerachterstand hebben, een positief zelfbeeld ontwikkelen. Met behulp van de technologie kunnen we veel werkvormen aanbieden en zo goed aansluiten bij de leerbehoeftes van de leerlingen.’ In de aanmelding wordt de aansluiting op de door de school gehanteerde didactische aanpak als volgt beschreven. ‘De didactische aanpak komt voort uit onze visie. We zullen doorgaan met leerlingen te motiveren het beste uit zichzelf te halen, grenzen te verleggen, dit realiseren we met vmbo-methodes, projectonderwijs en innovatieve technologie. Op deze wijze geven we de individuele leerlijnen vorm.’ De gedelegeerden van de jury hebben tijdens het schoolbezoek kennis genomen van de plannen van de school om haar beleid te versterken zoals beschreven in het schoolplan. De term ‘innovatieve school’ past goed bij het karakter van Limes praktijkonderwijs. De plannen van de school hebben een hoog innovatief gehalte en sluiten aan bij het gevoerde beleid. Met (digitale) curriculumontwikkeling, icttoepassingen, de landelijke samenwerking met Microsoft om de leerstof voor de leerlingen beter toegankelijk te maken, met IOP en OPP als speerpunten en de consequenties daarvan voor begeleiding en voor het personeelsbeleid zet de school verdere stappen in haar ontwikkeling. Daarbij blijft het een uitdaging om de veelheid en variatie aan beroepswensen van de leerlingen mogelijk te maken.

8. Opmerkingen Inspectie Geen aanvullende opmerkingen.

9. Conclusie van de jury Limes praktijkonderwijs in Katwijk laat een positief beeld zien. De omstandigheden waaronder de school werkt zijn overwegend gunstig: een gemotiveerd, betrokken team en een krachtige schoolleiding die elkaar kritisch bevragen in een open sfeer. De leerlingenpopulatie is een afspiegeling van de regio, met een klein aandeel allochtone leerlingen. De duidelijke groei van het leerlingenaantal is een krachtig signaal van de ouders in de omgeving die hun kinderen hier graag brengen. De huisvestingsituatie met leerpleinen en een theater in school met veel transparantie is gunstig en biedt mogelijkheden voor goed onderwijs. De school heeft zich in 2014 voor het eerst kandidaat gesteld.

14


Het schoolklimaat als belangrijke leervoorwaarde is veilig en stimulerend. De leerling is hier gekend. Respectvolle omgang is hier de norm en heel belangrijk voor de kwetsbare doelgroep. Er wordt weinig gepest op deze school en er zijn duidelijke regels. De opbrengsten van de school wat betreft uitstroom en bestendigheid liggen boven de norm van de Inspectie, hoewel de school ook last heeft van de crisis. Het onderwijsproces is op orde en niet alleen dat: de school zet hoog in met haar onderwijsaanbod, waarbij ze ernaar streeft met de meeste leerlingen op vmboniveau te eindigen. Daarin slaagt de school blijkens toetsgegevens in aanzienlijke mate. Het aanbod sociaal-emotionele vaardigheden, burgerschap en cultuur is breed. Een opvallend punt is de ruime aandacht voor ict als leer- en hulpmiddel bij het onderwijs. De school verkent actief de mogelijkheden die ict biedt om bijvoorbeeld de leerstof toegankelijker te maken. Ze is daarvoor in contact met Microsoft als pilotschool. Talentontwikkeling, leerlingen uitdagen om het beste uit zichzelf te halen, is niet alleen onderdeel van de breed gedragen visie, maar ook werkelijkheid in het schoolleven. Dat bleek tijdens de bijgewoonde lessen en in het gesprek met het nog jonge team en de ervaren directie. Limes is een lerende organisatie, die over veel kennis beschikt en kennis wil verwerven en kennis wil delen ook met scholen in het land. De zorg en begeleiding staan op een hoog peil. Specifieke deskundigheid is voorhanden. De stages worden goed begeleid. IOP en portfolio maken de leervorderingen en sociale vaardigheden voor alle partijen inzichtelijk. Ouders en leerlingen worden goed betrokken. Dat blijkt onder andere uit de gesprekken en de tevredenheidonderzoeken. De kwaliteitszorg is sterk ontwikkeld. De PDCA-cyclus is herkenbaar aanwezig. Plannen worden besproken, uitgezet en geëvalueerd. De kracht van de school ligt in de manier waarop zij keuzes maakt met en voor de doelgroep. Het Big Pictureconcept is bekend op school en wordt selectief gehanteerd. De school zet alleen de onderdelen in die passen in de gezamenlijke visie, zoals Pick me up (ter inspiratie), vier je successen, presenteer wat je geleerd hebt. In die zin is er sprake van een beredeneerde aanpak, een weloverwogen inrichting van de onderwijsprocessen. De school wil de leerlingen voorbereiden op werken en leren in de moderne tijd. Alles overziende is de jury van oordeel dat Limes praktijkonderwijs op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School (praktijkonderwijs) 2014 toekomt.

15

- Schoolrapportage Praktijkonderwijs Excellente Scholen Leerlingenaantal 228 (door de school zelf opgegeven, april 2014)

Recommend Documents