) nieuwbouw bibliotheek en stadskantoor Deventer. Programma van Eisen - Definitief. Werknummer bbn : 5264 Datum : 27 september 2007

(Ver-/) nieuwbouw bibliotheek en stadskantoor Deventer Programma van Eisen - Definitief Werknummer bbn : 5264 Datum : 27 september 2007

Rapportnummer

:

001

Tekstgedeelte

:

51 pagina’s

Versie

:

010

Aantal bijlagen

:

3

Status augustus

:

Definitief

Bestandsnaam

:

PvE Definitief 27 september 2007

Opgesteld door

:

mevrouw ir. D.B. Fikke

E-mail

:

[email protected]

Doorkiesnummer :

(088) 226 74 20

Faxnummer

:

(088) 226 74 03

Internet

:

www.bbn.nl

INHOUDSOPGAVE

blz.

1. 1.1. 1.2.

Inleiding ....................................................................................................................... 5 Aanleiding project........................................................................................................ 5 Doelstelling .................................................................................................................. 5

2. 2.1.

Hoofdkenmerken van het project................................................................................. 6 Algemene uitgangspunten............................................................................................ 6

3. 3.1. 3.2.

De organisatie en haar gewenste huisvesting............................................................... 7 De organisatie .............................................................................................................. 7 De omvang van de personele organisatie..................................................................... 7

4. 4.1. 4.2. 4.2.1. 4.2.2.

Functionele relaties ...................................................................................................... 8 Gewenste onderlinge nabijheid.................................................................................... 8 Verkeersstromen ........................................................................................................ 10 Personen ..................................................................................................................... 10 Goederen .................................................................................................................... 11

5. 5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.2.7. 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.4. 5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.4.4. 5.4.5. 5.4.5.1. 5.4.5.2. 5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.5.3. 5.5.4.

Ruimtelijke eisen ....................................................................................................... 12 Bestuurlijke ruimten................................................................................................... 12 Publieksfuncties ......................................................................................................... 12 FFO/Plaza .................................................................................................................. 13 Loketten gemeente ..................................................................................................... 13 Openbare bibliotheek ................................................................................................. 14 Spreekkamers en vergaderruimten............................................................................. 14 Gemeentelijk coordinatiecentrum (GCC) .................................................................. 14 Leescafé ..................................................................................................................... 14 Garderobe en toiletten................................................................................................ 15 Ambtelijke kantoren................................................................................................... 15 Werkplekken .............................................................................................................. 15 Decentrale ondersteunende functies........................................................................... 16 Centrale ondersteunende functies .............................................................................. 17 Lounge en restaurant.................................................................................................. 17 Medische en maatschappelijke ruimte/bhv-kamer/kolfkamer ................................... 17 Rookruimte ................................................................................................................ 17 Centrale repro............................................................................................................. 17 Archief ....................................................................................................................... 18 Centraal archief .......................................................................................................... 18 Archiefruimte ............................................................................................................. 18 Specifieke ruimten interne dienstverlening................................................................ 18 Facilitycenter (post-/bodekamer) ............................................................................... 18 Technische ruimte ...................................................................................................... 18 Systeembeheer ........................................................................................................... 19 Magazijnen................................................................................................................. 20

5264 - (Ver-/) nieuwbouw bibliotheek en stadskantoor Deventer - PvE Defintief Rap001/Versie010

Pagina 2 van 52

27 september 2007 bbn adviseurs

5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10.

Sanitaire ruimten ........................................................................................................ 21 Noodstroomaggregaat ................................................................................................ 21 Calamiteitencentrum .................................................................................................. 22 Parkeren ..................................................................................................................... 22 De Hereeniging .......................................................................................................... 23

6. 6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.1.4. 6.1.5. 6.1.6. 6.1.7. 6.1.8. 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3. 6.2.4. 6.2.5. 6.2.6. 6.2.7. 6.2.8. 6.2.9. 6.2.10. 6.3. 6.3.1. 6.3.2. 6.3.3. 6.3.4. 6.4. 6.4.1. 6.4.2. 6.4.3. 6.4.4. 6.4.5. 6.4.6. 6.4.7. 6.4.8. 6.5. 6.5.1. 6.5.2. 6.5.3.

Kwalitatieve eisen ...................................................................................................... 24 Gebouwkwaliteit ........................................................................................................ 24 Ambitieniveau............................................................................................................ 24 Uitstraling .................................................................................................................. 24 Functionaliteit ............................................................................................................ 24 Werkomgeving........................................................................................................... 25 Veiligheid en beveiliging ........................................................................................... 25 Flexibiliteit................................................................................................................. 25 Automatiseringsaspecten ........................................................................................... 26 Toegankelijkheid........................................................................................................ 26 Bouwtechniek ............................................................................................................ 27 Algemene uitgangspunten en voorwaarden ............................................................... 27 Gevel .......................................................................................................................... 28 Dak ............................................................................................................................. 28 Binnenwanden............................................................................................................ 29 Vloeren....................................................................................................................... 29 Plafonds...................................................................................................................... 30 Technisch en schoonmaakonderhoud ........................................................................ 31 Flexibiliteit en indeling .............................................................................................. 31 Afmetingen ................................................................................................................ 31 Vrije hoogte ............................................................................................................... 31 Bouwfysica ................................................................................................................ 32 Energiegebruik ........................................................................................................... 32 Comforteisen en ontwerpcondities............................................................................. 32 Licht ........................................................................................................................... 35 Geluid......................................................................................................................... 36 Technische installaties ............................................................................................... 38 Algemene eisen en randvoorwaarden ........................................................................ 38 Klimaatinstallaties...................................................................................................... 39 Sanitaire installaties ................................................................................................... 40 Elektronische installaties ........................................................................................... 42 Communicatie-installatie ........................................................................................... 44 Transportinstallaties ................................................................................................... 45 Beveiliging en beheer ................................................................................................ 46 Overige gebouwgebonden installaties ....................................................................... 48 Vaste inrichting.......................................................................................................... 49 Balies.......................................................................................................................... 49 Garderobes ................................................................................................................. 49 Bewegwijzering ......................................................................................................... 49


Pagina 3 van 52


6.5.4. 6.5.5. 6.5.6. 6.5.7. 6.5.8. 6.5.9. 6.5.10.

Plantenbakken ............................................................................................................ 49 Facilitycorners/pantry ................................................................................................ 49 Voorzieningen sanitaire ruimten................................................................................ 49 Opslagvoorzieningen ................................................................................................. 50 Lichtwering ................................................................................................................ 50 Losse inrichting.......................................................................................................... 50 Medische en maatschappelijke ruimte ....................................................................... 50

7. 7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.2.

Interne randvoorwaarden ........................................................................................... 51 Financiën.................................................................................................................... 51 Bouwkosten................................................................................................................ 51 Investeringen versus exploitatielasten ....................................................................... 51 Planning ..................................................................................................................... 51

8. 8.1. 8.2. 8.3.

Externe randvoorwaarden .......................................................................................... 52 Stedenbouwkundige uitgangspunten ......................................................................... 52 Regelgeving ............................................................................................................... 52 Arbo ........................................................................................................................... 52

Bijlage 1

Ruimtestaat d.d. 3 mei 2007

Bijlage 2

PvE kluis Burgerzaken d.d. 17 oktober 2006, aanvulling 24 oktober 2006

Bijlage 3

Specifiek PvE GCC


Pagina 4 van 52


1.

INLEIDING

1.1.

AANLEIDING PROJECT De huisvesting van het stadskantoor en de openbare bibliotheek van de gemeente Deventer voldoet thans niet aan het streefbeeld van de gemeente Deventer. De bibliotheek zit reeds jaren te krap gehuisvest en werkt beneden de minimale eisen. Door het situeren van de bibliotheek in de binnenstad van Deventer aan het Grote Kerkhof ontstaat er een betere publieksstroom. De ambtelijke huisvesting is over een groot aantal vestigingen versnipperd. Centrale huisvesting betekent een grote kwaliteitssprong, zowel voor wat betreft de huisvesting op zich als organisatorische aspecten. De gemeente Deventer heeft daarom het besluit genomen het ambtelijke apparaat te centraliseren en over te gaan tot (ver-/) nieuwbouw. Het project omvat de (ver-/) nieuwbouw van het stadskantoor (gezamenlijke frontfrontoffice (FFO), backoffice en ondersteunende ruimten), een bibliotheek alsmede een ondergrondse parkeergarage. Het te realiseren bouwoppervlak bedraagt 18.300 m2 (exclusief parkeren) en bevindt zich aan het Grote Kerkhof.

1.2.

DOELSTELLING De doelstelling van dit Programma van Eisen (PvE) is om functionele, ruimtelijke en kwalitatieve uitgangspunten van het nieuw te (ver-)bouwen stadskantoor van Deventer te beschrijven, inclusief de gemeenschappelijke FFO met de bibliotheek. Het PvE is het document op basis waarvan de architect en de adviseurs het ontwerp kunnen gaan maken. Het PvE wordt vervolgens als toetsingsinstrument gebruikt voor het ontwerp.


Pagina 5 van 52


2.

HOOFDKENMERKEN VAN HET PROJECT Dit hoofdstuk beschrijft de hoofdkenmerken van het project.

2.1.

ALGEMENE UITGANGSPUNTEN Doel Huisvesting onder één dak van de gemeentelijke organisatie bestaande uit publiek en ambtelijke functies en de centrale openbare bibliotheek. Omvang Circa 19.167m2 bruto vloeroppervlak (bvo), hetgeen als volgt is onderverdeeld. FFO 1.095 m2 Gemeentehuis 13.497 m2 Bibliotheek 4.027 m2 De ruimtestaat (bijlage 1) geeft uitdrukking aan de ruimtebehoefte functioneel netto vloeroppervlak (fno). De bruto ruimtebehoefte voor het gemeentehuis en de FFO komt uit op een factor 1,5 over het fno. Voor de bibliotheek is deze factor 1,3. De toeslag voor techniek en verticaal verkeer dient te worden toegerekend aan het gemeentehuis (dak). Oplevering De oplevering vindt plaats na de bouwvak van 2011 conform de concept overall planning 12 september 2007. Budget De nieuwbouw dient gerealiseerd te worden voor een nog vast te stellen stichtingskosten- en exploitatiebudget. Bij alternatieven wordt gestuurd op de laagste exploitatielasten en op de investeringskosten. Ambitie De gemeente wil zich op positieve wijze onderscheiden voor wat betreft de uitstraling, de functionaliteit, de openheid en de beleving voor zowel bezoekers, medewerkers als bestuurders. Aangezien er reeds een Schetsontwerp van Neutelings Riedijk Architecten BV voor handen is, wordt niet uitvoerig stilgestaan bij de gevraagde uitstraling van het gebouw. Bij de te renoveren onderdelen worden de in dit programma beschreven eisen zoveel mogelijk benaderd, passend binnen de beperkingen van de bestaande gebouwen (bijvoorbeeld verdiepingshoogten en toegankelijkheid invaliden).


Pagina 6 van 52


3.

DE ORGANISATIE EN HAAR GEWENSTE HUISVESTING Dit hoofdstuk beschrijft de organisatie van de gemeente Deventer. Achtereenvolgens komen hierbij de organisatorische uitgangspunten en de personele omvang van de organisatie aan de orde.

3.1.

DE ORGANISATIE Op dit moment is de gemeente Deventer volop bezig met vernieuwen van de organisatiestructuur. In 2007 zal de nieuwe organisatie worden vastgesteld. Om die reden zal er in deze paragraaf alleen worden ingegaan op de hoofdfuncties die in het nieuwe kantoor worden ondergebracht. De te huisvesten functies zijn onderverdeeld in de volgende categorieën: 1. bestuurlijk griffie en bestuursondersteuners 2.

publiek

-

de publieke taken van de gemeente

3. ambtelijke organisatie/ ondersteunend

-

de ambtelijke voorbereiding en uitvoering van het beleid en de ondersteunende functies van de primaire processen

4. bibliotheek

-

zie hiervoor het PvE d.d. 1 november 2006 van de bibliotheek. Ook dit programma is een eerste fase (ten behoeve van het VO)

Alvorens de gewenste huisvestingssituatie voor deze functies nader wordt omschreven, wordt de personele omvang bepaald van de te huisvesten organisatie. 3.2.

DE OMVANG VAN DE PERSONELE ORGANISATIE Met de personele organisatie worden al die medewerkers van de gemeente Deventer bedoeld die een werkplek hebben in het nieuwe gemeentehuis. Dit betreft met name de ambtelijke organisatie, aangezien het bestuurlijk deel hoofdzakelijk gehuisvest blijft in de oudbouw. Het aantal gevraagde werkplekken van 670 stuks is door de gemeente gecheckt met de formatie van 2007 en ruim voldoende bevonden. Er wordt geen rekening gehouden met een groei van de organisatie, omdat het de verwachting is dat de organisatie eerder zal krimpen dan uitbreiden.


Pagina 7 van 52


4.

FUNCTIONELE RELATIES Dit hoofdstuk beschrijft de functionele relaties in het gebouw en de daarbij aansluitende verkeersstromen en organisatorische uitgangspunten.

4.1.

GEWENSTE ONDERLINGE NABIJHEID Het gebouw biedt onderdak aan twee organisaties, namelijk de gemeente en de openbare bibliotheek. In figuur 1 wordt naast de onderlinge nabijheid van deze twee organisaties en de gezamenlijke voorzieningen, ook de ambtelijke functie gevisualiseerd.

Backoffice bibliotheek

Publieksfuncties bibliotheek

Gemeenschappelijk Frontfrontoffice

Publieksfuncties gemeente

Backoffice gemeente

‘Plaza’

Ingang

Burgers en bezoekers Medewerkers Figuur 1


Pagina 8 van 52


Plaza In de gemeenschappelijke FFO presenteren beide organisaties zich in gezamenlijkheid aan de burgers van de stad en haar bezoekers. In de Plaza bevinden zich zowel de gemeenschappelijke functies van de bibliotheek als de gemeente. Figuur 2 geeft de gewenste samenhang aan tussen de verschillende openbare ruimtes. De drie verschillende kleuren geven de drie verschillende zones weer, namelijk het gemeentehuis, de bibliotheek en het gemeenschappelijke deel. De kleuren geven tevens de beveiligingszones aan, met binnen het paarse deel een extra zonering ten behoeve van het vergaderen. Spreekkamers Vergaderruimte

Plaza Multifunctionele ruimte

Digitale loketten

Bibliotheek

Wachtruimte

Receptie

Leescafé

Landshuis Stadhuis (bestuur/ vergaderen) Loketten gemeente

Toiletten Garderobe Fietsenstalling

Ingang

Figuur 2

Zoals uit figuur 2 is op te maken is er vanuit de FFO een directe relatie gewenst met het Landshuis in verband met de toekomstige vergaderfunctie.


Pagina 9 van 52


Ambtelijke kantoren De oriëntatie van de afdelingen, ten opzichte van elkaar, wordt bepaald door de aard en frequentie van de onderlinge relaties en door de relaties met de FFO. Omdat de nieuwe organisatie nog niet bekend is, is hierover nog geen inzicht te verschaffen. Dit dient later tot een vlekkenplan te worden uitgewerkt. 4.2.

VERKEERSSTROMEN De volgende stromen worden onderscheiden: personen: • deze verkeersstroom bestaat uit medewerkers en de bezoekers voor zowel het stadhuis als voor de bibliotheek en de medewerkers. Het totale volume aan publiek en bezoekers op jaarbasis wordt ingeschat op 525.000 personen per jaar. Dit is opgebouwd uit 300.000 personen voor de bibliotheek en 225.000 voor de gemeente. Het totale personenverkeer komt neer op gemiddeld 2.100 personen per werkdag. goederen. Onderstaand zal globaal worden ingegaan op de hoofdfuncties en de bijbehorende verkeersstroom.

4.2.1.

Personen De publieke ruimte De gemeenschappelijke FFO (Plaza) heeft de grootste aanzuigende werking van het publiek. Er is één ingang, namelijk die vanaf het Grote Kerkhof. De receptie, loketten, bibliotheek en gezamenlijke spreekruimten grenzen aan de publieksruimte. Het publiek en de bezoekers hebben tijdens de openingstijden vrij toegang tot de publieksruimte. Omdat de beide organisaties in één gebouw zijn gehuisvest, zijn er enkele uitgangspunten voor de openstelling/toegankelijkheid van het publiek (burgers/bezoekers) vastgesteld. Deze zijn als volgt. Er is één hoofdingang voor alle burgers/bezoekers van de bibliotheek en/of de gemeente. Daarnaast kunnen er zij ingangen worden gerealiseerd die uitkomen op hetzelfde centrale punt in het gebouw (receptie). De Plaza is open als de bibliotheek en/of de gemeente geopend is/zijn. De Plaza kan ook geopend zijn als de bibliotheek en de gemeente beide gesloten zijn. Bezoekers gaan zo min mogelijk de backoffice in. Buiten de openingstijden van de Plaza kan men via een innamepunt in de gevel boeken retourneren. Bezoekers voor de FFO worden via de receptie naar de juiste balie of spreekkamer doorverwezen. Publiekgerelateerde diensten van de backoffice zitten in de directe


Pagina 10 van 52


nabijheid van de frontoffice. Het mag niet zo zijn dat het publiek zonder enige vorm van controle door het hele gebouw kan zwerven. Er zal een transparante fysieke scheiding moeten zijn tussen het publieke deel en de backoffice met een toegangscontrole. Wanneer de gemeente gesloten is, zijn ook de loketten afgesloten (beveiligde zone). Het kantoorgedeelte (backoffice) Het personeel betreedt het gebouw via dezelfde centrale ingang aan het Grote Kerkhof en betreedt de backoffice via een beveiligde toegang vanuit de Plaza. Het backofficegedeelte is niet toegankelijk voor publiek. Klanten die een afspraak hebben met een ambtenaar melden zich bij de receptiebalie in het publieke gedeelte. Vervolgens komt de betreffende ambtenaar de klant halen. Tevens dient er voor het personeel een directe toegang te zijn vanuit de parkeergarage en fietskelder, uitkomend in de Plaza. 4.2.2.

Goederen De goederen- en afvalstroom lopen aan een andere zijde van het gebouw en dient goed bereikbaar te zijn voor vrachtwagens. Dit punt dient in de directe omgeving van de opslag- afvalverzameling te worden gesitueerd, bij voorkeur aan de Polstraat.


Pagina 11 van 52


5.

RUIMTELIJKE EISEN In dit hoofdstuk wordt het benodigde bouwvolume voor het gemeentehuis bepaald. Voor een groot deel van de specifieke ruimten in een gemeentehuis ligt een normatieve benadering niet voor de hand. Het benodigde fno van dit type ruimten is in hoge mate afhankelijk van de eisen die de organisatie zelf stelt. Voor deze specifieke ruimten worden de meters uit de ruimtestaat uit bijlage 1 aangehouden. Er worden vijf hoofdfuncties onderscheiden, waarvan de ruimtebehoefte hierna wordt omschreven, te weten: bestuurlijke functies; werkplekken griffie en bestuursondersteuners (in de backoffice); publieksfuncties inclusief gemeenschappelijke functies gemeente en bibliotheek; ambtelijke kantoren (backoffice); ondersteunende functies voor het gemeentehuis (centrale functies zoals repro, archief en magazijnen); bibliotheek; zie hiervoor het separate PvE van Twijnstra Gudde d.d. 14 april 2006. Alle meters zijn uitgedrukt in functioneel nuttig oppervlak.

5.1.

BESTUURLIJKE RUIMTEN De bestuurlijke functies bevinden zich hoofdzakelijk in het oude stadhuis. De griffie en de bestuursondersteuners zullen hoogstwaarschijnlijk naar de nieuwbouw verhuizen. Hierover volgt in een later stadium uitsluitsel. Deze werkplekken zouden dan zo dicht mogelijk bij het bestuur moeten worden gesitueerd.

5.2.

PUBLIEKSFUNCTIES Het publiek wordt ontvangen in de FFO: de Plaza. In en grenzend aan de Plaza bevinden zich alle publieke functies van zowel de gemeente als de bibliotheek. Na de voltooiing van het PvE fase 1 hebben er 2 workshops plaatsgevonden t.a.v. de indeling en synergie van de FFO. In de eerste bespreking zijn gezamenlijke uitgangspunten vastgesteld door de gemeente en de bibliotheek. Hiervoor wordt verwezen naar het verslag d.d. 26 maart 2007 van de OBD. De uitgangspunten in een 2e workshop met de architect besproken en vervolgens vertaald in het VO. Het publieke deel heeft een omvang van 1.095 m2. Een onderverdeling van deze ruimte treft u aan in de ruimtestaat in bijlage 1. Onderstaand wordt ingegaan op de verschillende openbare functies.


Pagina 12 van 52


5.2.1.

FFO/Plaza In de Plaza bevindt zich onder andere de receptie. De receptie moet duidelijk herkenbaar zijn. De receptie heeft een functie in de uitgifte van volgnummers voor het bezoek aan de gemeentelijke loketten, er wordt een eerste check gedaan op het bij zich hebben van benodigde papieren en andere bescheiden. Tevens kan er worden doorverwezen naar de informatiemedewerkers als een vraag eerst verhelderd dient te worden. Spontane bezoekers worden vooral verleid met attractieve tentoonstellingen in de multifunctionele ruimte, een aangenaam, informatief en gastvrij verblijf in de Plaza. In de Plaza bevindt zich de wachtruimte; deze heeft een relatie met de loketten. De wachtruimte bestaat uit zitruimte en een leestafel. Qua uitstraling moet de Plaza de Brink naar de kroon steken als (t)huiskamer van Deventer. De opdrachtgever en de architect zullen deze uitstraling gezamenlijk bespreken/bepalen. In de Plaza bevinden zich digitale loketten. Deze loketten zijn internetzuilen, waar de bezoekers informatie van de gemeente Deventer kunnen opzoeken. Tevens zijn in de Plaza internetstations van de bibliotheek gesitueerd. Dit zijn stations in een zitopstelling in groepjes.

5.2.2.

Loketten gemeente In de FFO bevinden zich de loketten van de gemeente. Vanuit de Plaza is een duidelijke visuele/fysieke verbinding naar de gemeentelijke loketfuncties in enge zin. Deze ruimtes kunnen echter ten opzichte van elkaar gecompartimenteerd worden, waarbij geldt dat de Plaza open kan zijn, zonder dat de loketten dat hoeven te zijn. Medewerkers moeten de loketten via de backoffice kunnen bereiken, zonder de openbare ruimte te hoeven betreden. Er dient rekening te worden gehouden met de mogelijkheid tot plaatsen van een paspomaat. Dit apparaat bevat een bepaalde hoeveelheid waardedocumenten. Nadat bij de balie de barcode van het gevraagde document is gescand, verstuurt de Paspomaat het document volledig automatisch en met een snelheid van 10 meter per seconde naar de balie. De cliënt hoeft dus niet terug naar de wachtruimte om de komst van het reisdocument af te wachten. Daarmee is de behandel- en wachttijd per klant met minimaal de helft afgenomen. Voor het transport van de documenten naar de loketten dient ruimte te worden gereserveerd boven het plafond of onder een verhoogde vloer. Het benodigde oppervlak is vastgesteld. Verdere uitwerking vindt plaats na afronding van het VO.


Pagina 13 van 52


5.2.3.

Openbare bibliotheek Voor het specifieke PvE van de bibliotheek verwijzen wij naar het Globale PvE van Twijnstra Gudde d.d. 1 november 2006. De met het gemeentehuis gemeenschappelijke ruimten (FFO) worden in onderhavig PvE beschreven.

5.2.4.

Spreekkamers en vergaderruimten Er is een duidelijk onderscheid te maken tussen spreekkamers en vergaderruimten. Een spreekkamer is een besloten balie en is een ruimte voor één medewerker en twee bezoekers. De vijftien spreekkamers zijn voorzien van een alarmknop en slagvast glas en breukdetectie. De spreekkamers hebben twee ingangen; één voor het publiek en één (beveiligde) dienstingang. Het mag niet mogelijk zijn gemakkelijk over de balie te klimmen. Hiertoe dient bijvoorbeeld een lighttube boven het blad te worden gehangen. Uitwerking van deze ruimte vraagt specifieke goedkeuring van de opdrachtgever. De vergaderruimten zijn ruimten waar door medewerkers met externe bezoekers wordt vergaderd. Deze vergaderruimten kunnen ook worden gebruikt voor internoverleg. Bezoekers worden of opgehaald in de wachtruimte of kunnen direct door naar de genoemde vergaderruimte. Uitgangspunt is dat bezoekers onder begeleiding de backoffice betreden. Voor de audiovisuele voorzieningen wordt in een later stadium een specifiek PvE opgesteld. De vergaderzalen dienen ook in de avonduren te kunnen worden gebruikt. Dit vergadergebied dient daarom een afzonderlijke beveiligingzone te zijn met overwerkregeling voor de installaties en een print- en kopieerfaciliteit met een drankenautomaat.

5.2.5.

Gemeentelijk coordinatiecentrum (GCC) Het GCC dient bij voorkeur dicht bij het college en de diverse ondersteuners en adviseurs te worden gesitueerd, van waaruit binnendoor, een representatieve persruimte bereikt kan worden. Het GCC moet in principe drie ruimtes bieden voor vergadering van de coördinerende staf, voor de activiteiten van een beperkt aantal bestuurs- en activiteiten ondersteuners en voor communicatie met activiteitencentra voor zorg aan de bevolking, communicatie e.d. Geschat wordt dat rond 100 m2 voldoet. Deze meters zijn geen extra functionele meters; deze functie dient te worden gecombineerd met bijvoorbeeld de vergaderzalen. Voor het specifiek PvE wordt verwezen naar de bijlage.

5.2.6.

Leescafé Het leescafé van de bibliotheek (zie PvE bibliotheek voor omschrijving) zal worden opgenomen in de FFO. Wanneer de bibliotheek gesloten is en de gemeente open, zal toch het leescafé geopend zijn. Hoe dit in de praktijk zal worden georganiseerd wordt


Pagina 14 van 52


in een later stadium tussen de gemeente en de bibliotheek afgesproken. 5.2.7.

Garderobe en toiletten Voor bezoekers van de bibliotheek dient een garderobe te worden gerealiseerd met 30 lockers (9 m1). De gemeente heeft geen aparte garderobe. De publieke toiletten zijn apart gesitueerd van die van de medewerkers. Er dienen minimaal drie dames- en drie herentoiletten en een mindervalidentoilet in het publieke deel te worden gesitueerd. Het moet mogelijk zijn om de toiletten (in de toekomst) vanuit de receptie te kunnen ontsluiten in verband met mogelijke overlast. Bezoekers van het vergadercentrum maken gebruik van de toiletten van het personeel. Deze toiletten dienen daarom buiten de beveiligde zone van de backoffice te liggen.

5.3.

AMBTELIJKE KANTOREN De backoffice bestaat uit de ambtelijke werkplekken en de decentrale/afdelingsgebonden ondersteunenden functies. De backoffice is fysiek gescheiden van de frontoffice.

5.3.1.

Werkplekken Het minimaal aantal gevraagde werkplekken bedraagt 670. Dit aantal is door de gemeente vergeleken met de formatie van 2007 en ruim voldoende bevonden. Alle werkvertrekken in de kantoren hebben een vrije hoogte van minimaal 2,70 m1. De voorkeur gaat uit naar een stramienmaat van 1,80 m1. De werkplekken zijn activiteit gerelateerd. Voor de afmetingen van de diverse soorten werkplek wordt verwezen naar de ruimtestaat. Er zijn verschillende soorten werkplekomgevingen te onderscheiden die afgestemd zijn op specifieke activiteiten, zoals geconcentreerd werken, overleggen (informeel) en de projectwerkzaamheden. De werkplekken voor de projectwerkzaamheden dienen bij voorkeur gegroepeerd te worden en enigszins afgeschermd. Deze afscherming kan door middel van geluidsabsorberende/dempende kasten of wanden. Er is sprake van zo min mogelijk vaste werkplekken. Wel dient echter elke medewerker een eigen (verrijdbare en) afsluitbare opbergruimte te hebben. Ondanks dat deze voorziening geen onderdeel uitmaakt van het PvE van het casco (aanschaf), dient er wel rekening te worden gehouden met het positioneren van deze opbergruimte.


Pagina 15 van 52


Er komt een apart PvE voor de inrichting, inclusief de werkplekken. In mei 2007 is hiermee gestart. Uitgangspunt van de Stuurgroep d.d. 9 november 2006 is dat ook leidinggevenden geen vaste werkplekken hebben. Hiervoor is extra vergaderruimte voorzien met een omvang van 123m2 (zie paragraaf 5.3.2 onder ‘vergaderruimten’.) 5.3.2.

Decentrale ondersteunende functies De ruimtebehoefte van de afdelingsgebonden functies wordt veelal niet ingegeven door normen maar door eigen behoefte van de organisatie. De soort ondersteunende functie en benodigde ruimtebehoefte hiervan kan verschillen per afdeling. Uitgangspunt moet zijn dat deze zaken centraal/toegankelijk op de afdeling geplaatst zijn. Facilitycorners Per kantoorverdieping (inclusief de begane grond) van het stadskantoor dienen twee vaste facilitycorners (ieder aan de kopse kant van het gebouw) te worden voorzien met hierin een pantry en kopieer-/printfaciliteit. Deze functies dienen wel van elkaar te zijn gescheiden. De pantry’s zijn voorzien van koud en warm water, een koelkast, een vaatwasser, een koffie- en theeautomaat en een waterkoeler. In de pantry’s dient rekening te worden gehouden met gescheiden afval (bekers en overig), ruimte voor kantoorartikelen en postbakjes/lockers. Van de facilitycorners op de begane grond is er één in het backofficedeel opgenomen en één in het publieke deel. Voor de bovenste verdieping (wintertuin) dienen voorzieningen voor de facilitycorners te worden opgenomen ten behoeve van de lounge. De facilitycorners hebben een vloeistofdichte vloer ter voorkoming van lekkages op onderliggende verdiepingen. Vergaderruimten Los van de vergaderruimten in het vergadercentrum dient er 320 +123 m2 aan vergaderruimten te worden voorzien op de kantoorverdiepingen, ten behoeve van intern overleg. Het is niet meer mogelijk om op de kamers te vergaderen. Deze zijn niet afdelingsgebonden en variëren in grootte (verdeling nader te bepalen). De ruimten dienen in de nabijheid van een pantry en de toiletten te worden gesitueerd. Deze ruimten dienen te worden voorzien van nader te bepalen op te geven aansluitpunten. Geluidsisolatie-eisen conform opgave PvE hoofdstuk 6. In de vervolgfase van het PvE worden meer vergaderruimten opgenomen ten gevolge van het vervallen van de bespreekruimten op kamers van leidinggevenden. Afdelingsgebonden kluizen Kluis ICT


Pagina 16 van 52


Bij de werkplekken van de systeembeheer wordt een kluis geplaatst, voor de back-up, van 6 m² met beveiligde toegang. Kluis Burgerzaken ² • Bij de FFO dient een kluis van 18 m te worden opgenomen voor waardedocumenten. Het specifiek PvE voor deze kluis is opgenomen in bijlage 3. •

5.4.

CENTRALE ONDERSTEUNENDE FUNCTIES

5.4.1.

Lounge en restaurant In de nieuwbouw komt een lounge (bijvoorbeeld in de wintertuin). De lounge heeft een omvang van 585 m2 en doet dienst als ‘lichte kantine’. Buiten lunchtijd is de lounge beschikbaar als interne informele overlegruimte. Het specifiek PvE voor de lounge volgt in een later stadium. Hierbij worden de volgende varianten nog overwogen: de bibliotheek heeft een eigen leescafé (leestafel met koffievoorziening) en de lounge als hierboven omschreven; als de eerste variant, maar met instandhouding van het huidige restaurant in de kelder; een combinatie van een restaurant met lounge waar ook de bibliotheek gebruik van maakt.

5.4.2.

Medische en maatschappelijke ruimte/bhv-kamer/kolfkamer Deze afsluitbare ruimte heeft een omvang van 20 m2 en is bij voorkeur nabij de FFO gesitueerd. In de ruimte wordt een ligbed geplaatst en er dient ruimte te worden gereserveerd voor AED-middelen (zie ook paragraaf 6.5.10). De ruimte wordt tevens gebruikt als kolfruimte en is voorzien van een douche. De ruimte heeft een harde goed reinigbare vloerafwerking.

5.4.3.

Rookruimte Per kantoorverdieping (inclusief begane grond) dient er één rookruimte te worden voorzien van 15 m2. Deze dient goed geïsoleerd te worden uitgevoerd om stank- en geluidsoverlast te voorkomen. De wanden dienen afwasbaar te zijn en er dient een gladde vloerafwerking te worden opgenomen. De deur dient voorzien te zijn van een tochtsluis met afzuiging. De rookruimte bij voorkeur niet plaatsen aansluitend aan werkruimte, om eventuele klachten door geur/rookoverlast op de nabijgelegen werkplekken te voorkomen.

5.4.4.

Centrale repro De centrale repro heeft een omvang van 100 m2. De repro dient dorpelloos te worden uitgevoerd en in de directe nabijheid van het facilitycenter te worden gesitueerd bij voorkeur op de begane grond. De ruimte dient van krachtstroom te worden voorzien en


Pagina 17 van 52


er dient extra aandacht te worden besteed aan het klimaat in verband met de grote warmtelast en de luchtverontreiniging. De centrale repro dient mede om akoestische redenen afsluitbaar te zijn. In de repro dient een wasbak te worden voorzien om de handen te wassen. 5.4.5.

Archief

5.4.5.1. Centraal archief In de nieuwbouw dient een centraal archief van 600 m1 te worden voorzien. Hiervoor dient een oppervlak van 60 m2 te worden gereserveerd. Deze centrale archiefruimte dient te voldoen aan de voorwaarden uit het ‘Archiefbesluit voor archiefbewaarplaatsen en archiefruimten’ met betrekking tot de archiefruimten. 5.4.5.2. Archiefruimte In de archiefruimte worden de gedigitaliseerde poststukken voor een bepaalde periode bewaard. Er dient rekening te worden gehouden met 500 m1 verrijdbare stellingen en een vloeroppervlak van 60 m2. Dit archief is in de nabijheid van de repro en een stortkoker gewenst. Nabij de archiefruimte vindt onder andere de postregistratie (digitalisering) plaats. De scanapparatuur (twee x grootformaat scanner en vier à vijf A3-scanners) nemen een oppervlak van 60 m2 in beslag. Na het digitaliseren worden deze poststukken voor een bepaalde periode opgeslagen in de archiefruimte. Nabijheid van het facilitycenter is gewenst. 5.5.

SPECIFIEKE RUIMTEN INTERNE DIENSTVERLENING

5.5.1.

Facilitycenter (post-/bodekamer) Het facilitycenter heeft een omvang van 50 m2. Deze ruimte dient dorpelloos te worden uitgevoerd en voorzien van automatische dubbele deuren. De vloer dient een antistatische afwerking te hebben en de verlichting bestaat uit dichte armaturen in verband met stof. De ruimte dient van krachtstroom te worden voorzien. Het facilitycenter bevindt zich in de nabijheid van de archiefruimte.

5.5.2.

Technische ruimte In deze ruimte van 25 m2 is het gebouwbeheersysteem en het toegangscontrolesysteem opgenomen.


Pagina 18 van 52


5.5.3.

Systeembeheer Ruimte systeembeheer Naast de werkplekken voor het systeembeheer (die in de totale formatie zijn opgenomen) is de benodigde ruimte voor deze afdeling als volgt. 15 m2 voor het repareren van apparatuur. 12 m2 voor goederenopslag (10 m2) voor papier en hardware en printerruimte (2 m2). De printerruimte dient separaat af te sluiten te zijn. 15 m2 voor de test- en acceptatieopstellingen van het apparatuur plus de werkplekken. 6 m2 voor eigen toilet en pantry met toebehoren (vaatwasser, drankenautomaat, spoelbak et cetera). De werkplekken dienen in de nabijheid van bovengenoemde ruimten te worden gesitueerd. Computerruimte De centrale computerruimte (MER) dient nabij de werkruimte van systeembeheer te worden voorzien. Deze ruimte doet dienst als opstellingsruimte voor ICT-apparatuur en de telefooncentrale. De ruimte is bij voorkeur inpandig gelegen, maar niet in de kelder in verband met het risico voor wateroverlast. Het fno voor de MER bedraagt 40 m2 met beveiligde toegang met een sluis, verhoogde vloer en dubbele verdiepingshoge deuren voor goederentoegang zonder drempel. De wanden en deuren dienen extra stevig te worden uitgevoerd, bijvoorbeeld door het toepassen van kalkzandsteenwanden en massieve deuren. Ook dient er extra rekening te worden gehouden met 15 m2 voor de telefonie met twee centrale invoerpunten voor externe bekabeling. De route naar de zowel de MER als SER dient bij voorkeur zo kort mogelijk te zijn vanuit de lift. Per verdieping dient rekening te worden gehouden met 1 SER. De SER dient een beveiligde toegang te hebben en een verhoogde vloer. Voor de MER dient aan de volgende installatietechnische eisen dient te worden voldaan: geklimatiseerde ruimte (beheersing temperatuur en luchtvochtigheid) met alarmering bij overschrijding; no-break; mogelijkheid van ventilatievoorziening door noodairco’s met aparte af te sluiten afvoer naar buiten; blusmiddelen conform de regelgeving en de verzekering; er dient een schone elektriciteitsvoorziening te zijn. Opleidingsruimte Ten behoeve van de automatisering dient er een opleidingsruimte van 50 m2 fno te worden voorzien voor 10 cursisten en 1 leraar. In deze ruimte dienen extra aansluitpunten te worden gemaakt ten behoeve van de cursisten. Deze ruimte kan gezamenlijk worden gebruikt met de bibliotheek en dient dus in of nabij het


Pagina 19 van 52


gezamenlijke gebied te worden gesitueerd. 5.5.4.

Magazijnen Bij voorkeur inpandige ruimten en gesitueerd op het maaiveld in verband met de logistieke aanvoer. Alle magazijnen dienen afsluitbaar te zijn en voorzien van een harde vloerafwerking. In nader overleg dient te worden bepaald of en hoe de bibliotheek ook gebruik kan maken van deze magazijnen. Schoonmaakmagazijn In het schoonmaakmagazijn worden de schoonmaakwagens en artikelen opgeslagen. De ruimte dient 50 m2 te bedragen. De volgende voorzieningen moeten worden opgenomen: dorpelloze toegang; dubbele automatische deuren; uitstortgootsteen met warm en koud water; wasmachineaansluiting; krachtstroom. Kantoorartikelenmagazijn Deze opslag voor is 80 m2. Tevens wordt deze opslag gebruikt voor de opslag van folders gemeentebreed. De volgende voorzieningen moeten worden opgenomen: dorpelloze toegang; dubbele automatische deuren. Huismeestermagazijn Deze ruimte is de werkplaats voor de huismeester en heeft een afmeting van 25 m2. In het magazijn dient een ruimte te worden gereserveerd voor een brandvrije kast (is inbegrepen in opgave 25 m2). De volgende voorzieningen moeten worden opgenomen: ruimte voor opslag gereedschap (in m2); dorpelloze toegang; dubbele automatische deuren; krachtstroom; uitstortgootsteen met warm en koud water; harde vloerafwerking. Bedrijfsmagazijn Deze ruimte is bedoeld als magazijn voor meubilair, lampen, stemmachines et cetera en heeft een afmeting van 60 m2. De volgende voorzieningen moeten worden opgenomen: dorpelloze toegang; dubbele automatische deuren. Automatencateringmagazijn Deze ruimte heeft een omvang van 12 m2. De volgende voorzieningen moeten worden opgenomen:


Pagina 20 van 52


dorpelloze toegang; dubbele automatische deuren; uitstortgootsteen met warm en koud water.

Afvalverwerking In het gebouw dient een ruimte te worden gereserveerd van 6 m2 voor driemaal 500 liter afvalbakken. Buiten het pand dient een locatie voor een perscontainer te worden gereserveerd voor de afvalverwerking in de directe nabijheid van de ruimte voor de afvalbakken. Specifieke magazijnen Per verdieping zijn er twee magazijnen voorzien met een omvang van 10 m2 per stuk. Deze magazijnen zijn bedoeld als afdelingsgebonden opslag zoals folders, monsters en meetapparatuur. Op de begane grond bevindt zich maar één magazijn van 10 m2 bij de frontoffice. Werkkasten De werkkasten (6 m2 per stuk) dienen per verdieping te worden georganiseerd en dienen voorzien te zijn van een spoelbak met warm en koud water. 5.6.

SANITAIRE RUIMTEN Toiletten Op elke verdieping dienen minimaal (verspreid over twee locaties) vier heren- en damestoiletten en één mindervalidentoilet te worden opgenomen. Verder conform Arbo en Bouwbesluit. Het sanitair dient voorzien te zijn van een automatische spoelinrichting voor zowel de kranen als de urinoirs.

Mindervalidentoilet Op elke verdieping dient minimaal één mindervalidentoilet te worden voorzien. Het mindervalidentoilet op de begane grond is een andere dan die in het publieke deel. Douches Er dienen vier douches met kleedruimte te worden voorzien (twee heren en twee dames). De douches dienen in de nabijheid van de fietsenstalling te worden gesitueerd. In totaal rekening houden met in totaal 40 m2. In de kleedruimte dient ruimte te worden gereserveerd voor het plaatsen van lockers en een droogkast. 5.7.

NOODSTROOMAGGREGAAT Voor het noodstroomaggregaat (NSA) dient rekening te worden gehouden met de vigerende regelgeving. De NSA dient goed bereikbaar, functioneel en goed geventileerd te worden uitgevoerd. In onderstaand overzicht is aangegeven welke ruimten in ieder geval moeten worden aangesloten op deze noodstroomvoorziening.


Pagina 21 van 52


5.8.

Alle SER- en MER-ruimten (inclusief telefooncentrale). Baliewerkplekken. Brandmeldcentrale. Toegangscontrolesysteem. Noodverlichting.

CALAMITEITENCENTRUM Het calamiteitencentrum blijft bij de brandweer conform Raadsbesluit 2005.

5.9.

PARKEREN Volgens het wedstrijdontwerp waren 145 parkeerplaatsen opgenomen. Uitgangspunt was een stallingsgarage. Gedurende het VO is vastgesteld dat de opdrachtgever een openbare garage wil. Dit betekent een bredere inrit en meer ruimte voor parkeerplaatsen. Tevens is tijdens de VO fase geconstateerd dat het verkeerstechnisch wenselijk is om de entree van de garage aan het Grote Kerkhof te leggen. Dit geeft betere verkeersstromen en ontlast de achterliggende (woon)wijk. Het aantal parkeerplaatsen wordt gemaximaliseerd (naar ongeveer 166) parkeerplekken, om in de stad 2 pleinen autovrij te kunnen maken. Hiervoor is een extra parkeerlaag noodzakelijk

Tevens dient er een afsluitbare ruimte voor fietsen te worden gerealiseerd voor de medewerkers. Deze ruimte dient goed verlicht te zijn en voorzien van een camera. De douches en kleedruimten zijn in de directe nabijheid van de stalling. Er dient een voorziening te worden opgenomen voor regenkleding/paraplu’s. De afmetingen van de fietsenstalling conform de regeling in het Bouwbesluit. Deze fietsenstalling is alleen voor personeel. Een openbare fietsenstalling valt buiten dit project.


Pagina 22 van 52


Voor de bezoekers dient een separate fietsenstalling te worden voorzien. Deze dient in de nabijheid van de entree te worden voorzien. Via deze fietsenstalling moet men uit kunnen komen bij de hoofdingang op de begane grond. De parkeerkelder dient te voldoen aan de NEN 2443, voor parkeergarages (dus niet als stallingruimte). 5.10.

DE HEREENIGING De Hereeniging is eigenaar van het pand naast de schouwburg. De Hereeniging heeft een aantal rechten die in het ontwerp meegenomen dienen te worden c.q. opgelost. Het betreft het eigendom van: een toiletgroep op de begane grond in de huidige schouwburg; een strook grond van circa 3 m langs de gevels; het huidige binnenplein met daarop een fietsenstalling en berging. Daarnaast heeft men een recht van overpad naar het Burseplein ten behoeve van het parkeren in de nabijheid.


Pagina 23 van 52


6.

KWALITATIEVE EISEN In dit hoofdstuk wordt stilgestaan bij de gebouwkwaliteit. Bij de technische uitwerking hiervan komen bouwtechniek, bouwfysica, technische installaties, vaste inrichting en duurzaam bouwen aan de orde.

6.1.

GEBOUWKWALITEIT Er is tijdens het vervaardigen van het PvE stilgestaan bij de gewenste gebouwkwaliteit.

6.1.1.

Ambitieniveau De gemeente wil zich op positieve wijze onderscheiden voor wat betreft de uitstraling, de functionaliteit, de openheid en de beleving voor zowel bezoekers, medewerkers als bestuurders.

6.1.2.

Uitstraling Een anoniem, niet van een standaardkantoor te onderscheiden gemeentehuis, wordt niet nagestreefd. Het gebouw van en voor de gemeenschap moet herkenbaar zijn in haar verschijningsvorm en op een helder concept zijn gebaseerd. Deze uitstraling dient zich op een aantal wijzen te manifesteren: uitnodigend en vertrouwenwekkend, dat wil zeggen open deur en gastvrij; herkenbaarheid, dat wil zeggen van omgeving onderscheidende architectuur; menselijke maat, dat wil zeggen prettig om in te vertoeven en om in te werken; duurzaam materiaalgebruik met een lange levenscyclus.

6.1.3.

Functionaliteit De splitsing in een publieksdeel, bibliotheek en een kantoorgedeelte dient mede uit beveiligingsoverwegingen functioneel te worden uitgewerkt. Dit betekent verschillende toegangen, niet per se permanent in gebruik en barrières op bouwkundig en technisch gebied. Gestreefd wordt naar een efficiënt ruimtegebruik. Publieksdeel Het publieksdeel van het gebouw dient gesitueerd te zijn op de begane grond. Ambtelijk kantoorgedeelte Het deel van het gebouw waar de medewerkers werkzaam zijn dient tevens op efficiënte wijze in segmenten opgedeeld te kunnen worden. Ieder segment dient hierbij direct op de hoofdontsluiting en centrale voorzieningen aan te sluiten.


Pagina 24 van 52


6.1.4.

Werkomgeving In het gebouw brengen veel medewerkers een groot deel van hun tijd door. De medewerkers moeten het gebouw als prettig, inspirerend, gezond en voldoende representatief ervaren. Het binnenmilieu van het gebouw moet zodanig zijn dat er geen sprake kan zijn van een ‘sick building’. Belangrijke uitgangspunten zijn hierbij: het klimaat, de verlichting en de inrichting van de werkplek zijn maximaal beïnvloedbaar, niet alleen door een gebouwenbeheersysteem maar tevens door de medewerker; het optimaal gebruik maken van daglicht en goede afstemming met de kunstverlichting; te openen ramen; het geluidsdrukniveau op de (gesloten) werken vergaderplekken mag maximaal 35 dB bedragen; er dient rekening gehouden te worden met uitzichtmogelijkheden, windhinder en schaduw, zontoetreding, reflecties en de helderheid van het invallend licht. Bovengenoemde uitgangspunten dienen in overleg met de adviseur installaties en adviseur bouwfysica te worden overwogen/uitgewerkt.

6.1.5.

Veiligheid en beveiliging Voor de beveiliging wordt een specifiek PvE beveiliging opgesteld, dat gebaseerd is op de scheiding tussen het openbare gedeelte en het besloten kantoorgedeelte. Brandbeveiliging en -preventie dienen nader te worden uitgewerkt en getoetst aan de gemeentelijke eisen en voorschriften. Het gebouw dient snel te kunnen worden ontruimd. Daarnaast dient er gestreefd te worden naar een minimum aantal in- en uitgangen, die op een adequate wijze al of niet met behulp van technische voorzieningen bewaakt worden. Ook dient rekening gehouden te worden met de aspecten ter bevordering van de sociale veiligheid. Dit betreft met name de openbare ruimten in en om het gebouw, inclusief de eventuele parkeer-, fietsen wandelroutes. Voorkomen moet worden dat het publiek en medewerker zich onveilig voelen.

6.1.6.

Flexibiliteit Een gebouw is niet van elastiek. Toch stellen toekomstige veranderingen in aard en omvang van de werkzaamheden andere ruimtelijk eisen. De functionele levensduur van het gemeentehuis kan worden verlengd, wanneer op een juiste wijze rekening wordt gehouden met flexibiliteit. Onderscheiden zijn veranderende eisen aan het gebouw betreffende volume, indeling en functie.


Pagina 25 van 52


Indelingsflexibiliteit Organisaties ontwikkelen zich voortdurend. De omgevingseisen veranderen immers vaak mee. Een hoge indelingsflexibiliteit draagt ertoe bij dat deze veranderingen met weinig inspanning, tegen relatief lage kosten en op eenvoudige wijze, binnen het gebouw kunnen worden doorgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn: verplaatsbare scheidingswanden met uniforme gevelaansluitingen; bandrasterplafonds met een op de hoofdfuncties afgestemde modulering waarin opgenomen de technische infrastructuur (klimaat, verlichting, veiligheid en dergelijke); uniforme detailleringen; automatische geschakelde verlichting (aanwezigheidsdetectie); voldoende fijnmazige aansluitmogelijkheden. 6.1.7.

Automatiseringsaspecten Er dient één universeel bekabelingsysteem te worden toegepast. Uitgangspunt is UTP CAT6 bekabeling met eventueel glasvezel naar de werkplek. Per werkplek minimaal drie aansluitingen realiseren; dit is exclusief strategisch te positioneren printeraansluitingen. Onderling worden SER en MER verbonden via glasvezel via meerdere routes. De kabels voor de glasvezelring dienen op verschillende plekken het pand te verlaten in verband met de risicospreiding. De databekabeling dient afgescheiden te zijn van de elektriciteitskabels. Indien gezamenlijk in één goot, dan afgeschermd met metalen tussenschot. Voor het bepalen van de locatie van de SER’s dient rekening gehouden te worden met aansluiting van maximaal 90 m vanaf de SER-ruimte. Bij de materialisatie dient rekening te worden gehouden met zenders voor draadloze communicatie. Omdat deze technologie zich zeer snel ontwikkelt, wordt het opstellen van uitgebreid en specifiek PvE ICT zo lang mogelijk uitgesteld. De inrichtingen en installaties ten behoeve van de automatisering- en informatievoorziening behoren tot het inbouwpakket.

6.1.8.

Toegankelijkheid Het gehele gebouw dient toegankelijk te zijn voor minder- en invalide personeelsleden of bezoekers, conform het Handboek voor Toegankelijkheid. Dit geldt met name voor de nieuwbouw. Voor de te renoveren monumentale gebouwen geldt dat deze zo min mogelijk aangetast mogen worden. Een ITS-symbool voor het gehele complex wordt derhalve niet vereist. Niveauverschillen op een bouwlaag zijn niet toegestaan op een aantal uitzonderingen na. Deze uitzonderingen zijn:


Pagina 26 van 52


in de systeembeheerruimte gaat in verband met de vele bekabeling de voorkeur uit naar een computervloer; in de receptieruimte, waar staande burgers zittend te woord worden gestaan. 6.2.

BOUWTECHNIEK Hierna volgt eerst een overzicht van de algemene bouwtechnische uitgangspunten en randvoorwaarden. Vervolgens worden de eisen geformuleerd per bouwdeel, te weten: gevel; dak; binnenwanden; vloeren; plafonds.

6.2.1.

Algemene uitgangspunten en voorwaarden Normen en voorschriften Op de in dit hoofdstuk behandelde onderwerpen zijn het Bouwbesluit en de daarin vermelde normen van toepassing, zoals deze gelden in oktober 2006. Toe te passen materialen Voor alle toe te passen materialen geldt dat deze zo min mogelijk schade mogen toebrengen aan het milieu en moeten voldoen aan de kwaliteitseisen, genoemd in de ministeriële regelingen gebaseerd op het Bouwbesluit. Materialen dienen doelmatig en duurzaam te zijn. Onderhoud dat gepleegd dient te worden, moet vanuit milieuoogpunt materiaalextensief zijn en gericht op het verlengen van de levensduur van constructies en materialen. Constructie De vereiste vloerbelasting wordt in de paragraaf over de vloeren beschreven. De constructiehoogte moet zodanig worden gekozen dat de geëiste vrije hoogte (van minimaal 2,70 m¹) in samenhang met de voor de installaties benodigde hoogte kan worden gerealiseerd. Het aantal kolommen binnen het fno dient zoveel mogelijk beperkt te worden.


Pagina 27 van 52


6.2.2.

Gevel Aan de gevel worden de volgende eisen gesteld: ten behoeve van een goed uitzicht dient de onderste glaslijn maximaal op 0,90 m¹ + peil afgewerkte vloer gelegen te zijn, terwijl de bovenste glaslijn op minimaal 2,15 m¹ + peil afgewerkte vloer dient te liggen; er dienen geen vensterbanken te worden toegepast; bij toepassing van beweegbare buitenzonwering op de zonbelaste geveldelen dient dit zowel centraal als individueel te kunnen worden bediend. Er dient rekening te worden gehouden in de materiaalkeuze met het onderhouden van de zonwering; gevel zodanig detailleren dat het water bij gevelsprongen van de gevel wordt afgevoerd. Water afkomstig van gesloten geveldelen mag niet langs het glas en de kozijnen lopen. Liggende cementgebonden delen zodanig afwerken dat er geen vervuiling van glas en kozijnen kan plaatsvinden; kitvoegen dienen vermeden te worden; toepassen van onderhoudsarme materialen; waterdichtheid dient te voldoen aan de NEN 2778; aan de thermische en geluidsisolatie-eisen van dit PvE zal moeten worden voldaan. de representatieve, publieks- en personeelsentree voorzien van automatische deuren, inclusief een tourniquet of tochtsluizen. De goederenentree dient geschikt te zijn voor pallets. Te allen tijde dient te worden voorkomen dat er tocht optreedt bij de receptie en wachtruimte.

6.2.3.

Dak Het dak moet voldoen aan de volgende eisen: bij toepassing van platte daken moeten begaanbare looppaden worden aangebracht; er dient een valbeveiliging te worden aangebracht; ter plaatse van pannendaken moeten de goten begaanbaar zijn; aan de thermische- en geluidsisolatie-eisen van dit PvE zal moeten worden voldaan.


Pagina 28 van 52


6.2.4.

Binnenwanden Algemeen Zowel steenachtige binnenwanden als meer flexibele (systeem)wanden moeten voldoen aan de volgende eisen: de binnenwanden dienen in combinatie met de aansluitende constructie te voldoen aan de gestelde geluidsisolatie-eisen in dit PvE; de binnenwanden moeten bij indelingswijzigingen eenvoudig kunnen worden verwijderd, dus binnenwanden met een dragende functie zoveel mogelijk vermijden; de onderste laag (5 cm) moet zijn voorzien van een stootvaste laag zonder scherpe randen; de wanden dienen makkelijk reinigbaar en (indien van toepassing) overschilderbaar te zijn; de binnendeuren dienen een minimale breedte te hebben van 900 mm, met uitzondering van alle toiletdeuren (behalve mindervalidentoiletten). De deuren van het mindervalidentoilet dienen uitgevoerd te worden als draaideur en dienen te voldoen aan het Handboek voor Toegankelijkheid; er dient rekening te worden gehouden met het toepassen van een kunstrail op de niet-steenachtige wanden; wanneer deuren in een transportroute liggen waar veelvuldig met karren/palletwagen wordt gereden, dienen de deuren te worden voorzien van stootplaten of gelijkwaardige bescherming. Aan de uitvoering van de deuren, wanden, vloeren en daken en van de computerruimte en archieven zullen afwijkende eisen worden gesteld in verband met gebruik, brandwerendheid en veiligheid. Wandafwerking De wandafwerking dient geschikt te zijn voor het gebruik van de ruimte c.q. dient te worden afgestemd op de functie en onderhoudsgevoeligheid. Bij specifieke ruimte zal hier separaat op in worden gegaan. In de ontwerpfase zal op basis van de dan gewenste indelingsflexibiliteit een keuze worden gemaakt ten aanzien van het toe te passen binnenwandsysteem.

6.2.5.

Vloeren De vloeren moeten voldoen aan de volgende eisen: de vloeren moeten voldoen aan de geluidsisolatie-eisen die zijn opgenomen in dit PvE; de gewenste vloerafwerking per type ruimte is aangegeven in onderstaande tabel; er dienen geen dorpels te worden toegepast. De architect dient een vloerbedekkingplan te maken met daarop in alle ruimte aangeven wat er ligt (materiaal, type, kleurcode en afmetingen elementen indien van toepassing).


Pagina 29 van 52


Vloerbelasting De vereiste vloerbelasting dient nader te worden bepaald. Als uitgangspunt geldt een vloerbelasting van 4 kN/m2 (nuttige waarde, exclusief binnenwanden et cetera). Voor de computerruimte en de archiefruimten worden, nader te bepalen, afwijkende eisen gesteld (10kN/m2). ___________________________________________________________________ Type ruimte Soort vloerafwerking

Kantoorruimten Vergaderruimten Computerruimte Kantine Keuken Facilitycorners Gangen Archiefruimten Reproruimte Magazijnruimten Toiletruimten Entrees/publiekshal Douche Werkkast

tapijt tapijt Stofvrij, antistatisch harde vloerafwerking Tegelwerk**) Vloeistofdicht ntb (afhankelijk van situatie) harde vloerafwerking….. Harde vloerafwering Harde vloerafwerking; stootvast Tegelwerk Harde vloerafwerking Tegelwerk Epoxy

Tabel 4: gewenste vloerafwerking per type ruimte: n.t.b. *) Antistatisch uitvoeren **) Voldoende stroef oppervlak

De computerruimte dient te worden uitgevoerd met een verhoogde vloer ten behoeve van het ordentelijk wegwerken van de kabels. 6.2.6.

Plafonds De plafonds moeten voldoen aan de volgende eisen: de plafondafwerking moet zodanig zijn dat aan de akoestische eisen van dit PvE wordt voldaan; de plafonds moeten bij indelingswijzigingen eenvoudig aangepast kunnen worden; de installaties boven het plafond dienen goed bereikbaar te zijn; de plafondplaten moeten makkelijke reinigbaar zijn. In technische ruimten komen bij voorkeur geen plafonds. In de fietsenstalling (indien inpandig) kunnen systeemplafonds bijdragen aan de sfeer en akoestiek van de ruimten.


Pagina 30 van 52


6.2.7.

Technisch en schoonmaakonderhoud Bij het maken van het ontwerp dient het aspect technisch en schoonmaakonderhoud specifieke aandacht te krijgen. De detaillering en de materiaalkeuze dienen een onderhoudsarm gebouw op te leveren.

6.2.8.

Flexibiliteit en indeling Tabel 5 bevat een overzicht van de eisen die gesteld worden aan de onderdelen van het gebouw, teneinde een maximale flexibiliteit van de indeling te bereiken. ___________________________________________________________________ Onderdeel Eis ___________________________________________________________________ Binnenwanden Verplaatsbare systeemwanden Draagconstructie Minimaal aantal kolommen in ruimte Plafonds Vlak systeemplafond Klimaatinstallaties/bouwkundige Aansluiting per 1,80 m¹ Voorzieningen aan gevel Regeling per 3,60 m¹ Verlichting Armaturen per 1,80 m¹ (Afgestemd op gevraagd luxniveau) Regeling per 3,60 m¹ ___________________________________________________________________ Tabel 5: eisen aan ambtelijke gebouwdeel (kantoren) ten behoeve van maximale indelingsflexibiliteit

6.2.9.

Afmetingen Uitgangspunt dient een flexibele indeling te zijn, teneinde te kunnen anticiperen op wijzigingen in de organisatie of uitbreidingen. Dit kan vooralsnog het beste bereikt worden door toepassing van een gevelstramienmaat van 1,80 m¹. Mocht blijken dat een andere stramienmaat een betere flexibiliteit garandeert, dan is dat met de opdrachtgever bespreekbaar. Voor alle interne doorgangen geldt dat vervanging van bijvoorbeeld bouwkundige onderdelen, installaties en inventaris zonder problemen moeten kunnen gebeuren. Als minimale afmetingen wordt een plafondhoogte van 2,70 m¹ en voor doorgangen 2,30 m¹ met een breedte van 0,9 m¹ aangehouden. De ingangen dienen ruimer gedimensioneerd te worden.

6.2.10. Vrije hoogte Als vrije hoogte van de kantoorruimten dient minimaal 2,70 m¹ te worden aangehouden. Om redenen van indeelbaarheid dienen de gangen dezelfde hoogte te hebben als de kantoorruimten. De vrije hoogte van de centrale publiekshal moet in verhouding zijn met de oppervlakte van de ruimten.


Pagina 31 van 52


De bibliotheek gaat uit van een vrije hoogte van 4 m ter plaatse van publieksactiviteiten. De algemene ruimte (ter plaatse van de boekenkasten) heeft een vrije hoogte van 3,2 m. Zie ook het PvE van de bibliotheek. 6.3.

BOUWFYSICA Het gebouw moet zodanig worden ontworpen en de bouwmaterialen en de installaties moeten zodanig worden gekozen in overleg met de adviseur installaties en adviseur bouwfysica, dat aan de bouwfysische eisen uit het Bouwbesluit en de Arbowet wordt voldaan. De bouwfysische eisen hebben betrekking op water- en energieverbruik en de kwaliteit van het binnenklimaat (warmte, lucht, vocht, licht, uitzicht en geluid). De NEN 1070 is van toepassing.

6.3.1.

Energiegebruik De gemeente heeft een voorbeeldfunctie in duurzaam en energiezuinig bouwen. In het ontwerp van het nieuwe gemeentehuis dient rekening te worden gehouden met het toepassen van energie- en milieubesparende maatregelen. Er wordt een lagere EPC-waarde nagestreefd dan de huidige eisen. Gedacht moet worden aan het toepassen van duurzame materialen en/of bijvoorbeeld zonne-energie en warmteterugwinning.

6.3.2.

Comforteisen en ontwerpcondities Thermische behaaglijkheid De eisen voor thermische behaaglijkheid van de verblijfsruimten worden gesteld in termen van de NEN-ISO 7730 (gematigde thermische binnencondities bepaling van de PMV- en de PPD-waarde en specificatie van de voorwaarde voor thermische behaaglijkheid). Hierbij dienen de aanbevolen behaaglijkheideisen, zoals vermeld in bijlage A van de NEN-ISO 7730, te worden aangehouden. De PMV in de verblijfsruimten dient tijdens de gebruiksuren te liggen tussen de waarden -0,5 en +0,5. Bij deze grenswaarden bedraagt het percentage te verwachten ontevreden mensen (PPD) 10%. Dit betekent dat maximaal 10% van de ‘bewoners’ niet tevreden is over de heersende temperatuur. Een overschrijding buiten dit gebied is tijdens de gebruiksuren toelaatbaar voor maximaal 150 GTO-uren in de zomerperiode en 150 GTO-uren in de winterperiode. Klimaatcondities in de wintersituatie (stookseizoen). De operatieve temperatuur moet liggen tussen de 21ºC en 23ºC, met individuele beïnvloeding van circa 3ºC. Het luchttemperatuurverschil tussen 1,1 en 0,1 m boven de vloer (niveau van het hoofd en van de enkels) moet kleiner zijn dan 3ºC.


Pagina 32 van 52


De oppervlaktetemperatuur van de vloer moet onder normale omstandigheden liggen tussen de 19ºC en 26ºC. De maximale luchtsnelheid bij een luchttemperatuur van 20oC moet kleiner zijn dan 0,13 m/s. De stralingsasymmetrie ten gevolge van ramen of andere koude verticale oppervlakken moet kleiner zijn dan 10ºC (ten opzichte van een klein verticaal vlak 0,6 m boven de vloer). De stralingsasymmetrie ten gevolge van warm plafond moet kleiner zijn dan 5ºC. De stralingsasymmetrie ten gevolge van koud plafond moet kleiner zijn dan 14ºC. De stralingsasymmetrie ten gevolge van warme wand of warm raam moet kleiner zijn dan 23ºC. De ontwerp operatieve temperatuur dient te worden gesteld op 21ºC; deze moet bereikt kunnen worden bij de voor de locatie geldende ontwerp-buitenconditie. Klimaatcondities in de zomersituatie (koelseizoen) De operatieve temperatuur moet liggen tussen de 23ºC en 25ºC, met individuele beïnvloeding van circa 3ºC. Het luchttemperatuurverschil tussen 1,1 en 0,1 m boven de vloer (niveau van het hoofd en van de enkels) moet kleiner zijn dan 3ºC. De maximale luchtsnelheid bij een luchttemperatuur van 23oC moet bij voorkeur kleiner zijn dan 0,16 m/s. De stralingsasymmetrie ten gevolge van ramen of andere koude verticale oppervlakken moet kleiner zijn dan 10ºC (ten opzichte van een klein verticaal vlak 0,6 m boven de vloer). De stralingsasymmetrie ten gevolge van warm plafond moet kleiner zijn dan 5ºC. De stralingsasymmetrie ten gevolge van koud plafond moet kleiner zijn dan 14ºC. De stralingsasymmetrie ten gevolge van warme wand of warm raam moet kleiner zijn dan 23ºC. De ontwerpoperatieve temperatuur voor kantoorruimten in de gevelzone dient te worden gesteld op 25ºC bij een buitentemperatuur van hoger of gelijk aan 28ºC, aflopend naar 23ºC bij een buitentemperatuur van lager of gelijk aan 21ºC. Bij het begin van de werktijd dient de operatieve temperatuur ten hoogste 22ºC te zijn. Deze eisen gelden eveneens voor vergaderruimten, spreekkamers, kantine en dergelijke verblijfsruimten. Voor computerruimten worden eisen gesteld conform de geldende normen. Voor de luchttemperatuurverschillen tussen de verblijfsruimten en de andere ruimten gelden de volgende waarden: verblijfsruimten onderling: maximaal 2ºC; verblijfsruimten - gangen: maximaal 2ºC; verblijfsruimten - trappenhuizen: maximaal 5ºC.


Pagina 33 van 52


Voor representatieve verblijfsruimten moet door middel van een berekening met een dynamisch temperatuursimulatieprogramma worden aangetoond dat aan de eisen wordt voldaan. De berekening wordt gebaseerd op klimaatgegevens van 1964/1965, waarbij de zomerperiode is gedefinieerd van 27 april 1964 tot 27 september 1964 en de winterperiode van 27 september 1964 tot 27 april 1965. Bij de berekening wordt uitgegaan van gebruiksuren tussen 07.30 en 18.00 uur. Warmtedoorgangscoëfficienten De warmtedoorgangscoëfficienten (U-waarden) van de bouwdelen dienen minimaal te voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. De bouwdelen dienen zodanig van opzet te zijn, dat aan de eisen van de thermische behaaglijkheid wordt voldaan en dat koudebruggen worden vermeden. Relatieve vochtigheid In het algemeen geldt dat de relatieve vochtigheid zich tussen 40% en 70% moet bevinden. Deze norm mag gedurende 5% van de werktijd worden overschreden. In de ruimten die mechanisch worden geventileerd, dient de relatieve vochtigheid bovendien minimaal 40% te bedragen. De toegestane relatieve vochtigheid in de computerruimte zal in nader overleg worden bepaald. Luchtverversing In tabel 7 wordt de minimale hoeveelheid verse lucht per vertrek aangegeven (als minimumeis geldt het Bouwbesluit). Lucht wordt niet gerecirculeerd (in de luchtbehandelingkast). ____________________________________________________________________ Kantoor 5 m³/h per m² vloeroppervlak Vergaderruimte /spreekkamer 20 m³/h per m² vloeroppervlak Lounge Zesvoudige luchtverversing in gehele ruimte per uur/als horeca-eis Bouwbesluit Toilet 25 m³/h p.p. Douche 75 m³/h p.p. Werkkast 25 m³/h p.p. Verkeersruimten Enkelvoudig (afzuiging) Archiefruimte Tweevoudig Computerruimte Volgens geldende normen Technische ruimten Volgens geldende normen Rookruimte Zesvoudig Opleidingsruimte 50m3/h p.p. Reproruimte Viervoudig Tabel 7: minimale hoeveelheid verse lucht per vertrek


Pagina 34 van 52


Voor zowel de kantoren als de vergaderruimte geldt een ventilatie-eis van 50m3 verse lucht per persoon per uur. Het ventilatievoud van de reproruimte is 4. Bij hoogvolumeapparaten (>50.000 kopieen/prints) is tevens bronafzuiging noodzakelijk met een afzuigdebiet van ten minste 0,15m3/h per Watt opgenomen elektrisch vermogen. Om kwaliteitsverlies te voorkomen heeft een drukloze aansluiting van de afzuigslang de voorkeur. Luchtbeweging, luchttemperatuur en gemiddelde luchtsnelheid conform de NEN 7730. De maximale luchtsnelheid bedraagt niet meer dan 0,13 (winter) en 0,16 m/s (zomer) bij een luchttemperatuur van respectievelijk 20ºC en 23ºC en een turbulentie-intensiteit van 40%. Luchtkwaliteit De emissie van bouwmaterialen dient te voldoen aan de volgende eisen: totaal vluchtige organische stoffenconcentratie is kleiner dan 300 µg/m3; formaldehyde concentratie (30 min) is kleiner dan 50 µg/m3; radonconcentratie is kleiner dan 50 Bq/m3. 6.3.3.

Licht Daglichttoetreding en uitzicht In de publieke ruimten is de lichttoetreding een belangrijk scheppend instrument. Voor de daglichttoetreding van de overige ruimten geldt in het algemeen dat moet worden voldaan aan het Bouwbesluit en de Arbowet. De totale oppervlakte van de openingen waardoor daglicht kan toetreden moet, conform de Arbowet, ten minste 5% van de vloeroppervlakte van de werkruimte bedragen en de totale breedte van alle openingen die uitzicht op de omgeving bieden moet ten minste 10% van de omtrek van de werkruimte bedragen. Twee ruimten die van elkaar gescheiden zijn door een meer dan 50% doorzichtige tussenwand vormen in dit opzicht één ruimte. In verblijfsruimten wordt een minimale daglichtfactor geëist van 3% gemeten op 1 m¹ uit de gevel (werkplekken) en op 0,8 m¹ hoogte en 1% in het midden van de ruimte. In computerruimte en centrale archieven is geen daglichttoetreding toegestaan, tenzij zich in deze ruimten werkplekken bevinden, dan moet alsnog aan genoemde normen worden voldaan. In werkkasten en technische ruimten is daglichttoetreding niet verplicht. In de gevel moet een zonwerende voorziening worden opgenomen. De LTA-waarde van de beglazing moet groter zijn dan 0,6. De kleurweergave-index van de beglazing dient groter te zijn dan 80 en bij voorkeur alleen grijstinten in verband met verkleuring van het uitzicht.


Pagina 35 van 52


De luminantie zon- of helderheidwering dient kleiner te zijn dan 5.000 cd/m2 en individueel bedienbaar te zijn. Verlichtingssterkte De eisen die worden gesteld aan de verlichtingssterkte zijn opgenomen in tabel 8. De geëiste standaard verlichtingssterkte (E) moet tijdens de gehele gebruiksperiode (ook aan het eind van een onderhoudsperiode) op elke plaats van het werkvlak minimaal aanwezig zijn. Volgens de NEN 1890 (augustus 1991) bedraagt de werkvlakhoogte voor kantoren 0,7 m¹ en voor verkeersruimten 0 m¹ (NI 8034 12464-1). ___________________________________________________________________ Ruimte Verlichtingssterkte (lux) ___________________________________________________________________ Kantoren 450 Verkeersruimte 200 Sanitaire ruimten 150 Lounge 250 Archieven/opslag 200* Technische ruimten 200 Tabel 8: verlichtingssterkte *

Met uitzondering van werkplekken, deze moeten een verlichtingssterkte hebben van 450 lux.

Lichtreflectie De maximale luminantieverhoudingen zijn als volgt. Taak : directe omgeving : periferie = 1 : 3 : 10. Raam : kozijn : niet doorzichtige gevel = 10 : 3 : 1. In de verblijfsruimten mogen de verlichtingsarmaturen geen hinderlijke schittering op eventueel te plaatsen beeldschermen veroorzaken. Beeldschermopstelling moet mogelijk zijn zonder hinderlijke reflecties van ramen. 6.3.4.

Geluid Geluidsdrukniveau Er worden twee soorten geluid onderscheiden, te weten: verkeerslawaai en dergelijke (geluid van buiten de ruimte); achtergrondgeluid (geluid van installaties binnen de ruimte, zoals luchtafzuiging en luchtinblazen). De waarde voor het in de ruimte aanwezige geluid, ten gevolge van verkeerslawaai en achtergrondgeluid, wordt uitgedrukt in Leq en is gebaseerd op het energieequivalentieniveau over de gebruikstijd van de ruimte.


Pagina 36 van 52


Daar waar diverse geluidsbronnen aanwezig zijn, is het totale equivalente geluidsniveau van deze geluidsbronnen maatgevend. Het equivalente geluidsniveau mag de geluidsdrukniveaus, zoals genoemd in tabel 9, niet overschrijden. Een en ander in overleg met de adviseur bouwfysica. Er dient specifieke aandacht te worden besteed aan het publieke deel. ___________________________________________________________________ Ruimte/functie Geluidsdrukniveau (dB(A)) ___________________________________________________________________ Kantoor 35 Vergaderruimten/spreekkamers 40 Verkeersruimten 45 Sanitaire ruimten 45 Tabel 9: maximale geluidsdrukniveaus

Nagalmtijd De akoestiek van ruimten kan voor een deel worden bepaald aan de hand van de nagalmtijd. Vooral in grote ruimten is het moeilijk de gewenste nagalmtijd te bereiken en dient derhalve specifieke aandacht aan deze nagalm gegeven te worden. Hinderlijke (flutter-)echo’s dienen te worden vermeden door toepassing van afschermende elementen c.q. materialen. In tabel 10 is de gewenste bandbreedte voor de nagalmtijd aangegeven. ____________________________________________________________________ Ruimten Nagalmtijd in seconden ______________________________________________________________________ Kantoren, spreekkamers, vergaderruimten et cetera 0,5 - 0,8** Grotere ruimten, onder andere centrale hal en balies (>50 m2)*) 0,8 - 1,0 Zitgedeelte kantine*) Afhankelijk van de afmeting van de ruimte Ruimten met interne geluidsproductie Geluidsniveau van de apparatuur Verkeersruimten 0,8 - 1,2 Tabel 10: bandbreedte voor de gewenste nagalmtijd *) Er dienen geluidsverstrooiende elementen te worden opgenomen. **) Waarde is variabel, afhankelijk van het aantal aanwezigen

Absorptiecoëfficiënt De absorptiecoëfficiënt van de ruimteomhullende constructies moet zodanig zijn, dat de maximale nagalmtijd niet wordt overschreden.


Pagina 37 van 52


Luchtgeluidsisolatie De luchtgeluidsisolatie van ruimtescheidende constructies wordt gemeten volgens de in ISO 717 vastgestelde normen. De in een praktijksituatie gemeten waarde van de luchtgeluidsweerstand van een constructie wordt R’w genoemd. In tabel 11 zijn de minimumeisen voor de R’w van de verschillende scheidingsconstructies gegeven. ___________________________________________________________________ Scheidingsconstructies Minimum vereiste R’w (dB) ___________________________________________________________________ Kantoorruimten onderling 38 Vergaderruimten en spreekkamers onderling en kantoren met hoge privacy en naar aangrenzende verblijf- en verkeersruimten 44 Gangwanden kantoorruimten 26 Gangwanden vergaderruimten en ruimten met hoge privacy 33 Centrale repro 50 Tabel 11: minimumeisen R’w scheidingsconstructies

Contactgeluidisolatie De contactgeluidisolatie wordt uitgedrukt in de contactisolatie-index (Ico). In het algemeen moet de Ico minimaal O dB zijn. In situaties waar kantoorruimten grenzen aan ruimten met contactgeluidproducerende apparatuur, geldt als afwijkende eis dat de Ico minimaal 10 dB moet bedragen. 6.4.

TECHNISCHE INSTALLATIES

6.4.1.

Algemene eisen en randvoorwaarden Bouwfysische uitgangspunten Voor het ontwerp van de technische installaties gelden de bouwfysische eisen uit dit PvE als uitgangspunt. Ontwerpuitgangspunten De ontwerpers dienen reeds vanaf de aanvang rekening te houden met de benodigde ruimten ten behoeve van de aanleg van de in dit PvE genoemde installaties alsmede met een indeling en uitwerking die aangepast zijn aan de eisen die door de overheid (onder andere brandweer) zijn en/of worden gesteld. Dit betreft onder andere schachten, leidingwegen, meterkasten, technische ruimten, trappenhuizen en verkeersgebieden. Ten behoeve van eventuele nog in de toekomst in te brengen installaties dienen de schachten met voldoende reserve-oppervlak ontworpen te worden.


Pagina 38 van 52


Mogelijke sick-building-kenmerken ten gevolge van de te ontwerpen klimaatinstallaties dienen voorkomen te worden. Bij het ontwerpen van de installaties dient rekening te worden gehouden met het toepassen van ontwerpoplossingen die energiebesparend/milieuvriendelijk zijn. Bedrijfszekerheid De installaties moeten zo eenvoudig mogelijk zijn. De installatie dient ontworpen te worden met beproefde en fabrieksmatige vervaardigde eenheden. Onderhoud In de werken verblijfsruimten dient door de keuze en opstellingswijze van apparatuur onderhoud beperkt te zijn. Aansluiting op nutsvoorzieningen Het gebouw dient te worden aangesloten op de volgende nutsvoorzieningen: elektriciteit water stadsverwarming centrale antenne-inrichting telefoon aansluiting op telecommunicatievoorzieningen riolering (gescheiden systeem) noodleidingen. 6.4.2.

Klimaatinstallaties In verband met vergaderingen, overwerk en/of afwijkende werktijden moet het mogelijk zijn de diverse installatiedelen afzonderlijk in te stellen ten behoeve van deze specifieke ruimten. Alle klimaateisen die worden genoemd in dit PvE gelden ook voor de werkplekken achter de balies. Luchtbehandeling en ventilatie De installaties ten behoeve van luchtbehandeling en ventilatie verzorgt de noodzakelijke luchtverversing en voldoende primaire luchtvolumestroom om te voldoen aan de in dit PvE vermelde eisen. De minimale eisen voor de luchtverversing zijn reeds aangegeven in tabel 7. Er is geen sprake van luchtrecirculatie. Bij voorkeur wordt er uitgegaan van een ventilatie effectiviteit van minimaal 0,9 en het niet toepassen van een warmtewiel. Deze uitgangspunten dienen met de adviseur installaties te worden besproken in relatie tot het installatieontwerp. Indien luchtbevochtiging noodzakelijk is, dienen bacteriële, chemische en fysische verontreinigingen vermeden te worden.


Pagina 39 van 52


In verband met het vrijkomen van warmte en eventuele schadelijke stoffen bij apparatuur, zoals grotere printers en kopieerapparatuur en lichtdrukmachines, heeft een afgescheiden opstelling van deze apparaten de voorkeur. Er dient dan ook rekening gehouden te worden met afzuiging van schadelijke stoffen, dampen en warmte. De geluidsproductie van het ventilatiesysteem moet binnen de in dit PvE genoemde waarden blijven. Koelinstallatie De benodigde ruimtekoeling om aan de in dit PvE gestelde eisen te voldoen, dient bepaald te worden aan de hand van onder andere de interne warmtelast. De interne warmtelast wordt voor elke ruimte bepaald door: de warmte die in een ruimte vrijkomt door de verlichting; het aantal in de ruimte aanwezige personen; de in de ruimte opgestelde apparatuur. In overleg met de opdrachtgever dient te worden nagegaan in hoeverre de computerruimte en archiefruimten dienen te worden voorzien van een extra koelunit. Hier dienen maximale temperaturen van 16ºC tot 18ºC te worden gegarandeerd bij een luchtvochtigheid van 45 tot 55% en maximaal drievoudige ventilatie. 6.4.3.

Sanitaire installaties Afvoerinstallaties De sanitaire toestellen, vloerputten et cetera worden op een rioleringssysteem aangesloten. Het systeem van een binnenriolering moet gescheiden zijn van het systeem van de hemelwaterafvoer. Voor de afvoerinstallaties is de NEN 3215 van toepassing. Het gebouw wordt voorzien van een hemelwaterafvoersysteem dat is gebaseerd op de basiswaarde voor de maximale neerslagcapaciteit van 300l/s/ha gedurende tien minuten. De hemelwaterafvoeren dienen bij voorkeur aan de buitenzijde van de gevel te worden aangebracht. Deze hemelwaterafvoeren dienen tot circa 2,10 m¹ boven het maaiveld van slagvast c.q. vandaalbestendig materiaal te worden uitgevoerd. Er dient rekening te worden gehouden met een vetvangput en separate afvoer ten behoeve van de lounge. Waterinstallatie Alle in het gebouw aanwezige sanitaire toestellen, brandslanghaspels et cetera, dienen op het koud waterleidingnet, conform de eisen van het waterleidingbedrijf, te worden aangesloten. Er moet tevens voldaan worden aan het Waterleidingbesluit. De installatie dient dusdanig te worden ontworpen dat er op elk tappunt de benodigde waterhoeveelheid en -druk geleverd kan worden. Er dient voldoende capaciteit te zijn, afgestemd op een eventuele sprinklerinstallatie.


Pagina 40 van 52


Sanitaire toestellen Onder natte ruimten wordt verstaan: toiletten, facilitycorners, douches en werkkasten. Deze ruimten worden voorzien van de volgende toestellen: closetcombinaties uitvoeren als vrijhangende closetpotten urinoircombinaties wastafelcombinaties douchecombinaties uitstortgootsteencombinaties aanrechtcombinaties. Alle kranen en douchekoppen, waar mogelijk is, uitvoeren in een waterbesparende uitvoering. Rekening houden met de eisen ten aanzien van het voorkomen van de ontwikkeling van de legionellabacterie. In de mindervalidentoiletten (alleen voor bezoekers of ook separaat voor personeel) dienen daarvoor bestemd sanitair, een en ander conform het Handboek voor Toegankelijkheid, te worden opgenomen. De combinatie dient te bestaan uit: een verhoogde closetpot; een laaghangend reservoir; twee armsteunen (opklapbaar); een invalidenwastafel; een neerklapbare spiegel; een doktersmengkraan (met warm water); een signalering; ringleiding. Bij de keuze van het sanitair dient rekening gehouden te worden met schoonmaakmogelijkheden en vandaalbestendigheid in de publiekszone. De kwaliteit van het sanitair dient te zijn afgestemd op de functie en uitstraling van het gebouw. De sanitaire toestellen dienen bij voorkeur van keramisch materiaal te zijn. De spoelvoorzieningen zijn in een waterbesparende uitvoering.


Pagina 41 van 52


6.4.4.

Elektronische installaties Energievoorziening In overleg met het energieleverende bedrijf dient bepaald te worden: of een trafostation nodig is; indien dit nodig is een inpandig trafostation; de benodigde hoog- en laagspanningsruimten. Noodstroomvoorziening en no-breakinstallatie Uitgangspunt is dat direct na een calamiteit gedurende minimaal 24 uur een deel van het gebouw (bij voorkeur een verdieping), ter omvang van een nader te bepalen aantal medewerkers, op volle sterkte volledig operationeel kan zijn. Dit termijn wordt gesteld vanuit het perspectief dat binnen 24 uur stroomuitval kan zijn hersteld, dan wel (door mede vanwege andere oorzaken) ook maatregelen kunnen worden getroffen om de bestuurspost elders onder te brengen. Bovenstaande veronderstelt dat de vitale technische systemen om de organisatie en het gebouw te laten functioneren, met behulp van vaste noodstroominstallatie (eventueel aangevuld door een no-break) verzekerd blijven van voldoende elektrische voeding. Voor de onderdelen die aangesloten dienen te zijn op het NSA verwijzen wij naar paragraaf 5.7. No-breakinstallatie Een eventuele no-breakinstallatie ten behoeve van de datavoorziening valt onder het inbouwpakket waarvoor te zijner tijd een specifiek PvE wordt opgesteld. Wel dient er ruimte te worden gereserveerd met aandacht voor de draagkracht van de vloer. Aarding Het gebouw en de installaties dienen, overeenkomstig de voorschriften van het energieleverende bedrijf, van een afdoende aarding te worden voorzien. In de systeembeheerruimte, de ruimte voor het IRSA-punt en eventueel in overige installatieruimten dient een bankje met ieder een zogenaamde schone aarde aanwezig te zijn door middel van aparte elektroden. De aarding in de ruimten is af te werken op een voldoende zwaar aardebankje. Kanalisatie, wand-, plafond- en vloergoten Ten behoeve van het ordelijk uitleggen van de bekabeling voor elektrische energie, communicatie, (brand- en toegangsbeveiliging, de regeling en gebouwbeheersvoorziening) is een cascostructuur van kabelgoten c.q. kabelladders, wandgoten en/of vloergoten nodig (eventuele energiezuilen en de bekabeling van niet gebouwgebonden installaties vallen echter onder het inbouwpakket). De kabelwegen zijn modulair uitgelegd en in een voldoende dichtheid ten opzichte van de primaire functies in het gebouw en zodanig dat er zo min mogelijke schade wordt toegebracht bij een overbelasting door bijvoorbeeld een blikseminslag.


Pagina 42 van 52


Met uitzondering van de kabelladders in de verticale leidingschachten dienen de kabelwegen dusdanig ontworpen te worden dat de hierin onder te brengen installaties van een bepaalde bouwlaag ook op die laag bereikbaar zijn. De uitvoering van de kabelwegen is gegalvaniseerd staal of bij zichtwerk gemoffeld staal, ze zijn goed bereikbaar opgehangen, geaard op een schone aarde en metallisch die doorverbonden, de goten bevatten maximaal drie stalen compartimenten voor de (eventueel) aanwezige elektrische, zwakstroom c.q. beveiligingsbekabeling en voor de telefoon- en databekabeling. In de systeembeheerruimte worden extra vloergoten onder een verhoogde systeemvloer voorzien alsmede is rondom een wanden een plafondgoot vereist. De goten zijn met een ladderbaan verbonden en ontsloten op de hoofdkabelwegstructuur in het gebouw. Aansluitpunten 230V De wandcontactdozen dienen dusdanig geprojecteerd te worden dat de gewenste flexibiliteit gegarandeerd is. Uitgangspunten voor het aantal wandcontactdozen zijn: per 1,80 m¹ (per gevelstramien) één dubbele wandcontactdoos 230V; per 3,60 m¹ één dubbele wandcontactdoos 230V op de plafondgoten, afgewerkt op een schetsplaat ten behoeve van het aansluiten van multizuilen of vloerpotten; voldoende aansluitpunten 230V in alle overige ruimten zoals keuken en kantine, vergaderruimten, spreekkamers, repro- en computerruimte; voor onderhouden schoonmaakwerkzaamheden in de verkeersruimten te rekenen op één aansluitpunt 230V per 25 m2 fno. Aansluitpunten 380V Het aantal benodigde aansluitingen 380V dient nader in de ontwerpfase te worden bepaald. Verlichtingsinstallatie De verlichtingsinstallatie dient te voldoen aan de waarden zoals vermeld in dit PvE. Verlichtingsarmaturen De algemene verlichting dient te worden uitgevoerd met in het systeem- of

bouwkundig plafond opgenomen armaturen en dienen gemakkelijk te kunnen worden vervangen (goed en eenvoudig bereikbaar). De armaturen dienen geen hinder te veroorzaken bij beeldschermgebruik. • De UGR-L (afhankelijk van taak) is kleiner dan negentien. • Luminantie armaturen binnen afschermhoek (25o à 30o) is kleiner dan 200 cd/m2. • Kleurweergave-index lampen is groter dan 80. Indien dit rendabel blijkt, dient aan de gevelzijde gebruik te worden gemaakt van een daglichtafhankelijk dimbaar armatuur. 5264 - (Ver-/) nieuwbouw bibliotheek en stadskantoor Deventer - PvE Defintief Rap001/Versie010

Pagina 43 van 52


Indien dit rendabel blijkt, toepassen van beweging- en lichaamswarmtedetectie in de

kleine ruimten (onder andere kantoren). De bewegingsdetector moet een vertraging hebben. Er moet zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van energiezuinige lampen. De verlichtingsarmaturen dienen ten minste een rendement van gemiddeld 70% te hebben. De verlichtingsinstallatie in de openbare toiletruimte moet vandalismebestendig worden uitgevoerd. Schakelbaarheid De kantoorvloeren dienen per ruimte individueel schakelbaar te zijn en wel in twee lijnen, te weten: de gangen de kantoorzijde. Bovendien dienen de kantoorruimten centraal per afdeling en per verdieping schakelbaar te zijn met een vrijgave schakelaar vanaf de receptie. De schakelbaarheid dient aanpasbaar naar indelingsconcept te worden uitgevoerd. Toiletten en hun voorruimten worden automatisch verlicht bij binnenkomst. De verlichting in de algemene ruimten, zoals gangen, trappenhuizen en hallen is bedienbaar vanaf de receptie. Dit geldt ook voor de nachtverlichting. Noodverlichting Het aantal en de uitvoering van de noodverlichtingarmaturen dienen in overleg met de brandweer te worden bepaald. De vluchtwegaanduiding moet geschieden door middel van goedgekeurde transparanten met de noodzakelijke tekst en pictogrammen. Beletinstallatie De vergaderruimten en spreekkamers dienen van een beletinstallatie te worden voorzien. 6.4.5.

Communicatie-installatie Telefooninstallatie Uit het lopend exploitatiebudget zal ten behoeve van de nieuwbouw een nieuwe telefooncentrale worden bekostigd. Datacommunicatie-installatie Te zijner tijd zal een specifiek PvE worden opgesteld. De ledige voorzieningen zijn reeds benoemd onder vorige paragrafen. Audio-/video-installatie De grotere vergaderruimten (aantal nader te bepalen) worden voorzien van elektrische projectieschermen en vaste bekabeling ten behoeve van het kunnen plaatsen van en het projecteren met een beamer.


Pagina 44 van 52


CAI Het moet overal in het gebouw mogelijk zijn tv te kijken. Een draadloossysteem is wenselijk. Dit betreft een inbouwvoorziening. Geluidsinstallaties In de publieksruimte dient een geluidsinstallatie te worden aangebracht. Deze bestaat uit een (draadloze) microfoon, een versterker en een raster van luidsprekers in het plafond. Intercom installaties Op de volgende plaatsen dient een intercominstallatie te worden voorzien: van de publieksentree naar de receptie; van de leverancieringang schakelbaar twee werkplekken, te weten: de bodekamer en de receptie; bij de plaatsing van de intercom op de gevel dient er rekening gehouden te worden met rolstoelgebruikers. Betaalinstallatie Bij de frontofficebalies dient een aantal nader te bepalen aantal betaalautomaten (pinbetaling) te worden geïnstalleerd. Deze betaalautomaten betreffen het inbouwpakket. 6.4.6.

Transportinstallaties Onder transportinstallaties worden personen- en goederenliften verstaan. Personenliften De vervoerscapaciteit van een lift of liftgroep moet voldoende zijn voor het vervoeren van 12,5% van de te verwachte bezetting in vijf minuten bij een kooibezetting van 65%. In het algemeen moet afhankelijk van het kwaliteitskarakter en de hoogte van het gebouw, de intervaltijd van een liftgroep voor personen 30 tot 45 seconden bedragen. De gemiddelde wachttijd is circa 60% van de intervaltijd. Hierbij is uitgegaan van een loopafstand van maximaal 40 m¹. Bij een langere loopafstand dient per meter de gemiddelde wachttijd met één seconde af te nemen. Van de hiervoor genoemde vervoerscapaciteit en intervaltijd dient een berekening te worden overlegd. De capaciteit van personenliften is berekend op basis van de drukste vijf minuten van de dag. De personenliften uitvoeren met de volgende zaken: bedieningsknoppen met brailleaanduidingen; opklapbaar stoeltje; telefoon.


Pagina 45 van 52


Goederenliften In het gebouw dient minimaal één goederenlift aanwezig te zijn, als combinatie met personenlift c.q. brandweerlift, die alle verdiepingen verbindt en de mogelijkheid biedt tot het vervoer van een brancard. De lift moet een stootvaste afwerking (kooi/toegang) hebben en geschikt zijn voor rolstoelgebruikers en vervoer van palletsteekwagens. De omvang van de goederenlift wordt nader bepaald. 6.4.7.

Beveiliging en beheer Brandbeveiligingsinstallaties en calamiteiten De branddetectie c.q. brandmelding (vluchtwegbeveiliging en ontruiming) dient te voldoen aan de brandweereisen (zoals slow whoop) en te worden afgestemd op de indeling van het gebouw. Toetsing van de installaties dient plaats te vinden overeenkomstig het rapport ‘Een brandveilig gebouw installeren’ van de commissie voor de brandpreventie van de Nederlandse Brandweer Federatie, laatste uitgave. Aandacht dient besteed te worden aan ruimten met speciale eisen voor wat betreft de brandbeveiliging: archieven (onder andere ook aan de PUN 1995 en de Archiefwet 1995); lounge; ruimten waar publiek komt en/of evenementen gehouden kunnen worden; computerruimte (geen water of schuimblussers); open ruimten, zoals vides in verband met eventueel aan te brengen sprinklerinstallaties; reproruimte; opslagruimten van brandbare materialen; technische ruimten; parkeergarage en bromfietsenstalling. Brandpreventie Het gebouw zal voldoen aan de eisen vermeld in ‘Brandbeveiligingsconcept kantoorgebouwen en onderwijsgebouwen’ (1996) en in ‘Gebouwen met een publieksfunctie (1995)’ alsmede aan de nadere eisen die volgen uit het Bouwbesluit, de bouwverordening en/of nadere eisen die door de brandweer zullen worden gesteld in verband met het afdekken van restrisico voor de inzet van brandweerlieden. Indien toegepast zijn brandslanghaspelkasten in scheidingswanden opgenomen en zo groot, dat de brandblusser ook in deze kast past. De handmelder integreren. In samenspraak met de brandweer moet een bedrijfsnoodplan/ontruimingsplan en een aanvalsplan voor de brandweer worden opgesteld. Een en ander zodat te zijner tijd een gebruiksvergunning kan worden verkregen zonder planaanpassingen.


Pagina 46 van 52


Inbraakbeveiliging Bewegingsmelding in combinatie met glasbreukdetectie. Op de begane grond/tot 3 m1 hoogte dient slagvast glas te worden toegepast. Tevens dient er een inbraakdetectiesysteem met alarmopvolging te worden opgekomen en een cascoovervalbeveiligingssysteem voor de balie- en receptiemedewerkers. Toegangscontrole/aanwezigheidsregistratie Het gebouw wordt voorzien van een toegangscontrolesysteem. Casco is te voorzien in de ledige voorzieningen voor bekabelingen naar de deuren, het aangepaste hang- en sluitwerk en deurdrangers. Het ontwerp van dit plan behoort tot het inbouwpakket. Bij dit ontwerp wordt in ogenschouw genomen dat er fysieke scheidingen gelden tussen een aantal groepen gebruikers van het pand en tussen het publieke/representatieve deel van het gebouw en de garage. Na vaststelling van het ontwerp van het gebouw kan exact invulling worden gegeven aan deze zonering. Een combinatie met videobewaking is ook mogelijk. Voorts wordt er een specifiek beveiliging- en ontruimingsplan opgesteld. Hieruit kunnen eventuele casco-eisen naar voren komen. De gebouwzonering wordt ondersteund met een goed doordacht en gecertificeerd casco-sleutelplan. Klantbegeleidingssysteem Als onderdeel van de frontoffice zal een systeem ter ondersteuning van de klantafhandeling worden aangebracht. Dit systeem maakt onderdeel uit van het inbouwpakket. Casco wordt rekening gehouden met de ledige voorzieningen voor de bekabeling, afhankelijk van het ontwerp van de publiekshal en het aantal ingangen. Centraal te bedienen installaties Nabij de balieruimte of de receptie in de entreehal dienen de volgende installaties centraal bediend of beheerd te kunnen worden: overwerkvoorzieningen of storingsmeldingen; centraal te schakelen verlichting, waaronder de nachtverlichting; brandcentrale; brandmeldcentrale; intercom en doormelding van noodknoppen/noodoproepen en andere calamiteiten. Alarminstallatie In elk mindervalidentoilet dient een alarm-/noodoproepinstallatie te worden aangebracht conform de eisen uit het ‘Handboek voor Toegankelijkheid’. De doormelding geschiedt naar de centrale receptie.


Pagina 47 van 52


Bliksembeveiligingsinstallatie Het gebouw dient te worden voorzien van een bliksembeveiligingsinstallatie die voldoet aan de eisen van de NEN 1014. Overspanningsbeveiligingsinstallatie Het gebouw dient te worden voorzien van een overspanningsbeveiligingsinstallatie, die zal worden uitgevoerd met een grof, midden of fijn beveiliging. De specificaties zijn nader vast te stellen in het later nog op te stellen van het specifiek PvE voor de datainfrastructuur. Explosiebeveiliging Voorzieningen voor explosiebeveiliging worden niet voorzien. Vochtdetectie-installatie Indien het ontwerp van het gebouw en of de situering van leidingen hiertoe aanleiding geeft, kan er onder de datavloer in de systeembeheerruimte en indien er een systeemplafond komt, ook daarboven, cascomatig een vochtdetectie-installatie worden geëist. Deze bestaat uit een opvangconstructie voorzien van een vloeistofvoeler op het laagste punt, die ingeval van lekkage een akoestische doormelding pleegt naar de systeembeheerder. Regelinstallatie Ten behoeve van de regeling van de omschreven klimaatinstallatie dient een regelinstallatie te worden toegepast die gebaseerd moet zijn op een digitaal regel- en besturingssysteem. De regelinstallatie dient een geheel te kunnen vormen met een gebouwbeheerssysteem. Een nader te bepalen aantal automatische contacten dient te worden aangesloten op het beveiliging- en storingspaneel bij de gebouwbeheerder c.q. de centrale receptie. 6.4.8.

Overige gebouwgebonden installaties Schoonmaakonderhoud gevel Indien nodig dienen aan de gevel voorzieningen te worden aangebracht, teneinde het mogelijk te maken de gevels van buitenaf te reinigen. Bij naar binnen draaiende geveldelen en derhalve reiniging van binnenuit, verdient het lekwater en de plaatsing van het meubilair de aandacht. Bij de toepassing van een glazen dak in hetAtrium dient bij het inzetten van een evt hoogwerker rekening te worden gehouden met de indeling en draagkracht van de vloer.


Pagina 48 van 52


6.5.

VASTE INRICHTING

6.5.1.

Balies De uitwerking van de loketten dient in overleg met de werkgroep Dienstverlening te worden uitgewerkt.

6.5.2.

Garderobes De garderobes krijgen een functionele maar representatieve uitstraling. De garderobevoorziening voor de medewerkers zijn eenvoudig. Deze garderobes zijn niet opgenomen in de facilitycorners, maar op de werkvloer. Deze dienen te zijner tijd te worden opgenomen in het vlekkenplan en maken deel uit van het interieur.

6.5.3.

Bewegwijzering De bewegwijzering maakt deel uit van het interieur en heeft een verzorgde uitstraling. Voor visueel gehandicapten wordt gedacht aan een bewegwijzeringsysteem met contrasterende kleuren.

6.5.4.

Plantenbakken De groenvoorzieningen behoren tot het inbouwpakket. In overleg met de gebruikers zal worden bepaald welke groenvoorzieningen in de ruimten zullen worden geplaatst.

6.5.5.

Facilitycorners/pantry Deze beschikken casco over: een keukenblok met spoelbak en stromend koud en warm water; koelkast en vaatwasser; 230V- en wateraansluiting voor een automaat voor warme dranken (aparte groep); 230V- en wateraansluiting voor een automaat voor koude dranken. twee extra 230V-aansluitingen. Als onderdeel van het werkplekconcept, wordt in de nabijheid van deze voorziening een zitje gerealiseerd voor circa vier personen.

6.5.6.

Voorzieningen sanitaire ruimten Losse apparatuur/automaten/inventaris zoals handdoeken- en zeepautomaten en closetrolhouders behoren tot het inbouwpakket en zal tussen opdrachtgever en het schoonmaakonderhoudbedrijf worden vastgesteld. Alle voorzieningen bij voorkeur vrijhangend.


Pagina 49 van 52


6.5.7.

Opslagvoorzieningen De eisen aan de vaste opslagvoorzieningen, zoals archiefinrichting en stellingen in bergkasten, behoren tot het inbouwpakket. Deze zullen in nauw overleg met de gebruikers en met inachtneming van de geldende regels (voor de archiefruimten de voorschriften van de provinciale archiefinspectie) worden opgesteld.

6.5.8.

Lichtwering De gevelopeningen dienen uitgerust te worden met een lichtwerende voorziening. Het betreft hier inbouwvoorzieningen.

6.5.9.

Losse inrichting In overleg met de opdrachtgever zal in een later stadium de losse inventaris worden bepaald. Vooralsnog behoort de losse inrichting tot het inbouwpakket. Bij de keuze van het meubilair dient ook rekening gehouden te worden met het Handboek voor Toegankelijkheid.

6.5.10. Medische en maatschappelijke ruimte De inrichting van de medische ruimte bestaat uit: een bed; een scherm; AED-kast; een brancard; een gordijn; stoelen; een werkblad.


Pagina 50 van 52


7.

INTERNE RANDVOORWAARDEN Dit hoofdstuk beschrijft de randvoorwaarden (tijd en geld) waarbinnen het in dit PvE omschreven gebouw ontwikkeld en gerealiseerd moet worden.

7.1.

FINANCIËN

7.1.1.

Bouwkosten PM.

7.1.2.

Investeringen versus exploitatielasten Bij het afwegen van alternatieven wordt er gestuurd op de laagste exploitatielasten in plaats van de laagste investering. Om er voor zorg te dragen dat een dergelijk afweging binnen de investeringskosten kan worden gedaan, wordt in het ontwerpproces hier nadrukkelijk op bewaakt.

7.2.

PLANNING Er wordt voor dit moment uitgegaan van een gefaseerde ontwikkeling van het gebouw, waarbij per fase een toetsing op basis van de gehanteerde uitgangspunten zal plaatsvinden. Hierbij worden de volgende fasen onderkend: voorlopige ontwerpfase; definitieve ontwerpfase; bouwvoorbereidingsfase; uitvoeringsfase.


Pagina 51 van 52


8.

EXTERNE RANDVOORWAARDEN Dit hoofdstuk beschrijft de randvoorwaarden die van buitenaf op het project hun stempel drukken.

8.1.

STEDENBOUWKUNDIGE UITGANGSPUNTEN Zie hiervoor het stedenbouwkundig programma van uitgangspunten van de gemeente Deventer d.d. februari 2006.

8.2.

REGELGEVING Het gebouw moet voldoen aan de normen, voorschriften en waarden zoals vastgesteld door de gemeentelijke, provinciale en/of rijksoverheid.

8.3.

ARBO Een toelichting op de voorwaarden met betrekking tot de arbeidsomstandigheden wordt hieronder gegeven. Arbo op de werkplek Bij de ontwikkeling van de plannen moet rekening gehouden worden met de Arbowet. Er mag in het gebouw niet worden gerookt.

De ontwerpen en later de inrichtingsplannen zullen door de Arbo-coördinator naar eigen inzicht worden beoordeeld eventueel in overleg met de Arbo-inspectie.

Arbo op de bouwplaats In het ontwerp dient rekening gehouden te worden met de arbeidsomstandigheden op de bouwplaats. Uitgangspunt daarbij is dat gevaren in beginsel moeten worden voorkomen of bestreden bij de bron. Om dit te kunnen bereiken moet het ontwerp worden getoetst aan de preventieprincipes van de Arbowet.

Volgens het ‘Bouwprocesbesluit Arbeidsomstandigheden wet’ ligt de verantwoordelijkheid voor de arbeidsomstandigheden, op werken van meer dan 500 mensdagen, primair bij de opdrachtgever.

Het legt de opdrachtgever een aantal verplichtingen op, zoals: • het aanstellen van een Arbo-coördinator; • het opstellen van een veiligheids- en gezondheidsplan, zowel in het ontwerp als in de uitvoeringsfase; • het melden van de werkzaamheden bij de I-SZW (Dienst voor Inspectie en Informatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid).


Pagina 52 van 52


BIJLAGE 1 RUIMTESTAAT D.D. 3 MEI 2007

BIJLAGE 2 PVE KLUIS BURGERZAKEN D.D. 17 OKTOBER 2006, AANVULLING 24 OKTOBER 2006

BIJLAGE 3 SPECIFIEK PVE GCC

) nieuwbouw bibliotheek en stadskantoor Deventer. Programma van Eisen - Definitief. Werknummer bbn : 5264 Datum : 27 september 2007

Recommend Documents