Programma van Eisen. Een nieuwe bibliotheek Centrum de Bibliotheek Deventer. Henk Weulink Jos Debeij

Een nieuwe bibliotheek Centrum de Bibliotheek Deventer

Programma van Eisen

Henk Weulink Jos Debeij

Vastgesteld - bestuur openbare bibliotheek Deventer

Inhoudsopgave

1

WAT VOORAF GING............................................................................... 1

2

DE OPENBARE BIBLIOTHEEK DEVENTER............................................... 2

2.1

Het verhaal van de OB Deventer – een rijke historie....................................................2

2.2

De bibliotheek De venter in 2014 en de komende jaren ..............................................3

2.3

De Bibliotheek Centrum: ‘Flagshipstore’ ........................................................................6

2.4

de Bibliotheek Centrum: in 2020.......................................................................................6

3

RANDVOORWAARDEN EN UITGANGSPUNTEN .................................... 8

3.1

Algemeen................................................................................................................................8

3.2

Locatie .....................................................................................................................................8

4

AMBITIES OP HOOFDLIJNEN ................................................................. 9

4.1

Ambities voor de huisvesting .............................................................................................9

4.2

Ambities voor de bedrijfsvoering ................................................................................... 10

5 5.1

BESCHRIJVING TE HUISVESTEN FUNCTIES .......................................... 11 De catwalk ........................................................................................................................... 11

5.2 Het warenhuis / de schatkamer ..................................................................................... 12 5.2.1 Innamepunt ................................................................................................................ 12 5.2.2 Sorteercentrum / Logistiek centrum / beveiliging............................................... 13 5.2.3 De collecties van het warenhuis ............................................................................. 14 5.2.4 Servicedesks / wandelende informatiemedewerkers......................................... 15 5.3 De beleefbibliotheek......................................................................................................... 15 5.3.1 Zitplaatsen .................................................................................................................. 16 5.3.2 Biebcafé....................................................................................................................... 16 5.3.3 Activiteitenruimten ................................................................................................... 16 5.4

De digitale bibliotheek...................................................................................................... 18

5.5 De kantoren ........................................................................................................................ 19 5.5.1 Werkruimten Bibliotheek en Drtv .......................................................................... 19

PvE de bibliotheek Deventer – Stromarkt 2014 – vastgesteld april 2014

Pagina 2

5.5.2 5.5.3 5.5.4 5.5.5 5.5.6 5.5.7 5.5.8

6

Expeditie en opslag ................................................................................................... 19 Boeken- Magazijn...................................................................................................... 19 Overige kantoorruimte / ondersteunende ruimte .............................................. 19 Serverruimte............................................................................................................... 19 Sanitair......................................................................................................................... 20 Techniek ...................................................................................................................... 20 Fietsenstalling ............................................................................................................ 20

RUIMTELIJKE EISEN.............................................................................. 21

6.1 Oppervlakte eisen.............................................................................................................. 21 6.1.1 Oppervlaktedefinitie ................................................................................................. 21 6.1.2 Vrije hoogte ................................................................................................................ 21 6.1.3 Samenvatting totale ruimtebehoefte .................................................................... 21 6.2

Ruimtelijke structuur ........................................................................................................ 22

6.3

Veiligheidszonering ........................................................................................................... 22

6.4 Relaties................................................................................................................................. 22 6.4.1 Extern........................................................................................................................... 22 6.4.2 Intern ........................................................................................................................... 22

7

TECHNISCHE EISEN .............................................................................. 24

7.1

Algemene technische eis voor de bibliotheek............................................................. 24

7.2

Technische eisen per ruimte............................................................................................ 24

BIJLAGEN ...................................................................................................... 1 Oppervlaktedefinities........................................................................................................................2 Ruimtelijst ............................................................................................................................................4 Technische eisen.................................................................................................................................7


Pagina 3

1

Wat vooraf ging

Sinds 1995 wordt gewerkt aan de herhuisvesting van de Bibliotheek Centrum (centrale bibliotheek). De in 1964 gebouwde bibliotheek aan de Brink is veel te klein, ver ouderd en niet meer bruikbaar voor de hedendaagse en toekomstige bibliotheekuitoefening. In een uitvoerig en langdurig traject is gewerkt aan de realisatie van een stadskantoor en bibliotheek aan het Grote Kerkhof. In juni 2009 is een eind gekomen aan het gezamenlijke nieuwbouwproject van de openbare bibli otheek en het stadskantoor: ‘het huis van Deventer’. Het bestuur en directie van de bibliotheek maakten de keuze een eigen weg in te slaan. Veeljarig uitstel van de nieuwbouw was onacceptabel. Dat zou ten koste gaan van de noodzakelijke innovatie en verdere verbetering van de dienstverlening zowel in kwalitatief als kwantitatief opzicht gebaseerd op de door de gemeente Deventer vastgestelde strategische visie. Het Programma van Eisen voor de nieuwbouw van de centrale bibliotheek – dat in 2006 was toegesneden op gezamenlijke huisvesting – werd in 2009 geactualiseerd en toegesneden op een stand alone situatie en in een notitie PvE 2009 vastgelegd. Inhoudelijk werd in 2009 het programma bijgesteld en geactualiseerd op basis van de strategische notitie, het meerjarenplan en het verlaten van de vergaande samenwerking met het stadkantoor en de synergiewinst op inhoud en in m2. Dit PvE vormde de basis voor het Raadsbesluit op 6 juli 2011 om tot de bouw van de nieuwe bibliotheek van ca. 4.200 m2 netto, met daarin nu ook de lokale omroep DRTV, te komen op de Stromarkt in een combinatie van het SNS gebouw en de twee rijksmonumenten ‘Schräder’ en ‘La Fontana’, met de NV Bergkwartier als ontwikkelaar. Na een periode va n ontwikkeling en planvorming, passend binnen de kaders van het Raadsbesluit, heeft uiteindelijk NV Bergkwartier de opdracht terug moeten geven omdat veranderde financiële omstandigheden het hen niet mogelijk maakten het plan te realiseren. Het vervolgonderzoek van de gemeente, waarin ook de locatie Nieuwe Markt en verbouwen van de bibliotheek aan de Brink is meegenomen, bracht een nieuw Raadsbesluit op 18 december 2013: ‘Resultaten doorstart nieuwbouw bibliotheek en scenariokeuze bezuinigingen b ibliotheek’. Voor de gemeenteraad én het bestuur van de bibliotheek staat het handhaven van een gespreide bibliotheekvoorziening over wijken en dorpen voorop. In dat verband wordt gekozen voor een toekomstbestend ige bibliotheekvoorziening met een kleinere nieuwe centrale bibliotheek van 3.500 m2 netto in plaats van 4.200 m2 netto, waarin ook DRTV gehuisvest zal worden. De NV Maatschappelijke Vastgoed gaat optreden als ontwikkelaar en verhuurder. Het plan wordt vanaf 2014 ontwikkeld en aan het begin van 2017 opgeleverd. Het PvE van de bibliotheek is inhoudelijk geactualiseerd. De ruimtebehoefte is teruggebracht naar 3.500 m2 netto. De bibliotheek staat hiermee opnieuw in de startblokken om de planvorming samen met de NV Maatschappelijke Vastgoed en het gemeentebestuur voortvarend ter hand nemen. Bestuur en directie de Bibliotheek Deventer


Pagina 1

2

De Openbare Bibliotheek Deventer

Dit hoofdstuk geeft inzicht in de historie, de actualiteit en de toekomst van de Openbare Bibliotheek Deventer. 2.1

Het verhaal van de OB Deventer – een rijke historie De Openbare Bibliotheek Deventer werd opgericht in 1916 en vervult vanaf 1918 een belangrijke rol in de Deventer gemeenschap. De eerste “leeszaal” startte met de collecties van ’t Nut, het Rode Kruis, de Kamer van Koophandel en een kleine bijdrage van de Stads- of Athenaeumbibliotheek. De begroting voor het eerste jaar bedroeg ƒ3900,- en er werd gestart met 130 ingeschreven leden. In 1929 bestond het boekenbezit uit 15.000 banden en 1500 leden; 30 jaar later, in 1959, waren er 37.000 banden en ruim 6000 leden. Ondertussen waren er ook een bedrijfsbibliotheek (1948) en een schoolbibliotheekdienst (1949) opgericht en een filiaal geopend (1958) in de wijk Zandweerd. Aan het einde van 1959 gaf het gemeentebestuur zijn fiat voor een geheel nieuwe bibliotheek aan de Brink. Een aantal panden werd aaneengevoegd tot één bibliotheekcomplex. Een nieuwe Centrale Bibliotheek, het Huis op de Brink, verrijkte in 1964 de stad, met een grote uitleenruimte voor volwassenen, een jeugdbibliotheek, een muziekbibliotheek, een lezingenzaal en een kunstgalerij. De collectie bestond toen uit 52.700 media. De ingebruikname was een markeringspunt in de ontwikkeling van de Openbare Bibliotheek in Deventer. Met haar architectuur baanbrekend voor de bouw van bibliotheken in Nederland op dat moment.

Jaren van verdere groei volgden. In 1970 ging er een bibliobus rijden. Een tweede filiaal opende zijn deuren in de wijk Keizerslanden. In 1973 was het ledental gegroeid tot 20.000 leden. De collectie bestond uit 114.500 boeken. De Bibliotheek opende een derde filiaal in het begin van de jaren tachtig in Colmschate. Nieuwe media deden vanaf de tachtiger jaren hun intrede: audiovisuele media, de eerste homecomputer programma’s, gesproken boeken, video’s, cd’s, cd-rom’s en dvd's. Bejaardenen verzorgingstehuizen en scholen worden door de bibliobus bezocht. Er werd een dienst Boek aan Huis opgericht (1992).


Pagina 2

Eind jaren tachtig is gestart met het automatiseren van de catalogus en uitleenprocessen. Ruim 33% van de bevolking staat ingeschreven als gebruiker van de bibliotheek. In meer dan de helft van alle huishoudens beschikt men over een bibliotheekpas. Jaarlijks worden meer dan 1.000.000 media geleend. In de jaren negentig deed internet zijn intrede en werd gesta rt met geautomatiseerde vormen van zelfbediening door de gebruikers van de bibliotheek. Na de gemeentelijke herindeling zijn de bibliotheken in Diepenveen, Schalkhaar en Bathmen onderdeel van de Deventer Openbare bibliotheek geworden. De busvoorzieningen in Lettele en Okkenbroek zijn omgezet in servicepunten als onderdeel van de winkel van Fa. Roessink en het Naoberhus. Vanaf eind jaren ’80 is de bibliotheek actief op gebied van maatschappelijke publieksinformatie in de vorm van verschillende informatiepunten en spreekuren in nauwe samenwerking met tal van maa tschappelijke partners. In de wijk Keizerslanden werd gestart met de Wijkwinkel wonen, welzijn en zorg. Per 2009 is de bibliotheek verantwoordelijk voor uitrol en beheer van wijkwinkels in alle woonservicezones van de gemeente. 2.2

De bibliotheek Deventer in 2014 en de komende jaren Lange termijn doelen  50% lid bibliotheek  60% bezoekt bibliotheek of activiteit  600.000 bezoekers  100.000 Informatie-adviesvragen beantwoord  1.000.000 Uitleningen  8.000.000 Digitale raadplegingen/leveringen  365 Culturele en informatieve activiteiten  365 Educatieve activiteiten Het vergroten van de deelname op basis van lidmaatschap van 25 naar 50% vormt de - lange termijn hoofddoelstelling, waaraan de andere doel en worden gerelateerd. Deze doelstelling lijkt uiterst ambitieus. De bibliotheek heeft een lidmaatschapsbereik van 25% van de bevolking, maar wordt op dit moment al door ongeveer de helft van de bevolking op één of andere manier gebruikt. De doelstelling is gericht op het omzetten van ‘vrijblijvend’ gebruik in een geregistreerd lidmaatschap. De openbare bibliotheek Deventer wil ambitieus zijn en bijdetijdse diensten leveren die van waarde zijn voor individu en samenleving. De openbare bibliotheek doet dit vanuit een gedreven professionele organisatie die haalbare en realistische doelen wil stellen. Een organisatie die ziet dat samenwerking met partners in de stad, het bibliothekennetwerk en met participerende gebruikers noodzaak is om die ambitie waar te maken. Behouden én vernieuwen De bibliotheek Deventer kiest voor een offensieve strategie. Vanuit het behoud van bestaande gebruikers op basis van hun binding met de huidige dienstverlening, zullen nieuwe gebruikers worden geworven.


Pagina 3

De afgelopen jaren heeft de bibliotheek sterk ingezet op behoud en vernieuwing op het gebied van: -

Schatkamer Werkplaats Ontmoetingsplaats Digitale bibliotheek.

De Schatkamer Voor veel mensen is de bibliotheek een huis met boeken die je kunt lenen. De uitleenfunctie is nog steeds de belangrijke “cashcow”. Door te kiezen voor het inrichten van de bibliotheek als een aantrekkelijke winkel met een assortiment dat aansluit bij de huidige gebruikersgroepen is het gelukt het dalend gebruik te stoppen en om te bouwen naar groei. De winkelformule die op Overijssels niveau ontwikkeld is vormt de basis voor de toekomst van de bibliotheek als Schatkamer. Collecties afgestemd op een breed publiek, aantrekkelijk gepresenteerd. Via de Webcatalogus is de complete collectie Nederland beschikbaar en te bestellen. In toenemende mate zullen fysieke bronnen verva ngen worden door digitale bronnen en fysiek lenen door digitaal lenen / gebruiken.


Pagina 4

Beleefbibliotheek: werkplaats en ontmoetingsplaats Het concept van de beleefbibliotheek geeft invulling aan de bibliotheek als een plek om te verblijven en langdurig in aanraking te komen met tal van bronnen van kennis en cultuur, ook met vele andere bronnen dan de media van de schatkamer. Informatieve, educatieve en culturele activiteitenprogramma’s zorgen dat er voor jong en oud elke dag wat te doen is en men zich kan laven aan vele uitingen van kennis en cultuur. De bibliotheek doet dat in nauwe samenwerking met tal van formele en informele partners uit stad, wijk, buurt en dorp. Er zijn veel zitplaatsen waar men fysieke en digitale bronnen kan raadplegen, met goede digitale werkplekken met internetfaciliteiten. Er is volop ruimte voor lezen, kijken en luisteren en om te studeren en te werken. Er is een huiskamerbioscoop en er zijn diverse (digita le) cursus- en activiteitenruimten en media-ateliers en gamezones. De restauratieve voorzieningen zorgen voor een gastvrij onthaal en een prettig verblijf. De werkplaats richt zich met haar programma’s op het ondersteunen bij het zelfredzaam worden van tal van doelgroepen. De ontmoetingsplaats richt zich met haar programma’s op ontplooiing en zingeving. Digitale bibliotheek Het concept van de digitale bibliotheek is tweeledig. Het zorgt voor : - een groeiende collectie E-books, digitale bronnen en digitale diensten - die behalve in de bibliotheek ook via allerlei apparaten overal te raadplegen en te gebruiken zullen zijn. Waar de bibliotheek als warenhuis zich door de keuze voor strategische doelgroepen richt op een breed publiek en een geselecteerd breed aanbod, zorgt de digitale bibliotheek voor een compleet aanbod van fysieke Netwerkcollecties – de zogenaamde lange staart - zodat ook voor niche doelgroepen een specifiek aanbod beschikbaar is. Zo is en blijft de bibliotheek ‘voor iedereen’. En dat totale aanbod kan door modernisering van de website en het toepassen van nieuwe web 2.0 en 3.0 technieken steeds meer op maat en steeds meer persoonlijk gebruikt worden via MijnBibliotheek.nl. Alle bronnen van de digitale bibliotheek worden op allerlei manieren aantrekkelijk gepresenteerd en zijn raadpleegbaar via digitale etalages, touchscreens en –muren, multitouch tafels en op de vele digitale werkplekken. Zo kan de interactieve inhoud van de digitale bibliotheek weer een aantrekkelijk onderdeel worden van de beleefbibliotheek. Resultaten – op hoofdlijnen De afgelopen jaren heeft groei plaatsgevonden op het gebied van leden, uitleningen, fysieke en digitale bezoekers.


Pagina 5

2.3

De Bibliotheek Centrum: ‘Flagshipstore’ De Bibliotheek Centrum vormt de ruggengraat van het Deventer Openbaar bibliotheeknetwerk. De centrale bibliotheek is niet alleen de belangrijkste vestiging / schatkamer– maar huisvest ook de teams van Werkplaats, Ontmoetingsplaats die de specifieke programma’s voorbereiden op de kernfuncties van de bibliotheek, de facilitaire diensten en het management van de bibliotheek. De Bibliotheek Centrum is de stedelijke voorziening met regionale functies. Het is de vestiging waar tal van externe partners inwonen, mee programmeren en gebruik maken van de stedelijke faciliteiten zoals het Stadsstudiehuis, het mediacentrum en het auditorium.

2.4

de Bibliotheek Centrum: in 2020 In 2020 is de Bibliotheek Centrum het vlaggenschip waar de helft van de activiteiten en gebruik van alle vestigingen zal plaatsvinden. De collectie omvat ca. 55.000 multimedia voor een breed publiek. Deze wordt aantrekkelijk gepresenteerd – waarvan 50% frontaal. Er is een aantal bijzondere bibliotheken voor speciale doelgroepen. Bijvoorbeeld:  Een Kunstbibliotheek 3.0 in samenwerking met de community van de Deventer kunstenaars en kunstliefhebbers.  Het Kinderboekenleenmuseum in samenwerking met de StOK.  Een architectuurbibliotheek in samenwerking met Architectuurcentrum Rondeel. Excellente zelfservice en hoogwaardige logistieke afhandeling zorgen voor een optimaal beheer van de dagelijkse dienstverlening. De bibliotheek is zeven dagen in de week open. De openingstijden van de centrale bibliotheek zijn verruimd naar van ’s morgens 9.00 uur tot ’s avonds 21.00 uur. Er zijn ruim 900 zitplaatsen met hoogwaardige wifi faciliteiten en 180 internetpc’s. Er is elke dag wat te doen voor allerlei doelgroepen. Het is er bedrijvig. In de centrale bibliotheek zijn de gebruikers door het diverse en uitgebreide aanbod met allerlei verschillende dingen bezig. Er is een reeks van activiteiten in samenwerking met allerlei formele en informele organisa ties uit de stad. Het hele jaar door: van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. De helft van alle activiteitenprogramma’s die in de bibliotheek plaatsvinden worden door mensen en organisaties uit de stad georganiseerd. De bibliotheek is belangrijk voor mensen die zich willen ontwikkelen. In meer formele maar ook in informele zin. Dagelijks bezoeken onderwijsgroepen de bibliotheek om deel te nemen aan de pr ogramma’s rond taal en lezen en rond mediawijsheid. Dagelijks komen leerlingen voortgezet onderwijs en studenten hoger onderwijs individueel en samen werken in de bibliotheek. In doelgroep gerichte jeugdbibliotheken komen heel veel peuters, kleuters, kinderen en jeugdigen. Ze vormen ca. 30% van de bezoekers. Ze lenen beperkt, maar komen vooral voor de voor hen bestemde beleefbibliotheekprogramma’s en de digital e mogelijkheden die er zijn. Op zondagmiddagen brengen hele gezinnen regelmatig samen door in de bibliotheek.


Pagina 6

Het Mediacentrum 3.0 bevat radio- en tv-studio’s en de faciliteiten voor de lokale omroep die inwoont, net als de regionale omroep en mogelijk de redactie van de Stentor . Deze zijn ook beschikbaar voor andere mediapartners in de stad en de regio. Programma’s kunnen geregistreerd, gestreamd en of uitgezonden worden. Deze faciliteiten zijn niet alleen in de Bibliotheek Centrum maar ook op locatie te gebruiken. De Bibliotheek Centrum had 273.000 bezoekers in 2013. In 2020 ontvangt de Bibliotheek centrum ontvangt jaarlijks 500.000 bezoekers. Het merendeel daarvan is herhalingsbezoek. Dagelijks komen tussen de 1.000 tot 2.000 bezoekers naar de bibliotheek met een gemiddelde verblijfduur van > 1 uur. De bibliotheek is een plek waar velen rond neuzen, elkaar ontmoeten en allerlei media vinden die ze ter plekke raadplegen, bekijken, beluisteren en lezen en natuurlijk ook lenen. Met zo’n 500.000 uitleningen blijft de schatkamer in de Bibliotheek Centrum een belangrijke plek houden. Aan de ene kant is de collectie multimedialer en populairder geworden. Aan de andere kant zorgt bestellen via de website, dat voor alle gebruikers heel normaal is, voor zo’n 200.000 uitleningen uit netwerkcollecties, die via dagelijks transport ‘komen en gaan’.


Pagina 7

3

3.1

Randvoorwaarden en uitgangspunten

Algemeen Het ontwerp van bibliotheek dient te voldoen aan de vigerende Nederlandse weten regelgeving. In het bijzonder:  het bouwbesluit  het Handboek voor Toegankelijkheid (ITS-niveau)- www.allestoegankelijk.nl

3.2

Locatie Uitgangspunt voor de locatie van de nieuwe bibliotheek vormt de visie op de binnenstad. Deze visie is door Coenen en Asselbergs nogmaals verwoord en uitgewerkt in ‘Deventer: een bericht aan de stad’. Deze ambitie is door de bibliotheek onderschreven en door de gemeenteraad vastgesteld. De visie gaat uit van culturele bedrijvigheid in het gebied (cultuurloper) en een goede doorstroming van publiek in het zogenaamde achtje van het winkelgebied. De locatie van de bibliotheek sluit aan bij stromen van winkelend publiek en cultuurbezoekers. De bibliotheek is de meest bezochte publieke functie van Deventer. Voor de (gebruikers van de) bibliotheek is het daarom een eis om goed zichtbaar te zijn in het straatbeeld en als gebouw herkenbaar in de stad. Vanaf de straatzijde moet de functie van het gebouw goed afleesbaar zijn. Er is een goede bereikbaarheid per fiets, fietsparkeren kan goed geregeld worden en er is geen grote afstand naar autoparkeervoorzieningen. De locatie is via OV bereikbaar met een stopplaats van de pendelbus binnenstad. Voor een goed verblijfsklimaat dient het onderbrengen van (ondergeschikte) horeca mogelijk te zijn, incl. terrasmogelijkheid.


Pagina 8

4

Ambities op hoofdlijnen

Uit bezoeken aan diverse bibliotheken in Nederland, gesprekken, impressies en het vergaand ontwi kkelde Huis van Deventer is een ambitie en referentiebeeld geformuleerd over belangrijke thema’s van de nieuw te ontwikkelen centrale vestiging. De samenvatting van deze ambitie is in dit hoofdstuk gegeven. 4.1

Ambities voor de huisvesting Algemeen gebouw Het karakter van het gebouw moet gekenmerkt worden door zichtbaarheid. Er is een hoge mate van flexibiliteit van het gebouw als het gaat om indeelbaarheid en veranderbaa rheid, met uitzondering van de hoofdstructuur / verticale verbindingen. De functies van de bibliotheek moeten vanaf de straatzijde zichtbaar zijn. Het toepassen van glas in het gebouw moet het overzicht bevorderen en zorgt ervoor dat het gebouw van binnen licht is. Tegelijk biedt het gebouw mogelijkheden om media te kunnen presenteren met verschillende lichtniveaus en is het lichtniveau en –toetreding van dien aard dat het geen last oplevert bij het beel dschermgebruik. In verband met flexibel gebruik van het gebouw moeten de gebouwinstallaties zodanig worden ontworpen dat ten behoeve van beheer en onderhoud ervan geen overlast veroorzaakt wordt voor het functioneren van de andere onderdelen van de bibliotheek. De verbinding met de openbare ruimte gebeurt door een ruime, lichte en overzichtelijke entree. Laagdrempelig en doelmatig te gebruiken. Het gebouw moet goed bereikbaar zijn voor aan- en afvoer van materialen en media met transportbussen. Gebouwsfeer Voor een prettige sfeer en beleving en goede gebruiksmogelijkheden mogen de (publieke) ruimten van de bibliotheek niet te klein worden. De publieksruimten moeten overzicht bieden, weten waar je bent en de vloer kunnen overzien. Bij meer verdiepingen zijn er liften en roltrappen. De bibliotheek wordt ingedeeld in verschillende ruimtetypes. Elk kent zijn eigen karakter, functional iteit, presentatie en sfeer. Kleurgebruik is geen taboe en kan gedurende de gebruiksduur wisselen. De bibliotheek nodigt uit om er langdurig te verblijven. Presentatie materialen De collecties worden ruim en voor 50% frontaal gepresenteerd in combinatie met tal van displays. Digitale etalages en presentaties maken zichtbaar wat niet in huis is wat digitaal wel te raadplegen is. Steeds meer (informatieve) bronnen zijn digitaal beschikbaar en raadpleegbaar via vele aantrekkelijk geplaatste beeldschermen en multitouch screens. Er is een heldere routing die als een catwalk met displays langs diverse themacollecties en domeinen voert. Via focuspunten is zichtbaar in welk thema-


Pagina 9

gebied iemand zich bevindt. De kasten staan niet in een magazijnopstelling, zijn in het middengebied laag en aan de randen hoger. Hierdoor ontstaat een avontuurlijkere sfeer die verrast en uitnodigt om te vinden in plaats van te zoeken. Bijzondere functionaliteiten Een bijzondere plek wordt ingenomen door exclusieve domeinen voor de jeugd- en jongerendoelgroepen 0-8 jaar, 8-12 jaar en 12-16 jaar en specifiek voor peuters en kleuters . De verschillende beleefbibliotheken krijgen een specifiek karakter, en zijn uitermate multimediaal en digitaal. Er zijn diverse deels open en deels afgesloten activiteitenruimten voor diverse doelgroepen en soorten programma’s in verschillende omvang, met onder andere een flexibele theaterfunctie, moderne presentatiemogelijkheden die dient als voorleesplek, lezingenruimte of theater/auditorium. Een multimediacentrum en Stadsstudiehuis met computers en diverse soorten studieplekken is een verbijzondering in het gebouw, mogelijk in nauwe samenwerking met Saxion. Net als enkele multifunctionele ruimten dienen deze echter wel een visuele verbinding te blijven houden met de bibli otheekfunctie. Er is een kleinschalige huiskamerbioscoop en een kleine muziekoefenruimte. Adequate restauratieve voorzieningen zorgen voor de ondersteuning van een goed verblijfsklimaat. Gedacht kan worden aan een literair café en er zijn expositiemogelijkheden. Gesitueerd op een plek die ook voor niet - reguliere - bibliotheekbezoekers aantrekkelijk is. De Wijkwinkel wonen, zorg & welzijn is een shop in the shop met een eigen merkidentiteit. Tal van partners wonen bij de bibli otheek in en hebben binnen het geheel een eigen gezicht: de StOK (kinderboekenleenmuseum), DRTV (lokale omroep), RTVOost, Huis der Taal etc. 4.2

Ambities voor de bedrijfsvoering De bibliotheek heeft de ambities om de openingstijden stap voor stap fors te verruimen. De bibliotheek is aan de Stromarkt ruim open: 7 dagen per week van 9.00-21.00 uur. De dienstverlening is gebaseerd op 100% zelfservice. Er zal niet gewerkt worden met ‘traditionele balies’, maar met kleine verspreide servicebalies en met ‘wandelende’ informatie- en servicemedewerkers (WIM). Informatie- en Communicatietechnologie De ICT-component is een integraal onderdeel van het primaire proces van de bibliotheek. Zowel bij de processen rond uitlenen, als rond het raadplegen en gebruiken van digitale bronnen en programma’s. Digitalisering en ICT worden optimaal benut om een langdurige relatie op te bouwen met gebruikers. De digitale bibliotheek zorgt voor optimale en individuele ondersteuning van gebruikers zowel thuis via Internet als in de bibliotheek op de vele digitale werkplekken.


Pagina 10

5

Beschrijving te huisvesten functies

In dit hoofdstuk worden de functies omschreven die de bibliotheek Deventer nodig heeft om te kunnen functioneren en om haar ambities te realiseren. Het gaat hierbij om: 1. De catwalk 2. De bibliotheek als warenhuis / schatkamer 3. De beleefbibliotheek a. De werkplaats b. De ontmoetingsplaats 4. De digitale bibliotheek 5. Het kantoor De onderscheiden functies worden beschreven en toegelicht. De ruimtelijke consequenties van deze functies zijn opgenomen in de ruimtelijst.

5.1

De catwalk De catwalk voert de gebruiker van buiten naar binnen en binnen langs de hoofdfuncties van de nieuwe bibliotheek – de bibliotheek als warenhuis , de beleefbibliotheek, de digitale bibliotheek en de inwonende partners. De catwalk is de rode draad door het gebouw, de route die verleidt om gelopen te worden. Opeenvolgende en – in de tijd – steeds weer nieuwe en verrassende presentaties en displays leiden langs alles wat de bibliotheek en haar partners te bieden heeft. De catwalk is de verkeersruimte in het gebouw die slim ingezet wordt en de ruggengraat vormt voor de route door de bibliotheek. De catwalk heeft een aantal eigen deelfuncties. De ordening langs de catwalk wordt in belangrijke mate bepaald door het warenhuis en de onderdelen van de beleefbibliotheek. De toegang, de entree met automatische schuifdeuren tot de bibliotheek en de catwalk moet een prominente plek krijgen en van buiten goed zichtbaar zijn. Binnenkomende bezoekers moeten meteen een gevoel van welkom krijgen. De hal is een zelfstandige ruimte waarin meerdere functies met elkaar gecombineerd worden. De hal is het vertrekpunt van de catwalk met een ‘bazaar’ waar de – steeds wisselende uitnodigende - eerste displays en presentaties te zien zijn.


Pagina 11

Door middel van kleurgebruik en meubilair wordt deze ruimte aantrekkelijk (en flexibel) ingericht. In dit gebied is de receptie waar bezoekers met hun eerste vraag terecht kunnen. Het karakter van de hal is dat van short stay. Het is met nadruk de bedoeling om een hoge doorloop te genereren. In de nabijheid van de hal bevindt zich het Biebcafé – dat ook de receptiefunctie vervult - en de bibliotheekwinkel van de St. Vrienden. Hier is een ruim assortiment materialen en gadgets rond lezen, kijken en luisteren en met de mogelijkheid om periodiek afgeschreven materialen te kopen. Voor passanten is het mogelijk op of aan de gevel informatie van de bibliotheek te zien. Zo kan bijvoorbeeld een voorbijganger zien welke activiteit er bijna gaat starten, welke tentoonstellin g er in de bibliotheek is en wat de nieuwste aanwinsten zijn. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van digitale etalages / videowalls op basis van narrowcasting. Voor bezoekers is een garderobe beschikbaar met bagagekluisjes in de nabijheid van publiekstoiletten. Bij meer verdiepingen vormen roltrappen en liften onderdeel van de catwalk. Ze zijn een geïntegreerd onderdeel van de basisrouting door het gebouw en langs de functies van de bibliotheek. 5.2

Het warenhuis / de schatkamer Het warenhuis is het concept voor de vernieuwing van de traditionele uitleenbibliotheek. Kern van de ontwikkeling van de bibliotheek als warenhuis is gelegen in de keuze voor een drietal strategische doelgroepen waarop de centrale bibliotheek wordt ingericht. Dat geldt voor elke vestiging. Voor de centrale bibliotheek zijn de strategische doelgroepen*:  Dynamische gezinnen  Jonge stedelingen  Cultuurgenieters.

De keuze voor de prioriteiten in de collecties, de wijze van indelen en presenteren en displayen wordt gebaseerd op deze doelgroepen. Ook wordt gezorgd voor een aansluiting met de beleefbibliotheek en de digitale bibliotheek. De indeling van de collecties voor deze doelgroepen bepaalt in belangrijke mate de hoofdordening van bibliotheek in werelden. In de bibliotheek als warenhuis wordt een aantal deelfuncties onderscheiden. * Bron: De klant is koningin, klantsegmentatiemodel openbare bibliotheken.

5.2.1

Innamepunt Het innamepunt ligt niet direct bij de ingang maar is wel zichtbaar bij binnenkomst. Het is gesitueerd op de plek op de catwalk waar men daadwerkelijk met de routing door de bibliotheek kan beginnen .


Pagina 12

Wie materialen ingeleverd heeft en weer weg wil gaan, komt in ieder geval langs een aantal displays en een uitleenpunt. Voor de logistieke afhandeling en de beveiliging werkt de bibliotheek met RFID-techniek. De logistieke systemen voor inname, uitgifte, transport en het beveiligings - /antidiefstalsysteem zijn gekoppeld aan het bibliotheekautomatiseringssysteem. Het innamepunt bestaat uit 2 of 3 inleverbrievenbussen met beeldschermen in een servicewand. Hier kan tijdens openingstijden bibliotheekmateriaal ingeleverd worden. 5.2.2

Sorteercentrum / Logistiek centrum / beveiliging Sorteercentrum Achter de servicewand is een sorteerruimte met apparatuur waarmee de materialen gesorteerd worden om naar de juiste plek te gaan in de publieksruimten. Aan de sorteerapparatuur is een transportsysteem gekoppeld waarmee de teruggebrachte media getransporteerd worden naar de collecti egebieden waar ze in de kast geplaatst worden, indien nodig ook naar verdiepingen. De media worden door het transportsysteem afgeleverd op een voor het publiek bereikbare kast/plank. Logistieke centrum Het logistieke centrum is het knooppunt voor transport tussen het Deventer bibliothekennetwerk en het Overijssels bibliothekennetwerk. Het is ook de plek waar nieuw ontvangen materialen worden verwerkt en de verzendingen voor naar de vestigingen klaargemaakt worden. Gebruikers van de bibliotheek hebben de mogelijkheid om via de online catalogus materialen te bestellen uit de Deventer vestigingen en alle Overijsselse bibliotheken. De materialen worden bezorgd in een vestiging naar keuze. Ook kunnen bij elke Deventer vestiging de materialen ingeleverd worden. Steeds meer klanten maken gebruik van deze dienst wat leidt tot een toenemende grootschalige stroom van media tussen alle vestigingen. De systemen en de logistieke ruimte moeten zodanig toegerust worden dat ze deze stroom adequaat kunnen verwerken. Transport vindt 3 tot 5 maal per week plaats met busjes van de RBG (vestigingen, provinciaal knooppunt) en fietsen van de Fietskoerier (scholen en woonzorgcentra) Bij elkaar moet ruimte zijn voor:  De sorteerapparatuur  ca. 10 boekenkarren  enkele sorteertafels  opstelruimte voor te verzenden kratten (50 stuks) met materialen  opstelruimte voor ontvangen materialen (20 stuks)  opslag voor niet gebruikte kratten en karren (40 stuks)  vier personeelsstations voor het verwerken van materialen, reserveringen, etc. Uitleen- en servicepunten


Pagina 13

Een uitleenpunt bestaat uit zelfbedieningsapparatuur voor uitlenen en een servicepunt voor betalen, printen en kopiëren en een pc om eigen gegevens te raadplegen. Het uitlenen van media gebeurt door middel van zelfbedieningsapparatuur met RFI D technologie. Er wordt op een strategische plek op de catwalk per verdieping een uitleen- en servicepunt geplaatst, waar vragen rond uitleen en lidmaatschap gesteld kunnen worden en ondersteuning geboden wordt bij selfservicehandeling rond inschrijven, reserveren en aanvragen, uitleen en inname, betalen, printen en kopiëren etc. In de nabijheid van de hal kunnen leners zelfstandig hun gereserveerde materialen ophalen. Beveiligde zones Alle media – en zo nodig ook apparatuur – is met rfid tags beveiligd om het ongeautoriseerd meenemen van materiaal tegen te gaan. Beveiliging gebeurt door middel van veiligheidspoortjes . In ieder geval zijn er poortjes bij de uitgang. Er kunnen meerdere zones gecreëerd worden indien nodig. 5.2.3

De collecties van het warenhuis Het warenhuis wordt gebruikt voor het onderbrengen van de collecties voor een breed publiek op basis van de strategische doelgroepen. De collectiegebieden worden naar aan doelgroepen gekoppelde assortimentsgebieden / werelden ingedeeld, waarbij voor de jeugd naar leeftijdsgroepen 0-8, 8-12 en 12-16 wordt ingedeeld. De bibliotheek beschikt over een multimedia le collectie. Deze bestaat uit 80.000 media, fictie, nonfictie en tijdschriften waarvan 20-40% is uitgeleend. Van de collectie wordt 50% frontaal geplaatst en gedisplayed. Een deel van de collectie wordt gepresenteerd in doelgroepbibliotheken: dit zijn bijzondere biblioth eken voor specifieke doelgroepen. Deze hebben een eigen gezicht en uitstraling: ‘shop in the shop’. Genoemd worden: oude kinderboeken (StOK – Kinderboekenleenmuseum), architectuur, kunst en Poëzie en literatuur, maar ook bijzondere afdelingen gekoppeld aan ‘de Werkplaats’ zoals Lees en Schrijf / Taalpunt. Het warenhuis wordt ingedeeld in werelden en doelgroepbibliotheken. Hieronder is een algemene omschrijving van een deelbibliotheek / collectie-eiland opgenomen. Vervolgens worden de speci fieke eisen per deelbibliotheek benoemd. Werelden / collectie-eilanden In een ‘wereld’ worden alle verschillende media per onderwerp geïntegreerd geplaatst en uiterst aantrekkelijk gepresenteerd. Er is sprake een specifieke aankleding en presenta tie met een eigen sfeer. Via focuspunten wordt op de catwalk zichtbaar bij welke wereld iemand zich bevindt. Op de catwalk zijn actuele displays uit de wereld te vinden. Een wereld is overzichtelijk en vooral via beelden bewegwijzerd.


Pagina 14

Er wordt vanuit lagere kasten in het gebied gewerkt naar hogere kasten naar de rand van het gebied. Binnen de thema bibliotheek wordt 50% frontaal gepresenteerd. Er is een koppeling / integraties met onderdelen van de doelgroepbibliotheken, de beleefbibliotheek en de digitale bibliotheek. Ordening Het warenhuis wordt in 9 themabibliotheken opgedeeld – die ieder 5.000 -8.000 fysieke media – multimediaal, zowel fictie als non fictie, bevatten. In ieder geval zijn er afzonderlijke eilanden voor 0- 8 jaar, 8-12 jaar en 12-16 jaar. De jeugd- en jongerenbibliotheken kenmerken zich door een uiters t multimediale en digitale uitstraling. Deze lijken in de verste verte niet meer op de (jeugd)bibliotheek zoals we deze nu kennen. Daarnaast zijn er zes doelgroepbibliotheken waarin verschillende media doelgroepgericht bijeen zijn gebracht en aantrekkeli jk gepresenteerd worden. Deze themabibliotheken worden deels samengesteld uit de huidige collecties fictie, non-fictie, muziek en film, en deels uit ‘externe’ collecties. Tussen de werelden dient ruimte opgenomen te worden voor het lezen, luisteren van muziek of het kijken van een dvd. Dit kan in uitvoering per wereld verschillend zijn. De ene keer klassieke leestafels, dan weer een loungebank of bijvoorbeeld een hightech karakter waar uitgezochte muziek en dvd’s gespeeld kunnen worden. Collectie tijdschriften De tijdschriftencollectie wordt in belangrijke mate ondergebracht bij het leescafé en voor het overige geïntegreerd in de themabibliotheken en servicebibliotheken.

5.2.4

Servicedesks / wandelende informatiemedewerkers Door het hele warenhuis heen zijn 4 servicedesks / infoterminals opgenomen. Dit zijn sta-balies waar medewerkers onder andere met klanten naar toe kunnen gaan om informatie te zoeken, waar med ewerkers en klanten de collectie kunnen raadplegen. Deze balies zijn onbemand, want de medewerker s van de bibliotheek lopen rond in de bibliotheek. Aansluitend op de servicedesk maken medewerkers gebruik van de (open) spreekkamers voor het afhandelen van langdurigere vragen, of vragen die meer privacy nodig hebben.

5.3

De beleefbibliotheek De beleefbibliotheek bevat alle deelfuncties die te maken hebben met de werkplaats en de ontmoetingsplaats functies van de bibliotheek: verblijfsactiviteiten. Lezen, kijken, luisteren, ontmoeten, studeren en werken worden gecombineerd met een goede verblijfsaccommodatie met goede restauratieve voorzieningen. Er is ruimte voor de diverse activiteitenprogramma’s in verschillende sferen en omvang.


Pagina 15

De beleefbibliotheek onderscheidt een aantal deelfuncties. 5.3.1

Zitplaatsen Belangrijke basis voor de beleefbibliotheek is de verblijffunctie in de vorm van zitplaatsen voor kijken, lezen, luisteren, studeren en ontmoeten. Er zijn minimaal 400 zitplaatsen beschikbaar in de open vrij e ruimte – los van zitplaatsen in specifieke activiteitenruimte. De zitplaatsen kunnen onderverdeeld worden in verschillende sferen: van werken tot loungen. Hiervan zijn 180 zitplaatsen gekoppeld aan ’pc’s / internet werkplekken. De overi ge zitplaatsen zijn gekoppeld aan andere deelfuncties. Door de hele bibliotheek kunnen bezoekers hun eigen laptop en andere mobiele devices aansluiten – wireless toegang tot het bibliotheeknetwerk en internet.

5.3.2

Biebcafé Het Biebcafé biedt in de basis plaats aan 70 personen. In het café worden de dagelijkse kranten en de populaire publieksbladen aangeboden. Het Biebcafé is de basis van gastvrije openstelling van de bibliotheek, ligt in de nabijheid van de entree en bazaar en vervult de receptiefunctie. Het Biebcafé faciliteert de activiteitenprogramma’s. Het Biebcafé richt zich op bibliotheekbezoekers, maar ook op medewerkers die hier derden willen ontvangen en in informele sfeer willen overleggen. Het is een Café met een eigen identiteit, nu Koek en Boek geheten, als deelmerk van de bibliotheek. Het serviceniveau van de restauratieve voorziening is dat van een Grand Café annex lunchrestaurant (beperkte kaart/lunchkaart). Openingstijden zijn minimaal gelijk aan de die van de bibliotheek van 9.00 uur tot 21.00 uur. Het café heeft eigen sanitair. Het café faciliteert ook de interne koffievoorziening. Er zijn hier volop digitale faciliteiten beschikbaar, zoals meerdere flatscreens (narrowcasting), pc’s en de mogelijkheid om met de laptop te werken (draadloos internet en stopcontacten).

5.3.3

Activiteitenruimten De kern van de beleefbibliotheek wordt gevormd door activiteitenruimten voor de activiteitenprogramma’s met tal van formele en informele partners uit de stad. Er is elke dag wat te doen voor jong en oud. Er worden schoolklassen ontvangen met tal van programma’s, er zijn lezingen en themabi jeenkomsten, groepen uit de stad kunnen er overlegruimte benutten, er kan in groepen of individueel gewerkt en gestudeerd worden. Zo maken leeskringen en het dichterscafé straks gebruik van de bibliotheek, vormt de bibliotheek de thuisbasis voor bijv. het Rondeel en de Vereniging Beeldend Kunstenaars Deventer VBK, komt de Alliance Française maandelijks een Franse film kijken in huiskamerbioscoop de kleine Keizerin en organiseert het COC grotere publieksactiviteiten in de bibliotheek. Het auditorium en het Stadsstudiehuis bieden mogelijkheden voor intensieve samenwerking met


Pagina 16

Hogeschool Saxion. Het Mediacentrum biedt alle radio en tv faciliteiten om mediapartners te faciliteren, maar ook om de activiteiten op te nemen, te streamen en uit te zenden. Ruimte voor activiteiten Ontmoetingsplaats en Werkplaats Er vinden 20 keer per jaar grotere activiteiten plaats waarbij tussen de 80-100 en maximaal 300-500 bezoekers zullen worden ontvangen. Er zijn programma’s waarbij meer ruimten in het gebouw tegelijk worden gebruikt voor de grote activiteiten(programma’s) zoals het vertelfestival en het Huis van zwarte piet. Er zijn activiteiten in een afzonderlijke ruimte deels in open verbindingen met de publieksruimte, deels afgesloten. In de hal en het Biebcafé zijn eenvoudige / flexibele podiumfaciliteiten, faciliteiten voor geluid en (theater)licht en voor presentaties, zoals beamers en schermen. Er is ruimte voor opslag van stoelen. Het Mediacentrum omvat een tweetal radiostudio’s en een tv regieruimte gesitueerd in de nabijheid van activiteitenruimten en in ieder geval bij het auditorium. Het auditorium is de grote activiteitenruimte annex radio en tv studio met goede faciliteiten. Het auditorium is flexibel te gebruiken in diverse zaal opstellingen en als tv studio. Naast de grotere activiteiten vinden dagelijks een of meer kleinschalige activiteiten plaats: groeps - en werkbezoeken uit het primair en voortgezet onderwijs, werksessies, cursussen, culturele, maatschappelijke, educatieve activiteiten, uitvoeringen van muziek, openingen etc. Voor deze kleinschalige activiteiten beschikt de bibliotheek over een drietal aparte activiteitenruimten die in voorkomende gevallen geschakeld kunnen worden, en over een tweetal open activiteitenrui mten gesitueerd in combinatie met het warenhuis waarvan één in een van de jeugdbibliotheken . De aparte ruimten kunnen deels gecombineerd worden met de vergaderruimten in het kantoordeel. Voor deze verschillende functies dient de inrichting van de activiteitenruimten aanpasbaar te zijn, zodat de ruimte bij gebruik door kleinere groepen van 15 tot 30 aantrekkelijk is. Flexibel meubilair (wanden, podium, kasten, etc.) moet het mogelijk maken om deze ruimte snel in te richten. In de ruimte moet het mogelijk zijn om diverse multimediale activiteiten te ontplooien. Aansluiting voor beamers, netwerken en internet, belichting, geluidsinstallaties, etc . zijn een voorwaarde. Van nature heeft deze ruimte een warme uitstraling (door bijvoorbeeld natuurlijke materialen) die overeenkomt met de sfeer van de bibliotheek, zodat de associatie tussen beide onderdelen wordt gemaakt. Deze ruimte kent afwijkende bedrijfstijden. Dit betekent dat dit eenvoudig toegankelijk moet zijn vanaf de entree en dat deze ruimte samen met enkele ondersteunende ruimten (opslag, sanitair, garderobe, kleedruimte) autonoom kan functioneren. Facilitaire ondersteuning vanuit het Biebcafé moet mogelijk zijn. De kleine Keizerin is een kleinschalige Huiskamerbioscoop waar op basis van een beamer films op verzoek door kleine groepen (16 – 24 personen) bekeken kunnen worden. Er wordt beperkt gepro-


Pagina 17

grammeerd in relatie tot eigen activiteiten programma’s of programma’s die aansluiten bij activiteiten in de stad. Er is een expositieruimte waar informatieve tentoonstellingen en presentaties van projecten van instellingen en organisaties uit Deventer kunnen plaatsvinden. O ok kunnen exposities uit de hoek van de (amateur)kunst plaatsvinden. Steeds worden koppelingen gemaakt met de fysieke en digitale collecties. De ruimte sluit daarom aan bij de doelgroepbibliotheken. De voorzieningen in de tentoonstellingsruimte moeten het mogelijk maken om wisselende exposities te houden. Belichting, wanden, railsystemen, vitrines en display moeten verrijdbaar en/of aanpasbaar zijn. De ruimte zelf mag een sfeer hebben. De tentoonstellingsruimte moet bij bijzondere gelegenheden in gezamenlijkheid met de algemene ruimten en het biebcafé te gebruiken zijn. Bijvoorbeeld bij openingen, evenementen of recepties. Het media atelier annex digitale cursusruimte van de bibliotheek wordt over het algemeen gebruikt voor het geven van cursussen (maximaal 30 personen) en workshops en instructies op meer individuele basis rond mediawijsheidprogramma’s. De digitale cursusruimte is beschikbaar voor de bibli otheekprogramma’s, samenwerkende instellingen of externe huurders . Het media atelier (15 personen) is een meer open deel, terwijl het cursusdeel (15 personen) afsluitbaar is en tot hele dagen en avonden door één groep gebruikt kan worden. Separaat gebruik buiten de reguliere openingstijden is mogelijk en bij gelijktijdig gebruik mag het centrum het bibliotheekproces niet storen. Een goede route tussen entree en voorzieningen als sanitair, opslag, garderobe en een leescafé is vereist. De ruimte is voorzien van goede ICT-voorzieningen: digitale werkplekken, presentatie- en instructieapparatuur. Een belangrijk onderdeel van de nieuwe bibliotheek vormt het Stadsstudiehuis. Er zijn in het hele gebouw zitplaatsen waar men ook kan studeren. Er wordt een geclusterde voorzi ening opgenomen voor geconcentreerd studeren en werken. Het Stadsstudiehuis is voor een algemeen publiek en scholieren beschikbaar, maar vooral ingericht om grote groepen studenten Saxion een aantrekkelijke en inspirerende studie en werkomgeving in het centrum van de stad te bieden met hoogwaardige faciliteiten om zowel individueel als in groepen te werken. Er is een open ruimte, er zijn studiecabines en er is een meer besloten stilte gebied om te studeren. Het Stadsstudiehuis ligt in de nabijheid van vergader- en activiteitenruimten die in combinatie gebruikt kunnen worden. 5.4

De digitale bibliotheek De digitale bibliotheek is niet zichtbaar en vraagt bij wijze van spreken geen eigen ruimte. Door een hoogwaardig wifi netwerk heeft iedereen op alle werkplekken door de hele bibliotheek toegang tot de rijke bronnen van de bibliotheek, de digitale faciliteiten en internet. Daarnaast zijn er werkplekken met pc’s. Er is een groeiende digitale collectie aangevuld met vele digitale diensten – deze worden in de bibliotheek gebruikt en dat is zichtbaar op de digitale raadpleegplekken. Ze worden actief getoond op de beeldschermen en touchscreens . Op digitale etalages worden vele bronnen attractief gepresenteerd.


Pagina 18

5.5 5.5.1

De kantoren Werkruimten Bibliotheek en DRTV Ten behoeve van het personeel in functies die ‘bureauwerk’ verrichten, worden open en gesloten werkplekken opgenomen. In verband met parttimers, duobanen, et cetera kunnen werkplekken worden gedeeld in een flexconcept. Daarnaast worden ruimten opgenomen voor geconcentreerd werk en overleg. De werkomgeving is ruim en heeft een licht karakter. De indeling van de kantoorruimten wordt tijdens het ontwerpproces bepaald. Er is een aparte werkruimte voor de lokale omroep DRTV.

5.5.2

Expeditie en opslag De ondersteunende ruimte ten behoeve van expeditie en opslag wordt gebruikt voor ontvangst en behandeling van goederen. De expeditieruimte is bereikbaar voor transportauto’s . De expeditieruimte biedt de mogelijkheid om goederen / voorwerpen droog over te krijgen. De expeditieruimte heeft een directe verbinding met de sorteerruimte. Een goede logistieke verbi nding – extern en intern (ook verticaal) is essentieel.

5.5.3

Boeken- Magazijn Ten behoeve van de opslag van materialen, tentoonstellingsmaterialen en de nieuwe of seizoensgebonden collecties is een magazijn dat goed toegankelijk en bereikbaar is met diverse transportmidd elen, w.o. palletwagens. Er is magazijnruimte voor de collectie van de StOK – het Kinderboekenleenmuseum. Er is ook ruimte voor tijdelijke opslag afgeschreven media en materialen.

5.5.4

Overige kantoorruimte / ondersteunende ruimte In de nabijheid van / als onderdeel van het kantoor komen nog enkele ondersteunende ruimten:  2 spreekkamers / vergaderruimten voor 6 personen;  2 vergaderruimten 16 personen die gekoppeld kunnen worden tot een grote vergaderruimte. De grote vergaderruimte kan ook als activiteitenruimte gebruikt worden.  Voor de medewerkers die per fiets komen is een kleedruimte met douche. Deze kan in voorkomende gevallen als kleedruimte bij activiteiten gebruikt worden.  Er is een loungeruimte gecombineerd met een woonkeuken / pantry.  Ruimte voor statisch archief en kantoorvoorraden.

5.5.5

Serverruimte Voor de bibliotheek en DRTV wordt een serverruimte opgenomen. Deze dient centraal in het gebouw opgenomen te worden.


Pagina 19

5.5.6

Sanitair Ten behoeve van het publieke gebied en het biebcafé, wordt verspreid in het gebouw sanitair opgenomen. Bijvoorbeeld op elke (publieks)verdieping en meer capaciteit bij het biebcafé en het auditorium waar grotere activiteiten geprogrammeerd worden. Sanitair voor personeel is separaat geprogrammeerd.

5.5.7

Techniek Voor algemene gebouwtechniek (ketelhuis / luchtbehandelingskasten etc.) dient een integraal concept ontwikkeld te worden. De klimaatbeheersing van het gebouw dient in delen te kunnen geschieden , zodat functies onafhankelijk van elkaar kunnen functioneren, zoals kantoor, activiteiten ruimte, biebcafé en publieksruimte.

5.5.8

Fietsenstalling Ten behoeve van personeel wordt een uitpandige stalling opgenomen voor 40 fietsen: moderne fietsen en bijzondere voertuigen zoals bijv. de pendelbrommer tbv rolstoelvervoer en een driewieler gehandicaptenfiets.


Pagina 20

6

Ruimtelijke eisen

In de ruimtelijst wordt onderscheid gemaakt tussen de diverse functies van het bibliotheekgebouw. 6.1 6.1.1

Oppervlakte eisen Oppervlaktedefinitie Het bepalen van de ruimtebehoefte wordt gedaan door middel van het programmeren van functi oneel nuttig oppervlak (fno). De vertaalslag van fno naar verhuurbaar oppervlak (vvo) en naar bruto vloeroppervlak (bvo) wordt in dit programma van eisen niet gemaakt in verband met de bestaande bouw van La Fontana en de bestaande kelder. In de ontwerpfase moet de optimalisatie tussen het fno en bvo worden onderzocht.

(hor.& vert)verkeersrui mt e Installati eopp erv l akt e Niet-stat is ch e delen Statisch e bouwdel en

6.1.2

= gangen, (rol)trappen, liften, vestibules = leidingschachten, meterkasten, kanalen, luchtbehandelingruimten, etc. = verplaatsbare wanden en afscheidingen = oppervlakte voor draagconstructies, dragende binnenwanden en gevels Vrije hoogte Over het algemeen is de minimale vrije hoogte 3,2 meter. Uitzonderingen hierop zijn: werkruimten en sanitair: minimaal 2,7 meter de entree/begane grond: minimaal 4,0 meter de activiteitenruimte: bij voorkeur minimale hoogte van 4 meter. De minimale vrije hoogte van de ruimten is onderdeel van de ruimtelijst in de bijlagen.

6.1.3

Samenvatting totale ruimtebehoefte In Tabel 1. Samenvatting ruimtebehoefte geeft een samenvatting van de ruimtebehoefte. De uitgebreide ruimtelijst is opgenomen in bijlage 2. Tabel 1. Samenvatting ruimtebehoefte

Functie Entree De Beleefbibliotheek Het Warenhuis Kantoorruimten Ondersteunende ruimten Totaal

55 m2 984 m2 1.508 m2 764 m2 189 m2 3.500 m2


Pagina 21

6.2

Ruimtelijke structuur De ruimtelijke structuur van de nieuwe bibliotheek is overzichtelij k en open. Dat wil zeggen dat er in de ruimten de stramienstructuur van de dragende elementen, zoals ko lommen en wanden, zodanig wordt gekozen dat de indeelbaarheid van die ruimten maximaal is. Dit betekent dat de keuze van deze stramienstructuur sterk afhankelijk zal zijn van de gewenste indelingsmogelijkheden van de diverse functionaliteiten als Warenhuis en de Beleefbibliotheek. Het gebouw kenmerkt zich ook door heldere zichtlijnen die, zowel horizontaal als verticaal, doorzic hten bieden om het gebouw op meer dan één niveau waar te nemen en te beleven. De bezoeker moet op vrij eenvoudige wijze zijn weg door het gebouw kunnen vinden. Dit wordt mede gerealiseerd door een heldere situering van de verticale stijgpunten (trappen, liften en roltrappen ). De inpassing van La Fontana in dit geheel vereist bijzondere aandacht voor wat betreft de toewijzing van de functies in het pand.

6.3

Veiligheidszonering Het gebouw kent per definitie een openbaar karakter, zowel in verschijning als in openingstijden. Daarnaast is er het werkgebied met de kantoren, expeditie, opslag, etc. Dit zijn ruimten die alleen toegankelijk zijn indien men hiervoor geautoriseerd is. Toepassing van een elektronisch controle systeem ligt voor de hand.

6.4

Relaties De relaties op ruimtelijk niveau zijn op hoofdlijnen uitgewerkt en worden in de vervolgfase van het project verder uitgewerkt.

6.4.1

Extern De zichtbaarheid van de bibliotheek in de openbare ruimte wordt gekenmerkt door de zichtbare aanwezigheid van de bibliotheek aan de openbare weg. Dat wil zeggen dat het publieke functioneren van de bibliotheek vanaf de openbare weg duidelijk waarneembaar is. De entree dient zodanig te worden ontworpen en gesitueerd dat elke willekeurige bezoeker zich uitgenodigd voelt om de bibli otheek te bezoeken. De toegang voor het publiek en personeel dienen te worden gescheiden en moeten zodanig worden gesitueerd dat zij niet in elkaars blikveld liggen. De toegang voor bezoekers buiten de openingstijden voor het publiek moet vanaf de openbare weg eenvoudig te bereiken zijn. De toegang voor personeel en de laatste categorie bezoekers mogen worden gecombineerd. De toegang moet voldoen aan de eisen ten aanzien van sociale veiligheid. In de nabijheid van de ingang voor het personeel is ook de fietsenstalling bereikbaar. De expeditie ligt direct aan de gevel en buiten het blikveld van de entree voor het publiek.

6.4.2

Intern In hoofdstuk 6 is op hoofdlijnen de samenhang en relatie tussen de diverse


Pagina 22

onderdelen van het ruimtelijk programma aangegeven. De entree, de beleefbibliotheek en het warenhuis vormen de frontoffice en dus het publieke deel van de bibliotheek. Deze vormen een geheel dat een grote mate van flexibiliteit vereist ten aanzien van de indelingsmogelijkheden. Deze functies zijn over meer dan één bouwlaa g in het gebouw gesitueerd. Naast een goede fysieke relatie is ook de visuele relaties tussen die onderdelen van essentieel belang voor het goed functioneren van de bibliotheek. Na de passage van de ingang belandt de bezoeker van de bibliotheek in het Entreegebied / de bazaar. Aangrenzend aan dit gebied is het Literair Grand Café met buiten terras gesitueerd. In het Entreegebied start het Warenhuis c.a. deze ontwikkelt zich verder op de verdiepingen. De kantoren en ondersteunende diensten vormen de backoffice van de bibliotheek. Hun onderlinge relaties zijn functioneel en worden in een later stadium uitgewerkt.


Pagina 23

7

Technische eisen

Voor de specifieke ruimten van de bibliotheek is een overzicht opgesteld van de technische eisen. Verder zijn uiteraard de laatste vigerende wettelijke eisen, voorschriften en richtlijnen van toepassing. 7.1

Algemene technische eis voor de bibliotheek De bibliotheek dient integraal toegankelijk te zijn, zodat zij ITS-gecertificeerd wordt en het internati onaal symbool voor toegankelijkheid mag voeren.

7.2

Technische eisen per ruimte In de bijlage is een lijst opgenomen met specifieke technische eisen voor de ruimten in de bibliotheek. In de lijst staan eisen per onderdeel. Indien voor de ruimten die binnen dit on derdeel vallen geen eisen staan opgeschreven gelden de eisen die achter de naam van het onderdeel staan.


Pagina 24

Bijlagen


Pagina 1

Oppervlaktedefinities De bij de oppervlakteberekening gehanteerde begrippen zijn conform NEN 2580, Oppervlakten en inhouden van gebouwen. In bijgevoegde figuur hebben wij deze begrippen visueel weergegeven. Hierna lichten wij deze toe. Functioneel nuttige vloeroppervlakte De functioneel nuttige vloeroppervlakte is de oppervlakte die voor de functie van de ruimte noodzak elijk is. Indelingsverlies Het indelingsverlies is de oppervlakte die door het ontwerp extra toegevoegd wordt aan de functi oneel nuttige vloeroppervlakte. Nuttige vloeroppervlakte De nuttige vloeroppervlakte is de oppervlakte van de ruimten die een directe relatie hebben tot het gebruiksdoel van het gebouw of daartoe een onmisbare bijdrage leveren. Verkeersoppervlakte Met verkeersoppervlakte wordt de vloeroppervlakte aangeduid die voor de ontsluiting of de verkeersafwikkeling van het gebouw dient. De verkeersoppervlakte is te splitsen in: - verticaal verkeersoppervlakte: de ruimte die dient voor de verkeersafwikkeling tussen bouwlagen van een gebouw, zoals trappenhuizen, hellingbanen, liftschachten en roltrappen - horizontaal verkeersoppervlakte: de ruimte die dient voor de horizontale verkeersafwikkeling tussen de geprogrammeerde ruimten. Installatieoppervlakte De installatieoppervlakte is de vloeroppervlakte die nodig is voor het onderbrengen en bedienen van de technische installaties die noodzakelijk zijn voor het functioneren van het gebouw. (Hieronder vallen dus niet de theatertechnische installaties.) Netto vloeroppervlakte De netto vloeroppervlakte is de som van: - de nuttige vloeroppervlakte - de verkeersoppervlakte - de installatieoppervlakte.


Pagina 2

Constructieoppervlakte Oppervlakte die nodig is voor de constructie van het gebouw. Bruto vloeroppervlakte De bruto vloeroppervlakte is de som van de tarra -oppervlakte, de netto vloeroppervlakte en de oppervlakten van ruimten of delen van ruimten lager dan 1,5 meter.


Pagina 3

Ruimtelijst

1

Hal met tochtsluis Receptie en inschrijfbalie Winkel vrienden

20 20 15

DE BELEEFBIBLIOTHEEK

2.1

Zitplaatsen 1 PC-gebonden (180) 2 Gesloten spreekkamers (2x)

180 12

X

180 4 192

Bieb 1 2 3 4 5

Café Zitplaatsen (70) Leestafels tijdschriften/kranten Collectie tijdschriften Bar/uitgifte Keuken incl opslag/koel

Auditorium/Activiteitenruimte/Studio's 1 Vrije ruimten, podium, zitruimte c.a. b kl. Regie Tv c radio studio d publieksvloer/studio e regieruimte Tv 2 opslag bij vrije ruimte 3 kl. Studio Tv 4 kl. Radiostudio (incl. pantry)

140

70

40 10 40

2 4

Expositieruimte 1 Tentoonstellingsruimte

2 15 100 6

8 20 15

Multimedia centrum 1 Media-atelier (15) 2 Cursusruimte (15)

25

Stad 1 2 3 4 5 6 7 8

studiehuis Studiekabine ( 1 pers) Studiekabine ( 2 pers) Studiekabine ( 3 pers) Studiekabine ( 4 pers) Studiekabine ( 5 pers) Studie werkplekken (ca 35) Apparatuur (printer, kopier, etc) Garderobekastjes

16

40

X X

X

X

X

X

X

40

30 30

X

15 15

3 6 9 12 15 70 12 10

1 2 3 4 5 35

137


X X

60 2.7

X X

20 10

40 2.6

X X

5 252

25 2.5

X X X

X

300 Huiskamerbioscoop de kleine Keizerin 1 Zaal (16)

X X

230

2.4

toegankelijk voor publiek X X X

2 5 55

2

2.3

La Fontana

ENTREE 1 2 3

2.2

nieuwbouw

bezettingsgraad personen

totaal

ruimtebehoefte

Netto ruimtebehoefte in m2

X X X X X X X X X

Pagina 4

3

HET WARENHUIS

3.1

Publieksruimten algemeen 1 Inname/brievenbussen (3st) 2 Sorteer-/logistiekcentrum

6 40

X 2 46

3.2

Servicedesks/Wimmers Infoterminals (4x) Open spreekplekken (2x)

12 8

X 4 4

X X

20 3.3

Bazaar 1 7 werelden 2 Informatiepresentatie 3 Informatieterminals 4 Touchtable

X

100 40 16 10

X X X X 166

3.4

X

Collectie/gebieden/werelden kids 0 - 8 Multifunctionele ruimte: voorleeskamer Speelruimte Zitplaatsen (10)

140

X

Jeugd 8 - 12 Leestafel (8 personen) Speelruimte Multifunctionele ruimte: lounge/lezingen Zitplaatsen (10)

157

X

Jong 12 + Spelletjestafel (8 personen) Zitplaatsen (10)

44

250

X

Beeld en geluid Zitplaatsen (20)

352

X

Literatuur & Cultuur Zitplaatsen (20)

256

X

Liefde & Leven Zitplaatsen (20)

136

X

Spannend & Actief Zitplaatsen (20)

141

X

50

X

Speciaalzaken Wijkwinkel StOK Architectuur

variabel 1276


X

Pagina 5

4

KANTOORRUIMTEN

4.1

Werkruimten Werkplekken 1 Werkplekken algemeen 2 Opslag bij werkruimten 3 Kopieer en printfaciliteit 4 Werkplekken hoofden 5 Algemeen secretariaat/planner 6 Directie werkplek 7 Directie- en personeelsarchief 8 Archief ondernemingsraad

305 24 12 45 30 24 20 5

40

3 3 1

465 Vergaderruimten 9 Vergaderruimte (2 X 6 pers.) 10 Vergaderruimte (1 X 16 pers.) 11 Loungeruimte met pantry

36 40 20

Overige kantoorruimte 1 Postkamer en kopieerruimte 2 ICT werkplaats 3 Opslag AV-middelen camera's e.d. 4 Opslag kantoor en overige materialen 5 Personeel sanitair 6 EHBO/BHV 7 Personeel douche 8 Statisch archief 9 Garderobekasten

15 15 20 20 12 8 8 20 10

Drtv 1 2 3 4 5 6

Kantoor Redactie Montage 1 Montage 2 Voice over Digitaliseren

75

ONDERSTEUNENDE RUIMTEN

5.1

Expeditie en beheer 1 Expeditie en opslag 2 Werkruimte huismeester

X

X

X

X

X

X X

X

X

X

15

75 5

X 1 1

128 4.3

X

12 16 10 96

4.2

X

10 15

1 25

5.2

Magazijn 1 Magazijn en opslag collecties 2 StOK, afgeschreven boeken

50 15 65

5.3

Serverruimte 1 Serverruimte

9

X 9

5.4

Sanitair 1 Publieks sanitair (2 blokken) 2 Mindervalide toilet (2 stuks) 3 werkkasten (4x)

24 8 8

X X 40

5.5

Buitenruimten 1 Fietsen (40) 2 Containerruimte

X

50 50

Totalen

3.500


3.500

919

Pagina 6

X

Temp. In winter in gr. C.

Rel. Vochtigheid in %

Lux

Nagalm in sec.

Luchtgeleuid iso. In dB

Geluidsdruknivo in dB(a)

Vloerbelasting in kN/m2

Min. Vrije hoogte in m.

Luchtverversingsvoud

Technische eisen

21 21 21

30 - 70 30 - 70 30 - 70

400 400 400

1 1 0,7

38 38 38

35 35 35

4 4 4

4 4 3,2

3 3 3

2.1 Zitplaatsen 1 PC-gebonden (180) 2 Gesloten spreekkamers (2x)

21 21

30 - 70 30 - 70

400 400

1 1

38 38

35 35

4 4

3,2 3,2

3 3

2.2 Literair Grand Café 1 Zitplaatsen (70) 2 Leestafels tijdschriften/kranten 3 Collectie tijdschriften 4 Bar/uitgifte 5 Keuken incl opslag/koel

21 21 21 21 18

30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70

400 400 400 400 400

0,9 0,7 0,7 0,9 1

38 38 38 38 38

35 35 35 35 35

4 4 4 4 4

4 4 4 4 4

5 3 3 5 10

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

4

5

18 21 21

30 - 70 30 - 70 30 - 70

200 500 400

1 0,7 0,7

38 38 38

35 35 35

4 4 4

4 4 4

5 5 5

2.4 Huiskamerbioscoop de kleine Keizerin 1 Zaal (16)

21

30 - 70

200

0,7

35

30

4

4

5

2.5 Expositieruimte 1 Tentoonstellingsruimte

21

30 - 70

20/500

1

35

30

4

4

3

2.6 Media- atelier/ digitale cursusruimte 1 Media-atelier (15) 2 Cursusruimte (15)

21 21

30 - 70 30 - 70

400 400

1 1

38 35

35 30

4 4

3,2 3,2

5 5

2.7 Studiehuis 1 Studiekabine ( 1 pers) 2 Studiekabine ( 2 pers) 3 Studiekabine ( 3 pers) 4 Studiekabine ( 4 pers) 5 Studiekabine ( 5 pers) 6 Studie werkplekken (ca 35) 7 Apparatuur (printer, kopier, etc) 8 Garderobekastjes

21 21 21 21 21 21 21 21

30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70

400 400 400 400 400 400 400 200

0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 1 1

35 35 35 35 35 35 38 38

30 30 30 30 30 30 35 35

4 4 4 4 4 4 4 4

3,2 3,2 3,2 3,2 3,2 3,2 3,2 3,2

5 5 5 5 5 5 5 10

1

ENTREE 1 2 7

2

Hal met tochtsluis Receptie en inschrijbalie Winkel vrienden

DE BELEEFBIBLIOTHEEK

2.3 Activiteitenruimte 1 Vrije ruimten, podium, zitruimte c.a. b kl. Regie Tv c radio studio d publieksvloer/studio e regieruimte Tv 2 opslag bij vrije ruimte 3 kl. Studio Tv 4 kl. Radiostudio (incl. pantry)


Pagina 7

3

HET WARENHUIS

3.1 Publieksruimten algemeen 1 Inname/brievenbussen (3st) 2 Sorteer-/logistiekcentrum

21

30 - 70

500

1

38

35

4

3,2

3

3.2 Servicedesks/Wimmers 1 Infoterminals (4x) 2 Open spreekplekken (2x)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

3.3 Bazaar 1 7 werelden 2 Informatiepresentatie 3 Informatieterminals 4 Touchetable

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

kids 0 - 8 Multifunctionele ruimte: voorleeskamer Speelruimte Zitplaatsen (10)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Jeugd 8 - 12 Leestafel (8 personen) Speelruimte Multifunctionele ruimte: lounge/lezingen Zitplaatsen (10)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Jong 12 + Spelletjestafel (8 personen) Zitplaatsen (10)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Beeld en geluid Zitplaatsen (20)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Literatuur & Cultuur Zitplaatsen (20)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Liefde & Leven Zitplaatsen (20)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Spannend & Actief Zitplaatsen (20)

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

Speciaalzaken Wijkwinkel StOK Architectuur

21

30 - 70

500

0,7

38

35

4

3,2

3

3.4 Collectie/gebieden/werelden

variabel


Pagina 8

4

KANTOORRUIMTEN

4.1 Werkruimten Werkplekken 1 Werkplekken algemeen 2 Opslag bij werkruimten 3 Kopieer en printfaciliteit 4 Werkplekken hoofden 5 Algemeen secretariaat/planner 6 Directie werkplek 7 Directie secretariaat 8 Directie- en personeelsarchief

21

30 - 70

400

0,7

38

35

4

2,7

5

Vergaderruimten 9 Vergaderruimte (2 X 6 pers.) 10 Vergaderruimte (2 X 16 pers.) 11 Loungeruimte met pantry

21

30 - 70

400

0,7

38

35

4

2,7

5

21 21 18 18 18 21 21 18

30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 30 - 70 31 - 70

400 400 400 400 400 400 400 400

0,7 1

38 38 40 40 40 40 40 40

35 35 35 35 35 35 35 35

4 4 4 4 4 4 4 4

2,7 2,7 2,7 2,7 2,7 2,7 2,7 2,7

5 5 5 5 15 10 15 5

21

30 - 70

400

0,7

38

35

4

2,7

5

5.1 Expeditie en beheer 1 Expeditie en opslag 2 Werkruimte huismeester

18 21

30 -70 30 -70

250 400

1 1

40 40

35 35

12 4

4 2,7

3 5

5.2 Magazijn 1 Magazijn 2 StOK, afgeschreven boeken

18 18

50 - 60 30 - 70

400 400

1 1

40 38

35 35

12 10

3,2 3,2

3 3

5.3 Serverruimte 1 Serverruimte

18

30 -70

400

1

40

35

4

2,7

5

5.4 Sanitair 1 Publieks sanitair (3 blokken) 2 Mindervalide toilet (3 stuks) 3 Werkkasten (4x)

18 18 18

250 250 250

1

35 35 35

4 4 4

2,7 2,7 2,7

15 15 15

4 4

2,7 2,7

10 10

4.2 Overige kantoorruimte 1 Postkamer en kopieerruimte 2 ICT werkplaats 3 Opslag AV-middelen camera's e.d. 4 Opslag kantoor en overige materialen 5 Personeel sanitair 6 EHBO/BHV 7 Personeel douche 8 Statisch archief 4.3 Drtv 1 2 3 4 5 6 5

Kantoor Redactie Montage 1 Montage 2 Voice over Digitaliseren

ONDERSTEUNENDE RUIMTEN

5.5 Buitenruimten 1 Fietsen (40) 2 Containerruimte

1 1

38 38 38

250 250


Pagina 9

Programma van Eisen. Een nieuwe bibliotheek Centrum de Bibliotheek Deventer. Henk Weulink Jos Debeij

Recommend Documents