[ J 0
.;;j
][-•][ l
•
0
.-
(
-
D
0
..
[ J
\
,_._.
•
··ttl\ META.FOOR voor elk proces van ONTWIKkfllNG
pesten o .....-----·.-::;:::
;---- -:-
..-·-
-·--
leefiegels O••
•r
-
0
0 ---
personeelsbeleid
i
'e;:_ - .0
o ---
-
( werk gerelateerd ziekteverzwm)
1e Landelijk congres Positieve Psychologie
"L'enfant pissenlit"
... of het VERMOGEN om te GROEIEN DOORHEEN MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN
0 0 E)
RESILIENCE !? Resilience in het ONDERWIJS. Proeve van toepassing.
0
RESILIENCE
I?
••
...of het VERMOG EN om te GROEIEN DOORHEEN MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN
Veerkracht I Resilience !? Onderzoeksvraag: Hoe komt het dat talloze kinderen in moeilijke omstandigheden wel een grote resilience ontwikkelen -groeien! en anderen niet?
Onderzoek van o.m. Emmy Werner & Ruth Smith (USA-1955)
Onderzoek van o.m. Friedrich Loesel(D) MichaelRutter (GB)
Maar ook B.Cyrulnik,Fr.Manciaux en J. Michaud (FR) e.v.a. Synthese va n wetenschappelijk onderzoek: Stefan Vanistendael (BICE - Geneve)
t••o lf(c ·(<1ftW• '"'"'""d 6i"!''t:1i•...ye • Or Mn:Yia d «If
Het doorgroeivermogen werd en wordt nog steeds onderzocht, bij kinderen die overleven in extreme omstandigheden (kampen in Vietnam bijv. of zware vormen van mishandeling) maar ook bij kinderen in doorslilee situaties.
Los van cu lturen, Los van schoolsystemen of theorieen ontde kte men een vijftal factoren :
Onderzoeksvraag: Hoe komt het dat talloze kinderen in moeilijke omstandigheden wel een grote resilience ontwikkelen - groeien! en anderen niet?
Onderzoek van o.m. Emmy Werner & Ruth Smith (USA-1955)
Copyright© 2004 WestEd. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or distributed in any form or by any means, or stored in a database or retrieval system, without the prior written permission of the publisher.
Figure 1. A Longitudinal Look at Risk and Resilience: Werner & Smith (1982, 1992, 2001) I I I I I
I I I I I
\
'............., ', '
I
',, \
------------- ,, /
/ 1
I
/• / /
/ /
'
'
/
/
, , I
I I I
I J
/ //
JI
/
I
,
J
/
I
I J I
I
/
I I
/
I
I J I I
Birth Cohort
Age18
Ages 32 & 40
(All 698 children born on Kauaiin 1955)
(614 adolescents)
(505 & 489 adults)
Risk Factors of "High-Risk" Subset
Behaviors of "High-Risk" Subset
Adult Successes of "Resilient" Subset
Poverty
Delinquencies
Relationships/marriage
Parental discord Parental psychopathology
Mental health problems Pregnancies
Work Parenthood
Perinatalstress
.,... "'"'"(l.J41!.,.,i ..""';"' ..........._ .... -.....ny l•"lfL\,
)(1/fflfl'J'.\'
ko'm (,hikif11µJ{/ IQ .llidf{k
O•olllwHM.,.lll<•n"""'""fYM>l•k> i.•Q IW .
,_...,.,..,"'"'..h '""1111o1._...,_.•1
These findings confound a core belief of many risk-focused social scientists that risk factors for the most part pred ict negative outcomes. Instead, resilience research suggests that risk factors are predictive for only about 20 to 49 percent of a given high-risk populatio n (Rutter, 1987, 2000; Werner, 2001). In contrast, "protective factors," the supports and opportunities that buffer the effect of adversity and enable development to proceed, appear to predict positive outcomes in anywhere from 50 to 80 percent of a high-risk population. According co Werner and Smith, "Our findings and chose by ocher American and European investigators with a life-span perspective suggest that these buffers [i.e., protective factors] make a more profound impact on the life course of childre n who grow up under adverse conditions than do specific risk
Veerkracht I Resilience
!?
Onderzoek van o.m. Friedrich Loesel (D) Michael Rutter (GB)
Maar oak B. Cyrulnik, Fr. Manciaux en J. Michaud (FR) e.v.a. Synthese van wetenschappelijk onderzoek: Stefan Vanistendael (BICE - Geneve)
http-f/www acco be/down load/ol/2401887 3/fi le/tkp_3-2009-web-8-resjl jeoce
in _de_y laamse_eo_oede rl andse_algemeoe_ popu latie pdf
AL dertig jaar Lang en door middel van een twintigtal boeken verkent Boris Cyrulnik het complexe begrip 'resilience', het vermogen om uit ernstig Lijden op te veren. In "Sauve-toi La vie" t'appelle vertelt hij een autobiografisch verhaal en het is tegelijkertijd het meest ontroerende roman: het ongelooflijke en authentieke verhaal van een tot de dood veroordeeld jongetje wiens enige misdaad het is te zijn geboren als jood. Boris Cyrulnik (1937) is etholoog, neuropsychiater, onderwijsdirecteur aan de Universiteit van Toulon en schrijver. Nederlandse vertaling van zijn boek "Sauve-toi La vie t'appelle": Het Leven roept je door Mechtild Claessens Uitgegeven bij Uitgeverij De Arbeiderspers, november 2013. - See more at: http://institutfrancais.nl/nl/culturele-agenda/in-het-instituut/ Literatuur-conferentie/ontmoeting-met-boris-cyrulnik#sthash.hDH8spko.dpuf
Veerkracht I Resilience
!?
Onderzoek van o.m. Friedrich Loesel (D) Michael Rutter (GB)
Maar oak B. Cyrulnik, Fr. Manciaux en J. Michaud (FR) e.v.a. Synthese van wetenschappelijk onderzoek: Stefan Vanistendael (BICE - Geneve)
http-f/www acco be/down load/ol/2401887 3/fi le/tkp_3-2009-web-8-resjl jeoce
in _de_y laamse_eo_oede rl andse_algemeoe_ popu latie pdf
Het doorgroeivermogen werd en wordt nog steeds onderzocht, bij kinderen die overleven in extreme omstandigheden (kampen in Vietnam bijv. of zware vormen van mishandeling) maar oak bij kinderen in doorsnee situaties.
Los van culturen, Los van schoolsystemen of theorieen ontdekte men een vijftal factoren:
Veerkracht I Resilience !? Onderzoeksvraag: Onderzoek van o.m. Friedrich Loesel (D)
Hoe komt het dat talloze kmderen
Mic.Mel Ruuer (GB)
In ex-rreme omstandlgheden (kampen InVietnam bijv. of zware vormen van mis hande ing)
in moeilijke omstand igheden wel een grote resilience ontwikkelen
- groeien! -
maar ook bij kinde<en in doorsnee s tuaties.
Maar ook 8 Cyrutnik. Fr Manciaux en J. Michaud {FR) e.v.a.
en anderen niet? Synthese van wetenschappelijk onderzoek: Srefon Vanlstendael (BICE - GenM)
Onderzoek van o.m. Emmy Werner & Ruth Smith (USA - 1955)
•M·'----.... o1
....
••
Het doorgroeivermogen werd en wordt nog steeds onderzocht, bij k nderen die overteven
-
M••;•W
vaardigheden
- 'fl ) )/' \.. fll
Los van cutluren, Los van schoolsystemen of theorieen ontdekte men een vijftal facto ren:
vaardigheden J
c.
·r· f
gedragenheid Zich gedragen weten & terug kunnen vallen op een netwerk van sociale ondersteuning.
gedragenheid Zich gedragen weten & terug kunnen vaLLen op een netwerk van sociale ondersteuning.
• de aard van het beestje • die ene veilige verzorg(st)er • die ene betrokken persoon buitenshuis
•
•
z1ngev1ng Zin kunnen geven aan zijn I haar Leven, zich op een positieve wijze met het Leven verbonden voelen.
·-tk!-
vaardigheden Via eigen, te ontwikkelen, vaardigheden water in het Leven gebeurt / dient te gebeuren 0
0
0
kunnen hanteren.
eigenwaarde Een gezond gevoel van eigenwaarde, zelfrespect, geloof in zichzelf.
II .....
humor Kunnen Lachen, relativeren, over een gevoel van humor beschikken.
een zolderkamertje ... Niet alles dient zin en betekenis te hebben. ledereen heeft recht op een eigen private ruimte vol herinneringen of plannen, vreugde of verdriet ...
humor gedragenheid Kunnen lachen, relativeren, over een gevoet van humor beschikken.
Zich gedragen weten & terug kunnen vallen op een netwerk van sociale ondersteuning.
eigenwaarde
V
t'
Een gezond gevoel van elgenwaarde, ze frespec t,geloof in zichzelf.
zingeving Zin kunnen geven aan zij n / haar !even, zich op een posltleve wijze met het leven verbonden voelen.
een zolderkamertje ... Niet attes dient zin en betekenis te hebben. ledereen heeft recht op een eigen private ruimte vol herinnerlngen of plannen,vreugde of verdriet ...
vaardigheden Via eigen, te ontwikkelen, vaardigheden wat er in het leven gebeurt / d1ent te gebeuren ? ' kunnen hanteren.
;, c ,
( w'
1.-
jf"\J
\
humor
«:'
gedragenheid
Kunnen Uchen .relat•veren, b tich1kkcn
over een oevotl van humor
fllljil '
Zich gedragen weten & terug kunnen vaUtn
op een netwerk van soc 1ate ondersteunlng.
eigenwaarde Een geiond gevoet v1n e1genwaar .
zetfres. gf'loof 1n zlchZelf.
zingeving Z•n kul"lt'llen naan zijn/ Nar l zich op een positieve wijze met het leven verbooden voelen..
een zolderkamertje ... N,e.; Ut'S dent tin tn bfr tnl-! tt l f>fetn heeft rMl'I( op ttn NJHI p.w.ite rulmte
\!Ol t1tr1nnet1ngrtn ot pl1nl'\f.,,¥1eugdt of ytordt•
vaardigheden Via etgen, te ontwikkelen, vnrd ghe-6en wt er in het lfllfn g•beurt / dl•nt t•
g-ebeurtn kunnen h ntcren
L
vaardigheden
!@> f 1 f'l
%
jJ i ,,
zingeving
humor
RESILIENCE in praktijk: • kijken naar wat werkt, 'zich ten goede Laten verrassen' • bij wat je doet, vertrekken van wat 'kan' • en op zoek gaan 'het doorgroeivermogen' • met bijzondere aandacht voor gedragenheid en zingeving .
Hypothese: Als een belangrijk deel van de kinderen die in moeilijke omstandigheden opgroeien, resilience kunnen ontwikkelen, ... kunnen we die krachten oak stimuleren, ontwikkelen in onverdachte tijden.
Hypothese: Als een belangrijk deel van de kinderen die in moeilijke omstandigheden opgroeien, resilience kunnen ontwikkelen, ... kunnen we die krachten ook stimuleren, ontwil
RESILIENCE in praktijk: • kijken naar wat werkt, 'zich ten goede laten verrassen ' • bij wat je doet, vertrekken van wat 'kan' • en op zoek gaan 'het doorgroeivermogen ' • met bijzondere aandacht voor gedragenheid en zingeving .
Resilience in het ON DERWIJS
-
e0
Op zoek naar het doorgroeivermogen van mens en organisatie.
N.a.v. bewuste keuzes voor een fusie, passend onderwijs, een brede school, vernieuwing methodes, implementatie 21th centurity skills ... N.a.v. krimp, falen van een directie, een rood inspectierapport ... N.a.v. beleid dat als 'ongevraagd, ongewild en ongewenst' ervaren wordt ...
e0
Op zoek naar het doorgroeivermogen van mens en organisatie. Heeft toekomstwoarde :
f
+· mee bezig:
Gereoliseerd o erns.1g
e:=o
Er'
§
In kaart brengen van • de gedragenheid • de zingeving • de vaardigheden • het zelfbeeld • de humor • ...verdriet & dromen
::
\
GROEIKANSEN:
\
e:=t
::!-------. h ndernissen. Op te ru1men i
e0
Op zoek naar het doorgroeivermogen van mens en organisatie.
eo f 2 :: :
EE::
• fusie gesprek klen ( inspectieverslag) t h0 en n a.v. cl :doorstar sc ·
it
I f aan het ge oo _.._.• vorm geven k C: r; . t kinderen unnen 'i::iii1 1n w a c;;;.;
Cl @ . wer
l
ken met leefrege s
E:: ;::::ci»
met
•9 • orngaan
1' . opstellen van e : e: ,,. - ....
1
werkdruk
I
bet vier jaarlijkse schoolp an
C''
--
14'
£$ L'
c· go
@= ---------- ---------
eG
(h)Erkennen van vragen die er toe doen.
Professionals worstelen wel eens met hun opdracht of taak. Oak in het onderwijs. Sams is het weerbarstig om de eigenlijke aanleiding of de diepere oorzaak aan de oppervlakte te krijgen.
Op zoek naar de onderliggende Lagen op het vlak van • de gedragenheid • de zingeving • de vaardigheden • het zelfbeeld • de humor • ...verdriet & dromen
eG
(h)Erkennen van vragen die er toe doen.
(H)ERKENNEN VAN VRAGEN in termen van het beeld van het huis: het kamertje van de zingeving ernstig nemen. Dit hoort wezenlijk bij ons mens- en wereldbeeld. Het vraagt expliciet om een eigen aanpak. Werken aan zingeving kun je niet instrumentaliseren, mag je niet medicaliseren. Zingeving, Levensbeschouwing en I of religie reiken hier een antwoord aan.
eG
(h)Erkennen van vragen die er toe doen.
Hypothese: Een deel van de mensen met psychosomatische klachten die hulp zoeken bij een dokter of therapeut niet 'ziek', maar worden ze ziek ten gevolge van het niet tijdig (h)erkennen van hun reele vragen. Ze vertonen ondertussen wel ernstige symptomen van bekende en erkende ziektes.
ee
Weerstanden warden groeikansen.
Hypothese: 3 Brannen van weerstand: • de waan van de dag • botsen op de eigen professionele grenzen • te weinig energie om professioneel te functioneren omwille van persoonlijke of priveproblemen (fundamenteel onvermogen)
eG
Weerstanden warden groeikansen.
0' Laveren ( ... of de kunst van het zeilen). 0' De konkelfactor (n x de kortste afstand). 0' Zone van de naaste ontwikkeling. 0' ...
e0
Multidisciplinair & met alle betrokkenen.
Voor elke kamer van het huis hebben we -tig deskundigen, experten en professionals. Opdracht om samen te werken, met bijzondere aandacht voor - gedragenheid . . - z1ngev1ng - mede-eigenaarschap van elke betrokkene.
"Verstarring treeft op wanneer professionalisme wordt gefetisjeerd tot een identiteit. Je moet professionalisme altijd blijven zien als een beschermingsmechanisme . Het mag geen onderdeel van een identiteit worden. Wat stelt je gewaad van een expert voor?" Sophie De Schaepdrijver - Historica Pennsylvania State University
0
"L'enfant pissenlit"
... of het VERMOGEN om te GROEIEN DOORHEEN MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN
