zorginzicht
NUMMER
1e kwartaal 2008
1
Congres commerciële initiatieven in de zorg
Voorwoord
2
De ondernemer aan de bal
Opsteker voor ondernemende zorgaanbieders
6
Zorgaanbod aan zet Hoe ondernemers
op de laatste
trends inspelen
Zorgaanbod aan zet
Ruimte voor ondernemerschap Desk commerciële zorg-
ABN AMRO Zorg
initiatieven helpt ondernemers op weg
Desk commerciële zorginitiatieven
8
‘Better healthcare through better management’. Dat is de prikkelende titel van een studie die is uitgevoerd door McKinsey. Meer tevreden patiënten en betere financiële prestaties van ziekenhuizen bereik je door het stellen van duidelijke doelen en de inzet van talentmanagement en business leadership door doktoren. Als management kun je dus het verschil maken. Ik herken dat in de Nederlandse zorgmarkt. De prestaties van de zorgaanbieders zijn de afgelopen jaren steeds meer uiteen gaan lopen. Specialisatie naar doelgroepen en dienstverlening en het doorvoeren van keuzes zie ik als succesfactoren. Juist deze factoren zijn volop aanwezig bij nieuwe ondernemers in de zorg. Aan de ene kant van de markt worden zorgaanbieders door fusies steeds groter, terwijl aan de andere kant nieuwe kleine ondernemingen toetreden op de zorgmarkt. Ambitieuze zorgondernemers die een specifieke doelgroep bedienen bijvoorbeeld in de thuiszorg, psychiatrie of de medisch specialistische zorg. Het credo van deze ondernemers is aansprekend: als we iets vaak doen dan worden
we beter en goedkoper en dat is in het belang van onze klanten. Op 22 februari jongstleden organiseerde ABN AMRO een seminar over ondernemerschap in de zorg. De deelnemers aan het seminar hebben met elkaar uitgebreid van gedachten gewisseld over de kansen en de risico’s in de zorgmarkt. In deze uitgave van de ZorgInZicht vatten we de belangrijkste bevindingen samen en kunt u kennismaken met de uitkomsten van een studie naar ondernemerschap in de zorg uitgevoerd door het Economisch Bureau van ABN AMRO. Linze Dijkstra
2
zorginzicht Congres commerciële initiatieven in de zorg De ondernemer aan de bal Commerciële initiatieven zijn sterk in opkomst in de gezondheidszorg. Na een periode van voorzichtige eerste pogingen, zijn zorgondernemingen met een commerciële insteek niet meer weg te denken. Dat bleek eind februari tijdens het congres Commerciële initiatieven in de zorg, dat parallel aan het ABN AMRO World Tennis Tournament gehouden werd. “De zorg is een buitengewoon aantrekkelijke markt voor ondernemers”, vertelt sectordirecteur zorg Linze Dijkstra van ABN AMRO in het congrescentrum van Ahoy Rotterdam. Terwijl vlakbij de ballen over het net scheren, houden de zorgprofessionals op het congres zich bezig met de strijd voor een moderne en innovatieve gezondheidszorg. De zorg is de grootste economische activiteit in ons land, vertelt Dijkstra. Dat blijkt uit cijfers van de OECD. “Bovendien groeit de vraag en levert goede gezondheidszorg een hoog maatschappelijk rendement op. Minder ziekte betekent een groter arbeidspotentieel. Daar vaart de economie wel bij.”
Inspirerende ochtend It’s a whole new ballgame, luidt de slogan van dit congres. “Krijgen de ondernemers die op dit congres hun verhaal komen doen de bal over het net?”, vraagt dagvoorzitter Ruud Koolen – hoofdredacteur van Zorgvisie – zich af. Zij kunnen inspiratie putten uit de loopbaan van toernooidirecteur Richard Krajicek, die in 1996 als enige Nederlander ooit het toernooi van Wimbledon won. “Mensen hebben vaker spijt van wat ze in hun leven niet gedaan hebben, dan van wat ze wél gedaan hebben”, merkt de dagvoorzitter op. Wat volgt is een inspirerende ochtend vol kansrijke commerciële initiatieven die met lef en ondernemerschap zijn opgestart.
Mark Reitsma, bestuurder van de Parnassia Bavo Groep en van daaruit bestuurlijk actief in PsyQ, rekent op een sterke toename van marktwerking in de ambulante geestelijke gezondheidszorg (ggz). “De markt doet zijn werk. In feite doet de discussie over de wenselijkheid van marktwerking er niet zo toe, want het gaat er hoe dan ook om dat je als zorgaanbieder gaat ondernemen. Als je betere resultaten behaalt, zul je meer klanten krijgen en zal het rendement van je onderneming stijgen. Daardoor kun je nog meer investeren zodat je nog betere resultaten behaalt in je behandelingen. Daarmee is de cirkel rond.” PsyQ speelt in op de marktwerking door gespecialiseerde psycho-medische behandelprogramma’s aan te bieden. De in 2005 opgerichte onderneming streeft in de komende twee jaar naar een landelijk dekkend netwerk van negen veelgevraagde behandelprogramma’s voor ggz.
vervolg volgende bladzijde
Colofon ZorgInZicht is een publicatie van ABN AMRO. Deze publicatie wordt zowel intern als extern verspreid. ZorgInZicht verschijnt, 4 keer per jaar, in elektronische vorm en in hard copy.
Samenstelling en redactie Geert Eijsink, Linze Dijkstra en Kirsten Nies (Sector Zorg) Aan dit nummer werd verder meegewerkt door Joris van Egmond en Martijn Gort Distributie
[email protected] tel: 030-23 27 393 Voor vragen en opmerkingen kunt u contact opnemen met: Sector Zorg: Linze Dijkstra 030-23 27 389 en Geert Eijsink 030-23 277 47 Regio Noord-West: Frank Drukker 020-62 94 662 Regio Zuid-West: Jan-Willem Spijkman 010-40 24 369 Regio Midden: Tjeerd Glastra 030-23 27 656 Regio Noord-Oost: Rob Lijzenga 038-49 84 524 Regio Zuid: Martijn de Lint 040-23 94 732 Disclaimer De in deze publicatie neergelegde opvattingen zijn gebaseerd op door ABN AMRO vergaarde informatie, die op zorgvuldige wijze is verwerkt. Noch ABN AMRO, noch functionarissen van de Bank kunnen aansprakelijk worden gesteld voor in deze publicatie eventueel aanwezige onjuistheden. Copyright ABN AMRO Bank N.V., 2008
1e kwartaal 2008
vervolg vorige bladzijde
Gespecialiseerde behandelprogramma’s Specialisatie is de drijvende kracht achter PsyQ. De behandelaars van PsyQ houden op generalist te zijn en leggen zich toe op één behandelprogramma. Daar heeft niet alleen de patiënt baat bij, maar ook de zorgverzekeraar. Want specialisatie leidt tot efficiëntere behandeltrajecten die goedkoper zijn, stelt Reitsma. “En dat is hard nodig. We hebben namelijk nu al forse problemen om de wachtlijsten in de ggz weg te werken, terwijl de vraag naar verwachting sterk blijft stijgen.” Behandeling door de huisarts moet een deel van de oplossing zijn, vindt Reitsma. De grootste vraag binnen de ggz kan worden opgevangen in de eerste lijn door
klachtenreductie; meestal lukt dit al in drie gesprekken. Om PsyQ tot een succes te maken, probeert de onderneming het principe van specialisatie te combineren met expansie. “Alleen als we veel volume draaien, zullen we in staat zijn onze specialisatie in stand te houden”, verklaart Reitsma deze keuze. Bovendien neigen verzekeraars er volgens hem steeds meer naar om vooral met grote landelijke zorgaanbieders in zee te gaan. Reden te meer om PsyQ op solide financiële leest te schoeien. Reitsma: “We willen toegroeien naar een solvabiliteitsratio die de vergelijking met het bedijfsleven kan doorstaan.” Maar daar houden de ambities niet op, vertelt Reitsma. “Als Parnassia Bavo Groep zouden we graag op termijn medeverantwoordelijk willen worden voor de exploitatie van een ziekenhuis. Want we moeten af van de kunstmatige scheiding tussen lichaam en geest. Er is voor de cliënt nog veel winst te behandelen als we erin slagen de somatische en psychische kant van de zaak in een behandeling bijeen te brengen.”
Nieuwkomer en buitenstaander Waar PsyQ als commercieel initiatief vanuit de reguliere zorgverlening is ontstaan, betreedt U-center als nieuwkomer en buitenstaander de markt. De oprichters, Jeroen Fisser en Antoon van Balkom, mikken op de vraag van mensen uit het midden/ betere segment na de behandeling van afhankelijkheids- en lifestyle-problemen. Ze hebben beiden hun sporen verdiend in het zakenleven. Toen hij in zijn naaste omgeving met alcoholisme in aanraking kwam, ging Fisser tevergeefs op zoek naar een kliniek waar mensen in een luxe omgeving in korte tijd geholpen worden. Dus besloot hij zelf iets op te zetten, geïnspireerd door buitenlandse voorbeelden. “Duitsland en Engeland kennen dit soort initiatieven wel, maar in Nederland is ons product nog
niet zo sterk aanwezig”, merkt Fisser op. Over vraag vanuit de markt maakt Fisser zich geen zorgen. “Het management van het bedrijfsleven ervaart een sterk toenemende druk om goede resultaten neer te zetten. Dat wordt sommigen teveel. Ook komt er een golf van mensen met depressies op ons af. Wij kunnen hen in een landelijke setting en met behoud van privacy behandelen. Bovendien is het heel belangrijk dat klanten die bij je op de stoep staan niet weken hoeven te wachten op een behandeling. Mensen met een verslaving vinden overal smoezen om niet met hun probleem aan de slag te gaan.” Goedkoop is een behandeling bij U-center niet. Maar het is volgens Fisser maar hoe je het bekijkt. De welvaart is sterk toegenomen en veel mensen gaan twee of drie keer per jaar voor veel geld op vakantie. “Als je dat geld besteedt voor het redden van je levenssituatie, dan is het nog maar de vraag hoe duur je die behandeling vindt.”
3
4
zorginzicht Ondernemerschap neemt toe Jeroen van Breda Vriesman, directievoorzitter zorg bij verzekeraar Achmea, merkt dat het ondernemerschap sterk toeneemt in de zorg. “Of het nu gaat om nieuwe initiatieven of om gevestigde zorgaanbieders, de laatste jaren wordt er steeds ondernemender gedacht.
rationalisatieprogramma’s voor kostenreductie, door de uit de autoindustrie bekende lean-methode toe te passen op de logistiek van ziekenhuizen. Daarnaast heeft Achmea samen met de genees- en hulpmiddelengroothandel OPG en ABN AMRO acht miljoen euro gestoken in het Health Innovation Fund.
Wij komen vanuit onze rol als zorginkoper veel met ondernemende zorgaanbieders in aanraking.” Maar ook de zorgverzekeraar zelf wordt commerciëler, onder invloed van de trends in de markt. Van Breda Vriesman: “We ervaren een toenemende macht vanuit de werkgever, die voor het collectieve contract kiest met welke zorgverzekeraar hij in zee gaat. Dit spel bepaalt 75 procent van ons klantenbestand. Ook de individuele klant maakt een keuze uit het aanbod van concurrerende zorgverzekeraars.”
Dit stimuleringsfonds voor innovatieve nieuwkomers in de zorgmarkt heeft sinds afgelopen jaar honderd ondernemingsplannen bekeken, vertelt Van Breda Vriesman. “Hier zitten we niet zozeer in vanuit onze doelstellingen als verzekeraar, maar vooral om te kunnen leren van de resultaten van nieuwe initiatieven. We zijn namelijk zelf ook nog volop aan het leren. Pas sinds dit jaar is Achmea niet langer verlieslatend.”
Investeren In Nederland nemen door onder meer de vergrijzing de kosten van de gezondheidszorg sterk toe. “Sterke stijgers zijn longziektes, hartfalen, diabetes, depressie en kanker. Deze aandoeningen maken ook het leeuwendeel uit van onze inkoop. Als je dan de kosten van zo’n ziekte met 30 of 40 procent ziet stijgen, dan ben je daar als verzekeraar heel alert op”, vertelt Van Breda Vriesman. Naarmate de verzekeraars meer zelf risico gaan lopen voor de kosten van de gezondheidszorg, zullen ze meer gaan investeren in kostenbesparende initiatieven.
Lessen voor ondernemers Desondanks heeft de directievoorzitter zorg al wel een aantal lessen voor ondernemers in de zorg. “Een belangrijke les is dat de zorgconsument zo langzamerhand bereid blijkt te zijn om te betalen voor aanvullende diensten. Verder is goed leiderschap in een onderneming een belangrijke factor voor succes. Dat geldt nog meer als ondernemers ook nog eens medisch-inhoudelijk goed op de hoogte zijn. Daarnaast drijft een commercieel initiatief in belangrijke mate op de professionaliteit van de medewerkers.”
Ook nu al investeert Achmea in commerciële initiatieven. “We richten ons daarbij op de veelvoorkomende aandoeningen. Vitalert is een spin off van het Spaarne Ziekenhuis, waar patiënten bijvoorbeeld de kwaliteit van hun bloedvatenstelsel in kaart kunnen laten brengen. Het blijkt dat mensen sneller een gezondere leefstijl ontwikkelen als ze letterlijk kunnen zien hoe hun bloedvaten eraan toe zijn. Deze dienst bieden we onze medewerkers aan.” Achmea steunt ook een initiatief om het gebruik van medicijnen te monitoren, wat een trouwe inname van medicijnen moet stimuleren. Verder zet de verzekeraar in op
Een andere les is volgens Van Breda Vriesman dat de financiering vaak ingewikkeld is in de zorgsector. “Als je daar als ondernemer geen goed inzicht in hebt, dan loopt het initiatief veel kans te mislukken.” Tenslotte is het in zijn ogen ook van wezenlijk belang dat een ondernemer goed weet in te spelen op de vraag. “Je krijgt eerder te veel vraag vanuit de markt dan te weinig, blijkt uit de initiatieven waarmee wij in aanraking zijn gekomen. Dat kan veel uithoudingsvermogen vergen. Verwacht ook geen snelle successen, de lange termijn is in de zorgmarkt veel belangrijker. Het opzetten van een commercieel initiatief in de zorg is dan ook meer te vergelijken met een marathon dan met een driesetter op de tennisbaan.”
1e kwartaal 2008
Trends in de zorg Volgens Linze Dijkstra vormen de trends in de gezondheidszorg een grote stimulans voor ondernemerschap. Dat blijkt uit het ABN AMRO-rapport Zorgaanbod aan zet, Hoe ondernemers op de laatste trends inspelen. Dijkstra licht de uitkomsten van dit zojuist gepresenteerde rapport toe. “De marktwerking is nog niet volledig, maar nu al is te zien dat het zijn vruchten afwerpt. Zo blijken de prijzen voor dbc’s met gemiddeld drie procent te dalen als er een zelfstandig behandelcentrum in de buurt is dat zich op dezelfde behandelingen richt. Van concurrentie gaat dus een disciplinerende werking uit. Ook zijn over 2006
de financiële prestaties van de honderd grootste zorginstellingen veel sterker gaan uiteenlopen dan vier jaar eerder.”
Samenwerking Specialisatie is volgens het rapport een belangrijke trend. Veel ondernemers zien mogelijkheden zich te onderscheiden door op een beperkt aantal terreinen actief te zijn. Dijkstra: “Voor gespecialiseerde bedrijven is het extra belangrijk om samenwerking te zoeken, omdat ze nu eenmaal niet een compleet aanbod hebben. We zien dan ook steeds meer netwerken ontstaan in de zorg.” Al neemt de vraag toe, een markt zonder risico is de gezondheidszorg uiteraard niet. “Maar het is wel een heel aantrekkelijke markt, waarin veel gaande is. Goede ondernemers die de kansen weten te pakken, kunnen er heel succesvol zijn. En omdat innoverende commerciële initiatieven een verbetering van het zorgaanbod betekenen, wordt uiteindelijk de maatschappij als geheel daar beter van.”
5
6
zorginzicht Opsteker voor ondernemende zorgaanbieders Zorgaanbod aan zet Wat kan de zorg leren van Foppe de Haan? Deze vraag is de aftrap van het rapport Zorgaanbod aan zet: Hoe ondernemers op de laatste trends inspelen. Voor ondernemende zorgaanbieders zijn de conclusies van het rapport een opsteker: ondernemerschap loont.t. In de jaren zestig oefende een voetbaltrainer met zijn voetballers een hele rits verschillende onderdelen na elkaar. Dat vertelde trainer Foppe de Haan onlangs in een interview. Koppen, stoppen, passen en passeren werden afzonderlijk geoefend en er was weinig oog voor samenhang. Zo gaat het nu niet meer. De opvattingen over hoe een goede training in elkaar steekt zijn veranderd. De training is veel meer een geïntegreerd geheel geworden, waarin de technieken in combinatie worden geoefend. De zorgsector lijkt wel wat op de voetbaltraining uit de jaren zestig. Zorgprofessionals werken in afzonderlijke medische disciplines, waartussen de nodige schotten ontstaan zijn. Die staan de doelmatigheid en klantvriendelijkheid in de weg. De patiënt heeft veel meer baat bij zorgverlening zonder schotten, waarbij de patiënt en diens aandoening centraal staan. Voor organisaties in de gezondheidszorg betekent dit een andere manier van werken. Het rapport Zorgaanbod aan zet brengt in beeld welke trends op de gezondheidszorg afkomen en hoe ondernemers daarop inspelen.
Aantrekkelijke markt De conclusies van het rapport zijn positief voor wie als ondernemer op de zorgmarkt actief wil zijn. Ten eerste is de zorg een buitengewoon aantrekkelijke markt, waar iedere Nederlander vroeg of laat gebruik van maakt. Ten tweede zijn er talloze mogelijkheden om ondernemend actief te zijn in de zorg. Dat blijkt wel uit de verhalen van de ondernemers die in het rapport aan het woord komen. Ten derde is in veel gevallen specialisatie een belangrijke voorwaarde voor succes. De zorg is een aantrekkelijke markt voor ondernemers. Alles wijst erop dat dit in de toekomst nog veel sterker zal gelden. Het rapport geeft een analyse van de trends in de zorg. Een van die trends is de toenemende rol van de techniek. ICT is bijvoorbeeld behulpzaam bij de planning en het beheer van logistieke processen in de zorg. Daarnaast heeft de zorgverlening ook inhoudelijk baat bij het gebruik van ICT. Informatie over de patiënt kan digitaal ontsloten worden via computernetwerken. Dat biedt grote voordelen. De radioloog hoeft bijvoorbeeld in veel gevallen niet langer fysiek aanwezig te zijn bij de MRI-scanner om toch een goede beoordeling te kunnen geven van de onderzoeksresultaten. Ook operatieve ingrepen kunnen via ICT-netwerken op afstand uitgevoerd worden. Andere voorbeelden van voortschrijdende technische mogelijkheden zijn stamceltechnologie en gentherapie. Ondernemers met gevoel voor de mogelijkheden van technologie in de zorg ontwikkelen apparaten waarmee patiënten zelf, of hun huisarts, eenvoudige medische tests kunnen doen. Dat bevordert de preventie van ziektes en aandoeningen. Zo hebben drie gynaecologen een thuistest bedacht voor het opsporen van baarmoederhalskanker. Hierdoor komen patiënten er eerder achter dat ze aan deze ziekte lijden en kan de behandeling sneller in gang gezet worden.
Economische ontwikkelingen De economische ontwikkelingen zijn de tweede trend die het rapport noemt. De kredietcrisis in de Verenigde Staten leidt naar verwachting tot een lagere groei van de wereldeconomie. Maar de gezondheidszorg is veel minder conjunctuurgevoelig dan andere
Zorgaanbod aan zet Hoe ondernemers
op de laatste
trends inspelen
sectoren. Dus houden ondernemende zorgaanbieders veel kansen om met innovatieve producten en diensten de markt te veroveren. Bovendien zullen toekomstige generaties naar verwachting meer geld willen besteden aan hun gezondheid. Ook voor werkgevers is het interessant om in gezondheid te investeren. Bij een groeiend tekort aan personeel, onder invloed van de vergrijzing, is gezond en goed functionerend personeel goud waard.De derde trend komt vanuit de politiek. De wetten en regels voor de zorgsector worden geliberaliseerd en de koudwatervrees voor marktwerking neemt af. Daardoor krijgen commerciële initiatieven een kans. Verder heeft de rijksoverheid een deel van de verantwoordelijkheden voor de zorgverlening verlegd naar de gemeenten. De Wet maatschappelijke ondersteuning brengt grote veranderingen teweeg in de thuiszorg en creëert nieuwe mogelijkheden voor ondernemerschap.
Maatschappelijke veranderingen Ondernemerschap in de zorg kan een extra impuls krijgen door de vergrijzing. Deze en andere ontwikkelingen in de maatschappij vormen de vierde trend. Doordat de babyboomers de komende jaren met pensioen gaan en de levensverwachting is toegenomen, telt Nederland steeds meer ouderen. De vraag naar gezondheidszorg stijgt hierdoor. Tegelijkertijd neemt het beschikbare arbeidspotentieel af, terwijl de zorg een arbeidsintensieve sector is. Dit biedt perspectief voor ondernemers met goede ideeën voor het verhogen van de arbeidsproductiviteit in de zorg en het vergroten van de zelfredzaamheid van ouderen. De patiënt van de toekomst is mondiger, zoekt zelf op internet naar informatie over ziektes en behandelmethoden en treedt meer als individu op. Zorgaanbieders kunnen daardoor niet langer volstaan
1e kwartaal 2008
met standaardoplossingen. Artsen bijvoorbeeld, moeten zich meer richten op de individuele vraag van hun patiënten en op een goede informatievoorziening. De vijfde trend die het rapport aanstipt, is de toegenomen aandacht voor het milieu en voor duurzaamheid. Zorginstellingen verbruiken meer energie dan gemiddeld en werken met toxische en radioactieve stoffen. Vanuit het principe dat de vervuiler betaalt, zal de zorgsector de kosten moeten dragen voor deze nadelige impact op het milieu. Zorgondernemers kunnen hun kostprijs drukken door duurzaam en milieuvriendelijk te werken. Dat levert concurrentievoordeel op.
Typen ondernemers Ondernemers die succesvol actief willen zijn op de zorgmarkt, spelen in op de trends die in het rapport naar voren komen. Onderzoeksbureau EIM onderscheidt vier verschillende typen ondernemers: de onderneming als manager, marktzoeker, innovator of risiconemer. De manager zorgt voor een efficiënte bedrijfsvoering. Door bijvoorbeeld met vaste protocollen te werken, centraal in te kopen of de logistieke planning te verbeteren, bereiken deze ondernemers kostenbesparingen. PsyQ is een goed voorbeeld van een onderneming als manager. Deze nieuwe organisatie voor geestelijke gezondheidszorg kiest voor specialisatie. De therapeuten van PsyQ leggen zich toe op de behandeling van één aandoening, in plaats van het hele veld van geestelijke gezondheid te blijven overzien. Door zich op de negen meest voorkomende psychische aandoeningen te richten, kan PsyQ efficiënter werken dan organisaties met een generalistisch zorgaanbod. Ook zorgt de specialisatie ervoor dat PsyQ moeilijke zorgvragen beter kan beantwoorden. Voeling met de wereld van het wetenschappelijk onderzoek is belangrijk voor een adequaat en modern zorgaanbod. Daarom heeft PsyQ per diagnosegroep contact met een autoriteit uit de wetenschappelijke wereld om de protocollen up-to-date te houden.
Niches De marktzoeker steekt veel energie in de verkenning van niches in de markt. Wie goed weet wat de klant wil en welke vraag latent aanwezig is, kan markten aanboren die anderen laten liggen. De innovator zoekt zijn kracht in technologische of organisatorische vernieuwingen. Door nieuwe producten of diensten te bedenken of bestaand aanbod te vernieuwen, verovert de innovator terrein. Linze Dijkstra noemt Symphony als voorbeeld. Deze onderneming zet zorgcentra op voor de eerstelijn en biedt faciliteiten aan voor de professionals in de eerstelijn. Symphony ontwikkelt vastgoed en richt panden in tot gezondheidscentrum. Zorgprofessionals kunnen bij Symphony praktijkruimte huren en aanvullende diensten afnemen als ICT, inkoop en bedrijfsvoering. Ook staat de mogelijkheid open om franchisenemer te worden Winst De risiconemer is een ondernemer die geld inbrengt en bereid is financiële risico’s aan te gaan. Wanneer zorgaanbieders over een aantal jaren permissie krijgen om winst uit te keren, wordt de zorgmarkt interessanter voor partijen die kapitaal inbrengen. Maar ook nu al kent de zorg ondernemingen die als risiconemer actief zijn. Het zelfstandig behandelcentrum MEC in Spijkenisse is hier een voorbeeld van. Deze onderneming wil steeds opnieuw de modernste apparatuur aanschaffen. Dat levert betere diagnoses
7
en behandelingen op voor de patiënt en lokt tevens specialisten die graag met de laatste stand van de techniek willen werken. De onderneming verwacht met moderne technische middelen een hogere kwaliteit tegen een lagere kostprijs te kunnen leveren. Apparaten worden binnen vijf jaar afgeschreven en kunnen dan nog tegen een goede restwaarde worden verkocht. Dat levert weer geld op voor nieuwe investeringen.
Hoog rendement De zorgsector heeft groeipotentieel. De techniek biedt volop mogelijkheden voor innovatie en door de snel toenemende vergrijzing blijft de vraag naar zorg stijgen. Bovendien stellen patiënten steeds hogere eisen aan de zorg en zijn ze in toenemende mate bereid zelf financieel bij te dragen. Logisch ook, want investeren in de eigen gezondheid levert doorgaans een hoog rendement op. Dat geldt ook voor de investeringen van werkgevers in de gezondheid van hun personeel. De overheid stimuleert ondernemerschap in de zorg door in de ziekenhuiszorg het B-segment te vergroten en door in de AWBZ meer marktwerking te introduceren. Het rapport concludeert dat succesvolle organisaties zich weten te specialiseren in een aantal kwaliteiten. Op andere terreinen wordt dan ter aanvulling samenwerking gezocht met andere aanbieders van zorg. Fuseren zou ook een optie kunnen zijn. Veel organisaties hebben daar in de afgelopen jaren ook voor gekozen. Maar waar diverse studies uitwijzen dat de doelstellingen van veel fusies niet gehaald worden, ligt netwerkvorming misschien veel meer voor de hand. In een samenwerkingsverband kunnen alle partners hun kracht zoeken in verschillende vormen van specialisatie en blijft toch een breed zorgaanbod beschikbaar. Op die manier kan ondernemerschap in de zorg bijdragen aan de kwaliteit en de doelmatigheid van de Nederlandse gezondheidszorg Wilt u gratis het rapport Zorgaanbod aan zet ontvangen? Dan kunt u een mail sturen naar
[email protected]
8
zorginzicht
Ruimte voor ondernemerschap Desk commerciële zorginitiatieven helpt ondernemers op weg Commerciële initiatieven zijn niet meer weg te denken in de zorg. Niet alleen gevestigde zorgaanbieders, maar ook nieuwe toetreders gebruiken de ruimte die de liberalisering van de zorgmarkt biedt. De Desk commerciële zorginitiatieven van ABN AMRO helpt commerciële initiatieven op weg. “De hele zorgsector wordt ondernemender. Vroeger was de zorg een door de overheid gedomineerde sector, maar er komt steeds meer private dienstverlening. Nieuwe commerciële initiatieven lopen daarin voorop. Denk daarbij aan zelfstandige behandelcentra, zorgboulevards, particuliere klinieken of particuliere aanbieders in de chronische zorg”, zegt Geert Eijsink, sectormanager zorg van ABN AMRO. Commerciële initiatieven lopen de ondernemersrisico’s die horen bij het werken in private omstandigheden. Dat is een onderwerp waar wij als internationale zakenbank van oudsher verstand van hebben, aldus Eijsink. “Wij kunnen met onze Desk commerciële zorginitiatieven expertise van de private sector veel betekenen voor deze nieuwe toetreders in de zorgmarkt. Vandaar dat we de Desk commerciële zorginitiatieven in het leven hebben geroepen.” ABN AMRO Zorg
Nieuwe initiatieven worden volgens Eijsink niet alleen opgezet door gevestigde zorgaanbieders. “Er zijn juist ook veel ondernemers van buiten de zorgsector die volop mogelijkheden zien voor nieuwe zorgconcepten. In ons trendrapport Zorgaanbod aan zet: Hoe ondernemers op de laatste trends inspelen staat bijvoorbeeld een interview met MEC, een breed opgezet zelfstandig behandelcentrum in Spijkenisse. Dit is een commercieel initiatief van een voormalig projectontwikkelaar. Ook een ondernemer als Hans van Putten van de Thomashuizen komt niet uit de zorgsector. De overeenkomst tussen de verschillende initiatiefnemers is de wens een hogere kwaliteit te leveren en de gedachte dat een nieuw zorgconcept de beste manier is om dat te realiseren.” ABN AMRO staat positief tegenover het ondernemerschap dat bestaande en nieuwe zorgaanbieders aan de dag leggen in de zorgmarkt. Eijsink: “Ondernemerschap betekent vaak een impuls voor de efficiency, kwaliteit en klantgerichtheid van de zorg. Nieuwe initiatieven zijn er sterk op gespitst om het de cliënt naar de zin te maken. Ze moeten immers hun klantenbestand nog opbouwen en beschikken niet over gegarandeerde budgetten. En de tijd is er rijp voor. Waar de zorg vroeger sterk vanuit het aanbod ingericht was, vraagt de moderne cliënt om keuzevrijheid. Nieuwe commerciële initiatieven passen daar uitstekend bij.” Ondernemers kunnen zich onderscheiden door nieuwe vormen van zorg gestalte te geven. “U-center doet dat bijvoorbeeld. Dit nieuwe initiatief speelt in op het feit dat de reguliere verslavingszorg de beter-opgeleiden niet goed weet te bereiken”, vertelt Eijsink.” U-center opende onlangs in Epen de eerste Nederlandse privékliniek voor intramurale behandeling van onder meer mensen met alcohol-, werk-, gok-, seks- of internetverslaving. De kliniek richt zich op de hogere inkomensgroepen met speciale aandacht voor managers. Na een behandeling van gemiddeld vier tot zes weken in een wellness-omgeving kan de patiënt zijn probleem weer onder controle krijgen. “Dit laat duidelijk zien hoe commerciële initiatieven
het zorgaanbod kunnen verbreden”, aldus Eijsink.Kansen genoeg dus voor nieuwe vormen van zorg. Maar commerciële initiatieven lopen ook tegen specifieke vraagstukken aan. “Ondernemen in een commerciële zorgsetting luistert nauw”, merkt Eijsink op. “Je loopt veel risico’s en moet er daarom alles aan doen om de zaken goed te organiseren. Zorg daarom voor een goede inventarisatie van de succesfactoren en bedreigingen.” De ervaring leert volgens Eijsink dat startende ondernemers vaak een beter beeld hebben van de kansen dan van de bedreigingen. “Maar een schadeclaim kan een startende onderneming al snel in zwaar weer brengen. Ook je imago of de relatie met je stakeholders kan kwetsbaar zijn. Zorgondernemers kunnen bij de desk commerciële initiatieven terecht voor advies op maat, bijvoorbeeld over een goed onderbouwd ondernemingsplan. Ook adviseren wij over de regelgeving in de zorg en over de financiering.” Commerciële initiatieven in de zorg zullen een hoge vlucht nemen, verwacht Eijsink. Marktgerichte ondernemers hebben de wind in de rug. Wel moeten ze doorgaans fors investeren in vastgoed, inventaris, ICT en werkkapitaal. Daarbij komt vaak al gauw de bank in het vizier. Eijsink: “We kijken samen met de klant kritisch naar de verwachte verdiensten. De financieringsstructuur moet immers aansluiten bij de kasstromen van vandaag én morgen. We zullen niet nalaten de klant op de diverse onderdelen van het ondernemingsplan kritisch-opbouwende vragen te stellen.” De opkomst van private initiatieven in de zorg is volgens Eijsink een mooie ontwikkeling. “Ik denk dat we hier allemaal beter van worden. Mede door de komst van commerciële initiatieven zijn alle zorgorganisaties zich bewuster geworden van hun dienstverlening. Klantgericht werken is een belangrijk thema geworden. Je ziet ook zorginhoudelijke vernieuwing ontstaan, door bijvoorbeeld verbeterde behandelmethoden en het gebruik van de modernste technologie. Dat lijkt me een goede ontwikkeling. Het bevordert ook het imago van de sector. We moeten op het gebied van de gezondheidszorg een toonaangevend land willen zijn.” Wij helpen u graag. Wilt u meer weten over wat ABN AMRO kan betekenen voor (startende) zorgondernemers? Neem dan contact op met de Desk commerciële zorginitiatieven:
Regio
Naam
Telefoonnummer
e-mailadres
Noord-West
Arjen Snoek
020-6281748
arjen.snoek@nl. abnamro.com
Noord-Oost
Berto Drenth
038-4984536
berto.drenth@nl. abnamro.com
Midden
George Akse
030-2390948
george.akse@nl. abnamro.com
Zuid-West
Alfons ter Laak
010-4024169
alfons.ter.laak@nl. abnamro.com
Zuid
Jeroen
040-2379939
jeroen.remmen@nl. abnamro.com
Remmen
