Zorg 2012: kansen of bedreigingen? ONVZ Informatiebijeenkomsten oktober 2011
Jean-Paul van Haarlem Lid Raad van Bestuur
Uw vragen over… Markt Social media Producten & Diensten Campagne
Programma 1. De zorgmarkt in 2012
Jean-Paul van Haarlem Lid Raad van Bestuur
Pauze
2. Social media en de zorgverzekeringsmarkt
Jeanet Bathoorn social media expert
3. ONVZ voor uw klanten
Kenneth Schuit Directeur Commercie
Vragenronde
4. Lunch
3
Filmpje ONVZ-journaal los af te spelen
De zorgmarkt in 2012
De zorgmarkt
Patiënt / verzekerde
Zorgverleningsmarkt
Zorgverzekeringsmarkt
Zorgaanbieder
Zorgverzekeraar Zorginkoopmarkt
6
De zorgmarkt in 2012 1. Ontwikkeling in de zorgverzekeringsmarkt
2. Financieel Beeld Zorg 2012
3. Basisverzekering 2012
4. Vooruitzicht 2012
7
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringmarkt
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Terugblik op seizoen 2010 - 2011 • Meer en nieuwe dynamiek – verzekerdenmobiliteit beduidend hoger dan voorgaande jaren – internetlabels populair: verzekerdenaantal stijgt met 60% tot bijna 500.000 – meer dan 100.000 nieuwe zorgverzekeringen via internetvergelijkers gesloten – term “zorgverzekering” 2,5 miljoen ‘gegoogled’ tijdens seizoen
• Nominale premie sterk gestegen met ruim € 100 per volwassene van gemiddeld € 1.110 naar € 1.211
• Aandeel collectief verzekerden stijgt gering • Aandeel verzekerden zonder aanvullende verzekering stijgt niet
Bron: Vektis, Zorgthermometer, Verzekerden in beweging 2011, april 2011; BS Health, Mobiliteit prijs en internet gestuurd, februari 2011
9
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt
Bron: Vektis, Zorgthermometer, Verzekerden in beweging 2011, april 2011; BS Health, Mobiliteit prijs en internet gestuurd, februari 2011
10
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Mobiliteit zorgverzekeringsmarkt 2011
2010
2009
2008
2007
16.580.000
16.486.000
16.431.000
16.344.000
16.356.000
Instroom
906.000
704.000
594.000
587.000
723.000
Mobiliteit
5,5%
4,3%
3,6%
3,6%
4,4%
Aantal verzekerden
Ontwikkeling mobiliteit 6% 5% 4%
5,50% 4,40%
3%
4,30% 3,60%
3,60%
2008
2009
2% 1% 0% 2007
2010
2011
Bron: Nederlandse Zorgautoriteit, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt, Weergave van de markt 2007 - 2011, juli 2011
11
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt
Bron: Nederlandse Zorgautoriteit, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt, Weergave van de markt 2007 - 2011, juli 2011
12
Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Collectivisering zorgverzekeringsmarkt
Ontwikkeling percentage collectief verzekerden
Ontwikkeling verdeling collectief verzekerden 100%
70%
26%
31%
38%
33%
37%
38%
73%
69%
62%
66%
62%
61%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
80%
60%
60% 50% 40% 40%
20%
30%
0%
20% 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
werkgever
Bron: Nederlandse Zorgautoriteit, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt, Weergave van de markt 2007 - 2011, juli 2011
patiëntenvereniging
anders
13
Samenstelling zorgverzekeringsmarkt 2012 1. Achmea
Zilveren Kruis, Agis, TakeCareNow, Pro Life, OZF, FBTO, Avéro, Interpolis, DVZ, De Friesland, Kiemer
2. UVIT
Univé Zorg, VGZ, IZA, IZZ, De Goudse, UMC, Zekur
3. CZ
CZ, CZ Direct, Delta Lloyd, Ohra, Lancyr, Kruidvat, PZP
4. Menzis
Menzis, Anderzorg, Azivo, PMA
5. DSW
DSW, Stad Holland
6. ONVZ 7. Zorg en Zekerheid
Zorg en Zekerheid, AZVZ
8. ASR
De Amersfoortse , Ditzo
9. Eno
Salland, Holland Zorg, Energiek
14
Marktaandelen zorgverzekeringsmarkt 2011 Aantal verzekerden
Marktaandeel
1. Achmea
5,3 miljoen
32,1%
2. UVIT
4,3 miljoen
25,8%
3. CZ
3,3 miljoen
20,2%
4. Menzis
2,1 miljoen
12,7%
15,0 miljoen
90,8%
5. DSW
0,4 miljoen
2,7%
6.
0,4 miljoen
2,4%
7. Zorg en Zekerheid
0,4 miljoen
2,4%
8. ASR
0,2 miljoen
1,1%
9. Eno
0,1 miljoen
0,6%
1,5 miljoen
9,2%
Zorgverzekeringsmarkt 2011 na overname De Friesland door Achmea, marktaandelen op basis aantallen Zvw verzekerden in 2010
15
Marktaandelen zorginkoopmarkt 2011 Aantal verzekerden
Marktaandeel
1. Achmea
5,3 miljoen
32,1%
2. UVIT
4,3 miljoen
25,8%
3. CZ
3,3 miljoen
20,2%
4. Menzis
2,1 miljoen
12,7%
15,0 miljoen
90,8%
1,5 miljoen
9,2%
5. – DSW – ONVZ – Zorg en Zekerheid – ASR – Eno
Zorginkoopmarkt 2011 na overname De Friesland door Achmea, marktaandelen op basis aantallen Zvw verzekerden in 2010
16
Financieel Beeld Zorg 2012
Financieel Beeld Zorg 2012
Filmpje VWS los af te spelen
Financieel Beeld Zorg 2012 Nederland gezond en wel: Wat is het ons waard?
€ 62.900.000.000 € 15.000.000.000 € 4.826 Bron: VWS, persbericht, 20 september 2011
19
Financieel Beeld Zorg 2012 Het issue: stijgende zorguitgaven
Bron: Miljoenennota 2012, september 2011
20
Financieel Beeld Zorg 2012 Stijgende zorguitgaven: onderliggende oorzaken 1. Substantieel groeiende en veranderende zorgvraag door vergrijzing, levensverlenging en snellere detectie van ongezondheid Resultaat: sterke toename van aantal in ongezondheid geleefde jaren Chronische aandoeningen gaan beeld van gezondheidszorg bepalen en zullen acute en electieve zorgvragen verdringen 2. Meer medische mogelijkheden en meer kennis daarover bij publiek 3. Een kritischer zorgconsument: het belang van gezond opgroeien in een kennissamenleving wordt urgenter
Bron: RVZ, discussienota Zorg voor je gezondheid!, april 2010
21
Financieel Beeld Zorg 2012 Toename vergrijzingsgerelateerde uitgaven (2007 - 2060)
Bron: Miljoenennota 2012, september 2011
22
Financieel Beeld Zorg 2012 Toename zorgpremies bij ongewijzigde kostenontwikkeling
Bron: Miljoenennota 2012, september 2011
23
Financieel Beeld Zorg 2012 VWS begroting 2012: Goede en betaalbare zorg • In 2012 is € 67,2 miljard beschikbaar voor de zorg (Budgettair Kader Zorg) ter vergelijking: in 2011 was dit € 62,6 miljard en in 2010 € 59,7 miljard • In 2010 en 2011 zijn de zorguitgaven harder gegroeid dan geraamd om de stijging van de collectieve zorguitgaven binnen de kabinetsperiode te beperken tot € 15 miljard zijn ingrijpende maatregelen noodzakelijk
• Inzet minister Schippers en staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten: zorg tegen een betaalbare premie, door een zo efficiënt mogelijke organisatie en (gereguleerde) marktwerking
Bron: VWS, persbericht, 20 september 2011
24
Financieel Beeld Zorg 2012
Miljarden
Ontwikkeling collectieve zorguitgaven (bruto BKZ) € 80 € 75 € 70 € 65 € 60
77,8 74,6 70,8
€ 55
67,2
€ 50
62,2
62,9
2010
Kabinet Rutte
64,4
59,6 54,4
€ 45
51,3 48,6
€ 40 2006
2007
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
2008
2009
2011
2012
2013
2014
2015
25
Financieel Beeld Zorg 2012
Miljarden
Actualisering collectieve zorguitgaven (bruto BKZ) € 80 € 75
€ 70 € 65
79,6 74,5
€ 60
€ 55
70,0
61,1
62,2
62,6
64,4
65,9
77,8
74,6
70,8
67,2
€ 50 2010
2011
2012
begroting VWS 2011
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
2013
2014
2015
begroting VWS 2012
26
Financieel Beeld Zorg 2012 Beleidsagenda VWS: (betere) kostenbeheersing • Medisch specialistische zorg (ziekenhuiszorg) – nieuwe productstructuur (DOT), prestatiebekostiging en vrije prijzen (70%) – meer risicodragendheid voor zorgverzekeraars – selectieve inkoop door (natura) zorgverzekeraars – herstructurering en specialisatie van aanbod – gemeenschappelijke afspraken over volume- en kostenbeheersing – beheersmodel voor honoraria medisch specialisten • Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) – prestatiebekostiging instellingen – verhogen eigen bijdragen – meer nadruk op preventie – verschuiven zwaartepunt van tweedelijns naar eerstelijns zorg
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
27
Financieel Beeld Zorg 2012 Beleidsagenda VWS: (betere) kostenbeheersing • Farmaceutische zorg – vrije prijzen voor medicijnen en dienstverlening • AWBZ – overheveling onderdelen AWBZ naar gemeenten en Zvw – uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars voor eigen verzekerden – keuzemogelijkheid PGB wordt beperkt tot personen met verblijfsindicatie • Overig – stringent beheer basispakket – Wtcg wordt inkomensafhankelijk
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
28
Financieel Beeld Zorg 2012 Samenstelling collectieve zorguitgaven 2012 (bruto BKZ) overheid 5%
Nominale premie Zvw
AWBZ-premie
50%
Zvf
Zvw 52%
AWBZ 38%
AFBZ
50%
Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw
eigen betalingen Zvw 3% eigen betalingen AWBZ 2%
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
29
Financieel Beeld Zorg 2012
Miljarden
Ontwikkeling tekort Zvf en AFBZ 16 14 12 10 8
14,5
6
10,2
4
7,4 4,4
2 0
4,3
2,6
0,9
2,8
1,0
-0,2
-2 2008
2009
2010
2011
2012
Zorgverzekeringsfonds (Zvf) Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ)
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
30
Financieel Beeld Zorg 2012 Percentages 2012
2011
12,15%
12,15%
Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (normaal)
7,10%
7,75%
Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (verlaagd)
5,00%
5,65%
AWBZ premie
Premiegrens inkomensafhankelijke bijdrage Zvw
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
€ 50.056 € 33.427
31
Financieel Beeld Zorg 2012 Verklaring daling inkomensafhankelijke bijdrage Zvw 2012
Stijging zorguitgaven
+ 0,10%
Verhoging opslagpremie door zorgverzekeraars
+ 0,10%
Verlaging dotatie aan Zorgverzekeringsfonds
- 0,10%
Handhaving 50% nominaal / inkomensafhankelijk
+ 0,05% + 0,15%
Aanpassen premiegrens (wet uniformering loonbegrip)
- 0,80% - 0,65%
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
32
Financieel Beeld Zorg 2012 Bedragen (bedragen in euro’s)
Nominale rekenpremie VWS Netto opslagpremie (2012 raming VWS) Netto nominale premie (2012 raming VWS)
2012
2011
1.050
1.088
172
123
€ 1.222
€ 1.211
Netto nominale premie DSW € 1.230 € voor 1.194 Macronacalculatie: zorgverzekeraars worden gecompenseerd gevolgen te lage macrokostenramingen overheid Verplicht eigen risico (volwassenen)
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
€ 220
€ 170
33
Financieel Beeld Zorg 2012 Verklaring daling nominale rekenpremie basisverzekering 2012 (bedragen in euro’s)
Stijging zorguitgaven
+ € 35
Verhoging opslagpremie door zorgverzekeraars
- € 25
Verlaging dotatie Zorgverzekeringsfonds
- € 25
Verhoging verplicht eigen risico
- € 20
Handhaving 50% nominaal / inkomensafhankelijk
- € 10
Overige posten
+€7 - € 38
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
34
Financieel Beeld Zorg 2012 Ontwikkeling nominale betalingen basisverzekering (gemiddeld) € 1.400 € 1.300
114
€ 1.200
111
€ 1.100
103
105
€ 1.000
79
117
123
135
172
124
164
€ 900 164
1.088
52
€ 800
970
947
2008
2009
58
€ 700
1.050
983
796 715
€ 600 2006
2007
nominale rekenpremie
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
2010
netto opslagpremie
2011
2012
eigen risico
35
Financieel Beeld Zorg 2012 Wat betaalt een volwassen burger in 2012 gemiddeld aan zorg? (bedragen in euro’s)
Nominale premie Zvw Eigen betalingen Zorgtoeslag
€ 1.222 € 274 - € 312 € 1.184
Premie AWBZ
€ 1.204
Inkomensafhankelijke bijdrage Zvw
€ 1.548
Belastingen
€ 890 € 3.642 € 4.826
Premie aanvullende verzekering
€ 300 € 5.126
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
36
Basisverzekering 2012
Basisverzekering 2012
Basisverzekering 2012 Belangrijkste veranderingen basisverzekering 2012 Verplicht eigen risico 2012: € 220 per volwassene (2011: € 170) Eigen bijdragen 2012 geestelijke gezondheidszorg (GGZ) • eerstelijns psychologische zorg: € 20 per reguliere zitting (2011: € 10) voor behandeltraject via internet: € 50 per behandeltraject (2011: € 0) • tweedelijns GGZ (volwassene): € 100 voor DBC van 100 min. en € 200 voor DBC van 200 min. tot maximum van € 200 per kalenderjaar (2011: € 0) • tweedelijns GGZ met opname (volwassene): € 145 per maand verblijfsvergoeding vanaf 32 dagen verblijf (2011: € 0) • maximale eigen bijdrage GGZ in 2012 (volwassene): € 1.945 (2011: € 80)
Bron: begroting 2012 VWS, september 2011
38
Basisverzekering 2012 Uitgaven aan de geestelijke gezondheidszorg (als aandeel van bbp)
Bron: begroting 2012 VWS, september 2011
39
Basisverzekering 2012 Belangrijkste veranderingen basisverzekering 2012 Pakketmaatregelen • Fysio- en oefentherapie – 20 behandelingen komen voor eigen rekening bij chronische aandoening (2011: 12 behandelingen) – beperking aantal chronische aandoeningen dat wordt vergoed • Geestelijke gezondheidszorg – vergoeding eerstelijns psychologische zorg wordt teruggebracht tot 5 zittingen (2011: 8) – behandeling van “aanpassingsstoornissen” wordt niet meer vergoed
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
40
Basisverzekering 2012 Belangrijkste veranderingen basisverzekering 2012 Pakketmaatregelen • Farmaceutische hulp – maagzuurremmers worden alleen nog bij chronisch gebruik vergoed • Overige maatregelen – dieetadvisering wordt niet meer vergoed (2011: 4 behandeluren) – stoppen-met-rokenprogramma’s worden niet meer vergoed
Bron: VWS, begroting 2012, september 2011
41
Vooruitzicht 2012
Vooruitzicht 2012: vanuit de zorgverzekeraar • Cumulerende onzekerheden door gelijktijdige invoering van: – nieuwe productstructuur (DOT), prestatiebekostiging en forse uitbreiding vrije prijzensegment bij ziekenhuiszorg naar 70% (2011: 34%) – vrije prijzen voor farmaceutische zorg (medicijnen en dienstverlening) – vrije prijzen voor mondzorg – Solvency II (Europese solvabiliteitseisen verzekeraars, vanaf 2013) in samenhang met: – afschaffen macronacalculatie en afbouw (ex-post) risicoverevening – verhoging solvabiliteitseis basisverzekering van 8,1% naar 11% – onzekerheid over afrekening oude jaren – achterblijvende beleggingsopbrengsten • Opeenstapeling van onzekerheden en risico´s kan leiden tot additionele verhoging opslagpremie zorgverzekeraars. Zowel direct als indirect middels verhoging solvabiliteitseisen
43
Vooruitzicht 2012: vanuit de verzekerde • Kabinetsmaatregelen per 1 januari 2012: – beperking basispakket – verhoging verplicht eigen risico met € 50 naar € 220 – verhoging eigen bijdragen geestelijke gezondheidszorg – verhoging premiegrens inkomensafhankelijke bijdrage Zvw – Wtcg inkomensafhankelijk – beperking zorgtoeslag – verhogen risicodragendheid zorgverzekeraars gevolgen: premies basisverzekering en aanvullende verzekering stijgen, meer zorgkosten voor eigen rekening en inkomenseffecten • Cumulatie van onzekerheden bij zorgverzekeraars kan leiden tot additionele verhoging opslagpremie zorgverzekeraars voor 2012 • Meer sturing door zorgverzekeraars bij natura-polissen
44
Zijn er nog vragen?