Zonkinderen Suggesties bij kern 5 Verhalen & vertellingen Auteur: Josée Warnaar
In het artikel ‘Zonkinderen kunnen heel wat werk aan’
• O, kom er eens kijken! door Catharina Fredriks en Ietje
op www.veiliglerenlezen.be / Voor gebruikers / Zon-
Rijnsburger. Een prentenboek met dvd. Uitgeverij Ploegsma. ISBN 9789021665351. • Zou de goede Sint wel komen? door Nicole van den Hurk. Uitgeverij Zwijsen thuis. ISBN 9789027601766. • Sinterklaas door Charlotte Dematons. Een boek zonder tekst waarin heel veel valt te zien. U kunt de kinderen bij dit boek teksten laten bedenken. Uitgeverij Lemniscaat. ISBN 9789047701286.
kinderen, vindt u een aantal lees- en schrijfactiviteiten voor kinderen die nu al zelfstandig teksten en boekjes kunnen lezen. Sommige leerlingen hebben, naast de materialen uit Veilig leren lezen, behoefte aan extra activiteiten. In dit artikel vindt u extra thematische opdrachten op zonniveau bij kern 5, thema ‘Verhalen en vertellingen’.
Kerstfeest • O, dennenboom door Jacques Vriens en Dagmar Stam. Uitgeverij Van Holkema & Warendorf. ISBN 9789026987816. • De kleine kerstman door Anu Stohner. Uitgeverij Lemniscaat. ISBN 9789056374556. • De kleine kerstman gaat op reis door Anu Stohner. Uitgeverij Lemniscaat. ISBN 9789056376437. • De beste kerstman van de wereld door Anu Stohner. Uitgeverij Lemniscaat. ISBN 9789056378462. • Kleine ezel viert kerstfeest door Rindert Kromhout en Annemarie van Haeringen. Uitgeverij Leopold. ISBN 9789025851651. • Een vrolijk kerstfeest door Carry Slee. ISBN 9789049920630.
Boeken Onder het thema ‘Verhalen en vertellingen’ vallen verhalen over sinterklaas, het kerstfeest en de winter. Wellicht zijn er in uw klas of op school boeken rond deze drie thema’s aanwezig. Hierna volgen enkele boeken die in aanmerking kunnen komen voor zonkinderen en die aansluiten bij de leeftijd (sommige boeken vereisen wel een hoog leesniveau). Sinterklaas • Dag Sinterklaasje door Jacques Vriens en Dagmar Stam. Uitgeverij Van Holkema & Warendorf. ISBN 9789026903625. • Waar is Sinterklaas? door Ann Lootens. Uitgeverij Clavis. ISBN 9789068227635. • Het paard van Sinterklaas door Tamara Bos. Uitgeverij Leopold. ISBN 9789025851873. • Waar is het paard van Sinterklaas? door Tamara Bos. Uitgeverij Leopold. ISBN 9789025851866. • Botsing met Zwarte Piet door Carry Slee. ISBN 9789049922689.
Winter • Sneeuwman, pak me dan door Carry Slee en Dagmar Stam. Uitgeverij Pimento. ISBN 9789049921965. • Tomte Tummetot door Astrid Lindgren. Uitgeverij Christofoor. ISBN 9789062381210. • Winterfeest door Vivian den Hollander. Uitgeverij Unieboek. ISBN 9789026998690. 1
Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be
• Kan ik er ook nog bij? door Loek Koopmans. Uitgeverij
Sinterklaas
Christofoor. ISBN 9789062384402. • Winterslaap door T. Hoogeveen. Uitgeverij K.N.N.V. ISBN 9789050112161. • Wat een winter door Rotraut Susanne Berner. Een kijk- en zoekboek zonder tekst. Bij dit boek kunt u de kinderen teksten laten schrijven. Uitgeverij Lannoo. ISBN 9789020956900.
Feestneus kern 5 De inhoud van Feestneus kern 5 sluit aan bij kern 5 Sprookjes. Wie doet wat? De praatplaat op pagina 2-3 van het zonleesboekje leent zich voor een ‘Wie doet wat?’-opdracht. De zonkinderen schrijven (of stempelen) zinnen bij deze praatplaat. Ze mogen dat doen met ‘hij’ of ‘zij’, maar de opdracht wordt veel aantrekkelijker wanneer ze zelf namen bedenken bij de personen op de plaat. Nadat de zinnen zijn geschreven of gestempeld, wordt de plaat vergroot gekopieerd (A3-formaat) en worden de zinnen uitgeknipt en op of bij de plaat geplakt. Opschrijven ankerverhaal In kern 4 hebben sommige zonkinderen het ankerverhaal schriftelijk naverteld met behulp van de strip uit het leesboekje. Dat mogen ze nu ook weer doen. Laat ze een of meer zinnen schrijven bij elk plaatje van de strip op pagina 4 van het zonleesboekje. Laat de nummers van de stripplaten er ook bij schrijven. Bij de lesafronding lezen de zonkinderen hun zinnen voor. De andere kinderen hebben dan ook de strip (pagina 9 van het maanleesboekje) voor zich.
De meeste woorden met ‘sinterklaas’ Materiaal • Kopieer werkblad 1 ‘sinterklaas’ op (gewoon wit) papier. Maak voldoende exemplaren, zodat de kinderen die dit spel spelen allemaal een werkblad krijgen. • Geef alle kinderen ook een gekleurd A4-vel, een schaar en een lijmstift. Voorbereiding • Vertel de kinderen dat het krijgen van een chocoladeletter een belangrijk onderdeel van het sinterklaasfeest is. ‘Wie heeft er al een letter in zijn/haar schoen gekregen? Welke letter krijg je meestal?’ (de eerste letter van je naam). • Dit spel gaat over sinterklaasletters, maar dan wel heel speciale letters. De kinderen krijgen allemaal een gekleurd vel en werkblad 1 ‘sinterklaas’. • De kinderen knippen de bovenste strook uit en plakken het woord ‘sinterklaas’ in zijn geheel boven aan hun papier.
Zelf een verhaal schrijven De zonkinderen schrijven zelf een verhaal bij pagina 5 uit het leesboekje. Met behulp van de verhaalpictogrammen schrijven ze het verhaal na, zoals ze dat ook gewend zijn bij de strips rond het ankerverhaal. Help de kinderen hierbij door ze het verhaal eerst mondeling te laten vertellen. Moeilijke woorden zoals eskimo en iglo kunt u van tevoren opschrijven.
2 Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be
• Dan knippen ze de tweede strook eraf. Van deze strook
Tip: het resultaat wordt heel mooi wanneer de kinderen de woorden met potlood dun opschrijven en later overtrekken met een zilver- of goudschrijvende stift.
knippen ze alle letters los. Het spel • Wie kan er met deze letters een woord maken? Schuif maar met de letters tot je een woord krijgt. Plak dit woord op je papier, onder ‘sinterklaas’. Laat niet te veel ruimte open, want er komen nog veel meer woorden bij! Kun je een woord maken met de overgebleven letters? Plak ook dat woord op. Doe dit net zolang tot je geen woorden meer kunt maken van de letters die je over hebt. • Dan knip je de volgende strook met ‘sinterklaas’ eraf. Knip weer alle letters los en maak nieuwe woorden. Plak die bij de andere woorden. Aan het eind van het spel vergelijken de kinderen hun woorden. ‘Wie heeft de meeste woorden gemaakt?’
De meeste woorden met ‘kerstboombal’ Materiaal • Kopieer werkblad 2 ‘kerstboombal’ op (wit) papier. Maak voldoende exemplaren, zodat de kinderen die dit spel spelen allemaal een werkblad krijgen. • Geef alle kinderen ook een gekleurd A4-vel, een schaar en een lijmstift. Voorbereiding • De kinderen knippen de bovenste strook uit en plakken het woord ‘kerstboombal’ in zijn geheel boven aan hun papier. • Dan knippen ze de tweede strook eraf. Van deze strook knippen ze alle letters los.
Kerstfeest
Het spel • Wie kan er met deze letters een woord maken? Schuif maar met de letters tot je een woord krijgt. Plak dit woord op je papier, onder ‘kerstboombal’. Laat niet te veel ruimte open, want er komen nog veel meer woorden bij! Kun je een woord maken met de overgebleven letters? Plak ook dat woord op. Doe dit net zolang tot je geen woorden meer kunt maken van de letters die je over hebt. • Dan knip je de volgende strook met ‘kerstboombal’ af. Knip weer alle letters los en maak nieuwe woorden. Plak die bij de andere woorden. Aan het eind van het spel vergelijken de kinderen hun woorden. ‘Wie heeft de meeste woorden gemaakt?’
Een woordenslinger Een talige opdracht voor het versieren van de kerstboom. De opdracht is ook geschikt voor kinderen die werken met raketmateriaal. Voorbereiding • Snij in de lengte stroken van een rood A4-vel. De stroken moeten zo breed zijn dat de kinderen erop kunnen schrijven of stempelen. Ieder kind krijgt een strook. De overige stroken liggen klaar om gepakt te worden. • De kinderen die aan deze opdracht werken (individueel of in tweetallen), krijgen een klikklakclusterboekje, een niettang of een lijmstift. • Teken op het bord (of op een groot vel) een vijfpuntige kerstster. Bij de vijf punten van de ster schrijft u de volgende woorden: feest, ster, kaars, licht, kerst. De clusters ‘st’, ‘st’, ‘ rs’ , ‘cht’ en ‘rst’ geeft u een opvallende kleur.
Winter Mees en mus in de kou Op dag 12 lezen de maanlezers een verhaal over de verzorging van vogels in de winter. Dit is ook een interessant onderwerp voor de zonlezers.
Opdracht De kinderen kiezen een woord en schrijven of stempelen dat woord aan het begin van een strook. Dan gaan zij met hun klikklakclusterboekje woorden maken met hetzelfde cluster aan het begin of aan het eind. Deze woorden schrijven zij op de rode stroken; als een strook vol is, nieten of plakken zij er een volgende strook aan vast. De stroken worden gebruikt bij het versieren van de kerstboom. ‘Wie maakt de langste slinger?’
Voorbereiding • Maak een kopie van maanleesboekje 5, pagina 15. Knip de tekst en de letterrups eraf, zodat alleen de illustraties overblijven. • Zorg ervoor dat de zonlezers ook op de hoogte zijn van de inhoud: bijvoorbeeld door ze te laten luisteren 3
Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be
Voorbereiding • De kinderen knippen de bovenste strook uit en plakken het woord ‘sneeuwman’ in zijn geheel boven aan hun papier. • Dan knippen ze de tweede strook eraf. Van deze strook knippen ze alle letters los.
wanneer u de tekst voorleest, of door ze deel te laten nemen aan een gesprek over vogels in de winter. Opdracht De kinderen schrijven een of meer zinnen bij de plaatjes, zodat het een verhaal wordt. Stimuleer de kinderen om ook iets te vertellen over de manier waarop er thuis voor de vogels (en andere dieren) wordt gezorgd. Tot slot bedenken zij een titel.
Het spel • Wie kan er met deze letters een woord maken? Schuif maar met de letters tot je een woord krijgt. Plak dit woord op je papier, onder ‘sneeuwman’. Laat niet te veel ruimte open, want er komen nog veel meer woorden bij! Kun je een woord maken met de overgebleven letters? Plak ook dat woord op. Doe dit net zolang tot je geen woorden meer kunt maken van de letters die je over hebt. • Dan knip je de volgende strook met ‘sneeuwman’ af. Knip weer alle letters los en maak nieuwe woorden. Plak die bij de andere woorden.
De meeste woorden met ‘sneeuwman’ Materiaal • Kopieer werkblad 3 ‘sneeuwman’ op (gewoon wit) papier. Maak voldoende exemplaren, zodat de kinderen die dit spel spelen allemaal een werkblad krijgen. • Geef alle kinderen ook een gekleurd A4-vel, een schaar en een lijmstift.
Aan het eind van het spel vergelijken de kinderen hun woorden. ‘Wie heeft woorden gemaakt met een ‘au’? Wie heeft de meeste woorden gemaakt?’
4 Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be
werkblad
1
sinterklaas
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
s
i
n
t
e
r
k
l
a
a
s
5 Veilig leren lezen Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be
werkblad
2
kerstboombal
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
k
e
r
s
t
b
o
o
m
b
a
l
6 Veilig leren lezen Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be
werkblad
3
sneeuwman
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
s
n
e
e
u
w
m
a
n
7 Veilig leren lezen Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
Veilig leren lezen - Zonkinderen: suggesties bij kern 5 - Verhalen en vertellingen
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
© Uitgeverij Zwijsen - www.veiliglerenlezen.be