Zomernota Gemeente Enschede

Zomernota 2015

Gemeente Enschede

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...................................................................................................................................... 2 1. Duurzaam, Samen, Sterker: Versnellen op de economische golf ................................................ 3 1.1. Prioriteiten in deze coalitieperiode ................................................................................................... 6 1.2. Het stadsdeel als invalshoek: resultaten Stadsconsultatie 2015 ................................................... 10 1.3. Leeswijzer ....................................................................................................................................... 13 2. Stand van zaken 2015 ..................................................................................................................... 14 2.1. Inleiding .......................................................................................................................................... 14 2.2. Maatschappelijke ondersteuning .................................................................................................... 15 2.3. Versterken economie ...................................................................................................................... 22 2.4. Duurzame leefomgeving ................................................................................................................. 26 2.5. Dienstverlening en financieel beleid ............................................................................................... 32 3. Financieel middelenkader ............................................................................................................... 39 3.1. Totale financiële opgave ................................................................................................................. 39 3.2. Structureel middelenkader.............................................................................................................. 40 3.3. Incidenteel middelenkader.............................................................................................................. 44 3.4. Opgave en bezuinigingsrichtingen Sociaal Domein ....................................................................... 47 3.5. Opgave en bezuinigingsrichtingen Fysiek Domein ........................................................................ 53 3.6. Opgave Onderwijshuisvesting en Vastgoed en bezuinigingsrichtingen ......................................... 55 3.7. Overige ontwikkelingen .................................................................................................................. 58 3.8. Samenvatting financieel middelenkader ......................................................................................... 59 Bijlage 1A | Beslispunten Raad .......................................................................................................... 61 Bijlage 1B | Beslispunten College...................................................................................................... 62 Bijlage 2 | Technische wijzigingen..................................................................................................... 63 Bijlage 3 | Begrotingswijzigingen ...................................................................................................... 80 Bijlage 4 | Facts & Figures nieuwe taken Jeugd en Begeleiding .................................................... 81

blz. 2 (van 83)

1. Duurzaam, Samen, Sterker: Versnellen op de economische golf Zowel landelijk als lokaal kruipen we, dankzij de inzet van velen, langzamerhand uit het dal van de crisis. De economie groeit weer licht en wij willen er klaar voor zijn om dat optimaal te benutten. Enschede komt uit woelige tijden: door de structuur van de gemeente is het moeilijk om op hetzelfde moment de problemen van vandaag op te lossen en te investeren in morgen. Toch is dat wel waar we naartoe willen. Dat betekent dat we verder bezuinigen om te kunnen investeren. Vanuit het realisme van weinig geld en hoge werkloosheid zetten we creativiteit en innovatie in om onze doelen te bereiken: het krappe kader waarbinnen we werken daagt uit: we lossen knelpunten op zodat we ambities kunnen verwezenlijken.

Economische groei als motor Voorwaarde voor economische groei is onder meer een aantrekkelijk vestigingsklimaat en een zeer dienstverlenende overheid. Behalve goed onderwijs, prettig wonen & werken en een internationale school, dragen ook onze top-culturele instellingen op het terrein van muziek en kunsten in belangrijke mate bij aan een gezond en vitaal economisch vestigingsklimaat. De gemeente maakt de economie niet. Dat doen bedrijven en partners in Enschede. Onze rol is de ontwikkelingen te faciliteren en belemmeringen weg te nemen. Naast het aanpakken van onze werkloosheid en de structurele problemen in onze grondportefeuille , investeren we in projecten die de structuur van de stad ten goede komen. Voorbeelden daarvan zijn het Kennispark en het gebied rond de voormalige luchthaven Twente. We zetten onder meer apps in om mensen aan werk te helpen en werken via cocreatie aan inhoudelijke onderwerpen, bijvoorbeeld bij de transities in het sociaal domein. Deze manier van werken leidt tot nieuwe oplossingen en draagt bij aan een van onze belangrijkste uitgangspunten: we doen het samen. We transformeren als gemeente van „bepaler‟ naar „facilitator‟. Bijvoorbeeld door het geven van ruimte aan innovatieve oplossingen die in de Enschedese samenleving opborrelen. Eigen verantwoordelijkheid is leidend. De gemeente is transparant in wat zij wel en niet tot haar rol rekent. Tegelijk is het een kwestie van én het een én het ander. Om de stad gezond te maken gaan we investeren en bezuinigen. Om de stad gezond te houden gaan we ook preventief te werk. De arbeidsparticipatie in Enschede is nog steeds een aandachtspunt, zeker in combinatie met de hoge werkloosheid. De werkloosheid is in Enschede in 2014 met 0,6% gedaald, dit in tegenspraak met de landelijke trend (een stijging van 0,2% in 2014). We willen toekomstbestendig zijn en investeren in preventie. Dat betekent dat we oog hebben voor het risico dat we lopen op het gebied van (arbeids)participatie. Naast volle inzet op economische ontwikkeling, willen we mensen mogelijkheden bieden om onbetaald te werken en zo te participeren.

Investeren in de toekomst “Wij zijn ons ervan bewust dat de komende periode bezuinigingsmaatregelen moeten worden genomen, die pijn doen. We zijn er echter van overtuigd dat het nodig is om te komen tot duurzame financiële soliditeit, terugdringing van de hoge werkloosheid en economische versterking van onze gemeente en regio voor de langere termijn. Wij blijven oog houden voor

blz. 3 (van 83)

mensen die steun echt nodig hebben. Deze coalitie wil daarnaast ruimte voor nieuw beleid waarvoor wij verandergeld hebben gereserveerd.” (Citaat Coalitieakkoord, 15 mei 2014) Dit citaat uit het coalitieakkoord is nu ruim een jaar oud, maar heeft aan kracht niets verloren. Daarmee vormt het de leidraad voor de Zomernota. De conclusie na 1 jaar luidt dat wij in het afgelopen jaar een basis gelegd hebben (aanpak sociaal domein, verbeterd MPG en realisatie taakstellingen), maar dat het tempo omhoog moet. We blijven kwetsbaar voor bijstelling van het gemeentefonds of eventuele bijstelling van het macrobudget BUIG. Onze begroting kent een geschiedenis van steeds opnieuw meer middelen dan toegewezen vanuit het gemeentefonds, te bestemmen voor thema‟s als werkloosheid, armoede, cultuur, zorg, welzijn. In het coalitieakkoord is de balans daarvan opgemaakt en de conclusie getrokken dat het roer om moet. De strategie verandert: We zetten meer in op eigen kracht, beroep op zelfstandigheid en het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Daardoor worden we een faciliterende gemeente die initiatieven van inwoners en ondernemers ondersteunt en belemmeringen wegneemt.

Nieuwe ruimte voor de samenleving Deze opstelling heeft ook gevolgen voor de verhoudingen in de driehoek „samenleving-marktoverheid‟. De rol van informatisering en digitalisering is groot en biedt steeds meer kansen voor mensen om zelfstandig te leven of actie te ondernemen. We zijn steeds meer onderdeel van een levend netwerk dat bepalend is voor waar het naartoe moet. Ons antwoord op de ontwikkelingen is enerzijds het verder ontwikkelen van het stadsdeelgewijs werken en de dialoog met inwoners. Anderzijds maken we onze dienstverlening toegankelijker, eenvoudiger en communicatiever. Het is van belang dat inwoners weten wat onze rol wel en niet is.

Financieel middelenkader en stand van zaken 2015 Begin juni hebben wij de meicirculaire ontvangen en doorgerekend voor Enschede. Het financiële beeld voor 2015 is verslechtert met 2,9 miljoen euro. Daarmee komt het verwachte tekort voor 2015 op 3,2 miljoen euro. Dat is meer dan de in het coalitieakkoord genoemde 1 miljoen euro. Het is niet mogelijk om op deze korte termijn in de zomernota al bijsturingsmaatregelen voor te leggen. Uiteraard gaat het college al wel maatregelen nemen om binnen haar bevoegdheid het tekort terug te brengen.

blz. 4 (van 83)

In de tabel hieronder staan de opgaven voor de komende 4 jaar overzichtelijk weergegeven: in € mln

2016

2017

2018

2019

Structurele harde opgave

0,8

-2,4

-2,7

-3,6

Structurele bezuinigingen

2,5

1,9

2,3

3,9

Saldo structureel middelenkader

3,3

-0,5

-0,4

0,3

-6,5

-3,8

-1,0

0

3,1

2,2

0

0

Saldo incidenteel middelenkader

-3,3

-1,6

-1,0

0

Opgave Sociaal Domein

-4,2

-12,0

-16,1

-16,9

4,2

12,0

16,1

16,9

0

0

0

0

-0,3

-0,5

-0,5

0

-2,0

-2,0

0,2

0,5

2,5

Saldo Fysiek Domein

-0,1

-2,0

0

Opgave Onderwijshuisvesting en Vastgoed

-5,1

-5,1

-5,1

2,8

3,7

5,1

-2,3

-1,4

0

-4,4

-4,7

0,3

Incidentele harde opgave Incidentele dekking

Bezuinigingsrichtingen sociaal domein Saldo Sociaal Domein

Opgave Fysiek domein Bestuurlijke prioriteit extra ruimte sted. ontwikkeling Bezuinigingsrichtingen fysiek domein

Bezuinigingsrichtingen Programma Dienstverlening en Financieel Beleid Saldo Dienstverlening en Financieel Beleid

Totaal Financieel middelenkader

0

Een positief getal (+) verbertert het saldo. Een negatief getal (-) verslechtert het saldo.

Om te voldoen aan de richtilijnen voor het financieel toezicht, moeten we een sluitend structureel middelenkader indienen voor 2016. Datzelfde geldt ook voor het beeld tot 2019: daarmee laten we op lange termijn zien dat we onze financien op orde hebben. Het middelenkader is in 2016 sluitend en sluit ook meerjarig op een positief saldo van 0,3 miljoen euro in 2019:  





Voor de resterende incidentele opgave van 4,4 miljoen euro in 2017 worden bij de Programmabegroting 2016-2019 voorstellen gedaan voor aanvullende dekking. Voor de opgave binnen het sociaal domein van 16,9 miljoen euro vanaf 2019, is een strategie- en maatregelenpakket opgesteld. Daarmee kan de opgave naar verwachting binnen het sociaal domein opgelost worden. Binnen het fysiek domein wordt binnen 4 jaar structurele ruimte gecreerd om verwachte knelpunten op te vangen en extra ruimte voor stedelijke ontwikkeling mogelijk te maken Binnen het begrotingsprogramma Dienstverlening en Financieel worden besparingen doorgevoerd. Daarmee wordt de opgave van Onderwijshuisvesting en Vastgoed

blz. 5 (van 83)

uiteindelijk binnen de termijn van het middelenkader 2016-2019 structureel opgevangen.

1.1. Prioriteiten in deze coalitieperiode In de vierjarenbegroting 2015-2018 zijn prioriteiten opgenomen voor de komende vier jaar. In het afgelopen jaar is de nadruk steeds meer komen liggen op integrale sturing op de beschreven ambities. Dit proces vraagt continue aandacht en scherpte. In elk planning en control product dat het college de raad aanbiedt, wordt gerefereerd aan de voortgang op de thema‟s in het schema. Het schema uit de begroting is hieronder opnieuw weergegeven.

Toelichting op de kolomkoppen: 

  

In voorbereiding: Dit zijn alle onderwerpen die nog niet voor besluitvorming aan het college zijn voorgelegd. In de voorbereidende fase is altijd een rol weggelegd voor de stad. Soms prominent, soms minder. B&W: Onderwerpen die ter besluitvorming aan het college van B&W zijn voorgelegd. Raad: onderwerpen die ter besluitvorming aan de gemeenteraad zijn voorgelegd Uitvoering: het beleid of de afspraken die over het onderwerp zijn gemaakt met raad en college, worden uitgevoerd.

De arcering verwijst naar de plek van dit thema in het oorspronkelijke schema uit de vierjarenbegroting 2015-2018. In sommige gevallen verandert een onderwerp gedurende het proces van naam of wordt vervangen door iets anders (bijvoorbeeld: „Actieplan Banen‟ wordt vervangen door „Twente

blz. 6 (van 83)

Werkt‟). De naamswijziging is terug te vinden in de vakjes in het schema. In volgende versies van het schema zal alleen de „nieuwe‟ terminologie worden gebruikt. Hierna volgt per thema de toelichting op het onderwerp in de linker kolom van het schema.

Werk: Een zinvolle invulling van het leven is de basis Door de decentralisaties ontstaan steeds meer mogelijkheden voor een samenhangende aanpak op gebied van meedoen, opgroeien, leren, wonen en zorg. Nieuwe, meer integrale arrangementen zijn mogelijk en noodzakelijk om de krachten in de samenleving de ruimte te geven en anderen te helpen. We zetten volledig in op zoveel mogelijk mensen naar werk of een zinvolle dagbesteding. De ambitie om geen beroep meer te hoeven doen op de vangnetregeling (voormalige MAU) van het rijk, staat fier overeind. Dat betekent dat we de uitstroom uit de bijstand en beperking van de instroom, voortdurend in de gaten houden. We hebben de ambitie om geen gemeentelijke middelen meer in te zetten voor uitgaven in de algemene bijstand. Dat doen we via het Deltaplan 'bijstandsuitgaven binnen rijksbudget'. We zetten extra in op het binden van (nieuwe) bedrijven aan Enschede. De concrete doelstelling die daaraan hangt is dat dit in 3 jaar tijd minstens 150 arbeidsplaatsen moet opleveren. En dat dit leidt tot vermindering van het aantal uitkeringen doordat mensen aan het werk gaan. Behalve op het inzetten van nieuwe bedrijven, zetten we ook in op de uitstroom naar werk. We willen de uitstroom verhogen met circa 100 werkzoekenden per jaar. In lijn met het Arbeidsmarktoffensief zetten we er op in om in 2016 en 2017 jaarlijks ongeveer 3000 uitkeringsgerechtigden per jaar te herbeoordelen. Bij die herbeoordeling kijken we zowel naar de rechtmatigheid (klopt het nog met uw uitkering?) als naar de doelmatigheid (wat doet u en wat zou u kunnen doen?). Op deze manier verwachten we de uitkeringslasten met circa 1,8 miljoen euro per jaar te kunnen verlagen. In de begroting werd nog gesproken over een actieplan banen; inmiddels is het instrument „Twente Werkt!‟ opgesteld door de Twenteboard, in samenwerking met de provincie. In het kader van Twente Werkt! is een start gemaakt met een sector aanpak en er wordt zaken gedaan met partners zoals Kennispark en port of Twente om de acquisitie te verbeteren. Hierin speelt de provincie een actieve rol. Binnen Twente Werkt! ligt een duidelijke verbinding naar de Techbase op de voormalige luchthaven Twente. Een belangrijk onderdeel van Twente Werkt! is de actieve benadering van de Duitse banenmarkt. Hiervoor is in regionaal verband een ambitie neergelegd, waar met grote inzet aan gewerkt wordt. We verwachten de doelstellingen die hiervoor in 2015 liggen ook dit jaar te behalen.

Het stadsdeel als invalshoek Werken vanuit de behoefte van de inwoners en partners, betekent voor Enschede dat de rol van het stadsdeel belangrijker wordt. Daarom hebben we in deze zomernota een aparte paragraaf gewijd aan het stadsdeelgewijs werken.

Decentralisaties van vangnet naar springplank Inmiddels zijn een groot aantal taken binnen het sociaal domein overgedragen aan de gemeente. Met ingang van 1 januari 2015 zijn de nieuwe WMO én de Jeugdwet een verantwoordelijkheid van de gemeente. Omdat de wijkcoaches al in wijkteams werkten vóórdat de transities werden geëffectueerd, verliep de overgang soepel. Tegelijkertijd zetten we de verdere stappen in de noodzakelijke transformatie. Daarbij zetten we in steeds meer in op preventie, eigen kracht en het ontwikkelen en realiseren van algemene voorzieningen. Zoals in de armoedenota al aangegeven, hebben we onderzocht of we één „regeling

blz. 7 (van 83)

aanvullend inkomen‟ kunnen vormen. Dit vanuit het idee dat dit tot besparing leidt. Uit het onderzoek blijkt dat ongewenste dubbelingen niet aantoonbaar zijn. Vanuit dit perspectief kiezen we er op dit moment niet voor om verder te werken aan deze mogelijkheid. We richten onze acties op het ontwerpen van een nieuwe (uitvoerings)aanpak in het sociaal domein. We werken dit de komende periode verder uit. Dit gebeurt in het bredere project „innovatie van het sociaal domein‟. Wie ondersteuning nodig heeft, helpen we. Dat doen we op maat en in overleg met mensen zelf, mantelzorg en familie. Waar maatwerkvoorzieningen nodig zijn zetten we die in. We gaan daarbij uit van het resultaat dat we bereiken; niet van het aantal uren dat wordt besteed. Dit beleid is nu in uitvoering en evalueren we voor 1 oktober 2015.

Gerichte stedelijke ontwikkeling We zetten in op faciliterend grondbeleid en organische stedelijke ontwikkeling. Dat betekent een andere houding en werkwijze dan we tot voor kort gewend waren. Bovendien zijn wij volgend in initiatieven van anderen; met een focus op het binnensingelgebied en de verdere economische ontwikkeling. Onder de naam Richting aan Ruimte (RAR) treffen we voorbereidingen om een quickscan te ontwikkelen die gaat helpen een inschatting te maken van de meerwaarde die een nieuw initiatief kan toevoegen aan Enschede. Deze wordt in het najaar aan de gemeenteraad aangeboden. Randvoorwaarden voor deze ontwikkeling is dat er middelen beschikbaar zijn en komen die het mogelijk maken om deze transformatie vorm te geven. De unieke kwaliteit van de voormalige luchthaven Twente wordt gebruikt voor het aantrekken van innovatieve bedrijven. Inmiddels zijn een Topteam en een Kwaliteitsteam in het leven geroepen. De provincie speelt een belangrijke rol in dit proces. Het Topteam heeft als opdracht om het bedrijven- en kenniscluster Advanced Materials en Advanced Manufacturing (AMM) te versterken. Het Kwaliteitsteam zet zich in om de kwaliteit, richting en ambitie van het gebied te benutten als drager voor de nieuwe ontwikkeling. Op cultureel gebied leggen we meer en meer de verantwoordelijkheid bij de betrokken partijen. Dat levert soms een worsteling op: een goed cultureel klimaat is in het belang van een stad als Enschede. Cultuur maakt onderdeel uit van het brede palet aan taken en verantwoordelijkheden van de gemeente. Het maken van keuzes is onvermijdelijk.

Bruisende binnenstad Op 2 april 2015 vonden in Enschede de opnames van „The Passion‟ plaats. Het evenement heeft meer dan 20.000 bezoekers naar de binnenstad getrokken. Bovendien zagen meer dan 3 miljoen kijkers de live-uitzending op TV. Hiermee is een belangrijke doelstelling uit het coalitieakkoord -het binnenhalen van een toonaangevend binnenstadsevenementgerealiseerd. Als bevestiging van de ingezette lijn, werden we genomineerd als Binnenstad van het jaar 2015. Ondanks dat het geen vervolg heeft gekregen is het een compliment dat recht doet aan de inzet van alle betrokkenen voor een bruisende binnenstad. Niet alleen vanwege het winkelaanbod, maar ook vanwege de evenementen, zoals de Proefeet die dit jaar voor de 30 keer wordt georganiseerd. In samenwerking met alle partijen in de stad is, in concept, een agenda centrum opgesteld. Deze geeft de visie op de binnenstad weer, in alle integraliteit die daar bij past.

blz. 8 (van 83)

e

De jeugd heeft de toekomst Begin 2015 heeft de raad de Lokaal Educatieve Agenda 2015-2018 (LEA) vastgesteld. In deze agenda staan doelstellingen voor onderwijsvernieuwing. Daarbij ligt de nadruk op jongerenparticipatie, ouders als partner en techniek. Scholen en bedrijven kunnen initiatieven indienen die kans maken op subsidie van de gemeente. Op deze manier sluit de gemeente aan bij wat er in Enschede gebeurt, en geeft een impuls wanneer een initiatief aansluit bij onze ambities.

Duurzaamheid: de toekomst is nu! De Co2 ambitie blijft onverminderd van kracht. Het accent op gezamenlijke actie, zoals benoemd in de begroting, is omgezet in „duurzame daden‟. Tijdens de eerste bijeenkomst op 12 maart is samen met inwoners en partners een start gemaakt met het uitvoeren van de opgaven waar Enschede op het gebied van duurzaamheid voor staat. Via concrete deals zoeken de verschillende partijen naar optimale samenwerking. De resultaten die we behalen, maken we scherper en duidelijker. Deze hebben een plek gekregen in het Actieplan Duurzaamheid.

Compacte overheid met focus Enschede is een brandpunt van dynamiek, waar ruimte is voor ondernemerschap en burgerschap. De verwachtingen die de samenleving heeft bij de rol van de overheid is aan voortdurende verandering onderhevig. De omvorming van een uitvoerende naar een vooral faciliterende compacte gemeente vullen we concreter in. Dit vraagt ook verandering van het gedrag van onze mensen. We hebben aandacht voor die verandering en geven ruimte aan goede voorbeelden. Immers: alleen als we allemaal meebewegen komen we waar we willen zijn. Daarom intensiveren we op de strategische eenheid en gebruiken we analyses op big data om beleidseffectiviteit te vergroten. De ambities rond outsourcing blijven. Bijvoorbeeld met betrekking tot het Sportbedrijf en Onderhoud Enschede. Maar ook binnen andere clusters van werkzaamheden kijken we kritisch naar de mogelijkheden en willen we waar mogelijk versnellen.

Solide financieel beleid In het coalitieakkoord is de duidelijke doelstelling opgenomen om de financiële situatie van Enschede te verbeteren en daarnaast minder financiële documenten op te leveren. Deze Zomernota is daar een concreet voorbeeld van: hierin komen de voormalige Kadernota en de Concernrapportage samen. Bij de bespreking van de jaarrekening 2014 is 10 miljoen euro toegevoegd aan het weerstandsvermogen. Daarmee is de ratio op 1,1 uitgekomen. Uit de jaarrekening 2014 blijkt dat de schuldquote is gedaald naar 81%. Het streven is om in de huidige collegeperiode onder de 80% uit te komen.

Veiligheid Wij zien dat de aanpak van radicalisering steeds meer inzet vraagt. Enschede is hierbij de trekker in regionaal verband. Onze focus ligt daarnaast op preventieve maatregelen gericht op dialoog en integratie. We werken actief samen met stadsdeelmanagement, onderwijs en politie om zo deskundigheid te bevorderen en eerder te signaleren en reageren.

blz. 9 (van 83)

Het aantal High impact misdrijven, vooral op het gebied van woninginbraken, daalt steeds verder. De nadruk ligt in de komende tijd op het verminderen van criminaliteit door veelplegers. Onder meer via de Top X in samenwerking met het veiligheidshuis Twente en de wijkteams. Daarbij is het van cruciaal belang dan deze doelgroep de benodigde maatschappelijke begeleiding krijgt en dat deze door de ketenpartners wordt geborgd. Met betrekking tot het onveiligheidsgevoel richten we ons op een verdere verbetering van monitoring en beïnvloeding op buurten wijkniveau. Dit doen we niet alleen maar in samenwerking met twente safety & security (TS&S). TS&S biedt ons de kans gezamenlijk met onderwijsinstellingen, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en bewoners te investeren in veiligheid en het realiseren van nieuwe (innovatieve) oplossingen. Dit biedt kansen op zowel maatschappelijk rendement (het behouden van een veilig Enschede zonder groei in de kosten en ondanks nieuwe risico‟s die ontstaan) en een economisch rendement (groei werkgelegenheid). In de komende periode kijken wij in het kader van onze speerpunten uit het integraal veiligheidsplan naar vernieuwende oplossingen om de veiligheid te vergroten en het anders en effectiever inzetten van handhavingsmogelijkheden in wijken, buurten en binnenstad. Bijvoorbeeld door het inzetten van “pleinbeheerders” zoals succesvol is gebleken bij de integrale aanpak Noorderhagen. Om dit structureel te kunnen blijven doen, zal er een herschikking van middelen moeten plaatsvinden. In 2014 hebben wij een succesvolle pilot jeugdgroepenaanpak uitgevoerd in stadsdeel Zuid. Deze aanpak gebruiken we nu ook in de overige stadsdelen. Hierbij sluiten we aan bij de ontwikkelingen binnen het sociale domein. Onze evenementen verlopen goed en veilig. De voor ons bruikbare aanbevelingen uit het rapport van de onderzoeksraad voor veiligheid m.b.t. evenementen d zullen wij mede in regionaal verband oppakken.

Bestuur dicht bij mensen Dichtbij mensen staan, kansen pakken en ruimte geven, vraagt een verandering van onze opstelling als gemeente. We faciliteren steeds meer en nemen een houding aan van „samen mogelijk maken‟. De klachtencommissaris, die op 1 april in zijn functie is begonnen, houdt ons scherp; bedienen en bejegenen wij onze inwoners op de goede manier? Met de aanstelling van de klachtencommissaris geven we invulling aan de ombudsfunctie zoals we die in het coalitieakkoord en de vierjarenbegroting hebben beschreven. Zoals in het coalitieakkoord benoemd, hebben we ook dit jaar de inwoners geraadpleegd. Het doel uit de vierjarenbegroting 2015-2018, om de methode van stadsdeelgesprekken verder uit te werken, hebben we uitgevoerd. De stadsdeelgesprekken zijn de kern van de impuls stadsdeelgewijs werken, die in het voorjaar van 2015 door de gemeenteraad is vastgesteld.

1.2. Het stadsdeel als invalshoek: resultaten Stadsconsultatie 2015 De voorstellen die het college in deze zomernota aan de raad voorlegt, zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op de stadsconsultatie. Deze consultatie bestaat uit een prioritering door het Enschede Panel en door de uitkomsten van de stadsdeelgesprekken 2015. Die laatste worden ook gebruikt voor de wijkprogramma‟s die in de week van de wijken in de verschillende stadsdelen worden opgesteld. De resultaten hiervan worden in de begroting 2016-2019 verwerkt.

blz. 10 (van 83)

Het college hecht waarde aan de stadsconsultatie. Het geeft een beeld van de manier waarop inwoners tegen taken of een taakverdeling aankijken. Bovendien brengt het ons in contact met groepen inwoners die we niet met enige regelmaat ontmoeten. Uit de gesprekken die we in voeren en ook uit de peiling in het Enschede Panel, blijkt dat niet altijd duidelijk is waar de gemeente een leidende rol heeft. We zien een duidelijke opdracht om de rol van de gemeente op de onderwerpen scherper te maken. Daarbij geven we uiteraard ook aan welke partij dan wel een leidende rol heeft. In april 2015 zijn inwoners op twee manieren bevraagd, waarbij is aangesloten bij het landelijke onderzoek “Gewoon dichtbij, gedeelde verantwoordelijkheid voor lokale kwaliteiten” van de Denktank Vereniging van Nederlandse Gemeenten. 



Via een enquête is het Enschede Panel gevraagd welke aspecten zij belangrijk vinden voor lokale kwaliteit. Daarbij gaven zij aan wie wat hen betreft verantwoordelijk is voor de thema‟s. De verantwoordelijkheid werd gegeven aan bewoners, partners of de gemeente. De enquête is door 1757 leden van het Enschede Panel ingevuld. In de vijf stadsdelen zijn stadsdeelgesprekken georganiseerd. Hiervoor is een aselecte steekproef getrokken van inwoners van Enschede, waarbij het aantal deelnemers in verhouding is met het aantal inwoners in het stadsdeel. De inwoners hebben tijdens het stadsdeelgesprek dezelfde vraag gekregen als de deelnemers aan het Enschede Panel. Ook hebben de bewoners aangegeven per onderwerp wie verantwoordelijk is voor het onderwerp, bewoners, partners of gemeente. Aan de stadsdeelgesprekken hebben ongeveer 300 bewoners deelgenomen.

Belangrijk om te vermelden is dat het thema „Werk‟ geen vast onderdeel was van de enquête en de stadsdeelgesprekken. Voor het college staat als een paal boven water dat dit nog steeds de belangrijkste opgave voor Enschede is. Daar zetten we hoe dan ook op in. Opvallend is dat zowel het Enschede Panel als de deelnemers aan de stadsdeelgesprekken in hun top 3 dezelfde thema‟s als relevant aanmerken:

blz. 11 (van 83)

Beeld van inwoners over verantwoordelijkheidsverdeling Deelnemers aan beide raadplegingen (zowel Enschede Panel als tijdens de stadsdeelgesprekken) is gevraagd naar de verantwoordelijkheidsverdeling binnen een thema. Met andere woorden: wie zou er wat u betreft een rol hebben in de realisatie van een onderwerp?

Opvallend is dat inwoners soms een rol zien voor de gemeente op onderwerpen waar dit in niet op die manier aan de orde is. Bij het thema Jeugd & Onderwijs heeft een gemeente bijvoorbeeld wel een kaderstellende maar geen uitvoerende taak. In de week van de wijken worden de thema‟s per wijk en stadsdeel verder uitgewerkt in wijkprogramma‟s. Deze programma‟s worden voor vier jaar opgesteld, waarbij duidelijke afspraken worden gemaakt over de rolverdeling tussen inwoners, partijen in de wijk en de gemeente. Bij het opstellen van deze programma‟s wordt ook gekeken op welke manier een eventuele bezuiniging op een voor inwoners belangrijk thema, op gepaste wijze kan worden ingevuld.

Effecten stadsconsultatie op de prioritering Prioriteiten van inwoners voor de kwaliteit van hun leefomgeving en onze eigen belangrijkste thema‟s liggen voor een groot deel in elkaars verlengde . Wel blijven er op een abstracter niveau onderwerpen belangrijk, die te maken hebben met de kerntaak van een gemeente. We willen de volgorde van onze prioritering aanpassen aan de volgorde zoals inwoners van onze gemeente die zien: dat betekent dat we vanaf de begroting 2016-2019 gaan werken met een herschikt prioriteitenschema. Dat ziet er dan als volgt uit:

blz. 12 (van 83)

1.3. Leeswijzer Dit is de eerste Zomernota volgens de in mei 2014 door de raad vastgestelde nieuwe P&C rapportagestructuur. Via de Zomernota rapporteert het college aan de raad wat de stand van zaken is rond de in de vierjarenbegroting 2015-2018 benoemde thema‟s. Als er grote wijzigingen zijn opgetreden in de manier waarop een taak wordt uitgevoerd, is dat in deze Zomernota te lezen. Met de Zomernota stelt de raad het financieel middelenkader voor de begroting 2016-2019 vast. Uitgangspunt is om besluiten die bij behandeling van de zomernota worden genomen, te verwerken in de programmabegroting. In hoofdstuk 2 van deze Zomernota wordt nader ingegaan op de stand van zaken 2015. Dit is de voormalige concernrapportage. In dit deel van de Zomernota wordt zowel financieel als beleidsmatig uitsluitend op afwijkingen gerapporteerd. Dit betekent dat groene bullets niet worden toegelicht. Uitzondering hierop is als het onderwerp zeer politiek relevant is. Tot slot bevat hoofdstuk 3 het middelenkader, de informatie uit de voormalige Concernrapportage.

blz. 13 (van 83)

2. Stand van zaken 2015 2.1. Inleiding In de begroting 2015-2018 hebben wij de plannen gepresenteerd voor de korte en de lange termijn, met daarbij een toelichting met de gevolgen voor de financiën van de gemeente. Bij behandeling van de zomernota zijn we halverwege de begroting voor 2015. In dit hoofdstuk geven we aan wat de stand van zaken is. Per programma wordt hier duidelijk wat de voortgang is op:  

de actiepunten 2015 zoals deze zijn opgenomen in de Programmabegroting 2015. de financiën 2015. Hier gaan we in op verwachte jaarafwijkingen en risico's.

Bij het bepalen van de voortgang hebben we ons gebaseerd op de peildatum 31 maart 2015.Verder zijn met betrekking tot 2015 een aantal bijlagen bij deze Zomernota relevant:  



Bijlage 1 Beslispunten, met daarin een opsomming van alle beslispunten binnen de bevoegdheid van de raad. Bijlage 2 Technische wijzigingen. Deze begrotingswijzigingen zijn administratieftechnisch van aard. De wijzigingen betreffen veelal een verschuiving van budget of een verhoging van het budget (door bijvoorbeeld toevoeging van rijksmiddelen) maar hebben geen effect op de aard van de output zoals opgenomen in de programmabegroting 2015. Of de wijzigingen betreffen een administratieve verwerking van een al eerder genomen besluit. Bijlage 3 Begrotingswijzigingen, waarin we inzicht geven in de financiële consequenties van de beslispunten op de doelenboom.

Verwacht gemeente resultaat 2015 Het verwachte resultaat bedraagt ca 0,3 miljoen euro negatief. Het blijft daarmee binnen de in het coalitieakkoord aangegeven 1 miljoen euro als maximaal toegestaan tekort op het lopende jaar. Dit betekent dat er geen bijsturingsmaatregelen zijn getroffen voor 2015. Uiteraard worden de resterende tekorten wel teruggedrongen door de betreffende programma's. Per programma zijn er zowel tegenvallers, maar ook meevallers te melden. Zo verwachten we binnen Maatschappelijke ondersteuning een overschrijding van bijna 0,9 miljoen euro op inkomensondersteuning en 1,6 miljoen euro minder uitgaven door aanbestedings-voordeel collectief vervoer en een eenmalige positieve eindafrekening PGB-adminstratie door Menzis. Binnen Versterken economie is er sprake van (reguliere) volume- en prijs effecten. Daarnaast zijn er in 2015 al kosten gemaakt voor 'Implementatie Advies Commissie van Wijzen Luchthaven Twente'. Per saldo resteert er een voordeel van 0,5 miljoen euro positief (BUIG budget).

blz. 14 (van 83)

Duurzame leefomgeving verwacht een tekort van ruim 0,6 miljoen euro. Hiervan is ruim 0,4 miljoen het gevolg van bovenformativiteit in combinatie met terugloop in investeringen / projecten. Het programma Dienstverlening en financieel beleid verwacht per saldo geen afwijking, maar kent wel mee- en tegenvallers. De meevallers van bijna 0,9 miljoen euro bestaan uit een treasury voordeel en structurele inverdieneffecten binnen het GBT. Hiertegenover staan tegenvallers waarvan onderwijshuisvesting en sportvoorziening het grootste deel vormen (0,6 miljoen).

Het College heeft besloten om: de verwachte tekorten in 2015 zoveel mogelijk te beperken. En de resterende tekorten en overige verwachte voordelen te betrekken bij de Gemeenterekening 2015.

Effect meicirculaire: -2,9 miljoen euro Net voor het vaststellen van de Zomernota hebben wij op 2 juni de meicirculaire ontvangen en doorgerekend voor Enschede. Het financiële beeld voor 2015 verslechtert met 2,9 miljoen euro. Daarmee komt het verwachte tekort voor 2015 op 3,2 miljoen euro en dat is meer dan de in het coalitieakkoord genoemde 1 miljoen euro. Het is niet mogelijk om op deze korte termijn al bijsturingsmaatregelen aan u voor te leggen in de Zomernota. Uiteraard gaat het college al wel maatregelen nemen om binnen haar bevoegdheid het tekort terug te brengen.

2.2. Maatschappelijke ondersteuning Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de politieke speerpunten zoals opgenomen in de Programmabegroting 2015-2018. Doelstelling A: versterken van de zelf- en samenredzaamheid en de gezondheid van inwoners. Actiepunt

Status

Thema 1: bevorderen gezondheid en actieve sportdeelname 1. In de vernieuwde sportnota is aangegeven welke doelstellingen we in 2018 gerealiseerd willen hebben. 2. Het sportbedrijf is op 1 januari 2016 operationeel. Het sportbedrijf krijgt een belangrijke rol in het ondersteunen en faciliteren van sportpartners bij hun maatschappelijke inzet voor buurt of wijk. 3. Er zijn voorlichtingsprogramma‟s ingezet voor kinderen en jongeren waar de risico's op verslaving het grootst zijn. 4. De schakelfunctie wijkverpleegkundige is ingekocht, functioneert in de wijken en de positie ten opzichte van de wijkteams is in overleg met de zorgaanbieders bepaald. Thema 2: aanbieden van algemene voorzieningen 5. Er is een vastgesteld actieplan Vrijwilligersondersteuning. 6. De dienstverlening van het vrijwilligersservicepunt en inzet van vrijwilligerseducatie is voortgezet en waar mogelijk uitgebreid. 7. Het niveau van algemene voorzieningen is in kaart gebracht en waar nodig, binnen de beschikbare financiële middelen, op peil gebracht.

blz. 15 (van 83)

Thema 3: jongerenwerk en opvoedondersteuning 8. De werkwijze van de weegtafel van stadsdeel Zuid voor sturing op onder andere jongerenproblematiek is, voor zover noodzakelijk, ingevoerd in andere stadsdelen. 9. Er is een regionaal expertisecentrum opgezet om signalen over problemen met de ontwikkeling van een kind waar nodig integraal te bespreken om ouders vroegtijdig te ondersteunen.

Legenda: mogelijk;

= loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = loopt achter, bijsturing = conform verwachting; = boven verwachting; = neutrale wijziging.

Toelichting Ad8: Met name de ondersteunende functie moet nog verder worden ingevuld.

Doelstelling B: een kwalitatief goede en toegankelijke ondersteuning (op maat) op het gebied van participatie, maatschappelijke ondersteuning en inkomen. Actiepunt

Status

Thema 4: jeugdhulp (ondersteuning jeugd en gezin) 10. In 2015 vindt de transitie van de jeugdhulp plaats. 11. De regionale taken zijn ingevuld en geborgd. 12. Er is een monitor op kwaliteit, klanttevredenheid en kosten. 13. Het inkoopproces van na 2015 is voorbereid. 14. De tussenevaluatie op het nieuwe jeugdstelsel in het eerste kwartaal van 2016 is voorbereid. 15. Er is een start gemaakt met vernieuwende werkwijzen: preventie, vroegsignalering. Thema 5: ondersteuning cliënten en mantelzorgers 16. De cliëntondersteuning is vormgegeven. 17. In het ondersteuningsplan van de cliënt is opgenomen hoe de mantelzorger, ter voorkoming van overbelasting, kan worden geholpen. 18. De mantelzorgondersteuning is naar de grote groep professionals in de wijk overgedragen. Er is een proef uitgevoerd met WeHelpen (2014-2015) en een besluit over het vervolg genomen. 19. Er is een pool van onafhankelijke (externe) cliëntondersteuning met specifieke deskundigheden (eigen ervaringen) vanuit bestaande cliënten- en/of belangenorganisaties. Thema 6: WMO-maatwerkvoorzieningen 20. Er is een overgangstraject voor de (circa. 3.000) cliënten met een AWBZ indicatie die overkomen naar de gemeente (per 1 januari 2015). 21. We hebben, waar mogelijk en met inachtneming van het overgangsjaar, nieuwe vormen van algemene voorzieningen gerealiseerd. 22. Het experiment populatiemanagement in de wijken Wesselerbrink, PathmosStevenfenne-Stadsveld en Glanerbrug is gestart. Thema 7: woonbegeleiding 23. In 2015 zijn er contracten met de plaatselijke corporaties om jaarlijks 25 woningen te leveren conform de opdracht om te komen tot spreiding over de stad.

blz. 16 (van 83)

Thema 8: maatschappelijke- en vrouwenopvang 24. Een aantal plaatsen in de opvang, in instellingen, is benoemd als bed-bad-enbroodopvang. Thema 9: inkomensondersteuning 25. Het product inkomensondersteuning blijft binnen de financiële kaders.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad13: Het vervolgproces van doorontwikkeling en innovatie; de 'Transformatieagenda' wordt met cliënten, aanbieders en gemeenten Samen14/OZJT gevormd. Ad15: Een eerste stap in deze omvangrijke ontwikkeling is gemaakt door de verbinding tussen wijkteams, onderwijs, huisartsen en overige partners. Een daadwerkelijke verschuiving naar preventie wordt komend jaar mbv het vastgestelde transformatieagenda vorm gegeven. Ad18: Er komt een besluit in 2015 over het vervolg in 2016. Er zal een actiedag na de zomer georganiseerd worden, het is niet zeker of de gehele proef kan worden uitgevoerd. Ad22: Er is in 2014 een intentieovereenkomst gesloten. Het experiment is nog niet gestart omdat er nog geen overeenkomst is tussen de gemeente en de zorgaanbieders over de organisatie van de toegang. Ad25: In verband met oplopende kosten zijn er ombuigingsmaatregelen genomen op de onderdelen bewindvoering (strenger toetsen op de kosten voor meerderjarigen beschermingsbewind) en kosten voor huurschulden (eerste twee maanden geen bijzondere bijstand voor huurschulden). De financiële effecten hiervan zijn (nog) niet zichtbaar. Wel zien we een daling in het aantal aanvragen voor bewindvoering. We zijn in gesprek met de Stadsbank Oost Nederland over de taakstellende bezuiniging van 200.000 euro op de bedrijfsvoering. Wij komen in de armoedenota met voorstellen hoe wij willen omgaan met deze taakstellende bezuiniging.

Thema

Product

Status Afwijking (x 1.000 euro)

Doelstelling A: versterken van de zelf- en samenredzaamheid en de gezondheid van inwoners. 1. Bevorderen gezondheid en actieve sportdeelname. 2. Aanbieden van Algemene voorzieningen. 3. Jongerenwerk en opvoedondersteuning

Versterken burgerkracht

Doelstelling B: een kwalitatief goed en toegankelijke ondersteuning (op maat) op het gebied van participatie, maatschappelijke ondersteuning en inkomen. 4. Jeugdhulp (ondersteuning jeugd en gezin)

Specialistische jeugdhulp Jeugdhulp gedwongen kader

5. Ondersteuning cliënten en mantelzorgers

Lichte ondersteuning en regie

blz. 17 (van 83)

6. WMO-maatwerkvoorzieningen

WMO begeleiding WMO individuele voorzieningen

7. Woonbegeleiding

Beschermd wonen

8. Maatschappelijke en vrouwenopvang

Opvangvoorzieningen

9. Inkomensondersteuning

Inkomensondersteuning

1.600

-860

Subtotaal

740

10. Bestemmingsvoorstel

Inkomensondersteuning

-500

Totaal

Legenda: wijziging.

240

= tegenvaller;

= risico;

= conform begroting;

= meevaller;

= neutrale

Toelichting: Versterken burgerkracht (vluchtelingenwerk) Alifa ontvangt een subsidie voor vluchtelingenwerk, waarvan ze 0,5 fte kan inzetten. In de lijn met de wensen van de Raad is uitbreiding naar 1,0 fte voor de ondersteuning van asielzoekers en uitgeprocedeerden noodzakelijk om de volgende activiteiten het hoofd te kunnen beiden: extra instroom in Nederland van asielzoekers, extra werk als gevolg van het beëindigen van het project Perspectief, extra instroom van statushouders, werkzaamheden die samenhangen met gezinshereniging, actieve deelname aan het ketenoverleg en afhandeling van lopende procedures door rechtbanken en de Dienst Terugkeer en Vertrek. De extra kosten bedragen in 2015 in totaal 36.315 euro. De omvang van de uitbreiding en de kosten daarvan zijn in goed overleg met Alifa tot stand gekomen. Het College heeft besloten om: om aan Alifa in 2015 een aanvullende subsidie te verlenen van 36.315 euro voor de uitbreiding van inzet op vluchtelingenwerk en de kosten hiervan te dekken binnen het (begrotings)product Versterken Burgerkracht. NB: Dekking vanuit het product versterken Burgerkracht niet verwarren met het vrij beschikbare (flexibele) budget Burgerkracht stadsdelen ad 0,6 mln. euro in 2016 oplopend naar 1,2 mln. euro in 2017. Jeugdhulp De overdracht van cliëntgegevens is nog onvolledig en loopt achter. Van de circa 2.700 cliënten is op 1 april 2015 voor ongeveer 1.000 cliënten in beeld wat de ondersteuningsvraag is. Een goede prognose op de verwachte kosten Jeugdhulp (specialistische jeugdhulp, Jeugdhulp gedwongen kader) is daarom, bij het opmaken van deze zomernota, nog niet te maken. Als er een afwijking wordt verwacht, kan dit zowel positief als negatief zijn. Er zijn nog veel onzekerheden ten aanzien van onze cliënten; we leren ze net kennen inclusief de ondersteuningsvraag die ze hebben; welke financiële middelen daarvoor nodig zijn is daarvan een afgeleide. Dit beeld zien we ook bij andere gemeenten. Ondanks bovenstaande kan in kwalitatieve zin wel geconcludeerd worden dat zorg wordt geleverd. We blijven de Raad middels de kwartaalrapportage (voortgangsbrief transities Sociaal Domein) informeren over de voortgang en bij substantiële afwijkingen rapporteren. In Bijlage 4 zijn enkele inzichten opgenomen naar aanleiding van de gegevensoverdracht Jeugd per april 2015.

blz. 18 (van 83)

Lichte ondersteuning en regie (ondersteuning cliënten en mantelzorgers) Ophoging subsidie Stichting Maatschappelijke Dienstverlening (SMD) Er moet voor 2,25 fte aan middelen (163.000 euro) worden verschoven tussen gemeente en SMD. In de Programmabegroting 2015-2018 is voor de subsidieverlening aan de SMD E-H een bedrag opgenomen van 7.369.300 euro, het geschatte aandeel van de SMD in de begroting „Wijkcoaches Enschede‟ in 2015. Intussen heeft het aantal benodigde fte‟s voor ondersteuning, frontoffice, backoffice en wijkcoaches zich verder uitgekristalliseerd. Er is nu nog meer duidelijkheid over het onderscheid in gemeentelijke taken en taken die belegd zijn bij de SMD. De SMD geeft aan dat de financiële situatie van de inrichting voor de organisatie van de wijkcoaches niet toereikend is. Binnen de begroting van de wijkteams (Lichte ondersteuning en regie) is rekening gehouden met de financiering van additioneel 2,25 fte wijkcoaches (ad 163.000 euro). Deze middelen zijn noodzakelijk voor een adequate bezetting van de wijkteams en backoffice. Dit leidt tot een verschuiving van kosten voor een bedrag van 163.000 euro. Met dit bedrag wordt de subsidie voor de SMD opgehoogd. Het College heeft besloten om: om de subsidie aan de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening op te hogen met 163.000 euro en de kosten hiervan te dekken binnen het product Lichte ondersteuning en regie. Lichte ondersteuning en regie (wijkteams) Per 1 januari 2015 zijn de wijkteams in hun nieuwe rol terecht gekomen. Het feit dat vanuit verschillende organisaties medewerkers zijn aangetrokken, heeft ertoe geleid dat wat expertise betreft de wijkteams goed hebben kunnen inspringen op alle vragen die op hen af kwamen. De eerste maanden zijn wel hectisch geweest, omdat in een nieuwe organisatorische setting met “nieuwe” cliënten gewerkt werd en bovendien ook met nieuwe systemen die nog niet volledig uitontwikkeld waren. Daarnaast heeft de moeizame overdracht van gegevens met betrekking tot alle jeugdzorgcliënten op 31 december 2014 parten gespeeld en is er veel energie gestoken in het verkrijgen van de benodigde informatie om de taken met betrekking tot die cliënten adequaat uit te kunnen voeren. Hoewel de werkdruk groot is, is het tot nog toe gelukt om aanvragen snel na aanmelding op te kunnen te pakken. De werkdruk komt wel op twee manieren tot uitdrukking. Het ziekteverzuim binnen de wijkteams ligt op ruim 7,5% en de tijd die er beschikbaar is om te besteden aan preventieve acties staat onder druk. Met scholen en huisartsen zijn afspraken gemaakt om elkaar snel en makkelijk te vinden wanneer dat nodig is. De wijkteams zijn opgebouwd en bemenst door de gemeente Enschede en de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening (SMD) gezamenlijk. Nu in de uitvoeringsfase vindt gezamenlijke aansturing van de teams plaats. Deze samenwerking met de SMD verloopt uitstekend. WMO begeleiding (maatwerkvoorzieningen) De prognose van de WMO maatwerkvoorzieningen is met onzekerheden omgeven. Deze komen voort uit het overgangsrecht van cliënten. Het gaat hierbij om hoogte en duur van de lopende ondersteuning in relatie tot het effect van de uit te voeren herindicaties. Daarnaast zijn er bijstellingen te verwachten uit de inzet van algemene voorzieningen die op dit moment nog onduidelijk zijn en is de inschatting van nieuwe zorgaanvragen nog lastig te maken. Wel zijn enkele tot op heden bekende cliëntkenmerken overzichtelijk in beeld gebracht in bijlage 4. WMO individuele voorzieningen (maatwerkvoorzieningen) De aanbesteding collectief vervoer levert een voordeel op van circa 0,6 miljoen euro voor 2015. Daarnaast verwachten we voor een bedrag van 0,5 miljoen euro minder aanspraak op WMO individuele voorzieningen en een voordeel van 0,5 miljoen euro als gevolg van een eindafrekening van de PGB-administratie door Menzis. Dat levert een verwacht voordeel op van 1,6 miljoen euro. Hierna volgt een toelichting

blz. 19 (van 83)

Ad Wmo Individuele Voorzieningen Los van de transitieopgave, zien wij al een aantal jaren dat het beroep op Wmovoorzieningen (woonvoorzieningen, huishoudelijke ondersteuning, vervoersvoorzieningen) afneemt en het aantal aanvragen terugloopt. Ook ten opzichte van de meeste recente raming zien wij een daling in het aantal aanvragen en toekenningen. Deze afname wordt deels verklaard door de afschaffing van de Wtcg (Wet tegemoetkoming chronisch zieken & gehandicapten), de regeling eigen bijdrage en de gewijzigde Wmo en daarop gebaseerde uitvoeringsregelingen. Ook de gekantelde werkwijze waarbij we meer kijken naar eigen kracht, inzet van sociaal netwerk en algemene voorzieningen speelt een rol. Voor 2015 levert dit een aanvullend voordeel op van 0,5 miljoen euro. De verwachting is dat dit voordeel structureel is en zal daarom betrokken worden bij de gemeentebrede bezuinigingsopgave voor 2016 en verder. Ad Incidenteel voordeel Menzis Daarnaast is er een incidenteel voordeel ontstaan van 0,5 miljoen euro door de afrekening van de PGB-administratie individuele voorzieningen van Menzis. Dit is de finale afrekening over periode t/m 2014, omdat Menzis stopt met de uitvoering van deze administratie voor de gemeente Enschede. Bij het product inkomensondersteuning (zie hieronder) wordt een voorstel gedaan voor de bestemming van dit voordeel. Daarnaast is er een incidenteel voordeel van 1,7 miljoen euro (incidentele bijdrage VWS ten behoeve van zachte landing transitie individuele voorzieningen). Dit voordeel wordt ingezet ten behoeve van de transformatieagenda Maatschappelijke Ondersteuning 2015-2017. Hierin worden ook de restantmiddelen CJG (0,6 miljoen euro), GIDS-gelden (1,4 miljoen euro), middelen Gezond Meedoen (0,5 miljoen euro) en Provinciale middelen Jeugd (0,4 miljoen euro) ingezet. Het raadsvoorstel hierover zal naar verwachting op 8 juni behandeld worden in de Raad. Beschermd Wonen (Woonbegeleiding) Enschede functioneert voor Beschermd Wonen als centrum gemeente voor 8 Twentse gemeenten. De cliëntgegevens met betrekking tot het overgangsrecht zijn nog niet volledig aangeleverd, daarom is er nog geen compleet beeld van de financiële verplichtingen die hieruit voortvloeien. De verwachting is dat dit zal leiden tot een overschrijding van het beschikbare budget. Via de VNG loopt een overleg met ministerie van VWS over een verhoging van decentralisatie uitkering, omdat over het geheel van de uitvoering van Beschermd Wonen in Nederland een substantieel tekort ontstaat bij de centrum gemeenten. Opvangvoorzieningen Door de recentelijke kabinetsplannen om de opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers te concentreren in 6 steden is er onduidelijkheid ontstaan over een meer permanente opvangregeling. Gemeenten gaan binnenkort met het Rijk in overleg over hoe de opvang eruit moet komen te zien en de financiering daarvoor. Enschede behoort deze opvang te bieden en maakt in de tussentijd kosten voor de tijdelijke opvang van de uitgeprocedeerde asielzoekers in de Bed-Bad-Brood-Begeleiding regeling. Afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen en onderhandelingen, komt er de komende maanden meer duidelijkheid over de invulling van de definitieve regeling en de financiering daarvan. De totale kosten voor Enschede variëren van minimaal 50.000 euro tot maximaal 150.000 euro (uitgaande van 10 personen voor de duur van 2 tot 6 maanden). Indien Enschede geen vergoeding krijgt van het Rijk dan zal het verwachte voordeel voor het programma MO naar beneden moeten worden bijgesteld. Onttrekking Reserve WMO (restant invoeringskosten Decentralisaties) Per 1 januari zijn de taken op het gebied van Jeugdhulp, AWBZ-begeleiding en Beschermd

blz. 20 (van 83)

Wonen overgedragen aan gemeenten. In 2015 moet, met name op het gebied van bedrijfsvoering, nog veel werk verzet worden, zoals:  



opzet, inrichting en doorontwikkeling van noodzakelijke management en stuurinformatie; borging, inclusief audit door de accountant, van een goede beschrijving en werking van de nieuwe werkprocessen nieuwe en bijbehorende software met betrekking tot de rechtmatigheid; goede communicatie naar cliënten en burgers.

Door het Rijk zijn voor deze invoeringskosten middelen beschikbaar gesteld. Door de Raad is hiervoor eerder de “reserve WMO” ingesteld, welke voorziet in de dekking van deze kosten (1,4 miljoen euro). Formeel moet de onttrekking aan deze reserve nog bekrachtigd worden. We stellen voor: 1. de invoeringskosten voor de Decentralisatie, ad 1.396.983 euro, te onttrekken aan de reserve WMO. Inkomensondersteuning Schuldhulpverlening De overschrijding op Schuldhulpverlening bedraagt circa 0,5 miljoen euro. Voor 0,2 miljoen euro is dit het gevolg van een uit 2013 ingeboekte taakstelling bedrijfsvoering Stadsbank Oost Nederland, waarover we op dit moment in gesprek zijn met de Stadsbank. De overige 0,3 miljoen euro moet voor het overgrote deel worden gerealiseerd door een vermindering van het aantal „verstrekte‟ producten. Deze versobering moet de komende maanden nog haar beslag krijgen. Bijzondere bijstand De kosten van Bijzondere bijstand 0,5 miljoen euro hoger dan begroot. De ombuigingseffecten op de bewindvoering (drempelbedrag en van 110% naar 100%) en de kosten voor huurschulden zijn (nog) niet zichtbaar. De overschrijding bij Bijzondere bijstand is mede het gevolg van het open einde karakter van de regeling. Pilot en Fonds bijzondere noden Op de 'pilot vermindering schulden' en bij Fonds bijzondere noden is sprake van een meevaller van ruim 0,1 miljoen euro. Bestemmmingsvoorstel De overschrijding op dit product heeft naar verwachting een doorwerking in 2016 van ca. 0,7 miljoen euro. In de Raad van 22 juni heeft de behandeling van de Kadernota Armoedebeleid 2015-2019 plaatsgevonden. Daarin is een nieuw kader en meerjarenperspectief geschetst. Er is besloten tot een versobering van 0,2 miljoen euro door het aanpassen van de werkwijze van de Formulierenbrigade. Daarmee resteert nog een dekkingsopgave van 0,5 miljoen euro. Wij stellen voor om het hiervoor genoemde eenmalige voordeel op het product WMO Individuele voorzieningen van 0,5 miljoen euro als gevolg van de afrekening door Menzis in te zetten als financiering voor die opgave in 2016. De financiële opgave loopt in 2017 op naar 0,7 miljoen euro en vanaf 2018 naar 0,8 miljoen euro. De benodigde financiering voor 2017 en verder dient nader te worden verkend binnen het totaal van het Sociale Domein. Uiterlijk in de Zomernota 2016 zal dit concreet ingevuld zijn. Wij stellen voor: 2. Het incidentele voordeel van 0,5 miljoen euro als gevolg van de afrekening van de PGB voorzieningen 2014 door Menzis te storten in de Reserve WMO en deze in 2016 te onttrekken ten gunste van het product Inkomensondersteuning.

blz. 21 (van 83)

2.3. Versterken economie Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de politieke speerpunten zoals opgenomen in de Programmabegroting 2015-2018. Doelstelling A: economische groei in Enschede en Twente (meer bedrijven en groei van bedrijven). Actiepunt

Status

Thema 1 en 2: versterken (internationaal) ondernemersklimaat & brancheaanpak en acquisitie 1. Knelpunten in het vestigingsklimaat benoemen en aanpakken (waar mogelijk/passend in regionaal verband). 2. Versterken van de regionale samenwerking op het gebied van economische zaken. 3. Invoeren specifieke focus bij de inzet van onze internationale allianties. 4. Het in regionaal verband oppakken van acquisitieleads van de Twente Board, Kennispark en Port of Twente. 5. Acquisitie op sectorniveau. Er wordt per branche een acquisitie top vijf bepaald. Per bedrijf wordt bekeken hoe de acquisitie het beste vorm kan krijgen en met wie. Thema 3: versterken groene groei 6. In 2015 zetten wij vooral in op uitvoering van de landelijke Green deal „Smart Energy Cities‟. Onderdeel hiervan is de pilot op het gebied van smartgrids in de Bothoven. 7. Daarnaast kan energiebesparing het bedrijfsleven een duurzame impuls geven. We gaan met hen in overleg om tot afspraken, in de vorm van bijvoorbeeld een convenant, te komen. Dit als onderdeel van het Actieplan Duurzaamheid (zie Duurzame Leefomgeving). Thema 4: faciliteren kansrijke economische projecten 8. Kennispark: we gaan ons inzetten om het midden- en kleinbedrijf beter te verbinden met het onderwijs en onderzoek (UT, Saxion en Kennispark). Op fysiek vlak zetten we samen met de Provincie in op realisatie van fase 2 van het masterplan Kennispark. Met deze middelen willen we de transformatie inzetten van een moderne, gemengde werklocatie naar een innovatieve campusomgeving met internationale allure. We willen de kwaliteit van de openbare ruimte in het gebied verhogen en een innovatiepad en parkeergarage aanleggen. Doel is om het vestigingsklimaat in het gebied dusdanig te maken dat de ondernemers verleid worden om daarna zelf het parkmanagement op te pakken. 9. Herstructurering Havengebied: in de eerste helft van 2015 wordt het project afgerond. Per 2015 gaan we starten met een gezamenlijk havenbeheer Twentekanalen. Een havenmanager gaat het havenbeheer uitvoeren en verder uitwerken samen met de partners vanuit overheden en bedrijfsleven. 10. XL Businesspark: de kade zal naar verwachting in 2015 in gebruik worden genomen, onder andere door Eurol en de Combi Terminal Twente. Acquisitie blijft het grootste speerpunt in de uitvoering. 11. Luchthaven: in 2015 zal worden ingezet op uitwerking van de aanbevelingen van de commissie onder leiding van de heer Wientjes. We gaan de bestemmingsplantechnische mogelijkheden verkennen voor nieuwe ontwikkelingen op het terrein. 12. Usseler Es: dit project is tot 2018 stilgelegd in verband met de uitkomsten van de regionale bedrijventerreinenvisie. Thema 5: bereikbaarheid (fysiek en digitaal) 13. Start aanleg van het laatste deel van het 'hoogwaardig openbaar vervoer' (HOV) (tussen Goolkatenweg en Uranusstraat). 14. Afronden van de verbreding van de Auke Vleerstraat.

blz. 22 (van 83)

15. Lobby op een verbreding van de verbinding naar Münster (RW35-B54) en een betere verbinding per trein richting de Randstad. Voor de realisatie van projecten zijn we sterk afhankelijk van subsidies van Rijk, provincie en Regio Twente.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad1: We willen via een gestructureerde aanpak de meest belemmerende knelpunten voor vestiging van (nieuwe) bedrijven in Enschede analyseren en een benchmark uitvoeren t.o.v. andere gemeenten. Op basis van de analyse ontwikkelen we vervolgens gerichte voorstellen voor een aanpak om het succes van onze acquisitie te vergroten. Extra personele inzet op Tech Base Twente is ten koste gegaan van de inzet op dit actiepunt. Ad10: Het in gebruik nemen van de kade ligt op koers. We zijn regionaal in gesprek over de acquisitie. Door vertraging in planologische procedures wordt de uitgifte vertraagd.

Doelstelling B: een groter deel van de potentiële beroepsbevolking is aan het werk. Actiepunt

Status

Thema 6: vergroten zelfredzaamheid bij het vinden van werk binnen en buiten Enschede 16. We geven marktpartijen, zoals uitzendbureaus, inzicht in het bemiddelbare deel van ons werkzoekendenbestand en onderzoeken op welke wijze marktpartijen betrokken kunnen of moeten zijn bij de bemiddeling van werkzoekenden. 17. We gaan de werkzoekenden nog meer digitaal ondersteunen. Daarbij zal meer uitgegaan worden van hun eigen kracht en vaardigheden bij het vinden van werk. 18. We stappen over op de CBS registratie voor het bepalen van het werkloosheidspercentage. 19. Werken vanuit één regionale werkgeversbenadering en garantiebanen creëren voor werkzoekenden die niet in staat zijn het wettelijk minimumloon te verdienen. Daarbij is sprake van een gezamenlijk regionaal aanbod van werkgerichte arbeidsmarktinstrumenten. 20. Uitvoering van de Enschedese arbeidsmarktaanpak (EAA) 2015 en de bijbehorende verordeningen. 21. Minder mensen die afhankelijk zijn van een uitkering en daarmee een reductie van de uitgaven van algemene bijstand voor levensonderhoud. 22. Een pakket met maatregelen dat aanvullend is op het eerdere Ontwikkelplan MAU. 23. Vanaf 2015 is er geen nieuwe instroom in het kader van de 'Wet sociale werkvoorziening' (WSW) meer mogelijk. Daarmee zal via natuurlijk verloop de komende tientallen jaren de WSW worden afgebouwd. Thema 7: investeren in werkgelegenheid 24. Wij zullen met regionale collega's follow-up geven aan de leads die de Twente Board krijgt. 25. Regiobreed zetten we een gezamenlijk lobbytraject op om met een eenduidig verhaal richting Provincie, Rijk en Europa te kunnen acteren. 26. We zetten in op de kansen op de arbeidsmarkt die buiten Enschede en Twente liggen. Daarbij kijken we ook naar de mogelijkheden die Duitsland en de ons omliggende regio‟s bieden. We gaan in Duitsland actief op zoek naar werk en leerwerkplekken voor onze

blz. 23 (van 83)

werkzoekenden. 27. We verwachten van onze werkzoekenden dat zij de beschikbare banen accepteren.

Legenda: mogelijk;

= loopt achter, bijsturing heeft onvoldoende effect; = conform verwachting; = boven verwachting; =

= loopt achter, bijsturing neutrale wijziging.

Toelichting Ad18: We gaan het CBS werkloosheidcijfer gebruiken voor vergelijking op landelijk en internationaal niveau. We blijven het 'niet werkende werkzoekende' (NWW) percentage hanteren op lokaal en regionaal niveau omdat dit percentage de omvang van de problematiek het beste inzichtelijk maakt. Dit is besproken in het randprogramma van 28 april. Ad20: De focus ligt op uitstroom en het opvangen van de nieuwe doelgroep (voorheen Wajong). Op dit moment heeft het Werkplein acht jongeren in beeld die in aanmerking zouden kunnen komen voor een P-wet uitkering. De verwachting is dat dit aantal groter zal worden na afloop van het schooljaar 2014-2015. Ad21: Het bestand bijstandsgerechtigden fluctueert. Er is een aantal maatregelen genomen, onder andere in het kader van de meerjarige aanvullende uitkering (MAU), die de bestandsontwikkeling moeten bijsturen. We focussen hierbij op maatregelen voor de uitstroom naar werk. We verwachten dat de uitstroom naar werk, net zoals in 2014, verder zal toenemen in 2015. Het streven is uiteindelijk uit te komen met het rijksbudget voor bijstandsuitgaven. Dit doel is nog niet bereikt. Ad22: Dit pakket is in december 2014 vastgesteld en in uitvoering gebracht. Inzet is om met intensivering van de bestaande maatregelen uit te komen.

Doelstelling C: meer jongeren met een opleiding die aansluit bij de arbeidsmarkt. Actiepunt

Status

Thema 8: onderwijs en talentontwikkeling 28. We gaan verder met het verhogen van de kwaliteit van de Vroeg- en Voorschoolse Educatie (VVE) in Enschede. Als de voor dit doel beschikbare middelen ook na 2015 beschikbaar blijven, maken we daarover nieuwe afspraken met het Rijk en de stedelijke partners binnen de 30 Integrale Kindcentra (IKC's). 29. We gaan de innovatiekracht en de kwaliteit van het onderwijs vergroten, door initiatieven van scholen op dit punt te belonen. Hiervoor zetten we de middelen voor Brede Talentontwikkeling in. 30. De verordening Leerlingenvervoer wordt, direct na afloop van het schooljaar 2014-2015, geëvalueerd, zoals afgesproken met de raad bij de vaststelling ervan. Daarbij betrekken we ook de aanpassing van de kilometergrens.

Legenda: mogelijk;


blz. 24 (van 83)

Toelichting Ad28: De uitvoering in 2015 verloopt grotendeels volgens plan. Met ingang van 2016 dreigt een forse budgetdaling. In het najaar van 2015 maken we op basis van de definitief beschikbare middelen en bestedingsvoorwaarden van het Rijk een plan voor de VVE-periode 2016-2019. Thema

Product


Doelstelling A: economische groei in Enschede en Twente (meer bedrijven en groei van bedrijven). 1. Versterken (internationaal) ondernemersklimaat

Bedrijfsverzamelgebouwen Versterken economische structuur Innovatie en ondernemerschap

2. Versterken groene groei

Geen

3. Brancheaanpak en acquisitie

Dienstverlening aan ondernemers

4. Faciliteren kansrijke economische projecten

Projecten economische ontwikkelingen

5. Bereikbaarheid (fysiek en digitaal)

Verkeersinfrastructuur en beleid

-400

Doelstelling B: een groter deel van de potentiële beroepsbevolking is aan het werk. 6. Investeren in werkgelegenheid

Geen

7. Vergroten zelfredzaamheid bij het vinden van werk binnen en buiten Enschede

Algemene bijstand levensonderhoud

500

Arbeidsmarktparticipatie Uitvoering WSW

-300

Doelstelling C: meer jongeren met een opleiding die aansluit bij de arbeidsmarkt. 8. Onderwijs en talentontwikkeling

Brede talentontwikkeling Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt Kinderopvang Leerlingenvervoer

300

Leerplicht / RMC Totaal

Legenda: wijziging.

100

= tegenvaller;

= risico;


= meevaller;

= neutrale

Toelichting Innovatie en ondernemerschap De gemeente dient een bijdrage van 133.000 euro te leveren aan de stichting Kennispark ten behoeve van het Innovatieloket. Hiervoor is geen dekking beschikbaar. Onderzocht wordt of

blz. 25 (van 83)

deze bijdrage gedekt kan worden uit de reserve Innovatiefonds. Dit is nog niet duidelijk en zodoende een risico. Zinnergy Ten behoeve van het project "actieprogramma Innovatie" (Zinnergy) dient de gemeente een bijdrage van 50.000 euro te leveren aan de Stichting Kennispark. Wij stellen voor: 3. om 50.000 euro te onttrekken aan de reserve Innovatiebuget. Het betreft een bijdrage aan de Stichting Kennispark voor business development activiteiten. Projecten economische ontwikkeling Op 16 februari jl. heeft de Raad ingestemd met het Plan van Aanpak „Implementatie Advies Commissie van Wijzen Luchthaven Twente‟. Voor de werkzaamheden die in 2015 al worden uitgevoerd is geen dekking beschikbaar. De verwachting is dat het om circa 400.000 euro zal gaan ten behoeve van het Topteam, Q-team, communicatie en kosten luchthavenbesluit. Algemene bijstand levensonderhoud De bijstandsuitgaven zijn in 2015 hoger dan het door het Rijk toegekende BUIGbudget. In de begroting 2015 is rekening gehouden met een tekort van 4,7 miljoen euro. Wij verwachten in 2015 een tekort op de BUIG (mede als gevolg van het effect van de maatregelen) van 4,2 miljoen euro. Hierdoor is met de huidige inzichten in 2015 sprake van een eenmalige meevaller van 0,5 miljoen euro. In deze prognose is het nader voorlopig budget d.d. 24-42015 meegenomen. Uitvoering WSW Op basis van de eerste 3 maanden wordt voor de SW een tekort verwacht van 300.000 euro. Dit tekort bestaat uit lagere opbrengsten uit detacheringen. Leerlingenvervoer Door een combinatie van goedkopere vormen van vervoer, minder aanvragen en lagere contractprijzen is sprake van een meevaller van 300.000 euro.

2.4. Duurzame leefomgeving Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de politieke speerpunten zoals opgenomen in de Programmabegroting 2015-2018. Doelstelling A: samen met partners behouden en versterken van de „dynamische en vitale‟ stad. Actiepunt

Status

Thema 1: stedelijke ontwikkeling 1. Actualisatie van de Stedelijke Koers (programmering en strategie). 2. Voorstellen voor het verkleinen van de risico‟s en de omvang van grondportefeuille voor projecten die niet bijdragen aan de doelen. 3. Adequate stedelijke instrumenten voor het begeleiden van initiatieven (waaronder een niet project gefinancierde projectorganisatie). 4. Eén verkooporganisatie voor grond en vastgoed met een gezamenlijke verkoopstrategie. 5. Opschonen van bestaand ruimtelijk beleid; minder en globaler, wat leidt tot minder en een globaler bestemmingsplan.

blz. 26 (van 83)

6. Nieuwe omgevingsvisie voor het Binnensingelgebied. 7. Afspraken voor vier jaar met de corporaties over de (ver)bouw, verduurzaming en verkoop van huurwoningen in de vijf stadsdelen. 8. Bestemmingsplanproces wijzigen door iedere bestemmingsplanprocedure te beginnen met de participatie van inwoners, ondernemers en partners. Per plan kan de vorm van participatie verschillen.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad1: Onder de gezamenlijke titel “gebiedsontwikkeling nieuwe stijl” wordt gewerkt aan programmering, ruimtelijke strategie en grondbeleid. In de tweede helft van dit jaar worden resultaten aan de raad voorgelegd. Ad2: Wordt ook in het kader van “gebiedsontwikkeling nieuwe stijl” en in regionale afstemming onderzocht. Dit leidt tot raadsvoorstellen in het najaar. Ad3: Het college de raad z.s.m. informeren over een nieuw afwegingskader voor nieuwe initiatieven. Andere instrumenten worden ontwikkeld en in het najaar of begin 2016 aan de raad voorgelegd.

Doelstelling B: stimuleren van de bruisende stad. Actiepunt

Status

Thema 2: beleving in de (binnen)stad 9. Regionale afstemming van het bovenlokale cultuuraanbod en de marketing daarvan. Te beginnen met het uitwerken van samenwerking tussen cultuurinstellingen in Hengelo en Enschede. 10. Invoeren van "Cultuureducatie met Kwaliteit" in het primair onderwijs. 11. Actualiseren van het Cultuurplan Enschede, Culturele hotspot van het Oosten. De actualisatie geeft richting aan de bezuinigingen van 1,5 miljoen euro die neer zal slaan in de Programmabegroting 2016-2019. 12. Samenhangende aanpak van citymarketing, toerisme, recreatie en evenementen. 13. Verdere verduurzaming van de Enschedese evenementen. Thema 3: binnenstad (centrum) 14. Verbeteren van gevels en pleinen alsmede enkele nieuwbouwprojecten op basis van het Actieprogramma Binnenstad en Netwerkstad – project “spontane binnensteden”. 15. Plan van aanpak verduurzamen Centrum. 16. Oplevering van het Medisch Spectrum Twente (MST) met het Koningsplein met de verbinding naar de van Heekgarage. 17. Oplevering van het Wilminkplein met omliggend hotel en woningen. 18. Bouw van de Stadscampus. 19. Vervolg woningbouw in middengebied Spoorzone, Boddenkamp en Laares. 20. Nieuwbouw Schuttersveld.

blz. 27 (van 83)

21. Afronden renovatie Vitensterrein. 22. Uitvoeren wijkverkeerscirculatieplan Hogeland / Getfert.

Legenda: mogelijk;


Doelstelling C: burgers wonen in leefbare en veilige wijken en leveren daar een bijdrage aan. Actiepunt

Status

Thema 4: burger- en overheidsparticipatie 23. Een basismodel stadsdeelgewijs werken, om gebiedsgerichte samenwerking voor en met bewoners, wijken en stadsdelen ten behoeve van zelf- en samenredzaamheid te bevorderen (implementatie burgerkracht). 24. De ontwikkeling en invoering van de gebiedsagenda‟s. 25. De ontwikkeling en invoering van de wijkbegroting. 26. We starten een project, waarbij we het onderhoud van een buurt of wijk zo veel als mogelijk bij bewoners leggen. Dit project moet leiden tot gezamenlijk vastgestelde randvoorwaarden voor succesvol zelfbeheer. 27. Overzicht van activiteiten in de wijk maken. 28. Het college zal de raad in juli 2015 een voorstel voorleggen voor een hernieuwd beheerssysteem en herziene spelregels voor toekennen van wijkbudgetten. Thema 5: openbare orde en veiligheid 29. Het terugdringen van de misdrijven met een hoge impact op slachtoffers („high impact crimes‟). 30. Het vergroten van het veiligheidsgevoel van (en met) burgers in Enschede. 31. Het terugdringen van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit. 32. Heroriëntatie (uitvoering) camerabeleid. 33. Verdere uitbouw regionale samenwerking en in het verlengde daarvan het Veiligheidshuis Twente. 34. Het bevorderen van de inzet van ondersteunende en vernieuwende middelen voor veiligheid in het publieke domein. 35. Het verbeteren van de informatieverwerking, informatievoorziening en monitoring (Big data). 36. Het versterken van de ketensamenwerking met veiligheidspartners, burgers en ondernemers en het vergroten van de (interne) uitvoeringskracht. Thema 6: beheer en onderhoud openbare ruimte 37. We starten met de verkoop van reststroken openbaar groen aan bewoners, naast tijdelijk gebruik van reststroken groen door bewoners en partners. 38. Onder voorbehoud van positieve besluitvorming eind 2014 starten we in 2015 in de wijken Pathmos en Stadsveld met de aanleg van het eerste tracé van de Stadsbeek. 39. Een nieuw rioleringsplan (GRP) voor de periode 2016-2020. 40. In 2015 wordt op basis van de evaluatie over 2014 van onkruidbeheersing op verharding (zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen) een nieuwe afweging gemaakt tussen het beeld buiten en de gemaakte kosten.

blz. 28 (van 83)

41. Samen met bewoners en partners wordt invulling geven aan de voorbereiding en uitvoering van de noodzakelijke bezuinigingsmaatregelen uit het traject “Veranderen en bezuinigen in het beheer en onderhoud van de openbare ruimte”. Thema 7: stadsdeelgewijs werken aan lokale duurzame initiatieven (Weconomy) 42. Een nadere uitwerking van het thema, inclusief de meest geschikte rol voor de gemeente, vindt plaats in het nieuw op te stellen Actieplan Duurzaamheid (zie ook thema 9). Thema 8: wettelijke taken en deregulering 43. Na besluitvorming eind 2014 over het verminderen van de regeldruk bij een eerste tranche van gemeentelijke, autonome, vergunningstelsels, wordt in 2015 gestart met de uitvoering. 44. We beginnen met het doorlichten van de overige gemeentelijke vergunningstelsels. Hierbij kijken we ook naar welstand, bestemmingsplannen, subsidieregels etc. Dit alles doen wij in een open en transparante discussie met de maatschappij.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad24: Het proces loopt maar vraagt veel inzet op regie vanuit de programma's en de stadsdelen. Hierdoor is er kans op vertraging. Ad25: Het proces loopt, de financiële paragraaf wordt meegenomen in de wijkprogramma's maar loopt minder snel dan verwacht. Ad28: Conform raadsvoorstel van 8 juni 2015 komt er geen nieuw beheerssysteem. De spelregels worden geoptimaliseerd. Daarvoor zullen wij u voor 1 november concrete voorstellen voorleggen. Ad29: Mede met gebruikmaking van subsidiegeld wordt het project preventie woninginbraken uitgevoerd. Wij informeren per wijk huiseigenaren over de mogelijkheden die zij hebben om maatregelen te treffen om woninginbraak tegen te gaan. Ad32: Wij willen bij de uitvoering van camerabeleid dit in samenwerking met partners zoals de VRT en omliggende gemeenten doen. De afstemming met deze partners en de politie Oost Nederland kost meer tijd dan gepland. Ad36: Naast de samenwerking op het gebied van veiligheid met het RIEC-Oost Nederland, en het Veiligheidshuis Twente, is ook de samenwerking met Twente Safety en Security verstevigd. Ad38: Besluitvorming vindt plaats in het vierde kwartaal van 2015. De voorbereidingsfase heeft meer tijd gekost dan verwacht door de complexe technische achtergrond en de uitgebreide ontwerpaanpak samen met bewoners. De oplossingsmogelijkheid voor de problemen in Pathmos/Stadsveld start wel in 2015 met het aanleggen van drainage. Ad40: Verwachting is dat er in 2015 een positief resultaat van 100.000 euro zal zijn op onkruidbestrijding op verharding. Ad43: De concept algemene plaatselijke verordening (APV) wijzigingen en beleid zijn opgesteld en op 23 maart jl. heeft het College hierop een positief besluit genomen. Dit alles is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de stakeholders in de stad. Om een brede mening op te halen liggen alle stukken van 3 april t/m 1 mei voor inspraak ter inzage. Voor

blz. 29 (van 83)

het zomerreces zal de gewijzigde APV aan de Raad worden aangeboden. Streefdatum van inwerkingtreding is 1 oktober as.

Doelstelling D: stimuleren van een duurzame leefomgeving. Actiepunt

Status

Thema 9: duurzame energievoorziening 45. Een in gezamenlijkheid met de stad opgesteld Actieplan Duurzaamheid met bijbehorend uitvoeringsprogramma. 46. Verdere invulling van de gemeentelijke rol, waaronder een makelaarsfunctie rondom kennis over energiebesparing (onder meer voor bedrijven en woningeigenaren), een inventarisatie van de ruimte voor (grootschalige) opwekking van duurzame energie en het ondersteunen van initiatieven van partners door ruimte te scheppen op het gebied van vergunningen, regels en leges. 47. Op het terrein van bewustwording van kinderen focussen we de natuur- en milieueducatie op duurzaamheid, zodat kinderen op een verantwoorde manier met energie, grondstoffen en hun (natuurlijke) omgeving omgaan. Thema 10: afvalstoffen: afvalloos Twente 48. Doorontwikkeling van de Afvalvisie. Dit bereiden we met Twente Milieu en in regionaal verband voor, onder het motto „beter scheiden loont‟. 49. Maatregelen gericht op het aanpassen van de inzamelfrequentie van het restafval (met een prikkel op service en/of een prikkel op prijs). 50. Maatregelen gericht op optimalisatie van de afvalbrengpunten.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad47: Zowel in het kader van de Lokale Educatie Agenda als van het Actieplan duurzaamheid ontwikkelt het team Talentontwikkeling het concept “Mijn duurzame school”. Dit voorziet in uitvoering van educatie op dat gebied en het daadwerkelijk verduurzamen van de scholen/gebouwen. Thema

Product


Doelstelling A: behouden en versterken van de dynamische en vitale stad. 1. Stedelijke ontwikkeling

Ruimtelijke ontwikkeling Bestemmingsplannen Grondbedrijf Locatieontwikkeling

Doelstelling B: stimuleren van de bruisende stad. 2. Beleving in de (binnen)stad

Cultuur Evenementen en

blz. 30 (van 83)

-100

citymarketing 3. Binnenstad (centrum)

n.v.t.

Doelstelling C: burgers wonen in leefbare en veilige wijken en leveren daar een bijdrage aan. 4. Burger- en overheidsparticipatie

Stadsdeelsgewijs werken

-100

5. Openbare orde en veiligheid

Openbare orde en veiligheid

+50

6. Stadsdeelgewijs werken aan duurzame initiatieven (Weconomy)

n.v.t.

7. Wettelijke taken en deregulering

Vergunningen leefomgeving Handhaving bouwwerken en bedrijven Handhaving openbare ruimte

8. Beheer en onderhoud openbare ruimte

Parkeerbeheer Begraafplaatsen Beheer wegen Gladheidsbestrijding

-135

Havens en markten Openbare verlichting Stadsdeelbeheer

100

Beleid leefomgeving

60

Riolering Doelstelling D: stimuleren van een duurzame leefomgeving. 9. Duurzame energievoorziening

Duurzaamheid

10. Afvalstoffen: afvalloos Twente

Afvalstoffen

-75

Resultaat bedrijfsvoering

Stedelijke Ontwikkeling

-430

Resultaat bedrijfsvoering

Leefomgeving

Totaal

Legenda: wijziging.

-630

= tegenvaller;

= risico;


= meevaller;

= neutrale

Toelichting Ruimtelijke ontwikkeling De geraamde opbrengstverhoging door invoering van betaald parkeren bij de Grolsch Veste kan niet worden gerealiseerd als gevolg van gewijzigd beleid t.a.v. betaald parkeren op dit terrein.

blz. 31 (van 83)

Stadsdeelgewijs werken De uitwerking van de verschillende initiatieven op het gebied van stadsdeelsgewijswerken vragen om extra inzet, hierdoor ontstaat een tekort van ca 100.000 euro. Openbare orde en veiligheid Het rekeningresultaat van de Veiligheidsregio Twente (VRT) kent een positief resultaat. Hiervan vloeit circa 50.000 euro terug naar de gemeente Enschede. Gladheidsbestrijding In de eerste maanden van dit jaar is er bovengemiddeld vaak gestrooid. Met de winter in de laatste maanden van dit jaar nog voor de boeg, wordt er een overschrijding van het budget verwacht van ca 135.000 euro. Stadsdeelbeheer In 2015 is het budget voor onkruidbestrijding met 400.000 euro opgehoogd naar 560.000 euro. De offertes laten zien dat een budget van 460.000 euro voldoende is voor 2015. Beleid leefomgeving Extra opbrengsten op basis van afgesloten contracten. Afvalstoffen Bezuiniging op dierplaagbestrijding kan niet volledig worden behaald. In 2016 zal dit tekort teruggebracht worden naar 55.000 euro. Resultaat bedrijfsvoering Het resultaat op de bedrijfsvoering wordt o.a. veroorzaakt door resultaten op personeelskosten (ouderschapsverlof, inschaling boven normsalarissen). Daarnaast zijn er salarislasten van daadwerkelijk aangewezen bovenformatieve medewerkers die nog niet zijn herplaatst buiten SO of begeleidt naar een andere werkomgeving. Grondbedrijf Regionaal bedrijventerrein Twente (RBT) en Area development Twente (ADT) In de financiën is geen rekening gehouden met eventuele negatieve effecten bij het Grondbedrijf, RBT en ADT. Gezien de ontwikkelingen ten aanzien van RBT en ADT is het te vroeg om een uitspraak te doen over de hoogte van de aanpassing van de voorziening. Voor de bommendetectie geldt dat de afwikkeling van de subsidie en kosten gedurende 2015 zal plaatsvinden, maar een mogelijk effect kan nog niet worden gekwantificeerd.

2.5. Dienstverlening en financieel beleid Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de politieke speerpunten zoals opgenomen in de Programmabegroting 2015-2018. Doelstelling A: goede kwaliteit van de gemeentebrede dienstverlening. Actiepunt

Status

Thema 1: ontwikkelen (Stedelijke) Dienstverlening 1. De dienstverlening is op verschillende terreinen standaard ingericht volgens dezelfde principes met een snelle en beveiligde toegang via DigiD, e-herkenning (voor bedrijven) en spraak-/vraagherkenning. 2. We verlenen de stedelijke dienstverlening vanuit het Stadskantoor. 3. We werken voor 100% op afspraak. 4. We plaatsen servicezuilen voor relatief eenvoudige handelingen. Dit willen we uitbreiden

blz. 32 (van 83)

met onder andere diensten van partners. 5. We gebruiken de gegevens die we hebben en vragen er niet meerdere malen om. 6. Wij zijn nu nog de eigenaar van vele dossiers, in de toekomst willen we dit veranderen: inwoners en bedrijven zijn eigenaar van het eigen dossier en houden het zelf bij. Thema 2: regie voeren op de kwaliteit van dienstverlening 7. Transparantie naar inwoners waar het gaat om de gegevens die over hen zijn vastgelegd en wat ermee gebeurt. 8. Het gebruik van “big data”. We willen leren van gegevens én informatie die beschikbaar zijn via open data, social media en websites. 9. Een voorstel voor een onafhankelijke ombudsman zodat burgers hier met hun klachten terecht kunnen. In 2016 evalueren we de werking. 10. Het stimuleren van de zelfredzaamheid van inwoners bij digitale vaardigheden; door het geven van de cursus digisterker. Thema 3: communicatie 11. We richten in 2015 in nauwe samenspraak met de stadsdelen een “Kennispunt Participatie” op om opgedane kennis en ervaring te delen. 12. We trainen vanaf 2015 onze ambtenaren in participatiekennis en -competenties. 13. We maken het politieke proces, ook op stadsdeelniveau, transparanter voor inwoners en raad. Enschede.nl/koers053 en de stadsdeel- en partnergesprekken zijn hier voorbeelden van. Tenminste twee keer per jaar zoeken we onze inwoners op om hun mening te vragen over actuele onderwerpen. 14. In 2015 hebben we een nieuwe vraaggerichte en meer interactieve website. In 2018 is deze site gericht op het „alles digitaal tenzij‟ en het „klik, bel, kom‟ principe. 15. Voor online participatie zetten we sterk in op social media onder andere gebaseerd op de werkwijze van „Henk Ontwerpt‟. 16. In 2015 bouwen we ook een nieuw intranet. Dit maakt kennisuitwisseling, samenwerking, leren en inspireren samen met onze partners mogelijk.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad4: Conform landelijke ontwikkelingen maar ook afstemming met partners is het concept van "zelfservice" nog steeds goed maar staat de vorm waarin dit wordt toegepast nog ter discussie. Dat betekent dat we niet per definitie servicezuilen plaatsen maar ook andere (eenvoudigere) oplossingen onderzoeken. Invoering van zelfservice in 2015 blijft het streven. Ad6: Voorwaarde voor het digitaal beschikbaar stellen van het "eigen dossier" is de invoering van het Zaak Gewijs Werken (ZGW). Hiervoor zijn nog niet alle randvoorwaarden en middelen op orde waardoor we achter liggen op de oorspronkelijke planning. Bijsturing in 2015 is mogelijk maar leidt er wel toe dat nog niet alle dienstverlenende processen ultimo 2015 volledig digitaal zijn. Ad16: Een sociaal intranet zorgt er voor dat er efficiënter en effectiever samengewerkt kan worden. Daarnaast is het een randvoorwaarde voor een goed werkende lerende organisatie én faciliteert het tijden plaatsonafhankelijk werken. De invoering van zo‟n intranet vereist aanpassingen van een aantal IT systemen. Om dit zorgvuldig te doen is er meer tijd en meer capaciteit nodig om een voorspoedige implementatie mogelijk te maken. Het opleveren van het sociaal intranet zal daarmee later dan verwacht plaats vinden.

blz. 33 (van 83)

Doelstelling B: het bevorderen van een betrouwbare en voor de lange termijn houdbare financiële huishouding. Actiepunt

Status

Thema 4: verbeteren van de financiële positie en verminderen van de financiële risico's 17. De trend om van actief naar faciliterend/passief grondbeleid te gaan wordt doorgezet. 18. De aanbeveling van de rekenkamer “Maak een realistische risico-inventarisatie van de vastgoedportefeuille” wordt uitgevoerd. 19. Met de overheveling van taken in het sociale domein zijn de risico‟s voor de gemeente toegenomen. Door het ontbreken van exacte gegevens over aantallen, bedragen en zorgbehoefte zijn de risico‟s nog niet goed in te schatten. In 2015 worden deze gegevens zorgvuldig gemonitord en geëvalueerd. 20. Met de vast te stellen nota „Evaluatie verbonden partijen‟ worden de doelstellingen en risico‟s van de verbonden partijen geëvalueerd en heroverwogen. 21. Wij kiezen voor het geleidelijk verminderen van de schuld door het voeren van een strakke liquiditeitsplanning, het slim herfinancieren van aflopende leningen en terughoudendheid bij het verstrekken van nieuwe leningen aan derden. Thema 5: werking sociaal deelfonds 22. In de komende periode onderzoeken of een Enschedees Sociaal Deelfonds nog langer wenselijk is.

Legenda: mogelijk;


Doelstelling C: het versterken van het onderlinge vertrouwen tussen inwoners en stadsbestuur en het versterken van de governance op organisaties die gemeentelijke doelstellingen realiseren. Actiepunt

Status

Thema 6: versterken samenwerking 23. Met ander gemeenten en (overheids)instanties willen wij vanwege inhoud en kosten in de komende jaren vergaande samenwerking aangaan. 24. De samenwerking binnen de “Regio Twente” krijgt vanwege de afschaffing van de WGR plus status en de het veranderen van samenwerkingsafspraken in 2015 een andere vorm. Thema 7: versterken governance 25. Verzelfstandiging: onderhoud Enschede, het Sportbedrijf en het Ingenieursbureau, de oprichting van de intergemeentelijke bedrijfsvoerings organisatie (IBO). 26. De ontwikkelingen in het takenpakket en de positionering van de Regio Twente, in het kader van de WGR+. 27. Implementeren aanbevelingen rekenkamerrapport "(voor) goed verbonden" bij verbonden partijen zoals onder meer de Stadsbank Oost-Nederland, - Veiligheidsregio Twente en Twente Milieu. 28. Het monitoren van de decentralisatiebeweging waarbij wellicht meer verbonden partijen ontstaan bij de uitvoering van zorgtaken.

Legenda: mogelijk;


blz. 34 (van 83)

Doelstelling D: het zo efficiënt mogelijk faciliteren van gemeentelijke taken. Actiepunt

Status

Thema 8: vastgoed 29. De effecten van de motie Haersma Buma; dit betekent voor Enschede een structurele korting van 2,5 miljoen euro zonder dat het werk vervalt. 30. Het overhevelen van onderhoudstaken (1,6 miljoen euro); vanaf 2015 worden scholen verantwoordelijk voor het buitenonderhoud en krijgen het bijbehorend budget. Dit geld zit bij de gemeente vast in investeringen en we zijn niet in 1 jaar van de lasten af. 31. In totaal betekent dit 4,1 miljoen euro minder. In overleg met alle besturen proberen we in 2015 een oplossing te vinden Thema 9: bedrijfsvoering 32. Vanaf 2015 voeren wij de strategische IT visie uit. 33. In de periode 2015-2018 gaan we de bedrijfsvoering samen met andere Twentse gemeenten uitvoeren. 34. In 2015 verlaten we de Noordmolen en verhuren we deze aan partners. De huisvesting van bestuur en ambtenaren willen wij centraliseren op een beperkter aantal locaties.

Legenda: mogelijk;


Toelichting Ad31: Het knelpunt kan met een aantal maatregelen teruggebracht worden. Voorbeelden van maatregelen zijn het afstoten van schoolgebouwen en het hanteren van een “nullijn” voor het investeringsplafond. Met de voorgestelde maatregelen is het echter niet mogelijk het gehele tekort binnen het product Onderwijshuisvesting op te lossen. Vanuit het intensieve overleg met de schoolbesturen wordt actief gekeken naar verdere oplossingsmogelijkheden, er loopt hiervoor een "herschikkingstraject" en er wordt gekeken naar lange termijn oplossingen zoals het instellen van een gezamenlijke corporatie. Dit vergt echter wel de nodige onderzoektijd en eventueel de nodige voorbereiding(sjaren). Ad33: Op 9 februari 2015 heeft het college besloten af te zien van een samenwerking in de vorm van de IBO. Nu wordt ingestoken om samen met Almelo, Borne en Losser (ABEL) kansrijke initiatieven door te ontwikkelen en waar mogelijk onder te brengen in Twents verband (Twentebedrijf). Vanaf dat moment kunnen andere regiogemeenten aanhaken. Thema

Product


Doelstelling A: goede kwaliteit van de gemeentebrede dienstverlening 1. Ontwikkelen (Stedelijke) Dienstverlening

Publieksdienstverlening

2. Regie voeren op de kwaliteit van dienstverlening

Gemeentearchief Verkiezingen Basisregistratie Bezwaar en beroep

3. Communicatie

n.v.t.

blz. 35 (van 83)

-50

Doelstelling B: het bevorderen van een betrouwbare en voor de lange termijn houdbare financiële huishouding 4. Verminderen financiële risico‟s en verbeteren financiële positie

5. Werking sociaal deelfonds

Algemene inkomsten Algemene uitkering Algemene belastingen

370

Rente & treasury

500

n.v.t.

Doelstelling C: het versterken van het onderlinge vertrouwen tussen inwoners en stadsbestuur en het versterken van de governance op organisaties die gemeentelijke doelstellingen realiseren 6. Versterken samenwerking

College van B&W

-90

Regionale samenwerking Ondersteuning College van B&W en directie Raad en commissies 7. Versterken governance

-75

n.v.t.

Doelstelling D: het zo efficiënt mogelijk faciliteren van gemeentelijke taken 8. Vastgoed

Onderwijsvoorzieningen: onderwijshuisvesting

-200

Sport- en wijkaccommodaties

-350

Vastgoedbedrijf 9. Bedrijfsvoering

Stelposten bedrijfsvoering Resultaat bedrijfsvoering Interne dienstverlening

-100

Regionale dienstverlening Totaal

Legenda: wijziging.

5

= tegenvaller;

= risico;


= meevaller;

= neutrale

Toelichting Bezwaar en beroep Het verwachte nadeel van 50.000 euro wordt veroorzaakt door meer ambtelijke inzet en hogere gerechtskosten. Algemene belastingen De lagere inningskosten (300.000 euro) van het Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT) en het positieve jaarrekeningresultaat (ca 70.000 euro) van het GBT zorgen voor een voordeel op algemene belastingen. Rente en treasury Door aanhoudend lage rentestand wordt een voordeel verwacht van ca 500.000 euro.

blz. 36 (van 83)

College van B&W Het verwachte nadeel van 90.000 euro wordt veroorzaakt door de hogere wachtgelden dan begroot. Raad en commissies Het verwachte nadeel van 75.000 euro wordt veroorzaakt door de kosten van de benoemingsprocedure van de burgemeester (zie ook raadsvoorstel). Onderwijsvoorzieningen: onderwijshuisvesting Het verwachte nadeel van 200.000 euro betreft een lagere opbrengst vanuit overheveling leegstaande objecten naar vastgoedbedrijf Enschede (VBE). Feitelijk is dit veroorzaakt door het niet geheel sluitend krijgen van de financiële gevolgen van de motie Haersma Buma en de decentralisatie van het buitenonderhoud. Sport- en wijkaccommodaties De geraamde taakstelling van 250.000 euro op Sport wordt niet gehaald. Daarnaast is er een nadeel door minder verhuur van 100.000 euro. De knelpunten maken onderdeel uit van de lopende inventarisatie voor de opzet van het Sportbedrijf. Het exploitatieresultaat van de wijkaccommodaties maakt, door de concentratie van Vastgoed, onderdeel uit van het product Vastgoed. Interne dienstverlening Op verzekeringen wordt een voordeel verwacht van 375.000 euro als gevolg van lagere premie en lager eigen risico. Personele lasten laten per saldo een nadeel van 475.000 euro zien. Dit als gevolg van frictie vanuit het verleden (bovenformatief personeel), maar ook deels als gevolg van nog niet ingevulde taakstellingen op personeel. Flankerend beleid personeel Voor Flankerend beleid personeel is in de jaren 2013-2015 in eerste instantie 5 miljoen euro beschikbaar gesteld, 1 miljoen in 2013 en in 2014 en 2015 telkens 2 miljoen. In de begroting 2014 is dit eenmalig met 200.000 euro verhoogd. In de begroting 2015 heeft er een verhoging met 1,5 miljoen euro plaatsgevonden. Deze budgetten zijn voor een groot deel bedoeld om vertrekregelingen te dekken, welke gespreid over de jaren zouden worden uitgekeerd. Als gevolg van aangescherpte fiscale regels is echter een groot deel van die regelingen naar voren gehaald, hetgeen er met name in 2013 toe heeft geleid dat er meer is uitgegeven dan geraamd. Dit tekort is onttrokken aan de algemene reserve met de afspraak dat dit in een volgend jaar zou worden teruggestort. In de berekening van de in 2015 extra toegevoegde middelen is met deze terugstorting rekening gehouden. Bij de programmabegroting wordt jaarlijks een nieuwe inschatting gemaakt van het benodigde bedrag. Er wordt voorgesteld om het bedrag van 9 ton beschikbaar te houden voor Flankerend Beleid als remweg voor bezuinigingen. Het Flankerend Beleid personeel beslaat een periode van meerdere jaren en een exacte verdeling per jaar van het totale budget is vooraf niet aan te geven. Tevens wordt voorgesteld om een eventueel in 2015 niet uitgegeven budget toe te voegen aan de reserve Flankerend Beleid en deze werkwijze meerjarig toe te passen, waardoor deze middelen beschikbaar blijven voor Flankerend Beleid personeel. In het kader van de reductie en bezuinigingen op personeel is naast het budget Flankerend Beleid personeel de laatste jaren ook de reserve incidenteel middelenkader (onderdeel IZA) beschikbaar. Lasten die gemoeid zijn met deze reductie en bezuiniging in de vorm van onder anderen begeleiding, mobiliteitsacties en vertrekregelingen worden uit deze budgetten gedekt. Deze acties nemen een termijn van vele jaren in beslag. De in voorgaande jaren niet ingezette middelen van de reserve incidenteel middelenkader (onderdeel IZA), zijn samen met het in 2015 beschikbaar gestelde budget Flankerend Beleid het benodigde budget voor deze acties.

blz. 37 (van 83)

We stellen voor: 4. het in 2013/2014 per saldo meer uitgegeven bedrag Flankerend Beleid personeel ad 942.390 euro in 2015 terug te storten in de algemene reserve. 5. de niet ingezette middelen van de reserve incidenteel middelenkader (onderdeel IZA) ad 926.361 euro in 2015 beschikbaar te stellen voor het bevorderen van de personele mobiliteit. 6. 900.000 euro Flankerend Beleid te labelen als “remwegbudget” en in 2015 toe te voegen aan de reserve Flankerend Beleid als remweg voor bezuinigingen vanaf 2016. 7. Met ingang van 2015 niet bestede budgetten Flankerend Beleid personeel bij het opstellen van de gemeenterekening toe te voegen aan de reserve Flankerend Beleid. Flankerend beleid ICT In 2014 was een budget ten laste van de reserve Flankerend beleid van 1 miljoen euro beschikbaar gesteld. Er zijn wel veel trajecten in 2014 in gang gezet, maar de kosten bedroegen slechts 67.000 euro en dat is ten laste van deze reserve gebracht. Het resterende deel van de in 2014 in gang gezette projecten wordt naar verwachting in 2015 besteed. Daarnaast is in het weerstandsvermogen rekening gehouden met een budget van 1 miljoen euro voor Flankerend Beleid ICT, maar in 2015 is dit bedrag niet op begroting gebracht. Naar verwachting zal dat in 2015 niet nodig zijn en zal pas in 2016 hierop een beroep worden gedaan. We stellen voor: 8. het in 2014 niet bestede deel Flankerend beleid ICT ad 933.000 euro in 2015 te onttrekken uit de reserve Flankerend beleid ICT ter dekking van de in 2014 gestarte ICT projecten. Investeringen IT bedrijf Om de beschikbaarheid en performance van de bestaande IT infrastructuur te borgen en voldoende toegerust te zijn voor de toekomstige ontwikkelingen zijn in 2015 aanvullende investeringen nodig. Met deze investeringen kan het IT bedrijf garant staan voor een goede performance in de komende jaren en moet down-time van de systemen en meer onderhoudsinspanning worden voorkomen. De noodzaak om te investeren is onder andere aangetoond met een doorlichting van de huidige ICT-Infrastructuur door een gerenommeerd adviesbureau. Het IT bedrijf van de Gemeente Enschede is werkzaam voor de Gemeente Enschede en voor negen externe verbonden partijen onder de noemer van SSC Twente. Eventuele gebreken in de dienstverlening werken door naar alle partijen. Om de noodzakelijke vernieuwing te kunnen realiseren moeten 36 samenhangende projecten worden uitgevoerd. Het plan wordt uitgevoerd met een doorlooptijd van 5 kwartalen: de verwachte start is 1 april 2015, de verwachte afronding is 1 mei 2016. Enkele projecten zijn reeds gestart met eigen personeel. De verhoging van de kapitaallasten die voortkomen uit de investeringen kan worden gedekt uit de middelen die beschikbaar zijn in de bestaande IT reserves. We stellen voor: 9. Voor 2015 het krediet voor het IT bedrijf te verhogen met 235.000 euro voor 0 jaars krediet, 32.000 euro voor 3 jaars krediet en 1.620.000 euro voor 5 jaars krediet. De hieruit voortvloeiende kapitaallasten te dekken uit de hiervoor bestaande IT reserves. Regionale dienstverlening Binnen vastgoedinformatie zijn drie dienstauto's aan vervanging toe. Verder worden er werkzaamheden binnen vastgoedinformatie verricht ten behoeve van derden. We stellen voor: 10. een krediet beschikbaar te stellen van 102.000 euro voor de vervanging van drie dienstauto's voor vastgoedinformatie. De hieruit voorvloeiende kapitaallasten worden deels gedekt uit de bijdrage werkzaamheden derden en deels uit de binnen Regionale dienstverlening beschikbare budgetten.

blz. 38 (van 83)

3. Financieel middelenkader In hoofdstuk 1 van deze Zomernota is beschreven binnen welke context het College werkt. Daarnaast staat in hoofdstuk 2 de stand van zaken ten opzichte van de ambities en plannen uit de begroting 2015-2018. De 'optelsom' van deze twee hoofdstukken is de basis voor het middelenkader: in dit hoofdstuk kijken we voor 2016 en de jaren daarna hoeveel geld er is en hoe we dat willen verdelen over de verschillende onderwerpen waar de gemeente mee bezig is.

3.1. Totale financiële opgave In het financieel middelenkader maken we een onderscheid tussen de harde opgave (onontkoombare en onuitstelbare knelpunten) die meteen in de Programmabegroting 20162019 verwerkt moet worden en taakstellende opgaven die voornamelijk pas vanaf 2017 aangepakt moet worden. De harde opgave is 5,6 miljoen euro in 2016. De taakstellende opgaven zijn knelpunten die in principe binnen het eigen begrotingsprogramma opgevangen moeten worden en waarvan de omvang en eventueel beslag op de algemene middelen nog niet precies is vast te stellen. Binnen het sociaal domein neemt deze opgave toe naar 16,9 miljoen euro in 2019. Het fysiek domein heeft een opgave van 0,5 miljoen euro. Daarnaast is er in het fysiek domein de bestuurlijke prioriteit om vanaf 2018 2 miljoen euro ruimte te creëren voor stedelijke ontwikkeling. Voor onderwijshuisvesting en vastgoed is de opgave 5,1 miljoen euro. Middelenkader in miljoen euro

2016

2017

2018

2019

Harde opgave structureel

0,8

-2,4

-2,7

-3,6

Harde opgave incidenteel

-6,5

-3,8

-1,0

0

Harde opgave totaal

-5,6

-6,1

-3,7

-3,6

Sociaal domein

-4,2

-12,0

-16,1

-16,9

-0,3

-0,5

-0,5

-2,0

-2,0

-5,1

-5,1

-5,1

-23,4

-27,3

-28,1

Fysiek domein Bestuurlijke prioriteit extra ruimte stedelijke ontwikkeling Onderwijshuisvesting en vastgoed

Totale opgave

-9,8

Een positief getal (+) verbetert het saldo, een negatief getal (-) verslechtert het saldo. Deze tabel en enkele andere tabellen in dit hoofdstuk kennen afrondingsverschillen tot max 0,1 miljoen.

Toelichting op hoofdlijnen 



De harde structurele opgave begint weliswaar met een voordeel van 0,8 miljoen euro, maar verslechtert vanaf 2017 van 2,4 miljoen euro nadeel naar 3,6 miljoen euro nadeel vanaf 2019. De structurele opgave wordt voornamelijk bepaald door het verloop van het Gemeentefonds. De incidentele opgave voor 2016 komt voort uit de kosten voor het Deltaplan voor minder afhankelijkheid van bijstand in 2016, een knelpunt op Onderwijshuisvesting en het Enschedese aandeel in de projectkosten voor Technology Base Twente in 2016. Deze laatste kosten maken ook deel uit van de incidentele opgave in 2017.

blz. 39 (van 83)









Daarnaast is er voor 2017 een budget voor Flankerend Beleid opgenomen om de realisatie van de bezuinigingen mogelijk te maken. De taakstellende opgave in het Sociaal Domein is om de bijdrage van de algemene middelen aan de Sociale Werkvoorziening en de BUIG terug te brengen. Daarnaast is er in het budget voor Jeugdzorg nog een resterende taakstelling van de decentralisatie naar gemeenten en een nadelig herverdeeleffect van de landelijke Jeugdzorgbudgetten. De opgave voor het Fysiek Domein bestaat uit onderhoudsbudgetten voor de uitbreiding van het areaal openbare ruimte vanaf 2017 en het onderhoud aan de havens vanaf 2018. De bestuurlijke prioriteit om 2 miljoen extra ruimte voor stedelijke ontwikkeling te creëren, komt voort vanuit de bestuurlijke keuze om de fysieke projecten in de stad te gaan herijken en toekomstbestendig te maken. Deze is nauw verbonden met het Deltaplan “bijstandsuitgaven binnen rijksbudget” (zie paragraaf 3.4). Het creëren van 2 miljoen euro ruimte leidt ertoe dat er aanvullend 2 miljoen euro bezuinigingen gevonden moeten worden, waardoor er een reeks van 2 miljoen opgave bij komt. De opgave voor Onderwijshuisvesting en vastgoed komt voort uit een budgetkorting in het Gemeentefonds (gelieerd aan onderwijshuisvesting) en door de concentratie van vastgoed (met waarderings- en exploitatieproblematiek) binnen het vastgoedbedrijf.

We stellen voor om bij deze Zomernota duidelijke bezuinigingsrichtingen voor alle drie opgaven (hard vanaf 2016, taakstellend in de diverse domeinen vanaf 2017 en extra ruimte voor grondbeleid) aan te wijzen. Door nu duidelijke bezuinigingsrichtingen aan te wijzen voorkomen we in de volgende jaren forse knelpunten en we creëren investeringsruimte om te werken aan sociale, economische en fysieke opgaven van onze stad. Tot aan 2017 hebben we dan voldoende tijd om de benodigde hervormingen uit te werken.

3.2. Structureel middelenkader Om te voldoen aan de richtlijnen voor het financieel toezicht moet Enschede een sluitend structureel middelenkader indienen voor 2016 en bij voorkeur ook voor 2019. Het structureel middelenkader heeft in 2016 een structureel voordelig saldo van 3,3 miljoen euro en sluit ook meerjarig met een voordelig saldo van 0,3 miljoen euro vanaf 2019. Structureel middelenkader (in miljoen euro)

2016

2017

2018

2019


0,8

-2,4

-2,7

-3,6


2,5

1,9

2,3

3,9

Structureel saldo

3,3

-0,5

-0,4

0,3

Een positief getal (+) verbetert het saldo, een negatief getal (-) verslechtert het saldo.

De structurele harde opgave is opgebouwd uit de volgende vier onderdelen: Harde opgave (in miljoen euro) 1 Gemeentefonds 2 Loon-prijscompensatie 3 Inflatiecorrectie Ozb 4 Areaaluitbreiding Structurele harde opgave

blz. 40 (van 83)

2016

2017

2018

2019

0,6

-2,6

-2,9

-3,8

0

0

0

0

0,3

0,3

0,3

0,3

-0,1

-0,1

-0,1

-0,1

0,8

-2,4

-2,7

-3,6

Nadere toelichting structurele harde opgave 1 Gemeentefonds De ontwikkeling van het Gemeentefonds heeft voor de gemeenten in Nederland een positief effect voor 2016 en voor de jaren daarna negatief effect. Er is sprake van een licht positief accres voor 2016 en negatief accres vanaf 2017. Het negatieve accres vanaf 2017 komt doordat de uitgaven van het Rijk lager worden ingeschat dan aanvankelijk geraamd. Bij de tweede fase van het groot onderhoud van het gemeentefonds zijn de clusters werk & inkomen, openbare orde en veiligheid en VHRSOV (Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing) onderzocht. Hieruit bleek Enschede een fors nadeel te hebben. Enschede heeft zich verzet tegen deze verschuiving van middelen. Na overleg van BZK met de VNG is besloten om de herziening van het cluster VHRSOV voor een deel in te voeren en een vervolgonderzoek te doen voor een verdeelsleutel. Daardoor valt het negatieve effect van de herverdeling minder groot uit. In maart 2015 werd uitgegaan van een nadeel van -2,3 miljoen euro. Dit nadeel is nu verkleind tot -1,2 miljoen euro. Er komt echter nog een vervolgonderzoek dat een jaar later in de meicirculaire 2016 wordt meegenomen. dat onderzoek kan tot een aanvullend negatief herverdeeleffect voor Enschede leiden. Per saldo leidt de ontwikkeling van het Gemeentefonds en de herverdeeleffecten tussen gemeenten tot een reeks die een voordeel van 0,6 miljoen euro heeft in 2016 en een nadeel van -2,6 miljoen euro in 2017, oplopend naar -3,8 miljoen euro vanaf 2019. Er wordt daarnaast nog gewerkt aan de gevolgen van de aanpassing van de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG) voor gemeenten met veel studentenwoningen. Deze woningen tellen niet langer mee bij de maatstaf zelfstandige woonruimten. In de septembercirculaire 2015 volgt nadere informatie naar aanleiding van onderzoek dat nu wordt verricht. 2 Loon-prijscompensatie De gemeente hanteert de inflatiecijfers van het CPB om de prijscompensatie vast te stellen. Uitgaande van een voorspelde prijsstijging van 0,8% in 2016 kent de gemeente ongeveer 0,7 miljoen euro aan prijsstijging toe. Dit bedrag kan gedekt worden uit de stelpost loonprijscompensatie. De huidige CAO loopt eind 2015 af. Onzeker is nog hoe de lonen zich vanaf 2016 gaan ontwikkelen. De verwachting is dat de resterende ruimte binnen de stelpost loonprijscompensatie voldoende is om extra kosten van een eventuele loonontwikkeling op te vangen. Aangezien de loon-prijscompensatie binnen de daarvoor bedoelde stelpost opgevangen kan worden, hoeft er geen beroep gedaan te worden op het middelenkader en sluit deze regel op 0. 3 Inflatiecorrectie Ozb Conform de afspraken uit het coalitieakkoord wordt de opbrengst van de Ozb geïndexeerd tegen het geldende inflatiepercentage van 0,8%. Hierdoor neemt de opbrengst met 0,3 miljoen euro toe. 4 Areaaluitbreiding Vanaf 2016 is er sprake van een reguliere uitbreiding van het areaal openbare ruimte. Dit leidt tot 116.000 euro extra structurele kosten (in de tabel afgerond op -0,1 miljoen euro).

blz. 41 (van 83)

De structurele bezuinigingen bestaan uit de volgende maatregelen: Structurele bezuinigingen in € mln

2016

2017

2018

2019

1 Aanbestedingsvoordelen speciaal vervoer

0,7

0,3

0,0

0,0

2 Individuele voorzieningen WMO

0,5

0,5

0,5

0,5

3 Evenementen financieren met toeristenbelasting

0,2

0,2

0,2

0,2

4 Bedrijfsvoeringsbudgetten

0,0

0,2

0,2

0,2

5 Efficiency GBT

0,4

0,4

0,4

0,4

6 Voordeel lage rentestand (incl verlaging omslagrente)

0,5

0,1

0,7

0,0

7 Overig (vrijval kapitaallasten, reclame openbaar)

0,1

0,1

0,1

0,1

8 Vrijval dekking tijdelijke intensiveringen

2,3

9 Heroverwegen intensivering Communicatie

0,2

0,2

0,2

0,2

Structurele dekking totaal

2,5

1,9

2,3

3,9

Nadere toelichting structurele bezuinigingen 1 Aanbestedingsvoordelen Speciaal Vervoer Er zijn twee aanbestedingsvoordelen: in het leerlingenvervoer en in het maatschappelijk (Wmo) vervoer. 



Het aanbestedingsvoordeel van 250.000 euro voor het leerlingenvervoer is gebaseerd op het contract dat nog loopt t/m augustus 2016 met optie tot 2 jaar verlenging. Risico's hierbij zijn dat een nieuwe aanbesteding ongunstiger kan uitvallen en dat brandstofprijzen en gebruikersaantallen in de toekomst kunnen gaan stijgen. Recent is het Wmo vervoer aanbesteed. Dat heeft geresulteerd in een aanbestedingsvoordeel. De aanbestedingsperiode loopt tot aan de zomer van 2016. Daarna start een nieuwe aanbesteding. Wat het financiële effect hiervan is, kan nu niet exact aangegeven worden. Wij gaan ervan uit dat deze nieuwe aanbesteding het voordeel bestendigt. Wij schatten hiervoor een bedrag in van 450.000 euro, waarbij vooral ingezet wordt op het realiseren van efficiencyvoordelen door de aanbieder. Dit aanbestedingsvoordeel zal, samen met het hiervoor genoemde aanbestedingsvoordeel op leerlingenvervoer, ingezet worden om de bestaande taakstelling op vervoer vanaf 2017 in te vullen. Deze taakstelling is in de Programmabegroting 2015-2018 opgenomen en loopt vanaf 2017. Ten overvloede moet wel opgemerkt worden dat het risico bestaat dat de volgende aanbesteding niet het verwachte voordeel oplevert.

2 Individuele voorzieningen WMO Wij zien al een aantal jaren dat het beroep op Wmo-voorzieningen afneemt. Dat geldt zowel voor het aantal aanvragen als de toekenningen en afwijzingen. Deze terugloop zien we bij de woonvoorzieningen, huishoudelijke ondersteuning en vervoersvoorzieningen. Ook ten opzichte van de laatste raming zien wij een daling in het aantal aanvragen en toekenningen. Deze afname wordt deels verklaard door de invoering van de eigen bijdrage en wijziging van beleid waarvoor men bij de gemeente terecht kan. Ook de gekantelde werkwijze waarbij we – conform het door de raad ingezette beleid en de insteek van de wetgever - meer kijken naar eigen kracht, inzet van sociaal netwerk en algemene voorzieningen speelt hierin een rol. Voor 2015 zien wij in het eerste kwartaal een verdere daling van het aantal aanvragen. Op basis daarvan schatten wij in dat dit een aanvullend voordeel oplevert van 0,5 miljoen euro voor dit

blz. 42 (van 83)

jaar. De verwachting is dat dit voordeel structureel is en daarom betrokken kan worden bij de gemeentebrede bezuinigingsopgave voor 2016 en verder. 3 Evenementen financieren met toeristenbelasting Ongeveer driekwart van de Nederlandse gemeenten kent toeristenbelasting. Gemiddeld gaat het om een bedrag van 1,67 euro per (hotel)overnachting. Voorstel is een invoering van de toeristenbelasting in Enschede te koppelen aan het evenementenbeleid. Het totale budget voor evenementen en citymarketing bedraagt de komende jaren ongeveer 2,5 miljoen euro per jaar. Voorwaarde voor invoering van een toeristenbelasting is dat deze administratief zo eenvoudig mogelijk is. De ervaringen van andere gemeenten en het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente zijn, dat de perceptiekosten lager uitvallen dan structureel 10.000 euro. Dit is het gevolg van het feit dat de gegevens die nodig zijn voor het opleggen van toeristenbelasting, eenvoudig verkrijgbaar zijn. De netto opbrengst zou ongeveer uitkomen op structureel 200.000 euro. In de tariefstelling is het mogelijk om een onderscheid te maken tussen overnachtingen op campings, bed & breakfasts en hotels. De eenmalige kosten voor invoering bedragen ongeveer 20.000 euro. 4 Bedrijfsvoeringsbudgetten Verlaging van materiële budgetten bedrijfsvoering zoals Enschedese school, lagere verzekeringspremies, kantoorbenodigdheden, vervanging smartphones, etc. zorgt voor een besparing van 200.000 euro. Bij deze besparing is inbegrepen dat nog een aantal eerdere taakstellingen structureel moet worden opgelost. 5 Efficiency Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) Voordeel van 300.000 euro op de bedrijfsvoering GBT, binnen het onderdeel afhandeling belastingen (aanvullend is er nog een voordeel van 300.000 euro in de afhandeling van gesloten systemen afval en riool). Daarnaast is er een voordeel van 100.000 euro vanwege een toename van het aantal aan te slagen panden (areaaluitbreiding). 6 Voordeel lagere rentestand (inclusief verlaging omslagrente) De huidige lage rentestand levert bij herfinanciering van leningen rentevoordelen op. Daarnaast geeft de lage rentestand de mogelijkheid om de omslagrente te verlagen van 4,5% naar 4,25% in 2016 en naar 4,0% vanaf 2017. Een voordelig effect daarvan is dat de financiële positie van het Grondbedrijf en het Vastgoedbedrijf hiermee verbetert. 7 Overig: Kapitaallasten Auke Vleerstraat, Reclame openbare terreinen Geraamde kapitaallasten voor de Auke Vleerstraat vallen vrij. Daardoor ontstaat er 50.000 euro structurele ruimte, die ingezet kan worden tbv de opgave vanaf 2016. Daarnaast genereren de afgesloten reclamecontracten een 60.000 euro hogere opbrengst dan begroot. 8 Vrijval dekking tijdelijke intensiveringen Bij het coalitieakkoord is structurele ruimte vrijgemaakt voor intensiveringen, die in principe als tijdelijke impuls zijn bedoeld. Vanaf 2019 kan de structurele ruimte, waarmee tijdelijke intensiveringen van het College gedekt worden, van ongeveer 2,3 miljoen euro vrijvallen. Het voorstel is om deze structurele ruimte vanaf 2019 in te zetten als dekking in het middelenkader 2016-2019. 9 Heroverwegen intensivering Communicatie In de coalitieperiode wordt over 4 jaar 1,7 miljoen euro geïntensiveerd op het versterken van de communicatie met de bewoners. Een deel van deze intensivering is nog niet vastgelegd in bestedingsplannen. Door scherper te prioriteren kan 150.000 euro vrijvallen in 2016 en voor de volgende jaren 200.000 euro. Er blijft dan nog 250.000 euro beschikbaar voor 2016 en 300.000 euro in 2017 en 2018.

blz. 43 (van 83)

3.3. Incidenteel middelenkader De incidentele harde opgave komt uit op 6,5 miljoen euro in 2016, 3,8 miljoen euro in 2017 en 1,0 miljoen euro in 2018. Daar tegenover staat 3,1 miljoen euro dekking voor 2016 en 2,2 miljoen in 2017. Incidenteel middelenkader (in miljoen euro) Incidentele opgave

2016

2017

2018

2019

-6,5

-3,8

-1,0

0

3,1

2,2

0

0

-3,3

-1,6

-1,0

0

2017

2018

2019

incidentele bezuinigingen Saldo incidenteel middelenkader

De incidentele opgave bestaat uit de volgende zes knelpunten. Incidentele opgave in miljoen euro

2016

1 Onderwijshuisvesting

-3,2

2 Deltaplan 'bijstandsuitgaven binnen Rijksbudget'

-2,55

PM

3 Technology Base Twente

-0,6

-0,6

4 Bijdrage Kennispark

-0,1

-0,1

5 Flankerend Beleid

-3,0

6 Dotatie aan reserve mobiliteit

-1,0

Totaalsaldo

-6,5

-3,8

-1,0

Nadere toelichting incidentele harde opgave 1 Onderwijshuisvesting Het product Onderwijshuisvesting heeft als gevolg van de motie Haersma-Buma en de doordecentralisatie van het groot onderhoud een financieel knelpunt van ongeveer 4,4 miljoen euro in 2016. Tezamen met het onderwijsveld zoeken we naar oplossingen om dit tekort structureel terug te brengen. Deze sorteren vanaf 2017 hun effect. In 2016 lossen we het tekort deels op en resteert een incidenteel probleem voor dat jaar van 3,2 miljoen euro. 2 Deltaplan “bijstandsuitgaven binnen rijksbudget” De geraamde kosten die gemoeid zijn met de uitvoering van de drie actielijnen uit dit Deltaplan (voor nadere toelichting zie paragraaf 3.4) bedragen 2,55 miljoen euro in 2016 en naar schatting 2,5 miljoen euro in 2017. Voor de financiering van het Deltaplan is het voorstel om 2,5 miljoen euro te dekken uit de bestemmingsreserve „Meeneemregeling besluit Participatiebudget 2014” (besluitvorming jaarrekening 2014). Voor het overige bedrag gaan we actief onderzoeken hoe we de investeringen in de actielijnen kunnen voorzien van aanvullende financiering, zoals bijdragen vanuit Provincie, Rijk en/of Brussel (ESF), het participatiebudget of algemene middelen. Aangezien de omvang van de mogelijke dekking voor 2017 nog onbekend is, staat het knelpunt in het middelenkader daarom nog op PM. 3 Technology Base Twente In de vergadering van respectievelijk 8 en 10 december 2014 hebben de Raad en GS ingestemd met het Advies Technology Base Twente van de commissie van Wijzen Luchthaven Twente. Als vervolg daarop heeft u aan onze colleges gevraagd zo snel mogelijk een plan van aanpak voor de verdere uitwerking van het advies aan Raad en Staten voor te leggen. Het plan van aanpak implementatie Advies Commissie van Wijzen Luchthaven

blz. 44 (van 83)

0

Twente is aangeboden aan de Raad. Parallel aan het opstellen van het plan van aanpak zijn beide voorzitters inmiddels aan de slag gegaan met de samenstelling van het topteam. De geplande uitgaven (aandeel voor de gemeente) zijn jaarlijks 625.000 euro in 2016 en 2017. 4 Bijdrage Kennispark Het huidige Convenant Kennispark-Innovatieplatform loopt tot en met 2017. Voor de jaren 2016 en 2017 ontbreekt er voor 133.000 euro (afgerond 0,1 miljoen euro) dekking. 5 Flankerend Beleid Bij de Programmabegroting 2014-2017 is voor de jaren 2014, 2015 en 2016 een budget voor flankerend beleid ingesteld voor het realiseren van bezuinigingen. Hiermee heeft de organisatie meer armslag om bij het doorvoeren van bezuinigingen flankerende maatregelen te nemen. Denk daarbij aan het treffen van regelingen voor bovenformatief personeel, investeringen in ict om efficiënter te kunnen werken, frictiekosten en desintegratiekosten. Aangezien de gemeente vanaf 2017 een volgende stap zet in het realiseren van bezuinigingen is een budget van 3 miljoen euro noodzakelijk voor aanvullende flankerende maatregelen en eventuele remwegmiddelen bij de invulling van de bezuinigingen. Op basis van de ervaring uit de bezuinigingen van voorgaande jaren is een bedrag van 3 miljoen euro geraamd. 6 Dotatie aan reserve mobiliteit In 2018 voegen we 1 miljoen euro aan de reserve mobiliteit toe. Hiermee wordt het mogelijk om structurele bezuinigingen van 1 miljoen euro op mobiliteitsprojecten een jaar eerder te realiseren, namelijk vanaf 2019 in plaats van in 2020.

De incidentele bezuinigingen. Deze tellen op tot 3,1 miljoen euro in 2016 en 2,2 miljoen euro in 2017 en bestaan uit de volgende maatregelen. De kolom "beschikbaar 2015" is een weergave van het totaal beschikbare bedrag in de betreffende reserve of voorziening in 2015. Ontrekking uit reserve of voorziening in miljoen euro

1 Meeneemregeling besluit Participatiebudget 2014 2 MSI

Beschik baar 2015 2,47

Inzet in 2016 2,47

5,5

3 Incidenteel middelenkader

2,09

1,45 0,090

4 Landinrichting

0,475

5 Egalisatie exploitatieresultaat bouwvergunningen

0,225

6 Parkeergarage

5,485

7 Voorziening BOS-kom in beweging voor jezelf

0,445

0,155

8 Voorziening BOS-gezond bewegen door de jeugd

0,065

0,065

9 Voorziening personeel

0,745

0,1

TOTAAL (afgerond bedrag)

Inzet in 2017

0,1 0,225 0,64

3,1

2,2

In totaal wordt er in 2016 afgerond 3,1 miljoen euro onttrokken uit reserves en voorzieningen voor inzet als incidentele dekking in het middelenkader. In 2017 een totaal bedrag van afgerond 2,2 miljoen euro.

blz. 45 (van 83)

Nadere toelichting incidentele bezuinigingen 1 Meeneemregeling besluit Participatiebudget 2014 Voor de financiering van het Deltaplan "bijstandsuitgaven binnen rijksbudget”, doet het College een voorstel om 2,47 miljoen euro te dekken uit de bestemmingsreserve „Meeneemregeling besluit Participatiebudget 2014” (besluitvorming jaarrekening 2014). 2 Reserve MSI In de reserve MSI is 1,6 miljoen euro gereserveerd voor het project haven. Hiervan is bij de programmabegroting 2015 0,6 ton ingezet op de incidentele opgave. Voor het project haven is de eindstatus nog niet opgemaakt, maar de verwachting is dat dit project met een positief financieel resultaat afgesloten wordt. Er komt een voorstel om het overschot van het project op te nemen in een nieuw te vormen voorziening voor het structurele onderhoud van de haven. De inschatting op dit moment is dat er van de resterende gereserveerde middelen van 1 miljoen euro 250.000 euro ingezet kan worden op de incidentele opgave 2017. Tevens is in de reserve MSI een reeks bedragen gereserveerd vanuit het spaarprogramma (Programmabegroting 2014-2017) voor activering kademuren en fietsenstalling station. Voor de fietsenstalling is dmv een raadsvoorstel 0,2 miljoen euro toegekend. De kademuren worden niet meer geactiveerd. Het restant van de afgelopen jaren t/m 2016 en het restant van de rente (die niet doorberekend is aan de MSI-projecten) kan vrijvallen (totaal 1,2 miljoen euro). Vanaf 2017 wordt het spaarprogramma weer aan de algemene reserve toegevoegd en wordt er geen rente meer toegevoegd aan de reserve MSI (de reserve is dan nagenoeg leeg). 3 Reserve Incidenteel middelenkader Restant reserve (90.000 euro) kan vrijvallen. Het nog gereserveerde bedrag is voor IZA en duurzaamheid. In 2015 en 2016 worden de laatste bedragen opgehaald. 4 Reserve Landinrichting Er kan 0,1 miljoen euro vrijvallen. De rest van het saldo is benodigd voor de afwikkeling van de definitieve afrekening van gronden en proceskosten. 5 Reserve egalisatie exploitatieresultaat bouwvergunningen Deze egalisatiereserve is bedoeld om het exploitatieresultaat WABO leges boven begroting (tot maximaal 500.000 euro) toe te voegen of tekorten op te vangen. In 2014 is er een overschot geweest van 225.000 euro mede doordat er in verband met nieuwe regelgeving extra vergunningen zijn aangevraagd in 2014. Exploitatietekorten in toekomstige jaren worden uit deze reserve gedekt. Voorstel is om het bedrag van 225.000 euro vrij te laten vallen. Dit levert wel een risico op. Bij de programmabegroting maken we een inschatting van het risico dat hiervoor opgenomen moet worden in het weerstandsvermogen. 6 Reserve parkeergarage De reserve parkeergarage staat tegenover de negatieve reserve Egalisatie Risico parkeergarage. Het saldo tussen deze twee reserves kan vrijvallen (640.000 euro minus een rentenadeel van 70.000 euro is 570.000 euro). In 2015 wordt er rente toegevoegd aan de reserve parkeren van 70.000 euro. Deze kan ook vrijvallen (totaal dus 640.000 euro). Eventueel kan er een extra bedrag uit de reserve Egalisatie Risico parkeergarage vrijvallen, als het resultaat 2015 bekend is. 7 Voorziening BOS-kom in beweging voor jezelf Uit de voorziening zijn uitgaven gepland voor de pilot Arbeidsreïntegratie via sport (t/m 2016), projecten bij Sportboulevard, Actieplan Vitale sportverenigingen (overgaand in de nieuwe sportnota), Opstellen Sportnota en EK damesvoetbal 2017 (samen met evenementenbeleid).

blz. 46 (van 83)

De dekking voor de onderdelen Projecten Sportboulevard, Opstellen Sportnota en EK damesvoetbal worden op een andere manier binnen het programma gevonden. Voor 2016 kan daardoor een bedrag (155.000 euro) ingezet worden in het incidentele middelenkader. Het restant van de voorziening zal bij de jaarrekening opgenomen moeten worden in een reserve of moeten vrijvallen ten gunste van het resultaat. 8 Voorziening BOS-gezond bewegen door jeugd Betreft het tweede en laatste jaar dat een beroep kan worden gedaan op de overgangsregeling van de aangepaste subsidieverordening Sport (2014). Dit is een open einde regeling. Het programma gebruikt deze middelen ter dekking hiervan (risicovoorziening). Voor hoeveel er in 2015 een aanspraak op gedaan wordt is niet bekend. Deze voorziening kan vrijvallen ten gunste van de incidentele opgave 2016 (65.000 euro). Dit levert wel een risico op dat bij beroep op deze middelen het programma alternatieve dekking moet vinden. Bij de programmabegroting maken we een inschatting of hiervoor een risico moet worden opgenomen in het weerstandsvermogen. 9 Voorziening personeel De voorziening wordt o.a. ingezet voor medewerkers die zijn gedetacheerd tegen een lager tarief dan het salaris dat ze bij de gemeente ontvangen. Voor het verschil tussen de salariskosten en het tarief dat wordt ontvangen is de voorziening gewaardeerd. Een gedeelte van deze voorziening ad 100.000 euro kan vrijvallen.

3.4. Opgave en bezuinigingsrichtingen Sociaal Domein De opgave binnen het Sociaal Domein neemt toe naar -16,9 miljoen euro vanaf 2019. Daar tegenover staat een pakket van maatregelen, waarvan het verwachte effect is dat de opgave binnen het Sociaal Domein zelf opgelost kan worden. In deze paragraaf volgt een toelichting op de strategie die Enschede volgt in het Sociaal Domein, de opbouw van de opgave en de verschillende maatregelen. Opgave en bezuinigingsrichtingen Sociaal Domein (in miljoen euro)

2016

1 Sociale werkvoorziening 2 Budget BUIG

-4,2

3 Korting budget Jeugdhulp Subtotaal opgave Sociaal Domein

-4,2

Maatregelen Sociale werkvoorziening

2017

2018

2019

-2,0

-4,8

-5,6

-5,5

-6,9

-6,9

-4,4

-4,4

-4,4

-12,0

-16,1

-16,9

2,0

3,0

3,0

Inzet bestaande dekking algemene middelen

2,8

2,8

2,8

2,8

Deltaplan 'bijstandsuitgaven binnen Rijksbudget'

1,4

2,8

5,9

6,7

4,4

4,4

4,4

4,2

12,0

16,1

16,9

0

0

0

0

Maatregelen Jeughulp Subtotaal bezuinigingsrichtingen Sociaal Domein Saldo Sociaal Domein

Binnen het sociaal domein willen we bouwen aan een duurzaam stelsel, waarin werk, werk, werk voorop staat, de kracht van bewoners en hun sociale omgeving maximaal wordt benut, maar ook ondersteuning vanuit het wijkteam beschikbaar is als dat echt nodig is. We willen er tegelijkertijd naar toe dat we uitkomen met de middelen die we van het Rijk krijgen: sociaal én financieel duurzaam.

blz. 47 (van 83)

Dit betekent dat we de huidige trend moeten keren. Het is een feit dat we op het gebied van inkomen al jarenlang meer uitgeven dan we van het Rijk krijgen. Dit vindt zijn oorzaak onder andere in de historisch gegroeide sociaal-economische positie van de stad en in de gebrekkige wijze waarop de verdeelmodellen vanuit het Rijk hier rekening mee houden. Een zelfde scenario dreigt voor onze nieuwe taken op het gebied van de Jeugdzorg, Wmo en Beschermd Wonen. Dit maakt het des te urgenter om het roer om te gooien, nieuwe arrangementen te maken, de bureaucratie te verminderen en te investeren in activering, werkgelegenheid en preventie. Gelukkig liggen er met onze brede verantwoordelijkheden op het sociaal domein ook kansen om dat te doen. Om uit te komen met de budgetten binnen het sociaal domein, moeten we ongeveer 12,0 miljoen euro besparen vanaf 2017, oplopend tot 16,9 miljoen euro structureel in 2019. Dit komt vooral door de tekorten op de BUIG en de sociale werkvoorziening en de oplopende Rijksbezuinigingen op de jeugdzorg. De opgave op het terrein van het armoedebeleid is aan de orde gekomen in de Kadernota Armoede 2015-2019, die geagendeerd is voor de raadsvergadering van 22 juni 2015. Belangrijk kenmerk voor het sociaal domein is de grote mate van onzekerheid die er is binnen de budgetten en volumes van onze nieuwe taken op het gebied van de Jeugdhulp en de Wmo. We hebben nog te weinig informatie om een goede prognose te kunnen maken, zowel qua budget als qua resultaat. En we moeten voorkomen dat we te snel snijden in voorzieningen die juist preventief werken, en daarmee gevolgschade veroorzaken. Dit vereist flexibiliteit in het proces. We kiezen daarom voor een lange termijn strategie, langs twee sporen: 1) bijsturen binnen de betreffende budgetten en 2) innovatie binnen het sociaal domein. Het voorstel is om vervolgens begin 2016 de balans op te maken en te kijken of aanvullende bijsturing nodig is. Nadere toelichting opgave Sociaal Domein: 1 Sociale Werkvoorziening (SW) In Enschede werken ongeveer 1.400 mensen in de Sociale Werkvoorziening (SW). Daarnaast zijn er momenteel rond de honderd SW-medewerkers die een arbeidsverhouding met een extern bedrijf hebben in een „begeleid-werken‟ constructie. De gemeente wil nu en in de toekomst SW medewerkers een goede plek in de Enschedese samenleving bieden. De kosten voor de SW nemen, ondanks eerdere bezuinigingen, echter snel toe. Dat komt vooral door kortingen vanuit Den Haag op de vergoeding op de rijkssubsidie voor de SW. Als de gemeente niets doet, legt de gemeente structureel 8,1 miljoen euro toe op de SW in 2020. De meerjarenexploitatie van de SW is doorgerekend aan de hand van de laatste inzichten met betrekking tot subsidie, SW loonkosten, omzet en apparaatskosten. Voor 2016 is er vanwege de compensatiemiddelen uit het coalitieakkoord geen knelpunt. Het financiële meerjarenbeeld verslechtert vanaf 2017 vanwege teruglopende subsidie per SW plek, kosten die niet rechtevenredig kunnen dalen en de wegvallende bijdrage uit het coalitieakkoord. Bij de berekening van het knelpunt is rekening gehouden met een bijdrage uit Participatiemiddelen van 2,4 miljoen euro die voorheen uit algemene middelen werd gedekt ter verlichting van de gemeentebegroting. Rekening houdend met de bijdrage van 2,4 miljoen euro uit het participatiebudget, komt de gemeente in 2017 2,0 miljoen euro tekort voor het dekken van de kosten van de SW. Dit loopt op naar 5,6 miljoen euro in 2019. 2 Budget BUIG Het ontoereikend zijn van het Budget Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten (BUIG) vormt een financieel risico. Een hard knelpunt is het nu nog niet. Vanaf 2017 halveert de historische component in het verdeelmodel. Dat verlaagt het budget met

blz. 48 (van 83)

1,35 miljoen euro. Dat gebeurt in 2018 wederom met 1,35 miljoen euro (structureel 2,7 miljoen euro). We hebben de ambitie om geen gemeentelijke middelen meer in te zetten voor uitgaven in de algemene bijstand. Dat doen we via een Deltaplan “bijstandsuitgaven binnen rijksbudget". De ambitie is om vanaf 2016 3,2 miljoen euro te besparen op de bijstandsuitgaven. Voor 2017 bedraagt deze ambitie 6,9 miljoen euro en vanaf 2018 8,0 miljoen euro. Dit is hoger dan de geraamde opgave van structureel 6,9 miljoen. Gelet op de onzekerheden rondom het Verdeelmodel van de BUIG, de hoogte van het macrobudget en effecten van de maatregelen achten we dit noodzakelijk. 3 Jeugdhulp Binnen het landelijke macrobudget Jeugdhulp is in 2015 een eerste korting doorgevoerd. In 2016 en 2017 volgen nog twee kortingen. In 2016 wordt 2 miljoen euro gekort en in 2017 aanvullend nog 1 miljoen euro. In totaal moet nog een korting van 3 miljoen euro opgevangen worden. Daarnaast heeft Enschede een nadeel van 1,4 miljoen euro uit een herverdeling van het landelijke macrobudget Jeugdhulp. De verwachting is dat de gemeente in 2016 binnen het budget voor Jeugdhulp blijft. Vanaf 2017 zijn er meer onzekerheden. In totaal bedraagt de besparingsopgave structureel 4,4 miljoen euro.

Nadere toelichting bezuinigingsrichtingen Sociaal Domein: Spoor 1: Terugdringen van knelpunten „binnen de betreffende budgetten‟ (cf. coalitieakkoord) Sociale werkvoorziening (SW) Een extern bureau heeft inmiddels verschillende besparingsscenario‟s in kaart gebracht. De voorkeur van het College gaat uit naar het scenario dat uitgaat van continuering van de SW voor Enschede. In dit scenario zal door bezuinigingen binnen de bedrijfsvoering van de SW en omzetverhoging een structurele besparing van naar raming 3,0 miljoen euro plaatsvinden. Belangrijk om op te merken is dat om dit scenario succesvol te laten zijn de commerciële slagkracht zal moeten vergroot, in ieder geval voor enkele jaren. Hiervoor zijn (tijdelijke) investeringen nodig, die in eerste instantie uit het participatiebudget worden gefinancierd. Daarnaast stellen we voor om ook na 2016 uit het Participatiebudget (p-budget) een bedrag van 2,4 miljoen euro van het tekort te dekken. Voorstel is om het restant van het tekort van 2,7 miljoen euro te dekken uit de opbrengsten van het deltaplan “bijstandsuitgaven binnen rijksbudget". Zie hierna. Het College wil de tijd tot de zomervakantie benutten om dit voorstel zorgvuldig met de verschillende stakeholders (waaronder de OR van de DCW) te bespreken, om vervolgens na de zomervakantie met een definitief voorstel te komen. Budget BUIG: Deltaplan „“bijstandsuitgaven binnen rijksbudget" We kiezen op het gebied van werk voor een offensieve strategie. Er is een doorbraak nodig, een Deltaplan. Door gelijktijdig in te zetten op „meer banen‟ (rode loper budget, versterken acquisitie, communicatie-offensief), „aan het werk‟ (intensiveren branche-aanpak, inzet op Duitsland) en op „rechtmatigheid en activering‟ (vervolg arbeidsmarktoffensief, hercontroles) streven we er met dit deltaplan naar op termijn het aantal bijstandsuitkeringen met ruim 500 te verminderen. De incidentele kosten voor de uitvoering van de 3 genoemde aktielijnen en de voorgestelde dekking zijn terug te lezen in paragraaf 3.3. Dit komt naast wat we ons al hebben voorgenomen in het kader van het verbeterplan MAU. Ook die verbetermaatregelen willen we na 2015 doorzetten. Het gaat dan om:

blz. 49 (van 83)

        

Beperking doorstroom WW WWB Zoektijd voor iedereen Aanpak voortijdig schoolverlaten Vereenvoudigde aanvraagprocedure tijdelijk werk Vergroten deeltijdwerk Jobcarving en functiecreatie Intensiveren werken met loonwaarde Gespecialiseerde incassomedewerker Intensiveren themaonderzoeken

Als we er in slagen om uiteindelijk uit te komen met het geld dat we van het Rijk krijgen, betekent dat dat we 2,8 miljoen euro overhouden in de algemene middelen (jaarlijkse bijdrage aan tekort BUIG). Deze besparing kan vervolgens worden ingezet om het jaarlijkse tekort op de sociale werkvoorziening (zie hiervoor) structureel te dekken. Kanttekening hierbij is dat we zelfs met deze ambitieuze maatregelen slechts een beperkte invloed hebben op het aantal banen en de uitstroom uit de uitkering. De economische ontwikkeling en conjunctuur, én de prestaties van andere gemeenten zijn factoren die we niet kunnen beïnvloeden. Tegelijkertijd hebben we vertrouwen. Er ligt een stevige redenering onder de maatregelen. En al nam het totale aantal uitkeringen niet af, in de afgelopen jaren groeide de uitstroom naar werk wel (van 365 in 2012, via 437 in 2013 naar 642 in 2014), tegen het economische tij in. Wel is het zaak om de vinger aan de pols te houden en begin 2016 de tussenbalans op te maken. Innovatie en kostenreductie in de uitvoering: digitale innovatie arbeidsmarkt Ook nu al constateren we dat een aanzienlijk deel van de werkzoekenden op eigen kracht een baan vindt. Door digitale mogelijkheden te benutten kunnen we nog beter aansluiten bij de zelfredzaamheid van mensen bij het vinden van een baan. Overheid (UWV en gemeente), wetenschap en het bedrijfsleven slaan komende tijd de handen ineen en gaan, via twee pilots, van mei t/m oktober 2015 onderzoeken of moderne digitale technieken en online marketingstrategie kunnen bijdragen aan het vergroten van het welzijn en de regie op het eigen leven van werkzoekenden en een betere match met werkgevers. Deze ontwikkeling kan op termijn vermindering van de gemeentelijke dienstverlening tot gevolg hebben, dus ook tot besparingen leiden. De omvang hiervan is nu nog niet aan te geven. Innovatie en kostenreductie in de uitvoering: gezamenlijk back office inkomen Tevens is onlangs de opdracht gegeven om een marktverkenning te doen voor een gezamenlijke back office voor inkomensverstrekking van 13 gemeenten die gezamenlijk 50% van het landelijk aantal bijstandsontvangers heeft. Deze vergaande beweging heeft in potentie efficiency voordelen. In het najaar 2015 zijn de resultaten van deze verkenning bekend. Maatregelen Jeugdhulp Voor het domein Jeugdhulp geldt dat we inmiddels een half jaar op weg zijn met de nieuwe taken. De bezuinigingen die vanaf 2017 op ons af komen zijn al langer bekend, en daar hebben we ook rekening mee gehouden bij de inrichting en organisatie van het stelsel. We verwachten deze opgave grotendeels te kunnen realiseren door de besparingen op de tarieven die we per 2015 al hebben gerealiseerd, door de huidige „gekantelde‟ werkwijze bij de wijkteams door te zetten (ook bij de herindicaties die er in 2016 aankomen), door screening van PGB-houders en door het vormgeven van en verschuiven naar algemene voorzieningen. Met deze maatregelen verwachten we de besparing van 4,4 miljoen euro te realiseren. Maar de belangrijkste innovatie ligt in onze optiek in de integrale aanpak binnen het sociaal domein (zie Spoor 2: Innovatie Sociaal Domein).

blz. 50 (van 83)

Spoor 2: Innovatie Sociaal Domein Integrale arrangementen en financiering We zien kansen om het juist op het snijvlak van werk, inkomen, wonen, ondersteuning en (jeugd)zorg beter te doen. Onze wijkcoaches zien dagelijks hoe onlogisch „het systeem‟ soms nog steeds kan reageren op vragen van bewoners. Zeker wanneer er meerdere problemen spelen, is het huidige stelsel administratief voor bewoners nog steeds erg ingewikkeld, en voor ons erg arbeidsintensief. Daarnaast investeren we regelmatig in gevolgschade, bijv. van schulden of inkomensgebrek, door begeleiding vanuit de Wmo of Jeugdhulp in te zetten. Iets doen aan de oorzaken, het niet hebben (of willen hebben) van werk of inkomen is vanwege beperkte budgetten en beperkte regelruimte vaak beduidend moeilijker. Ook de verschillende financieringsstromen en contractvormen zijn nog niet altijd op de nieuwe realiteit aangepast. De vraag dient zich aan of we met dezelfde (of liefst minder) middelen niet veel meer kunnen bereiken, als we maar de ruimte hebben om tot slimmere oplossingen te komen. Kortom: kunnen we niet meer maatschappelijk en uiteindelijk ook financieel rendement halen uit onze investeringen? We willen daarom een diepgaande analyse maken van de werking van het „ondersteuningssysteem‟, beginnend bij casuïstiek, samen met de wijkcoaches. Hoe werkt het nu in de praktijk? Welke onderliggende patronen zijn er? Waar zitten regels, financieringssystemen of bestaande manieren van werken (eventuele) betere alternatieve oplossingen in de weg? Van daaruit willen we stapje voor stapje werken aan verbeteringen op 4 niveaus: regelruimte, leren & professionaliteit, financiën en verantwoording. Onderdeel daarvan is in ieder geval het instellen van een sociaal fonds, dat ons helpt om geld over de grenzen van beleidsterreinen heen in te zetten, en dwingt om eventuele „winsten‟ weer te herinvesteren in preventie (van sociaal-economische problematiek). Zo versterken we duurzaam het sociaal domein. Ondertussen zetten we in op de lobby om de regelruimte te krijgen die we nodig denken te hebben. Dit doen we samen met andere steden, waaronder in ieder geval Leeuwarden, Zaanstad, Eindhoven en Utrecht. In deze gemeenten spelen dezelfde vragen en zij definiëren identieke opgaven. Inzetten op preventie en zelfredzaamheid: van curatief naar preventief De komende jaren willen we als gemeente verder meebouwen aan een samenleving met een klimaat (opvoeden, opleiden, sport, cultuur, etc.) waarin:    

Jongeren hun talenten leren ontdekken en optimaal benutten Betaald werk de norm is, participeren en noaberschap voorop staan. Ambitie wordt aangewakkerd, ondernemen er bij hoort De arbeidsmarkt niet op houdt bij de Duitse grens of bij de IJssel

Enschede is hierbij de arrangerende gemeente die ouders, leerkrachten, werkgevers, professionals en vrijwilligers in de wereld van welzijn, sport en cultuur stimuleren dit klimaat samen te creëren. Ook voor het domein van werk, inkomen, ondersteuning en jeugdhulp geldt dat uiteindelijk de echte “winst” zit in het terugdringen van de vraag en niet in het efficiënter aanbieden van de gemeentelijke dienstverlening. Oftewel: het is belangrijk om de omslag te maken „van piramide naar rugbybal‟, zoals ook staat beschreven in de transformatie-agenda sociaal domein. Dit is een uitdaging van de lange adem.

blz. 51 (van 83)

Op termijn willen we dat het beroep op ondersteuning (inkomen, zorg, begeleiding etc.) op of onder landelijk niveau terecht komt en dat we meer aan de voorkant (preventie) sturen. De Enschedeër is meer gebaat bij een springplank dan bij een vangnet, zodat mensen met hulp van het sociaal netwerk weer snel voldoende eigen kracht hebben. In plaats van dure zorg wordt gezocht naar alternatieven, zoals andere vormen van voorliggende voorzieningen (minder gebruik van maatwerkvoorzieningen, naar meer gebruik van collectieve en algemene voorzieningen) en slimmere arrangementen voor signalering en ondersteuning. Dit betekent tegelijkertijd dat mensen –met waar nodig inzet van deskundige begeleidingkansen krijgen om hun sociale netwerk te versterken, doordat de voorzieningen gekoppeld worden aan de reguliere voorzieningen in de wijk. Door de transformatie-agenda sociaal domein en het bijbehorende investeringsprogramma gericht op voorliggende voorzieningen, gezondheid, veilig opgroeien en ontwikkelen, langer thuis wonen en integraliteit en kwaliteit, kunnen we hier ook in investeren. Zoals eerder aangekondigd in een separaat raadsvoorstel, stelt het College voor om de middelen voor de transformatie-agenda te bundelen in een investeringsprogramma van 4,68 miljoen euro en hiervoor een bestemmingsreserve in te stellen. Tot slot: Begin 2016 willen we een tussenbalans opmaken, en kijken of er ondanks deze stevig onderbouwde strategische ontwikkelrichting nog bijsturing nodig is. We blijven ondertussen kritisch kijken naar wat we kunnen en misschien zelfs moeten stoppen om met het budget uit te komen. Daarbij willen we onze maatregelen meer toetsen op effectiviteit en op de vraag of ze wel passen bij het uitgangspunt van zelfredzaamheid.

blz. 52 (van 83)

3.5. Opgave en bezuinigingsrichtingen Fysiek Domein Opgave en bezuinigingsrichtingen Fysiek Domein (in miljoen euro)

2017

2018

2019

-0,25

-0,25

-0,25

2 Onderhoud haven

-0,2

-0,2

3 Bestuurlijke prioriteit extra ruimte Stedelijke Ontwikkeling

-2,0

-2,0

-2,45

-2,45

1 Areaal uitbreiding ADT

Subtotaal opgave Fysiek Domein

2016

-0,25

4 Focus mobiliteitsprojecten op bereikbaarheid

1,6

5 Taakverlichting en ander risicomanagement in Fysiek Domein

0,15

0,5

0,85

Bezuinigingsrichtingen Fysiek Domein

0,15

0,5

2,45

Saldo Fysiek Domein

-0,1

-2,0

0

Nadere toelichting opgave Fysiek Domein: 1 Areaaluitbreiding terrein ADT In 2015 wordt duidelijk wat openbare ruimte gaat worden op het vliegveldterrein en hoeveel areaal dus aan beheer wordt toegevoegd. Het betreft in ieder geval de ontsluitingswegen en bijbehorende bermen, maar ook woongebieden zoals Zuidkamp. De inschatting is dat dit vanaf 2017 tot 250.000 euro extra kosten leidt. 2 Onderhoud haven In 2008 is incidenteel geld toegekend voor het grootschalig onderhoud in de haven. Om de haven goed te kunnen beheren, wordt een meerjarig onderhoudsplan opgesteld. Voor de eerstvolgende jaren volstaat het bedrag dat in de reserve Onderhoud Haven is opgenomen. De inschatting is dat een toevoeging aan de reserve Onderhoud haven van structureel 200.000 euro vanaf 2018 nodig is. 3 Bestuurlijke prioriteit extra ruimte stedelijke ontwikkeling Het Deltaplan “bijstandsuitgaven binnen rijksbudget" zet op het gebied van werk een offensieve strategie neer waaronder inzet op „meer banen‟ (zie 3.4). Meer banen ontstaan als bedrijven zich willen vestigen of uitbreiden in Enschede. Daarom is een voorraad vestigingslocaties van belang die optimaal aansluit op de marktvraag. Van zowel ondernemers als hun werknemers. Het gaat daarbij om locaties voor woningen en bedrijven in de prioriteitsgebieden van de stad. Daarvoor is soms afboeken van grondposities op de ene locatie nodig om ruimte te creëren voor ontwikkeling op andere – interessantere – locaties en betere proposities. Het is feitelijk een investering in de aantrekkelijkheid van onze vestigingslocaties voor ondernemers en investeerders. Door extra ruimte in de Stedelijke ontwikkeling kan de gemeente actief aan deze strategie bijdragen. Deze opgave zal nader worden uitgewerkt. De inschatting is dat hiervoor vanaf 2018 structureel 2 miljoen euro nodig is.

Nadere toelichting bezuinigingsrichtingen: Besparingen vinden vanuit onze visie op Enschede Enschede is dé stad van Twente, dé plek in het oosten om, te wonen, te studeren, om een bedrijf op te richten, om kennis naar de markt te brengen. Als grootste stad van Twente en Oost Nederland zijn we aantrekkelijk voor investeerders en de belangrijke economische factor

blz. 53 (van 83)

in de regio. Dit vraagt om een bruisende binnenstad, leefbare wijken en buurten en goed investeringsklimaat voor (kennisintensieve) bedrijvigheid (Kennispark, TBT) en een goede samenwerking tussen kennisinstellingen en (nieuwe) bedrijvigheid. We hebben een voorzieningenniveau – op het gebied van bijvoorbeeld cultuur en evenementen – die passend bij regionale aantrekkingskracht en de belangrijke centrumfunctie van Enschede. Wij kunnen dit alles echter niet meer (zonder hulp van provincie of anderen) ongewijzigd in de lucht houden; financieel onmogelijk. Daarom leggen we al onze investeringen in het fysieke domein langs de meetlat van de bijdrage aan de economische ontwikkeling van de stad. Per voorziening (cultuur, evenementen, onderwijs, nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen en kwaliteit leefomgeving) beoordelen we daarom in hoeverre deze van doorslaggevende invloed zijn om de aantrekkingskracht van Enschede te behouden en versterken. Zo kiezen we bijvoorbeeld voor een hoog kwaliteitsniveau, maar een sobere invulling (risico gestuurd beheer). En we nemen die maatregelen die bijdragen aan structurele versterking van Enschede, financieel solide of op het gebied van duurzaamheid. Dit leidt tot de volgende afwegingen in het fysiek domein (bezuinigingsmogelijk in regel 4 en 5 van de tabel): 4. Investeringen in mobiliteit focussen we op bereikbaarheid De focus ligt op bereikbaarheid, vanwege het belang voor economische ontwikkeling en creëren van banen. Een prioritering van mobiliteitsprojecten op bereikbaarheid levert vanaf 2019 een besparing van 0,6 miljoen euro op. Daarnaast eindigt per 2020 de lopende bezuiniging van 10 miljoen euro (1 miljoen per jaar) op het mobiliteitsfonds. Vanaf 2020 zou die miljoen weer terug komen in het mobiliteitsfonds. We kiezen er voor deze bezuiniging ook na 2020 door te zetten. Door middel van een dotatie van 1 miljoen euro in 2018 aan de reserve mobiliteit en door inzet van het spaarprogramma vanaf 2019, kan deze besparing van 1 miljoen euro vanaf 2019 ingezet worden als dekking voor de fysieke opgave. Per saldo is een besparing van 1,6 miljoen euro op mobiliteitsprojecten vanaf 2019 mogelijk. 5. Besparingen vinden binnen een nieuw programma Fysiek, incl. taakverlichting en ander risicomanagement Gemeentebreed zijn er mogelijkheden om op termijn besparingen te vinden door een heroverweging van de invulling van het takenpakket. Andere gemeenten hebben bijvoorbeeld besparingsmogelijkheden gevonden door de tijd te nemen om hun begroting vanaf 0 op te bouwen en hun bestaande taken daarmee meer diepgaand te analyseren. Een dergelijke 'zero-based' benadering levert gemeentebreed kansen voor aanvullende besparingen op. Voorstel is deze benadering te starten in het fysiek domein en deze na evaluatie eventueel breder toe te passen. Het belangrijkste criterium voor taken in het fysiek domein is of deze taken van doorslaggevende invloed zijn op de aantrekkingskracht van Enschede. Daarnaast zijn er binnen de gehele gemeentebegroting mogelijkheden om de marges binnen de programmabudgetten voor het afdekken van risico‟s vrij te laten vallen en het risicomanagement nog meer te centraliseren onder het weerstandsvermogen. Een randvoorwaarde daarbij is dat onvoorziene tegenvallers niet meer vanzelfsprekend binnen programma's opgevangen dienen te worden, maar dat er dan ook een beroep gedaan kan worden op het weerstandsvermogen. Voorstel is binnen het fysiek domein te starten met deze verandering van het risicomanagement en daarna gemeentebreed toe te passen. Tot slot levert de integratie van de programma‟s Leefomgeving (LO) en Stedelijke Ontwikkeling (SO) tot één programma Fysiek besparingen op, bijvoorbeeld door samenvoeging van afdelingen en het voorzetten van de opgestarte versterkte samenwerking

blz. 54 (van 83)

in de keten van Ontwerp en Stadsdeelbeheer. Deze maatregelen kunnen op termijn (vanaf 2019) een besparing van 850.000 euro opleveren. De twee hierboven genoemde bezuinigingsrichtingen binnen het Fysiek domein leveren opgeteld 2,45 miljoen euro structurele bezuinigingen op vanaf 2019 en geven daarmee dekking voor de opgave binnen het Fysiek domein (0,25 en 0,20 miljoen euro) en structureel 2 miljoen euro ruimte voor de voorgenomen hervorming van de stedelijke ontwikkeling.

3.6. Opgave Onderwijshuisvesting en Vastgoed en bezuinigingsrichtingen Opgave onderwijshuisvesting en vastgoed en bezuinigingsrichtingen begrotingsprogramma (in miljoen euro)

2016

2017

2018

2019

Onderwijshuisvesting

-4,4

-4,4

-4,4

Concentratie vastgoed

-0,6

-0,6

-0,6

Opgave onderwijshuisvesting en vastgoed

-5,1

-5,1

-5,1

1 Maatregelen Onderwijshuisvesting

1,8

2,2

2,6

2 Rentevoordeel Vastgoedbedrijf

0,6

0,5

0,5

3/4 Aanvullende besparingen op Onderwijshuisvesting, Vastgoed, Bedrijfsvoering en Verbonden Partijen

0,5

1,0

2,0

Bezuinigingsrichtingen totaal

2,8

3,7

5,1

-2,3

-1,4

0

Saldo begrotingsprogramma Dienstverlening en financieel beleid

Nadere toelichting opgave: Onderwijshuisvesting en Vastgoed De uitnames uit het gemeentefonds door de motie Haersma Buma en de doordecentralisatie van groot onderhoud naar de gemeenten leiden tot een opgave van 4,4 miljoen euro vanaf 2017. Daarnaast ontstaat, als gevolg van de effecten van de concentratie van Vastgoed, in 2023 een tekort van 6,6 miljoen euro in de reserve Vastgoed. Door dit in 10 jaar op te lossen, leidt dit tot een opgave van 0,6 miljoen euro vanaf 2017.

Nadere toelichting bezuinigingsrichtingen Begrotingsprogramma Dienstverlening en Financieel Beleid: Wij stellen voor de opgave op te lossen door maatregelen te treffen: 1. 2. 3. 4.

binnen het domein Onderwijshuisvesting binnen het domein Vastgoed binnen onze bedrijfsvoering in relatie tot onze verbonden partijen

ad 1 Onderwijshuisvesting Doordat een groot deel van de opgave ontstaat door het verplaatsen van gelden van de gemeente naar het onderwijsveld, willen wij een groot deel van de opgaven ook oplossen

blz. 55 (van 83)

binnen het onderwijsveld. In het raadsvoorstel, dat onlangs naar de Raad is gestuurd, stellen wij voor om het knelpunt op onderwijshuisvesting te verminderen door: 

 



In lijn met de afname van leerlingenaantallen het aantal schoolgebouwen/ leslokalen te verminderen. Leegstaande objecten zijn reeds overgedragen aan het Vastgoedbedrijf en zorgen daarmee voor een verlaging van het knelpunt. Het investeringsplafond voor onderwijshuisvesting te verlagen waardoor tot nadere besluitvorming geen verbouw, nieuwbouw en uitbreiding mogelijk is. Duurzaamheidsmaatregelen te stimuleren vanuit ambtelijk duurzaamheidsmanagement in plaats van het krediet duurzaamheid. Hierdoor kan het krediet vervallen. Het inzetten van de terug te betalen middelen voor een Attendiz-locatie in Enschede

Effect maatregelen Door het treffen van deze maatregelen besparen we een bedrag van 1,8 miljoen euro oplopend naar 2,6 miljoen euro. De effecten van de maatregelen zullen vooral merkbaar zijn in het onderwijsveld doordat het aantal schoolgebouwen vermindert en er op sommige scholen een leerlingenstop doorgevoerd moet worden omdat bij andere dichtbij zijnde scholen leslokalen leeg staan. Ook zal er voorlopig geen ruimte meer zijn voor investeringen in nieuwbouw of verbouw van scholen. Het Vastgoedbedrijf zal een groter aantal leegstaande objecten zonder dekking over moeten nemen en, in lijn met de vastgestelde strategie, hetzij afstoten hetzij aanwenden vanuit een andere maatschappelijke opgave. De verwachting is dat dit een negatief effect op de vastgoedreserve zal hebben.

ad 2 Vastgoed In de Strategie op vastgoed gaan we er vanuit dat eigendom van vastgoed geen kerntaak is van de gemeente Enschede. We stoten het vastgoed af, tenzij de markt hier niet in voorziet of duurder is. Regievoeren op vastgoed organiseren we in samenwerking met programma‟s, stadsdelen en VBE op basis van de gebiedsagenda, met als doel de maatschappelijke opgave te faciliteren. Stadsdeelmanagement coördineert deze samenwerking. Op het totaal van het over te dragen vastgoed vanuit de programma‟s naar het Vastgoedbedrijf zien we een negatief verschil tussen boekwaarde en marktwaarde en hebben we te maken met tekorten in de exploitatie. Anders gezegd het vastgoed kost meer dan dat het oplevert aan inkomsten. Met de concentratie van vastgoed is deze bestaande problematiek transparant gemaakt en dragen we zorg voor een integrale aanpak om deze vastgoedproblemen op te lossen. We gebruiken de positieve vastgoedreserve als buffervermogen, maar zullen de daaruit voortvloeiende negatieve reserve moeten aanvullen. Binnen het Vastgoedbedrijf willen we 2 maatregelen treffen om de totale opgave op te lossen:  

Het op afstand zetten van (delen van) onze vastgoedportefeuille Het verlagen van de toe te rekenen rente aan het vastgoedbedrijf.

Effect maatregelen Door het verlagen van de rekenrente wordt een bedrag van 0,6 miljoen euro aflopend naar 0,5 miljoen euro bespaard. Door de aanhoudend lage rentestand is het mogelijk minder rente toe te rekenen aan onze vastgoedinvesteringen. Vanaf 2017 is dit bedrag nodig om het knelpunt binnen vastgoed op te lossen. Het verschil tussen de werkelijk te betalen rente en de toe te rekenen rente komt tot uiting binnen het treasury resultaat. Door het verschil te verkleinen worden minder kosten toegerekend aan het Vastgoedbedrijf en zullen de opbrengsten binnen het treasuryresultaat lager worden.

blz. 56 (van 83)

Door het opzetten van een zelfstandige rechtspersoon zien we mogelijkheden om de huidige waarderingsstelsels die binnen de publiekrechtelijke sector gelden om te zetten naar een financieel en fiscaal gunstiger waarderingsstelsel binnen de privaatrechtelijke sector. Daarbij houden we onze recent vastgestelde strategie en (financiële) spelregels als belangrijke voorwaarden overeind. Deze zelfstandige rechtspersoon functioneert onder volledige sturing en controle door Gemeenteraad en College. Recent heeft een dergelijke constructie tot substantiële voordelen voor de gemeente Culemborg geleid. We zetten op de korte termijn in op het doorrekenen van drie grote vastgoedexploitaties :   

Stadskantoor (ambtelijke huisvesting) Muziekkwartier (maatschappelijk vastgoed) Scholingsboulevard (onderwijshuisvesting)

Op deze wijze verkrijgen we inzicht in het besparingspotentieel op de totale portefeuille. We betrekken de opzet en effecten van deze uitwerking bij de Programmabegroting 2016-2019.

ad 3 Bedrijfsvoering De bedrijfsvoering is is niet bepalend of sturend, maar wel wijd vertakt. Klassiek belast met het uitvoeren van taken die deels wettelijk zijn, of voortkomen uit het feit dat verantwoording en administraties nodig zijn en er behoefte is aan rechtstreekse ondersteuning aan bestuur, management en uitvoeringseenheden. Net als in andere organisaties hebben we een complexe set aan afspraken gemaakt hoe er gewerkt moet worden, wat wel en wat niet mag. Nu we op een kantelpunt staan, constateren we dat deze set niet meer aansluit bij de bedoeling en de richting: we moeten een gewijzigde set maken. Wij willen dan ook een bijdrage leveren aan de opgaven door: 

    

Het toetsen van werkzaamheden binnen de bedrijfsvoering aan de sourcingsleidraad zodat we kunnen bepalen welke werkzaamheden we zelf nog uit blijven voeren en welke niet. Voortzetten van de flexibilisering van budgetten, huisvesting en personele inzet. Het focussen op de kerntaken van bedrijfsvoering. Deze kerntaken verder te vereenvoudigen en automatiseren Het doorontwikkelen van Lean en zaakgericht werken Het verder terugbrengen van onze ambtelijke huisvesting

Effect maatregelen Het effect dat we daarmee willen bereiken is een compacte en heldere Bedrijfsvoeringsorganisatie. Eenvoud is het principe, in de markt wat nodig is, regionaal waar mogelijk en “centraal wat moet decentraal waar nodig”. De bedrijfsvoering richt zich op de primaire taken en zal zakelijker worden. Binnen de uitvoeringseenheden ontstaat meer vrijheid in eigen uitvoering. Centrale kaders zullen minder worden maar harder worden. De servicegraad zal duidelijker zijn. Niet alle werkzaamheden zullen door eigen organisatie onderdelen uitgevoerd worden. We moeten dan ook rekening houden met het oplossen van ontvlechtings- en frictiekosten van verzelfstandigingen.

ad 4 Verbonden partijen Enschede voert niet al haar taken zelf uit en heeft partners die uitvoering voor ons uitvoeren waarbij we tevens een financieel en bestuurlijk belang hebben. Gemeenten worden vanwege terugvallende inkomsten gedwongen om te bezuinigen. Van verbonden partijen kunnen we verwachten dat zij ook een kritische blik werpen naar hun takenpakket en bedrijfsvoering. De afgelopen jaren hebben o.a. de Regio Twente, GBT, VRT en Twence daarin een eerste

blz. 57 (van 83)

aanzet gegeven. Een verdere verdiepingsslag is mogelijk. Wij stellen dan ook de volgende maatregelen voor: 



Het zeer kritisch op besparingsmogelijkheden en keuzemogelijkheden analyseren van begrotingen. De annotaties aan de raad zullen scherper geformuleerd worden wat betreft uitgaven. Het via bestaande en mogelijk nieuwe taskforces/ expertgroepen analyseren van besparingsmogelijkheden bij verbonden partijen.

Effect maatregel Op basis van een eerste inventarisatie lijkt een bezuiniging op verbonden partijen van 0,5 miljoen euro haalbaar.

3.7. Overige ontwikkelingen Prognose verloop van de ratio weerstandsvermogen Voor de Zomernota is een globale prognose gemaakt hoe het weerstandsvermogen zich zou kunnen ontwikkelen op basis van de stand van het middelenkader en een aantal aannames die in de Programmabegroting 2016-2019 of in de Jaarrekening 2015 meer gedetailleerd berekend worden. Voor 2018 zijn enkele aannames gedaan op basis waarvan een scenario is gemaakt waarin 20 miljoen euro afgeboekt wordt, als invulling wordt gegeven aan het terugbrengen van de looptijd van grondexploitaties naar 10 jaar. Tegenover het effect van 20 miljoen euro afboeken staat een vermindering van risico's in relatie tot de benodigde weerstandscapaciteit en een extra toevoeging vanaf 2018 van jaarlijks 2 miljoen euro (dotatie als gevolg van het spaarprogramma gekoppeld aan het afboeken) aan de beschikbare weerstandscapaciteit. Nadrukkelijk wordt vermeld dat dit nog een scenario is en dat een berekening van alle consequenties van een dergelijk scenario, ook in relatie tot andere ontwikkelingen, nog moet worden uitgevoerd. Prognose verloop weerstandsvermogen

2015

2016

2017

2018

2019

Prognose beschikbare weerstandscapaciteit in miljoen euro

46

47

46

28

38

Prognose benodigde weerstandscapaciteit in miljoen euro

42

42

42

33

33

Prognose ratio weerstandsvermogen

1,1

1,1

1,1

0,9

1,1

Volgens deze prognose blijft de weerstandsratio de komende jaren op 1,1, zakt de ratio tijdelijk onder de 1,0 in 2018 en stijgt de ratio naar 1,1 in 2019. Inzet remwegmiddelen Flankerend Beleid, o.a. voor cultuur en Volksuniversiteit In de Programmabegroting 2014-2017 zijn er voor de jaren 2014-2016 aanvullende middelen voor Flankerend Beleid gereserveerd en aangemerkt. Een onderdeel daarvan is een bedrag voor 'remwegmiddelen', die bedoeld zijn als tijdelijke overbrugging bij het realiseren structurele bezuinigingen. Voorwaarden voor de inzet van remwegmiddelen zijn dat de structurele bezuinigingen daadwerkelijk gehaald worden en ook onderbouwd zijn met een solide plan. Het voorstel is om in 2016 een bedrag van 900.000 euro uit de algemene reserve te onttrekken ten behoeve van 'remwegmiddelen' voor de realisatie van bezuinigingen op onder andere cultuur en de Volksuniversiteit Enschede (zie ook hoofdstuk 2.5, beslispunt 6). Voor de bezuinigingen op culturele voorzieningen en de volksuniversiteit heeft de Raad voorafgaand aan de Zomernota een plan van aanpak ontvangen. Deze geven voldoende perspectief dat de bezuinigingen structureel gehaald worden. Voor het verdere toekomstperpectief van de inrichting van volwasseneneducatie, worden er gesprekken gevoerd tussen de volksuniversiteit en partners in de stad, waaronder o.a. Vrijwilligers053 en de Bibliotheek over intensievere vormen van samenwerking. Hiervan zijn

blz. 58 (van 83)

op dit moment geen financiële effecten ter invulling van de bezuiniging te verwachten. Voor de langere termijn levert verdergaande samenwerking naar verwachting financiële ruimte op. Verwerking Individueel Keuzebudget (IKB) Door een aanpassing in de CAO, in de vorm van een IKB, hebben medewerkers het recht om hun vakantietoeslag maandelijks te ontvangen. In de administratie leidt dit ertoe dat gemeenten 7 maanden vakantiegeld eerder moeten uitbetalen. Dit leidt tot een eenmalige last van ongeveer 3,5 miljoen euro. De invoering van het IKB is met een jaar uitgesteld, waardoor deze last zich pas in 2016 voordoet. Het voorstel is hiervoor geen extra bezuiniging door te voeren, maar de volgende dekkingsmogelijkheden te reserveren, voor het geval dat het IKB daadwerkelijk doorgang vindt: 



Incidenteel 2 miljoen euro uit de stelpost loonprijscompensatie inzetten in 2016. De stelpost is onder andere ingesteld om effecten van loonsverhogen op te vangen. Voor 2016 is het nog onzeker of het restant uit de stelpost volledig ingezet moet worden om loonsverhogingen op te vangen. De huidige CAO loopt af eind 2015. Een risico is dat een nieuwe CAO vanaf 2016 tot een beslag op de stelpost leidt. Het resterende bedrag uit de Algemene Reserve te dekken, of bij de Jaarrekening 2015 te reserveren, indien het saldo dat toelaat.

3.8. Samenvatting financieel middelenkader Voor het overzicht sluit dit hoofdstuk over het middelenkader af met een totaalbeeld van het financieel kader. In 2016 is de opgave en opbrengst van de bezuinigingen in evenwicht en sluit het middelenkader op 0. In 2017 is er een nadelig saldo van 4,4 miljoen euro en in 2018 van 4,7 miljoen euro. De meerjarenraming sluit met een voordelig saldo van 0,3 miljoen euro vanaf 2019. Financieel middelenkader 2016-2019 in € mln

2016

2017

2018

2019


0,8

-2,4

-2,7

-3,6


2,5

1,9

2,3

3,9

Saldo Structureel middelenkader

3,3

-0,5

-0,4

0,3

-6,5

-3,8

-1,0

0

3,1

2,2

Saldo incidenteel middelenkader

-3,3

-1,6

-1,0

0

Opgave Sociaal Domein

-4,2

-12,0

-16,1

-16,9

4,2

12,0

16,1

16,9

0

0

0

0

-0,3

-0,5

-0,5

-2,0

-2,0

0,2

0,5

2,5

-0,1

-2,0

0

Incidentele harde opgave Incidentele dekking

Bezuinigingsrichtingen Sociaal Domein Saldo Sociaal Domein

Opgave Fysiek domein Extra ruimte Stedelijke Ontwikkeling Bezuinigingsrichtingen Fysiek Domein Saldo Fysiek Domein

blz. 59 (van 83)

Opgave Onderwijshuisvesting en Vastgoed Bezuinigingsrichtingen Dienstverlening en Financieel Beleid Saldo Dienstverlening en Financieel Beleid

Totaal saldo

0

blz. 60 (van 83)

-5,1

-5,1

-5,1

2,8

3,7

5,1

-2,3

-1,4

0

-4,4

-4,7

0,3

Bijlage 1A | Beslispunten Raad Deze paragraaf bevat beslispunten binnen de bevoegdheid van de Raad. Deze beslispunten zijn van diverse aard en betreffen de instelling van een reserve, mutaties in de reserve, het beschikbaar stellen van een krediet of een overheveling van budgetten tussen producten onderling. Voor een aanvullende toelichting verwijzen we naar hoofdstuk 2, stand van zaken 2015. We stellen voor: 1. de invoeringskosten voor de Decentralisatie, ad 1.396.983 euro, te onttrekken aan de reserve WMO. 2. het incidentele voordeel van 0,5 miljoen euro als gevolg van de afrekening van de PGB voorzieningen 2014 door Menzis te storten in de Reserve WMO en deze in 2016 te onttrekken ten gunste van het product Inkomensondersteuning. 3. om 50.000 euro te onttrekken aan de reserve Innovatiebuget. Het betreft een bijdrage aan de Stichting Kennispark voor business development activiteiten. 4. het in 2013/2014 per saldo meer uitgegeven bedrag Flankerend Beleid personeel ad 942.390 euro in 2015 terug te storten in de algemene reserve. 5. de niet ingezette middelen van de reserve incidenteel middelenkader (onderdeel IZA) ad 926.361 euro in 2015 beschikbaar te stellen voor het bevorderen van de personele mobiliteit. 6. om 900.000 euro Flankerend Beleid te labelen als “remwegbudget” en in 2015 toe te voegen aan de reserve Flankerend Beleid als remweg voor bezuinigingen vanaf 2016. 7. met ingang van 2015 niet bestede budgetten Flankerend Beleid personeel bij het opstellen van de gemeenterekening toe te voegen aan de reserve Flankerend Beleid. 8. het in 2014 niet bestede deel Flankerend beleid ICT ad 933.000 euro in 2015 te onttrekken uit de reserve Flankerend beleid ICT ter dekking van de in 2014 gestarte ICT projecten. 9. voor 2015 het krediet voor het IT bedrijf te verhogen met 235.000 euro voor 0 jaars krediet, 32.000 euro voor 3 jaars krediet en 1.620.000 euro voor 5 jaars krediet. De hieruit voortvloeiende kapitaallasten te dekken uit de hiervoor bestaande IT reserves. 10. een krediet beschikbaar te stellen van 102.000 euro voor de vervanging van drie dienstauto's voor vastgoedinformatie. De hieruit voorvloeiende kapitaallasten worden deels gedekt uit de bijdrage werkzaamheden derden en deels uit de binnen Regionale dienstverlening beschikbare budgetten. 11. om akkoord te gaan met de administratief-technische wijzigingen zoals opgenomen in bijlage 2.

blz. 61 (van 83)

Bijlage 1B | Beslispunten College Deze paragraaf bevat beslispunten binnen de bevoegdheid van het College. Deze beslispunten zijn in hoofdstuk 2.1 en 2.2 verder toegelicht. Het College heeft besloten om: 





om de verwachte tekorten in 2015 zoveel mogelijk te beperken. En de resterende tekorten en overige verwachte voordelen te betrekken bij de Gemeenterekening 2015. aan Alifa in 2015 een aanvullende subsidie te verlenen van 36.315 euro voor de uitbreiding van inzet op vluchtelingenwerk en de kosten hiervan te dekken binnen het (begrotings)product Versterken Burgerkracht. de subsidie aan de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening op te hogen met 163.000 euro en de kosten hiervan te dekken binnen het product Lichte ondersteuning en regie.

blz. 62 (van 83)

Bijlage 2 | Technische wijzigingen Deze begrotingswijzigingen zijn administratief-technisch van aard. De wijzigingen betreffen veelal een verschuiving van budget of een verhoging van het budget (door bijvoorbeeld toevoeging van rijksmiddelen) maar hebben geen effect op de aard van de output zoals opgenomen in de programmabegroting 2015. Of de wijzigingen betreffen een administratieve verwerking van een al eerder genomen besluit. Deze technische wijzigingen vergen een raadsbesluit.

Maatschappelijke ondersteuning Eigen bijdrage WMO incl Beschermd wonen (TW-MO-01) Toelichting Programma

Maatschappelijke Ondersteuning

Product

WMO Begeleiding / Beschermd Wonen

Bedrag

1.048.711 euro en 1.295.934 euro, structureel

Omschrijving Wij stellen voor de eigen bijdrage die verwacht wordt voor WMO Begeleiding en Beschermd Wonen op te nemen in de begroting. Bij het opstellen van de programmabegroting 2015 was het niet mogelijk een raming voor de verwachte eigen bijdrage voor deze twee nieuwe taken op te nemen. Nu meer gegevens bekend zijn, is er een prognose gemaakt van de te verwachten eigen bijdragen.

Verdeling budget Jeugdhulp (TW-MO-02) Toelichting Programma


Product

Specialistische Jeugdhulp / Jeugdhulp gedwongen kader

Bedrag

7.747.560 euro, structureel

Omschrijving Wij stellen voor een verschuiving van middelen tussen Jeugdhulp gedwongen kader en Specialistische Jeugdhulp van ca. 7,7 miljoen euro. Na opmaak en vaststelling van de programmabegroting zijn nieuwe/betere inzichten verkregen in de uitgaven voor Jeugdhulp (op basis van Vektis-data). Ook zijn de inkoopprocedures afgerond. Dit leidt tot verschuiving van middelen tussen Jeugdzorg gedwongen kader en Specialistische Jeugdhulp.

Overhevelen personeelsbudget (TW-MO-03) Toelichting Programma


Product

Lichte ondersteuning & Regie / WMO Begeleiding / Individuele Voorzieningen

Bedrag

119.996 (2015) en 239.992 euro, structureel

Omschrijving We stellen voor om 119.996 euro (2015) en 239.992 euro (structureel) binnen

blz. 63 (van 83)

het programma Maatschappelijke ondersteuning te verschuiven naar het personeelsbudget. Bij het opstellen van de programmabegroting 2015 is het personeelsbudget als een geheel opgenomen in de programmabegroting. Hierbij is pro forma een toedeling naar activiteiten gemaakt. Nu meer informatie bekend is geworden over deze activiteiten (o.a. contractmanagement en –beheer), kan een verschuiving plaatsvinden van deze middelen naar het personeelsbudget. Daarnaast hevelen we binnen het product Lichte ondersteuning en regie 188.918 euro over van het personeelsbudget van de wijkteams naar het cluster zorg i.v.m. verschuiven van taken naar het zorgloket (ondersteuning van wijkcoaches waaronder fronten backoffice taken).

Subsidie ouderenorganisaties (TW-MO-04) Toelichting Programma

Maatschappelijke ondersteuning en Duurzame leefomgeving

Product

Versterken burgerkracht en Stadsdeelgewijs werken

Bedrag

7.950 euro, structureel

Omschrijving Wij stellen voor de subsidies voor drie dorpsorganisaties voor ouderen over te hevelen van het programma Maatschappelijke ondersteuning (product Versterken burgerkracht) naar het programma Duurzame leefomgeving (product Stadsdeelsgewijs werken).

Eigen bijdrage CVV vervoer (TW-MO-05) Toelichting Programma


Product

WMO individuele voorzieningen

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de eigen bijdrage voor het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV) op te nemen in de begroting. Tot en met 2014 mocht de eigen bijdrage in mindering worden gebracht op de lasten voor het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer. Door aanpassing van de regelgeving (Informatie voor derden IV3) moet dit nu afzonderlijk als bate worden opgenomen.

Subsidie ministerie ex detentie / begeleiding (TW-MO-07) Toelichting Programma


Product

Opvangvoorzieningen

Bedrag

63.590 euro, incidenteel

Omschrijving Wij stellen voor de incidentele rijksbijdrage van het ministerie van Veiligheid en Justitie voor het begeleiden van ex-gedetineerden op te nemen in de begroting 2015.

blz. 64 (van 83)

Thuisadministratie (TW-MO-08) Toelichting Programma


Product

WMO begeleiding, WMO individuele voorzieningen

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de uitgaven voor het project Thuisadministratie afzonderlijk op te nemen in de begroting. Bij het opstellen van de programmabegroting zijn de middelen voor de WMO begeleiding als één bedrag opgenomen. Nu meer gegevens bekend zijn kan een deel van het bedrag specifiek worden ingezet voor een algemene voorziening om als alternatief te dienen voor een duurdere maatwerkoplossing (begeleiding).

Vrijwilligers 053 (TW-MO-09) Toelichting Programma


Product

WMO begeleiding, WMO individuele voorzieningen

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om een bedrag van 125.000 euro uit de begroting WMO middelen in te zetten voor project 'Vrijwilligers 053'. De begrotingsmiddelen zijn in eerste instantie als een geheel opgenomen in de programmabegroting. Nu meer informatie bekend is geworden kan een nadere onderverdeling worden gemaakt in specifieke activiteiten. Deze activiteit bestond ook al in de jaren voor 2015. Schrijnende gevallen (TW-MO-10) Toelichting Programma


Product

WMO individuele voorzieningen, Opvangvoorzieningen

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor een bedrag van 100.000 euro af te zonderen uit de WMO middelen ten behoeve van zogenaamde Schrijnende gevallen. De begrotingsmiddelen zijn in eerste instantie als een geheel opgenomen in de programmabegroting. Nu meer informatie bekend is geworden kan een nadere onderverdeling worden gemaakt in specifieke activiteiten. Project Lang zult u wonen (TW-MO-11) Toelichting Programma


Product

Versterken burgerkracht

Bedrag


blz. 65 (van 83)

Omschrijving Wij stellen voor de ontvangen provinciale bijdrage van 163.495 euro voor het project Lang zult u wonen op te nemen in de begroting onder het product versterken burgerkracht.

Versterken economie Onderwijsachterstandenbeleid en Voor- en vroegschoolse educatie (TW-EW&O-01) Toelichting Programma

Versterken economie

Product

Leerplicht / RMC

Bedrag

3.208.002 euro, incidenteel

Omschrijving Wij stellen voor om door middel van deze wijziging de ontvangen rijksmiddelen die beschikbaar zijn voor het onderwijsachterstandenbeleid en de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in te zetten voor deze beleidsdoelen.

Specifieke Uitkering Onderwijsachterstandenbeleid (TW-EW-02) Toelichting Programma

Versterken economie

Product

Leerplicht / RMC

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om de ontvangen rijksmiddelen voor de Specifieke Uitkering Onderwijsachterstandenbeleid 2015 toe te voegen aan de begroting om van daaruit de uitgaven voor dit beleid te kunnen financieren.

Decembercirculaire 2014, 'Werkbedrijf' (TW-EW-03) Toelichting Programma

Versterken economie, Dienstverlening en financieel beleid

Product

Arbeidsparticipatie, Algemene inkomsten

Bedrag

500.000 euro (2015) en 400.000 euro (2016), incidenteel

Omschrijving Wij stellen voor om deze middelen vanuit de decembercirculaire 2014 voor het Werkbedrijf voor twee jaar toe te voegen aan de begroting.

Decembercirculaire 2014, programma 'Eigen Kracht' (TW-EW-04) Toelichting Programma

Versterken economie, Dienstverlening en financieel beleid

Product

Arbeidsmarktparticipatie, Algemene inkomsten

blz. 66 (van 83)

Bedrag

30.000 euro, incidenteel (2015 en 2016)

Omschrijving Wij stellen voor om deze middelen vanuit de decembercirculaire 2014 voor het programma Eigen Kracht voor twee jaar toe te voegen aan de begroting. Het programma Eigen Kracht heeft betrekking op het activeren van vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt richting werk.

Specifieke uitkering Educatie (TW-EW-05) Toelichting Programma

Versterken economie

Product

Arbeidsmarktparticipatie

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om via deze wijziging de ontvangen rijksmiddelen voor Educatie aan te laten sluiten op de specifieke uitkering Educatie die wij als centrumgemeente voor Twente ontvangen. Vanuit deze rijksmiddelen worden, zowel voor de gemeente Enschede als voor andere Twentse gemeenten, het educatiecontract met het ROC gefinancierd.

Decembercirculaire 2014, LHBT-emancipatiebeleid (TW-EW&O-06) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid, Maatschappelijke ondersteuning

Product

Algemene inkomsten, Versterken burgerkracht

Bedrag

10.000 euro (2015), 20.000 euro (2016 en 2017), incidenteel

Omschrijving Wij stellen voor om deze middelen vanuit de decembercirculaire 2014 voor de LHBT toe te voegen aan de begroting. Via de decentralisatie-uitkering LHBTemancipatiebeleid (Lesbische vrouwen, Homoseksuele mannen, Biseksuelen en Transgenderpersonen) ontvangen 29 gemeenten in 2015 elk 10.000 euro voor de start en de uitrol in 2015. Zowel in 2016 als in 2017 ontvangen deze gemeenten elk 20.000 euro. Deze gemeenten willen zich inzetten voor de gezamenlijke doelstelling de “veiligheid, weerbaarheid en sociale acceptatie van LHBT verder te bevorderen in Nederland en waar mogelijk ook internationaal”.

Aangepast rijksbudget (TW-EW&O-07) Toelichting Programma

Versterken economie

Product

Algemene bijstand levensonderhoud

Bedrag

6.327.850 euro (2015) en 5.412.825 vanaf 2016 structureel

Omschrijving Wij stellen voor om zowel de baten als de lasten voor het product Algemene bijstand levensonderhoud aan te passen aan het nieuwe rijksbudget.

blz. 67 (van 83)

Samenvoegen budget Jongerenparticipatie (TW-EW&O-08) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid, Maatschappelijke ondersteuning, Versterken economie

Product

Ondersteuning college B&W, Versterken burgerkracht, Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om de middelen voor jeugd- en studentenparticipatie samen te voegen tot het budget Jongerenparticipatie binnen het product 'Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt'.

Aanpassen budget aan populatie SW-medewerkers (TW-EW&O-09) Toelichting Programma

Versterken economie

Product

Uitvoering Wet Sociale Werkvoorziening

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om de lasten en baten (ontvangen rijksmiddelen en te realiseren omzet) van het product Wet Sociale Werkvoorziening aan te passen op basis van de te verwachten populatie SW-medewerkers.

Duurzame leefomgeving Overhevelen BIRK-gelden (TW-SO-01) Toelichting Programma

Duurzame Leefomgeving en Dienstverlening en financieel beleid

Product

Locatieontwikkeling en Algemene inkomsten

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de ontvangen BIRK middelen (Budget Investeren Ruimtelijke Kwaliteit) over te hevelen van het programma Bestuur en middelen naar het Programma Stedelijke Ontwikkeling. Het betreft de via het gemeentefonds ontvangen specifieke uitkering van 559.883 euro (jaarschijf 2015).

Bijdrage MSI aan herstructureringsprojecten (TW-SO-02) Toelichting Programma

Duurzame Leefomgeving

Product

Locatieontwikkeling

Bedrag


blz. 68 (van 83)

Omschrijving Wij stellen voor een onttrekking aan de reserve MSI te doen van 500.000 ten gunste van de herstructureringsprojecten (gelabelde deel van de MSI-reserve). Deze middelen zijn bij de Programmabegroting 2014 (hoofdstuk 2.3.2. Overzicht MSI, tabel 2, punt a) gereserveerd in de reserve MSI. Daarnaast stellen wij voor een bijdrage ad 120.500 uit het MPG in te zetten voor de projectorganisatie (conform besluitvorming MPG op 20 april 2015 , stuknummer 1500031825). Tenslotte stellen wij voor een interne bijdrage van het programma Maatschappelijke ontwikkeling ad 36.500 euro in te zetten voor nieuwe initiatieven.

Opdrachten voor derden (TW-SO-03) Toelichting Programma


Product

Ruimtelijke Ontwikkeling

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget incidenteel met 1.500.000 euro te verhogen. Het betreft opdrachten voor derden. De gemaakte uren worden in rekening gebracht aan onder anderen ADT (Area Development Twente).

Werk voor derden (TW-SO-04) Toelichting Programma


Product

Bestemmingsplannen

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget incidenteel met 150.000 euro te verhogen. Het betreft opdrachten voor derden. De gemaakte uren worden in rekening gebracht aan onder anderen ADT (Area Development Twente).

Grondprijsbeleid 2015 (TW-SO-05) Toelichting Programma


Product

Grondbedrijf

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget met 250.000 euro te verhogen voor het realiseren van maatwerk voor gronduitgifte en daarmee de verkoop te stimuleren (reserve gronduitgifte).Deze onttrekking aan de reserve Grondprijs op maat past binnen de instellingscriteria van de reserve Grondprijs op maat die door de raad op 5-11-2013 bij de vaststelling van het grondprijsbeleid zijn ingesteld.

blz. 69 (van 83)

Gemeentelijke kerncollectie en stadsbeiaard (TW-SO-06) Toelichting Programma


Product

Cultuur en Ruimtelijke Ontwikkeling

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om de lasten voor Cultuur met 25.000 euro te verhogen en de lasten voor Ruimtelijke Ontwikkeling te verlagen met 25.000 euro door het over hevelen van 25.000 euro van het eindproduct Ruimtelijke Ontwikkeling naar het eindproduct Cultuur voor de kosten van de uitvoering van gemeentelijke kerncollectie en het laten bespelen van de stadsbeiaard.

Interne Dienstverlening Kwetsbare overhead (TW-SO-07) Toelichting Programma


Product

Grondbedrijf

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget met 123.962 euro te verhogen. Dit is een correctie van het MPG naar het eindproduct Grondbedrijf en betreft de facilitaire overhead.

Kapitaallasten lening Jozefkerk (TW-SO-08) Toelichting Programma


Product

Ruimtelijke Ontwikkeling

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget met 8.851 euro te verhogen. Dit betreft de kapitaallasten voor een lening aan de Jozefkerk.Dekking vindt plaats d.m.v. een onttrekking uit de reserve Monumenten conform eerdere besluitvorming.

Beheerfonds Marssteden (TW-LO-01) Toelichting Programma

Duurzame Leefomgeving en Versterken economie

Product

Stadsdeelbeheer en Versterken economische structuur

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om structureel 20.000 euro over te hevelen vanuit programma

blz. 70 (van 83)

Duurzame leefomgeving naar het programma Versterken economie. Deze middelen zijn bestemd voor de dekking van het gemeentelijk aandeel in de kosten van de voeding van het Beheersfonds de Marssteden.

Aanpassing DVO HHOR-Parkeerbedrijf (TW-LO-02) Toelichting Programma

Duurzame Leeefomgeving

Product

Handhaving Openbare Ruimte

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget met 24.038 euro te verhogen. Dit is conform de aanpassing van de dienstverleningsovereenkomst met het Parkeerbedrijf. Correctie reorganisatie Mors (TW-LO-03) Toelichting Programma

Duurzame leefomgeving

Product

Stadsdeelbeheer en Beleid leefomgeving

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om structureel 154.000 euro over te hevelen vanuit het product Beleid leefomgeving naar het product Stadsdeelbeheer. In 2014 is er een incidentele wijziging doorgevoerd als structurele wijziging. Dit is nu een correctie daarop.

Opdrachten voor derden (TW-LO-04) Toelichting Programma


Product

Stadsdeelbeheer

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het lasten- en batenbudget incidenteel met 571.291 euro te verhogen. Het betreft opdrachten voor derden.

Overgang Ledeboerpark (TW-LO-05) Toelichting Programma

Duurzame Leefomgeving, Maatschappelijke ondersteuning

Product

Stadsdeelbeheer, Versterken burgerkracht

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om het budget van onderhoud Ledeboerpark over te hevelen

blz. 71 (van 83)

vanuit het voormalige programma Opgroeien en Ontwikkelen naar het programma Duurzame Leefomgeving. Het betreft een uitwerking van de ontvlechting van het programma Opgroeien en Ontwikkelen.

Doorbeschikken subsidie Safety Campus Twente (TW-CS-01) Toelichting Programma


Product

Veiligheid en Openbare Orde

Bedrag

200.000 euro (2015) en 100.000 euro, structureel vanaf 2016

Omschrijving Wij stellen voor de begroting aan te passen met een verhoging van lasten en baten om het verstrekken van een subsidie aan de Safety Campus Twente mogelijk te maken. Als gemeente ontvangen wij deze subsidie van de Regio Twente en verstrekken deze weer aan de Safetycampus. Met deze begrotingswijziging is de begroting conform aangepast.

Wijkbudgetten uit voorgaande jaren (TW-CS-02) Toelichting Programma


Product

Stadsdeelgewijs werken

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor, conform afspraken rond de wijkbudgetten, de niet bestede wijkbudgetten uit 2014 te onttrekken uit de reserve en de lasten hiervoor te verhogen.

Wijkbudgetten op peil (TW-CS-03) Toelichting Programma


Product


Bedrag

37.500 euro in 2015 en 150.000 euro structureel vanaf 2016

Omschrijving Wij stellen voor om de wijkbudgetten op 1,3 miljoen te houden. Dit wordt via deze wijziging verwerkt binnen de 4 begrotingsprogramma's.

Verwerken subsidie woninginbraken (TW-CS-04b) Toelichting Programma


Product

Veiligheid en openbare orde

blz. 72 (van 83)

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de begroting in 2015 aan te passen met een verhoging van lasten en baten om de verkregen subsidie voor het project woninginbraken in de begroting te verwerken.

Ontrekking gelden uit reserve IVP (TW-CS-04c) Toelichting Programma


Product

Veiligheid en openbare orde

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de begroting in 2015 aan te passen met een verhoging van lasten en baten. Hierdoor wordt 80.000 euro onttrokken uit de reserve voor de uitvoeringsplannen zoals vermeld in het Integraal Veiligheidsplan Enschede (IVP).

Opnemen projectgelden SEP in begroting (TW-CS-05) Toelichting Programma


Product


Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de begroting in 2015 aan te passen met een verhoging van lasten en baten. Hierdoor wordt het met externe middelen en uit de reserve MSI gefinancierde project SEP (zie raadsvoorstel) opgenomen in de begroting.

Subsidie combi funtionaris onderwijs en sport (TW-CS-06) Toelichting Programma


Product


Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de begroting in 2015 aan te passen met een verhoging van lasten en baten. Middels deze wijziging worden de budgetten voor de combifunctionaris Onderwijs en Sport opgenomen onder het product stadsdeelsgewijs werken. De lasten worden gedekt uit een rijksbijdrage, provinciale subsidie en cofinanciering door gemeente en partners (o.a. scholen en woningbouwcorporaties). De regie rond de combifunctionaris ligt bij de stadsdelen.

blz. 73 (van 83)

Verwerken externe projectgelden stadsdelen (TW-CS-07) Toelichting Programma


Product


Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de begroting in 2015 aan te passen met een verhoging van lasten en baten om de projecten die gefinancierd zijn met externe gelden (subsidies en bijdragen partners) te verwerken in de begroting.

Overheveling budget kinderboerderijen (TW-CS-08) Toelichting Programma

Duurzame Leefomgeving, Maatschappelijke ondersteuning

Product

Stadsdeelsgewijs werken, Versterken burgerkracht

Bedrag

284.930 euro,structureel

Omschrijving Wij stellen voor om het budgetten voor de kinderboerderijen over te hevelen vanuit het programma Maatschappelijke ondersteuning naar het programma Duurzame leefomgeving. Het betreft een uitwerking van de ontvlechting van het voormalige programma Opgroeien en Ontwikkelen.

Overheveling Procesmanagement huisverbod (TW-CS-09) Toelichting Programma

Duurzame leefomgeving, Maatschappelijke ondersteuning

Product

Openbare Orde en Veiligheid, Lichte ondersteuning en regie

Bedrag

71.170 euro, structureel vanaf 2016

Omschrijving Wij stellen voor het budget met betrekking tot procesregie huisverboden samen met de werkzaamheden over te hevelen van het programma Maatschappelijke ondersteuning naar het programma Duurzame leefomgving (product Openbare orde en veiligheid). ..

Dienstverlening en financieel beleid Verdeling looncompensatie (TW-BM-01) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid

Product

Algemene inkomsten en diverse

blz. 74 (van 83)

Bedrag

1,8 miljoen euro, structureel

Omschrijving Wij stellen voor om de bij de programmabegroting 2015-2018 gevormde stelpost voor looncompensatie te alloceren aan de producten vanuit het product Algemene inkomsten. Conform bestendige gedragslijn compenseren we de begrotingscomponenten die loongevoelig zijn vanuit de bij de programmabegroting gereserveerde stelpost. Het betreft voornamelijk het CAO-effect.

Bedrijfsvoering Leefomgeving (TW-BM-02) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid, Duurzame leefomgeving

Product

Stelposten Bedrijfsvoering, Beleid leefomgeving

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om 199.093 euro over te hevelen van het programma Dienstverlening en financieel beleid (Stelposten bedrijfsvoering) naar het programma Duurzame Leefomgeving (Beleid Leefomgeving). Bij de programmabegroting 2015-2018 is dit bedrag per abuis onder het verkeerde programma opgenomen.

Schuldenreductie (TW-BM-03) Toelichting Programma


Product

Algemene inkomsten

Bedrag

500.000 euro structureel

Omschrijving In de Programmabegroting 2015 (pagina 74) is besloten om het budget voor schuldenreductie aan de algemene reserve toe te voegen. Wij stellen voor dit structureel te verwerken.

Kostenverdeling overhead (TW-BM-04) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid, Duurzame leefomgeving

Product

Algemene inkomsten, Resultaat bedrijfsvoering, Stadsdeelbeheer

Bedrag

ca 548.200 euro, structureel vanaf 2015; en ca 675.056 structureel vanaf 2018

Omschrijving Wij stellen voor om ca 675.000 euro te herverdelen over diverse producten. Het betreft een aanvulling op de kostenverdeling van de overhead zoals deze bij de programmabegroting 2015 is doorgevoerd.

blz. 75 (van 83)

Decembercirculaire 2014 (TW-BM-05) Toelichting Programma

Diensverlening en financieel beleid, Maatschappelijke ondersteuning

Product

Algemene inkomsten, Algemene uitkering, Lichte ondersteuning en regie

Bedrag

540.000 euro, incidenteel / 61.541 euro structureel

Omschrijving Wij stellen voor de taakmutaties uit de Decembercirculaire 2014 over te dragen naar de betrokken programma's. Het gaat om budgetten voor implementatie participatiewet, LHBT-emancipatie en Eigen Kracht. En een korting op de uitkering voor Centrum Jeugd en Gezin.

Samenvoegen budgetten kapitaallasten (TW-DV-01) Toelichting Programma


Product

Publiekdienstverlening, Verkiezingen

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de budgetten van de kapitaallasten bij verkiezingen en publiekdiensverlening samen te voegen in het product Publieksdienstverlening.

Werkzaamheden derden vastgoedinformatie (TW-DV-02) Toelichting Programma


Product

Regionale dienstverlening

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de lasten en baten van het product Regionale dienstverlening met 40.000 euro te verhogen wegens werkzaamheden binnen vastgoedinformatie verricht ten behoeve van derden.

Wegvallende omzet Huisvesting en Services (TW-BMO-01) Toelichting Programma


Product

Interne Dienstverlening

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om wegvallende inkomsten bij H&S niet meer te dekken uit de leegstandsreserve zoals geraamd, maar op te vangen binnen BMO door verlaging van lasten. In de afgelopen jaren is dit tekort incidenteel gedekt uit de leegstandsreserve. Met het doorvoeren van de bezuinigingsplannen CFO

blz. 76 (van 83)

2013-2015 wordt nu structureel invulling gegeven aan de dekking van dit tekort.

Lagere inkomsten Regionale Dienstverlening (TW-BMO-03) Toelichting Programma


Product

Regionale Dienstverlening

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om de niet realiseerbare inkomsten bij afdeling Inkoop op te vangen binnen BMO door verlaging van lasten. In het verleden werden alle individuele activiteiten voor regionale werkzaamheden doorbelast, inmiddels zijn afspraken gemaakt om niet meer te verrekenen maar de inzet op basis van trekkingsrechten te verdelen over de gemeenten.

Aanpassing dienstverlening aan Losser (TW-BMO-04) Toelichting Programma


Product


Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor om aan Losser een bedrag van 58.313 euro minder door te belasten op basis van gemaakte afspraken met Losser ten aanzien van deze verminderde dienstverlening. Tegenover deze verlaging van inkomsten staat een evengrote verlaging van de lasten.

Overheveling budget bedrijfsvoering ten behoeven van decentralisaties (TW-BMO-05) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid, Maatschappelijke ondersteuning

Product

Interne Dienstverlening, Lichte ondersteuning en regie

Bedrag

300.000 euro structureel en 61.541 euro structureel negatief

Omschrijving Wij stellen voor een bedrag van 300.000 over te hevelen van het product Lichte ondersteuning en regie naar het product Interne Dienstverlening. In de programmabegroting 2015 is voor de interne dienstverlening ten behoeve van de decentralisaties reeds een bedrag van 1 miljoen euro meegenomen. Op basis van de huidige stand van zaken is afgesproken dat dit met 300.000 wordt aangevuld vanuit het bij het programma Maatschappelijke Ondersteuning daarvoor beschikbare budget. Wij stellen voor de korting van 61.541 euro uit de Decembercirculaire 2014 in mindering te brengen op het product Lichte ondersteuning en regie. De uitkering voor het Centrum van Jeugd en Gezin wordt vanaf 2015 verdeeld via

blz. 77 (van 83)

de maatstaven van het gemeentefonds en niet langer uitbetaald als integratieuitkering.

Aanpassing verhuuropbrengsten gemeentepanden aan derden (TW-BMO-06) Toelichting Programma


Product


Bedrag

241.812 euro (2015, 2016) en ca 280.000 euro structureel vanaf 2017

Omschrijving Wij stellen voor om de baten wegens verhuur accommodaties aan derden met 242.812 euro te verlagen. Tegenover deze verlaging van inkomsten staat en evengrote verlaging van de lasten. Deze aanpassing is noodzakelijk vanwege wijziging in cq beëindiging van een aantal huurcontracten.

Aanpassing inkomsten externe dienstverlening (TW-BMO-07) Toelichting Programma


Product


Bedrag

94.115 euro structureel

Omschrijving Wij stellen voor de lasten wegens dienstverlening aan derden ten aanzien van ICT werkzaamheden met 94.115 te verhogen. Tegenover deze hogere lasten staan ook hogere inkomsten. Deze aanpassing is noodzakelijk vanwege wijziging in contracten

Verdeling budget wegvallende dekking (TW-BMO-08) Toelichting Programma

Dienstverlening en financieel beleid, Duurzame leefomgeving en Versterken economie

Product

Interne Dienstverlening

Bedrag

1.629.353 euro, structureel

Omschrijving Wij stellen voor om de doorbelasting van de kosten van Interne Dienstverlening aan projecten waarvan de inkomsten dalen, met 1.629.353 te verlagen. Dekking hiervan vindt plaats binnen het daarvoor in de begroting beschikbaar gestelde budget. De programma's waar deze projecten onder vallen wenden deze verlaging aan voor het opvangen van wegvallende inkomsten uit die projecten. Binnen de organisatieonderdelen Stedelijke ontwikkeling, Leefomgeving en het Projectmanagementbureau (PMBE) vindt een budgetneutrale herverdeling plaats van de aan deze onderdelen toegekende bugetten.

blz. 78 (van 83)

Attendiz gelden Algemene Uitkering naar Onderwijshuisvesting (TW-BMO-10) Toelichting Programma


Product

Onderwijshuisvesting, Algemene inkomsten

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor 491.396 euro over te hevelen van Algemene Inkomsten naar Onderwijshuisvesting vanwege de ophoging van de uitkering in het gemeentefonds als gevolg van stijging van het aantal VSO-leerlingen (Attendiz).

Hogere onttrekking 0-jaars reserve (TW-BMO-11) Toelichting Programma


Product

Interne dienstverlening

Bedrag


Omschrijving In 2015 worden bij het IT bedrijf aanvullende projecten uitgevoerd voor het op peil brengen van de IT infrastructuur (zie beslispunt 12, hoofdstuk 2). Wij stellen voor om de extra kosten voor de 0 jaars investeringen 235.000 euro te onttrekken aan de reserve IT.

Hogere onttrekking leegstandsreserve (TW-BMO-13) Toelichting Programma


Product

Interne dienstverlening

Bedrag


Omschrijving De politie en andere derden hebben een deel van de huurcontracten in de servicecentra Noord, Oost en West opgezegd. Wij stellen voor om de daling van de inkomsten 743.000 euro te verrekenen met de hiervoor gevormde leegstandsreserve. Actualiseren begroting regio Twente (TW-CS-04a) Toelichting Programma


Product

Diverse producten m.b.t Regio Twente

Bedrag


Omschrijving Wij stellen voor de begrotingswijzigingen van de regio conform aan te passen in de begroting van de gemeente Enschede.

blz. 79 (van 83)

Bijlage 3 | Begrotingswijzigingen Deze bijlage bevat zowel de niet-technische als technische begrotingswijzigingen. De wijzigingen tonen het effect van de beslispunten op de doelenboom. Ga hiervoor naar www.koers053.nl > Zomernota 2015 > Bijlage 3.

blz. 80 (van 83)

Bijlage 4 | Facts & Figures nieuwe taken Jeugd en Begeleiding Jeugd Facts over Jeugdhulp in Enschede (bron: Zorgkantoor en aanbieders Jeugdhulp)      

2.691 jongeren hebben een vorm van Jeugdhulp In totaal hebben deze jongeren 3.384 zorgafspraken Minder dan 10% van de jongeren met jeugdhulp heeft een Pgb 847 jongens en meisjes met Jeugdhulp zijn jonger dan 12 jaar De Jeugdhulp wordt verzorgd door circa 85 aanbieders. 9 aanbieders verzorgen ongeveer 80% van de Jeugdhulp Een psychiatrische aandoening of beperking is de meest voorkomende reden dat Jeugdhulp is ingezet

Aantal cliënten met Jeugdhulp Het % cliënten met Jeugdhulp t.o.v. het totaal aantal jongeren van 23 of < per wijkteamgebied (bron: Zorgkantoor en aanbieders Jeugdhulp)

blz. 81 (van 83)

Wmo maatwerkvoorzieningen – Begeleiding Facts over Begeleiding in Enschede (bron: Zorgkantoor en CIZ)      

2.890 inwoners van 18 jaar of ouder hebben één of meerdere vormen van begeleiding, persoonlijke verzorging of kortdurend verblijf Circa 30% van deze inwoners betaalt de ondersteuning met een Pgb Met 2.227 mensen is de groep met individuele begeleiding het grootst 469 mensen hebben zowel individuele als groepsbegeleiding Ruim 80% van de mensen met individuele begeleiding is jonger dan 65 jaar. Ruim 40% van de mensen met groepsbegeleiding is ouder dan 65 jaar Ook bij inwoners met begeleiding is een psychiatrische aandoening of beperking de voornaamste reden geweest om ondersteuning in te zetten

Aantal inwoners met begeleiding De verdeling van de overgekomen indicaties individuele en groepsbegeleiding als % van het totaal aantal inwoners (18 +) per wijkteamgebied (bron: Zorgkantoor en CIZ)

blz. 82 (van 83)

Te verwachten kosten per type ondersteuning Gemiddeld verwachte kosten per jaar, per cliënt, per type ondersteuning in 2015 (bron: Vektis, 2014)*

*Het betreft een prognose van te verwachten kosten per type ondersteuning, niet een prognose van de totaal in 2015 te verwachten kosten.

blz. 83 (van 83)

Zomernota Gemeente Enschede

Recommend Documents