Woningverzekering
Zit u hoog en droog? De woningverzekering dekt heel wat meer soorten onheil dan alleen brand. We vertellen welke polissen de beste zijn van de 21 contracten die we hebben bestudeerd.
A
lhoewel ze in de volksmond doorgaans "brandverzekering" wordt genoemd, dekt de vlag "woningverzekering" veel beter de (ruimere) lading. Want niet alleen de brandschade wordt gedekt, ook heel wat andere courante schadegevallen: stormschade of schade als gevolg van hagel of sneeuw, een kortsluiting, overspanning op het elektriciteitsnet, schimmel, waterschade, glasbreuk, vandalisme, inbraak. En intussen worden ook de gevolgen van natuurrampen zoals een overstroming, aardbeving of aardverschuiving gedekt. Wie durft te beweren dat hij nooit met een dergelijk voorval te maken zal krijgen? Daarom is een woningverzekering, hoewel niet wettelijk verplicht, een absolute aanrader, evenzeer als een gezinsverzekering (ook gekend als "de familiale").
Welke dekking? De woningverzekering vergoedt in heel wat gevallen uw schade, maar niet in alle gevallen. We overlopen kort wat zo'n polis dekt en wat niet. Let wel: het is niet omdat een bepaald schadegeval in alle contracten wordt gedekt dat de dekking overal even goed is. Soms wordt de schadevergoeding beperkt of zitten er verschillen in de dekking. Brand Behalve de schade door de eigenlijke brand dekt de woningverzekering ook de schade door een ontploffi ng of een blikseminslag. De verzekeraar betaalt de nieuwwaarde terug, d.w.z. het bedrag dat nodig is om de woning weer herop te bouwen, voor zover u dat effectief doet of een andere woning koopt. Anders zult u soms maar 80 % van
de nieuwwaarde van de woning krijgen (de inboedel wordt doorgaans wel voor 100 % vergoed). De beoordeling voor het criterium "brand" in de tabel op blz. 31 is gebaseerd op diverse factoren, zoals
de dekking van rook- of roetschade, va ndalisme, omvallende bomen (zonder storm) en de aanwezigheid van brandbare materialen in de buitenmuren (dat laatste kan tot een beperking van de dekking leiden). BUDGET&RECHT maart /april 2008 – nr. 197 29
Woningverzekering
WAAR LOERT HET GEVAAR VOOR BRAND? Assuralia heeft heel wat gegevens verzameld over schadegevallen. Enkele opvallende cijfers inzake branden: > 20 tot 50 % van alle woningbranden ontstaat in de keuken. De meeste keukenbranden zijn te wijten aan zelfontbranding van oververhit vet of oververhitte olie, als gevolg van onoplettendheid; > 15 tot 25 % van de woningbranden heeft te maken met de elektriciteit. Zowel het stroomnet (dat leidt naar de stopcontacten en de lichtpunten) als elektrische toestellen (trommeldroger, koelkast …) zijn de boosdoeners; > onvoorzichtigheid is oorzaak nummer drie bij branden: een sigaret die een zetel in brand steekt, een kaars die het tafellaken in vuur en vlam zet, doe-het-zelfklussen waar een vlam aan te pas komt zoals het afbranden van verf, kinderen die met lucifers spelen …; > schoorsteenbranden ten slotte komen ook vrij veel voor. De oorzaak is dan te vinden in een slecht onderhoud van de schoorsteen, een slechte verbranding of het verbranden van behandeld of onvoldoende gedroogd hout.
Waterschade De woningverzekering dekt altijd de schade als gevolg van de breuk van waterleidingen, een lek, waterinsijpeling via het dak, overgelopen sanitaire installaties of elektrische huishoudtoestellen. De schade aan de toestellen die de waterellende hebben veroorzaakt, is daarentegen doorgaans niet gedekt. Sommige maatschappijen bieden geen dekking voor schade door hydraulische installaties als die afkomstig is van een naburig gebouw. Dan bent u verplicht om u zelf tegen de buur in kwestie te keren, en kunt u geen beroep doen op uw verzekeraar. Schade zuiver veroorzaakt door de huiszwam (dus niet veroorzaakt door waterschade) wordt vaak niet gedekt. En wanneer dat toch het geval is, wordt de vergoeding dikwijls beperkt tot een bepaald bedrag. Ook de dekking voor schade door de corrosie van leidingen wordt dikwijls beperkt. Om voor waterschade door vorst te worden vergoed, moet u vaak wel voorzorgsmaatregelen hebben getroffen: de leidingen laten leeglopen als het gebouw niet wordt verwarmd in de vorst periode of de watertoevoer afsluiten als de woning gedurende meer dan twee weken niet wordt bewoond. Lekken in een stookolietank zijn gedekt in een aparte rubriek of zitten vervat in de dekking voor waterschade. Soms vergoedt de verzekeraar u maar als de tank zich in het verzekerde ge30 BUDGET&RECHT maart /april 2008 – nr. 197
bouw bevindt. Bodemvervuiling door stookolie is doorgaans niet gedekt, of slechts onder bepaalde voorwaarden (geen corrosie aan de tank) of tot een bepaald bedrag. Storm- en hagelschade Schade door de druk van sneeuw is doorgaans gedekt zonder enige beperking. Stormschade is een ander verhaal: slechts weinig maatschappijen bieden een onbeperkte dekking. De meeste verzekeraars vergoeden alleen als de storm ook schade heeft berokkend aan
andere gebouwen in de buurt of als de wind een snelheid heeft gehaald van meer dan 80 km per uur. Sommige voorwerpen buiten het gebouw (antennes, afsluitingen, zonneluifels) worden meer dan eens van de dekking uitgesloten. Problemen met de elektriciteit Steeds meer wordt de schade aan elektrische toestellen (kortsluiting, overspanning enz.) gedekt tegen de nieuwwaarde, althans gedurende een zekere tijd (5 tot 7 jaar). Daarna wordt vaak een verval (vermindering) van 5 tot 10 % per jaar toegepast. De beste contracten blijven de nieuwwaarde vergoeden. Glasbreuk Ruiten, spiegels en glasplaten worden altijd gedekt, net als glas verwerkt in meubels (zij het soms met een beperking). Ruiten in plexiglas, lcd- en plasmaschermen, zonnepanelen, gebrandschilderde ramen enz. zijn niet altijd gedekt of de dekking is beperkt tot een bepaald bedrag.
Afsluitingen, zonneluifels enz. zijn vaak uitgesloten van de dekking voor stormschade.
Natuurrampen Sedert maart 2006 moeten woningverzekeringspolissen dekking bieden voor natuurrampen zoals overstromingen, aardbevingen van natuurlijke oorsprong, aardverschuivingen en overlopende of opstuwende openbare rioleringen. Maar om gedekt te zijn, moet een aardverschuiving op zijn minst gedeeltelijk te wijten zijn aan een ander natuur-
A
B
AFB
AXA
Comfort Thuis
A
B
AFB
WINTERTHUR
Win At Home
A
B
AFB
FIDEA
Woonverzekering
A
B
AFB
DVV
Cocoon-woningverzekering
A
B
ETHIAS
Ethias Woning
A
B
P&V / ACTEL (1)
Ideal Home / Home Protect
AFB
ARGENTA
Verzekerd Wonen
AFB
Diefstal
Brand
Woningpolis
Glasbreuk
Verzekerd bedrag en schadevergoeding
KBC
Water
Naam van de polis
Elektriciteit
MAATSCHAPPIJ
EINDBEOORDELING
WONINGVERZEKERINGEN: SAMENVATTING VAN DE 100 VOORNAAMSTE CRITERIA
C
B
AFB
AFB
A
B
AFB
B
AFB
AFB
B
B
A
B
AFB
B
AFB
AFB
B
AFB
B
AFB
AFB
B
BFC
B
BFC
B
B
AFB
B
B
B
B
B
B
BFC
BFC
BFC
B
CFD
DEXIA
Home & Family
B
BFC
B
B
NATEUS
Brand
B
BFC
BFC
AFB
B
B
BFC
FORTIS AG
Top Woning
B
B
C
AFB
C
BFC
BFC
TOURING VERZEKERINGEN
Home & Family cover
B
BFC
AFB
C
C
B
B
VIVIUM
Home Solutions Plus
B
BFC
B
AFB
BFC
B
B
VIVIUM
Feel At Home
B
BFC
BFC
A
B
B
BFC
MERCATOR
Woning Select
B
BFC
B
AFB
B
BFC
B
AVERO
Hexagon
BFC
BFC
B
AFB
C
C
BFC
ALLIANZ (ex-AGF Belgium)
Home Plan
BFC
BFC
BFC
A
BFC
B
BFC
ING
Globale Woning- en Gezinsverzekering
C
C
B
C
C
CFD
BFC
NATIONALE SUISSE
Superhome
C
C
BFC
C
C
BFC
C
GENERALI BELGIUM
Genihome Globale
C
CFD
C
A
C
B
C
PARTNERS
Brandverzekering woning
CFD
D
D
CFD
C
DFE
CFD
A: zeer goed voor dit criterium; B: goed; C: redelijk; D: matig; E: slecht (1) Actel is een dochtermaatschappij van P&V maar werkt zonder makelaar. Elke beoordeling is in werkelijkheid een samenvatting van meerdere scores. Zo vat de beoordeling voor het criterium "brand" al bij al 7 subcriteria samen, o.m. de dekking in geval van vandalisme en die voor omvallende bomen (zonder storm), of nog de mate waarin de verzekeraar rekening houdt met de aanwezigheid van ontvlambare materialen in de muren om al of niet een vergoeding uit te keren.
verschijnsel dan een overstroming of een aardbeving. Dat is spijtig want in werkelijkheid is een aardverschuiving bijna altijd het gevolg van een overstroming! Die bepaling holt de dekking voor aardverschuivingen dus bijna volledig uit. Gelukkig zijn er ook polissen die aardverschuivingen wel dekken. Sommige zijn echter tegenstrijdig, zaaien verwarring en leiden tot juridische onzekerheid: enerzijds sluiten ze een aardverschuiving na een overstroming uit en anderzijds zit een aardverschuiving vervat in hun defi nitie van de overstroming. We stippen aan dat de wet toelaat dat verzekeraars bepaalde waarborgen uit de dekking van de natuurrampen weren: bv. voorwerpen die zich buiten het gebouw bevinden (tuinhuisjes, af-
sluitingen, hagen, terrassen enz.). De meeste maatschappijen dekken niettemin een aantal van die goederen of dekken ze zelfs allemaal. Hetzelfde geldt voor schade in de kelder aan inboedel die op minder dan 10 cm van de grond staat (behalve de installaties van verwarming, water en elektriciteit); daar doen tal van maatschappijen beter dan wat wettelijk voorgeschreven is. Bijkomende uitgaven Behalve de eigenlijke schade is er bij een schadegeval soms ook sprake van bijkomende uitgaven, zoals de huur van een tijdelijke verblijfplaats tijdens de werkzaamheden of de kosten voor de heraanleg van de tuin. Als de woning helemaal vernield is of als de
De heraanleg van een tuin na een schadegeval is soms gedekt door de woningverzekering. BUDGET&RECHT maart /april 2008 – nr. 197 31
Woningverzekering schade erg hoog oploopt, is het van belang om over een dergelijke dekking te beschikken tijdens de duur van de werkzaamheden. De beste contracten dekken al die kosten, ongeacht hoe lang de woning onbewoonbaar is, en vergoeden de genotsderving als het om de eigen woning gaat of het verlies aan huur tijdens de werkzaamheden. De expertisekosten zijn altijd gedekt, maar slechts in beperkte mate: bv. voor 3 % van de verschuldigde vergoeding. Diefstal Diefstal wordt alleen gedekt als u meer premie betaalt. De polissen dekken doorgaans ook de schade die het gevolg is van diefstal (bv. beschadigde meubels). De beste contracten dekken zelfs een diefstal die door het personeel van de verzekerde is gepleegd. Een diefstal gepleegd door iemand die toegang heeft tot de woning, is doorgaans maar gedekt ten belope van een bepaald bedrag (bv. € 1 935) of onder bepaalde voorwaarden (bv. als de dief gerechtelijk wordt vervolgd). Voorwerpen die tijdelijk worden verplaatst, bv. omdat u ze meeneemt op vakantie, zijn vaak gedekt als ze op uw verblijfplaats (hotel, huurwoning) worden gestolen. Maar de vergoeding is doorgaans beperkt, bv. tot 10 % of 30 % van het bedrag waarvoor de inboedel verzekerd is. De dekking is vaak ook beperkt in de tijd, tot bv. hooguit 90 dagen, en voor zover de verblijfplaats uw eigendom niet is. Als u buiten uw woonplaats, in België of in het buitenland, wordt beroofd
EEN ZONDVLOED? Volgens de statistieken van de verzekeraars zijn dit de voornaamste oorzaken van waterschade: – corrosie van leidingen; – vorst; – was- of vaatwasmachines; – waterinsijpeling via het dak; – verstopte goten; – onvoorzichtigheid (een kraan laten openstaan). Gemiddeld bedraagt de waterschade zowat € 1 500 (volgens een steekproef van Assuralia).
32 BUDGET&RECHT maart /april 2008 – nr. 197
onder bedreiging of geweld, bent u ook gedekt door uw woningverzekering, maar slechts ten belope van een maximumbedrag (bv. € 5 000).
Wat te verzekeren? > Als eigenaar moet u de woning voor haar nieuwwaarde verzekeren, d.w.z. voor een bedrag dat vereist is om de woning te kunnen heropbouwen, met inbegrip van het ereloon voor de architect en de btw. De verzekeraars, die wettelijk verplicht zijn erop toe te zien dat het bedrag dat u opgeeft, niet te laag is, hanteren doorgaans een evaluatierooster: u moet daarin aangeven hoeveel vertrekken uw woning telt en bepaalde afwerkingsdetails specifiëren (voorgevel in natuursteen, open haard, parket enz.). Vul dat rooster correct in. Anders dreigt u maar te worden vergoed in verhouding tot de verzekerde waarde. De meeste maatschappijen gebruiken een vereenvoudigd rooster dat uitgaat van het aantal vertrekken en de afwerkingsgraad van de woning. Dat is een goed en begrijpelijk systeem, dat niet nadelig uitvalt voor de consument. Als de kosten voor de heropbouw toch hoger zouden liggen dan het verzekerde bedrag, nemen de maatschappijen het verschil ten laste, voor zover u het evaluatierooster te goeder trouw hebt ingevuld. Maar om elke betwisting te vermijden, vraagt u beter aan uw verzekeringsmakelaar of -agent om het rooster in te vullen en mee te tekenen. In geval van problemen kunt u zich dan op hem verhalen.
Vergeet ook niet om aan uw verzekeraar te melden als u de woning herinricht of renoveert: als dat de waarde van de woning verhoogt, moet de polis navenant worden aangepast. Anders dreigt u onderverzekerd te zijn. > Als huurder moet u het huurpand op het einde van het contract teruggeven in de staat waarin u het hebt gekregen. Wanneer de huurwoning volledig of deels wordt vernield, bv. door waterschade, is het uiteraard onmogelijk om die plicht na te komen. Tenzij u erin slaagt om aan te tonen dat de aansprakelijkheid voor de schade bij derden ligt. Het is daarom belangrijk om een woningverzekering te sluiten. Vooral omdat in geval van een brand die te wijten is aan uw eigen fout of onvoorzichtigheid, al wie schade heeft geleden (naburige appartementswoningen, eigenaars van auto's die voor de deur geparkeerd stonden enz.) zich ook burgerlijke partij kan stellen. De meeste huurcontracten, met inbegrip van de modelovereenkomst van TestAankoop, verplichten de huurder overigens om een woningverzekering te sluiten. Als u de enige huurder bent, gebruiken de meeste verzekeraars voor het gebouw hetzelfde evaluatierooster als voor de eigenaar. Behalve dat de verzekerde waarde 20 % tot 30 % lager ligt dan de werkelijke waarde van de woning, d.w.z. de nieuwwaarde verminderd met het verval. Als u niet de enige huurder van de woning bent (bv. u huurt een appartement in een groot flatgebouw), passen de meeste verzekeraars een vereenvoudigde formule toe en verzekeren een bedrag van 20 maal de jaarlijkse huur (huurlasten inbegrepen), wat volstaat om problemen van onderverzekering te vermijden.
En de inboedel? Voor de inboedel maakt het weinig uit of u eigenaar of huurder bent. Steeds meer verzekeraars gebruiken een vereenvoudigd evaluatiesysteem om geen boedelbeschrijving te moeten opmaken: ze nemen een percentage, bv. 30 %, van de verzekerde waarde van het gebouw voor de eigenaar of een bepaald bedrag per woonruimte (bv. € 5 950). Enkele maatschappijen kennen zelfs een volledige schadevergoeding toe als de werkelijke schade hoger ligt dan het verzekerde bedrag.
Wanneer de verzekeraar niet zo'n evaluatiesysteem hanteert, schat hij de waarde van de inboedel aan de hand van een boedelbeschrijving. Daarbij gaat hij anders te werk volgens de aard van de goederen: − kleren en huishoudlinnen worden verzekerd op basis van hun reële waarde; − kunstvoorwerpen, juwelen, verzamelobjecten en andere zeldzame of kostbare voorwerpen (antiquiteiten, oosters tapijt, zilverwerk) worden doorgaans verzekerd tegen hun vervangwaarde, d.w.z. de som die u moet neertellen om een vergelijkbaar voorwerp aan te kopen.
Beste Koop Op basis van de 100 criteria die wij selecteerden, kunnen we ons erover verheugen dat de polissen er in hun geheel kwalitatief op zijn vooruitgegaan. De beste van de test zijn, in volgorde: KBC (agenten), AXA (makelaars), Winterthur (makelaars), Fidea (makelaars), DVV (agenten) en Ethias (rechtstreeks). Bij gebrek aan een eenvormig, objectief en voor alle verzekeraars gemeenschappelijk systeem om de te verzekeren bedragen te bepalen, kunnen we de premies van de
verschillende maatschappijen echter niet onderling vergelijken. We kwamen tot dezelfde conclusie nadat we aan de verzekeringsmaatschappijen de premie hadden gevraagd voor concrete voorbeelden. Daarom vermelden we in de tabel geen premies, en houdt onze rangschikking alleen rekening met de kwaliteit van de contracten. We raden de consument aan om een offerte te vragen bij verschillende van de maatschappijen die wij aanraden.
Welke schadevergoeding? Na een schadegeval rijst uiteraard de vraag of u tot de allerlaatste cent zult worden terugbetaald. Het antwoord is: neen. > De meeste contracten werken immers met een franchise ten laste van de verzekerde: doorgaans gaat het om een bedrag van € 210. Voor de dekking van natuurrampen mag de franchise wettelijk niet meer bedragen dan € 1 000 (geïndexeerd bedrag). Dat is het bedrag dat het vaakst wordt gehanteerd, maar heel wat maatschappijen passen alleen de normale franchise van € 210 toe, ook voor natuurrampen. > Naast de franchise is er het verval van de woning, d.w.z. de waardevermindering wegens veroudering van de woning. Bij oudere en minder goed onderhouden woningen kan de verzekeraar in theorie zijn vergoeding verminderen omwille van dat verval. Maar in de praktijk gebeurt dat zelden, want de wet laat maar toe om het verval in aanmerking te nemen vanaf 30 % (20 % voor stormschade), wat zelden voorkomt. Ook al rekenen enkele verzekeraars het verval integraal door, toch trekken de meeste alleen af wat boven de drempel van (20 % of) 30 % gaat. Nemen we bv. een schade van € 4 000: de expert stelt een verval van 35 % vast. Als de verzekeraar 35 % aftrekt, zal hij € 1 400 afhouden en slechts € 2 600 uitbetalen. Als hij alleen aftrekt wat boven die wettelijke 30 % gaat, zal hij slechts 5 %, dus € 200, afhouden, en € 3 800 uitbetalen. > Wanneer krijgt u de vergoeding? Als de verzekerde en de verzekeraar
tot een akkoord komen, moet die laatste de vergoeding betalen binnen 30 dagen na dat akkoord. Als een akkoord uitblijft, moet hij het onbetwistbaar verschuldigde bedrag binnen 30 dagen storten, terwijl een expert wordt aangesteld om het eindbedrag van de schadevergoeding te bepalen. Die heeft 90 dagen om zijn expertise af te ronden, waarna de verzekeraar nog 30 dagen heeft om uit te betalen. Voor Test-Aankoop is dat te lang: de verzekeraar zou steeds binnen 90 tot 120 dagen na het schadegeval moeten betalen, zelfs al wordt het bedrag betwist en is een expertise nodig. Slechts weinig maatschappijen doen dit echter.
blijft (vaak 90 tot 120 dagen per jaar, waarvan 60 tot 90 dagen opeenvolgend). − Voor natuurrampen hangt de premie veelal af van de vraag of de polis een "goed" of een "slecht" risico dekt (plaatsbepaling en risicogehalte: kelder, gelijkvloers, verdiepingen, frequentie van overstromingen …). ▲ J.-P. Coteur, P. Delefortrie, P. Louyet en A. Moriau
Hoeveel kost dat? De jaarlijkse premie hangt van verschillende factoren af: − Woningen die een verhoogd brandrisico inhouden, bv. met een rieten dak of met muren die ontvlambare materialen bevatten, doen de premie doorgaans oplopen. − Voor de dekking van diefstal zorgen het type woning (villa, rijwoning, appartement) en steeds vaker ook de ligging (risicogebied of niet) voor een groot verschil in premie. Tegelijk loopt de premie soms op als de woning niet is uitgerust met het vereiste alarmsysteem. − Het feit dat een woning wordt gebruikt voor beroepsdoeleinden, kan eventueel aanleiding geven tot een hogere premie. − Dat geldt ook voor een gebouw dat gedurende langere tijd onbewoond
VOORDELEN VOOR ABONNEES De maatschappijen AXA, Ethias en Winterthur hebben aanvaard om in hun woningverzekering de belangrijkste punten op te nemen die wij essentieel vinden voor een goede woningverzekering. Zij kennen bovendien een korting van 10 % toe in het eerste jaar. Daarnaast geven de makelaars DefA Finance en VDV Conseil een korting van 15 % op de jaarlijkse premie: beiden doen dat op de contracten van AXA, en VDV Conseil doet dat ook nog eens op de contracten van Winterthur. Voor meer informatie: www.ethias.be of 011 28 21 11 www.axa.be www.winterthur.be www.defa.be of 09 346 86 26 www.vdvconseil.be of 02 732 41 10 BUDGET&RECHT maart /april 2008 – nr. 197 33
