Yvonne : Lesbrief Er kan ook een omkadering worden voorzien, zie info onderaan
Een gruwelijk sprookje over lelijke mensen
Het verhaal In een koninkrijk waar alles schijnbaar goed gaat, verveelt de prins zich te pletter. Als de aartslelijke Yvonne toevallig zijn pad kruist, besluit hij uit balorigheid zich met haar te verloven. Gewoon, omdat er es wat zou gebeuren. Zijn daden hebben een grote impact op het land en voornamelijk op de hofhouding. Iedereen heeft commentaar. Behalve Yvonne, zij zwijgt. De prins
Juffrouw, waarom zijt ge niet wat meer content? Goed, ge zijt door het leven niet echt verwend. Geen reactie – ik zou es in uw wangen willen knijpen Yvonne kijkt hem aan. Zegt niks. Ah voilà zie, dat lijkt ze te begrijpen Iedereen krijgt zin om u als een hond te behandelen, U een leiband om doen en een toerke te gaan wandelen. En gelijk gij daar zo onnozel staat te gapen Goesting om u uit te dagen, u na te apen. Gij ergert, ge kunt er niks aan doen Gij enerveert zelfs zonder iets te doen Hebt gij dan respect voor uzelf...? Ge doet me denken aan mezelf Yvonne zwijgt
En zoals gij zwijgt! Ge zwijgt uitstekend en met tegenzin Gij zijt een beledigde koningin. Michiel! Cyriel! BUIG voor hare majesteit! _______________________________________ De Prins
Maar trouw ik met haar uit miserie? Ben ik te rijk, zij te arm, vandaar de hysterie? Nee, dat zou mogen. Dat is romantisch. Een echt sprookje. Dat is fantastisch. Maar ik te schoon (of gewoon) en zij te lelijk Dat kan niet. Dat is schandelijk. Waarom mag dat niet, wie zegt dat. Waarom kan dat niet, wie verbiedt mij wat?!
Zonder dat ze het wil of iets doet (ze blijft zwijgen) herinnert Yvonne ieder die haar ontmoet aan hun slechtste eigenschap of herinnering. Ze is de spiegel van de diepste donkerste vlek op éénieders ziel. De koning ziet in haar een jong kamermeisje dat hij ooit vermoordde en waar hij nog nooit iemand over vertelde. Volgens de koningin is Yvonne even lelijk als haar eigen vreselijk valse opera-aria’s die ze onder haar kopkussen bewaart. Alle dames en heren van het hof zien in haar de gebreken die ze zelf krampachtig proberen te verdoezelen. Hofmadam 2
Ik moet ook gaan, naar het toilet, al de hele tijd. Tegen de prins Ik snap het, het is allemaal doorgestoken kaart U verlooft zich met die taart Om ons, dames van het hof Belachelijk te maken, dat is redelijk grof. Yolande met haar crèmekes en haar zonnebank Met haar liposuctie en haar vermageringsdrank Daar hebt u het op gemunt. Goed. Ik snap uw punt.
Hofmadam 1
(die dat gehoord heeft) Hoe ikke met mijn zonnebank? En dat haar van u, dat is niet echt zo lank Het is een pruik Boven op uw eigen kaalgeplukte struik En ge hebt valse tanden Nu valde door de mand è!
Hofmadam 2
En gij dan met uw valse tetten Denkt ge dat mensen daar niet op letten?
De prins
Maar daar is helemaal niets van aan!
De gasten
Het is al laat... we moeten gaan!
Er is maar één oplossing : ze moet dood. Ieder heeft zo zijn eigen moordplan, maar uiteindelijk is het niet duidelijk wie haar gedood heeft. Of was het misschien toeval? De kamerheer
We zetten baars op het menu En serveren hem streng en uit de hoogte, dat kunt u. Baars is een lastige vis, Die erg vol van graten is. En met zoveel volk om haar heen
De koning
Heeft ze geen schijn van kans, o, zo gemeen. Zou ze... kan ze daar echt in stikken, En zal het volk dat pikken Dat vraag ik mij af Zomaar baars serveren is toch een beetje maf.
De kamerheer
Het plan is geniaal 100 getuigen in de zaal En door de grote toevalsfactor Is zij wel het slachtoffer maar u onmogelijk de actor.
De koning
Alleen : vis, ik vind dat niet zo lekker, ik Kan het niet met hamburgers of met steak?
De kamerheer
Alleen met baars, majesteit in al uw majesteit Geraken we haar hopelijk voorgoed kwijt.
Populair en Literair Gombrowicz (1904 – 1969) was een Pool en afkomstig uit een rijke familie. Hij studeerde rechten, filosofie en economie. In 1939, vlak voor de Duitse inval, vertrekt hij naar Buenos Aires, waar hij in het begin zo moeilijk aan de kost komt, dat hij naar begrafenissen van volslagen vreemden gaat om toch wat te kunnen eten.
In 1964 verhuist hij naar Frankrijk, waar het meeste van zijn werk gepubliceerd werd. In het communistische Polen was zijn werk lang verboden. Gombrowicz wordt samen met Bruno Schulz en Stanislaw Ignacy Witkiewicz beschouwd als een van voormannen van de Poolse avant-garde. Hij schreef verhalen, romans, dagboeken, essays en dus ook toneelstukken. Gombrowicz' literaire werk kenmerkt zich door een zekere obsessieve sacraliteit, waarbij op het eerste gezicht onbeduidende zaken en handelingen tot in het absurde worden uitvergroot. Dit levert vaak hilarische situaties op, die niet alleen onderhoudende functie hebben, maar de vraag naar betekenis en eigenheid dringend en onontkoombaar maken. Gombrowicz' bekendste roman is 'Ferdydurke' uit 1937, waarin een volwassen man terug naar school wordt gestuurd om weer onvolwassen te worden. Zijn werk wordt vaak vergeleken met Kafka, Beckett, Ionesco, en de Franse existentialisten. Yvonne is een erg geliefd stuk bij amateurs maar ook bij professionele gezelschappen : zo maakten onder andere de Kakkewieten er hun versie van in ‘Universal Irritant’. Eén van de sterke punten van ‘Yvonne’ is dat Gombrowicz bewust ruimte laat voor verschillende interpretaties. Het kan dolkomisch worden, maar net zoals in een goeie Shakespeare-komedie is er een tweede, derde en soms zelfs vierde laag. Omdat er nog niet zoveel Nederlandse vertalingen bestaan, maakten we er zelf eentje: helemaal op rijm. Het werd een serieuze uitdaging om de tekst op een natuurlijke manier uit je bek geramd te krijgen. Maar als het lukt, leveren de poëzie en het ritme een unieke muziek op.
Het traject met de jongeren
Jeugdtheaterhuis Larf! leert jongeren toneel spelen, voor dit nieuwe project ontwikkelde Larf! het plan om een aantal jongeren de kans te geven om es een professioneel repetitieproces mee te maken. Helemaal echt met alles erop en eraan. We hielden audities, waar ongeveer 50 jongeren aan deelnamen, twaalf jongeren konden starten met het traject. De selectie ging niet over hoe veel ervaring de jongeren vooraf al hadden met theater maar vooral zij moesten in één maand tijd intensief en hard willen werken aan de voorstelling. We vroegen de medewerking van Spelersgroep Ernst. Zij hebben al een paar repertoirestukken achter de kiezen, en leverden ons drie professionele acteurs (Monika Dumon, Sebastien Dewaele en Koen Onghena) die samen met onze jongeren repeteren en spelen. Bovendien hanteren we bijna hetzelfde regime als een echt theatergezelschap. Iedereen die meedeed moest zijn vakantiemaand augustus opgeven en drie volle dagen per week komen repeteren. In september werden dat twee dagen per week. Begin oktober is de première al gepland. Op zeer korte tijd moest iedereen dus tekst kennen en speelklaar zijn. Er kwamen een professionele kostumière, licht- en decorontwerper bijzitten. Net zoals in het echt duiken we twee maanden de donkere theaterzaal in om dan hopelijk klaar te staan als de spots aan gaan.
Lelijkheid = Schoonheid
Onze versie van ‘Yvonne’ gaat over die andere lelijkheid. Yvonne leeft in een wereld, een paleis, waar oppervlakkigheid regeert. Hoe mooier je bent, hoe uitdagender, hoe meer je laat zien, hoe meer je gedaan krijgt. En als je niet ‘mooi’ of ‘knap’ bent van nature, is alles gepermitteerd om daar iets aan te doen. Leve de plastische chirurgie. We hoefden de inspiratie niet ver te zoeken. Draai MTV open, kijk naar meisjes van 13 op straat wiens outfit niets aan de verbeelding overlaat, en die Lolita doen blozen. De king of seduction en de beauty-queen zijn heer en meester in dit land. Yvonne is gewoon, niet lelijker dan de meeste meisjes, niet schoner, alleen veel gewoner. Ze wil niet meedoen aan het opgeklopte, opgetutte feest. ‘Yvonne’ is geen ‘Sara’-sprookje. Het loopt niet goed af. Yvonne verandert niet van een lelijk eendje in een mooie zwaan. En het goede zegeviert niet over het kwade. Duur : 1u30min.
