WORKSHOP
Sociale Relaties op School
Bart De Clercq (Ugent) Wim Rombaut (mental coach)
STRUCTUUR Deel 1: Bart De Clercq – UGent Deel 2: Wim Rombaut – mental coach
STRUCTUUR Deel 1: Bart De Clercq – UGent - Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ? - Sociaal kapitaal in de HBSC studie - Gezonheidseffecten bij leerlingen - Bruikbaar op school ?
STRUCTUUR Deel 1: Bart De Clercq – UGent - Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ? - Sociaal kapitaal in de HBSC studie - Gezonheidseffecten bij leerlingen - Bruikbaar op school ?
Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ?
Social Capital
Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ?
Putnam (1993)
Coleman (1988)
Social Capital
Cognitive component
Structural component Bourdieu (1986)
Trust Reciprocity Networks
STRUCTUUR Deel 1: Bart De Clercq – UGent - Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ? - Sociaal kapitaal in de HBSC studie - Gezonheidseffecten bij leerlingen - Bruikbaar op school ?
Sociaal kapitaal in de HBSC studie
-----
Putnam (1993)
Coleman (1988)
Social Capital
Cognitive component
Buurt sociaal kapitaal: - Mensen zeggen goeiedag en
Structural component Bourdieu (1986)
Trust
praten regelmatig op straat - Het is veilig voor jonge kinderen om overdag buiten te spelen - Je kunt er de mensen vertrouwen
Sociaal kapitaal in de HBSC studie Netwerk sociaal kapitaal: Ben je betrokken in een van deze organisaties of clubs ?
Putnam (1993)
- Sportclubs - Vrijwilligerswerk
Coleman (1988)
Social Capital
Cognitive component
- Culturele organisatie - Religieuze groep - Jeugdbeweging
Structural component Bourdieu (1986)
- Politieke organisatie
Networks
Sociaal kapitaal in de HBSC studie: SCHOOL SOCIAAL KAPITAAL
Putnam (1993)
Coleman (1988)
Social Capital
Cognitive component
Structural component Bourdieu (1986)
Reciprocity
Sociaal kapitaal in de HBSC studie: SCHOOL SOCIAAL KAPITAAL
HORIZONTAAL school sociaal kapitaal
“De meeste leerlingen van mijn klas zijn vriendelijk en behulpzaam.” “Mijn klasgenoten aanvaarden me zoals ik ben.”
Sociaal kapitaal in de HBSC studie: SCHOOL SOCIAAL KAPITAAL
VERTICAAL school sociaal kapitaal
“Indien nodig krijg ik extra hulp van de leerkracht.” “De leerkrachten zijn geïnteresserd in wie ik ben.”
STRUCTUUR Deel 1: Bart De Clercq – UGent - Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ? - Sociaal kapitaal in de HBSC studie - Gezonheidseffecten bij leerlingen - Bruikbaar op school ?
Gezonheidseffecten bij leerlingen
Studieopzet: rookgedrag bij 7926 leerlingen in 167 secundaire scholen (12 – 18j): - Geen verschil tussen meisjes en jongens - Oudere adolescenten roken meer - Leerlingen met een hoge mate van horizontaal sociaal kapitaal roken meer - Leerlingen met een hoge mate van verticaal sociaal kapitaal roken minder
Gezonheidseffecten bij leerlingen
CONCLUSIE: (i) Schaduwzijde van sociaal kapitaal (ii)Noodzaak om verschillende componenten van sociaal te onderscheiden want hun effect op gezondheid is immers verschillend (iii) Schoolbeleid kan rekening houden met het gegeven dat verticale relaties tussen leerkrachten en leerlingen beschermend kunnen werken voor rookgedrag
STRUCTUUR Deel 1: Bart De Clercq – UGent - Sociale relaties: een vorm van sociaal kapitaal ? - Sociaal kapitaal in de HBSC studie - Gezonheidseffecten bij leerlingen - Bruikbaar op school ?
Sociaal kapitaal op school ?
Sociaal kapitaal op school ? “I’ll do this for you now, without expecting anything immediately in return, and perhaps even without knowing you, confident that down the road you or someone else will return the favor”.
Robert Putnam ,2000 ,p. 134
EEN POSITIEF KLASKLIMAAT TOOLBOX VOOR MENTALE EN FYSIEKE GEZONDHEID VAN LEERKRACHT EN LEERLING
Waar gaat het over Coachen Uitlokken en ondersteunen van leren Verschillende leerdomeinen: relationeel, emotioneel, vaardigheden, intellectueel, creactief en innovatief leren denken Bron: Jef Clement
‘Inspirerend Coachen’
Waar gaat het over Coachen Begint bij zelfcoaching “Als we iets in een kind willen veranderen, moeten we eerst onderzoeken en kijken of het niet iets is dat beter in onszelf kan worden veranderd?” Gustav Jung
Coachen Uitlokken en ondersteunen van leren Coachen sturen op het denkproces en autonomie stimuleren Advies Therapie (inhoud) (expert) Bron: Jef Clement
‘Inspirerend Coachen’
Les geven Informatie en inzicht doorgeven op een didactisch verantwoorde wijze sturen op leerproces zelfstudie stimuleren doceren experimenteren
Motivatie EEN INSPIRERENDE LERAAR EN COACH EEN ENTHOUSIASTE LEERLING
24
Waarom zijn we hier Een positieve sfeer in de klas werkt stimulerend op het gezondheidsgedrag van de leerlingen. Ook als is er soms jaloezie, ruzie, roddel, agressie, ..., de leerkracht kan in een coachende rol heel veel bereiken. Op basis van de wetenschappelijke kennis - de relatie leerkracht/leerlingen en de relatie van de leerlingen onderling schakelen we in deze interactieve workshop over naar de dagelijkse praktijk. Welke coaching tools kan je inzetten om je doel, een positief klasklimaat, te bereiken? Gebaseerd op uw ervaringen en uw vragen, zoeken Bart De Clercq, onderzoeker school-, werk- en community-gerelateerd sociaal kapitaal bij UGent en Wim Rombaut, mental coach, trainer en spreker voor ouderverenigingen, samen met u naar
de best haalbare en toepasbare acties en instrumenten. Na deze workshop hebt u een bruikbare toolbox bij de hand.
ZESTFUL COACHEN naar groei GRROW G: Goal>concreet: wat wil je bereiken. Duidelijk doelen zetten R: Realiteit vandaag > een nulmeting, hoe is het NU R: Resources > welke hulpbronnen kan je inzetten? O: Opties > wanneer, hoe, met wie, waar, wat is haalbaar om doel te bereiken W: Will> hoe hard wil je het. Scoor jezelf op 10 wat betreft motivatie voor deze actie
WONDERVRAAG 1
Je winst
1 minuut
ZESTFUL COACHEN naar groei GRROW G: Goal>concreet: positief klasklimaat, horizontaal en verticaal R: Realiteit vandaag > een nulmeting, hoe is het NU R: Resources > collega’s, coaching, cursussen, zelfmanagement O: Opties > leerkrachten in bad constructief communiceren > ….. W: Will> hoe hard wil je het ? 5 op 10 ?
De Leerkracht VERTICAAL school sociaal kapitaal
“Indien nodig krijg ik extra hulp van de leerkracht.” “De leerkrachten zijn geïnteresserd in wie ik ben.”
32
Positivity
33
34
35
Tips voor zestful coachen
Positief Klasklimaat Geduld en Vertrouwen
Coachen vergt energie en tijd. Investeer! ZESTCOACHING Zen Energie Stretch Training
rust en focus fysiek fris en in topvorm mentaal flexibel en creatief dagelijkse oefening volhouden SUCCES
De leerling
38
De leerlingen HORIZONTAAL school sociaal kapitaal
“De meeste leerlingen van mijn klas zijn vriendelijk en behulpzaam.” “Mijn klasgenoten aanvaarden me zoals ik ben.”
Het puberbrein Mixt rationeel en emotioneel: minder remming Leert snel op sociaal vlak en hecht er veel belang aan Straffen mag: confrontatie is groei Hier en nu is het belangrijkste Ongewenst gedrag komt voort uit onzekerheid Vraag je af wat JIJ kan doen om hen te helpen groeien
40
Het puberbrein Het puberbrein is in ontwikkeling Het brein zoekt confrontatie Spiegelneuronen gaan je gedrag imiteren Multi tasken als verleiding en valkuil Plasticiteit van het brein stimuleren door beweging
41
Het puberbrein Meisjes ontwikkelen vroeger Meisjes zijn meer op taal gericht Jongens zijn meer motorisch gericht Een puber in de war is een puber die leert Pubers leren meer bij positieve feedback
42
VSK Tip 1 Positief klasklimaat Werk aan een goede sfeer in de klas en op school. Toon respect voor leerlingen en probeer hen altijd rechtvaardig te behandelen. Heb oog voor het welbevinden van de individuele leerling en de dynamieken in de klas.
VSK Tip 2 antipestplan Stel een straf antipestplan op en snoer pesters en roddelaars de mond. Maak werk van een structureel pestbeleid en probeer leerlingen ook zelf hierin te betrekken.
VSK Tip 3 Stretch richting Werk aan de relaties tussen alle leerlingen op school door groepsbevorderende activiteiten te organiseren. Leerlingen vinden contact met klasgenoten en leerlingen uit andere graden en andere onderwijsvormen enorm belangrijk. Ook vinden ze het belangrijk een band te creëren met hun leerkrachten. Zorg daarom voor activiteiten die bevorderend zijn voor de groepsdynamica op school. Probeer zo veel mogelijk over de klassen heen te werken en laat leerlingen van andere onderwijsvormen met elkaar in contact komen. Ideeën die leerlingen zelf aanreiken zijn: gezamenlijke middagactiviteiten, groepsvormende sessies, projecten met leerlingen uit verschillende onderwijsvormen en sporten met verschillende graden. Een gedeelde speelplaats tussen de verschillende onderwijsvormen kan ook al veel doen. Leerlingen hebben duidelijk nood aan momenten waarop men kan werken aan de relaties in de klas en de relaties op school.
VSK Tip 4 vertrouwen Verbeter de vertrouwensband tussen leerlingen en leerkrachten door een open en geïnteresseerde houding aan te nemen. Het is belangrijk dat er voldoende vertrouwen heerst binnen de schoolmuren zodat leerlingen met grote en kleine problemen hiermee terecht kunnen op school.
VSK Tip 5 persoonlijk en afstandelijk Leerkracht, maak je les persoonlijk, maar zorg voor een gezonde afstand. Leerlingen vinden het aangenaam dat de leerkracht al eens iets persoonlijks weet te melden in de les. Het is ook belangrijk dat een leerkracht goed op de hoogte is van de leefwereld van de jongere. Maar een gezonde afstand is goed. In hun vrije tijd hebben leerlingen geen nood aan contact met hun leerkrachten.
VSK Tip 6 directie maak connectie Investeer in een beter contact met de directeur en de leerlingenbegeleiders. Er bestaan veel drempels om tot bij een directeur of leerlingenbegeleider te geraken. De directie en de leerlingenbegeleiders moeten extra inspanningen leveren om een beter contact te creëren met hun leerlingen.
Pygmalion effect ‘The self-fulfilling prophecy’ Verwachting beïnvloedt waarneming en reactie Je eigen houding beïnvloedt de reactie van je student Zorg voor een hoog energieniveau
Principe Fouten maken mag Noem het in een valkuil vallen
Hoe langer we over een fout piekeren hoe groter de kans dat we ze opnieuw maken We leggen een trampoline in de valkuil
Start NU met constructief denken en communiceren 10 valkuilen bij coaching 10 trampolines om er snel uit te springen .
Toolbox Positief klasklimaat Voorbeeldfunctie
Valkuilen
Constructief denken
doemdenken
Constructief handelen
aarzelen, afwachten
Constructief communiceren
roddelen
Verdraagzaam zijn
‘overlopen’
Niets persoonlijk nemen
zich aangevallen voelen
ZEN Concentreer op kalmte
Zen Training Tijd
rust en focus ontspanningstechnieken, ademhaling, muziek integreer het in je dagelijkse activiteit
ENERGIE mentaal CONSTRUCTIEVE
Energie Training Tijd
SELF TALK
wat geeft je mentale energie? cursus, personal coaching, lezen, muziek, filosoferen plan tijd in om je mentale en emotionele batterijen op te laden
ENERGIE fysiek
Energie Training Tijd
wat geeft je fysieke energie? sport, sauna, gezonde voeding slaaprituelen 7 uur per week (1/dag)om gezonde activiteiten te plannen ontspanning is prioritijd
Stretch
Stretch Training
verleg je grens: zit er rek op? constructief omgaan mets stress Leraarskamer = trainingsruimte
Tijd
integratie in studie, in werk, in ontspanning
ENERGIE fundamenteel Drive
Constructieve communicatie
Goesting
Motivatie
Ambitie
Kracht Prestatie Plezier
Toepassen Zestful coachen
Lichtheid Ontspannen, mild en open houding Hulpmiddelen ademhaling humor creativiteit
Conclusie Geduld en Vertrouwen Ieder kind is anders talent persoonlijkheid verdient aandacht anders
Iedere leerkracht is trampoline veerkracht
ZESTFUL COACHEN naar groei GRROW G: positief klasklimaat R: hoe is het NU R: zelfmanagement O : volgende stap W: motivatie
Conclusie Geduld en Vertrouwen
Coachen vergt energie en tijd. Investeer! ZESTCOACHING Zen Energie Stretch Training
rust en focus fysiek fris en in topvorm mentaal flexibel en creatief dagelijkse oefening volhouden SUCCES
Bronnen Jef Clement
Inspirerend Coachen www.centerforselfmanagement.com Sir Ken Robinson Het Element Waar passie en talent samenkomen www. sirkenrobinson.com Carl Gustav Jung Mihaly Csikszentmihaly Creativity, fulfillment and flow http://www.youtube.com/watch?v=fXIeFJCqsPs
