Workshop: (op)Weg met angst VVKP Studiedag Tine Daeseleire Barbara Depreeuw www.thehumanlink.be © Copyright The Human Link
The Human link Expertisecentrum: stress en angst Gedragstherapeutische aanpak Activiteiten:
Angsten en fobieën •
• •
Enkelvoudige vb vliegangst, spinnen, bloed… (groepen) Paniekstoornis (groepen) Dwang, GAS, sociale angst…
Chronische stress (preventie) Acute stress (preventie): Opvang en nazorg bij schokkende gebeurtenissen
© Copyright The Human Link
Psycho-educatie Wat is angst? De functie ervan? Wat doet angst met ons lijf?
Fight / Flight reacties Flauw vallen
3 respons componenten van paniekmodel Clark Rationale van de behandeling
© Copyright The Human Link
Educatie: Angst Cirkel (Paniekstoornis)
Gedachten: zot worden, controle verliezen, dood gaan
Fysieke symptomen (hartkloppingen, licht in het hoofd)
Vermijdingsen Ontsnappingsgedrag © Copyright The Human Link
4
Öst (1997) © Copyright The Human Link
Psycho-educatie Vermijden is het niet geconfronteerd willen worden met angst of de gevolgen ervan
Vermijden is geruststellend op korte termijn, maar...
beperkt je bewegingsvrijheid is vermoeiend houdt angst in stand
Exposure is blootstelling aan de situatie waar mensen bang voor zijn en NIET vermijden © Copyright The Human Link
Exposure bij angst Procedure: aan het gevreesde blootstellen in een veilige context.
object/situatie
Niets zonder toestemming cliënt
Niets onverwachts
Angst moet hoog zijn, men moet de kans krijgen bij te leren tijdens angst Verwachtingen disconfirmeren Vaststelling: de intensiteit van de angst daalt na verloop van tijd (habituatie)
© Copyright The Human Link
Exposure is bijleren Confrontatie met het gevreesde object/situatie
Ondanks angst, niet vermijden Angst mag er zijn, niet vechten tegen angst Veiligheidsgedrag ondermijnen Therapeut mag zelf niet bang zijn van angst
Langere exposure sessies
Verwachtingsleren moet kunnen plaatsvinden
© Copyright The Human Link
Exposure is bijleren
Taalprocessen stimuleren
Verwoorden wat ze op dat moment aan het doen zijn Je vermijdt dat men afleiding zoekt in gedachten
Variabiliteit in angst is werkzamer
Je hoeft niet hiërarchisch te werk te gaan Hoe meer angstniveau tijdens sessie fluctueert, hoe beter resultaat achteraf
Deepened extinction
Vb hv-oefening in een lift, auto, …
© Copyright The Human Link
Leren dat het niet gevaarlijk is Focus op wat er gebeurt terwijl men angstig is
Wat had je verwacht dat er zou gebeuren en wat gebeurt er?
Ondanks dat je bang bent, wat gebeurt er?
Kan je nog denken? Kan je nog functioneren? Kan je nog wandelen? Kan je nog praten? Kan je nog schrijven? Ben je aan het flauwvallen?
© Copyright The Human Link
Toegankelijkheid verhogen De context bepaalt mee welke herinnering actief wordt:
De bedreigende of de veilige
Leren van veiligheid in multiple contexten:
Therapieruimte In vivo Thuissituatie: thuiswerkopdrachten – hoe meer hoe beter
Handvatten om te herinneren:
Foto/film tijdens exposure Herinnering levendig houden: elke dag terugdenken aan exposure - Slagzinnen
© Copyright The Human Link
Samenvattend Korte termijn:
Angstreductie Controle over angst
Lange termijn:
Manier van omgaan met angst Leren tijdens angst: focus op functioneren Flexibel ophalen van veiligheidsgeheugen Angst verdragen
© Copyright The Human Link
Bedenkingen Ga niet zo maar over tot exposure, eerst goede functieanalyse en inkadering - gevaar voor nieuwe angstaanjagende geheugensporen Motivatie: belang x verwachting Te hoge angst – niet onmiddellijk confrontatie aangaan Habituatie aan angst, geen succesmaat, doch motiverend! Vaak ook voor het goede gevoel van de therapeut
© Copyright The Human Link
Nog bijkomende tips Alles wat in vivo kan, in vivo doen
Exposure kan spannend zijn, zelf rustig blijven Therapeut mag er als persoon staan Goed kijken naar vermijdingsgedrag tijdens exposure Blijven praten, water meenemen, kauwgom , medicatie Planning van sessies in begin snel achtereen, later meer tijd tussen laten
© Copyright The Human Link