Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Retentie Caroline den Doelder 11 maart 2013
Programma • Wat
is retentie? • Binden of boeien? • Leeftijdsbewust HR beleid en inzetbaarheid • Retentie: de puzzelstukjes op hun plaats • Bijlagen
C. den Doelder
met extra inspiratie en voorbeelden
1
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Wat is retentie?
Waarom inzetten op retentie? • Vergrijzing
& ontgroening -> structurele krapte op de arbeidsmarkt • We zullen met z’n allen langer moeten werken • Groeiend belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen • Uitstekende prestaties : People – Planet – Profit • Kennis aan boord houden • …
C. den Doelder
2
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Zet jouw organisatie in op retentie? Zijn er concrete doelstellingen bepaald?
Is retentie voldoende? • Welke
‘talenten’ hebben we nodig, vandaag en morgen? • Trekken we de ‘juiste’ M/V aan? • Hoe houden we enkel de ‘juiste’ M/V aan boord? • Zijn mijn ‘talenten’ tevreden, gemotiveerd of geëngageerd? • …
C. den Doelder
3
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Een geëngageerde medewerker is Loyaal
Gepassioneerd
Energiek
Ambassadeur
Performant
Bron: SD Worx engagement studie
Binden of boeien?
C. den Doelder
4
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Binden … • Financiële •
loonopbod, retentietoeslagen, ‘gouden’ kooi, opties, getrouwheidspremies, anciënniteit belonen (€ of vakantie), sector specifieke voordelen, …
• Juridische •
binding?
retentietechnieken
Niet- concurrentiebeding, scholingsbeding, leningsovereenkomst, AO voor bepaalde duur of werk,…
… of boeien? • Boeiend
belonen
Variabele beloning, financiële participatie, cafetariaplan, totale beloning • Win-win contracten, empowerment, fun@work, emotionele beloningen • Flexibiliteit van arbeidstijd, tijdsbesparende comfortdiensten, overname huishoudelijke taken, besparing verplaatsingstijd •
• Groeimogelijkheden •
C. den Doelder
Onthaal en mentorship, loopbaanbeleid, ontwikkelen van competenties
5
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Boeien in de (nabije) toekomst • Individualisering
– alles op maat
Keuze arbeidstijden – duur – verlof • Financieel pakket (incl. opleiding) • Jobnegotiatie ipv jobdesign of jobsculpting •
• Nog
belangrijker wordt:
Waarden (MVO) • Zinvol werk • Empowerment • Woon-werkverkeer •
(Leeftijdsbewust) HR beleid en inzetbaarheid
C. den Doelder
6
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Leeftijdsbewust personeelsbeleid gericht op • duurzame en optimale inzetbaarheid van alle medewerkers (in huidig of mogelijk toekomstige werk) • door rekening te houden met hun leeftijd en daarbij behorende specifieke kenmerken en behoeften Ouderenbeleid of seniorenbeleid • Levensfase- of leeftijdsgericht personeelsbeleid • Leeftijdsonafhankelijk personeelsbeleid •
Inzetbaarheid Inzetbaarheid is de mate waarin iemand zijn huidige of mogelijk toekomstige werk goed kan en wil vervullen. Aandachtspunten: 1. Duurzaam: gericht op heden en toekomst Dus geen dead-end-jobs, geen gezondheidsrisico’s 2. Optimaal: zo goed mogelijk gezien persoonlijke mogelijkheden en beperkingen: bij iedereen anders!
Bron: www.leeftijdophetwerk.nl
C. den Doelder
7
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Inzetbaarheid (2) Inzetbaarheid bestaat uit: 1. Gezondheid 2. Motivatie 3. Competenties (‘vakbekwaam’) 4. Betrokkenheid
Voor optimale en duurzame inzetbaarheid aandacht nodig voor alle 4 de aspecten!
Vertrouwen & bewustzijn
•
Zelfbeeld
Wat bepaalt inzetbaarheid?
C. den Doelder
Persoonsfactoren • Gezonde leefwijze • Bereidheid te ontwikkelen • Bereidheid te veranderen • Personal ‘branding’ • Uitspreken behoefte • Etc. Organisatiefactoren • Goede arbeidsomstandigheden • Functiedifferentiatie • Opleidingsmogelijkheden • Functioneringsgesprekken • Stijl van leidinggeven • Mobiliteitsbeleid • Diversiteitsbeleid • Etc.
Inzetbaarheid
8
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Inzetbaarheid & leeftijd • Inzetbaarheid
bij ouder worden is niet minder,
wel anders • Afname voorkomen door (preventief) beleid Leeftijdsbewust beleid = Voorkomen negatieve effecten veroudering + Versterken positieve effecten veroudering
Grootste risico inzetbaarheid • Lang
zelfde werk doen
Eenzijdige belasting (gezondheidsrisico) • Eenzijdige kennis, niet meer gewend te leren • Vastroesten, niet meer gewend te veranderen • Motivatie loopt terug, geen uitdaging meer •
Gevolg: • Grotere kans op uitval • Veranderen wordt moeilijk en eng
C. den Doelder
9
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Belangrijkste aandachtspunten inzetbaarheid • Regelmatig
ander werk:
niet vastroesten • blijven leren • blijven veranderen • aansluiten bij motivatie • geen eenzijdige belasting •
• Aandacht
voor gezondheid
Grootste kans op inzetbaarheid Veroudering verzilveren = sterke punten inzetten: • Ervaring • Overwicht • Overzicht • Sociaal-emotionele vaardigheden • ‘Politieke’ vaardigheden (goed omgaan met lastige situaties)
C. den Doelder
10
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
-> Belang van een leven lang leren!
Inspiratie en instrumenten om retentie te verhogen • Personeelsplanning • Werving
& selectie • Vorming – training – ontwikkeling • Mobiliteitsbevordering • Arbeidsvoorwaarden • Arbeidsomstandigheden • Arbeidsorganisatie • Eindeloopbaanbeleid
C. den Doelder
11
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
HRM praktijken ROL voor HR én Leidinggevende HRM praktijken
Werknemers kenmerken
Selectie
Arbeidsgedrag
Opleiding
Competenties
Performantie en beoordeling
Motivatie
Beloning en waardering
Empowerment
Werving & Selectie Onthaal en introductie Loopbaanbegeleiding Training & development Evaluatie-, functionerings en/of beoordelingsgesprekken Compensation & benefit Arbeidsvoorwaarden pakket (financieel & niet financieel) Functies (organisatiestructuur, jobinhoud, job design, inzetten van talenten)
Job design (inspraak)
Succesfactoren
www.leeftijdophetwerk.nl
• Meten
is weten • Draagvlak directie • Enthousiaste kartrekker(s) met zakelijke motieven (HR én lijn) • Samenhang creëren met andere beleidsterreinen • Begin klein, eindig groot • Praten met (ipv ‘over’) de doelgroep • Functieduur, soort werk en werk- en leefstijl staan centraal, en niet leeftijd
LEIDERSCHAP
C. den Doelder
12
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Faalfactoren • HR
feestje • Overschatting van effect • Sense of urgency • Wachten op externe afhankelijkheden
www.leeftijdophetwerk.nl
Wat doet u aan de ‘retentie’ en inzetbaarheid van uzelf? Gedeelde verantwoordelijkheid !
C. den Doelder
13
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
http://prezi.com/n9tauwywxqpk/employability-na-50/
Retentie … de puzzelstukjes op hun plaats
C. den Doelder
14
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Wat willen we bereiken? • Inzetbare
en geëngageerde medewerkers • Meten is weten : de leeftijdscan • Personeelsplanning • Nine box matrix •
• Waarderend
onderzoek:
Waarderen • Dromen • Definiëren • Waarmaken •
Hoe pakken we dit aan? • (Uitdagend)
actieplan
Draagvlak directie • SAMEN • Enthousiaste en competente kartrekker • Relatie eerst (verandering managen) •
• Bij
voorkeur geïntegreerd & consequent
Visie – missie – collectieve ambitie • Leiderschap • Leeftijdsbewust HR beleid •
C. den Doelder
15
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Welke acties nemen we hiervoor? • HR tools inzetten • Werving & selectie, Vorming – Training – Ontwikkeling, Interne mobiliteit, Arbeidsvoorwaarden, (innovatieve) Arbeidsorganisatie, Eindeloopbaanbeleid,… • Medewerkers
boeien door ruimte voor zelfontplooiing te vergroten •
Job – waardering & erkenning – ondersteuning – leeren groeimogelijkheden (o.a. POP)
Organisatiestrategie & MVO Maatschappelijke context Diversiteit, leeftijd, green, talent, arbeidsmarkt, werk-privé
Duurzaam HRM
Waarden, Cultuur, Leiderschap Respect, omgevingsbewust, continuïteit
HR beleid Instroom, door- & uitstroom, performantie & beoordeling, beloning, organisatie- & jobdesign, inspraak & overleg
Duurzaam werknemers gedrag
Performantie
Employability
Profit
Engagement
Planet
Empowerment
People
(naar Delery en Shaw, 2001 en Peggy De Prins, 2011).
C. den Doelder
16
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Tot slot …
Retention management • “The
art of loving people in order not to lose them” • War for talent -> kandidaat heeft de macht • “Retentie management strategieën zijn waarschijnlijk bedoeld voor 20% van je medewerkers, maar als je ze te goed toepast, zullen de overige 80% je nooit verlaten.” Bron: Prof. D. Buyens - 2000
C. den Doelder
17
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Waarom verlaten medewerkers de organisatie? Steeds 2 stappen: • Weg willen gaan bij huidige werkgever: •
confidence factor – emotional factor – trust factor – fit factor – listening factor
• Naar
een andere werkgever stappen
De tweede stap kun je niet verhinderen, je kunt wel de eerste zo ‘moeilijk’ mogelijk maken. Bron: Prof. D. Buyens - 2000
‘job sculpting’ • The
art of matching people to jobs that allow their deeply embedded life interests to be expressed • Creating jobs around people’s strenghts and interests, rather than adopting jobs to their weaknesses • Ook durven zeggen: we hebben voor u geen ‘fit’ meer. Bron: Prof. D. Buyens - 2000
C. den Doelder
18
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Hartelijk dank voor jullie aandacht. Ik wens jullie heel veel succes bij het (verder) in praktijk brengen van een gezond retentiebeleid! Heel graag tot een volgende gelegenheid, Caroline www.arcadehr.be
[email protected] 0476/66.19.13
Bijlagen • Waarderend
onderzoek • Inspiratie : voorbeelden en links naar interessante websites • Inspiratie en instrumenten om retentie te verhogen • Kenmerken leeftijdsfasen
C. den Doelder
19
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Waarderend onderzoek Words create worlds (S. Srivastva)
Waarderen - verhaal • Wat
zijn onze beste ervaringen tot nog toe? • Waar maakt uw organisatie/team het verschil voor de motivatie en retentie van (oudere) collega’s? Denk hierbij aan concrete situaties/medewerkers. • Vertel hierover. Een verhaal waarbij de luisteraar voelt en ziet wat er gebeurde. • Wat zijn de succesfactoren? Welke zijn voor ons de belangrijkste kenmerken die zorgen voor retentie?
C. den Doelder
20
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Dromen We zijn het jaar 2016. Een aantal van uw medewerkers zijn 60 jaar en zijn zeker nog niet van plan om te stoppen met werken. Uw bedrijf heeft immers hard gewerkt aan retentiebeleid voor (oudere) medewerkers. Uw organisatie heeft net de prijs als ‘beste werkgever’ gewonnen. Deze prijs is gewonnen op basis van bevraging van alle medewerkers van de organisatie. • Als HR verantwoordelijke of bedrijfsleider wordt u uitgenodigd om voor een publiek van KMO verantwoordelijken te vertellen over uw HR beleid. •
Definiëren • Wat
willen we bereiken over 3 tot 5 jaar met ons retentiebeleid? • Welke oplossingsrichtingen hebben we hiervoor nodig?
C. den Doelder
21
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Waarmaken
Inspiratie
C. den Doelder
22
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Oefening: maak een paspoort van je organisatie, nu en in 2020 NU • Activiteit • Kerncijfers vandaag • Belangrijkste uitdaging vandaag over 5 jaar op de markt/voor jullie business
HR nu
2020
HR of P&O in 2020
•
Waar ben je trots op? Wat zijn jullie sterktes?
•
Waar blinken jullie in uit?
•
Activiteit Kerncijfers
•
•
Vertel/teken/schrijf iets over jullie personeelsbeleid in 2020
•
Hoe ziet je organisatie eruit?
•
Waar blinken jullie in uit?
•
Waar ben je trots op?
•
Aanpak: workshops met volgende thema’s Hoe oud denk je te worden binnen het bedrijf en wat denk je nodig te hebben om gezond en met plezier te blijven werken? • Als ik kijk naar de instroom,doorstroom en uitstroom in ons bedrijf dan verbaast het me ..... • Als ik kijk naar de instroom,doorstroom en uitstroom in ons bedrijf ben ik blij dat........ • Stel je voor we doen niets, wat betekent dat voor ons bedrijf • Gevolgd door denktanksessies •
Bron: ‘Grijs draait door’
C. den Doelder
23
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Voorbeeld Xerox: 7 levensfase vragen • • • • • • •
Werk is een keuze. Welk werk kies jij als inkomen niet belangrijk zou zijn? Wat in jouw functie geeft je energie en wat kost je energie? Wat zie jij als jouw talent en wordt dit in je functie ook gebruikt? Welke mogelijkheden zie jij om plezier in je werk te houden? Wat doe jij hier zelf aan? Op welke manier kan Xerox je hierbij helpen? Kijk nog eens in de levensfasespiegel: Welke mogelijkheden zie jij voor jezelf in relatie tot je werk?
Bron: ‘Grijs draait door’
Het Kroonplan • •
Een routeplanner leeftijdsbewust beleid voor medewerker én werkgever Met deze aanpak steekt u goed in op de vier invalshoeken van leeftijdsbewust beleid • •
• •
u houdt waardevolle kennis en vaardigheden langer in het bedrijf u vindt toepassingen voor de meerwaarde van oudere werknemers (innovatie, productontwikkeling, serviceontwikkeling) en bereikt daardoor hogere productiviteit, een betere werksfeer en creëert afzetkansen (afzetmarkt) u stimuleert uw werknemers ook zelf bij te dragen aan het welzijn en aan gezond en gemotiveerd werken u draagt bij aan uw imago als goed werkgever (zowel naar andere werknemers als naar klanten).
www.mkbmotiveert.nl
C. den Doelder
24
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Retentiemanagement & paars HR • Lou
Van Beirendonck Paars management
• www.retentie-management.com
Website waar het binden en boeien van personeel centraal staat • www.retentie-management.com/paars-hrm-enretentiemanagement/ •
Vis! Een bijzonder methode voor een beter moreel en betere resultaten • Aanboren
van energie, creativiteit en passie die we in ons hebben, door te gaan houden van wat we doen ook al is het niet altijd datgene wat we het liefst zouden doen • Je houding kiezen • Spelen • Ze blij maken • Erbij zijn
C. den Doelder
25
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Waarderend onderzoek • www.aiwerkt.be • www.vuurwerkt.be
• Appreciative
Inquiry - Het basiswerk
Frank Barrett, Ron Fry, Herman Wittockx
• www.oudstanding.nl • www.movisie.nl
C. den Doelder
26
Workshop HR Builders - Bijlage
11 maart 2013
Flanders Synergy • Alles
over innovatieve arbeidsorganisatie • Het nieuwe werken • Principes voor effectief teamwerk • Doel: meer slagvaardige organisaties én betere kwaliteit van de arbeid
C. den Doelder
27
