Woord vooraf. derd. Een bedrijfsperiode. dankzij onze klanten die ons hun vertrouwen hebben gegeven, die in een

P  H M  P, H                D 

 - M 2011

Woord vooraf Een prach.g voorjaar hebben we tot nu toe gehad. Veel zon en een vroeg ontluikende natuur. Een veelbelovende lente die ons laat hopen op een mooie zomer!

nen. Een bedrijfsperiode met alweer veel uitdagingen en toekomstperspec.ef. Een opwindende .jd waarin keuzes gemaakt zullen worden in func.e van het op.maal bereiken van de doelstellingen. Dat gevoel hebben wij Intussen hee Ordina ook bij Passwerk over Belgium beslist om zich ons bedrijf. We zi1en terug te trekken als nog volop in onze distributeur van onze “bedrijfslente”, maar diensten. Zij blijven kijken toch ook al vol echter wel aandeelverwach.ngen uit naar houder van ons bedrijf. wat het volgende Momenteel zal de dis“bedrijfsseizoen” ons zal tribu.e verder blijven brengen. We hebben gebeuren door M2Q, ook het gevoel dat we maar nu ook rechtop een kantelmoment streeks door Passwerk zi1en, een periode zelf. Mogelijks zullen waarin vragen over de er in de toekomst nog toekomst spontaan op- bijkomende distribuborrelen of zich aandie- teurs worden bena-

derd.

dankzij onze klanten die ons hun vertrouwen hebben gegeven, die in een partnership met ons samenwerken, die ons feedback en sugges.es geven, die ervoor zorgen dat we kunnen groeien en onze doelstellingen kunnen halen. Heel hartelijk dank daarvoor! Zij mogen op ons blijven rekenen, ook in de toekomst blijven wij garant staan voor de kwaliteit van onze dienstverlening.

Wij zijn ook in een fase aanbeland waarin we behoee hebben aan nieuwe ondersteunende tools, zoals bijvoorbeeld een professionele website en een ERP/ CRM-pakket zodat we onder meer onze commerciële aanpak verder kunnen professionaliseren. Inmiddels hebben we voor de komende periode een commercieel plan opgesteld en voor advies voorgelegd aan ons I  

: adviescomité. Tijdens de volgende raad van bestuur, in juni, worG89:;<8=;> I9;=8?;> den hierover beslissin- B8<8@8;A;=< BC= :D E8A8gen genomen. D8?F8?> E89 88= C:9;>E8-

2 5

>G8H9?:E>9II?=;>

Eveneens in juni zal onze tweede algemene vergadering plaatsvinden, onder meer om een beslissing te nemen over de winstbestemming van 2010. Verschillende interessante projecten dienaangaande liggen op tafel.

Zoals u ziet, zijn we een bedrijf in volle dynamiek en dit allemaal

SG8H;C@;>9 P8IG@8 CI=L8?8=H8 ;= D8=8EC?F8=

7

I=98?B;8D E89 T8>9 8=<;=88? JI8?;

10

T8>9 8=<;=88? F;@;G <88L9 G?8>8=9C9;8 CC= <8P?:;F8?>

13

PC>>D8?F DC> 98 R;8= 8= 98 SI?8= ...

14

CIEE8?H;88@ P@C=

15

ZIIE: A=9D8?G> OG@8;A;=<>- 16 H8=9?:E A:9;>E8 (OCA) AAB;8>HIE;9Z

22

IT’> =I9 C P:<, ;9’> C L8C9:?8

23

E?:;9 <8@;HS9: P;89 CIGG8=?C9S

25

PC<;=C 2

PC>>ECG

Getuigenis I2neris

PC<;=C 3

PC>>ECG

Wim (boven) en Frederik (links). De medewerkers die vanuit I.neris vooral samenwerken met onze Passwerkers en hen begeleiden

PC<;=C 4

PC>>ECG

ITINERIS – in cijfers Opgericht in

Juni 2002

Medewerkers

100+ vol.jdse medewerkers

Omzet

14 Miljoen € (2009) • •

Technologie

• •

IT -ac2viteiten

• • •

•

Ac2eve markten

• •

Microso Dynamics AX • CRM/ ICM/ Billing/... Integra.e met andere MS applica.es: • MS SQL/BizTalk Server • MS Sharepoint • MS Office • Silverlight voor Web toepassingen

Integrated solu.ons Business consul.ng System implementa.on Managed services Business Intelligence

België Nederland Interna.onaal: • Via lokale ITINERIS partners Klantenportefeuille

Energie

Essent, EDF, Lampiris, Delta (NL),…

Distribu2e

DNWB, Intergas,...

Water

AWW, VMW,...

PC<;=C 5

PC>>ECG

Begeleiding van uw medewerkers met een Au2smespectrumstoornis het aanvragen van een erkenning arbeidshandicap om een beroep te kunnen doen op de Vlaamse Ondersteuningspremie, coachen op de werkvloer van werknemer en collega’s of informa.e verstrekken over een specifieke doelgroep (au.smespectrumstoornis, nietaangeboren hersenletsel…).

Wat doen ze?

Soms wordt ons gevraagd medewerkers met ASS die bij een werkgever in dienst zijn te begeleiden. Medewerkers waarvan men vaak zeer tevreden is, maar die op een bepaald moment toch wat begeleiding nodig hebben. Passwerk hee echter niet voldoende jobcoaches in dienst om dit professioneel aan te pakken. Natuurlijk zijn

wij bereid om in noodgevallen ondersteuning te bieden, maar structureel kunnen wij niet op deze vraag ingaan. Gelukkig is er voor zulke situa.es het programma Rematch.

Wie zijn zij?

Rematch is een specifiek project binnen de werking van de Gespecialiseerde Opleidings-,

Begeleidings- en Bemiddelingsdienst De Ploeg vzw. Vanuit de nood en de behoeen van werkgevers om voor hun werknemers gespecialiseerde ondersteuning te krijgen, hebben we een aanbod gecreëerd. De vragen van bedrijven kunnen divers zijn, zoals het in kaart brengen van func.oneren van een werknemer met een func.ebeperking,

Rematch biedt de professionele oplossing voor het op.maliseren van het arbeidsrendement van de werknemer met een func.ebeperking. Hierdoor s.muleren we het maatschappelijk verantwoord ondernemen en de diversiteit in een gezond HRbeleid.

Hun exper2se?

Vanuit onze exper.se met verschillende doelgroepen (ASS, NAH, reuma, rugproblema.ek …) realise-

PC<;=C 6 ren we de juiste match van het cliënt- en jobprofiel door middel van gespecialiseerde jobcoaching. Samen met de werkgever gaan we na welke redelijke aanpassingen op maat nodig zijn om een tewerkstelling te behouden.

Voorbeeldcase

Fase 1

Vanuit een verkennend gesprek met werkgever, collega’s en werknemer wordt de vraagstelling in kaart gebracht. De werkgever vraagt ondersteuning bij de reintegra.e van een werknemer met ASS die na een langdurige afwezigheid terug komt werken. Aangezien zijn afwezigheid het gevolg is van een reorganisa.e binnen het bedrijf en het niet meer aankunnen van het takenpakket, is er behoee aan ondersteuning bij het samenstellen van een aangepast takenpakket. Aangezien niet alle collega’s op de hoogte zijn van zijn au.smespectrumstoornis, is de vraag gesteld algemene toelich.ng te

PC>>ECG geven.

Fase 2

Vooraleer de werknemer terug start, is algemene toelich.ng gegeven over au.smespectrumstoornis en is een informa.eve bundel opgemaakt waarin .ps en aanpak worden meegegeven. Anderzijds is in overleg met de collega’s een eerste aangepast takenpakket opgemaakt.

Fase 3

Om de re-integra.e in goede banen te leiden is vanaf de eerste dag op de werkvloer intensieve coaching opgestart. Om het aangepaste takenpakket uit te breiden naar een volwaardig takenpakket is er met collega’s meermaals overleg

geweest om taken aan te reiken. Op regelma.ge .jds.ppen is er met de verschillende par.jen overleg geweest om de evolu.e in kaart te brengen. Dit was vooral belangrijk om het traject van de re-integra.e van de werknemer verder bij te sturen in het vlak van aanreiken van .ps en aanpak, maar ook om ondersteuning te bieden bij het werken aan de aandachtspunten.

Algemeen

Alle uitgevoerde fases werden besproken met werkgever (HR, leidinggevende, men-

tor) en werknemer. De externe jobcoach hee in de verschillende fases tegelijker.jd een bemiddelende rol om behoud van tewerkstelling te verzekeren.

Contact

Bent u als werkgever op zoek naar de nodige ondersteuning voor uw werknemer met een func.ebeperking, neem dan voor een vrijblijvend verkennend gesprek contact op met Annick Mortelmans, jobcoach project Rematch. Na dit gesprek wordt de vraag omgezet in een voorstel met de daarbij horende kostprijs.

Annick Mortelmans Jobcoach project Rematch GOB De Ploeg Verhoevenlei 47 2930 BRASSCHAAT Tel 03/650.00.10 [email protected]

PC<;=C 7

PC>>ECG

Specialist People Conference in Denemarken mers uit 25 verschillende landen nam deel aan deze conferen.e. Ikzelf was, net zoals twee andere geïnteresseerde Belgen, op de afspraak. Zelf heb ik slechts aan de eerste dag van de tweedaagse conferen.e deelgenomen, omdat de tweede dag vooral gericht was op hoe een bedrijf, onder de koepel van SPF, lokaal kon worden opgezet.

Thorkil Sonne, oprichter van Specialisterne en Specialist People Foundaon

Begin mei werd in het Nokia Center in Kopenhagen de eerste Specialist People Conference gehouden. Een mooie gelegenheid om voeling te krijgen met de status van Specialisterne, het bedrijf waarvan Thorkil Sonne oprichter is. Eveneens een kans om mensen te ontmoeten die onder de koepel van Specialist People Founda.on (SPF) al een bedrijf hebben opgericht met mensen met ASS (in bv. Schotland en IJsland), die deze mogelijkheid nog aan het bestuderen zijn of mensen die zelf on-

aiankelijk van SPF – zoals Passwerk des.jds tot stand is gekomen –

een soortgelijk bedrijf willen oprichten. Een zeven.gtal deelne-

De opening van de conferen.e gebeurde natuurlijk door Thorkil Sonne zelf, de vader van de idee om mensen met ASS waarvoor enige ondersteuning wenselijk is in te ze1en in het normale econo-

PC<;=C 8 mische circuit. Het is al.jd fijn Thorkil terug te zien en hem met veel passie te horen praten, ook al is het ini.ële verhaal al langer bij een groter publiek bekend. Vervolgens kwam Henrik Thomson, de huidige CEO van Specialisterne Denemarken aan het woord. Hij gaf een overzicht van de verschillende diensten die Specialisterne aanbiedt (zie kader), gaf toelich.ng bij hun bedrijfsmodel en gaf een profielschets van medewerkers en studenten. Tot slot werden de resultaten van 2010 en de vooruitzichten voor 2011 gepresenteerd (zie kader). De daarop volgende netwerkpauze gaf me de gelegenheid kennis te maken met vele nieuwe gezichten, zowel binnen Specialisterne als daarbuiten en te achterhalen wat hen naar deze conferen.e bracht want er waren zowel mogelijke opstarters, ASSprofessionals, consultants van Specialisterne, ouders met kinderen met ASS etc. aanwezig. Zo had ik onder meer contact met Brian uit Singapore die mogelijk interesse had om, al

PC>>ECG Services of Specialisterne 1)

Consultancy: soware management, tes.ng, registra.on and data logis.cs (33 consultants)

2)

Assessement and training of professional skills (14 tot 20 persons with ASD)

3)

3 years educa.on for people between 16 and 25 ( 26 young people)

Resultaten en verwach2ngen Specialisterne 2010 •

Omzet van 2,1 miljoen Euro

•

EBITDA van 117.000 Euro

2011 (verwacht) •

Omzet van 3 miljoen Euro

•

EBITDA van 270.000 Euro

dan niet samen met SPF, een bedrijf op te richten. Ook met Jana, een journaliste uit

Tsjechië, en het was natuurlijk ook een premg weerzien met Ester uit Israël die in-

tussen al meer dan twee jaar ac.ef is met het door haar opgerichte AQA. Iedereen was enthousiast over en geïnteresseerd in elkaars ervaringen. Een grote verbondenheid was voelbaar. Na de pauze kwam Steen Thygesen, CEO van SPF, uitleggen op welke manier zij via SPF de doelstelling mee tot stand willen brengen van een job-

De conferene vond plaats in de gebouwen van Nokia te Kopenhagen

PC<;=C 9

PC>>ECG

Aan de conferene namen een 70-tal deelnemers uit 25 landen deel crea.e voor 1 miljoen mensen met ASS. Ze willen dit vooral bereiken via hun franchisingmodel en door anderen te inspireren. Na de uiteenzemng van Steen kwam Gerry Higgins zijn ervaringen vertellen rond de opstart van Specialisterne in Glasgow in augustus 2010. Momenteel hebben zij .en test engineers in dienst, maar extra commerciële inspanningen zullen ervoor moeten zorgen dat er bijkomende opdrachten gevonden worden. Tevens hebben zij recentelijk vernomen dat er door de invoering van een nieuwe reglementering een inkom-

stenstroom van 300.000 pound, waarop zij in hun planning hadden gerekend, zullen moeten missen. De eerst vola.liteit is er bij Specialisterne in Schotland zeker nog niet uit. Vervolgens kwamen vertegenwoordigers van Ashoka, Lions Club en de voorzi1er van WAO (World Au.sm Organisa.on) hun organisa.e en werking voorstellen en gaven zij aan welke netwerkrol zij eventueel zouden kunnen spelen in de verdere interna.onale uitbouw van SPF. Tot slot waren er klantengetuigenissen van

onder meer Nokia, TDC, Deloi1e en IHFood. Uit die getuigenissen bleek dat de ervaringen met consultants van Specialisterne gelijkaardig zijn aan die van Passwerk. Sneller dan gemiddeld werken, met zeer grote nauwkeurigheid, met oog voor detail en met volle toewijding. Aan kwaliteit werd ook daar evenmin ingeboet, ondanks dat snellere werken. De tevredenheid bleek ook uit het feit dat zij allen aangaven zeker een beroep te willen blijven doen op de consultants van Specialisterne. Wat ik op dit eerste congres persoonlijk

wel een gemiste kans vond, is dat, ondanks de globale ambi.es en doelstellingen, .jdens het congres geen andere ini.a.even (buiten die van SPF) aan bod kwamen of werden vermeld. Ook vanuit de ervaringen van niet-SPF gebonden bedrijven zouden numge .ps, leerpunten of goede prak.jken kunnen worden gegeven die een numge bijdrage zouden kunnen leveren voor het bereiken van de doelstelling om 1 miljoen mensen met ASS extra aan de slag te helpen. Tijdens de netwerkmomenten heb ik de kans gehad met verschillende deelnemers informa.e uit te wisselen over onze ac.viteiten of de stand van zaken rond bepaalde onderwerpen. Zo sprak ik met deelnemers uit Israël, Singapore, Duitsland, Turkije, USA, UK, Italië, Portugal, Noorwegen, IJsland, Dubai. Wat mij van dit congres vooral is bijgebleven, is dat, vooraleer we ons doel bereiken, nog een hele weg moet worden afgelegd. Dirk Rombaut

PC<;=C 10

PC>>ECG

Interview met Joeri “Mijn beste kwaliteiten? Het snel zien van fouten en snel repeef werk kunnen uitvoeren. Mijn ordelijkheid en nauwkeurigheid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en analysch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel iets bij. Ook mijn creaviteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen.”

Test Engineer Joeri

Hoe ben je bij Passwerk terecht gekomen? Na mijn studies aan de universiteit was ik op zoek naar werk. Dat ging niet zo vlot. Bij GTB (gespecialiseerde trajectbegeleiding) heb ik een trajectbegeleidster die helpt bij het zoeken naar werk. Zij hee samen met mij de nodige stappen ondernomen om te solliciteren bij Passwerk.

Hoewel ik vroeger al van Passwerk gehoord had, is het mijn trajectbegeleidster die de op.e naar voor gebracht hee.

Waarom heb je voor Passwerk gekozen? Om verschillende redenen. Bij Passwerk is het

gewoon een au.smespectrumstoornis te hebben. De jobcoaches weten uit ervaring welke problemen dat op het werk kan opleveren en spelen daar op voorhand op in om die te voorkomen. Ook het soort werk vind ik leuk. Ik werk graag aan een computer en het soort werk bij Passwerk is

vaak ook repe..ef. Dit vergt concentra.e en een inspanning, maar het brengt ook rust omdat je je kan concentreren op werk dat meer voorspelbaar is en waarbij je niet met duizenden-één (moeilijke) dingen in je hoofd zit.

PC<;=C 11

PC>>ECG

Hoe zag jouw loopbaan eruit voor je bij Passwerk Dit is een punt waar ik begon? over getwijfeld heb. Als ik het nu bekijk vind ik het Ik was ongeveer een jaar een meerwaarde om op op zoek naar werk voor ik verschillende loca.es te werken. Aan de ene kant bij Passwerk terechtkwam. Wat werkervaring vergt het een aanpassing, betre had ik één interim en ik heb me afgevraagd achter de rug als admini- of dat wel zou meevallen. stra.ef bediende bij het Maar de begeleiding hierbij is zeer goed. Zo ga je, ACV in Haacht. voor je ergens aan de slag gaat, eerst eens kijken hoe het er daar aan toeHoe heb je het assessment en de opleiding gaat en mogelijke problemen worden opgevangen ervaren? Had je een goed contact met je col- door de mensen daar en door de jobcoach. Het lega’s? voordeel van meerdere loca.es is dat je met verHet assessment en de schillende mensen en opleiding waren leuk. De werkomgevingen in conopdrachten die we kretact komt en dat het werk gen waren leuk en de dat je doet ook varieert. sfeer tussen de collega’s Dat vind ik een belangrijwas goed. We maakten ke meerwaarde. Ik denk regelma.g grapjes onder dat ik dit soort varia.e elkaar en zo werd er ook “op grotere schaal” beheel wat afgelachen. In langrijker vind dan variasommige opdrachten lag .e op kleinere schaal binook een beetje een comnen een en hetzelfde pe..easpect om het zo werk. goed en snel mogelijk te doen en eigenlijk vond ik dat wel fijn. De opleiding Je hebt net een korte ging in dezelfde lijn door opdracht bij de Kanselaals het assessment, hoe- rij van de 1ste minister wel er dan ook gestuvoltooid. Waaruit bedeerd moest worden. stond jouw takenpakket Vind je het fijn om op verschillende locaes te werken of zou je liever steeds in dezelfde testomgeving werken?

Men hee er een nieuw DNS-systeem ingevoerd. De DNS-records zelf konden automa.sch overgezet worden van het oude naar het nieuwe systeem, maar daarbij ging de administra.eve structuur verloren. Het was mijn taak deze manueel (de verdeling in verschillende projecten) in het nieuwe systeem in te voeren en problemen hierbij te signaleren. Dit overlopen van de records leidde er ook toe dat fouten aan het licht komen en de gegevens eens opgeruimd kunnen worden. De voorlaatste dag dat ik er werkte was de opdracht afgerond en de laatste dag is dan door de ICT-helpdesk gebruikt om mij wat klusjes te laten doen.

Hoe heb jij deze opdracht ervaren?

hierbij liep soms wat moeilijk (verschillende mensen zeiden soms verschillende dingen en daar is mijn begeleider bij de Kanselarij dan ook duidelijk moeten zijn om consequent te blijven). Aan de ene kant was dit soms moeilijk, maar aan de andere kant vond ik het ook goed dat er bij de opdracht ook nagedacht moest worden en er ruimte was voor ini.a.ef. Een complexe opdracht met enige uitdaging vind ik een meerwaarde (in die zin mag het meer zijn).

Hoe verliep de communicae tussen jou en de klant?

Er was een goede communica.e met de adviseur-generaal Ik heb deze opdracht Mark Dillen van de posi.ef ervaren. De op- Kanselarij. De dag dracht was niet moeivooraf en ook nog de lijk. Men probeerde mij eerste werkdag hee een duidelijk scenario te hij me rondgeleid. geven, maar dat is een Daarna kwam hij vaak beetje moeten aangevragen hoe het werk daar? past worden omdat het ging, hoever het niet al.jd duidelijk was stond, en of er proBij de Kanselarij staan wat en hoe het precies blemen waren. De heel wat servers en wor- moest gebeuren en ze eerste week gingen den DNS-gegevens bezelf ook niet wisten dat we ook steeds samen waard van sites van fede- niet al.jd alles mogelijk eten en na het werk rale overheidsdiensten. was. De communica.e samen naar het sta-

PC<;=C 12 .on.

Is het voor jou belangrijk bij de klant een centraal aanspreekpunt te hebben? Ik denk dat het de communica.e kan verbeteren. Bij de Kanselarij was mijn vooraf toegewezen begeleider wegens ziekte uiteindelijk slechts de hel van de dagen dat ik er werkte ook aanwezig, en dit kan er toe leiden dat het minder efficiënt is. Iedereen hee zijn eigen werk en weet daarom niet wat jij aan het doen bent en verschillende mensen geven soms ook verschillende antwoorden op of oplossingen voor dezelfde vragen.

Hoe verliep het contact met andere collega’s? Iedereen was heel vriendelijk. Het contact verliep ook vlot. Er werd ook wel eens over andere dingen dan alleen het werk gebabbeld.

Wat is er voor jou belangrijk om goed te kunnen funconeren in een werkomgeving?

Open communica.e,

PC>>ECG mensen die luisteren wanneer er een probleem is, maar ook luisteren wanneer je je een keer niet goed voelt bij de taken die je toegewezen hebt gekregen, dragen voor mij bij tot het goed func.oneren in een werkomgeving. Daarnaast denk ik dat het vooraf aangeven waar je je aan kan verwachten en de mogelijkheid bieden tot inbreng als je denkt dat je met een bepaalde taak een probleem zou kunnen hebben ook moeilijkheden kan voorkomen.

Waaraan zou je nog willen werken om beter te kunnen funconeren?

Het beter onder controle houden van emo.es zodat je een situa.e al.jd tactvol en niet emo.oneel benadert (en er ook niet emo.oneel mee blij zi1en wanneer er op dit gebied iets fout loopt, maar het gebeurde achter je kan laten). Verder mijn communica.eve vaardigheden (zo was er bij de Kanselarij wel telefoon, maar ik heb die niet gebruikt Wat zijn jouw beste kwa- hoewel dat wel numg kon geweest zijn om liteiten? snel mijn begeleider te bereiken) en het beter Het snel zien van fouten inscha1en van situa.es en snel repe..ef werk (wanneer en aan wie je kunnen uitvoeren. Mijn wat precies vraagt en ordelijkheid en nauwkeu- hoe je dat doet). righeid. Maar daarnaast ook de mogelijkheid complexe taken te kunnen uitvoeren, het logisch en analy.sch denkvermogen daarbij. Verder leer ik snel bij. Ook mijn crea.viteit in bijvoorbeeld het efficiënt uitvoeren van opdrachten en het zoeken naar oplossingen. Algemener zet ik me graag belangeloos voor iets in en help ik graag mensen waar nodig en waar ik kan.

PC<;=C 13

PC>>ECG

Test Engineer Filip geeO presenta2e over testprogramma 2jdens de opleiding van de gebruikers Een getuigenis van Filip :

“Sinds oktober 2010 werk ik als Passwerker bij het RSVZ (Rijksins.tuut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen) een federale overheidsdienst in Brussel. Samen met Veerle, en onder supervisie van Caecilia, test ik het vernieuwde programma voor de pensioenen van de zelfstandigen. Zoals voor veel soware-ontwikkelingsprojecten waarbij Passwerk betrokken is, worden de programma's ontwikkeld door programmeurs en analisten en worden ze onaiankelijk door Passwerk getest. Vervolgens wordt de soware ook nog door de gebruikers getest. Die gebruikers kennen de business uiteraard door en door en zullen jarenlang regelma.g met de programma's moeten werken. De tests door de gebruikers zijn dan ook voornamelijk func.oneel.

Voor de tweetalige op-

leiding van de gebruikers werd ik gevraagd het testprogramma voor te stellen. Omdat ik dit vroeger al gedaan had en het testprogramma (Mercury Quality Center) dagelijks gebruik, was ik onmiddellijk bereid deze presenta.e te geven. Bovendien moest ik ook vroeger al geregeld in het Frans spreken. Van de twee andere lesgevers van de ICTafdeling was één Nederlandstalig en één Franstalig. Om de stress .jdens de presenta.e te verminderen, kreeg ik de slides van de presenta-

.e op voorhand en werd in de vergaderzaal een repe..e met beamer gehouden. De presenta.e verliep heel interac.ef. Er waren de gebruikers, het hoofd van de afdeling , zijn Nederlandstalige collega en de drie ICT’ers. Tijdens de uiteenzemng werd ik geregeld bijgestaan door het hoofd van de afdeling. Vooral de complexiteit van het testprogramma vormde voor de gebruikers een probleem. Naast mijn presenta.e werd ook

door de andere opleiders uitleg gegeven. Tijdens de eigenlijke voorbeeldtests stond ik de gebruikers bij met het uitvoeren ervan. Ik had toch wat last van stress omdat ik de presenta.e goed wilde doen en voor de gebruikers een goed figuur wou slaan. Daarenboven was dat Frans toch ook alweer lang geleden. Het belangrijkste was dat er na de presenta.e goede feedback kwam, wat mij uiteindelijk toch geruststelde.”

PC<;=C 14

PC>>ECG

Passwerk was te zien ... Op de NYSE/Euronext te Brussel

Naar aanleiding van de Werelddag au.sme op 2 april mocht Passwerk, samen met Au.sme Europe, VVA en Apepa aan de beursbel trekken in Brussel. Ieder jaar sinds de officiële aqondiging van de Werelddag voor het Sensibiliseren voor het Au.sme, verleent Duncan Niederauer, Voorzi1er-Algemeen Bestuurder en Directeur van NYSE/Euronext, die eveneens ouder is van een kind met au.sme, de eer aan Au.sm Speaks de opening te luiden van de beursmarkten in New York. Au.sme-Europa en zijn leden sluiten zich aan bij Au.sm Speaks om deel te nemen aan de openingen slui.ngsceremonie van de Beurzen in Amsterdam, Brussel, Lissabon en Parijs teneinde het au.sme in het daglicht te stellen op interna.onaal niveau.

Passwerk was te horen ... Op het regionale nieuws van Radio 2

In “Clubvenster” van De Warande.

In het “clubvenster” van maart laatstleden verscheen een ar.kel over Passwerk.

Naar aanleiding van een persbericht van de Provincie Antwerpen over onze samenwerking kwam Passwerk in het nieuws op 9 maart.

PC<;=C 15

PC>>ECG

Commercieel plan Na drie jaar aanwezigheid op de markt, vonden we het een goed idee enerzijds retrospec.ef onze commerciële inspanningen te bekijken en te evalueren en anderzijds vooruit te blikken en een commercieel plan met bijhorend ac.eplan uit te werken. Het opmaken van dit plan hee verschillende redenen en doelstellingen.

In de eerste plaats is het de bedoeling via de aanpak en de ac.es van dit plan meer klanten aan te trekken en meer opdrachten voor test engineers binnen te halen.

Een tweede is dat een commerciële visie expliciet wordt gemaakt, wat ons verplicht nog eens grondig, zorgvuldig en systema.sch na te denken over bepaalde zaken, pistes, strategieën, inspanningen, prioriteiten enz. om zo de resultaten te op.maliseren.

Een derde reden is andere stakeholders gestructureerd zicht te

bieden op onze aanpak en zo input van hen te krijgen om onze commerciële aanpak te op.maliseren.

moeten hebben en vooral inspanningen moeten blijven leveren die passen in de gekozen strategie. Het is belangrijk dat, ondanks allerlei mogelijke tegenslagen, de focus behouden blij.

basis van een goede dienstverlening.

De eerste dra van het commercieel plan werd inmiddels voor advies Een vierde reden is dat voorgelegd aan het adalle intern betrokken viescomité. Tijdens de par.jen (bv. jobcoaeerstvolgende raad van ches) een beter zicht bestuur van Passwerk moeten krijgen op de Tot slot gee het opzal de uiteindelijke vercommerciële benademaken van dit plan de sie ter besluitvorming ring, wat een betere gelegenheid om de eer- worden voorgelegd. stroomlijning en ac.e- der al ontwikkelde vere betrokkenheid van ideeën, gedachten en hen bij het commercivisies gestructureerd In de volgende ële proces tot stand samen te brengen. Passmappen zal over kan brengen. dit commerciële plan en over geboekte resulDe uiteindelijke ambi.e taten en realisa.es zeEen vijfde reden is dat en doelstelling van het ker meer informa.e we ons als doel stellen commercieel plan is verschijnen. een gestructureerde door gemo.veerde, aanpak vorm te geven professionele mededie makkelijker kan werkers meer mandaworden opgevolgd en gen te kunnen leveren waarvan de resultaten aan tevreden klanten. kunnen worden geme- Alle ac.es, processen, ten. Deze gestructuop.malisa.es, opleireerde en geformalidingen, ini.a.even op seerde aanpak vercommunica.ef vlak of kleint het risico zaken op het vlak van netwerover het hoofd te zien king, zijn erop gericht en helpt ongewilde tegen marktconforme koersveranderingen of tarieven een hogere prioriteitswijzigingen te meerwaarde te kunnen vermijden. leveren aan een grotere groep klanten. Dit bevat impliciet tevreEen zesde reden is dat den, goed opgeleide en diegenen die de comcompetente medewermerciële inspanningen kers, want zij zijn de leveren een leidraad

PC<;=C 16

PC>>ECG

Zoom In deze rubriek zoomen we in op een organisa.e ac.ef binnen het domein van de au.smespectrumstoornis. In dit nummer is dat het Antwerpse Opleidingscentrum Au.sme (OCA). Theo Peeters, s.chter van het OCA, vertelt zijn verhaal. Bizar, dat korte geheugen van heel veel mensen. Over heel Europa zie ik professionelen theore.sche voordrachten geven over au.sme en prak.jkopleidingen oorspronkelijk ontwikkeld door het staatsprogramma TEACCH (Treatment and Educaon of Ausc and related Communicaon handicapped Children) in North Carolina, maar de naam TEACCH wordt nauwelijks of niet vermeld.

Mensen denken nog minder aan de rol van mezelf, (van het Opleidingscentrum Au.sme), die de TEACCHbenadering van 1980 af in heel Europa hee geïntroduceerd. Dit ar.kel gee me de gelegenheid om het geheugen even op te frissen.

onzichtbaar. En het zijn Het belangrijkste in dit vooral die oorzaken die alles is niet het overne- we moeten proberen te men van vormingspak- begrijpen. Hoe beter ketjes – of die nu theo- we die begrijpen, hoe re.sch of prak.sch van beter we kunnen werken aan de preven.e aard zijn –, maar de van probleemgedrag nieuwe visie op au.s(of beter gezegd stressme die aantoont hoe we ouders en mensen gedrag). Ik denk dat die houding veel meer resmet au.sme met respect dienen te benade- pect opbrengt voor iemand die zo anders is ren. en het zo moeilijk hee De manier waarop ik om te overleven in een (wij) au.sme probeer- maatschappij waarin de (proberen) uit te dat andere denken niet leggen hee vooral goed wordt begrepen… met de binnenkant te maken (het au.s.sche We leggen dus meer de nadruk op ‘betekenis’ denken), niet zozeer met de buitenkant (het dan op ‘gedrag’ en we proberen au.sme van gedrag)... binnen uit te begrijpen. Gedrag is als de top van Het is de moeilijkste een ijsberg, het bestaat weg, maar tegelijk ook uit ‘symptomen’. Het de enige die ethisch grootste deel van de aanvaardbaar is. Als ijsberg is onzichtbaar iemand erg kwetsbaar en zo zijn ook de oorza- is, dan probeer je toch ken van het gedrag van op de eerste plaats zijn mensen met au.sme

geest te delen. Ik denk dat het die houding is die vooral ouders doet zeggen: jij ziet onze kinderen zoals wij die beleven. In Vlaanderen en Nederland en in een aantal andere regio’s is deze houding de voorbije der.g jaar vrij goed ingeburgerd, maar helaas is dat niet overal zo. Wie zich louter op het gedrag concentreert lijkt uit te gaan van een soort culturele superioriteit die zegt dat ‘de normalen’ de norm bepalen voor de kwaliteit van het leven, dat er weinig plaats is voor ‘neurodiversiteit’. Ik vind dat een gruwelijke mentaliteit: het soort omgaan met mensen met au.sme alsof je alleen het receptenboekje moet volgen… Dit is de norm,

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011

PC<;=C 17

Theo Peeters, oprichter OCA voilà. Het houdt bovendien weinig rekening met het feit dat er zoveel ‘au.smen’ zijn als mensen met au.sme: in elk persoon manifesteert au.sme zich anders. ‘Als je één persoon met au.sme gezien hebt, dan heb je één persoon met au.sme gezien’ (Stephen Shore). Hoe ben ik me voor au.sme beginnen interesseren? Het is een erg atypisch verhaal, want eigenlijk hee het leven zelf dit gedicteerd, ik had nooit de

bedoeling een sociaal werker te worden. Ik gaf des.jds les aan het Sint-Lucas Ins.tuut in Brussel, toen toch een soort vrijgevochten bas.on waar je je als leerkracht – in de goede zin van het woord – kon laten gaan…. Het belangrijkste was niet het programma, maar dat je de leerlingen kon boeien. Ik gaf er les over La.jnsAmerikaanse en Afrikaanse literatuur… over zelfmoord in de literatuur, euthanasie, waanzin…

Ik ging neurolinguïs.ek studeren aan de VUB en daar hoorde ik eigenlijk voor het eerst het woord au.sme. Het werd beschreven als een psychose (dus een vorm van waanzin) bij kinderen, ‘waarschijnlijk’ veroorzaakt door de moeders van die kinderen (al zei Prof. Lebrun er onmiddellijk bij dat hij geen specialist in au.sme was, dat collega’s er zo over dachten). Waanzin-bij-kinderenveroorzaakt-doormama’s… Sensa.e, hoe

was zoiets mogelijk? Dat ging er bij mij niet in, maar ik zou proberen het te begrijpen. Het toeval wou dat ik enkele weken later een uitnodiging kreeg voor de eerste persconferen.e van ‘Ouders van Psycho.sche Kinderen’ (‘Parents d’enfants psycho.ques’, toen was de oudervereniging nog niet gesplitst in de Franstalige APEPA en de Nederlandstalige VVA). Daar zou ik dus die mama’s ontmoeten, waarvan men veronderstelde

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011 dat ze au.sme veroorzaakten. Wat ik daar dan zag, wat ik daar meemaakte, was een schok, want als alles ‘normaal’ is in deze maatschappij dan denk je dat alles goed geregeld is, maar als je even uit de boot valt dan blijken er – om een eufemisme te gebruiken – zoveel ‘haperingen’ te zi1en in het systeem. Deze ‘slechte’ mama’s waren zo wanhopig op zoek naar gepaste oplossingen voor hun kinderen. Naar oplossingen die ze in deze ‘welvaartstaat’ niet vonden en bovendien werden ze beschuldigd of tenminste verdacht… Ik voelde dat meteen aan als een immens probleem van sociale onrechtvaardigheid en dat werd mijn eerste belangrijke mo.va.e om verder te gaan met au.sme. De tweede grote mo.va.e, het klinkt wat absurd, is dat ik au.sme of het proberen begrijpen van au.sme zag als een probleem verwant met het lezen en begrijpen van literatuur. Als je bijvoorbeeld werk leest van Becke1, Coetzee of Dagerman, dan word je steeds weer geconfron-

PC<;=C 18

teerd met een grote eenzaamheid. Hoe beter je au.sme begrijpt, hoe meer je inziet dat eenzaamheid een centraal aspect is, maar dat de eenzaamheid bij personen met au.sme vooral te maken hee met conceptuele problemen, het anders begrijpen van de werkelijkheid om hen heen. Dit wou ik begrijpen ‘van binnen uit’, maar geen haar op mijn hoofd dacht op dat ogenblik aan een ‘carrière’ in au.sme , en zeker niet aan vormingen…

Ik ging met de nieuwe informa.e naar mijn prof, die me kortweg zei: ‘Erg interessant wat je gevonden hebt, maar ik kan je slechts één ding zeggen. Hier in België gaat niemand je echt kunnen helpen. Je zult in het buitenland moeten gaan studeren.’ Daarop nam ik een jaar verlof zonder wedde en ging (met een klein beursje van The Brish Council) voor een master in Human Communicaon aan de Londense universiteit studeren in Guy’s Hospital.

Ik begon vooral de Angelsaksische literatuur over au.sme te lezen en zag dat daar au.sme al beschouwd werd als een ‘ontwikkelingsstoornis’. Wat een verschil qua sociale gevolgen: een ontwikkelingsstoornis versus een psychose. Ouders waren niet verdacht, maar werden veeleer gezien als een deel van de oplossing. Kinderen met au.sme werden niet behandeld tegen ‘waanzin’, maar kregen opvoeding en onderwijs (de Naonal Ausc Society in Engeland had al de eerste in au.sme gespecialiseerde scholen opgericht).

Om wat bij te verdienen maakte ik interviews (later uitgezonden op BRT-3 en gepubliceerd in het boek ‘Over au.sme gesproken’, 1980) met een aantal erg belangrijke figuren, o.a. Lorna Wing (over de oorzaken van au.sme), Patricia Howlin (Omgang met au.s.sche kinderen), Derek Ricks (pre-verbale expressie bij gewone en au.s.sche kinderen), John Corbe1 en Janet Carr (zelfverwondingsgedrag), B. Hermelin (au.sme en doof/ blinde kinderen) e.a. (Een ar.kel dat ik zelf schreef, ‘De ouders aan de macht’, werd toegevoegd en later ook in

het Frans vertaald).

TEACCH Terug in Vlaanderen zagen veel ouders me al als een ‘specialist’ in au.sme (wat een hoogmoedig woord) en ik wist inderdaad wel wat antwoorden te geven op theore.sche vragen, maar als de mama’s overschakelden op het dagelijkse leven: ‘Hij herhaalt alles wat ik zeg, is dat een goed of slecht teken? Hoe reageer ik?’, ‘Hij bonkt met het hoofd tegen de muur, door wat wordt dat veroorzaakt?’, dan voelde ik hoe stuntelig ik daarop antwoordde… Ik voelde me geen ‘specialist’ in au.sme, ik heb me nooit ‘specialist’ gevoeld, hoogstens een gids. Ik moest verder gaan studeren. Toen ik Lorna Wing ontmoe1e en haar over dat probleem vertelde, zei ze: ‘Ik heb gevoeld hoe belangrijk jij de samenwerking met ouders vindt. In North Carolina is er een staatsprogramma met een uitstekende ouderprofessionele samenwerking. Probeer daar binnen te geraken. Ik schrijf wel een aanbe-

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011

PC<;=C 19

Hilde De Clercq, directeur OCA velingsbrief’. En dat gebeurde. En met die aanbeveling en enkele extra aanbevelingen uit Vlaanderen kreeg ik een beurs van ‘Het Geneeskundig Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek’ om een jaar te gaan studeren in het TEACCH-programma. En wat ik daar geleerd heb? Eigenlijk bijna alles. Ik heb ervaring opgedaan als diagnos.cus, als kindertherapeut, als ouderconsulent, ik heb gewerkt in klasjes voor kinderen en adolescenten met

au.sme, maar ik zag er vooral de kwaliteit van de omgang met jongeren met au.sme en hun gezinnen. Zoals ik al suggereerde: de ijsbergtheorie, het begrijpen van au.sme van binnen uit, het respect, de bescheiden houding van de professionelen (‘de ouders zijn toch de experts van hun eigen kind’…), de afwezigheid van compe..e tussen de professionelen, de zo natuurlijke samenwerking… TEACCH is voor mij

steeds geassocieerd gebleven met vooral ethische hoogtepunten. Een anekdote die de essen.e misschien nog het best samenvat is de reis samen met mijn collega Hilde De Clercq, in 2007. We waren beiden uitgenodigd om te spreken op inservice van TEACHH. Hilde was de ‘keynote speaker’. Voor haar was die uitnodiging een droom, want ze had me al met zoveel superla.even horen praten over

TEACCH en de hoge kwaliteit van samenwerking met ouders en nu ging ze het allemaal zelf mogen zien want we waren uitgenodigd om enkele dagen langer te blijven voor bezoeken. Zelf was ik een beetje zenuwach.g, want: had ik in mijn enthousiasme niet wat overdreven? Was het nog al.jd zo, nu Eric Schopler, de s.chter van het programma, niet langer leefde? Alles verliep prach.g, maar dan stelde ik de hamvraag: of het haar

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011 toch niet een klein beetje ontgoocheld had, nu ik TEACCH zoveel jaren de hemel in geprezen had? Ze zei, nee, nee, het is nog veel beter dan ik had gedroomd? Wat haar dan in het bijzonder bijgebleven was? De eenvoud, de zo spontane en natuurlijke manier van omgaan met de ouders en de houding, echt in de prak.jk, van ‘wat zouden we kunnen doen zonder de ouders’? En dan het natuurlijke respect voor mensen met au.sme… De totale afwezigheid van preten.e… Ze vertelde over Gary Mesibov, toen directeur, die haar na haar lezing over de conceptuele problemen van mensen met au.sme kwam zeggen dat hij veel geleerd had door naar haar te luisteren en dat ze delen van haar speech zouden blijven gebruiken om au.sme uit te leggen… Lee Marcus – een directeur van het TEACCH-Center in Chapel Hill – die met de ouders een vergadering belegde om van hen te vernemen welke punten zij belangrijk vonden voor wetenschappelijk onderzoek… (Later hebben ze Hilde trouwens, omwil-

le van haar diep begrijpen van au.sme, een TEACCH-affilia.e aangeboden…).

Het Experiment Au2sme in het Buitengewoon Onderwijs, in 1985 Toen ik terugkwam van TEACCH was er gelukkig al een vrij sterke oudervereniging. Samen hebben we tussen 1980 en 1985 gewerkt aan de volgende prioriteiten: 1. Het au.sme meer in de media brengen, zodat mensen begrepen dat het ‘niet aan de moeder lag’, maar dat au.sme een biologische oorzaak had. 2. Dat de kwaliteit van leven van mensen met au.sme niet aiangt van het soort stenen of van een zwembad, maar van de manier waarop mensen met au.sme benaderd worden, hoe ze begrepen worden, hoe de omgeving zich aanpast. Daarvoor was vorming nodig en zo komen we bij de oprich.ng van de vzw Opleidingscentrum Au.sme (Dirk Nollet is sinds jaren voorzi1er). 3. Dat er een sterke oudervereniging nodig

PC<;=C 20 is om au.sme te poli.seren, een oudervereniging waarvan alle leden dezelfde visie op au.sme delen, de huidige VVA, de Vlaamse Vereniging Au.sme. Deze vereniging hee uniek en gigan.sch veel werk verricht. De jaren tussen 1980 en 1985 waren de jaren van de eerste vormingen, de eerste sensibiliseringen: theore.sche vormingen, maar ook prak.jkopleidingen (samen met professionelen van TEACCH die ik naar Vlaanderen uitnodigde). Ik weet nog goed: de eerste prak.jkopleidingen kregen zo goed als geen belangstelling: vijf Vlamingen, gelukkig kwamen daar ook nog vijf Nederlanders bij. Om een lang verhaal kort te maken: na vijf jaar sensibiliseren organiseerde de Oudervereniging samen met het Opleidingscentrum Au.sme een eerste groot congres waarop vertegenwoordigers van het Kabinet van Onderwijs waren uitgenodigd. De bedoeling was aan te tonen dat er in Vlaanderen voldoende theore.sche en prak.sche kennis aanwezig was om tenminste te beginnen

met een in au.sme gespecialiseerd onderwijs: de sprekers toonden dit aan. Niet zo’n betekenisloze anekdote, die ik pas later vernomen heb, is de volgende: minister Coens, die het licht op groen ze1e voor het Experiment Au.sme in het Buitengewoon Onderwijs, had een kleinkind met au.sme (hij begreep beter waarvoor het woord au.sme stond). Ik kreeg van de minister de opdracht alle betrokkenen (leerkrachten en paramedisch personeel) gedurende twee jaar te vormen. In 1984 publiceerde ik een tweede boek: ‘Au.sme. Uit zichzelf gekeerd. Leerprocessen in de hulpverlening aan kinderen met au.sme en verwante communica.estoornissen’, een werk dat in Frankrijk nog al.jd herdrukt wordt (‘La forteresse éclatée’, als reac.e op B. Be1elheims boek ‘The empty fortress’ of ‘La forteresse vide’). Het is opmerkelijk hoe het Opleidingscentrum, dat oorspronkelijk tot stand was gekomen om tegemoet te komen aan exclusief Vlaamse

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011 behoeen, in een mum van .jd interna.onale uitstraling kreeg, in Europa en ook op andere con.nenten. De behoee aan informa.e over au.smespecifieke opvoeding en onderwijs was universeel. Ik heb dan mijn baan in het kunstonderwijs opgegeven om vol.jds directeur te worden – ik moet eerlijk toegeven dat deze func.e van directeur – en de daarmee gepaard gaande financiële en administra.eve verantwoordelijkheid me nooit hee bevallen, maar ja ‘someone had to do the job’. (Later hee Hilde De Clercq de taak overgenomen).

Waar ik wel van ‘rilde’ was dat Lorna Wing (die mij het defini.eve enthousiasme inlepelde om verder te gaan met au.sme) zei hoe merkwaardig ze het vond dat één persoon zoveel invloed kon hebben over heel Europa. Wel kregen we heel veel steun van een aantal erg belangrijke mensen in de wereld van het au.sme. Ereleden van het OCA zijn of waren bijvoorbeeld Eric Schopler, Gary Mesibov en Lorna

Wing. En de raad van advies bestond uit mensen als Simon Baron-Cohen, Joaquin Fuentes, Gunilla Gerland, Christopher Gillberg, Francesca Happé, Demetrious Haracopos, Patricia Howlin, Rita Jordan, Kathy Quill, Bernade1e Rogé, Donata Vivan., een bont interna.onaal gezelschap…

Over onze ervaringen in en buiten Europa is zoveel te vertellen. Wie algemene informa.e wil lezen, kan daarvoor terecht bij ‘A History of Au.sm’ van Adam Feinstein (uitgeverij WileyBlackwell).

Belangrijker dan de anekdo.ek is vooral dat we in al die landen een nieuw denken over au.sme invoerden, een nieuwe ethiek ook, via onze theore.sche vormingen, onze prak.jkopleidingen en hier en daar ook via followups ter plekke. Het aantal keren dat we daarvoor naar Zweden, Denemarken, Frankrijk, Italië enz. zijn gegaan, loopt in de honderden.

PC<;=C 21

In 1981, toen we de eerste cursussen gaven, deden we wat we konden: een algemene inleiding hier, visuele ondersteuning daar, communica.e elders, samenwerking met ouders, opstellen van individuele handelingsplannen voor kinderen, voor volwassenen enz. Maar wat zagen we? Vaak zag je logopedisten alleen naar de cursus communica.e komen, psychologen alleen naar evalua.es en het opstellen van individuele handelingsplannen enz.. Niemand was verplicht het geheel te volgen, alleen een cursusje hier, een ander daar… Er was geen coheren.e. En

dat kon niet: we vonden dat een maatschappij die zich leert aanpassen aan au.sme een soort van ‘volledige’ (mocht die bestaan) cursus moest voorzien, met aan het eind een diploma. Waarom? Omdat anders alle betrokken par.jen te kwetsbaar blijven.

Dat er nu verschillende soorten diplomacursussen zijn gespecialiseerd in au.sme (BaNaBa, postgraduaat, master...) is ook een verdienste van het Opleidingscentrum Au.sme in Antwerpen. Theo Peeters

Meer informa.e vindt u op www.theopeeters.be en www.hildedeclercq.be

PC<;=C 22

PC>>ECG

Adviescomité Vrijdag 27 mei kwam het adviescomité voor het eerst in zijn nieuwe samenstelling bijeen. Het centrale thema was het commerciële plan voor de komende periode. Na de rondvraag en de inventarisa.e van de mogelijkheden voor Passwerk op de markt, werd het ontwerp van het commerciële plan toegelicht. Zowel input rond de inhoud van onze dienstverlening, de te benaderen markten, de commerciële benadering en opvolging als promo.e en netwerking kwamen aan bod. Heldere adviezen rond bepaalde onderwerpen kwamen na gedachtenwisseling tot stand. Deze input worden gebruikt om het plan, dat aan onze Raad van Bestuur van juni zal worden voorgelegd, verder vorm te geven.

Nieuwe leden (vlnr): Nick Marly (RIZIV), Jorg Leenaards (FOD Buitenlandse Zaken), Filip Pynckels (FOD Binnenlandse Zaken) Wim De Clercq (SD Worx), Filip Michiels (HDP&Arista) ontbreekt op deze foto.

PC<;=C 23

PC>>ECG doorgedreven testen natuurlijk wél zin en is er meestal een aantoonbare ‘Return On Investment’ (ROI).

Productrisicoanalyse

In deze rubriek verschijnen arkelen rond tesng en andere onderwerpen die met quality assurance te maken hebben. Vorige keer had Ordina Belgium het over het belang van teamwerk. In dit nummer een bijdrage vanuit M2Q .

hebben. Op basis van de kennis die we over een programma hebben, kunnen we inscha1en of het optreden van fouten minder of meer waarschijnlijk is.

Als tester gaan we het liefst gericht op zoek naar de problemen met No risk, no test de ergste gevolgen die ook nog eens met een hoge waarschijnlijkheid Als er een manier bekunnen optreden. Als stond om foutloze code het falen van een comte schrijven, dan zaten ponent geen of slechts alle testers zonder heel kleine gevolgen werk. Gelukkig voor hee, of als de kans dat ons bestaat er geen hij faalt bijzonder klein enkele tool of methode is, dan hee het geen die dit kan garanderen. zin om veel tesmjd (en dus geld) te spenderen om de fouten erin te Er blij al.jd een kans detecteren. Zijn daardat een programma entegen de gevolgen fouten bevat. Die fouvan problemen groot of ten kunnen erge of is de kans dat ze optreminder erge gevolgen den groot, dan hee

Wanneer we als tester een nieuwe opdracht aanva1en, dan weten we natuurlijk niet direct wat we zullen ontdekken of hoe groot de kans op fouten is. Daarom proberen we bij de wat grotere opdrachten op z’n minst allereerst een productrisicoanalyse uit te voeren.

Hierbij gaan we voor de verschillende func.onaliteiten (of nietfunc.onele aspecten) van een applica.e na wat de impact is als ze falen en hoe waarschijnlijk het is dat er iets fout zal gaan. Er bestaan formele methodes om dit te doen, maar die zijn bijzonder .jdrovend en worden dan ook meestal alleen toegepast bij applica.es met impact op de veiligheid van personen.

Gewoonlijk pakken we dit heel wat informeler aan in een mee.ng met specialisten van de bu-

siness en de technisch betrokkenen. In deze mee.ng laten we de business inscha1en wat de impact is van het falen van een bepaald aspect van het systeem. De technische mensen bepalen hoe complex het achterliggende systeem is.

Wetende dat complexiteit een goede indicator van de kans op fouten is, gebruiken we die als benadering van de probabiliteit van problemen. We vermenigvuldigen de impact met de complexiteit en komen zo tot een risicofactor voor elke func.onaliteit of elk relevant niet-func.oneel aspect van het systeem.

Van risico tot tesZechniek

Op basis van het risico van een deelaspect van de applica.e gaan we na waar (op welk testniveau) we dit het best kunnen verifiëren. Een interne interface wordt bijvoorbeeld vooral getest door het developmen1eam. Func.onaliteit die wordt aangeboden via een GUI (Graphical User Interface) is meestal meer geschikt voor onze testex-

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011 hogere kostprijs van perts. Vele aspecten van gebruiksvriendelijk- testontwerp en heid laten we dan weer uitvoering. door de eindgebruikers checken. Hierbij houden we niet alleen rekening met het De volgende stap is het risico, maar ook met het type testers die op bepalen van de tes.ntensiteit. Die gee aan de verschillende niveaus werken. Onze hoe intensief de tests testspecialisten van het systeem zullen checken in termen van Passwerk bijvoorbeeld, kunnen we met behulp het aantal details dat geverifieerd wordt. We van ingewikkelde technieken heel gedetaildoen dit door voor elk leerde tests laten onttestniveau de juiste tes1echniek te kiezen. werpen. Van de eindgebruikers kunnen we Intensievere techzoiets niet verwachten. nieken testen meer in Voor hen gebruiken we detail, maar dat beteveeleer technieken die kent uiteraard ook een hun kennis van het do-

PC<;=C 24 mein op.maal aanwenden, zoals explora.ef testen. Zodra de verschillende technieken gekend zijn, resten ons alleen nog het testontwerp en de uitvoering.

Samenva[ng

Samen met de business en de technische specialisten voeren we een eenvoudige productrisicoanalyse uit. Die gebruiken we om voor de verschillende niveaus te bepalen hoe zwaar we zullen testen en

met welke technieken we dat zullen doen. Hierbij houden we rekening met de skills van de testers.

Door voor de onderdelen van de applica.e met hoog risico zwaardere technieken te kiezen, ze1en we onze test resources op.maal in.

We testen het best daar waar het het meest fout kan gaan.

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011

PC<;=C 25

Eruit gelicht In deze rubriek wordt aan mensen die op een of andere manier bij Passwerk een bijzondere plaats innemen, een aantal vragen over de organisa.e en de toekomst ervan voorgelegd. Er is geen verband tussen de volgorde waarin de personen aan bod komen en hun belang voor Passwerk.

In deze tweede Eruit gelicht komt Piet Coppenrath, voorzi1er van de toenmalige stuurgroep van Passwerk, aan het woord. Piet was vanaf de beginfase betrokken bij Passwerk. Zijn ideeën, organisa.etalent, zijn soms harde en zalvende woorden, zijn engagement en betrokkenheid, zijn goed humeur en groepsgevoel, zijn trouwe aanwezigheid en doelgericht handelen hebben er mee voor gezorgd dat Passwerk werkelijkheid is geworden. Piet, alias “de voorzi1er”, windt zich weleens op, maar is er ook als eerste bij om met een goede grap een en ander te rela.veren.

Wat roept de naam Passwerk bij u op ?

.smespectrumstoornis maar er had net zo goed AST kunnen staan : au.smespectrumtalent. De naam Passwerk reEn passend werk betesumeert perfect de mis- kent voor mij een volsie en het programma waardige job in om het van de onderneming : even welke vennootpassend werk aanbieschap of organisa.e in den aan personen met de reguliere economie. ASS. ASS staat voor au-

Welke maatschappelijke rol vervult Passwerk volgens u?

Passwerk haalt mensen met beperkingen, waar en wanneer het op sociale vaardigheden aankomt, uit hun isolement en gee

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011

PC<;=C 26

Eruit gelicht (vervolg) hen de kans hun sterke kanten te benu1en, ze verder te ontwikkelen en ze, last but not least, te gelde te maken. Op eigen merites! Als vader van een zoon met ASS kan ik niet genoeg beklemtonen wat “erbij horen” voor mensen met ASS betekent.

hem, als dat toch gebeurt, weer op te starten. En deze rol vervult de jobcoach. Een uniek experiment, maar het werkt !

uitdaging blij dit plan daadwerkelijk te realiseren. Tweede uitdaging is consolideren, zodat Passwerk op de markt een vaste en blijvende speler wordt, hopelijk niet beperkt tot HeeO u bepaalde sugtes.ng alleen. Derde ges2es voor de toeuitdaging: vanuit een komst ? sterke basis fungeren als springplank voor nieuwe, even waardeWat zijn de sterke pun- De job van test engineer volle ini.a.even. is een veeleisende job. ten van Passwerk ? Daarom ook is hij niet weggelegd voor elke Ziet u nog bijkomende Het hele concept. Eerst ASS-er met een normale mogelijkheden? en vooral het focussen begaafdheid. En zoals op de sterke eigensteeds en overal zijn schappen van de perso- velen geroepen maar Een project zoals nen met ASS zelf. Velen weinig uitverkoren. Ik Passwerk realiseren, is van hen zijn als het wa- vraag mij af of het binzeker niet vanzelfsprere in de wieg gelegd nen Passwerk niet mokend. Het vraagt van de voor een job in de infor- gelijk zou zijn nog ande- ini.a.efnemers heel ma.ca. Misschien klinkt re pistes te verkennen. wat inzet en doorwat ik nu zeg wat conIk denk daarbij onder zemngsvermogen. En je troversieel, maar ik heb meer aan het digitalise- moet het geluk hebben steeds gevonden dat ren van archieven naar op het juiste moment hun brein veel weg het voorbeeld van AUTI- de juiste partners bij hee van een compuTALENT in Nederland. mekaar te krijgen. Het terconfigura.e: een ging niet zonder moeite, grote harde schijf met maar bij Passwerk klikte Wat zijn voor u de uitenorm veel geheugenhet. Passwerk moet dagingen voor capaciteit en een prohiervoor naar mijn mePasswerk ? cessor die doet wat ning een prijs betalen men hem vraagt, niet en gestalte geven aan meer maar ook niet de idee die Fons Leroy Passwerk is vertrokken minder. Onvermoeibaar in de vorige Passmap als een trein. Dit stemt secuur. Maar er moet hee gelanceerd: opeen goed operator aan mij uitermate gelukkig, richten van een sociaal maar het moet blijven het toetsenbord zi1en innova.ecentrum, een duren. We zijn des.jds om te voorkomen dat denktank die tewerkde computer crasht en vertrokken met een stellingsini.a.even vijwarenplan. Een eerste

voor mensen met ASS ini.eert, aanwakkert en ondersteunt, ook financieel binnen de mogelijkheden van het eigen budget.

Wil u nog iets anders kwijt over Passwerk ?

Ik stond mee aan de wieg van Passwerk en ben natuurlijk opgetogen over wat tot nu toe is gerealiseerd. Ik heb dan ook een warme gedachte bij allen die hieraan een steentje hebben bijgedragen. Ik hoef ze niet te noemen, wie het schoentje past… En ik heb nog een droom : moge maatschappelijk verantwoord ondernemen het leitmo.v van al onze welvarende Vlaamse ondernemingen worden.

D8?9;8=A8 =:EE8? - M8; 2011

PC<;=C 27

Dank aan al onze klanten

PC>>D8?F Nico De Cleen Directeur 0474 087 200 Dirk Rombaut Sales manager 0495 290 196 www.passwerk.be Potvlietlaan 5B 2600 Berchem