Woord van de voorzitter

Jaarverslag 2010

Woord van de voorzitter Geachte Collega’s, Beste Vrienden, Er is weer een jaar voorbij. 2010 zal in ons geheugen gegrift blijven als het jaar van de stilstand. We hebben de financiële crisis achter ons gelaten, hoewel de stigma’s nog duidelijk aanwezig zijn, ook in onze sector. Om de haverklap flakkert er weer eens één of ander doemscenario op, zoals laatst nog de Griekse crisis en zelfs nu weer, op het ogenblik dat ik het voorwoord schrijf, de Ierse crisis. De economische crisis die hieruit voortvloeide laat zich nog steeds duidelijk voelen. Veel nieuwe ondernemingen zijn zich het voorbije jaar niet in België (Brussel) komen vestigen en verschillende economische activiteiten verplaatsten zich naar lage loonlanden. De kantorenmarkt heeft dan, behalve een aantal inhuringen van de publieke sector en enkele grote inhuringen in de corporate sfeer, niet veel goed nieuws te verwerken gekregen. Het residentiële onroerend goed heeft zich beter recht gehouden dan andere deelsectoren, dankzij het stimulerend effect van een aantal goede overheidsmaatregelen die mede door uw beroepsorganisatie werden geïnitieerd. Recent zet er zich echter ook een vertraging door in deze sector. De veroudering van onze Belgische bevolking verschaft ook in de residentiële sector veel werk en dit zal zich nog sterk doorzetten in de toekomst, vooral dan in de rust- en verzorgingssector. In de commerciële sector, shopping – distributie – enz… was 2010 ook een relatief rustig jaar met weinig belangrijk nieuws, ware het niet dat we toch het prachtig resultaat hadden van het Ring Shopping Centre Kortrijk Noord. Al bij al hebben er zich in België nog geen catastrofale ontwikkelingen in de onroerend goed sector voorgedaan zoals dit wel het geval was bij verschillende van onze buurlanden. Toch hebben de soms belangrijke negatieve markttendensen in deze landen ook hun sporen nagelaten in België. Als het regent in New York, Londen of Berlijn, zal het ook druppelen in Brussel. 5

BVS Jaarverslag 2010

De verbazende uitslag van de laatste federale verkiezingen en de daarop aansluitende pogingen tot een regeringsvorming, heeft ook de sector geen goed gedaan. Een regering van lopende zaken is niet de ideale partner voor de beroepsvereniging om een aantal verwachtingen en grieven van onze sector mee te bespreken. De regionale regeringen lijden ook onder deze situatie. Daar ook blijven een aantal belangrijke dossiers wachten of geraken maar niet definitief opgelost. Ik denk hier aan het Oosterweel dossier, maar ook andere grote mobiliteitsdossiers die de verstikkende greep van het verkeer in en rond grote steden zoals Antwerpen, Brussel, Leuven, maar ook Gent prioritair zouden moeten oplossen. Is er dan ook goed nieuws? Zoals altijd is alles niet slecht en alles ook niet helemaal goed. Het goede nieuws is dat de laatste rapporten over de demografie in onze grote steden duidelijk aantonen dat er een grote demografische uitbreiding op komst is. Bovenaan prijkt natuurlijk Brussel met een vooropgestelde bevolkingsaangroei van bijna 200.000 mensen tegen 2025. Dit zal zeker ook opportuniteiten scheppen voor de vastgoedsector. Het andere goede nieuws is dat de interestvoeten in 2010 op een historisch laag peil zijn gebleven en de meeste kenners ter zake nog steeds niet een onmiddellijke terugkeer naar een hoger niveau voorspellen. Maar ook langs de zijde van uw beroepsvereniging is er goed nieuws. Op voorstel van het raadgevend uitvoerend comité werd aan de directieraad een belangrijk reorganisatieproject voorgesteld. Dit project zal aan de BVS moeten toelaten om klaar te staan van zodra we terug een stabiel politiek klimaat hebben, om dan daadkrachtig uw belangen te kunnen verdedigen. We hopen dit project tegen medio 2011 op de sporen te kunnen zetten. Dit toekomstplan zal ook worden voorgesteld en voorgelegd ter goedkeuring tijdens een

algemene vergadering. Hierna zal dit dan door de nieuwe verkozen Raad van Bestuur en het team van de nieuwe Voorzitter en de Afgevaardigde Bestuurders snel kunnen geïmplementeerd worden. Dit moet de BVS, als enige professionele beroepsorganisatie die de vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en beleggers groepeert, in de toekomst toelaten nog beter en vooral efficiënter uw belangen en deze van de onroerend goed sector, te behartigen. Als u me toelaat even terug te blikken op de laatste 6 jaar in de beroepsorganisatie, zullen we samen bestatigen dat de BVS nu reeds een ernstige gedaanteverwisseling heeft ondergaan. De BVS werd in een hedendaags en efficiënt kleedje gestoken en is veel meer dan voorheen aanwezig op alle fronten van onze federale en regionale administraties en politiek. BVS mag stellen dat zij als sector organisatie zowel door andere sectororganisaties zoals de Confederatie Bouw, VOKA, UWE, BECI, … als door de top van de administraties en ook de politieke instellingen als valabele gesprekspartner aanvaard is. Dit alles moet ons toelaten in de toekomst op de grote uitdagingen van onze sector in te spelen. Denk maar aan de vergroening en duurzaamheid thema’s die op ons afkomen en die omzichtig en doordacht moeten benaderd worden, wil men niet op een dag ontwaken met een grote kater. Ook de vergrijzing van onze bevolking en het daaruit voortvloeiend gebrek aan geschikte jonge medewerkers, zal slechts kunnen opgevangen worden door een goed doordachte immigratie. Hiervoor zullen we moeten zorgen dat het land en haar steden aantrekkelijk blijven of nog aantrekkelijker worden en tevens beter gemarketeerd worden in onze globaliserende wereld. Ook de fiscaliteit van het onroerend goed zal in de komende jaren nauwlettend moeten opgevolgd worden en verdedigd worden met de juiste argumenten en met veel overtuigingskracht. Dit alles vraagt een vooruitziend en dynamisch bestuur van onze beroepsorganisatie. Dat allen die zich daarvoor geroepen voelen en dit belangrijk vinden, zich dan hiervoor ook aandienen. Het is dan ook met veel overtuiging en genoegen dat ik u allen in mijn persoonlijke maar vooral ook in naam van onze medewerkers een vruchtbaar en actief 2011 toewens en dit alles met een goede gezondheid en veel werkvreugde. Eric E. Verbeeck - Voorzitter 7


Inleiding

2010, een onbestemd jaar In 2010 leken de tendensen alle richtingen tegelijk uit te gaan, waardoor er dit jaar van alles gezegd werd en misschien ook wel een beetje om het even wat. Zelfs de statistieken van de grote spelers, notarissen, makelaars, landmeters, bankiers leken tegengestelde richtingen aan te wijzen. Eén ding staat wel vast: er is een kloof ontstaan tussen de professionele en de residentiële markt aangezien die laatste zich veel sneller dan de eerste hersteld heeft na de crisisjaren 2007-2009. Dat is onder andere te wijten aan het feit dat de professionele markt, die deels op rekening van buitenlanders komt, meer invloed ondervond van de politieke crisis in ons land. De residentiële sector: alsof er niets aan de hand is 2010 heeft de prijsdalingen van 2009 (van -5 tot -8% afhankelijk van de segmenten) uitgewist. Volgens de FOD Economie stegen de prijzen tijdens het eerste semester met gemiddeld 5% voor de huizen en appartementen en met 14% voor de gronden (waarvan de prijzen overigens nooit echt gezakt zijn). De statistieken voor het tweede semester zijn nog niet verschenen maar alles wijst erop dat de tendens ook voor die periode identiek is. Het residentiële vastgoed heeft dus globaal gezien weinig te lijden gehad in België. Dit komt deels door de historisch zeer lage hypotheekrente en door de herstelmaatregelen voor de bouwsector, met ondermeer de verlaagde BTW voor een schijf van 50.000 euro voor elk nieuw bouwwerk waarvoor de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning voor 1 april werd ingediend. Tal van projecten werden hierdoor versneld uitgevoerd om van de maatregel te kunnen genieten. Een andere reden is dat de Belgen, meer dan vroeger, hun eigen vermogen aangesproken hebben (+ 9%). Volgens veel observatoren, waaronder het Itinera Institute, is de goede situatie op de Belgische markt echter vooral te danken aan het schaarse aanbod: de bevolking groeit aan (jaarlijks met 80.000 mensen, waarvan tweederde toe te schrijven is aan de buitenlandse migratie), terwijl de bouw van 8


nieuwe woningen achterblijft. Het Itinera Institute zegt dat er in België een tekort is van ongeveer 24.000 woningen. Dat tekort is vooral nijpend in Brussel waar het van 4.000 woningen in 2006 tot 11.000 steeg in 2010. Ook in Vlaanderen is er een groot tekort van 10 à 12.000 woningen. In Wallonië blijft er een beperkt maar aanhoudend tekort van 1.000 à 2.000 eenheden. Afhankelijk van hoe men het probleem bekijkt, is dit relatieve onderaanbod verantwoordelijk nu eens voor het behoud van de markt, dan weer voor een stijgende druk op de prijzen die zich vooral in de steden laat voelen. Dat neemt niet weg dat het goed gaat met de residentiële sector, in die mate zelfs dat ontwikkelaars die zich gespecialiseerd hadden in kantoren, aangezet worden... over te schakelen op de woningsector. Brusselse kantoren: een leegstand die nog steeds verontrust In vergelijking met 2009 lijkt de balans voor 2010 eerder bemoedigend. De makelaars maken immers gewag van een bezettingsgraad die in Brussel en in de rand tussen de 475.000 en 500.000 m² ligt, een stijging dus van 10 à 15%. Maar 2009, en dan vooral het 1ste semester, was bijzonder moeilijk, wat een schaduw werpt op die goede indruk. Over de 5 voorbije jaren lag de gemiddelde bezettingsgraad op 550.000 m²… Terwijl de openbare sector traditioneel zijn steentje bijdraagt, was hij in 2010 zeer discreet. Aan het eind van het jaar heeft de Regie der Gebouwen 55.000 m² gehuurd voor de Federale Politie in zijn vroeger Administratief Centrum, maar daarvoor had ze niet veel gedaan. Net zomin als Europa trouwens, dat men in The Capital (Schumanplein) verwachtte maar dat zijn beslissing naar 2011 lijkt uit te stellen. Het is vooral de sector van de Corporates die opnieuw vastgoed in optie genomen heeft en die verantwoordelijk is voor tweederde van de bezetting. Een vraag die ingegeven wordt door de kostenrationalisering, de herpositionering en

hergroepering, evenals door de zoektocht naar een betere bereikbaarheid met het openbaar vervoer en naar een grotere doeltreffendheid van de bezette oppervlaktes. In de loop van het jaar zijn de huurprijzen in het topsegment gestegen in de Vijfhoek (met 7% tot 230 EUR/m²/jaar) en in de Leopoldwijk (met 17% tot 310 EUR/m²/jaar). Elders zijn de prijzen stabiel gebleven, net zoals de hogere (219 EUR/m²/jaar) en middelhoge (172 EUR/m²/jaar) huurprijzen. Deze tarieven verbergen echter de huurstimuli die tot 15% kunnen bedragen. Deze bezetting, die er niet echt in geslaagd is de huurprijzen onder druk te zetten, is er evenmin in geslaagd – en dat is verontrustender – de zeer grote leegstand op de huurmarkt min of meer goed te maken (1,55 miljoen m² op het eind van het jaar, wat overeenkomt met 12% van het totale bestand, dat tegen de 13 miljoen m² aanschurkt). Een leegstand die niet alleen de rand en de oudere gebouwen raakt. Er staan ook nieuwe gebouwen leeg, sommige zelfs in de CBD’s (central business districts) waar de gemiddelde leegstandsgraad 9% hoger ligt dan in 2009. De projectontwikkelaars hadden nochtans snel gereageerd op de crisis door hun eigen bouwwoede, zo goed en zo kwaad als het kon, te temperen. Deze stilstand zal zich echter pas in 2011 en 2012 laten voelen: de twee komende jaren zal er niet meer dan 200.000 m² kantoorruimte geleverd worden, waarvan minder dan 100.000 m² op speculatie. Cijfers die vergeleken moeten worden met het gemiddelde van 335.000 m² per jaar gedurende de laatste 5 jaar.

Op dat vlak is het geval van Waals-Brabant kenmerkend voor de decentralisatietrend. De regio heeft pas laat een plaats veroverd op de vastgoedkaart en is ook nogal klein (met een stock van 500.000 m²), maar de gemiddelde leegstandsgraad bedroeg eind 2010 slechts 9,2%. De markt, die opgedeeld is in zakenparken, werd goed geregeld door de ontwikkelaars die slechts bouwen wat de bezetting aankan (38.000 m² in 2010) en de huurprijzen houden stand, zonder dat er echte stimuli nodig zijn. Investeringen: er wordt geen enkel risico genomen Op het vlak van investeringen was 2010 veelbelovend. Ongeacht de locaties en de professionele sectoren, ligt het geïnvesteerde bedrag volgens de makelaars slechts tussen de 1,2 en 1,6 miljard. Een onbeduidend bedrag in vergelijking met de 5 miljard in 2007. En verrassend ook want de meeste investeringsfondsen zitten boordevol liquiditeiten. Alleen al in de laatste twee jaar, hebben de bevaks en de in België beursgenoteerde vastgoedbedrijven 1 miljard euro opgehaald, waarvan slechts een deel uitgegeven werd. Een bedrag dat twee vaststellingen oproept: het grote publiek blijft vertrouwen hebben in de baksteen, terwijl de spelers uit de bouwsector blijven wachten. Er is een nooit eerder geziene aversie voor risico’s. Niemand lijkt te geloven in het herstel. De investeerders willen de must, dat wil zeggen kwalitatieve gebouwen die op lange termijn gehuurd worden, maar vinden er geen. De “gemiddelde” producten, die wel verhuurd zijn maar met 3-6-9 contracten, interesseren hen niet... nog niet. Terwijl de prijs voor deze gemiddelde activa in Parijs en Londen wel weer begint te stijgen.

De opkomst van de secundaire steden Terwijl de makelaars zich ook dit jaar nog toegespitst hebben op Brussel en de rand, zullen ze de komende jaren, en waarschijnlijk al in 2011, moeten rekenen op de provinciesteden: Antwerpen, Gent, Leuven, Luik, Waver, Namen. Zij zouden de Brusselse hegemonie op het vlak van kantoorgebouwen wel eens kunnen doen wankelen. De concurrentie heeft haar posities al ingenomen. Getuige hiervan de stijgende interesse van de huurders voor die secundaire steden, op voorwaarde dat de vastgoedprojecten dicht bij een station of een verkeersknooppunt liggen. Ze worden aangetrokken door een bereikbaarheid die in Brussel soms ver te zoeken is, door de lagere huurprijzen en taksen, door het personeel dat minder duur is... Maar ook de investeerders – zelfs internationale – houden deze secundaire steden en hun gebouwen en complexen die op lange termijn gehuurd worden door administraties, goed in de gaten. 9


In totaal werd 60% van het investeringsvolume gerealiseerd in de kantoorsector, 20% in de retail, 10% in de warehousing en 10% in andere sectoren (residentieel en hotels). Het aandeel en het bedrag bestemd voor de kantoren zijn gestegen in vergelijking met 2009, wat de interesse van de investeerders voor dit segment bevestigt. Desalniettemin blijft 2010 verschillende littekens van de crisis dragen: de Belgische investeerders (70%) waren actiever dan de buitenlandse (8% voor de Duitsers, 6% voor de Britten...); de privé-investeerders stonden in voor 25% van het investeringsvolume, vooral in de sectoren van de retail en de om te bouwen kantoorgebouwen; de corporates, die instaan voor 10% van het volume, hebben voor eigen gebruik gekocht.

Vooruitzichten

1

2

Zelfs al zullen de effecten van de herstelmaatregelen geleidelijk aan minder voelbaar worden, toch lijkt het herstel van de residentiële markt vast te staan. In november 2010 steeg het aantal goedgekeurde hypothecaire kredieten met 25% in vergelijking met november 2009, wat, zelfs in bedragen uitgedrukt, overeenkomt met een stijging van 28%. In vergelijking met november 2008, het dieptepunt van de financiële crisis, steeg het aantal nieuwe contracten zelfs met ongeveer 70%. Het overeenkomstige bedrag steeg verhoudingsgewijs. Wat de kredietaanvragen betreft, een graadmeter voor de activiteit op de vastgoedmarkt in het eerste trimester van 2011, ze blijven hoge toppen scheren: + 50% in vergelijking met november 2009 en zelfs +120% in vergelijking met november 2008. Een stijging die in verband kan worden gebracht met het consumentenvertrouwen dat de laatste maanden gestegen is en dat op het eind van het jaar zijn hoogste peil bereikt heeft sinds midden 2007 en dat voor het eerst geen negatief resultaat meer laat zien. Op de nieuwbouwmarkt is het echter onmogelijk nu al in te schatten wat de impact zal zijn van het nieuwe BTW-stelsel dat vanaf 1 januari van toepassing is op bouwgronden of van de afschaffing van de BTW-verlaging. Op de markt van de Brusselse kantoorgebouwen zou de vermindering van de speculatieve pijplijn ook het aantal beschikbare panden naar beneden moeten halen, vooral voor de nieuwe gebouwen. Vanaf dan zouden ook de huurstimuli en gratis huurperiodes moeten verminderen. Maar het is vooral op het vlak van het ombouwen van kantoorgebouwen tot woningen, bejaardenflats, hotels of scholen dat 2011 een uitzonderlijk jaar zal zijn.

3 1. A EDIFICA Hotel Carbon - Genk Arch.: PCP Architects 2. AG REAL ESTATE Silver Tower - Sint-Joost ten Noode Arch.: Atelier d’Architecture de Genval en Accarain & Bouilot 3. ALLFIN Vertigo - 10 Luxembourg BVS Jaarverslag 2010 Arch.: Assar Architectes

Wat de investeringen betreft, verwachten de makelaars een volumestijging. Enerzijds omwille van een algemene verbetering van de basisvoorwaarden, anderzijds door de aanwezigheid van – onder andere gesloten Duitse – fondsen die bereid zijn te investeren. De Belgische verzekeringsmaatschappijen en de bevaks zullen ook van de partij zijn, net zoals bepaalde projectontwikkelaars die gebouwen een nieuwe bestemming geven. Bovendien is er in 2010 zo weinig gebeurd dat het niet moeilijk zal zijn om beter te doen.

11


Inhoudstafel

12 20 32 40 48 56

Raad van Bestuur Werkgroepen Federaal Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vlaams Gewest Waals Gewest BVS - Intern & Extern

01

Raad van Bestuur Werkgroepen

Raad van Bestuur. ...................................................................... 14 Werkgroepen.....................................................................................16

Raad van Bestuur

De Raad van Betuur wordt samengesteld uit 25 bestuurders, onder wie de twee Afgevaardigde Bestuurders die slechts een raadgevende stem hebben. Tijdens het jaar 2010 hebben de heren Jean-Louis Appelmans, vertegenwoordiger van Leasinvest Real Estate (Groep Ackermans & van Haaren) en Philippe De Witte, vertegenwoordiger van Immoflandria, hun ontslag ingediend als lid van de Raad van Bestuur. Op 14 januari 2010 heeft de Algemene Vergadering het voorstel van de Raad van Bestuur goedgekeurd en aanvaard dat de heer Kris Verhellen, vertegenwoordiger van Extensa Group (Groep Ackermans & van Haaren), het mandaat van de heer Jean-Louis Appelmans (januari 2010 – januari 2011) als lid van de Raad van Bestuur beëindigt. Wat Immoflandria betreft, heeft de Raad van Bestuur op 28 september 2010 de kandidatuur van de heer Patrick Anglade aanvaard en zal hij deze ter goedkeuring voorleggen aan de Algemene Vergadering van 10 februari 2011. Door het ontslag van de heer Jean-Louis Appelmans, kwam de functie van Secretaris van de BVS voor de periode januari 2010 – januari 2011 open. De Raad van Bestuur heeft in haar schoot een nieuwe secretaris gekozen: de heer Gaëtan Hannecart. Alle mandaten van de bestuurders komen te vervallen in februari 2011; een nieuwe Raad van Bestuur zal verkozen moeten worden voor een mandaat van drie jaar (2011-2014).

14


Samenstelling van de Raad van Bestuur op 31 december 2010 Voorzitter Verbeeck Eric E. (Kairos / Interbuild) Ondervoorzitter (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) van Caloen Didrik (Banimmo) Ondervoorzitter (Vlaams Gewest) Maes Sophie (Alides - Groep Maes)

Ondervoorzitter (Waals Gewest) Piron Louis-Marie (Thomas & Piron)

Penningmeester Creten Kim (KBC Real Estate)

Secretaris Hannecart Gaëtan (Matexi)

Leden Anglade Patrick Immoflandria

Piret Gaëtan Immobel

Buess Jean-Paul Soficom Development

Sonneville Stéphan Atenor Group

De Blieck Benoît Befimmo

Thomas Jean Société Internationale de Gestion et de Gérance

Desimpel Christophe Immo Desimpel - De Speyebeek

Van Hoof Hugo Montea

Devos Alain AG Real Estate

Van Wymersch Guy Axa Belgium

Fautré Serge Cofinimmo

Verhellen Kris Extensa - Groep Ackermans & van Haaren

Helleputte Philippe Lotinvest

Wilhelm Peter Wilhelm & Co

Le Clercq Sophie JCX Immo Afgevaardigde Bestuurders

15

Lefèvre Jacques BPI

Crivi bvba Wille Laurent

Mertens Xavier Home Invest Belgium

Policam nv Carrette Olivier


Werkgroepen

Vijf werkgroepen ondersteunen de Raad van Bestuur in haar vele taken: de Werkgroep Wetgeving & Europa, de Werkgroep Fiscaliteit, de Werkgroep Beleggers, de Technische Werkgroep en de Werkgroep Verkavelaars & Residentiële Ontwikkelaars. Voor zeer specifieke materies, richten de Werkgroepen “subwerkgroepen” op, waarvan u de lijst hieronder vindt. Werkgroep Wetgeving & Europa, voorgezeten door F. Loosveldt (Panarea) Subwerkgroep CWATUPE, ondersteund door Meester M. Delnoy (Bours & Associés) Subwerkgroep Bodems Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten Subwerkgroep Handelsvestigingen Werkgroep Fiscaliteit, voorgezeten door de heer L. Stalens (AG Real Estate) Subwerkgroep BTW op gronden Subwerkgroep Registratierechten – Splitsingen (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) Subwerkgroep Hervorming van de Vastgoed- fiscaliteit Werkgroep Beleggers, voorgezeten door de heer X. Denis (Cofinimmo) Subwerkgroep BVS-Studentenprijs Subwerkgroep Energieprestatie van gebouwen(Brussels Hoofdstedelijk Gewest) Werkgroep Verkavelaars & Residentiële Ontwikkelaars, voorgezeten door de heer Ph. Helleputte (Immobel - Lotinvest)

16


Technische Werkgroep In memoriam De Technische Werkgroep werd van juli 2008 tot oktober 2010 voorgezeten door de heer L. Geerinck (Atenor Group). De heer L. Geerinck heeft altijd veel belang gehecht aan de activiteiten van zijn Werkgroep en heeft de leden steeds enthousiast ontvangen in het prestigieuze gebouw van Atenor Group in Ter Hulpen. Postuum betuigt de BVS haar oprechte dank voor zijn medewerking en zijn toewijding. Tijdens het jaar 2010 werden vier nieuwe subwerk groepen op touw gezet: Een beperkte werkgroep samengesteld uit de Voorzitters van de Werkgroepen voor het opstellen van een memorandum in het kader van de federale verkiezingen van 13 juni 2010. Een werkgroep samengesteld uit leden “vastgoedontwikkelaars” om zich te buigen over de ontwerpen van boekhoudkundige normen IAS 11 en IAS 18, betreffende opbrengsten van de gewone bedrijfsvoering voortkomende uit contracten met klanten Een werkgroep samengesteld uit vertegenwoordigers van de leden “beleggers” om het ontwerp van boekhoudkundige norm IAS 17 betreffende de leasingcontracten te bestuderen. Een beperkte werkgroep samengesteld uit de Voorzitter van de BLRW en leden van de BVS actief in de retailsector teneinde de Vlaamse en Waalse gewestelijke initiatieven omtrent de handelsvestigingen te bestuderen.

--De onderwerpen die door de werkgroepen en subwerkgroepen van de BVS behandeld werden, worden hierna afzonderlijk uiteengezet. Ter herinnering: enkel de werkende leden van de BVS kunnen deel uitmaken van deze werkgroepen, evenals vertegenwoordigers van haar structurele partners voor zover de behandelde materies hen aanbelangen. Voor specifieke materies inviteert de BVS regelmatig deskundigen of specialisten op haar werkvergaderingen. ---

17


Kalender van de vergaderingen van de Werkgroepen en Subwerkgroepen in 2010:

Algemene Vergadering 14 januari 2010

1

Raad van Bestuur 14 januari 2010 23 maart 2010 15 juni 2010 28 september 2010 23 november 2010 Raadgevend Uitvoerend Comité 9 maart 2010 1 juni 2010 17 september 2010 Werkgroep Wetgeving & Europa (plenair) 2 maart 2010 31 mei 2010 28 oktober 2010

2

3 1. ATENOR GROUP UP-site - Brussel Arch.: Ateliers Lion, Architectes Urbanistes en A2RC Architectes 2. AXA BELGIUM Kunstlaan 56 - Brussel Arch.: Ph. Dumont & J. Vanden Bossche © M. Detiffe 3. BANIMMO Arts 27 - Brussel 18 BVS Jaarverslag 2010 Arch.: A.2.R.C. Architectes

Subwerkgroep CWATUPE 27 april 2010 29 juni 2010 22 september 2010 15 december 2010

Subwerkgroep Handelsvestigingen 6 oktober 2010

Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten 21 mei 2010

Werkgroep Fiscaliteit (plenair) 15 maart 2010 21 september 2010

Subwerkgroep Registratierechten - splitsingen (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) 25 februari 2010 14 juli 2010

Subwerkgroep Hervorming Vastgoedfiscaliteit 14 juli 2010 26 août 2010

1

Werkgroep Beleggers (plenair) 15 maart 2010 21 september 2010

Subwerkgroep EPB – Brussels Hoofdstedelijk Gewest 25 februari 2010 25 mei 2010

Technische Werkgroep 31 maart 2010 2 juni 2010 1 december 2010

2

Werkgroep Verkavelaars & Residentiële ontwikkelaars 10 juni 2010 30 november 2010 Werkgroep Boekhoudkundige normen IAS 11 en 18 (vastgoedontwikkelaars) 7 oktober 2010 18 oktober 2010

IAS 17 (beleggers) 18 oktober 2010 3 november 2010

Werkgroep « memorandum 2010 » 18 mei 2010

3

Wat neerkomt op 39 werkvergaderingen in 2010.

1. BCS Investissement Hungaria Building - Leuven Arch.: Architecten Hungaria (Archidee, Desmedt, Jaspers-Eyers) 2. Befimmo Wetenschap-Montoyer - Leopoldswijk - Brussel Arch.: Arte Polis

19


3. Besix Real Estate Development Immeuble Perspective à Euralille (Lille) Arch.: Reichen et Robert & Associés

02 Federaal

Federale Juridische Onderwerpen............... 22 a. b. c. d. e. f.

Koppelverkoop ................................................................................................... 22 et Breyne ......................................................................................................... 22 W Meetcode ............................................................................................................ 22 Mede-eigendom ................................................................................................. 22 Handelsvestigingen............................................................................................ 22 Federaal memorandum – juridische eisen...................................................... 23

Federale Fiscale Materies............................................ 25 a. b. c. d. e.

BTW op grond behorend bij een nieuwbouw.................................................. 25 Dubbele belasting BTW / registratierechten................................................... 26 6% BTW op afbraak – heropbouwwerken....................................................... 26 BTW aan 6% op een schijf van 50.000 EUR.................................................... 27 Federaal memorandum – fiscale eisen............................................................ 27

Technische Federale Materies. ........................... 29 a. b. c.

Duurzaam bouwen - certificatie....................................................................... 29 Hoge Raad voor beveiliging tegen brand en ontploffing............................... 29 Federaal memorandum – technische eisen..................................................... 30

Federale Juridische Onderwerpen

a.

Koppelverkoop

Eind oktober 2009 heeft Mevrouw Ch. Vienne bij de Senaat een wetsvoorstel ingediend tot regeling van de woningbouw en de verkoop van te bouwen of in aanbouw zijnde woningen om de koppelverkoop inzake vastgoed te regelen. Tijdens hun onderhoud in het federaal Parlement van april 2010, hebben vertegenwoordigers van de BVS het standpunt bevestigd dat de BVS sinds vele jaren verdedigt: zij aanvaardt een verbod op koppelverkoop enkel als deze buiten het toepassingsveld van de wet Breyne valt. In het kader van hun samenwerkingsovereenkomst volgen de BVS en de Confederatie Bouw dit onderwerp samen op en delen zij hetzelfde standpunt.

b.

Wet Breyne

Op 15 december 2010 werd in de Senaatscommissie Financiën en Economische Aangelegenheden een wetsvoorstel besproken “tot wijziging van de regelgeving inzake de zekerheid tot voltooiing van werken voor erkende aannemers en andere personen dan erkende aannemers”. De BVS heeft gevraagd om tijdens de procedure gehoord te worden. Zij zal haar standpunt blijven verdedigen, namelijk gelijke regels voor al diegenen die aan vastgoedontwikkeling doen en andere regels voor al diegenen die aannemingswerken doen.

c.

Meetcode

Teneinde de consument beter te beschermen en het imago van de projectontwikkelaars te verbeteren, heeft de BVS begin 2010 een « meetcode » gelanceerd voor de woningbouwsector. De BVS-meetcode werd voorgesteld op het Kabinet van Minister S. Laruelle, aan de landmeters-experten en aan de Confederatie van Immobiliënberoepen van België en heeft een indicatieve waarde voor de leden van de BVS.

22


Eind 2010 heeft de BVS contacten gehad met de heer F. Kloet, Vice-chairman EuroFM betreffende het ontwerp van Europese meetcode. Dit onderwerp werd eveneens opgevolgd door de Technische Werkgroep van de BVS.

d.

Mede-eigendom

De Wet van 2 juni 2010 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek teneinde de werking van de mede-eigendom te moderniseren en het beheer ervan transparanter te maken, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 28 juni 2010, heeft vele vragen opgeroepen bij de leden van de BVS. De Werkgroep Wetgeving & Europa van de BVS wil begin 2011 een expert ter zake uitnodigen om een uiteenzetting te geven over dit onderwerp.

e.

Handelsvestigingen

Eind december 2009 werd een amendement ingediend op het wetsvoorstel tot aanpassing van sommige wetgevingen aan de richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende diensten op de interne markt. Dit amendement wijzigt de wet van 13 augustus 2004 betreffende de vergunning van handelsvestigingen en voorziet dat “bij het opstellen van het advies, de ruimtelijke ligging van de handelsvestiging, de bescherming van het stedelijk milieu en de bescherming van de consument, alsook het respect voor de sociale wetgeving en het arbeidsrecht in aanmerking moet genomen worden”. Deze herformulering van de Belgische wet heeft als doel de Europese Richtlijn correct om te zetten. Door de politieke crisis heeft dit dossier op federaal niveau geen evolutie gekend tot eind 2010. Echter, in de loop van het jaar 2010, hebben het Vlaams en Waals Gewest hierop geanticipeerd met het oog op een regionalisatie van de bevoegdheden betreffende handelsvestigingen. Dit onderwerp zal onder de luiken “Vlaams Gewest” en “Waals Gewest” verder behandeld worden.

f.

ederaal memorandum – F juridische eisen

Zoals iedere keer wanneer er federale of regionale verkiezingen georganiseerd worden, bereidt de BVS ter attentie van de verkozenen een memorandum voor. Hierin worden de economische, juridische, fiscale en technische materies opgenomen die de BVS onder de aandacht van de toekomstige wetgevers wil brengen. In het kader van de federale verkiezingen van 13 juni 2010 heeft de BVS haar bezorgdheden en voorstellen meegedeeld over volgende juridische onderwerpen: bouwverzekering: de BVS heeft gevraagd om betrokken te worden bij de eventuele uitwerking van een verzekeringssysteem in de woningsector. Zij heeft gepleit ten gunste van een verplichte verzekering voor tienjarige aansprakelijkheid in hoofde van architecten en aannemers die desgevallend gekoppeld moet worden aan een zaakschadeverzekering in hoofde van de bouwheer. Op die manier zal schade sneller vergoed worden, los van de aansprakelijkheidsproblematiek die dan zal afgehandeld worden tussen de verzekeringsmaatschappijen onderling. architect in dienstverband: de BVS heeft gevraagd dat de rol van de architecten zou aangepast worden aan de maatschappelijke realiteit. Architecten zouden wettelijk in dienst moeten kunnen treden van projectontwikkelaars zoals dat het geval is in andere Lidstaten van de EU. De BVS heeft gevraagd dat de verouderde wet van 1939 aangepast zou worden, anders blijft België een vreemde eend in de Europese bijt.

23


koppelverkoop: de BVS heeft het standpunt blijven bepleiten dat zij sinds vele jaren verdedigt: zij aanvaardt een verbod op koppelverkoop enkel als deze buiten het toepassingsveld van de wet Breyne valt. De verkoop van woningen / appartementen op plan met grond, tegen een forfaitaire en globale prijs die vooraf werd overeengekomen, moet in de toekomst mogelijk blijven. wet Breyne: de BVS is vragende partij gebleven voor een herziening van de wet Breyne; zij heeft voorgesteld om mee te werken aan de voorbereidingen van deze herziening en heeft de nadruk gelegd op de controle van de naleving van de wet door alle actoren, zowel openbare als private. Zij heeft toepassingsvoorwaarden geëist waardoor iedereen die zich in dezelfde objectieve omstandigheden bevindt, op gelijke voet zou komen voor de wet.

1. BPI La Réserve - Knokke 2. Breevast Development Belgium Belair - Brussel 3. Burco The Platinum - Brussel Arch.: Archi 2000 24


1

4

2

5

3

6 4. CIP - CONSTRUCTION & INVESTMENT PARTNERS Kop van Kessel-Lo Arch.: SeArch & AR-TE 5. City Mall Winkelcentrum K te Kortrijk Arch.: Robbrecht & Daem 6. Codic Atlantis - Sint-Agatha-Berchem Arch.: Cerau & DSW

Federale Fiscale Materies

a.

BTW op grond behorend bij een nieuwbouw

Sinds de beleidsverklaring van oktober 2009 waarin de Belgische autoriteiten officieel aangekondigd hadden dat nieuwe bouwwerken of delen van nieuwe bouwwerken en de bijbehorende grond één onafscheidelijk deel zouden vormen en onderworpen zouden worden aan een BTW-tarief van 21% vanaf 1 januari 2011 (arrest Breitsohl), heeft de BVS onophoudelijk de autoriteiten gewezen op de nefaste gevolgen van deze maatregel. Een werkgroep van de BVS heeft, met de hulp van Deloitte (structurele partner van de BVS), een ontwerp van wettekst opgesteld die aan de Administratie van Financiën werd voorgelegd. Dit ontwerp van wettekst is gestoeld op de bestaande regelgeving in België inzake BTW op gebouwen en op de wetgevingen die van kracht zijn in andere Europese landen. In maart en in oktober 2010 heeft de BVS twee informatieseminaries georganiseerd tijdens dewelke experts uit de privésector en vertegenwoordigers van het Kabinet van Financiën getracht hebben klaarheid te brengen in de problematieken omtrent de BTW en meerbepaald omtrent de BTW op grond behorend bij een nieuwbouw. Dankzij de vele contacten en het lobbywerk van de BVS en van haar structurele partner Deloitte met de federale overheden, werd de Beslissing BTW E.T.119.318 van 28 oktober 2010 op 8 december 2010 officieel gemaakt. Deze beslissing brengt gunstige aanpassingen voor de leden van de BVS, meer bepaald inzake verkoop op plan en verkoop door twee verschillende vennootschappen. Vanaf 1 januari 2011 is de levering van een terrein uitgesloten van de vrijstelling van artikel 44, §3, 1°, van het gewijzigde BTW-Wetboek wanneer de volgende drie voorwaarden samen vervuld zijn: het gebouw dat wordt opgetrokken op een terrein waarvoor de toelating werd verkregen om er op te bouwen (bijhorende grond), wordt geleverd met toepassing van BTW

25


het terrein en het gebouw waartoe het behoort worden door éénzelfde persoon overgedragen het terrein wordt overgedragen tegelijk met het gebouw waartoe het behoort. Wat betreft de tijdelijke vernnootschappen, moeten wij eraan herinneren dat zij vennootschappen zijn zonder rechtspersoonlijkheid en dat zij in principe niet worden aangemerkt als belastingplichtige. Wanneer een vennoot van een niet als BTW-belastingplichtige geïdentificeerde tijdelijke handelsvennootschap, het gebouw verkoopt aan een koper en een andere vennoot van die tijdelijke handelsvennootschap het terrein waarop het gebouw werd opgericht, verkoopt aan dezelfde koper, worden het gebouw en het terrein niet overgedragen door dezelfde persoon. Onder bepaalde voorwaarden kunnen de vennoten ervoor opteren om de vennootschap toch aan te merken als belastingplichtige. In de veronderstelling dat de tijdelijke handelsvennootschap wel is geïdentificeerd als BTW-belastingplichtige en in die omstandigheden het terrein en het gebouw waartoe het behoort overdraagt aan de koper, is voldaan aan de tweede voorwaarde, hierboven vermeld. De leden van een BTW-eenheid, van hun kant, vormen één enkele belastingplichtige voor de toepassing van de BTW-regeling. De BTW-eenheid wordt aldus aangemerkt als één belastingplichtige voor de goederen et de diensten bekomen van derden en voor de prestaties verstrekt aan die derden. De verkopen van een gebouw en een terrein, die toebehoren aan twee verschillende leden van een BTW-eenheid, wordt bijgevolg voor de toepassing van de BTW geacht te gebeuren door dezelfde persoon, met name de BTW-eenheid. De verkopen van gebouwen en gronden tussen leden van een BTW-eenheid blijven uiteraard buiten het toepassingsgebied van de BTW. Ingeval van een niet vrijgestelde levering van een gebouw en het bijhorend terrein in de zin van artikel 1, §9, 2°, van het nieuwe BTW-Wetboek, wordt dat terrein belast met toepassing van hetzelfde BTW-tarief als het tarief dat geldt voor het gebouw, namelijk 21%.

b.

Dubbele belasting BTW / registratierechten

Tijdens het ganse jaar 2010, heeft de BVS vele gesprekken en onderhouden gehad met de bevoegde verantwoordelijken, zowel op federaal niveau (Kabinet Financiën en Fiscale Administratie) als op niveau van het Brussels Hoofdstedelijk en Vlaams Gewest, in het bijzonder over het risico op een dubbele belasting BTW (federaal) / registratierechten (gewestelijk). Vanaf begin 2010, heeft de BVS verschillende keren de aandacht van de gewestelijke overheden gevestigd op de juridische onzekerheid en de praktische problemen die deze maatregel met zich mee zou brengen in het Vlaams en Brussels Hoofdstedelijk Gewest: risico op dubbele belasting BTW & registratierechten wegvallen meeneembaarheid en verlaagde registratierechten (abbatement) In oktober 2010 heeft het Vlaams Gewest besloten om vanaf 1 januari 2011 de bouwgronden die verkocht worden met een nieuwbouw, vrij te stellen van registratierechten. De Vlaamse Regering heeft deze maatregel opgenomen in het decreet van 23 december 2010. Op 20 december 2010 heeft de BVS deelgenomen aan een overlegvergadering op het Kabinet van Minister Ph. Muyters met het oog op de redactie van een ontwerp van gewestelijke omzendbrief. Deze omzendbrief zou oplossingen bieden voor de praktische problemen en de juridische onzekerheid die zullen voortvloeien uit de invoering van BTW op gronden behorend bij een nieuwbouw. Tijdens een onderhoud op 27 oktober 2010 met Minister J.L. Vanraes, werd er aan de vertegenwoordigers van de BVS aangekondigd dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de intentie heeft om vanaf 1 januari 2011 de registratierechten op bouwgronden verkocht met een nieuwbouw te laten wegvallen. Ter herinnering: het Waals Gewest heeft deze problematiek reeds opgelost door het aannemen van het decreet van 9 december 2004 tot wijziging van het Wetboek van registratie-, hyoptheek- en 26


griffierechten. Er is enkel een vaste heffing van 25 EUR op de overdracht van gebouwen die onderworpen zijn aan de BTW (en niet onderworpen aan het recht op inbreng in het bedrijf). Teneinde de dubbele heffing van BTW en registratierechten op de bijbehorende grond te vermijden, bepalen de overgangsmaatregelen van de Beslissing BTW E.T.119.318 van 28 oktober 2010, dat de Administratie aanvaardt dat voor de verkoopovereenkomsten (of verkoopcompromis) gesloten vóór 1 januari 2011, dat de handeling valt onder de regeling zoals die van toepassing is op het tijdstip van het sluiten van die overeenkomsten (d.w.z. BTW-vrijstelling en heffing van registratierechten op de bijbehorende grond). Die tolerantie kan worden ingeroepen zelfs in geval van een verkoop onder opschortende voorwaarde of onder opschortende tijdsbepaling. De BVS zal erg aandachtig blijven voor de evolutie van dit onderwerp in 2011.

c.

6% BTW op afbraak – heropbouwwerken

Teneinde de proliferatie van leegstaande en verlaten gebouwen tegen te gaan, genieten afbraak- en heropbouwwerken sinds 2007 een verlaagd BTW-tarief van 6% in plaats van 21% indien het gaat over gebouwen gelegen in stedelijke gebieden van 32 grote steden of gemeenten van ons land en indien de actoren handelen voor eigen rekening in de woningbouwsector. De BVS was verheugd met de uitbreiding van deze maatregel tot alle gemeenten op Belgisch grondgebied voor de jaren 2009 en 2010. Vanaf 1 januari 2011 kunnen enkel de 32 oorspronkelijk geïnventariseerde steden of gemeenten blijven genieten van deze maatregel (artikel 132 van de programmawet van 27 april 2007). In 2010, bij gebrek aan een verlenging van de maatregel in de tijd, heeft de BVS in het kader van haar onderhandelingen met de bevoegde federale autoriteiten, een heroriëntatie van de bestaande maatregel voorgesteld en de toepassing van het verlaagd BTW-tarief voor particulieren die een heropgebouwde woning kopen in een van de 32

geïnventariseerde steden of gemeenten. Dit voorstel van de BVS tot heroriëntatie van de bestaande maatregel kadert in een optiek van recht op wonen voor iedereen. Het zou een gevoelige stijging van het aanbod op de koop- en huurmarkt in de 32 steden en gemeenten toelaten en is verenigbaar met de Europese Richtlijn die van toepassing is inzake een verlaagd BTW-tarief op woningen, met name “binnen het kader van een sociale politiek”.

verbintenis om de bebouwde grond met BTW te verkopen. BTW op afbraak en heropbouw: de BVS heeft voorgesteld om een verlaagd BTW-tarief toe te passen bij de aankoop van een heropgebouwde woning in één van de 32 geïnventariseerde steden of gemeenten.

Zoals hierboven vermeld in het juridische luik, bereidt de BVS bij federale of regionale verkiezingen een memorandum voor ter attentie van de verkozenen. Dit memorandum geeft de economische, juridische, fiscale en technische onderwerpen weer waarop de BVS de aandacht van de toekomstige wetgevers wil vestigen.

Inzake directe belastingen: niet- aftrekbaarheid in de vennootschapsbelasting van bepaalde gewestelijke belastingen: de BVS heeft de fiscale druk aangeklaagd die deze niet-aftrekbaarheid teweegbrengt op de vastgoedinvesteringen. Deze laatste zijn slachtoffer geworden van een politieke strijd tussen de federale regering en de Gewesten ten koste van een homogeen en transparant fiscaal beleid. De BVS heeft met aandrang gevraagd deze verwrongen situatie te verhelpen. fiscaliteit van de vastgoedbevaks: de BVS heeft gevraagd dat het ontwerp van koninklijk besluit betreffende de vastgoedbevaks dat op 11 mei 2010 door het CBFA werd goedgekeurd, zo spoedig mogelijk kan worden afgekondigd. belastingstelsel van inkomsten uit en meerwaarden op onroerend goed in hoofde van natuurlijke personen: de BVS stelt de ongelijke fiscale behandeling tussen roerende en onroerende goederen aan de kaak. De BVS heeft gevraagd dat het kadastraal inkomen zou geïndexeerd worden op basis van de gezondheidsindex in plaats van op basis van de consumptie-index, zoals dat ook het geval is voor de huurprijzen. Het zou immers logisch zijn dat het kadastraal inkomen, dat de basis is voor de belasting op inkomsten uit onroerende goederen, volgens hetzelfde ritme evolueert als de reële inkomsten uit huurprijzen.

In het kader van de federale verkiezingen van 13 juni 2010 heeft de BVS haar verzuchtingen en voorstellen meegedeeld omtrent volgende fiscale onderwerpen: BTW op gronden: de BVS heeft gevraagd dat naakte gronden, al naargelang de keuze van de verkoper, onder het BTW-stelsel zouden kunnen gekocht worden, middels de

Inzake indirecte belastingen: BTW op sociale woningen: de BVS heeft gevraagd dat de fiscale stimuli voor het bouwen van sociale woningen niet langer voorbehouden zouden zijn aan de openbare sociale huisvestingsmaatschappijen. De concurrentievervalsing met de privésector moet worden weggewerkt.

d.

BTW aan 6% op een schijf van 50.000 EUR

In het kader van het economisch herstelplan, hebben de autoriteiten ingestemd met een BTW-tarief aan 6% op een schijf van 50.000 EUR in geval van de bouw en levering van een privéwoning tot 31 december 2010, mits conformverklaring van de stedenbouwkundige aanvraag vóór 1 april 2010 en mits facturatie van deze schijf vóór 31 december 2010. Deze tijdelijke maatregel heeft een “gemiddeld tarief” geïntroduceerd, wat volgens de Europese overheden in strijd is met het Europees recht. Ondanks haar aanhoudende vraag, is de BVS er niet in geslaagd een verlenging van de maatregel na 31 december 2010 te verkrijgen.

e.

27

Federaal memorandum – fiscale eisen


1

2

3 1. Cofinimmo Rusthuis Arcus - Brussel Arch.: Cofinimmo in samenwerking met Lahon & Partners 2. Compagnie Het Zoute Renovatieproject Biezenpolder - Knokke Arch.: Xavier Donck 3. De Speyebeek - Immo Desimpel Clubhuis Wellington Golf - Oostende Arch.: Architectenbureau Ro Berteloot 28 BVS Jaarverslag 2010 © Pierre Tavernier

BTW op professionele verhuur van onroerend goed: de BVS heeft gevraagd dat de professionele verhuur van nieuwe gebouwen, door middel van een optie aangeboden aan de verhuurder, onder het toepassingsveld van de BTW kan vallen. BTW-heffing bij verhuur van een gebouw door een professionele bouwheer: de BVS heeft de Administratie gevraagd haar positie te herzien en klaar en duidelijk te bevestigen dat de verhuur van een nieuw gebouw niet geldt als bewijs dat men afziet van de verkoop van dat gebouw. De verhuur mag, met andere woorden, de regels voor de aftrekbaarheid van de BTW niet wijzigen. aftrekbaarheid van de BTW door de verkavelaars: de BVS heeft de Administratie van de BTW gevraagd dat zij zou toelaten dat de “verkoop” van de infrastructuur aan de koper van de grond onderworpen wordt aan de BTW en bijgevolg dat deel van de prijs vrijgesteld wordt van registratierechten. Deze overdracht die aan de BTW wordt onderworpen, creëert op dat moment het recht op belastingaftrek in hoofde van de verkavelaar. Op die manier vermijdt men de dubbele heffing en laat men de aftrek van de BTW toe op de kosten van de infrastructuurwerken die worden overgedragen met BTW. BTW op winkelcentra: de BVS heeft gepleit voor de invoering van een eenvoudig en uniform toepasbaar systeem dat de toepassing van de BTW in de sector van de winkelcentra regelt, op voorwaarde dat het systeem rekening houdt met de economische realiteit en juridische zekerheid biedt. BTW aan 6% in geval van renovatie van woningen ouder dan 5 jaar: de termijn van eerste ingebruikname van een woning werd verlaagd van 15 naar 5 jaar om te kunnen genieten van een BTW-tarief aan 6% op renovatie-, herstellings- en onderhoudswerken. De BVS heeft gepleit voor een verlenging van deze maatregel na 31 december 2010. Mede dankzij de tussenkomst van de BVS werd deze maatregel verlengd tot 30 juni 2011. De BVS wil van deze maatregel een permanente maatregel maken.

Technische Federale Materies

a.

Duurzaam bouwen - certificatie

De BVS, de Confederatie Bouw, de Belgische Bouwmaterialen Producenten (BMP), de Organisatie van Raadgevend Ingenieurs, Advies- en Ingenieursbureaus (ORI), de Koninklijke Federatie van de Architectenverenigingen van België (FAB), het Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en SECO hebben begin 2010 verschillende werkvergaderingen georganiseerd met het oog op de redactie van een gemeenschappelijke intentiebrief betreffende de evaluatie- en cerificatiesystemen voor duurzaam bouwen. De 7 organisaties hebben een globale benadering aanbevolen die rekening houdt met milieukundige, economische en sociale aspecten met betrekking tot duurzame ontwikkeling, in functie van de aard van het gebouw en zijn context. Zij hebben gepleit voor de invoering van een indicatief kader op nationaal niveau dat garant zou staan voor een uniforme taal en een ethische basis. Onder de kenmerken van dat kader en de instrumenten voor haar inwerkingtreding, hebben de organisaties meer bepaald het volgende voorgesteld: het respecteren van de technische, economische en sociale haalbaarheid en een daaraan aangepaste progressiviteit van de wenselijke doelstellingen de toepassing, voor elk soort bouwwerk, van een geloofwaardig, flexibel en transparant evaluatie-instrument voor bouwwerken, compatibel met de bestaande Europese systemen een certificatiesysteem voor gebouwen gebaseerd op één enkele referentieel op nationaal niveau dat kan rekenen op internationale erkenning een wederzijdse erkenning van de voornaamste systemen in het Europese kader een geleidelijke invoering om de markt toe te laten zich te organiseren. Begin juli 2010 hebben de organisaties aangeraden een consensus tot stand te brengen tussen de bevoegde autoriteiten, de beroepsorganisaties en de technische en wetenschappelijke instellingen van de bouwen vastgoedsector. Zij hebben voorgesteld 29


een werkgroep in het leven te roepen met als doel een organisatie op te richten die het volgende zou omvatten: beleidsorganen, waaraan alle relevante stakeholders deelnemen in hun huidige hoedanigheid (de sectorale beroepsorganisaties, de bevoegde besturen, de betrokken wetenschappelijke en technische instellingen) een ontwikkelingsplatform voor de criteria voor duurzaam bouwen en het daaruit voortvloeiende evaluatie-instrument één enkele certificatiereferentieel voor de drie gewesten een systematiek voor de evaluatie en de attestering die openstaat voor alle bevoegde actoren. In september 2010 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het initiatief genomen om de verschillende sectoren die betrokken zijn bij de labeling en certificatie van “duurzaam bouwen” samen te brengen. Dit punt zal onder het luik “Brussels Hoofdstedelijk Gewest” verder toegelicht worden.

b.

oge Raad voor beveiliging tegen H brand en ontploffing

Sinds 2008 probeert de BVS via haar contacten met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en met de Algemene Directie Veiligheid en Preventie van de federale Overheidsdienst, een zetel te bekomen binnen de hoge Raad voor beveiliging tegen brand en ontploffing. Deze hoge Raad wordt geregeld door de wet van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen; de wet verduidelijkt dat de Raad wordt samengesteld door vertegenwoordigers uit de publieke en private sector en dat de vragen die er behandeld worden hoofdzakelijk van technische aard zijn. Een herziening van de regelgeving, die zou moeten beantwoorden aan een noodzaak wat betreft de

opdrachten van de hoge Raad en stevig geargumenteerd zou moeten zijn, was eind april 2010 niet voorzien. De BVS zal opnieuw de nodige contacten leggen na de vorming van de nieuwe Regering.

c.

Federaal memorandum – technische eisen

Zoals hierboven vermeld in het juridische luik, bereidt de BVS bij federale of regionale verkiezingen een memorandum voor ter attentie van de verkozenen. Dit memorandum geeft de economische, juridische, fiscale en technische onderwerpen weer waarop de BVS de aandacht van de toekomstige wetgevers wil vestigen. In het kader van de federale verkiezingen van 13 juni 2010, heeft de BVS haar bezorgdheden en voorstellen geformuleerd betreffende volgende technische onderwerpen: energieprestatie van gebouwen: de BVS pleit voor een harmonisatie van de procedures en de reglementeringen tussen de 3 Gewesten. Deze harmonisatie zou een gewestelijke concurrentie vermijden en zou de bouwheren en industriëlen toelaten producten te ontwikkelen die beantwoorden aan een grotere vraag. normering brandveiligheid: de BVS heeft een doorlichting gevraagd van de bestaande koninklijke besluiten en indien nodig dat zij verfijnd zouden worden zodat ze duidelijk interpreteerbaar zijn. De BVS heeft eveneens een beperking van de aanvullende lokale regelgevingen gevraagd zodat de duidelijkheid en de juridische zekerheid versterkt worden. meetcode: de BVS heeft gevraagd dat de federale autoriteiten haar initiatief ondersteunen in het kader van het nieuwe Europese beleid ter zake.

30


Looking for the ultimate meeting place for real estate professionals?

24, 25 & 26 Mei 2011 Tour & Taxis > Brussel Official Partner:

Interesse in deelname? +32 (0)9 241 94 21 • [email protected]

www.realty-brussels.com

03

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

a.

Stedenbouwkundige lasten............................................................................... 34

b.

Registratierechten - splitsingen....................................................................... 34

c.

Herevaluatie van het kadastraal inkomen – Vrijstelling onroerende voorheffing tijdens zware renovatiewerken.................................................... 35

d.

Omkadering huurprijzen – Regionalisatie huurcontracten .......................... 35

e.

Adviesraad voor Huisvesting . .......................................................................... 35

f.

Stadsvernieuwing – Samenwerking met de GOMB......................................... 36

g.

Denktank « huisvesting »................................................................................... 37

h.

Energieprestatie van gebouwen (EPB)............................................................. 37

i.

Beheer en sanering van verontreinigde bodems............................................ 39

j.

Niet-geactiveerd publiek patrimonium............................................................ 39

a.

Stedenbouwkundige lasten

Ter herinnering: in 2003 hadden de BVS, de Confederatie Bouw (afdeling Brussel- Hoofdstad), de Federatie van de Belgische Parking en de Unie van de Ondernemingen in Brussel (ondertussen BECI), een beroep ingediend tot vernietiging van het besluit van 12 juni 2003 betreffende de stedenbouwkundige lasten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Tijdens de procedure werden de stedenbouwkundige lasten op parkings evenwel ingetrokken waardoor de Federatie van de Belgische Parking afstand gedaan heeft van het beroep. Na een procedure van verschillende jaren, heeft het arrest van de Raad van State nr. 194.193 van 15 juni 2009 het besluit van 12 juni 2003 met betrekking tot de stedenbouwkundige lasten vernietigd, evenals het besluit van 18 december 2003 dat dat besluit wijzigt. Begin 2010 heeft een werkgroep van de BVS het arrest van de Raad van State bestudeerd, een aantal advocaten – raadgevers ontmoet, en verschillende contacten en gesprekken gehad met het Kabinet van de Minister-President. Ondanks al deze stappen heeft het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op 6 mei 2010 een nieuwe ordonnantie tot wijziging van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening goedgekeurd, met retroactieve uitwerking van de validatie van de besluiten van 12 juni en 18 december 2003. In juni 2010 heeft de BVS besloten geen beroep in te dienen bij het Grondwettelijk Hof tegen de ordonnantie van 6 mei 2010. Eind 2010 is de BVS in contact met het Kabinet van de Minister-President voor de redactie van een nieuw besluit.

versnipperen of enige andere techniek”, zij dit enkel zal kunnen doen middels een Federaal / Gewestelijk akkoord inzake de bevoegdheden: de huurovereenkomsten vallen onder federale bevoegdheid, de vastgoedoverdrachten (basis en belastingen) vallen onder de bevoegheid van het Gewest. Tijdens haar gesprekken met het Kabinet, heeft de BVS een studie bekomen die, op vraag van Minister J.L. Vanraes, werd uitgevoerd door de “Facultés Universitaires Saint-Louis” over “mechanismen om registratierechten te vermijden op de verkoop van gebouwen” en, indirect op de impact van de fiscaliteit op de financiën van het Gewest. Eind juli 2010, na kennis te hebben genomen van deze studie, zijn leden-experts van de BVS tot het besluit gekomen dat, hoewel de studie globaal gezien positief is, de opgenomen cijfers dikwijls onjuist zijn en de weergegeven voorbeelden die verwijten oproepen reeds gesanctioneerd zijn door de huidige wetgeving. De vergelijking met de buurlanden is onvolledig, met name inzake BTW op huurprijzen van professionnele gebouwen.

De BVS onderhoudt uitstekende contacten met Minister J.L. Vanraes, bevoegd voor Begroting en Financiën, en met diens raadgevers. In 2010 hebben verschillende werkvergaderingen plaatsgevonden, in het bijzonder over registratierechten en splitsingen. De BVS is steeds opgetreden als een representatieve en geloofwaardige gesprekspartner op lange termijn; zij heeft er hoofdzakelijk op toegezien dat er steeds een gelijke behandeling is voor de verschillende beroepen die zij vertegenwoordigt.

In september 2010 en nog steeds op basis van de studie van FUSL, heeft de BVS de aandacht van de autoriteiten gevestigd op volgende punten: Iedere bijkomende fiscale last op onroerend goed zou onvermijdelijk overplaatsingen met zich meebrengen, wat niet wenselijk is in de huidige conjunctuur waarin het volume van de transacties reeds erg laag is. Een maatregel gericht op de splitsingen zou een waardeverlies betekenen voor alle investeerders – en in het bijzonder voor de Vastgoedbevaks – zonder de gewestelijke inkomsten te doen stijgen. De discussie moet niet enkel handelen over de splitsingen; het debat moet worden opengetrokken en er moet een globale hervorming van de vastgoedfiscaliteit beoogd worden. Met name het aan de BTW onderwerpen van professionneel vastgoedverhuur moet er in worden opgenomen. Rekening houdende met een versnippering van de bevoegdheden in België, zou de federale Staat ook bij de discussie moeten betrokken worden. Teneinde een evenwichtige fiscale omgeving te bekomen, werden enkele denkpistes voorgesteld.

Laten wij er wel aan herinneren dat als het Brussels Hoofdstedelijk Gewest “het fiscaal instrument wil controleren om onverwachte effecten te voorkomen en de strijd aan te gaan met mechanismen om registratie- of successierechten te omzeilen via ingewikkelde mechanismen om het eigendomsrecht te

Eind oktober 2010 heeft Minister J.L. Vanraes de BVS laten weten dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geen initiatieven zou nemen zonder overleg met het federale niveau. De BVS zal dit onderwerp te gepasten tijde opnieuw opnemen met de nieuwe bevoegde autoriteiten ter zake.

b.

34

Registratierechten - splitsingen


c.

Herevaluatie van het kadastraal inkomen – Vrijstelling onroerende voorheffing tijdens zware renovatiewerken

Gedurende vele jaren aanvaardde de Administatie van het Kadaster om het kadastraal inkomen van gebouwen te herevalueren wanneer deze zware renovatiewerken ondergingen waarvoor een stedenbouwkundige vergunning vereist was en die zich spreidden over een periode langer dan één jaar. In mei 2010 heeft de BVS vernomen dat de Administratie van het Kadaster alle dossiers voor de verlaging van het kadastraal inkomen van gebouwen in renovatie bevroor, daar zij van oordeel was dat deze praktijk niet overeenstemde met het Wetboek van Inkomstenbelasting (WIB) en dus illegaal was. De BVS heeft een nota opgesteld ter attentie van het Kabinet van Staatssecretairs B. Clerfayt die eraan herinnert dat de regels inzake kadastraal inkomen erin bestaan een huurwaarde te bepalen voor gebouwen en dat het logisch zou zijn de huurwaarde van een gebouw te blijven verlagen wanneer dit gebouw niet “verhuurbaar” is door renovatiewerken of “noemenswaardige wijzigingen” (art. 494 § 2 WIB). De BVS heeft eveneens contact opgenomen met de Administratie van het Kadaster en heeft een eerste overlegvergadering gehad op 18 juni 2010. In juli 2010, na analyse van de nota van de BVS, heeft de Administratie van het Kadaster bevestigd dat er geen enkele herevaluatie van kadastraal inkomen kon worden toegekend aan leegstaande en niet renderende kantoorgebouwen. Hoewel Minister van Financiën D. Reynders in augustus 2010 heeft laten weten dat hij geen standpunt wenste in te nemen betreffende het hierboven vermelde standpunt van de Administratie van het Kadaster, heeft de BVS in november 2010 zijn aandacht opnieuw getrokken op deze problematiek. Parallel hiermee heeft de BVS contact opgenomen met de heer J.L. Vanraes, Minister van Financiën en Begroting van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, teneinde samen de mogelijkheid te bestuderen om gebouwen vrij te stellen van onroerende voorheffing wegens improductiviteit tijdens de uitvoering van zware renovatiewerken (reeds van toepassing in het Waals en Vlaams Gewest). Dit onderwerp zal in 2011 worden opgevolgd met de nieuwe federale overheden evenals met de gewestelijke autoriteiten.

35


d.

Omkadering huurprijzen – Regionalisatie huurcontracten

Naar aanleiding van verschillende vergaderingen op het Kabinet van Staatssecretaris Ch. Doulkeridis, heeft de BVS in februari 2010 enkele denkpistes overgemaakt over de problematiek omtrent de regionalisatie van de huurrechten en de omkadering van de huurprijzen. Over het algemeen is de BVS van oordeel dat de politiek de reglementering van de contractuele relaties tussen de verhuurder en de huurder naar de Gewesten wil overhevelen. De BVS heeft de autoriteiten gewezen op bepaalde risico’s en gevaren, zoals die betreffende de instrumentalisering van het contractueel recht voor de behoefte aan een gericht beleid inzake huisvesting en die betreffende de regionalisering van het contractueel recht inzake het huren van gebouwen bestemd tot woning (versnippering en bestaan van verschillende of tegengestelde rechten). Er zou eveneens een tegenstelling kunnen ontstaan tussen gewestelijke en federale normen. De BVS heeft volgende voorstellen gedaan: beperking van de regionalisatie tot de enige wetgeving inzake de huur van de hoofdverblijfplaats uitsluiting van de mogelijkheid voor de gewestelijke wetgever om normen van openbare orde af te kondigen omkadering huurprijzen enkel en alleen wanneer er een directe (subsidie) of indirecte (fiscaal voordeel) tussenkomst is van de overheid het vermijden van de regionalisatie van de woninghuurovereenkomsten onder de vorm van een limitatieve lijst. De BVS heeft het Kabinet van de Staatssecretaris gevraagd betrokken te worden in de besprekingen tot invoering van de nieuwe norm. De BVS heeft eveneens verschillende onderhouden gehad met het Nationaal Syndicaat van Eigenaars en de Huurdersbond en heeft hen haar voorstellen voorgelegd.

e.

Adviesraad voor Huisvesting

Artikels 97 tot en met 114 van de ordonnantie van 17 juli 2003 houdende de Brusselse Huisvestingscode hebben betrekking op de Adviesraad voor Huisvesting, zijn statuut en samenstelling, zijn opdrachten en zijn werking. Na vijf jaar daadwerkelijke toepassing, heeft de Adviesraad door middel van een initiatiefadvies voorgesteld om enkele van de voornoemde

1

bepalingen te wijzigen om de uitvoering van zijn opdrachten te vergemakkelijken. Op 8 oktober 2010 werd er in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement een ontwerp van ordonnantie ingediend. De wijzigingen die opgenomen zijn in dit ontwerp betreffen onder meer “de toevoeging van een vertegenwoordiger van de sector van de bouwpromotoren, die wordt benoemd door de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS); deze vereniging is een belangrijke speler binnen het huisvestingsbeleid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”. De BVS is verheugd dat zij gehoord werd en zal met aandacht de evolutie van de parlementaire werken opvolgen in 2011.

f.

2

3 1. DMI Vastgoed Ter Eekt - Rotselaar Arch.: GVE Bertem 2. Durabrik Individuele woning 3. Extensa Group CederPark - Hasselt 36


Stadsvernieuwing – Samenwerking met de GOMB

De GOMB (Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij) is een publiekrechtelijke instelling met als taak onder meer om op Brussels grondgebied de opdracht van stadsvernieuwing te verzekeren door op de woningmarkt woningen te brengen bestemd voor gezinnen met een middeninkomen. Tot voor kort heeft de GOMB hoofdzakelijk projecten ontwikkeld op gronden die zij in haar bezit had. Gezien de grondreserves van de GOMB schaars werden, heeft zij begin 2010 een “projectoproep” gedaan teneinde haar opdracht verder te kunnen zetten in partnership met de private sector. Deze projectoproep beoogde de bouw of renovatie van gemengde woninggebouwen bestaande uit “gesubsidieerde” woningen en woningen en/ of andere bestemmingen tegen vrije prijs. De voorgestelde projecten moeten beantwoorden aan hoge milieueisen en moeten het stadsweefsel respecteren. Ze moeten eveneens kaderen in een daadkrachtig plan voor duurzame ontwikkeling. Deze projecten worden opgetrokken in wijken waar nevenfuncties de levenskwaliteit en het stedelijke evenwicht kunnen verbeteren of waar ze op zich een stadswijk kunnen vormen. Een van de doelstellingen van deze projectoproep is een hefboom te creëren voor de renovatie van wijken waar het sociaal-economische evenwicht is verstoord. Alle projecten moeten de filosofie van ‘duurzame wijk’ nastreven. Ze moeten minimum 10.000 m² en maximum 40.000 m² vloeroppervlakte beslaan waarvan 50 % woningen en/ of complementaire functies tegen vrije prijs. Het overige gedeelte, dit zijn de geconventioneerde woningen, maakt het voorwerp uit van een subsidie die in principe maximum 30 % bedraagt. De leden van de BVS werden geïnformeerd over

deze projectoproep die een beschrijving van de woning bevatte bestemd voor vastgoedontwikkelaars en ontwerpers. In december 2010 werd de BVS uitgenodigd op een overlegvergadering bij de GOMB om de antwoorden van de leden te bestuderen. De BVS zal dit onderwerp blijven opvolgen in 2011.

g.

Denktank « huisvesting »

Op uitnodiging van de “Mouvement Réformateur” en in het kader van de “lente van de hervormingen” (le printemps des réformes), heeft de BVS in 2010 deelgenomen aan een denktank over “huisvesting”. Deze denktank handelde over het Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest. Tijdens de overlegvergaderingen werden verschillende concrete voorstellen naar voor gebracht, meer bepaald het ter beschikking stellen van een voldoende aantal kwaliteitsvolle toegankelijke woningen en het verbeteren van het bestaande sociale woonbestand. Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd er voorgesteld om de vragen naar sociale woningen te centraliseren, de mogelijkheid toe te laten om sociale woningen te verkopen aan de huurders die dat wensen en om het solidariteitsprincipe tussen eigenaar en huurder betreffende de waterfacturen weg te laten vallen.

h.

Energieprestatie van gebouwen (EPB)

Vanaf begin 2010 heeft de BVS haar contacten met het Kabinet van Minister E. Huytebroeck verder onderhouden en in het bijzonder met de heer G. Clerfayt, Adjunct-Kabinetsdirecteur en Coordinator van de Cel Energie en Duurzaam bouwen, en met zijn medewerkers. Pro memorie: de belangrijkste bezorgdheden van de BVS inzake energieprestatie handelen over: de verstrenging van de energie-eisen voor nieuwe gebouwen tot de passiefnorm (E50) en voor ingrijpende renovaties tot de zeer lage energiestandaard tegen 2015 de invoering, over twee jaar, door het Gewest, van een verplicht systeem voor eigenaars van meer dan 300.000 m² gebouwen in Brussel, met uitzondering van de sociale huisvesting, voor de uitvoering van het programma PLAGE het opstellen van een energiekadaster van het patrimonium en de invoering van een energieboekhouding het invoeren van een organisatie voor de beheersing van het energieverbruik 37


het bepalen hoe de energieprestaties op de meest zinvolle manier verbeterd kunnen worden en de uitvoering van een in de tijd gepland actieplan met een te verwezenlijken becijferde doelstelling de verplichte energie-audit bij de vernieuwing van de milieuvergunning voor elk gebouw waarvan de oppervlakte groter is dan 3.500 m² en niet bestemd is voor huisvesting het afstemmen van het beleid van energiepremies op een groots opgezet plan voor een versnelde doorvoering van de energierenovatie van het Brussels vastgoedbestand. Tijdens haar verschillende werkvergaderingen met de vertegenwoordigers van het Kabinet heeft de BVS in het bijzonder verduidelijking gevraagd over de energieaudits die moeten uitgevoerd worden in het kader van de vernieuwing van de milieuvergunning voor gebouwen van meer dan 3.500 m², zoals vermeld in de regeringsverklaring. Na kennis te hebben genomen van een studie die op vraag van het Kabinet werd uitgevoerd over de resultaten van enkele reeds uitgevoerde energieaudits, heeft de BVS gepleit voor een “level playing field” en gevraagd dat de oppervlaktedrempel voor een verplichte audit verlaagd zou worden naar 1.000 m² voorgesteld dat er een verduidelijking zou komen in de structuur van de audits en de link naar de vernieuwing van de milieuvergunning een onderscheid aanbevolen in de regelgevingen voor nieuwe en bestaande gebouwen. Het Kabinet heeft de voorstellen van de BVS ondersteund. Eind 2010 werd er een ontwerpbesluit « energieaudit voor tertiaire gebouwen » (voorlopige titel) voor eerste lezing ingediend. Dit ontwerpbesluit zou begin 2011 aan de Economische en Sociale Raad moeten worden voorgelegd. De BVS zal aandachtig blijven voor de evolutie in de procedure van het ontwerpbesluit en zal in 2011 nieuwe initiatieven nemen wanneer dit nodig zou zijn. Parallel aan de problematiek van de energie-audits, heeft de BVS met het Kabinet de integratie van de eisen van de nieuwe Europese EPB-richtlijn besproken. België heeft inderdaad slechts twee jaar de tijd om deze Richtlijn te implementeren (eind 2011) en tegen 2020 moeten alle gebouwen – nieuwe of bestaande – “passief” zijn. Hoewel iedere Lidstaat zelf de notie “passief gebouw” zal kunnen invullen, heeft de BVS de discussie eind 2010 reeds aangeknoopt met het Kabinet betreffende de tijdsschema’s voor de implementatie van de Richtlijn door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en over de certificaten die vereist zullen zijn voor alle mutaties.

KIES KWALITEIT: KIES BELFOR

Uw totaalpartner na schade

Installatie & Verhuur van bouwdrogers

24u/24 service - ℡ 0800 24 24 7 Algehele Sanerings- & Herstelwerken na Brand- & Waterschade Gebouw, Inboedel, Elektronica, Machines, Schepen | Particulier, Commercieel & Industrie | Afbraak- & Opruiming | Schadebeperking | Ontvochtiging | Ontgeuring | Paper & Data Recovery Installatie van tijdelijke droging en/of ventilatie BELFOR Belgium nv . Molenberglei 5 . 2627 Schelle . Tel. 03 870 50 40 . [email protected] . www.belfor.com

De BVS zal het overleg met het Gewest verderzetten in 2011. Er valt eveneens op te merken dat vanaf september 2010 het Brusels Hoofdstedelijk Gewest de BVS, de Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad (CBB-H), de Belgische Bouwmaterialen Producenten (BMP), de brancheorganisatie van advies- en engineeringbureaus (ORI), de Koninklijke Federatie van Architectenverenigingen van België (FAB), het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en SECO heeft uitgenodigd om na te denken over haar project om een nieuw “duurzaamheidslabel” in het leven te roepen. Dit nieuwe label zou voortkomen uit de fusie van Valideo en andere labels. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wil samen met de andere Gewesten komen tot een uniek label. De verenigingen/federaties pleiten voor een eenheid in de evaluatiemethodologie die wordt aanbevolen in de drie Gewesten, ook al moet men verwachten dat hun aandachtspunten en eisenniveaus kunnen verschillen. Door de politieke crisis is dit onderwerp nauwelijks geëvolueerd tot eind 2010. De BVS zal ervoor aandachtig blijven in 2011.

i.

Beheer en sanering van verontreinigde bodems

Sinds eind 2009 werkt de BVS mee en informeert zij haar leden over het project « Brussels Greenfields ». Dit project werd goedgekeurd door het Gewest in het kader van het Operationeel Programma van EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) en opgevolgd door Brussel Leefmilieu – BIM. Brussels Greenfields richt zich tot initiatiefnemers die een economische activiteit willen uitbouwen die werkgelegenheid met zich meebrengt, op een vervuilde site van de Prioritaire Interventiezone (PIZ), zoals bepaald in het kader van EFRO en die zich in de omgeving van het kanaal bevindt. De BVS heeft haar leden geïnformeerd over de oproep tot projecten, gelanceerd door Brussel Leefmilieu. Er werden drie uiterste data voor het indienen van kandidaturen voorzien: 31 maart, 31 juli en 30 november 2010. Aan deze data werd telkens een selectiefase gekoppeld, gebaseerd op verschillende criteria. De geselecteerde projecten hebben een subsidie verkregen die 50 tot 75% van de saneringskosten

39


dekte: bodemstudies en werfwerken in de ruime zin. In 2011 zal de BVS aandachtig blijven voor de evolutie van de projecten van haar leden die geselecteerd werden. Naast de initiatieven van “Brussels Greenfields” heeft de BVS alle evoluties betreffende beheer en sanering van verontreinigde bodems gevolgd en heeft zij haar leden geïnformeerd over de verschillende uitvoeringsbesluiten van de ordonnantie van 5 maart 2009. De BVS zal deze materie verder blijven opvolgen in 2011.

j.

Niet-geactiveerd publiek patrimonium

Het Brussels publiek patrimonium wordt hoofdzakelijk beheerd door het Gewest en de gemeenten (gemeentelijke grondregies en OCMW). De BVS vreest dat dit patrimonium niet goed geïnventariseerd is en dat het beheer ervan niet optimaal is; daarom hadden de leden-beleggers reeds in 2009 een vergadering georganiseerd met de verantwoordelijken van het BROH (Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting). Op 20 december 2010 heeft de BVS hierover een werkvergadering gehad met de heer L. Vrijdaghs, Administrateur-Generaal van de Regie der Gebouwen. De gesprekken zullen worden verdergezet in 2011.

04

Vlaams Gewest

a.

Decreet Grond- en Pandenbeleid...................................................................... 42

b.

Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.............................................................. 42

c.

Herziening Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen.......................................... 42

d.

Financiering Onroerend Erfgoed...................................................................... 42

e.

Sociale huisvestingsprojecten – Beoordelingscommissie en Technische Commissie .......................................................................................................... 43

f.

BTW op grond behorend bij een nieuwbouw.................................................. 43

g.

Energieprestatie van gebouwen....................................................................... 43

h.

Duurzaamheid woongebouwen......................................................................... 44

i.

Handelsvestigingen............................................................................................ 44

j.

Toegankelijkheid van gebouwen...................................................................... 44

k.

“Vlaams Bouw Overleg Comité” (VBOC)........................................................... 45

l.

Grondbank . ........................................................................................................ 45

m. Vlaamse Woonraad ........................................................................................... 45 n.

Vergunningskader.............................................................................................. 45

o.

Raad voor vergunningsbetwistingen............................................................... 45

a.

Decreet Grond- en Pandenbeleid

Pro memorie: eind 2009 hadden individuele bedrijven een juridische procedure aangespannen tegen enkele bepalingen van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid. De procedure werd gecoördineerd door VOKA, met de steun van de BVS, de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) en de Federatie Vastgoedpromotoren van de CIB. De BVS heeft zich in deze procedure niet als eisende partij opgesteld; zij heeft ervoor gekozen de nadruk te leggen op een constructieve dialoog met de autoriteiten. Begin 2010 heeft de BVS kennis genomen van een voorstel tot « reparatiedecreet » betreffende het decreet van 27 maart 2009. Hoewel dit voorstel officieel slechts enkele technische wijzigingen aanbracht, heeft de BVS enkele essentiële punten aangeduid en meegedeeld aan de autoriteiten, met name over de herkwalificatie van vrijstelling van “lasten” inzake het aanbod van sociale huisvesting in een vrijstelling van “normen”. In juli 2010 werden de twee amendementen die de BVS had opgesteld en ingediend, aangenomen: het ene betreffende het voorkooprecht (de notie van retroactiviteit werd geschrapt) en het andere betreffende de overgangsmaatregelen (vrijstelling van lasten, kwalificatie). Eind 2010 blijven er nog steeds talrijke stemmen opgaan tegen het decreet en advocaten- en bedrijvengroeperingen denken er zelfs aan om een beroep in te dienen bij het Europees Hof van Justitie wegens schending van het Europees recht. Het jaar 2011 zal vermoedelijk belangrijke evoluties ter zake met zich meebrengen. De BVS zal deze van nabij opvolgen. Dankzij haar zetel in de Woonraad heeft de BVS de kans gehad om haar belangrijkste eisen met betrekking tot dit decreet te uiten en kennis te geven van praktische problemen van haar leden ingevolge de inwerkingtreding van dit decreet.

verlenging van 8 naar 15 jaar van de geldingsperiode van de voorkooprechten in het kader van ruimtelijke uitvoeringsplannen en tegen de uitbreiding van de voorrechten voor de sociale huisvestingsmaatschappijen voor de ontwikkeling van woonuitbreiding- en woonreservegebieden. De BVS vraagt een “level playing field” voor alle spelers. In zijn advies van 30 april 2010 heeft de Raad van State niet alleen de voornoemde eisen van de BVS goedgekeurd, maar heeft hij zich eveneens verzet tegen de mogelijkheden van de « wetgevende validaties » van andere regeringsbesluiten die het voorwerp zouden kunnen uitgemaakt hebben van een vernietiging door de Raad van State. Dit laatste punt zou belangrijke gevolgen kunnen hebben in de andere Gewesten, in het bijzonder in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waar de ordonnantie van 6 mei 2010 tot wijziging van het BWRO de besluiten van 12 juni en 18 december 2003 betreffende de stedenbouwkundige lasten gevalideerd heeft, die vernietigd waren door het arrest van de Raad van State van 15 juni 2009. De BVS zal dit onderwerp verder blijven opvolgen in 2011.

c.

In het kader van het openbaar onderzoek betreffende de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, heeft de BVS op 10 mei 2010 haar opmerkingen overgemaakt aan de Vlaamse Commissie Ruimtelijke Ordening. De BVS betreurde dat het openbaar onderzoek slechts een gedeeltelijke herziening van het Plan betrof, terwijl het Plan reeds sinds 13 jaar van kracht is en sindsdien nog nooit werd geëvalueerd. De BVS vond het eveneens jammer dat het voorstel van wijziging geen rekening houdt noch met de toekomstige noden aan huisvesting, noch met de recente cijfers van het Planbureau of andere studiediensten van de Vlaamse Overheid.

d. b.

Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening

De BVS heeft van dichtbij de evoluties in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening opgevolgd. Gezien de BVS niet gehoord werd tijdens de hoorzitting begin 2010 in het Vlaams Parlement over de hervorming van de Codex, heeft de BVS haar opmerkingen overgemaakt aan de bevoegde Minister en aan de Voorzitter van de parlementaire Commissie Ruimtelijke Ordening. De BVS heeft laten weten dat zij gekant is tegen de 42


Herziening Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

Financiering Onroerend Erfgoed

In het kader van de implementatie van het Verdrag van Valletta bereiden de Vlaamse overheden een nieuw decreet « onroerend erfgoed » voor. Ingevolge verschillende vergaderingen met de Vlaamse Administratie voor Ruimtelijke Ordening en met het Kabinet van de bevoegde Minister, hebben de BVS, Bouwunie, CIB Vlaanderen en de Vlaamse Confederatie Bouw een gemeenschappelijk standpunt opgesteld over de procedures, termijn en financiering van het beheer van het onroerend erfgoed tijdens de uitvoering van vastgoedprojecten. Alle organisaties zijn het erover eens dat de

privésector niet akkoord kan gaan met het solidariteitsprincipe voor de risico’s, wat de openbare instanties zou ontslaan van elke verantwoordelijkheid. De organisaties oordelen dat een financiële bijdrage van de privésector slechts kan beoogd worden op basis van een eenvoudig, transparant en budgettair voorspelbaar systeem. Zij vragen dezelfde regels voor (semi) publieke en privé-actoren en een inzagerecht op het solidariteitsfonds dat door de overheden zou worden georganiseerd en beheerd. Alvorens dit decreet op te stellen, heeft Minister G. Bourgeois een beleidsnota aan de verschillende betrokken actoren overgemaakt ter kennisneming. Na overleg met de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB), de Confederatie van Immobiliënberoepen (CIB) en de Bouwunie, na haar leden te hebben bevraagd, hun praktijkvoorbeelden te hebben verzameld en hun reacties te hebben geconsolideerd, heeft de BVS een standpunt op de beleidsnota van Minister G. Bourgeois geformuleerd. De BVS legt in het bijzonder de nadruk op de behoefte aan juridische zekerheid en op de nood aan een eenvoudig systeem dat voor alle partijen, privaat of openbaar, financieel rechtvaardig is. De BVS vestigt eveneens de aandacht op de hoge kosten van het vooronderzoek en de opvolging, op de logheid van de procedures en de extreem lange uitvoeringstermijnen die voorzien worden in de ontwerptekst. In januari 2011 zal er een hoorzitting plaatsvinden in het Vlaams Parlement; de BVS werd hierop uitgenodigd als vertegenwoordiger van de vastgoedsector.

e.

Sociale huisvestingsprojecten – Beoordelingscommissie en Technische Commissie

Begin 2010 heeft Minister Fr. Van den Bossche een oproep tot kandidatuurstelling uit de privésector gelanceerd voor een vertegenwoordiging binnen de Beoordelingscommissie en de Technische commissie. Deze Commissies werden opgericht conform artikel 9 van het Vlaams besluit van 18 juli 2008 betreffende verschillende procedures inzake de realisatie, uitvoering en financiering van sociale huisvestingsprojecten. De BVS werd verkozen om vertegenwoordigd te zijn binnen de Beoordelingscommissie. Op 10 september 2010 vond een eerste vergadering plaats, tijdens dewelke het departement “Huisvestingsbeleid” de doelstellingen en de werking van de Commissie heeft uiteengezet en een intern reglement heeft voorgesteld. Eind 2010 heeft het Departement RWO (Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed) een uitvoeringsprogramma voorgesteld ter bepaling van de stappen in de procedures en hun termijnen. 43


De activiteiten zullen zich verderzetten in 2011 en de BVS zal hieraan verder meewerken.

f.

BTW op grond behorend bij een nieuwbouw

Ingevolge het arrest Breitsohl zullen vanaf 1 januari 2011 nieuwe gebouwen of delen van nieuwe gebouwen en de bijhorende grond één onlosmakelijk geheel vormen en onderworpen worden aan een BTW-tarief van 21% (in plaats van 21% BTW op de waarde van de gebouwen en 10% registratierechten op de waarde van de grond). Dit onderwerp, dat zowel een federale (BTW) als regionale (registratierechten) materie is, werd uitvoerig besproken en toegelicht onder het luik “federale fiscale materies” aan het begin van dit jaarverslag. De BVS heeft het Kabinet van de heer Ph. Muyters, Vlaams Minister van Financiën en Begroting, gewezen op de nefaste gevolgen van het van kracht gaan van deze maatregel (dubbele belasting, abattement,…). Mede dankzij deze tussenkomsten, heeft het Vlaams Parlement artikel 159 van het Wetboek van registratierechten gewijzigd en vermijdt het op die manier de dubbele belasting BTW-registratierechten.

g.

Energieprestatie van gebouwen

Sinds 2009 neemt de BVS deel aan een werkgroep van VOKA (Project 4) om de invoering en de omkadering van het energierenovatieprogramma van de Vlaamse overheden te bestuderen. Begin 2010, na verschillende werkvergaderingen, hebben de BVS – VOKA – VCB (Vlaamse Confederatie Bouw) – CIB (Confederatie Immobiliënberoepen van België) – VGI (Venlose Glasindustrie) – Essenscia en Agoria een gemeenschappelijke nota opgesteld ter attentie van de Vlaamse overheden. Hieronder vindt u de belangrijkste opmerkingen en suggesties uit de nota: teneinde de EU-eisen te respecteren (“0-energie” gebouwen tegen 2020), zullen de Vlaamse overheden een “lastenboek” moeten opmaken betreffende energieprestatie en duurzaamheid de verstrenging van het “E-niveau” brengt een discrepantie met zich mee tussen nieuwe en bestaande gebouwen de verstrenging van de regelgeving inzake energieprestatie zou beter moeten afgestemd worden op de milieukundige regelgevingen en de regelgevingen inzake ruimtelijke ordening.

In 2010 heeft de BVS eveneens meegewerkt aan de activiteiten van het VEA (Vlaams Energie Agentschap). Gezien het Vlaams regeerakkoord een stapsgewijze verstrenging van de energienormen voorzag, rekening houdende met de investeringskosten en de te realiseren energiebesparing, hebben de BVS en het VEA in 2010 samen overleg gepleegd over de problematiek van het “E-niveau” op lange termijn in kantoor- en woninggebouwen. De BVS heeft gevraagd dat een verstrenging van het “E-niveau” in kantoorgebouwen gepaard zou gaan met een analyse van het prijsniveau en dat er rekening zou worden gehouden met een verschil in de technische en economische haalbaarheid voor nieuwe gebouwen en renovaties. Wat betreft de verstrenging van de normen voor de woningsector, heeft de BVS laten weten dat noch de vastgoedsector noch de Administratie klaar waren voor de invoering van de nieuwe Europese maatregel die tegen 2012 het “E60-niveau” eist. De heer Domien Szekér (Cofinimmo) vertegenwoordigt de BVS op de vergaderingen, seminaries en studiedagen die door het VEA georganiseerd worden. Langs deze weg wil de BVS hem bedanken voor zijn toewijding en grote beschikbaarheid.

h.

Duurzaamheid woongebouwen

Tijdens het jaar 2010 heeft de BVS deelgenomen aan verschillende vergaderingen van de BSBC, Belgian Sustainable Building Council, met het oog op het bepalen van duurzaamheidscriteria voor woongebouwen. Eind juni 2010 werden door de organisaties negen criteria weerhouden, meer bepaald, management, transport, water, landgebruik & ecologie, vervuiling, materiaal & afval, energie, gezondheid & comfort en innovatie. Hoewel de BSBC zich in eerste instantie buigt over de problematiek in het Vlaams Gewest, is hij toch van plan om samen te werken met de twee andere Gewesten en ook daar de problematiek te behandelen, zodat er op nationaal niveau een identieke regelgeving kan bekomen worden. De BVS zal dit onderwerp blijven opvolgen in 2011.

i.

Handelsvestigingen

Pro memorie: om te voldoen aan de eisen bepaald door de Richtlijn 2006/123/Ce, de zogenaamde “dienstenrichtlijn”, diende het wetgevend kader voor de handelsvestigingen herzien te worden (zie eveneens punt F. met betrekking tot het Waals Gewest). De goedkeuring van de wet van 22 december 2009 (federale wet) kadert in deze optiek door beoordelingscriteria te herdefiniëren en door de socio-economische vergunningen te baseren op 44


de ruimtelijke ligging van de handelsvestiging de bescherming van de stedelijke omgeving de bescherming van de consument het respect voor de sociale- en arbeids- wetgeving

In juli 2010 heeft de Vlaamse Regering een nota goedgekeurd die de basis vormt voor overleg over een beleid van kernversterking. Deze nota bevatte een luik ruimtelijke ordening en een economisch luik. Het eerste luik stelde maatregelen voor om de inplanting van grote commerciële centra en concentraties van buurtwinkels te sturen. Het tweede luik kondigde indicatieve maatregelen aan om kleinere of reeds bestaande detailwinkels te stimuleren. Op 21 september 2010 hebben de BVS, VOKA en FEDIS een gemeenschappelijk persbericht gepubliceerd teneinde hun standpunt in deze materie bekend te maken. Anderzijds, hebben de BVS en de BLRW (BelgischLuxemburgse Raad voor Winkelcentra), in het kader van hun samenwerkingsovereenkomst, in september 2010 besloten om een “tegenverklaring” op te stellen, met onder meer de volgende elementen: naleving van de Europese Richtlijn, unieke vergunning, garantie op vrijheidsprincipe en de toepassing van afwijkende systemen, rekening houden met maatregelen van algemeen belang, geen streng algemeen kader. Vanaf begin 2011 zal de nota BVS-BLRW voorgelegd worden aan de Vlaamse overheden.

j.

Toegankelijkheid van gebouwen

Op 1 maart 2010 is een nieuwe regelgeving betreffende de toegang tot openbare gebouwen van kracht gegaan. De BVS heeft hierover haar leden geïnformeerd via een informatieflash. In augustus 2010, amper enkele maanden na de inwerkingtreding van de nieuwe regelgeving, heeft de Vlaamse Regering een voorontwerp van besluit voorbereid met het oog op de inbedding van de regelgeving van maart 2010 binnen de structuren van de ruimtelijke ordening. Het respecteren van alle regels betreffende de toegankelijkheid van gebouwen is verplicht voor het bekomen van de bouwvergunning en hun uitvoering moet kaderen binnen het handhavingsbeleid van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Het nieuwe besluit voorziet in het bijzonder in een verstrenging van de eisen voor gebouwen waarvan de totale publiek toegankelijke oppervlakte lager is dan 150 m², een strengere interpretatie van de maten (op basis van afwerkingsmaten en niet meer op basis van ruwbouwmaten), een vermindering van de vrijstellingen en meer bindende regels voor plateauliften. De BVS zal dit onderwerp in 2011 verder blijven opvolgen.

k.

“Vlaams Bouw Overleg Comité” (VBOC)

Sinds 2005 neemt de BVS officieel deel aan de jaarlijkse vergadering van het VBOC (Vlaams Bouw Overleg Comité). Het VBOC handelt als overlegorgaan voor alle materies die de vastgoedsector aanbelangen en waarvan de bevoegdheid onder de Vlaamse Regering valt. Het VBOC moet geraadpleegd worden voor elk nieuw initiatief dat de Vlaamse Ministers ondernemen en die een impact kunnen hebben op de vastgoedsector. Tijdens de vergadering van 11 februari 2010 heeft de BVS de onderwerpen besproken die in het bijzonder van belang zijn voor haar leden in het Vlaams Gewest: de financiering van het onroerend erfgoed, de BTW op grond behorend bij een nieuwbouw en de registratierechten, betaalbaar wonen, duurzaam bouwen en de evaluatie van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid. Deze vergaderingen van het VBOC zijn voor de BVS een gelegenheid om haar boodschappen en voorstellen kenbaar te maken.

l.

Grondbank

In het Vlaamse Gewest is er een bijzondere reglementering van kracht voor iedere uitgraving van volumes aarde van meer dan 250 m³ of van aarde die een risico tot vervuiling heeft. Er werden twee organisaties opgericht die gemachtigd zijn rapporten op te stellen inzake de kwaliteit van de bodem of de traceerbaarheid van bodems, namelijk de Grondbank en de Grondwijzer. De BVS is sinds vele jaren binnen de Grondbank vertegenwoordigd. In 2010 heeft ze met deze organisatie een overeenkomst afgesloten waardoor de werkende leden (vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers) kunnen genieten van een vermindering van 10% op de bijdragen van het lidmaatschap en van de controle van technische rapporten.

m. Vlaamse Woonraad De BVS is binnen de Vlaamse Woonraad vertegenwoordigd door de heer G. Hannecart (Matexi Group), effectief lid, en door mevrouw M. Dellaert (Wilma Project Development), plaatsvervangend lid. Tijdens het jaar 2010 heeft de BVS haar mening, opmerkingen en voorstellen aangaande verschillende materies meegedeeld, meer bepaald kredietregeling sociale lasten huursubsidies de wet op de huurprijzen van private woningen

45


de wijzigingen van diverse decreten met betrekking tot wonen, meer bepaald de Vlaamse wooncode het gronden pandendecreet de voorwaarden en de erkenningsprocedure van sociale huisvestingsmaatschappijen en de evaluatie van hun diensten de subsidiëring van intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid De BVS zal de activiteiten van de Vlaamse Woonraad aandachtig blijven opvolgen. In 2011 vervalt het mandaat van de BVS. Zij zal ervoor zorgen dat haar mandaat verlengd wordt voor een nieuwe termijn.

n.

Vergunningskader

Tijdens het jaar 2010 heeft de BVS meegewerkt aan verschillende vergaderingen van een werkgroep binnen VOKA met als doel de problematiek van het vergunningskader te bestuderen, meer bepaald de versnelling, verbetering en de vereenvoudiging van de procedures, de studie van de projecten per fase en de termijnen. Om een oplossing te vinden voor de ingewikkelde en trage procedures heeft de BVS verschillende pistes naar voor geschoven, met name een betere afstemming van diverse sectorale wetgevingen, een betere planning en een beter instrumentarium voor rechtelijke instanties. De BVS zal aandachtig blijven voor dit onderwerp in 2011.

o.

Raad voor vergunningsbetwistingen

Op basis van concrete voorbeelden van haar leden, heeft de BVS in oktober 2010 Minister Ph. Muyters gewezen op de slechte werking van de Raad voor vergunningsbetwistingen. De Minister erkende de problemen en heeft aangekondigd dat de Vlaamse Regering reeds bepaalde maatregelen heeft genomen, enerzijds om de werking van de Raad te verbeteren, maar anderzijds ook om de achterstand in te halen in de behandeling van de dossiers. De Minister heeft de Voorzitter van de Raad belast met het opstellen van een actieplan. Vanaf 2011 zou er een trimestriële evaluatie moeten plaatshebben.

2011

V i s i b i l i t e i t s - Pa c k nieuwbouw projecten

Laat je project opvallen dankzij onze doeltreﬀende marketing tools en dit

in elk stadium van uw project.

Lancering van het project ADpro ADmail ADmax

Basisinformatie, ingave van het project ADpro

Opendeurdagen/ Modelappartementen ADpro ADmail ADmax

Einde van het werf ADpro ADmail ADmax

In elk stadium van uw project, biedt IMMOWEB de

tools die perfect afgestemd zijn op uw behoeften. Contacteer ons via [email protected]

1. HOPROM Arch.: Arcas Groep 2. HOUYOUX CONSTRUCTIONS Arch.: BEAI - Monsieur Van Damme 3. HUYSMAN BOUW Arch.: Kurt Dyselinck

3

1

4

2

5

1. IMMO BAM Bara - De Lijn Residentieel - Anderlecht Arch.: DDS & Partners

3. Immoflandria Villa Laryx & Villa Tilia - Wetteren Arch.: Archi2000

2. Immobel Green Hill - Luxembourg-Ville (Dommeldange) Arch.: CBA - Christian Bauer & Associés Architectes

4. Immogra Canal View - Gent Arch.: Arch & Teco

47


5. Immpact De Vierschaer - Antwerpen Arch.: Crepain Binst Architecture

05 Waals Gewest

a.

RESA-ter (PUR).................................................................................................... 50

b.

Stedenbouwkundige vergunning voor groepswoningbouw (PUCG)..............51

c.

Programmadecreet..............................................................................................51

d.

Evaluatie CWATUPE ............................................................................................51

e.

Herwaardering van braakliggende terreinen..................................................51

f.

Handelsvestigingen............................................................................................ 52

g.

Parkinggids......................................................................................................... 52

h.

Denktank “huisvesting”..................................................................................... 53

i.

« Gewestlijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening » (CRAT)...................... 53

a.

1

2

3 1. Foremost Immo Bedrijvencentrum Bioversneller - Zwijnaarde Arch.: Paul Lievevrouw 2. Ghelamco Arteveldestadion met aangrenzend multifunctioneel complex - Gent Arch.: Bontinck Architecture and Engineering 3. Groep H (Beyaert Construct) 9 Modus-woningen in aaneengesloten bebouwing - Waregem 50 BVS Jaarverslag 2010 Arch.: Johan Ketele

RESA-ter (PUR)

Naar aanleiding van de vele problemen als gevolg van de toepassing en de uitvoering van het decreet tot administratieve vereenvoudiging betreffende ruimtelijke ordening en stedenbouw, het zogenaamde decreet “RESA-ter” (30 april 2009), heeft de nieuwe Waalse Minister voor ruimtelijke ordening in 2010 getracht de overgang tussen de verkavelingvergunning en de bebouwingsvergunning (PUR – permis d’urbanisation) te beheren en heeft hij zich gebogen over de redactie van een verklarende omzendbrief. Daar Minister Ph. Henry open staat tot dialoog met de sector en in het kader van de redactie van de hierboven vermelde verklarende omzendbrief, heeft de BVS deelgenomen aan verschillende overlegvergaderingen op het Kabinet, onder meer in aanwezigheid van de Waalse Vereniging van Architecten en vertegenwoordigers van de Federatie van Notarissen. De verklarende omzendbrief verduidelijkt bepaalde elementen die opgenomen zijn in het decreet met betrekking tot het aanvragen van een bebouwingsvergunning, onder meer een situatietekening, de rechtstoestand, de stedenbouwkundige en landschappelijke context, een fotoreportage en het rapport over de regelgevende aspecten (inrichtingsopties, architectonisch totaalbeeld, voorschriften in verband met de bouwwerken). De ministeriële omzendbrief betreffende de bebouwingsvergunning en het besluit tot bepaling van de vorm van de beslissingen in verband met de bebouwingsvergunning werden officieel aangenomen op 3 juni 2010. De BVS heeft haar leden hiervan op de hoogte gebracht vanaf de publicatie in het Belgisch Staatsblad op 19 juli 2010. De BVS betreurt het dat de administratieve vereenvoudiging niet beter naar voor komt in de omzendbrief en zal aandachtig blijven voor sommige bepalingen die problemen zouden kunnen opleveren voor haar leden. Parallel aan deze verklarende omzendbrief heeft het Kabinet in juni 2010 meegedeeld dat zij een vademecum wil opstellen. De BVS werd hiervoor geraadpleegd en heeft van bij het begin van de werken haar bezorgdheden en ongerustheden over bepaalde punten meegedeeld, meer bepaald over de methodologie, de middelen en termijn van publicatie, de definitie van inrichtingsopties. Het overleg en de redactie zijn nauwelijks geëvolueerd tot eind 2010 en het vademecum zal niet vóór 2011 beschikbaar zijn. De BVS zal dit onderwerp blijven opvolgen.

b.

Stedenbouwkundige vergunning voor groepswoningbouw (PUCG)

Artikel 90 §1 van het RESA-ter-decreet, van kracht gegaan op 1 september 2010, luidt als volgt: « Worden niet onderworpen aan een bebouwingsvergunning: (…) 5° in het kader van een stedenbouwkundige vergunning voor groepswoningbouw, de creatie van één of meerdere kavels elkeen bestaande uit een bouwwerk geheel of gedeeltelijk bestemd tot huisvesting, waarvan ten minste twee derden van de bouwwerken voorwerp uitmaakten van de verklaring beoogt in artikel 139 ter bekrachtiging dat de werken werden uitgevoerd conform de afgeleverde vergunning of verkocht werden op plan.» Het basisidee van de wetgever met betrekking tot het hierboven vermelde 5°, is om de verkoop van kavels, opgenomen in een zone van een vergunning voor groepswoningbouw, vrij te stellen van een bebouwingsvergunnig, op basis van twee voorwaardelijke hypothesen: hypothese van voorafgaandelijke afwerking van het gebouw van twee-derden van de kavels hypothese van voorafgaandelijke verkoop op plan van twee-derden van de kavels. De BVS bevraagt zich over de hypothesen van vrijstelling van de bebouwingsvergunning die zij enerzijds buitensporig vindt of anderzijds onuitvoerbaar. Eind 2010 buigt de BVS zich over de redactie van een amendement bij artikel 90 §1er 5° van de CWATUPE. Deze werken zullen verdergezet worden in 2011.

c.

Programmadecreet

Sinds februari 2010 heeft de BVS haar leden geïnformeerd over het voorontwerp van programmadecreet houdende verschillende maatregelen inzake goed bestuur, bestuurlijke vereenvoudiging, energie, huisvesting, fiscaliteit, werkgelegenheid. De subwerkgroep CWATUPE heeft de tekstvoorstellen geanalyseerd; de BVS heeft haar opmerkingen en suggesties aan de bevoegde Minister overgemaakt. Het programmadecreet werd op 22 juli 2010 door de Waalse Regering goedgekeurd en werd op 20 augustus in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Hoewel de BVS betreurt dat het programmadecreet niet alle verbeteringen bevat die zij wou aangebracht zien aan het beleid van de bebouwingsvergunning, is zij toch tevreden met de wijzigingen die het programmadecreet met zich meegebracht heeft.

51


d.

Evaluatie CWATUPE

In het kader van de uitwerking van de regionale regeringsverklaring, heeft de Waalse Regering eind 2010 een initiatief, de zogenaamde “evaluatie van de CWATUPE”, gelanceerd. Dit initiatief heeft als doelstelling « een evaluatie te maken van de normatieve bepalingen – decreten en besluiten - van het Waals Gewest die heden de ruimtelijke ordening en stedenbouw regelen. De evaluatie zal globaal en geïntegreerd zijn”. Men zal nagaan “in welke mate deze normen ertoe bijdragen om de volgende tien strategische doelstellingen te behalen: administratieve vereenvoudiging en goed bestuur, coherentie met andere administratieve diensten, ruimtelijke structurering, “interregionaliteit”, mulitdisciplinaire samenwerking, noden, werkgelegenheid en rijdom, mobiliteit, sensibiliseren en responsabiliseren, klimaatsveranderingen ». Om deze evaluatie te kunnen realiseren, heeft de Waalse Regering voorzien om vertegenwoordigers van de belangrijkste spelers betrokken bij de wetgeving inzake stendebouw en ruimtelijke ordening, te bevragen. Met het oog op dit overleg, heeft de BVS voor haar vergadering van 15 december 2010 een formulier / enquête opgemaakt bestaande uit algemene thema’s, maar ook uit de onderwerpen die nauw aansluiten bij de dagdagelijkse verzuchtingen van haar leden. De subwerkgroep CWATUPE zal dit onderwerp verder opvolgen vanaf begin 2011.

e.

Herwaardering van braakliggende terreinen

In april 2010 heeft de BVS deelgenomen aan een « rondetafel » over het thema: « de herwaardering van braakliggende terreinen in het Waals Gewest: financieringsmechanismen en publiek/private samenwerkingen ». In overeenstemming met de Waalse Afvalstof fendienst (Office wallon des déchets – OWD), heeft de BVS haar uiteenzetting volgens de volgende pijlers toegelicht: een functioneel reglementair kader vragen: het decreet van 5 december 2008 betreffende het bodembeheer is vandaag de dag immers ontoepasbaar gezien er geen enkel laboratorium bestaat voor het uitvoeren van de voorziene analyses door erkende experts het principe van « vervuiler- betaler » herhalen; dit zou de wetgevingen op Europees, nationaal, gewestelijk of lokaal niveau moeten inspireren erop aandringen dat de gewestelijke systemen geharmoniseerd zouden zijn herhalen dat de sanering van een terrein onder

dezelfde regels valt als de overdracht van een terrein bestemd tot economische activiteit of bebouwing; de BVS heeft dus het belang onderlijnd van het verschil tussen onteigening & sanering door de overheidssector en Publiek Private Samenwerkingen. Deze laatsten zorgen voor een belangrijke hefboom voor de publieke werking door de betrokkenheid van de privésector. De BVS en de OWD zullen hun overleg verderzetten in 2011.

f.

Handelsvestigingen

Pro memorie, de wet van 22 december 2009 tot aanpassing van sommige interne wetgevingen aan de Richtlijn betreffende diensten op de interne markt, beter gekend onder de naam “dienstenrichtlijn”, werd op 29 december 2009 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. In diezelfde periode heeft het Waals Gewest een aantal omzettingsdecreten aangenomen. Deze wet van 22 december 2009 wijzigt onder meer de wet van 13 augustus 2004 betreffende de vergunning van handelsvestigingen. Voortaan moet het advies van het Nationaal Sociaal-Economisch Comité voor de distributie niet meer gebaseerd zijn op criteria zoals de ruimtelijke ligging van de handelsvestiging, de belangen van de consumenten, de invloed van het project op de werkgelegenheid, de gevolgen van het project op de bestaande handelszaken, maar wel op “de ruimtelijke ligging van de handelsvestiging, de bescherming van het stedelijk milieu en de bescherming van de consument, alsook het respect voor de sociale wetgeving en het arbeidsrecht”. Met het oog op de realisatie van het regionaal schema voor handelsontwikkeling zoals aangekondigd in de regeringsverklaring 2009-2014 en met het oog op de formulering van een advies aan Minister J.C. Marcourt, heeft de Sociaal-Economische Raad van het Waalse Gewest (CESRW) verschillende organisaties gehoord in april 2010. De BVS heeft aangedrongen op de noodzaak om juridische zekerheid van projecten te verzekeren, wat een van de essentiële criteria is om investeringen te stimuleren heeft duidelijke procedures gevraagd die toelaten investeringen te omkaderen en te bevorderen heeft gepleit voor een overleg tussen de 3 Gewesten bij de omzetting van de federale wet in het regionale recht staat gunstig tegenover de invoering van schema’s voor handelsontwikkeling die de 52


overheid toelaten een overzicht te hebben van het verloop van de handel, maar de BVS heeft het belang van de vaststellingsprocedure verduidelijkt inzake methodologie, keuze van de auteur, relevantie van de bestudeerde criteria, het in acht nemen van het evoluerend karakter van de handel, van de juridische zekerheid en waarde van het beoogde instrument. In juli 2010 heeft de BVS haar leden eveneens geïnformeerd over een algemene offerteaanvraag die opgenomen werd het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen betreffende een studie ter omschrijving van de manier waarop de Regering de toekomst beoogt van het beleid inzake handelsvestigingen in het Waals Gewest. De BVS heeft de evolutie van dit onderwerp opgevolgd met de Belgisch-Luxemburgse Raad voor Winkelcentra (BLRW). De twee verenigingen hebben besloten om een voorstel van tekst op te stellen die ze begin 2011 aan de Waalse autoriteiten willen voorleggen. Begin 2011 en op uitnodiging van Minister J.C. Marcourt, zal de BVS eveneens uitgenodigd worden om haar standpunt bekend te maken in het kader van de herziening van de regelgeving in het Waals Gewest.

g.

Parkinggids

Ingevolge een offerte-oproep werd Transitec (Studiebureau bestaande uit ingenieurs-raadgevers in verplaatsing en stedelijke mobiliteit) door het Waals Gewest weerhouden om een gids op te stellen over de afmetingen van parkings in het kader vastgoedprojecten. Transitec werkt samen met “ICEDD (Institut de Conseil et d’Etdues en Développement Durable – Advies- en Studiebureau voor Duurzame Ontwikkeling”) en werkt met een begeleidingscomité bestaande uit de Waalse Unie van Ondernemingen (“UWE – Union Wallonne des Entreprises”), de Unie van Steden en Gemeenten (“Union des Villes et Communes”), het Kabinet en de Administratie van Stedenbouw, de Waalse Confederatie Bouw en enkele gemeenten worden ook regelmatig geraadpleegd. De doelstelling van de gids is niet om een norm te creëren die kracht van wet heeft, maar om raad te geven inzake methodologie, leefmilieu en mobiliteit, aan de vastgoedontwikkelaars en aan de verantwoordelijke autoriteiten. Het doel van de gids is niet om citeria in te voeren die bepalend of beïnvloedend zijn voor de aflevering van vergunningen, maar om een nieuwe afmeting van parkings te ontwerpen.

Eind september 2010 hebben vertegenwoordigers van Transitec aan de leden van de Werkgroep CWATUPE een presentatie gegeven over het ontwerp van de gids. Ingevolge die presentatie, heeft de BVS de belangrijkste opmerkingen en bedenkingen van haar leden actief in het Waals Gewest aan Transitec overgemaakt. De auteurs hebben rekening gehouden met de opmerkingen van de BVS en hebben de tekst aangepast. Vanaf begin 2011 zou de definitieve versie van de gids beschikbaar moeten zijn.

h.

1

Denktank “huisvesting”

Op uitnodiging van de “Mouvement Réformateur” en in het kader van de “lente van de hervormingen” (le printemps des réformes), heeft de BVS in 2010 deelgenomen aan een denktank over “huisvesting”. Deze denktank handelde over het Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest. Tijdens de overlegvergaderingen werden verschillende concrete voorstellen naar voor gebracht, meer bepaald het ter beschikking stellen van een voldoende aantal kwaliteitsvolle toegankelijke woningen en het verbeteren van het bestaande sociale woonbestand.

2

Voor het Waals Gewest werd er voorgesteld het puntensysteem voor het toekennen van een woning te hervormen teneinde de negatieve effecten ervan weg te werken, meer bepaald door een bepaald afwijkingspercentage toe te laten of een percentage toe te kennen aan mensen met een hoger inkomen teneinde een sociale mix te garanderen en de financiële overlevingskansen van de actoren te versterken. Er werd tevens voorgesteld een informatiedienst voor de woonomstandigheden op te richten om de huur- en vastgoedprijzen te observeren en een geüpdate extrapolatie te maken op lange en middellange termijn van de huisvestingsbehoefte.

i.

« Gewestlijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening » (CRAT)

Het besluit van 27 maart 2009 heeft voor een periode van vijf jaar de gewone en de plaatsvervangende leden van de CRAT benoemd. Dit besluit bepaalt dat de BVS binnen de Afdeling Actieve Inrichting vertegenwoordigd is door de heer Jean-Luc Son die er zetelt als plaatsvervangend lid. Ingevolge evoluties in het beroepsleven van de heer Jean-Luc Son, zal de BVS vanaf begin 2011 een nieuwe vertegenwoordiger moeten aanduiden. De BVS zal een zetel als gewoon lid binnen de Afdeling Normatieve Inrichting vragen.

53


3 1. HOPROM Residentie Livingstone - Knokke Arch.: Arcas Groep 2. HOUYOUX CONSTRUCTIONS Tuinstad Versailles - Neder-Over-Heembeek Arch.: BEAI - de heer Van Damme 3. HUYSMAN BOUW Ter Kale - Merendree Arch.: Kurt Dyselinck

Hoe zorgen ze er toch voor dat wij het hoofd koel houden tussen zoveel anderen?

Geraken we in een noodgeval even snel weer buiten als we binnenkwamen?

Wij verhogen het comfort in gebouwen, beschermen ze tegen brand en maken ze veiliger. En dit met een energiebesparing tot 40%. Geïntegreerde systemen zorgen ervoor dat de technische infrastructuur beter functioneert. Comfort, brandveiligheid en beveiliging moeten efficiënt samenwerken om dit te bereiken. Innoverende oplossingen die verwarming, ventilatie en klimaatregeling integreren met brandbeveiliging en andere beveiligingstechnologieën besparen niet alleen energie; ze zorgen er ook voor dat mensen zich veilig en behaaglijk voelen en dat gebouwen, publieke ruimtes en bedrijfsprocessen beter beschermd zijn. www.siemens.be/buildingtechnologies

Answers for infrastructure. 54


We open the door to your new property perspectives Visit www.deloitte.com/be/realestate

© 2010 Deloitte Belgium

A wise choice to see the full legal picture A top legal practice in Belgium, Laga is a full service business law firm, highly recommended by the most authoritative legal guides. Laga comprises approximately 100 qualified lawyers, based in Brussels, Antwerp and Kortrijk. Laga offers expert advice in the fields of banking & finance, commercial, corporate/M&A, employment, IT/IP, public/administrative, insolvency and reorganisations, real estate, tax law and litigation. Where appropriate to ensure a seamless and comprehensive high-quality service, Laga lawyers work closely with financial, assurance and advisory, tax and consulting specialists, and with select EU and US law firms. Laga provides thorough and practical solutions tailored to the needs of clients ranging from multinational companies, national large and mediumsized enterprises, and financial institutions, to government bodies. For further information please contact our real estate team on + 32 2 800 70 00 or email [email protected] www.laga.be Berkenlaan 8a, 1831 Diegem, Tel. + 32 2 800 70 00 © 2010 Laga.

2010_UPSI-BVS_RealEstate_A4_CMYK.indd 1

19/11/10 10:01

06

BVS - Intern & Extern

Externe Lidmaatschappen ................................................................................. 58 Samenwerkingsovereenkomsten . .................................................................. 59 Communicatie . ....................................................................................................... 61 Website ..................................................................................................................... 62 Realty . ....................................................................................................................... 63 Economische Enquête ......................................................................................... 64 Studentenprijs......................................................................................................... 65 Structurele Partners . ........................................................................................... 65 Sponsoring .............................................................................................................. 66 Informatie naar de leden ................................................................................... 67 Evenementen .......................................................................................................... 71 Dankwoord .............................................................................................................. 75

57


Externe Lidmaatschappen

BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry) Net zoals het lidmaatsschap bij UWE in het Waals Gewest en bij VOKA in het Vlaams Gewest, is de BVS lid van BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry). VLORO (Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening) De BVS is sinds vele jaren lid van VLORO en neemt deel aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur en van verschillende overlegwerkgroepen. Sommige materies worden gezamenlijk bestudeerd. VOKA (Vlaams Economisch Verbond – Kamer van Koophandel) Sinds verschillende jaren werken BVS en VOKA op een positieve en constructieve manier samen voor materies die de twee verenigingen aanbelangen. In 2010 heeft de BVS deelgenomen aan vele werken overlegvergaderingen omtrent twee hoofdthema’s: energieprestatie van gebouwen (Project 4) en het vergunningkader (project 7). Tijdens de Algemene Vergadering van VOKA van 11 januari 2010 werd de Voorzitter van de BVS, de heer Eric E. Verbeeck, benoemd tot lid van de Raad van Bestuur “qualitate qua” voor de vastgoedsector. UWE (Union Wallonne des Entreprises) In het kader van haar lidmaatschap bij UWE, neemt de BVS deel aan verschillende werkgroepen in de afdelingen Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening, Energie en Mobiliteit. In 2010 heeft de BVS deelgenomen aan de vergaderingen over ruimtelijke ordening, milieu en bodembeheer.

58


UEPC (Union Européenne des Promoteurs-Constructeurs) De BVS is lid van UEPC, de Europese Unie van Vastgoedontwikkelaars; zij is in de Beheerraad vertegenwoordigd door de heren E. Verbeeck en D. Van Caloen, Bestuurders. De heer A. Sougné, Erevoorzitter van de BVS en van UEPC neemt eveneens deel aan de vergaderingen van deze Europese organisatie. UEPC is een Europese federatie van nationale federaties die vastgoedontwikkelaars groeperen. Op die manier vertegenwoordigt UEPC 30.000 bedrijven die in normale tijden één miljoen nieuwe woningen per jaar realiseren en miljoenen m² kantoor- en winkeloppervlakte. De hoofdtaak van UEPC is van heel dicht bij de wetgeving en ieder ander initiatief op Europees niveau te volgen, om de Europese markt en de factoren die deze beïnvloeden te bestuderen, om de ervaringen van haar leden te verzamelen en om onder hun leden een netwerking te creëren. Eind 2010 heeft UEPC besloten een alliantie aan te gaan met de EPF (European Property Federation) via een lidmaatschap van UEPC bij deze federatie. Alle informatie over UEPC kan geraadpleegd worden op de website: www.uepc.org, of kunnen via het secretariaat van de BVS verkregen worden.

Samenwerkingsovereenkomsten 1 Samenwerking met de Confederatie Bouw Sinds vele jaren heeft de BVS een samenwerkingsovereenkomst met de Confederatie Bouw (CB) op nationaal niveau en heeft zij geregeld contacten met de regionale Afdelingen (CBB-H, VCB en CCW). De verenigingen overleggen over materies die hun respectieve leden aanbelangen. In 2010 hebben de BVS en de Confederatie Bouw zich hoofdzakelijk gebogen over de problematiek inzake duurzaam bouwen. Samenwerking met de BLRW Sinds enkele jaren heeft de BVS een samenwerkingsovereenkomst met de BLRW (Belgisch-Luxemburgse Raad voor Winkelcentra). De twee organisaties informeren elkaar over hun mening, standpunten en acties die een gemeenschappelijke impact hebben of zouden kunnen hebben op de activiteiten van hun leden. De leden van de BVS worden op de hoogte gehouden over initiatieven, evenementen, informatievergaderingen of andere manifestaties van BLRW en vice versa. In 2010 hebben de BVS en de BLRW een werkgroep opgericht specifiek voor het bestuderen van de wetgevende evoluties inzake handelsvestigingen in het Waals en Vlaams Gewest.

2

Samenwerking met CIB – Federatie van Vastgoedpromotoren In het kader van hun samenwerkingsovereenkomst behandelen de BVS en de vzw Federatie van Vastgoedpromotoren van de Confederatie van Immobiliënberoepen samen de problemen die een impact hebben op het beroep van vastgoedontwikkelaar en die van direct belang zijn voor de activiteiten van hun leden.

3 1. ING Real Estate Toison d’Or - Brussel Arch.: Architectenbureau Jaspers-Eyers & Chapman Taylor 2. JCX Gestion BATA - Brussel Arch.: Art & Build

59


3. JM Construction Le Nouveau Quartier des Musiciens - Anderlecht Arch.: Axent Architects

Een lift installeren ? Schindler contacteren. Zowel voor nieuwbouw, modernisering als onderhoud doet u een beroep op meer dan 130 jaar ervaring van een rma die wereldleider is op het vlak van mobiliteit.

www.schindler.be

Communicatie

1 In mei 2010 heeft de BVS haar nieuwe presentatiebrochure gelanceerd. Deze verduidelijkt haar opdracht en haar rol en geeft enkele sleutelcijfers over de vastgoedsector. De voordelen van een lidmaatschap, de verschillende evenementen – zakenlunches en informatieseminaries-, de belangrijke of actuele thema’s en de grote uitdagingen voor de vastgoedsector komen allemaal kort aan bod in deze nieuwe brochure.

2

3 1. Kairos Gebouw VAC - Leuven Arch.: Jaspers-Eyers & Partners in cooperation with Bureau Bouwtechniek, Gigantes Zenghelis © Jean-Michel Byl 2. KBC Real Estate Inkomhal nieuw gebouw Pericles - Brussel Arch.: Staner & Arcade

61


3. Leasinvest Real Estate Canal Logistics - Neder-over-Heembeek Arch.: Architectenbureau Project-Team

Website

1 De website van de BVS www.upsi-bvs.be draagt bij tot haar zichtbaarheid bij de leden, de overheden en de vastgoedsector in het algemeen. De algemene informatie over de werking, de evenementen en de initiatieven van de BVS zijn toegankelijk voor het publiek. De leden, van hun kant, ontvangen een login en paswoord die hen toelaten documenten en informatie te raadplegen die hen zijn voorbehouden. Op die manier kunnen de werkende leden bijvoorbeeld de verslagen van de verschillende werkgroepen en subwerkgroepen van de BVS raadplegen.

2

3 1. Lotinvest Boomkleverstuin - Tuinen van Stockel Sint-Lambrechts-Woluwe Arch.: Trio 2. Maisons Baijot Projet à Libramont 3. Matexi Centrale Werkplaatsen Leuven bestaande uit 130 BVS winkelpanden Jaarverslag 2010 woningen62 en zeven

Realty

1 De BVS was officiële partner van de tweede editie van de Vastgoedbeurs van België “Realty 2010”, die plaatsvond op 18, 19 en 20 mei 2010 in Tour & Taxis te Brussel. In dit prestigieus kader heeft de BVS op 19 mei een conferentie en zakenlunch georganiseerd. De heer Freddy Van den Spiegel, Chief Economist van BNP Paribas Fortis, heeft met zijn toespraak “Economic Outlook – Welcome in the world of chaos” de conferentie luister bijgezet. Vele leden hebben de stand van de BVS bezocht en hebben zo onrechtstreeks de organisatoren gesteund. Artexis is eveneens structurele partner van de BVS.

2

3 1. Montea Site à Herstal (Milmort) 2. Nexity Belgium Residentieel project “Le Clos Pannenhuis” - Brussel Arch.: Monsieur Laurent Libert

63


3. Novus Projectontwikkeling Project Kasteelhoevestraat - Brugge Arch.: P. Jonckheere

Economische Enquête

Teneinde de economische impact te kunnen inschatten van de activiteiten van haar leden op de vastgoedmarkt en met als doel de som van hun activiteiten te kunnen maken doorheen hun vastgoedprojecten, heeft de BVS begin 2010, in samenwerking met Deloitte, een enquête gelanceerd bij haar werkende leden vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers over de cijfers van de jaren 2008 en 2009. De enquête bevroeg meer bepaald volgende elementen: het aantal projecten in studiefase, in ontwikkeling, opgeleverd, verkocht en/of uitgebaat de oppervlakte van kantoren, handelsruimten, appartementen, (semi)industriële gebouwen, woningen of gronden de geconsolideerde cijfers van de bedrijven. Met de hulp van experten van Deloitte Real Estate, heeft de BVS in november 2010 een eindrapport over deze enquête voorgesteld.

De leden vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en beleggers van de BVS vertegenwoordigen: 58% van het omzetcijfer van de vastgoedsector 5.000 personen die rechtstreeks tewerkgesteld zijn en bijna 152.000 indirecte tewerkstellingen in de bouw, of 57% van de tewerkstelling binnen de sector 26,1 miljoen m² in portefeuille waarvan 7,6 miljoen m² in ontwikkeling 83% van de kantoormarkt in handen van Belgische beleggers, of 7,5 miljoen m² 60% van de markt van handelsruimte, of 6 miljoen m² 40% van de ontwikkeling van de residentiële markt, of 17.800 eenheden per jaar een ontwikkelingspotentieel dankzij bouwgrondreserves die geschat worden op 19,5 miljoen m² een transactievolume dat in 2009 geschat werd op 2,5 miljoen m² een rechtstreekse en onrechtstreeksebijdrage aan de vastgoedbelastingen en taxen geschat op 5,7 miljard EUR Langs deze weg bedankt de BVS de leden die de enquête beantwoord hebben en Deloitte Real Estate voor haar medewerking.

Privé beleggers 3%

Marktaandeel in het kantoorsegment

Publieke beleggers 25% Professionele Belgische beleggers 51%

Buitenlandse beleggers 21%

64


BVS 83% Overige 17%

Studentenprijs

Structurele Partners

Sinds 2007 reikt de BVS twee prijzen per jaar uit: één prijs aan een student of groep studenten ingeschreven in een universiteit / hoge school van de Vlaamse Gemeenschap en één prijs aan een student of groep studenten ingeschreven aan een universiteit / hoge school van de Franstalige Gemeenschap. De BVS-prijs bekroont een eindwerk of studie die een originele bijdrage levert aan de activiteiten van de vastgoedsector. Op 19 mei 2010, ter gelegenheid van de Vastgoedbeurs Realty 2010, heeft de BVS haar studentenprijs voor de derde keer uitgereikt. Het werk van de laureate, Mevrouw K. Van Audenaerde, droeg de titel « Prijsverschillen tussen de Belgische en Nederlandse vastgoedmarkt ».

Sinds enkele jaren heeft de BVS structurele partnershipovereenkomsten met

65


Artexis - Realty BELFOR Deloitte & Laga Real Estate Immoweb Schindler Siemens Vinçotte Alle partners hebben een activiteitenbranche die gelinkt is aan de activiteiten van de leden van de BVS. Naast de belangrijke financiële instroom die deze partnerships voor de BVS genereren, brengen zij een netwerk tot stand tussen de beslissingnemers van de belangrijkste Belgische vastgoedfirma’s en onze partners. De commerciële voordelen voor de leden van de BVS vormen de sleutel tot het succes van deze overeenkomsten. Op 19 oktober 2010 heeft de BVS een lunch georganiseerd met haar structurele partners om te luisteren naar hun wensen en voorstellen en op die manier een nog betere samenwerking tot stand te brengen in 2011.

Sponsoring

1 Voor haar zakenlunch van 23 maart 2010 in aanwezigheid van de Voorzitter van Open VLD, de heer Alexander De Croo, heeft de BVS een sponsoring overeenkomst afgesloten met de GRONDBANK.

De BVS heeft eveneens een samenwerkingsover eenkomst met KLUWER.

2

3

1. Palladium Belgium Wijk Astrid - Evere Arch.: Altiplan 2. Redevco Retail Belgium Artist impression project te Drogenbos Arch.: Jaspers - Eyers & Partners 3. Soficom Development Appartementsgebouw Vallée du Maelbeek Brussel Arch.: Bureau d’architecture BEAI & Architectes M. & 2010 J.M.66 JaspersBVS - J. Jaarverslag Eyers & Partners

Tijdens de BVS-zakenlunch van 23 november 2010 heeft Kluwer in primeur “ImmoSpector” gelanceerd. Dit is een nieuw product en de eerste centrale website in België die alle wetgeving, rechtspraak, modellen en commentaren over vastgoed weergeeft. Deze website richt zich tot vastgoedontwikkelaars, verkavelaars, beleggers, architecten en aannemers. Onder de vorm van een abonnement geeft de website praktisch advies en een erg betrouwbare begeleiding voor alle fases van een vastgoedproject. De leden van de BVS genieten een korting van 15% op het abonnement op ImmoSpector.

Informatie naar de leden

Zoals tijdens de voorbije jaren, hebben de leden van de BVS in 2010 systematisch de belangrijkste uittreksels uit het Belgisch Staatsblad per e-meil ontvangen, net zoals alle interessante en belangrijke berichten over de vastgoedsector. Hieronder vindt u een overzicht van de « flashes » die in 2010 werden verzonden: Flash 01/10 Flash 02/10

Flash 03/10 Flash 04/10 Flash 05/10 Flash 06/10 Flash 07/10 Flash 08/10 Flash 09/10 Flash 10/10 Flash 11/10

Flash 12/10 Flash 13/10 Flash 14/10

67

Uittreksels BS – Programmawet van 23 december 2009 Uittreksel BS – Overheidsopdrachten, opdrachten aanneming van werken, leveringen en diensten Uittreksel BS – Fiscale voordelen in zones voor positief grootstedelijk beleid Uittreksel BS – Diensten op de interne markt Uittreksel BS – Herziening Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen – Openbaar onderzoek Brussels Gewest – Publicaties BS 8 januari 2010 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Relevante bepalingen decreet van 18 december 2009 Uittreksel BS – Waals Gewest – Energieprestatie van gebouwen Uittreksel BVS – Brussels Gewest – Stedelijke herwaardering Uittreksels BS – Publicaties BS van 12 februari 2010 Uittreksels BS – Overheidsopdrachten, opdrachten voor aanneming van werken, leveringen Uittreksels BS – Brussels Hoofdstedelijk Gewest – Lijst van risicoactiviteiten - erratum Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Toegankelijkheid van gebouwen – Nieuwe regelgeving FOD Economie – Kerncijfers vastgoed 2009


Flash 15/10 Flash 16/10 Flash 17/10 Flash 18/10 Flash 19/10 Flash 20/10 Flash 21/10 Flash 22/10

Flash 23/10 Flash 24/10 Flash 25/10 Flash 26/10 Flash 27/10 Flash 28/10 Flash 29/10

Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Vooroverleg met de Vlaamse Bouwmeester Brussels Gewest – Geographical Information System (BruGis) Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Brownfieldconvenant Mipim Awards 2010 Brussels Gewest – Huisvestingsplan – stand van zaken Brussels Gewest – Brusselse bouwmeester Uittreksesl BS – Marktpraktijken en consumentenbescherming Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Stedenbouwkundige atteste, projectvergaderingen en stedenbouwkundie inlichtingen + toelichting Uittreksel BS – Brussels Gewest – Gewestelijk Bestemmingsplan erratum Uittreksel BS – Brussels Gewest – Gewestelijk Bestemmingsplan – erratum (2) Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Modelformulier bodemattest Uittreksel BS – Brussels Gewest – Gewestelijk Bestemmingsplan Erratum Vlaams Gewest – Decreet gronden pandenbeleid - Omzendbrief Waals Gewest – Premies ter bevordering van rationeel energiegebruik Uittreksel BS – Brussels Gewest – Stedenbouwkundige lasten

1 Flash 30/10 Flash 31/10 Flash 32/10

Flash 33/10 Flash 34/10

2



3

Flash 41/10 Flash 42/10

1. Thomas & Piron Domaine au Fil de l’Eau - Jambes Arch.: Société Internationale d’Architecture 2. Uplace Stephenson Plaza - Mechelen Arch.: M. & J-M. Jaspers - J. Eyers & Partners 3. Vanhaerents Milho - Oostende BVS Jaarverslag 2010 Arch.: Beel68 & Achtergael Architecten


Uittreksel BS – Stadsvernieuwingsprojecten + toelichting Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Toelaatbare zonevreemde wijzigingen + toelichting Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Openbare onderzoeken aanvragen stedenbouwkundige verunning en verkavelingsaanvragen + toelichting Uittreksel BS – Waals Gewest – EPB – Certificering bestaande woongebouwen + toelichting Uittreksel BS – Waals Gewest – Decreet 17 juli 2008 – Arrest Grondwettelijk Hof + toelichting Europese EPB-Richtlijn Herschikking Uittreksel BS – Brussels Gewest – Openbaarmaking inzake stedebouw en leefmilieu Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, Europees Sociaal Fonds en Cohesiefonds – financieel beheer Uittreksels BS – Brussel Gewest – EPB-eisen Vermindering kadastraal inkomen – Vrijstelling onr. voorheffing bij zware renovatiewerken Uittreksel BS – Brussels Gewest – Stedelijke herwaardering Uittreksels BS – Waals Gewest – Bebouwingsvergunning – Besluit en omzendbrief Uittreksels BS – Brussels Gewest – Beheer en sanering verontreinigde bodems Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Decreet gronden pandenbeleid + toelichting Uittreksel BS – Waals Gewest – Bebouwingsvergunning Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Bescherming archeologisch ergoed

Flash 46/10 Flash 47/10 Flash 48/10 Flash 49/10

+ toelichting Uittreksel BS – Vl. Gewest – Aanvragen tot sloop gebouwen of constructies + toelichting Uittreksel BS – Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening + toelichting Uittreksel BS – Waals Gewest Programmadecreet Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Decreet betreffende integraal 1 waterbeleid

2

3

4 1. Vlasimmo Enkele verkavelingen 2. Vooruitzicht Project Regatta - Zenith I en II - Antwerpen Linkeroever Arch.: Bureau d’architecture Marc Corbiau 3. Wilhelm & Co Médiacité interior mall - Liège 69 Ron Arad BVS Jaarverslag 2010 Arch.: © Marc_Detiffe

4. Wilma Project Development Fusiogebouw - Etterbeek Arch.: Architectenbureau Alta

Flash 50/10 Flash 51/10 Flash 52/10 Flash 53/10 Flash 54/10

Flash 55/10 Flash 56/10 Flash 57/10 Flash 58/10 Flash 59/10 Flash 60/10 Flash 61/10 Flash 62/10 Flash 63/10 Flash 64/10 Flash 65/10 Flash 66/10

70

Persbericht FOD Economie – Vastgoedprijzen stijgen opnieuw BVS in de pers: Gronden voor nieuwe vastgoedontwikkelingen meer belast Uittreksel BS – Waals Gewest – Programmadecreet + toelichting Waals Gewest – Prgrammadecreet van 22 juli 2010 + toelichting Uittreksels BS – Vlaams Gewest – Handelingen waarvoor geen stedenbouwkundige vergunning nodig is – Meldingsplichtige handelingen Verlenging BTW-tarief aan 6% voor renovatiewerken Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Inventaris van het bouwkundig erfgoed Vlaams Gewest – Schrapping dubbele belasting bouwgrond Uittreksel BS – Brussels Hoofdstedelijk Gewest Bodemattest Vlaams Gewest – Schrapping dubbele belasting bouwgrond update Uittreksel BS – Brussels hoofdstedelijk Gewest – Bijzonder bestemmingsplan – MER Uittreksel BS – Vlaams Gewest EPB BHG – omvorming kantoren naar woningen – overzicht per jaar & per gemeente Uittreksel BS – BHG – Gewestelijke stedenbouwkundige verordening Uittreksel BS – BHG – Ontwerp Gemeentelijk Ontwikkelingsplan MER Uittreksel BS – Brussels Hoofdstedelijk Gewest – Ruimtelijke informatie Vlaams Gewest – Gemeentelijke registers onbebouwde percelen – gronden overheden


Flash 67/10 Flash 68/10 Flash 69/10 Flash 70/10 Flash 71/10 Flash 72/10 Flash 73/10


Uittreksel BS – BTW – Indeling van de goederen en diensten Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Strijd tegen leegstand en verwaarlozing bedrijfsruimten Uittreksel BS – BHG – Milieu- en energiewetgeving Uittreksel BS – Vlaamse Gewest – Hoge Raad voor Handhavingsbeleid + Erratum Nieuwe BTW-code vanaf 1 januari 2011 Uittreksel BS – BHG Voorkooprecht BTW op leveringen goederen, werken in onroerende staat en ermee gelijkgestelde handelingen Uittreksel BS – Koninklijk Besluit van 19/12/2010 betreffende betreffende de BTW Uittreksels BS – BHG – Besluiten betreffende het BWRO Uittreksel BS – Herziening van de wetgeving op de vastgoedbevaks

Alle informatie en alle flashes van de BVS vindt u ook terug op haar website www.upsi-bvs.be. Alle leden beschikken over een login en paswoord die hen toegang geeft tot de documenten die hen zijn voorbehouden.

Evenementen

Meerdere keren per jaar organiseert de BVS zakenlunches of andere evenementen die een ontmoetingsplaats betekenen voor haar leden. Deze zakenlunches of manifestaties spelen zich af op federaal of gewestelijk niveau, afhankelijk van de actualiteit. Tijdens het jaar 2010 heeft de BVS volgende evenementen georganiseerd: 4 zakenlunches / conferenties 7 seminaries-evenementen, in samenwerking met andere federaties, verenigingen of instanties

Zakenlunches / Conferenties 23 maart 2010: gastspreker: De heer Alexander De Croo Voorzitter Open Vld thema: « De vastgoedsector na de economische crisis » 19 mei 2010: gastspreker: thema:

De heer Freddy Van den Spiegel Chief Economist BNP Paribas Fortis « Economic Outlook – Welcome in the world of chaos » Zakenlunch ter gelegenheid van de Vastgoedbeurs Realty 2010

28 september 2010: gastspreker: Mevrouw Laurette Onkelinx Vice-Eerste Minister thema: « Bouw en vastgoed: een hefboom in het beleid van interpersoonlijke solidariteit en duurzame economische ontwikkeling »

71


23 november 2010: gastspreker: De heer Christos Doulkeridis Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting thema: « Bouwen, renoveren, innoveren. Het huisvestingsbeleid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest »

Evenementen / Seminaries 14 januari 2010: Nieuwjaarsreceptie In samenwerking met RES (Real Estate Society), IFMA (International Facility Management Associa tion) en Solvay Brussels School of Economics and Management. gastspreker: Mevrouw Marianne Thyssen Voorzitter CD&V en Europees Parlementslid thema: « De economische plaats van België binnen Europa » 4 maart 2010: « BTW-seminarie: Overzicht van de BTW-maatregelen vanaf 1 januari 2011 » In samenwerking met Deloitte & Laga Real Estate gastsprekers: De heer Rudy Volders Directeur Beleidscel Financiën

De heer Eddy Weckhuysen Adviseur BTW

28 april 2010: « Antwerp Real Estate 2010: The Office Market » In samenwerking met VOKA – Kamer van Koophandel van Antwerpen – Waasland, AG Vespa (Autonoom gemeentebedrijf vastgoed en stadsprojecten Antwerpen) , RES (Real Estate Society) en de Stad Antwerpen.

21 mei 2010: Kabinet Staatssecretaris B. Clerfayt (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) – Onroerende voorheffing op gebouwen in renovatie 1 juni 2010: Kabinet Minister J.L. Vanraes (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) – Registratierechten & Splitsingen 14 oktober 2010: 17 juni 2010: Vlaams parlement – Contact B. Martens, Voorzitter Commissie R.O. « BTW-seminarie » Overzicht van de BTW-maatregelen vanaf 01/01/2011 18 juni 2010: Kabinet Staatssecretaris Clerfayt (federaal) – Onroerende voorheffing op gebouwen In samenwerking met Deloitte in renovatie gastspreker: De heer Eddy Weckhuysen 7 juli 2010: Kabinet Financiën (federaal) – BTW op Adviseur BTW gronden en BTW-problematiek in het algemeen 10 september 2010: Kabinet Minister Fr. Van « Groepswonen, meer dan groepswoningsbouw » den Bossche (Vlaams Gewest) – Departement Studiedag in samenwerking met de Hogeschool Ruimtelijke Ordening en Huisvesting voor Wetenschap en kunst, Departement – Beoordelingscommissie voor sociale Architectuur en Stedenbouw Sint-Lucas - Gent huisvestingsprojecten 15 september 2010: Kabinet Staatssecretaris 28 oktober 2010: Clerfayt (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) – BTW op Vastgoed Event Gent gronden en onroerende voorheffing op gebouwen « Gent klimaatstad, voorbij de mythe » in renovatie Georganiseerd in samenwerking met de Vlaamse 24 september 2010: Kabinet Minister-President van Confederatie Bouw, de CIB – Confederatie van de Vlaamse Regering K. Peeters (De heer S. Van Immobiliënberoepen, RES (Real Estate Society) en Muylder) – Handelsvestigingen de overheden van de Stad Gent en de Provincie 27 oktober 2010: Kabinet J.L. Vanraes (Brussels Oost-Vlaanderen. Hoofdstedelijk Gewest) – BTW op gronden - Splitsingen Vergaderingen ministeriële Kabinetten & 3 november 2010: Kabinet Minister G. Bourgeois Parlementen (Vlaams Gewest): onroerend erfgoeddecreet 24 november 2010: 2de vergadering Kabinet 6 januari 2010: Kabinet Financiën (federaal): BTW Minister Fr. Van den Bossche (Vlaams Gewest) op gronden 5 februari 2010: Kabinet Minister A. Antoine (Waals – Departement Ruimtelijke Ordeningen en Gewest): BTW op gronden en BTW-problematiek in Huisvesting – Beoordelingscommissie voor sociale huisvestingsprojecten het algemeen 20 december 2010: Kabinet Ph. Muyters (Vlaams 29 maart 2010: Kabinet Eerste Minister Y. Leterme (federaal): BTW aan 6% op afbraak- en heropbouw Gewest) – BTW op gronden in 32 steden 15 april 2010: Kabinet Financiën (federaal): opvolging BTW-seminarie maart 2010 26 april 2010: Kabinet Minister L. Onkelinx (federaal) – BTW en sociaal overleg (BVS + CB) 29 april 2010: Federaal parlement – Koppelverkoop 4 mei 2010: Kabinet Minister Ph. Muyters (Vlaams Gewest) – BTW op gronden 5 mei 2010: Kabinet Minister G. Bourgeois (Vlaams Gewest) – Erfgoed Patrimonium 18–19–20 mei 2010: « Realty 2010 » Tweede editie van de Vastgoedbeurs van België, georganiseerd door Artexis Exhibitions, met de steun van de BVS.

72


Genodigden / gastsprekers tijdens vergaderingen van de Werkgroepen 25 februari 2010: Werkgroep Beleggers: De heer G. Clerfayt (Adjunct- Kabinetsdirecteur-Adjoint – Kabinet Minister E. Huytebroeck), de heer I. Daoud (Raadgever EPB – Kabinet Minister E. Huytebroeck,) en de heer D. Van Eeckhout (Raadgever financiering – Kabinet Ministger E. Huyteboreck) 15 maart 2010: Werkgroep Fiscaliteit: de heer I. Massin (Director / Transactions Services – Indirect Tax – Deloitte) 31 maart 2010: Technische Werkgroep: de heer X. De Blocq (Lidac Manager Belux Philips Belgium) en de heer J. Dendal (Project Support Philips Belgium) 2 juni 2010: Technische Werkgroep: mevrouw D. Segers (Lead Auditor & QMS Technical Manager Bodemsanering Vinçotte) en de heer S. Claes (Product Manager Noise Vinçotte) 21 september 2010: Werkgroep Fiscaliteit: de heer I. Massin (Director / Transactions Services – Indirect Tax – Deloitte) 22 september 2010: Subwerkgroep CWATUPE: de heer P. Tacheron en de heer V. Werren (Raadgevend Ingenieurs Transitec) 18 oktober 2010: Werkgroep Beleggers: mevrouw B. Ronse (Director Brussels IFRS Centre of Excellence - Deloitte), de heer P. Mommens (Project & Communications Advisor EFRAG) en de heer Filippo Poli (Project Manager EFRAG) 3 november 2010: Werkgroep Beleggers: de heer P.H. Bonnefoy (Audit Partner Deloitte) 1 december 2010: Technische Werkgroep: de heer Fr. Kloet (Vice-Chairman EuroFM) 21 december 2010: Werkgroep Beleggers: de heer L. Vrijdaghs (Administrateur-Generaal Regie der Gebouwen)

73


Verschillende ontmoetingen 11 maart 2010: BVS – CCW – informele lunch – verschillende problematieken 30 maart 2010: onmoeting met MR – Huisvestingsproblematiek 3 mei 2010: voorstelling BVS en toelichting bij haar activiteiten voor de « Vereniging van woningbouwers » uit Polen (Atlas Hotel Brussel) 2 juni 2010: ontmoeting Professor Dr. C. Smolders (Kabinet Minister Ph. Muyters + Professor Hogeschool Gent) – « Steunpunt fiscaliteit & begroting » 22 juni 2010: « Waalse Afvaldienst » (Office Wallon des Déchets) – vergadering betreffende het bodemdecreet in het Waals Gewest

Your real estate challenges in good hands. Vinçotte is always on the move to cater for your needs any time of day irrespective of your location: inspections, test and certification services for lifts, electricity installations or fire safety. Vinçotte also offers services specific to real estate, guiding you in buying, building or renovating property. You may wish to have a soil assessment, an asbestos inventory, a technical inspection for 10 years liability or a due diligence performed, in order to be sure that what you are trading, lives up to your expectations. Do you need a property conditions assessment, an energy efficiency audit or an environmental study ? Vinçotte supports you in these areas and others. Every day with Vinçotte, 24/7 : safety, reliability and comfort guaranteed for everything of value to you. Visit www.vincotte.com to discover how almost 140 years of experience can work to your advantage.

Safety, quality and environmental services www.vincotte.com

Vinçotte_AD.indd 2

12/14/10 3:20:51 PM

Dankwoord

Via dit jaarverslag wil de BVS in het bijzonder iedereen bedanken die hun steun en medewerking verlenen aan al haar activiteiten en initiatieven.

Werkende leden (* nieuw sinds 2010)

De BVS bedankt haar structurele partners: Artexis-Realty, BELFOR, Deloitte & Laga Real Estate, Immoweb, Schindler, Siemens en Vinçotte de sponsor van haar zakenlunch van 23/03/2010: de Grondbank KLUWER en ImmoSpector voor hun medewerking haar leden die vergader-of conferentiezalen kosteloos ter beschikking stellen de sprekers die aanvaard hebben het woord te voeren tijdens de conferenties of andere informatiesessies de talrijke vrijwilligers die haar werkgroepen en subwerkgroepen ondersteunen alle werkende en steunende leden en in het bijzonder de leden van de Raad van Bestuur en haar Voorzitter, zonder wiens samenwerking ze niet zou kunnen functioneren en zich niet zou kunnen ontwikkelen op een constructieve manier.

Aedifica AG Real Estate Alides (Group Maes) Allfin Alveria Real Estate AM Development Belgium APE* Armada Atenor Group Atlas Invest Atos Promotions Axa Belgium Banimmo BCS Investissement* Befimmo Besix R.E.D. BNP Paribas Real Estate* Bouwfonds Property Dev. Belgium Bouygues Immobilier BPI Breevast Dev. Belgium Brummo Buelens Burco Château Promotion City Mall Foruminvest Codic Belgique Cofinimmo Compagnie de Promotion Compagnie Het Zoute Connectimmo Consortium Immobilier Général Construction & Investment Partners Danneels Projects De Speyebeek – Immo Desimpel Dexia Real Estate Banking DMI Vastgoed Dumobil Ertzberg

75


(Vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers)

Ethias* Eurostation Extensa Group* Faregan Flanders-Immo J.B. Foremost Immo Gands* Generali Real Estate Investments Ghelamco Green Immo* Groep Huyzentruyt - HDI Groep P & V Group GL International Heijmans Vastgoed Herpain Urbis Hervé Jacobs & Partners Home Invest Belgium Hoprom Houyoux Constructions Huysman Bouw I.F.C. – F.I.V.B. Imkor Immo BAM Immo DM Immo Durabrik Immobel Immoflandria Immoval Immpact Ontwikkeling Imroder Indimmo* ING Lease Belgium ING Real Estate Intervest Offices Intervest Retail Invimmo J.M. Construction JCX Immo Kairos KBC Real Estate Kolmont Woonprojecten Leasinvest Real Estate Les Entreprises Louis De Waele

76


Looking 4 Real Estate* Lotinvest Maisons Baijot* Makhzen / Probam Matexi Group Montea Nexity Belgium Novus Optima Financial Planners Orbis Palladium Belgium* Projectontwikkeling Van Wellen PSR Pylos Real Houses Redevco Retail Belgium Redim Retail Estates Re-Vive Rockspring Segro Belgium Socatra Société Internationale de Gestion et de Gérance Soficom Development Sogerim Construction* Sopedi Steps Real Estate* Studie & Expertiseburo De Palmenaer Thomas & Piron U-Place Van de Walle Bouwgroep Vanhaerents* Vastgoed C.W. Virix Vlasimmo Vlerick Vastgoed* Vooruitzicht Warehouses Estates Belgium Wereldhave Belgium Wilhelm & Co Wilma Project Development Wilmarc Invest

Steunende leden (*aangesloten in 2010)

A.2R.C Aareal Bank AG Abcis Van Wetter* ADE - Marc Stryckman & Partners* Alfi Alg. Aannemingen Van Laere Allen & Overy LLP Alma Consulting Group Belgium Altiplan° Architects Altius Anixton* Apollo Communications Apromat* Architectenburo Jaspers & Partners Archi + I Archi 2000 Architectes Associés Arte Polis Artexis Exhibitions Assa Abloy Assar Atelier des Architectes Associés B.E.A.I. Belvi Berquin Notarissen Blue Properties Bontinck Architecture & Engineering Bopro Bours & Associés Avocats Brufimo Catella Property Belgium Cazimir Avocats* CB Richard Ellis CEA Belgium Cegelec Chapman Taylor Benelux Cirmad Clifford Chance

77


Concordia Crédit Foncier Cuisenaire Consultancy Dalpo Decathlon De Crombrugghe A. De Crombrugghe & Partners DLA Piper UK LLP Desso Dupont, Nerincx, Vincke Ecorem Editions & Séminaires Eeman & Partners Elegis, Hannequart & Rasir E.P.M.C. Ernst & Young Tax Consultants Este Architects* Eurohypo Aktiengesellschaft Galère G. Pierson & Associés GVA Grimley Haumont – Scholasse & Partners Hooox Housing Service IGC IDB Real Estate Wealth Management* Immobiliën Hugo Ceusters Immobilière de Tarcienne Imtech Belgium* ING Belgique Interbuild Jones Lang Lasalle King Sturge Knight Frank Koramic Real Estate KPMG Kumpen Laga Avocats Liedekerke Avocats Linklaters LLP Advocaten Loyens & Loeff Avocats

Lydian Advocaten Marcq & Roba Mazars Réviseurs d’Entreprises* MCS MDW Architecture Meerver Miele MK Consulting Montois & Partners Mourik Nautadutilh One* Panarea Parijs – Goossens P.G. Project Consulting PriceWaterHouseCoopers Santerra Seco Sigoma SNP / AES Socotec Sodexho Sofidev Sophia Engineering Stibbe SVR Architects Tase Taylorwessing Avocats Tiberghien Advocaten Turner & Partners Universoil Urban Platform* Valens Van Impe & Partners Van Ransbeeck Van Roey Verhaegen Walravens Avocats* Victoire Properties Viessman Belgium VK Group Widnell Europe

78


Lijst van de logo’s zoals deze werden ter beschikking gesteld door de werkende leden. Sommige bedrijven deden dit niet, andere beschikken over geen logo.

79


Beroepsvereniging van de Vastgoedsector Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel. : 02/511 47 90 fax : 02/219 71 99 e-mail : [email protected] website : www.upsi-bvs.be

De BVS, opgericht in 1956, is een beroepsvereniging erkend door de Raad van State die de vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers groepeert. Het logo van de BVS verwijst naar het Chinese tangram; een vierkant wordt verdeeld in 7 geometrische stukken waarmee een oneindig aantal figuren kunnen gecreëerd worden. De vastgoedontwikkelaar brengt juridische, financiële, technische, en stedenbouwkundige elementen samen tot een coherent, duurzaam, milieubewust en creatief geheel.

81


een ontwerp van

9000 STUDIOS 0800 99 600 - WWW.9000.BE

Woord van de voorzitter

Recommend Documents