Woord van de voorzitter

D UTCH S OCIETY

OF

P ERIODONTOLOGY

nieuws nieu w s brief nr. 50, september 2005

Nederlandse Vereniging voor Parodontologie Secretariaat: Postbus 24 9649 ZG Muntendam Telefoon: 0598 - 633 313 Telefax: 0598 - 633 412 E-mail: [email protected] Website: www.nvvp.org

ISSN nummer 1568-4237

Redactie: Jan Jansen - Leo Kroon - Schelte Fokkema Jeroen Craandijk - SACHA tekst & pr Vormgeving: Aat Doek BNO In deze NVvP-Nieuwsbrief treft u onder andere de volgende onderwerpen aan:

Woord van de voorzitter Feestjaar

NVvP-Najaarscongres EFP-Nieuws De papieren patiënt Abstract NVvP in het Nieuws Agenda

VOOR DE NVVP STAAT HET KOMENDE JAAR IN HET teken van een aantal mijlpalen. Allereerst heeft u met deze uitgave van de NVvP-Nieuwsbrief een bijzonder exemplaar in handen: het is de vijftigste editie! We zijn er trots op: in 1989 verscheen de eerste uitgave en sinds die tijd heeft de Nieuwsbrief zich ontwikkeld tot een nuttig en veelgelezen informatiemedium van onze vereniging. Vijftig NVvP-Nieuwsbrieven geven een aardig overzicht van de ontwikkeling die de parodontologie in Nederland heeft doorgemaakt en later in deze Nieuwsbrief blikken we daar uitgebreid op terug. Voorts vindt eind juni 2006 in Madrid de vijfde editie van EuroPerio plaats en ook dat is een lustrum waar wij u nader over willen informeren. De eerste vier EuroPerio-bijeenkomsten hebben immers uitgewezen dat ze een hoogtepunt vormen op het gebied van internationale parodontale bijscholing op wetenschappelijk niveau. Ook bij deze vijfde EuroPerio is dat het geval, de conferentie vormt een must voor een ieder die op de hoogte wil blijven van alle internationale ontwikkelingen in de parodontologie. Meer informatie over deze conferentie treft u aan in de bij deze Nieuwsbrief bijgesloten congresmailing. Een symposium over parodontologie op topniveau vindt u komend jaar ook dichter bij huis: onze vereniging bestaat in 2006 namelijk 70 jaar (nóg een NVvP-lustrum dus) en dat vieren wij op vrijdag 19 mei in theater ‘t Spant in Bussum met een bijzondere NVvP-bijeenkomst. Het programma bestaat uit een Algemene Ledenvergadering, een wetenschappelijk middagprogramma uitsluitend en alleen voor de NVvP-leden gevolgd door een buffet plus feestavond

M EMBER

OF

EUROPEAN FEDERATION

OF

Woord van de voorzitter 50e editie Nieuwsbrief: markering van een bijzonder tijdperk Opleiding Mondzorgkunde: start stage paro nieuwe stijl

Mission Statements NVvP De Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP) is een wetenschappelijke organisatie van tandheelkundige zorgverleners. De NVvP streeft naar algemene erkenning van het inzicht dat een gezond parodontium de basis vormt van duurzame tandheelkundige zorg en spant zich ervoor in effectieve parodontale zorg voor iedereen bereikbaar te maken. De NVvP ondersteunt tandheelkundige zorgverleners bij het verwerven en uitdragen van kennis en behartigt de belangen van haar leden.

voor de leden en hun partners. Extra feestelijk accent tijdens deze bijeenkomst is de relaunch van de NVvP-website. Deze website wordt thans gerestyled en is naar alle verwachting vanaf begin 2006 in de nieuwe vorm operationeel. Voor dit 14e NVvPlustrumsymposium vindt de primeur plaats waarbij het online-registreren van NVvP-leden zal worden uitgetest. Vanwege EuroPerio 5 en de lustrumbijeenkomst zal de NVvP in maart 2006 geen voorjaarscongres organiseren. U merkt het: deze 70-jarige vereniging is zeker geen vedette die op haar lauweren rust. Gedurende de afgelopen 7 decennia is er op wetenschappelijk niveau een uitstekende vereniging neergezet die haar blik actief

gericht houdt op de toekomst. En daarbij wachten ons ook het komende lustrumjaar de nodige uitdagingen. Denkt u bijvoorbeeld aan de op handen zijnde stelselwijzigingen in de gezondheidszorg (waarbij het waarborgen van al datgene wat we tot nu toe in de parodontologie bereikt hebben centraal zal moeten staan) of aan de herschikking van de werkzaamheden op parodontaal/tandheelkundig gebied, waar met steeds meer disciplines aan de patiënt wordt gewerkt. Het zijn uitdagingen die de NVvP zonder aarzelen oppakt, met het belang van haar leden én optimale patiëntenzorg als belangrijkste uitgangspunten. Óp naar het volgende lustrum! Maren de Wit, voorzitter

PERIODONTOLOGY

De NVvP, omdat een goed gebit op een gezond fundament staat.

b r i e f 50e editie Nieuwsbrief NVvP markeert bijzonder tijdperk Wie vijftig Nieuwsbrieven van de NVvP op een rijtje legt, krijgt een goed beeld van de ontwikkelingen die het vakgebied parodontologie in al die jaren heeft meegemaakt. Vanzelfsprekend bleven de NVvP en haar Nieuwbrief daarbij niet stilstaan. Jan Tromp maakte die ontwikkelingen gedurende een aanzienlijke periode van dichtbij mee: destijds als NVvP-voorzitter en redactielid ‘van het eerste uur’ en tot voor kort als hoofdredacteur. “De ontwikkeling van de Nieuwsbrief is tevens de ontwikkeling van de vereniging”.

“HET IDEE VAN een Nieuwsbrief ontstond in 1989 bij NVVP-bestuurslid Hans Rodenburg. Hij constateerde treffend dat de vereniging veel meer behelsde dan een comité dat een voor- en najaarscongres organiseerde. “We waren met zó veel meer bezig en dat wilden we op een structurele manier aan onze leden melden”, vertelt Jan Tromp. “Bovendien wilden we de betrok- kenheid van de leden met hun vereniging vergroten en een Nieuwsbrief leek ons daartoe een prima middel. Zo’n mooi vormgegeven en lezenswaardige Nieuwsbrief die eens in de zoveel tijd bij je op de deurmat valt, vormt toch weer even een reminder dat je lid bent van een professionele vereniging”.

voornamelijk over de aankondiging van de Third North Sea Conference die in 1990 in Maastricht zou worden georganiseerd. Verder bevatte dit nummer een verhaal over de introductie van de Tandarts-Parodontoloog en een lijst van erkende tandarts-parodontologen (de NMT publiceerde destijds de lijst nog niet in de Tandartsengids). Toentertijd waren het er 21 in getal”. Samenwerking Met een vakgebied dat volop in beweging was (en een vereniging die meegroeide) heeft de Nieuwsbrief-redactie in de loop der jaren altijd volop stof tot schrijven gehad. Het beleid van de vereniging werd daarbij duidelijk naar voren gebracht in combinatie met de aandachtspunten uit het vakgebied. De samenstelling van de redactie veranderde zo nu en dan (in 1992 trad bv. Jacqueline Speelman toe en na het tragische overlijden van Hans Rodenburg in 1992 werden Leo Kroon en Jan Tromp aan de redactie toe-gevoegd) en in 1999 werd de layout gemoderniseerd (natuurlijk weer door Aat Doek). Onveranderd bleef echter het enthousiasme en de deskundigheid waarmee het

De eerste nieuwsbrief verscheen in november 1989 (met een verschijningsfrequentie van twee maal per jaar) en de redactie bestond uit de NVvP’ers Hans Rodenburg en Erwin van der Zee. Verantwoordelijk voor de vormgeving was ook toen al (en is nog steeds) Aat Doek. Als toenmalig NVvP-voorzitter schreef Jan Tromp het eerste ‘Woord van de voorzitter’ in een destijds eenvoudig van opzet vormgegeven Nieuwsbrief. En welk aandachtspunt beroerde de gelederen in die tijd het meest? Jan Tromp: “De eerste editie ging

2

NVvP Nieuwsbrief nr. 50 september 2005

Nieuwsbriefteam telkens weer een interesuitgave wist te realiseren. Zo Nieuwsbrief mee met de vereni-

sante groeide de ging.

Er bleek zo veel te melden dat de verschijningsfrequentie na een aantal jaren verhoogd werd tot vier maal per jaar. Dit gebeurde in het najaar van 1996, tegelijkertijd met een wat meer professionele aanpak van de Nieuwsbrief. In die tijd werd ook begonnen met de samenwerking met een professionele journaliste, Sacha Eikenboom. De hoofdredactie kwam in die periode in handen van Jan Tromp, een functie die hij tot 2003 zou uitoefenen. Jan Tromp: “De redactie was vanaf het begin zeer betrokken bij de vereniging en de ontwikkelingen in het vakgebied. De medewerkers zijn bovendien al jaren goed op elkaar ingespeeld, afspraken en planningen worden nagekomen en de samenwerking is soepel en relaxed. Ook de mensen die in het vakgebied om hun medewerking

benaderd worden, reageren positief en welwillend. Dat geeft denk ik wel aan hoe men over de vereniging en de Nieuwsbrief denkt. Ook de reacties op de Nieuwsbrief zijn positief, het medium wordt zeer goed gelezen. Dat horen we onder andere van onze sponsoren, die dikwijls reacties van lezers op hun publicaties in de NVvPNieuwsbrief krijgen”.

Constant alert Jan Tromp, die zijn hoofdredacteurschap twee jaar geleden heeft overgedragen aan collega Jan Jansen, vond het managen van de Nieuwsbrief leuk maar zeker intens: “Als hoofdredacteur heb je een zeer zelfstandige functie en dan is het ontzettend leuk om zo’n mooi blad te maken dat zo goed wordt gewaardeerd. En ja, soms kon die verantwoordelijkheid ook wel eens lastig zijn. Als hoofdredacteur bekijk je alles wat je in je vak meemaakt namelijk tóch met een speciale blik. Zou dàt een onderwerp voor een hoofdartikel kunnen zijn? Kan een foto van die gebeurtenis met een onderschrift misschien een item vormen? Heeft die persoon wellicht interesse in een interview? Je bent constant alert en dat was wel eens vermoeiend. Alhoewel… als je dan weer zo’n mooie uitgave in handen hebt, dan weet je ook wel weer waar je het voor doet. En zo blijft het telkens weer een uitdaging om weer een nieuwe interessante uitgave te maken”.

3

NVvP Nieuwsbrief nr.50 september 2005

Opleiding Mondzorgkunde introduceert stage parodontologie ‘nieuwe stijl’ Voor de opleiding Mondzorgkunde in Nederland wordt het een spannend jaar. Deze maand start immers voor de eerste keer een vierde studiejaar, het gevolg van de eerder verworven HBO-status. Met dit vierde studiejaar heeft vorig jaar ook het competentiegerichte onderwijssysteem haar intrede gedaan. Kort samengevat betekent dit dat studenten na hun afstuderen nóg beter inzetbaar moeten zijn in de praktijk. Een relevante bijdrage daaraan wordt geleverd door de introductie van een nieuw deel paro-dontologie-onderwijs waarbij een andere stage-opzet wordt gehanteerd. Tandarts-parodontoloog en docent parodontologie Schelte Fokkema, namens de opleiding Mondzorgkunde in Amsterdam verantwoordelijk voor de opzet van het keuzevak ofwel de ‘Differentiatieminor Parodontologie’, en tandarts-parodontoloog/stagebegeleider Jurgen Reiker geven hun mening over de stage parodontologie ‘nieuwe stijl’. “De langere stageperiode biedt ruimte voor reflectie op het klinisch handelen en dat is een belangrijk voordeel”. EÉN VAN DE BELANGRIJKSTE VERANDEringen in de stage parodontologie nieuwe stijl aan de opleidingen Mondzorgkunde in Nederland betreft de lengte van de stage. Behelste de ‘oude’ stage ongeveer 22 stagedagen verdeeld over enkele weken, de stage nieuwe stijl is verdeeld over een periode van 20 weken waarbij gemiddeld 2 dagen per week stage gelopen wordt. Na aftrek van terugkomdagen op de opleiding komt dit neer op 34 stagedagen. Wat is de reden van deze uitbreiding? Schelte Fokkema, auteur van de studenthandleiding 2005-2006 ‘Differentiatieminor Parodontologie’, schrijft hierover in de algemene inleiding van dit onderwijsstuk het volgende: ‘In het nieuwe onderwijssysteem wordt niet uitsluitend gekeken naar het kennis- en vaardighedenniveau maar ook naar een adequate beroepsattitude en naar persoonlijke eigenschappen. Vooral met betrekking tot dit laatste punt kan de opleiding bij uitstek haar diensten bewijzen door het creëren van de juiste condities waarin de student zichzelf ten volle kan ontplooien. Wat betreft de klinische invulling van haar onderwijs is de opleiding hierin afhankelijk van het aanbod van patiënten binnen de universiteit of opleiding in zowel kwantitatief als kwalitatief opzicht. Vooral door het ontbreken van de laatste categorie patiënten doet een student in de opleiding Mondzorgkunde tot nu toe onvoldoende ervaring ofwel training op in het behandelen van parodontaal gecompromitteerde patiënten. Voor een deel voorzag de beroepsopleidende stage in deze ontbrekende klinische ervaring en konden enkele studenten, die stage liepen in een parodontologiepraktijk, de basisprincipes aan-

leren van het behandelen van parodontitispatiënten. Deze stages boden uiteindelijk vanwege de beperkte duur te weinig reflectie op de klinisch aangeleerde vaardigheden en leidden door het ontbreken van theoretische ondersteuning tot onvoldoende verdieping en inzichten. Momenteel worden, door de ontwikkelingen binnen de klinische wetenschappen en de formulering van eindtermen door de HBO-raad, hogere eisen gesteld aan de toekomstige beroepsbeoefenaren. Naast een brede professionalisering, waarbij op zelfstandige wijze taken uitgevoerd moeten kunnen worden, wordt ook innovatief gedrag en evidence-based handelen verwacht van de student. Dat wil zeggen dat een student de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek toe kan passen bij vraagstukken, waarmee hij/zij geconfronteerd wordt in de beroepsuitoefening en bovendien kan participeren in toegepast onderzoek. Deze en ook andere beroepsspecifieke competenties hebben er toe geleid om in het laatste studiejaar aan de aspirant professional een beroepsvoorbereidende en verdiepende, en gedeeltelijk zelfs overstijgende, differentiatieminor te ontwikkelen’. Reflectie “Een belangrijk winstpunt van het nieuwe systeem is het feit dat er méér ruimte is voor training in klinisch handelen, begeleiding en evaluatie”, zo licht Schelte mondeling toe. “De langere stageperiode biedt immers ruimte voor een herbeoordeling na de non-chirurgische therapie door

4

de stagiaire en dat is uitermate gunstig. Daarnaast is er een theoretische reflectie op het klinisch handelen in de vorm van maandelijkse seminars; hierbij bespreken de studenten wetenschappelijke literatuur en krijgen zo méér theoretisch inzicht in hun klinisch handelen. Dit evidence-based handelen sluit uitstekend aan op de eindtermen zoals die door de HBO-Raad voor dit studieniveau zijn vastgelegd”. Ook tandarts-parodontoloog en stagebegeleider Jurgen Reiker (Parodontologie Praktijk Zwolle) ziet voordelen in een langere stageperiode. “De stagiair(e) doet meer ervaring op en kan de evaluatie van zijn/haar handelen meemaken. Bovendien krijgt hij/zij een betere indruk van wat de richting ‘parodontologie’ nu feitelijk inhoudt en dat komt de keuze van de uiteindelijke werkomgeving alleen maar ten goede”. Solliciteren Naast een langere stageperiode kent de stage ‘nieuwe stijl’ een sollicitatieprocedure. Belde een stagedocent voorheen dik-


brief

wijls naar een paropraktijk en evaluatie-gesprekken, voor Schelte Fokkema: “In het werkveld van de parodontologie is al om een stageplek voor de stagebeleiders wel méér eerder een hiaat gesignaleerd tussen het klinisch behandelniveau studenten te regelen, in tijd met zich mee. Ook het van de mondhygiënist werkzaam in de parodontologiepraktijk de nieuwe situatie wordt volgen van een of meerdere en de mondhygiënist werkzaam in de algemene praktijk danwel een sollicitatieprocedure scholingsdagen voor stagebevrije vestiging. De sterke behoefte aan méér in de parodontologie gevolgd. Studenten diegeleiders (die de opleiding in gespecialiseerde mondhygiënisten heeft binnen de NVvP reeds nen in een interne solAmsterdam volgens mij op eerder geleid tot het instellen van een commissie Mondhygiënist. licitatiebrief te motiveren haar wensenlijst heeft staan) Deze commissie legt momenteel de laatste hand aan het opstellen waarom zij voor het zal extra tijdsbelasting voor van een beroepsprofiel ten behoeve van een mondhygiënist met keuzevak parodontologie de stagebegeleider betekenen. speciale vaardigheden op het gebied van de parodontologie. Het in aanmerking denken Gezien de vaak toch al druk nieuwe onderwijs in de opleiding Mondzorgkunde sluit aan op te komen; de opleiding bezette agenda’s denk ik dat deze ontwikkelingen binnen de NVvP”. toetst de sollicitaties op het belangrijk is om de tijdscompetenties en maakt belasting van stagebegeleiders hieruit een selectie. De voor het begeleiden van de stalicitatie presenteren. Als stagebegeleider geselecteerde studenten moegiaires met betrekking tot andere krijg je een betere indruk van de stagiaire”. zaken dan patiëntbehandeling enigszins ten vervolgens een externe sollicitatiebrief schrijven aan een parodontologiepraktijk. binnen de perken te houden. Moeilijk in te schatten Schelte Fokkema: “Deze werkwijze benaOmdat het nieuwe systeem pas dit studieJurgen Reiker is positief over de nieuwe dert de praktijksituatie het beste en komt jaar van start gaat, is het echter moeilijk stageopzet maar ziet wel enkele minpuntzeker ook de stageplaats ten goede. Om om nu al in te schatten wat ons precies te jes. “In het oude curriculum konden de een nóg betere ‘match’ tussen stagiaire en wachten staat. Er zal ongetwijfeld sprake stageplekken jaarlijks 3 à 4 stagiaires plaat- zijn van een aanloopperiode met eventuele stageplek te kunnen maken, zouden we als sen, dat zullen er nu hooguit 2 worden opleiding graag over praktijkprofielen wilkinderziektes, maar opleidingen en staen mogelijk leidt dit tot capaciteitsproblelen kunnen beschikken. Die ontwikkeling gebegeleiders zullen dan gezamenlijk aan men. wordt komend jaar in gang gezet”. Jurgen verbeteringen moeten werken. De doelDaarnaast blijkt dat stagiaires extra Reiker: “Hoewel een sollicitatie altijd een stelling is immers om méér competentieopdrachten binnen het stage-adres moeten gerichte mondhygiënisten af te leveren en momentopname blijft, is het een goede gaan vervullen en de begeleiding daarvan zaak dat de studenten zichzelf via een soldaar zal deze stage nieuwe stijl beslist een brengt, evenals het voeren van sollicitatiebelangrijke bijdrage aan leveren”.

EFP Nieuws BIJ DEZE 50E EDITIE van de Nieuwsbrief treft u de grote en uitgebreide mailing aan van de 5e EuroPerioconferentie in Madrid, Spanje, op 29/30 juni en 1 juli 2006. Dit belooft de grootste happening uit de EFP-geschiedenis te worden met naar verwachting tussen de 4500 en 5000 deelnemers vanuit de hele wereld. Het wetenschappelijk programma zal de meest recente informatie bieden over parodontologie en implantologie. Natuurlijk is er ook een hoogstaand programma voor mondhygiënisten georganiseerd. De NVvP overweegt de mogelijkheid om voor dit programma een Nederlandse simultaanvertaling aan de mondhygiënisten aan te bieden. Vanzelfsprekend zal ook de spectaculaire Hollandse avond worden georganiseerd, aangeboden door Dentaid, de NVvP Sponsor-Plus 2005. Wij hopen u in groten getale te mogen ontvangen onder de Spaanse zon in Madrid.

EuroPerio 6. Dit is uiteindelijk Stockholm, Zweden, geworden met een grote meerderheid van stemmen. De meeste lidstaten hadden schriftelijk hun stem uitgebracht, maar de in Bordeaux aanwezige afgevaardigden hebben met de Executive Committee uitgebreid gediscussieerd over de gang van zaken bij de kandidaatstelling en stemming voor EuroPerio 6. Er zijn de nodige suggesties gedaan om excessen in de toekomst te voorkomen, zoals bijvoorbeeld het opsplitsen van Europa in deelgebieden voor de afwisseling van locatie en het doen van locatieonderzoek ter plaatse en van te voren, zodat dit de EFP-organisatie tijd en geld zal kunnen besparen. Maren de Wit, EFP bestuursafgevaardigde

Reserveer vast in uw agenda: EuroPerio 5, 29 juni t/m 1 juli 2006, Madrid, Spanje!

De delegaties binnen de EFP kijken echter al verder in de toekomst en tijdens de extra General Assembly in Bordeaux, afgelopen juni, hebben wij gestemd voor de definitieve locatie voor

5


Nieuwe erkenningen

In het Nederlands Tandartsblad (NT) verschijnen regelmatig artikelen die aangeleverd worden namens de NVvP. Recente publicaties zijn: ‘Voorspelbaarheid’: NT nummer 4 dd. 25 februari 2005, blz. 37;

TA N D A R T S PA R O D O N TO L O O G

‘Tongpoetsen’: NT nummer 11 dd. 10 juni 2005, blz. 33; 'Uniek paro-onderzoek op West-Java: Natuurlijke ontwikkeling van parodontitis': NT nummer 11 dd. 10 juni 2005, blz. 30- 31.

Heeft u deze publicaties gemist en bent u geïnteresseerd naar de inhoud ervan? Via het NVvP-secretariaat (telefoon 0598633313 of [email protected]) kunt u een copie van de artikelen opvragen.

NVvP Najaarscongres 2005 ‘Aanvullende parodontale therapie’

DE HEER E. FARBER IS IN 1991 AFGESTUDEERD ALS TANDARTS AAN TEL AVIV UNIVERSITY, ISRAEL. VAN 1991 tot 1999 was hij werkzaam als docent aan de Tel Aviv University op de afdeling orale rehabilitatie. Ook was hij werkzaam in een privé-kliniek in Israel op de afdeling bijzondere tandheelkunde, waar hij bovendien zijn eigen privé-praktijk had die met nadruk gericht was op prothetische rehabilitatie. Vijf jaar geleden kwam de heer Farber op uitnodiging van de Katholieke Universiteit Nijmegen naar Nederland; hier studeerde hij af als parodontoloog en implantoloog. In 2003 is de heer Farber erkend als tandarts/parodontoloog door de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie. In juni 2004 startte hij de Parodontologie- en implantologieverwijskliniek in Wageningen. Over het privéleven van de heer Farber kan tot slot nog worden opgemerkt dat hij gehuwd is en inmiddels 3 kinderen (Benjamin, Sarah en Aliza) heeft.

OP 1 JUNI JONGSTLEDEN IS NATASHA LIOUBAVINA-HACK DOOR DE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR Parodontologie (NVvP) erkend als tandarts-parodontoloog. Natasha heeft haar tandartsopleiding en post-academische opleiding gevolgd in Moskou. Van 1991 tot 1997 is ze als onderzoeker verbonden geweest aan de afdeling Parodontologie van de Universiteit van Aarhus, Denemarken. Daar heeft ze eveneens de opleiding “Master of Science Program in Periodontology” gevolgd. In 2000 is ze aan de universiteit van Aarhus gepromoveerd; haar proefschrift betrof de botregeneratie met GTRtechniek en genetische groeifactoren. In de tussentijd heeft Natasha op verschillende internationale en nationale congressen voordrachten gehouden, vier prestigieuze wetenschappelijke internationale prijzen gekregen en een aantal artikelen gepubliceerd. In de periode 1999-2005 heeft zij als tandarts vooral de parodontale zorg en laserbehandelingen in de Tandartsengroepspraktijk te Zaltbommel voor haar rekening genomen. Sinds december 2003 werkt ze bij de Praktijk voor Parodontologie in Rotterdam waar ze ook stage heeft gelopen. In mei 2005 is ze met succes gevisiteerd door het Consilium Parodontologicum. Natasha zal parttime in Rotterdam blijven werken en is sinds kort tevens werkzaam in Kliniek De Meern voor Parodontologie en Implantologie. OP 1 JUNI 2005 IS SERGIO BIZZARRO DOOR DE NVVP ERKEND ALS TANDARTS-PARODONTOLOOG. SERGIO behaalde in 1997 zijn diploma tandheelkunde aan de Universiteit van Rome ‘Tor Vergata’. Tot september 2000 was hij als algemeen practicus werkzaam in een eigen praktijk in Rome. Van september 2000 tot juni 2003 volgde hij de Master of Science-opleiding in de parodontologie bij het ACTA in Amsterdam. Sinds september 2003 is Sergio full-time werkzaam bij de afdeling Parodontologie van het ACTA als parodontoloog, klinisch docent bij tandheelkunde-studenten en als onderzoeker.

Toekomstvisie NVvP De werkgroep Toekomstvisie NVvP heeft als voornaamste taak het opstellen van een meerjaren beleidsplan voor de vereniging. In het kader hiervan heeft het bestuur in eerste instantie een opdracht afgegeven aan 4 eerste-jaars studenten van Intercollege, Business School. Zij zullen als stageopdracht (sociaal ondernemersschap) de vereniging en haar struc-

brief

NVvP in het Nieuws

tuur cq. opzet spiegelen aan de huidige standaarden en vervolgens met adviezen komen ter verbetering van onze huidige organisatie. Tegelijkertijd interviewen zij enkele vooraanstaande leden van de vereniging om een inventarisatie te krijgen van datgene wat er zoal leeft. Ook zullen zij met adviezen komen over de plannen die wij de komende jaren

6

moeten gaan uitwerken om onze vereniging levend en interessant voor onze leden te houden. In de volgende nieuwsbrieven houden wij u op de hoogte van deze ontwikkelingen. Maren de Wit, voorzitter


Voor ieder wat wils Op 17 en 18 november a.s. vindt het NVvP-najaarscongres plaats. Het congres begint op 17 november met een preconference workshop waarin aandacht wordt besteed aan o.a. communicatie met de patiënt en electrisch poetsen. Tijdens het hoofdcongres (op 18 november) wordt onder de titel ‘Aanvullende parodontale therapie’ een aantal andere onderwerpen kritisch onder de loep genomen. Ook hier betreft het onderwerpen waar we in de algemene praktijk regelmatig mee in aanraking komen, zoals laser, ultrasoon, mondspoelmiddelen, lokale antibiotica en systemische antibiotica ter ondersteuning van de parodontale zorgverlening. Een veelzijdig congres met voor ieder wat wils. HET WETENSCHAPPELIJKE PROGRAMMA OP 18 november is verdeeld in een hoofd- en parallelcongres. Wat kunt u verwachten op het hoofdcongres? Dr Sculean evalueert in zijn voordracht de eventuele meerwaarde van laserapparatuur bij de initiele- en chirurgische parodontaal therapie naar aanleiding van actueel wetenschappelijk onderzoek. Dr van der Weijden zal in zijn voordracht onder de titel ‘De stille kracht van ultrasoon’ de voordelen van ultrasone instrumenten bij de periodieke mechanische verwijdering van subgingivale bacteriële plaque duidelijk maken. De werking, eventuele bijwerkingen en juiste toepassing van ultrasoon instrumentarium komen daarbij aan bod. Dr Braun van de universiteit Bonn, Duitsland, houdt een voordracht over het specifieke ultrasone Vector-systeem. Hij bespreekt daarbij de voordelen van deze apparatuur bij initiële therapie en recallbehandeling naar aanleiding van door hem uitgevoerd wetenschappelijk

onderzoek. Mondspoelmiddelen, lokale antibiotica en systemische antibiotica als aanvullende middelen bij systematische parodontale therapie worden door drie experts onder de aandacht gebracht. Professor Dr A.J. van Winkelhoff gaat nader in op de effectiviteit van een aantal mondspoelmiddelen. Er wordt ingegaan op de meerwaarde van chloorhexidine bij de behandeling van parodontale infecties. De uit Australië afkomstige Dr Lisa Heitz-Mayfield licht de rol van de lokale antibiotica in de parodontologie en implantologie toe. Welke patiënten kunnen hiervan profijt hebben en wat zijn de richtlijnen? De aanvullende waarde van systemische antibiotica bij parodontale therapie wordt verduidelijkt door Dr Edwin Winkel tijdens de door hem verzorgde traditionele ‘Hans Roden-burg lezing’. Parallelcongres Het specifieke thema van het parallelconres is ‘Nazorg en recallbehandeling van patiënten met implantaten’. Dr HeitzMayfield spreekt over de eigenschappen en het ontstaan van de biofilm. De centrale rol van de biofilm bij het veroorzaken van mucositis en periïmplantitis wordt uitgelegd en ook de verschillen c.q. overeenkomsten van de orale microflora bij dentaten, edentaten en rond implantaten plus de invloeden van het implantaatoppervlak en implantaatvorm komen aan de orde. Tandarts-parodontoloog Dick Barendregt Msc presenteert samen met Miranda Belder (mondhygiëniste) tijdens het parallelcongres een bruikbaar praktijkconcept. Aan de hand van beschikbare wetenschappelijke literatuur en door middel van praktijkvoorbeelden zul-

7 7

len deze ervaren referenten u praktische handvatten geven voor de ondersteunende zorg van gezonde en parodontaal gecompromitteerde patiënten met implantaten. Preconfrence Workshop Op de donderdagavond voor het hoofdcongres vindt de Preconference Workshop plaats (17 november), gesponsord door de firma Braun Oral-B. De eerste lezing wordt gegeven door Dr Ramseier uit Zwitserland, parodontoloog en een expert op het gebied van het ontwikkelen van computer-leerprogramma’s. Zijn lezing gaat vooral over de communicatie met de patiënt en het geven van adequate informatie. Dr Fridus van der Weijden houdt een voordracht over de veiligheid en effectiviteit van elektrisch poetsen. Najaarscongres NVvP: een congres voor het gehele behandelteam!! Dr Erik Meijer

Reageer snel als u zich wilt aanmelden: de NVvP-congressen zijn altijd zeer snel uitverkocht. Aanmelden kan via VVAA congres- en evenementenservice, telefoon 030-2474582 of via [email protected]

Nieuwsbrief nr.50 september NVvPNVvP Nieuwsbrief nr. 44 maart 2004 2005

De papieren patiënt

Intraoraal onderzoek: • Ernstige gingiva-hyperplasie met spontaan bloeden • Afwezig 46 en 3-de molaren • Overtallig element: 41 • Zie verder parodontiumstatus Röntgenologisch onderzoek: • Beperkt alveolair botverlies

Achtergrond: • 15 jarige scholier, geboren in Marokko • Lichamelijk gezond, normaal postuur en gewicht, gebruikt geen medicijnen • Verwezen door nieuwe tandarts na eerste bezoek • Klaagt over bloed op kussen en onmogelijkheid om te poetsen • Klaagt over gezwollen tandvlees • Zusje heeft parodontitis

Diagnose: • Gelokaliseerde, milde juveniele parodontitis met ernstige gingiva-hyperplasie Behandelplan: • Initiële parodontale behandeling ondersteund door antibiotica en chloorhexidine • Orthodontische behandeling

brief

Evaluatie na 2 jaar: Patiënt heeft goed gereageerd op initiële parodontale behandeling en heeft uiteindelijk zijn mondhygiëne op redelijk pijl gebracht. Het is interessant dat er geen parodontale chirurgie heeft plaatsgevonden: i) in eerst instantie was de mondhygiëne onvoldoende; ii) later bleek dat door regelmatige parodontale nazorg gecombineerd met een goede mond-hygiëne de hyperplasie zo goed als verdwenen was. De buccaal gelokaliseerde overtallige 41 is geëxtraheerd. Orthodontische behandeling is gestart om de malocclusie te behandelen, dit zal ook de dagelijkse mondhygiëne vergemakkelijken. De conservatieve behandeling heeft tot een bevredigend resultaat geleid. De patiënt zal onder strikte controle en parodontale nazorg moeten blijven.

Oproep! Kent ú projecten voor de Stichting NVvP?

Steven Lim, MSc student parodontologie ACTA

De Stichting NVvP is in het leven geroepen om parodontaal onderzoek en parodontaal onderwijs in Nederland te stimuleren. Projecten die hiervoor in aanmerking komen, kunnen worden aangemeld bij het secretariaat van onze vereniging. Voor meer informatie over criteria en mogelijkheden kunt u contact opnemen met het NVvP-secretariaat: telefoon (0598) 633 313 of secretariaat@nvvp. org.

nieuws 8


9


brief

Abstract

Informatie

van onze sponsors

Volledige ultrasone gebitsreiniging in 1 zitting versus kwadrantbehandeling als initiële aanpak bij chronische parodontitis. Het verkrijgen en behouden van infectiecontrole in het dentogingivale complex is het primaire doel bij een parodontale behandeling. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de combinatie van subgingivale instrumentatie en supragingivale plaquecontrole (zelfzorg) succesvol is in het veranderen van de subgingivale ecologische omgeving door het verstoren van de biofilm en onderdrukking van de ontsteking. Wat betreft pocketdieptereductie en aanhechtingswinst blijken er geen verschillen in effectiviteit te bestaan tussen handinstrumenten en ultrasoon. Onduidelijk blijft of één van beide methodes tijdwinst oplevert. Traditioneel wordt de initiële behandeling per kwadrant in een serie van afspraken afgerond. Vanuit de Leuvense groep is de hypothese uitgewerkt dat het infectieuze karakter van parodontitis met zich meebrengt dat bij stapsgewijze behandeling herinfectie van de behandelde sites zou kunnen optreden vanuit de onbehandelde sites en de verschillende intra-orale niches (tong, tonsillen). In dat geval zou een behandeling binnen 24 uur met volledige oro-faryngeale desinfectie (chloorhexidine) meer succesvol kunnen zijn dan de klassieke stapsgewijze benadering. Onderzoeken nadien hebben laten zien dat de behandelresultaten klinisch en microbiologisch minstens vergelijkbaar en soms gunstiger waren bij de 24-uurs behandeling. Het doel van deze studie was om het klinisch effect van een éénzittings ultrasone behandeling te vergelijken met kwadrantbehandeling met handinstrumenten. Wennström JL, Tomasi C, Bertelle A, Dellasega E. Full-mouth ultrasonic debridement versus quadrant scaling and rootplaning as an initial approach in the treatment of chronic periodontitis. J Clin Periodontol 2005; 32: 851-859. Materiaal & Methode Na parodontaal en röntgenologisch onderzoek werden uit 2 behandelcentra 42 personen gerekruteerd. Inclusiecriteria waren onder andere: leeftijd tussen de 25-75 jaar, aanwezigheid van minimaal 18 elementen waarvan minstens 8 met pockets (PPD) ≥ 5mm en bloeden na sonderen (BOP), minstens twee elementen met PPD ≥ 7mm en bij 2 overige elementen ≥ 6 mm en een goede algemene gezondheid en afwezigheid van zwangerschap. Full-mouth scores werden opgenomen vóór behandeling en na 3 en 6 maanden. Het behandelprotocol bestond voor beide groepen, na stratificatie voor roken en een instructie mondhygiëne 3 weken voor aanvang van de studie, achtereenvolgens uit: behandeling (ultrasoon in 1 uur met mondhygiëne instructies (UD) of 4 x 1 uur hand instrumenten (Q-SRP) met éénmalig instructie), controle mondhygiëne na 1 maand, herbeoordeling na 3 maanden met herbehandeling van pockets ≥ 5mm zonder tijdsbe-perking en evaluatie na 6 maanden. Uitgesloten waren derde molaren en elementen met klasse II- en III-furcaties. Gescoord

werden plaque, bloeding, pocketdiepte en locatie van de gingiva. Resultaten De gemiddelde leeftijd van de 41 (één persoon was uitgevallen) personen bedroeg 49,8 (27-70) jaar. Respectievelijk 11 en 9 personen rookten (UD en Q-SRP) en de initiële behandeltijd was 55 (UD) en 168 minuten (Q-SRP). De plaquescores (range 15-23%) verbeterden gedurende het verloop van de studie voor beide groepen niet significant. De bloedingscores bedroegen voor beide groepen (UD resp. Q-SRP) 74 en 80% (baseline), 29 en 32% (3 maanden) en 23 en 24% (6 maanden). De mate van pocketdieptereductie tot het behandeleindpunt PPD ≤ 4 mm was tussen de verschillende groepen niet significant verschillend: het percentage gesloten pockets na 3 maanden was achtereenvolgens (voor Q-SRP en UD) 66 en 58 (alle pockets), 77 en 73 (pockets 5- 6 mm) en 36-25 (pockets ≥ 7mm). Het percentage gesloten pockets na 6 maanden was 77 en 74 (alle pockets), 86 en 86 (5-6 mm) en 50 en 47 (≥ 7mm). De UD behandeling scoorde

brief

10

met de initiële behandeling significant effectiever qua tijdsbelasting dan de Q-SRP behandeling: 3,3 (UD) tegenover 8,8 (Q-SRP) minuten per gesloten pocket. Bij de herinstrumentatie na 3 maanden vielen deze verschillen weg: 11,5 (UD) tegenover 12,6 minuten (Q-SRP). Discussie Ten onrechte zou voor de praktijk geconcludeerd kunnen worden dat parodontale behandelingen in alle gevallen gereduceerd kunnen worden tot één uur ultrasoon reinigen. In deze studieopzet is alleen onderzocht of een sterk verkorte behandelduur (één uur) met ultrasoon reinigen een vergelijkbaar resultaat geeft met vier uur scaling en rootplaning. Het is jammer dat niet onderbouwd is waarom de ultrasone behandeling beperkt was tot één uur en de andere behandelingen niet. De kwaliteit van de subgingivale behandeling is nu moeilijk vergelijkbaar. De onderzoekers stellen zelf vast dat bij de herbeoordeling na 3 maanden 40% van de sites nog niet het behandeldoel van PPD ≤ 4mm had gehaald. Aanvullende subgingivale reiniging was daarom alsnog noodzakelijk waarbij na 6 maanden uiteindelijk slechts 11-16% extra sites het behandeldoel bereikten. Na 6 maanden was 50% van de sites met een initiële PPD ≥ 7 mm niet succesvol gesloten. In een recente studie (Koshy et al, J Clin Per 2005, 734-743) blijkt tussen ultrasone éénfase behandeling en ultrasone kwadrant behandeling geen significant verschil. De behandel-eindpunten scoorden echter hoger: de BOP was na 6 maanden gemiddeld 15% en de PPD-reductie bedroeg bij pockets ≥ 7mm gemiddeld 4,55mm bij meerwortelige elementen. Bij Wennström et al. zijn de furcatiesites, van oudsher meer therapie-resistent, uitgesloten. Samenvattend zijn de resultaten voor ongecompliceerde sites uitdagend en zal het concept van de verkorte behandeling voor de eenvoudige paro-patiënt nader gedocumenteerd moeten worden. Jeroen Craandijk, tandarts-parodontoloog te Leiden

Perio•Aid en alcohol Perio•Aid Mondspoelmiddel, 0,12% chloorhexidine. Hét patiëntvriendelijke mondspoelmiddel, effectief 1,3,4 en toch slechts 0,12% chloorhexidine met een prettige smaak1 waardoor spoelen met Perio•Aid prettig is en prettig blijft. Hetzelfde geldt voor de Perio•Aid Maintenance, 0,05% chloorhexidine met 0,05% CPC: effectief2 en prettig van smaak1. Maar voor beide producten geldt vooral: zonder alcohol (ook wel: ethanol of methanol).1,2,3,4. In de literatuur wordt het gebruik van alcohol (ethanol of methanol) steeds vaker aan de orde gesteld1,2,3,4. Meer informatie over artikelen waarin het gebruik van alcohol in mondspoelmiddelen aan de orde komt, kunt u opvragen bij Dentaid. Wij hebben deze artikelen samengevat in een “chloorhexidine literatuurlijst” en sturen u deze graag toe.Voor Dentaid betekent dit overzicht: Alcohol in mondspoelmiddelen: beter kwijt dan rijk.

Thema-avond: Regeneratieve therapieën in de parodontologie en implantologie Wanneer is er sprake van werkelijke regeneratie? Referenten drs. G. de Quincey en prof. dr. A. Sculean Datum: dinsdag 11 oktober 2005 Plaats: IJsselstein Meer informatie: Straumann B.V., tel.: 030 6046611 E-mail: [email protected]

1 Van Strydonck et al., J Clin Periodontol 2005; 32 305-309. 2 Quirynen M. et al., J Clin Periodontol 2005; 32 390-400. 3 Leyes Borrajo J.L. et al., J Periodontol 2002;73:317-321. 4 Arweiler N.B et al., J Clin Periodontol 2001; 28:168-174.

Dentaid BeNeLux BV, Peppelkade 56, 3992 AK Houten tel: 030 6343154, fax.: 030 6343145

Agenda

Introductie

De teksten die in deze rubriek worden gepubliceerd vallen buiten de verantwoording van de redactie.

Congressen in 2005-2006 • • •

Deze agenda wordt samengesteld uit gegevens zoals bekend bij de NVvP en het PAOT. Cursusgegevens voor deze rubriek kunt u inzenden naar het secretariaat NVvP.

NVvP najaarscongres 2005 17-18 november 2005 Lustrumcongres NVvP 19 mei 2006, Bussum EuroPerio 5 29 juni t/m 1 juli 2006, Madrid, Spanje

Cursussen, Compact Clinics, Workshops okt t/m dec 2005 • • • • • • • • • •

Immediate rehabilitatie van (partieel) tandenloze patiënten 8 oktober 2005, UZ KU Leuven (B) Parodontale chirurgie en Emdogain 10 oktober 2005, Parodontologie Praktijk Groningen Wanneer verwijzen? 19 oktober 2005, Parodontologie Praktijk Twente DPSI en het paroprotocol in de praktijk. Hoe en wat? 2 november 2005, Parodontologie Praktijk Friesland Stabiel of niet stabiel, that's the question 8 november 2005, Parodontologie Praktijk Zwolle Algemene gezondheid en parodontitis 15 november 2005, Parodontologie Praktijk Zwolle De parodontale controlebehandeling 28 november 2005, Parodontologie Praktijk Groningen Cursus MH-B voor mondhygiënisten najaar 2005, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Alles over paro voor de tandartsassistent najaar 2005, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Parodontologie voor de preventie-assistent najaar 2005, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Voor meer informatie over internationale congressen verwijzen wij u naar de desbetreffende agenda in het Journal of Clinical Periodontology.


11


Woord van de voorzitter

Recommend Documents