Woord van de voorzitter

D UTCH S OCIETY

OF

P ERIODONTOLOGY

nieuws nieu w s brief nr. 44, maart 2004

Nederlandse Vereniging voor Parodontologie Secretariaat: Postbus 24 9649 ZG Muntendam Telefoon: 0598 - 633 313 Telefax: 0598 - 633 412 E-mail: [email protected] Website: www.nvvp.org

ISSN nummer 1568-4237 Redactie: Jan Jansen - Leo Kroon - Schelte Fokkema Laurens Tinsel - SACHA tekst & pr Vormgeving: Aat Doek BNO

Woord van de voorzitter IEDEREEN ZAL ZICH BEWUST ZIJN VAN HET FEIT DAT door de bezuinigingen van de regering in de afgelopen jaren de kwaliteit van het onderwijs onder druk is komen te staan. Bij de tandheelkundige opleidingen wordt het daardoor steeds moeilijker om de studenten een klinisch en theoretisch verantwoorde opleiding in de parodontologie te bieden. Deze signalen zijn duidelijk opgevangen door het bestuur van de NVvP en zij zal de gang van zaken op de tandheelkundige faculteiten nauwlettend in de gaten houden en, als het tot haar mogelijkheden behoort, tot actie overgaan. Immers, een gezond parodontium vormt de basis voor de totale tandheelkunde. Het is niet voor niets dat één van de “mission statements” van de NVvP luidt: “De NVvP streeft naar een algemene erkenning van het inzicht dat een gezond parodontium de basis vormt van duurzame tandheelkundige zorg en spant zich ervoor in effectieve parodontale zorg voor iedereen bereikbaar te maken”. Het zou het bestuur van de NVvP dan ook ernstig zorgen baren als binnen het wetenschappelijk tandheelkundig onderwijs in Nederland deze visie niet tot haar recht kan komen. Daarnaast heeft de NVvP gesignaleerd dat de belangstelling voor het PAO parodontologie op de universiteiten aanzienlijk is teruggelopen: in Nijmegen liggen deze activiteiten zelfs nagenoeg stil en in Groningen zijn ze nog onvoldoende ontplooid. Daardoor komt ook de kwaliteit en kwantiteit van de nascholing in de parodontologie in het gedrang. Anderzijds doet zich extramuraal een positieve ontwikkeling voor: steeds meer parodontologiepraktijken organiseren cursussen, compact clinics en avondseminars voor tandartsen, mondhygiënisten en (preventie-)assistenten. Daarnaast is er nog een aantal organisaties dat cursussen in de parodontologie aanbiedt. Dit geeft aan dat het PAO parodontologie zich steeds meer verplaatst van de universiteiten naar de praktijken.

M EMBER

OF

EUROPEAN FEDERATION

OF

In deze NVvP-Nieuwsbrief treft u onder andere de volgende onderwerpen aan: Woord van de voorzitter Het NVvP-voorjaarscongres 2004: Nieuwe opzet! EFP-Nieuws Instituut tandarts-parodontoloog bestaat 15 jaar Abstract uit het Journal of Clinical Periodontology De papieren patiënt Websitenieuws Oproep NVvP–Braun Oral B®-Mondhygiëneprijs 2004 NVvP in het nieuws Mission Statements NVvP De Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP) is een wetenschappelijke organisatie van tandheelkundige zorgverleners. De NVvP streeft naar algemene erkenning van het inzicht dat een gezond parodontium de basis vormt van duurzame tandheelkundige zorg en spant zich ervoor in effectieve parodontale zorg voor iedereen bereikbaar te maken. De NVvP ondersteunt tandheelkundige zorgverleners bij het verwerven en uitdragen van kennis en behartigt de belangen van haar leden.

De NVvP zal haar leden dan ook via de nieuwsbrief en de website goed informeren over het aanbod aan PAO parodontologie in Nederland. Want een ander “mission statement” van de vereniging luidt: “De NVvP ondersteunt tandheelkundige zorgverleners bij het verwerven en uitdragen van kennis en behartigt de belangen van haar leden”. Tot slot heeft het bestuur van de NVvP zich voorgenomen om een eigen P-keurmerk te ontwikkelen voor congressen en cursussen in de parodontologie. De NVvP kreeg als één van de eersten het inmiddels algemeen geaccepteerde en gehanteerde Q-keurmerk voor haar zesmaandelijkse congressen. Nu ziet het bestuur de meerwaarde daarvan voor haar congressen niet meer in. De NVvP

heeft altijd een hoge kwaliteit van haar congressen nagestreefd en daarmee andere cursusaanbieders geprikkeld. De vereniging heeft zo een belangrijke voorbeeldfunctie (gehad) voor andere verenigingen en organisaties in de tandheelkunde. De NVvP heeft altijd gemeend dat een goed congres of een goede cursus niet alleen wordt bepaald door de kwaliteit van de organisatie maar vooral door de wetenschappe-lijke inhoud ervan. De vereniging zal de komende tijd dan ook werken aan de ontwikkeling van een eigen keurmerk voor alle cursussen in de parodontologie. De cursussen kunnen daarmee vervolgens worden geaccrediteerd. Laurens Tinsel, voorzitter NVvP

PERIODONTOLOGY

De NVvP, omdat een goed gebit op een gezond fundament staat.

brief

NVvP-voorjaarscongres 2004

Instituut Tandarts-Parodontoloog bestaat 15 jaar

Inspirerende nadere kennismaking met Tissue Engineering

Zoals wij u in eerdere Nieuwsbrieven al vertelden, zijn de voorjaarscongressen voortaan klein van opzet en hebben zij veel diepgang. Deze nieuwe opzet gaat in met het voorjaarscongres 2004 ‘Tissue Engineering’. Dit congres wordt gehouden op een andere locatie dan u van de NVvP gewend bent en heeft maar 1 spreker. Maar wàt voor één!

DE NVVP HEEFT NIEMAND MINDER DAN MICHAEL MCGUIRE bereid gevonden om een dagvullend programma te verzorgen. Michael was recent president van de American Academy of Periodontology en daarnaast maakte hij deel uit van de ‘Task Force on a Visioning Process of the AAP’. Hij staat bekend als een uitstekende spreker met dito klinische- en onderzoekskwaliteiten.

Van links naar rechts: Gordon Wolffe, Tine Vangsted, Leo Kroon, Stan Wouters ( op de rug gezien), Jan Tromp, Peter Oosterwaal, Jan Jansen, Jan van Hoeve, Tiddo Folmer, Paul Eigenhuis, Johan van Dijk, Camille Cammaert, Gerrit Jan van Campen (overleden) en Nico Corba.

De eerste concrete plannen om een instituut Tandarts-Parodontoloog in het leven te roepen, werden in 1980 besproken. Negen jaar later werden de eerste veertien door de NVvP erkende tandarts-parodontologen in Nederland benoemd. Prof. dr Ubele van der Velden was vanaf het begin nauw bij deze ontwikkeling betrokken: "Het instituut Tandarts-Parodontoloog vormt een waardevolle aanvulling op de Nederlandse tandheelkunde."

Kernonderwerpen

McGuire presenteert de volgende onderwerpen: een parodontale toekomstvisie voor 2020, tissue engineering en de esthetiek van de lachlijn. In de toekomstvisie 2020 zijn parodontologische antwoorden geformuleerd op de komende ontwikkelingen en veranderingen op het maatschappelijke en wetenschappelijke vlak. Michael was in 'Task Force' nauw bij de ontwikkeling van deze visie betrokken. Zijn presentatie zal duidelijk maken waar, ook voor de parodontologie in Nederland, de toekomstige uitdagingen liggen. In het onderdeel tissue engineering gaat McGuire onder andere in op groeifactoren en celmembranen. ‘Wat zijn de indicatiegebieden’ en ‘wat is de toepassingswijze’ zijn enkele van de te beantwoorden vragen. Daarnaast mag een wetenschappelijke onderbouwing worden verwacht en een vergelijking met de meer conventionele technieken. Tenslotte komt de esthetiek van de lachlijn aan de orde. Werd op het recente NVvPnajaarscongres aandacht besteed aan de ‘Europese visie’ over de lachlijn, tijdens dit voorjaarscongres zal Michael de ‘American style’ presenteren. Extra verdieping

De nieuwe opzet van het NVvP-voorjaarscongres maakt het met name geschikt voor tandarts-parodontologen, algemeen practici en mondhygiënisten die zich verder willen verdiepen in de achtergronden van en ontwikkelingen in de parodontologie. Mede daarom vindt dit congres niet plaats in de grote Beatrixhal van de Jaarbeurs in Utrecht - min of meer de ‘huislocatie’ van de NVvP-congressen - maar in de toepasselijk kleinere ruimte van Hotel Figi in Zeist.

kunt u contact opnemen met het NVvPsecretariaat of kijken op onze website. Voor aanmelding kunt u zich richten tot VVAA congres- en evenementenservice, mevrouw L. van Neerbos, telefoon 030 – 2474 582, e-mail: [email protected]. Ter info: het aantal deelnemers voor dit congres is gemaximeerd op 250. Inschrijving geschiedt op volgorde van aanmelding.

Voor meer informatie over dit congres

2

NVvP Nieuwsbrief nr.44 maart 2004

"IN DE JAREN ‘70 HADDEN WE VIJF afdelingen parodontologie op vijf faculteiten tandheelkunde. Er is toen door een groep enthousiaste vakgenoten heel hard gewerkt om het (post)universitair onderwijs in de parodontologie op te zetten", vertelt Ubele van der Velden. "Als sluitstuk van deze ontwikkeling organiseerde de NVvP in 1980 een najaarsvergadering met als titel ‘Nascholing (specialisatie?) in de parodontologie’. Op deze vergadering verzochten de

De eerste 14 tandartsparodontologen in Nederland: C.A.J Cammaert 26-02-1943, Nijmegen Dr G.J. van Campen 12-11-1935, Utrecht

Dr N.H.C. Corba 02-12-1947, Amsterdam Dr L.J. van Dijk 19-07-1943, Emmen P.A. Eigenhuis 13-07-1954, Gent (B)

leden het NVvP-bestuur om zich te beraden over de mogelijke taken, de opleiding en de noodzakelijke erkenning van een parodontoloog. In 1982 schaarde de ledenvergadering zich unaniem achter de voorstellen van het bestuur inzake een bijzondere deskundige in de parodontologie. In 1983 bereikten de leden concensus over de eindtermen van de Tandarts-Parodontoloog. In 1985 gaf de ledenvergadering zijn goedkeuring aan de inmiddels opgestelde uitgangspunten van een reglement van het Consilium Parodontologicum, het overgangsreglement en de regeling voor de Tandarts-Parodontoloog. De eerste stappen op het pad naar het instituut TP waren daarmee gezet." De eerste benoemingen

En dat pad werd verder gevolgd. In 1987 werd het Consilium Parodontologicum benoemd, bestaande uit prof. dr L. Coppes, J.L.M. van den Heuvel, prof. dr

T. Folmer 30-08-1944, Voorburg J.P. van Hoeve 10-09-1942, Terneuzen Dr J. Jansen 27-10-1947, Deventer

3

T. Pilot, prof. dr H.H. Renggli en dr U. van der Velden. In datzelfde jaar werd het Reglement Tandarts-Parodontoloog aangenomen en zag de beleidsadviescommissie TP het levenslicht. In 1988 werd voornamelijk gewerkt aan de voorbereidingen voor de eerste benoemingen en na kennisname van de toelatingseisen meldden zich zevenentwintig kandidaten aan. Het Consilium Parodontologicum boog zich hierover en kwam tijdens de Algemene Ledenvergadering op 17 maart 1989 met een voordracht voor de eerste veertien tandarts-parodontologen in Nederland (zie kadertekst). Aanvulling

Eén van de voornaamste doelstellingen hierbij was het vervullen van de behoefte aan een deskundige in de parodontologie wiens deskundigheid daadwerkelijk wordt getoetst. Die doelstelling is vandaag de dag gerealiseerd:

T.L.J.M. Kroon 08-12-1950, Alkmaar Dr P.J.M. Oosterwaal 11-06-1950, Venlo Dr J.A.H. Tromp 15-07-1952, Sneek

T.E. Vangsted 17-05-1954, Kalundborg (DK) G.N. Wolffe 30-08-1948, Londen (UK) S.L.J. Wouters 24-03-1946, 's-Gravenhage

NVvP Nieuwsbrief nr. 44 maart 2004

"Het instituut Tandarts-Parodontoloog vormt een waardevolle aanvulling op de Nederlandse tandheelkunde," stelt Ubele van der Velden vast. "We beschikken in Nederland over een behoorlijke landelijke spreiding van parodontologiepraktijken van goed functionerende door de NVvP erkende tandarts-parodontologen, de opleidingen functioneren prima en ook de visitatieprocedure is een groot goed.

van het aantal Nederlandse studenten in de parodontologie te bevorderen. Daarbij moeten we rekening houden met het feit dat de eerste groep tandarts-parodontologen in de komende vijf tot acht jaar met pensioen gaat. Die leegte moeten we kunnen opvangen. Maar over het algemeen mogen we tevreden zijn. De toekomstperspectieven voor het beroep zelf zijn heel goed."

Natuurlijk zijn er altijd punten die onze aandacht blijven verdienen. Studiefinanciering vanuit Den Haag bijvoorbeeld zou wenselijk zijn om de groei

Ontwikkeling

Tot slot: is er ten opzichte van vijftien jaar geleden, qua behandeling, sprake van grote veranderingen? Ubele van der Velden:

"Eigenlijk is er de laatste tijd niet veel veranderd. Het gebruik van antibiotica vormt een relevante aanwinst, maar de regeneratie van weefsels blijft nog altijd een probleem. Dat zal de komende jaren beslist nog een aandachtspunt blijven. Ik verwacht dat de implantologie binnen de behandelingsplanning in de paropraktijk een belangrijkere rol gaat spelen. Ook andere specialismen zoals orthodontie en prothetiek zullen in de paropraktijk steeds vaker bij de behandelingsplanning betrokken worden. Een goede ontwikkeling. Daarmee blijft het vak parodontologie in beweging".

EFP Nieuws

Op 14 december 2003 heeft in Stockholm, Zweden, de General Assemblee van de EFP plaatsgevonden. Dit is de jaarlijkse vergadering van de Europese parodontologieverenigingen. Tijdens deze vergadering zijn o.a. de volgende punten besproken.

•

Jan Lindhe stopt dit jaar zijn werkzaamheden als editor van het Journal of Clinical Periodontology; hij wordt opgevolgd door Mauricio Tonetti.

•

Via de website van de EFP kunt u toegang krijgen tot de online versie van het JCP. Dit gebeurt met behulp van uw eigen code (deze heeft u per brief ontvangen in december 2003). Op deze website heeft ieder land zijn eigen ‘page’ en het zou mooi zijn als ieder lid daarop ook met zijn e-mailadres vermeld zou staan. Als u dit wilt, kunt u een e-mail sturen naar het NVvPsecretariaat ([email protected]). Hier wordt vervolgens geregeld dat u op de ‘page’ vermeld wordt. Wilt u eventuele wijzigingen in uw emailadres wel bijtijds doorgeven aan het NVVP-secretariaat?

•

Na een afwezigheid van drie jaar bleek er weer duidelijk behoefte te bestaan aan een geprinte Newsletter. Het initiatief hiertoe is opgepakt door de Griekse Joanna Kamma en wellicht heeft u de eerste editie, volledig gewijd aan Europerio 4 te Berlijn, reeds ontvangen. De Newsletter in deze vorm wordt twee keer per jaar uitgebracht.

•

Binnen de EFP is een stichting opgericht die de taak heeft om de industrie nauwer bij bij de organisatie te betrekken. Zo kunnen op een meer structurele basis sponsorgelden worden verkregen. Tot nu toe was de EFP afhankelijk van de gelden die worden gegenereerd met de organisatie van de driejaarlijkse Europerio meetings. De stichting European Economic Interest Foundation (EEIG) stelt de organisatie in staat om met zes verschillende vormen van sponsorschap een solide financiële basis te verkrijgen.

•

De European Academy of Perio organiseert van 5 tot en met 9 februari 2005 de 5th European Workshop in Ittingen, Zwitserland. Sponsor is Braun Oral-B.

•

Eén van twee researchprijzen die de EFP in 2003 heeft toegekend, is gegaan naar dr A. J. Winkelhoff voor zijn onderzoek ‘Antimicrobial drug resistance in the oral cavity’.

•

Uit het evaluatierapport van Europerio 4 blijkt dat deze conferentie in alle opzichten als geslaagd mag worden beschouwd. Het totaal aantal inschrijvingen bedroeg 3500 waarvan 40% in de laatste twee maanden voor de conferentie tot stand kwam. Nederland neemt, na gastland Duitsland, een derde plaats in met 185 deelnemers.

•

Om alvast in uw agenda te noteren: Europerio 5 in Madrid, Spanje, wordt gehouden op van 29 juni tot en met 1 juli 2006.

•

Dit jaar zal hard worden gewerkt aan de promotie van Nederland voor Europerio 6 in 2009. Daarmee wordt de strijd aangegaan met o.a. Groot-Brittanie. In december wordt in de General Assemblee gestemd en dan zal blijken of Nederland de organisatie krijgt toegewezen.

Maren de Wit, EFP bestuursafgevaardigde

4


Abstract

brief

De invloed van parodontitis op de functie en aantallen van bloedcellen Introductie

Parodontitis is het gevolg van de interactie tussen de aangehechte bacteriën op het tandoppervlak enerzijds en het afweermechanisme van de gastheer anderzijds. Het is algemeen geaccepteerd dat niet iedereen vatbaar is voor de ziekte en dat er, met andere woorden, verschillen bestaan in de ontvankelijkheid voor parodontitis. Dit impliceert dat er intrinsieke verschillen aanwezig zijn in de afweer ofwel immuunrespons van de gastheer. In een vorige studie van dezelfde auteur werd onderzocht in hoeverre verschillen bestonden tussen de immuunrespons van patiënten met parodontitis en controles zonder parodontale afbraak. Hieruit bleek dat de functie van perifere bloedcellen, afkomstig van parodontitispatiënten, afweek van die van de controles. Om vervolgens te achterhalen of deze afwijkende functie van de bloedcellen een intrinsieke eigenschap is dan wel het gevolg van de aanwezige ontsteking in het parodontium, werd in onderhavige studie het effect van parodontale therapie op de bloedcelfunctie geanalyseerd.

derd na parodontale therapie. Echter, de productie van het belangrijke cytokine IL-12p70 (het biologisch actieve IL-12) was gemiddeld genomen 2x zo hoog na therapie. Hiermee was de productie van dit cytokine door de monocyten van de behandelde parodontitispatiënten vergelijkbaar met de productie van de controlegroep uit de vorige studie. Discussie

Als zich ergens in het lichaam een ontsteking ontwikkelt, worden perifere bloedcellen naar deze ontstekingsplaats aangetrokken en wordt dientengevolge hun aantal in het bloed Increased release of IL-12p70 by monocytes after patiënten spoelden naast hun dagelijkse verhoogd. Het is bekend dat na parodontale mechanische reiniging 3 maanden lang periodontal therapy therapie het ontstekingsinfiltraat afneemt en met chloorhexidine. Deze speciale therapie het is dan ook voorstelbaar dat er minder FOKKEMA SJ, LOOS BG, DE SLEGTE C, werd vanwege onderzoekstechnische rede- leukocyten aangetrokken worden vanuit het BURGER W, PISCAER M, IJZERMAN Y, VAN nen gebruikt om in een zo kort mogelijke perifere bloed en dat daarmee hun aantallen DER VELDEN U. J CLIN PERIODONTOL 2003; tijd een zo optimaal mogelijk resultaat te 30: 1091-1096. afnemen. Als succesvolle therapie leidt tot bereiken. Voorafgaande aan de parodontale een verlaging van het aantal leukocyten in het therapie en 3 maanden daarna werd veneus bloed, dan kan gesteld worden dat parodonMateriaal & Methode bloed afgenomen. Om de kwaliteit van de immuunrespons te titis een toename veroorzaakt. Een verhoogd bepalen, werd een zogenaamd totaal bloedcelaantal leukocyten in het bloed is een belangResultaten systeem gebruikt: hierbij werd veneus bloed rijke risicofactor voor het ontwikkelen van In klinisch opzicht hadden alle patiënten uit de onderarm afgenomen dat vervolgens hart- en vaataandoeningen, zoals een hartaangoed gereageerd op de therapie: het gestimuleerd werd met lipopolysaccharide val of een beroerte. Echter, de aantallen die percentage ondiepe pockets was sterk toe- daarbij genoemd worden, liggen veel hoger (LPS). Na een kweekperiode van 18 uur genomen terwijl het percentage sterk werden de bloedcellen door centrifugeren dan de aantallen die aangetroffen werden bij verdiepte pockets dramatisch afgenogescheiden van de bloedvloeistof. In deze de hier onderzochte parodontitispatiënten. men was. Ook de bloedingscores waren vloeistof, ook wel supernatant genoemd, Een andere belangrijke risicofactor voor hartsterk afgenomen na therapie: gemiddeld bevinden zich allerlei cytokinen en prostaen vaataandoeningen is roken en van roken voor de hele groep van 82% naar 28%. glandinen die geproduceerd zijn door de is bekend dat dit leidt tot een verhoging van immuuncellen in het bloed. Uit onderzoek is Bacteriologisch gezien, was het effect van het aantal leukocyten in het bloed. De in gebleken dat de monocyt in dit bloedsysteem de parodontale therapie ook succesvol: deze studie onderzochte patiënten rookten de belangrijkste paropathogenen, A. activerantwoordelijk is voor de productie van niet, zodat hun aantal perifere leukocyten veel nomycetemcomitans, P. gingivalis en B. deze afweerstoffen: de cel bezit namelijk de lager lag. noodzakelijke receptoren op de celmembraan forsythus (thans Tannerella forsythensis Wat betreft de functie van de bloedcellen genaamd), konden na afloop van de theom het LPS te binden en te herkennen. kon geconcludeerd worden dat de afwijkende rapie niet meer aangetoond worden. Na Daarnaast is de monocyt erg gevoelig voor monocytenfunctie van parodontitispatiënten parodontale therapie was het totale aantal een verworven eigenschap is en dat deze zich relatief lage concentraties LPS, zoals die leukocyten in het perifere bloed afgenogebruikt werden in dit systeem. weer normaliseert na parodontale therapie. men, evenals de verschillende individuele 12 Niet-rokende parodontitispatiënten Interessant is dat dezelfde afwijkende monoaantallen, zoals neutrofielen en lymfocyten. cytenfunctie geconstateerd is bij patiënten werden non-chirurgisch behandeld. Van de Echter, het aantal monocyten in het peri12 patiënten hadden 6 een gegeneraliseerde met andere ontstekingsziekten zoals rheuma, ernstige post-adolescente vorm en de andere fere bloed was voor en na behandeling atopische dermatitis en allergische astma. gelijk gebleven. Verder bleek dat de prohelft een gegeneraliseerde ernstige (4) of ductie van de gemeten cytokinen, IL-1b, matige (2) adulte vorm. De behandeling Dit abstract werd uitgezocht en bewerkt door bestond uit een 24-uurs behandeling in com- IL-6, IL-8, IL-10, IL-12p40 en TNFa, en Schelte Fokkema, tandarts-parodontoloog in binatie met een combikuur van 7 dagen. Alle van prostaglandine E2 niet waren veran’s Hertogenbosch.

5


Arie Jan van Winkelhoff benoemd tot hoogleraar Al twintig jaar werkt Arie Jan van Winkelhoff op de afdeling Orale Microbiologie van de Vrije Universiteit in Amsterdam. In die periode heeft hij als wetenschapper een belangrijke bijdrage geleverd aan de klinische aspecten van Orale Microbiologie, met name in de parodontologie. Op 12 maart aanstaande vindt zijn inauguratie plaats tot Nederlands’ enige hoogleraar in de Orale Microbiologie.

MET MAAR ÉÉN VAK-GROEP ORALE Microbiologie in Nederland leek het voor de hand te liggen dat de drijvende kracht achter deze afdeling, Arie Jan van Winkelhoff, min of meer automatisch benoemd zou worden tot hoogleraar in deze wetenschap. Het bestuur van ACTA besloot echter anders: via een open sollicitatieprocedure gaven zij ook anderen de kans om zich aan te melden voor deze functie. Uiteindelijk bleek Arie Jan van Winkelhoff toch de beste kandidaat. Hoe kijkt hij tegen zijn benoeming aan? Arie Jan: "Er is maar één zo’n hoogleraar in Nederland, dus ik voel wel een zekere verantwoordelijkheid op mijn schouders rusten. Maar die ervaar ik niet als een last, integendeel. Als hoogleraar ben je een leider, je faciliteert, dient een visie te ontwikkelen, moet een team enthousias-meren. Ik vind dat een leuke nieuwe uitdaging."

De papieren patiënt

Hieronder vindt u Deel 1 van een Patiëntencasus, in Nieuwsbrief nr. 45 wordt Deel 2 gepresenteerd. • Naam, leeftijd: D.B., man, 16 jaar bij eerste consult. • Beroep: 4e jaars student Gymnasium • Datum eerste consult: september 1999 • Reden verwijzing: behandeling gingiva recessies. Primaire klacht van de patiënt Sterk teruggetrokken en acuut ontstoken tandvlees in het bovenfront. Gevoeligheid bij kou van de boventanden. Sterke angst bij patiënt om zijn tanden kwijt te raken. Ouders zeer ongerust.

Medische anamnese ASA-score I. Patiënt rookt niet.

brief Extra oraal onderzoek Geen bijzonderheden.

Tandheelkundige anamnese Poetst 2 x daags ongeveer 3 minuten met een medium tandenborstel, geen instructie gehad. Regelmatig tandartsbezoek. Patiënt is orthodontisch behandeld van 1995 t/m 1998. Na afloop was er sprake van gingivahyperplasie en kreeg de patiënt het advies om “goed te poetsen”. In juli 1999 melde de patiënt zich bij zijn tandarts met recessies en gevoeligheid voor kou. De tandarts stuurde de patiënt weer in bij de orthodontist omdat hij dacht dat dit door de nog aanwezige slikreflex kwam. De orthodontist gaf de patiënt een fluoride spoelmiddel mee en heeft de retentiespalk verwijderd. Hierna ontwikkelden zich diastemen in het bovenfront en ontstonden bij meerdere elementen sterke recessies. De patiënt melde zich opnieuw bij de huistandarts en werd toen verwezen naar onze afdeling.

Intra-oraal onderzoek • Slechte mondhygiëne met name bij de molaren en aan de linguale zijde • Geen verdiepte pockets > 3mm • Diastemen bij de 14//13,12//11,11//21,21//22, 23//24 • Gingiva recessie t/m 5 mm (Miller cl I) Röntgenologisch onderzoek • Geen interdentaal botverlies Met dank aan Gerard Geerligs, UMC St. Radboud Nijmegen, die deze patiënten casus heeft verzorgd onder begeleiding van Giles De Quincey.

Arie Jan van Winkelhoff

Klinische toepassing Over het invullen van zijn nieuwe functie heeft Arie Jan een duidelijke visie. "We blijven natuurlijk de klinische aspecten van de Orale Microbiologie onderzoeken. Daarnaast gaan we meer onderzoek verrichten naar de genetische aspecten die een rol spelen bij de gevoe-

ligheid voor parodontitis. Dat doen we samen met de sectie Klinische Parodontologie van ACTA. Belangrijkste doelstelling hierbij is de klinische toepassing van microbio-logie in de parodontologie. Je kunt immers onderzoeken wat je wilt maar wanneer de tandarts(-parodonto-

Begin ortho behandeling

Ortho behandeling klaar

Tweede melding bij huistandarts na bezoek orthodontist

Eerste bezoek afd. Parodontologie

loog) er in de praktijk niets mee kan doen, schiet je je doel voorbij. Nederland vervult met betrekking tot die klinische toepassing al jaren een absolute voortrekkersrol. Dat moeten we zo zien te houden”.

Eerste melding bij huistandarts

NVvP in het nieuws In recente uitgaven van het NT werden de volgende NVvP-publicaties geplaatst: Parodontologie in de praktijk (3); Het effect van aanvullende parodontale chirurgie; rubriek Podium, NT nr. 20, 2003; Parodontologie in de praktijk (4); Nazorg, wortelgevoeligheid en plastische chirurgie; rubriek Podium, NT nr. 22, 2003; Parodontologie in de praktijk (5); De behandeling met implantaten; rubriek Podium, NT nr. 2, 2004; Parodontologie in de praktijk (6); Nabeschouwing 4e Europese Workshop over de Parodontologie, NT nr. 4, 2004. Heeft u deze publicaties gemist en bent u alsnog geïnteresseerd? Neemt u voor een kopie gerust contact op met het NVvP-secretariaat.

6


7


Agenda

Websitenieuws DE RUBRIEK ‘VRAAG EN ANTWOORD’ OP DE NVVP-WEBSITE wordt steeds vaker gevonden: de laatste maanden neemt het aantal gestelde vragen fors toe. Deze rubriek is primair bedoeld voor patiënten maar ook tandartsen, mondhygiënisten en studenten blijken tot de vragenstellers te behoren. De bestuursleden Maria van Straalen en Schelte Fokkema hebben een volle taak aan het beantwoorden van al deze vragen. Om ook in de toekomst de vragen te kunnen beantwoorden, moet er enige sturing worden aangebracht.

brief

Deze agenda wordt samengesteld uit gegevens zoals bekend bij de NVvP en het PAOT. Cursusgegevens voor deze rubriek kunt u inzenden naar het secretariaat NVvP.

Congressen in 2004/2005 • • • •

NVvP voorjaarscongres 2004 2 april 2004, Figi Zeist NVvP najaarscongres 2004 18-19 november 2004, Jaarbeurs, Utrecht NVvP voorjaarscongres 2005 18 maart 2005 NVvP najaarscongres 2005 17-18 november 2005

Cursussen, Compact Clinics, Workshops maart t/m juni 2004

Dat houdt in dat vragen over algemeen tandheelkundige onderwerpen (niet-parodontologische onderwerpen) niet meer worden beantwoord. Vragen van studenten, bijvoorbeeld over hoe een onderzoek moet worden opgezet of naar literatuuroverzichten, worden ook niet meer beantwoord. Vragen van patiënten die betrekking hebben op de tarifering worden doorverwezen naar de NMT-/ANT-/CTG-site en veelgestelde vragen (zoals over het gebruik van de laser) worden op de website geplaatst. Door het toepassen van deze spelregels, die ook bij de rubriek ‘Vraag en antwoord’ worden vermeld, kunnen vragenstellers hopelijk goed geholpen worden.

bieders de mogelijkheid krijgen hun nascholing ook bekend te maken via de NVvP-website. Wel behoudt de NVvP zich het recht voor om parodontologische nascholing van onvoldoende kwaliteit te weigeren. In de rubriek nascholing vindt u drie onderwerpen: bij- en nascholing per onderwerp, bij- en nascholing per locatie en NVvP-congressen. Daarbij kunt u via de website van de NVvP doorlinken naar de website van de cursusaanbieder, bijvoorbeeld voor nadere details of een routebeschrijving. Omdat er veel aanbod is en niet alle nascholing ver van te voren bekend is, heeft publicatie in de Nieuwsbrief niet altijd zin. Immers, het benodigde medium dient snel te zijn; een Nieuwsbrief die eens in de 3 maanden verschijnt, is hiervoor minder geschikt. In de komende periode wordt deze rubriek hopelijk ingevuld.

De laatste jaren is er een verschuiving te signaleren in het PAOTonderwijs parodontologie. De avondseminars die veel parodontologiepraktijken organiseren, worden daarbij steeds belangrijker. Om u van dienst te zijn, heeft de NVvP besloten dat cursusaan-

Oproep!

Wint ú straks de NVvP–Braun Oral B®-Mondhygiëneprijs 2004? DE NVVP-BRAUN ORAL B®-MONDHYGIËNEPRIJS IS INGESTELD DOOR DE NEDERLANDSE Vereniging voor Parodontologie (NVvP) met de bedoeling om mondhygiënisten te stimuleren zich in te zetten voor het vakgebied van de mond-hygiëne en/of het werkterrein van de mondhygiënist. De prijs, die door de firma Braun Oral B® ter beschikking wordt gesteld, wordt 1 x per 2 jaar uitgereikt. Voor de prijs, ten bedrage van € 900,- komen in aanmerking in Nederland werkzame mondhygiënisten die zich in de afgelopen 2 jaar uitzonderlijk hebben onderscheiden met betrekking tot bovenstaande doelstelling. Elke mondhygiënist die denkt dat hij/zij (of een ander) voor de prijs in aanmerking komt, kan zich aanmelden (of iemand voordragen) door vóór 1 oktober 2004 een uitgebreide motivatie in te zenden naar het Bestuur van de NVvP, Postbus 24, 9649 ZG Muntendam. De prijs wordt uitgereikt tijdens het Najaarscongres van de NVvP op 18-19 november 2004 in de Jaarbeurs in Utrecht.

nieuws 88


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Stabiel of niet stabiel, that's the question 9 maart, Parodontologie Praktijk Zwolle Parodontale chirurgie, een essentieel onderdeel van de parodontale behandeling 15 maart, Parodontologie Praktijk Groningen Implantologie binnen de paropraktijk 16 maart, Parodontologie Praktijk Zwolle Parodontale nazorg 24 maart, Parodontologie Praktijk Friesland Mondziekten (tandartsen en mondhygiënisten) 4 april, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg De initiële parodontale behandeling in teamconcept 5 en 19 april, 10, 17 en 24 mei, 7 en 14 juni, PAOT ACTA, Amsterdam Paro Invasief 6, 13 en 20 april, 11 mei en 15 juni, PAOT ACTA, Amsterdam Genetische aspecten van parodontale Infecties (compact clinic) 6 april, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Klinisch seminar parodontale nazorg: een theoretisch en praktisch seminar 14 april en 12 mei, Parodontologie Praktijk Friesland Ultrasone gebitsreiniging, oefening fantoom 16 april, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg De parodontale controlebehandeling 19 april, Parodontologie Praktijk Groningen Wat verwacht de verwijzer van de parodontoloog en omgekeerd 21 april, Parodontologie Praktijk Twente Preventie en mondhygiëne (assistenten),oriëntatie voor de cursus preventieassistent 28 april, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Pijn in de parodontologie en Halsgevoeligheid 12 mei, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Implantologie Training (hands on training) 14 mei, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg De implantaat gedragen overkappingsprothese: een theoretisch en praktisch seminar 17 mei, Parodontologie Praktijk Groningen Medische en lifestyle factoren bij parodontitis (compact clinic) 1 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Aan de slag met paro 3 en 4 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Cursus MH-A voor mondhygiënisten 5 en 12 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Plaquebeheersing: alles overmondhygiëne (compact clinic) 7 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Hoe houd je een paropatiënt stabiel in de toekomst, nazorg 9 juni, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Training in parodontale diagnostiek en Behandelingsplanning 11 juni, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Ultrasone gebitsreiniging: oefening op Fantoom 14 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Parodontologie: een kwestie van pappen en nathouden? 16 juni, Parodontologie Praktijk Friesland Initiële parodontale behandeling 18 en 19 juni; 25 en 26 juni, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Klinische kroonverlenging en pink esthetics (compact clinic) 21 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Slijpen van instrumenten 21 juni, PAOT ACTA, Amsterdam Esthetiek met Ortho-Paro (compact clinic) 22 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Regeneratieve parodontale Chirurgie: live operatie (compact clinic) 29 juni, Kliniek voor Parodontologie, Amsterdam Paro compleet in 3 modulen individueel te bepalen op dinsdag en woensdag, UMC St. Radboud, Nijmegen Paro Invasief diverse data, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Ultrasone gebitsreiniging diverse data, Centrum Onderwijs Parodontologie Tilburg Voor meer informatie over internationale congressen verwijzen wij u naar de desbetreffende agenda in het Journal of Clinical Periodontology.

9


Woord van de voorzitter

Recommend Documents