Woord van de Voorzitter

JAARVERSLAG 2013

Jaarverslag 2013

Woord van de Voorzitter

Beste collega’s, Beste vrienden, Indien u me vandaag vraagt wat de belangrijkste karaktertrekken zijn van de vastgoedsector, dan kan ik u zonder aarzelen antwoorden met termen als “bereidheid tot dialoog”, “kracht en doorzettingsvermogen” en “aanpassingsvermogen en de wil om er tegenaan te gaan”. Inderdaad, ook al is het moeilijk te oordelen of de economie zich eind 2013 nog steeds in een crisis bevindt dan wel of er sprake is van een heropleving, onze sector kan in elk geval prat gaan op zijn proactiviteit door een indrukwekkend aantal projecten voor te stellen die dagelijks aantonen dat wij er met volle goesting voor willen gaan. Bereidheid tot dialoog Een antwoord bieden op de demografische uitdaging, vastgoed bouwen dat duurzaam en toegankelijk is voor zowel de gezinnen als voor onze bedrijven: dat zijn alvast enkele belangrijke uitdagingen die onze sector de komende jaren te wachten staan! 2014 wordt geen jaar zoals de andere, met de Europese, federale en regionale verkiezingen. De BVS heeft deze gelegenheid dan ook aangegrepen om al vanaf juni 2013 federale en regionale memoranda uit te werken zodat die breed verspreid kunnen worden aan al onze (toekomstige) politieke vertegenwoordigers. Aangezien ik aanwezig was op verschillende bilaterale gesprekken, kan ik u

5

BVS Jaarverslag 2013

bevestigen dat wij goed ontvangen werden door alle Belgische politieke partijen, zowel de Franstalige als de Nederlandstalige, en dat de discussies die wij gevoerd hebben en de standpunten die wij verdedigd hebben, systematisch zeer goed onthaald werden. Ook al leggen de politieke partijen niet allemaal dezelfde accenten in de verschillende domeinen die met de vastgoedsector te maken hebben, toch lijken zij allemaal te beseffen hoe belangrijk en dringend het is om een gunstig antwoord te bieden op de uitdagingen waar wij voor staan. Maar laat ons met beide voeten op de grond blijven: de kloof tussen een “positief onthaal” tijdens een bilateraal gesprek en een “verkiezingsbelofte” is groot en die tussen een “verkiezingsbelofte” en “concrete acties na de verkiezingen” is soms nog groter! Ons bewustmakingsproces van de politieke wereld is een werk van lange adem, houdt nooit op en heeft pas kans op slagen als wij er niet alleen voor staan. Daarom onderhouden wij nauwe banden met de andere beroepsfederaties (bouwsector, interprofessionele federaties…) om onze verschillende boodschappen over te brengen. Tot op heden lijkt die aanpak vruchten af te werpen en wij doen er dan ook alles aan om dat zo te houden tot aan de volgende verkiezingen, en erna natuurlijk.

Kracht en doorzettingsvermogen Uit de gezondheidsanalyse van de verschillende segmenten van de vastgoedsector (voor meer details, zie verder) blijkt dat onze leden er globaal gezien in geslaagd zijn om deze economisch turbulente tijden het hoofd te bieden. En dat is niet onbelangrijk. Naast de grote internationale commerciële merken die onze regio’s wisten aan te trekken, mag de retail trots zijn op de investeringscijfers die vergelijkbaar zijn met de belangrijke cijfers van 2012. Het segment van de kantoren krijgt opnieuw kleur. Ook al werd het de voorbije jaren bijzonder zwaar getroffen, toch kunnen wij ons verheugen op het feit dat de markt vandaag langzamerhand weer meer vertrouwen heeft in dit segment en interessante investeringscijfers kan voorleggen. Hoewel bepaalde actoren erin slagen zich te redden, toch moeten we erkennen dat het industriële en logistieke segment in zijn geheel al betere periodes gekend heeft dan in 2013 (o.a. in 2011 & 2012!). De rendementen zijn stabiel maar de investeerders zijn bijzonder voorzichtig in hun ontwikkelingsprojecten. Net als iedereen wachten zij ongetwijfeld op duidelijke tekens van economisch herstel om zich nog meer te engageren. Tot slot merken wij dat de woningbouw ook standhoudt. En terwijl de demografische druk bijzonder motiverend is voor de sector en de bevolking (volgens de statistieken) vertrouwen blijft hebben in de woningbouw, heeft de sector het moeilijk om zich te ontwikkelen omwille van de (fiscale en financiële) verplichtingen die de toegang tot wonen belemmeren.

7


Aanpassingsvermogen en de wil om er tegenaan te gaan Ik zou willen afsluiten door de nadruk te leggen op het aanpassingsvermogen en de wil om er tegenaan te gaan die volgens mij zo typerend zijn voor de vastgoedsector. Crisissen hebben actoren altijd al kansen geboden om zich opnieuw uit te vinden en hun ontwikkelingsstrategieën te herzien; dat geldt ook voor onze sector! Van de omvorming van kantoren (naar woningen), over de meest uiteenlopende initiatieven om wonen ook in de toekomst betaalbaar te houden, tot de ontwikkeling van vernieuwende en duurzame vastgoedprojecten, ben ik persoonlijk onder de indruk van de hoeveelheid aan en de kwaliteit van de initiatieven die tot doel hebben de groei van onze sector te stimuleren. Dankzij al deze elementen geloof ik dat wij 2014 met een zeker optimisme tegemoet kunnen zien en ik wens u dan ook veel succes met al uw projecten! Etienne Dewulf Voorzitter

Inleiding

Terugblik op 2013 2013 kende heel wat vonkjes en lichtpuntjes voor de vastgoedmarkt en dat geldt voor zowat alle segmenten. Maar om nu meteen een vreugdevuur aan te steken? Niemand uit de sector die je zover zal krijgen. Maar het feit dat deze vonken zichtbaar waren op het vlak van investeringen, heeft onze sectorgenoten wel gerustgesteld: de Belgische baksteen schittert nog altijd door zijn stabiliteit. Investeerders blijven terugkomen, meer omwille van zijn stabiele – en geïndexeerde – rendementen dan omwille van de meerwaarde die hij op korte termijn zou kunnen genereren. Twee cijfers bewijzen dit vertrouwen. 60% van het financiële vermogen van de gezinnen – dat volgens ING hoger ligt dan 1.000 miljard �, d.w.z. meer dan 10% hoger dan voor de crisis – wordt in vastgoed geïnvesteerd, tegenover 40% 20 jaar geleden. En deze stijging is niet enkel te wijten aan het duurder geworden vastgoed. volgens Jones Lang LaSalle (JLL), bedroegen de investeringen op de professionele markt – voor alle sectoren, op de residentiële na – 2 miljard � voor de eerste 9 maanden van het jaar; m.a.w. bijna 37% hoger dan over dezelfde periode in 2012. Het gemiddelde van 1,9 miljard � op de laatste vijf jaar zal veruit overschreden worden. De interesse voor retail blijft intact Van alle segmenten is retail misschien wel het segment dat het meest geschitterd heeft in 2013. Een voorteken ongetwijfeld: bepaalde merken maken een opvallende entree in Brussel en Antwerpen (Lego, Christian Louboutin, Karl Lagerfeld…); terwijl andere hun pionnen naar voren schuiven (zoals Primark, dat al 4 jaar aanwezig is in Luik en dat openingen aankondigt in Brussel,

8


Gent en Charleroi). Merken wij hierbij op dat de privé-investeerders – die bijzonder geïnteresseerd zijn in deze markt en waarvan de meerderheid zich ingeschreven heeft in al even private fondsen – bereid zijn een tipje van de sluier te lichten wat hun aankopen betreft. Inderdaad, heel wat privéinvesteerders, zowel nationale als internationale, hebben in de loop van 2013 van de retail geproefd. Het gaat o.a. om Provestel (acquisitie van een portefeuille van Redevco verspreid over 7 sites), Gérald Hibert (Louise Village in Brussel), Quares (Century Center in Antwerpen). Zo is, na het recordjaar 2012 (755 miljoen �), de interesse van de investeerders voor de retail intact gebleven. Nog steeds volgens JLL, overschrijdt het investeringsvolume voor de eerste 9 maanden van 2013 de 500 miljoen �. Het retailvastgoed is overigens het op één na grootste marktsegment in België, na de kantoren maar vóór de industrie. Voor de AAA-straten spreekt de makelaar over stabiele prime yields van 4,25%, ook al werden er transacties getekend op 4% en zelfs minder. Voor de winkelcentra blijven ze op 5%, terwijl die voor de retail warehousing klommen tot 6%. De huurmarkt presteerde ook goed, met een stijging van bijna 40% in gehuurde of gekochte vierkante meters voor eigen gebruik in de eerste 9 maanden van het jaar (met een take up van 247.800 m²) in vergelijking met dezelfde periode in 2012. En bijna een kwart meer transacties. Bepaalde ketens blijven het dus groots zien, zeer groots zelfs. Het feit dat voorrang gegeven werd aan de stadsrand (58% van de take up), is enerzijds te wijten aan de komst van nieuwe mogelijkheden (waaronder het Crescend’eau winkelcentrum in Verviers) en anderzijds aan het gebrek aan aanbod in de high streets (30% van de take up) en de winkelcentra (12%); ondanks de herinrichting van een vleugel van het Wijnegem Shopping Center in Antwerpen en de vernieuwing van het Kortrijkse Ring shopping center. Van het afgelopen jaar 2013 onthouden wij ook het einde van een eerste episode in de wedloop naar

de bouw van een shopping center ten noorden van Brussel. Equilis heeft inderdaad het officiële startschot gegeven voor de ontwikkeling van zijn winkelcentrum “Just under the Sky” bij de van Praet-brug, dat trouwens de meer commerciële klinkende naam “Docks Bruxsel” meekreeg. Misschien omdat het... dichter bij het Kanaal ligt dan bij de hemel, merkte een journalist op. De 41.000 m² van dit stedelijke winkelcentrum worden begin 2016 opgeleverd. Niet ver daarvandaan, op de Heyzelvlakte, ontving Neo (met een winkelcentrum van 72.000 m²), in september, de tweede versie van de projecten die aan de concurrentiedialoog deelnemen, Hammerson/Soficom Development/ Codic, Klépierre/AG Real Estate/Wereldhave Belgium en Unibail-Rodamco/CFE/Besix. De winnaar wordt in maart of april 2014 aangeduid. Tot slot maakte Uplace (81.000 m² alleen al voor shopping, Machelen) op drie fronten vooruitgang: voorbereiding van het terrein (sanering), mobiliteit (verbinding met de Ring en de Woluwelaan) en commercialisering (intentieverklaringen voor 40% van de oppervlakte). De grootste kantoortransactie van het decennium De schittering van de retail in 2013 is vooral een mediatiek gegeven, want op het veld heeft dit segment zich enkel gestabiliseerd, terwijl de secundaire locaties bleven afzien. De kantoorsector, daarentegen, schitterde als een echte ster... zonder dat het echt zichtbaar is: terwijl de sector 2012 nog down was, zien wij duidelijk een stijgende lijn in 2013. Zeker, de take up (ingebruikname) over de eerste 9 maanden lijkt aan te geven dat 2013 een minder goed jaar zal zijn dan 2012: zo’n 270.000 m², een daling van 6% in vergelijking met de 9 eerste maanden van 2012. En tenzij er nog een grote verrassing uit de buis komt, zal het jaar afkloppen op een bescheiden 350.000 m², terwijl het gemiddelde van de voorbije 10 jaar boven de 500.000 m² ligt. Toch kunnen twee opstekers op het conto van de huurmarkt geschreven worden voor 2013. Vooreerst werd deze take up grotendeels (70%) bewerkstelligd door de corporates; en dan vooral door één onder hen, Axa, om hem niet te noemen. En dat is des te beter voor de markt. Europa en de andere internationale administraties (21%) vervulden meer dan een figurantenrol (met de Meeûs- en de Wetstraat 15-deals), terwijl de nationale overheden, met op de eerste plaats de Regie der Gebouwen, wel verlamd lijken te zijn. Ten tweede, de Brusselse decentralisering krijgt weer kleur, al moeten wij toegeven dat het vergelijkingspunt – het jaar 2012 – wel zeer slecht was.

9


De prime rents zijn niet geëvolueerd in vergelijking met 2012 (285 euro/m²/jaar), verduidelijkt JLL nog, maar in 2010 bedroegen ze nog 310 euro/m²/jaar. Terwijl de huurprijzen voor de gemiddelde goederen zakken tot 167 euro/m²/jaar. Wat de investeringen betreft, ging de sector door het dak: 1,1 miljard �! Bijna 60% meer dan in de eerste 9 maanden van 2012. En al meer dan in het volledige jaar 2010 en 2011. Dit heeft o.a. te maken met de transactie op de Belair (ex-Rijksadministratief Centrum in Brussel) door Breevast-Immobel. Een deal van meer dan 300 miljoen � – de grootste van het decennium, waarin bovendien de komst van een Aziatisch fonds plaatsvond, een primeur in Brussel – aangebracht door de investeerder Hannover Leasing. Op het vlak van investeringen waren ook de Belgische institutionele investeerders actief (Belfius, L’intégrale…). De makelaars gewagen overigens van druk op de CBD-producten, met prime yields tussen 5,8 en 6,25. Merken wij nog op dat op het eind van het 3e trimester de leegstandcijfers voor Brussel en de rand stabiliseerden op 10,5% (wat overeenkomt met iets meer de 1,38 miljoen m² op een totale stock van 13,2 miljoen). Maar die leegstand is steeds te wijten aan niet-gerenoveerde gebouwen die ouder zijn dan 15 jaar. De tijd is aangebroken – en dat beseffen de investeerders steeds meer – om die gebouwen te vernieuwen of te verkopen met het oog op een reconversie. Het tijdperk van de “wait and see” is inderdaad aan het keren. Industrie en logistiek: de rode lantaarns Wie vergelijkt, heeft niet altijd gelijk. Dat geldt zeker voor de investeringen in logistiek en semiindustrieel vastgoed in 2013, dat je wel met 2011 en 2012 moet vergelijken, twee uitzonderlijke jaren gedragen door de talrijke KMO’s die beslisten te investeren in de muren rond en het dak boven hun werktuigen. Voor de eerste 9 maanden van 2013, spreekt JLL van 150 miljoen euro – d.w.z. onder het gemiddelde van de voorbije 5 jaar. De vraag is gedaald en de onderhandelingen sleepten langer aan, maar de rendementen bleven stabiel op 7%. De Belgische investeerders blijven de markt domineren, maar na vier jaar afwezigheid, herinnerden enkele internationale investeerders (Nederland, Noorwegen) zich hun goede ervaringen met de Belgische vastgoedontwikkelaars. En ook al gaat het om de aanschaf van delen van een portefeuille of de aankoop voor eigen gebruik, het blijven wel investeringen. Wat de huurmarkt betreft, maken de makelaars een onderscheid tussen de logistieke en de

semi-industriële markt. Voor die eerste merkt JLL een kleine stijging van de bezettingsgraad op (340.000 m² tijdens de 3 eerste trimesters; een stijging die wel onder het gemiddelde van de laatste 5 en 10 jaar blijft), zonder evenwel het woord groei in de mond te nemen. De motor hier is enerzijds de heronderhandeling van contracten en de uitbreiding van de oppervlakten, en anderzijds de optimalisering van de logistiek en de aanpassing aan de veranderende keten. Met als gevolg een doeltreffender gebruik van de oppervlakten – het typevoorbeeld hier is het nieuwe Colruyt distributiecentrum in Lessines (30.000 m²), waarvan de eerste steen officieel gelegd werd in september. Maar deze motor wordt enigszins tenietgedaan door het gebrek aan onmiddellijk beschikbare logistieke ruimtes. De vastgoedontwikkelaars beschikken over grondreserves waarmee ze zeer kort op de bal zouden kunnen spelen, maar zij staan weigerachtig tegenover het opstarten van blanco projecten. De makelaars trekken dan ook hard van leer, want hoe kunnen zij dan een antwoord bieden op de eventuele vragen van grote internationale spelers, die zich dreigen terug te plooien op Nederland, Frankrijk of Duitsland? Voor het semi-industriële segment spreekt JLL van een take up van meer dan 710.000 m² en benadrukt hij dat de kaap van 1 miljoen in zicht was. De gouden driehoek ligt nog steeds tussen Antwerpen, Brussel en Gent... maar er waren ook enkele lichtpuntjes in Gembloux en Komen. Seniorieën en “koten”, minder en minder outsiders Het is al 8 jaar geleden dat de huisvesting voor bejaarden en de verzorgingstehuizen opgenomen werden in de balansen van het professionele vastgoed, tengevolge van de eerste acties van investeringsmaatschappijen als Cofinimmo en Aedifica. Na verloop van tijd gingen ook de institutionele beleggers (verzekeringen...) er zich voor interesseren, in die mate zelfs dat hun investeringsbedrag bepaalde jaren hoger lag dan de investeringen in het logistieke en semi-industriële segment. Dat zal waarschijnlijk niet het geval zijn voor 2013, ook al lopen de verrichtingen (er waren er meer dan in 2012) voor de eerste drie trimesters al op tot 100 miljoen �. AEDIFICA Rustoord Ter Venne - Sint-Martens-Latem Arch.: EL architects cvba

AG REAL ESTATE Immeuble Arts & Lux - Bruxelles Arch.: Archi+I, Philémon Wachtelaer

ALIDES Project Dampoort - Gent 10 BVS Jaarverslag 2013 Arch.: EVR- architecten

Maar als wij op het vlak van “outsiders” één iets moeten onthouden voor 2013, dan moeten wij bij de studentenhuisvesting kijken. Er werden immers verschillende residenties geopend op de campussen, waaronder het gebouw dat naar Nelson Mandela genoemd werd en dat het resultaat is van een partnership tussen de ULB en

Cofinimmo. Sinds het einde van de jaren 2000, gaven al deze gemengde of in vastgoed bedreven bevaks toe dat ze het “kot”-segment volgden, zonder evenwel echte operaties op te starten. Deze residentie is de eerste en werd in april 2012 opgestart. Er zouden er nog kunnen volgen, maar ongetwijfeld altijd in gelijkaardige structuren, d.w.z. in samenwerking met een universiteit; terwijl in de gezondheidssector, de investeringsmaatschappijen en institutionele investeerders volledig eigenaar zijn van de gebouwen en de erfpacht aan de gebruikers overlaten. Maar wie weet… misschien is er een trend gezet. Residentieel, stabiel zonder schittering De hypotheekrente bleef ook in 2013 historisch laag. Ook al herwon zij voorzichtig enkele basispunten vanaf mei en vooral vanaf september. Niets dat de kandidaat-kopers zou afschrikken of tegenhouden. Want hoewel zij er gevoelig voor zijn, zijn het eerder de banken die hen tegenhouden… Volgens het BIV, het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars, wordt bijna één kredietaanvraag op drie afgewezen. Het probleem stelt zich sterker in het segment van de “bescheiden” goederen en is duidelijker in het zuiden dan in het noorden van het land. En het zijn de jongeren en alleenstaanden die het gelag betalen. De investeringsmarkt houdt daarentegen wel relatief goed stand, deels door financiële repatriëringoperaties. Een deel daarvan is naar de Kust gegaan, die deze injectie broodnodig had: in de eerste 6 maanden van het jaar zouden er 12% minder appartementen verkocht zijn dan in 2012, terwijl het totaal aantal verkochte appartementen voor heel Vlaanderen over dezelfde periode een stijging van 2,12% kende in vergelijking met het gemiddelde van de voorbije 10 jaar. Hoe dan ook, in de cijfers is er geen sprake van een echte terugval. Het vertrouwen van de gezinnen in de bouw blijft stevig. De barometer van de notarissen, die gebaseerd is op de verkoopovereenkomsten, geeft aan dat de activiteit (het aantal transacties) in de eerste 9 maanden van 2013 stagneerde (-0,6% in vergelijking met dezelfde periode in 2012) en dat de woningprijzen hoogstens lichtjes gestegen zijn (+1,8%), ook al is die stijging sterker in Brussel dan in Vlaanderen en Wallonië. Als bewijs voor de stabiliteit van de Belgische markt, zowel wat de gehanteerde prijzen als wat de activiteit betreft, opperen de notarissen de bestendiging van de inkomsten afkomstig van de registratierechten. In de eerste negen maanden van 2011, 2012 en 2013 schommelden ze telkens rond de 1,8 miljard �,

11


binnen een marge van … 55.000 �. Wat de toekomst betreft, wordt het uitkijken of het grote publiek bekwamer is op het vlak van vooruitzichten dan de analisten… Volgens een studie van ING verwachten de Belgen immers een prijsstijging in de komende jaren. Meer dan de helft van de ondervraagde Belgen (57%) verwacht dat de vastgoedprijzen zullen blijven stijgen. En hoewel het minder is dan in 2012 (61%), is het vooral net het tegenovergestelde van wat de auteur van de studie voorspelt. Eind juli 2013 opperde hij immers een stagnering van de prijzen in 2014, gevolgd door een flinke daling gedurende de drie volgende jaren, waardoor de gemiddelde vastgoedprijzen een globale correctie van 15% zouden kennen tegen 2017. En het gaat niet om een krach, zegt hij, geen bubble die uiteenspat maar de markt die zich aanpast aan de koopkracht van de Belgen. Onheilstijding? Binnen een jaar weten wij al iets meer.

Inhoudstafel 12

Verslag activiteiten 2013

Samenstelling van de Raad van Bestuur

Werkgroepen

Voorzitterschap Werkgroep fiscaliteit

22 Federaal 32

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

38 Waals Gewest 46 Vlaams Gewest 54 BVS - Intern & Extern

01

Verslag activiteiten 2013

Samenstelling .......................................................................... 14 van de Raad van Bestuur Werkgroepen............................................................................... 16 Voorzitterschap ...................................................................... 18 Werkgroep Fiscaliteit

Samenstelling van de Raad van Bestuur

Op 15 januari 2013 heeft de Algemene Vergadering de wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Bestuur in de loop van het jaar 2012 geratificeerd, namelijk: het einde van de bestuurdersmandaten van Mevrouw Bénédicte Panis (Benefice bvba) en van de heren Alain Devos – als afgevaardigde van AG Real Estate - en Serge Fautré – als afgevaardigde van Cofinimmo de benoeming tot Bestuurder van de heren Serge Fautré – als afgevaardigde van AG Real Estate – en Jean-Edouard Carbonnelle – als afgevaardigde van Cofinimmo Op 15 januari 2013 heeft de Algemene Vergadering de nieuwe samenstelling van de Raad van Bestuur goedgekeurd, evenals de functies die zijn toegekend aan de bestuurders:

14

Voorzitter Dewulf Etienne (bvba Etienne Dewulf)

Ondervoorzitter (Waals Gewest) Piron Louis-Marie (Thomas & Piron)

Ondervoorzitter (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) van Caloen Didrik (Banimmo)

Penningmeester Creten Kim (KBC Real Estate)

Ondervoorzitter (Vlaams Gewest) Maes Sophie (Alides - Group Maes)

Secretaris Hannecart Gaëtan (Matexi Group)


Leden Anglade Patrick (Immoflandria)

Verbeeck Eric E. (Kairos / Interbuild)

Buess Jean-Paul (Eiffage Development)

Verhellen Kris (Extensa – Group Ackermans & van Haaren)

Carbonnelle Jean-Edouard (Cofinimmo)

Weicker Philippe (Codic International)

De Blieck Benoît (Befimmo)

Wilhelm Peter (Wilhelm & Co)

Desimpel Christophe (Immo Desimpel - De Speyebeek) De Wolf Jo (Montea) Fautré Serge (AG Real Estate) Gurickx Michaël (Novus Projects) Le Clercq Sophie (JCX Immo) Lefèvre Jacques (BPI) Mertens Xavier (Home Invest Belgium) Piret Gaëtan (Immobel) Sonneville Stéphan (Atenor Group) Van Wymersch Guy (Axa Belgium)

15


Afgevaardigd Bestuurder Carrette Olivier (Policam nv)

Erevoorzitters Sougné André

Thomas Jean

Verbeeck Eric E.

Er zijn in de loop van 2013 twee wijzigingen binnen de Raad van Bestuur van de BVS opgetreden: in haar brief van 19 februari 2013 heeft Eiffage Development het einde van het mandaat van de heer Jean-Paul Buess, als bestuurder, aangekondigd en ook meegegeven dat de heer Edouard Herinckx dit mandaat zou verderzetten in april 2013 is de heer Pierre-Alain Franck (P.A. Franck bvba) als bestuurder en vast lid van de BVS medewerkers toegetreden, waarbij hij verantwoordelijk zal zijn voor het dagelijks bestuur van de Vereniging Beide wijzigingen zullen ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van 23 januari 2014 worden voorgelegd. Anderzijds zullen alle mandaten van de bestuurders van de BVS vervallen tijdens de Algemene Vergadering van 23 januari 2014; er zullen verkiezingen georganiseerd worden voor de samenstelling van een nieuwe Raad van Bestuur voor een termijn van drie jaar.

Werkgroepen

Drie werkgroepen zijn ingedeeld volgens sector van bedrijfsactiviteiten van de BVS leden:

Drie werkgroepen zijn transversaal ten opzichte van bovenvermelde activiteitensectoren:

1. Residentiële Ontwikkelaars & Verkavelaars

1. Werkgroep Wetgeving & Europa

2. Ontwikkelaars van kantoren, retail & logistieke gebouwen

2. Werkgroep Fiscaliteit 3. Technische Werkgroep

3. Beleggers De werkzaamheden binnen alle werkgroepen worden gecoördineerd door de Algemene Raadgever van de Raad van Bestuur, de heer Philippe Helleputte (Immobel).

Werkgroep Residentiële Ontwikkelaars & Verkavelaars Voorzitter: Carl Van Den Eynde

Werkgroep Ontwikkelaars van kantoren, retail en logistieke gebouwen

Werkgroep Beleggers

Voorzitter: Philippe Weicker

Voorzitter: Xavier Denis

Algemeen Raadgever van de Raad van Bestuur Philippe Helleputte

Werkgroep Fiscaliteit Voorzitter: Françoise Roels

16


Technische Werkgroep Voorzitter: Rikkert Leeman

Werkgroep Wetgeving & Europa Voorzitter: Filiep Loosveldt

Binnen haar werkgroepen zijn meerdere subwerkgroepen opgericht die in 2013 specifieke materies hebben opgevolgd en behandeld: de subwerkgroep CWATUPE, bijgestaan door Meester M. Delnoy (Bours & Associés), heeft alle specifieke onderwerpen van het Waals Gewest opgevolgd, en in het bijzonder de CoDT, (Code du Développement Territorial), het bodembeheer en le Schéma de Développement de l’Espace Régional ( SDER) de BVS werkgroep – de Waalse Confederatie Bouw - de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat hebben voor de drie federaties een aantal zaken van gemeenschappelijk belang behandeld, namelijk de stedenbouwkundige vergunningen voor groepswoningbouwprojecten de subwerkgroep BTW op infrastructuurwerken heeft in samenwerking met de BLSC (Belgian Luxembourg Council of Shopping Centers) reeds meermaals contact gehad met de BTW Administratie over een nieuwe publicatie De subwerkgroep « Antimisbruikbepalingen » bijgestaan door Meester Ch. Laurent (Loyens &Loeff) en Meester D. Garabedian (Liedekerke) heeft met de DVB (Dienst Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken) onderhandeld De subwerkgroep « Stedenbouwkundige lasten » bijgestaan door Meester M. Scholasse en Meester N. Barbier (Haumont-Scholasse & Partners) heeft met het kabinet van MinisterPresident van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest samengewerkt voor het opstellen van een nieuw besluit De gemeenschappelijke subwerkgroep BVS – COMEOS heeft de wet op handelshuurovereenkomsten behandeld en heeft advies gekregen van de heer S. Van Dyck van het advocatenkantoor Laga

17

De subwerkgroep « federaal en regionale Memoranda » heeft alle werkgroepen en subwerkgroepen geraadpleegd met als doel alle bevindingen en vorderingen in de desbetreffende memoranda te vermelden

ALLFIN

De BVS subwerkgroep - Febelfin heeft de nieuwe mogelijkheden om betaalbaar wonen te bevorderen onderzocht door het ontwikkelen van alternatieve financieringstechnieken.

Verkaveling Bergbos - Merelbeke Arch.: A2D Architecten, NU architectuuratelier, ARJM, Bert


Project Ernest - Elsene Arch.: A2RC Architects en Jaspers & Eyers

ARCADIS Haerynck & Tijl Van Meirhaeghe, Abscis Architecten, reArch, Studio Mau

Voorzitterschap Werkgroep Fiscaliteit

Na talrijke jaren van dienstverlening aan de BVS als Voorzitter van de Werkgroep Fiscaliteit, heeft de heer L. Stalens gevraagd zijn ambt als Voorzitter ter beschikking te stellen van de Raad van Bestuur. Via dit jaarverslag bedankt de Raad van Bestuur oprecht de heer L. Stalens voor zijn medewerking, zijn doeltreffendheid, zijn pragmatisme en analytisch vermogen om moeilijke en delicate fiscale onderwerpen te behandelen dewelke hij steeds op de voet volgde. De Raad van Bestuur heeft mevrouw Fr. Roels (Cofinimmo) als Voorzitter van de BVS Werkgroep Fiscaliteit benoemd. --De onderwerpen die door de werkgroepen en subwerkgroepen van de BVS werden behandeld worden hierna afzonderljk toegelicht. Ter herinnering, enkel de werkende leden van de BVS kunnen deel uitmaken van de werkgroepen, evenals vertegenwoordigers van haar structurele partners indien de behandelde materies hen aanbelangen. Voor speciefieke materies nodigt de BVS regelmatig deskundigen en/of specialisten uit bij haar werkgroepen en subwerkgroepen. ---

ARTHUS PROJECTONTWIKKELING Residentie Lake View - Berlare Arch.: Vandecasteele en Vanhooren Architectenbureau bvba

ATENOR GROUP Projet TREBEL - Bruxelles Arch.: Jaspers-Eyers & partners

18


AXA BELGIUM

BanK Degroof - Nexity

The Louise Centre - Bruxelles Arch.: GS3 Architectes associés

Projet Bassem pour compte de Bassem Certificates SA (filiale de la Banque) - Auderghem. Arch.: DDS Partners

BANIMMMO Projet Electrolux - Bruxelles Arch.: Assar / Copyright photographe: Yvan Glavie

19


Befimmo Tour Paradis à Liège Arch.: Jaspers - Eyers Architects

Kalender van de vergaderingen van de werkgroepen en subwerkgroepen in 2013 Algemene Vergadering 15 januari 2013 Raad van Bestuur: 15 januari 2013 16 april 2013 20 juni 2013 24 september 2013 4 december 2013 Werkgroep Wetgeving & Europa (plenair): 7 maart 2013 5 juni 2013 17 oktober 2013

Voorafgaande Beslissingen) 5 februari 2013 8 maart 2013 12 december 2013

Subwerkgroep BTW op infrastructuurwerken (interne vergaderingen + BTW Administratie) 9 januari 2013 28 februari 2013 26 maart 2013 6 september 2013

Subwerkgroep federale en regionale Memoranda 7 mei 2013 15 mei 2013 4 juni 2013

Subwerkgroep CWATUPE (intern BVS): 24 januari 2013 25 maart 2013 27 mei 2013 19 september 2013

Gemeenschappelijke subwerkgroep BVS & CCW& FRNB & UWE 4 februari 2013 25 maart 2013 19 november 2013

Subwerkgroep Handelsvestigingen 25 februari 2013

Gemeenschappelijke subwerkgroep BVS & COMEOS 2 oktober 2013

Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten (interne vergaderingen + kabinet van Minister - President van het BHG) 28 februari 2013 6 maart 2013 28 maart 2013 26 april 2013

Werkgroep Verkavelaars & Residentiële Ontwikkelaars: 23 mei 2013 21 november 2013

Technische Werkgroep (plenair): 6 februari 2013 Subwerkgroep federale en regionale Memoranda 22 mei 2013 Werkgroep Beleggers (plenair): 23 april 2013 16 oktober 2013 8 november 2013

Subwerkgroep federale en regionale Memoranda 23 mei 2013

BVS subwerkgroep / Febelfin « Erfpachtconstructies » 22 januari 2013 6 maart 2013 26 april 2013 4 oktober 2013

Subwerkgroep Effectenrapportage 21 januari 2013 22 april 2013 Subwerkgroep federale en regionale Memoranda 5 juni 2013

Werkgroep Fiscaliteit (plenair): 22 april 2013

Subwerkgroep Anti-misbruikbepalingen (interne vergaderingen+ Uitspraken Dienst 20


Subwerkgroep federale en regionale Memoranda 7 mei 2013 15 mei 2013 4 juni 2013

Hetzij 51 werkvergaderingen in 2013.

acquireboostcare © Sara M.Peeters

We offer an integrated

platform of Real Estate and Sustainability services that reduce costs, improve building performance and drive greater value into your properties.

www.bopro.be

Registered Office

Oude Houtlei 140 9000 Gent T: +32 (0)9 261 54 00

Second Office

Zandvoortstraat C27/20 2800 Mechelen T: +32 (0)15 74 74 74

02 Federaal

Federale Juridische Materies............................... 24 a. b. c. d.

Wet Breyne - verzekering.............................................................................24 Betaalbaar wonen – Alternatieve financieringstechnieken.........................24 Zesde Staatshervorming – bevoegdheidsoverdracht...................................24 Memoranda Federale Verkiezingen 2014 – Juridisch gedeelte....................25

Federale Fiscale Materies......................................... 27 a. b. c. d.

Fiscale hervorming......................................................................................27 Anti-misbruikbepalingen.............................................................................27 B TW op infrastructuurwerken......................................................................27 Memoranda Federale Verkiezingen 2014 – Fiscaal gedeelte.......................28

Federale Technische Materies............................ 31 a. b.

Referentieel « duurzame gebouwen »........................................................... 31 Memoranda federale verkiezingen 2014 – Technisch gedeelte................... 31

Federale Juridische Materies

a.

Wet Breyne - verzekering

De Wet Breyne voorziet twee vormen van waarborgsystemen, afhankelijk van het feit of een vastgoedontwikkelaar of aannemer al dan niet erkend is en al dan niet beantwoordt aan de kwalificatieregels voor de uitvoering van contracten krachtens de wet van 20 maart 1991 die de erkenning van aannemers regelt in het kader van de overheidsmarkten: De erkende aannemer moet een waarborg leveren van 5% van de prijs van het verkochte gebouw en de waarborg kan in twee keer vrijgemaakt worden (50% bij de voorlopige oplevering en 50% bij de eindoplevering)

haar subwerkgroep « Wet Breyne » vanaf 2014 heractiveren om nieuwe stappen op wetgevend niveau te overwegen.

b.

Om de verwerving van betaalbare woningen te stimuleren heeft de BVS voorgesteld dat de kandidaat-kopers hun aankoop (woning/ appartement) in twee stappen kunnen volbrengen: 1. Aankoop van de woning met betaling bij de levering

De niet-erkende aannemer of de vastgoedontwikkelaar moet de voltooiing van het hele gebouw waarborgen en een garantie van 100 % leveren; deze kan vrijgemaakt worden bij de voorlopige levering. Ingevolge de economische crisis van de laatste jaren en de afwachtende houding van de banken om 100% voltooiingswaarborgen te verlenen, hebben de BVS en CEA Real Estate Insurance, structurele partner van de BVS, verkregen dat de Minister A. Turtelboom de wet aanpast opdat de niet-erkende aannemers en vastgoedontwikkelaars beroep zouden kunnen doen op de verzekeringsmaatschappijen (op dezelfde wijze als bij de banken) om de voltooiingswaarborg in het voordeel van de consument te kunnen leveren. De wetswijziging is goedgekeurd door het Koninklijk Besluit van 21 september 2012. In de loop van 2013 hebben de BVS en CEA Real Estate Insurance de fase van de commercialisatie op de Belgische markt behandeld en talrijke operatoren ontmoet om bepaalde technische problemen bij de verzekeringsmaatschappijen te behandelen. In de mate waarin Frankrijk als voorbeeld dient voor deze materie wordt eind 2013 een vergelijking met het Franse systeem uitgevoerd en zal de BVS

24


Betaalbaar wonen – Alternatieve financieringstechnieken

2. Optie op de aankoop van de grond, met twee mogelijkheden bij het verlopen van de optie: hetzij het lichten van de optie met de aankoop van de grond tegen een vooraf afgesproken prijs, hetzij herverkoop van de woning tegen marktprijs aan de grondeigenaar die het voorkooprecht heeft. De banken verlenen reeds deze vorm van hypothecaire kredieten voor appartementsgebouwen of belangrijke vastgoedprojecten maar nog niet voor de individuele gebouwen. De BVS heeft in de loop van het jaar 2013 met Febelfin een werkgroep opgericht om deze nieuwe piste te kunnen analyseren.

c.

Zesde Staatshervorming – bevoegdheidsoverdracht

Al hebben de belangrijkste bevoegdheidsoverdrachten voor de 6e Staatshervorming hoofdzakelijk betrekking op o.a. de arbeidsmarkt, het gezondheidsbeleid, kinderbijslag, rechtvaardigheid en mobiliteit, toch heeft de BVS uit de teksten afgeleid dat deze 6e Staatshervorming een impact zou kunnen hebben op 4 niveaus voor de vastgoedsector.

ο de overdracht aan de Gewesten van het huurbeleid: handelshuurovereenkomsten: in september 2013 heeft de BVS samen met COMEOS een subwerkgroep opgericht om af te stemmen inzake de politiek met betrekking tot de handelshuurovereenkomsten tussen de drie Gewesten woninghuurwet: in 2012 heeft de BVS een subwerkgroep opgericht die een analyse heeft gemaakt van de woninghuurwet en de omkadering van de huurgelden. De BVS heeft haar opmerkingen en suggesties aan de overheden meegedeeld de regionalisering van de onteigeningsprocedure: eind 2013 verandert het onderwerp nauwelijks; de BVS blijft hieromtrent aandachtig de regionalisering van de wetgeving betreffende handelsvestigingen: een subwerkgroep BVS – BLSC (Belgian Luxembourg Council of Shopping Centers) bestaat sinds enkele jaren en heeft aan de Minister-President van de 3 Gewesten een gemeenschappelijke nota van eisen en voorstellen overgemaakt. De vergaderingen van de specifieke subwerkgroepen zijn georganiseerd geweest voor het Vlaams & Waals Gewest en er heeft een gesprek met Minister J.C. Marcourt op 22 oktober 2013 plaatsgevonden de regionalisering van de aftrek van de kosten voor het behoud of de verwerving van een eigen woning (woonbonus): de BVS heeft haar opmerkingen via de memoranda kenbaar gemaakt

25


d.

Memoranda Federale Verkiezingen 2014 – Juridisch gedeelte

Zoals steeds in de aanloop naar federale verkiezingen bereidt de BVS een memorandum voor de politieke partijen en de toekomstige verkozenen voor. Begin mei 2013 heeft de BVS de werkgroepen en de subwerkgroepen geraadpleegd om hun eigen prioriteiten te kennen. Op fiscaal federaal niveau geven wij hierbij een voorbeeld van enkele van de geselecteerde eisen: het afschaffen van de verstoring van de mededinging op niveau van de voltooiingswaarborg van de wet Breyne (erkende aannemers - 5% - en vastgoedontwikkelaars - 100%), de problematiek van verlening van de vergunningen en het respect van de naleving van de termijnen in het kader van de hervorming van de Raad van State.

BELFIUS IMMO

BOSTOEN

Projet Belfius Immo d'éco-quartier de 154 logements à Engis, zoom sur la crèche ONE de 21 lits. Mise en

PASSIEFHUIS - Lochristi Arch.: Jan Blomme van 3XA Architectenatelier

oeuvre du béton bois en partenariat avec B2éco Arch.: Artau, EG: Wust, béton: Préfer

Bouygues Immobilier Belgium

BESIX RED Projet Résidences Ensor & Delvaux - Woluwé St Lambert 104 appartements + 1 commerce

Arch.: Assar et 26 Accarain-Bouillot BVS Jaarverslag 2013

Villa Victoria (en cours de commercialisation) - Evere Arch.: A2RC Architects

BPI Bataves 1521 - Bruxelles Arch.: Urban Platform

Federale Fiscale Materies

a.

Fiscale hervorming

effectenoverdracht: in principe geen herkwalificering

Politici gaan akkoord met de noodzaak van een grondige hervorming van de Belgische belastingen, met als doel de vermindering van de werklasten en de compensatie van deze budgettaire verliezen door andere vormen van belastingsinkomsten. Daarom is een parlementaire commissie op federaal niveau opgericht. De BVS heeft van haar kant een specifieke subwerkgroep opgericht met leden van de Werkgroep Fiscaliteit met het oog op de opvolging van de activiteiten van deze parlementaire commissie. In juli 2013 heeft deze werkgroep contact opgenomen met alle leden van de parlementaire commissie, teneinde haar wens tot overleg kenbaar te maken. Eind 2013 hebben reeds meerdere gesprekken plaatsgevonden. Het rapport van de openbare hoorzittingen wordt verwacht tegen januari 2014; de BVS zal dit onderwerp aandachtig blijven opvolgen.

b.

Anti-misbruikbepalingen

Ten gevolge van een anti-misbruikbepaling van 2012 (artikels 344 van het Wetboek Inkomstenbelastingen en 18 van het Wetboek der Registratierechten) heeft de Administratie het recht om een verrichting te betwisten wanneer blijkt dat de keuze van de rechtshandeling of rechtshandelingen van een belastingplichtige in strijd is met de doelstelling van de fiscale wet en dat deze keuze enkel genomen wordt met de bedoeling belastingen te ontwijken. Gezien de mogelijke impact van deze maatregel op de activiteiten van haar leden, heeft de BVS, samen met haar structurele partner Deloitte en de gespecialiseerde advocaten (Loyens & Loeff en Liedekerke) vele initiatieven ondernomen bij het Ministerie van Financiën en bij de Dienst Voorafgaande Beslissingen (DVB). In maart 2013 is een goedkeuringsontwerp als volgt bepaald:

27


overdracht activa: erfpacht zonder aankoopoptie -> nietherkwalificeerbaar. Men moet vermijden dat het bedrag van de éénmalige vergoeding te veel aanleunt bij de waarde van de volle eigendom erfpacht met aankoopoptie uitoefenbaar door de toekomstige overnemer van de erfpacht -> verschillende voorwaarden zullen vastgesteld worden ondermeer dat de aankoopoptie van de koper enkel kan uitgeoefend worden tegen marktwaarde 27 jaar na het afsluiten van de initiële erfpachtovereenkomst. De éénmalige canon mag 87,5% van de waarde van de volle eigendom niet overschrijden (90% voor het Vlaams Gewest). Op 17 september 2013 heeft de BVS een informatieseminarie voor haar leden georganiseerd met de medewerking van drie advocaat-raadgevers, zijnde Meester Ch. Laurent (advocaat-vennoot Loyens&Loeff), Meester D. Garabedian (advocaatvennoot Liedekerke et Professor aan de ULB) en Meester Luc De Broe (advocaat-vennoot Laga en professor fiscaal recht aan de KULeuven). Eind 2013 blijft de BVS in contact met de DVB, om, in de mate van het mogelijke, de juridische zekerheid te krijgen voor de transacties en voor de algemene juridische constructies die van toepassing zijn in de vastgoedsector.

c.

BTW op infrastructuurwerken

Begin mei 2013 heeft een gemeenschappelijke werkgroep BVS – BLSC (Belgian Luxembourg Council of Shopping Centers) het nieuwe ontwerp van omzendbrief van de BTW Administratie onderzocht aangaande de BTW op infrastructuurwerken. Ervan uitgaande dat dit tekstvoorstel niet alle

veronderstellingen dekte hebben beide professionele organisaties, met de hulp van Deloitte & Laga, structurele partners van de BVS, nieuwe voorstellen bij de Administratie ingediend. Een vertegenwoordiger van de Administratie heeft op 17 september 2013 tijdens het seminarie dat georganiseerd werd door de BVS, met als onderwerp BTW op infrastructuurwerken, een nieuw voorstel van publicatie voorgesteld. De publicatie van de nieuwe omzendbrief wordt verwacht tegen eind 2013.

d.

Memoranda Federale Verkiezingen 2014 – fiscaal gedeelte

Zoals steeds in de aanloop naar federale verkiezingen bereidt de BVS een memorandum voor de politieke partijen en de toekomstige verkozenen voor. Begin mei 2013 heeft de BVS de werkgroepen en subwerkgroepen geraadpleegd om hun eigen prioriteiten te bepalen. Op fiscaal federaal niveau geven wij hierbij een voorbeeld van enkele van de geselecteerde eisen: coherente vastgoedfiscaliteit tussen de verschillende overheidsniveaus (federaal, regionaal en gemeentelijk), de BTW-neutraliteit in het kader van B2B vastgoedoperaties (voorbeeld: de professionnele huur onder BTW-stelsel), de BTW aan 6% op de aankoop van woningen bij afbraak / heropbouwoperaties, BTW aan 6% op de bouw van geconventioneerde woningen door de private sector.

BURCO Projet Condor - en association avec Thomas & Piron Bâtiments 1ère phase 62 logements - Bruxelles Arch.: DDS & partners

CBRE Global Investors Belgium Projet Wijnegem Shopping Center - Turnhout Arch.: M. & J-M. Jaspers - J. Eyers & Partners

CITY MALL Centre commercial "Au fil de l'Eau"- Verviers 28 BVS Jaarverslag 2013 Arch.: DDS & partners / Altiplan et Actel Architects

geef uw project meer ruimte

dankzij onze voltooiingswaarborg Slimme ontwikkelaars kiezen voor de

cea voltooiingswaarborg. De voltooiingswaarborg van CEA REAL ESTATE INSURANCE is een verzekering voor de afwerking van uw project. Alleen leden van de BVS kunnen er gebruik van maken. U voldoet ermee aan al uw waarborgverplichtingen van de Wet Breyne, zonder de nadelige gevolgen van een klassieke bankwaarborg.

meer kredietruimte

scherp en transparant tarief

Een bankgarantie legt een hypotheek op uw financiële speelruimte. Een verzekering laat die intact.

We bepalen uw premie op basis van een doorgedreven risicoanalyse. U betaalt dus geen cent te veel.

minder risico

professionele partner

Wij werken samen met een topverzekeraar met een stevige financiële basis.

Wij helpen u bij de samenstelling van uw dossier en verzekeren u een snel antwoord op uw aanvraag.

Meer weten? Bel vrijblijvend naar 02 536 13 80. Of mail naar [email protected] 29


COFINIMMO Projet PPP avec l'ULB: la rénovation lourde de la résidence Mandela - Bruxelles Arch.: Art & Build

COMPAGNIE HET ZOUTE Projet Duinhof - Cadzand-Bad, Pays-Bas

Arch.: Arcas Groep

DANNEELS Ontwikkeling van Danneels - Lokeren Arch.: Johan De Brabander (Architectenbureau Cottreel en De Brabander)

DC Belgium Project Lauwe aan de Leie - Lauwe Arch.: Groep 3

De Speyebeek - Immo Desimpel 30


Woonzorgcentrum St-Vincentius - Leuven Arch.: 360 Architecten

Federale Technische Materies

a.

Referentieel « duurzame gebouwen »

Sinds de invoering van het initiatief heeft de BVS altijd voor een uniek en internationaal erkend referentieel gepleit, alsook voor een referentieel overeenstemmend met Breeam en voor een open systeem, met een praktijkgerichte toenadering en duidelijke doelstellingen. De BVS heeft aan vergaderingen deelgenomen voor het opstellen van het referentieel « Ref B » of « Referentieel Nationaal Duurzaam Bouwen ». Echter, gezien de betrokkenheid van het aantal federale en nationale actoren bij dit onderwerp, zijn de werkzaamheden gedurende het jaar 2013 traag geëvolueerd. Dit is de reden waarom het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beslist heeft een tussentijds initiatief te nemen door de invoering van een « Breeam.be », overeenstemmend met Breeam maar met eigen criteria; « Breeam.be » zal vervolgens opgenomen worden in het « Ref B ». Dit onderwerp zal verder behandeld worden in het hoofdstuk bestemd voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

31


b.

Memoranda federale verkiezingen 2014 – Technisch gedeelte

Zoals steeds in de aanloop naar federale verkiezingen bereidt de BVS een memorandum voor de politieke partijen en de toekomstige verkozenen voor. Begin mei 2013 heeft de BVS de werkgroepen en subwerkgroepen geraadpleegd om hun eigen prioriteiten te kennen. De Technische werkgroep heeft enkele voorstellen gedaan die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de Gewesten (zie hierna in de hoofdstukken bestemd voor de verschillende Gewesten). Haar voorstellen gaan hoofdzakelijk over: de noodzaak een samenwerkingsakkoord aan te gaan in het kader van de berekeningsmethode betreffende de Energieprestatie van Gebouwen (EPB), en beter overleg tussen de interregionale subwerkgroepen de noodzaak om een duidelijk & overzichtelijk agenda te ontwikkelen tussen de 3 Gewesten voor de toepassing van de normen voor de energieprestatie en duurzaamheid van gebouw

03

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l.

Breeam.be....................................................................................................34 Passief 2015 .................................................................................................34 Energieprestatie van gebouwen ..................................................................34 Stedenbouwkundige lasten..........................................................................34 Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheer (BWLKE).............................34 Demografisch GBP........................................................................................35 Huisvestingscode.........................................................................................35 Parkeerbeleidsplan ......................................................................................35 R econversie van leegstaande kantoorgebouwen in woningen....................35 Adviesraad voor Huisvesting........................................................................36 Economische en Sociale Raad voor..............................................................36 het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (ESRBHG) Memorandum Brussels Hoofdstedelijk Gewest – .........................................36 regionale verkiezingen 2014

a.

Breeam.be

Zoals hierboven beschreven in het hoofdstuk « Referentieel Duurzaam Bouwen » heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beslist om een « Breeam.be » in te voeren in overeenstemming met Breeam, maar met lokale criteria; « Breeam.be » zal naderhand opgenomen worden in het « Ref B ». De BVS heeft een mandaat gekregen van Minister E. Huytebroeck om dit tijdelijk instrument, aanvullend op het supraregionaal labelling/certificatiesysteem van de duurzame gebouwen, voor te bereiden en om te onderhandelen met BRE om erkend te worden als Belgisch Breeamschema voor duurzame kantoorgebouwen. BOPRO en Vinçotte, twee structurele partners van de BVS, leveren hun steun en kennis aan de werkzaamheden van deze specifieke subwerkgroep.

b.

Passief 2015

Pro memorie: de BVS heeft aan talrijke vergaderingen van de subwerkgroep Passief 2015 deelgenomen, die vertegenwoordigers van het Kabinet van Minister E. Huytebroeck en verschillende sectoren (de BVS, CBB – Confederatie Bouw Brussel Hoofdstad, AriB – Architects in Brussels, ORI – Organisatie van adviesen ingenieursbureaus, PMP – Plate-forme Maisons Passives – et PHP – PassiefHuis Platform) verenigt. Na een lang onderhandelingsproces heeft de subwerkgroep een versoepeling van bepaalde criteria verkregen, met name met betrekking tot de luchtdichtheid, het stelsel van automatische afwijking, het verbruik van primaire energie en een algemene versoepeling voor de renovaties. In 2013, heeft de werkgroep haar werkzaamheden opnieuw hervat, hoofdzakelijk om te bepalen welke begeleidingsmaatregelen er ingevoerd of versterkt moeten worden tegen 1 januari 2015.

c.

Energieprestatie van gebouwen

In de technische luik van haar memorandum voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft de BVS gevraagd of het BHG een initiatief aangaande een samenwerkingsakkoord in het kader van de berekeningsmethode van de EPB wil nemen, aangezien er tegen eind 2013 nog steeds geen overleg tussen de subwerkgroepen van de Gewesten is, waardoor incoherenties in de protocols verschijnen en werkoverlast. In het kader

34


van dit samenwerkingsakkoord wenst de BVS de ontwikkeling van een agenda die vooruitstrevend, duidelijk en logisch is tussen de drie Gewesten voor de toepassing van de EPB normen en de duurzaamheid van de gebouwen.

d.

Stedenbouwkundige lasten

Sinds eind 2012 heeft de BVS onderhandelingen gevoerd met het Kabinet van de Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest over de nieuwe reglementering voor de stedenbouwkundige lasten. De BVS heeft duidelijk haar belangrijkste problematische bevindingen en eisen meegedeeld, met name wat de inschatting van de lasten betreft, de voorziene termijn voor de overgangsperiode, de keuze om de stedenbouwkundige lasten in geld of natura te betalen, de vrijstelling voor de zones RVOHR (Ruimtes voor Versterkte Ontwikkeling van de Huisvesting en de Renovatie) evenals de vrijstelling voor de parkings. Het nieuwe besluit werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 2 december 2013; de BVS heeft de nieuwe tekst bekeken met haar raadgevers en zal haar reacties laten weten begin 2014.

e.

Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheer (BWLKE)

Ondanks de aanvraag van de BVS en andere beroepsverenigingen eind 2012, om het goedkeuringsproces van het BWLKE uit te stellen en zonder enig overleg, is de Ordonnantie van 2 mei 2013 betreffende het Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energie gepubliceerd geweest in het Belgisch Staatsblad op 21 mei 2013. Indien het BWLKE naar vereenvoudiging streeft en moet gelezen worden in het kader van een globaal proces (namelijk het demografisch Gewestelijk Bestemmingsplan en het Besluit inzake stedenbouwkundige lasten), betreurt de BVS meerdere aspecten, waaronder: de milieubelasting parkeerplaatsen

op

overtollige

het gebrek aan hiërarchie van alle « plannen » waarbij gebrek is aan voorspelbaarheid en juridische zekerheid

de concurrentiefactor tussen de verschillende Europese landen, waaronder België zich als beste acteur zou moeten opstellen, en laat zij zo de volle prijs aan de beleggers/ investeerders betalen en aan de bevolking die een eigen woning wenst te verwerven.

Belgisch Staatsblad op 18 juli 2013. De BVS heeft er akte van genomen.

h.

Parkeerbeleidsplan

De Werkgroep Beleggers van de BVS is op 16 oktober 2013 samengekomen om de problematiek van de parkings, gerelateerd aan het BWLKE te onderzoeken en heeft gevraagd gehoord te worden door het Kabinet van de Minister E. Huytebroeck; dit overleg heeft op 12 november 2013 plaatsgevonden en heeft geleid tot een intentieverklaring vanwege het Kabinet.

In het kader van het samenwerkingsakkoord met BECI heeft de BVS het parkeerbeleidsplan sinds begin februari 2013 behandeld; de twee professionele organisaties merken echter nu reeds volgende punten op:

Parallel aan deze onderhandeling heeft de Raad van Bestuur van de BVS op 15 november 2013 besloten een beroep in te dienen bij het Grondwettelijk Hof, ervan uitgaande dat enkele bepalingen van het BWLKE constitutief zijn door de inbreuk op het eigendomsrecht, met name een vorm van onteigening van de « overtollige » parkeerplaatsen. Het advocatenbureau Scholasse & Partners is belast geweest met het opstellen en het indienen van het beroep tegen 21 november 2013. De BVS zal in 2014 dit dossier aandachtig blijven opvolgen.

het gebrek aan coördinatie tussen de gewestelijke mobiliteitsplannen (BWLKE en Iris II)

f.

Demografisch GBP

Begin 2013 is ten gevolge van het openbaar onderzoek en talrijke verzoeken het demografisch GBP in belangrijke mate herwerkt geweest. De Raad van State heeft in april 2013 haar mening geuit. Op 29 november 2013 heeft het Belgisch Staatsblad het besluit van 2 mei 2013 tot goedkeuring van de gedeeltelijke wijziging van het gewestlijk bestemmingsplan gepubliceerd; dit GBP is in werking getreden 15 dagen na publicatie, dus op 14 december 2013.

g.

Huisvestingscode

In maart 2013 heeft de Werkgroep Wetgeving & Europa reeds enkele aspecten aan het licht gebracht over het project van de Brusselse Huisvestingscode, namelijk de oneerlijke concurrentie tussen private en publieke sector, de versterking van de « sociale » aspecten en de voordelen voorbehouden aan de overheidsinstellingen. De ordonnantie van 11 juli 2013, tot wijziging van de ordonnantie van 17 juli 2003, houdende de Huisvestingscode is gepubliceerd geweest in het

35


uniformisering van het parkeerbeleid in de 19 gemeenten van het BHG

het gebrek aan een alternatief bij het afschaffen van de parkeerplaatsen de focus op het lot van de buurtbewonbers i.p.v. op de bereikbaarheid voor de ondernemingen en werknemers. De gemeenten zullen nog zeker een jaar na het openbaar onderzoek (eind maart 2013) de tijd hebben om wijzigingen aan hun eigen mobiliteitsplan door te voeren (na openbaar onderzoek op gemeentelijk niveau). De BVS zal samen met BECI dit onderwerp aandachtig blijven opvolgen.

i.

Reconversie van leegstaande kantoorgebouwen in woningen

In het kader van de verschillende contacten met Staatssecretaris Ch. Doulkeridis en zijn medewerkers is de BVS altijd voorstander geweest om het aanbod van huisvesting te versterken en heeft voorgesteld om leegstaande of ongebruikte kantoorgebouwen om te vormen tot woningen, middels fiscale stimuli of andere maatregelen zoals bijvoorbeeld de bevordering van de PPS. Het is in dit kader dat de BVS in augustus 2013 gecontacteerd is geweest door de stad Brussel teneinde op een informele wijze te spreken over een ontwerp « belasting op leegstaande kantoorgebouwen » in de hoop bovenvermelde gebouwen zo snel mogelijk om te bouwen. Eind 2013 lijkt het onderwerp niet meer op de agenda te staan. De BVS zal dit onderwerp in 2014 aandachtig blijven opvolgen.

j.

Adviesraad voor Huisvesting

Sinds eind 2011 zetelt de BVS in de Adviesraad voor Huisvesting en wordt er sinds april 2013 vertegenwoordigd door de heer P.A. Franck, Bestuurder van de BVS; op die manier verdedigt zij regelmatig haar standpunten, suggesties en voorstellen over de onderwerpen die door deze instantie behandeld worden, waaronder stedenbouwkundige lasten, subsidies voor de verwerving van eigen woning, enz.

k.

Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (ESRBHG)

De BVS heeft aan BECI gevraagd en ook verkregen dat zij als expert binnen de ESRBHG als specialist/ expert beschouwd wordt voor alle materies die de vastgoedsector en de ruimtelijke ordening aanbelangen.

l.

Memorandum Brussels Hoofdstedelijk Gewest – regionale verkiezingen 2014

Zoals steeds in de aanloop naar federale verkiezingen bereidt de BVS een memorandum voor de politieke partijen en de toekomstige verkozenen voor. Begin mei 2013 heeft de BVS haar werkgroepen en subwerkgroepen geraadpleegd teneinde hun prioriteiten te kennen; uit deze raadpleging kwamen volgende eisen en voorstellen naar boven: de noodzaak om te evolueren naar een coherente vastgoedfiscaliteit tussen de verschillende overheidsniveaus (federaal, regionaal en gemeentelijk) de noodzaak om het geheel van vastgoedgebonden belastingen te vereenvoudigen, te herkaderen en te structureren

DETRE INVEST Résidence RED & BLUE - Bruxelles Arch.: Atelier Quattra

E-MAPROD Le Parc Savoy - Ixelles Arch.: Marc Corbiau Bureau d'Architecture et A.D.E.

Marc Stryckman & Partners - Architecs Eaglestone Projet Aquila 36 Garden -BVS Etterbeek Jaarverslag 2013 Arch.: Archi 2000

beperking en meeneembaarheid van de registratierechten teneinde de aankoop van een woning beter betaalbaar te maken stimulering van de toekenning van de « woonbonus» onder de vorm van een premie bij de aankoop van een nieuwe en energiezuinige woning

herziening van het nieuwe besluit over de reglementering aangaande stedenbouwkundige lasten bespoediging en vereenvoudiging van de procedures voor het afleveren van de vergunningen evolutie van de Regionale Stedenbouwkundige Verordening (GSV) de aanmoediging van de Publieke Private Samenwerking (PPS) door tussenkomst van een gewestelijk agentschap van de PPS deelname van de private sector aan de realisatie van sociale en geconventioneerde woningen verbetering van de mobiliteit behouden van de aantrekkelijkheid van de huurmarkt via de beperking van belastingen overleg voor een berekeningsmethode van de EPB en een toepassing van de norm voor duurzame gebouwen.

EIFFAGE DEVELOPMENT Projet Immeuble Matériaux - Anderlecht Arch.: Mahieu et associés - DDS & Partners

ERTZBERG Projet: de Balk van Beel - Leuven Arch.: Stéphane Beel

EXTENSA Group 37


BIM (Brussels Leefmilieu) - Tour & Taxis Arch.: Cepezed, Nederland

04 Waals Gewest

a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l.

Code du Développement Territorial (CoDT)..................................................40 Stedenbouwkundig Vergunningen voor Groepswoningbouw (PUCG) ......... 41 Toegang tot de informatie over ................................................................... 41 het administratieve statuut van gebouwen Plan Horizon 2022 – ....................................................................................42 demografische uitdagingen en vastgoedfiscaliteit Schéma de Développement de l’Espace Régional (SDER) ............................42 Etudes d’Incidences sur l’Environnement (EIE) ...........................................42 Charter « Duurzame woonwijk »...................................................................44 Energieprestatie van Gebouwen (Nearly Zero Energy Building)..................44 Bodembeheer...............................................................................................44 “Schéma Régional de Développement Commercial”....................................45 Gewestelijke Commissie Ruimtelijke Ordening (CRAT) ...............................45 Memorandum Waals Gewest – regionale verkiezingen 2014 ......................45

a.

Code du Développement Territorial (CoDT)

In het kader van een evaluatieproces van de CWATUPE (Code Wallon de l’Aménagement du Territoire, de l’Urbanisme, du Patrimoine et de l’Energie) heeft de BVS aan de overheden haar prioriteiten kenbaar gemaakt, namelijk: 1. de administratieve vereenvoudiging en een grotere doeltreffendheid in de processen 2. de juridische zekerheid en een grotere zichtbaarheid voor onze investeringen 3. meer initiatief voor de private sector, volwaardige speler voor de ruimtelijk ontwikkeling, en een gelijkheidsbeginsel tussen de private en publieke sectoren Voor de BVS zal het antwoord op de uitdaging in termen van duurzame ontwikkeling enkel kunnen worden opgenomen in een nauwkeurig, duidelijk en overzichtelijk kader en in de bundeling van alle initiatieven van de private en publieke sector. De voorstellen van de BVS zijn als volgt: de vermindering van het aantal normatieve instrumenten bestemd voor de ruimtelijke ordening en de stedenbouw, hun hierarchische verdeling, en de duidelijke reglementaire waarde van de vooropgestelde documenten; de versnelling en vereenvoudiging van de procedures betreffende het afleveren van vergunningen en de realisatie van projecten; de vermindering van het aantal verplichte documenten voor de realisatie van een project, inbegrepen de milieueffectenrapportage; de herziening van de regels betreffende onteigeningen en voorkeurrechten;

FENIXCO Project Fenixhof - Gent Arch.: SUM project Architecturen & Engineering

FUTURN Businesspark 16 (multifunctioneel bedrijvenpark) kantoren, showrooms en KMO-units - Melsele

Arch.: POLO Architects G-Label Project SkylinE40 40 - AalstBVS Jaarverslag 2013 Arch.: Architect Bureau Project

voorafgaandelijk aan de aanvraag tot vergunning, nood aan een overlegvergadering met de verschillende gemeentelijke instanties (in geval van gemeentelijke vergunning) of regionale instanties (in geval van regionale vergunningen) om beter kennis te nemen van alle verwachtingen, verplichtingen en richtlijnen, vooraleer een aanvraag wordt ingediend;

in de te volgen procedure, toepassing van het adagium “l’accessoire suit le principal” (het bijkomstige volgt op het belangrijke) voor alle private en publieke projecten

b. Stedenbouwkundige Vergunningen voor Groepswoningbouw (PUCG)

vereenvoudiging van de verdelingsregels in het geval van stedenbouwkundige vergunningen voor groepswoningbouw;

De BVS heeft de problematiek rond de Stedenbouwkundige Vergunningen voor Groepswoningbouw behandeld (PUCG) in overleg met de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat (KFBN) en de Waalse Confederatie Bouw (CCW).

de uitbreiding van de uitzonderingsmogelijkheden in het kader van artikel 127 § 3; de beperking van de weigeringsmogelijkheden op basis van een eenvoudige goedkeuringsbeslissing of in herzieningstelling van een PCA (BPA) of bestemmingsplan of RCU (RUP) in het kader van artikel 107; de opheffing van de mogelijkheid tot schorsing door de gemachtigde ambtenaar van een vergunning afgeleverd door het Schepencollege, indien hij van oordeel is dat deze niet conform is met de indicatieve bepalingen van de Code de omkadering van de stedenbouwkundige lasten, die proportionneel en coherent met de projecten moeten blijven; het afschaffen van de belasting op de onbebouwde percelen van de verkavelingen gedurende een periode van 5 jaar vanaf het gemeentelijke certificaat voor de eventuële stedenbouwkundige lasten, en de invoering van een gelijkheidsbeginsel ongeacht wie de bouwheer van het project is; de vereenvoudiging van de regels betreffende de aanpassingen van de verkavelingsvergunningen (zoals trouwens ook voorgesteld door de Waalse VVSG). De BVS heeft kennis genomen van de evaluatie van de CWATUPE door de Waalse Regering, heeft gesprekken gehad met de Minister-President R. Demotte en met Minister Ph. Henry, en heeft dan in mei 2013 eveneens kennis genomen van de nieuwe CoDT. In juni en in september 2013 heeft de BVS een vergelijkende analyse uitgevoerd tussen, enerzijds, haar prioriteiten (zie hierboven), en, anderzijds, de CoDT die in 1ste en 2de lezing werden goedgekeurd, en heeft haar opmerkingen aan de bevoegde overheden ook meegegeven. De CoDT zou begin 2014 definitief moeten worden goedgekeurd.

41


Het is opmerkelijk dat de gemeenschappelijke subwerkgroep BVS – KFBN – CCW niet gewacht heeft op de resultaten van de globale evaluatie van de CWATUPE om een praktische oplossing voor de problematiek van de Stedenbouwkundige Vergunningen voor Groepswoningen (PUCG) voor te stellen (artikel 90 §1e 5° van de CWATUPE), die een duidelijke belemmering betekende voor de vastgoedactiviteiten in het Waals Gewest en een werkelijke juridische onzekerheid veroorzaakte. Het voorontwerp van CoDT, zoals het beschikbaar was in juni 2013, heeft rekening gehouden met de voorstellen van de subwerkgroep BVS – KFBN – CCW en heeft een vrijstelling van de PUR ingeschreven (Permis d’Urbanisation) in geval van Stedenbouwkundige Vergunningen voor Groepswoningbouw (PUGC).

c.

Toegang tot de informatie over het administratieve statuut van gebouwen

De gemeenschappelijke subwerkgroep BVS – KFBN – CCW heeft aan de Waalse autoriteiten voorgesteld om wijzigingen, via decretale bepalingen, door te voeren, die toegang geven tot informatie over het administratief statuut van de gebouwen. De 3 professionnele organisaties hebben voorgesteld dat de Overheid deze informatie niet enkel ter beschikking stelt van de notarissen, maar eveneens van vastgoedontwikkelaars en andere professionelen uit de vastgoedsector. Deze « klassieke » stedenbouwkundige informatie zou via een elektronische databank toegankelijk moeten zijn; de databank zou door de overheden aangeleverd worden, die bevoegd zijn voor stedenbouw, ruimtelijke ordening, milieu evenals alle bevoegdheden die gebonden zijn aan grondgebruik. Alle informatie die in de databank opgenomen is zou beschikbaar zijn door de introductie van een identificatiecode en een paswoord en mits een vergoeding onder de vorm van een jaarabonnement.

Eind 2013 wachten de BVS, de KFBN en de CCW op de mening van de autoriteiten aangaande hun voorstel.

d.

Eind 2013 blijven de BVS en de CCW in contact met de bevoegde autoriteiten aangaande dit onderwerp.

Plan Horizon 2022 – demografische uitdagingen en vastgoedfiscaliteit

e.

In juni 2013 hebben de BVS en de CCW, in het kader van bepaalde bevoegdheidsoverdrachten aan de Gewesten en in navolging van hun gesprekken met Minister-President R. Demotte, enkele voorstellen inzake vastgoedfiscaliteit gedaan teneinde de kwaliteit van het gebouwde en het verwerven van eigendom en betaalbaar wonen te verbeteren. Hier vindt u enkele aanbevelingen aandachtspunten van de BVS en de CCW:

de heropleving van de bebouwde zones te dynamiseren

en

het behoud van de fiscale aftrekbaarheid van de hypothecaire leningen een vermindering van de registratierechten (zoals in het Vlaams Gewest: 10% in plaats van 12,5%) en een uitbreiding van de meeneembaarheidmogelijkheden die in heel het land toepasbaar zouden moeten zijn een systeem van belastingsaftrek voor de schenkingsrechten

Schéma de Développement de l’Espace Régional (SDER)

De SDER heeft als doelstelling een territoriaal kader te creëren dat aangepast is aan de huidige en toekomstige uitdagingen van de maatschappij teneinde een nieuwe consensus tussen de actoren van de ruimtelijke ontwikkeling tot stand te brengen. In de overlegronde heeft de BVS het standpunt verdedigd dat een Gewestelijk Ruimtelijk Ontwikkelingsplan investeringen moet stimuleren en nieuwe duurzame ontwikkelingszones moete identificeren; de BVS heeft daarna ook kennis genomen van het standpunt van Minister Ph. Henry die voorstelde om passende doelstellingen te integreren naast een ruimtelijke structuur, ordeningsmaatregelen evenals evaluatie- en opvolgingsmaatregelen. Op 21 november 2013 heeft het Waalse Gewest de SDER voorlopig goedgekeurd en het openbaar onderzoek heeft plaats tussen 29 november 2013 en 13 januari 2014.

een verlaging van de successierechten een tussenkomst bij de onroerende voorheffing: bvb via vrijstelling bij de transformatie van een handelsvestiging naar een nieuwe woning of voor heropbouw na afbraak de invoering van een erfpachtsysteem op bouwgronden met de mogelijkheid tot latere aankoop ervan

f.

Milieueffectrapportage (MER)

de aanmoediging van particuliere initiatieven voor het bouwen van sociale woningen (zelfde BTW verlaging, zelfde regionale steunmaatregelen, zelfde subsidies, enz)

In het kader van haar samenwerkingsakkoord met de UWE (Union Wallonne des Entreprises) heeft de BVS in 2013 deelgenomen aan de subwerkgroep « Task Force EIE » met als missie verschillende reglementeringen en praktijken te analyseren met betrekking tot het project MER-screening en om oplossingen voor te stellen ter verbetering van de goedkeuringsprocedures van de ontwerpers van de studies en de evaluatie van de effecten alsmede de kwaliteit van het project MER-screening.

de toepassing op het gehele grondgebied van een BTW van 6% op alle werken van afbraak/ wederopbouw, in de strijd tegen de stadskankers en om de re-urbanisatie of

De doelstelling van deze « Task Force EIE » is om aan de overheid een actieplan voor te stellen onder de vorm van aanbevelingen. Eind 2013 blijft de BVS aandachtig voor de evolutie

de bevordering van nieuwe alternatieve financieringsmiddelen in combinatie met fiscale stimuli

42

De BVS heeft eind 2013 dit tekstvoorstel onderzocht en zal haar opmerkingen in de vooropgestelde termijnen van het openbare onderzoek (begin januari 2014) indienen.


9000 STUDIOS WE MAKE WEBSITES [email protected] • WWW.9000.BE • 0800 99 600

RESPONSIVE WEBDESIGN

APPLICATIONS

GOOGLE

E-COMMERCE

COPYWRITING

E-MAILS

SOCIAL MEDIA

MULTIMEDIA

GRAPHIC DESIGN

LET’S WORK TOGETHER facebook.com/9000studios

twitter.com/9000studios

linkd.in/9000studios

van dit onderwerp, o.a. via haar vertegenwoordiger bij de CRAT (Gewestelijke Commissie voor Ruimtelijke ordening).

g.

Charter « Duurzame woonwijk »

De BVS heeft vernomen dat enkele gemeenten van het Waals Gewest het initiatief hebben genomen om charters « duurzaam wonen » op te maken, en dat deze vaak aan particuliere vastgoedontwikkelaars worden opgelegd. De BVS heeft aan de UVCW (Union des Villes et Communes de Wallonie) haar bezorgdheid geuit voor een zekere veralgemening van deze documenten. Al zijn deze charters in principe niet bindend, toch kunnen ze een reeks engagementen impliceren met betrekking tot inplantingen, densificatie van aangepaste woningen of sociale mixen en functies; zij leggen ook een reeks maatregelen op betreffende afmetingen, geaardheid of energiebesparing.. De BVS is van mening dat ondanks het feit dat dit instrument « indicatief » is, ze niet te verwaarlozen rechtsgevolgen heeft en een aanzienlijke juridische onzekerheid met zich meebrengt (instrument ontwikkeld buiten de Code, en ontwijking van internationale en europese procedurele vereisten met betrekking tot de publieke deelname en de milieu-evaluatie). De BVS blijft zeer aandachtig omtrent alle nieuwe informatie waarover ze zou kunnen beschikken i.v.m. dit onderwerp.

h.

Energieprestatie van Gebouwen (Nearly Zero Energy Building)

De BVS, CCW en andere professionele organisaties hebben in juni 2013 een gemeenschappelijk standpunt uitgewerkt betreffende de wettelijke verplichting van de criteria van gebouwen “Nearly Zero Energy Building” (NZEB). De professionele organisaties hebben de wil en de steun van het Waals Gewest gewaardeerd betreffende de invoering van een duidelijk en ambitieus wetgevend kader met het oog op het invoeren van de Europese doelstelling om vanaf 2020 “nearly-zero” gebouwen op te leggen. Toch hebben zij gevraagd dat de invoering van deze nieuwe regelgeving coherent zou verlopen met de andere Belgische Gewesten, zowel op vlak van terminologie als van voorschriften. Ze hebben eveneens gevraagd

44


dat de eisen op een progressieve wijze zouden worden opgelegd met een middellange en lange termijn visie, en hebben er op aangedrongen dat de vastgoedprijzen op een aanvaardbaar niveau zouden blijven door passende financieringsmechanismen te voorzien. Op 30 september 2013 heeft Minister J.M. Nollet bevestigd dat hij op korte termijn een duidelijk wetgevend kader wenst te definiëren, met het oog op een coherentie met de andere Gewesten, met ambitieuze en duidelijke doelstellingen op middellange en lange termijn en met de invoering van opleidingen en kwaliteitsbewaking. De DGO4 heeft op 24 oktober 2013, in het kader van een goed overleg met de actoren van de private sector, de ondertekenaars van het gemeenschappelijk standpunt op een informatiebijeenkomst voor discussie en uitwisseling van standpunten uitgenodigd. De BVS zal in 2014 de evolutie van dit onderwerp blijven volgen.

i.

Bodembeheer

Na kennis te hebben genomen van het voorontwerp van wijziging van het decreet van 5 december 2008 inzake bodembeheer, heeft de BVS aan Minister Ph. Henry op 23 september laten weten dat ze het volledig eens is met het advies van de Union Wallonne des Entreprises hieromtrent; verder heeft de BVS enkele bijkomende opmerkingen overgemaakt. De BVS betreurde vooral het feit dat iedere persoon die een vergunningsaanvraag doet met betrekking tot een stuk grond waarop vroeger een bodemvervuilende activiteit heeft plaatsgevonden, verplicht is de grond automatisch te laten onderzoeken en indien nodig te saneren. Het voorontwerp van decreet richt zich dus tot elke vergunningsaanvrager al heeft hij/zij niets te maken met de vervuiling, hij/zij geen enkele activiteit op het terrein uitoefent en beschikt hij/zij over geen enkel zakelijk recht. Het voorontwerp voorziet geen procedure als de vergunning geweigerd wordt, zodat de aanvrager kan onderworpen worden aan verplichte onderzoeken en bodemsanering, zelfs indien hij het project - waarvoor hij een vergunning heeft ingediend - niet realiseert. De BVS heeft de aandacht van de overheden getrokken op het feit dat deze bepaling, indien ze wordt behouden, de reconversie van verontreinigde grond door de private sector zal ontmoedigen. Eind 2013 is de BVS nog steeds in contact met de

overheid aangaande dit probleem.

en eisen van de leden van het Waalse Gewest te kennen.

j.

Hierbij enkele elementen die voortvloeien uit deze raadpleging en opgenomen zijn in het memorandum:

“Schéma Régional de Développement Commercial”

In het kader van haar verklaring over de regionale politiek, heeft de Waalse Regering aangekondigd dat ze een gevarieerd aanbod in de commerciële kernen zou garanderen door het ontwikkelen van een “Schéma Régional de Développement Commercial”. Zo had de Waalse Regering een evaluatiekader voorzien, zonder afbreuk te maken van de bestaande « planologische » instrumenten, gebaseerd op een actuele cartografie van bestaande winkels. Via de multicriteria-analyse, zouden de gemeenten beter uitgerust zijn om projecten te vergelijken, om beslissingen over de inplanting van handelsvestigingen te nemen, en zouden ze beschikken over een waardevol analyse- instrument van de handel in het Gewest. De Regering heeft zich geëngageerd om een coherente politiek te voeren bij het verlenen van socio-economische vergunningen. De gemeenschappelijke werkgroep BVS / BLSC heeft op 22 oktober 2013 een gesprek gehad op het Kabinet van Minister J.C. Marcourt. Bij de officiële ontvangst van het voorstel van het Schema en het ontwerp van Decreet dat de Minister voorbereidt, zullen de BVS en de BLSC samenkomen en eventuele opmerkingen en suggesties voor verbetering aan de overheden voorstellen.

de noodzaak om te evolueren naar een coherente vastgoedfiscaliteit tussen de verschillende overheidsniveaus de noodzaak om het geheel van vastgoedgebonden belastingen te vereenvoudigen, te herkaderen en te structureren beperking en meeneembaarheid van de registratierechten teneinde de aankoop van een woning beter betaalbaar te maken stimulering van de toekenning van de « woonbonus» onder de vorm van een premie bij de aankoop van een nieuwe en energiezuinige woning versnelling en vereenvoudiging van de procedures bij de verlening van vergunningen aanmoediging van de Publieke Private Samenwerking (PPS) via het creëren van een gewestelijk kantoor voor PPS verhoogde deelname van de private sector aan de productie van sociale en geconventioneerde woningen

Gewestelijke Commissie Ruimtelijke Ordening (CRAT)

behouden van de aantrekkelijkheid van de huurwoningen via de beperking van belastingen

Het besluit van 31 januari 2013, met publicatie in het Belgisch Staatsblad op 11 februari 2013, heeft voor 5 jaar werkende leden en plaatsvervangers van de CRAT benoemd. De heer E. Schartz (Matexi) blijft de BVS vertegenwoordigen als vervangend lid in de Afdeling “Aménagement Actif”.

overleg voor een berekeningsmethode van de EPB en een toepassing van de normen voor duurzame gebouwen.

k.

l.

Memorandum Waals Gewest – regionale verkiezingen 2014

Zoals steeds in de aanloop naar federale verkiezingen bereidt de BVS een memorandum voor de politieke partijen en de toekomstige verkozenen voor. Vanaf mei 2013 heeft de BVS de subwerkgroep CWATUPE geraadpleegd teneinde de prioriteiten 45


05

Vlaams Gewest

a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. m. n. o. p.

Decreet Grond- en Pandenbeleid .................................................................48 Vlaamse Wooncode......................................................................................48 Woonuitbreidingsgebieden..........................................................................48 Nieuw procedurebesluit Wonen....................................................................49 Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening - VCRO .............................................49 Onroerend erfgoed ......................................................................................50 MER- screening............................................................................................ 51 Heffing op leegstaande bedrijfsruimten ...................................................... 51 Versnellen investeringsprojecten ................................................................ 51 Omgevingsvergunning ................................................................................ 51 Zelfrealisatiebeginsel .................................................................................52 Handelsvestigingen......................................................................................52 Vlaams Bouw Overleg Comité (VBOC)...........................................................52 Energieprestaties van Gebouwen (EPB) .......................................................52 samenwerking met het Vlaamse Energie Agentschap (VEA) VLORO (Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening) ..........................................52 Memorandum Vlaams Gewest – Verkiezingen 2014....................................52

a.

Decreet Grond- en Pandenbeleid

Pro memorie, het Europees Hof van Justitie werd in 2012 door het Grondwettelijk Hof ondervraagd betreffende meerdere prejudiciële vragen – namelijk op vraag van enkele leden van de BVS – over de Staatssteun in de sociale huisvestingssector en de oneerlijke concurrentie tussen de publieke en particuliere sector. Op 8 mei 2013 heeft het Europees Hof van Justitie het besluit openbaar gemaakt met volgende belangrijke punten: sociale last: het vrije verkeer van kapitaal wordt geremd maar kan eventueel gerechtvaardigd worden door eisen inzake het sociale huisvestingsbeleid Fiscale stimuli en subsidiemechanismen: kunnen eventueel beschouwd worden als Staatssteun zodat ze eerst aangemeld moeten worden bij de Europese Commissie; het Grondwettelijk Hof blijft echter verantwoordelijk voor het definitief advies Toepassing van de Europese Dienstenrichtlijn: deze Richtlijn is niet van toepassing op het Vlaams decreet gronden pandenbeleid Toepassing van overheidsopdrachten: deze regeling op overheidsopdrachten kan van toepassing zijn in het geval waar de sociale lasten uitgevoerd zijn « in natura »; het Grondwettelijk Hof blijft echter verantwoordelijk voor het definitief advies Eind mei 2013 is het prejudiciële arrest van het Europees Hof van Justitie overgemaakt aan het Grondwettelijk Hof; de betrokken partijen werden daarna uitgenodigd door het Grondwettelijk Hof om een laatste aanvullende memorie in te dienen met hun opmerkingen op het arrest van het Hof van Justitie en de besluiten van de advocaat-generaal. Op 7 november 2013 heeft het Grondwettelijk Hof, door haar arresten 144/2013 en 145/2013, in het grond-en pandendecreet, de bepalingen betreffende het regime « Wonen in eigen streek » en betreffende sociale lasten voor sociaal woonaanbod geschrapt. Eind november 2013 is de BVS geïnformeerd geweest door de Vlaamse overheden over hun voornemen om te reageren ten opzichte van het arrest van het Hof. Twee opties zijn naar voren gebracht: hetzij een ‘reparatiedecreet’ opstellen, hetzij een nieuw

48


decreet herschrijven, in overleg met de vastgoeden bouwsectoren. De sectoren hebben de tweede optie verkozen, er zich van bewust zijnde dat het herschrijven van een decreet wel een jaar kan duren. Teneinde de zekerheid en de opvolging van de projecten tijdens het jaar 2013 te garanderen, heeft de BVS tevens aan de Vlaamse overheden gevraagd om een omzendbrief op te stellen voor de steden en gemeenten om zo een einde te maken aan de ‘stand-still’ situatie, waarmee de leden van de BVS vaak te maken hebben. In 2014 zal de BVS zeer aandachtig blijven over de evolutie van dit onderwerp.

b.

Vlaamse Wooncode

Na haar opmerkingen te hebben overgemaakt aan Minister Fr. Van den Bossche over het nieuwe ontwerp van de Wooncode eind 2012 is de BVS in februari 2013 tijdens de hoorzitting binnen de parlementaire Commissie Huisvesting gehoord geweest en heeft haar opmerkingen herhaald. De BVS heeft tevens een voorstel van amendement naar de parlementariërs gestuurd betreffende de sociale lasten en heeft de problematiek bij MinisterPresident K. Peeters en andere Vlaamse Ministers tijdens de jaarlijkse vergadering van het Vlaams Bouw Overleg Comité toegelicht. In maart 2013 hebben de BVS, de Vlaamse Confederatie Bouw en de BouwUnie een gezamenlijk standpunt ingenomen om de negatieve effecten van het ontwerp van reglementering te blijven benadrukken betreffende de sociale verplichtingen in geval van verkoop van gronden en het opleggen van maximumprijzen (amendementen nr 11 en nr 20). Dankzij de tussenkomst en het blijven aandringen van de 3 organisaties heeft de Commissie Huisvesting van het Vlaams Parlement op 25 april 2013 de amendementen nr 11 en nr 20 betreffende de invoering van de « plafondprijzen » of « maximumprijzen » geschrapt voor de verkoop van gronden in uitvoering van de sociale lasten. In 2014 zullen de federaties van de vastgoeden bouwsectoren dit onderwerp aandachtig blijven opvolgen.

c.

Woonuitbreidingsgebieden

Begin 2013 stelde de Vlaamse Overheid voor dat de woonuitbreidingsgebieden, die vanuit « ruimtelijk

oogpunt » niet geschikt zijn voor ontwikkeling van woningbouw, gevrijwaard worden. Deze reglementering, initieel en uitsluitend bedoeld voor de private sector, is fel bekritiseerd geweest door de BVS en de Vlaamse Confederatie Bouw; de 2 organisaties zijn van mening dat een correcte ruimtelijke ordening van toepassing moet zijn op zowel de private als op de publieke sector, zonder enige vorm van discriminatie. Wat de compensaties m.b.t. de schrapping van slecht gelegen woonuitbreidingsgebieden betreft heeft de BVS niet gepleit voor een planologische compensatie ten gunste van de eigenaar/vastgoedontwikkelaar van het betrokken woonuitbreidingsgebied, maar voor een globale planologische herbestemming in het Vlaams Gewest, ten gunste van alle vastgoedontwikkelaars. Eind 2013 verwacht de BVS een antwoord van de Vlaamse overheid; ze zal in 2014 omtrent dit onderwerp aandachtig blijven.

d.

Anderzijds betreurde de BVS het gebrek aan overleg met de betrokken actoren bij de voorbereiding van deze nieuwe reglementering. Er valt op te merken dat de Vlaamse Confederatie Bouw, VOKA en BouwUnie de BVS ondersteund hebben en zij dezelfde opvattingen verdedigd hebben. Op 25 oktober 2013 heeft de Vlaamse Regering het « nieuw procedurebesluit wonen » definitief goedgekeurd en dankzij haar actief lobbywerk heeft de BVS verkregen dat de private vastgoedontwikkelaars niet onderworpen worden aan de toepassing van dit nieuwe besluit, indien zij geen sociale woningen « in natura» gaan bouwen. De BVS zal in 2014 aandachtig blijven voor de evolutie van dit onderwerp.

Nieuw procedurebesluit Wonen

Sinds juli 2013 heeft de BVS kennis genomen van het Nieuw procedurebesluit Wonen dat werd voorgesteld door Minister Fr. Van den Bossche aan de Vlaamse Regering. Dit ontwerp van besluit introduceert nieuwe regels welke heel nefast zullen zijn voor de private residentiële ontwikkeling in het Vlaamse Gewest. Het is zo dat alle vastgoedprojecten die principieel onder het gronden pandendecreet vallen – dus projecten van minimum 10 woningen, minimum 10 loten of minimum 50 appartementen – dan vanaf 1 januari 2014 onder de aandacht moeten gemeld worden aan de VMSW (Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen) waarbij o.a. ook gegevens zullen moeten worden overgemaakt over de wijze waarop de private actoren hun projecten gaan financieren, ook als er geen beroep wordt gedaan op Staatssteun (premies, subsidies, enz) verplicht voorafgaand moeten besproken worden op een lokaal woonoverleg dat de private actoren zelf niet kunnen initiëren en dus volledig afhankelijk zijn van de goodwill van de gemeenten verplicht onderworpen worden aan een bindend advies van Wonen Vlaanderen, de Vlaamse Administratie ter zake.

49

De BVS heeft door middel van diverse brieven en berichtgevingen de Overheid laten weten dat dit besluit tot een drastische vermindering van talrijke vastgoedprojecten zou kunnen leiden en zo de woningbouw zou afremmen.


e.

Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening - VCRO

Voorontwerp van decreet Na kennis te hebben genomen van het ontwerp van decreet houdende een wijziging van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening heeft de BVS haar bemerkingen op 6 september 2013 aan minister Ph. Muyters overgemaakt. Indien de BVS positief is over enkele onderwerpen van de ontwerptekst, meer bepaald inkorting van de termijnen voor de realisatie van een Ruimtelijk Uitvoeringsplan – RUP een grotere flexibiliteit in de verdeling van de bevoegdheden tussen de Gewesten, provincies en gemeenten voor de realisatie van een ruimtelijk uitvoeringsplan meer flexibiliteit voor het aanbrengen van wijzigingen aan de plannen (bouwen of verkavelen) in de loop van de vergunningsprocedure, heeft zij echter sterk betreurd dat de gemeenten, provincies en de Vlaamse Overheid, via de ruimtelijke ordening de mogelijkheid zouden kunnen hebben enkele functies, die reeds toegelaten zijn in een ruimtelijk uitvoeringsplan, te beperken of zelfs uit te sluiten.

De BVS is van mening dat deze situatie een aanzienlijke juridische onzekerheid zal teweegbrengen en heeft daarom aan de overheden gevraagd deze bepaling (artikel 27, 2° en 3°) van het voorontwerp van decreet te schrappen. Besluit nr 114/2013 van 31 juli 2013 van het Grondwettelijk Hof Parallel met het decretale initiatief, hierboven vermeld, heeft het Grondwettelijk Hof het artikel l7.4.1/2 van de VCRO wegens onverenigbaarheid van dit artikel met de beginselen van gelijkheid en non-discriminatie, geannuleerd. Pro memorie:→ « Art. 7.4.1/2. § 1. De gewestelijke, provinciale en gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen worden geldig verklaard met ingang van de datum van inwerkingtreding ervan. De geldigverklaring is beperkt tot de schending van het gelijkheidsbeginsel, doordat het definitief vastgestelde plan tot stand gekomen is met toepassing van het besluit van de Vlaamse Regering van 18 april 2008 betreffende het integratiespoor voor de milieueffectrapportage over een ruimtelijk uitvoeringsplan. Dat besluit zou een onverantwoorde ongelijke behandeling inhouden van personen die wensen betrokken te worden bij de publieke consultatie over de inhoudsafbakening van een plan-MER voor een ruimtelijk uitvoeringsplan dat wordt opgemaakt volgens de regels die gelden wanneer het integratiespoor wordt gevolgd, en de personen die wensen betrokken te worden bij de publieke consultatie over een plan-MER volgens de algemene regeling. De geldigverklaring geldt voor gewestelijke, provinciale en gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen waarvoor de beslissing van de dienst Mer over de volledigheid van de nota voor publieke consultatie genomen werd vóór de inwerkingtreding van dit artikel. De geldigverklaring geldt tot het tijdstip van de inwerkingtreding van een ruimtelijk uitvoeringsplan dat, voor het gebied waarop het betrekking heeft, het geldig verklaarde ruimtelijke uitvoeringsplan vervangt. § 2. De Vlaamse Regering is ertoe gemachtigd de besluiten houdende definitieve vaststelling van gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen die volgens een vernietigingsarrest van de Raad van State aangetast zijn door een schending, vermeld in § 1, voor de toekomst ongewijzigd vast te stellen voor de percelen waarop het arrest betrekking heeft.

50


De provincieraad is ertoe gemachtigd de besluiten houdende definitieve vaststelling van provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen die volgens een vernietigingsarrest van de Raad van State aangetast zijn door een schending, vermeld in § 1, voor de toekomst ongewijzigd vast te stellen voor de percelen waarop het arrest betrekking heeft. De Vlaamse Regering is er tevens toe gemachtigd deze besluiten opnieuw goed te keuren. De gemeenteraad is ertoe gemachtigd de besluiten houdende definitieve vaststelling van gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen die volgens een vernietigingsarrest van de Raad van State aangetast zijn door een schending, vermeld in § 1, voor de toekomst ongewijzigd vast te stellen voor de percelen waarop het arrest betrekking heeft. De deputatie is er tevens toe gemachtigd deze besluiten opnieuw goed te keuren.” Deze annulatie heeft tot direct gevolg dat alle ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) zijnde regionaal, provinciaal of gemeentelijk die zijn vastgesteld volgens het besluit over de wijze van integratie, onwettig zijn, alsmede alle vergunningen die zijn toegekend op basis van deze plannen. De vergunningen riskeren hetzij geschorst hetzij geannuleerd te worden door de Raad voor Vergunningsbetwistingen. De BVS zal in 2014 dit onderwerp met veel aandacht blijven volgen.

f.

Onroerend erfgoed

Eind 2012 heeft de BVS haar bezorgdheid geuit over de beslissing van de Administratie die bepaalt dat een « archeologisch attest » verplicht is voor het aanvragen van een stedenbouw- of verkavelingsvergunning – wat tegenstrijdig is met het politiek akkoord. Op 6 maart 2013 werd de BVS gehoord door de Commissie voor Leefmilieu en Ruimtelijke Ordening van het Vlaamse Parlement; de BVS heeft gepleit voor de rechtszekerheid van haar leden, voor de voorspelbaarheid van de kosten, voor een vrije deelname aan het archeologiefonds en voor een « level-playing field » tussen de private en publieke sector. De BVS heeft eveneens kennis genomen van de « conceptnota » aangaande de uitvoeringsbesluiten van dit decreet en heeft enkele specifieke onderwerpen in haar brief van 6 september 2013 aan minister G. Bourgeois benadrukt, nl. het feit dat enkel de kleine particulieren of kleine ondernemingen op deze « premies » een beroep zouden kunnen doen omwille van de

buitensporige kosten rechtstreeks verbonden aan de verplichtingen van archeologisch onderzoek. De organisaties of professionele bedrijven die optreden als bouwmeester zouden van dergelijke premies niet kunnen genieten. De BVS betreurt hierbij het niet naleven van de beginselen van gelijkheid en nondiscriminatie. Het decreet van 12 juli 2013 met betrekking tot het Onroerend Erfgoed is gepubliceerd geweest in het Belgisch Staatsblad op 17 oktober 2013 maar zal slechts in werking treden na de publicatie van de uitvoeringsbesluiten. Uit dit nieuwe decreet blijkt dat het begrip archeologie verder zal worden opgenomen in de vastgoedprojecten. Volgens de goed geformuleerde criteria van « oppervlakten » zal het archeologisch traject versterkt worden en een strikte archeologienota zal aan de vergunningsaanvraag moeten worden toegevoegd. De mogelijkheid van de oprichting van een nieuw fonds is tevens in het decreet opgenomen. De BVS zal zeer aandachtig blijven voor de publicatie van de uitvoeringsbesluiten in 2014 en zal haar leden over de evolutie van dit onderwerp blijven informeren.

g.

MER- screening

Begin 2013 heeft een kleine werkgroep van de BVS en UEPC (Union Européenne des PromoteursConstructeurs) de voorstellen van de Europese Richtlijnen, tot wijziging van de Europese Richtlijn 2011/92 van 13/12/2011 onderzocht aangaande de evaluatie van de effecten van bepaalde publieke en private projecten op het milieu en enkele voorstellen van amendement opgemaakt. Er valt op te merken dat sinds de publicatie deze Richtlijn aan alle beleggers een « screening van de milieueffectenrapportage » zal opleggen voorafgaand aan alle vergunningsaanvragen, met uitzondering van de individuele woningen. Na de publicatie van het besluit van 1 maart 2013 (Belgisch Staatsblad van 29 april 2013) inzake nadere regels van het project MER-screening, heeft de BVS in samenwerking met de Vlaamse Confederatie Bouw een informatiesessie voor haar leden georganiseerd.

h.

Heffing op leegstaande bedrijfsruimten

In mei 2013 heeft de BVS haar leden geïnformeerd over het voorstel van decreet houdende maatregelen

51


ter bestrijding en voorkoming van leegstand en verwaarlozing van bedrijfsruimten. De BVS heeft dit tekstvoorstel onderzocht en leverde kritiek op het feit dat de private sector is uitgesloten van de subsidies voorzien voor de verwerving van en de saneringswerken aan deze geïnventariseerde ruimten. De BVS is van mening dat elke opportuniteit overgelaten is aan de publieke sector en er dus een concurrentievervalsing is tussen de publieke en private sector.

i.

Versnellen investeringsprojecten

Pro memorie: de Vlaamse Overheid heeft een initiatief gelanceerd gericht op het versnellen van verschillende procedures om de realisatie van grote investeringsprojecten te herverdelen – vanaf het « voortraject » (beginfase tot het indienen van de vergunningsaanvraag) tot aan het « na-traject » (beroepsprocedures bij de Bestendige Deputatie of bij de « Raad voor Vergunningsbetwistingen»). De BVS heeft een draaiboek opgemaakt met de belangrijkste problematieken waarmee de vastgoedontwikkelaars geconfronteerd worden tijdens de verschillende uitwerkingsfases van het voorstel en heeft haar draaiboek aan Minister Ph. Muyters en de Administratie R.O. in maart 2013 overgemaakt.

j.

Omgevingsvergunning

Het ontwerpdecreet inzake de « omgevingsvergunning » kadert in de context van het versnellen van belangrijke investeringsprojecten en heeft als doel de procedures voor de projecten die een bouwen milieuvergunning vereisen, te vereenvoudigen of te versnellen. De BVS betreurt nochtans de impact van deze nieuwe procedure op de residentiële projecten voor dewelke er geen milieuvergunning maar enkel een bouwvergunning en/of verkavelingsvergunning vereist is. In een vergelijking tussen de nieuwe geplande regeling en de huidige procedures voor de aanvraag van een bouwverunning met wegenistracé op basis van de bepalingen van het Vlaams Wetboek Huisvesting en de vergunningsanvraag voor groepswoningbouwprojecten, heeft de BVS afgeleid dat de nieuwe regeling de termijn voor de afgifte van de vergunning aanzienlijk verlengt. De BVS heeft daarom de overheid gewaarschuwd en haar eind oktober 2013 gevraagd om het voorstel van decreet aan te passen om rekening te houden met de negatieve impact van de eventuele nieuwe

regelgeving op de kleinschalige vastgoedprojecten of om een kern van woningen te versterken, zonder de globale impact die ze op het bouwen van een woonwijk zou kunnen hebben, over het hoofd te zien.

aanbelangen en die onder de bevoegdheid van de Vlaamse Regering vallen. De sectoren zouden moeten geraadpleegd worden voor alle nieuwe initiatieven van de Vlaamse Ministers die een impact zouden kunnen hebben op de vastgoedsector.

De nieuwe reglementering zal in werking treden ten vroegste één jaar na publicatie in het Belgisch Staatsblad. De volledige impact van dit « kaderdecreet » zal pas beoordeeld kunnen worden na publicatie van de uitvoeringsbesluiten. De BVS zal dit onderwerp met veel aandacht blijven volgen.

Zoals ieder jaar heeft de BVS aan de vergadering van het VBOC op 7 maart en 30 mei 2013 deelgenomen en dit in aanwezigheid van Minister-President K. Peeters en talrijke Ministers van de Vlaamse Regering. De BVS heeft er haar ideeën en voorstellen kunnen uiten met het oog op de herziening van de « Vlaamse Wooncode », het « decreet onroerend erfgoed » en het “decreet gronden pandenbeleid ».

k.

Zelfrealisatiebeginsel

In 2013 blijft de BVS pleiten voor het principe van zelfrealisatie: de private grondeigenaars die over zakelijke en/of eigendomsrechten beschikken op gronden en die over de technische en administratieve know-how en financiële middelen beschikken, moeten de mogelijkheid hebben om deze gronden te ontwikkelen in eigen beheer en voor eigen rekening. Dit onderwerp heeft deel uitgemaakt van een gesprek op het Kabinet van Minister Ph. Muyters in juni 2013. Eind 2013 blijft de BVS de evolutie van dit onderwerp volgen.

l.

Handelsvestigingen

Na kennis te hebben genomen van de nieuwe nota « Winkelen in Vlaanderen 2.0 » heeft de BVS begin 2013 een overlegvergadering gehad met de BLSC (Belgian Luxembourg Council of Shopping Centers) en heeft vervolgens aan een adviseur van het Kabinet van Minister-President K. Peeters gevraagd een mondelinge uiteenzetting over deze nota te houden. In het kader van de toekomstige regionalisering van de bevoegdheden m.b.t. de handelsvestigingen en de sociaal-economische vergunningen, zal de BVS in 2014 aandachtig blijven voor de evolutie van het onderwerp.

n.

Energieprestaties van Gebouwen (EPB) samenwerking met het Vlaamse Energie Agentschap (VEA)

De heer Domien Szeker (Cofinimmo) vertegenwoordigt de BVS bij de vergaderingen, seminaries en studiedagen die door het VEA worden georganiseerd en brengt verslag uit van haar activiteiten tijdens de plenaire vergaderingen van de Technische werkgroep van de BVS. Een opsomming van de besproken onderwerpen: energieprestaties en bouwtechnieken in bestaande gebouwen, berekeningsmethode EPB, Energierenovatieprogramma 2020 & kostenoptimale niveaus (ERP 2020) en hernieuwbare energie.

o.

VLORO (Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening)

De BVS is sinds vele jaren lid van VLORO en neemt deel aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur en aan verschillende overleggroepen. In januari 2013 heeft het VLORO eveneens de kandidaturen van twee BVS leden ingediend voor de PROCORO Oost-Vlaanderen (Provinciale Commissie Ruimtelijke Ordening): Mevrouw M. Dhondt (Alides – Group Maes) en de heer M. Gurickx (Novus Projects).

m. Vlaams Bouw Overleg Comité (VBOC)

p.

Pro memorie: het VBOC (Vlaams Bouw Overleg Comité) treedt op als overlegorgaan voor alle materies die de bouwen vastgoedsectoren

Zoals steeds in de aanloop naar federale verkiezingen bereidt de BVS een memorandum voor de politieke

52


Memorandum Vlaams Gewest – Verkiezingen 2014

partijen en de toekomstige verkozenen voor. Sedert mei 2013 heeft de BVS haar subwerkgroepen geraadpleegd teneinde de prioriteiten en eisen van de leden van het Vlaams Gewest te kennen. Enkele elementen die voortvloeien uit deze raadpleging en opgenomen zijn in het memorandum: de noodzaak om te evolueren naar een coherente vastgoedfiscaliteit tussen de verschillende overheidsniveaus (federaal, regionaal en gemeentelijk) de noodzaak om het geheel van vastgoedgebonden belastingen te vereenvoudigen, te herkaderen en te structureren beperking van de registratierechten teneinde de aankoop van een woning beter betaalbaar te maken stimulering van de toekenning van de «woonbonus» onder de vorm van een premie bij de aankoop van een nieuwe en energiezuinige woning versnelling en vereenvoudiging van de procedures om vergunningen te verlenen ondersteuning van het zelfrealisatiebeginsel level-playing field tussen publieke en private actoren voor de ontwikkeling van residentiële, commerciële en industriële vastgoedprojecten deelname van de private sector aan de realisatie van sociale en geconventioneerde woningen behouden van de aantrekkelijkheid van de huurmarkt via de beperking van belastingen overleg voor een berekeningsmethode van de EPB en een toepassing van de norm voor duurzame gebouwen.

GANDS Residentie Melopee (start bouw 01/2014) - Antwerpen Arch.: Crepain Binst Architecture

Groep Huyzentruyt Modus 7 - Kijkdorp woningbouw Huyzentruyt - Deerlijk Arch.: Patrick Six

53


06

BVS- Intern & Extern

Externe lidmaatschappen ....................................... 56 Samenwerkingsovereenkomsten ............... 57 Charter voor duurzame samen- .........................59 werking BVS & Regie der Gebouwen Informatie naar de leden .........................................60 Evenementen ............................................................................ 66 Structurele partners ....................................................... 70 Vergadering ministeriële ........................................ 75 kabinetten & administraties Dankwoord ................................................................................... 77

Externe lidmaatschappen

BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry) Sinds verschillende jaren is de BVS lid van BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry), net zoals zij lid is van UWE in het Waals Gewest en van VOKA in het Vlaams Gewest. Binnen BECI wordt de BVS vertegenwoordigd door één van haar bestuurders, de heer Stéphan Sonneville (Atenor Group). VOKA (Vlaams Economisch Verbond – Kamer van Koophandel) Sinds verschillende jaren werken de BVS en VOKA op een positieve en constructieve manier samen voor materies die de twee organisaties aanbelangen. UWE (Union Wallonne des Entreprises) In het kader van haar lidmaatschap bij UWE heeft de BVS aan talrijke vergaderingen van de subwerkgroepen Leefmilieu en Ruimtelijke Ordening van UWE deelgenomen. In 2013 heeft het overleg tussen de twee professionele organisaties vooral betrekking gehad op het project van de “Code de Développement du Territoire (CoDT)”. UEPC (Union Européenne des PromoteursConstructeurs)

Group GL Project de Ijsfabriek - Strombeek-Bever Arch.: Studiebureau WJ & MC Van Campenhout

Home Invest Belgium Projet Rue Pépinière - Rue Brederode à Bruxelles Arch.: Trio Architecture

56


UEPC (de Europese Unie van Vastgoedontwikkelaars) is een Europese federatie van nationale federaties die vastgoedontwikkelaars groeperen. De BVS is sinds vele jaren lid van UEPC en is binnen de Beheerraad vertegenwoordigd door twee van haar Bestuurders, de heren Eric E. Verbeeck en D. Van Caloen. De heer A. Sougné, Erevoorzitter van de BVS en van UEPC, neemt eveneens deel aan de vergaderingen van deze Europese federatie.

Samenwerkingsovereenkomsten

Samenwerking met de Confederatie Bouw De BVS heeft een samenwerkingsakkoord met de Confederatie Bouw (CB) op federaal niveau en heeft regelmatig contacten met de regionale Kamers (CBB, VCB en CCW). De organisaties overleggen over materies die hun respectievelijke leden aanbelangen. Samenwerking met de BLSC In het kader van hun samenwerkingsakkoord onderzoeken de BVS en BLSC (Belgian Luxembourg Council of Shopping Centers) samen hoofdzakelijk de problematiek over de inplanting van de winkelcentra. In 2013 waren de prioritaire onderwerpen die door deze twee organisaties behandeld werden, de BTW op infrastructuurwerken, de politiek van de inplanting van de handelsvestigingen in het Vlaamse Gewest en de “Schéma régional de Développement commercial” in het Waalse Gewest. Samenwerking met RICS en RES Op vraag van RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) en van RES (Real Estate Society) en met het oog op een betere vertegenwoordiging van deze twee instanties in België, heeft de BVS aanvaard de logo’s van deze twee organisaties op haar uitnodigingen van de seminaries aan te brengen, alsook tijdens studiedagen of andere seminaries te gebruiken. De samenwerking zal in 2014 worden verdergezet.

57


Samenwerking met Vastgoedpromotoren

CIB

–

Federatie

In het kader van hun samenwerkingsovereenkomst behandelen de BVS en de vzw Federatie Vastgoedpromotoren van de Confederatie van Immobiliënberoepen samen problemen die een impact hebben op het beroep van vastgoedontwikkelaar en die van direct belang zijn voor de activiteiten van hun leden. Samenwerking met het Brussels Agentschap voor de Ondernemingen (BAO) Dankzij haar samenwerkingsakkoord met BECI heeft de BVS een mandaat verkregen voor de Algemene Vergadering van het BAO.

We open the door to your new property perspectives Visit www.deloitte.com/be/realestate

© 2013 Deloitte Belgium

A wise choice to see the full legal picture A top legal practice in Belgium, Laga is a full service business law firm, highly recommended by the most authoritative legal guides. Laga comprises 100 qualified lawyers, based in Brussels, Antwerp and Kortrijk. Laga offers expert advice in the fields of banking & finance, commercial, corporate/M&A, employment, IT/IP, public/administrative, insolvency and reorganisations, real estate, tax law and litigation. Where appropriate to ensure a seamless and comprehensive high-quality service, Laga lawyers work closely with financial, assurance and advisory, tax and consulting specialists, and with select EU and US law firms. Laga provides thorough and practical solutions tailored to the needs of clients ranging from multinational companies, national large and mediumsized enterprises, and financial institutions, to government bodies. For further information please contact our real estate team on + 32 2 800 70 00 or email [email protected]

Berkenlaan 8a, 1831 Diegem, Tel. + 32 2 800 70 00 © 2013 Laga.

2524

www.laga.be

Charter voor duurzame samenwerking BVS & Regie der Gebouwen In juni 2013 heeft de BVS gunstig geantwoord op de uitnodiging van de Regie der Gebouwen en heeft de intentieverklaring over de ontwikkeling van een Charter voor duurzame samenwerking ondertekend waarin de volgende krachtlijnen aan bod zullen komen: de samenwerking met de Regie der Gebouwen onder de vorm van een partnerschap op basis van wederzijds respect en waardering, heldere informatie en communicatie een professionele correcte houding deelname aan overheidsopdrachten

bij

een gepaste omgang met vertrouwelijke informatie het respecteren van de veiligheid op de werf het inzetten op duurzame ontwikkeling en ecologische oplossingen het gebruik van sociale clausules om bepaalde overheidsopdrachten voor te behouden aan invoegbedrijven het respecteren van de dienstverlening van de klant van de Regie der Gebouwen en van de bezorgdheden van de buurtbewoners het voorkomen van belangenconflicten de behandeling van en het zoeken naar constructieve oplossing voor geschillen en klachten oog hebben voor de nazorg en de controle op de naleving van de afgesproken principes De officiële plechtigheid voor de ondertekening van de intentieverklaring om samen te werken aan het opstellen van een charter ‘duurzame samenwerking’ heeft op 30 oktober 2013 plaatsgevonden, op het Kabinet van de Staatssecretaris van de Regie der Gebouwen, de heer S. Verherstraeten. 59


HOPROM Residentie Zilverzand - Koksijde Arch.: Paret 2 Architecten

HUYSMAN BOUW Lage energie kijkwoning te Eeklo Arch.: Kurt Dyselinck (Dedalus)

Informatie naar de leden

WEBSITE De website van de BVS www.upsi-bvs.be draagt bij tot een betere visibiliteit van de Vereniging ten opzichte van haar leden, de autoriteiten en de vastgoedsector in het algemeen.

IMMO BAM Project Bara De Lijn, Gebouwen B2 B3 & B3' - Anderlecht

Arch.: DDS & Partners IMMOBEL - CODIC Projet Gateway Zaventem Arch.: M. & J-M. Jaspers - J.Eyers & Partners & A2RC Architects

Immobel Projet Lindepark - Tervuren Jaarverslag 2013 Arch.: M. & J-M60 Jaspers -BVS J.Eyers & Partners + A-concept

NEWSLETTER De BVS heeft eind 2013 een nieuw initiatief genomen teneinde een betere communicatie naar haar leden te kunnen voeren. Aanvullend bij de nieuwsflashes en haar jaarverslag zal de BVS iedere twee maanden een « Newsletter » of « BVS Gazet » sturen. Dit document, gepresenteerd in de vorm van een A4-formaat zal meerdere rubrieken bevatten: prioritaire dossiers, BVS evenementen, interviews met een politicus, een wetenschapper of andere vastgoedexperten alsook projecten van werkende leden.

IMMOFLANDRIA Project 't Fortje - Oudenaarde Arch.: Koen Heijse / CAANARCHITECTEN bvba

IMMOGRA Residentie Canal View - Gent Arch.: Arch & Teco

IMMPACT 61


Projet Laerbeek - Jette Arch.: Assar Architects

FLASHES In 2013 hebben de BVS leden systematisch belangrijke uittreksels uit het Belgisch Staatsblad per e-mail ontvangen, alsook interessante en belangrijke berichtgevingen binnen de vastgoedsector. Hieronder een samenvatting van de «flashes» verstuurd in 2013: Flash 01/2013 Uittreksel BS – BHG - ontwerp van gewestelijk parkeerbeleidsplan: openbaar onderzoek Flash 02/2013 Vlaams Gewest – Nota « Winkelen in Vlaanderen 2.0 » Flash 03/2013 Vlaams Gewest – Decreet Wonen – gemeenschappelijke actie BVSVCB - BouwUnie Flash 04/2013 Vlaams Gewest – Brownfield Flash 05/2013 Bouwvergunningen in België: kerncijfers vastgoed 2013 Flash 06/2013 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Raad voor Vergunningsbetwistingen Flash 07/2013 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – project MER screening Flash 08/2013 Vlaams Gewest – Ontwerp van decreet m.b.t. wonen: schrapping amendementen 11 en 20 Flash 09/2013 Uittreksel BS – RBC – BWLKE INTERPARKING Parking Hopmarkt - Aalst Arch.: Jaspers-Eyers

Flash 10/2013 Vlaams Gewest – Subsidies bedrijventerreinontwikkeling Flash 11/2013

UEPC – Newsletter Mei 2013

INVESTPRO Residentie De Schalk - Willebroek Arch.: Architectenbureau SIGNA nv JCX IMMO Projet Ducuroir - Bruxelles 62 BVS Jaarverslag 2013 Arch.: Archi 2000

Flash 12/2013 BHG – BWLKE – milieubelasting op overtollige parkeerplaatsen

Flash 13/2013 UEPC – Newsletter Juni 2013 Flash 14/2013 Uittreksel BS – Programmawet 28/06/2013 – Registratie-, hypotheek- en griffierechten Flash 15/2013 BVS zakenlunch 20/06/2013 – Stakeholderdialoog & enquête

Flash 28/2013 Uittreksel BS – BHG – missie stadsvernieuwingsprojecten van de GOMB Flash 29/2013 Vlaams Gewest – « Nieuw Procedurebesluit Wonen »

Flash 16/2013 Vlaams Gewest - Brownfield

Flash 30/2013 Vlaams Gewest – Arresten Grondwettelijk Hof – Grond-en Pandendecreet

Flash 17/2013 BHG – Overzicht van de huisvestingsvergunningen 2009/2011

Flash 31/2013 Uittreksel BS – Waals Gewest – SDER – mening openbaar onderzoek

Flash 18/2013 Uittreksel BS - BHG – EPB – omzendbrief van 05/07/2013 Flash 19/2013 BVS Memoranda – Verkiezingen 2014

Flash 32/2013 Vlaams Gewest – gronden pandenbeleid – Analyse vernietigingsarresten van het Grondwettelijk Hof van 07/11/2013

Flash 20/2013 Verkoop van onroerende goederen – statistieken van FOD Economie

Flash 33/2013 Uittreksel BS – BHG – Demografisch GBP

Flash 21/2013 Uittreksel BS - BHG – Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO)

Flash 34/2013 Uittreksel BS – BHG – Besluit Stedenbouwkundige lasten

Flash 22/2013 BVS in de pers – Immobilier surévalué Flash 23/2013 UEPC –Newsletter Juli –Augustus 2013 Flash 24/2013 Uittreksel BHG – BHG – Gewestelijk Parkeersbeleidsplan Flash 25/2013 Uittreksel BS – Vlaams Gewest– decreet integraal waterbeleid Flash 26/2013 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – omzendbrief 28/06/2013 – watertoets - signaalgebieden Flash 27/2013 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Decreet archeologisch onroerend erfgoed 63


Alle informatie en flashes van de BVS zijn terug te vinden op haar website www.upsi-bvs.be. Alle leden beschikken over een code en een paswoord om toegang te krijgen tot de voor hen voorbehouden documenten.

JM CONSTRUCTION Le Quartier des Musiciens - Anderlecht Arch.: Axent Architects

KAIROS

KOLMONT WOONPROJECTEN Project Zuidzicht - Hasselt Arch.: Buro II & Archi+I

KUMPEN

Vlaams Administratief Centrum - Gent Arch.: Polo Architects, Poponcini & Lootens, IR. Architecten bvba

Project Jordaenspark - Hasselt Arch.: Architectengroep J. Drieskens & Dubois

KBC REAL ESTATE

LEASINVEST ReAl Estate

Gerechtsgebouw Gent BVS Jaarverslag Arch.: THV Beel64 & Achtergael Architecten2013 - Technum nv

Shopping center Pommerloch - Groothertogdom Lux. acquis en septembre 2013

LES ENTREPRISES LOUIS DE WAELE Brugmann Square Résidence - Ixelles Arch.: Vizzion Architectes

Makhzen Project: Take Off Office Park (maakt deel uit van Site The Loop) - Gent Arch.: John Bontinck Architecture and Engineering

MATEXI Turnhout Anco Torens - Turnhout 65 BVS (nieuwbouw) Jaarverslag 2013 Arch.: Haverhals-Heylen en Ro Berteloot (renovatie)

MITISKA Parc commercial Les Dauphins - Mouscron JV avec Abli Arch.: Atelier d'Architecture Van Oost

NEXITY Belgium - Bank Degroof Projet Bassem - Auderghem Arch.: DDS et AAO

NOVUS PROJECTONTWIKKELING Project Stichelgatstraat - Dilbeek Arch.: Plan+

Evenementen

REALTY De BVS was officiële partner van de vijfde editie van het vastgoedsalon in België « Realty 2013 », dat plaatsvond op 28, 29 en 30 mei 2013 op de site van Tour & Taxis te Brussel. Woensdag 29 mei heeft de BVS een conferentie georganiseerd met als titel « La relève à la tête de la Région de Bruxelles-Capitale ». Oud Minister-President, de heer Ch. Picqué, heeft zijn beleid verdedigd, en de heer R. Vervoort, nieuw Minister-President, heeft zijn uitdagingen voor de toekomst kenbaar gemaakt voor het Gewest.

ZAKENLUNCH / CONFERENTIES 16 april 2013: gastspreker:

Mevrouw Gwendolyn Rutten Voorzitter van de Open VLD

29 mei 2013: gastspreker:

De heer Charles Picqué Oud Minister-President van het BHG De heer Rudy Vervoort Minister-President van het BHG

20 juni 2013: gastspreker:

De heer Charles Michel MR Voorzitter

24 september 2013: ORYX Projects Project Lievehof - Gent Arch.: 360 Architecten

PALLADIUM BELGIUM Résidence Donatello - Ganshoren Arch.: Walter Van Besien & Co

66


gastspreker:

De heer Koen Geens Minister van Financiën

4 december 2013: gastspreker:

De heer Rudy Vervoort Minister-President van het BHG

PYLOS

S.I.G.G.

Projet Watson & Crick Hill - Gebouw T - Louvain-laNeuve Arch.: Jaspers-Eyers Architects

La Traviata Façade Rue des Pierres 34-36 - Bruxelles Arch.: A2RC

RETAIL ESTATES Centre commercial Crescend’Eau - Verviers Arch.: DDS & Partners

67


SOGERIM CONSTRUCTION Résidence Chassagne - Woluwe-Saint-Lambert Arch.: Géry Janssens

68


EVENEMENTEN / SEMINARIES 15 januari 2013:

23 october 2013:

Nieuwjaarsreceptie In samenwerking met Solvay Brussels School of Economics and Management, RES (Real Estate Society vzw) en RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors)

Partnerday Lunch met alle structurele partners van de BVS, de Raad van Bestuur en de voorzitters van de BVS Werkgroepen – bezoek aan de gevangenis van Sint-Gilles, belangrijke site die moet gerestaureerd worden

29 augustus 2013: 24 october 2013: Seminarie “Europese vastgoedsector: analyse en vergelijking in 27 belangrijke Europese steden” In samenwerking met Artexis Exhibition (Luzern – Zwitserland)

« Antwerp Real Estate » Georganiseerd door de stad Antwerpen in samenwerking met VOKA, RES en de BVS. Thema: « Antwerp 2050: challenges and opportunities in the Antwerp Real Estate sector »

17 september 2013: Informatieseminarie – fiscale materies: BTW op infrastructuurwerken: presentatie door Deloitte en de vertegenwoordigers van de BTW Administratie Anti-misbruikbepalingen: implicaties voor de vastgoedsector: presentatie door de advocatenkantoren Loyens&Loeff, Liedekerke en Laga

69


5 november 2013: « Vastgoed Event Gent » Georganiseerd in samenwerking met de Vlaamse Confederatie Bouw, de CIB (Confederatie van Immobiliënberoepen) en RES (Real Estate Society), BLSC (Belgian Luxembourg Council of Shopping Centers), RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors), en FIABCI (International Real Estate Federation) en met de steun van de Gentse autoriteiten en de provincie Oost-Vlaanderen.

Structurele partners

Tegen eind 2013 telde de BVS 7 structurele partners: 1. Artexis - Realty 2. Deloitte & Laga Real Estate 3. Immoweb 4. Vinçotte 5. CEA Real Estate 6. 9000 Studios 7. Bopro Alle partners hebben activiteitenbranches die een verband houden met de activiteiten van de leden van de BVS. De partners van de BVS wonen regelmatig werkvergaderingen / werkgroepen bij waarbij hun kennis over specifieke materies met onze leden gedeeld wordt.

70


Real Estate

THOMAS & PIRON

UPLACE

JAZZ GARDEN Résidences - Forest Arch.: Montois & Partners

UPLACE Brussels: de grootste winkelen ervaringsbestemming in de BeNeLux

Arch.: Benoy, Jaspers & Eyers Upgrade Estate Ter Plaeten Upkot - Gent Arch.: Baeyens & Beck Ir. Architecten

71


VANHAERENTS Project: 't Groen Kwartier (voormalig Militair Hospitaal)nieuwbouwwoningen Arsenaal - Antwerpen

Arch.: Beel & Achtergael, Collectief Noord Architecten en 360 Architecten

VASTGOED C.W.

Vlasimmo

Project Poorthuys en Poortershof - Hoogstraten samenwerking tussen familie Coenegrachts Woestenborghs

Lotissement à Rixensart

Arch.: Atelier Blockx, Peeters & Van Looveren

Project het Withof - Kontich Arch.: Architectenburo Louis Caron

VIRIX Project: Kanaalpark, Cantecleer - Vilvoorde Arch.: a33 en BOB361 72


VOSSEMEREN

Let’s talk real estate 13, 14 & 15 May 2014 Tour & Taxis Brussels

Your view

on the real estate market All info on www.realty-brussels.com @realtybrussels Realty Brussels

6.300 participants / 130 key-players High-level seminars + social events

I M MOW E B 74

HEEF T


AL L ES

I N

HU I S

Vergadering ministeriële kabinetten & administraties

feDeraal

17 oktober 2013: Waals Parlement (MR)

Anti-Misbruikbepalingen: Dienst Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken

24 oktober 2013: VOKA: Memorandum Vlaams Gewest – luik Ruimtelijke Ordening

8 maart 2013 BTW op infrastructuurwerken: BTW Administratie

28 oktober 2013: UWE: Overdracht Memorandum Waals Gewest

26 maart 2013 6 september 2013 BTW op handelsvestigingen: Kabinet van Minister K. Geens 2 mei 2013 Memoranda (federaal en gewesten)

07 november 2013: VOKA: Memorandum Vlaams Gewest – economisch luik 14 november 2013: BECI: Memorandum Brussels Hoofdstedelijk Gewest

26 augustus 2013: Groen

brussels hoofDsTeDeliJk geWesT

17 september 2013: Centre Jean Gol

Kabinet E. Huytebroeck / Kabinet Minister– President Ch. Picqué en R. Vervoort:

18 september 2013: Instituut Emile Vandervelde

Stedenbouwkundige lasten 6 maart 2013

18 september 2013: Kabinet Ministre P. Smet 23 september 2013: FDF

26 april 2013 Referentieel duurzame gebouwen - EPB 4 februari 2013

02 oktober 2013: Kabinet Ministre G. Lutgen

25 februari 2013 BLWKE – bepalingen met betrekking tot parkings

03 oktober 2013: Waals Parlement (PS)

12 november 2013 11 oktober 2013: Federaal Parlement (NVA)

Heffing op leegstaande kantoorgebouwen 11 september 2013

75


Vlaams Gewest Administratie Ruimtelijke Ordening / Kabinet van Minister Ph. Muyters / Kabinet van Minister Fr. Van den Bossche Woonuitbreidingsgebieden 22 januari 2013 18 maart 2013 14 mei 2013 18 juni 2013 Wooncode 5 februari 2013 12 maart 2013 19 juni 2013 Grond- en Pandendecreet 19 maart 2013 Waals Gewest Kabinet van Ministers Ph. Henry, J.C. Marcourt en J.M. Nollet Code du Développement Territorial (CoDT) 21 mei 2013 Schéma régional de développement commercial 22 oktober 2013 WERELDHAVE BELGIUM Project Shopping 1 - Genk Arch.: B-Architecten en Jaspers-Eyers

WILHELM & CO Projet La Strada - La Louvière Arch.: DI International (UK) et Skope (Belgium)

Nearly Zero Energy Building (NZEB) 24 oktober 2013 Nood aan huisvesting in Wallonië en invoering van financieringsmechanismen 13 december 2013

76


Dankwoord

Via dit jaarverslag wil de BVS in het bijzonder iedereen bedanken die hun steun en medewerking verlenen aan al haar acties en initiatieven. De BVS bedankt haar structurele partners: Artexis-Realty, Deloitte & Laga Real Estate, Immoweb, Vinçotte, CEA Real Estate, 9000 Studios et BOPRO haar leden die gratis vergaderzalen, conferentie- of lunchruimten ter beschikking stellen de gastsprekers die aanvaard hebben het woord te nemen tijdens haar conferenties of andere informatiesessies alle werkende en steunende leden de leden van de Raad van Bestuur en haar Voorzitter, zonder wiens samenwerking de BVS niet zou kunnen functioneren of zich niet zou kunnen ontwikkelen op een constructieve manier in het bijzonder de Voorzitters van de BVSwerkgroepen voor hun toewijding en expertise.

WILLEMEN Real Estate Cobelfroi - Brussel Arch.: Architectenbureau ADE - Marc Stryckman

MAISONs Blavier Construction de 4 maisons contemporaines - Frameries Arch.: Bernard Poulet

77


Werkende leden (Ontwikkelaars, verkavelaars en investeerders) Aconcept Aedifica AG Real Estate Alides (Group Maes) Allfin Allianz APE Ap&D Verkavelingen Arcadis Building Projects Arthus Atenor Group Atos Promotions Axa Belgium Banimmo Bank Degroof BBR Belgique/ E-maprod Befimmo Belfius Belfius Immo Bene Property (Ikea Groep) Besix RED BNP Paribas Real Estate Bouygues Immobilier Bostoen BPI Breevast Dev. Belgium Brookville Brummo Buelens Burco Canal Properties CBRE Global Investors Belgium City Mall Codic Belgique Cofinimmo Compagnie de Promotion Compagnie Het Zoute Connectimmo Consortium Immobilier Général Construction & Investment Part. Cores Development Danneels Projects DCB Dedeyne Projects De Speyebeek – Immo Desimpel Detré Invest DMI Vastgoed Eaglestone Services Eiffage Development Ertzberg Ethias Etienne Dewulf sprl Eurostation

78


Extensa Group Faregan Fenixco Fidentia Real Estate Investments Federale Real Estate Futurn G-Label Gands Generali Real Estate Investments Ghelamco Groep Huyzentruyt Group GL International Herpain Urbis Home Invest Belgium Hoprom Huysman Bouw ICM Immo BAM Immo Durabrik Immo Pottelberg Immobel Immoflandria Immpact Ontwikkeling Imroder Indimmo Intégrale Interparking Intervest Offices & Warehouses Investpro Invimmo J.M. Construction JCX Immo Kairos KBC Real Estate Kolmont Woonprojecten Koramic Real Estate Kumpen Leasinvest Real Estate Les Entreprises Louis De Waele Macan Development Machon Vastgoedpromotoren Maisons Baijot Maisons Blavier Makhzen / Probam Matexi Group Mitiska REIM Montea Nexity Belgium Novus Optima Financial Planners Orbis Oryx Creative Project Development

Palladium Belgium Propintra ProWinko België PSR Pylos Real Estate International Management (REIM) Real Houses Redevco Retail Belgium Resiterra Retail Estates Re-Vive Rockspring Rova Segro Belgium Simonis Entreprises Socatra Société Internationale de Gestion et de Gérance (SIGG) Sogerim Construction Thomas & Piron U Place Upgrade Estate Van de Walle Bouwgroep Vanhaerents Vastgoed C.W. Vastned Retail Belgium Virix Vlasimmo Vlerick Vastgoed Vooruitzicht Vossemeren Warehouses Estates Belgium Wereldhave Belgium Wilhelm & Co Willemen Real Estate Wilmarc Invest

Steunende leden

3E A-RES A.2R.C Architects Aannemingen Verelst Aareal Bank AG Abcis Van Wetter AD Properties ADE Architects - Marc Stryckman & Partners Advisers Alfi Alg. Aannemingen Van Laere Allen & Overy LLP Alma Consulting Group Altiplan° Architects Altius CVBA Anixton AON Belgium Aprodec Archi 2000 Architectes Associés Art and Build Assar Architects Astridcenter Atelier des Architectes Associés B Legal BakerMcKenzie Bayer Belgibo Belvi Berquin Notarissen Bindji & Van Steenwinckel Blue Properties BNP Paribas Fortis Bontinck Architecture & Engineering Bours & Associés Avocats Buro II & Archi+i C02LOGIC CBRE Cegelec Chapman Taylor Benelux Credit Foncier Cuisenaire consultancy Cushman & Wakefield VOF Decathlon Desso Diversis DLA Piper UK LLP DTZ Winssinger Tielung Editions & Séminaires Eeman & Partners Elegis, Hannequart & Rasir

79


Ernst & Young Establis Group Eubelius Eversheds Brussels FL Consult G. Pierson & Associés Geomex GOM Haumont - Scholasse & Partners Hooox Real Estate Communication IDB Real Estate Wealth Management Immo Dussart Immobiliën Hugo Ceusters Imtech Belgium NV ING Belgique Interbuild Jones Lang Lasalle K Law Knight Frank KPMG Advisory Latour & Petit Le Tissage d'Arcade Lenders Advocaten Les Portes de l’Immobilier Leyton Belgium Liedekerke Wolters Linklaters Advocaten Living Stone Promotions Loosveld Dirk Loyens & Loeff Advocaten Luissan Lydian Lawyers M. & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners Marcq & Roba Mazars - Reviseurs d'Entreprises MCS Mètrecarré Miele Mitsubishi Electric Europe BV Modulyss Montois & Partners Mourik Nautadutilh Nibelle Avocat Orens-Van Grimbergen Architecten Orys Advocaten Panarea Phicap Pierre Van den Eynde & associés

PP Belgium PriceWaterHouseCoopers Procos Santerra Seco Service A Siemens Sigoma Socotec Sodexo Belgium Sofidev Sophia Engineering Stibbe Syntaxe Architectes Tase Taylorwessing Advocaten Technum TecnoSpace Tiberghien Advocaten Turner & Dewaele Universoil Urban Nation Associates Urban Platform Valens Van Impe & Partners Van Roey Viessman Belgium VK Engineering White Capital Widnell Europe

80


R E A L

E S TAT E

Lijst van de logo’s zoals deze werden ter beschikking gesteld door de werkende leden. Sommige bedrijven deden dit niet, andere beschikken over geen logo.

81


Beroepsvereniging van de Vastgoedsector Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel.: 02/511 47 90 fax: 02/219 71 99 e-mail: [email protected] website: www.upsi-bvs.be

De BVS, opgericht in 1956, is een beroepsvereniging die de vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers groepeert. Het logo van de BVS verwijst naar het Chinese tangram; een vierkant wordt verdeeld in 7 geometrische stukken waarmee een oneindig aantal figuren kunnen gecreëerd worden. De vastgoedontwikkelaar brengt juridische, financiële, technische, en stedenbouwkundige elementen samen tot een coherent, duurzaam, milieubewust en creatief geheel.

DISCLAIMER

Onderhavig document werd opgemaakt met de nodige aandacht en werd enkel en alleen opgesteld met als doel de opmerkingen en voorstellen van de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS) over te maken. Dit document is louter informatief en niet limitatief; noch de auteurs noch zij die het document verspreiden, kunnen aansprakelijk gesteld worden voor de inhoud ervan.

designed by

printed by

STRUCTURELE PARTNERS:

Real Estate

Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel.: 02/511 47 90 fax: 02/219 71 99 e-mail: [email protected] website: www.upsi-bvs.be

Woord van de Voorzitter

Recommend Documents