Woord van de voorzitter

JAARVERSLAG 2011

Jaarverslag 2011

Woord van de voorzitter Beste collega’s, Beste vrienden, Het jaar 2011, toch wel een “annus horribilis”, ligt achter ons. Voor de zevende maal schrijf ik dit “woord van de voorzitter” als inleiding op het jaarlijkse activiteitenrapport van de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS). Zelden kende de periode waarop ik mocht terugblikken zo een woelig en bewogen verloop. Dit chaotische jaar is eindelijk, gelukkig maar, voorbij. En 2012 luidt ook – zonder enig oorzakelijk verband - het einde in van mijn mandaat als voorzitter van uw beroepsvereniging: op 2 februari al zal ik de fakkel officieel doorgeven aan mijn opvolger. U zult wel begrijpen dat ik eerder met gemengde gevoelens terugblik op de afgelopen jaren. Toch denk ik over het algemeen tevreden te mogen zijn over dit zevenjarige voorzitterschap. Tijdens deze periode genoot ik het voorrecht om een Raad van Bestuur te mogen voorzitten met de beste professionals uit de vastgoedsector. Zij zijn allemaal waardevolle collega’s geworden met wie het aangenaam samenwerken was; zij hebben mij niet alleen veel geleerd, maar ik kreeg ook vriendschap en steun voor mijn eigen initiatieven en die van mijn rechtstreekse medewerkers binnen de beroepsvereniging. Samen met mij verlaat ook Laurent Wille, onze afgevaardigd bestuurder en boegbeeld van de BVS, zijn post. Meer dan 25 jaar lang stond hij aan het roer en stippelde hij de koers uit, zowel bij kalme zee als bij stormweer. We zullen het nog uitgebreid over deze 25-jarige periode kunnen hebben wanneer we dit afscheid op passende wijze vieren. Maar nu wil ik nog even terugblikken op het stormachtige jaar 2011… 365 dagen met een regering van lopende zaken, financiële crisissen, en dat niet alleen bij de banken wereldwijd, maar ook in verschillende Europese landen en, last but not least, een zware vertrouwenscrisis in onze Europese munt. En alsof dat nog niet genoeg was, waren er ook nog de dreigende wolken van de Amerikaanse schuld die we maar niet onder controle lijkt te komen, de milieuramp in Japan en de uiterst labiele en bewogen toestand in verschillende landen in het Midden-Oosten en de Maghreb.

5

BVS Jaarverslag 2011

Ondanks al deze tegenslagen blijft de aarde draaien en had de Belgische vastgoedmarkt al bij al weinig te lijden onder die tsunami. De markt voor kantoorontwikkeling ging wel op de rem staan. Zelfs met een snelle en doordachte reactie konden de projectontwikkelaars uit dit segment het restant aan overaanbod niet volledig wegwerken; de hemel is dus nog niet helemaal opgeklaard. Ook de sector van commercieel vastgoed kende een terugval. Deze is niet alleen te wijten aan de te ingewikkelde wetten en reglementeringen, maar ook aan een dalende consumptie in de Europese landen. De ontwikkeling van grote logistieke bedrijfsparken is dan weer afgeremd door een erg slechte mobiliteit en door torenhoge economische onzekerheden; daarom hebben de grote spelers in dit segment hun investeringen teruggeschroefd of uitgesteld. Maar projectontwikkelaars blijven niet bij de pakken zitten, daarover bent u het ongetwijfeld met me eens. We hebben dus allemaal andere goudaders aangeboord die historisch veelbelovend zijn, zoals de residentiële sector. En we hebben ons oog laten vallen op nieuwe nichemarkten, zoals de ziekenhuissector (met de hieraan verbonden aangepaste diensten voor bejaarden) en de studentenhuisvesting, die in sommige universiteitssteden een hoge vlucht neemt. Het zijn zeker belangrijke markten, maar ook heel gespecialiseerde markten, waarop we nu met velen actief zijn.

Met nog enkele weken als voorzitter te gaan, wil ik een laatste keer uw aandacht vestigen op een mogelijk overaanbod en een “zeepbel”-effect als gevolg van een te onstuimige aanpak in projectontwikkeling, zoals het geval was in andere, vandaag zwaar getroffen landen.

Graag wil ik ook nog een woordje van dank richten tot mijn dierbare collega’s en vrienden van de raad van bestuur van de BVS, voor hun vertrouwen, hun steun en hun vriendschap. Ook de collega’s en vrienden van de andere beroepsverenigingen waarmee de BVS op efficiënte wijze samenwerkt, wil ik uitgebreid bedanken.

Beste collega’s, beste vrienden, in tegenstelling tot sommige buurlanden bleef de Belgische vastgoedsector voorlopig gespaard van een exponentiële toename van faillissementen. Laten we dan ook samen nog doordachter en behoedzamer tewerk gaan en het toch al degelijke beheer van onze ondernemingen nog verbeteren.

Tot slot wil ik ook de ambtenaren bij onze administraties en de politieke mandatarissen oprecht danken. De BVS telt heel wat vrienden onder hen, en bijna altijd gingen zij in op onze vragen. Vaak waren ze ook zo vriendelijk om ons op onze zakenlunches met hun aanwezigheid te vereren.

Nu we eindelijk een nieuwe regering hebben, kunnen we hopen dat de sereniteit in ons land terugkeert en dat we opnieuw al onze aandacht kunnen richten op onze eigen zaken.

En natuurlijk wil ik ook de leden en vrienden van de geschreven pers en de andere media bedanken voor hun correcte en professionele berichtgeving over de vastgoedsector en over onze beroepsvereniging.

Verder mogen we hopen dat Europa financieel in rustiger vaarwater terechtkomt en dat de 27 lidstaten van de Europese Unie hun economie nieuw leven kunnen inblazen, hun werkloosheidscijfers drastisch kunnen terugdringen en het vertrouwen van burgers en consumenten kunnen herstellen.

Hartelijk dank aan iedereen en veel succes!

U moet in deze eindejaarswensen zeker geen paniekreactie zien van iemand die op het punt staat het schip te verlaten, maar eerder een uitnodiging tot meer voorzichtigheid. Laten we 2012 starten met het roer stevig in handen, om zo onze ondernemingen behouden naar een veilige haven te loodsen, met de BVS en zijn nieuwe voorzitter als vuurtoren. Persoonlijk wil ik u allen, nu ik de fakkel doorgeef, een gezond en dynamisch 2012 toewensen. Ik hoop dat we in contact kunnen blijven en dat we onze langdurige en vruchtbare samenwerking kunnen voortzetten. Ik wil u allen danken voor het vertrouwen dat u zeven jaar lang in mij hebt gesteld. Ik hoop dat ik dat vertrouwen niet heb beschaamd en dat u goede herinneringen zult bewaren aan onze samenwerking. Uw beroepsvereniging stelt het vandaag beter dan ooit: financieel gezond, erkend en gewaardeerd door alle administraties en de politieke wereld, met een stijgend aantal effectieve en steunende leden. Voor dit alles bewonder en dank ik ons bestuur, Olivier Carrette en Laurent Wille, en ook onze “werkbijen”: Juliana, Veerle en, sinds kort, Bénédicte Panis. 7


Eric E. Verbeeck - Voorzitter

Inleiding

Betrokken met hier en daar een opklaring 2011 was een crisisjaar maar was toch heel anders dan 2008. De crisis drie jaar geleden ontstond op de Amerikaanse immobiliënmarkt en breidde zich daarna uit naar de financiële markten en de beurzen. Al bij al was die crisis ook van korte duur en begonnen de meeste indicatoren eind 2009 al opnieuw te stijgen. De crisis van 2011 werd daarentegen veroorzaakt door de delicate situatie die ontstond ten gevolge van de te grote schuldenberg van bepaalde staten. De vastgoedsector haalt hier enerzijds voordeel uit vanwege zijn rol als veilige belegging wanneer hij voldoende cashflow oplevert, maar is anderzijds ook slachtoffer wanneer het om risicovol vastgoed gaat. Bepaalde observatoren vrezen dat deze slachtofferrol voor een langere crisis dreigt te zorgen. Ook al betrok de hemel boven de Belgische vastgoedmarkt, toch zijn er hier en daar enkele stukjes blauwe lucht te zien doorheen het wolkendek. Evenwichtige residentiële sector De grootste opklaring boven de vastgoedhemel vinden we in het residentiële segment: de markt heeft goed gewerkt en werd gekenmerkt door een correct evenwicht tussen vraag en aanbod. Op de eerste maanden van het jaar na, zijn de particulieren en de investeerders – die de baksteen als laatste veilig toevluchtsoord zagen – niet gestopt met kopen. Bovendien bleven de rentevoeten laag (rond de 4%), zelfs lager dan de huurrendementen (tussen 4 en 7% volgens het hefboomeffect op eigen kapitaal). Waar de statistieken ook vandaan komen (FOD Economie, de Koninklijke Federatie van het Belgische Notariaat, de Beroepsvereniging van het Krediet, netwerken van vastgoedkantoren), de evolutie van het aantal verkopen en toegekende hypotheekleningen was globaal genomen positief in vergelijking met 2010. Na een trage start kwam er een stroomversnelling in het 2de trimester, waarna het opnieuw kalmer werd in de zomer om daarna terug een tempoversnelling op te tekenen tegen het einde van het jaar, met in november stijgingen met twee cijfers in vergelijking met 2010 (+28,7% 8


De vergrijzingsgolf, een grote stap richting diversifiëring

toegekende hypothecaire verkoopcompromissen).

kredieten,

+12,7%

Dit had evenwel geen weerslag op de prijzen. De grootste pessimisten spreken van een nulgroei, wat overeenkomt met een gemiddelde stijging gelijk aan de index (zowat 3%). De grootste optimisten durven te geloven dat de stijging zich braaf en redelijk voortzet en dat de kaap van de 4% stijging van de gemiddelde prijzen gehaald zal worden. De prijs van een woning ligt nu rond de 215.255 �, maar er zijn nog steeds grote regionale verschillen: in Brussel lopen ze op tot 377.000 �, in Vlaanderen liggen ze rond de 226.300 � en in Wallonië rond de 168.000 �. Het blijft evenwel zo dat nogal wat mensen beweren dat de als vanzelfsprekend beschouwde meerwaarden na de boom uit de jaren 2000 niet langer evident zullen zijn. We komen nog even terug op de financiële draagkracht van de kandidaat-kopers: hun eigen middelen dalen terwijl de banken steeds meer op hen rekenen voor ze krediet toestaan. Die trend is evenwel gezond aangezien dat evenwicht noodzakelijk is indien we willen dat de vastgoedmarkt een sociaal verantwoord antwoord biedt op onze demografie. Men zegt dat de grote uitdaging in de toekomst op demografisch vlak ligt. Maar, behalve misschien in het allerhoogste segment, er is nog geen sprake van een overaanbod, wel integendeel. In 2011 werden zo’n 43.000 bouwvergunningen toegekend voor nieuwe woningen, een daling met 13,5% in vergelijking met 2010, dat op dat vlak vrij uitzonderlijk was (50.000 eenheden). Een daling die vanzelfsprekend een invloed zal hebben op de productie van nieuwe woningen in 2012. Wanneer we rekening houden met factoren als de kleiner wordende gezinnen en de vergrijzing van de bevolking, zou het risico op overaanbod opnieuw de kop kunnen opsteken. De bouw moet op een regelmatige basis antwoorden op die vraag en een antwoord bieden op die specificiteiten. Volgens specialisten moeten we echter streven naar kleinere, veiligere, energiezuinigere en… goedkopere woningen. Met een bijzondere aandacht voor twee types bewoners: studenten en bejaarden.

Aan die blauwe hemel van de residentiële sector is er één bijzonder opmerkelijk gegeven: het segment van de rusthuizen. Volgens twee overlappende studies van ING en CBRE telt België 130.000 bedden voor bejaarden, verdeeld over rust- en/of verzorgingstehuizen (zonder de serviceflats). De verdeling van die bedden is nadelig voor Vlaanderen, dat 59% van de Belgen ouder dan 80 telt maar slechts over 51% van de bedden beschikt. In Brussel is de verhouding 9%/12%, terwijl die in Wallonië 32%/37% is. Het gevolg is een stormloop op de bedden, een zeer laag aantal lege bedden en een spectaculaire veroudering van de nieuwkomers die vandaag ouder zijn dan 82 jaar. Tegen 2050 zal het aantal 80-plussers verdrievoudigen, van 400.000 naar 1,25 miljoen. Het aantal 65-plussers zou kunnen verdubbelen, van 1,87 miljoen in 2010 (17,2% van de bevolking) naar 3,2 miljoen (24,5%). Tegen 2020 zouden er tussen 20.000 en 30.000 bijkomende bedden nodig zijn voor het hele land, en 65.000 tegen 2050. Een hele uitdaging aangezien er de voorbije tien jaar slechts 5.000 bedden bijgekomen zijn in het totale aanbod. Terwijl de overheden huiveren bij die gedachte, is dit een mooie opportuniteit voor de privéspelers op de vastgoedmarkt. Er wordt inderdaad gerekend op ontwikkelaars, bouwondernemingen en investeerders om aan die vraag te beantwoorden. Wat ze steeds talrijker doen. Onder andere omwille van het feit dat de kleine spelers aan het verdwijnen zijn ten voordele van de grote actoren zoals Senior Living Group, Armonea, Orpea, Senior Assist, Noble Age en Domitys, die geen eigendom nastreven maar liever op lange termijn huren tegen een gemiddeld tarief van 5.000 � per bed en per jaar (of 115 �/m2/jaar). Sinds 2006 is deze sector een uitgelezen alternatief geworden voor de ontwikkelaars en investeerders die op zoek zijn naar diversifiëring en die die huurders een triple A-score geven (maximale bezettingsgraad, verzekerd van een huur op lange termijn die bovendien gesubsidieerd wordt door de overheid, geen inrichtingswerken…). In die zin werd er sindsdien al zowat twee miljard euro geïnvesteerd, waaronder heel wat “sale and leaseback”-operaties. De BEVAKS Cofinimmo en Aedifica in het bijzonder hebben een imperium opgebouwd op de markt (meer dan een miljard euro in dat segment alleen al), maar ook institutionele beleggers als KBC, Ethias of Ageas blijven niet achter. Laat ons hopen dat deze ontwikkeling zich op een regelmatige manier en met respect voor alle partijen kan doorzetten.

9


Kantoren, met of zonder reconversie Het stukje blauwe lucht (de woningen) en de opklaring die zich aftekent (de huisvesting voor bejaarden) kunnen evenwel niet verbergen dat er in 2011 heel wat grijze wolken boven de Belgische vastgoedmarkt zijn komen hangen. En dat komt vooral door de kantoorsector die vooral het slachtoffer is van het overaanbod, maar ook van de economische en politieke crisis die leiden tot een daling van de noden, een vermindering van de kosten en een nieuwe manier van werken die lijkt op te komen (thuiswerken, gedeelde kantoren…). En in het geval van Brussel ook tot de aangekondigde regionalisering van bepaalde bevoegdheden en misschien ook een verhuizing naar de kleinere steden. In Brussel en de rand bereikte de bruto bezettingsgraad (take up) nauwelijks 300.000 m2, een historisch laag record, tegen een gemiddelde van 510.000 m2 tijdens de laatste 5 jaar volgens de statistieken van Jones Lang LaSalle. De belangrijkste oorzaken van deze daling zijn de ‘corporate’ en de Belgische overheidsdiensten. De Europese instellingen kunnen niet met de vinger gewezen worden omdat ze de grootste transactie van het jaar gerealiseerd hebben (The Capital, Schumannplein – 45.000 m2). De leegstandsgraad bedraagt vandaag 11,1% (tegen 11,2 in 2010), opgesplitst in 6,8% in de wijken in het stadscentrum en 21,4% in de rand. De ‘prime’ huurprijzen (300€/m2) worden enkel behaald indien men over een toplocatie beschikt in de Europese wijk en indien men een moderne ruimte aanbiedt die bovendien voldoet aan de strengste milieunormen. De gemiddelde huurprijs ligt beduidend lager en gaat gepaard met incentives, zoals gratis huur of het deels overnemen van huurinrichtingen. Die malaise, die niet van gisteren is maar wel erger geworden is, verklaart misschien waarom er nog nooit zoveel gepraat werd over reconversies van leegstaande kantoren in woningen, hotels, scholen, rusthuizen… als in 2011. Waarschijnlijk ook omdat die reconversie het kringetje van minder mediatieke actoren verlaten heeft en zijn intrede gedaan heeft in de besloten kring van de institutionele beleggers en de beursgenoteerde vastgoedondernemingen, o.a. omwille van die sterke stijging (130.000 m2 in 2010, 180.000 m2 in 2011). Maar ook omdat de overheden beslist hebben dergelijke reconversies te stimuleren, tenminste deze die leiden tot de creatie van woningen. Zo heeft het Brussels Gewest in juni een projectoproep gelanceerd waarbij projectontwikkelaars een beloning krijgen in de vorm van subsidies voor een bedrag van 1.450.000 euro, bijna evenveel als het aantal vierkante meter leegstaande kantoren in de hoofdstad (1.420.000 m2). Acht projecten werden beloond, goed voor

450 woningen, en zullen de statistieken voeden die steeds consistenter zijn, zonder aan een potentieel te raken dat zich vooral in de gedecentraliseerde zone bevindt. We moeten blij zijn met deze tendens die zowel beantwoordt aan een reële nood als bijdraagt tot een vermindering van het overaanbod. We moeten echter blijven hameren op het belang van het feit dat Brussel zijn aantrekkingskracht moet behouden als voorkeurlocatie voor het hoofdkwartier van multinationals. Die aantrekkingskracht wordt ook bepaald door een betere samenwerking met de gemeentes in de nabijheid van het Gewest (het “Brussels Metropolitan”-project), een gunstige fiscaliteit, een verbeterde mobiliteit en een gewaarborgde veiligheid. De sector van de logistiek en van de kleinhandel is niet onbelangrijk De logistieke sector en de semi-industriële sector hebben niet even hard afgezien. Door de boost van enkele grote transacties ging de bezettingsgraad van de logistieke sector zelfs door het dak, met meer dan 785.000 m2. Zo werden de verliezen uit 2010 goedgemaakt en scoorde de sector zelfs 3,4% beter dan het gemiddelde van de voorbije 5 jaar. Wat de semi-industriële sector betreft, is er een voortzetting van de stijging (745.000 m2, +8% in vergelijking met 2010, +25% in vergelijking met het gemiddelde van de voorbije 5 jaar), die steunt op een reeks aankopen voor eigen gebruik door KMO’s die, net als de particulieren op de residentiële markt, gebruikgemaakt hebben van de lage rentevoeten en hun toevlucht gezocht hebben in de baksteen.

het gemiddelde over 5 jaar (3 miljard). Het speculatieve aspect van de investeringen is verdwenen en het “goede huisvader”-karakter van de transacties neemt weer de bovenhand. Dit is ongetwijfeld een gezonde evolutie! De buitenlanders die België verlaten hadden, lijken aanstalten te maken om terug te komen, vooral de Duitse fondsen en Belgische privéspelers die met vastgoed hun patrimonium willen diversifiëren, een hoger rendement willen halen dan met de risicoloze rentevoeten van de Duitse “bunds” en zich willen beschermen tegen een eventueel inflatierisico. Wat de kantoren betreft, hebben de investeerders geprobeerd elk risico te vermijden en hebben ze zich vooral toegelegd op kwalitatieve producten die gepaard gaan met lange huurtermijnen en op enkele opportunistische dossiers (verplichte verkopen). De ‘prime’ rendementen zijn stabiel gebleven (rond de 6% maar sommige ‘prime’ producten slagen er ook in kopers aan te trekken onder de 6%), terwijl de andere stegen boven de 7%. In de logistieke en semi-industriële sectoren (7% rendement) gaat het niet zozeer om investeringen dan wel om aankopen voor eigen gebruik. In de retail werden de zwakke eerste drie kwartalen van het jaar enigszins gecompenseerd door een eindsprint die tot stand kwam door twee transacties: de Luikse winkelgalerijen Saint-Lambert en het Antwerpse shoppingcenter Den Tir. Op de kantoormarkt merken de makelaars daarentegen op dat de investeerders veel interesse hebben voor dit segment, ongeacht of het om ‘core’ producten gaat of niet (triple A-locaties, rendementen lager of gelijk aan 5%).

Op de retailmarkt (kleinhandelszaken) heeft de soms overweldigende komst op de beste locaties van Angelsaksische merken als Disney Store, River Island, Forever 21, Hollister en Abercrombie & Fitch, de zorgen waarmee de secundaire straten te maken kregen wat verhuld. Indien de bezettingsgraad (320.000 m2) hoger ligt dan in 2010, zowel qua volume (+21%) als qua transacties (+7%), dan komt dat vooral door de ‘retail warehousing’ (handelszaken aan de rand van de stad), daar waar ruimte beschikbaar is en waar er projecten voorhanden zijn. In de AAA-straten werd de activiteit getemperd door een gebrek aan beschikbare ruimtes in combinatie met hoge drempel- en huurprijzen (die stabiel zijn op jaarbasis). AEDIFICA Residentie de Gerlache - Brussel Ontwikkelaar: Atenor Group Arch.: Bureau Arter

AG REAL ESTATE Orban gebouw - Brussel

Investeringen: de privéspelers moeien zich

Abetec

Inhoudstafel

12

Raad van Bestuur Reorganisatieplan van de BVS Werkgroepen

20

Federaal

32

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

40 Waals Gewest

Hoewel het economisch klimaat ons niet bepaald vrolijk stemt, moeten we toch erkennen dat er enkele positieve punten zijn. Het investeringsvolume in professioneel vastgoed bedraagt slechts 1,4 miljard euro, evenveel als in 2010 en een stuk lager dan

48 Vlaams Gewest 56 BVS - Intern & Extern

ALIDES Ghent Industrial Investment (G2i) - Simulatie Grote Nest 10 Omgeving BVS Jaarverslag 2011 Arcadis, Architect Arch.: Studiegroep , Studiegroep

11


01

Raad van Bestuur........................................................................ 14 Reorganisatieplan van de BVS Werkgroepen..................................................................................... 16

Raad van Bestuur Reorganisatieplan van de BVS Werkgroepen

13


Raad van Bestuur

In 2011 vervielen de mandaten van de bestuurders in functie en tijdens de Algemene Vergadering van 10 februari 2011 werden er verkiezingen gehouden voor een nieuwe samenstelling van de Raad van Bestuur. Tweeëntwintig leden van de Raad van Bestuur hebben de vernieuwing van hun mandaat aangevraagd, twee leden van de Raad van Bestuur hebben hun kandidatuur niet opnieuw ingediend en zes nieuwe werkende leden hebben hun kandidatuur als bestuurder ingediend. Volgens artikel 15 van de statuten van de BVS, wordt de Raad van Bestuur samengesteld door maximum 25 bestuurders, waaronder de twee Afgevaardigde Bestuurders, die geen stemrecht hebben. De Algemene Vergadering van 10 februari 2011 heeft dus 23 bestuurders verkozen voor een mandaat van drie jaar: 2011 – 2014.

Samenstelling van de Raad van Bestuur op 10 februari 2011

Leden

Voorzitter Verbeeck Eric E. (Kairos / Interbuild) Ondervoorzitter (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) van Caloen Didrik (Banimmo) Ondervoorzitter (Vlaams Gewest) Maes Sophie (Alides - Groep Maes) Ondervoorzitter (Waals Gewest) Piron Louis-Marie (Thomas & Piron)

De heer Philippe Helleputte (Immobel/Lotinvest) werd benoemd tot Algemeen Raadgever van de Raad van Bestuur van de BVS. In juni 2011, heeft de heer Hugo Van Hoof, ViceVoorzitter van Montea, zijn ontslag ingediend als bestuurder van de BVS en heeft hij de kandidatuur van de heer Jo De Wolf voorgesteld om hem te vervangen binnen de Raad van Bestuur als vertegenwoordiger van Montea. Deze nieuwe kandidatuur zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van 2012.

14


Penningmeester Creten Kim (KBC Real Estate)

Anglade Patrick (Immoflandria)

Piret Gaëtan (Immobel)

Buess Jean-Paul (Soficom Development)

Sonneville Stéphan (Atenor Group)

De Blieck Benoît (Befimmo)

Van Hoof Hugo (Montea)

Desimpel Christophe (Immo Desimpel - De Speyebeek)

Van Wymersch Guy (Axa Belgium)

Devos Alain (AG Real Estate)

Verhellen Kris (Extensa – Group Ackermans & van Haaren)

Fautré Serge (Cofinimmo)

Weicker Philippe (Codic Belgium)

Gurickx Michaël (Novus Projects)

Wilhelm Peter (Wilhelm & Co)

Le Clercq Sophie (JCX Immo) Afgevaardigde Bestuurders

Secretaris Hannecart Gaëtan (Matexi)

15

Lefèvre Jacques (BPI)

Crivi bvba (Wille Laurent)

Mertens Xavier (Home Invest Belgium)

Policam nv (Carrette Olivier)


Reorganisatieplan van de BVS Werkgroepen

Sinds vele jaren ondersteunen verschillende werkgroepen de Raad van Bestuur in haar verscheidende taken.

Deze nieuwe structuur zal bekrachtigd worden door de Algemene Vergadering van 2012.

Werkgroepen die specifieke gegevens hebben behandeld in 2011: Subwerkgroep CWATUPE, bijgestaan door Meester M. Delnoy (Bours & Associés)

In het kader van het Reorganisatieplan van de BVS werd er een nieuw organigram ingevoerd, waardoor er per activiteitensector vertegenwoordigd door de BVS, werkgroepen werden opgericht:

Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten, bijgestaan door Meester M. Scholasse (Scholasse & Partners) Subwerkgroep Handelsvestigingen, in samenwerking met BLRW

1. Residentiële ontwikkelaars & verkavelaars 2. Ontwikkelaars van kantoren, retail en logistieke gebouwen

Subwerkgroep Europees contractenrecht, in samenwerking met CEA Real Estate

3. Beleggers

Subwerkgroep Omkadering huurprijzen / Regionalisatie huurovereenkomsten, bijgestaan door Meester M. Kadaner (Heilporn & Kadaner) en in samenwerking met de Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad (CBB-H) en het Algemeen Eigenaarssyndicaat (AES)

De werken van deze drie werkgroepen zullen gecoördineerd worden door de Algemene Raadgever van de Raad van Bestuur. De Werkgroep Wetgeving & Europa, de Werkgroep Fiscaliteit en de Technische Werkgroep, evenals de subwerkgroepen die onder deze werkgroepen vallen, zullen actief blijven zoals de voorgaande jaren.

Subwerkgroep Publieke woningen en samenwerkingen met de private sector in Brussel Subwerkgroep Onroerend Erfgoed Subwerkgroep Groenboek over de toekomst van de BTW, in samenwerking met Deloitte Real Estate

Werkgroep Residentiële ontwikkelaars & Verkavelaars

Werkgroep Ontwikkelaars van kantoren, retail en logistieke gebouwen

Werkgroep Beleggers

Voorzitter: Carl Van Den Eynde

Voorzitter: Philippe Weicker

Voorzitter: Xavier Denis

Subwerkgroep BTW en sociale huisvesting, bijgestaan door Meester M. Scholasse (Scholasse & Partners)

---

De onderwerpen die door de werkgroepen en subwerkgroepen van de BVS behandeld werden, worden verder afzonderlijk toegelicht.

Algemeen Raadgever van de Raad van Bestuur Philippe Helleputte

16

Werkgroep Fiscaliteit

Technische Werkgroep

Werkgroep Wetgeving & Europa

Voorzitter: Laurent Stalens

Voorzitter: Rikkert Leeman

Voorzitter: Filiep Loosveldt


Ter herinnering: enkel de werkende leden van de BVS kunnen deel uitmaken van deze werkgroepen, evenals vertegenwoordigers van haar structurele partners indien de behandelde materies hen aanbelangen. Voor specifieke materies nodigt de BVS regelmatig deskundigen of specialisten uit op haar werkvergaderingen. 17


ALLFIN GROUP Van Maerlant - Brussel ALLIANZ BELGIUM South City Broodthaers © G. De Kinder

Kalender van de vergaderingen van de Werkgroepen en subwerkgroepen in 2011: Algemene Vergadering 10 februari 2011 Raad van Bestuur 23 maart 2011 23 juni 2011 27 september 2011 29 november 2011 Raadgevend Uitvoerend Comité 8 februari 2011 15 juni 2011 13 september 2011 Werkgroep Wetgeving & Europa (plenair) 1 maart 2011 7 juni 2011 22 september 2011 15 december 2011

ATENOR GROUP Project Europa - Brussel Arch.: Buro II & Archi + I - © Buro II & Archi + I

Subwerkgroep CWATUPE 31 januari 2011 28 februari 2011 11 april 2011 12 mei 2011 27 mei 2011 6 juni 2011 9 juni 2011 11 juli 2011 10 oktober 2011 19 december 2011

Subwerkgroep Handelsvestigingen 11 januari 2011 8 februari 2011 28 februari 2011 27 juni 2011 22 augustus 2011

Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten 28 april 2011 16 mei 2011

Subwerkgroep Europees contractenrecht 20 januari 2011 Subwerkgroep Publieke Woningen en PPS te Brussel 20 januari 2011

Subwerkgroep Omkadering Huurprijzen / Reg. Huurovereenkomsten 10 mei 2011 10 november 2011

Subwerkgroep Onroerend Erfgoed 31 mei 2011 Subwerkgroep Wet Breyne / Waarborg 7 december 2011

Werkgroep Fiscaliteit (plenair) 29 maart 2011 1 juli 2011

Subwerkgroep Groenboek over de BTW-toekomst 18 april 2011

Subwerkgroep BTW en sociale huisvesting 5 september 2011

Werkgroep Beleggers (+ Technische Werkgroep) 22 maart 2011 7 november 2011 Technische Werkgroep 22 februari 2011 4 mei 2011 14 september 2011 14 december 2011

Werkgroep Intelligent Building Solutions 27 januari 2011 30 mei 2011 12 oktober 2011 16 november 2011

Subwerkgroep “Aannemers” 25 november 2011

Werkgroep Residentiële Ontwikkelaars & Verkavelaars 5 april 2011 15 september 201 Hetzij 52 werkvergaderingen in 2011.

AXA BELGIUM

BEFIMMO Wetenschap-Montoyer - Leopoldswijk - Brussel Arch.: Arte Polis Architects

BESIX REAL ESTATE DEVELOPMENT

Grand Bazar Antwerp Arch.: Buro II & Archi+I - © www.detiffe.com

La Corne Saint-Martin - Tournai Arch.: Benoît Grandjean

BANIMMO Electrolux House - Brussel 18 BVS Exode Jaarverslag 2011 Arch.: Architectenbureau - © Damienne de Harlez

BPI 19


Medisch uitgerust rusthuis - Ukkel Arch.: A2RC Architects

02 Federaal

Federale Juridische Materies. ................................22 a. b. c. d. e.

Voltooiingswaarborg van werken...................................................................22 Beroepsaansprakelijkheidsverzekering.........................................................22 Handelsvestigingen........................................................................................22 Omkadering huurprijzen / Regionalisatie van de huurovereenkomsten........23 Europees contractenrecht...............................................................................23

Federale Fiscale Materies............................................25 a. b. c. d. e. f.

G roenboek over de toekomst van de BTW......................................................25 21% BTW op grond behorend bij een nieuwbouw..........................................25 6% BTW op renovatie en herstel van privéwoningen ouder dan 5 jaar.........26 6% BTW op afbraak- en heropbouwwerken van woongebouwen..................26 Overname van een immobiliënvennootschap door een vastgoedbevak.........26 Residentiële vastgoedbevaks.........................................................................26

Federale Technische Materies............................. 29 a. Beheersstructuur labeling en certificatie “duurzame gebouwen” Referentieel....................................................................................................29 b. Informatiesessie referentieel Breeam.............................................................30 c. M eetcode.........................................................................................................30 d. I ntelligent Building Solutions.........................................................................30

21


Federale Juridische Materies

a. Voltooiingswaarborg van werken Het wetsvoorstel van 21 september 2010 tot wijziging van de regelgeving inzake de zekerheid tot voltooiing van werken voor erkende aannemers en andere personen dan erkende aannemers, heeft de problematiek omtrent de wet van 9 juli 1971 opnieuw aangewakkerd (wet tot regeling van de bouw en verkoop van te bouwen of in aanbouw zijnde woningen, de zogenaamde wet Breyne). Met het oog op een betere bescherming van de consument, beoogt het wetsvoorstel van 21 september 2010 het afstemmen van de waarborgsystemen voor erkende aannemers en vastgoedontwikkelaars een alternatief waarborgsysteem, namelijk: oovóór de voorlopige oplevering: terugbetalingswaarbog voor de betaalde bedragen in geval van ontbinding van het contract ootussen de voorlopige oplevering & definitieve oplevering: voltooiingswaarborg Tijdens haar hoorzitting in de Senaatscommissie Financiën en Economische Aangelegenheden van 2 februari 2011, heeft de BVS gepleit voor een uniek waarborgsysteem voor de vastgoedontwikkelaars en een uniek waarborgsysteem voor de aannemers: zelfde beroepen 4 zelfde risico’s 4 zelfde waarborgen; er moet vermeden worden dat een aannemer aan vastgoedontwikkeling zou doen met een waarborg die gecreëerd werd voor aannemers een verstrenging van de controle op de strikte naleving van de wet 4 betere bescherming voor de consument de afschaffing van de vrijstelling van het waarborgsysteem voor de sociale huisvestingsmaatschappijen 4 betere bescherming van de consumenten met beperkt budget een beheersing van de kosten ten laste van de consument In dit kader hebben de Europese Unie van Vastgoed- ontwikkelaars (UEPC) en het “Centre d’Etudes et 22


d’Assurances” (CEA Belgium) zich in 2011 gebogen over het opstellen van een contract dat een objectieve verzekering voorziet, onafhankelijk van enige juridische band, die men zou kunnen laten gelden in gans Europa en voor alle kopers.

b. Beroepsaansprakelijkheids verzekering Een wetsvoorstel van 21 september 2010 beoogt de invoering van een verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering en de tienjarige aansprakelijkheid voor de aannemers. Het voorziet eveneens strafrechtelijke sancties in geval van ontbreken van verzekering en een solidaire aansprakelijkheid van natuurlijke- en rechtspersonen ten aanzien van derden voor iedere schuld voortvloeiende uit de 10-jarige aansprakelijkheid. Tijdens een hoorzitting in de Senaatscommissie van 2 februari 2011, betreurde de BVS het ontbreken van een impactstudie van het voornoemde wetsvoorstel en de juridische onzekerheid die het met zich mee zou kunnen brengen. Hoewel de BVS niet gekant is tegen een algemene wettelijke verzekeringsplicht voor de aannemers in de residentiële sector, zal zij niet afwijken van het standpunt dat ze sinds vele jaren verdedigt en dat opgenomen werd in haar Vastgoedmemorandum 2010, namelijk: " De BVS vraagt om betrokken te worden bij de eventuele uitwerking van een verzekeringssysteem in de woningsector. Zij pleit ten gunste van een verplichte verzekering voor tienjarige aansprakelijkheid in hoofde van architecten en aannemers die desgevallend gekoppeld moet worden aan een zaakschadeverzekering in hoofde van de bouwheer. Op die manier zal schade sneller vergoed worden, los van de aansprakelijkheidsproblematiek die dan zal afgehandeld worden tussen de verzekeringsmaatschappijen onderling.”

c. Handelsvestigingen Eind 2009 werd de wet van 13 augustus 2004 betreffende de vergunning van handelsvestigingen geherformuleerd door middel van een amendement, teneinde de Europese Richtlijn 2006/123/CE om te

zetten: “bij het opstellen van het advies, moeten de ruimtelijke ligging van de handelsvestiging, de bescherming van het stedelijk milieu en de bescherming van de consument, evenals het naleven van de sociale wetgeving en het arbeidsrecht, in aanmerking genomen worden”.

zich in november 2011 samen met de Confederatie Bouw Brussel Hoofdstad (CBB-H) en het Algemeen Eigenaarssyndicaat (AES-SNP) gebogen over de macro-economische aspecten van de regionalisatie van de huurovereenkomsten en de omkadering van de huurprijzen.

Hoewel de politieke situatie op federaal niveau in 2010 en in 2011 geen evolutie van dit onderwerp toegelaten heeft, zijn de drie Gewesten van hun kant proactief geweest.

De drie federaties zijn van mening dat

In het kader van hun samenwerkingsovereenkomst, hebben de BVS en de Belgisch-Luxemburgse Raad voor Winkelcentra (BLRW) de gewestelijke initiatieven aandachtig opgevolgd en hebben zij een gemeenschappelijke nota opgesteld, geldig voor de drie Gewesten. Dit onderwerp zal opnieuw besproken worden in de regionale luiken hieronder.

d. Omkadering huurprijzen / Regionalisatie van de huurovereenkomsten In maart 2011 werden twee wetsvoorstellen ingediend: het ene tot objectivering van en controle op de huurprijzen van woningen, tot betere waarborging van huurbescherming van de huurders en tot oprichting van commissies voor huurovereenkomsten het andere tot instelling van een versterkt toezicht op de evolutie van de prijzen. De twee wetsvoorstellen hebben hetzelfde doel, maar het eerste is eerder gericht op de relatie huurder-eigenaar en de indicatieve geplafonneerde prijzen; het andere is eerder gericht op macro-economische aspecten. Na de studie van de twee wetsvoorstellen door een werkgroep van de BVS, heeft deze laatste gevraagd gehoord te worden door de twee bevoegde parlementaire commissies (Commissie Justitie en Commissie Bedrijfsleven). Door de vertraging in de politieke evolutie op federaal niveau en teneinde proactief te zijn, heeft de BVS 23


een “facultatieve” omkadering van de huurprijzen gekoppeld moet worden aan de toekenning van subsidies die op hun beurt gekoppeld moeten worden aan kwalitatieve aspecten van huisvesting (met name: duurzaamheid, energie- en akoestische prestaties) de verschillen tussen de 3 toekomstige regionale regelgevingen zo maximaal mogelijk beperkt moeten worden. Eind 2011, hebben de BVS, het AES-SNP en de CBB-H zich gebogen over een analyse van de macro-economische gevolgen van de omkadering van de huurprijzen in verschillende Europese Lidstaten (met name Frankrijk, Nederland, Engeland).

e. Europees contractenrecht Met het oog op het wegwerken van de barrières op de interne markten, wil de Europese Commissie een Europees contractenrecht creëren teneinde te vermijden dat de wetgevingen van de verschillende Europese landen obstakels vormen voor de voornoemde markten. Daartoe heeft de Europese Commissie een Groenboek opgesteld met verschillende vragen betreffende onder meer de motivatie van het instrument, zijn juridische aard en zijn toepassingsveld. Een specifieke subwerkgroep van de BVS heeft zich gebogen over het Groenboek, heeft verschillende opmerkingen en voorstellen geformuleerd en heeft gevraagd de vastgoedtransacties buiten het toepassingsveld van dit juridisch instrument te houden. In 2012 zou er een Witboek kunnen circuleren, voorafgaandelijk aan een voorontwerp, een ontwerp en nadien een Europese Richtlijn.

Federale Fiscale Materies

a. G roenboek over de toekomst van de BTW Begin 2011 heeft de Europese Commissie besloten om het BTW-stelsel kritisch te bestuderen, in het bijzonder met het oog op de verbetering van de compatibiliteit met de interne markt. De EC wil een vereenvoudigd, maar globaal BTW-stelsel dat kan aangepast worden in functie van de evoluties binnen de economische en technologische omgeving en dat het kader van de interne markten en het vrije verkeer van goederen en diensten tussen de Lidstaten respecteert. In het kader van een openbare raadpleging en ingevolge de werken van een specifieke werkgroep van de BVS, heeft deze laatste haar bijdrage op 30 mei 2011 aan de EC overgemaakt. Hierin heeft zij de sleutelproblemen die de BTW-neutraliteit in de Belgische vastgoedsector aantasten in 5 punten samengevat: de toekenning van een verlaagd tarief beperken tot sociale huisvesting, waarvan er geen Europese definitie bestaat, creëert oneerlijke concurrentie tussen de overheids- en de private huisvestingssector; in de Belgische wetgeving bestaat er geen mogelijkheid om de verhuur van gebouwen met professionele doeleinden aan BTW te onderwerpen; in de Belgische wetgeving bestaat er geen mogelijkheid om de aankoop van bouwgronden door professionelen aan BTW te onderwerpen;

BROOKVILLE

CITYMALL

Bellevuekaai - Gent Arch.: Architectenbureau A. Verbeke

Winkelcentrum K in Kortrijk Arch.: Robbrecht & Daem

BURCO

CODIC BELGIQUE

Residentieel project Ustronie - Polen Arch.: Jacek Sudak

Kantoorgebouwen Atlantis - Sint-Agatha-Berchem Arch.: Cerau & DSW Architects

CIP- CONSTRUCTION & INVESTMENT PARTNERS

COFINIMMO

Kop van Kessel-Lo - Leuven 24 BVS Jaarverslag 2011 Arch.: AR-TE en SeARCH © Henderyckx

Science 15-17 - Herontwikkeling - Brussel Arch.: Art & Build

het verhuren van een nieuw gebouw met professionele doeleinden is voor een vastgoedontwikkelaar steeds de meest zekere manier voor het verkopen van dat gebouw. Deze verhuur moet dus niet beschouwd worden als een heffing die de afgetrokken BTW tijdens de bouw invorderbaar maakt, gezien er geen verandering is in de bestemming van het goed;

25


de verplichte kosteloze overdracht aan de overheid van ontsluitingswegen van bouwterreinen mag de aftrek niet verhinderen van de belastingen die betaald werden voor de aanleg van deze wegen. De kosteloosheid van deze overdracht is immers louter formeel, gezien de kost van de wegen vervat is in de verkoopprijs van de bouwgronden. Nadat de EC de antwoorden, opmerkingen en voorstellen verwerkt en geanalyseerd heeft, zou zij begin 2012 een Witboek moeten publiceren.

b. 21% BTW op grond behorend bij een nieuwbouw Sinds 1 januari 2011 zijn nieuwe bouwwerken of gedeelten van bouwwerken en de bijbehorende grond onderworpen aan een belastingsvoet van 21% BTW (BTW-beslissing nr. E.T. 119.318 van 28 oktober 2010 en koninklijk besluit van 19 december 2010 dat op 24 december 2010 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd werd). Dankzij het zeer intense lobbywerk van de BVS en haar structurele partner Deloitte, hebben het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Vlaams Gewest de problematiek van de dubbele belasting BTW – registratierechten opgelost; het ene Gewest middels de ordonnantie van 24 december 2010, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 19 januari 2011; het andere middels het decreet van 23 december 2010, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 31 december 2010. Ter herinnering: het Waals Gewest had deze problematiek reeds opgelost door de aanneming van het decreet van 9 december 2004 tot wijziging van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten. Er is enkel een vaste heffing van 25 € op de overdracht van gebouwen die onderworpen zijn aan de BTW (en niet onderworpen aan het recht op inbreng in het bedrijf). De BVS en Deloitte zijn heel aandachtig gebleven voor de evolutie van dit dossier in 2011 en hebben

YOUR REPUTATION IS MINE.

verschillende vragen opgesteld die open blijven. In oktober 2011 heeft de BVS de FOD Financiën bevraagd onder meer over de gelijktijdige overdracht van de volledige eigendom van bouwwerken en van het zakelijk recht op de bijbehorende grond evenals op de verkoop op plan die onder de Wet Breyne valt. De BVS zal vanaf begin 2012 dit onderwerp opnieuw lanceren.

c. 6% BTW op renovatie en herstel van privéwoningen ouder dan 5 jaar In al haar contacten met de autoriteiten en in haar federaal memorandum van 2010, heeft de BVS ervoor gepleit dat het BTW-tarief van 6% op de renovatie en het herstel van privéwoningen ouder dan 5 jaar, definitief zou worden. Met de publicatie van Titel IV van de programmawet van 4 juli 2011 (Belgisch Staatsblad van 19 juli 2011), hebben de autoriteiten een gunstig gevolg gegeven aan de vraag van de BVS. De handelingen die de omvorming, renovatie, rehabilitatie, verbetering, herstelling of het onderhoud van een woning tot voorwerp hebben, worden immers voortaan definitief onderworpen aan een BTW-tarief van 6%. De eerste ingebruikneming van de woning moet echter 5 jaar voorafgaan aan het eerste tijdstip van verschuldigdheid van de BTW en de woning moet hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk als privéwoning worden gebruikt.

d. 6% BTW op afbraak- en heropbouwwerken van woongebouwen Laten we herinneren dat het wetsvoorstel van 30 november 2010 ertoe strekt de beperkingen “ratione loci” af te schaffen die van toepassing zijn voor werk met betrekking tot afbraak of heropbouw, teneinde het verlaagde BTW-tarief van 6% voortaan te laten gelden over gans het Belgisch grondgebied. Daartoe werd de BVS op 7 juni 2011 in de Commissie Financiën en Begroting gehoord. De BVS heeft 26


bevestigd dat zij onvoorwaardelijk de toepassing van het verlaagd BTW-tarief van 6% voor gans België ondersteunt en dat zij pleit voor een BTW-tarief van 6% ten bate van particulieren die een nieuwbouwwoning kopen na afbraak en wederopbouw door een derde. Op die manier heeft de BVS een open en constructieve dialoog aangegaan met de autoriteiten.

e. Overname van een immobiliënven nootschap door een vastgoedbevak De BVS heeft de leden op de hoogte gebracht over de omzendbrief nr. Ci.RH.421/608.199 van 25 februari 2011, die van belang is voor alle vastgoedontwikkelaars die aan vastgoedbevaks verkopen. De omzendbrief brengt verduidelijkingen bij de bepaling van de belastbare grondslag die onderworpen is aan het verminderd tarief tengevolge van de overname van een immobiliënvennootschap door een vastgoedbevak. Zij bepaalt eveneens dat het verminderde tarief enkel van toepassing is op de latente meerwaarden en de vrijgestelde reserves. De BVS zal aandachtig blijven voor iedere nieuwe regelgeving die betrekking heeft op de vastgoedbevaks die deel uitmaken van haar werkende leden.

f. Residentiële vastgoedbevaks De leden van de Werkgroep Fiscaliteit van de BVS hebben in 2011 beraadslaagd over de gevolgen van artikel 73 van het koninklijk besluit van 7 december 2010 dat het koninklijk besluit van 10 april 1995 herroept: is de vrijstelling van de onroerende voorheffing nog steeds gedeeltelijk van toepassing? Door de politieke context op federaal niveau in 2011 heeft Minister D. Reynders niet kunnen antwoorden op de gestelde vragen. De BVS zal dit dossier blijven opvolgen in 2012 met de nieuwe autoriteiten.

CAN YOUR REPUTATION BECOME OUR RESPONSIBILITY?

Vinçotte in de Real Estate

27


Wij dragen bij aan uw reputatie op het vlak van veiligheid en duurzaamheid in de vastgoedsector. Vinçotte is uw strategische partner van projectfase tot beheer van uw vastgoed. Wij zetten onze dienstverlening en technische expertise in om u te begeleiden bij aankoop, bouw, verbouwing en beheer. Onze expertise en uw reputatie zijn de perfecte bouwstenen voor een duurzaam vastgoedproject. Contacteer ons via:

WWW.VINCOTTE.BE [email protected]

Federale Technische Materies

a. Beheersstructuur labeling en certificatie “duurzame gebouwen” - Referentieel Teneinde het beleid voor de ontwikkeling van duurzame gebouwen te ondersteunen, hebben de overheden nood aan een objectieve evaluatiemethode. Daartoe hebben verschillende instanties en organisaties (BSBC – Belgian Sustainable Building Council voor het Vlaams Gewest, het Kabinet van Minister E. Huytebroeck voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Valideo voor privé-initiatieven en het MOU – Memorandum of Understanding voor de sectorfederaties) samengewerkt om een beheersstructuur uit te werken voor een referentieel voor de ganse Belgische markt. In het kader van de vele onderhandelingen begin 2011, heeft de BVS zich duidelijk voorstander getoond van één enkel erkenningsysteem voor gebouwen, uniek voor de 3 Gewesten en met internationale erkenning, dat beheerd wordt door een autonome structuur, zonder winstoogmerk, in overeenstemming met een labeling- en certificatielogica waarvan de middelen en toegang open zijn voor iedereen en dat gebaseerd is op objectieve criteria. De deelnemers aan de onderhandelingen hebben drie essentiële punten bepaald in de opdracht van de beheersstructuur: het organiseren van de certificatie en labeling van gebouwen, evenals de supervisie van de spelers die eraan deelnemen

COMPAGNIE HET ZOUTE

DETRE INVEST

Résidence Shakespeare I - Hardelot-Plage (France) Arch.: Arcas

Residentie Red & Blue - Brussel Arch.: Atelier Quatr'A

DANNEELS

DEXIA BANK BELGIë

Project Assebroek Arch.: bvba Jonckheere

DE SPEYEBEEK - IMMO DESIMPEL Fase 3 van het Axxes Business Park - Merelbeke 28 BVS Jaarverslag 2011 Arch.: Bontinck Architecture & Engineering

het beheren van evaluatie-instrumenten voor het duurzaam bouwen (ook soms referentiëlen genoemd) die uniform en toegankelijk zijn en die ertoe strekken om op precieze, betrouwbare en objectieve manier gebouwen de certifiëren/labelen/auto-evalueren op het gebied van duurzaamheid het doelpubliek informeren over het certificatie/labeling/auto-evaluatiesysteem door opleidingen te organiseren en acties tot bevordering van het instrument uit te voeren.

Bouwheer: Bervoets Real Estate (GOMB - Pargesy - Dexia Bank België - Immo Bam) Algemene aannemer: SM CEI-De Meyer - KUMPEN Arch.: Atlante - Atelier 55 - YY Architecture - Eole (Paysagistes) 29


De BVS heeft gevraagd dat het referentieel dat door de beheersstructuur beheerd wordt gemeenschappelijk zou zijn tussen de drie Gewesten. De referentiëlen die beheerd worden door de beheersstructuur zijn afgeleid van het generisch referentieel dat ontwikkeld werd op basis van huidige in België bestaande pertinente systemen (Batex, Valideo en Maatstaf), en rekening houdende met een compatibiliteit met Breeam dat uitgewerkt werd in het kader van de opdracht van het BHG in samenwerking met het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Federale niveau “Uitwerking van een referentieel voor de labeling en certificatie van duurzame gebouwen”. Eind november 2011, na vele overlegvergaderingen, was er een definitief ontwerp van referentieel beschikbaar en werd deze onderworpen aan een consultatiefase tot eind januari 2012. Tijdens haar vergadering van 14 december 2011 heeft de Technische Werkgroep van de BVS het ontwerp bestudeerd en heeft zij haar opmerkingen overgemaakt aan de “carrousel” (specifieke werkgroep) die midden december 2011 door het Kabinet van Minister E. Huytebroeck werd opgericht. Vanaf begin 2012 zal de BVS heel aandachtig blijven voor de resultaten van de consultatieronde en zal zij de evolutie van dit onderwerp heel aandachtig blijven volgen. Daarenboven heeft het Kabinet van Minister E. Huytebroeck de BVS gevraagd om 10 gebouwen van haar leden op te geven teneinde voornoemd referentieel te kunnen testen rekening houdende met de gebruiksspecificiteiten (kantoorgebouw, residentieel-, logistiek, handelsgebouw). De studie zou in de loop van het eerste semester van 2012 moeten gelanceerd worden. De BVS ondersteunt het basisprincipe van de beheersstructuur dat zo representatief mogelijk wil zijn teneinde een maximale steun te geven aan het evaluatie-instrument op Belgisch niveau en de erkenning ervan in Europa te stimuleren. Teneinde deze doelstellingen te behalen, moet de beheersstructuur zich tegelijkertijd inspireren op de gevolgde strategieën op Europees en internationaal niveau (onder meer geconcretiseerd door het concept

“green building council”) wat betreft een bereidwillige brede toepassing van het duurzaam bouwen en zich baseren op bestaande professionele en technische structuren die een belangrijke rol spelen in de evolutie van de bouw en het vastgoed in België. Een ander essentieel aspect is de kost van de certificatie/labeling die absoluut onder controle moet blijven. Anderzijds moet er ook bijzondere aandacht worden besteed aan de certificatie/labeling van het bestaand patrimonium.

b. Informatiesessie referentieel Breeam In september 2011 heeft de Raad van Bestuur haar goedkeuring gegeven voor de organisatie van een opleiding voor de leden van de BVS opdat zij een betere visie en een beter begrip zouden kunnen hebben van de inhoud, van de structuur en van de werking van het referentieel Breeam. Deze opleiding zal gegeven worden door Vinçotte Academy, in samenwerking met Bopro; zij zal van start gaan begin 2012 en zal in de twee landstalen gegeven worden aan groepen van een twintigtal personen. De BVS is ervan overtuigd dat deze opleiding haar leden een meerwaarde zal bieden.

herwaarderen. Met dit jaarverslag herinnert de BVS eraan dat zij een duidelijke en volledige meetcode voor de residentiële sector heeft opgesteld.

d. Intelligent Building Solutions

Buy your entrance ticket online now* and save € 45.

In samenwerking met Siemens, structurele partner van de BVS, werd er begin 2011 een “multisectorale” werkgroep opgericht. Deze werkgroep wordt samengesteld door vertegenwoordigers van de verschillende beroepen en spelers van de bouwen vastgoedsector (architecten, technici, materialenproducenten, studiebureaus, dienstverleners, vastgoedontwikkelaars en beleggers). De leden overleggen over de implementatie van speciale technieken vanaf de conceptuele fase van gebouwen. De werkgroep wil in eerste instantie een “referentieboek / guidebook” opstellen en vervolgens een “Design Blue Book” voor een centraal beheer van de gebouwen (technisch en energetisch), en dit zowel in de uitvoeringsfase als in de beheerfase. In 2011 hebben er verschillende vergaderingen plaatsgevonden en de werken van de werkgroep zullen worden verdergezet in 2012.

Let’s talk real estate

c. Meetcode

22, 23 & 24 May 2012 I Tour & Taxis Brussels

Europa buigt zich momenteel over een nieuwe Europese “standaard” waarvan de bepalingen verschillen van die van de BACS (Belgian Luxembourg Association of Chartered Surveyors). De berekening van de huuroppervlaktes zou kunnen evolueren, gezien de Europese standaard hen als bruto oppervlaktes zou bepalen; de binnenoppervlaktes zullen slechts ter informatie worden meegedeeld. Eind 2011 was de Technische Werkgroep van de BVS in contact met Euro FM (European Facility Management) en met RICS om gemeenschappelijke acties te overwegen en te trachten de BACS-code te 30


Info & tickets: www.realty-brussels.com Contact Gregory Olszewski (Exhibition Manager). Phone: +32 (0)9 241 94 21 - [email protected] * before February, 19.

31


Adv Realty_divers.indd 35

28/11/11 14:02

03

a. P ublieke woningen en samenwerking met de privésector Omvorming van kantoorgebouwen in woningen...........................................34 b. Stedenbouwkundige lasten............................................................................34 c. Adviesraad voor Huisvesting..........................................................................34 d. Handelsvestigingen........................................................................................35 e. 21% BTW op grond behorende bij een nieuwbouw .......................................35 f. Vermindering van het kadastraal inkomen en vrijstelling van de onroerende voorheffing in geval van zware renovatiewerken aan een gebouw ..............35 g. BTW en sociaal huisvestingsbeleid................................................................35 h. Energieprestatie – Passieve gebouwen in 2015.............................................36 i. P arkeerbeleidsplan.........................................................................................37

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

33


a. Publieke woningen en samenwerking met de privésector Omvorming van kantoorgebouwen in woningen Hoewel het Brussels Hoofdstedelijk Gewest eigenaar is van een belangrijk vastgoedpatrimonium, wordt zij geconfronteerd met een tekort aan woningen met sociale bestemming. Vanaf begin 2011 heeft Staatssecretaris Ch. Doulkeridis een breed overleg met de privésector gelanceerd; hij wil immers met deze laatste samenwerken, niet alleen om financiële middelen te zoeken, maar eveneens om de mogelijkheid te onderzoeken om woningen te creëren. Tijdens het eerste semester van 2011 hebben verschillende vergaderingen en ontmoetingen plaats gehad, zowel op het Kabinet als met het consultancybureau AXcess. In het kader van deze besprekingen, heeft de BVS gepleit voor de omvorming van verouderde kantoorgebouwen in woningen. De BVS werd door de autoriteiten gehoord en de Staatssecretaris heeft midden 2011 een openbare aanbesteding gelanceerd. Verschillende leden van de BVS hebben dossiers ingediend om premies te verkrijgen om dergelijke omvorming te bestuderen en te realiseren. De BVS steunt dit initiatief ten volle en is verheugd met deze publiek-private samenwerking. Begin november 2011 heeft de BVS deelgenomen aan de Jury voor de bovenvermelde aanbesteding. Parallel met het initiatief van de Kabinetten van Minister-President Ch. Picqué en van Staatssecretaris Ch. Doulkeridis, werd de BVS uitgenodigd om deel te nemen aan een Ronde Tafel voor het uitwerken van een nieuwe Titel van de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) met de bedoeling een betere omvorming van kantoorgebouwen vanaf de ontwerpfase te bevorderen. De Ronde Tafel heeft het debat uitgebreid tot een omvorming van alle nieuwe gebouwen of nieuwe bouwwerken (woningen 4 kantoren, kantoren 4 scholen, ziekenhuizen 4 kantoren, enz). Hoewel de vastgoedsector het momenteel over het algemeen moeilijk heeft en eerder terughoudend is ten opzichte van nieuwe normen, heeft zij aangedrongen op het belang van het voorzien van financiële stimuli voor het ontwerpen van dergelijke “flexibele” gebouwen. In het kader van de duurzaamheidsfilosofie, zou het ontwerp van nieuwe gebouwen in haar toekomstige omvorming moeten voorzien. De nieuwe Titel van de GSV zou van toepassing zijn op nieuwe gebouwen of op afbraak- en heropbouwwerken, over gans het grondgebied van

34


het Brussels Hoofdstedelijk Gewest; hij zou niet van toepassing zijn op bestaande gebouwen. Eind 2011 heeft de BVS laten weten dat zij erg geïnteresseerd is in dit onderwerp en dat zij wenste op de hoogte gehouden te worden van iedere evolutie ter zake.

b. Stedenbouwkundige lasten Ingevolge het beroep dat door de BVS in 2003 werd ingediend en het arrest van de Raad van State van 2009 ten gunste van de stelling van de BVS, heeft het Kabinet van Minister-President Ch. Picqué in mei 2010 een nieuwe ordonnantie gepubliceerd en heeft zij zich vanaf het begin van 2011 gebogen over het opstellen van een ontwerpbesluit. De BVS werd op het Kabinet uitgenodigd voor overlegvergaderingen en heeft haar opmerkingen en voorstellen kunnen overmaken. In juni 2011 bleek uit het ontwerpbesluit dat de stedenbouwkundige last beschouwd moest worden als een “vergoeding” die in verhouding staat tot de impact van het project op het milieu en de kosten die het project met zich zou meebrengen voor de gemeente. Het ontwerp voorzag geen overgangsmaatregelen voor het van kracht worden van het ontwerp. Het Kabinet van Minister-President Ch. Picqué zal de BVS regelmatig op de hoogte blijven houden over de evoluties ter zake in 2012.

c. Adviesraad voor Huisvesting De ordonnantie van 3 februari 2011 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering heeft een wijziging aangebracht aan de artikels 97 tot 114 van de ordonnantie van 17 juli 2003 houdende de Brusselse Huisvestingscode, met betrekking tot de Adviesraad voor Huisvesting. Artikel 2 van de nieuwe ordonnantie bepaalt dat “De Adviesraad samengesteld wordt door vijfentwintig leden, te weten: (…)” “één vertegenwoordiger van de sector van bouwpromotoren, benoemd door de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS).” De plenaire zitting van de Regering van 6 oktober 2011 heeft de twee door de BVS ingediende kandidaturen bekrachtigd, de ene als effectief lid, de heer Xavier Mertens (Home Invest), de andere als plaatsvervangend lid. Eind 2011 is de BVS dus officieel in de mogelijkheid om haar adviezen, suggesties en voorstellen over alle materies die behandeld worden door de Adviesraad kenbaar te maken.

d. Handelsvestigingen Zoals vermeld in het federale luik van dit jaarverslag, hebben de Gewesten in 2011 zich over deze problematiek gebogen, ook al is de materie van de handelsvestigingen nog steeds een federale bevoegdheid. De BVS heeft dit onderwerp in samenwerking met de BLRW opgevolgd; vertegenwoordigers van de twee verenigingen werden op 7 juni 2011 op het Kabinet van Minister B. Cerexhe ontvangen. Met het oog op het naleven van de Europese Richtlijn Bolkestein, pleit het Kabinet voor vrijheid en flexibiliteit van handel, voor het rekening houden met de evolutie van de handel evenals voor de ontwikkeling of omvorming van de bestaande handel. Het advocatenbureau Scholasse & Partners werd door het Kabinet van Minister B. Cerexhe belast met de studie van de juridische haalbaarheid van een ontwerp van ordonnantie over de “commerciële mix” die rekening houdt met de toekomstige regionalisatie van de federale wet op de handelsvestigingen. Eind 2011 en na verschillende overlegrondes, blijkt dat het ontwerp van ordonnantie nog steeds vertrouwelijk is. De BVS zal zeer aandachtig blijven voor de evolutie van dit onderwerp in 2012.

e. 21% BTW op grond behorende bij een nieuwbouw Het Belgisch Staatsblad van 19 januari 2011 heeft de ordonnantie gepubliceerd van 24 december 2010 tot wijziging van artikel 159 van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten. De ordonnantie regelt de problematiek van de dubbele belasting BTW / Registratierechten voor de overdragende of aanwijzende vervreemdingen onder bezwarende titel van gebouwen, gedeelten van gebouwen en het bijhorende terrein, evenals de vestigingen, overdragen of wederoverdrachten van de zakelijke rechten met betrekking tot gebouwen, gedeelten van gebouwen en het bijhorende terrein. De BVS en haar structurele partner Deloitte waren heel tevreden met deze publicatie, die een gevolg heeft gegeven aan hun zeer intens lobbywerk bij de bevoegde autoriteiten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In april 2011, heeft de omzendbrief nr. 4/2011 (Brusselse registratierechten – overdrachten onder BTW-stelsel) een eerste toelichting gegeven over de bepalingen van de hierbovenvemelde ordonnantie van 24 december 2010. Vele vragen blijven open en de leden stellen zich 35


vragen bij het volgende punt van de omzendbrief: " Wanneer een nieuw gebouw en de grond waarop het is opgericht op het ogenblik van de gelijktijdige verkoop ervan niet aan dezelfde persoon toebehoren, kwalificeert die grond niet als bijhorend terrein en kan hij dus niet onder het BTW-stelsel verkocht worden. De ontvanger moet dus het evenredig registratierecht heffen op de grond. " Dit punt wordt eveneens besproken in huidig jaarverslag onder het hoofdstuk federale fiscale materies, punt b.

f. Vermindering van het kadastraal inkomen en vrijstelling van de onroerende voorheffing in geval van zware renovatiewerken aan een gebouw Ondanks de vele contacten en pogingen van de BVS, heeft de Administratie van het Kadaster tot eind 2011 geweigerd om het kadastraal inkomen van een gebouw te verminderen (federale bevoegdheid) tijdens zware renovatiewerken. De BVS zal de veranderingen op federaal-politiek vlak moeten afwachten alvorens zij hierover nieuwe gesprekken kan starten. Echter, tijdens haar gesprekken met de Brusselse autoriteiten, heeft de BVS de problematiek van de onroerende voorheffing (regionale bevoegdheid) met de heer J.L. Vanraes, Minister van Financiën en begroting aangehaald. Op vraag van deze laatste, beoogt de BVS een studie te laten uitvoeren over de budgettaire impact die de vrijstelling van de onroerende voorheffing zou hebben op de begroting van het Gewest. Dit onderwerp zal in 2012 opgevolgd worden. Parallel heeft de BVS deze problematiek onder de aandacht gebracht tijdens een vergadering met de heer Ch. Picqué, Minister-President van het BrusselsHoofdstedelijk Gewest. Deze materie, zal onder andere het voorwerp uitmaken van een ronde tafel begin 2012, tussen enerzijds de BVS en anderzijds, het Kabinet van de Minister-President.

g. BTW en sociaal huisvestingsbeleid In het kader van haar opvolging van de parlementaire werken en van de publicaties in het Belgisch Staatsblad, heeft de BVS kennis genomen van de ordonnantie van 20 juli 2011 tot wijziging van de ordonnantie van 17 juli 2003 houdende de Brusselse Huisvestingscode en teneinde het sociale

huisvestingsbeleid te omschrijven. De nieuwe ordonnantie introduceert een nieuw artikel 3bis: “Elk openbare vastgoedoperator, alsook de GOMB en anderzijds de derden waarmee zij overeenkomstig artikel 21 van de ordonnantie van 20 mei 1999 betreffende de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest overeenkomsten sluit in het kader van haar opdracht inzake stadsvernieuwing, die een woning beheert, te huur stelt of financiert, handelt in het kader van het sociale huisvestingsbeleid van het Gewest". Met dit artikel 3bis, heeft de Brusselse Hoofdstedelijke Regering de Huisvestingscode aangepast teneinde het BTW-tarief aan 6% te kunnen toepassen op de levering, de bouw, de renovatie en de omvorming van woningen door een openbare vastgoedoperator. De BVS kon geenszins akkoord gaan met dit voorstel dat onvermijdelijk oneerlijke concurrentie teweeg zou brengen tussen de openbare en privésectoren en die volledig zou indruisen tegen de Europese regels inzake vrijheid van vestiging en Staatssteun. De BVS heeft haar standpunt overgemaakt aan de leden van de Commissie voor Huisvesting en Stadsvernieuwing van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en heeft verwezen naar haar standpunt dat zij kenbaar had gemaakt in haar Vastgoedmemorandum 2010: de BVS vraagt dat voor de toepassing van de BTW, de notie sociale huisvesting gedefinieerd zou worden op basis van objectieve criteria de BVS vraagt dat het verlaagd BTW-tarief niet beperkt zou blijven tot de verkopen door publieke sociale huisvestingsmaatschappijen, maar dat het eveneens zou moeten kunnen worden toegepast op verkopen door de privésector. Het toepasselijk BTW-tarief moet immers afhangen van de aard van het verkochte goed en niet van de hoedanigheid van de verkoper (publieke operator of privébedrijf). Ieder ander standpunt lijkt ons in strijd met de basisprincipes van de BTW, die een consumptiebelasting is de BVS vraagt om de oneerlijke concurrentie in de sociale woningbouw weg te werken de BVS vraagt dat de fiscale stimuli die toegekend worden voor de sociale woningbouw niet enkel voorbehouden zouden zijn aan de publieke sociale huisvestingsbedrijven. De concurrentievervalsing met de privésector moet worden weggewerkt.

36


Vanaf september 2011 en ingevolge een berekening die de BVS heeft gemaakt betreffende het aantal huishoudens waarop de maatregelen van de ordonnantie betrekking hebben, heeft de BVS contact opgenomen met het Kabinet Financiën teneinde haar mening toe te lichten over deze discriminerende maatregel. De BVS zal dit onderwerp blijven opvolgen in 2012.

h. Energieprestatie – Passieve gebouwen in 2015 Na kennis te hebben genomen van het voorontwerp van besluit tot wijziging van drie uitvoeringsbesluiten van de ordonnantie van 7 juni 2007 houdende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen, hebben verschillende beroepsverenigingen [de BVS, de Confederatie Bouw BrusselHoofdstad (CBB-H), de Brancheorganisatie van advies- en ingenieursbureaus (ORI), de “Architects in Brussels” (ARiB) en het Passiefhuis-Platform (PHP)] een gemeenschappelijk standpunt opgesteld ter attentie van Minister E. Huytebroeck. De verschillende organisaties hebben verklaard dat zij: de wens van de Brusselse autoriteiten om een voortrekkersrol op wetgevend vlak te willen spelen teneinde de Europese doelstelling om te zetten om vanaf 2020 “bijna nul-energie gebouwen” op te leggen, waarderen en ondersteunen het belang van de passieve gebouwen erkennen in de realisatie van energiebesparende gebouwen de bezorgdheid van de Brusselse autoriteiten ondersteunen om de prioriteit te leggen bij de energieprestatie van de gebouwenschil en het lage energieverbruik maar dat zij enorm verontrust zijn door de wettelijke verplichting, vanaf 2015, van criteria voor passieve gebouwen voor alle nieuwe gebouwen dat zij alternatieve benaderingen vragen die hetzelfde resultaat zouden hebben op gebied van energie-efficiëntie. De verschillende organisaties hebben voor een dubbele aanpak gepleit: enerzijds het gebruik van resultaatsvereisten waardoor er vrijheid is in de keuze van technische oplossingen, met een bijzondere aandacht voor een globale aanpak van het ontwerp van de gebouwenschil

anderzijds, de positieve steun voor een passieve benadering om duidelijk aan te tonen dat het streefdoel toegankelijk is en het draagvlak voor het eisenniveau te vergroten. De verenigingen hebben ook de nadruk gelegd op de nood aan het invoeren van opleidingen en een correcte opvolging van de kwaliteit op alle niveaus en voor alle spelers in de sector.

BECI en de organisaties/federaties die het persbericht van 12 oktober 2011 ondertekend hebben, werden gehoord op 6 december 2011 door Mevrouw B. Grouwels, Minister van Openbare Werken, Vervoer, Gewestelijke en Gemeentelijke Informatica en de Haven van Brussel. De BVS zal de initiatieven van BECI aangaande dit onderwerp verder blijven steunen in 2012.

Ondanks het lobbywerk van de hierboven vermelde federaties, hebben de Brusselse autoriteiten geen rekening gehouden met de opmerkingen en voorstellen van de verschillende sectoren en hebben ze op 14 september 2011 het besluit van 5 mei 2011 gepubliceerd. Enkele artikels van dat besluit hebben hevige reacties opgewekt (in het bijzonder die artikels die de EPB-eenheden verduidelijken voor de individuele woningen, voor de kantoren en diensten). Ingevolge de sterke oproep die de federaties in oktober 2011 gelanceerd hebben, heeft het Kabinet gezegd bereid te zijn om uitzonderingsmaatregelen in te voeren, terwijl de BVS en de CBB-H (Confederatie Bouw Brussel Hoofdstad) pleitten voor een wijziging van het besluit, met aanpassingen in de tijd en in functie van het type van gebouw evenals met een onderscheid tussen nieuwbouw en renovatie. In november 2011 heeft het Kabinet een werkgroep " WG EPB-eisen 2015 " opgericht. De BVS werkt hier heel actief aan mee en zal de gesprekken nauwgezet opvolgen in 2012.

i. Parkeerbeleidsplan Sinds eind 2011 werkt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan een gewestelijk parkeerbeleidsplan dat onder meer voorziet in de vermindering van de parkeerplaatsen met 20%. In dit dossier werkt de BVS samen met BECI. De twee organisaties zijn van mening dat het Gewest geen rekening houdt met de demografische explosie in Brussel en dat het ontwerpplan niet haalbaar is zonder dat er valabele alternatieven voor de auto ingevoerd worden. In de rand is dat onder meer het voorzien van extra parkeerplaatsen en het operationeel maken van de GEN; in Brussel is dat de versterking van het openbaar vervoer, te beginnen bij de metro. Het aantal parkeerplaatsen op de weg verminderen met 45.000 eenheden met een aanzienlijke stijging van de tarieven kan enkel beoogd worden in dat kader.

DMI VASTGOED PPS Be Mine Houtpark - Beringen Arch.: A33 Architecten, Chapman Taylor, Creneau int.

Bernard Vancoppenolle, RE-st architecten DUFERCO Réaménagement du site des Forges de Clabecq

37


BUILDING YOUR CONSTRUCTION INSURANCE STRATEGY g e b o u we n k s i R i t M ul , e g i r 0 - ja 1 , BA , R B A , org b r a wa s ng i i oo t l Vo

www.9000.be

FSMA: 60862

we build websites [email protected]

0800 99 600

facebook.be/9000studios twitter.com/9000studios linkd.in/9000studios

CEA REAL ESTATE VERZEKERINGSMAKELAAR EN -ADVISEUR Uitsluitend actief en gespecialiseerd in de vastgoed- en bouwsector T +32 2 536 13 80 - F +32 2 536 13 81 [email protected] - www.cea-realestate.com

Building websites

Designing multimedia

Structuring your online presence

Constructing applications

Providing a solid online foundation

Laying every brick of your homepage

Building your communication

from the ground up Drawing out plans for your information architecture

04

a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l.

Evaluatie van de CWATUPE.............................................................................42 Verkavelingsvergunning - bebouwingsvergunning.......................................43 Stedenbouwkundige vergunning voor groepswoningbouw (PUCG)...............43 Vademecum van de bebouwingsvergunning..................................................43 PA als verkavelingsvergunning....................................................................44 G andelsvestigingen........................................................................................44 H nergieprestatie van gebouwen.....................................................................44 E “ Gewestelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening " (CRAT)......................44 Verlaten terreinen - herstel............................................................................44 Subsidiëring van de karakterisatie van sites.................................................45 Parkeergids ...................................................................................................45 Actualisering van het Gewestelijk Ruimtelijk Ontwikkelingsplan (SDER).....45

Waals Gewest

41


a. Evaluatie van de CWATUPE De evaluatie van de CWATUPE (Waals Wetboek voor Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie) die door de autoriteiten vanaf eind 2010 werd aangekondigd, handelt over “de evaluatie van de normatieve bepalingen – decreten en besluiten – van het Waals Gewest doe heden de ruimtelijke ordening en stedenbouw regelen. De evaluatie zal globaal en geïntegreerd zijn”. Men zal nagaan “in welke mate deze normen ertoe bijdragen om de volgende tien strategische doelstellingen te behalen: administratieve vereenvoudiging en goed bestuur, coherentie met andere administratieve diensten, ruimtelijke structurering, “interregionaliteit”, multidisciplinaire samenwerking, noden, werkgelegenheid en rijkdom, mobiliteit, sensibiliseren, klimaatsveranderingen.” Begin 2011 hebben de autoriteiten twee initiatieven gelanceerd om de CWATUPE te evalueren: de Regering heeft een studiebureau (Perspective Consulting) en een advocatenbureau (Bours & Associés) aangeduid voor de realisatie van een studie/evaluatie het Parlement heeft verschillende hoorzittingen georganiseerd op basis van een gedetailleerde vragenlijst. De BVS werd door de twee instanties uitgenodigd om haar voorstellen en adviezen over te maken. Enerzijds heeft de BVS, in het kader van de werkgroep CWATUPE 18 prioriteiten opgesteld die ze op 6 juni 2011 aan de Regering heeft voorgelegd in de vorm van een synthesenota. Onder die 18 prioriteiten, hebben de 5 hieronder vermelde punten het voorwerp uitgemaakt van “voorbeeldfiches” die overgemaakt werden aan het bureau Perspective Consulting: de overschrijding van een redelijke termijn voor de uitvoering van projecten de overtolligheid aan documenten en noodzakelijke studies voor de uitvoering van een project de beperkingen die gepaard gaan met de uitwerking en de uitvoering van de stedenbouwkundige vergunningen voor groepswoningbouw DURABRIK Verkaveling langs de Vrouwenstraat - Wondelgem Arch.: Architectenbureau Ar-co

ERTZBERG Stadswijk Tweewaters - de Balk van Beel - Leuven Arch.: Stéphane Beel

EXTENSA Cederpark - Hasselt 42


de juridische onzekerheid die de motivatie van administratieve aktes met zich meebrengt de overschrijding van de redelijke kosten voor de uitvoering van een project en het ontbreken van de voorspelbaarheid van de kosten. Anderzijds heeft de BVS geantwoord op de uitnodiging van het Parlement door de 115 open vragen

te beantwoorden en door deel te nemen aan een hoorzitting op 16 juni 2011 voor de Commissie van Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit. De heren J.L. Son (REIM), E. Schartz (Matexi) en L. Wille hebben de BVS vertegenwoordigd tijdens deze hoorzitting. De BVS heeft eveneens nauw samengewerkt met het bureau Perspective Consulting in het kader van workshops. De resultaten van alle evaluatiewerken van de CWATUPE zouden begin 2012 beschikbaar moeten zijn. De BVS weet nu reeds dat zij een geprivilegieerde partner van de Waalse autoriteiten zal zijn in het kader van de analyse van die resultaten.

b. V erkavelingsvergunning bebouwingsvergunning Ingevolge het van kracht gaan van het decreet voor Economisch Herstel en Administratieve vereenvoudiging, het zogenoemde RESA-ter decreet, (juni 2009) en ondanks de wil van de Waalse autoriteiten om de overgang van de verkavelingsvergunning naar de bebouwingsvergunning te beheren door middel van een verklarende omzendbrief (juli 2010), blijven de leden van de BVS die actief zijn in het Waalse Gewest vele moeilijkheden ondervinden. De BVS wil dat de “verkavelingsvergunningen” die vóór het van kracht worden van het decreet REA-ter, niet onderworpen zouden worden aan de nieuwe reglementering, de zogenoemde “bebouwingsvergunning”. Vanaf september 2011 heeft de Subwerkgroep CWATUPE in die zin een ontwerp van amendement opgesteld en de BVS heeft contact opgenomen met Waalse parlementariërs. Parallel met dit initiatief, heeft de BVS contact opgenomen met Waalse parlementariërs die een voorstel van decreet hebben ingediend op 2 augustus 2011, “met het oog op het aanduiden van de onzekerheden van de wijziging van de niet-verstreken verkavelingsvergunningen.” Eind 2011 heeft de BVS een onderhoud aangevraagd met de auteurs van het voorstel van decreet, waarmee ze hoopt dat het zal leiden tot een hoorzitting in het Waals Parlement in 2012.

c. Stedenbouwkundige vergunning voor groepswoningbouw (PUCG) Laten we eraan herinneren dat het decreet RESA-ter in haar artikel 90 § 1 het volgende bepaalt: 43


“volgende handelingen zijn niet onderworpen aan de bebouwingsvergunning: (…) 5° in het kader van een stedenbouwkundige vergunning voor groepen van bouwwerken, de aanleg van één of meerdere kavels die elk een bouwwerk bevatten dat geheel of gedeeltelijk voor woning bestemd is, waarvan minstens twee derde van de bouwwerken het voorwerp hebben uitgemaakt van de verklaring bedoed in artikel 139 waarbij bevestigd wordt dat de werken zijn uitgevoerd en dat ze overeenstemmen met de verstrekte vergunning of reeds op plan zijn ". Reeds op 21 december 2010 had de BVS de problematiek aangekaart en een brief aan Minister Ph. Henry gestuurd met een ontwerp van amendement bij artikel 90 § 1 van de CWATUPE. Hoewel de BVS dit onderwerp opnieuw heeft opgenomen in haar prioriteiten in het kader van de evaluatie van de CWATUPE, is zij vanaf oktober 2011 gesprekken begonnen met de Federatie van Notarissen en heeft zij een voorstel van amendement opgesteld met betrekking tot de PUCG. In overeenstemming en met de steun van het Notariaat en teneinde een gemeenschappelijk initiatief te ondernemen bij de bevoegde autoriteiten, heeft de BVS midden december de Waalse Unie van Steden en Gemeenten (UWVC), de Waalse Unie van Ondernemingen (UWE), de Belgische Orde van Landmeters-Experten (BOLE), de Waalse Unie van Architecten (UWA) en de Waalse Confederatie Bouw (CCW) uitgenodigd op een gemeenschappelijke vergadering. De gesprekken zullen in 2012 verder gezet worden.

d. Vademecum van de bebouwingsvergunning In juli 2011 werd de BVS uitgenodigd door Minister Ph. Henry om deel te nemen aan een brainstorming over het vademecum van de bebouwingsvergunning. De BVS heeft hevig gereageerd op de ontwerptekst gezien zij van mening is dat de voorgestelde versie praktisch niet haalbaar was, dat zij nefaste gevolgen zou kunnen hebben voor de juridische zekerheid en dat zij geen enkele administratieve vereenvoudiging voorzag. Vanaf 14 juli 2011 heeft de BVS het Kabinet en het “Huis voor Stedenbouw” laten weten dat zij niet zou instaan voor het resultaat van de actie indien er geen grondige wijzigingen zouden worden aangebracht aan het ontwerp van vademecum. Eind 2011, heeft de BVS geen kennis genomen van een herzien ontwerp; zij zal het onderwerp opnieuw lanceren in 2012.

e. GPA als verkavelingsvergunning Ingevolge de wijziging van de CWATUPE door het decreet RESA-ter, worden de oude GPA (gemeentelijk plan van aanleg) die de waarde hadden van een verkavelingsvergunning niet meer erkend als dusdanig. In haar contacten met de autoriteiten heeft de BVS gepleit voor overgangsmaatregelen die de bestaande GPA die de waarde hadden van de verkavelingsvergunning vóór de inwerking treding van de nieuwe wetgeving, zouden valideren. Eind 2011 is dit onderwerp in bespreking bij de autoriteiten en de BVS zal de evolutie ter zake in 2012 opvolgen.

f. Handelsvestigingen Zoals vermeld in het federale luik van dit jaarverslag, hebben de drie Gewesten zich in 2011 gebogen over deze problematiek, hoewel de materie van de handelsvestigingen een federale bevoegdheid is. De BVS heeft dit onderwerp opgevolgd met de BLRW; op 31 mei 2011 werden vertegenwoordigers van de twee verenigingen op het Kabinet van Minister J.C. Marcourt ontvangen. Teneinde de uiteenlopende visies tussen de Kabinetten van Ministers J.C. Marcourt (economische en strategische visie) en Ph. Henry (planologische visie) en met het oog op het uitwerken van objectieve instrumenten, werden het advocatenkantoor CMS DeBacker & Associates en Deloitte belast met de realisatie van een studie over het handelsvestigingenbeleid. Eind 2011 bestudeert het Kabinet van Minister Ph. Henry de studie en is zij nog steeds vertrouwelijk. De BVS zal het onderwerp verder opvolgen in 2012.

g. Energieprestatie van gebouwen In oktober 2011 heeft de BVS de aandacht van de bevoegde autoriteiten gevestigd op de belangrijke problematieken van de nieuwe energienormen voor alle nieuwe gebouwen en het slecht functioneren van het nieuwe programma " Lancer PEB 2.5.2. ". De BVS heeft aangegeven dat de nieuwe berekeningssoftware niet is afgestemd op de nieuwe regelgeving en dat zij ernstige oververhittingsproblemen veroorzaakt. Dit brengt talrijke nefaste gevolgen teweeg voor de leden van de BVS die actief zijn in het Waals Gewest:

De BVS heeft erop aangedrongen dat het Waals Gewest zeer snel maatregelen zou nemen en dat zij oplossingen of afwijkingen zou voorzien in de overgangsperiode. Anderzijds, nog steeds in het kader van de nieuwe energienormen, en in het bijzonder in het kader van de normen die verband houden met het duurzaamheidslabel en hernieuwbare energie, heeft de BVS een overleg voorgesteld tussen haar experten en de raadgevers van het Kabinet van Minister J.M. Nollet. De BVS is er immers van overtuigd dat de knowhow en de lange praktische ervaring van haar leden een constructieve en positieve bijdrage kunnen leveren aan eventuele gesprekken in het kader van dit brandend actueel onderwerp, waarbij zowel autoriteiten als privésector nauw betrokken zijn.

h. “ Gewestelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening " (CRAT) Het besluit van de Waalse Regering van 16 juni 2011 tot wijziging van het besluit van 27 maart 2009 tot benoeming van de gewone en plaatsvervangende leden van de "Commission régionale d'Aménagement du Territoire" (Gewestelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening) voor een periode van vijf jaar, werd op 6 juli 2011 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Sinds die datum wordt de BVS officieel vertegenwoordigd binnen de Afdeling Actieve Inrichting van de CRAT door de heer Eric Schartz, Business Unit Manager binnen de groep Matexi (Waals Brabant).

i. Verlaten terreinen - herstel In het kader van het “Marshallplan 2.Groen” en de uitvoering van de saneringsmaatregelen voor verontreinigde terreinen en herstelmaatregelen voor her aan te leggen terreinen, heeft de BVS in 2011 verschillende keren haar bezorgdheid bij de Waalse autoriteiten geuit. Voor een vijftigtal her aan te leggen sites die momenteel als prioritair werden weerhouden door het Gewest, voorziet deze laatste om bijkomende studies aan te vatten voor de door de overheid weerhouden sites de privésector te laten werken waar er mogelijkheden zijn niet de plaats van de privésector in te nemen

onmogelijkheid om EPB-publiciteit te maken

PPS aan te gaan met lokale en regionale spelers op verlaten gronden.


De BVS zal aandachtig blijven voor de evolutie van het onderwerp in 2012.

j. S ubsidiëring van de karakterisatie van sites Tijdens haar onderhouden met het Kabinet van Minister Ph. Henry in 2011, heeft de BVS voorgesteld dat het Gewest een rol zou spelen in de subsidiëring van de karakterisatie van te reinigen sites: het Gewest zou de eigenaar moeten aanmoedigen om het goed te karakteriseren tot een reinigingscenario, meer bepaald door financieel dit initiatief te ondersteunen. Dit mechanisme zou meer doorzichtigheid geven aan bodem- en reinigingsstudies. De BVS zal aandachtig blijven voor de evolutie van de initiatieven van het Gewest ter zake.

Conferentie voor Ruimtelijke Ontwikkeling) over “de actualisering van het SDER”. Tijdens haar tussenkomst heeft de BVS de grote kaderprincipes verdedigd en heeft zij ervoor gepleit dat de actualisering van de SDER zou onderworpen worden aan een echt overleg. Ingevolge de belangstelling voor de presentatie van de heer E. Schartz tijdens het colloquium van de CPDT, werd hij uitgenodigd om de “private vastgoeddynamiek” te komen voorstellen en toe te lichten voor verschillende functionarissen van de DGO4, experts inzake ruimtelijke ordening. De BVS zal het onderwerp verder opvolgen in 2012.

k. Parkeergids

onmogelijkheid voor het indienen van geldige vergunningsaanvragen onmogelijkheid om gebouwen te ontwerpen 44

en te bouwen die theoretisch conform zijn aan de huidige EPB-normen.

Transitec, een Studiebureau dat raadgevers-ingenieurs in stedelijke verplaatsing en mobiliteit groepeert, werd door het Waals Gewest weerhouden om een studie te realiseren over de bepaling van de afmetingen van de parkeerplaatsen in het kader van vastgoedprojecten. De gids heeft niet als doel een norm te creëren die kracht van wet heeft, maar wil aan vastgoedontwikkelaars en de verantwoordelijke overheden advies geven inzake methodologie, leefmilieu en mobiliteit. De opzet van de gids is niet om criteria in te voeren die bepalend of beïnvloedend zijn voor de aflevering van vergunningen, maar om een nieuwe bepalingen van afmetingen voor parkeren te ontwerpen. De BVS heeft verschillende werkvergaderingen gehad met vertegenwoordigers van Transitec en heeft dit onderwerp eveneens opgevolgd met UWE. In oktober 2011, na herlezing van de laatste versie van het ontwerp waarin de opmerkingen van de BVS betreffende de residentiële- en commerciële sector waren opgenomen, heeft de BVS zich akkoord verklaard met voornoemde versie. De BVS zal echter wel aandachtig blijven voor het gebruik van de gids, in de hoop dat de gids het zou toelaten om tot een dialoog te komen in plaats van de spelers tegen elkaar op te zetten.

l. Actualisering van het Gewestelijk Ruimtelijk Ontwikkelingsplan (SDER) De heer Eric Schartz, vertegenwoordiger van de BVS binnen de CRAT, heeft op 22 november 2011 het woord genomen tijdens een colloquium dat georganiseerd werd door de CPDT (Permanente 45


FLANDERS-IMMO JB (FENIXCO) Appartementen- en kantorenproject te Gent Arch.: Bontinck Architecten

FOREMOST IMMO Nieuw kantoorgebouw Group Denys - Wondelgem Arch.: Crepain Binst Architecture

We open the door to your new property perspectives Visit www.deloitte.com/be/realestate

© 2011 Deloitte Belgium

A wise choice to see the full legal picture

Intelligente gebouwen verlagen uw energieverbruik en verhogen uw productiviteit Investeren in efficiëntie rendeert, elke dag opnieuw. www.siemens.be/buildingtechnologies

Werkgevers dragen tal van verantwoordelijkheden: ze moeten hun medewerkers en bedrijfsprocessen beveiligen, grondstoffen en natuurlijke rijkdommen vrijwaren, mogelijke energiebesparingen benutten en duurzaam energiebeheer waarmaken. Intelligente gebouwtechnologie ondersteunt deze uitdagingen. Het maakt energiebesparingen tot 50 % mogelijk. En het reduceert de

CO2-emissies zonder aan comfort in te boeten. De doordachte interactie tussen gebouwautomatisering en beveiligingssystemen resulteert in een grotere veiligheid, flexibiliteit en efficiëntie van het gebouw - wat elke dag opnieuw rendeert. Daarom blijft Siemens de voorkeurspartner van vooruitziende werkgevers.

A top legal practice in Belgium, Laga is a full service business law firm, highly recommended by the most authoritative legal guides. Laga comprises 100 qualified lawyers, based in Brussels, Antwerp and Kortrijk. Laga offers expert advice in the fields of banking & finance, commercial, corporate/M&A, employment, IT/IP, public/administrative, insolvency and reorganisations, real estate, tax law and litigation. Where appropriate to ensure a seamless and comprehensive high-quality service, Laga lawyers work closely with financial, assurance and advisory, tax and consulting specialists, and with select EU and US law firms. Laga provides thorough and practical solutions tailored to the needs of clients ranging from multinational companies, national large and mediumsized enterprises, and financial institutions, to government bodies. For further information please contact our real estate team on + 32 2 800 70 00 or email [email protected] www.laga.be Berkenlaan 8a, 1831 Diegem, Tel. + 32 2 800 70 00 © 2011 Laga.

05

a. H andelsvestigingen........................................................................................50 b. Grond- en pandendecreet...............................................................................50 c. Onroerend erfgoed..........................................................................................50 d. Brownfieldconvenanten.................................................................................. 51 e. Raad voor vergunningsbetwistingen ............................................................ 51 f. Vlaams Bouw Overleg Comité (VBOC)............................................................. 51 g. Sociale huisvestingsprojecten – Beoordelingscommissie.............................. 51 h. Versnelling van private investeringsprojecten .............................................. 51 i. BTW aan 21% op grond behorend bij een nieuwbouw................................... 51 j. Energieprestatie van gebouwen.....................................................................52 k. Energiebeleid..................................................................................................52 l. Hernieuwbare energie....................................................................................52 m. Toegankelijkheid van gebouwen....................................................................53 n. Grondbank .....................................................................................................53

Vlaams Gewest

49


a. Handelsvestigingen Zoals vermeld in het federale luik van dit jaarverslag, hebben de drie Gewesten zich in 2011 over de problematiek van de handelsvestigingen gebogen, ook al is deze materie een federale aangelegenheid. De BVS heeft dit onderwerp opgevolgd in samenwerking met de BLRW. Ingevolge de nota van Minister-President K. Peeters “Winkelen in Vlaanderen” en de vele opmerkingen die deze met zich mee heeft gebracht, werd Minister Ph. Muyters belast met het regelen van de problematiek door middel van een omzendbrief over grootschalige detailhandel. De eerste versie van de voornoemde omzendbrief werd weliswaar eveneens fel betwist. In de loop van mei en juni 2011, hebben vertegenwoordigers van de BVS en de BLRW de VVSG (Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten) en VOKA ontmoet; daarnaast hebben zij vergaderingen gehad op de Kabinetten van Minister-President K. Peeters en Minister Ph. Muyters. Midden december 2011 werd de nieuwe omzendbrief ter beschikking gesteld van de BVS; zij zal de omzendbrief bestuderen en zal de nodige contacten leggen vanaf begin 2012.

b. Grond- en pandendecreet In januari 2011 heeft de Vlaamse Regering haar principeakkoord gegeven voor het voorontwerp van decreet tot wijziging van het gronden pandendecreet van 27 maart 2009. Op 6 december 2011 werd de BVS gehoord in het Vlaams Parlement en heeft zij haar opmerkingen over enkele fundamentele punten van de ontwerptekst kenbaar gemaakt: het rollend grondfonds (de BVS vreest een stijging van prijzen), de reglementering met betrekking tot bescheiden woningen (de BVS vreest dat er maximumprijzen zouden worden opgelegd en vraagt de invoering van juridische zekerheid door middel van een decretale garantie) en de woonuitbreidingsgebieden (de BVS vraagt de garantie op neutraliteit voor de spelers en een gelijke behandeling van de sociale huisvestingsmaatschappijen en de private sector). Teneinde het hoofd te kunnen bieden aan het stijgend gebrek aan sociale woningen, pleit de BVS voor een “level playing field” en zal zij in 2012 de dialoog aangaan met de (semi-) private sector. Parallel met het reparatiedecreet, heeft de BVS in oktober 2011 kennis genomen van een rechtspraak van de Raad van State (arresten Hoogstraten, Mahieu en nv Bouwmaterialen Holvoet). Omwille 50


van het risico van rechtsonzekerheid dat door deze rechtspraak voor de vastgoedsector is gerezen, heeft de BVS samengewerkt met Meester J. Bouckaert (Advocatenkantoor Stibbe) voor de redactie van twee voorstellen van amendementen. De inhoud van deze amendementen en de standpunten van de vastgoedsector werden besproken op het kabinet van Minister Ph. Muyters op 13 december 2011. De BVS zal de evolutie van dit dossier aandachtig blijven volgen in 2012. Parallel met de initiatieven van de Vlaamse autoriteiten, heeft het Grondwettelijk Hof zich in april 2011 uitgesproken over een beroep tot vernietiging van verschillende artikels van het gronden pandendecreet en verschillende bepalingen van het Ruimtelijk Ordeningsdecreet, zoals deze werden gewijzigd in 2009. De leden van de BVS werden geïnformeerd over de belangrijkste bepalingen uit het voornoemde arrest. Het Grondwettelijk Hof heeft talrijke vragen gesteld aan het Europees Hof van Justitie, maar de procedure zou meerdere jaren kunnen duren. De BVS zal dit verder blijven opvolgen in 2012.

c. Onroerend erfgoed De nieuwe reglementeringen inzake onroerend erfgoed komen voort uit het Verdrag van Malta (Valletta) en zullen geregionaliseerd worden; het Vlaams Gewest is momenteel echter het enige Gewest dat een decreet voorziet. Tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement op 26 januari 2011 heeft de BVS haar standpunt kenbaar gemaakt en heeft zij meer bepaald gepleit voor een betere voorspelbaarheid en controle van de kosten, een duidelijke en objectieve procedure, juridische zekerheid, een verplichte financiële bijdrage gelijk voor “alle” grondverstoorders, en overgangsmaatregelen. In het kader van haar pleidooi voor een duurzaam en regelmatig overleg met de vastgoedsector, heeft de BVS verschillende onderhouden gehad met vertegenwoordigers van het Kabinet van Minister G. Bourgeois. De Vlaamse autoriteiten hebben zich vervolgens gebogen over een ontwerp van decreet en uitvoeringsbesluiten. De BVS zal het onderwerp opvolgen in 2012.

d. B rownfieldconvenanten Op 15 november 2011 heeft de BVS een brief verstuurd aan het kabinet van Ministers Fr. Van den Bossche en Ph. Muyters, evenals aan MinisterPresident K. Peeters en aan de heer Vreys (Voorzitter Brownfieldcel), met de vraag een nieuwe project oproep voor brownfieldconvenanten te lanceren die zich niet zou beperken tot enkel economische herontwikkelingen maar die tevens open staat voor duurzame stedelijke reconversies. Dit onderwerp werd besproken tijdens het onderhoud op het Kabinet van Minister Ph. Muyters op 13 december 2011. De BVS zal aandachtig blijven voor de evolutie van het onderwerp in 2012.

e. R aad voor vergunningsbetwistingen Teneinde haar leden beter te kunnen informeren over de werking van de Raad voor vergunningsbetwistingen, heeft de BVS op 5 mei 2011 een seminarie georganiseerd in aanwezigheid van de Voorzitter van de Raad, de heer E. Storms. Hoewel er nog ongeveer 1.500 dossiers moeten behandeld worden en dat er iedere maand zo’n 75 nieuwe dossiers bij de Raad worden ingediend, heeft de Voorzitter van de Raad een verbetering en versnelling van de opvolging van de procedures aangekondigd. Het besluit van 15 juli 2011 dat op 16 augustus 2011 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd werd, regelt enkele aspecten van de organisatie en de werking van de Raad voor vergunningsbetwistingen. De BVS zal zeer aandachtig blijven voor de andere veranderingen en evoluties in 2012.

f. Vlaams Bouw Overleg Comité (VBOC) Het VBOC (Vlaams Bouw Overleg Comité) treedt op als overlegorgaan voor alle materies die de vastgoedsector aanbelangen en die onder de bevoegdheid van de Vlaamse Regering vallen. Het Comité moet geraadpleegd worden voor ieder nieuw initiatief dat door de Vlaamse Ministers genomen wordt en dat een impact zou kunnen hebben op de vastgoedsector. De BVS werd officieel uitgenodigd op de jaarlijkse vergadering van het VBOC die plaats heeft gevonden op 17 februari 2011 in aanwezigheid van MinisterPresident K. Peeters en Ministers G. Bourgeois, H. Crevits, Ph. Muyters en Fr. Van Den Bossche. Tijdens deze vergadering heeft de BVS haar boodschappen en voorstellen over verschillende materies van belang voor haar leden in het Vlaams Gewest, 51


overgemaakt, meer bepaald: de evaluatie van het gronden pandendecreet, de werking van de Raad voor Vergunningsbetwistingen, de implementatie van het Verdrag van Valletta voor het onroerend erfgoed en de nieuwe reglementeringen inzake handelsvestigingen. Gedurende het ganse jaar 2011 is de BVS in contact gebleven met de Vlaamse autoriteiten aangaande deze verschillende materies.

g. Sociale huisvestingsprojecten – Beoordelingscommissie Ingevolge de oproep van Minister Fr. Van Den Bossche voor het indienen van kandidaturen voor de vertegenwoordiging van de privésector in de beoordelingscommissie, opgericht conform artikel 9 van het Vlaams besluit van 18 juli 2008 betreffende verschillende procedures inzake de realisatie, uitvoering en financiering van sociale huisvestingsprojecten, werden twee vertegenwoordigers van de BVS bij ministerieel besluit benoemd voor de vertegenwoordiging van de BVS binnen deze beoordelingscommissie. De BVS houdt haar leden regelmatig op de hoogte over de werking van voornoemde commissie.

h. Versnelling van private investeringsprojecten De BVS werd in maart en juni 2011 uitgenodigd op twee workshops georganiseerd door het Departement RWO. Uit deze workshops blijkt dat de Vlaamse autoriteiten zich meer over de grote publieke investeringsprojecten buigen dan over privéprojecten en dat ze weinig rekening houden met het “level playing field”. De BVS heeft laten weten dat zij pleit voor een unieke procedure, die zowel door de publieke als door de privésector kan worden toegepast, op het geheel van projecten, zowel voor eenvoudige, gewone projecten als voor meer complexe projecten. De BVS zal haar leden verder op de hoogte blijven houden over de evolutie van deze materie in 2012.

i. BTW aan 21% op grond behorend bij een nieuwbouw Sinds 1 januari 2011 worden nieuwe gebouwen of gedeelten van nieuwe gebouwen en de daarbij behorende grond onderworpen aan een BTW-tarief van 21 % (in plaats van 21% BTW op de waarde van de gebouwen en 10% registratierechten op de waarde van het terrein). Dankzij de vele tussenkomsten van de BVS en haar

structurele partner Deloitte bij de Vlaamse Minister voor Financiën en Begroting, heeft het Vlaams Parlement artikel 159 van het Wetboek der registratierechten gewijzigd. Op die manier wordt de dubbele belasting BTW-registratierechten vermeden. (Decreet van 23 december 2010 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 31 december 2010). In april 2011 heeft de federale Overheidsdienst Financiën de circulaire n°5/2011 gepubliceerd (Vlaamse registratierechten – vervreemding onder BTW-stelsel). Deze circulaire strekte tot het geven van een eerste toelichting bij de bepalingen van het decreet van 23 december 2010. De BVS zal aandachtig blijven voor iedere evolutie ter zake in 2012.

j. Energieprestatie van gebouwen Het Energierenovatieprogramma 2020 (ERP 2020), geïnitieerd en opgevolgd door het Vlaams EnergieAgentschap, voorziet een stappenplan voor de verbetering van de energieprestatie van gebouwen. ERP 2020 buigt zich over drie hoofdaspecten: verwarming, dakisolatie en beglazing. Voor elk van deze 3 domeinen, die expliciet zullen vermeld worden op het energieprestatiecertificaat, zullen minimale waarden en streefwaarden opgelegd worden. De verplichting van de certificaten zal gefaseerd gebeuren, volgens de leeftijd van de gebouwen. Eind 2011 werden de leden van de Technische Werkgroep van de BVS ingelicht over de basisprincipes van ERP 2020. Daarnaast hebben de leden van de Technische Werkgroep van de BVS zich in 2011 gebogen over het " Actieplan bijna-energieneutrale gebouwen ". De BVS heeft haar opmerkingen gegeven: aandachtig blijven voor de haalbaarheid en de economische uitvoerbaarheid (verhoging van de kosten) verhoogde eindaansprakelijkheidsrisico’s voor de vastgoedontwikkelaars / investeerders vermijden een onderscheid maken tussen bestaande en nieuwe gebouwen. De heer Domien Szeker (Cofinimmo) vertegenwoordigt de BVS op de vergaderingen, seminaries en studiedagen die door het VEA worden georganiseerd. De BVS maakt handig gebruik van dit jaarverslag om de heer Szeker te bedanken voor zijn toewijding en grote beschikbaarheid.

52


k. Energiebeleid

m. Toegankelijkheid van gebouwen

In augustus 2011 heeft de BVS kennis genomen van een ontwerpdecreet tot wijziging van het Vlaams decreet van 8 mei 2009 betreffende het energiebeleid. Het ontwerpdecreet voorziet onder meer

Op 22 maart 2011 heeft de BVS haar leden geïnformeerd over het besluit van 18 februari 2011 (publicatie in Belgisch Staatsblad op 21 maart 2011) tot wijziging van verschillende bepalingen van het besluit van 5 juni 2009 tot bepaling van een Vlaams stedenbouwkundig reglement betreffende de toegankelijkheid van gebouwen. Dit nieuwe reglement, van kracht gegaan op 31 maart 2011, heeft enkele wijzigingen aangebracht, meer bepaald inzake toeristische verblijfsaccomodaties, meergezinswoningen en groepswoningbouw, kamerhuizen en studentengemeenschapshuizen, gezondheidsinstellingen of internaten verbonden aan een onderwijsinstelling. De BVS zal haar leden blijven informeren over iedere evolutie van de reglementering ter zake.

de versterking van de rapportering (voor de aanvang van de werken, zal de verslaggever zich ervan moeten vergewissen/moeten berekenen dat de maatregelen die door de architect en door de technische verantwoordelijke van het gebouw werden voorzien, de EPB-eisen respecteren – er worden strenge sancties opgelegd in geval van fouten in de verslaggeving) in de mogelijkheid voor de gemeenten om, onder de voorwaarden bepaald door de Vlaamse Regering, strengere EPB- eisen vast te stellen in sommige nieuwe wijken (“standaardpakket” van de Vlaamse Regering dat de gemeenten zelf zouden kunnen aanpassen). de verplichting om de energie-indicators op te nemen in de verkoops- of verhuurpubliciteit van gebouwen met energiecertificaat de invoering van nieuwe eisen inzake netto energiebehoefte voor verwarming. De verschillende eisen die in het ontwerpdecreet zijn opgenomen zouden nefaste gevolgen kunnen hebben voor de activiteiten van de leden van de BVS. In oktober 2011 heeft de BVS gevraagd gehoord te worden tijdens een hoorzitting in de ad hoc Commissie van het Vlaams Parlement.

n. Grondbank De BVS wordt reeds sinds vele jaren vertegenwoordigd in de Beheerraad van de Grondbank door de heer Laurent Wille. Dankzij het samenwerkingsakkoord tussen de Grondbank en de BVS kunnen de leden van de BVS voorkeurstarieven genieten voor een lidmaatschap bij de Grondbank en voor de controle van technische rapporten. De Grondbank heeft eveneens de zakenlunch van 27 september 2011 gesponsord.

l. Hernieuwbare energie Tijdens de vergaderingen van het VEA (Vlaams EnergieAgentschap) en van de werkgroep van de stakeholders, heeft de BVS eind 2011 kennis genomen van een initiatief van het Vlaams Gewest dat minimumquota van hernieuwbare energie wil opnemen in de bouwvoorschriften. Gezien de procedure zich nog in een beginfase bevindt, heeft de BVS contact opgenomen met het VEA en met de bevoegde ministers van de 3 Gewesten met de vraag geassocieerd te worden in alle overleg- en raadplegingsrondes ter zake. De BVS zal heel aandachtig blijven voor de evolutie van dit onderwerp.

GANDS

GHELAMCO

Parkresidentie Brilschans - Berchem Arch.: Komaan!Architecten - Jerzy Bakker

Waterview Leuven - studentenkamers - retail - publieke parking

GROUP GL Shopping Mosan - Huy Arch.: bureaux d'architecture Octau & Audex

53


2011

V i s i b i l i t e i t s - Pa c k nieuwbouw projecten

Laat je project opvallen dankzij onze doeltreffende marketing tools en dit

in elk stadium van uw project.

Lancering van het project ADpro ADmail ADmax

Basisinformatie, ingave van het project ADpro

Opendeurdagen/ Modelappartementen ADpro ADmail ADmax

Einde van het werf ADpro ADmail ADmax

In elk stadium van uw project, biedt IMMOWEB de

tools die perfect afgestemd zijn op uw behoeften. Contacteer ons via [email protected]

HOME INVEST BELGIUM

HUYSMAN BOUW

Appartementsgebouw - Sint-Gillis Arch.: ASSAR Architects

Oudehofstraat - Vosselare Arch. Kurt Dyselinck

HOPROM

IMMO BAM

Residentie Le Lavandou - Knokke Arch.: Luc De Beir + Architecten

Nieuw aangelegde straat Mudrahoek - Anderlecht Arch.: DDS & Partners

HOUYOUX CONSTRUCTIONS

IMMOBEL

PPS - BGHM - Appartementsgebouw te Jette 55 BVS Jaarverslag 2011 Arch.: BEAI

Project Black Pearl - Brussel Arch.: Art & Build

Externe Lidmaatschappen.......................................... 58

06

BVS - Intern & Extern

Samenwerkingsovereenkomsten.................. 59 Website........................................................................................................ 61 Realty..............................................................................................................62 Structurele Partners. ............................................................ 63 Sponsoring........................................................................................... 66 Informatie naar de Leden............................................. 67 Evenementen..................................................................................... 71 Dankwoord............................................................................................ 75

57


Externe Lidmaatschappen

Samenwerkingsovereenkomsten

BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry)

UEPC (Europese ontwikkelaars)

Net zoals het lidmaatschap bij het UWE voor het Waals Gewest en bij VOKA voor het Vlaams Gewest, is de BVS lid van BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry). De BVS wordt binnen BECI vertegenwoordigd door een van haar bestuurders, de heer Stéphan Sonneville (Atenor Group).

De BVS is lid van UEPC, de Europese Unie van Vastgoedontwikkelaars. Zij wordt vertegenwoordigd in de Beheerraad door de heren E. Verbeeck en D. van Caloen, Bestuurders. De heer A. Sougné, Erevoorzitter van de BVS en van UEPC neemt eveneens deel aan de vergaderingen van deze Europese organisatie.

VLORO (Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening)

UEPC is een Europese federatie van nationale federaties die vastgoedontwikkelaars groeperen. Op die manier vertegenwoordigt UEPC 30.000 bedrijven die in normale tijden één miljoen nieuwe woningen per jaar realiseren en miljoenen m² kantoor- en winkeloppervlakte. De hoofdtaak van UEPC bestaat erin om van heel dicht bij de wetgeving en ieder ander initiatief op Europees niveau op te volgen, om de Europese markt en de factoren die deze beïnvloeden te bestuderen, om de ervaringen van haar leden te verzamelen en om onder haar leden een networking te creëren.

Sinds vele jaren is de BVS lid van VLORO en neemt zij deel aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur en van verschillende overleggroepen. Sinds september 2011 wordt de BVS eveneens vertegenwoordigd in de Regionale Kamer OostVlaanderen van VLORO. VOKA (Vlaams Economisch Verbond – Kamer van Koophandel)

Unie

van

Vastgoed-

Samenwerking met de Confederatie Bouw

Samenwerking met het Forum Woningbouwers

Sinds verschillende jaren heeft de BVS een samenwerkingsakkoord met de Confederatie Bouw (CB) op federaal niveau en regelmatige contacten met de regionale Kamers (CBB-H, VCB en CCW). De organisaties overleggen over materies die hun respectieve leden aanbelangen. In 2011 hebben de BVS en de Confederatie Bouw zich hoofdzakelijk gebogen over het op punt stellen van een referentieel voor “duurzaam bouwen” en over de oprichting van een beheersstructuur voor labeling en certificatie. Aan deze werken nemen ook nog andere federaties deel, zoals ORI (Brancheorganisatie van advies- en ingenieursbureaus), de FAB (Koninklijke Federatie van Architectenverenigingen van België), de BMP (Belgische Bouwmaterialen Producenten), het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf) en SECO (Technisch Controlebureau voor het Bouwwezen).

In 2011 is de BVS gesprekken aangegaan met het Forum Woningbouwers met het oog op een nauwere samenwerking. Vanaf begin 2012 zullen er een gemeenschappelijke prioriteitenlijst en een overlegstrategie opgesteld worden.

UWE (Union Wallonne des Entreprises) In het kader van haar lidmaatschap bij UWE heeft de BVS in 2011 deelgenomen aan verschillende gemeenschappelijke vergaderingen, hoofdzakelijk over de evaluatie van de CWATUPE. De twee instanties delen dezelfde mening over vele punten en de meeste opmerkingen en voorstellen vanwege de BVS werden door UWE goedgekeurd en eveneens vermeld in hun evaluatienota.

58


Vanaf 1 januari 2011 heeft UEPC besloten om een alliantie aan te gaan met EPF (European Property Federation) door middel van een lidmaatschap van UEPC bij deze federatie. Alle informatie over UEPC kan geraadpleegd worden op de website www.uepc.org, of kunnen via het secretariaat van de BVS bekomen worden.

FPO is een federatie die vastgoedontwikkelaars groepeert die voornamelijk actief zijn aan de Belgische kust. Ingevolge de verschillende contacten met FPO beoogt de BVS eind 2011 een specifieke werkgroep op de richten voor de “vastgoedontwikkelaars van de kust”. Samenwerking met RICS en RES

Samenwerking met de BLRW Sinds verschillende jaren werken BVS en VOKA op een positieve en constructieve manier samen voor materies die de beide organisaties aanbelangen. In 2011 heeft de BVS aan verschillende werken overlegvergaderingen deelgenomen over verschillende thema’s, onder meer over de nieuwe reglementering van de handelsvestigingen.

Samenwerking met FPO

In het kader van hun samenwerkingsakkoord houden de BVS en de BLRW (Belgisch-Luxemburgse Raad voor Winkelcentra) elkaar op de hoogte over hun adviezen, standpunten en acties die een gemeenschappelijke impact zouden kunnen hebben voor de activiteiten van hun leden. Op die manier hebben de twee organisaties tijdens het jaar 2011 de problematiek van de handelsvestigingen in de 3 Gewesten bestudeerd. Zij hebben vele vergaderingen georganiseerd en vele contacten gehad met de autoriteiten: in het Vlaams Gewest hebben zij een ontmoeting gebouw met MinisterPresident K. Peeters en Minister Ph. Muyters, in het Waals Gewest hebben ze een vergadering gehad met Minister J.C. Marcourt en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hebben ze Minister B. Cerexhe ontmoet. De details van deze vergaderingen worden hierboven vermeld in de regionale rubrieken. De BVS en de BLRW zullen hun samenwerking over dit onderwerp verder zetten in 2012.

59


Op vraag van RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) en RES (Real Estate Society) en met als doel de vertegenwoordiging van deze instanties in België te verhogen, heeft de BVS besloten om samen met hen evenementen, studiedagen of andere seminaries te organiseren. Sinds november 2011 is de samenwerking effectief en zal deze voortgezet worden in 2012. Samenwerking met CIB – Federatie Vastgoedpromotoren In het kader van hun samenwerkingsovereenkomst behandelen de BVS en de vzw Federatie Vastgoedpromotoren van de Confederatie van Immobiliënberoepen samen problemen die een impact hebben op het beroep van vastgoedontwikkelaar en die van direct belang zijn voor de activiteiten van hun leden.

Website

Hier. Overal. Elke dag vertrouwen meer dan 900 miljoen mensen over de hele wereld op de installaties van Schindler. Als grootste leverancier van roltrappen en tweede grootste producent van liften in de wereld willen wij dit vertrouwen behouden. Wij garanderen betrouwbare mobiliteit, of wij nu een lift, een roltrap of rolpad installeren, onderhouden of moderniseren.

De website van de BVS www.upsi-bvs.be draagt bij tot haar zichtbaarheid ten opzichte van haar leden, de autoriteiten en de vastgoedsector in het algemeen. De algemene informatie betreffende de werking, de evenementen en de initiatieven van de BVS zijn toegankelijk voor het publiek. De leden van hun kant, ontvangen een login en paswoord waarmee ze toegang hebben tot de informatie en documenten die hen zijn voorbehouden. Op die manier kunnen werkende leden bijvoorbeeld de verslagen van de vergaderingen van de verschillende werkgroepen en subwerkgroepen van de BVS raadplegen evenals de flashes die tijdens het jaar verzonden werden, op basis van een genummerde lijst.

IMMOFLANDRIA Residentie de Gerlache - Zeebrugge Arch.: LMS Vermeers

IMMOGRA Residentie Carlton Zoute - Knokke-Zoute Arch.: B. François

IMMPACT

www.schindler.be

61


De Lichttoren - Park Spoor Noord - Antwerpen Arch.: AWG architecten (bOb Van Reeth)

INTERPARKING Parking in opbouw Universitate - Boekarest

Realty

Structurele Partners

De BVS was officiële partner van de derde editie van de Belgische Vastgoedbeurs “Realty 2011” die plaatsvond op 24, 25 en 26 mei 2011 op de site van Tour & Taxis te Brussel. Tijdens de conferentie die de BVS op woensdag 25 mei georganiseerd heeft, heeft Professor Alexander D’Hooghe (Massachusetts Institute for Technology) het woord gevoerd over het thema " Urban density? Our cities need a vision ". Aansluitend op de uiteenzetting van Professor A. D’Hooghe, heeft de BVS een rondetafel georganiseerd in aanwezigheid van de burgemeesters van 3 belangrijke steden van België: Luik, Leuven en Schaarbeek; de moderator was de heer Jean Blavier. Dit initiatief werd door de leden van de BVS enorm geapprecieerd en talrijken onder hen hebben aansluitend de stand van de BVS bezocht. Op die manier hebben ze onrechtstreeks bijgedragen tot het succes van de beurs. De organisatoren, Artexis Exhibitions, zijn eveneens structurele partner van de BVS.

Naast de 7 exclusieve partnershipovereenkomsten die de BVS reeds sinds enkele jaren had afgesloten, zijn er in de loop van het jaar 2011 twee nieuwe partners bijgekomen: CEA Real Estate en 9000 studios. 1. Artexis - Realty

2. BELFOR

4. Immoweb

5. Schindler

6. Siemens

7. Vinçotte

8. CEA Real Estate

9. 9000 Studios

Real Estate

Alle partners hebben activiteitenbranches die een directe link hebben met de activiteiten van de leden van de BVS. Naast de belangrijke financiële instroom die deze partnerships voor de BVS genereren, brengen zij een netwerk tot stand tussen de beslissingnemers van de belangrijkste Belgische vastgoedbedrijven en onze partners. De commerciële voordelen waarvan de leden van de BVS genieten vormen de sleutel tot succes van deze overeenkomsten. De BVS organiseert ieder jaar een lunch die alle partners bijeenbrengt om een stand van zaken te kunnen opmaken van hun samenwerking met de BVS, om te luisteren naar hun voorstellen en nieuwe initiatieven te kunnen bespreken. In 2011 heeft deze lunch plaatsgehad op 18 oktober in het Huis van de Hertogen van Brabant op de Grote Markt te Brussel. Middels het jaarverslag wil de BVS haar werkend lid KBC Real Estate bedanken voor de ter beschikkingstelling van dit prestigieuze gebouw voor dit evenement.

Kerkhotel Martin's Patershof - Mechelen,

Arch.: Projectbureau Signa - Dan Jonckers JCX IMMO Project Bata - Brussel, BVS Jaarverslag 2011

we build websites

3. Deloitte & Laga Real Estate

INVESTPRO

Arch.: Art & Build 62

www.9000.be

63


JM CONSTRUCTION Porte Saint-Gérard - Erpent Arch.: Lassoie & Van Eyck Architectes associés

KAIROS

LOTINVEST

MONTEA

PALLADIUM BELGIUM

Vlaams administratief centrum - Gent Sint-Pieters Arch.: Poponcini & Lootens Architecten

Projet Decathlon - Wavre Arch.: Pierre Sauveur

Site à Heppignies pour Coca-Cola

Wijk Astrid - Evere Arch.: Altiplan

KBC REAL ESTATE

MAISONS BAIJOT

Gebouw Pericles - Brussel Arch.: Staner - Arcade Architects © Georges Dekinder

Waltzing-rue du Rhin - Arlon Arch.: Bureau Métris de Huy

LEASINVEST REAL ESTATE

MATEXI

The Crescent Brussels - Anderlecht 64 BVS Jaarverslag 2011 Arch.: Assar Architects - Interieur: Projectatelier

Appartementsgebouw Amélie - Anderlecht Arch.: Alta Architecten

NEXITY BELGIUM Belliard - Industrie - Brussel Arch.: A2RC Architects

NOVUS PROJECTONTWIKKELING Verkaveling 't Baanhof - Oostende Ontwerp: Grontmij 65 BVS Jaarverslag 2011

PROWINKO BELGIE Project Toison d'Or - Brussel Arch.: UN Studio en Jaspers - Eyers Architecten

PYLOS Industrialaan - Groot-Bijgaarden Arch.: BOfA Architects

Sponsoring

Informatie naar de Leden

Sinds verschillende jaren heeft KLUWER een sponsoringovereenkomst met de BVS en zijn zij aanwezig op ieder BVS-evenement. Kluwer biedt de leden van de BVS voorkeurstarieven in het kader van de bevordering van nieuwe producten, zoals Immospector.

In 2011 hebben de leden van de BVS, net zoals de voorgaande jaren, systematisch de belangrijkste uittreksels uit het Belgisch Staatsblad via e-mail ontvangen, evenals alle interessante en belangrijke berichten met betrekking tot de vastgoedsector. Hieronder een overzicht van de " flashes " die in 2011 werden verzonden: Flash 01/11

Voor haar lunch-conferentie van 27 september 2011 in aanwezigheid van de Voorzitter van de N-VA, de heer Bart De Wever, heeft de BVS een sponsoring overeenkomst afgesloten met GRONDBANK.

Flash 02/11 Flash 03/11 Flash 04/11

Flash 05/11 Flash 06/11 Flash 07/11

Flash 08/11 Flash 09/11 Flash 10/11 REDEVCO RETAIL BELGIUM Site à Mons

RESITERRA Barbarahof - Leuven Arch.: De Gregorio & Partners

Flash 11/11 Flash 12/11 Flash 13/11 Flash 14/11

S.I.G.G. La Traviata - Brussel Arch.: A2RC Architects 66 BVS Jaarverslag 2011

67

Uittreksel BS – Vlaams Gewest – BTW en registratierechten op eenzelfde terrein Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid Uittreksel BS – BHG – Straffen in geval van woningleegstand Uittreksel BS - BHG – BWRO – Gewestelijke en gemeentelijke ontwikkelings- en bestemmingsplannen Uittreksel BS – BHG – Stadsvorm Wetstraat en naaste omgeving in de Europese Wijk Uittreksels BS - BHG – Stedenbouwkundig College Uittreksel BS – BHG – Wijziging art. 159 Wetboek der registratie-, hyptoheek- en griffierechten BHG – Opleiding energiedeskundige voor residentiële gebouwen Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Stadsvernieuwingsprojecten – oproep 4 Uittreksels BS – Waals Gewest – Decreet DAR - wijziging Uittreksels BS – BHG – Kaart GBP Uittreksel BS - BHG – Milieu- en energiewetgeving Uittreksel BS – BHG – Adviesraad voor Huisvesting – Vertegenwoordiging BVS Uittreksel BS – BHG – Waterbeheersplan


Flash 15/11 Flash 16/11 Flash 17/11 Flash 18/11 Flash 19/11 Flash 20/11 Flash 21/11 Flash 22/11 Flash 23/11 Flash 24/11 Flash 25/11 Flash 26/11 Flash 27/11 Flash 28/11 Flash 29/11

Uittreksel BS – BHG – EPBcertificaten Uittreksel BS – BHG – GBP – Procedure tot gedeeltelijke wijziging BHG – Brussel Leefmilieu – Projectoproep voorbeeldgebouwen 2011 Vlaams Gewest – Versnelling en vereenvoudiging van procedures Vlaams Gewest – Aangepaste watertoets Uittreksel BS – Vlaams Gewest –Verkavelingswijzigingen en openbaar onderzoek Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Wijziging toegankelijkheidsverordening Vlaams Gewest – Arrest Grondwettelijk Hof – Grond- en pandendecreet Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Brownfieldconvenanten BHG – Projectoproep Brussels Greenfields verlengd Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Vastgoedprijzen stijgen opnieuw in 2010 – statistieken FOD Financiën Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Bescherming onroerend erfgoed Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Voorkooprecht Uittreksel BS – Waals Gewest – CWATUPE – artikel 49bis – uitvoeringsbesluit

Flash 30/11 Flash 31/11

Flash 32/11 Flash 33/11 Flash 34/11 Flash 35/11 Flash 36/11

Flash 38/11

Flash 39/11

Flash 40/11

Flash 41/11 Flash 42/11 Flash 43/11 SOCATRA Residentie Croix de Pierre - Brussel Arch.: Nicolas Gouygou

Flash 44/11 Flash 45/11

SOFICOM DEVELOPMENT Appartementsgebouw & handelspanden - Sint-Gillis Arch.: A2RC Architects - Michel Verliefden & ARTER Johan Van Dessel © G. De Kinder

THOMAS & PIRON

68 - Brussel BVS Jaarverslag 2011Architecture Residentie Insula -Arch.: MDW

Flash 46/11

Uittreksel BS – BHG – Handelingen en werken van geringe omvang Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Stedenbouwk. attesten, projectvergaderingen, stedenbouwk. inlichtingen Uittreksel BS – Waals Gewest – Nieuwe samenstelling CRAT Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Onroerend erfgoed Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Wijziging decreet Vlaamse Codex R.O. Uittreksel BS – Waals Gewest – EPB – Certificering nieuwe gebouwen Uittreksel BS – BHG – Uitvoeringsbesluiten – Energieprestatie en binnenklimaat gebouwen Flash 37/11 Uittreksel BS – Recht/ overeenkomsten – deeltijds gebruik onroerende goederen G30 – Seminarie “Openbare aanbestedingen en de bebouwde leefomgeving: op zoek naar een duurzamere kwaliteit” Uittreksel BS – Overheidsopdrachten – inwerkingtreding procedure concurrentiedialoog Uittreksel BS – BHG – Aanplakking en verwittiging voor toegestane stedenbouwkundige handelingen Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Stedenbouwkundige- en verkavelingsvergunningen Referentieel “Duurzaam bouwen” - raadpleging Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Actualisatie inventaris bouwkundig erfgoed Uittreksel BS – Vlaams Gewest Watertoets Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Realisatie bindend sociaal objectief Uittreksel BS – Waals Gewest – Verschillende decreten tot wijziging Waalse bevoegdheden

Alle informatie en alle flashes van de BVS staan ook op de website www.upsi-bvs.be. Alle leden beschikken over een login & paswoord die hen toegang geeft tot de voor hen voorbehouden documenten.

UPLACE Uplace Machelen Arch.: Benoy en Jaspers - Eyers & Partners

VAN DE WALLE BOUWGROEP Grand Hotel Reylof - Gent Arch.: Bontinck Architecture and Engineering

VANHAERENTS 69


Het Perron - Ieper Arch.: Buro II

KIES KWALITEIT: KIES BELFOR

Evenementen

Meerdere keren per jaar organiseert de BVS zakenlunches of andere bijeenkomsten, hetzij op federaal niveau, hetzij op regionaal niveau in functie van de actualiteit. Tijdens het jaar 2011 heeft de BVS volgende evenementen georganiseerd: 6 zakenlunches / conferenties 6 informatieseminaries, in samenwerking met andere federaties, verenigingen of organisaties.

Uw totaalpartner na schade

Zakenlunches / Conferenties 4 10 februari 2011: gastspreker: De heer Herman Van Rompuy Voorzitter Europese Raad thema: " Europa 2020: inventaris van de voornaamste uitdagingen voor de Europese vastgoedsector" 4 31 maart 2011:

Installatie & Verhuur van bouwdrogers

gastspreker: De heer Jean-Luc Vanraes Brussels Minister bevoegd voor Financiën, Begroting en Externe Betrekkingen thema: " De uitdagingen van de vastgoedsector in Brussels perspectief " 4 25 mei 2011:

24u/24 service - ℡ 0800 24 24 7 Algehele Sanerings- & Herstelwerken na Brand- & Waterschade Gebouw, Inboedel, Elektronica, Machines, Schepen | Particulier, Commercieel & Industrie | Afbraak- & Opruiming | Schadebeperking | Ontvochtiging | Ontgeuring | Paper & Data Recovery Installatie van tijdelijke droging en/of ventilatie . Jaarverslag 2011 70 BVS Molenberglei 5 . 2627 Schelle . Tel. 03 870 50 40 . [email protected] . www.belfor.com BELFOR Belgium nv

gastspreker: De heer Alexander D’Hooghe Professor - Massachusetts Institute for Technology thema: " Urban density? Our cities need a vision ". Zakenlunch ter gelegenheid van de vastgoedbeurs Realty.

71


4 23 juni 2011: gastspreker: De heer Peter De Keyzer Chief Economist BNP Paribas Fortis thema: " Wereld, Europa, België: uitdagingen & opportuniteiten " 4 27 september 2011: gastspreker: De heer Bart De Wever N-VA-Voorzitter 4 29 november 2011: gastspreker: De heer Didier Reynders (ter vervanging van de heer Charles Michel, Voorzitter van de MR) Vice-Eerste Minister en Minister van Financiën thema: “Nieuwe regeringsmaatregelen”

Evenementen / Seminaries 4 20 januari 2011: Nieuwjaarsreceptie In samenwerking met RES (Real Estate Society), IFMA (International Facility Management Association), HFDV (Hoofden Facilitaire Dienst van Verzorgingsinstellingen) en Solvay Brussels School of Economics and Management. gastspreker: De heer Herman De Croo Minister van Staat thema: " Mijn eigenzinnig jaaroverzicht van 2010 "

4 30 maart 2011:

4 18 oktober 2011:

" Antwerp Real Estate 2011: Living in Antwerp " In samenwerking met VOKA – Kamer van Koophandel Antwerpen – Waasland, AG Vespa (Autonoom gemeentebedrijf vastgoed en stadsprojecten Antwerpen), RES (Real Estate Society) en Stad Antwerpen.

Partnerday Lunch met alle structurele partners van de BVS, de Raad van Bestuur en de Voorzitters van de Werkgroepen van de BVS

4 5 mei 2011:

Vastgoed Event Gent " Gent groeit ! U groeit toch mee? " Georganiseerd in samenwerking met de Vlaamse Confederatie Bouw, CIB – Confederatie van Immobiliënberoepen van België, RES (Real Estate Society) en de autoriteiten van Stad Gent en Provincie Oost-Vlaanderen.

Seminarie: " Stedenbouwkundige beroepsprocedures & betaalbaar wonen in Vlaanderen " gastspreker: De heer Filiep Loosveldt Voorzitter Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening thema: " Vergelijking stedenbouwkundige beroepsprocedures voor private ontwikkelingen in Vlaanderen – Brussel & Wallonië " gastspreker: De heer Eddy Storms Voorzitter Raad voor vergunningsbetwistingen thema: " Werking van de Raad voor vergunningsbetwistingen en huidige stand van zaken sedert 1 september 2009 " gastspreker: De heer Robert Van Hoofstat Co-auteur en medewerker Itinera Institute thema: " Prijsevolutie in de woningmarkt " 4 25 mei 2011: " Realty 2011 " Derde editie van de Vastgoedbeurs van België, georganiseerd door Artexis Exhibitions, met de steun van de BVS.

72


4 8 november 2011:

7 juni 2011: Kamer van Volksvertegenwoordigers: hoorzitting BTW op afbraak-/heropbouwwerken van woningen 16 juni 2011: Waals Parlement: hoorzitting evaluatie CWATUPE 12 juli 2011: Kabinet G. Bourgeois: onroerend erfgoed 28 september 2011: Kabinet G. Bourgeois: onroerend erfgoed 25 oktober 2011: Kabinet Ch. Picqué: Ronde Tafel nieuwe Titel van het GSV 26 oktober 2011: Kabinet E. Huytebroeck: criteria passieve gebouwen in 2015 in BHG 6 december 2011: Kabinet B. Grouwels: parkeerbeleidsplan in BHG 6 december 2011: Vlaams Parlement: hoorzitting gronden padendecreet 13 december 2011: Kabinet Ph. Muyters: gronden pandendecreet + brownfield

Vergaderingen ministeriële Kabinetten & Parlementen 26 januari 2011: Vlaams Parlement: hoorzitting onroerend erfgoed 2 februari 2011: Senaat: hoorzitting Wet Breyne en beroepsaansprakelijkheid 7 februari 2011: Kabinet E. Huytebroeck: duurzaam bouwen 7 maart 2011: Kabinet Ph. Henry: verontreinigde sites 26 april 2011: Kabinet Ch. Picqué: GPDO 28 april 2011: Kabinet Ch. Picqué: stedenbouwkundige lasten 29 april 2011: Kabinet Ph. Henry (Waalse Overheidsdienst): workshops R.O. 20 mei 2011: Kabinet E. Huytebroeck: duurzaam bouwen 20 mei 2011: Kabinet Ph. Muyters: handelsvestigingen 27 mei 2011: Kabinet K. Peeters: handelsvestigingen 31 mei 2011: Kabinet J.C. Marcourt: handelsvestigingen 6 juni 2011: Kabinet Fr. Van Den Bossche; onroerend erfgoed

Genodigden / sprekers tijdens vergaderingen van de Werkgroepen 22 februari 2011: Technische Werkgroep: de heer Rudi Heymans, Siemens 22 maart 2011: Werkgroep Beleggers: de heer Benoît Thielemans, Centrum voor Studie, Onderzoek en Werking inzake Architectuur (“Centre d’Etude, de recherche et d’Action en Architecture”) 29 maart 2011: Werkgroep Fiscaliteit: de heer Ivan Massin, Director / Transactions Services – Indirect Tax - Deloitte 19 april 2011: Subwerkgroep Groenboek BTW: de heer Johan Van der Paal, BTW-expert en indirecte belastingen, Deloitte 2 mei 2011: Subwerkgroep Publieke woningen en samenwerking met de privé te Brussel: Raphaël Pollet, consultant Axcess 4 mei 2011: Technische Werkgroep: de heren José Goffinet en Tom Nishio (Vinçotte) en Laurent Schiltz (CBB-H) 10 mei 2011: Subwerkgroep Omkadering huurprijzen: de heer Marc Kadaner, advocaat

73


16 mei 2011: Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten: de heer Michel Scholasse, advocaat 27 mei 2011: Subwerkgroep CWATUPE: de heer Jean-Louis Dethier, Perspective Consulting, en Mevrouw Céline Genin, Bours & Associés 31 mei 2011: Subwerkgroep Onroerend Erfgoed: de heer Mark Andries, Kabinetschef Minister Geert Bourgeois 1 juli 2011: Werkgroep Fiscaliteit: de heer Ivan Massin, Director / Transactions Services – Indirect Tax - Deloitte 22 augustus 2011: Subwerkgroep Handels vestigingen: de heer Michel Scholasse, advocaat 5 september 2011: Subwerkgroep BTW en Sociale Huisvesting: Mevrouw Els Ampe, Volksvertegenwoordiger en fractievoorzitter in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement voor Open Vld, en de heer Michel Scholasse, advocaat 14 september 2011: Technische Werkgroep: de heer Chr. Roussieau – Vinçotte 22 september 2011: Werkgroep Wetgeving & Europa: Meester France Guerenne, advocaat (Scholasse & Partners) 10 oktober 2011: Subwerkgroep CWATUPE: de heer Pierre-Yves Erneux, notaris 19 december 2011: Subwerkgroep CWATUPE: Mevrouw Charlotte Aughet, Federatie Belgisch Notariaat; de heer Pierre-Yves Erneux, notaris; de heren André Lebrun en Samuel Saelens, Waalse Unie van Ondernemingen (UWE); Mevrouw Michèle Boverie en de heer Tom De Schutter, Waalse Unie van Steden en Gemeenten (UVCW); de heer Francis Carnoy, Waalse Confederatie Bouw.

Dankwoord

Via onderhavig jaarverslag wil de BVS in het bijzonder iedereen bedanken die hun steun en medewerking verlenen aan al haar activiteiten en initiatieven. De BVS bedankt haar structurele partners: Artexis-Realty, BELFOR, Deloitte & Laga Real Estate, Immoweb, Schindler, Siemens, Vinçotte, CEA Real Estate en 9000 studios KLUWER voor haar samenwerking en haar financiële steun de sponsor van haar zakenlunch van 27 september 2011: de Grondbank haar leden die kosteloos vergaderzalen, conferentie- of lunchruimtes ter beschikking stellen de gastsprekers die aanvaard hebben het woord te nemen tijdens conferenties of informatieseminaries alle werkende en steunende leden in het bijzonder alle leden van de Raad van Bestuur en haar Voorzitter, zonder wiens samenwerking ze niet zou kunnen functioneren en zich niet zou kunnen ontwikkelen op een constructieve manier. in het bijzonder de Voorzitters van de Werkgroepen van de BVS voor hun nauwgezette inzet en hun expertise.

VLASIMMO Enkele verkavelingsontwerpen

WERELDHAVE Shopping de Nivelles Arch.: Bureau d'Architecture sprl Van Haeren

WILHELM & CO Site Boch - La Louvière Arch.: CPU Retail Architects - Cooparch

WILLEMEN REAL ESTATE Residentie Oase - Sint-Agatha-Berchem Arch.: Stijn Peeters Architecten

WILMA PROJECT DEVELOPMENT Crommelynck - Oudergem Arch.: Assar Architects

WONINGBOUW HUYZENTRUYT (GROEP H) Inbeekstraat - Herne Arch.: Woningbouw Huyzentruyt

75


Werkende leden (*aangesloten in 2011) (Vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers) Aedifica AG Real Estate Alides (Group Maes) Allfin Allianz Belgium* Alveria Real Estate APE Armada Ascencio* Atenor Group Atos Promotions Axa Belgium Banimmo Befimmo Bene Property (Ikea Groep)* Besix R.E.D. BNP Paribas Real Estate Bouygues Immobilier BPI Breevast Dev. Belgium Brookville* Brummo Brussels Airport Company* Buelens Burco CBRE Global Investors Belgium Château Promotion City Mall Codic Belgique Cofinimmo Compagnie de Promotion Compagnie Het Zoute Connectimmo Consortium Immobilier Général Construction & Investment Partners Cores Development* Danneels Projects David Rata* De Speyebeek – Immo Desimpel Detré Invest* Dexia Real Estate Banking (Deximmo) DMI Vastgoed Duferco* Dumobil

Ertzberg Ethias Eurostation Extensa Group Faregan Flanders-Immo J.B. Foremost Immo G-Label* Gands Generali Real Estate Investments Ghelamco Green Immo Groep P & V Group GL International Herpain Urbis Hervé Jacobs & Partners Home Invest Belgium Hoprom Houyoux Constructions Huysman Bouw Huyzentruyt Development & Investments I.F.C. – F.I.V.B. Immo BAM Immo DM Immo Durabrik Immo Pottelberg Immobel Immoflandria Immoval Immpact Ontwikkeling Imroder Indimmo ING Lease Belgium Integrale* Interparking* Intervest Offices Intervest Retail Investpro* Invimmo J.M. Construction JCX Immo Kairos KBC Real Estate Kolmont Woonprojecten Leasinvest Real Estate Les Entreprises Louis De Waele Lotinvest 76


Maisons Baijot Maisons Blavier* Makhzen / Probam Matexi Group Montea Nexity Belgium Novus Optima Financial Planners Orbis Palladium Belgium Parijs-Goossens* Propintra* Prowinko* PSR Pylos Quares* Real Estate International Management (REIM)* Real Houses Redevco Retail Belgium Resiterra* Retail Estates Re-Vive Rockspring Rova* Segro Belgium Simonis Entreprises* Socatra Société Internationale de Gestion et de Gérance (SIGG) Soficom Development Sogerim Construction Sopedi Studie & Expertiseburo De Palmenaer Thomas & Piron U-Place Van de Walle Bouwgroep Vanhaerents Vastgoed C.W. Virix Vlasimmo Vlerick Vastgoed Vooruitzicht Warehouses Estates Belgium Wereldhave Belgium Wilhelm & Co Willemen Real Estate Wilma Project Development Wilmarc Invest

Steunende leden (* aangesloten in 2011)

3 E* A.2R.C.Architects Aareal Bank AG Abcis VanWetter Actalys ADE Architects – Marc Stryckman & Partners Alfi Alg. Aannemingen Van Laere Allen & Overy LLP Alma Consulting Group Altiplan° Architects Altius Anixton Appolo Communications Aprodec Archi + I Archi 2000 Architectes Associés A-RES* Art and Build* Arte Polis Assar Architects Atelier des Architectes Associés B.E.A.I. Badts* Bayer* Belvi Berquin Notarissen Blue Properties BNP Paribas Fortis* Bontinck Architecture & Engineering Bopro PM&QS Bours & Associés Avocats Bureau Van Ransbeeck CO2LOGIC* Cantillana* Cazimir Advocaten CBRE Cegelec Chapman Taylor Benelux Clifford Chance Crédit Foncier Cuisenaire Consultancy 77


Cushman & Wakefield VOF* Dalpo De Crombrugghe & Partners De Crombrugghe Amaury Decathlon Desso DLA Piper UK LLP DTZ Winssinger* E.P.M.C. Ecorem Editions & Séminaires Eeman & Partners Elegis, Hannequart & Rasir Ernst &Young Establis Group* G.Pierson & Associés GG Crane Group* GVA Grimley Hamont – Scholasse & Partners Hooox Real Estate Communication Housing Service IGC IDB Real Estate Wealth Management Immo Da Vinci* Immobiliën Hugo Ceusters Immobilière de Tarcienne Imtech Belgium ING Belgique Interbuild Jones Lang Lasalle King Sturge Knight Frank Koramic Real Estate KPMG Advisory Kumpen Latour & Petit* Leyton Belgium* Liedekerke Wolters Linklaters Avocats Loyens & Loeff Advocaten Lydian Lawyers M. & J.M. Jaspers – J. Eyers & Partners Marcq & Roba Master Key* Mazars Réviseurs d’Entreprises MCS MDW Architecture Meerver

Miele MK Consulting Montois & Partners Mourik Nautadutilh Nibelle Avocat* Notaris Steven Verbist* Notimmex One Ozmos* P.G. Project Consulting Panarea Philippe & Partners* PriceWaterHouseCoopers Redim* Santerra Seco Service A* Sigoma SNP / AES Socotec Sodexho Belgium Sofidev Sophia Engineering Stibbe SVR Architecten Tase Taylorwessing Avocats The Legal Side* Tiberghien Avocats Turner & Partners Universoil Urban Platform Valens Van Impe & Partners Van Roey Verhaegen Walravens Victoire Properties Viessman Belgium VK Engineering Widnell Europe

SCA

part of

Leen Melis

R E A L E S TAT E

Lijst van de logo’s zoals deze werden ter beschikking gesteld door de werkende leden. Sommige bedrijven deden dit niet, andere beschikken over geen logo.

78


79


Beroepsvereniging van de Vastgoedsector Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel.: 02/511 47 90 fax: 02/219 71 99 e-mail: [email protected] website: www.upsi-bvs.be

De BVS, opgericht in 1956, is een beroepsvereniging die de vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers groepeert. Het logo van de BVS verwijst naar het Chinese tangram; een vierkant wordt verdeeld in 7 geometrische stukken waarmee een oneindig aantal figuren kunnen gecreëerd worden. De vastgoedontwikkelaar brengt juridische, financiële, technische, en stedenbouwkundige elementen samen tot een coherent, duurzaam, milieubewust en creatief geheel.

81


een ontwerp van

9000 STUDIOS

0800 99 600 - WWW.9000.BE

STRUCTURELE PARTNERS :

www.9000.be we build websites

Real Estate

Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel. : 02/511 47 90 fax : 02/219 71 99 e-mail : [email protected] website : www.upsi-bvs.be

Woord van de voorzitter

Recommend Documents