Jaarverslag 2009
Jaarverslag 2009
Woord van de Voorzitter Geachte collega’s, Beste vrienden, Het is eenvoudiger een voorwoord te schrijven in goede tijden dan nu in deze crisisjaren. Maar het is de eer en de opdracht van de Voorzitter om dit in alle omstandigheden te doen. Was het voorbije jaar een crisisjaar? Als we de cijfers en analyses van onze Belgische vastgoedmarkt en tevens van de Europese vastgoedsector bekijken, is het antwoord zonder aarzelen, ja! Een diepe crisis. Ondanks een bijna onbestaande activiteit in het belangrijk segment van de kantoren en de logistieke centra en toch ook wel een duidelijke vertraging in de residentiële en commerciële markt, kunnen we gelukkig ook vaststellen dat de vastgoedondernemingen in België tot nu toe goed standhouden. De soms gespannen en moeilijke relaties met de financiële instellingen hebben als basis de enorme crisis die zij meemaken en die zij nog steeds niet volledig achter zich hebben. De liquiditeitsschaarste die dit met zich meebracht, veroorzaakte grote spanningen bij de verschillende actoren uit de vastgoedsector. We mogen ons echter verheugen dat door een grotere transparantie van de markt en een snelle informatiestroom, zeer grote catastrofes in België tot nog toe zijn uitgebleven. Alhoewel, vandaag is er toch een duidelijke druk op de huur en de inkomsten waar te nemen door de verhoogde leegstand in de kantorenmarkt, het mindere resultaat in de residentiële verkoop en het hernegociëren van de huren in de logistieke en commerciële sector. Dit brengt met zich mee dat nu ook nieuwe aanbiedingen tegen zeer scherpe voorwaarden gedaan worden. Deze zullen bij realisatie voor een langere periode doorwegen op de resultaten in de sector. Het is dus absoluut noodzakelijk dat alle spelers in onze sector trachten om samen zo snel mogelijk tot een beter evenwicht te komen tussen vraag en aanbod! Dit kan slechts gebeuren door moedige beslissingen te nemen en de financiële voorwaarden voor goede producten op het aangepaste prijsniveau te houden! 5
BVS Jaarverslag 2009
Ook door nieuwe ontwikkelingen op te starten, op een weloverwogen wijze en op het juiste ogenblik (timing), maar ook door onze financiële instellingen te overtuigen om zelfs bij storm en orkaan naast hun trouwe, ernstige klanten te blijven staan en hun acties te ondersteunen. Het vertrouwen in de markt is ook een gevoelsmatig iets. Alle actoren in de sector kunnen eraan meewerken om dat vertrouwen te herstellen of te bestendigen. Deze crisisjaren zijn ook soms jaren van opportuniteiten. Het is aan ons allen om deze samen op te sporen en te ontdekken. In deze moeilijke tijden heeft uw beroepsvereniging een zeer belangrijke rol te spelen. We trachten dus ook bij BVS-UPSI op alle fronten voor uw belangen op te komen.We kunnen dit echter niet doen met nog minder middelen en medewerkers. We hebben op dit ogenblik een kleine maar gemotiveerde ploeg, die alles in het werk stelt om alom uw belangen en deze van de sector ter harte te nemen en te verdedigen. En met succes! De beroepsvereniging wordt nu door alle publieke spelers beschouwd als een volwaardige gesprekspartner, zowel in federale als regionale materies. Dit beleid zal ik in 2010 trachten verder te ondersteunen en te bezielen. Ik wil in het bijzonder al onze werkende leden bedanken, vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en investeerders, maar ook onze steunende leden: aannemers, makelaars, architecten, notarissen, advocaten, evenals onze structurele partners. Kortom, allen voor wie de vastgoedsector belangrijk is. Indien we in 2009 genoegen hebben moeten nemen met droog brood en zelfs maar met een halve beker water, kan ik met vertrouwen stellen dat 2010 ons allen brood met een klein beetje boter en een vol glas sprankelend fris water zal brengen. Ik wens jullie dan ook allen een gezond, creatief en actief 2010 toe. Eric E. Verbeeck - Voorzitter
Inleiding Luidt 2009 langzaam maar zeker een nieuwe cyclus in ?
Dat zijn er al drie ! Drie volle jaren waarin de zogenaamde subprime crisis in diverse sectoren aanzienlijk wat schade heeft aangericht. De vastgoedsector, de banksector en de financiële sector kregen als eerste rake klappen. De subprime crisis zou geleidelijk aan veranderen in een ware economische crisis. 2007 was het jaar waarin de crisis losbarstte, 2008 het jaar waarin ze haar hoogtepunt bereikte en 2009 het jaar waarin de nefaste gevolgen van de crisis duidelijk voelbaar waren. Vergeleken bij andere Europese landen zoals bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Spanje, hield de Belgische markt goed stand. Dat de markt aanzienlijk gekrompen is, de transacties zo goed als stilgevallen zijn en de prijzen gezakt zijn (maar slechts met enkele procenten), valt moeilijk te ontkennen. Hier en daar kon men evenwel tekenen ontwaren die op enig herstel wezen (in het tweede en derde trimester waren de eerste tekenen van herstel merkbaar voor het residentiële vastgoed en ietsje later – in het derde en vierde trimester – klaarde ook de hemel geleidelijk aan op boven de professionele vastgoedsector). De dalende prijzen stabiliseerden. En laat dat nu net één van de troeven van de Belgische markt zijn : geen stijgende golfbewegingen maken, maar ook geen dalende. Kantoorruimten : eerste tekenen van herstel na een lange pauze Van alle segmenten kreeg voornamelijk het kantoorsegment het het hardst te verduren. Twaalf maanden lang, van de zomer van 2008 tot de zomer van 2009, was er nauwelijks interesse voor deze sector. En als er dan al interesse was, mondde die niet uit in iets concreets. Vanaf september en vooral vanaf oktober toen in München de beurs Expo Real werd georganiseerd, nam de interesse opnieuw toe en nam die zelfs concrete vormen aan. Maar niet ieder product was evenzeer in trek. Volgens analytici was de kloof tussen huurcontracten afgesloten voor een middellange termijn en die afgesloten voor een lange termijn nooit eerder zo uitgesproken. Hetzelfde geldt ook voor de kloof tussen CBD (central business districts) en de 6
BVS Jaarverslag 2009
perifere zones. De weinige investeringstransacties die plaatsvonden, waren gekoppeld aan crisisproducten : vastgoed op basis van 3-6-9 huurcontracten maar uitsluitend gelegen in de Leopoldswijk ; en vastgoed op basis van een vast huurcontract voor 15 jaar, zelfs vastgoed gelegen in de perifere zones. Deze laatste categorie heeft Duitse gesloten fondsen aangetrokken, de eerste die de crisis weer te boven kwamen; het is trouwens één van die gesloten fondsen, Signa, die met de aankoop van het Sirius kantoorgebouw z’n handtekening zette onder de grootste verkoop van het jaar. Het gaat om een kantoorgebouw in Evere van om en bij de 30 000 m² dat voor 70 miljoen euro gekocht werd en dat voor lange termijn verhuurd wordt aan Mobistar. Wat als een paal boven water staat, is dat het onmogelijk geworden is om een leegstaand pand te verkopen. Welnu, het zijn in hoofdzaak die gebouwen die op de markt beschikbaar waren, aangezien investeerders bezette gebouwen in portefeuille hielden. In tegenstelling tot wat in het buitenland vaak het geval was, waren slechts weinigen onder hen gedwongen om tot verkoop over te gaan. Tijdens de eerste tien maanden van het jaar (enige officiële cijfers) werd er slechts 225 miljoen euro geïnvesteerd in kantoorruimten. Dat is niets vergeleken bij de twee of drie miljard euro die destijds werden geïnvesteerd. Gezien het beperkte aantal vergelijkingspunten waren de evaluatoren omzeggens verplicht om andere technieken te gebruiken, gekoppeld aan dalende huurprijzen. De verkoopprijzen mogen dan wel gedaald zijn, toch hebben ze merkwaardig genoeg geen al te diepe duik genomen. Volgens de makelaars zijn de rendementen met 1 of 1,5 percent gestegen of zelfs meer. Eind 2007, begin 2008 bedroegen de beste rendementen voor 3-6-9 huurcontracten in de Central Business Districts (CBD) 5 of 5,25%. In 2009 klommen die op tot 6,25%. In de perifere zones stegen die van 6,25 naar 7,50%. Voor minder riskante producten, namelijk die op basis van huurcontracten op lange termijn, zijn de rendementen gestegen van 5,25 naar 5,75% (CBD) en tot 6,50% (perifere zones). Ook wat de bezetting betreft, is 2009 een somber
jaar. Over het ganse jaar genomen zou de Brusselse take-up niet hoger liggen dan 250 à 300.000 m². Dat is een abnormaal laag cijfer als je weet dat het gemiddelde van de laatste 10 jaar boven de 500.000 m² ligt. Resultaat ? De beschikbaarheidsgraad schoot de hoogte in tot bijna 12%. En de huurprijzen daalden, de prime rent daalde van 300 naar 265 euro/m²/jaar. De oorzaak hiervan ligt enerzijds bij de privébedrijven die een afwachtende houding aannamen en anderzijds bij de openbare sector die opvallend afwezig was. De markt was erop gesteld geraakt dat deze laatste, ongeacht of het om de Europese dan wel Belgische openbare sector gaat, minstens één keer per jaar een groot volume opneemt. In 2009 was die opname maar pover: minder dan 100.000 m² verspreid over meerdere gebouwen. Anderzijds menen de makelaars dat er in de pijplijn nog heel wat aanvragen zitten … voor inlichtingen. De bezetters van de gebouwen, zowel uit de private sector als de openbare sector, willen inderdaad weten of ze er belang bij hebben om hun huurcontract opnieuw te bespreken, om te verhuizen, om te kiezen voor een kleinere ruimte, enz. De take-up zou de kaap van 500.000 m² kunnen bereiken in 2010. Handelszaken : de overnamesommen zijn verdwenen Het vertrouwen van de Belg lijkt minder direct geschaad te zijn dan elders in Europa en hij blijft consumeren. Het commerciële vastgoed heeft dus niet echt een knauw gekregen. Halfweg november, toen de MAPIC plaatsvond, leken de grote merken nog steeds optimistisch, zelfs ambitieus, en overwogen ze een verdere uitbreiding die evenwel beredeneerd en opportunistisch is. Ze zijn er zich terdege van bewust dat er minder concurrentie is en zullen bijgevolg geen overhaaste beslissingen nemen. Langzaam maar zeker kwamen op die manier de vier commerciële projecten tot stand : het Anspach Center in Brussel, in de Benedenstad , de Médiacité in Luik, K in Kortrijk en ook de Guldenvliesgalerij in Brussel, in de Bovenstad. De opening van deze commerciële projecten tekende het najaar van 2009 en zal ook bepalend zijn voor het begin van 2010. Volgens de cijfers van de eerste 10 maanden van het jaar komt de take-up voor die periode aardig in de buurt van de 190.000 m². Komt daarbij dat de huurprijzen goed standhielden (een ongewijzigde prime rent van 1.600 euro/m²/jaar). Als we enkel de cijfers in beschouwing nemen, kunnen we stellen dat voor de makelaars gespecialiseerd in detailhandel, de crisis in deze sector niet bestaat, ook al geven ze toe dat de luxe en de belendende straten 7
BVS Jaarverslag 2009
wel degelijk geleden hebben, dat de overnamesommen verdwenen zijn en dat als uitzonderlijke locaties een gegadigde vinden, daar geen uitzonderlijke prijzen tegenover staan. Over ‘t geheel genomen hebben de investeerders zich minder terughoudend opgesteld. Als we alle lokale markten in beschouwing nemen, werd er tussen januari en oktober 294 miljoen euro geïnvesteerd in de detailhandel. Een bedrag dat zou kunnen oplopen met de aangekondigde verkoop van K in Kortrijk. Huisvesting : verkopers en kopers groeien naar elkaar toe In het begin van het jaar hebben de Belgische notarissen hun allernieuwste « Notarisbarometer » gelanceerd die onder meer de vastgoedmarkt analyseert op basis van verkoopscompromissen. Die resultaten laten enkele maanden minder lang op zich wachten dan die van de andere grote leverancier van statistieken, de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de FOD Economie (het vroegere NIS). Zowel notarissen als netwerken van makelaarskantoren die de evolutie van vraag en aanbod bestudeerd hebben, zijn het er roerend over eens dat de markt heel sombere tijden gekend heeft. Tijdens het derde en vierde trimester van 2008, maar ook tijdens het eerste trimester van 2009 was er een significante daling van de activiteit merkbaar. Tot -25% in vergelijking met de piek in het tweede trimester van 2008 ! Er mogen op het terrein dan wel stemmen opgaan die beweren dat de situatie verre van gestabiliseerd is, of erger zelfs, dat ze nog zou verslechteren, de cijfers tonen evenwel aan dat er een licht herstel merkbaar is sinds maart 2009 volgens sommige waarnemers, vanaf april volgens andere. Na een nieuw dieptepunt in mei, was de maand juni en nadien ook september weer hoopgevend: volgens de Notarisbarometer is het derde trimester van 2009 13% dynamischer dan het derde trimester van 2008 dat – dat moeten we toch erkennen – uitzonderlijk kalm was. Afgaand op deze evolutie van het aantal transacties kan het notariaat, in alle gevallen, stellen dat het herstel niet van voorbijgaande aard is en dat er geleidelijk aan sprake is van een stabilisering op een hoog niveau. Het is alsof de kandidaatverkopers en -kopers hun beslissing acht à negen maanden uitgesteld hebben om dan uiteindelijk de knoop door te hakken en over te gaan tot de realisatie van hun project.
In een aantal zones is er evenwel een grotere terugloop van de activiteit merkbaar : Wallonië (met uitzondering van de provincie Luxemburg waar de aanwezigheid van de drie grenzen er toch wel voor gezorgd heeft dat in deze provincie de schade beperkt blijft), Limburg, Oost-Vlaanderen en vooral Brussel. Het is redelijk verrassend dat deze malaise, tegen de verwachtingen in, geen invloed gehad heeft op de prijzen. Althans gemiddeld genomen. Het is waar dat de prijzen niet meer gestegen zijn, maar de prijsdaling, als er al sprake is van een daling, is niet zo frappant als in andere Europese landen: van -2% tot -5% in het eerste semester al naargelang het type vastgoed, met pieken van -10% voor het vastgoed binnen de hogere prijsklasse. Zelfs de nieuwbouw neemt niet in belangrijke mate af, maar dat is wellicht omdat achter de prijzen cadeaus en kortingen schuilgaan (keuken, luxueuzere inrichting, BTW …). Er zijn twee hoofdredenen die verklaren waarom de prijzen relatief goed standhielden: de daling van de interestvoeten en bovenal het povere aanbod op de secundaire markt. Enkel verkopers die geen andere uitweg zagen, stapten naar de notaris (scheidingen, moeilijke erfopvolgingen, financiële problemen…). Bovendien waren hun eisen bescheidener. Dat geeft althans de TREVI-index aan die gebaseerd is op de aangeboden prijzen in enkele duizenden advertenties. Gedurende drie opeenvolgende trimesters (van juli 2008 tot maart 2009) is deze index gedaald. In het tweede en derde trimester is hij lichtjes gestegen. Volgens het netwerk van kantoren zijn de prijzen duidelijk gestabiliseerd nadat in het eerste trimester bodemprijzen werden genoteerd. En verwacht wordt dat tegen het einde van het jaar deze stabilisering voor gans België zal gelden en dat vanaf 2010 de marktsituatie weer rooskleuriger zal worden, met een prijsstijging van 3 à 5% in het vooruitzicht voor 2010-2011. « In 2009, voegt de auteur van de index toe, hebben verkopers en kopers een stap in elkaars richting gezet. De verkopers verklaarden zich ermee akkoord om hun prijs te herzien nadat ze akte genomen hadden van de marktdaling. De kopers, die aanvankelijk gehoopt hadden profijt te kunnen halen uit een minicrash van de markt, gingen er op hun beurt mee akkoord om een hoger bod uit te brengen ». Een standpunt dat bevestigd of ontkracht zal worden in de loop van het tweede trimester van 2010 wanneer de finale verkoopsstatistieken zullen verschijnen. Het is niet gezegd dat het vierde trimester geen spelbreker kan zijn.
8
BVS Jaarverslag 2009
Vooruitzichten : de problemen van vandaag en morgen Ieder jaar trekken bepaalde feiten of thema’s in het bijzonder de aandacht van de vastgoedsector. Allereerst zijn er de energieprestaties van de gebouwen. Zowel de overheid als private spelers zijn er gevoelig voor. Na enkele geïsoleerde initiatieven voor zowel residentieel vastgoed, kantoorruimten, handelsruimten als opslagplaatsen hebben deze laatsten koortsachtig geprobeerd om zoveel mogelijk certificaten binnen te halen; vooral het internationale Breeam-certificaat van Britse origine bleek erg gegeerd. Nu is dit certificaat onontbeerlijk voor alle primussen. Binnenkort zal niemand nog om deze certificaten heen kunnen. De sector bewijst, in alle gevallen, dat ie weet wat hem te doen staat om de milieuproblematiek aan te pakken en dat hij zich actief inzet tegen de opwarming van de planeet. De gebouwen die vandaag de dag worden opgetrokken zijn veel efficiënter en steeds performanter, vaak zelfs stukken performanter dan de wettelijke bepalingen voorschrijven. De verbeteringen zijn misschien zelfs zo doorgedreven om de overheid ertoe aan te zetten nog meer verplichtingen op te leggen… Halfweg september verscheen het OESO-rapport 2009. Daarmee zijn we aanbeland bij het tweede belangrijke thema. Naast een aantal « recepten » om de crisis het hoofd te bieden, stelt de organisatie ook voor om volgende aspecten nog meer onder de loep te nemen : het (fictieve) inkomen van wie z’n eigen huis bezit, de verlaagde BTW (te schrappen) en de kadastrale inkomens (te verhogen). Vragen waarop momenteel nog geen antwoord is. Dat we nog lang niet uitgepraat zijn over deze onderwerpen, lijdt geen twijfel. Gespreksvoer voor 2010 … een jaar dat op louter transactioneel vlak misschien een tikkeltje rooskleuriger zal zijn dan 2009.
Inhoudstafel
05 Woord van de Voorzitter 06 Inleiding Luidt 2009 langzaam maar zeker een nieuwe cyclus in? 10 Raad Van Bestuur / Werkgroepen 16 Federaal 24 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 30 Waals Gewest 36 Vlaams Gewest 44 BVS – Interne & Externe Relaties
9
BVS Jaarverslag 2009
01
Raad van Bestuur Werkgroepen
Raad van Bestuur........................................................................ 12 Werkgroepen..................................................................................... 13
Raad van Bestuur
Volgens artikel 15 van de statuten, wordt de Raad van Bestuur samengesteld door 25 bestuurders, waaronder de twee Afgevaardigde Bestuurders, die geen stemrecht hebben. Tijdens de Algemene Vergadering van 27 januari 2009 werden 2 nieuwe bestuurders verkozen : De heer Guy Van Wymersch, als vertegenwoordiger van Axa Real Estate en als vervanger van de heer Thierry Rousselle; De heer Kim Creten, als vertegenwoordiger van KBC Real Estate en als vervanger van de heer Philippe Haers.
Samenstelling van de Raad van Bestuur 2009 Voorzitter Verbeeck Eric (Kairos / Interbuild) Ondervoorzitter (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) van Caloen Didrik (Banimmo) Ondervoorzitter (Vlaams Gewest) Maes Sophie (Alides - Groep Maes) Ondervoorzitter (Waals Gewest) Piron Louis-Marie (Thomas & Piron) Penningmeester Creten Kim (KBC Real Estate) Secretaris Appelmans Jean-Louis (Leasinvest)
12
BVS Jaarverslag 2009
Leden Buess Jean-Paul (Soficom Development) De Blieck Benoît (Befimmo) Desimpel Christophe (Immo Desimpel - De Speyebeek) Devos Alain (Fortis Real Estate) De Witte Philippe (Immoflandria) Fautré Serge (Cofinimmo) Hannecart Gaëtan (Matexi) Helleputte Philippe (Lotinvest) Le Clercq Sophie (JCX Immo) Lefèvre Jacques (BPI) Mertens Xavier (Home Invest Belgium) Piret Gaëtan (Immobel) Sonneville Stéphan (Atenor Group) Thomas Jean (Société Internationale de Gestion et de Gérance) Van Hoof Hugo (Montea) Van Wymersch Guy (Axa Real Estate) Wilhelm Peter (Wilhelm & Co) Afgevaardigde Bestuurders Crivi bvba (Wille Laurent) Policam nv (Carrette Olivier)
Werkgroepen
Vijf werkgroepen ondersteunen de Raad van Bestuur in haar vele taken: de Werkgroep Wetgeving & Europa, de Werkgroep Fiscaliteit, de Werkgroep Beleggers, de Technische Werkgroep en de Werkgroep Verkavelaars & Residentiële Ontwikkelaars. Voor zeer specifieke materies, richten de Werkgroepen “subwerkgroepen” op, waarvan u de lijst hieronder vindt:
Werkgroep Wetgeving & Europa, voorgezeten door de heer F. Loosveldt (Panarea) Subwerkgroep CWATUP Subwerkgroep Bodems Subwerkgroep Meetcode Subwerkgroep BWRO Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten Werkgroep Fiscaliteit, voorgezeten door de heer L. Stalens (Fortis Real Estate) Subwerkgroep BTW op gronden Werkgroep Beleggers, voorgezeten door de heer X. Denis (Cofinimmo) Subwerkgroep BVS-Studentenprijs Technische Werkgroep, voorgezeten door de heer L. Geerinck (Atenor Group) Werkgroep Verkavelaars & Residentiële Ontwikkelaars, voorgezeten door de heer Ph. Helleputte (Lotinvest) Gemeenschappelijke werkgroep BVS – VCB (Vlaamse Confederatie Bouw), opgericht binnen de « Actiegroep Vlaamse Woningbouwers en Verkavelaars » De 3 werkgroepen die in 2008 op touw gezet werden voor het opstellen van de regionale memoranda in het kader van de verkiezingen in juni 2009, zijn tijdens het eerste trimester van 2009 nog zeer actief geweest.
13
BVS Jaarverslag 2009
Samenwerking met advocaten : zoals de voorgaande jaren, heeft de BVS in 2009 ook samengewerkt met vier advocatenassociaties die de evoluties in de wetgeving uiteenzetten en toelichten ten behoeve van de leden: Allen & Overy LLP voor de federale materies, Haumont-Scholasse & Partners voor de materies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Bours & Associés voor de materies in het Waals Gewest en Linklaters LLP voor de materies in het Vlaams Gewest. Als de nieuwe regelgevingen dit vragen, doet de BVS een beroep op deze advocatenkantoren voor meer uitvoerige toelichtingen of voor de organisatie van een congres of seminarie, in samenspraak met de structurele partners.
--De onderwerpen die de werkgroepen van de BVS behandeld hebben, worden hieronder afzonderlijk uiteengezet. Ter herinnering : enkel de werkende leden van de BVS kunnen deel uitmaken van de werkgroepen, evenals vertegenwoordigers van haar structurele partners voor zover de behandelde materies hen aanbelangen. Voor specifieke materies nodigt de BVS regelmatig deskundigen of specialisten in een bepaald domein op haar vergaderingen uit.
Kalender van de vergaderingen van de Werkgroepen en Subwerkgroepen in 2009 Algemene Vergadering 27 januari 2009
1
Raad van Bestuur 27 januari 2009 24 maart 2009 16 juni 2009 23 september 2009 24 november 2009 Buitengewone Raad van Bestuur 20 januari 2009 Raadgevend Uitvoerend Comité 13 januari 2009 17 maart 2009 4 juni 2009 15 september 2009 17 november 2009
2
Werkgroep Wetgeving & Europa (plenair) 4 mei 2009 21 september 2009 14 december 2009 Subwerkgroep CWATUP
5 februari 2009 9 april 2009 20 april 2009 15 juni 2009 3 september 2009 10 december 2009 Subwerkgroep bodems
Subwerkgroep Meetcode
Subwerkgroep BWRO
3 1. A EDIFICA Residentie Gaerveld - Hasselt Arch.: A100% Architecten 2. ALIDES Woon- & zorgcentrum Residentie Ramen en Poel - Gent 3. ALLFIN Park View - Etterbeek Arch.: M. & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners
23 april 2009 20 mei 2009 10 november 2009
27 februari 2009 Subwerkgroep Stedenbouwkundige lasten
30 juni 2009 15 september 2009 26 oktober 2009
Werkgroep Fiscaliteit (plenair) 9 januari 2009 9 september 2009 Subwerkgroep BTW op gronden :
28 oktober 2009
1
Werkgroep Beleggers (plenair) Vergadering met de heer J.P. Loozen (Deloitte) en de heer K. Lowette (BMR)
21 april 2009 Vergadering met de heer Emir Kir, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Stedenbouw
12 oktober 2009 Vergadering in beperkte kring – EPB Brussels Gewest
20 november 2009
2
Technische Werkgroep 1 april 2009 9 juni 2009 27 oktober 2009 Werkgroep Verkavelaars & Residentiële ontwikkelaars 10 september 2009 Werkgroepen « memoranda 2009 » Memoranda : afronden van de 3 regionale documenten
26 februari 2009 Memoranda « persontmoeting »
Wat neer komt op 41 werkvergaderingen in 2009.
15
3
12 mei 2009
BVS Jaarverslag 2009
1. ATENOR GROUP Premium - Brussel Arch.: A2RC Architects & Atelier Lion Architectes Urbanistes 2. AXA BELGIUM REAL ESTATE The Capital - Brussel Arch.: L’atelier de Genval- © Photo Airprint 3. BANIMMO Sirius - Evere Arch.: Assar Architects
02 Federaal
Federale Juridische Materies. ................................18 1. Meetcode...............................................................................................................18 2. Werking van de mede-eigendom . .....................................................................18 3. Wetsevaluatie........................................................................................................18
Federale Fiscale Materies........................................... 20 1. BTW op gronden.................................................................................................. 20 2. 6% BTW op afbraak – heropbouwwerken ....................................................... 20 3. BTW aan 6% op een schijf van 50.000 EUR....................................................... 21 4. Fiscale hervorming............................................................................................... 21
Federale Technische Materies..............................22 1. Energiecertificatie................................................................................................22 2. Duurzaam bouwen................................................................................................22 3. Hoge Raad voor beveiliging tegen brand en ontploffing ................................22 4. Brandweercommissie « Ruling ».........................................................................22
Federale Juridische Materies
1.
Meetcode
Met het oog op een betere bescherming voor de consumenten en teneinde het imago van de vastgoedontwikkelaars te verbeteren, heeft een werkgroep binnen de BVS een “BVS-meetcode” opgesteld voor de sector van de woningbouw. Vanaf januari 2009 werd de “BVS-meetcode” voorgesteld op het Kabinet van Minister S. Laruelle die de Wet Breyne en de opmetingmethodes in het kader van haar KMO Plan wilde herzien. De BVS heeft tevens de landmeters-experten en de CIB (Confederatie van Immobiliënberoepen Federatie Vastgoedpromotoren) ingelicht over haar ontwerp. Eind 2009, heeft de BVS, op vraag van Minister S. Laruelle, haar mening en voorstellen overgemaakt betreffende het nieuwe “wetsontwerp teneinde een meetcode in te voeren voor de bouwsector”. Er valt op te merken dat er in het ontwerp verschillende elementen van de “BVS-meetcode” zijn opgenomen. Onafhankelijk van de “BVS-meetcode” voor de woningbouw die begin 2010 zou moeten gelanceerd worden, zal de BVS hieromtrent in nauw contact blijven met het Kabinet. Voor wat betreft de meetcodes voor de retail en de kantoorgebouwen, heeft de BVS contacten met BLRW (Belgisch-Luxemburgse Raad voor Winkelcentra) evenals met vastgoedontwikkelaars van kantoorgebouwen.
2.
Werking van de mede-eigendom
Op 16 juli 2009 heeft de Kamer van Volksvertegenwoordigers het wetsontwerp tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek teneinde de werking van de mede-eigendom te moderniseren en het beheer ervan transparanter te maken, in plenaire vergadering aangenomen. De Werkgroep Wetgeving & Europa van de BVS heeft de aandacht van de leden op dit wetsontwerp 18
BVS Jaarverslag 2009
gevestigd gezien één derde van de Belgische bevolking in mede-eigendom leeft en dat de ontwikkelaars-leden van de BVS erg actief zijn in het bouwen van appartements- of groepswoningen. Hoewel het wetsontwerp praktische oplossingen voorstelt voor problemen die mede-eigenaars frequent tegenkomen, blijft de vraag van subonverdeeldheden die momenteel worden toegelaten en die een verschillende juridische entiteit kunnen verkrijgen. Het wetsontwerp werd op 28 september 2009 door de Senaat geëvoceerd. Tijdens haar vergadering van 14 december 2009 heeft de Werkgroep Wetgeving & Europa van de BVS voorgesteld om een amendement op te stellen ter bepaling van de wijzigingsmodaliteiten van de bestaande basisaktes. De BVS zal proberen om begin 2010 haar amendementen via een senator in te dienen. De evolutie van dit onderwerp zal in 2010 verder opgevolgd worden door de BVS.
3.
Wetsevaluatie
Sinds 2007 heeft een wet binnen de federale kamers een comité opgericht dat moet analyseren of de wetten die op federaal niveau worden aangenomen, afgestemd zijn op de problemen die zij verondersteld zijn op te lossen. De wet voorziet dat de verzoekschriften die aan het Comité gericht worden slechts melding mogen maken van moeilijkheden bij de toepassing van wetten die minstens sinds 3 jaar van kracht zijn en dat elke natuurlijke persoon en elke publiek- of privaatrechtelijke rechtspersoon een verzoekschrift mag indienen bij het Comité. Op vraag van haar leden, heeft de Werkgroep Wetgeving & Europa zich geïnformeerd over de werking van dit Comité. Eind 2009 blijkt dat deze laatste nog niet operationeel is. De BVS zal de evolutie in dit onderwerp in 2010 verder opvolgen.
1. BEFIMMO Gebouw Telex - Brussel 2. BESIX REAL ESTATE DEVELOPMENT Thriumph Gardens - Oudergem Arch.: Altiplan° 3. BOUWFONDS PROPERTY DEVELOPMENT Le Champ d’Oiseaux - Huy Arch.: Michel Somberg
1
4
2
5
3
6 4. BPC Atlantis - Sint-Agatha-Berchem Arch.: DSW Architects & Cerau Architects 5. BPI Brugmann Court - Brussel Arch.: DDS & Partners 6. BURCO The Platinum - Brussel Arch.: Archi 2000
Federale Fiscale Materies
1.
BTW op gronden
Eind 2008 hebben de Belgische autoriteiten de Europese Commissie ondervraagd over de overeenstemming van de Belgische wet met de interpretatie en de toepassing van de Europese bepalingen. In februari 2009 heeft de Europese Commissie, ingevolge een advies van het BTW-Comité, laten weten dat de Belgische wet niet overeenstemt met het Europees recht. De EC is inderdaad van mening dat: de grond en de bijbehorende nieuwbouw één onafscheidelijk geheel vormen; de maatregel van toepassing moet zijn zowel voor de gelegenheidsverkoper als voor de profesionnele bouwheren; er geen enkele overgangsmaatregel kan worden voorzien. In het kader van de verkiezingen heeft België in mei 2009 laten weten dat zij de conclusies van het BTWComité van de EC aanvaardde en dat zij wetgevende initiatieven zou nemen in het kader van de parlementaire begrotingsbesprekingen voor 2010. In het licht van de beleidsverklaring van oktober 2009, hebben de Belgische autoriteiten officieel aangekondigd dat de verkoop van de grond behorend aan een nieuw gebouw, onderworpen zou worden aan 21% BTW vanaf 2011. De BVS heeft de autoriteiten en de media gewezen op de nefaste gevolgen van deze beslissing en heeft onmiddellijk gepleit voor volgende maatregelen: het invoeren van overgangsmaatregelen en het niet toepassen op lopende projecten of reeds afgesloten contracten respect van het fundamenteel principe van BTW-neutraliteit i.e. de aankoop van gronden door beroepsoprichters onder het BTWstelsel en de toepassing van de BTW op professionele verhuring 20
BVS Jaarverslag 2009
BTW permanent aan 6% voor afbraak en heropbouw zowel voor eigenaars als voor de vastgoedontwikkelaars. BTW aan 12% voor nieuwe gebouwen in het kader van een sociaal beleid voor woningen die dienst doen als hoofdverblijfplaats. De BVS is eveneens in overleg getreden met de Administratie van het Kabinet van Financiën. Eind november 2009 heeft een werkgroep van de BVS zich concentreerd op de redactie van een ontwerp van wettekst om voor te stellen aan de Financiële Administratie. De ontwerptekst is gebaseerd op de bestaande reglementeringen in België inzake BTW op gebouwen en op de wetgevingen van kracht in andere Europese landen. De BVS zal dit prioritair dossier op de voet volgen in 2010.
2.
6% BTW op afbraak – heropbouwwerken
Sinds 1 januari 2007 genieten afbraak- heropbouwwerken een verlaagd BTW-tarief van 6% in plaats van 21% wanneer het gaat over gebouwen gevestigd in één van de 32 grote steden van het land en indien men voor eigen rekening handelt in de woningbouw. De maatregel werd voor het jaar 2009 uitgebreid tot alle gemeenten in België maar geldt enkel wanneer men handelt voor eigen rekening in de woningbouw. Hoewel de BVS begin 2009 tevreden was met de uitbreiding van deze maatregel, heeft zij gevraagd om de maatregel niet enkel in tijd te verlengen, maar eveneens uit te breiden tot de professionele vastgoedontwikkelaars en bouwheren teneinde de renovatie van het bestaande woningbestand te bevorderen rekening houdende met de nieuwe energienormen.
Eind 2009 heeft de BVS hierover verschillende gesprekken gehad met de Financiële Administratie; in 2010 zal zij deze contacten verder opvolgen.
3.
BTW aan 6% op een schijf van 50.000 EUR
In het kader van het economisch herstelplan, heeft de Belgische Regering besloten om van 1 januari tot 31 december 2009 een verlaagd BTW-tarief van 6% toe te passen op een schijf van 50.000 EUR, wat overeenkomt met een korting van 7.500 EUR. Deze maatregel geldt voor: de bouw van een woning op voorwaarde dat de facturen uitgereikt worden door een geregistreerd aannemer vóór de eerste in dienst name en tijdens het jaar 2009 en op voorwaarde dat het gaat over de bouw van een nieuw woninggebouw dat de bouwheer ten minste gedurende 5 jaar zal betrekken als zijn hoofdverblijfplaats. de aankoop van een nieuwe woning, op voorwaarde dat de koper de woning als zijn hoofdverblijfplaats zal betrekken gedurende ten minste 5 jaar en dat het gebouw niet bewoond werd voor 1 januari 2009. Vanaf begin 2009 heeft de BVS gepleit voor een verlenging van deze maatregel. Ondanks het advies van de Europese Commissie die vindt dat het BTW-tarief aan 6% op een schijf van 50.000 EUR een intermediair tarief introduceert – wat ingaat tegen de voorschriften van de Europese richtlijnen - , hebben de Belgische autoriteiten de maatregel verlengd tot eind 2010 voor de vergunningen die vóór 31 maart 2010 worden ingediend. Zij hebben de verlenging gerechtvaardigd als zijnde een herstelmaatregel in tijden van crisis.
21
BVS Jaarverslag 2009
4.
Fiscale hervorming
Eind 2009 heeft een werkgroep van de BVS zich gebogen over een hervorming van de vastgoedfiscaliteit in het algemeen. Rekening houdend met het budgettaire tekort van de Staat, is het vanzelfsprekend dat er nieuwe bronnen van inkomsten nodig zijn en dat de vastgoedfiscaliteit geviseerd zal worden… De werkgroep zal de autoriteiten verschillende voorstellen doen: op basis van berekende vergelijkingen de aandacht trekken op het feit dat de belasting op onroerend goed veel hoger is dan de belasting op roerend goed herinneren dat het recht op huisvesting fundamenteel is en vragen om de BTW te verlagen tot 12% op de verkoop van woningen die hoofdverblijfplaats zijn vragen dat de maatregel van 6% BTW op afbraak- heropbouwwerken niet beperkt zou zijn in tijd en dat ze zou uitgebreid worden tot professionele bouwheren met het oog op de renovatie van het bestaande vastgoedbestand (vooral in de stadscentra) een dialoog en overleg over een nieuw fiscaal beleid voorstellen, eventueel gebaseerd op de energie-aspecten van gebouwen. De BVS zal hierover verder beraadslagen in 2010.
Federale Technische Materies
1.
Energiecertificatie
Vertegenwoordigers van de technische Werkgroep van de BVS hebben deelgenomen aan talrijke vergaderingen & voordrachten over verschillende certificatiesystemen: Valideo, Breeam, HQE en Leed. Eind 2009 heeft de BVS laten weten dat zij pleit voor een certificatiesysteem dat de essentiële basisprincipes respecteert, met name: - meerdere systemen zodat er garantie is dat de kosten conform zijn aan de marktnormen, - geen dwingende en dus geen verplichte systemen, - uniforme systemen voor België, zonder regionaal onderscheid en internationaal erkend. In 2010 zal de BVS haar contacten hierover verder onderhouden met SECO, WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor Bouwbedrijf) en de BSBC (Belgian Sustainable Building Council).
2.
3.
Hoge Raad voor beveiliging tegen brand en ontploffing
De Hoge Raad voor beveiliging tegen brand en ontploffing heeft als missie maatregelen voor te stellen met betrekking tot de beveiliging tegen brand en ontploffing en om advies te geven over ieder ontwerpbesluit aangaande de preventie tegen brand en ontploffing. De samenstelling en de werking van de Hoge Raad worden vastgelegd door het Koninklijk Besluit van 16 januari 2006. Daar de BVS nog geen antwoord had gekregen op haar kandidatuur die zij in 2008 had ingediend bij Minister P. Dewael, heeft zij eind 2009 opnieuw contact opgenomen met de Adviseur-generaal van de Hoge Raad. Er werd bevestigd dat de kandidatuur van de BVS onderzocht zou worden tijdens de volgende herziening van het Koninklijk Besluit.
Duurzaam bouwen
De BVS heeft deelgenomen aan verschillende vergaderingen van de werkgroep « duurzame ontwikkeling » van de Confederatie Bouw met het oog op het opstellen van een memorandum. De BVS heeft er begin 2009 de voorstellen en suggesties van het Duurzaam Vastgoedforum verdedigd en heeft in het bijzonder de nadruk gelegd op volgende punten: respect voor een evenwicht tussen ecologie, economie en sociale cohesie, toegang tot dezelfde staatssteun voor alle spelers of het nu privé-, overheid- of PPSinstanties zijn, voorrang aan het oude gebouwenpatrimonium. Van zodra het memorandum beschikbaar is, zal de BVS haar leden erover inlichten.
4.
Brandweercommissie « Ruling »
Na een ontmoeting te hebben gehad met medewerkers van de Minister van Binnenlandse Zaken eind 2008, na verschillende onderhouden te hebben gehad met de Brandweerkolonel van de Stad Antwerpen en ingevolge een vergadering op het Kabinet van de nieuwe Minister van Binnenlandse Zaken G. De Padt in mei 2009, blijkt dat de autoriteiten niet de intentie hebben om een rulingcommissie op touw te zetten waarbij de ontwikkelaars terecht kunnen in het kader van de realisatie van grote vastgoedprojecten. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft evenwel rekening gehouden met de opmerkingen en voorstellen van de BVS en heeft een omzendbrief opgesteld bestemd voor de gemeentelijke mandatarissen. Met deze brief wil het Ministerie duidelijkheid brengen in bepaalde aspecten van het brandpreventierapport dat moet worden opgesteld door de brandweerdiensten bij controles van gebouwen. Eind 2009 heeft de BVS een gunstig advies gegeven over het ontwerp van de omzendbrief. In 2010 zal zij de evolutie in dit dossier verder opvolgen.
22
BVS Jaarverslag 2009
We open the door to your new property perspectives Visit www.deloitte.com/be/realestate
© 2009 Deloitte Belgium
A wise choice to see the full legal picture A top legal practice in Belgium, Laga is a full service business law firm, highly recommended by the most authoritative legal guides. Laga comprises approximately 110 qualified lawyers, based in Diegem/ Brussels, Antwerp and Kortrijk. Laga offers expert advice in the fields of banking & finance, commercial, corporate/M&A, employment, IT/IP, public/administrative, restructuring, real estate and tax law. Where appropriate to ensure a seamless and comprehensive highquality service, Laga lawyers work closely with financial, assurance and advisory, tax and consulting specialists, and with select EU and US law firms. For further information please contact our real estate team on + 32 2 800 70 00 or email
[email protected] www.laga.be
Berkenlaan 8a, 1831 Diegem, Tel. + 32 2 800 70 00 © 2009 Laga.
03
Bussels Hoofdstedelijk Gewest
1. Stedenbouwkundige lasten.................................................................................26 2. Vastgoedfiscaliteit................................................................................................26 3. BWRO.....................................................................................................................26 4. Besluit tot bepaling van de uitbatingsvoorwaarden van parkings .................26 5. Beheer en sanering van verontreinigde bodems .............................................27 6. Energieprestatie van gebouwen (EPB) ..............................................................27 7.
Huurcontract woningen – Omkadering van de huurprijzen............................27
8. Administratieve lasten.........................................................................................27 9. Niet-geactiveerd publiek patrimonium ............................................................ 28 10. Regionaal memorandum..................................................................................... 28
1.
Stedenbouwkundige lasten
2.
Vastgoedfiscaliteit
Ter herinnering : in 2003 hadden de BVS, de Confederatie Bouw (afdeling Brussel Hoofdstad), de Federatie van de Belgische Parking en de Unie van de Ondernemingen in Brussel (ondertussen BECI), een beroep tot vernietiging ingediend van het besluit van 12 juni 2003 betreffende de stedenbouwkundige lasten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Tijdens de procedure werden de stedenbouwkundige lasten op parkings evenwel ingetrokken waardoor de Federatie van de Belgische Parking afstand gedaan heeft van het beroep.
Op 25 november 2009 werden vertegenwoordigers van de BVS ontvangen door Minister J.L. Vanraes, Minister van het Brussels Hoofdstededelijk Gewest bevoegd voor Financiën en Begroting en verschillende van zijn medewerkers. Zij hebben samen besloten om een werkgroep op touw te zetten die zich vanaf begin 2010 zal buigen over de vastgoedfiscaliteit in het Gewest.
Na een procedure van enkele jaren, annuleert het arrest van de Raad van State nr. 194.193 van 15 juni 2009 het arrest met betrekking tot de stedenbouwkundige lasten van 12 juni 2003 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, evenals het arrest van 18 december 2003 die deze laatste wijzigt.
In het kader van de hervorming van het BWRO werd de BVS op 4 maart 2009 uitgenodigd op een hoorzitting in het Brussels parlement. De BVS heeft er gepleit voor een administratieve vereenvoudiging en heeft enkele technische wijzigingen aan de tekst voorgesteld.
Voor projecten die in het verleden werden gerealiseerd, heeft de BVS besloten om niet « algemeen » als beroepsvereniging te reageren en ook geen bijzondere stappen te adviseren aan haar leden voor een eventuele terugwinning van de lasten.
De ordonnantie van 14 mei 2009 houdende ratificatie van het Wetboek werd op 27 mei 2009 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. De BVS heeft een samenvatting van de belangrijkste wijzigingen van het BWRO ter beschikking gesteld van de leden van de Werkgroep Wetgeving & Europa: een luik “ruimtelijke ordening” (openbare onderzoeken, regionale strategische gebieden, nieuwe regeling voor het indienen van een beroep inzake vergunningen, uitbreiding van de afwijkingen van het BBP) en een luik “onroerend erfgoed” (plan voor erfgoedbeheer, petitierecht, regeling van vrijstelling van onroerende voorheffing voor geklasseerde gebouwen).
Na Minister-President Ch. Picqué te hebben ontmoet en hem ingelicht te hebben over de bezorgdheden van de leden van de Beroepsvereniging voor wat betreft toekomstige projecten, hebben de Brusselse autoriteiten het advies gevraagd van de BVS over een voorontwerp van ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 13 mei 2004 houdende bekrachtiging van het BWRO en over een voorontwerp van besluit betreffende de stedenbouwkundige lasten. De herstelling van het besluit zal evenwel slechts gevolgen hebben in de toekomst gezien de rechtsleer niet retro-actief kan worden toegepast. Enkel de goedkeuring van een ordonnantie tot wijziging van het BWRO zou de gevolgen kunnen dekken van de annulatie van de besluiten van 12 juni en 18 december 2003 voor het verleden. Na grondige studie van de bovenvermelde voorontwerpen, heeft de BVS haar opmerkingen op 25 november 2009 aan de Minister-President overgemaakt. De BVS, BECI en de Confederatie Bouw (afdeling Brussel-Hoofdstad) zijn in nauw contact met de autoriteiten gebleven tijdens de besprekingen en onderhandelingen. De BVS zal de evolutie van dit onderwerp in 2010 blijven opvolgen. 26
BVS Jaarverslag 2009
3.
BWRO
De ordonnantie zal op 1 januari 2010 van kracht zijn.
4.
Besluit tot bepaling van de uitbatingsvoorwaarden van parkings
Na overleg met de BVS heeft het BIM in maart 2009 het ontwerpbesluit tot bepaling van de sectorvoorwaarden die van toepassing zijn op overdekte parkings van meer dan 10 plaatsen, met uitzondering van automatische parkings, geamendeerd, teneinde het besluit beter af te stemmen op de ordonnantie met betrekking tot de milieuvergunning en teneinde verschillende regels in te voeren voor bestaande gebouwen en nieuwe gebouwen.
Eind 2009 wordt het ontwerp nog steeds bestudeerd door het Kabinet van Minister E. Huytebroeck. De BVS zal dit onderwerp verder opvolgen in 2010.
5.
Beheer en sanering van verontreinigde bodems
Tijdens de vergadering van de Werkgroep Wetgeving & Europa van 21 september 2009 heeft een vertegenwoordiger van BIM – Leefmilieu Brussel, de leden het project « Brussels Greenfield » voorgesteld. Dit project werd door het Gewest goedgekeurd in het kader van het Operationeel Programma van EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). Het project beantwoordt aan de doelstellingen van een duurzame ontwikkeling. Het wil sites van de PIZ (Prioritaire Interventiezone), verontreinigd door weesverontreiniging, zuiveren om er economische projecten op te starten en de zones te doen heropleven en er werkgelegenheid te creëren. Momenteel wordt er een systeem uitgewerkt om een oproep tot projecten te doen, kandidaten te selecteren en subsidies te verkrijgen. De BVS zal hierover in contact blijven met Leefmilieu Brussel.
6.
Energieprestatie van gebouwen (EPB)
7.
Huurcontract woningen – Omkadering van de huurprijzen
Op 4 november 2009 werd de BVS uitgnodigd op een overlegvergadering op het Kabinet van de Staatssecretaris voor Huisvesting, de heer Ch. Doulkeridis, betreffende een eventuele regionalisering van de huurcontracten van woningen en de omkadering van de huurprijzen. Voor wat de huurcontracten betreft, is de huidige wetgeving over het algemeen vrij evenwichtig; de regionalisering zou enkel gelden voor de huurcontracten van woningen (alle types) en niet voor de huurcontracten voor kantoor- en commerciële gebouwen. De discussiepunten zijn onder meer de duur van de proceduren en de huurgarantie. Hoewel de omkadering van de huurprijzen momenteel op federaal niveau beheerd wordt, is deze toch verbonden met regionale fiscale stimuli. De regionale autoriteiten willen een beter gedefinieerde reglementering ten einde paal en perk te stellen aan overdreven huurprijzen. De BVS heeft haar concrete voorstellen aan het Kabinet van de Staatssecretaris overgemaakt en zal vanaf januari 2010 in overleg treden voor het opstellen van ontwerpen van wetteksten.
8.
Administratieve lasten
Na kennis te hebben genomen van het regeringsakkoord hebben de leden van de BVS – en in het bijzonder de leden-investeerders - hun zorgen geuit over de invoering van een verplicht systeem voor de eigenaars van gebouwen van meer dan 300.000m² (met uitzondering van de sociale huisvesting). Volgens het regeerakkoord moeten de eigenaars een energiekadaster van hun patrimonium opstellen en een energieboekhouding bijhouden. Bovendien zullen ze voor elk gebouw van meer dan 3.500 m² dat niet bestemd is voor huisvesting, een energieaudit moeten laten uitvoeren voor de hernieuwing van de milieuvergunning.
Als administratie die verantwoordelijk is voor het uitreiken van milieuvergunningen, voor het beheer van verontreinigde bodems en voor andere procedures, heeft het BIM (Brussels Instituut voor Milieubeheer) PriceWaterHouseCoopers belast met het uitwerken van een studie over de evaluatie van de administratieve lasten inzake de milieuwetgeving in het Brussels Hoofdstededelijk Gewest.
In november 2009 heeft de BVS, met de hulp van experten van Vinçotte een argumentatienota opgesteld voor de bevoegde Minister, Mevrouw E. Huytebroeck. Het onderhoud met de Minister heeft plaats gehad op 9 december 2009.
De BVS zal haar leden op de hoogte houden over de publicatie van het officiële rapport.
Dit onderwerp zal in 2010 verder opgevolgd worden door de BVS, in overleg met de autoriteiten van het Gewest. 27
BVS Jaarverslag 2009
De BVS heeft deelgenomen aan talrijke werkvergaderingen (inventarissen, fases en beschrijvingen van essentiële procedures) en heeft haar mening over het eindrapport eind 2009 overgemaakt.
9.
Niet-geactiveerd publiek patrimonium
Het Brussels publiek patrimonium wordt hoofdzakelijk beheerd door het Gewest en de gemeenten (gemeentelijke grondregie en OCMW).
1
Omdat de BVS en haar leden-investeerders van oordeel zijn dat dit patrimonium niet goed geïnventariseerd is en niet optimaal beheerd wordt, hebben ze eind 2009 een ontmoeting georganiseerd met verantwoordelijken van het BROH (Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting). Deze contacten zullen verder gezet worden in 2010.
10. Regionaal memorandum In het kader van de regionale verkiezingen van 2009, heeft de BVS een memorandum voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest opgesteld. Sinds 2008 was er een werkgroep op touw gezet om de essentiële en specifieke problemen voor het Brussels Gewest te bestuderen.
2
In haar memorandum heeft de BVS meer bepaald volgende punten gevraagd: een echte samenwerking op gebied van ontwerp, uitvoering en financiering van publiekprivate samenwerkingsprojecten een volledige herziening van de stedenbouwkundige reglementering het grondig nadenken over de parkings en de mobiliteit in het algemeen in het Gewest het oprichten van een gemengde commissie bestaande uit gemeentelijke en gewestelijke overheden en de privésector met het oog op een aanpassing van de vastgoedfiscaliteit
3 1. CIP - CONSTRUCTION & INVESTMENT PARTNERS Kop van Kessel-Lo Arch.: AR-TE / SeArch 2. CODIC Atlantis - Sint-Agatha-Berchem Arch.: CERAU Architects en DSW Architects 3. COFINIMMO City-Link - Antwerpen 28 Architecten UPSI Rapport Annuel 2009 Arch.: ABV+
een herziening van het principe van huisvesting voor iedereen en het concept van sociale huisvesting. Het memorandum werd verstuurd naar alle leden van de BVS, de regionale Ministers en parlementariërs alsook naar de politieke partijen, studiecentra en pers.
Appartement témoin Modelappartement
Commercialisation Commercialisatie
Lancement Lancering
Portes ouvertes Opendeur dagen
Étude de marché Marktonderzoek
Fin de programme Afronding programma
A chaque étape de la vie de votre projet, IMMOWEB vous propose des outils parfaitement adaptés à vos besoins. In elk stadium van uw project, biedt IMMOWEB de tools die perfect afgestemd zijn aan uw behoeften.
04 Waals Gewest
1. Decreet betreffende enkele vergunningen waarvoor er dringende redenen van algemeen belang bestaan (decreet « DAR »).............32 2. RESA-ter................................................................................................................32 3. Gewestelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (CRAT)...........................33 4. Decreet houdende bepalingen inzake huisvesting en energie ......................33 5. Bodembeheer........................................................................................................33 6. Energieprestatie van gebouwen (EPB)...............................................................35 7.
Regionaal memorandum......................................................................................35
1.
1
Decreet betreffende enkele vergunningen waarvoor er dringende redenen van algemeen belang bestaan (decreet « DAR »)
Op 2 december 2008 had de Raad van Bestuur van de BVS besloten om bij het Grondwettelijk Hof een beroep tot vernietiging in te dienen tegen artikels 4,16 en 17 van het Waals decreet van 17 juli 2008. Deze beslissing werd genomen met het oog op de belangenverdediging van alle leden van de BVS en om de concurrentievervalsing en ongelijkheid die dit decreet met zich meebrengt, tegen te gaan. Verschillende leden hebben hevig gereageerd tegen die beslissing ; zij waren van oordeel dat voornoemd decreet een “verkorte” procedure toelaat in het licht van de ontwikkeling van het Waals Gewest en dat het “omkaderd” is, gezien het refereert naar het gewestelijke ontwikkelingsschema.
2
Na verschillende contacten, debatten & discussies, werkvergaderingen, na gedachtenwisseling en de stemming van de Bestuurders, heeft de Raad van Bestuur tijdens haar buitengewone vergadering van 20 januari 2009, besloten om haar beslissing van 2 december 2008 te herzien en om geen beroep in te dienen tegen het decreet “DAR”. De Raad van Bestuur wenste evenwel dat de BVS een onderhoud zou hebben met Minister A. Antoine om haar ongenoegen te uiten over de opeenvolging van ordonnanties en decreten of andere reglementeringen die de activiteiten van de sector ondermijnen en om hem te vragen om voorafgaandelijk geconsulteerd te worden bij ieder reglementair initiatief. Op 28 januari 2009 werden vertegenwoordigers van de BVS ontvangen door Minister A. Antoine.
2.
3 1. DANNEELS Kloosterstraat - Laken Arch.: J.P. Vantongelen 2. DE SPEYEBEEK - IMMO DESIMPEL Residentie Wellington Golf Park - Oostende Arch.: Buro II 3. DMI VASTGOED PPS Het Dorp - Helchteren Arch.: WIT Architecten
RESA-ter
Ondanks een onderhoud met Minister A. Antoine op 28 januari en 2 april 2009, ondanks verschillende brieven en amendementen voorgesteld door de BVS, ondanks de suggesties van het gemeenschappelijk platform tussen de BVS, Algemeen Eigenaarssyndicaat, de Confederatie Bouw Wallonië en de Waalse Unie van Architecten, voor een “opschorting” van de CWATUP (Waals Wetboek voor Ruimtelijke Ordening), werd het ontwerpdecreet RESA-ter in plenaire zitting in het Waals Parlement goedgekeurd op 30 april 2009. Begin juni 2009 heeft de BVS twee brieven aan Minister A. Antoine verstuurd, één inzake de ontwerpbesluiten betreffende de samenstelling van het
dossier voor de aanvraag van stedenbouwkundige vergunningen; een andere inzake het overgangsrecht dat van toepassing is op de stedenbouwkundige vergunningen. Na grondige studie van de wijzigingen die door het RESA-terdecreet werden aangebracht aan het geheel van stedenbouwkundige instrumenten, hebben drie punten in het bijzonder de aandacht van de leden van de BVS weerhouden: het overgangsrecht, het “stedenbouw- en milieukundig verslag” (Rapport Urbanistique et Environnemental) (zijn waarde en relatie met de vergunningen) evenals de “stedenbouwkundige vergunningen” (les permis d’urbanisation) (problematiek van de verkoop op plan in het kader van de gegroepeerde vergunningen). Tijdens het onderhoud dat vertegenwoordigers van de BVS hebben gehad op 26 oktober 2009 met de heer Ph. Henry, de nieuwe Waalse Minister voor Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit, heeft deze laatste verklaard open te staan voor een dialoog met de sector. De BVS werd uitgenodigd om deel te nemen aan een “monitoring” vergadering met als doel het invoeren van begeleidingsmaatregelen die de leesbaarheid van de codificatie en het dossierbeheer binnen de gewestelijke en gemeentelijke administraties moet verbeteren, in het bijzonder de dossiers betreffende de samenstelling van de stedenbouwkundige vergunningsaanvragen en betreffende de procedure die van toepassing is inzake de energieprestatie van gebouwen. De BVS zal haar contacten en medewerking met het Kabinet van Minister Ph. Henry verder zetten in 2010.
3.
Gewestelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (CRAT)
De CRAT werd gereorganiseerd in drie afdelingen: “Orientatie & Decentralisatie”, “Normatieve Inrichting” en “Actieve Inrichting”. Het besluit van 27 maart 2009 heeft de werkende en plaatsvervangende leden van de CRAT benoemd voor een periode van vijf jaar. De BVS wordt nog steeds vertegenwoordigd binnen de afdeling “Actieve Inrichting” door de heer JeanLuc Son (Thomas & Piron) die er als plaatsvervangend lid zetelt.
4.
Decreet houdende bepalingen inzake huisvesting en energie
Na studie van het decreet van 30 april 2009 houdende bepalingen inzake huisvesting en energie, blijkt dat het decreet onder de notie sociale huisvesting de verschillende types huisvesting omvat gesubsidieerd door het Gewest, evenals sociale huisvesting, transitwoningen, sociale of daaraan gelijkgestelde huisvesting en de huisvesting met geconventioneerde prijs. Op die manier kunnen deze types huisvesting van een verlaagd BTW-tarief van 6% genieten. Hoewel de toepassingssfeer van de BTW op de sociale huisvesting die een federale competentie is, hier overschreden lijkt door een gewestelijke reglementering, en hoewel de leden van de BVS van mening zijn dat het hier om oneerlijke concurrentie gaat ten opzichte van de privésector, heeft de BVS besloten om geen procedure op te starten tegen het decreet van 30 april 2009. Zij zal het onderwerp mondeling aansnijden tijdens haar onderhouden met de nieuwe bevoegde autoriteiten.
5.
Bodembeheer
Het decreet van 5 december 2008 dat midden mei 2009 van kracht werd, heeft een einde gebracht aan en vervangt het beleid voor de sanering van verontreinigde bodems dat door het decreet van 1 april 2004 was ingevoerd, zonder ooit van kracht te zijn geweest. Het nieuwe decreet bekrachtigt het principe van de vervuiler-betaler en brengt een aantal nieuwe doelstellingen aan, waaronder de strijd tegen bodemverarming, de toename van het preventieve karakter van de wetgeving, de invoering van de verplichting tot informatieverstrekking door de exploitant, de invoering van dossierkosten voor het bekomen van een controlecertificaat van de bodem, de wijziging van de referentiedatum voor de bepaling van de historische of nieuwe verontreiniging, het schrappen van de beoordelingsbevoegdheid van de autoriteiten tegenover een verplichte overdracht aan een derde en het schrappen van enkele bijzondere redenen tot vrijstelling. Het besluit van 27 mei 2009 van haar kant, regelt voornamelijk de erkenningsprocedures voor de uitvoering van opdrachten betreffende het bodembeheer (met name het uitvoeren van oriënterings- en karakteriseringsonderzoeken en saneringsprojecten). Ondanks de bestaande wetgevingen is er in het Waalse Gewest geen duidelijk reglementair kader over het beleid van bodemsaneringswerken
33
BVS Jaarverslag 2009
Is het enkel gras dat een stad groen maakt?
Scan de QR-Code met je gsm en kom meer te weten over ons milieuportfolio.
Met duurzame infrastructuuroplossingen helpt Siemens grote steden nog groener te worden. Vraag aan eender welke inwoner van een grote stad hoe hij het dagelijkse leven zou verbeteren, en je hoort tal van ideeën: schonere lucht, zuiverder water, beter openbaar vervoer, misdaadvrije straten, milieuvriendelijke informatietechnologieën, betrouwbare energievoorziening, betaalbare en efficiënte gezondheidszorg. Ons antwoord: een brede waaier aan innovatieve producten die helpen om het stadsleven groener, gezonder en aangenamer te maken.
www.siemens.be/answers 34
UPSI Rapport Annuel 2009
uitgevoerd door de privésector al dan niet in samenwerking met een overheidsinstelling. De BVS zal in 2010 het onderwerp aansnijden tijdens haar contacten met de nieuwe Waalse autoriteiten.
6.
Energieprestatie van gebouwen (EPB)
1
Het decreet van 19 april 2007 tot wijziging van de CWATUP met het oog op de verbetering van de energieprestatie van gebouwen moest in werking treden op 1 september 2009. Omwille van « technische » redenen, meer bepaald de onmogelijkheid om tijdig over rekensoftware te beschikken die noodzakelijk is voor de goede werking van het nieuwe EPB-beleid, werd het van kracht worden uitgesteld tot 1 mei 2010. De BVS zal aandachtig blijven voor de toepassing van de nieuwe reglementering.
7.
Regionaal memorandum
2
Het memorandum voor het Waals Gewest dat door de BVS werd opgesteld in het kader van de regionale verkiezingen van juni 2009 bevatte 3 belangrijke thema’s: meer toegankelijke woningen met betrokkenheid van de privésector meer bouwwerken en meer voorspelbaarheid voor vastgoedprojecten meer duurzaamheid in ieder vastgoedproject. Het memorandum werd naar alle leden van de BVS verzonden, alsook naar de Gewestelijke Ministers en parlementariërs en naar de politieke partijen, studiebureaus en de pers.
3 1. DURABRIK Nieuw kantoorgebouw - Drongen Arch.: Olivier Salens (Salens Architecten) 2. ERTZBERG Balk van Beel - Vaartkom - Leuven Arch.: Stéphane Beel
35
BVS Jaarverslag 2009
3. FOREMOST IMMO Business Center Van Orley - Brussel Arch.: A2D en In2
05
Vlaams Gewest
1. Decreet betreffende het grond- en pandenbeleid ........................................... 38 2. Ruimtelijke plannings-, vergunningen- en handhavingsbeleid ................... 38 3. Beroep tegen het besluit van 29 september 2006 .......................................... 38 4. Toegankelijkheid van gebouwen....................................................................... 38 5. Vlaams Bouw Overleg Comité (VBOC)............................................................... 39 6. Duurzaamheid van gebouwen............................................................................ 39 7.
Decreet rooilijnen................................................................................................ 39
8. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen – visie 2020-2050............................... 39 9. Energieprestatie van gebouwen........................................................................ 40 10. Decreet houdende ontsluiting van informatie over ondergrondse kabels en leidingen (KLIP - decreet)........................................ 40 11. Vergunningskader............................................................................................... 40 12. Vlaamse Woonraad . ........................................................................................... 40 13. Grondbank............................................................................................................. 41 14. Regionaal memorandum...................................................................................... 41
1.
Decreet betreffende het grond- en pandenbeleid
Van zodra de BVS kennis had genomen van het ontwerpdecreet betreffende het grond- en pandenbeleid, heeft de BVS getracht de Vlaamse autoriteiten te overtuigen van de nefaste gevolgen van het ontwerp. Samen met de Vlaamse Confederatie Bouw heeft zij een werkgroep opgericht, de « Actiegroep Vlaamse Woningbouwers en Verkavelaars ». Deze Actiegroep moest zich voornamelijk buigen over: 1) de non-conformiteit met de marktprincipes 2) de juridische onzekerheid 3) de praktische modaliteiten van de toepassing van dit decreet waarmee de Vlaamse autoriteiten een aanzienlijke sociale bestemming opleggen aan bijna de totaliteit van de bouwgronden. De Werkgroep Verkavelaars & Residentiële Ontwikkelaars van de BVS heeft zich eveneens over het ontwerpdecreet gebogen. Ondanks de zeer negatieve conclusies van een studie over het ontwerpdecreet, gerealiseerd door Idea Consult, ondanks een hoorzitting van de BVS in de Commissie Ruimtelijke Ordening, ondanks de nauwe contacten en overlegmomenten met de bevoegde autoriteiten en ondanks een uitvoerige mediacampagne, werd het decreet op 15 mei 2009 goedgekeurd en is het op 1 september 2009 van kracht gegaan. De BVS heeft haar leden geïnformeerd over de vele uitvoeringsbesluiten al naargelang hun publicatie in het Belgisch Staatsblad. Eind 2009 werd er een juridische procedure opgestart door individuele bedrijven, gecoördineerd door VOKA, gesteund door de BVS, de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) en de Federatie voor Vastgoedpromotoren van de CIB. De BVS is in de voornoemde procedure niet opgetreden als eisende partij; de BVS heeft verkozen om de nadruk te leggen op een constructieve dialoog met de nieuwe bevoegde ministers om de praktische uitvoering van het grond- en pandenbeleid te kunnen bespreken en om tevens ten gepaste tijden de evaluatie van het decreet te bevorderen.
2.
Ruimtelijke plannings-, vergunningen- en handhavingsbeleid
Het decreet van 27 maart 2009 past en vult het ruimtelijke plannings-, vergunningen- en handhavingsbeleid aan. Het decreet is op 1 september 2009 van kracht gegaan en er werden overgangsmaatregelen voorzien. De BVS heeft een samenvatting gemaakt van de belangrijkste maatregelen die dit decreet introduceert, en heeft er haar leden over geïnformeerd.
3.
Beroep tegen het besluit van 29 september 2006
In 2007 heeft de BVS bij de Raad van State een beroep tot vernietiging ingediend tegen artikel 8, alinea 2 van het besluit van 29 september 2006 van de Vlaamse Regering betreffende de voorwaarden voor de overdracht van onroerende goederen door de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen en de sociale huisvestingsmaatschappijen ter uitvoering van de Vlaamse Wooncode. Alinea 2 van artikel 8 van voornoemd besluit stipuleert dat “Als middelgrote koopwoningen niet verkocht kunnen worden binnen een periode van een jaar na hun voorlopige oplevering, ze openbaar kunnen verkocht worden. Eventuele subsidies moeten daarbij niet terugbetaald worden aan het Vlaamse Gewest”. De BVS is van oordeel dat de maatregelen van dit besluit concurrentievervalsing voor haar leden vormen. Het pleidooi heeft plaats gehad op 19 november 2009. De BVS wacht een arrest af en zal haar leden informeren in functie van het resultaat van haar beroep.
4.
Toegankelijkheid van gebouwen
De Vlaamse autoriteiten hebben de BVS geraadpleegd tijdens de voorbereiding van de ontwerpen van wetteksten betreffende de toegankelijkheid van gebouwen. Enkele van de voorstellen van de BVS werden weerhouden. Het besluit van 5 juni 2009 dat op 2 september 2009 in het Belgisch Staatblad werd gepubliceerd, zal van kracht gaan op 1 januari 2010.
38
BVS Jaarverslag 2009
De BVS heeft haar leden geïnformeerd over de belangrijkste maatregelen die dit besluit introduceert, onder meer de verschillende regels in functie van de grondoppervlakte, het aantal verdiepingen en wooneenheden per verdieping.
een groep die het “duurzaamheidskader” onderzoekt een groep die de labeling bekijkt (kwaliteit en certificatie) een groep die zich bezig houdt met de vertegenwoordiging en de communicatie.
5.
Vlaams Bouw Overleg Comité (VBOC)
Sinds 2005 is de BVS officieel vertegenwoordigd binnen het VBOC (Vlaams Bouw Overleg Comité). Het VBOC handelt als overlegorgaan voor alle materies die de vastgoedsector aanbelangen en die onder de bevoegdheid van de Vlaamse Regering vallen. Het VBOC moet geraadpleegd worden voor alle nieuwe wetgevende initiatieven van de Vlaamse Ministers die een impact zouden kunnen hebben op de vastgoedsector. Het VBOC is samengesteld uit de Minister-President van de Vlaamse Regering, een delegatie van de Vlaamse autoriteiten en sociale partners die de vastgoedsector vertegenwoordigen. Tijdens de vergadering van 10 februari 2009 werden onder meer volgende thema’s besproken: rol van de Vlaamse Regering in de stabilisatie van de conjuctuur van de vastgoedmarkt, investeringsprogramma’s, ruimtelijke ordening, huisvestingspolitiek en de uitvoering van het rooilijnendecreet (KLIPdecreet). Deze vergaderingen van het VBOC zijn voor de BVS de gelegenheid om haar boodschappen en voorstellen kenbaar te maken.
6.
Duurzaamheid van gebouwen
Het Vlaamse Gewest wil een « Green Building Council » in het leven roepen teneinde duurzaamheids- en certificatienormen in de bouwsector te bepalen. Deze normen zouden een “duurzaamheidslabel” vormen dat zowel door de vastgoedontwikkelaars en investeerders als door de architecten, studiebureaus en aannemers gerespecteerd zou moeten worden. De Green Building Council heeft een « core founding group » opgericht die aan de hand van 4 werkgroepen werkt : een groep die de professionele, juridische en financiële aspecten bestudeert
39
BVS Jaarverslag 2009
Als beroepsvereniging heeft de BVS en verschillende van haar leden de verscheidene werkvergaderingen in 2009 bijgewoond. In gevolge de vergadering van de Technische Werkgroep van 27 oktober 2009 en na goedkeuring van de Raad van Bestuur, heeft de BVS eind 2009 besloten om haar steun te geven aan een “federale” benadering van de aspecten “duurzaamheid en certificatie”. In 2010 zal de BVS actief aanwezig blijven in alle besprekingen over dit onderwerp.
7.
Decreet rooilijnen
Het decreet houdende vaststelling en realisatie van de rooilijnen is sinds 3 juli 2009 van toepassing. Het decreet regelt de rooilijnplannen en laat gewestelijke en gemeentelijke rooilijnplannen toe. Deze reglementering is voornamelijk van belang voor de verkavelaars-leden van de BVS in die zin dat een aanvraag voor een stedenbouwkundige- of verkavelingsvergunning kan geweigerd worden indien deze onverenigbaar wordt geacht met een ontwerp van rooilijnplan, ook al is deze laatste tijdelijk. De BVS zal in 2010 aandachtig blijven voor de evolutie van dit onderwerp.
8.
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen – visie 2020-2050
Een herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen dat in 2007 werd goedgekeurd dringt zich op en zal georganiseerd worden in twee fases: één op korte termijn en één op lange termijn. De BVS werd geraadpleegd door het Kabinet van Minister D. Van Mechelen en heeft twee overlegvergaderingen bijgewoond, in de aanwezigheid van andere organisaties en verenigingen. De BVS heeft in mei 2009 haar mening gegeven en zal haar leden op de hoogte houden over de evolutie in dit dossier in 2010.
9.
Energieprestatie van gebouwen
Gezien de recente ontwikkelingen op Europees niveau (de Europese richtlijn EPB werd in april 2009 door het Europees Parlement geamendeerd en voorziet dat “alle nieuw te bouwen gebouwen een “0-netto energie” hebben en dit ten laatste tegen 2018)” en ingevolge de verklaringen van de gewestelijke regeringen, neemt de BVS deel aan een werkgroep van VOKA teneinde de invoering en de omkadering van het energierenovatieprogramma van de Vlaamse autoriteiten te bestuderen. Daarnaast neemt de BVS tevens deel aan vergaderingen georganiseerd door het Vlaams EnergieAgentschap (VEA) dat een stappenplan wil opmaken teneinde ervoor de zorgen dat tegen 2020 iedere woning in het Vlaamse Gewest ten minste voorzien is van dakisolatie, dubbele beglazing en een efficiënte verwarmingsinstallatie. De BVS zal deze werkzaamheden in 2010 verder blijven opvolgen.
10. Decreet houdende ontsluiting van informatie over ondergrondse kabels en leidingen (KLIP decreet) Het Belgisch Staatsblad heeft op 4 mei 2009 het decreet van 20 maart 2009 gepubliceerd houdende vaststelling van de nadere regels voor de registratie alsook de inwerkingtreding van het decreet van 14 maart 2008 houdende ontsluiting en uitwisseling van informatie over ondergrondse kabels en leidingen. Door dit decreet moet sinds 1 september 2009 iedere persoon die op het grondgebied van het Vlaamse Gewest grondwerken uitvoert een planaanvraag indienen via KLIP (Kabel en Leiding Informatie Portaal). Teneinde haar leden projectontwikkelaars en verkavelaars over dit interessant instrument optimaal te kunnen informeren, heeft de BVS op 10 september 2009 een vertegenwoordiger van het AGIV (Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen) ontvangen. Deze heeft de doelstellingen en toepassingen van de nieuwe reglementering verder uiteengezet.
40
BVS Jaarverslag 2009
11. Vergunningskader In het kader van haar akkoord met VOKA, verleent de BVS haar medewerking aan Project 7 dat een competitief vergunningskader (snelheid en aantal) wil bereiken door een standaard voortraject tot het verkrijgen van stedenbouwkundige vergunning op te stellen. Talrijke leden van de BVS worden geconfronteerd met de problematiek rond de vergunningen. De BVS zal in 2010 zeer aandachtig blijven voor dit onderwerp.
12. Vlaamse Woonraad De heer G. Hannecart (Matexi Group) vertegenwoordigt de BVS als werkend lid binnen de Vlaamse Woonraad. Mevrouw M. Dellaert (Wilma Project Development) is plaatsvervangend lid. Onmiddellijk na de regionale verkiezingen van juni 2009 heeft de Vlaamse Woonraad een werkplan 2009-2010 opgemaakt en enkele prioriteiten bepaald : de nieuwe autoriteiten vragen om meer geraadpleegd te worden bij de voorbereidende werken die plaatshebben in de parlementaire Commissie Huisvesting een betere informatie-uitwisseling organiseren tussen de verschillende woonraden van de andere Gewesten en eventueel met andere Staten van de EU verduidelijking vragen inzake de financiering van de sociale huisvesting (onder meer een becijferde evaluatie van de kosten en de netto financiële overheidssteunen van de Vlaamse autoriteiten, gebruik van de Staatssteun die in het kader van de Europese regelgeving zijn toegekend, kwalificatie van de sociale huisvestingsmaatschappijen, enz.) de beleidsverklaring wonen bestuderen en opmerkingen en voorstellen overmaken aan de bevoegde autoriteit. De BVS zal in 2010 nauw betrokken blijven bij de activiteiten van de Vlaamse Woonraad.
13. Grondbank In het Vlaamse Gewest is er een bijzondere reglementering van kracht voor iedere uitgraving van volumes aarde van meer dan 250 m³ of van aarde die een risico tot vervuiling heeft. Er werden twee organisaties opgericht die gemachtigd zijn rapporten op te stellen inzake de kwaliteit van de bodem of de traceerbaarheid van bodems, namelijk de Grondbank en de Grondwijzer. De BVS is vertegenwoordigd binnen de Grondbank en brengt er sinds verschillende jaren de knowhow van haar leden bij.
1
14. Regionaal memorandum In het kader van de regionale verkiezingen van 2009, heeft de BVS een memorandum voor het Vlaams Gewest opgesteld, zoals ze dat ook gedaan heeft voor de andere twee Gewesten. Vanaf 2008 werd er een werkgroep op touw gezet om de essentiële en specifieke problemen voor het Vlaams Gewest te bestuderen. In haar memorandum heeft de BVS gepleit voor een “duurzaam” beleid inzake vastgoed, voor regelmatig overleg tussen de autoriteiten en de privésector en voor een harmonisering en vereenvoudiging van de regelgevingen.
2
De BVS heeft tevens de aandacht van de autoriteiten getrokken op enkele specifieke problemen zoals de vastgoedfiscaliteit, de ruimtelijke ordening, de energieprestatie van gebouwen en de oneerlijke concurrentie tussen de publieke- en privésector. De BVS zal al deze thema’s aansnijden tijdens haar contacten met de nieuwe autoriteiten in de loop van het jaar 2010. Het memorandum werd opgestuurd naar alle leden van de BVS, aan de Gewestelijke Ministers en parlementariërs en aan alle politieke partijen, studiecentra en aan de pers.
3 1. FORTIS REAL ESTATE DEVELOPMENT Anspach - Brussel Arch.: Archi 2000, Atelier du Sart Tilman, Montois Partners 2. FORUMINVEST K in Kortrijk Arch.: Robbrecht en Daem
41
BVS Jaarverslag 2009
3. GHELAMCO Waterside - Leuven Arch.: M. & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners
Een lift installeren ? Schindler contacteren. Zowel voor nieuwbouw, modernisering als onderhoud doet u een beroep op meer dan 130 jaar ervaring van een rma die wereldleider is op het vlak van mobiliteit.
www.schindler.be
Annonce_UPSI_2009.indd 1
12/10/09 22:05:47
NIEUW VOOR 2010 REALTY 2010 gaat door op het elan van de eerste editie, weliswaar met volgende nieuwigheden: • Bijkomende inspanningen om internationale investeerders aan te trekken • Nauwere samenwerking met de belangrijkste vastgoedfederaties • Deelnemers via een online-community in contact brengen – dé ideale manier om een beursbezoek voor te bereiden • Mogelijkheid om vooraf afspraken vast te leggen met internationale investeerders • Eén keynote spreker per dag met internationale uitstraling • Meer inhoud a.d.h.v. gefocuste en technische seminaries
Tour & Taxis > Brussel > 18-20 mei 2010
REALTY is dé enige vastgoedbeurs in België waar u 3 dagen lang in contact komt met alle belangrijke spelers op de vastgoedmarkt - allemaal verzameld op één plaats.
Interesse om deel te nemen?
International Forum for Real Estate OFFICE
INDUSTRIAL
RETAIL
RESIDENTIAL
>> www.realty-brussels.com
+32 9 241 94 21
[email protected] 43
UPSI Rapport Annuel 2009
Officiële Partner:
Georganiseerd door:
06
BVS Interne & Externe Relaties
Externe Lidmaatschappen.......................................... 46 Samenwerkingsovereenkomsten................... 47 Communicatie................................................................................. 49 Website....................................................................................................... 50 Realty.............................................................................................................. 51 Studentenprijs.................................................................................52 Economische Enquête........................................................52 Structurele Partners. ............................................................ 53 Sponsoring........................................................................................... 53 Informatie naar de Leden............................................ 54 Evenementen.................................................................................... 58 Dankwoord............................................................................................62 45
BVS Jaarverslag 2009 | Rapport d’Activités | Conseil de Direction
Externe Lidmaatschappen
BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry) Zoals bij het UWE in het Waals Gewest en bij VOKA in het Vlaams Gewest, is de BVS lid van BECI (Brussels Enterprises Commerce and Industry). De BVS wordt vertegenwoordigd in de Beheerraad van BECI via één van haar bestuurders, de heer Stéphane Sonneville (Atenor Group).
Via het UWE heeft de BVS eveneens een zetel verkregen binnen de Sociaal-Economische Raad van het Waalse Gewest (Conseil Economique et Social de la Région Wallonne - (CESRW). Zij is er vertegenwoordigd door de heer Jean-Luc Son (Thomas & Piron) UEPC (Europese Unie van Vastgoedontwikkelaars)
VLORO (Vlaams Overleg Ruimtelijke Ordening) De BVS is sinds vele jaren lid van VLORO en neemt deel aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur en van verschillende overlegwerkgroepen. Sommige materies worden gezamenlijk bestudeerd. VOKA (Vlaams Economisch Verbond – Kamer van Koophandel) De BVS en VOKA werken op een positieve en constructieve manier samen, meer bepaald binnen de Werkgroep « Ruimtelijke Ordening », waar verschillende materies besproken en besloten werden, onder meer het Grond- en Pandenbeleid, de herziening van het Ruimtelijk Structuur plan Vlaanderen en ruimtelijke ordeningsbeleid van industrieterreinen. In het kader van het VOKA Plus Programmacomité, werkt de BVS ook mee aan twee specifieke projecten : Project 4 betreffende de energieprestatie van gebouwen en Project 7 inzake het vergunningskader. UWE (Union Wallonne des Entreprises) In het kader van haar lidmaatschap bij UWE, neemt de BVS deel aan verschillende werkgroepen in de afdelingen Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening, Energie en Mobiliteit. In 2009 heeft de BVS deelgenomen aan de vergaderingen over ruimtelijke ordening, milieu en bodembeheer. 46
BVS Jaarverslag 2009
De BVS is lid van UEPC, de Europese Unie van Vastgoedontwikkelaars; zij is in de Beheerraad vertegenwoordigd door de heren E. Verbeeck en D. Van Caloen, Bestuurders. De heer A. Sougné, Erevoorzitter van de BVS en van UEPC neemt eveneens deel aan de vergaderingen van deze Europese organisatie. UEPC is een Europese federatie van nationale federaties die vastgoedontwikkelaars groeperen. Op die manier vertegenwoordigt UEPC 30.000 bedrijven die in normale tijden één miljoen nieuwe woningen per jaar realiseren en miljoenen m² kantoor- en winkeloppervlakte. De hoofdtaak van UEPC is van heel dicht bij de wetgeving en ieder ander initiatief op Europees niveau te volgen, om de Europese markt en de factoren die deze beïnvloeden te bestuderen, om de ervaringen van haar leden te verzamelen en om onder hun leden een netwerking te creëren. De werkende leden van de BVS kunnen deelnemen aan de werken van de gespecialiseerde werkgroepen van UEPC : “Samengestelde” Werkgroepen (juridische, economische en technische materies) en Duurzaamheidswerkgroep. Tijdens het jaar 2009 is UEPC samengekomen in Wenen en in Brussel. Alle informatie over UEPC kan geraadpleegd worden op de website : www.uepc.org, of kunnen via het secretariaat van de BVS verkregen worden.
Samenwerkingsovereenkomsten 1 Samenwerking met de Confederatie Bouw Sinds verschillende jaren, heeft de BVS een samenwerkingsakkoord met de Confederatie Bouw (CB). De twee organisaties overleggen op regelmatige basis inzake materies die hun respectievelijke leden aanbelangen. De BVS werkt nauw samen met de Confederatie Bouw Brussel-Hoofstad voor materies betreffende het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) voor materies inzake het Vlaams Gewest en met de Waalse Confederatie Bouw (CWC) voor materies betreffende het Waalse Gewest.
2
Samenwerking met BLRW Op 27 januari 2009 heeft de BVS een samenwerkingsakkoord getekend met de BLRW (BelgischLuxemburgse Raad voor Winkelcentra). De twee organisaties informeren elkaar over hun mening, standpunten en acties die een gemeenschappelijke impact hebben of zouden kunnen hebben op de activiteiten van hun leden. De leden van de BVS worden op de hoogte gehouden over initiatieven, evenementen, informatievergaderingen of andere manifestaties van BLRW en vice versa. Samenwerking met CIB – Federatie van vastgoedpromotoren In het kader van hun samenwerkingsovereenkomst behandelen de BVS en de vzw Federatie van Vastgoedpromotoren van de Confederatie van Immobiliënberoepen samen de problemen die een impact hebben op het beroep van vastgoedontwikkelaar en die van direct belang zijn voor de activiteiten van hun leden, zoals bijvoorbeeld de problematiek rond het wetsvoorstel voor de meetcode (cfr. hierboven).
47
BVS Jaarverslag 2009
3 1. GROEP H (BELIM BOUWTEAM) 39 woningen en 11 apartementen - Merelbeke Arch.: ARCAS 2. GROUP GL PROJECT DEVELOPMENT De Ijsfabriek - Strombeek-Bever Arch.: Studiebureau WJ&MC Van Campenhout 3. GROUPE WAGNER Bâtiment “Facq” - Gosselies Arch.: Gérard Courtoy - J-P Dooms & Associés
KIES KWALITEIT: KIES BELFOR
Uw totaalpartner na schade
Installatie & Verhuur van bouwdrogers
24u/24 service - ℡ 0800 24 24 7 Algehele Sanerings- & Herstelwerken na Brand- & Waterschade Gebouw, Inboedel, Elektronica, Machines, Schepen | Particulier, Commercieel & Industrie | Afbraak- & Opruiming | Schadebeperking | Ontvochtiging | Ontgeuring | Paper & Data Recovery Installatie van tijdelijke droging en/of ventilatie BELFOR Belgium nv . Molenberglei 5 . 2627 Schelle . Tel. 03 870 50 40 .
[email protected] . www.belfor.com
Communicatie
1 Teneinde haar externe communicatie (naar de economische & politieke wereld en naar de media) te verbeteren, heeft de BVS in 2009 besloten om een nieuwe presentatiebrochure te laten opmaken door communicatie-experten. Deze brochure zal begin 2010 beschikbaar zijn. De BVS heeft eveneens een intern communicatieplan opgesteld. De heer Olivier Carrette, Afgevaardigd Bestuurder* (*Policam nv) werd aangeduid als woordvoerder van de BVS; hij bepaalt de onderwerpen en de inhoud van de communicatie. Om de heer Olivier Carrette bij te staan in zijn taak, zal de BVS haar Werkgroep « Communicatie en Public Relations » in 2010 terug in het leven roepen.
2
3 1. HOPROM Residentie Bristol - Heist Arch.: Architectenbureau Project 2. HOUYOUX CONSTRUCTIONS Résidence de la Semois - Arlon Arch.: Lotin
49
BVS Jaarverslag 2009
3. HUYSMAN BOUW Kijkwoning te Merendree Arch.: Dedalus
Website
1 Teneinde haar visibiliteit bij haar leden, bij de autoriteiten en bij de vastgoedsector in het algemeen te vergroten, en teneinde haar vele activiteiten en initiatieven kenbaar te maken, heeft de BVS een nieuwe website gemaakt: www.upsi-bvs.be. De algemene informatie is toegankelijk voor het publiek. De leden, van hun kant, ontvangen een login en paswoord die hen toelaten toegang te krijgen tot de informatie die voor hen voorbehouden is. Zo kunnen de werkende leden via de website onder meer alle verslagen van de vergaderingen van de verschillende werkgroepen en subwerkgroepen van de BVS raadplegen. De website wordt dagelijks bijgewerkt.
2
3 1. IMMO BAM Hanzepark - Brugge Arch.: Buro II 2. IMMOBEL Forum - Brussel Arch.: Archi 2000 - Philippe Verdussen 3. IMMOFLANDRIA Hof Langeveld - Wondelgem Arch.: Luc de Beir +Architecten
Realty
1 Op 5, 6 en 7 mei 2009 vond in Brussel op de site van Tour & Taxis de eerste vastgoedbeurs in België plaats: “Realty 2009”. Deze vastgoedbeurs, georganiseerd door Artexis, werd geopend door de Eerste Minister, de heer H. Van Rompuy. De BVS heeft dit initiatief ten volle gesteund en heeft er heel actief aan meegewerkt; talrijke leden van de BVS hebben de stand van de BVS bezocht en hebben zo onrechtstreeks hun steun aan de organisatoren gegeven. Artexis is structurele partner van de BVS geworden. De BVS zal haar activiteiten tijdens de editie van 2010 van Realty nog opdrijven.
2
3
51
BVS Jaarverslag 2009
1. ING REAL ESTATE De Zaat - Temse Arch.: ABV+ Architecten 2. JCX GESTION Renovatie oude Bata werkplaats - Vorst Arch.: Art & Build 3. KAIROS The Corporate Village - Zaventem Arch.: Kohn Pederson Fox Architects & M. & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners
Studentenprijs
Economische Enquête
Sinds 2007 reikt de BVS twee prijzen per jaar uit : één prijs aan een student of groep studenten ingeschreven in een universiteit / hoge school van de Vlaamse Gemeenschap en één prijs aan een student of groep studenten ingeschreven aan een universiteit / hoge school van de Franstalige Gemeenschap. Het doel van deze prijs is om jaarlijks een originele bijdrage aan de vastgoedsector te bekronen.
Teneinde de economische impact van haar leden op de vastgoedsector te kunnen inschatten, heeft de BVS een enquête gelanceerd die haar moet in staat stellen de som te maken van de activiteiten van haar leden doorheen hun vastgoedprojecten.
De studentenprijs 2008 werd uitgereikt aan de heer Benoît Kohl voor zijn werk «Droit de la construction et de la promotion immobilière en Europe - Vers une harmonisation de la protection du consommateur en droit de la construction?» (enkel in het Frans). De prijs werd tijdens de Algemene Vergadering van 27 januari 2009 aan de laureaat overhandigd.
Teneinde de ontvangen informatie te bewerken en samen te vatten, heeft de BVS beroep gedaan op experten van Deloitte. Begin 2010 zou er een definitieve tekst beschikbaar moeten zijn.
52
Het aantal projecten in studiefase, in ontwikkeling, opgeleverd, verkocht of uitgebaat, de oppervlakte van kantoren, commerciële gebouwen, appartementen en woningen of gronden, evenals de geconsolideerde cijfers van de bedrijven, waren meer bepaald de elementen van de enquête.
BVS Jaarverslag 2009
Structurele Partners
Sponsoring
Aanvullend op de getekende contracten in 2008, heeft de BVS in 2009 twee nieuwe structurele partnershipovereenkomsten getekend: één met BELFOR en één met Artexis – Realty. De activiteitenbranches van alle partners hebben een directe link naar de werkzaamheden van de leden van de BVS.
Voor haar zakenlunch van 24 maart 2009 in aanwezigheid van de Eerste Minister H. Van Rompuy, heeft de BVS een sponsoringcontract met de Group Biesmans afgesloten.
De partnershipovereenkomsten werden aangegaan met volgende bedrijven:
Deloitte & Laga Real Estate Siemens Schindler Immoweb Vinçotte BELFOR Artexis – Realty
Naast de belangrijke financiële instroom die deze partnerships voor de BVS genereren, vormen de netwerking tussen de beslissingnemers van de belangrijkste Belgische vastgoedfirma’s en onze partners, evenals de commerciële voordelen voor de leden van de BVS, de sleutel tot het succes van deze WINWIN overeenkomsten.
53
BVS Jaarverslag 2009
De BVS heeft eveneens een samenwerkingsovereenkomst ondertekend met KLUWER. Vanaf 2010 zullen de leden van de BVS kunnen genieten van kortingen op nieuwe producten die door KLUWER gelanceerd worden.
Informatie naar de Leden 1 Zoals tijdens de voorbije jaren, hebben de leden van de BVS in 2009 systematisch de belangrijkste uittreksels uit het Belgisch Staatsblad per e-mail ontvangen, net zoals alle interessante en belangrijke berichten over de vastgoedsector. Hieronder vindt u een overzicht van de « flashes » die in 2009 werden verzonden:
2
3 1. KBC REAL ESTATE Pericles - Brussel Arch.: Eric Staner & Arcade Architects 2. LEASINVEST REAL ESTATE Projet Bian - Groothertogdom Luxemburg Arch.: Metaform, atelier d’architecture 3. MATEXI Centrale Werkplaatsen - Leuven Arch.: WIT Architecten
Flash 01/09 Uittreksels BS – Varia mbt de federale Staat – het Waals Gewest – het Vlaams Gewest Flash 02/09 Uittreksels BS – Vlaams Gewest – Fiscale maatregelen Flash 03/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – premies rationeel energiegebruik Flash 04/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Rationalisatie van de adviesverlenende functie Flash 05/09 Uittreksels BS – Vlaams Gewest (passiefwoningen) – Waals Gewest (milieueffectenstud.) Flash 06/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Wijzigingen VLAREM + toelichtingen Flash 07/09 BVS-Studentenprijs 2008 Flash 08/09 Uittreksels BS – Waals Gewest – Overdracht en aankoop zakelijke rechten Flash 09/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Milieuvergunning Flash 10/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Regenplan Flash 11/09 Uittreksels BS – relanceplan – Verlaging BTW-tarief bouw Flash 12/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Beheer en sanering verontreinigde bodems Flash 13/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Bodembeheer Flash 14/09 Uittreksels BS – Vlaams Gewest – Energie, Leefmilieu, Openbare werken Flash 15/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Verzekering wonen Flash 16/09 Waals Gewest – Toelichtingen advocaten over bodembeheer
Flash 17/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – EPBcertificaat Flash 18/09 Waals Gewest – Toelichting advocaten op erfgoedcertificaat Flash 19/09 Uittreksel BS – Financieringsprogramma PPS Flash 20/09 Vlaams Gewest – Verschillende beslissingen van de Regering Flash 21/09 Vlaams Gewest – Renovatiepremie – Persmededeling Flash 22/09 Vlaams Gewest – Energiebeleid – Persmededeling Flash 23/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Addendum bijdecreet bodembeheer Flash 24/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Beheer en sanering verontreinigde bodems Flash 25/09 Jurim Pratique – Colloquim «Vastgoedpatrimonium en vennootschap» Flash 26/09 Vlaams Gewest – Toegankelijkheid van gebouwen – Persmededeling Flash 27/09 MIPIM Awards 2009 Flash 28/09 Vlaams Gewest – Verschillende beslissingen van de Regering Flash 29/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Technisch EPB-dossier Flash 30/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Verzekering gewaarborgd wonen Flash 31/09 BTW aan 6% voor afbraak en heropbouw Flash 32/09 Uittreksels BS – Economische herstelwet Flash 33/09 Brussels Gewest – Boetes in geval van woningleegstand – Voorstel van ordonnantie Flash 34/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Ruimtelijke Ordening: voorkooprecht Flash 35/09 Europese informatie – EPB en EFROregels Flash 36/09 Uittreksels BS – Brussels Gewest – Milieuvergunningen Flash 37/09 Brussels Gewest – Toelichtingen advocaten op voorkooprechten Flash 38/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Mobiliteitsbeleid Flash 39/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Ondergrondse kabels en leidingen + toelichtingen Flash 40/09 Uittreksels BS – Brussels Gewest – Woningleegstand + EPB Flash 41/09 Uittreksels BS – Brussels Gewest – Uitvoering GGB nr. 6 (Tour & Taxis) Flash 42/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Stedenbouwk. verg. en milieuverg. + toelichtingen 55
BVS Jaarverslag 2009
Flash 43/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Renovatiepremie woning + Toelichtingen Flash 44/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Gronden Pandenbeleid Flash 45/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – R.O.-, vergunningen- en handhavingsbeleid Flash 46/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – CRAT (Gewestelijke Commissie R.O.) Flash 47/09 Uittreksel BS – Wet houdende diverse bepalingen + Toelichtingen Flash 48/09 Uittreksel BS – Waals Gewest - Fiscaliteit Flash 49/09 Uittreksels BS – Brussels Gewest – BWRO + EPB Flash 50/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Oprichting publiekrechterlijke naamloze vennootschap Flash 51/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Onteig. & aankopen onroer. goed. door het Gewest Flash 52/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Wetboek R.O. – Milieu – Economische bedrijvigheid Flash 53/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Decreet tot wijziging Waals Wetboek R. O. Flash 54/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Ratificatie van het BWRO + Toelichtingen Flash 55/09 Vlaams Gewest – Bijdrage van de Vlaamse Administratie aan het regeerakkoord Flash 56/09 Uittreksel BS – Brussels Gewest – Milieuattest en -vergunning Flash 57/09 Brussels Gewest – Stedenbouwkundige lasten illegaal + Toelichtingen Flash 58/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Huisvesting & energie + Toelichtingen Flash 59/09 Uittreksels BS – Vl. Gewest – Beveiliging woningen - Bodembescherming en -sanering Flash 60/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Wijzigingen Waals Wetboek van Ruimtelijke Ordening Flash 61/09 Uittreksel BS – Waals Gewest – Decreet houdende diverse wijzigigen + Toelichtingen Flash 62/09 Uittreksels BS – Waals Gewest – Verschillende publicaties + Toelichtigen Flash 63/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Decreet « rooilijnen » + Toelichtingen Flash 64/09 Uittreksels BS – Vlaams Gewest – Energieprestaties & binnenklimaat + Toelichtingen Flash 65/09 Uittreksel BS – Vl. Gewest – Milieubeleid – Milieueffectenrapportage + Toelichtingen
1
2
3 1. MONTEA P035 - Saint Priest 2. NEXITY BELGIUM Belliard - Industrie - Brussel Arch.: A2RC 3. NOVUS PROJECTONTWIKKELING Woonerf Tilleghem - Brugge Arch.: Geert Berkein
Flash 65/09 Uittreksel BS – Vl. Gewest – Milieubeleid – Milieueffectenrapportage + Toelichtingen Flash 66/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Energiebeleid Flash 67/09 Uittreksel BS – Preventie tegen brand en ontploffing Flash 68/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Milieueffectenrapportage + Toelichtingen Flash 69/09 Uittreksel BS – Wet tot wijziging van de openbare verkoop van onroerende goederen Flash 70/09 Uittreksels BS – Stedenbouwlundige verg. – Verkavelingsvergunningen Flash 71/09 Regionale verkiezingen 2009 – Regeerakkoorden + Samenvattingen Flash 72/09 Uittreksels BS – Vl. Gewest – Aanvraag stedenbouwk.- en verkavelingvergunning Flash 73/09 Uittreksel BS – Economische herstelwet – Energiebesparende maatregelen Flash 74/09 Uittreksel BS – Belastingvermindering voor passiefhuizen Flash 75/09 Uittreksel BS – Huurwet Flash 76/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Codex Ruimtelijke Ordening Flash 77/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Codex Ruimtelijke Ordening Flash 78/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Codex Ruimtelijke Ordening Flash 79/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Codex Ruimtelijke Ordening Flash 80/09 Uittreksel BS – Vlaams Gewest – Codex Ruimtelijke Ordening Flash 81/09 Waals Gewest – Uitstel inwerkingtreding EPB-decreet tot 01/05/2010 Flash 81/09 Uittreksel BS– Waals Gewest Bodembeheer Flash 83/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Codes Ruimtelijke Ordening Flash 84/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Toelichting besluit « grond- & pandenbeleid » Flash 85/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Toegankelijkheid van gebouwen Flash 86/09 Uittreksels BS – Waals Gewest – Stedenbouwkundige vergunningen – Procedure EPB Flash 87/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Soortenbescherming en soortenbeheer Flash 88/09 Uittreksel BS– Waals Gewest – Stedenbouwkundige vergunningen Flash 89/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Lijst gemeenten « grond-&pandenbeleid »
Flash 90/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Strijd tegen leegstand en verkrotting Flash 91/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Inventaris Bouwkundig Erfgoed Flash 92/09 Vlaams Gewest – VUB – Master of Urban Studies Flash 93/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Woningbehoefte en bouwpotentieel Flash 94/09 Vlaams Gewest – Brochure VEA – Premies voor energiebesparing Flash 95/09 21% BTW op gronden bij nieuwbouw – Gevolgen en te nemen maatregelen Flash 96/09 Vlaams Gewest – Beleidsnota Ruimtelijke Ordening 2009-2014 Flash 97/09 Uittreksel BS– Vlaams Gewest – Hervorming renovatiepremie Flash 98/09 Vlaams Gewest – Beleidsnota Wonen 2009-2014 Flash 99/09 Brussels Gewest – Benoeming Bouwmeester
1
Alle informatie en alle flashes van de BVS bevinden zich op de website : www.upsi-bvs.be. Alle leden beschikken over een login en paswoord om toegang te hebben tot de voor hen voorbehouden documenten.
2
3 1. ORBIS/IMMOGRA Calabria 3 - Sint-Lambrechts-Woluwe Arch.: A3 Architecten 2. PYLOS Royal-Monterey - Luxemburg Arch.: M. & J.M. Jaspers – J. Eyers & Partners
57
BVS Jaarverslag 2009
3. REDEVCO RETAIL BELGIUM Parc commercial à Jemappes Arch.: L’Atelier
Evenementen
1 Meerdere keren per jaar, organiseert de BVS zakenlunches of andere evenementen waarop de leden elkaar kunnen ontmoeten en contacten leggen. Deze lunches of evenementen spelen zich af op federaal of regionaal niveau, in functie van de actualiteit. Tijdens het jaar 2009 heeft de BVS volgende evenementen georganiseerd : 5 zakenlunches / conferenties 11 seminarie-evenementen, in samenwerking met andere federaties, verenigingen of organismes
2
2 lunches voorbehouden voor de leden van de Werkgroep Beleggers Zakenlunches / Conferenties 27 januari 2009 gastspreker: De heer Jean-François Gabilla Voorzitter van de Franse Federatie van vastgoedontwikkelaars thema: « Voorstellen van de Franse regering om uit de vastgoedcrisis te geraken » 24 maart 2009 gastspreker: De heer Herman Van Rompuy Eerste Minister thema: « Crisisbeleid : mogelijkheden en moeilijkheden »
3 1. SKYLINE EUROPE Genève Park - Evere Arch.: DDS 2. SOFICOM DEVELOPMENT South Express - Brussel Arch.: DDS & Partners - © Georges De Kinder 3. THOMAS & PIRON Investsud - Marche-en-Famenne 58 International UPSI Rapport Annuel 2009 Arch.: Synergy
16 juni 2009 gastspreker: De heer Vincent Van Quickenborne Minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen thema: « De Minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen over de vastgoedsector » 23 september 2009 gastspreker: De heer Jean-Michel Javaux Co-Voorzitter van Ecolo thema: « Redéfinir la richesse, réinventer la prospérité »
24 november 2009 gastspreker: De heer Philippe Muyters Vlaams Minister van Ruimtelijke Ordening thema: « De ruimtelijke ordening in Vlaanderen in de komende jaren » Evenementen / Seminaries
1
08 januari 2009 Nieuwjaarsreceptie In samenwerking met RES (Real Estate Society), IFMA (International Facility Management Association) en Solvay Brussels School of Economics and Management. Gastspreker: De heer Jean-Luc Dehaene Minister van Staat – Europees Parlementslid – Voorzitter Raad van Bestuur Dexia 05 februari 2009 « VAT package – nieuwe regels voor diensten vanaf 2010 » (zelfde seminarie in het Engels op 5 februari 2009) Georganiseerd door Deloitte Academy, met de steun van de BVS. 04 maart 2009 Informatieseminarie : « Recente ontwikkelingen op het vlak van de BTW » Uitsluitend voor de leden van de BVS. Gastsprekers: De heer Rudy Volders Directeur Beleidscel Financiën van Staatssecretaris Bernard Clerfayt, toegevoegd aan de Minister van Financiën
De heer Eddy Weckhuysen Raadgever Beleidscel Financiën van Staatssecretaris Bernard Clerfayt, toegevoegd aan de Minister van Financiën
22 april 2009 « Real Estate & Retail » « Antwerp Real Estate » In samenwerking met VOKA – Kamer van Koophandel van Antwerpen – Waasland, AG Vespa (Autonoom gemeentebedrijf vastgoed en stadsprojecten Antwerpen) , RES (Real Estate Society) en de Stad Antwerpen. 5-6-7 mei 2009 « Realty 2009 » De eerste vastgoedbeurs in België, georganiseerd door Artexis Exhibitions, met ondersteuning van de BVS.
59
2
BVS Jaarverslag 2009
3
1. UPLACE Stephenson Plaza - Mechelen Arch.: M. & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners 2. VLASIMMO Verkavelingen 3. VOORUITZICHT Zuidervelodroom - Antwerpen Arch.: Driesen-Meersman-Thomaes © Toon Grobet
27 mei 2009 Informatieseminarie in samenwerking met Sociale Huisvestingsmaatschappijen en de VMSW (Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen). Uitsluitend voor de leden van de BVS. Thema: « Procedure & modaliteiten bij aankoop van goede privéwoningen door Sociale Huisvestings-maatschappijen » Gastsprekers: De heer Koen Spitaels Afdelingshoofd Projecten VMSW
29 oktober 2009 « Waarom nu investeren in Gent en OostVlaanderen » « Vastgoed Event Gent » In samenwerking met de Vlaamse Confederatie Bouw, de CIB – Confederatie van Immobiliënberoepen van België, het RES (Real Estate Society), de Stad Gent en de Provincie OostVlaanderen.
De heer Brecht Vermeulen Directeur De Mandel (Roeselare)
26 november 2009 « Recente fiscale en juridische ontwikkelingen inzake vastgoed » Georganiseerd door Deloitte Academy, met de steun van de BVS
De heer Marc Putman Directeur Woningent (Gent)
Werklunches – Werkgroep Beleggers
De heer Bennie Forier Directeur Woonhaven (Antwerpen)
29 juni 2009 « Vastgoedontmoeting Kortrijk » Georganiseerd door SOK Stadsontwikkeling Kortrijk, met de steun van de BVS, het RES, de CIB – Confederatie van Immobiliënberoepen van België, de Bouwunie (Unie van het KMO-bouwbedrijf) en de Vlaamse Confederatie Bouw. 07 oktober 2009 « De impact van de groene golf op de vastgoedmarkt » Georganiseerd door Editions & Séminaires, met de steun van de BVS. 09 oktober 2009 « Problematiek van het bodembeheer in de drie Gewesten » Gastsprekers:
Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: De heren Nicolas Barbier en Barthélémy Gorza Advocaten - Haumont-Scholasse & Partners
Voor het Vlaams Gewest: Mevrouw Lieve Swartenbroux Advocaat – Linklaters LLP
Voor het Waals Gewest: Mevrouwen Adeline Römer en Vanessa Veriter De heer Michel Delnoy Advocaten – Bours & Associé
60
BVS Jaarverslag 2009
21 april 2009 « Brussels Metropolitan Region - BMR » en « Nietgeactiveerd publiek patrimonium » Lunchvergadering in aanwezigheid van De heer Karel Lowette, Co-voorzitter Stuurgroep « Business Route 2018 for Metropolitan Brussels Region » & Voorzitter VOKA-Comité Brussel De heer Jean-Paul Loozen, Partner & Head of Real Estate Industry EMEA, Deloitte 12 oktober 2009 « Initiatieven van de Nieuwe Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest », waaronder stedenbouwkundige lasten, registratierechten, kadaster van het grondbeleid en plan voor internationale ontwikkeling. Lunchvergadering in aanwezigheid van de heer Emir Kir, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Stedenbouw en Openbare Netheid.
Your real estate challenges in good hands.
Vinçotte is always on the move to cater for your needs any time of day irrespective of your location: inspections, test and certification services for lifts, electricity installations or fire safety. Vinçotte also offers services specific for the real estate, guiding you in buying, building or renovating a property. You may wish to have a soil assessment, an asbestos inventory, a technical inspection for 10 years liability or a due diligence performed, in order to be sure that what you are trading, lives up to your expectations. Do you need a property conditions assessment, an energy efficiency audit or an environmental study? Vinçotte assists you in these areas and more. Every day with Vinçotte, 24/7: safety, reliability and comfort guaranteed for everything of value to you. Visit www.vincotte.be to discover how 135 years of experience can work to your advantage.
Safety, quality and environmental services www.vincotte.be
61
BVS Jaarverslag 2009
Dankwoord
Via dit jaarverslag wil de BVS in het bijzonder iedereen bedanken die hun steun en medewerking verlenen aan al haar activiteiten en initiatieven. De BVS bedankt haar structurele partners : Deloitte & Laga Real Estate, Siemens, Schindler, Immoweb, Vinçotte, BELFOR en Artexis-Realty de sponsors van haar zakenlunch van 2/03/2009 : Group Biesmans KLUWER voor haar samenwerking haar leden die vergader-of conferentiezalen kosteloos ter beschikking stellen de sprekers die aanvaard hebben het woord te voeren tijdens de conferenties of andere informatiesessies de talrijke vrijwilligers die haar werkgroepen en subwerkgroepen ondersteunen alle werkende en steunende leden en in het bijzonder de leden van de Raad van Bestuur en haar Voorzitter, zonder wiens samenwerking ze niet zou kunnen functioneren en zich niet zou kunnen ontwikkelen op een constructieve manier.
62
BVS Jaarverslag 2009
Werkende leden (* nieuw sinds 2009) (Vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers) Aedifica Alides Allfin Alveria Real Estate AM Development Belgium Apromat Armada* Atenor Group Atland* Atlas Invest* Atos Promotions Axa Belgium (Real Estate) Banimmo Batipont Immobilier Befimmo Besix R.E.D. Bouygues Immobilier Bouwfonds Property Dev. Belgium Breevast Belgium Brummo Buelens nv Burco Château Promotion City Projects Codic Belgique Cofinimmo Compagnie de Promotion Compagnie Het Zoute Connectimmo Consortium Immobilier Général Construction & Investment Partners Danneels Projects De Speyebeek – Immo Desimpel Dexia Real Estate Banking DMI Vastgoed Dumobil Ertzberg
Eurostation Faregan Flanders-Immo Foremost Immo* Fortis Lease Fortis Real Estate Foruminvest Generali Real Estate Investments* Ghelamco* Groep Huyzentruyt - HDI Groep P & V Group GL International Heijmans Vastgoed Herpain Urbis Home Invest Belgium Hoprom Houyoux Constructions Huysman Bouw I.F.C. – F.I.V.B. Imkor Immo BAM Immo DM Immo Durabrik Immobel Immoflandria Immoval* Immpact Ontwikkeling Imroder ING Lease Belgium ING Real Estate Intervest Offices Intervest Retail Invimmo JCX Gestion J.M. Construction Kairos KBC Real Estate Kolmont Woonprojects Leasinvest Real Estate Les Entreprises Louis De Waele*
63
BVS Jaarverslag 2009
Lotinvest Makhzen Matexi Montea Namedis Nexity Belgium Novus Optima Financial Planners Orbis Projectontwikkeling Van Wellen PSR Pylos Real Houses Redevco Retail Belgium Redim Retail Estates Re-Vive* Rockspring Scarborough (Valad Groep) Skyline Projects Slough Properties Socatra Société Espace Léopold Société Internationale de Gestion et de Gérance Soficom Development Sopedi Studie & Expertiseburo De Palmenaer Thomas & Piron U-Place Van de Walle Bouwgroep* Vastgoed C.W. Virix Vlasimmo Vooruitzicht Warehouses Estates Belgium Wereldhave Belgium Wilhelm & Co Wilma Project Development Wilmarc Invest
64
BVS Jaarverslag 2009
Lijst van de logo’s zoals deze werden ter beschikking gesteld door de werkende leden. Sommige bedrijven deden dit niet, andere beschikken over geen logo.
65
BVS Jaarverslag 2009
1
2
3 1. WERELDHAVE BELGIUM Shopping Center - Nijvel 2. WILHELM & CO Médiacité - Liège Arch.: Ron Arad Associates & M. & J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners © Jean Luc Deru 3. WILMA PROJECT DEVELOPMENT Gallinago - Gent Arch.: Architectuurbureau A154 66 Damme UPSI Rapport Annuel 2009 © Koen Van
Steunende leden (*aangesloten in 2009) A.2R.C Aareal Bank AG AG Window Cleaning Alfi Alg. Aannemingen Van Laere Allen & Overy LLP Alma Consulting Group Belgium* Altiplan° Architects Altius* Apollo Communications* Architectenburo Jaspers & Partners Archi + I Archi 2000 Architectes Associés Arte Polis Artexis Exhibitions* Assa Abloy* Assar Atelier des Architectes Associés B.E.A.I. Belvi* Berquin Notarissen Blue Properties Bontinck Architecture & Eng. Bopro Bours & Associés Avocats Brufimo Catella Property Belgium CB Richard Ellis CEA Belgium Cegelec* Chapman Taylor Benelux Cirmad* Clifford Chance Concordia* Conix Architecten Crédit Foncier* Cuisenaire Consultancy Dalpo Decathlon De Crombrugghe A. De Crombrugghe & Partners DLA Piper UK LLP Desso Dupont, Nerincx, Vincke E 20 nv Ecorem* Editions & Séminaires Eeman & Partners Elegis, Hannequart & Rasir E.P.M.C. Ernst & Young Tax Consultants* Eurohypo Aktiengesellschaft Eurostates* Galère G. Pierson & Associés Group Biesmans* GVA Grimley
Haumont – Scholasse & Partners Hooox* Housing Service IGC Immobiliën Hugo Ceusters Immobilière de Tarcienne ING Belgique Interbuild Jones Lang Lasalle King Sturge Knight Frank* Koramic Real Estate KPMG* Kumpen Laga Avocats Liedekerke Avocats* Linklaters LLP Advocaten Loyens & Loeff Avocats* Lydian Advocaten Marcq & Roba MCS MDW Architecture Meerver* Miele* MK Consulting* Montois & Partners Mourik Nautadutilh Nibelle Avocats* Notimmex* Panarea Parijs – Goossens P.G. Project Consulting PriceWaterHouseCoopers Realco & Partners Santerra Seco Sigoma SNP / AES Socotec Sodexho Sofidev Sophia Engineering* Stibbe SVR Architects Tase* Taylorwessing Avocats Tiberghien Advocaten Turner & Partners Universoil Valens Van Impe & Partners Van Ransbeeck* Van Roey Victoire Properties* Viessman Belgium VK Group Widnell Europe
67
BVS Jaarverslag 2009
68
BVS Jaarverslag 2009
Beroepsvereniging van de Vastgoedsector Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel. : 02/511 47 90 fax : 02/219 71 99 e-mail :
[email protected] website : www.upsi-bvs.be
De BVS, opgericht in 1956, is een beroepsvereniging erkend door de Raad van State die de vastgoedontwikkelaars, verkavelaars en vastgoedbeleggers groepeert. De BVS vertegenwoordigt via haar leden een belangrijk segment van de vastgoedsector. De vastgoedontwikkelaars bouwen duizenden woningen per jaar en tienduizenden m2 kantoor- en handelsoppervlakten. Naar schatting zouden hun activiteiten ongeveer 10% van het bruto nationaal product vertegenwoordigen. Rekening houdend met de invloed van de bouwsector stroomop- en afwaarts, zijn de gevolgen voor de tewerkstelling aanzienlijk. Het logo van de BVS verwijst naar het Chinese tangram; een vierkant wordt verdeeld in 7 geometrische stukken waarmee een oneindig aantal figuren kunnen gecreëerd worden. De vastgoedontwikkelaar brengt juridische, financiële, technische, en stedenbouwkundige elementen samen tot een coherent, duurzaam, milieubewust en creatief geheel.
69
BVS Jaarverslag 2009
70
BVS Jaarverslag 2009
71
BVS Jaarverslag 2009
een ontwerp van
9000 STUDIOS
0800 99 600 - WWW.9000.BE
STRUCTURELE PARTNERS :
Violetstraat 43 B-1000 Brussel tel. : 02/511 47 90 fax : 02/219 71 99 e-mail :
[email protected] website : www.upsi-bvs.be