Wolkenridder. Werken met passagiers is mijn grote passie. Dreamliner, toekomstig paradepaardje van de klm-vloot

Wolkenridder

jaargang 67, maart 2013

IT’S A PEOPLE BUSINESS

Dreamliner, toekomstig paradepaardje van de klm-vloot hella Jongerius brengt huiskamergevoel in businessclass

Jennifer van der reep

“Werken met passagiers is mijn grote passie”

column

inhoud

4

nieuws De Dreamliner is efﬁ ciënt, lichter en aërodynamischer. en zal vanaf 2015 de oude vertrouwde Jumbo vervangen.

LIGHTING:

Colofon Wolkenridder Magazine is een uitgave van KLM Corporate Communications. Wolkenridder Magazine is bestemd voor alle KLM-medewerkers en gepensioneerden. Wolkenridder Magazine verschijnt om de maand

EXAMPLE_01

EXAMPLE_02

EXAMPLE_03

BUTTONS:

SEAT BELTS:

TEXTURES:

-

uitgever Joyce Veekman

eindredactie MediaPartners Interne Communicatie, amstelveen

8

-

hoofdredactie Frido Ogier

-

Klantwensen fotografie MarK hOrN

I

edere zichzelf respecterende organisatie die een product of dienst levert, houdt voortdurend in de gaten of dat product of die dienst nog wel aan de wensen van de klant voldoet. Kan het misschien beter? Het antwoord daarop is meestal: ja, het kan beter. Zo ook bij ons. Sommige dingen zijn zelfs duidelijk zichtbaar verbeterd. Zo is deze maand het nieuwe interieur van de World Business Class van de 747’s gepresenteerd. Ontwerpster Hella Jongerius vertelt in deze Wolkenridder hoe ze te werk is gegaan bij het nieuwe ontwerp en met welke zaken zij rekening moest houden. Een vliegtuiginterieur ontwerpen doe je niet bepaald dagelijks. Van KLM-zijde vertelt Marjan Rintel, SVP Marketing & Brand, over de samenwerking met deze topontwerpster en de factoren waaraan het ontwerp moest voldoen. Achter de schermen gebeurt uiteraard ook veel. Vele KLM’ers zetten zich dagelijks in om het KLM-product een zo hoog mogelijke kwaliteit te geven. Zo zit er sinds een halfjaar op het OCC een afdeling, de Commercial Desk, die samen met de medewerkers van Operations Control oplossingen bedenkt om het ongemak voor klanten van bijvoorbeeld een plotselinge annulering zo veel mogelijk op te heffen. Hierover spreekt Jeremy Walder, manager Commercial Desk, verderop in deze Wolkenridder. Ook deze nieuwe afdeling illustreert maar

2

weer eens hoe we voortdurend blijven streven naar een verbetering van onze producten en diensten. Ook vlootvernieuwing blijft natuurlijk een belangrijk aspect van de kwaliteit van ons product. Altijd. Vorig jaar zijn we begonnen met de uitfasering van de MD-11, is de Fokker 100 uit de vloot verdwenen en kwam een aantal nieuwe toestellen de KLM-gelederen versterken. Over een jaar of twee wordt een heel nieuw type aan de vloot toegevoegd, de Boeing 787 oftewel de Dreamliner. Voor de KLMorganisatie zijn daar de nodige voorbereidingen voor nodig. Diverse betrokkenen vertellen in deze Wolkenridder over hun aandeel in de voorbereidingen en over de contacten met Boeing om tot een toestel te komen dat geheel en al aan de wensen en eisen van KLM voldoet. Regeren is vooruitzien; stilstand is achteruitgang. Passagiers blijven terugkomen wanneer we een uitstekend, veilig en betrouwbaar product blijven bieden. Dat we in ons streven naar verbetering ook dit jaar niet stilzitten, vervult mij met een gevoel van trots en ik hoop dat u dat ook zult zijn. Peter Hartman, President-directeur KLM

Concept & realisatie KLM Corporate Communications MediaPartners Interne Communicatie, amstelveen

14

artdirection en vormgeving esther Tji, Bianca van hilst aan dit nummer werkten mee Janine Bekker, Janet Deibert, Marcus Gaab, Paul Groothengel, ellen Koedam, renate Megens, arie Meijer, Tjitske Nijdam, raem van Poppel, Bonnie Parren, elisabeth Quarles, Gees-Ineke Smit, Marike van Zanten

oP De werkVloer Dagelijks vertrekt vanaf schiphol een airbus a340 naar Bangkok en taipei. wolkenridder bezoekt Vertrekhal 3, waar marita hwang en Jennifer van der reep de passagiers van dienst zijn bij het inchecken.

insPirerenD Design hella Jongerius tekent voor het nieuwe interieur van de world Business Class.

Druk Wolkenridder Magazine wordt door rSGS utrecht gedrukt op papier van verantwoorde herkomst, Core uncoated FSC. De cover is voorzien van een mat vernis op waterbasis

Copyright Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden Wolkenridder Magazine is also available in english. Please contact [email protected]

12

interView manager Commercial Desk Jeremy walder houdt altijd het belang van de klant voor ogen.

21

riDDerliJk klm’ers bezorgen keniaanse weeskinderen een minivakantie.

7

onmisBaar het klm-logo door de jaren heen.

Correspondentieadres Corporate Communicatie aMS/Dr Postbus 7700 1117 ZL Luchthaven Schiphol (020) 649 21 16 [email protected] adreswijzigingen KLM’ers in actieve dienst. uitsluitend bij de eigen personeelsfunctionaris

en VerDer …

adreswijzigingen gepensioneerden Blue Sky Group Postbus 123, 1180 aC amstelveen abonnementen externen kunnen een abonnement op Wolkenridder nemen. Kosten: eur 27,27 aanvragen: 0900 – 22 65 263 (aBOLaND) of www.aboland.nl reageren uw opmerkingen en suggesties zijn meer dan welkom. Mail naar [email protected].

18

hier werk ik Joke Boelens: “Bijna alles is te koop in de klmshop.”

11 follow us 17 wereldwijd • usa • madrid • tokio • amsterdam 20 standplaats new york city 22 personalia wolkenridder magazine maart 2013

3

nieuws

Dreamliner, van droom tot daad Oudere vliegtuigen moeten worden vervangen door nieuwere. KLM koopt vliegtuigen aan met het idee er zo’n 20 tot 25 jaar gebruik van te maken. en daarbij geldt dat zowel het toestel zelf als de uitrusting ervan voor de langere termijn geschikt moeten zijn. hoe komt de besluitvorming hierover tot stand? “Over elk detail is uitvoerig nagedacht.”

LIGHTING:

EXAMPLE_01

EXAMPLE_02

EXAMPLE_03

BUTTONS:

SEAT BELTS:

illustratie The DeSIGN SurGerY

I

n december 2011 maakte AIRFRANCE KLM bekend de vloot verder te verjongen met de komst van ten minste 25 nieuwe Boeings 787-9 met een optie op nog eens 25 vliegtuigen. Vanaf eind 2015 vervangen de Dreamliners de Jumbo’s (Boeings 747), die al sinds 1989 in dienst van KLM zijn en waarvan het onderhoud en de operatie te duur worden. De eerste wordt in 2015 verwacht. Eind 2016 zal KLM dan al 11 Dreamliners in dienst hebben. In de daaropvolgende jaren tot 2024 volgt de rest. Bij de aanschaf van de Dreamliner trokken de specialisten van KLM en Air France opnieuw samen op. Ook de aanschaf van de Embraers 190 was namelijk een zogenaamde ’joint tender’. Het is wel de eerste keer dat de specificering van de uitrusting gezamenlijk bepaald wordt.

TEXTURES:

Bereik ruim 8.000 km De keuze voor de Dreamliner als nieuwste toevoeging aan de vloot komt mede voort uit de netwerkstrategie van AIRFRANCE KLM en de noodzaak tot het terugbrengen van de operationele kosten. Jan Witsenboer, Senior Vice President Fleet Development & Aircraft Trading: “Voor de continuïteit van ons bedrijf is een winstgevende groei van belang. Hier zijn investeringen voor nodig. Afwegingen om voor de Dreamliner te kiezen waren onder meer: op welke markten willen we de nadruk leggen en hoe verhoudt zich hierbinnen de passage- en vrachtbehoefte? Het bereik van ruim 8.000 kilometer (met maximaal aantal passagiers, hun bagage en vracht) sluit daar goed bij aan. Bovendien is de Dreamliner een efficiënt vliegtuig omdat het relatief weinig brandstof verbruikt. Het is lichter en aerodynamischer dan vorige vliegtuigen en maakt gebruik van twee efficiënte motoren. De gewichtsbesparing van de 787 wordt voornamelijk mogelijk gemaakt door het op grote schaal toepassen van composietmaterialen in plaats van het meer traditionele aluminium. Op dit moment vliegt de 787-8 al bij enkele andere maatschappijen, maar de -9 is iets langer en sluit beter aan bij de vervangingsvraag op de langere routes van de Groep.”

4

wolkenridder magazine maart 2013

5

nieuws

onmisbaar

1919

“Talloze keuzes

voor het bouwen überhaupt kan beginnen” Coördinerende rol In de aanloop naar de introductie van de Dreamliner bij KLM is het aan Fleet Services om te zorgen dat de operatie klaar is om de 787 te ontvangen. Zij spelen hierin een coördinerende rol. Vice President Fleet Services Peter Slobbe legt uit hoe dat zit: “Onze rol is tweeledig; enerzijds stellen wij zeker dat de hele organisatie klaar is voor de komst van het nieuwe toestel. Hiervoor hebben wij de KLM Introduction Group 787 in het leven geroepen. Vertegenwoordigers van alle disciplines binnen KLM rapporteren in deze groep over de voortgang om ervoor te zorgen dat uiteindelijk de juiste mensen en middelen op tijd klaar staan. Anderzijds draait het om de specificatie en uitrusting van het vliegtuig. Dus hoe wordt het toestel exact uitgerust. Hiervoor hebben wij het KLM Specification Team 787 opgericht. Mede doordat wij dit vliegtuig gezamenlijk met Air France specificeren komen hier weer interessante uitdagingen bij kijken. Galleys en toiletten op dezelfde locatie plaatsen of voor dezelfde businessclass-stoel kiezen zijn beslissingen waar overleg voor nodig is.” standaardisering Bij de aanschaf van een nieuw vliegtuig wordt gek genoeg ook al nagedacht over het moment waarop het weer van de hand gedaan zal worden, het zogeheten uitfaseren. Vliegtuigen zijn het best verkoopbaar als er weinig voor nodig is om ze opnieuw in gebruik te nemen. Een nieuwe luchtvaartmaatschappij zal ook weer een eigen, specifiek en herkenbaar product willen voeren aan zowel de binnen- als de buitenkant. Hierdoor zijn alle spelers in de markt - bouwers, luchtvaartmaatschappijen en ook leasemaatschappijen - gebaat bij standaardisering van zo veel mogelijk aspecten van nieuwe toestellen. Zo is de cockpit van de Dreamliner nagenoeg gelijk aan die van de Boeing 777. Dit stelt piloten in staat met geringe bijscholing beide types naast elkaar te vliegen waardoor zij weer breder inzetbaar worden.

6

1958 oog voor detail Die verschillende keuzes in de uitrusting van het toestel bepalen waar de luchtvaartmaatschappij zich kan onderscheiden van de concurrentie. Het gaat dan ook voornamelijk om opties in de cabine, daar waar de reiziger zich bevindt. Om de juiste keuzes te kunnen maken ontvangt de koper een uitgebreide catalogus van Boeing. Hier is samenwerking met Air France essentieel want de gevoerde producten zijn niet hetzelfde. Er is sprake van verschillen in branding. Hier het compromis in vinden, zodat de toestellen wel flexibel inzetbaar blijven tussen de maatschappijen, is een flinke uitdaging. Maar ook binnen KLM is zicht op de wensen van de verschillende afdelingen noodzakelijk. Hierbij is oog voor detail nodig. Voor welke kleur en intensiteit van de verlichting gaan we? Waar komen de gordijnen te hangen en van welke stof? En dat spiegeltje in het toilet? Links of rechts? Hoe hoog? Voor welke stoelen moet eigenlijk gekozen worden in de businessclass en hoe comfortabel zijn ze? Vergen ze eigenlijk relatief veel of weinig onderhoud? Wat tonen we daarbij op het inflight entertainment systeem? Zo moeten talloze keuzes gemaakt worden voordat het bouwen überhaupt kan beginnen.

“Niet meer dan

vier cirkels, een balk en een plusje”

René Kemper leeftijd 30 jaar functie senior designer Marketing & Brand locatie hoofdkantoor hoelang bij klm 2 jaar “De kroon vormt – samen met de initialen klm – het logo van onze luchtvaartmaatschappij. en op alles wat ik maak staat het klmlogo. of het nu gaat om de producten aan boord, de bewegwijzering op schiphol of de posts op sociale media. een logo is sterk tijdgebonden. ons beeldmerk was vroeger drukker en is in de loop van de jaren gestileerd en versimpeld. in 1991 is de laatste versie ontworpen. helemaal uitgebalanceerd en in evenwicht. in zijn huidige vorm is het logo eigenlijk niet meer dan vier cirkels, een balk en een plusje. ik houd van dat simpele: het is tijdloos. in mijn dagelijkse werkzaamheden vormt het logo dus letterlijk de kroon op mijn werk.” Het predicaat Koninklijke is onlangs weer met 25 jaar verlengd.

1961

Het is de bedoeling dat op verschillende momenten tot de zomer van 2014, wanneer Boeing begint aan de voorbereidingen van de bouw van de KLM-toestellen, al die keuzes gemaakt zijn en aan de bouwer worden doorgegeven. Geen geringe opgave maar uiteindelijk krijgt KLM precies het vliegtuig dat ze wil hebben. Over elk detail is uitvoerig nagedacht en overleg gevoerd, zodat uiteindelijk de passagier bij de volgende reis opnieuw voor KLM kiest.


7

op de werkvloer

op de werkvloer

Bij de gele zuil kunnen passagiers zelf inchecken door hun paspoort of frequentflyerpas te scannen. overigens maken meer passagiers gebruik van thuis inchecken, via internet, dan van inchecken bij deze zuilen in de vertrekhallen.

De dagelijkse vlucht van China airlines werd vijf keer per week uitgevoerd met een Boeing 747, maar dat wordt nu afgewisseld met een dagelijkse airbus a340 tijdens het laagseizoen. in april 2013 bestaat de verbinding van China airlines tussen taipei en schiphol precies dertig jaar.

Deelnemers aan het sky Priority-programma – waaraan China airlines sinds 2011 deelneemt – kunnen terecht bij deze twee speciaal voor hen bestemde balies. het programma is gericht op het herkennen van passagiers, en een snelle dienstverlening.

JENNIFER

aanspreekpunten

MARITA

klm’er Jennifer van der reep van Customer ground handling in gesprek met station manager marita hwang van China airlines. Ze bespreken bijzonderheden met betrekking tot de passagiers waarvan het incheckpersoneel op de hoogte moet zijn.

8

Van balierij 25 in Vertrekhal 3 zijn de eerste vijf balies bestemd voor het inchecken van vlucht Ci-66 naar Bangkok en taipei. Personeel van China airlines en klm werkt samen om het inchecken voor de passagiers zo snel en prettig mogelijk te laten verlopen.

elke dag om 13.20 uur vertrekt vanaf schiphol een airbus a340 van de taiwanese luchtvaartmaatschappij China airlines. het toestel vliegt via Bangkok naar taipei. station manager marita hwang is zes keer per week aanwezig bij de binnenkomende en vertrekkende vluchten van haar maatschappij. Jennifer van der reep van Customer ground handling ziet erop toe dat de zaken waarvoor klm verantwoordelijk is goed verlopen. fotografie reNe VaN Der huLST


9

op de werkvloer

follow us

veel mogelijk “Zo namen en gezichten onthouden”

koning Van De fotoshoP maar wie maakt al die mooie foto’s? De socialmediaredactie heeft het fotoshoppen behoorlijk goed in de vingers, maar de echte koning der beeldbewerking is toch rené kemper, senior designer van de afdeling marketing & Brand. met zijn ‘touch’ knapt elke foto op of ontstaat er een magische nieuwe wereld. Zie ook pagina 7.

samenwerking “Onze verloopt goed” alles was vreemd, toen ze vanuit taipei naar schiphol kwam: de taal, de mensen, de procedures. maar met hulp van haar collega’s kreeg station manager marita hwang haar werk snel onder de knie. “Voor ik in 2011 naar Nederland kwam, had ik eerst twee nieuwe buitenstations in China opgezet. Daarna werkte ik op de Passengers Sales Division van ons hoofdkantoor in Taipei. Mijn reactie toen ik werd gepolst om voor drie jaar Station Manager te worden op Schiphol was: dat is heel ver weg! Maar ik vond het ook een uitdaging, en ik wist zeker dat ik er geen spijt van zou krijgen. Als Station Manager ben ik de schakel tussen het hoofdkantoor en ons kantoor op Schiphol. Er zijn hier ook een Cargo Manager en een Maintenance Manager, en er is personeel dat de dagelijkse werkzaamheden uitvoert, maar de Station manager is verantwoordelijk voor het totaalpakket. Als ik aanwezig ben in de vertrekhal of bij de gate ligt mijn focus bij de passagiers. We willen de best mogelijke service verlenen, en we proberen zo veel mogelijk namen en gezichten te onthouden van de passagiers die meedoen aan het Sky Priority-project. Jennifer van der Reep is regelmatig voor KLM Customer Ground Handling bij ons aanwezig in de vertrekhal en aan de gate. Ook ontmoet ik haar tijdens onze maandelijkse vergaderingen. Haar optreden is erg professioneel. Ze heeft alles onder controle, maar is tegelijkertijd erg elegant en vergeet nooit haar prachtige glimlach te laten zien.”

10

allround agent Jennifer van der reep van Customer ground handling heeft een afwisselende baan. het allerliefst is ze bezig met de passagiers en het instappen aan de gate. “Mijn afdeling verzorgt de grondafhandeling van Transavia en van 28 buitenlandse maatschappijen op Schiphol, waaronder China Airlines. Als Allround Agent kan ik de vluchten van al deze maatschappijen afhandelen. Op sommige dagen werk ik op ons kantoor naast het Bemanningencentrum. Ik hou me dan bezig met het voorbereiden van een vlucht voor de volgende dag, of met het inplannen van het personeel dat die dag werkt aan de incheckbalies en aan de gates. Ook word ik soms ingedeeld als halcooördinator, ik ben dan de vraagbaak voor het incheckpersoneel in Vertrekhal 1. Maar mijn grote passie is het instappen aan de gate en het werken met passagiers. Meestal begin ik ‘s ochtends om 7 uur, en dat is een dienst waarbij je sowieso aan de gate werkt, dus dat komt goed uit.

Awesome!

‘Wow’, ‘Fantastic’, ‘Marveloso’ was zo’n beetje de strekking van de 1059 reacties op deze Facebook-post. Maar ook: ‘That’s Photoshop’. en dat is het natuurlijk ook: een prachtig gefotoshopte plaat die het feestelijke jaar voor amsterdam inluidt en de betrokkenheid van KLM laat zien.

K

LM is hoofdsponsor en ‘official carrier’ van Amsterdam 2013 en dat zien we de komende tijd ook terug op social media. Redacteur Jasper Landsaat is verantwoordelijk voor de content rondom Amsterdam 2013 en licht een tipje van de sluier op: “Huisblogger

Richard de Nooy zal een aantal blogs schrijven over Amsterdamse onderwerpen. En er gaat waarschijnlijk iets spannends gebeuren, maar daar kan ik nog niets over zeggen. In ieder geval kunnen we meer van dit soort prachtige foto’s verwachten met vliegtuigen op Amsterdamse hotspots.”

flYnt meets the Crew Flynt is door de bemanning van de KL 0867 uitgenodigd om het hele voorbereidingsproces mee te maken. het daggeld halen ging Flynt goed af, alleen op de flightsafetyvragen moet hij nog flink oefenen. Check het verslag en de foto’s: www.facebook.com/iamflynt.

sPotters BeDankt! De socialmediaredactie heeft een hechte band met de leden van de Dutch aviation Photographers Group op Facebook. een groep met

Ik ben niet elke werkdag betrokken bij de afhandeling van de vlucht van China Airlines – ik werk 60%, omdat ik twee zoontjes van 9 en 11 heb. Ook andere Allround Agents kunnen op deze vlucht worden ingedeeld. Samen met een collega en onze shiftleader ben ik wel het vaste aanspreekpunt voor China Airlines. Als Station Manager Marita Hwang vragen of opmerkingen heeft, kan ze bij mijn collega en mij terecht, en andersom. Ook komen we elke maand bijeen om te bespreken wat er de afgelopen periode goed ging, en wat we willen verbeteren. Marita is een open, vriendelijke vrouw en ze is erg goed benaderbaar. Onze samenwerking verloopt goed. Wij zijn blij met China Airlines als klant, en vinden het prettig om hun vluchten te kunnen afhandelen.”

zo’n zeshonderd leden die allemaal gek zijn op vliegtuigen en fotograferen. Noem ze daarom ook liever airline photographers dan

ke us people li 2,945,962 om/ klm k.c faceboo llowers 343,929 fo klm / m twitter.co wers 8517 follo e You tub followers 1,287,988 Google+ wers 1957 follo m/ klm co t. s pintere

spotters. In goed overleg gebruikt de redactie zo nu en dan hun foto’s. Om ze te bedanken werden een aantal leden uitgenodigd voor een rondleiding op Schiphol.

heB JiJ Content? De socialmediaredactie is altijd op zoek naar nieuws over KLM. heb jij mooie foto’s of leuke weetjes die voor buitenstaanders interessant zijn? Stuur dan een ‘ouderwetse’ mail naar [email protected].


11

interview

Waarom is KLM met deze Commercial Desk begonnen? “Vanuit het OCC was KLM gewend om bij het oplossen van verstoringen vooral uit te gaan van de beschikbaarheid van bemanning en vliegtuigen. Daarbij keken we vooral hoe we de kosten van omboeken en service recovery [het omgaan met klachten en problemen van klanten, red.] zo beperkt mogelijk konden houden. Maar we willen als luchtvaartmaatschappij meer en beter werken vanuit klantbelang. Daarom zijn we een halfjaar geleden gestart met de Commercial Desk. Daarmee sluiten we aan bij EU-richtlijnen. Bovendien weten we dat de concurrentie op dit punt niet stilzit. Met in totaal zestien duty managers en experts (part- en fulltime) zitten we 24/7 in het Frontoffice van het OCC op Schiphol-Oost.”

Jeremy Walder

“Meer denken en doen vanuit het klantbelang” Delayed. Cancelled. Dan weet je: klanten schieten in de stress. Sinds een halfjaar wordt het Operations Control Center bij het zoeken naar passende oplossingen geholpen door de adviezen van de Commercial Desk. Manager Commercial Desk Jeremy Walder: “Zie ons binnen KLM als de vertegenwoordiger van onze klanten.” fotografie Tessa Posthuma de Boer

12

Wat doen jullie concreet? “We controleren, adviseren en autoriseren op het gebied van KLM’s service-recoverybeleid. Bij verstoringen in de operatie adviseren we de overige afdelingen in het OCC en Schiphol over de passagiersstromen en eventuele maatregelen in geval van omboeken. Als een vlucht wordt geannuleerd, waarbij de eerstvolgende vlucht naar de betreffende bestemming al volgeboekt is, kunnen wij adviseren een groter vliegtuig in te zetten, zodat ook de gestrande klanten een goed alternatief aangeboden krijgen. Daarnaast hebben we nauw contact met onze partners Air France en Delta Air Lines. In geval van verstoringen, houden we elkaar op de hoogte en maken we optimaal gebruik van onze gezamenlijke netwerken.” Kun je een voorbeeld geven van jullie werk? “Laatst moesten we een KLM-vlucht vanaf Heathrow naar Amsterdam vertragen, omdat een van de startmotoren defect was. Reparatie zou minstens vijf uur duren. De klanten die via Amsterdam zouden doorvliegen naar andere bestemmingen, konden we vanuit Londen diverse mogelijkheden aanbieden. De resterende vijftien klanten met als eindbestemming Amsterdam hadden dus te maken met een zeer lange vertraging. Ze kregen alleen een voucher ter waarde van 5 Britse ponden. Je begrijpt: daar kun je op Heathrow net een kop koffie voor krijgen. Ondertussen zagen deze klanten tot hun ergernis andere KLM-vliegtuigen wél naar Amsterdam

vertrekken; niet wetende dat die al vol zaten. Toen ze eindelijk aan boord konden, klaagden ze bij de bemanning. Wij hebben toen geregeld dat deze klanten later individueel zijn teruggebeld, met onze excuses. Daarna kregen ze nog een bos bloemen. Die aandacht achteraf stelden deze klanten zeer op prijs.” Heb je nog een voorbeeld dat de Commercial Desk een probleem tijdig oploste? “We hadden laatst een klant die vanuit Oslo, via Amsterdam, doorvloog naar San Francisco. Hij had zijn racefiets meegenomen. Toen we net vanaf Schiphol waren opgestegen, ontdekten we dat die fiets per ongeluk niet geladen was. Die klant werd hierover aan boord geïnformeerd en was zeer ontevreden. De Commercial Desk regelde vervolgens meteen dat er voor hem bij aankomst in San Francisco een huurfiets klaarstond. Dat kon de bemanning hem nog tijdens de vlucht melden. Hij was stomverbaasd, en uiteindelijk zeer tevreden.” Jullie doen ook het nodige aan communicatie? “Zeker, dat is een van onze belangrijkste taken. Zo sturen we twee keer per dag een nieuwsbulletin rond. Daarin informeren we, in begrijpelijke taal, onze collega’s over de hele wereld over vertragingen en andere verstoringen. En we melden relevante weersvoorspellingen, denk aan sneeuw of mist, die voor vertraging kunnen zorgen. Waar mogelijk geven we ook tips over omboeken en service recovery. Met die bulletins voorzien we in een behoefte.” En richting de klanten? “Voor klanten zetten we direct relevante informatie op de website van KLM. Zodat zij online, via My Trip, zelf hun ticket kunnen omboeken. Het mooiste is als wij al een paar stappen vooruit kunnen denken voor onze klanten. Afgelopen december hadden we te maken met een aantal sneeuwdagen. Operations Control heeft toen twee dagen vooruit een behoorlijk aantal vluchten moeten annuleren. Waarop de Commercial Desk van tevoren de klanten van deze geannuleerde vluchten heeft geïnformeerd via sms en/of e-mail. Via de KLM-website, de social media hub of het callcenter konden deze klanten gratis hun vlucht omboeken naar een alternatieve vlucht. Deze proactieve benadering heeft op

de uiteindelijke sneeuwdag voor aanzienlijk minder wachttijd op Schiphol gezorgd.” Hoe kijk je terug op dit eerste halfjaar? “We hebben al veel bereikt. Collega’s weten ons goed te vinden. We proberen om iedereen binnen KLM meer vanuit de klant te laten denken en doen. Door het bieden van een goede service en klachtenafhandeling willen we als Commercial Desk bijdragen aan een hogere klanttevredenheid. Want een tevreden klant zien we eerder terug.”

“Commercial Desk echt een aanwinst” Theo Kelder is ruim tien jaar duty manager in het OCC. Wat vindt hij van de samenwerking met de Commercial Desk? “Echt een aanwinst. Het is eigenlijk best raar dat we in het OCC altijd onze besluiten namen zonder de stem van de klant te horen. Daarin voorzien de collega’s van de Commercial Desk. Vanochtend had ik bijvoorbeeld nog een probleem met een KLM Cityhopper-vlucht in Aalborg. Die moest kort na de start weer terug, vanwege een technisch mankement. De Commercial Desk adviseerde om voor de eerstvolgende vlucht vanuit Aalborg een Embraer in te zetten. Die heeft dertig stoelen meer dan de oorspronkelijke Fokker 70. Op deze manier was het mogelijk om een aantal gestrande passagiers mee te nemen. Een prima advies. Ook hun snelle, duidelijke communicatie richting onze klanten vind ik goed.”


13

inspirerend design

Huiskamer met vleugels Stippen, een tapijt van hergebruikte uniformen en de flatbedstoel als ‘persoonlijke troon’: het nieuwe interieur van de World Business Class (WBC) van KLM draagt onmiskenbaar de handtekening van topontwerper Hella Jongerius. ‘Schoonheid is ook een vorm van comfort.’

H

et was de eerste vraag tijdens het ‘sollicitatiegesprek’ van Hella Jongerius bij KLM–directeur Erik Varwijk: wat ze van het KLM-blauw vond. Als ontwerper én klant hoefde Jongerius niet lang na te denken: “Mooi en fris, maar ook een kleur die beter ‘gevierd’ zou moeten worden. Het KLM-blauw is slechts een van de vele kleuren blauw aan boord en ook enigszins koel. Pas als je een omgeving schept met warmere tinten, ontstaat het juiste contrast.” Varwijk schrok niet van haar antwoord, lacht Jongerius: “Integendeel”. Bovendien bleek tijdens archiefonderzoek dat ook haar beroemde voorganger Gerrit Rietveld in de jaren vijftig al een vliegtuiginterieur had geschetst met verschillende kleuren stoelen. “Een radicaal ontwerp, met typische Rietveldkleuren”, aldus Jongerius. “De tijd was er toen waarschijnlijk nog niet rijp voor. Maar het

De schaalmodellen van de stoelen en de seatcovers.

14

idee blijft interessant vanwege de breedtewerking, het benadrukken van de individualiteit van de klant en het vieren van het KLM-blauw door een familie van kleuren.”

Nederlands erfgoed De ‘Rietveld-connectie’ plaatst Jongerius in een decennialange traditie: het inschakelen van bekende Nederlandse designers door KLM. In de WBC tekende het ontwerpersduo Viktor & Rolf voor de amenity kit, ontwierp Marcel Wanders het serviesgoed en boog sterrenchef Richard Ekkebus zich over de maaltijden. De keuze van Jongerius sluit daar naadloos op aan, volgens Marjan Rintel, Vice President Marketing & Brand van KLM: “Hella bouwt voort op ons Nederlandse erfgoed. Tegelijkertijd heeft ze als ontwerper van wereldfaam een internationale uitstraling. Bovendien wil ze mensen inspireren met haar kleuren materiaal-

gebruik. Haar werk sluit dus precies aan op onze merkwaarden: Nederlands, open, betrouwbaar en inspirerend.” Aanleiding voor de metamorfose van de WBC vormde de introductie van de flatbed seat in de Boeing 747-400, waarin je volledig plat kunt slapen. “Daarmee komen we tegemoet aan een belangrijke trend in de luchtvaartindustrie”, aldus Rintel. “Een mooi moment om ook de rest van het interieur van de WBC in lijn te brengen met onze merkbelofte: niet alleen mensen van A naar B brengen, maar ‘journeys of inspiration’ bieden.”

Grenzen verleggen Jongerius zei meteen ja tegen de uitdaging, die ze aanging met haar twee senior designers Edith van Berkel en Arian Brekveld. “KLM is de eerste luchtvaartmaatschappij waarvoor ik werk. Ik zet graag een stap in nieuwe sneeuw.” In de luchtvaartsector krijgt zo’n small step bovendien meteen het karakter van een giant leap: vanwege de stringente eisen is het vliegtuiginterieur meestal het domein van ingenieurs, die meubilair en stoffering uitkiezen op certificering en niet op esthetiek of feelgoodgehalte. Designers als Jongerius kunnen hun gevoel voor kleur en schoonheid hooguit uitleven in privéjets. In de overige luchtvaartindustrie is een Gesamtkunstwerk - waarbij een ontwerper een totaalvisie neerlegt voor het hele interieur van nose to tail - nog steeds een uitzondering. Jongerius kreeg bovendien voldoende vrijheid van KLM: “Als opdrachtgevers klatergoud of per se die ene bank willen, houdt het op voor mij. Maar al bij het allereerste contact was er een sprankeling. Het voelde alsof we al jaren samenwerkten. We zouden samen wel eens vleugels kunnen krijgen, dacht ik.” Maar Jongerius kreeg ook te maken met harde eisen, zoals (brand)veiligheid, gewicht en recyclebaarheid. Bovendien waren er beperkingen in tijd en budget. “Als je een ontwerper als Hella Jongerius in een vliegtuig loslaat, begint ze overal aan te rommelen”, lacht Rintel. “Maar het moet ook haalbaar zijn. Je moet dus een middenweg zien

Het ontwerpteam in de studio in Berlijn: Hella Jongerius, Arian Brekvelden en Edith van Berkel (op de rug gezien).

IKEA, Makkum en KLM Hella Jongerius (1963) richtte na haar afstuderen aan de Design Academy in Eindhoven haar eigen ontwerpbureau op: Jongeriuslab, gevestigd in Rotterdam en sinds 2008 in Berlijn. Ze ontwerpt onder meer servies, vazen, textiel en meubels voor opdrachtgevers als IKEA, Koninklijke Makkum, Vitra en nu dus ook KLM. Kenmerkend voor haar ontwerpershandschrift is haar kleuren stofgebruik en het stippendessin. Jongerius’ werk geniet internationale Hella Jongerius met verschillende ontwerpen voor het aangepaste logo.

erkenning. Ze exposeert regelmatig in wereldmusea als MoMA (New York), the Design Museum (Londen) en Boijmans Van Beuningen

Van de oude KLM-uniformen werd nieuwe

(Rotterdam).

draad gesponnen voor het tapijt.


15

inspirerend design

wereldwijd

Ondertussen in ...

om goed te kunnen ontwerpen, werd de cabine op schaal nagebouwd.

er gebeurt van alles bij KLM, en niet alleen in Nederland! In vogelvlucht door ons wereldnieuws.

de class divider, het tapijt, de seat

uSa

covers en het hoofdkussen.

te vinden.” Dat was soms best een zoektocht, aldus Jongerius. “Maar het aftasten en oprekken van grenzen maakt een opdracht pas echt interessant. En als een idee onhaalbaar blijkt, bedenk ik graag een creatief alternatief.”

werking met Fleet Services, Inflight Services en Engineering & Maintenance de operationele haalbaarheid was veiliggesteld. Als bijvoorbeeld een kobaltblauwe stoel vervangen moet worden, moet immers wel de juiste kleur hoes op voorraad zijn.

modern hemelbed Een belangrijk thema in Jongerius’ werk is het terugbrengen van de menselijke maat in het systeem. Vertaald naar KLM: het creëren van individualiteit, comfort en een privésfeer in een kleine, onpersoonlijke ruimte waarin alles identiek is. Jongerius transformeerde de zakelijke uitstraling in een warme, huiselijke omgeving door simplificatie (rust door eenheid, met de haar kenmerkende stip als terugkerend element), verzachting (een warmer en gevarieerder kleurenpalet) en verrijking (een luxe stoffering en voor iedere klant een ‘persoonlijke troon’). Met de Diamond Seat lag de keuze voor de flatbedstoel al vast, maar Jongerius versoberde de vorm, ontwierp verschillende kleuren stoelhoezen en voorzag iedere stoel van individuele designelementen, ambachtelijke details en een losstaande gekleurde monitor, die de indruk van een privéruimte versterkt. Als de stoelzitting wordt uitgeschoven naar de full flat-stand, wordt bovendien de blauwe kunststof achterwand van de stoel zichtbaar, als een modern ‘hemelbed’. “Daar moesten we bij KLM even aan wennen”, aldus Rintel. “We hadden nog nooit met gekleurd kunststof gewerkt.” Jongerius bedacht het hemelsblauw als alternatief voor de ‘huid’ van leer waarmee ze de binnenkant aanvankelijk wilde bekleden ‘als een fauteuil’. Dat bleek echter niet mogelijk vanwege de complexe certificering. De vijf verschillende kleuren stoelhoezen kwamen er wél, nadat in nauwe samen-

lopen op gerecyclede uniformen Op het door Jongerius ontworpen tapijt wordt in het vliegtuig en in de gang van de marketingafdeling op het hoofdkantoor al enige tijd proefgelopen. Ook hiervoor heeft Jongerius goed gekeken naar een belangrijk element van de identiteit van KLM: duurzaamheid. De ingeweven blauwe stippen bestaan uit hergebruikte garens uit oude uniformen van de KLM-stewards en -stewardessen. Die werden immers overbodig nu het cabinepersoneel sinds 2010 de door Mart Visser ontworpen uniformen draagt. “We kwamen op het idee toen we in de krant lazen dat de oude uniformen zouden worden gerecycled”, vertelt Jongerius. Ook de schapenwol voor de ondergrond is duurzaam. Bovendien zijn de tapijten makkelijk te reinigen en te recyclen. “Tapijtfabrikant Desso werkt volgens het cradle-to-cradle-principe, dus alles klopt”, voegt Jongerius daar aan toe. De nieuwe WBC is op 19 maart gepresenteerd. “Nu moeten alle 22 Boeings 747-400 worden omgebouwd”, vertelt Rintel. “Elke ombouw duurt twee weken. In juli wordt het eerste toestel aangepakt, in april 2014 moet het volledige project zijn afgerond. Vervolgens is de 777-200 aan de beurt om van de handtekening van Jongerius te worden voorzien. Tussendoor krijgt ook het interieur van de Cityhopper in korte tijd een nieuw design.” Jongerius kijkt ernaar uit: “Heerlijk dat ik straks ook passagiers in de economyclass mag verwennen. Schoonheid is voor mij namelijk ook een vorm van comfort.”

Van neus tot staart alleen het plafond, de wanden en de bagageruimten van de world Business Class werden níet onder handen genomen door Jongerius, omdat Boeing deze standaard levert. De rest draagt onmiskenbaar haar handteke-

16

ning: • kastjes, lectuurbakken en andere vaste interieuronderdelen: vereenvoudigde belijning bestaande ontwerp;

roderik rodermond, VP Commercial of the america’s, beklom in januari met een team van 25 klimmers de Kilimanjaro in Tanzania. Op 11 januari bereikten zij de top. Met deze klim, een initiatief van Summit On The Summit, wordt aandacht gevraagd voor schoon drinkwater. Bijna een miljard mensen op de wereld hebben namelijk geen toegang tot schoon drinkwater. Summit On The Summit maakt op een innovatieve manier gebruik van social

media. Volgers konden virtueel de klim van zeven dagen volgen via de Summit Seeker, een interactief spel op www. summitonthesummit.com. KLM uSa sponsort Summit On The Summit vanwege het doel, de brand en socialmediadoelstellingen, en als grootste carrier vanuit de Verenigde Staten naar Oost-afrika. Ook beroemdheden als actrice Jessica Biel en zanger/acteur Justin Timberlake zijn bij dit goede doel betrokken.

• full flat chair: voorzien van ‘klare lijn’, klm-blauwe binnenkant (shell), losstaand beeldscherm en handmatige details; • seat cover & headrest: stoelhoes in vijf verschillende kleuren, headrest cover voorzien van alleen het klm-kroontje (zonder de letters), waardoor het idee van een ‘persoonlijke troon’ ontstaat; • class divider (gordijn): voorzien van double face dessin: aan de kant van de businessclass een donker kralendessin, aan economyclasszijde kralen en strepen en lichter; • deken en kussen: ontworpen met double face hoes; interieurkant passend bij het gordijn, slaapkant wit & crispy; • tapijt: eerste cradle-to-cradle-tapijt in de luchtvaartindustrie, met details van gerecyclede klm-uniformen en dirt mask tegen vlekken; • bulkboard (tussenwand): voorzien van gestippeld logo klm; stippendessin komt in heel het interieur terug.

Tokio Op de luchthaven van Tokio is SkyPriority uitgebreid met een SkyPriority fast-track security lane: een snelle doorgang bij de beveiliging en paspoortcontrole. SkyPriority biedt een alliantiebrede vipbehandeling voor klanten van First Class en Business Class en voor elite Plus-deelnemers. Van check-in tot en met het boarden van het vliegtuig richt SkyPriority zich op een zo soepel mogelijke reiservaring voor deze trouwe klanten. De snelle SkyPriority security-doorgang is gevestigd in Terminal 1 North op Tokyo Narita airport en eenvoudig te herkennen aan de SkyPriority-muur.

Madrid KLM Meet & Seat is in de prijzen gevallen! het social seating concept, waardoor je via LinkedIn of Facebook vooraf kunt zien wie er op je vlucht reizen, werd beloond met de excellence award vanwege het vernieuwende karakter van deze tool en het gebruik van social media ter verbetering van de reiservaring van passagiers. De prijs werd uitgereikt door excelencias, een vakblad voor de reisbranche dat zich specialiseert in Caribische en Latijns-amerikaanse bestemmingen. Vincent Coste, de air France KLM regional manager voor Spanje en Portugal, nam de prijs in ontvangst tijdens de International Tourism Trade Fair (FITur) in Madrid op 30 januari. KLM was de enige airline die met een prijs naar huis ging.


heeft u werelDs klm-nieuws?

Verschillende ontwerpvarianten van

De broodjes in de economyclass op europese vluchten hebben een smakelijke nieuwe verpakking gekregen. KLM Design ontwikkelde ter gelegenheid van amsterdam 2013 een speciaal ontwerp. een hollands jasje dus met typisch amsterdamse elementen zoals grachten, schaatsers, de Schipholtoren, een fiets, bruggen en een windmolen. In 2013 wordt extra veel aandacht besteed aan de bestemming amsterdam en op de buitenstations hard gewerkt om iedereen te interesseren voor het boeken van een ticket naar amsterdam. Met de talloze jubilea dit jaar is er in de hoofdstad dan ook genoeg te beleven. Kijk voor meer informatie op klm.com/ amsterdam2013.

stuur een bericht naar [email protected].

amsterdam

17

hier werk ik

Joke Boelens, medewerker KLM-shop

“Hier hebben

we bijna alles ”

Joke Boelens (62) is de spin in het web van de klm-personeelswinkel in gebouw 133 op schiphol-oost. op de kop af veertig jaar werkt ze bij klm, en ze geniet nog steeds van elke dag.

fotografie JaaP VaN DeN BeuKeL

“I

k werk drie dagen per week in de KLMshop, en vind het enig om te doen. Collega’s kunnen bij ons terecht voor allerlei leuke KLM-artikelen. Handdoeken, golfballen, baseballcaps, stickers voor op de auto, noem maar op. Daarnaast verkopen we de taxfreespullen die ook aan boord worden verkocht. Ik doe dit werk samen met stewardessen die vanwege hun zwangerschap tijdelijk grondwerkzaamheden verrichten. Ik ben het vaste aanspreekpunt,

18

en neem een deel van de administratie voor mijn rekening. We zijn altijd met drie medewerkers tegelijk aan het werk. Het uitpakken en uitstallen van de artikelen is vaak een flinke klus, en tussen 12.00 en 14.00 uur is het druk in de winkel. We willen de klanten dan graag zo snel en goed mogelijk helpen, want ze hebben meestal niet veel tijd. Ik ben in 1973 begonnen bij de taxfreeshops van KLM op de A- en de B-pier. Daar heb ik heel

wat jaren gewerkt. Ik draaide wisseldiensten, en daarom kon ik mijn werk goed combineren met mijn gezin. We verkochten in de taxfreeshops destijds alleen drank en sigaretten aan passagiers. In de loop van de tijd zijn die shops de grote taxfreewinkels geworden zoals we die nu kennen, en zijn ze overgenomen door anderen. In 1996 ben ik hier komen werken, in de KLMpersoneelswinkel op Schiphol-Oost. Die is ooit voortgekomen uit de reisdienst in de H-kantine.

Dat was vroeger de plek waar je als KLM’er terechtkon voor je IPB-tickets. Bij deze reisdienst werden ook wat artikelen verkocht, en van daaruit is in 1985 de KLM-shop ontstaan. Ik werk hier nu 17 jaar en vind het nog steeds hartstikke leuk. De ene keer hebben we beertjes met een KLM-jasje, de andere keer schaatshoesjes met het KLM-logo. Iedere keer verheug ik me er weer op om de spullen mooi neer te zetten en te verkopen. Ik kan er echt mijn creativiteit in kwijt.

Met de zwangere collega’s in de shop is het heel gezellig. Ze hebben interessante verhalen over de reizen die ze hebben gemaakt, en ze komen natuurlijk langs als hun baby geboren is. Ik vind het heerlijk om dit nog een paar jaar te kunnen doen. Ik ga elke dag met plezier naar mijn werk, en ’s avonds ga ik voldaan naar huis.”


19

standplaats new york city

ridderlijk

“The sky is the limit” Dror harel (45) is joint venture performance director bij aIrFraNCe KLM in NYC. het is zijn taak om de commerciële doelen van aIr FraNCe KLM in de joint venture met Delta air Lines in Noord-amerika te realiseren. Zijn motto: werk aan vertrouwen en goede relaties.

1 Dror in bar winterweer voor het iconische Fla tiron Building.

2 Go

o rs ve r n

d Islan

new York CitY hotsPots • Governors Island een uitgelezen plek voor architectonische bezienswaardigheden, frisse lucht, dansfeesten en

Br yant Pa rk Summ er Film Festival

3

concerten. het eiland ligt op slechts 2 km met de veerboot van manhattan en biedt ook een schitterend uitzicht op de skyline van manhattan. ’s Zomers en in het begin van de herfst geopend voor het publiek. Je kunt een fiets huren in manhattan, de boot nemen vanaf het zuidelijke puntje van manhattan en het eiland met de fiets ontdekken. • Bryant Park Summer Film Festival een goede gelegenheid om je onder de new Yorkers te begeven. Van juni tot en met augustus worden er elke maandag bij zonsondergang films vertoond op

Brooklyn Botanic Ga

rd en

4

een groot scherm. ga er vroeg heen om lange rijen te vermijden en neem een deken mee! • Brooklyn Botanic Garden geniet het hele jaar van deze prachtige tuin, maar vooral in april als de kersenbomen in bloei staan. De tuin heeft ’s werelds grootste kersenboomgaard buiten Japan.

20

5

wat voor werk doe je? “Ik vertegenwoordig AIRFRANCE KLM bij Delta Air Lines. Doel is om de samenwerking te vergemakkelijken en de winstgevendheid van onze joint venture te verhogen. We werken intensief samen om onze programma’s en processen te stroomlijnen en onze klanten een vlekkeloze reiservaring aan te bieden, ongeacht de maatschappij waarmee gevlogen wordt. Ik werk nauw samen met collega’s uit verschillende disciplines in de Delta-organisatie, variërend van Sales tot Operations. Zelf maak ik deel uit van het NA Area Management in New York City en ben in die functie ook verantwoordelijk voor een aantal jointventureroutes, waaronder Houston en Mexico.”

wat is er leuk aan dit werk? “Het is een geweldige kans om met zo’n belangrijke partner als Delta Air Lines samen te werken en verschillende bedrijfsculturen mee te maken. Amerikanen doen heel anders zaken dan Afrikanen – met wie ik in mijn vorige baan samenwerkte – Fransen of Nederlanders. Ik werk intensief samen met collega’s in Mexico, dat ook weer een geheel eigen cultuur heeft. Het is geweldig om te leren hoe je de ‘taal’ van elke cultuur moet spreken en dat het je lukt vertrouwen op te bouwen en medewerking te krijgen.”

uitdagende projecten? “Een spannende ontwikkeling is onze huidige turnaround in Houston. De joint venture was van oudsher marktleider in Houston. Maar toen Continental in 2009 overging naar Star Alliance verloren we daar onze binnenlandse feeder op de lijn. Aan ons was de uitdaging om weer te winnen in Houston. En dus moesten we met een ander plan komen. Samen met Delta heb ik een multidisciplinaire taskforce opgericht. Daarin was onze strategie gebaseerd op onze sterke punten. Houston is bijvoorbeeld een belangrijke toegangspoort tot Afrika, en wij hebben een sterk Afrikaans netwerk. En dus hebben we onze Afrikaanse bestemmingen, die door de joint venture beter worden bediend, actief gepromoot. Dat werkte! Na een halfjaar hebben we marktaandeel gewonnen en was er sprake van een positieve trend.”

waarom werk je graag voor klm? “The sky is the limit bij AIRFRANCE KLM. Vooral in mijn huidige functie, we hebben zo veel mogelijkheden.”

een voorbeeld? “Het potentieel van onze samenwerking met Delta is enorm. We bouwen een sterke alliantie op die moeilijk te verslaan zal zijn. Daar voeg ik meteen aan toe dat we wel gefocust moeten blijven en ervoor moeten zorgen dat we de concurrentie te slim af zijn.”

klm en BushCamP Bushcamp is een van de projecten gefinancierd uit wings of support, het liefdadig-

samen genieten

heidsprogramma van en door

in de vrije natuur

klm-medewerkers.

Op safari in eigen land Ongeveer honderdveertig Keniaanse weeskinderen gaan jaarlijks vier dagen mee op Bushcamp aan Lake Naivasha, een natuurgebied in de buurt van Nairobi. KLM’ers bezorgen hen daar een ontspannen minivakantie waar ze zichtbaar van opknappen en lange tijd van nagenieten.

“E

lise Theil, cabin attendant bij KLM, is sinds zeven jaar vrijwilliger bij Bushcamp. Theil: “In een paar dagen zie je de kinderen opbloeien. Vaak is het hun eerste uitje buiten de stad. Ze hebben meestal nog nooit wilde dieren gezien en de natuur maakt een enorme indruk op ze. We nemen de kinderen mee voor een boottrip op Lake Naivasha, waar we nijlpaarden spotten en visarenden voeren. En op safari om naar zebra’s, gnoes, giraffes, antilopen en soms een leeuw te kijken. Grotere kinderen mogen door Hell’s Gate National Park wandelen. In het kamp zelf doen we spelletjes, we knutselen en schminken en gaan zwemmen bij een naburige lodge. Ieder bushcamp sluiten we af met een bonte avond, waar de kinderen optreden. Het is mooi om te zien hoe een timide kind soms verandert in een schaterlachend, vrij kind.”

Begeleiders bushcamp Marius den Dulk, gepensioneerd KLM-piloot, is de initiator. Hij organiseerde het eerste bushcamp

dertien jaar geleden. Inmiddels is het uitgegroeid tot jaarlijks vier kampen van vier dagen in het najaar. De deelnemende kinderen komen uit verschillende weeshuizen. Zij komen per bus naar de kamplocatie, twee uur rijden van Nairobi. Ieder jaar kiezen de weeshuizen een andere groep kinderen, zodat er zo veel mogelijk aan de beurt komen. 25 vrijwilligers van KLM begeleiden de kinderen, zorgen met een bush cook voor het eten en bouwen het kamp op én af.

elise theil (klm) en Veldon

hoe kunt u helPen? Via wings of support zamelen klm’ers geld in voor goede doelen

nut en voldoening Ze doen dat op vrijwillige basis. Theil: “Het is geen snoepreisje, integendeel. Deelname kost je vakantiedagen, hotelovernachtingen in Nairobi, transfers en soms je ticketkosten. Als er plek is, kun je gebruikmaken van een crewstoel op een vlucht naar Nairobi. Is die er niet, dan moet je voor het stand-bytarief vliegen. Desondanks zit de inschrijving voor dit project altijd heel snel vol. De voldoening die je krijgt door de kinderen een mooie tijd te bezorgen, is waar je het voor doet.”

op bestemmingen van klm. als klm’er kun je zelf een project aanmelden, geld doneren, of je aanmelden als vrijwilliger voor een project. kijk op www.wingsofsupport.org.

wilt u een ZinVol ProJeCt onDer De aanDaCht Brengen? stuur een bericht naar [email protected].


21

personalia

Mw. L.M. Marijnissen-Meyers Commercial, 15-02-2013 H.M.J. Bel E&M, 16-02-2013 R.A. Bonkerk E&M, 16-02-2013 Mw. I.P. Coenraad Corporate, 16-02-2013 Mw. P.A. Goff Cargo U.S.A., 16-02-2013 S. Hayden Ground Services, 16-02-2013 Mw. M.N.B.A. Kluitenbergvan Rijn Ground Services, 16-02-2013 M. Orhan Ground Services, 16-02-2013 Mw. T. Regina Ground Services, 16-02-2013 J.N.M. Rodenburg E&M, 16-02-2013 J. Soares De Brito Ground Services, 16-02-2013 R.H. Sol Cargo, 16-02-2013 G.H. Wijnen E&M, 16-02-2013 W.J.A.M. Baars Flight Operations, 20-02-2013

Mw. I.M.G. Veeris Ground Services, 01-03-2013

R.K. van Ommeren E&M, 16-03-2013

Mw. M.C.B. Habes Inflight Services, 01-04-2013

E.R. Soria Cargo, 01-04-2013

C.J.R.M. van Dam Ground Services, 01-03-2013

R. Vegting Ground Services, 01-03-2013

J.M. Peerdeman E&M, 16-03-2013

Mw. A. Hazejager Commercial, 01-04-2013

Mw. R.J. Strous Ground Services, 01-04-2013

Mw. C.P.M. Gerritsen van de Hoop-Morsink Cargo, 01-03-2013

J.C.M. Visser Ground Services, 01-03-2013

A. Tasyurt Ground Services, 16-03-2013

Mw. H.C.J. Hazenberg Inflight Services, 01-04-2013

T. Takasaki Cargo Japan, 01-04-2013

E.J. van den Vlekkert Ground Services, 01-03-2013

T.C. Zoon Corporate, 16-03-2013

E.H. Heini Corporate, 01-04-2013

V.K. Tran Inflight Services, 01-04-2013

Mw. E. Zwieserijn Commercial, 01-03-2013

Mw. R. Beijers Inflight Services, 19-03-2013

E.J. Hemerik Cargo, 01-04-2013

H. Treep Corporate, 01-04-2013

Mw. K.H.J. Duijzings Inflight Services, 02-03-2013

Mw. E.C.M. Klasens Inflight Services, 26-03-2013

A.L. Hodge Cargo, 01-04-2013

H. Vork Ground Services, 01-04-2013

Mw. R.C. van der Meer Inflight Services, 02-03-2013

Mw. M.F.L. van Pul Inflight Services, 26-03-2013

M. Huizink Corporate, 01-04-2013

G.J.R. van Well Ground Services, 01-04-2013

Mw. W.A. Pleunis Inflight Services, 02-03-2013

Mw. B.M. Steenbergen Inflight Services, 26-03-2013

A. Jagroep Ground Services, 01-04-2013

R.H. van de Werken E&M, 01-04-2013

Mw. Y.M.H. Potting Inflight Services, 02-03-2013

P. Vreugdenhil Inflight Services, 26-03-2013

W.L. Kapica Cargo, 01-04-2013

J. Wildbret Ground Services, 01-04-2013

M.D. Verbaan Inflight Services, 02-03-2013

Mw. P.M. Bovenhoff Inflight Services, 28-03-2013

F.B.S. Kheli Ground Services, 01-04-2013

Mw. M. Yamamoto Commercial Japan, 01-04-2013

Mw. J.C. Verhoog Inflight Services, 02-03-2013

Mw. J.M. van der Laarse Inflight Services, 28-03-2013

R.H. Kiebert Ground Services, 01-04-2013

A. Yoshioka Cargo Japan, 01-04-2013

Mw. I. Vermij Inflight Services, 02-03-2013

M. Sullivan Ground Services UK, 28-03-2013

N. Koc Ground Services, 01-04-2013

Mw. M.C. Samwel Inflight Services, 07-04-2013

Mw. A.M. van der Vlies Inflight Services, 02-03-2013

Mw. A.C.M. van der Velden Inflight Services, 28-03-2013

Mw. J.M. Kok Ground Services, 01-04-2013

Mw. J.T.J. Bauritius Inflight Services, 08-04-2013

Mw. B.C.G. Acquabona Inflight Services, 05-03-2013

Mw. A.M.A. Vos Inflight Services, 28-03-2013

F.A. Kokkelkoren Ground Services, 01-04-2013

Mw. M.S.A. Luscher Inflight Services, 08-04-2013

Mw. A.M.B.T. Boonen Inflight Services, 05-03-2013

F.R. van der Geest Flight Operations, 30-03-2013

Mw B.M. Kolkhuis Tanke Operations Control, 01-04-2013

Mw. P.S. Roffel Inflight Services, 08-04-2013

Mw. P.D. Jiskoot Inflight Services, 05-03-2013

R.M.J. Stuber Flight Operations, 30-03-2013

A.B. Korsse Ground Services, 01-04-2013

Mw. H.J. Scheele Inflight Services, 08-04-2013

Mw. C. van der Valk Inflight Services, 05-03-2013

J. Westmaas Flight Operations, 30-03-2013

P.F.J.T. Lutters Ground Services, 01-04-2013

Mw. W.P.M. van Son Inflight Services, 08-04-2013

H. Guellai Ground Services, 01-03-2013 Mw. P.M. van Haasteren Inflight Services, 01-03-2013 B.G.M. Heilmann Cargo, 01-03-2013 Mw. M.T. Herber Ground Services, 01-03-2013 J.H.A. Hermans Corporate, 01-03-2013 Mw. M.N. Hofman Ground Services, 01-03-2013 Mw. S.C.B. Jacke Ground Services, 01-03-2013 R. Janse Ground Services, 01-03-2013 Mw. F.M. Koeleman-Pereira da Silva Ground Services, 01-03-2013 A. Koldijk Corporate, 01-03-2013 M.J. Kriger E&M, 01-03-2013 A. Kurt E&M, 01-03-2013

40-jarig jubileum

Op 14 december 2012 overleed dhr. J. Keijzer (81). Hij werkte bij KLM van 6 april 1953 tot 1 juli 1992. Zijn laatste functie was hoofd voortstuwingsgroep.

Op 14 januari 2013 overleed dhr. P.G. Bernard (64). Hij werkte bij KLM van 1 maart 1973 tot 1 juli 2011. Zijn laatste functie was security officer.

B. Jansen Corporate, 19-02-2013

Op 15 december 2012 overleed dhr. W. Souren (96). Hij werkte bij KLM van 16 juni april 1947 tot 1 januari 1982. Zijn laatste functie was eindcontroleur testkamer.

Op 17 januari 2013 overleed dhr. H. van Reijn (88). Hij werkte bij KLM van 1 juli 1946 tot 1 januari 1988. Zijn laatste functie was systeemontwerper.

E. Theijs E&M, 26-02-2013 G.J.D. Bakker Commercial, 01-03-2013 J.C.G.A. Clement Corporate, 01-03-2013 E.H.M. Kassing Corporate, 01-03-2013 J.C.N. Scipio Corporate, 01-03-2013 J.P. Wegkamp Corporate, 01-03-2013 R. van Wijk E&M, 01-03-2013 R.M. Meyer E&M, 12-03-2013 C.M. Neering Corporate, 22-03-2013

Overlijden Op 29 november 2012 overleed dhr. A.K. Knopper (90). Hij werkte bij KLM van 1 april 1947 tot 1 januari 1988. Op 1 december 2012 overleed dhr. G.M. van der Weerd (98). Hij werkte bij KLM van 3 april 1933 tot 1 januari 1979. Op 1 december 2012 overleed dhr. M. Roos (79). Hij werkte bij KLM van 1 april 1970 tot 1 januari 1996. Zijn laatste functie was chauffeur.

K.W. Boelens Inflight Services, 20-02-2013

Mw. S. Labordus-van de Pitte Cargo, 01-03-2013

J.H. Janssen Inflight Services, 20-02-2013

L. Staffan Cargo Sweden, 01-03-2013

R.M. van der Vlugt Inflight Services, 05-03-2013

Mw. C.H. van Nederveen Inflight Services, 31-03-2013

Mw R.M. Markesteijn Ground Services, 01-04-2013

Mw. J. Spiek Inflight Services, 08-04-2013

M.B. Seignette Inflight Services, 20-02-2013

E.W. Meijer Ground Services, 01-03-2013

Mw. E.M. Zee Inflight Services, 05-03-2013

A.M. van de Wiel Corporate, 31-03-2013

T.L. van der Meij E&M, 01-04-2013

Mw. L.W.A. van Velsen Inflight Services, 08-04-2013

Mw. B.J. van der Waal Inflight Services, 20-02-2013

H.H. Meijerink Flight Operations, 01-03-2013

D. Chutikomol Dararat Cargo Thailand, 07-03-2013

Mw. J.S. Aalberts Corporate, 01-04-2013

F.T.A. Meijboom Ground Services, 01-04-2013

J.N. Dielingen Commercial, 09-04-2013

N.H.A. Sebilguy Nahla Commercial EG, 25-02-2013

Mw. E. Melkamu Ground Services, 01-03-2013

A. Abid Cargo, 01-04-2013

E.J. Mijsbergh Ground Services, 01-04-2013

Mw. L.C.M. Hoog Antink Inflight Services, 09-04-2013

A.S. Andela Inflight Services, 27-02-2013

A.S.C.K. Metselaar Commercial, 01-03-2013

Mw. P.A. Ostuni Ground Services U.S.A., 07-03-2013

J. Augusto Duarte Ground Services, 01-04-2013

J.S. Moens Ground Services, 01-04-2013

Mw. S.J. Schokker Inflight Services, 09-04-2013

Mw. C.E. Busch Inflight Services, 27-02-2013

M.J. Monteiro Ground Services Portugal, 01-03-2013

P.E. Bijlsma Ground Services, 01-04-2013

F.J. Nieuwenhuis Ground Services, 01-04-2013

Mw. M.D.F. da Gloria De Sousa Commercial, 11-04-2013

D. Boedjawan Cargo, 01-04-2013

E. Nieuwland Ground Services, 01-04-2013

Mw. S.A. Margaret Ground Services, 11-04-2013

Op 10 december 2012 overleed dhr. A.J. Ramaker (76). Hij werkte bij KLM van 1 november 1957 tot 13 januari 1992. Zijn laatste functie was purser.

J.H. Bonsink Ground Services, 01-04-2013

M. Orhan Ground Services, 01-04-2013

Mw. C.M. Pollitt Cargo UK, 11-04-2013

Op 14 november 2012 overleed dhr. O. Teekens (98).

H.T. van Bourgondien Corporate, 01-04-2013

J. Otte Commercial, 01-04-2013

E.A. Riethoff Ground Services, 11-04-2013

I.C. Comenentia Ground Services, 01-04-2013

F.A. Peres Rosa Pedro Cargo, 01-04-2013

K.B. Shukla Cargo UK, 11-04-2013

Op 12 december 2012 overleed mw. J.F. van den Berg (61). Zij werkte bij KLM van 26 oktober 1979 tot 1 mei 2007. Haar laatste functie was assistent purser.

J.P. Doef E&M, 01-04-2013

P.G.J.M. Post Ground Services, 01-04-2013

Mw. A.E. Ester-Bulkmans Ground Services, 01-04-2013

Mw I. Posthuma-Dekker Ground Services, 01-04-2013

T. Falk E&M, 01-04-2013

Mw H.C. de Rooij Ground Services, 01-04-2013

H. Frifra Ground Services, 01-04-2013

P.C. van Rossum Operations, 01-04-2013

A. de Graaf Ground Services, 01-04-2013

Mw. F.F. Sobral Ferreira Coelho-Almeida Inflight Services, 01-04-2013

Mw. P.M. Hesselmans Inflight Services, 27-02-2013 Mw. H.A.E.M. Aleven Corporate, 01-03-2013 M.C.J. Arxhoek Commercial, 01-03-2013 R.M. Balfoort E&M, 01-03-2013 R. Beij Ground Services, 01-03-2013 E.J.A. Bleumink Corporate, 01-03-2013 H. Borstel Ground Services, 01-03-2013 P. Brandes Cargo, 01-03-2013 J.M. van de Broek Cargo, 01-03-2013

22

Mw. E.W.M. Burgers Cargo, 01-03-2013

M.J.A. Aarts Commercial, 12-03-2013 Mw. N. Boot Inflight Services, 12-03-2013

R. Montijn Cargo, 01-03-2013

K.R. Hilverda Inflight Services, 12-03-2013

Mw. E.P. Oranje-Barkmeijer Ground Services, 01-03-2013

Mw. M.W.J. Klijn-Dijkman KLC, 12-03-2013

Mw. M.B.E. de Paauw Inflight Services, 01-03-2013

Mw. T.B. Witteveen Inflight Services, 12-03-2013

Mw. K.I. Scholten Inflight Services, 01-03-2013

Mw. A.B.C. Kenemans Inflight Services, 14-03-2013

R.D.H. Schumacher Ground Services, 01-03-2013

D.C. Hankins E&M, 16-03-2013

T. Smid Corporate, 01-03-2013

M.P. Jonker E&M, 16-03-2013

J.A.A. van Staveren E&M, 01-03-2013

W.K. Kool E&M, 16-03-2013

Mw. M.J. Tideman-Giroth Corporate, 01-03-2013

M. Kuijzer Ground Services, 16-03-2013

Mw. E.C.M. Toonen Inflight Services, 01-03-2013

R. van der Linden Ground Services, 16-03-2013

Op 4 december 2012 overleed dhr. M. van den Broek (79). Hij werkte bij KLM van 1 februari 1956 tot 1 januari 1994. Zijn laatste functie was hoofd Personeelszaken. Op 7 december 2012 overleed dhr. F.H. Wiesemann (74). Hij werkte bij KLM van 1 april 1977 tot 1 juli 1999. Zijn laatste functie was proces operator. Op 8 december 2012 overleed dhr. J.L.J. Bol (87). Hij werkte bij KLM van 14 juni 1948 tot 1 januari 1976. Zijn laatste functie was purser.

Op 12 december 2012 overleed dhr. G.H.G. Lems (90). Hij werkte bij KLM van 1 april 1966 tot 1 januari 1988. Zijn laatste functie was hoofd afdeling Fysiotherapie. Op 12 december 2012 overleed dhr. M.R. Maassen (90). Hij werkte bij KLM van 16 februari 1948 tot 1 januari 1988. Op 13 december 2012 overleed dhr. C.W. Houtvester (85). Hij werkte bij KLM van 1 oktober 1971 tot 1 januari 1989. Zijn laatste functie was bouwkundig opzichter.

Op 15 december 2012 overleed dhr. W. Droog (85). Hij werkte bij KLM van 24 mei 1954 tot 1 januari 1989. Op 17 december 2012 overleed dhr. S.J.F. Ffitch (97). Hij werkte voor KLM van 1946 tot 3 augustus 1980. Zijn laatste functie was Midlands Regional Manager UK. Op 22 december 2012 overleed dhr. C.J. Houtkamp (95). Hij werkte bij KLM van 8 september 1947 tot 1 januari 1983. Zijn laatste functie was bagagemedewerker. Op 24 december 2012 overleed dhr. N.C. van der Laan (90). Hij werkte bij KLM van 6 januari 1947 tot 1 januari 1988. Zijn laatste functie was instructeur vliegtuigbelading. Op 25 december 2012 overleed dhr. K. van Duijkeren (81). Hij werkte bij KLM van 30 augustus 1954 tot 1 februari 1992. Zijn laatste functie was dienstleider. Op 26 december 2012 overleed dhr. H.N. Kannegieter (78). Hij werkte bij KLM van 9 februari 1970 tot 1 januari 1997. Zijn laatste functie was ramp officer. Op 27 december 2012 overleed mw. M.H. ter Horst-Mekelenkamp (58). Zij werkte bij KLM van 9 april 1979 tot 1 september 2010. Haar laatste functie was senior purser. Op 27 december 2012 overleed dhr. T.G. Nagtegaal (64). Hij werkte bij KLM van 25 september 1978 tot 1 februari 2008. Zijn laatste functie was horeca-agent. Op 28 december 2012 overleed dhr. A.J. Lamboo (83). Hij werkte bij KLM van 1 maart 1961 tot 1 januari 1992. Zijn laatste functie was hoofd Materialen & Processen.

Op 18 januari 2013 overleed dhr. P. Schurer (66). Hij werkte bij KLM van 1 september 1966 tot 1 april 2009. Zijn laatste functie was custom support coördinator. Op 24 januari 2013 overleed dhr. R.A. Beijerman (69). Hij werkte bij KLM van 1 maart 1980 tot 1 oktober 2006. Zijn laatste functie was bagagemedewerker. Op 26 januari 2013 overleed dhr. L.T. Jansen (83). Hij werkte bij KLM van 28 mei 1962 tot 1 januari 1992. Zijn laatste functie was voorwerker. Op 28 januari 2013 overleed dhr. H.C.J. Bruessing (88). Hij werkte bij KLM van 22 maart 1948 tot 1 januari 1987. Zijn laatste functie was controller. Op 29 januari 2013 overleed dhr. S.J. Mooij (93). Hij werkte bij KLM van 14 oktober 1946 tot 1 juli 1983. Zijn laatste functie was monteur. Op 31 januari 2013 overleed dhr. J.N.M. Seuren (76). Hij werkte bij KLM van 20 februari 1961 tot 1 januari 2002. Zijn laatste functie was vrachtmedewerker.

In memoriam ‘Het gaat er niet om wat je op je pad tegenkomt, maar hoe je ermee omgaat.’ Paul Paul René Brummelkamp 16 februari 2012 - 16 februari 2013 De herinneringen aan wie je was maken ons onlosmakelijk met elkaar verbonden. We missen je omhelzingen. Hartelijk dank voor al jullie tekenen van medeleven. Dat is voor ons een enorme steun. Emilie, Dennis, Thomas en Jolijn

Op 31 december 2012 overleed dhr. J.C.A. Mol (66). Hij werkte bij KLM van 28 mei 1985 tot 1 maart 2011. Op 8 januari 2013 overleed dhr. S.J.A. Sola (78). Hij werkte bij KLM van 1 september 1980 tot 1 januari 1997. Zijn laatste functie was onderhoudsmonteur. Op 9 januari 2013 overleed dhr. M.J. van den Berg (71). Hij werkte bij KLM van 1 september 1960 tot 1 december 2001. Zijn laatste functie was offsetdrukker. Op 9 januari 2013 overleed dhr. A.G.W. Mencke (79). Hij werkte bij KLM van 1 mei 1958 tot 3 maart 1989. Zijn laatste functie was purser. Op 11 januari 2013 overleed dhr. J.F. van Loenen (82). Hij werkte bij KLM van 1 oktober 1975 tot 1 januari 1993. Zijn laatste functie was technisch controleur. Op 12 januari 2013 overleed mw. E. Dettingmeijer (81). Zij werkte bij KLM van 1 juli 1955 tot 1 januari 1994. Haar laatste functie was administratief medewerkster.


In dit nummer hebben wij ook de overlijdensberichten opgenomen die niet in eerdere edities van de Wolkenridder konden worden opgenomen.

25-jarig jubileum

23

19 56 groei en Bloei

‘Zeg het met bloemen.’ op dit

lentebeeld uit 1956 poseert een

stewardess bevallig met een bos typisch hollandse tulpen. De

winter van ’56 was bar; van alle maanden in de twintigste eeuw was februari van dat jaar de koudste. in De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op -6.4 graden! maar met deze ‘lentebode’, tegen de achtergrond van een Convair 240, trad de dooi weer in en brak een periode van groei en bloei aan.

Wolkenridder. Werken met passagiers is mijn grote passie. Dreamliner, toekomstig paradepaardje van de klm-vloot

Recommend Documents