WINTER BIJ DE FAMILIE WESTPHAL WETHOUDER VOLKSTUINEN RINDA DEN BESTEN LENTE MARKT 12 MEI HANDIG: UITNEEMBAAR MESTOVERZICHT. recepten met lekkere

HANDIG: UITNEEMBAAR MESTOVERZICHT

LEN TET MA R K I 12 M E

‘WETHOUDER

VOLKSTUINEN’ RINDA DEN BESTEN jaargang 13 nr 1

WINTER BIJ DE FAMILIE WESTPHAL

re e k

k ten e l ep t e c m re

VAN DE MAKERS

MAART 2012

lees meer

p.30

Redactie

efhebbe li

*van he rs

r *groen uu

2011

3 eerste

stages

t

maatschappelijke

Met het speciale uitneembare Mestoverzicht, samengesteld door ons nieuwe redactielid Ine Dijkhof, hopen we dat iedereen dit jaar een vliegende start zal kunnen maken met de tuin. Volkstuinen zitten in de lift, merkt ‘onze’ wethouder Volkstuinen, Rinda den Besten, die in dit nummer alvast iets onthult over haar belangrijkste beleidsvoornemens die deze maand naar buiten zullen komen: meer volkstuinen en meer ruimte voor tijdelijke moestuinen op braakliggende terreinen in de wijken. Gezonde voeding is een hype aan het worden, en wij deinen lekker op die golf mee. Het jonge gezin Westphal, al weer de vierde generatie in onze vereniging, doet niet anders. Maar zij hebben nóg een reden om bij ons groenten te verbouwen: bij hen thuis eten de kippen alles op! Ze staan in dit nummer uitgebreid geportretteerd en laten zien hoe snel onze vereniging zich aan het verjongen is. Tot aan de dieren toe, want ons konijnenbestand is flink uitgebreid, zo bleek uit alle sporen in de wintersneeuw. Het wordt tijd om daar op een diervriendelijke manier iets aan te doen. Emigratie naar de Waddeneilanden? Want daar schijnen ze weer te weinig konijnen te hebben. Het is ook nooit goed. Nieuw leven, dat past goed bij de lente, en dat zijn ook de sporen van herfstige paddenstoelen die we dit voorjaar op weg kunnen helpen om straks, gekruid en wel, op ons bord terecht te komen. Hiermee komen we tegemoet aan de smulpapen onder ons, en dat zijn er veel, hebben we gemerkt. Daarom ook twéé recepten, waarmee we de laatste restjes uit de vriezer op kunnen maken – eindelijk leeg voor een nieuwe oogst. Leve de lente! Daarin verwelkomen we ook onze nieuwe grote buren: alle ambtenaren van het Provinciehuis, die half april hun nieuwe werkplekken in zullen nemen. Laten we zorgen dat ze een mooi uitzicht krijgen.

2012 ja ar v an

KOM

de bij

je ook?

INHOUD 010 DE FAMILIE WESTPHAL

De familie Westphal geniet in de eigen tuin van het gras, de madeliefjes en elkaar. Een portret van een generatie.

LenteMARKT 12 mei van 12 tot 14u bij het verenigingsgebouw

014 OM TE BEWAREN

Het grote Bladgroen Mestoverzicht. Wees zuinig op onkruid want je kunt er plantensoep van maken…

10

016 WETHOUDER RINDA DEN BESTEN Wethouder Rinda den Besten wilde speciaal voor ons al iets onthullen over haar nieuwe volkstuinenbeleid.

25 gezocht

009 PADDO QUEESTE

Altijd op zoek naar mysteries en hypes ontdekte Staese Baars het allernieuwste: zelf paddenstoelen kweken.

koelkast

‘Staat  er in je huis een ijskastje dat je niet meer nodig hebt of staat  er één nutteloos bij iemand anders? Geef hem dan aan de nieuwe terrasbeheerders. De vrijwilligers die daar ‘s zaterdags voor koffie en gebak zorgen, zullen daar erg blij mee zijn.’ Melden bij de winkel. Elke zaterdag open v.a 10.00 Of mail naar [email protected]

025 ADDY OP BEZOEK

En Addy de Meij ging op bezoek bij de vrouw achter de ledenadministratie: Woudie Blok. Het fundament onder onze vereniging.

16 09

4

En verder... 006 Een nieuw jaar 007 Over Ons 018 Van het bestuur 020 Arie Aardworm 027 In de stadionkeuken 029 Column 030 Stageoverzicht

5

De lente bladgroen 2010

ATVStadion

Een nieuw jaar, een nieuw begin… Ruim voor drie uur op zondagmiddag 15 januari meldden zich de eerste bezoekers voor de nieuwjaarsreceptie van onze vereniging. Benieuwd naar wat de voorzitter te zeggen had ? Of wachtend op en belangstellend voor de eerste hapjes en drankjes. Of toch om collega tuinleden het beste te wensen voor een nieuw (tuin)jaar? Het antwoord hierop is niet te geven. Maar toch: meer dan zeventig mensen bezochten de nieuwjaarsreceptie, een record, wat leidde tot een geanimeerde bijeenkomst waar bekenden elkaar omhelsden en onbekenden kennis met elkaar maakten. Was dit nu een toonbeeld van verenigingsleven ? Als het doel van een vereniging is om generaties te vertegenwoordigen, dan was deze bijeenkomst daar wel een voorbeeld van.Van 4 tot 80 jaar was aanwezig.Voor de allerjongsten was een speelhoek ingericht, veilig afgescheiden, met de ouderwetse kleurpotloden en de nieuwerwetse filmpjes op een beeldscherm. En de ouderen hadden genoeg aan elkaar… Naast onze leden bezochten ook veel vrienden, donateurs en de buren de nieuwjaarsreceptie. Daaruit blijkt dat ATV Stadion nog een grotere betekenis heeft dan voor degenen die er tuinieren.

In zijn nieuwjaarstoespraak kwam onze voorzitter Evert Muntslag daarop terug. ATV Stadion heeft een maatschappelijke functie benadrukte hij, en hij verwees daarbij naar de schooltuinen, de maatschappelijke stages en onze deelname aan “groen moet je doen”.Verder meldde hij dat de belangstelling voor een tuin op ons complex zo groot is, dat er een permanente wachtlijst bestaat.Van leegstand is geen sprake! De voorzitter stelde vast dat de veiligheid op het complex is toegenomen. Tot januari zijn er geen inbraken meer geweest, dankzij het burgerinitiatief van tuinleden die vrijwillig wacht hebben gelopen. Uiteraard kon de voorzitter er niet aan ontkomen de ontwikkelingen rondom het verenigingsgebouw aan de orde te stellen. Die situatie is nog onduidelijk. De Monumentenwacht heeft inmiddels opdracht gekregen een bouwkundig onderzoek uit te voeren naar de bouwkundige staat van het gebouw, het noodzakelijk onderhoud en de daaraan verbonden kosten. Hij zegde toe de leden per mail zo snel mogelijk te informeren als nieuwe informatie binnenkwam. En daarna was het tijd voor de appelflappen en de hartige hapjes!

6







JD

Bladgroen 2 JG 11

OVER ONS

Langzaamaan begint het tuinleven weer te ontwaken uit de winterslaap. Met het stijgen van de temperatuur en het ontluiken van de eerste voorjaarsbloemen, zie je ook voorzichtig hier en daar weer wat tuinders tevoorschijn komen. Even kijken hoe het er voor staat en wat er allemaal moet gebeuren.Veel! Even gluren bij de buren. Daar ziet het er gelukkig nóg beroerder uit. De eind vorig jaar vrij gekomen tuinen hebben allen al weer een nieuwe pachter gekregen. • Op tuin 11 is Seline Palm gekomen. Zij is al druk bezig om de tuin te herinrichten naar haar eigen ideeën en inzichten, want haar voortuintje bij huis was inmiddels wat te klein geworden voor alle groenten en kruiden die ze er in wilde zetten. Eindelijk ruimte. En rust, hoopt zij. Maar dat durven wij niet te beloven.

• Eén tuin is kort vrij gekomen, tuin 37b. Na een zeer voortvarende, bijna explosieve start en de enthousiaste bouw van een kas, sloeg een winterstorm genadeloos toe. De kas heeft het niet overleefd. Alles nog eens overwegend, heeft Hugo Schoute uiteindelijk besloten de tuin op te zeggen en zich te beperken tot de jaarlijkse barbecue. Als donateur. De tuin is overgenomen door dhr Rob Mootzelaar. • Tenslotte is tuin 63 gegaan naar W. Hellevoort. Een gespreid bedje (groentebedje welteverstaan), klaar voor gebruik. Wij wensen alle nieuwe tuinders veel plezier en succes met hun tuin! Woudie Blok (tuin 92) en Anneloes van den Brink (tuin 32)

Ledenadministratie

• Tuin 35 heeft nog een tijdje leeg gestaan vóór iemand het definitief wilde overnemen. Tja en als er niet meteen een tuinder het overneemt, dan doet de natuur het wel. Mw. Kuchuk wil heel graag haar eigen groenten gaan verbouwen en popelt dus om hier haar scepter te gaan zwaaien.

ew i rv d ie5 e t u 1

. in wopag7

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

Paddenstoelencollege van Bart Barten

Afgelopen 16 februari is een nieuwe trend geboren bij ATV Stadion: zelf eetbare paddenstoelen kweken! Zo’n vijftien belangstellenden waren naar het verenigingsgebouw gekomen om hierover alle ins-and-outs te weten te komen. De bijeenkomst begon met koffie en een stukje heerlijke taart in de vorm van een vliegenzwam, de oervorm van de paddenstoel. Daarna introduceerde Sebastiaan Westphal paddenstoelengoeroe Bart Barten. Bart vertelde dat hij gegrepen werd door het paddenstoelenvirus tijdens een verblijf in Italië. Daar trekken in de herfst hele volksstammen de bossen in om porcino of eekhoorntjesbrood te zoeken. Na zijn terugkeer in Nederland begon hij zijn nieuwe hobby steeds serieuzer te nemen en inmiddels eet hij het hele jaar rond van zijn zelfgekweekte zwammen. Hij kweekt zowel in zijn tuin, als in zakken in zijn huis. Met behulp van een powerpointpresentatie toonde Bart de geheimen van het hele proces, van schimmel tot koekenpan. Ook ging hij dieper in op enkele eetbare soorten, zoals de oesterzwam en de olmenzwam. Ondertussen liet hij plastic zakken met stro en deuvels rondgaan, die langzaam overgenomen werden door schimmels. Het gaf een science-fictionachtige aanblik. 8

De aanwezigen schreven gretig mee en afgaande op de vele vragen die Bart kreeg – Wat voor materiaal gebruik je? Hoe lang duurt het? Kun je ook hallucinerende paddo’s kweken? – lopen er een aantal nieuwe paddestoelenfans bij ATV Stadion rond. Wie hierover meer wil weten kan een kijkje nemen op www.mycobois.be of www.groenetakken.nl. De presentatie van Bart Barten kun je vinden door te googlen op ‘paddestoelenpraatje’.

TIP! Wie meteen wil beginnen met kweken, begint simpel: 1. koop een oesterzwam in de winkel of op de markt 2. leg die in een stukje natgemaakt karton in de koelkast 3. wacht net zo lang tot er schimmel op het karton staat 4. stop het karton tussen gepasteuriseerd stro (= stro dat in een uurtje in water van een graad of 60 heeft geweekt) 5. de natuur doet de rest

9

interview

‘Alles is oud hier, behalve wij’ Sebastiaan en Rianne Westphal maakten van een ruïne een paleis. De vierde generatie Westphal is gearriveerd op ons complex, en dat is niet onopgemerkt gebleven. Op een mooie, zichtbare plaats, vlakbij de ingang en het parkeerterrein, is op de fundamenten van een verwaarloosd geheel een tuinhuis gebouwd dat meer weg heeft van een kleine bungalow. Met zijn fraaie plavuizen, strakke witte wanden en mooie ramen werd het veel meer dan de opgewaardeerde schuur die veel andere tuinders van hun huizen maken. Sebastiaan Westphal, zijn vrouw Rianne en hun kinderen Wiebe Coen en Anna Geesje zijn nog druk bezig om ook de rest van de tuin onder controle te krijgen. De potten met bramen en kruisbessen staan in het huisje al klaar om uit te planten, maar daar moet het eerst iets warmer voor worden. Als fotograaf Tessa en ik arriveren, om op een stralende maar ijskoude winterdag het jonge gezin zo fraai mogelijk vast te leggen voor ons lentenummer, worden we getrakteerd op thee met kersentaart, ‘want,’ zegt Rianne, ‘we grijpen elke gelegenheid aan om taart te eten.’

10

De vereniging heeft al eerder dit jaar gemerkt dat het de Westphals ernst is met hun voornemen om onder andere met lekker eten iets voor de vereniging te gaan betekenen. Ze bakten al vlijtig mee aan de taarten die bij het winkelterras op zaterdag werden geserveerd. En ze verzorgden ook een deel van de hapjes tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst. Sebastiaan Westphal heeft goede herinneringen aan ons complex. Hij heeft nog mooie foto’s, vol mensen met grote jaren tachtig-brillen, waarop goed te zien is hoe hij – op eenzelfde leeftijd als zijn zoon Wiebe Coen nu – het erg naar zijn zin heeft bij allerlei spelletjes die er in die tijd voor de kinderen werden georganiseerd. Het was een belangrijke reden voor hem om nu ook zelf een huisje te pachten bij de vereniging waar zijn grootvader Coen zo belangrijk was, dat het verenigingsgebouw naar hem is vernoemd. ‘Ik moet eerlijk zeggen dat het pas bij mij begon te kriebelen toen we zelf kinderen kregen. Ik heb hier als

winter bij de familie westphal

11

kind ook nooit zelf een tuintje gehad. We kwamen hier wel regelmatig toen opa nog leefde, maar niet om zelf nu eens lekker te gaan spitten. We hebben het er pas over gehad toen Jaap overleed. Toen zagen we deze tuin, helemaal verwaarloosd, op het hoekje, en toen dachten we: dat wordt nog wel eens wat. ’ Krielkippen Ze bouwden een compleet nieuw huis, met hulp van Sebastiaans vader, waarbij ze mooie oude bouwmaterialen verwerkten, zoals een schuifpui en oude raampjes uit een boerenschuur die ze op Marktplaats aangeboden zagen. Rianne: ‘Alles is oud hier, behalve wij.’ Jullie tuin ligt ook mooi prominent. Rianne Westphal relativeert: ‘Nou, hij ligt vooral lekker dichtbij de parkeerplaats. Stel je voor dat je dit huis had moeten bouwen en je zat helemaal achteraan. Daar word je niet gelukkig van. Voor de kinderen is het ook belangrijk dat we overal zo dichtbij zitten.Want zij moeten zich wel kunnen vermaken hier, en dat gebeurt ook. Daarvoor hebben we de tuin, en nu ook een schommel.’ En dan te bedenken dat ze thuis ook nog een tuin hebben – Rianne: ‘best wel royaal ook moet ik eerlijk zeggen. We wonen in Bunnik aan de Kromme Rijn. Maar ik vind het leuk om groenten te kweken. En dat kan niet bij ons thuis want we hebben kippen en die

12

eten alles op. We hebben vorig jaar al twee keer een nest gehad en we raken ze bijna niet kwijt. De mensen willen de kippen alleen voor de soep, en dat vind ik zielig. Dus nu hebben we twintig kippen. Het zijn gelukkig wel krieltjes.Voor mij is echt het belangrijkste dat je hier groenten kunt verbouwen. Bovendien wonen we best wel achteraf, en hebben we daar bijna geen aanspraak. Dat heb je hier wel en dat is leuk. Hier zie je dat Wiebe Coen ook makkelijker vriendjes kan maken. Hij kan zelfs naar iemand toe lopen. Dat kan thuis niet. Hij is nu vijf jaar en zit op de basisschool, en daar heeft hij natuurlijk wel vriendjes, maar dat is anders. Daarom proberen wij hier ook dingen voor kinderen te organiseren.’ Het heeft wel even geduurd voordat Sebastiaan en Rianne daar tijd voor kregen. Het kostte veel moeite om de verwaarloosde tuin de afgelopen anderhalf jaar op te knappen. Rianne: ‘Het was een oerwoud, en bovendien de stortplaats van het hele complex. Ook toen het al onze tuin was vonden we er soms opeens weer een lading tegels in. En er was veel onkruid, dat maar niet verdween. We hadden de tuin op een gegeven moment helemaal onkruidvrij gemaakt, en toen belde Evert na vijf dagen op of we het onkruid weg wilden halen. Hij dacht dat we niks gedaan hadden, zó snel was het al weer bij gegroeid. Nu hebben we geen last meer van zevenblad, maar we hebben er ook een halve meter grond vanaf ge-

haald. In het midden hebben we nu gras. En achterin een moestuin. We hebben de grond helemaal gezeefd en er vervolgens wel vijf kuub bemeste aarde opgegooid. Jammer dat we geen foto’s vóór en na hebben gemaakt. Op deze manier kregen we een goede moestuin. Daarvoor staan wat fruitboompjes en het grasveld kwam er speciaal voor de kinderen, om lekker te spelen. Wiebe Coen vindt madeliefjes de mooiste bloemetje. En de lekkerste groenten vindt hij broccoli en spruitjes. Die gaan we nu zaaien.’ Buitenmens Rianne is onderwijzers op een ZMOKschool, Sebastiaan is politieagent in de regio Amsterdam, waar hij in een team zit dat inbraken, straatroven en overvallen in probleembuurten moet tegengaan. Drukke banen, alletwee, waardoor ze minder op de tuin kunnen zijn dan ze willen. Daarbij houdt Rianne zich nog bezig met hondentraining. Maar als ze er zijn, genieten ze dubbel. Sebastiaan: ‘Ik ben echt een buitenmens. Ik vind het heel leuk als ik hier aan spitten ben dat er dan een roodborstje komt kijken. Daar kan ik echt van genieten. Groenten verbouwen is voor mij een leuke bijkomstigheid. Beetje frambozen eten van eigen struik met de kinderen. We eten wel veel groenten, maar of dat nu van de eigen tuin komt, is voor ons niet zo belangrijk. Het smaakt wel anders, maar ik kan er niet heel treurig om zijn als ik prei heb geprobeerd en het lukt niet. Dan denk ik: volgend jaar beter. Je

leert ook al doende. Bij voorbeeld dat één courgetteplant genoeg is voor een heel jaar. En dat je niet acht kroppen sla tegelijk moet planten want dan moet je ze ook tegelijk opeten. Dit jaar gaan we verder met het inrichten van de groentetuin. Maar ik wil ook een nieuwe omheining, een haag. Als die aangeplant is, ziet het er ook anders uit. We zijn aan het kijken of we iets met wilgentakken kunnen doen. Dat is wel bewerkelijk, maar het is een natuurlijke afscheiding. Dat is ook belangrijk voor onze honden, want die kunnen dan vrij rondlopen. En ook voor de kinderen, met al dat water hier omheen. Al heb je thuis een tuin, je bent toch even weg hier omdat het anders is, vrijer. Zo zijn Wiebe Coen en ik vorig jaar druk geweest met kikkervisjes, en soorten vogeltjes om het huis. Je zit veel dichter in de natuur hier.’ Bestuur Onlangs werd Sebastiaan gevraagd om in het bestuur te komen. Sebastiaan: ‘Het is bittere noodzaak, die bestuursfunctie.Als je lid bent van een vereniging, moet je er ook voor open staan om iets te doen. Als er dan mensen nodig zijn en niemand meldt zich aan, dan voel ik me verantwoordelijk. Zo’n bestuur is ook tijdrovender dan de meeste mensen denken . Ik wil vooral zorgen voor meer betrokkenheid. Ik wil dit jaar weer een Paasactiviteit organiseren voor de kinderen, ook omdat we zelf jonge kinderen hebben. Er moet meer gebeuren voor jonge gezinnen zoals wij.’ PT

13

De lente bladgroen 2010

Het Grote Bladgroen Mest-overzicht Het voorjaar is het ideale mestseizoen. Omdat we organisch tuinieren, kunnen we daarvoor niet zakjes kunstmest in het tuincentrum kopen. Daarom geven we hierbij een overzicht van alle mogelijke mestsoorten, hoe ze te maken, en waarvoor je ze moet gebruiken.

1

wat is organische mest?

Organische mest is mest van dierlijk of plantaardig materiaal die ook de bodemstructuur verbetert. Organische meststoffen zijn langzaam werkende meststoffen.Verse dierlijke en plantaardige mest moet eerst verteren, bijvoorbeeld verse koeien- of paardenmest, die een jaartje moet liggen of verse plantenresten, die verteren in de composthoop.Van verse mest kun je mesthopen maken en afdekken met jute of compostdoek. Tussendoor moet je de mest één keer omgooien. Ook composthopen moet je tussendoor omwerken.

2

waar bestaat mest uit?

Mest bevat een aantal voedingselementen, de belangrijkste zijn: stikstof (N), kalium (K) en fosfor (P).Verder uit de zogenaamde macro-elementen water, koolstof, zuurstof, calcium (kalk) en zwavel. De drie belangrijkste voedingselementen N, K en P kunnen ook afzon-

14

derlijk toegediend worden. Dan worden ze enkelvoudige meststoffen genoemd, zoals bijvoorbeeld beendermeel (fosfaat), bloedmeel (stikstof), hoornmeel, hoefmeel, vinasse (kalium), magnesium, kieseriet (een mineraal), bentoniet (tot poeder gemalen kleimineraal) en kalk. Kalk is eigenlijk geen meststof, maar een bodemverbeteraar. Het maakt de grond minder zuur. Daarvoor moet je dus eerst de zuurgraad controleren. De gemiddelde bekalking is 5 kg per 100m per jaar. Verder bevat mest een aantal belangrijke elementen die in mindere mate aanwezig zijn, zoals bijvoorbeeld zink, kobalt, jodium, borium en sporenelementen.

4

van dierlijke oorsprong:

van plantaardige oorsprong:

runderstalmest kan als een volledige meststof worden beschouwd; naast stikstof, fosfor en kalium bevat het ook sporenelementen. Als het veel verteerd stro bevat, verbetert het de structuur van de bodem.

compost, van gevarieerd materiaal en goed gerijpt, verbetert de structuur van de grond.

paardenmest, bij voorkeur vermengd met stro, broeit en kan gebruikt worden om in het voorjaar de bodem van de koude kas of bak te warmen. kippenmest bevat stikstof, kalium, fosfor en veel kalk. Ook deze mest moet je niet vers gebruiken, want het bevat veel zout. Werk het door de composthoop. champignonmest, is eigenlijk verteerde paardenmest met stro, en is gemakkelijk te verwerken.

3 enkelvoudige voedingsele-

Om als meststof te dienen wordt van smeerwortel, brandnetel en heermoes plantengier gemaakt. (zie kader)

vinasse, bevat kalium en stikstof, en is een bijproduct van de suiker(biet) industrie. maerl (gedroogde en gemalen zeealg) bestaat uit veel kalk, veel sporenelementen en magnesium. bladaarde, is zuur, en goed voor bijvoorbeeld rodondendrons en hortensia’s plantengier behoort tot de beste meststoffen, afhankelijk van de plant die gebruikt wordt kun je zo enkelvoudige meststoffen toevoegen groenbemesters, worden, als ze een hoogte van circa 20 cm hebben, ondergespit en zo gecomposteerd. 1 heermoes 2 smeerwortel 3 brandnetel

menten die in planten aanwezig zijn.

Sommige planten bevatten enkelvoudige meststoffen die in een biologische moestuin heel goed gebruikt kunnen worden. Smeerwortel bevat kalium. Heermoes bevat kiezelzuur. Zeewier bevat kalk. Brandnetel bevat stikstof en kiezelzuur (silicium) (zie Tuinliefhebber nr. 2, 2011). Goudsbloem bevat stikstof en kalk

Bladgroen 2 JG 11

welke soorten mest zijn er?

Hoe maak je plantengier? • Vul een bak (niet van metaal of email) voor de helft met verse planten (zie hierboven) en vul aan met – het liefst, want dat is minder zuur – regenwater. De planten eventueel klein knippen. Roer de brij iedere dag door om de rotting te bespoedigen. De gier is klaar als de prut niet meer schuimt en een donkere kleur heeft. Dit kan – afhankelijk van het weer – twee tot vier weken duren. Gebruik gier alleen verdund.

• Begiet jonge planten iedere week met een verdunning van 1 deel gier op 20 delen water. • Groenten- fruit- en siergewassen kunnen iedere twee weken begoten worden met een verdunning van 1 op 10. • Zeer sterk verdund, 1 op 50, kan het ook direct op de bladeren bespoten worden. • Een licht verdund restant kun je in het voorjaar met de gieter over het land sproeien. 15

De lente bladgroen 2010

verder: dolomiet is een gedroogd en gemalen gesteente met een hoog gehalte aan calciumcarbonaat. basaltmeel is een zeer fijn gemalen vulkanisch gesteente en bevat onder andere kalk, magnesium en sporenelementen. bentoniet, een tot fijn poeder gemalen kleimineraal, vooral gebruikt als grondverbeteraar. houtas, bevat kalium kieseriet bevat veel magnesium

5

verse mest of mestkorrels

gedroogde mest is even goed als verse mest.Verse mest, zoals stalmest, bevat echter stro en dat verbetert de bodemstructuur. gedroogde koemest is geconcentreerd, werkt snel en heeft viermaal zoveel voedingswaarde als verse stalmest. Gebruik het – met mate – als bijbemesting.

6

Bladgroen 2 JG 11

Om de pH van de tuin te meten, kun je: • een eenvoudig te hanteren bodemtest kopen bij een tuincentrum • tuingrond laten analyseren door het op te sturen naar een laboratorium, bijvoorbeeld via een tuincentrum of De Tuinliefhebber. Onkruiden geven ook aan wat er met de grond aan de hand is: • herderstasje (1) wijst op kalkrijke grond • distels op een stikstofrijke grond • brandnetel op een voedzame grond met een goede structuur • kleefkruid op vruchtbare, maar verdichte grond • klein kruiskruid op voedzame grond • knopkruid (2) op stikstofrijke grond • boterbloem op vochtige, voedzame en verdichte grond • kweek op voedzame grond met een slechte structuur • melde op voedzame grond • muur op stikstofrijke grond

wat is een pH-waarde?

Voordat de tuin bemest wordt, is het belangrijk iets over de zuurgraad van de grond te weten. De zuurgraad wordt aangeduid met een pH-waarde. pH staat voor ’potentiaal Hydrogenium’. • een waarde van 6,5 - 7 is neutraal • een waarde van 4,5 - 5,6 is zuur • een waarde hoger dan 7 is kalkrijk (basisch of alkalisch) kalkrijke grond (bv. zandgrond) = hoge pH zure grond (bv. veengrond) = lage pH

16

of het vroege voorjaar, maar wacht dan wel enkele weken met het toedienen van organische mest. Laat de – goed verteerde – mest niet liggen, maar werk de mest zo snel mogelijk door de bovenlaag van de grond; wormen doen de rest.

8

is bemesten nodig?

Mesten is nodig om: • de bodem te verbeteren en de pHwaarde in evenwicht te brengen • om voedingsstoffen toe te voegen • om lucht en vocht in de grond te krijgen • te zorgen voor een actief bodemleven

9 mest en het milieu Veel (dierlijke) mest is afkomstig van de bio-industrie, dus niet van biologischdynamische of ecologische bedrijven. Stalmest, maar ook bloedmeel, beendermeel. hoefmeel, etc. kunnen daardoor resten van geneesmiddelen en hormonen bevatten. Andere producten moeten van ver ingevoerd worden, zoals cacaodoppen en sojaschroot. Het is daarom de moeite waard om na te gaan wat voor mest je gaat gebruiken.

7

wanneer mesten?

In de regel wordt de tuin in december tot in het vroege voorjaar bemest met stalmest. Kalk strooien we in het najaar

Stalmest is in november te bestellen bij de vereniging. Bij de manege aan de Utrechtseweg kun je paardenmest halen.

10 compost maken Compost maken is de moeite waard. Je bent niet alleen je afval kwijt, je houdt er

ook nog wat aan over. Dit jaar zal er bij het schouwen op de aanwezigheid van een compostbak of composthoop gelet worden.

ID (Met dank aan Margrit Bos)

welke planten zijn geschikt als groenbemester? De bekendste groenbemesters zijn: wikke, lupine, winter- en zomerrogge, borage en phacelia. Niet winterharde soorten verdienen de voorkeur, je kunt ze alleen in juli zaaien en ze sterven in de winter af. Voor late zaai, tot 20 oktober, is winterrogge geschikt. Die wordt dan in het voorjaar ondergespit. Vlinderbloemigen (zoals erwten, klaver, lupine maar ook wisteria) laten stikstofknolletjes achter in de bodem.

Sites [email protected] , informatie over bemesting, compost maken, etc. http://www.Tuinadvies.be/ groente_bemesting.htm, duidelijk advies over mest, pH-waarde, etc. www.hostamill.be , behalve over hosta’s goede informatie over bemesting

17

De lente bladgroen 2010 Van het bestuur

Bladgroen 2 JG 11

De winkel

Veiligheid

Omdat mevrouw Ina van Dommelen aangaf te willen stoppen met het beheer van de winkel, hebben we een oproep gedaan om die vrijkomende taak over te nemen. Het aantal reacties viel tegen. Het bestuur heeft met Ina gesproken. Ons werd wel duidelijk dat in je eentje de winkel draaien een grote persoonlijke belasting is. Ina gaf aan dat ze na zo’n zaterdag geen energie meer over heeft om te tuinieren en ook haar sociale leven werd daardoor beknot. Gelukkig hebben twee personen zich toch nog gemeld en gaat de winkel vanaf 18 februari gewoon weer open. En ook Ina gaat weer aan de slag. Ab heeft zich bereid verklaard om dat wat hij tot nu toe deed te blijven doen. En als iemand zich alsnog wil opgeven om te steunen is hij of zij van harte welkom.

We hebben 2011 inbraakvrij afgesloten! We streven ernaar dit in 2012 weer waar te maken. Op tuinleden doen we dan ook een beroep om alert te blijven op verdachte personen en verdachte situaties. En hoe moeilijk het ook is sluit het hek achter je. Het helpt! De buren zeggen dat ze nog regelmatig het hoofdhek voor ons moeten afsluiten. Aan de binnenzijde van het achterste hek zijn als natuurlijke barrière bramen geplant. Een obstakel, maar ook een bijenplant en we hopen dit jaar van de bramen te genieten.

Tuindiensten Op 3 december was de laatste tuindienst van 2011. Harry Smit (hoofd complexbeheer) en Evert Muntslag (voorzitter) hebben de presentielijsten tuindiensten nagelopen. Zij (13) die tuindiensten hadden gemist, kregen de gelegenheid de gemiste tuindiensten op 14 januari 2012 in te halen. Op een na hebben alle leden hun gemiste tuindiensten weggewerkt De achterblijver is gevraagd hoe ze begin volgende seizoen schoon schip gaat maken. Anders wordt het in 2012 extra draaien. 18

Beheersmaatregelen complex In het voorjaar 2012 worden de werkzaamheden voortgezet om de waterkwaliteit middels doorstroming te verbeteren. Op complex locatie 51 worden duikers vervangen en er komen duikers met een grotere diameter en op juiste hoogte geplaatst. Op plekken waar bomen op duikers staan of waar duikers moeten komen, zullen bomen worden gerooid. Er komen op complex locatie Oostbroekselaan 51 drie fraaie bruggen. Nu de binnenwateren zijn gebaggerd, en ook de wilgen worden geknot en er veel wilgentenen liggen, is het een mooi moment om verder te gaan met het aanbrengen van de natuurlijke beschoeiing.

Tuinleden locatie Oostbroekselaan 64 hebben enkele bomen aangewezen die moeten worden gerooid of gesnoeid. Voor deze bomen is een kapvergunning aangevraagd. Voor complex locatie 51 was in het onderhoudsplan 2011 gevraagd om de hagen aan te vullen. Dit werk zal dit jaar worden uitgevoerd. Activiteiten Dit jaar hebben we op de rol: de voorjaarsmarkt, de paasviering voor kinderen en een cursus paddenstoelen kweken op stammen. Verder een cursus snoeien, die zal worden verzorgd door een tuinlid dat van beroep consulent fruitteelt is. Op zaterdag 24 maart 2012 organiseert het NMC (Natuur-en Milieu Communicatie) met vrijwilligers een werkdag waarop de broeihopen voor ringslangen (ook de onze) worden afgebouwd, onderzocht en opnieuw opgebouwd.

Bij deze kunnen klaverjassers zich melden [email protected]. Wij geven de namen dan door aan de organisatoren. Financieel beheer Gelijktijdig met de nieuwjaarskaarten hebben we dit jaar oude en potentieel nieuwe donateurs aangeschreven (zie boven). De aanmeldingen stromen langzaam, maar gestadig binnen. Marjolein Steeman is uit het bestuur, maar is in het belang van de vereniging het financieel beheer blijven doen. Het bestuur blijft zoeken naar een vervanger. We hebben ingezet op sneller betalen van pacht en premies verzekeringen. Uiteraard streven we ernaar de rekeningen sneller de deur uit te doen. Konijnen en tuinieren.

Ons complex is goed afgesloten en zo kunnen er geen konijnen van buitenaf ons complex meer op. Maar de overgebleven konijnen weten wel Op 12 mei is de voorjaarsmarkt aan- raad met de gewassen op de tuinen. vang 13.00 bij het verenigingsgebouw. Enkele tuinleden zijn al bij ons geweest om hun beklag te doen. Zelfs Tijdens de nieuwjaarsreceptie kwa- de jonge knoflook wordt aangevreten. men enkele leden op het idee om Om schade tegen te gaan wordt elk een klaverjastoernooi te houden. Er bedje met netten afgedekt. Dat is wel is al een enthousiaste groep gevormd, een oplossing, maar het maakt het maar meer klaverjassers zijn van harte tuinieren ongemakkelijk. Elke keer als welkom. We draaien een toernooi aan je gaat schoffelen moet het net eraf de hand van een rooster. Er zijn leuke en dan er weer op. Er zijn rond ons prijzen te winnen complex enige koppels roofvogels, en die vangen af en toe een konijn. Maar 19

De lente bladgroendoen 2010 aan duurzaam die roofvogels jagen Af en toe een konijntje Dan is er voor morgen en overmorgen en de dag daarna ook weer wat. Als bestuur blijven we dan ook druk doende een diervriendelijke oplossing te vinden.

Verenigingsgebouw Op 26 oktober 2011 is een buitengewone Ledenvergadering gehouden over de toekomst van het huidige verenigingsgebouw.Voor bestuur en KBG kwam daar uit: Het bestuur benadert de gemeente om een beter onderbouwd rapport te maken over het achterstallige onderhoud van ons huidige gebouw. De raming van 150.000 euro van de gemeente werd namelijk in twijfel getrokken (te hoog). Het bestuur heeft de gemeente geïnformeerd over de recente ontwikkelingen. Die gaf aan dat, nu haar eerdere raming als eigenaar en verhuurder in twijfel werd getrokken, een neutrale instantie (de Monumentenwacht) moest worden ingeschakeld. De monumentenwacht heeft 20 en 21 december 2011 een grondig onderzoek naar het achterstallig onderhoud van ons gebouw gedaan. Het bestuur is in afwachting van het rapport van de Monumentenwacht dat gelijktijdig aan de gemeente wordt gezonden. Het rapport van de Monumentenwacht is essentieel voor de vervolgstappen. Zeker is wel dat bij alle te ontwikkelen voorstellen en procedures de gemeente als eigenaar/verhuurder van het gebouw zal moeten worden betrokken.

20

arie aardworm Beste luitjes, Uren, dagen, maanden, jaren vliegen als een schaduw heen, maar toch ben ik, Arie, over het leven niet ontevree. Het jaar 2011 ligt nu al weer ver achter ons en we happen al flinke stukken uit 2012. Sjonge sjonge ‘t is toch wat. Niet tan. Zo ben je geboren en zo ben je een Ariesauriër met rollator en wandelstok. Wis je trouwens dat er nu al opgevoerde rollators zijn? Dus knallen maar en deurrieden tot an de streep zeg ik met de Kneet. Geinig, dat wel. Het is maar zo. Je doet d’r niets an. Helemaal niets. Nada Niente Nothing. We moeten het nemen zoals het komp. We gaan allemaal een keer, gelukkig ga je niet voor je tijd dat zeggen ze toch. Ik weet niet of dat waar is, maar dat zeggen ze. Nou over een ander chapiter. Ik Arie vond 2011 als het om het weer gaat een heel raar jaar. Als ik zeg raar, dan bedoel ik echt raar. Maart, april, mei zo droog als gort. En lekker warm. Ik kon me lekker bruinen an de zon. Ik dacht bij mijn eige, de zomer is dit jaar d’r vroeg bij. En dan nu dít jaar alwéér sneeuw. Ook lekker hoor, me vrouwtjie en ik mekaar bekogelen met sneeuwballen. Me tuintje helegaar bedekt met een kouwe, witte deken. Wel stil op de

Bladgroen 2 JG 11

tuin. Jongens plant nou ‘s rooie pepers waar je hard van gaat rennen, want als ze kwamen met grote schoppen en veel borstklopperij van: we gaan de boel anpakken, keerden ze na een neutje gewoon weer huiswaarts: Ja, ik ken dit of dat niet doen, want ik heb last van kouwe voeten. Niveau kolenhok. Nou Arie mooi niet, want ik heb geen voeten. Ben met mien vrouw Alie toch lekker weze schaatsen, een soort Elfstedentocht voor aardwormen op die mooi uitgebaggerde grachies, sjonge wat kwam daar een bagger uit. Dat wil je niet weten. En bagger daar kan je ook mee gooien, behalve als je zo’n ruim gestoffeerd bovenkamertje heb als Arie Aardworm, dan ga je juist genieten. ‘t Wor hier nòg mooier ook, hoor ik, met bruggetjes over die grachies, man man, een waar lusthof van Eden, een paradijsje wor ‘t. Om terug te komen op voorjaar 2011. Ik dacht bij mien eige: weertje weertje gaan we zo beginnen. Dat wordt nog wat met jou. Wat heb ik nu aan mijn klompen hangen, het is nog niet eens zomer. Het begon me toch een partij te regenen. Al de pannetjes werden nat en overal plassen op het aardwormenpad. Van al dat gezeik begon ook ik d’r spontaan van in me broek te zeiken en van de ellende al de kinderen ook, het hele nest vol. Ik riep de hele dag door ophouden met zeiken. Maar van mijn gezeik begonnen ze nog meer te zeiken. Ik ben daar al gauw mee gestopt.

Met dat gezeik hebbie alleen je eige mee. Van augustus werd ik helemaal niet blij: nat en somber, ‘t had een haar gescheeld of ik zat an de prozac. Dit doen we in 2012 niet nog eens, heb je dat begrepen?! Beter presteren. Dit geintje is niet voor herhaling vatbaar. En toen brak de zon in september door. Zo zie je maar. Weet je wat ook heel leuk was. Echt leuk. Die Nieuwjaarsreceptie. Ja ja. Mensen, wat een mensen. Jong en Oud, Groen en Grijs, Man en vrouw. En gezellig dat het was. Muziekje erbij. Ik danste met Alie een zwierige wals, wat heel lastig was, want de muziek speelde een salsa. Lekker eten, lekker drinken. Hoe is dat mogelijk, een hoge berg oliebollen. Gooi nog een oliebol naar binnen. Ze waren lekkerder dan bij de Kraam van het Jaar. Wat heb ik die oliebollen en appelflappen geraakt. Mien pens was zo strak gespannen als een Afrikaanse drum. Geen chagrijnige gezichten en gemekker over van alles en nog wat. Iedereen blij. Grote blij. Dat noem ik nog eens gezellig. Dat is nou dat verenigingsleven, dat zo ver weg leek. Mensen hou dit soort zaken erin. ATV Stadion is voor ons plezier en we benne op de wereld om mekaar te helpen niet waar. Het tralalagevoel. We zetten onze tanden d’r in zonder het gevaar te lopen ons gebit te verliezen. Tralala, tralala. Sorry luitjes, m’n stukkie is afgelopen, maar ik ga nog effe door. Tralalala…. Arie Aardworm 21

De lente bladgroen 2010

Volkstuinen zitten in de lift. Daarom spraken we met ‘onze’ wethouder volkstuinen, Rinda den Besten. Ze ‘gaat’ over de volkstuinen, en ze is dat steeds leuker en ook belangrijker gaan vinden. Later deze maand komt haar beleidsnotitie over Volkstuinen in Utrecht uit. Maar tuinieren doet de wethouder zelf nog niet. ‘Later misschien, als ik het minder druk heb.’ Rinda den Besten: ‘Toen ik wethouder werd, realiseerde ik me helemaal niet dat ik ook wethouder van de volkstuinen was geworden. Het bleek echter dat van oudsher volkstuinen onder recreatie vallen. En recreatie hoort bij sport. Nu ben ik ook de wethouder van sport. Zo werd ik dus meteen Wethouder Volkstuinen. In het begin wist ik niet wat ik daar mee moest. Ik ben me er toen meer in gaan verdiepen, en ik ben het steeds leuker gaan vinden.Verder zie ik natuurlijk dat er een hausse is ontstaan rondom gezond voedsel, ook in Utrecht. In mijn vorige periode zijn we al eens naar Londen gegaan, waar ze de London Food Strategy hebben ontwikkeld. Dat loopt daar echt door alles heen, van bouwen & wonen tot cultuur. Daar hebben we van geleerd dat je vanuit de overheid veel kunt stimuleren, maar dat je dan wel een gemeentelijke projectleider nodig hebt. Dat is Annemarie Gout geworden. Officieel heet ze Projectleider Utrechtse Voedselstrategie. Het is haar taak om alle projecten met elkaar te verbinden. Daar zijn ook een heleboel Utrechtse initiatieven uit voortgekomen die te maken hebben met stadslandbouw, permacultuur en buurtmoestuinen. Ik vind dat hele leuke, enthousiasmerende

22

Wethouder Volkstuinen

Bladgroen 2 JG 11

Rinda den Besten

bewegingen, die ik vanaf het begin heb gesteund. Ik ben natuurlijk ook als wethouder Jeugd erg betrokken bij goede voeding. Ik vind het belangrijk dat kinderen weten waar voedsel vandaan komt, hoe het groeit. Als ze in schooltuintjes werken worden ze bovendien gestimuleerd om gezonder te gaan eten.’ Congres ‘Eenmaal per jaar zit ik bij een vergadering van de AVVN. Daar benaderden ze me met de vraag of het internationale volkstuinencongres niet een keer in Utrecht mag worden georganiseerd. Ik dacht: laat maar komen. We zijn tenslotte een stad van kennis en cultuur. Dus dat komt er in 2014. Afgelopen zomer was datzelfde congres in Kopenhagen. Daar ben ik naar toe geweest. Ik kreeg er een prachtig, zwaar geborduurd vaandel overhandigd, en daar komt onze naam straks ook bij te staan. Ik heb daar natuurlijk een mooie presentatie gegeven over onze volkstuinen. Maar we hebben ook gezien hoe veel er in Kopenhagen op dit gebied gebeurt. Ze zijn bezig met dezelfde thema’s als wij, zoals onkruidbestrijding en hoe je meer recreatie toe kunt staan op parken. Daar speelt ook de discussie of je in volkstuinen mag slapen. Het resultaat daarvan is onder andere dat ik een nieuwe volkstuinennotitie heb gemaakt. Ik heb aan alle

Utrechtse clubs gevraagd om daar ideeën voor aan te leveren. Ik hoor bij voorbeeld overal dat er wachtlijsten zijn, dus we kijken nu of we een nieuw volkstuinencomplex kunnen maken in Leidsche Rijn, aan de westkant van Utrecht. Maar dan moet daar wel vanuit de bewoners zélf een vereniging ontstaan. Ik vind de volkstuinwereld heel apart, heel leuk. Het past ook heel erg bij Utrecht, als groene stad. We zijn hier heel open voor nieuwe initiatieven. Met stadslandbouw zijn we wat laat wakker geworden, maar we kunnen nu een inhaalslag maken.’

Verbouw je zelf groenten, of heb je dat ooit gedaan? ‘Nee. Ik ging vroeger wel graag met mijn opa mee, want die heeft altijd een grote volkstuin gehad in Driebergen, waar hij voor driekwart groenten verbouwde, en waar mijn oma op het overgebleven stuk bloemen mocht kweken. Dat was één grote speeltuin voor me. Ik woon nu zelf op het Lauwerecht, en daar wordt het ons zelfs ontraden om groenten te kweken want de grond is daar veel te vervuild. Je

23

moet er ook veel meer tijd in stoppen dan ik er nu aan zou kunnen besteden. Maar mijn dochters werken wel in schooltuintjes en die vinden het geweldig als ze met piepkleine worteltjes en spruitjes thuis komen.’ Uitgestelde bouwprojecten Vind je eigenlijk niet dat we hiervoor ook een deel van de parken zouden kunnen omploegen? ‘Ik wil het zelf verbouwen van voedsel graag stimuleren, zeker ook in het kader van de Utrechtse voedselstrategie, maar we kunnen natuurlijk niet de hele stad omtoveren tot één grote moestuin. Ik vind parken ook heel mooi. Wel zie ik dat in deze tijden van economische crisis veel bouwprojecten niet doorgaan of uitgesteld worden. Dan blijf je met die braakliggende terreinen zitten, waar je wat mij betreft grotere buurtmoestuinprojecten zou moeten kunnen starten. We gaan dat nu ook doen aan de Orinocodreef. Dat is een vrij groot gebied. Ik begrijp inmiddels dat je op bouwgrond niet meteen een moestuin kunt maken, tenzij je er veel tuingrond opgooit, maar dat gaan we nu ook doen. Dat is eigenlijk al een oud initiatief, want ik ben al in 2006 op bijeenkomsten hierover geweest, waar we besloten om een paar binnentuinen tot moestuinen om te toveren. Er is een groengroep bij de Klopvaart die hier heel actief mee aan de gang is gegaan. Die heeft ook een demonstratietuin ingericht met permacultuur, om mensen te inspireren. Ik probeer dat soort initiatieven altijd te steunen. Maar ik vind wel dat het uit de mensen zelf moet komen. We kunnen dat als gemeente niet

24

ie w u d ie wo erv

t in

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 JG 11

zelf gaan doen.We gaan het zeker niet exploiteren, maar we kunnen van alles faciliteren. Een ander, verwant project is een initiatief dat zich richt op armoede. Dat hoort ook bij mijn portefeuille. Dat heet ‘Van Voedselbank tot Voedseltuin’. Een groep enthousiaste mensen wil mensen die nu naar de voedselbank gaan hun eigen groenten laten verbouwen, waarbij ze geholpen worden door mensen die graag in het groen werken en iets voor een ander willen doen. Dat gaat met gesloten beurzen. Die zoeken ook een plek, en ze denken aan Overvecht. Dat vind ik mooie initiatieven.’ ‘Als wethouder Overvecht zie ik ook dat je nauwelijks een project kunt bedenken dat culturen meer bij elkaar brengt dan dit. We kunnen geloof ik wel vaststellen dat het erg multicultureel is om samen voedsel te verbouwen. Het is een mooie manier om cultuurverschillen te overbruggen. Je kunt er samen over spreken, je gereedschap uitlenen, en heel makkelijk zaden en gewassen ruilen uit andere streken. Ik heb het idee dat multiculturaliteit juist hier niet zo’n probleem is. Ik vind het wel grappig hoe groepen elkaar hierbij kunnen vinden.’

Het dak op? Dus er komen meer volkstuinen? ‘We krimpen ze in ieder geval niet in, heb ik in die nota gezet. Soms liggen er bouwprojecten op de loer, maar dan worden locaties verplaatst. Je moet dat wel bewaken. Laatst heb ik er een geopend en die was al voor de derde keer verplaatst. Daar word je erg verdrietig van. En je wilt ze ook niet helemaal naar de rand van de stad duwen, want de stad zelf wordt er juist zo levendig van. Kijk maar naar kantorenwijk Papendorp waar mensen in de lunchpauze door de volkstuin wandelen. Die is daar ook gekomen door een verplaatsing. En we kijken dus naar tijdelijke plekken. Die crisis is de komende drie, vier jaar nog niet opgelost, dus daar kunnen we nog veel doen.’ We kunnen zelfs de daken op, of champignonkwekerijen beginnen in leegstaande kantoren… ‘Kan dat dan? Ik wil nu eerst maar eens meer verbeteren en faciliteren. Maar in de portefeuille van wethouder De Rijk hebben we geld gereserveerd voor stadslandbouw-projecten in het kader van het meerjaren groenprogramma. Dat is vorig jaar vastgesteld. We willen nieuwe initiatieven steunen. Misschien past zo’n dakenproject daar wel bij. Of een champignonkwekerij. Het is behoorlijk revolutionair te maken. En als er dan bovendien nog een kunstenaarsproject bij komt, is het helemaal geweldig.’ PT

mijn tuin is van iedereen

Buiten sneeuw en een hongerige spreeuw, binnen het tuinmeubilair, opgeklapt tegen de muur. Het tijdschrift Lente ligt hoopvol voor het raam. Wat we allemaal niet over hebben voor Bladgroen. Een ontmoeting in de bittere vrieskou, mutsen, moonboots en een glaasje fris(!) drank onder hand(schoen)bereik. In gesprek met Woudie Blok. In tegenstelling tot nu was er elf jaar geleden nog niet zoveel animo voor een volkstuin, er was keus genoeg voor Woudie. Het werd een kanten-klaar gespitte tuin met een huisje erbij. ‘Tot mijn veertigste ging mijn hart uit naar de stad, de Oudegracht, een terrasje pakken, beetje shoppen…’ Met de jaren echter sloop het verlangen naar de natuur in het leven van Woudie. ‘Opeens ging mijn boerenhart spreken, ik dacht: ik moet een tuin.’ Heel anders dan de omgeving van Woudie’s geboorteplek, een boerderij in het Land van Heusden en Altena, maar toch. ‘Als er eentje verbaasd was, was het mijn vader wel. Hij vond het geweldig dat ik ging tuinieren en hij was verrast over zoveel rust en landelijkheid vlakbij de stad.’

25

Samen Als er al verschil is tussen West-Brabant en Utrecht, dan is dat de familie een zorg. Ze komen dus allemaal helpen. ‘Als m’n broertje en zijn zoon komen, wordt er gespit, de tuin wordt winterklaar gemaakt, er is altijd wel wat te doen. Mijn zus komt ook wel eens klussen. En onlangs heeft de man van mijn nicht een pracht van een houten vloer in het huisje gelegd.’ Ook buurman Maas komt regelmatig langs, zomaar een bakje koffie doen. ‘Hij is ook een type van “zal ik es even dit of dat…” Een andere keer neemt hij een paar stekjes mee, hij is echt een bloemenman. ‘ En zo zijn er nog veel meer bezoekers die Woudie’s tuin aandoen en hun bijdrage leveren. ‘Ik heb een tuin die van iedereen is. Maar… er komt niet iets in wat ik niet wil. Vrienden en familie mogen helpen, maar niet bepalen.’ En zo heeft ze nog wel meer mooie uitspraken. ‘Ik werk niet volgens een tuinplan. Mijn tuin mag vanzelf ontstaan, als iets niet aanslaat, dan haal ik het eruit en probeer weer iets anders. Ook al kost de tuin veel werk, ik ontleen er ook veel energie aan. Mijn stress uit het werk stop ik in de grond, zeg ik altijd maar.’ Kinderen Woudie is parttime verpleegkundige op de kinderafdeling van het Diaconessenziekenhuis. Ze is gespecialiseerd in de zorg voor kinderen: ze heeft haar kinderaantekening en ze is opgeleid in de neonatologie. Zwaar, mooi werk, zegt Woudie: ’Ik doe het graag, mijn werk is echt mijn hobby. Ik heb het van jongs af aan gewild. Kinderen zijn bij mij altijd favoriet geweest. 26

Kinderen zijn eerlijk, ze zijn zichzelf. En ze zijn naar mijn gevoel nog echt patiënt in plaats van cliënt, heel anders dan volwassenen. De kinderen blijven tegenwoordig heel kort in het ziekenhuis, vaak maar één of twee dagen. Ze zijn heus niet allemaal zwaar ziek. Er komen ook uitgedroogde buikgriepjes langs die even moeten bijtanken. Bezoekuren bestaan niet meer, ouders blijven tegenwoordig continue bij hun kind. Ze verzorgen het zelf, doen bijna al het fysieke werk. Ik heb daar geen problemen mee, ik voel het niet als concurrentie. Hoe open kan je zelf zijn? Mijn rol is het verpleegkundige handelen; en daarnaast adviseer en begeleid ik vooral de ouders’. Woudie heeft haar hele leven alleen gewoond, ze is een vrije vogel. ’Het is vanzelf zo gegaan. Ik heb er wel vrede mee zoals ik nu leef. Behalve op de kinderafdeling kan ik mijn ei ook kwijt bij de kinderen uit de familie en uit mijn vriendenkring; in balans zijn, dat is van belang. En daar helpt ook de tuin bij.’ Taart Is werk haar hobby, dat geldt ook voor breien. En lezen. En kokkerellen! Woudie maakt regelmatig gebak voor het zaterdagochtendterras bij de tuinwinkel. Ze werkt dan samen met Monique van tuin 101. Woudie bakt en Monique deelt uit. ‘Ik maak regelmatig een taart, dat is de kooklust die in me zit. Het moet gewoon gebeuren.’ En dan is er ook nog de ledenadministratie. Die doet ze samen met Anneloes. ‘Het is misschien geen spannend klusje, maar het heeft me wel geholpen om wat handiger te worden met de computer.’

uit de stadionkeuken KOKEN MET WOUDIE Koelkasttaart met vers fruit • 60 gr geroosterde hazelnoten, gehakt • sap van 2 sinaasappels • 225 gr mascarpone • 85 gr lange vingers • 2 eetlepels poedersuiker gezeefd • 300 gr aardbeien of ander klein fruit. • Fijn geraspte schil van een sinaasappel

Bakvorm (22x12 cm) bekleden met huishoudfolie. Laat een stuk over de rand hangen. Strooi de hazelnoten in een gelijkmatige laag over de bodem. Klop de mascarpone tot hij zacht is, voeg vervolgens de poedersuiker en sinaasappelschil toe. Klop het sap geleidelijk aan erdoor. Schep een derde van het mengsel over de noten en leg daar een laag lange vingers bovenop. Daarna een laag aarbeien in plakjes en weer een laag mascarponemengsel, daar weer bovenop een laag lange vingers. Trek voorzichtig de folie over de bovenkant van de taart. Druk de folie aan over de hele lengte. Zet de taart 4 uur in de koelkast. Leg

AdM 27

De lente bladgroen 2010

Bladgroen 2 OP JG 11 LET

een

TIP!

een bord op de bakvorm en keer hem om, zodat de taart op het bord komt. Zet de taart nog 4 uur of een nacht in de koelkast. Bij serveren de taart eerst terug doen in de vorm.Vouw vervolgens de folie open. Keer de taart om op een serveerbord en verwijder de folie.

Griekse toestanden, en mossels in de vijver

Eet smakelijk Woudie Blok

KOKEN MET INE Lauwe salade van zomergroenten • • • • • • • •

150 gram verse haricots vert 150 gram sugar snaps en/of peultjes 100 gram tuinboontjes bosje groene asperges 1 bosje lente-uitjes 1 citroen witte peper, zout boter

1 Haal de boontjes en de sugar snaps en/of peultjes af. 2 Kook de groenten net gaar, giet ze af, spoel met koud water en laat ze goed uitlekken. 3 Snijd een klein stukje van de onderkant van de asperges. Snijd de asperges diagonaal in drie stukken. 4 Kook ze beetgaar. Spoel ze met koud water en laat ze uitlekken.

28

5 Snijd het donkere groen en het worteleinde van de uitjes en snijd ze diagonaal in drie stukken. 6 Kook de tuinboontjes gaar en pel het grijs-groene vliesje er af. 7 Snijd van de citroenschil (zonder wit) dunne reepjes. 8 Smelt de boter en bak op zacht vuur de lente-ui tot ze net gaar is.Voeg de rest van de groenten toe. Laat enkele minuten op zacht vuur opwarmen en schep voorzichtig om. De groenten mogen niet bruin worden. -8 Schik de groenten op een schaal en strooi de citroenschilletjes erover, bedruppel met citroensap en bestrooi met witte peper en wat zout. 9 Serveer de salade lauw.

Ook al de kriebels in je handen ? Zeker nu de dagen gaan lengen word het erger Afgelopen november heb ik al m”n zaden nagekeken en nog wat bijbesteld; inclusief de aardappels bij Ina, van de winkel. Zelf ga ik dit jaar nog roseval (aardappel) poten. Ik heb nog plukandijvie en rode en Surinaamse pepers. We zijn het afgelopen jaar naar Griekenland geweest en wat zag ik tot mijn verbazing: Griekse kousenband! De zaden daarvan heb ik gekocht. En ik heb ook heel veel knoflook uit Griekenland mee genomen. Die die staan al vanaf september bij mij in de grond Dit jaar, als ik in de zomer weer op vakantie maar Griekenland ga, neem ik weer veel knoflook mee Ik heb best veel leuke reacties gehad over mijn bonenplantjes, mijn snijbonen, spekbonen, mijn wilde tomaten en mijn olijfkomkommers.

Dit jaar sta ik dan ook weer bij de voorjaarsmarkt, nu ook met kaarten. De kaarten van Hanneke de Ruiter vielen goed in de smaak En dan nog een tip: Toen ik mijn tuin kreeg wist ik meteen dat ik een vijver wilde en waar die moest komen. Ik heb er flink aan gewerkt. Mijn vissen en de vijverplanten doen het goed Om groene alg of sluieralg te voorkomen heb ik een natuurlijke oplossing gevonden. Ik heb namelijk vier grote zoetwatermosselen in mijn vijver uitgezet. En dat werkt prima Ik heb nu heel mooi helder water. Als iemand anders nog eens tuintips heeft, deel die dan met ons… Tot de volgende keer

Marijke Delwel

29

De lente bladgroen 2010

Maatschappelijke stages

2012 ja

a r

een overzicht

n va

Vanaf voorjaar 2010 zijn maatschappelijke stagiaires actief op ons park. Zij helpen mee met de tuindiensten, de maandagochtend klussenploeg, de schooltuinen en de winkel. Dus iedereen komt in de loop van het jaar wel stagiaires tegen en werkt misschien met hen samen tijdens een tuindienst. Leerlingen van het voortgezet onderwijs zijn verplicht om dertig uur stage te lopen. Tot nu toe hebben al 21 leerlingen bij ons hun maatschappelijke stage volbracht. Zowel zij als de tuinders die met hen hebben samengewerkt zijn enthousiast. De leerlingen zijn vaak verrast over de verschillende mensen die zij ontmoeten, wat zij allemaal over de natuur leren en het lekker buiten zijn. We horen regelmatig bij de afronding van hun stage dat zij graag eens terugkomen. De stage wordt met een certificaat bekroond. Korte toespraken, een taartje en een drankje al dan niet met familie erbij completeren de uitreiking hiervan. Meestal zijn het jongens die ervoor kiezen bij ons te werken. Dit jaar hebben we echter al vier meiden gehad die de handen uit de mouwen staken.Twee van de Internationale Schakelklas (ISK) bij de schooltuinen en twee van het Boni bij de tuindiensten. Onder de stagiaires zitten echte die hards die zelfs bij regen

stug door blijven werken. Enkele leerlingen vertelden ons na hun diploma in de tuiniersrichting te willen werken en dat de stage hen geholpen heeft om deze keuze te maken. Voor degenen die van overzichtjes houden hieronder enkele cijfers van februari 2010 tot september 2011. School A

Internationale Schakelklas St. Bonifatius College St. Gregorius College Via Nova College Stedelijk Gym

9 6 3 2 1

Stageplek Aantal leerlingen Tuindiensten 7 Schooltuinen 6 Maandagklussenploeg 5 Winkel 3

Ina Davids, coördinator maatschappelijke stages

30

aantal leerlingen

de bij

colophon enzo

Bladgroen is een onafhankelijk orgaan van A.T.V. Stadion. Verschijnt 4 maal per jaar in een oplage van 160 stuks. Bijdragen van tuinders zijn van harte welkom op [email protected] Redactie Staese Baars Pauline Terreehorst Jan Deering Tessa Lavrijsen Addy de Meij Ine Dijkhof

E-mail adres BLADGROEN e-mail: [email protected]

Ook werkten mee: Anneloes van den Brink Woudie Blok Evert Muntslag

nieuw!

Contactgegevens van de vereniging A.T.V. Stadion Postbus 85235 3508 AE Utrecht [email protected] www.atvstadion.nl A.T.V. Stadion bestuur * Evert Muntslag (voorzitter) 030-2711160 (tuin 31) * Harry Smit (complexbeheer) 030-2314770 (tuin 25) * Sebastiaan Westphal (tuin 80) * Gertia Haerkens (secretariaat) [email protected] * Joke Goossens 06-30096303 (tuin 64)