26 juni 2015
13
Winst door precisieboomteelt 10
TCO en Treeport willen pest free area 6 Kiezen tussen maaien of rooien 14 Concepten voor de aanlegmarkt: zinnig of onzin? 24 Omslag_BKW15-13.indd 1
22-06-15 14:52
Tekst: Ron Barendse Foto's: Wim du Mortier
Rond de Grote Groene Tafel over con ce
Discussie rond de Grote Groene Tafel, v.l.n.r. Remco Valk (Van Helvoirt Groenprojecten), Paul Verkuil (Voorzitter Vereniging van Erfgoedhoveniers), Marcel Haarbosch en Emiel van den Berg (discussieleiders), Peter Bongers (Quickhedge) en Wolfgang Holz (gemeente Helmond).
Er wordt veel geschreven en gepraat over concepten. Maar wat moet of kan ik als boomkweker daarmee op de aanlegmarkt? Dat was het thema van de Grote Groen Tafel-discussie tijdens de deelnemersbijeenkomst van GrootGroenPlus op 18 juni in Zundert. Vijf stellingen passeerden deze avond de revue.
Stelling 1
Als kweker moet je bewust kiezen voor de klanten die je wilt bedienen Discussieleider Emiel van den Berg trapt de
je je niet wilt verlagen tot het lage kwaliteits-
de totstandkoming van het door hem ontwik-
avond af door de zaal te laten stemmen over
op prijsniveau dat de klant wenst. „We hebben
kelde concept van kant-en-klaar-hagen niet
de eerste stelling. Vanuit de zaal gaan alleen
vorig jaar drie keer zo’n beetje carte blanche
aan bepaalde klanten heeft gedacht, maar als
de groene briefjes omhoog, ten teken dat ie-
gekregen van klanten voor de heraanleg van
eerste heeft gekeken naar wat voor product hij
dereen het ermee eens is. Iedereen lijkt er dus
een daktuin. Ze hadden eerder een daktuin via
wilde maken. „Ik zag dat zo’n 10% van de tui-
van overtuigd dat je het als kweker alleen goed
een ander bedrijf aan laten leggen, maar kwa-
nen uit hagen bestaat. Met dat gegeven ben ik
kan doen als je niet iedere klant wilt bedienen.
men hiervan terug vanwege lekkage en ande-
aan de slag gegaan. Pas toen ik mijn product
Maar op de vraag of kwekers wel eens ’nee’
re problemen. Hiervoor geldt natuurlijk wel dat
had ontwikkeld ben ik gaan kijken voor welke
zeggen tegen een klant gaan even later toch
je het je financieel moet kunnen veroorloven
klanten dit het meest interessant is. Dat bleek
lang niet alle groene kaartjes omhoog. Blijk-
om nee te zeggen. Ik ken ook een voorbeeld
voor hoveniers en grootgroenvoorzieners het
baar is ’nee’ zeggen zo makkelijk nog niet.
van een boomkweker die misschien wel te lang
geval te zijn. We hebben het als proefje ook wel
Remco Valk, directeur Van Helvoirt Groenpro-
heeft vastgehouden aan het leveren van kwali-
bij de retail geprobeerd maar voor dat segment
jecten, is weliswaar geen kweker maar herkent
teitsbomen maar nu failliet is.”
is ons product – met 150 kg per meter lengte –
zich in de stelling. Hij vertelt dat het ook voor
24
te zwaar. Ook leveren we niet zo vaak recht-
hun bedrijf soms beter is gebleken om nee te
Kant-en-klaar-hagen
zeggen. En dat hoeft niet alleen te zijn omdat
Als reactie op de stelling zegt kweker Peter
een bedrijf waar ze een totaalpakket kunnen
een klant niet bij je past, het kan ook zijn omdat
Bongers, eigenaar van Quickhedge, dat hij bij
kopen.”
streeks aan gemeenten. Die kopen liever bij
De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015)
Discussie concept layout.indd 24
22-06-15 14:54
Discussie
on cepten voor aanlegmarkt Stelling 2
Concepten voor openbaar groen bieden kansen voor boomkwekers In de zaal gaan met een grote meerder-
thema’s die als basis voor een concept
kunnen ontwikkelen. „Samenwerking
heid de groene kaartjes omhoog. On-
kunnen dienen. Klimaat is er daar een
is noodzakelijk om de nodige creativi-
danks dat het aantal concepten dat zich
van. „Onder de noemer klimaatbomen
teit, kennis en vakmanschap bij elkaar
richt op de markt voor openbaar groen
zouden bomen geleverd kunnen wor-
te brengen waardoor klanten kunnen
beperkt is, leeft bij kwekers dus het idee
den die over 30 jaar nog gezond zijn.”
worden ontzorgd door bijvoorbeeld een
dat hier meer mogelijkheden liggen dan
Maar ook ’Bomen voor straten’ is vol-
eindbeeld te garanderen. Op die manier
nu worden benut.
gens hem zo’n thema.
kan je als groenondernemers succesvol
landschapsarchitect
Ook zou je vaste combinaties kunnen
zijn.” Kansen ziet hij bijvoorbeeld in ge-
bij gemeente Helmond, is hiervan ook
aanbieden van bomen met een bijpas-
veltuinen. „Maakt eens vaste combina-
overtuigd. Hij haalt de vasteplanten-
sende onderbeplanting. Holz:„Kennis bij
ties en biedt dat aan. Zeker weten dat
concepten van Griffioen Wassenaar en
gemeenten is slecht en kwekers zouden
hier een kans ligt voor kwekers.”
Lageschaar Vaste Planten aan als voor-
hierin meer kunnen adviseren.”
Er zijn ook enkele rozenconcepten die
beelden van succesvolle concepten op
Hij ziet wel dat er in zijn gemeente wei-
zich richten op het gebruik in open-
de aanlegmarkt. Maar hij heeft ook nog
nig plek is voor nieuwe aanplant, maar
baar groen, maar zowel Valk als Holz
andere ideeën. „In onze gemeente kij-
dat hoeft de introductie van een nieuw
waren hierin duidelijk in hun mening.
ken we bijvoorbeeld hoe we een strook
concept niet in de weg te staan. „Mis-
Rozen gebruiken zij allebei niet meer.
van 70 cm voor rijtjeshuizen kunnen
schien dat we in combinatie met wo-
„Ik denk dat wij al vijf jaar geen rozen
vergroenen. Kwekers zouden hier met
ningbouwverenigingen of individuele
meer gebruiken in onze projecten. Er is
concepten op kunnen inspelen.”
burgers iets kunnen verzinnen dat er
geen vraag meer naar, rozen zijn een
Daarnaast noemde Holz Boomkweke-
minder tuinen met grind en meer groe-
beetje uit.” Holz ziet dat beheerders bij
rij Ebben als voorbeeld van een bedrijf
ne tuinen komen. Dus niet alleen kijken
zijn gemeente huiverig zijn om rozen te
dat zijn bomen heeft aangepast aan de
naar openbaar groen, maar ook naar
gebruiken. „Er zullen best goede rozen-
wens van de klant. „Ik gebruik graag
groen in particuliere tuinen.”
soorten zijn, maar voor mij als architect
Wolfgang
Holz,
bomen met een natuurlijke vorm. Ik be-
is het moeilijk om een beheerder te
grijp ook wel dat het vaak praktischer
Risicobeheersing
is om bomen te gebruiken waarbij de
De term ’ontzorgen’ viel verschillende
Erfgoedhovenier Paul Verkuijl kijkt op
kroon op een hoge stam staat, zodat je
keren aan de Grote Groene Tafel in rela-
zijn eigen manier tegen het gebruik van
er onderdoor kan fietsen of lopen, maar
tie tot het zaken doen met gemeenten.
concepten aan. „Wij denken dat we vol-
het is veel te veel een gewoonte gewor-
Valk noemde met name risicobeheer-
doende kennis in huis hebben om nieu-
den om bomen er zo uit te laten zien.
sing als een belangrijk thema voor het
we groene projecten zelf met bomen en
Ebben Boomkwekerijen heeft daar met
ontwikkelen van concepten. Hij zei sterk
planten in te vullen. Daarbij werken we
zijn sortiment natuurlijke bomen goed
te geloven in het gebruik van concepten
juist met planten die zich in het verleden
op ingespeeld.”
op de aanlegmarkt, maar denkt dat par-
bewezen hebben. Daar hebben wij geen
Daarnaast zijn er volgens Holz nog meer
tijen niet in staat zijn om deze alleen te
concept voor nodig.”
overtuigen.”
PERSONALIA
Deelnemers aan discussie > Paul Verkuijl, Restauratiehovenier en
> Remco Valk, directeur Van Helvoirt
de Grote Grote Groene Tafel-discussies
Voorzitter Vereniging van Erfgoedhove-
Groenprojecten.
hebben geleid. Deelnemers in de zaal
niers.
De discussie is een initiatief van beursor-
konden stemmen op de stellingen mid-
> Wolfgang Holz, landschapsarchitect ge-
ganisatie GrootGroenPlus en vakblad De
dels het opsteken van een groen briefje
meente Helmond.
Boomkwekerij.
voor ’eens’ en een rood briefje voor ’on-
> Peter Bongers, boomkweker en eige-
De discussie stond onder leiding van Mar-
eens’. De discussie vond plaats tijdens de
naar van concept QuickHedge, kant-en-
cel Haarbosch en Emiel van den Berg van
deelnemersbijeenkomst van GrootGroen-
klaar-hagen.
Het Groenbureau, die ook eerdere Rond
Plus in het Cultuur Centrum Zundert. De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015)
Discussie concept layout.indd 25
25
22-06-15 14:54
Stelling 3
De markt voor openbaar groen kan leren van concepten op de consumentenmarkt Een ruime meerderheid van de zaal is
markt als visueel aantrekkelijk worden
elke wijk komen nu ideeën voor een
het met deze stelling eens. Ook Bon-
verkocht die ook kansen bieden voor
gezamenlijke tuin, maar het initiatief
gers zegt vanachter de Grote Groene
de aanlegmarkt. Ik hoor bijvoorbeeld
ligt hierbij met name bij de burgers. Wij
Tafel dat hij veel kijkt naar concepten
mensen klagen die acht of tien jaar ge-
bieden hen ruimte aan waarna zij vrij
bij tuincentra. Hij noemt hortensia Fo-
leden hun tuin door een hovenier heb-
zijn om deze zelf in te richten.” Ruimte
rever & Ever en Moerings Waterplanten
ben laten aanleggen, dat hun tuin jaar
om te experimenteren
als voorbeelden van goede marketing.
in jaar uit hetzelfde is. Zij willen meer
Valk zegt dat als de aanlegmarkt wil
Holz zegt verbaasd te zijn dat klanten
variatie van bijvoorbeeld bloemetjes
leren, en dat kan ook zijn van concep-
in een tuincentrum zo goed worden
of kleur.”
ten op de consumentenmarkt, dat er
bediend, maar dat dat voor klanten in
dan ook meer mogelijkheden moeten
het openbaar groen weinig tot niet ge-
Stadslandbouw
beurt. Hij ziet bijvoorbeeld ook kansen
Voor de eetbare tuin als trend zien de
dat gemeenten deze mogelijkheid niet
voor het gebruik van meer visueel aan-
betrokkenen niet direct toepassings-
bieden. „Het zou mooi zijn als gemeen-
trekkelijke planten in de tuin.
mogelijkheden in het openbaar groen.
ten 5-10% budget zouden reserveren
Kweker Ad van Heesbeen, die vanuit
Stadslandbouw is volgens Holz mo-
voor pilots waarin ze zelf participeren.
de zaal reageert, is het met Holz heen.
menteel in en daarbij speelt de eetba-
Zoek naar kansen, evalueer deze en
„Hoveniers blijven vaak in het traditi-
re tuin wel een rol. Maar de gemeente
maak ze vervolgens geschikt voor de
onele sortiment hangen, terwijl er nu
Helmond bemoeit zich volgens hem
markt. Maar zonder te experimente-
heel veel planten op de consumenten-
niet actief met deze projecten. „Uit
ren, kan je ook niets ontwikkelen.”
komen om te experimenten. Hij ziet
Stelling 4
Kwekers willen wel, maar weten niet hoe ze een concept moeten ontwikkelen
26
De stelling brengt de deelnemers in de
doende vertrouwen gaven, waarna hij
hoveniers. Vaak zit er nog een schakel
zaal enigszins in verlegenheid. Ook op
flink is gaan investeren. „We maakten
tussen de partijen die een totaalpakket
de vraag wie het leuk zou vinden om
eerst spillen van drie jaar oud, maar om
aan de hoveniers levert. Veel van deze
zelf een concept te ontwikkelen steekt
hagen te maken kwam daar al snel een
relaties zijn volgens Valk ook hecht en
maar een enkeling een groen kaartje
paar jaar bij. Nu zitten we zelfs op plan-
moeilijk te doorbreken.
op. „Iets met ontzorgen, daar geloof ik
ten van zes jaar oud. Dat betekent een
wel in”, zegt een van hen. „Maar hoe of
forse investering in plantmateriaal,
Aanbestedingsregels
wat, daar moet ik nog wel een nachtje
maar ook in automatisering.”
Wat het ook moeilijk maakt om een
over slapen”.
Vooraf heeft Bongers de plannen met
concept te introduceren zijn de zoals
Aan de tafel krijgt Bongers de vraag
een financiële man doorgerekend en
Valk
gesteld hoe hij de ontwikkeling van
een reclamebureau ingeschakeld voor
aanbestedingsregels’. Hij ziet dat per-
Quickhedge heeft aangepakt. „Ik ben
de marketing. „Vooral dat laatste is be-
soonlijk contact onder tijdsdruk steeds
in 2006 begonnen met het uitwerken
langrijk als je iets nieuws op de markt
minder wordt, maar ook dat de aan-
van het idee. Ik baseerde me in eerste
brengt, ik moest immers ook een
bestedingsmarkt verzakelijkt. „Je mag
instantie alleen op m’n eigen gevoel,
nieuwe doelgroep voor mijn product
bijna geen contact meer hebben met
maar heb al snel ook een marktonder-
zoeken.”
de andere partij en aanbestedingen
zoek laten uitvoeren door een student
Wat niet helpt bij het op de markt
gaan met name digitaal. Dat zorgt voor
van de HAS naar de mogelijkheden
brengen van een nieuw concept is vol-
meer afstand tussen partijen en maakt
voor kant-en-klaar-hagen.” Dit leverde
gens deelnemers aan de discussie de
introductie van bijvoorbeeld een con-
volgens Bongers cijfers op die hem vol-
afstand die er is tussen kwekers en
cept lastiger.”
het
noemt ’dichtgetimmerde
De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015)
Discussie concept layout.indd 26
22-06-15 14:54
Discussie
Wolfgang Holz, landschapsarchitect gemeente Helmond: „Veel thema’s kunnen als basis voor concept dienen.”
Paul Verkuijl, Voorzitter Vereniging van Erfgoedhoveniers: ’Goed product is belangrijker dan goed concept’
Peter Bongers, eigenaar Quickhedge: ’Marketing belangrijk bij introductie concept’
Remco Valk, directeur Van Helvoirt Groenprojecten: ’Ik geloof sterk in concepten voor de aanlegmarkt’
Stelling 5
Een goed product is belangrijker dan een goed concept Bijna iedereen in de zaal is het eens met
der onderhoudsgevoelig zijn dan de culti-
uit de zaal eens dat hoveniers vaak blijven
deze stelling, maar het zorgt ook voor de
vars die nu soms worden gekweekt, aldus
hangen in het bestaande sortiment en niet
nodige reuring. Zo wordt gesteld dat ook
een reactie uit de zaal.
snel overgaan tot vernieuwing. Maar wat
een goed product niet altijd een succes
hem betreft is de stelling waar. Hij gebruikt
wordt. „Soms pakt de handel een product
Retailconcepten beu
om onduidelijke redenen toch niet op”, is
Pierre de Demesmaeker is als eigenaar
ten die zich hebben bewezen en hierbij
een gehoorde opmerking. Ook wordt ge-
van een plantencentrum misschien wel
spelen concepten eigenlijk geen rol.
zegd dat er concepten op de markt zijn
het meest uitgesproken over de stelling.
Valk denkt echter dat het voor kwekers niet
die op zich misschien wel goed zijn, maar
„Ik ben alle retailconcepten helemaal beu.
meer voldoende is als zij alleen een goed
waarin niet de beste cultivars worden ge-
Zo zien alle winkels van Intratuin er het-
product kweken. „Tien jaar geleden was
bruikt. En voordat er naar de ontwikkeling
zelfde uit en planten worden niet meer in
dat misschien voldoende, maar de markt
van een concept wordt gekeken zouden
hun natuurlijke vorm aangeboden maar zo
verandert en er wordt meer ondernemer-
kwekers ook eerst hun sortiment tegen
gekweekt dat er precies een bepaald aan-
schap gevraagd. Hier hoort meedenken
het licht kunnen houden. Van sommige
tal van op een cc-kar kunnen. Hierdoor zien
aan concepten bij en ook het zoeken van
soorten zijn betere cultivars beschikbaar
alle planten er hetzelfde uit.”
samenwerking met andere partijen is be-
die bijvoorbeeld ziekteresistenter en min-
Verkuijl is het met eerdere opmerkingen
langrijk om te kunnen overleven.”
voor zijn aanlegprojecten vooral produc-
<
De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015)
Discussie concept layout.indd 27
27
22-06-15 14:54
