Wijkschouw Stadsveld Zuid Aanleiding De gemeente Enschede wil bewoners meer zeggenschap geven over het onderhoud en de veiligheid in de eigen buurt. Daarom is besloten om voor alle buurten in Enschede een wijkbeheerplan op te stellen waarin de afspraken voor onderhoud en veiligheid worden geregeld: wat doet de gemeente en wat doen de bewoners zelf. Over de wijkschouw Om te weten wat er onder bewoners leeft ten aanzien van de woon- en leefomgeving, is er besloten om per buurt onderzoek te doen. Hiervoor worden drie instrumenten ingezet: een schriftelijke wijkschouw; een digitale wijkschouw; een fysieke wijkschouw of buurtwandeling. Voor de schriftelijke wijkschouw worden huis-aan-huis vragenlijsten verspreid over het onderhoud van de buurt. Inwoners kunnen de ingevulde vragenlijsten gratis retourneren in een antwoordenvelop of de vragenlijst online invullen (de digitale wijkschouw). Inwoners die lid zijn van het EnschedePanel ontvangen ook een uitnodiging per e-mail voor de digitale wijkschouw. Naast de schriftelijke en digitale wijkschouw, organiseert de gemeente ook een fysieke wijkschouw (buurtwandeling). Bij deze fysieke wijkschouw lopen buurtbewoners, samen met een medewerker van de gemeente, een ronde door de buurt om belangrijke aandachtspunten aan te wijzen. De resultaten van de schriftelijke, digitale en fysieke wijkschouw zijn het begin van het wijkbeheerplan. In de periode 2011-2015 wordt voor iedere Enschedese buurt een wijkbeheerplan opgesteld. Leeswijzer In deze nieuwsbrief staan de resultaten van de schriftelijke en digitale wijkschouw voor Stadsveld Zuid beschreven. De antwoorden zijn ondergebracht in een aantal onderwerpen: 1. inleiding; 2. algemeen oordeel over netheid en veiligheid in de buurt; 3. oordeel specifieke plekken in de buurt; 4. bijdrage van inwoners aan een nette en veilige buurt; 5. sociale contacten.
1
1. Inlei Inleiding Stadsveld Zuid is gelegen in Enschede West. Figuur 1 laat zien welke straten tot deze wijk behoren. Figuur 1 Stadsveld Zuid.
Respons Stadsveld Zuid telt 926 huishoudens. In de wijk zijn 65 inwoners lid van het EnschedePanel. In totaal hebben 116 personen deelgenomen aan de wijkschouw. Hiervan is ruim een op de vijf lid van het EnschedePanel. Bijna vier op de vijf hebben deelgenomen via de huis-aan-huis verspreide uitnodigingsbrief. Tabel 1 toont een overzicht van de respons. Tabel 1 Responsoverzicht. omschrijving aantal huishoudens in de buurt
aantal 926
aantal leden van het EnschedePanel in de buurt
65
aantal deelnemers schriftelijke wijkschouw
80
aantal deelnemers digitale wijkschouw en lid van EnschedePanel
26
aantal deelnemers digitale wijkschouw en niet lid van EnschedePanel totaal aantal deelnemers schriftelijke en digitale wijkschouw
10 116
2
Betrokkenheid Bijna driekwart van de deelnemers aan de wijkschouw, wil wel verder betrokken worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan (tabel 2). Tweederde ontvangt graag de resultaten van het onderzoek. Daarnaast wil bijna een op de vijf uitgenodigd worden voor een buurtbijeenkomst over de resultaten. Een op de tien ontvangt graag een uitnodiging voor de buurtwandeling. Tabel 2 Wijze waarop men verder betrokken wil worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan, meerdere antwoorden mogelijk (n=116) percentage ik ontvang graag resultaten van dit onderzoek
66%
ik word graag uitgenodigd voor het buurtgesprek of de informatieavond in mijn buurt
19%
ik word graag uitgenodigd voor de buurtwandeling
10%
geen belangstelling
26%
2. Oordeel over de buurt Deelnemers aan de wijkschouw is gevraagd naar een algemeen oordeel over de veiligheid en netheid van de buurt en naar het oordeel op een aantal aspecten hiervan. Algemeen oordeel over de buurt Ruim een derde (36 procent) van de deelnemers aan de wijkschouw bestempelt de eigen buurt als veilig, een evengroot deel vindt de eigen wijk niet veilig. Ook over de netheid van de buurt zijn deelnemers aan de wijkschouw verdeeld: 33 procent vindt het wel schoon en netjes, 30 procent vindt van niet en de overige 37 procent is neutraal (figuur 2). Figuur 2 Algemeen oordeel over de veiligheid en de netheid van de buurt. Ik vind mijn buurt 4% veilig (n=112) Ik vind mijn buurt schoon en netjes 2% (n=114)
32%
32%
28%
30%
37%
0%
25%
50%
zeer eens
eens
neutraal
6%
24%
75% oneens
6%
100% zeer oneens
Oordeel over aantal aspecten van netheid en veiligheid in de buurt Deelnemers aan de wijkschouw zijn het meest tevreden over de hoeveelheid verlichting en openbaar groen in de buurt (figuur 3). Hierover is respectievelijk 77 en 76 procent tevreden. Ook over het onderhoud van de verlichting en de hoeveelheid parkeerruimte is de meerderheid tevreden. De helft van de deelnemers aan de wijkschouw voelt zich veilig in de eigen buurt. Over een aantal aspecten zijn meer deelnemers aan de wijkschouw negatief dan positief. Het gaat dan allereerst om de verkeersveiligheid van de wijk. Meer dan de helft van de deelnemers aan de wijkschouw vindt de eigen wijk niet verkeersveilig. Ook over de hoeveelheid straatmeubilair en het onderhoud van het aanwezige straatmeubilair zijn meer deelnemers negatief dan positief (figuur 3). Deelnemers aan de wijkschouw die zich over één of meerdere aspecten van de netheid en veiligheid in de buurt negatief uitgesproken hebben, konden dit toelichten. Hier wordt meermaals toegelicht dat er te hard wordt gereden in de buurt, met name in de S.L. Louwesstraat.
3
Daarnaast melden meerdere deelnemers dat het wegdek van de C. Fabritiusstraat slecht is. Voor wat betreft de aanwezigheid van straatmeubilair geven meerdere deelnemers aan graag meer bankjes te zien in de parken. Ook vinden meerdere deelnemers dat er te weinig speelvoorzieningen zijn in de buurt. Figuur 3 Oordeel over aspecten van netheid en veiligheid in de eigen buurt. (nmin=110) Er is voldoende verlichting aanwezig.
12%
65%
8% 14%
Er is voldoende groen in mijn wijk.
10%
66%
12% 10%2%
De openbare verlichting wordt goed onderhouden. Er is voldoende parkeerruimte.
8%
66%
10%
15% 7%
50%
13%
17%
9%
Ik voel mij veilig in mijn buurt. 4%
46%
26%
19% 5%
Het groen is goed onderhouden. 4%
44%
30%
14% 8%
Het wegdek en trottoir worden goed onderhouden.
35%
Er zijn voldoende speeltoestellen aanwezig.
30%
Er is voldoende meubilair aanwezig.
26%
De speeltoestellen worden goed onderhouden.
23%
Mijn wijk is verkeersveilig.
23%
Het meubilair is schoon.
eens
19% 5%
32%
29%
18%
25%
22% 8%
15% 4% 26%
28% 32%
21% 4% 12%
46%
neutraal
13%
22%
21%
30%
16% 0%
zeer eens
27%
50% oneens
75% zeer oneens
100% weet niet
Wie is verantwoordelijk? Deelnemers aan de wijkschouw zien in de meeste gevallen de gemeente als meest verantwoordelijke partij voor de uitstraling van de openbare ruimte. Voor vier onderdelen van de uitstraling van de openbare ruimte is deelnemers aan de wijkschouw gevraagd aan te geven of de verantwoordelijkheid hiervoor vooral bij de gemeente of vooral bij inwoners ligt. Bijna alle deelnemers aan de wijkschouw, namelijk 96 procent vindt het onderhoud van weg, straat, stoep en lantaarnpalen een verantwoordelijkheid van de gemeente. Ook het onderhoud van recreatieve voorzieningen en speelvoorzieningen ziet de grote meerderheid (89 procent) vooral als een verantwoordelijkheid van de gemeente. Ook groenonderhoud behoort volgens de meerderheid onder de verantwoordelijkheid van de gemeente, al ziet een op de vijf deelnemers aan de wijkschouw hier ook een rol weggelegd voor bewoners.
Voor zwerfafval vindt de grootste groep deelnemers (41 procent) dat dit een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van gemeente en bewoners. Een iets kleiner deel (39 procent) vindt dat ook hiervoor vooral de gemeente verantwoordelijk is. De resterende 20 procent vindt het opruimen van zwerfafval juist vooral een verantwoordelijkheid van bewoners (figuur 4).
4
Figuur 4
Wie, gemeente of bewoners, is het meest verantwoordelijk voor de volgende aspecten? (nmin=112) Onderhoud van de weg, straat, stoep, lantaarnpalen.
96%
Onderhoud van recreatieve voorzieningen en speeltoestellen.
4%
89%
Het groenonderhoud in uw buurt.
7%
81%
Zwerfafval.
16%
39% 0%
vooral gemeente
25%
41% 50%
gemeente en bewoners
20% 75%
100%
vooral bewoners
3. Specifieke plekken in de buurt In de wijkschouw is inwoners gevraagd naar de plekken in de buurt die zij als fijn ervaren en de plekken die aandacht verdienen. Inwoners konden hierbij ook foto’s insturen. Eén bewoner van Stadsveld Zuid heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt (zie figuur 5a t/m 5d). Fijne plekken in de buurt De twee meestgenoemde fijne plekken in de buurt zijn het winkelcentrum Stadsveld en het parkje bij de Haaksbergerstraat en de S.L. Louwesstraat. Men vindt het prettig dichtbij de boodschappen te kunnen doen en daarnaast is het ook een ontmoetingsplek en treft men er buurtbewoners voor een praatje. Het parkje bij de Haaksbergerstraat vinden meerdere deelnemers aan de wijkschouw een mooi park waar het prettig wandelen is, ook met de hond. Plekken die aandacht behoeven Bij de plekken die aandacht behoeven worden opnieuw genoemd: de C. Fabritiusstraat vanwege de hobbels en kuilen in de weg en de S.L. Louwesstraat vanwege het hard rijden van auto’s in deze straat. Een van de wijkbewoners geeft aan dat de straat er ook als een racebaan uit ziet (lang en recht). Andere plekken die aandacht behoeven zijn het winkelcentrum. Meerdere wijkbewoners geven aan dat het winkelcentrum wat verouderd is en er te weinig parkeerplekken zijn. Sommige wijkbewoners ervaren overlast bij de skatebaan, waar jongeren hangen en zwerfvuil en glas achterlaten. Enkele wijkbewoners ervaren ook geluidsoverlast.
5
Figuur 5a 5a Glasresten op de speelplaats en ernaast
Figuur 5b 5b Mooie wandelplek in de wijk, goed onderhouden.
Figuur 5c Deze vijver staat vaak droog
Figuur 5d Hier staan wel banken, maar een afvalbak ontbreekt
4. Bijdrage van inwoners aan nette en vei veilige lige buurt In de wijkschouw zijn ook een aantal vragen opgenomen over de bijdrage die inwoners zelf willen leveren aan een nette en veilige buurt. Eigen bijdrage Bijna tweederde van de deelnemers aan de wijkschouw zou wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt of doet dit al. Ruim een derde wil geen bijdrage leveren (figuur 6). Figuur 6 Zou u zelf een bijdrage willen leveren aan het veilig en netjes houden van uw buurt? (n=109) ja, dat doe ik al; 46%
nee; 36%
ja dat wil ik wel doen; 18%
6
Redenen om wel of geen bijdrage te leveren Deelnemers aan de wijkschouw die wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt, willen dit in de meeste gevallen (65 procent) doen, omdat ze van mening zijn dat iedereen zich hoort in te zetten voor de buurt. Daarnaast wil 15 procent dit graag doen om zijn of haar steentje bij te dragen. De verwachting van de directe omgeving speelt geen rol. Andere redenen om een bijdrage te (willen) leveren zijn: omdat de woonomgeving dan netjes blijft en dit het woonplezier verhoogt. Van de deelnemers aan de wijkschouw die geen bijdrage willen leveren aan de eigen buurt, geeft bijna tweevijfde aan dat dit een taak is van de gemeente en niet van bewoners. Ongeveer een op de vijf is tevreden met hoe het nu is en een op de acht geeft aan geen tijd te hebben. Ongeveer een derde draagt nog een andere reden aan om geen bijdrage te leveren aan een nette en veilige buurt (tabel 3). De meestgenoemde reden hierbij is dat men zichzelf door een hoge leeftijd, of gezondheidsklachten niet in staat acht een bijdrage te leveren. Daarnaast geven enkele personen aan door de opstelling van de gemeente en woningcorporatie Domijn geen motivatie meer te hebben. Tabel 3 Redenen om wel of geen bijdrage te leveren aan een nette en veilige buurt. wel een bijdrage (n=68 (n=68) 68)
geen bijdrage (n=42 (n=42) 42)
iedereen hoort zich in te zetten voor zijn buurt
65%
ik ben tevreden zoals het nu is
19%
ik wil graag mijn steentje bijdragen
15%
ik heb geen tijd
12%
mijn buren/directe omgeving verwachten dat ik meehelp
0%
ik vind het niet mijn taak, maar van de gemeente
38%
anders
12%
anders
31%
Soort bijdrage dat men levert of wil leveren Als men een bijdrage levert of wil leveren, zorgt men het liefst voor een sneeuwvrij trottoir (74 procent). Daarnaast is het merendeel ook bereid tot het doorgeven van meldingen bij de gemeente over vernielingen (figuur 7). Minder populair zijn het schoonmaken van speeltoestellen, onderhoudsacties en organiserende taken zoals deelname aan een buurtcommissie of het organiseren van activiteiten.
7
Figuur 7 Wat zou u zelf willen doen om de buurt schoon en veilig te houden? Dit kunnen zaken zijn die u nu al doet. (n=116) trottoir sneeuwvrij houden in de winter
74%
opletten of iets kapot of vernield is en dit melden bij de gemeente Enschede
66%
opruimen van zwerfafval
49%
bladruimen in de straat in het najaar
30%
meedenken over de inrichting van de woonomgeving
22%
opruimen van hondenpoep
18%
onderhouden van het groen
14%
buurtactiviteiten organiseren
14%
helpen met onderhoudsacties van de gemeente
11%
samen met uw medebewoners het onderhoud regelen
9%
deelnemen aan een buurtcommissie of wijkraad
9%
speeltoestellen/plekken schoonmaken
1% 15%
anders
0%
25%
50%
75%
100%
Frequentie van eigen bijdrage Deelnemers die een bijdrage (willen) leveren aan een schone en nette buurt zijn hiervoor in de meeste gevallen één of meerdere keren per maand of eens per kwartaal toe bereid (figuur 8). Figuur 8 Als men bereid is om bij te dragen aan een schone en veilige buurt, hoe vaak dan? (n=63) elke week
10%
een keer of meerdere keren per maand
35%
een keer per kwartaal een keer per jaar
32% 8%
niet
16% 0%
25%
50%
75%
100%
8
5. Sociale contacten Tot slot is een aantal vragen gesteld over sociale contacten in de buurt. Frequentie van sociale buurtcontacten en behoefte hieraan De meeste deelnemers aan de wijkschouw (84 procent) hebben regelmatig contact met de eigen buren. De meerderheid heeft geen behoefte aan meer contact met buren en vindt ook niet dat er meer georganiseerd moet worden in de buurt. Ruim een op de acht deelnemers heeft wel behoefte aan meer contact met buren (figuur 9). Figuur Figuur 9 Sociale contacten in de buurt. (nmin=110) Heeft regelmatig contact met buren
84%
Vindt dat er meer georganiseerd moet worden in buurt om onderling contact te versterken
Heeft behoefte aan meer contact met buren
30%
16%
70%
13%
66%
0%
25% ja
50% nee
21% 75%
100%
weet ik niet
Taakverdeling voor organiseren buurtactiviteiten Drie op de tien deelnemers vindt dat er wel meer georganiseerd moet worden in de buurt om onderling contact te versterken (figuur 9). Meer dan de helft van de personen die graag meer activiteiten in de buurt zien, vinden het organiseren hiervan een taak voor de gemeente en bewoners samen. Ruim drie op de tien vinden dit enkel een taak voor bewoners en ruim een op de tien vindt het enkel een taak voor de gemeente (figuur 10). Wijkbewoners noemen niet expliciet andere partijen. Figuur 10 U hebt aangegeven dat er in de buurt meer georganiseerd zou moeten worden. Wie zou dat volgens u moeten doen? (n=35) De gemeente
11%
Bewoners
31%
Beiden Anders
51% 6% 0%
25%
50%
75%
100%
Interesse buurtactiviteiten Alle deelnemers aan de wijkschouw is vervolgens voor een reeks activiteiten gevraagd of zij deze zouden bezoeken als deze in de buurt georganiseerd worden (figuur 11). Het meest populair zijn de zomerbraderie (52 procent), een kerstmarkt (42 procent) of een buurtfeest of –barbecue (38 procent). Een op de vijf deelnemers aan de wijkschouw zou aan geen enkele activiteit deelnemen.
9
Figuur 11 Bezoek van buurtactiviteiten als deze georganiseerd zouden worden. (n=116) zomerbraderie/markt in de buurt
52%
kerstmarkt
42%
buurtfeest of buurtbarbecue
38%
inloopavond herstructurering van de wijk
27%
opschoondagen
17%
activiteiten voor kinderen
16%
sportactiviteiten
14%
(boom)plantdagen
13%
activiteiten kinderboerderij
12%
wijkraadvergadering
12%
natuur educatieve activiteiten
6%
anders
1%
geen van deze activiteiten
20% 0%
25%
50%
75%
100%
10
