Wijkschouw Voortman, Amelink en Ankrot Aanleiding De gemeente Enschede wil bewoners meer zeggenschap geven over het onderhoud en de veiligheid in de eigen buurt. Daarom is besloten om voor alle buurten in Enschede een wijkbeheerplan op te stellen waarin de afspraken voor onderhoud en veiligheid worden geregeld: wat doet de gemeente en wat doen de bewoners zelf. Over de wijkschouw Om te weten wat er onder bewoners leeft ten aanzien van de woon- en leefomgeving, is er besloten om per buurt onderzoek te doen. Hiervoor worden drie instrumenten ingezet: een schriftelijke wijkschouw; een digitale wijkschouw; een fysieke wijkschouw of buurtwandeling. Voor de schriftelijke wijkschouw worden huis-aan-huis vragenlijsten verspreid over het onderhoud van de buurt. Inwoners kunnen de ingevulde vragenlijsten gratis retourneren in een antwoordenvelop of de vragenlijst online invullen (de digitale wijkschouw). Inwoners die lid zijn van het EnschedePanel ontvangen ook een uitnodiging per e-mail voor de digitale wijkschouw. Naast de schriftelijke en digitale wijkschouw, organiseert de gemeente ook een fysieke wijkschouw (buurtwandeling). Bij deze fysieke wijkschouw lopen buurtbewoners, samen met een medewerker van de gemeente, een ronde door de buurt om belangrijke aandachtspunten aan te wijzen. De resultaten van de schriftelijke, digitale en fysieke wijkschouw zijn het begin van het wijkbeheerplan. In de periode 2011-2015 wordt voor iedere Enschedese buurt een wijkbeheerplan opgesteld. Leeswijzer In deze nieuwsbrief staan de resultaten van de schriftelijke en digitale wijkschouw voor Voortman, Amelink & Ankrot beschreven. De antwoorden zijn ondergebracht in een aantal onderwerpen: 1. inleiding; 2. algemeen oordeel over netheid en veiligheid in de buurt; 3. oordeel specifieke plekken in de buurt; 4. bijdrage van inwoners aan een nette en veilige buurt; 5. sociale contacten.
1
1. Inlei Inleiding De buurt Voortman, Amelink en Ankrot is gelegen in Enschede Noord. Figuur 1 laat zien welke straten tot deze buurt behoren. Figuur 1 Voortman, Amelink en Ankrot
Respons Voortman, Amelink en Ankrot telt 906 huishoudens. Deze zijn allemaal benaderd. Van hen zijn 27 personen ook via het EnschedePanel benaderd. In totaal hebben 130 personen deelgenomen aan de wijkschouw. Hiervan is ongeveer een vijfde lid van het EnschedePanel. Vier van de vijf heeft deelgenomen via de huis-aan-huis verspreide uitnodigingsbrief. Tabel 1 toont een overzicht van de respons.
2
Tabel 1 Responsoverzicht. omschrijving
aantal
aantal huishoudens in de buurt
906
aantal uitnodigingen via het EnschedePanel
27
aantal deelnemers schriftelijke wijkschouw
95
aantal deelnemers digitale wijkschouw en lid van EnschedePanel
24
aantal deelnemers digitale wijkschouw en niet lid van EnschedePanel
11
totaal aantal deelnemers schriftelijke en digitale wijkschouw
130
Betrokkenheid Ruim driekwart van de deelnemers aan de wijkschouw, wil verder betrokken worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan en een kwart heeft geen belangstelling (tabel 2). Tweederde ontvangt graag de resultaten van het onderzoek en ruim een kwart wil uitgenodigd worden voor het buurtgesprek of de informatieavond in de buurt. Bijna een op de vijf deelnemers wil graag uitgenodigd worden voor de buurtwandeling. Tabel 2 Wijze waarop men verder betrokken wil worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan. Meerdere antwoorden mogelijk (n=130) percentage ik ontvang graag resultaten van dit onderzoek
66%
ik word graag uitgenodigd voor het buurtgesprek of de informatieavond in mijn buurt
27%
ik word graag uitgenodigd voor de buurtwandeling
19%
geen belangstelling
22%
2. Oor Oordeel over de buurt Deelnemers aan de wijkschouw is gevraagd naar een algemeen oordeel over de veiligheid en netheid van de buurt en naar het oordeel op een aantal aspecten hiervan. Algemeen oordeel over de buurt Iets minder dan tweederde van de deelnemers aan de wijkschouw (63 procent) vindt de eigen buurt veilig. Een op de acht vindt de eigen buurt niet veilig. Ruim de helft is het eens met de stelling dat de eigen buurt schoon en netjes is. Bijna een kwart is het hier niet mee eens (figuur 2). Figuur 2 Algemeen oordeel over de veiligheid en de netheid van de buurt. Ik vind mijn buurt veilig (n=121)
4%
Ik vind mijn buurt schoon en netjes 4% (n=127)
59%
25%
50%
23%
0%
25%
50%
zeer eens
eens
neutraal
11%2%
19%
75% oneens
5%
100% zeer oneens
3
Oordeel over aantal aspecten van netheid en veiligheid in de buurt Deelnemers aan de wijkschouw zijn het meest tevreden over de verlichting en het onderhoud hiervan. Respectievelijk 86 en 81 procent is hier tevreden over. Ook over de hoeveelheid groen is een ruime meerderheid van de deelnemers aan de wijkschouw tevreden. Verder voelt een meerderheid van de inwoners (70 procent) zich veilig in de buurt. Over drie aspecten zijn meer deelnemers aan de wijkschouw negatief dan positief. Het gaat dan om de verkeersveiligheid van de wijk. Ook over de hoeveelheid straatmeubilair en het onderhoud van het aanwezige straatmeubilair zijn deelnemers vaker negatief dan positief (figuur 3). Deelnemers aan de wijkschouw die zich over één of meerdere aspecten van de netheid en veiligheid in de buurt negatief uitgesproken hebben, konden dit toelichten. Verschillende deelnemers geven aan dat er in de wijk weinig bankjes zijn. Over de verkeersveiligheid geeft men aan dat er in de 30 km zone te hard wordt gereden. Hiervoor worden verschillende redenen aangedragen: er wordt genoemd dat een bord wordt gemist (Voortmansweg aan bosrand), de wegen te breed zijn en dat er te weinig gecontroleerd wordt op snelheid. Verder geven meerdere deelnemers aan dat in de S.N. Menkostraat veel in de weg geparkeerd wordt, waardoor de situatie verkeersonveilig wordt. Figuur 3 Oordeel over aspecten van netheid en veiligheid in de eigen buurt. (nmin=116) Er is voldoende verlichting aanwezig
70%
16%
5% 5%5%
De openbare verlichting wordt goed onderhouden
16%
65%
6% 10%
Er is voldoende groen in mijn wijk
19%
61%
9% 8%4%
Ik voel mij veilig in mijn buurt
11%
59%
Het groen is goed onderhouden
20% 5%
49%
Er is voldoende parkeerruimte 4%
46%
Het wegdek en trottoir worden goed onderhouden
4%
42%
Er zijn voldoende speeltoestellen aanwezig
8%
32%
9%
22%
De speeltoestellen worden goed onderhouden 4% Er is voldoende meubilair aanwezig
28% 25%
Het meubilair is schoon 0%
28% 25%
19%
zeer eens
16%
eens
neutraal
8%
25% 12% 8%
18%
34%
16%
7% 7%
26% 11%
35%
37% 25%
17%
20%
22%
32%
Mijn wijk is verkeersveilig
14% 8%
27%
19%
6%
18%
50%
75%
100%
oneens
zeer oneens
weet niet
4
Wie is verantwoordelijk? Deelnemers aan de wijkschouw zien in de meeste gevallen de gemeente als meest verantwoordelijke partij voor de uitstraling van de openbare ruimte. Voor vier onderdelen van de uitstraling van de openbare ruimte is deelnemers aan de wijkschouw gevraagd aan te geven of de verantwoordelijkheid hiervoor vooral bij de gemeente of vooral bij inwoners ligt. Vooral het onderhoud van weg, straat, stoep en lantaarnpalen vinden deelnemers aan de wijkschouw een verantwoordelijkheid van de gemeente. Maar liefst 93 procent acht de gemeente hier vooral verantwoordelijk voor. Ook het onderhoud van groen en van recreatieve voorzieningen en speeltoestellen ziet men vooral als een verantwoordelijkheid van de gemeente. Voor zwerfafval zien deelnemers ook een verantwoordelijkheid weggelegd voor bewoners. Bijna tweederde (65 procent) vindt dat bewoners hierbij minstens een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen met de gemeente. Iets minder dan een kwart (23 procent) vindt het opruimen van zwerfafval zelfs vooral een verantwoordelijkheid van bewoners (figuur 4). Figuur 4 Wie, gemeente of bewoners, is het meest verantwoordelijk voor de volgende aspecten? (nmin=122) Onderhoud van de weg, straat, stoep, lantaarnpalen.
93%
Onderhoud recreatieve voorzieningen en speeltoestellen.
90%
Het groenonderhoud in uw buurt.
6%
7%
82%
Zwerfafval 0% vooral gemeente
34% 25%
16%
42% 50%
gemeente en bewoners
23% 75%
100%
vooral bewoners
3. Specifieke plekken in de buurt buurt In de wijkschouw is inwoners gevraagd naar de plekken in de buurt die zij als fijn ervaren en de plekken die aandacht verdienen. Inwoners konden hierbij ook foto’s insturen. Van deze mogelijkheid is geen gebruik gemaakt. Fijne plekken in de buurt Twee bossen worden verreweg het vaakst als fijne plek genoemd: het Amelinkbos en het Ankrotbosje. In het Amelinkbos wandelt men en laat men de hond uit. Het Ankrotbosje vinden inwoners fijn, omdat het groen dichtbij de eigen woning is, het de straat opfleurt en hier ook de hond uitgelaten kan worden. Plekken die aandacht behoeven De plekken die volgens de deelnemers aan de wijkschouw extra aandacht behoeven hebben veelal met de verkeerssituatie te maken. Zo noemen meerdere personen de parkeersituatie aan de S.N. Menkostraat. Door de vele auto’s die hier geparkeerd zijn langs de weg is het onveilig. Ook de verkeerssituatie rondom ESV bij brengen en halen van schooljeugd wordt meerdere keren genoemd en het hard rijden (Voortsweg).
5
4. Bijdrage van inwoners aan nette en vei veilige buurt In de wijkschouw is ook een aantal vragen opgenomen over de bijdrage die inwoners zelf willen leveren aan een nette en veilige buurt. Eigen bijdrage Bijna vier op de vijf deelnemers aan de wijkschouw zou wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt of doet dit al (79 procent in totaal). Een op de vijf wil geen bijdrage leveren (figuur 5). Figuur 5 Zou u zelf een bijdrage willen leveren aan het veilig en netjes houden van uw buurt? (n=121) nee; 21%
ja dat wil ik wel doen; 12%
ja, dat doe ik al; 68%
Redenen om wel of geen bijdrage te leveren Deelnemers aan de wijkschouw die wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt, vinden vooral dat iedereen zich hoort in te zetten voor de eigen buurt (70 procent), op enige afstand gevolgd door ‘ik wil graag mijn steentje bijdragen’. Degenen die geen bijdrage aan een veilige en nette buurt willen leveren vinden dit vooral een taak van de gemeente of zijn tevreden zoals het nu is (beiden 24 procent). Daarnaast noemt 38 procent een andere reden. Veelal dat men vanwege leeftijd of invaliditeit niet in staat is een bijdrage te leveren Tabel 3 Redenen om wel of geen bijdrage te leveren aan een nette en veilige buurt. wel een bijdrage (n=94 (n=94) 94) iedereen hoort zich in te zetten voor zijn buurt
70%
geen bijdrage (n=29 (n=29) 29) ik ben tevreden zoals het nu is
24%
ik wil graag mijn steentje bijdragen
19%
ik heb geen tijd
14%
mijn buren/directe omgeving verwachten dat ik meehelp
0%
ik vind het niet mijn taak, maar van de gemeente
anders
8%
24% anders
38%
Soort bijdrage dat men wil leveren leveren Als men een bijdrage wil leveren, zorgt men het liefst voor een sneeuwvrij trottoir (80 procent). Driekwart wil zwerfafval opruimen en tweederde wil opletten of iets kapot is en dit melden bij de gemeente (figuur 6). Minder populair zijn het schoonmaken van speeltoestellen en meehelpen met onderhoudsacties van de gemeente. Ook voor deelname aan een buurtcommissie of wijkraad en het regelen van onderhoud samen met medebewoners is relatief weinig animo.
6
Figuur 6 Wat zou u zelf willen doen om de buurt schoon en veilig te houden? (n=100) trottoir sneeuwvrij houden in de winter
80%
opruimen van zwerfafval
75%
opletten of iets kapot of vernield is en dit melden bij de gemeente Enschede
66%
bladruimen in de straat in het najaar
57% 24%
opruimen van hondenpoep meedenken over de inrichting van de woonomgeving
21%
onderhouden van het groen
21%
buurtactiviteiten organiseren
19%
samen met uw medebewoners het onderhoud regelen
8%
deelnemen aan een buurtcommissie of wijkraad
5%
helpen met onderhoudsacties van de gemeente
5%
speeltoestellen/plekken schoonmaken
2%
anders
14% 0%
25%
50%
75%
100%
Frequentie van eigen bijdrage Deelnemers die een bijdrage (willen) leveren aan een schone en nette buurt zijn hiervoor in de meeste gevallen één of meerdere keren per maand toe bereid (figuur 7). Figuur 7 Als men bereid is om bij te dragen aan een schone en veilige buurt, hoe vaak dan? (n=92) elke week
10%
een keer of meerdere keren per maand
40%
een keer per kwartaal een keer per jaar
27% 8%
niet
15% 0%
25%
50%
75%
100%
7
5. Sociale contacten Tot slot zijn een aantal vragen gesteld over sociale contacten in de buurt. Frequentie van sociale buurtcontacten en behoefte hieraan Meer dan vier op de vijf deelnemers aan de wijkschouw heeft regelmatig contact met de eigen buren. De meerderheid heeft geen behoefte aan meer contact met buren en vindt ook niet dat er meer georganiseerd moet worden in de buurt. Iets meer dan een op de tien heeft wel behoefte aan meer contact met buren (figuur 8). Figuur Figuur 8 Sociale contacten in de buurt. (nmin=125) Heeft regelmatig contact met buren
83%
Vindt dat er meer georganiseerd moet worden in buurt om onderling contact te versterken
17%
28%
72%
Heeft behoefte aan meer contact met buren 11%
68%
0%
25% ja
50% nee
21% 75%
100%
weet ik niet
Taakverdeling voor organiseren buurtactiviteiten Ruim een kwart van de deelnemers vindt dat er wel meer georganiseerd moet worden in de buurt om onderling contact te versterken (figuur 8). Van de 35 personen die graag meer activiteiten in de buurt zien, vindt 40 procent dit een taak van bewoners. Daarnaast noemt 29 procent het een taak van gemeente en bewoners samen. Ook onder anders noemt men in vrijwel alle gevallen de gemeente en bewoners samen. Figuur 9 U hebt aangegeven dat er in de buurt meer georganiseerd zou moeten worden. Wie zou dat volgens u moeten doen? (n=35) De gemeente
9% 40%
Bewoners Beiden
29%
Anders
23% 0%
25%
50%
75%
100%
Interesse buurtactiviteiten Alle deelnemers aan de wijkschouw is vervolgens voor een reeks activiteiten gevraagd of zij deze zouden bezoeken als deze in de buurt georganiseerd worden (figuur 10).
8
Een buurtfeest of buurtbarbecue is het meest in trek. Van de deelnemers aan de wijkschouw zegt iets minder dan de helft een feest of barbecue in de buurt te bezoeken als dit georganiseerd wordt in de buurt. Na een buurtfeest of –barbecue zijn een kerstmarkt of zomerbraderie het populairst. Ook voor een serieuze zaak als een inloopavond over de herstructurering van de wijk is relatief veel belangstelling. Ruim een derde van de deelnemers aan deze wijkschouw zegt hier naartoe te gaan als dit georganiseerd wordt. Wijkvergaderingen, sportactiviteiten en activiteiten voor kinderen worden minder vaak genoemd, evenals natuureducatieve activiteiten en (boom)plantdagen. Achttien procent van de bewoners zou aan geen enkele activiteit deelnemen. Figuur 10 Bezoek van buurtactiviteiten als deze georganiseerd zouden worden (n=130) buurtfeest of buurtbarbecue
48%
kerstmarkt
39%
zomerbraderie/markt in de buurt
38%
inloopavond herstructurering van de wijk
34%
opschoondagen
31%
(boom)plantdagen
20%
natuur educatieve activiteiten
20%
activiteiten voor kinderen
20%
activiteiten kinderboerderij
19%
sportactiviteiten
18%
wijkraadvergadering
9%
anders
5%
geen van deze activiteiten
18% 0%
25%
50%
75%
100%
9
