Wijkschouw Boswinkel en De Braker Aanleiding De gemeente Enschede wil bewoners meer zeggenschap geven over het onderhoud en de veiligheid in de eigen buurt. Daarom is besloten om voor alle buurten in Enschede een wijkbeheerplan op te stellen waarin de afspraken voor onderhoud en veiligheid worden geregeld: wat doet de gemeente en wat doen de bewoners zelf. Over de wijkschouw Om te weten wat er onder bewoners leeft ten aanzien van de woon- en leefomgeving, is besloten om per buurt onderzoek te doen. Hiervoor worden drie instrumenten ingezet: een schriftelijke wijkschouw; een digitale wijkschouw; een fysieke wijkschouw of buurtwandeling. Voor de schriftelijke wijkschouw worden huis-aan-huis vragenlijsten verspreid over het onderhoud van de buurt. Inwoners kunnen de ingevulde vragenlijsten gratis retourneren in een antwoordenvelop of de vragenlijst online invullen (de digitale wijkschouw). Inwoners die lid zijn van het EnschedePanel ontvangen ook een uitnodiging per e-mail voor de digitale wijkschouw. Naast de schriftelijke en digitale wijkschouw, organiseert de gemeente ook een fysieke wijkschouw (buurtwandeling). Bij deze fysieke wijkschouw lopen buurtbewoners, samen met een medewerker van de gemeente, een ronde door de buurt om belangrijke aandachtspunten aan te wijzen. De resultaten van de schriftelijke, digitale en fysieke wijkschouw zijn het begin van het wijkbeheerplan. In de periode 2011-2015 wordt voor iedere Enschedese buurt een wijkbeheerplan opgesteld. Leeswijzer In deze nieuwsbrief staan de resultaten van de schriftelijke en digitale wijkschouw voor Boswinkel en De Braker beschreven. De antwoorden zijn ondergebracht in een aantal onderwerpen: 1. inleiding; 2. algemeen oordeel over netheid en veiligheid in de buurt; 3. oordeel specifieke plekken in de buurt; 4. bijdrage van inwoners aan een nette en veilige buurt; 5. sociale contacten.
1
1. Inlei Inleiding De buurt Boswinkel en De Braker is gelegen in Enschede West. Figuur 1 laat zien welke straten tot deze buurt behoren. Figuur 1 Boswinkel en De Braker
Respons Boswinkel en De Braker telt 1.794 huishoudens. Deze zijn allemaal benaderd. Daarnaast zijn er 116 inwoners uit de wijk lid van het EnschedePanel. In totaal hebben 218 personen deelgenomen aan de wijkschouw. Hiervan is een op de vijf lid van het EnschedePanel. Bijna driekwart heeft deelgenomen via de huis-aan-huis verspreide uitnodigingsbrief. Tabel 1 toont een overzicht van de respons. Tabel 1 Responsoverzicht. omschrijving
aantal
aantal huishoudens in de buurt
1.794
aantal leden van het EnschedePanel in de buurt
116
aantal deelnemers schriftelijke wijkschouw
156
aantal deelnemers digitale wijkschouw en lid van EnschedePanel
44
aantal deelnemers digitale wijkschouw en niet lid van EnschedePanel
18
totaal aantal deelnemers schriftelijke en digitale wijkschouw
218
2
Betrokkenheid Zeven op de tien deelnemers aan de wijkschouw willen wel verder betrokken worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan en drie op de tien hebben geen belangstelling (tabel 2). Bijna drievijfde ontvangt graag de resultaten van het onderzoek en een kwart wil uitgenodigd worden voor een buurtbijeenkomst over de resultaten. Een op de tien wil graag uitgenodigd worden voor de buurtwandeling. Tabel 2 Wijze waarop men verder betrokken wil worden bij de ontwikkeling van het wijkbeheerplan. Meerdere antwoorden mogelijk (n=218) percentage ik ontvang graag resultaten van dit onderzoek
57%
ik word graag uitgenodigd voor het buurtgesprek of de informatieavond in mijn buurt
23%
ik word graag uitgenodigd voor de buurtwandeling
10%
geen belangstelling
29%
2. Oordeel over de buurt Deelnemers aan de wijkschouw is gevraagd naar een algemeen oordeel over de veiligheid en netheid van de buurt en naar het oordeel op een aantal aspecten hiervan. Algemeen oordeel over de buurt Ruim vier op de tien deelnemers aan de wijkschouw (41 procent) vindt de eigen buurt veilig en ruim een derde (36 procent) vindt de eigen buurt schoon en netjes. Drie op de tien deelnemers aan de wijkschouw bestempelt de eigen buurt als niet veilig. Iets meer dan drie op de tien deelnemers, namelijk 33 procent, vindt de eigen buurt niet schoon en netjes (figuur 2). Figuur 2 Algemeen oordeel over de veiligheid en de netheid van de buurt. Ik vind mijn buurt 2% veilig (n=209) Ik vind mijn buurt schoon en netjes 2% (n=213)
39%
34%
30%
31%
0%
25%
50%
zeer eens
eens
neutraal
20%
10%
27%
6%
75% oneens
100% zeer oneens
Oordeel over aantal aspecten van netheid en veiligheid in de buurt Deelnemers aan de wijkschouw zijn het meest tevreden over de hoeveelheid verlichting en openbaar groen in de wijk. Respectievelijk 83 en 79 procent is hier tevreden over. Ook over het onderhoud van de verlichting en het openbaar groen en de hoeveelheid speeltoestellen is de meerderheid tevreden. De helft (49 procent) voelt zich veilig in de eigen buurt.
3
Over een aspect zijn meer deelnemers aan de wijkschouw negatief dan positief. Het gaat dan om de verkeersveiligheid van de wijk. Ook over het onderhoud van wegdek en trottoir, de hoeveelheid straatmeubilair en het onderhoud van het aanwezige straatmeubilair is verdeeldheid: er zijn relatief veel inwoners zowel positief als negatief over deze aspecten (figuur 3). Deelnemers aan de wijkschouw die zich over één of meerdere aspecten van de netheid en veiligheid in de buurt negatief uitgesproken hebben, konden dit toelichten. Over de verkeersveiligheid wordt onder andere gezegd dat er op de Wethouder Gerberstraat en de Burgemeester Van Veenlaan te hard wordt gereden en dat automobilisten zich niet aan de diverse eenrichtingszones in de wijk houden. Op de Europalaan wordt gepleit voor een vrijliggend fietspad, omdat deze straat onveilig voor fietsers zou zijn, vooral voor diegenen die de Haaksbergerstraat willen oversteken. Verder geven meerdere deelnemers aan de wijkschouw aan dat er te weinig parkeerruimte in de wijk is. Veel stoepen zijn niet goed onderhouden, er steken onder meer wortels uit. Meerdere deelnemers vinden dat het groenonderhoud voor verbetering vatbaar is, ook vinden enkelen dat er te weinig groen is. Figuur 3 Oordeel over aspecten van netheid en veiligheid in de eigen buurt. (nmin=208) Er is voldoende verlichting aanwezig
17%
Er is voldoende groen in mijn wijk
16%
De openbare verlichting wordt goed onderhouden
15%
Er zijn voldoende speeltoestellen aanwezig
63%
10% 9%
60%
12%
14% 6%
44%
Het groen is goed onderhouden 8%
18%
48%
Ik voel mij veilig in mijn buurt 4%
45%
Er is voldoende parkeerruimte 7%
39%
Het wegdek en trottoir worden goed onderhouden 3%
42%
De speeltoestellen worden goed onderhouden
38%
6%
Er is voldoende meubilair aanwezig 4%
34%
Mijn wijk is verkeersveilig
33%
Het meubilair is schoon
31% 0%
zeer eens
10%5%
66%
25% eens
neutraal
8% 5% 13% 12% 3%
28%
15% 6%
29% 17%
20%
21%
22%
28% 25% 23% 32%
15%
3%
12% 24%
23% 25%
8% 6% 17%
15% 5% 15%
50%
75%
100%
oneens
zeer oneens
weet niet
Wie is verantwoordelijk? Deelnemers aan de wijkschouw zien in de meeste gevallen de gemeente als meest verantwoordelijke partij voor de uitstraling van de openbare ruimte.
4
Voor vier onderdelen van de uitstraling van de openbare ruimte is deelnemers aan de wijkschouw gevraagd aan te geven of de verantwoordelijkheid hiervoor vooral bij de gemeente of vooral bij inwoners ligt. Vooral het onderhoud van weg, straat, stoep en lantaarnpalen vinden deelnemers aan de wijkschouw een verantwoordelijkheid van de gemeente. Maar liefst 93 procent acht de gemeente hier vooral verantwoordelijk voor. Ook het onderhoud van groen en van recreatieve voorzieningen en speeltoestellen ziet men vooral als een verantwoordelijkheid van de gemeente. Voor zwerfafval zien deelnemers ook een verantwoordelijkheid weggelegd voor bewoners. Bijna tweevijfde (38 procent) vindt dat bewoners hierbij minstens een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen met de gemeente. Een kwart (27 procent) vindt het opruimen van zwerfafval vooral een verantwoordelijkheid van bewoners (figuur 4). Figuur 4
Wie, gemeente of bewoners, is het meest verantwoordelijk voor de volgende aspecten? (nmin=209) Onderhoud van de weg, straat, stoep, lantaarnpalen.
93%
5%
Het groenonderhoud in uw buurt.
85%
11%
Onderhoud recreatieve voorzieningen en speeltoestellen.
83%
12%
Zwerfafval 0% vooral gemeente
34% 25%
38% 50%
gemeente en bewoners
27% 75%
100%
vooral bewoners
3. Specifieke plekken in de buurt In de wijkschouw is inwoners gevraagd naar de plekken in de buurt die zij als fijn ervaren en de plekken die aandacht verdienen. Inwoners konden hierbij ook foto’s insturen. Eén bewoner van Boswinkel en De Braker heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt (zie figuur 5a t/m 5d). Fijne plekken in de buurt De top 3 wordt gevormd door winkelcentrum Boswinkel, het Zweringbleekpark en het wandelgebied tussen de Zuidhollandlaan en de snelweg A35. Het winkelcentrum wordt genoemd als ontmoetingsplaats, omdat hier alle ‘primaire behoeftes’ in de buurt kunnen worden gehaald. Het Zweringbleekpark en het wandelgebied komen om dezelfde redenen naar voren: er kan (met de hond) worden gewandeld, het is mooi groen en het is er rustig. Diverse deelnemers noemen hun eigen woonomgeving, waaronder de Frederikastraat en de Soetekouwstraat. Ook (de speeltuin bij) de Helenastraat wordt genoemd. Men vindt dit een mooi parkje, waar de kinderen rustig kunnen spelen. Plekken die aandacht behoeven Wat bij de plekken die aandacht behoeven opvalt is dat hier ook twee plekken worden genoemd die ook als fijne plek worden gezien. Dit zijn de Helenastraat en het Zweringbleekpark. De reden hiervoor is de aanwezigheid van zwerfafval. Andere plekken hebben vooral te maken met de verkeersveiligheid.
5
Dit zijn de Ypkemeulenlaan, de Flevolandstraat en de Europalaan. In deze straten wordt te hard gereden. De Flevolandstraat wordt volgens de deelnemers gebruikt als sluiproute om de drukke Burg. Van Veenlaan te ontwijken. Een specifieke plek die naar voren komt is de Wethouder Elshorstlaan, bij ijssalon Heinink. Het groen is hier slecht onderhouden, en er ligt veel hondenpoep. Een deelnemer aan de wijkschouw heeft enkele foto’s ingestuurd. Deze zijn genomen bij het Krajicekplaza aan de Belgiëlaan. De foto’s tonen respectievelijk verkeerd geparkeerde fietsen, zwerfafval, een verloederd bankje en bekladding. Figuur 5a Krajicekplaza met verkeerd geparkeerde fietsen
Figuur 5b 5b Zwerfafval bij het Krajicekplaza
Figuur 5c Bankje bij het Krajicekplaza, slecht onderhouden en met zichtbaar zwerfafval
Figuur 5d Bekladding bij het Krajicekplaza
4. Bijdrage van inwoners aan nette en vei veilige buurt In de wijkschouw is ook een aantal vragen opgenomen over de bijdrage die inwoners zelf willen leveren aan een nette en veilige buurt. Eigen bijdrage Bijna tweederde van de deelnemers aan de wijkschouw zou wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt of doet dit al (63 procent in totaal). Een derde wil geen bijdrage leveren (figuur 6).
6
Figuur 6 Zou u zelf een bijdrage willen leveren aan het veilig en netjes houden van uw buurt? (n=213)
nee; 37%
ja, dat doe ik al; 48%
ja dat wil ik wel doen; 15%
Redenen om wel of geen bijdrage te leveren Deelnemers aan de wijkschouw die wel een bijdrage willen leveren aan een nette en veilige buurt, vinden vooral dat iedereen zich hoort in te zetten voor de eigen buurt (65 procent), op enige afstand gevolgd door ‘ik wil graag mijn steentje bijdragen’. Degenen die geen bijdrage aan een veilige en nette buurt willen leveren, vinden dit vooral een taak van de gemeente (38 procent), hebben geen tijd of zeggen tevreden te zijn met de huidige situatie. Iets minder dan een kwart noemt een andere reden om geen bijdrage te leveren. Veelal geeft men aan vanwege hoge leeftijd en/of gezondheidsklachten geen bijdrage kunnen leveren. Sommige personen geven aan zelf al netjes te zijn en de eigen woonomgeving schoon te houden. Een deelnemer geeft bij anders aan geen zin te hebben om alle hondenpoep in de omgeving op te ruimen. Tabel 3 Redenen om wel of geen bijdrage te leveren aan een nette en veilige buurt. wel een bijdrage (n=134 (n=134) 134) iedereen hoort zich in te zetten voor zijn buurt
65%
geen bijdrage (n=79 (n=79) 79) ik ben tevreden zoals het nu is
19%
ik wil graag mijn steentje bijdragen
14%
ik heb geen tijd
20%
mijn buren/directe omgeving verwachten dat ik meehelp
2%
ik vind het niet mijn taak, maar van de gemeente
anders
12%
anders
38%
23%
Soort bijdrage dat men wil leveren Als men een bijdrage wil leveren, zorgt men het liefst voor een sneeuwvrij trottoir (80 procent). Bijna tweederde (64 procent) wil ook opletten of iets kapot is en dit melden bij de gemeente, en zwerfafval opruimen (figuur 7). Minder populair zijn onder meer het schoonmaken van speeltoestellen en speelplekken, zelf onderhouden van openbaar groen en deelname aan een buurtcommissie of wijkraad.
7
Figuur 7 Wat zou u zelf willen doen om de buurt schoon en veilig te houden? (n=137) Trottoir sneeuwvrij houden in de winter
80%
Opletten of iets kapot of vernield is en dit melden bij de gemeente
64%
Opruimen van zwerfafval
64%
Bladruimen in de straat in het najaar
44%
Meedenken over de inrichting van de woonomgeving (bijv. (her)inrichting groen)
22%
Opruimen van hondenpoep
22%
Helpen met onderhoudsacties van de gemeente. (bijv. bladcampagne) Buurtactiviteiten organiseren (bijv. buurtfeest, kerstboom kopen en plaatsen, etc.) Samen met uw medebewoners het onderhoud regelen Deelnemen aan een buurtcommissie of wijkraad
12% 11% 11% 10%
Onderhouden van het groen (bijv. schoffelen, gras maaien, planten water geven)
8%
Speeltoestellen/plekken schoonmaken
6%
Anders
12% 0%
25%
50%
75%
100%
Frequentie van eigen bijdrage Deelnemers die een bijdrage (willen) leveren aan een schone en nette buurt zijn hiervoor in de meeste gevallen één of meerdere keren per maand of eens per kwartaal toe bereid (figuur 8). Figuur 8 Als men bereid is om bij te dragen aan een schone en veilige buurt, hoe vaak dan? (n=123) elke week
15%
een keer of meerdere keren per maand
42%
een keer per kwartaal
21%
een keer per jaar
10%
niet
12% 0%
25%
50%
75%
100%
8
5. Sociale contacten Tot slot zijn een aantal vragen gesteld over sociale contacten in de buurt. Frequentie van sociale buurtcontacten en behoefte hieraan Driekwart van de deelnemers aan de wijkschouw heeft regelmatig contact met de eigen buren. De meerderheid heeft geen behoefte aan meer contact met buren en vindt ook niet dat er meer georganiseerd moet worden in de buurt. Negen procent van de deelnemers heeft wel behoefte aan meer contact met buren (figuur 9). Figuur Figuur 9 Sociale contacten in de buurt. (nmin=212) Heeft regelmatig contact met buren
77%
Vindt dat er meer georganiseerd moet worden in buurt om onderling contact te versterken
23%
31%
69%
Heeft behoefte aan meer contact met buren 9%
69%
0%
25% ja
50% nee
22% 75%
100%
weet ik niet
Taakverdeling voor organiseren buurtactiviteiten Drie op de tien deelnemers vindt dat er wel meer georganiseerd moet worden in de buurt om onderling contact te versterken (figuur 10). Van de 65 personen die graag meer activiteiten in de buurt zien, vindt men dit of een taak ven bewoners (door 32 procent genoemd) of van bewoners en de gemeente samen (29 procent). Andere partijen die hier een taak in zouden kunnen hebben zijn volgens sommige deelnemers de woningcorporatie en het buurthuis. Figuur Figuur 10 U hebt aangegeven dat er in de buurt meer georganiseerd zou moeten worden. Wie zou dat volgens u moeten doen? (n=65) De gemeente
15% 32%
Bewoners Beiden
29%
Anders
23% 0%
25%
50%
75%
100%
9
Interesse buurtactiviteiten Alle deelnemers aan de wijkschouw is vervolgens voor een reeks activiteiten gevraagd of zij deze zouden bezoeken als deze in de buurt georganiseerd worden (figuur 11). Een zomerbraderie of markt in de buurt, een buurtfeest of barbecue en een kerstmarkt maken de meeste kans op hoge bezoekersaantallen. Zaken als natuur educatieve activiteiten, activiteiten van de kinderboerderij, het bijwonen van een wijkraadvergadering en (boom)plantdagen worden minder vaak genoemd. Zestien procent van de bewoners zou aan geen enkele activiteit deelnemen. Figuur 11 Bezoek van buurtactiviteiten als deze georganiseerd zouden worden. (n=218) Zomerbraderie/markt in de buurt
50%
Buurtfeest of BBQ
40%
Kerstmarkt
39%
Inloopavond herstructurering van de wijk
22%
Opschoondagen
22%
Activiteiten voor kinderen
18%
Sportactiviteiten
18%
(Boom)plantdagen
13%
Wijkraadvergadering
13%
Activiteiten Kinderboerderij
12%
Natuur Educatieve activiteiten
11%
Anders
5%
Geen van deze activiteiten
16% 0%
25%
50%
75%
100%
10
