Programma • •
• • • • •
Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring
Duurzaamheid Boswinkel Energiemonitoringin Velve Lindenhof, Oost Enschede DeDe energiezuinigste wijk van Enschede uitvraag van De Woonplaats
De aanpak van het energieconcept
Dik Roetert Steenbruggen
De energieconcepten van de aanbieders Adviseur vastgoed kwaliteit, duurzaamheid en innovatie Hoe zien de energieconcepten er uit 11 juni 2015 http://vimeo.com/90215303 1
Programma • •
Duurzaamheidsbeleid Waarom doet De Woonplaats dit?
• • • • • • • •
Energie en materialen Prestatie eisen Instrumenten De uitvraag van De Woonplaats De aanpak van het energieconcept De energieconcepten van de aanbieders Onderdelen van de energieconcepten Wat is het aanbod 2
Een duurzame Woonplaats •
De Woonplaats vindt het milieu belangrijk en wil het milieu zo min mogelijk belasten
•
Vertaald in het Duurzaamheidsplan en energiebeleidsplan Duurzaamheidsbeleid is volgend op internationale, nationale en lokale ontwikkelingen
•
3
Thema’s duurzaamheidsplan
•Energiebesparing •Duurzaam materiaalgebruik •Duurzaam waterbeheer •Interne milieuzorg •Verminderen geluidshinder •Gezond binnenmilieu •Duurzaam gedrag huurders
4
Circulaire economie en C2C principes •Respect voor de omgeving •Kringloopsluiting •Hernieuwbare energie •Welzijn •Toekomstgericht
•Grondstoffen blijven eigendom van de producent, die de kosten doorberekent aan de klant •Vb: Turntoo van Thomas Rau, www.turntoo.com 5
Waarom doet De Woonplaats dit?
•
Energiezuinig en duurzaamheid vanuit drie invalshoeken: •Klantenperspectief, energiezuinige en duurzame woningen geven lagere lasten voor de huurder. Meer kwaliteit en comfort. •Vastgoedperspectief, waardeontwikkeling vastgoed. Betere verhuurbaarheid en verkoopbaarheid van de woningen. •Geeft invulling van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van De Woonplaats voor het milieu.
6
Energiebeleid •
Energiekosten aanzienlijk deel van de woonlasten •woonprijs benadering
•
Gebruik van energie en de daaruit voortvloeiende uitstoot van CO2 is een belangrijk thema van het duurzaamheidsbeleid. •CO2-emissie draagt bij aan het broeikaseffect
•CO2 verminderen door: •het voorkomen van energiegebruik (energiebesparing) •toepassen van duurzame energie 7
Doelstelling energiebesparing • •
• • •
20% CO2 reductie in 10 jaar in bestaand bezit (nulmeting 1 januari 2008). Verhogen aandeel duurzame energie in bestaand bezit Bestaand bezit brengen op een EI van minimaal 1,4 (n=1) Renovatie woningen op een EI van minimaal 1,2 (seriematig) > toekomst bijna energie neutraal of zelfs NOM Nieuwbouw woningen vanaf 2015 energieneutraal > toekomst NOM.
8
Hoe gaan we het doen in de bestaande bouw • • • •
Energiemaatregelen vraaggestuurd, serie van een Energiemaatregelen uitvoeren met een mutatie Energiemaatregelen uitvoeren met planmatig onderhoud en renovatie Energiebewustwording door: •Energiecertificaten met mutatie en renovatie •Energiebewustwordings programma’s •Informatie avonden en markten
•
Energiemonitoring 9
Verduurzamen bestaande bouw •
•
Verduurzamen woningvoorraad Enschede •
MIO Enschede i.s.m. gemeente Enschede en Domijn
• •
40.000 woningen (koop en huur) Uitvoering door: Reimarkt (Advies en verkooporganisatie) en marktpartijen
Verduurzamen woningvoorraad Achterhoek •
i.s.m. Stichting Achterhoek Duurzaam Verbouwen (ACO, Bouwend Nederland en de 8 gemeenten)
• •
80.000 woningen (65000 koop en 15000 huur) Uitvoering door van Wijnen en Reinbouw 10
Ervaring met duurzaam en energiezuinig bouwen •
Projecten: • 55 app. Kotmanpark in Enschede, EPC = 0,45 • 206 won.Velve Lindenhof in Enschede, EPC = 0,4 (waarvan 25 won energieneutraal) • 5 won. Velve Lindenhof in Enschede, energieneutraal
• 18 app. Spoorzone in Enschede, EPC = 0,4
11
Materialen
• • • •
FSC-hout Biobased verven, Rolsma Grindpalen OPV pilot in 2014-2015
• Biobased materialen • Producten paspoort • Grondstoffenbank 12
Prestatie eisen
• • •
GPR gebouw score gemiddeld hoger dan 7,5 Energieverbruik primair, PHPP =< 15 kW/m2/jaar Wooncomfort •Luchtkwaliteit •Thermisch comfort •Visueel comfort •Akoestisch comfort
13
Instrumenten
• • • •
Ambitie bepaling met DCBA methode GPR gebouw PHPP CO2 footprint
14
Aanbesteding • • • •
De Woonplaats heeft hoge ambities aangaande duurzaamheid, energie, toegankelijkheid, flexibiliteit, onderhoud, etc. Traditioneel aanbesteden kan niet meer! Dit vereist een integrale aanpak Vernieuwend aanbesteden / vernieuwend opdrachtgeverschap •DBM constructies d.m.v. consortia
•Ketensamenwerking
•
De markt uitdagen met oplossingen te komen 15
Boswinkel Oost, de uitvraag • • •
•
Heel energiezuinig, woning levert op 2500 – 5000 kWh (afhankelijk van de ligging en de aannemer) Gezond en comfortabel wonen Gebruiksvriendelijk, gemakkelijk te bedienen Energiemonitoring, energieverbruik en opwekking te volgen op computer of display
16
17
Ontwerpstrategie Energiezuinige woningen
Trias Energetica: 1
3
2
1. Energieverbruik beperken. Optimalisatie thermische schil, goede kierdichting Stedenbouwkundig: zonbewust (N-Z) 2. Toepassen duurzame energie. Zonne PV 3. Efficiënt gebruik van brandstoffen. Toepassing HR-ketel of warmtepomp,WTW-unit 18
Boswinkel, aanpak van het energieconcept • • • • • • •
Selectie aannemers Energieconcept volgens TRIAS energetica Goede woningconcepten Werking installaties testen Woninghandleiding Energiemonitoring Energiecoach
19
De drie energieconcepten
onderdelen
aannemer 1
aannemer 2
aannemer 3
Verwarming
Cv ketel HR
Warmtepomp
Cv ketel HR
Afgifte
Vloerverwarming
Convectoren
Vloerverwarming
Ventilatie
WTW
MV CO2 sturing
WTW
Douchewater
Douche WTW
Douche WTW
-
Energieopwek
PV
PV
PV
Isolatie schil
RC = 4 – 6
RC = 4 – 6
RC = 5 - 6
All electric
Nee
Ja
Nee
Koken
Gas
Elektrisch
Gas
20
De oplossingen
21
Aanbod grondgebonden eengezins en senioren woningen
+/- 2500 kWh
• Energiezuinige woning levert +/- 2500 kWh voor een huurprijs € 690 - 699 en een energierekening • Zeer energiezuinige woning levert +/- 5000 kWh voor een huurprijs € 690 - 699 en een energiedienst (EPV) +/- 5000 kWh
22
Woonlasten Boswinkel 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
energiedienst energie huur Bestaande woning
Nieuwbouw EPC = 0,6
Energie zuinige nieuwbouw Boswinkel
Zeer energie zuinige nieuwbouw Boswinkel
23
Het nieuwe wonen in Boswinkel
• Betaalbaar • Duurzaam • Comfortabel
24
Bedankt voor uw aandacht !
25
Stelling 1 • Energiezuinig bouwen is altijd met All electric.
26
Stelling 2 • Als woningcorporatie kun je beter NOM dan bijna energieneutraal bouwen.
27
Stelling 3 • Duurzaam bouwen is op dit moment alleen maar energiezuinig bouwen.
28
Stelling 4 • De bouw is nog lang niet klaar voor circulair bouwen.
29
