GEZONDHEIDSZORG ook uw zorg! Verspreidingsgebied: Jutphaas/Wijkersloot, Zuilenstein, Huis de Geer, Stadscentrum en Blokhoeve
Lente 2011 nummer 116
31e jaargang, nr.1, 116de editie, lentenummer 2011 Redactiesecretariaat:
Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein
Vormgeving en druk:
drukkerij Van den Boogaard Nieuwegein
Coördinatie verspreiding:
C. Swart, 030-6076760
Oplage:
7500 exemplaren
Verschijning: 4 x per jaar in de wijken Jutphaas/Wijkersloot, Zuilenstein, Huis de Geer, Stadscentrum en Blokhoeve in de gemeente Nieuwegein. Overname van artikelen uit deze krant is toegestaan, na toestemming van de auteur en de redactie, met bronvermelding.
Inhoud
Bladzijde
Van de redactie Organiseren en verbeteren Het gezondheidsprofiel van onze wijk Uw mening telt Bezoek Commissaris van de Koningin Wat zijn uw voordelen voor onze samenwerking? Waarschuwing voor telefonische benadering Internetapotheek De laatste zorg: VPTZ-ZU en Hospice Nieuwegein Zorgdomein, het nieuwe verwijzen Reizigersadvisering, sterk aanbevolen voor verre reizen Groepstraining voor COPD- en Parkinsonpatiënten Nuldelijnstandaard: Reisziekte Nuldelijnstandaard: Maagklachten Rectificatie Kunst in het Gezondheidscentrum Kwaliteit van zorg is hét thema Even voorstellen Samenstelling redactie
13 14 15 17 18 10
2
12 14 17 18 19 21 22 23 24 25 26 27
Lente 2011
Van de redactie Door N. de Hartog, huisarts Mondriaanlaan Geachte lezer, Voor u ligt de gezondheidskrant van de lente van 2011. Een nieuwe lente een nieuw begin. Zo is het ook met deze editie. Als buiten langzaam de voorjaarsbloemen hun sprieten weer boven de grond uit steken, wanneer de zonnestralen steeds warmer aan gaan voelen, dan krijgt mens en dier weer zin om naar buiten te gaan. In dit nummer belichten wij onze rol als EMC Nieuwegein (Eerstelijns Medisch Centrum Nieuwegein) in de wijk. Van oudsher voelen we ons verbonden met wat er leeft in de wijken om ons heen. Via u horen we wat er speelt en leeft. Wij willen dat u zich bewust bent van de mogelijkheden die de wijk waarin u woont te bieden heeft. Mede om die reden treft u een artikel aan over het beleidsplan van het EMC en daarna over de wijkscan. Daarnaast volgt er een stuk over het hospice, gelegen in de wijk Blokhoeve, waarvan wij vermoeden dat lang niet iedereen van het bestaan op de hoogte is, terwijl zij dit jaar hun 5-jarig jubileum gedenken. Ook het bezoek van de Commissaris van de Koningin van januari j.l. wordt voor u beeldend toegelicht. Voor mensen die ook graag af en toe over de grenzen van hun eigen bestaan heen kijken, raden wij aan het stuk over het reizigersspreekuur te lezen. Achterin vindt u informatie over de kunstenaar die op de Mondriaanlaan exposeert en als laatste stelt een nieuwe medewerker van het EMC zich aan u voor. De redactie wenst u wederom veel leesplezier.
Lente 2011
3
Organiseren en Verbeteren Door L. Dekker, Coördinator EMC Nieuwegein Organiseren en Verbeteren. Dat is de ietwat pretentieuze titel van het beleidsplan van het EMC Nieuwegein. In dit plan staan de doelen voor de komende jaren beschreven. Wij gaan de zorg nog beter afstemmen op de vraag van individuele bewoners en specifieke patiëntengroepen in ons verzorgingsgebied. Hoe gaan we daarbij te werk? Programmatische zorg Uitgangspunt is de versterking van de onderlinge of multidisciplinaire samenwerking. Vanuit de eigen professionele verantwoordelijkheid werken de disciplines van EMC Nieuwegein (huisartsen, apothekers, psychologen, diëtisten en fysiotherapeuten en andere paramedici) aan de verdere ontwikkeling van zorgprogramma’s. De belangrijkste inhoudelijke thema’s zijn: programmatische zorg voor specifieke patiëntengroepen, preventie en leefstijladvies en ziekenhuisverplaatste zorg. Projectmatige aanpak Met een projectmatige aanpak gaan we deze thema’s uitwerken in ‘hapklare’ projecten. Voor 2011 staan op de rit: nierschade, chronische pijn, angststoornissen, dementie, osteoporose en leefstijl / eetstoornissen. De bedoeling is dat de betrokken zorgverleners tot heldere, gestructureerde afspraken komen met betrekking tot behandeling. Verschuiving van de zorg Verschuiving van ziekenhuiszorg naar de thuissituatie is dus een belangrijk onderwerp voor ons. Zo biedt het gezondheidscentrum de voordelen van teleECG en teledermatologie (een patiënt laat een foto maken in het gezondheidscentrum, de specialist beoordeelt de foto diezelfde dag nog). Bij ziekenhuisverplaatste zorg werken de gezondheidscentra van Nieuwegein overigens nauw samen. Het centrale uitgangspunt daarbij is de verbetering van de kwaliteit van zorg. Patiëntenparticipatie Een ander belangrijk thema uit het beleidsplan heeft betrekking op het bevorderen van een actieve patiëntenparticipatie. EMC Nieuwegein wil de invloed van cliënten in de directe en op organisatieniveau (via cliëntenvertegenwoordiging) uitbreiden.
4
Lente 2011
Daarnaast onderzoeken we met enige regelmaat hoe onze cliënten de zorg en dienstverlening waarderen. Sowieso willen we de service en dienstverlening van het centrum verder verbeteren. Een mooi voorbeeld is het reizigersspreekuur. We gaan online Ook willen we kijken naar de voordelen van online zorg. Welke mogelijkheden bieden de verschillende internetapplicaties? Kunnen onderwerpen als afspraakbevestiging, controleafspraken, vragen over zorg en behandeling online worden afgehandeld? Uitwerking van het beleid Natuurlijk mag het beleidsplan geen papieren verhaal worden. Daarom gaan we als EMC Nieuwegein graag het gesprek aan met cliënten, de gemeente en andere partijen over de ontwikkeling van wijkgezondheidszorg. De uitkomsten van die gesprekken gebruiken we bij de uitwerking van onze plannen. Geïnteresseerden kunnen het beleidsplan Organiseren en Verbeteren opvragen bij het secretariaat van EMC Nieuwegein, tel 030 – 6076750. Zie ook www.emcnieuwegein.nl
Het gezondheidsprofiel van onze wijk Door L. Dekker, Coördinator EMC Nieuwegein EMC Nieuwegein werkt voornamelijk voor cliënten uit de wijk Jutphaas/Wijkersloot, Zuilenstein, Huis de Geer en Blokhoeve. Hoe staan deze buurten ervoor als we kijken naar de gezondheid en de gezondheidsbeleving van de bewoners? Langetermijnprognose Allereerst een prognose. Uit de bevolkingsprognose blijkt dat het inwonersaantal van Jutphaas/ Wijkersloot de eerstkomende jaren licht gaat afnemen. Met uitzondering van een korte groeiperiode zal het inwonersaantal ook op langere termijn (2030) dalen, net als in de rest van Nieuwegein. Voor de buurten Zuilenstein, Huis de Geer en Blokhoeve geldt dat het inwoneraantal komende jaren verder stijgt met bijna 7%. Dit komt met name door de nieuwbouw in Blokhoeve. Lente 2011
5
Opvallend is de vergrijzing. De langetermijnprognose laat een forse toename van het aantal 65 plussers zien. Dit speelt in alle buurten van ons verzorgingsgebied ongeveer in dezelfde mate. In 2030 is sprake van een verdubbeling van het aantal senioren. Recent onderzoek van de GGD leert dat ruim 80 % van de volwassenen in Jutphaas/ Wijkersloot de eigen gezondheid als (zeer) goed ervaart. Toch heeft de helft een chronische of langdurige aandoening. Migraine komt het meest voor, bij 15%. Op tweede plaats volgen aandoeningen aan nek of schouders en hoge bloeddruk (beide 10%). Zo’n 3 % van de volwassenen geeft aan diabetes mellitus te hebben. Chronische ziekte In Zuilenstein, Huis de Geer en Blokhoeve ervaart 87 % van de bewoners hun gezondheid als (zeer) goed. Niettemin heeft ruim de helft (58 %) een chronische ziekte of een langdurige aandoening – en dit is hoger dan gemiddeld in Nieuwegein. Ongeveer 60% van de volwassenen voelt zich belemmerd door een chronische ziekte. Ook hier voeren hoge bloeddruk en migraine de lijst van meest voorkomende ziekten aan, beide bij 16% van de volwassenen. In de buurt Jutphaas/ Wijkersloot beoordeelt 66% van de 65-plussers de eigen gezondheid als goed tot uitstekend. Voor Zuilenstein ligt dit percentage iets hoger (72%). Over de hele linie, dus voor alle buurten bij elkaar, heeft ongeveer 60% van de mensen minimaal één chronische aandoening. Gewrichtsslijtage komt veel voor, bijna een derde van de senioren heeft er last van. Chronische gezondheidsklachten betekenen vaak een beperking in het persoonlijk functioneren. Van de 65-plussers in ons verzorgingsgebied ervaart 28% een ernstige lichamelijke beperking. Zo’n 14% ervaart beperkingen in de zelfredzaamheid. Geestelijke gezondheid Bijna 40% van de inwoners van Jutphaas/ Wijkersloot zou te maken hebben met psychisch onwelbevinden. Het klinkt onwaarschijnlijk hoog. De buurten Zuilenstein, Huis de Geer en Blokhoeve komen er iets beter van af, maar nog altijd ligt het percentage rond de 35%. Slaapproblemen is een klacht die zich relatief veel voordoet, vooral bij mensen met een depressie en bij de groep mensen met een angstig/nerveus/gespannen gevoel.
6
Lente 2011
In Jutphaas/ Wijkersloot is 23 % van de volwassenen psychisch ongezond. Het beeld voor de buurten Zuilenstein, Huis de Geer en Blokhoeve is aanmerkelijk gunstiger (14%). Eenzaamheid is van grote invloed op iemands welbevinden. Iets meer dan 40% van de volwassenen in Zuilenstein, Huis de Geer en Blokhoeve geeft aan zich eenzaam te voelen. Psychische problemen zorgen vaak voor slaapproblemen en stress. De meest voorkomende psychische klachten bij volwassenen en senioren zijn angstklachten en depressieve klachten. Beweegnorm Circa 30% van de ouderen heeft last van tenminste één probleem. Men maakt zich vooral zorgen om het verlies van dierbare (11%), gezondheidsklachten (16%) en vergeetachtigheid (6%). Heel wat senioren zouden er goed aan doen om meer te bewegen. Van de senioren in Jutphaas/ Wijkersloot voldoet namelijk 37% niet aan de beweegnorm (half uur actief bewegen per dag). In Zuilenstein zelfs 42%.
Uw mening telt Door L. Dekker, Coördinator EMC Nieuwegein EMC Nieuwegein hecht veel waarde aan de mening van haar cliënten. We kunnen met onze service en dienstverlening u het beste van dienst zijn als we weten wat u belangrijk vindt. Oprichting cliëntenraad Samen met gezondheidscentrum De Roerdomp is vorig jaar een lokale cliëntenraad opgericht. Met de cliëntenraad praten we over tal van onderwerpen. In hoofdzaak gaat het dan om organisatorische en beleidsmatige ontwikkelingen. Klanttevredenheidsonderzoek Daarnaast vragen we met enige regelmaat om uw mening via een klanttevredenheidsonderzoek. Zo peilden we eind vorig jaar uw mening over onze balies en wachtruimtes. In het online onderzoek dat onder 400 cliënten is verspreid, komen allerlei vragen aan de orde. Het invullen van de vragenlijst neemt een kleine tien minuten in beslag. De vragenlijst gaat over: wat vinden onze cliënten van de bejegening aan de balie en hoe tevreden is men over de wachtruimtes? En hoe wordt gedacht over het online bestellen van herhaalrecepten? Lente 2011
7
Evaluatie Aan de hand van de resultaten kijkt EMC Nieuwegein of haar denkwijze en beleid aansluit bij de meningen van de cliënten. In het volgende nummer zullen we de resultaten bekend maken. Vaak geven bewoners nog tips die ons verder kunnen helpen. En dat is dus ook een vorm van wijkgezondheidszorg: daadwerkelijk rekening houden met de mening van cliënten uit de wijk.
Bezoek Commissaris van de Koningin Door L. Dekker, Coördinator EMC Nieuwegein Op 19 januari heeft de Commissaris van de Koningin van de provincie Utrecht samen met het college van B & W van Nieuwegein een werkbezoek gebracht aan het Eerstelijns Medisch Centrum Nieuwegein. In een ontspannen sfeer werden de bestuurders bijgepraat over het functioneren van de eerstelijnszorg. Huisarts E. Asbreuk gaf in zijn rol als voorzitter van EMC Nieuwegein een toelichting op integrale zorg, het wezenskenmerk van EMC Nieuwegein. Aandachtspunten Speciale aandacht van de bestuurders vroeg hij voor de bereikbaarheid van het gezondheidscentrum. Voor ouderen wordt het almaar lastiger om het centrum met openbaar vervoer te bereiken. Daarnaast wees hij op het tekort aan ruimte voor integrale zorg in de wijk. Bovendien zijn er weinig invalidenparkeerplaatsen.
8
Lente 2011
Rondleiding door het centrum Na een eerste kennismaking volgde een rondleiding door het gezondheidscentrum. Daarbij hoorde ook het oefenen van de stijve spieren en stramme gewrichten. Diverse gezondheidstesten stonden op het programma. De rondleiding werd afgesloten met een informele borrel, waarbij een aantal raadsleden van de gemeente Nieuwegein aanschoof. Al met al een bijzonder geslaagde en nuttige middag.
Lente 2011
9
Wat zijn voor u de voordelen van onze samenwerking? Door L. Dekker, Coördinator EMC Nieuwegein Lang niet iedereen is bekend met het begrip EMC Nieuwegein, zeker niet de nieuwkomers in Blokhoeve. Daarom willen we onze werkwijze kort toelichten. Binnen EMC Nieuwegein werken huisartsenpraktijk Jutphaas, gezondheidscentrum Mondriaanlaan en Paramedisch Centrum Nieuwegein samen aan een multidisciplinaire aanpak van de zorg. Wat zijn de voordelen van de samenwerking? Bundeling van krachten Dat in het gezondheidscentrum aan de Mondriaanlaan zoveel verschillende zorgverleners werken, is geen toeval, maar een bewuste keuze. De zorgverleners bundelen hun krachten om vanuit een centraal punt de bewoners te bedienen. Door de samenwerking worden de praktijken efficiënter georganiseerd en kunnen de zorgverleners van elkaars deskundigheid gebruik maken. Zorg dicht bij huis Op deze manier slagen we er in goeie zorg dicht bij huis te leveren. Het is altijd prettig om te weten dat je met verschillende zorgvragen terecht kunt op één adres. En niet alleen prettig, het is ook wel zo praktisch. Patiënten kunnen er alle zorg krijgen. Samen onder één dak leidt tot een betere zorg. Zo weten zorgverleners elkaar gemakkelijk te vinden als dat nodig is. Vaak werken ze met vaste, onderlinge afspraken rondom behandeling en afstemming. Met een duur woord wordt dat ook wel geïntegreerde zorg genoemd. Integrale zorg Geïntegreerde zorg leidt tot gezondheidswinst voor de patiënt. Dat blijkt niet alleen uit de praktijk van alledag maar ook uit wetenschappelijk onderzoek. Minder verwijzingen naar de (duurdere) tweede lijn zoals het ziekenhuis is een belangrijk kenmerk van geïntegreerde eerstelijnszorg. Daarnaast toont onderzoek aan dat een multidisciplinaire behandeling vaak beter werkt. Nederland gaat dan ook steeds meer de kant op van geïntegreerde eerstelijnszorg. Zowel de politiek als de financiering kiest er nadrukkelijk voor de laatste jaren, ook al zit er vaak een gapende kloof tussen de centen en de mooie woorden.
10
Lente 2011
In Nieuwegein hebben we jarenlang ervaring met integrale zorg. Mocht u als nieuwkomer in Blokhoeve een huisarts of andere zorgverlener nodig hebben, laat u dan eens informeren door uw buren. Grote kans dat u bij EMC Nieuwegein uitkomt. De voordelen van onze zorg zijn: • Alles onder één dak • Dichtbij huis • Hoge kwaliteit • Betrouwbare en persoonlijke zorg • Leefstijladvies en preventie
Lente 2011
11
Waarschuwing voor telefonische benadering internetapotheek Door N. de Hartog, huisarts en M. Frankhuisen, apotheker In de apotheek en in de huisartsenpraktijk ontvingen wij de afgelopen maanden meldingen van ongeruste patiënten die door een internetapotheek op een onprettige manier telefonisch werden gevraagd om over te stappen naar deze apotheek. Verwarring Deze internetapotheek zaait verwarring doordat zij beschikken over persoonlijke gegevens van de mensen die ze bellen zoals geboortedatum, naam en soms medicatie. Bovendien wordt sterk de indruk gewekt dat de eigen apotheek of de huisartsenpraktijk degene is die belt. Deze gebelde patiënten werden op een dwingende manier gevraagd naar ontbrekende gegevens zoals de naam van hun huisarts, om daar vervolgens recepten op te kunnen vragen. Patiënten die zich bij ons hebben gemeld zijn overdonderd en geïrriteerd door de opdringerige aanpak. We willen u vragen alert te zijn als u telefonisch benaderd wordt voor herhaalmedicatie. Verder willen wij u benadrukken dat uw huisartsenpraktijk of apotheek in geen geval uw gegevens beschikbaar stelt en dat wij niet degene zijn die u telefonisch benaderen. Verslechtering medicatieveiligheid Het grootste risico van het gebruik maken van een internetapotheek is de versnippering van het patiëntdossier. Als de eigen apotheek niet op de hoogte is van het gebruik van medicatie via een internetapotheek, kan de eigen apotheek geen goede medicatiebewaking en –veiligheid garanderen. Voor medicijnen waarmee u dezelfde dag nog moet beginnen, kunt u niet terecht bij de internetapotheek. U moet deze medicijnen bij uw eigen apotheek of de dienstapotheek halen. De medicatieveiligheid komt in het geding wanneer de eigen apotheek niet over een actueel medicatieoverzicht beschikt bij een acute zorgvraag. Hierdoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. We willen benadrukken hoe belangrijk het is dat mensen hun medicatie(gegevens) in een persoonlijke omgeving laten beheren en controleren. Daarnaast werkt de eigen apotheek op het gebied van medicatieveiligheid nauw samen met huisartsen en specialisten in het ziekenhuis en met de dienstapotheek. De werkwijze van internetapotheken hindert deze zorgverleners in dit werk.
12
Lente 2011
Heeft u klachten? Heeft u een klacht over de benadering door een internetapotheek? U kunt klachten uiten via de website van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF). De beroepsorganisatie van apothekers (KNMP) onderzoekt momenteel of er zonder toestemming persoonlijke informatie van patiënten is doorgegeven aan internetapotheek ‘De Thuisapotheek’.
Lente 2011
13
De laatste zorg: VPTZ-ZU en Hospice Nieuwegein Door M. Ploos van Amstel, vrijwilligster in Hospice Nieuwegein Steeds meer ernstig zieke mensen willen het laatste stukje van hun leven het liefst thuis doorbrengen. De naaste familie, buren of vrienden willen meestal graag aan die wens voldoen. Het is immers het laatste wat zij voor hun dierbare nog kunnen betekenen. Thuis een terminaal zieke verzorgen is echter zowel lichamelijk als geestelijk zwaar. Zeker in de laatste fase wanneer de zieke dag en nacht hulp nodig heeft. Het wordt dan vaak steeds moeilijker om iemand nog met liefdevolle overgave te blijven verzorgen. De Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg – Zuid Utrecht (VPTZZU) en Hospice Nieuwegein kunnen in deze laatste levensfase hulp en ondersteuning bieden, waardoor de persoonlijke last van de mantelzorger(s) weer dragelijk wordt. VPTZ-ZU: thuis sterven De VPTZ-ZU richt zich op hulp en ondersteuning in de thuissituatie of in aanleunwoningen van verzorgingshuizen. De vrijwilligershulp kan bestaan uit het waken bij, luisteren naar en praten met de zieke, het geven van persoonlijke verzorging en het bieden van ondersteuning aan familie en vrienden. Vrijwilligers kunnen nacht- en/of enkele dagdelen de zorg voor de terminaal zieke overnemen. Als er voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn kunnen zij ook tijdelijk hulp bieden aan zieken in de laatste fase voor overlijden.
14
Lente 2011
De hulp van vrijwilligers is altijd aanvullend op wat de mantelzorgers doen; zij nemen geen taken van beroepskrachten over, maar zijn wel ter zake kundig. Zij krijgen een gedegen opleiding, opdat men met een gerust hart de zorg tijdelijk aan hen kan overlaten. De stichting VPTZ-ZU is werkzaam in het hele gebied dat de gemeenten Bunnik, Houten, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Wijk bij Duurstede en IJsselstein omvat. Hospice Nieuwegein: sterven in huiselijke sfeer Mensen willen meestal sterven in hun eigen huis, omringd door hun naasten. Maar soms is dat niet mogelijk, omdat de hulp en de zorg die iemand in deze laatste periode nodig heeft, niet (meer) geboden kan worden.Een hospice geeft mensen de mogelijkheid om in een rustige huiselijke omgeving te sterven. Vrijwilligers en verpleegkundigen zetten zich dag en nacht in om de laatste periode voor de patiënt zo comfortabel mogelijk te maken en de optimale zorg te bieden. In Hospice Nieuwegein kunnen vier ongeneeslijk zieke mensen te gast zijn. De gastenkamers zijn ruim genoeg om wat dierbare spulletjes mee te nemen en het eigen bezoek te ontvangen, zodat er toch een gevoel van ‘thuis’ kan bestaan. De directe naasten kunnen op bezoek komen wanneer zij maar willen, zonder zich nog te hoeven bekommeren om de verzorging. Zo ontstaat er rust en ruimte om toe te groeien naar een waardig en goed afscheid. Jubileum In mei 2011 viert de VPTZ-ZU haar vijfentwintigjarig en Hospice Nieuwegein haar vijfjarig bestaan. In dat kader zal er van 20 t/m 26 mei een feestweek worden georganiseerd met een aantal activiteiten, zoals een kunstveiling en een lezing in de bibliotheek. In de krant kunt u tegen die tijd het volledige programma zien. Vrijwilligers altijd welkom! De VPTZ-ZU en Hospice Nieuwegein kunnen altijd extra handen gebruiken. Bent u geïnteresseerd in het werken als vrijwilliger bij een van beide instellingen dan kunt u contact opnemen met de desbetreffende coördinator.
Lente 2011
15
Informatie Voor meer informatie kunt u kijken op de websites of bellen met een van de coördinatoren. Jet van Hasselt, coördinator van de VPTZ-ZU: (030) 600 00 17. Website: www.vptz-zu.nl Dineke Neeleman, coördinator van Hospice Nieuwegein: (030) 6050820. Website: www.hospicenieuwegein.nl
Fototeam KenM
16
Lente 2011
ZorgDomein, het nieuwe verwijzen Door N. de Hartog, huisarts Mondriaanlaan Zorgdomein is ontwikkeld om op een efficiëntere manier te verwijzen waarbij de informatie beter van de huisarts naar de specialist overkomt, zodat de patiënt tijdens het consult bij de huisarts inzicht krijgt in de wachttijden van de verschillende ziekenhuizen in de regio. Keuzevrijheid In de praktijk betekent dat, dat u tijdens het consult door de huisarts uitgenodigd wordt mee te denken over waar u naartoe verwezen wordt en wat u het belangrijkst vindt. De keuzevrijheid ligt hierbij bij u als patiënt. U kunt aangeven of u liever snel en wellicht verder weg wil worden geholpen. Of dat de tijd u niet uitmaakt en dat u graag dichtbij geholpen wordt. In het meest ideale geval kan dat natuurlijk allebei. Ook dat doel komt met deze nieuwe manier dichterbij omdat blijkt dat er minder losstaande afspraken gemaakt worden, die anders op één dag zouden kunnen samenvallen. Doelen van Zorgdomein zijn dat de huisarts en de patiënt beter geïnformeerd zijn, dat communicatie tussen professionals in de zorgketen goed verloopt, dat de patiënt sneller op het juiste spreekuur komt en dat onnodige bezoeken worden voorkomen. ZorgDomein levert hiermee de unieke combinatie van efficiëncy-vergroting in de zorg en verbeterde service naar de patiënt. ZD-nummer De patiënt ontvangt van de huisarts een afspraakbericht waarop duidelijk staat aangegeven hoe de afspraak in het ziekenhuis kan worden gemaakt. Op dit bericht staat naast het telefoonnummer van de betreffende afdeling waar u naar verwezen bent ook een speciaal voor u gemaakt ZD-nummer (Zorgdomein). Dit nummer is gekoppeld aan de brief die de huisarts voor u electronisch naar de specialist verzendt. Dat heeft als voordeel dat u niet hoeft te wachten op uw brief en deze ook niet kan kwijtraken. Voor de huisarts is het grote voordeel dat hij/zij inzicht heeft over de wachttijden en u daar tijdens het spreekuur al over kan informeren. Door de koppeling van het huisartsinformatiesysteem aan die van het ziekenhuis maakt de kwaliteit van de informatie-uitwisseling een enorme sprong voorwaarts.
Lente 2011
17
Reizigersadvisering, sterk aanbevolen voor verre reizen Door I. Brouwer, huisarts Mondriaanlaan De winter is weer voorbij en veel mensen dromen alweer van vakantie. Misschien zijn die kriebels er nu al om even aan de kou te ontsnappen, in gedachten. We willen weer op vakantie. Het liefst zo ver en exotisch mogelijk. Dit avontuur willen we natuurlijk wel zo veilig mogelijk doen. Wat we helemaal níet willen is in een ver land naar een dokter, of nog erger, naar een ziekenhuis moeten, omdat we ziek zijn. Wie weet wat ze daar allemaal met je uitspoken. Je spreekt vaak de taal niet, dus je hebt geen flauw idee wat ze zeggen of wat voor pillen ze je geven. Natuurlijk kun je niet altijd voorkomen dat je ziek wordt of een ongeluk krijgt, maar je kunt wel een aantal dingen doen ter preventie. In de huisartsenpraktijk Mondriaanlaan bieden we daarom al jaren het reizigersadvies. Vooral voor reizen buiten West Europa, want daarbuiten kun je al gauw in aanraking komen met ziektes die hier niet of nauwelijks voorkomen. Soms zijn er vaccinaties die aanbevolen worden, soms ook tabletten om malaria te voorkomen. Een reisorganisatie zal daar niet altijd op wijzen. Ook bij gezondheidsproblemen is een reizigersadvies nuttig: Kan ik met mijn astma gaan bergwandelen bijvoorbeeld, of kan ik naar dat mooie tropische land op vakantie terwijl ik zwanger ben? Redenen genoeg om in elk geval eens na te vragen of een reizigersadvies zinnig of nodig is. Met al uw vragen over reizen en gezondheid kunt u bij ons terecht. We vragen u een formulier in te vullen met allerlei vragen over uw precieze bestemming, hoe lang u gaat, of u al eerder vaccinaties heeft gehad, of u verder gezond bent, enz. Vervolgens krijgt u in een gesprek adviezen over maatregelen die u moet nemen, worden de vaccinaties gegeven en krijgt u recepten mee voor medicatie. We vragen u voor een reizigersadvies contant af te rekenen. Ook zult u de vaccins en medicatie zelf moeten betalen. Vaak wordt een reisadvies vergoed door de verzekeraar, afhankelijk van uw polisvoorwaarden. We adviseren u dat vooraf na te gaan bij uw verzekeraar. Wat u ook gaat doen, de belangrijkste tip bij alle reizen is: kijk goed uit in het verkeer! Want in het verkeer vallen de meeste slachtoffers.
18
Lente 2011
Groepstraining voor chronische patiënten: COPD en Parkinson Door W. van der Schaaf, fysiotherapeut PCN Sinds kort is er de mogelijkheid een trainingsprogramma te volgen speciaal voor mensen met COPD en de ziekte van Parkinson. De oefeningen worden afgestemd op de conditie en de kracht. Patiënten reageren enthousiast en vinden het prettig om samen te trainen met mensen met dezelfde aandoening. Wat is COPD? De afkorting komt uit het Engels: Chronic Obstructive Pulmonairy Disease, wat staat voor: chronische obstructie van de luchtwegen. Bij COPD zijn de luchtwegen vernauwd door een ontsteking of door andere oorzaken en bij een ernstige vorm zijn de longen beschadigd. Roken is vaak de belangrijkste oorzaak van deze beschadiging. In Nederland heeft 2% van alle mensen de diagnose COPD. De ziekte komt vooral veel voor bij ouderen (17% van de mensen boven de 80 jaar heeft COPD). Fases van COPD COPD kent 4 verschillende fases. Van de mensen met COPD heeft ongeveer 80% lichte of matige COPD, de anderen hebben ernstige of zeer ernstige COPD. Maar wanneer spreken we van lichte en wanneer van ernstige COPD? Een indeling hiervoor die wereldwijd veel gebruikt wordt is de GOLD-indeling die gebaseerd is op longfunctieonderzoek. Longfunctieonderzoek geeft aan hoe goed de luchtwegen en de longen (nog) werken. Een belangrijk onderdeel daarvan is het meten van de maximale hoeveelheid lucht die u in één seconde kunt uitblazen. Dit heet de FEV1 en zegt iets over de vernauwing van uw luchtwegen. De GOLD indeling vergelijkt deze uitslag met de gemiddelde uitslag van een gezond persoon van dezelfde leeftijd en geslacht. De GOLD indeling verloopt van ‘licht’ tot ‘zeer ernstig’. Wat is de ziekte van Parkinson? De ziekte van Parkinson, genoemd naar de Engelse arts James Parkinson, is een hersenziekte waarbij bepaalde zenuwcellen langzaam afsterven. De klachten hiervan zijn langzaam en weinig bewegen, trillen, voorovergebogen lopen en stijve spieren. Lente 2011
19
De aandoening komt meer bij vrouwen dan bij mannen voor. De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren zoals genetische aanleg, veroudering en omgeving. ParkinsonNet Voor de Parkinsongroep zijn we aangesloten bij het ParkinsonNet. Dit is een netwerk van zorgverleners die gespecialiseerd zijn in het behandelen en begeleiden van mensen met de ziekte van Parkinson. Trainingsprogramma Met ingang van november 2010 is er bij het PCN de mogelijkheid om te trainen voor patiënten met een chronische indicatie voor COPD en Parkinson. De behandeling wordt gedeclareerd bij de zorgverzekeraar. Het programma bestaat uit een intakegesprek, waarbij uitgebreid onderzoek wordt gedaan naar conditie en kracht. Het programma is onderdeel van ketenzorg waarin verschillende disciplines aan bod komen zoals de huisartsenzorg, fysiotherapie, diëtetiek, ergotherapie, Cesartherapie en de apotheek. Mensen kunnen zich aanmelden of informatie opvragen op de Mondriaanlaan 9 bij de balie. Voor deelname aan de COPD- of Parkinsongroepen heeft u een verwijzing van een arts of specialist nodig. Voor meer informatie hierover kunt u terecht bij het PCN op de Mondriaanlaan 9. De COPD- en Parkinsongroepen hebben een aantal voordelen: zo is er meer contact met lotgenoten, is er een grotere mogelijkheid tot het testen van patiënten. Tevens is er onderling meer begrip. Het doel is om meer vitaliteit te krijgen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Verschillende beweegprogramma’s De patiënten zijn zeer enthousiast. Het blijkt dat er in Nieuwegein behoefte is om te trainen met mensen met dezelfde aandoening. Daarom wordt er dit jaar extra aandacht besteed aan de beweegprogramma's voor diabetes, lichtere vormen van COPD, obesitas, lage rugklachten, reumatische aandoeningen en osteoporose.
20
Lente 2011
✂
Reisziekte De klachten - hondsberoerd, misselijk en overgeven - soms buikpijn, hoofdpijn, zweten, duizeligheid en lusteloosheid - het komt voor in de auto, boot, vliegtuig, trein en bus. Soms ook in een lift
Naar de dokter? - nee, het is niet zinvol met reisziekte naar de huisarts te gaan. Hij/zij beschikt over dezelfde informatie als hierna vermeld. - ja, wanneer tabletten tegen reisziekte worden gecombineerd met bepaalde medicijnen (antidepressiva of antipsychotica)
Wat kunt u zelf doen? -
eet voor vertrek een lichte maaltijd gebruik geen alcohol, koffie of koolzuurhoudende dranken neem bij misselijkheid tijdens de reis een stukje fruit of droog brood probeer bewegingen van het hoofd zoveel mogelijk te vermijden. Soms is liggen de beste houding kies de minst bewegende delen van een boot, vliegtuig of auto als verblijfplaats zorg dat de ogen zich kunnen oriënteren in de ruimte afleiding vermindert de klachten. Lezen, schrijven of handwerken zijn niet verstandig bij de apotheek en drogist zijn tabletten tegen reisziekte zonder recept verkrijgbaar
.
Copyright © Paul van Dijk
Lente 2011
21
✂
Maagklachten De klachten -
pijn in de maagstreek een zwaar, vol of opgeblazen gevoel misselijkheid, braken zuurbranden hartwater (teveel speeksel in de mond) opboeren geen zin om te eten
Naar de dokter? - ja, wanneer maagpijn gepaard gaat met zwarte ontlasting of als u bloed spuugt - ja, wanneer u gewicht verliest - ja, wanneer uw maagklachten met onderstaande adviezen na 4 weken niet over zijn
Wat kunt u zelf doen? - een maagdieet bestaat niet meer. Zoek uit welke voedingsproducten bij u last geven.Laat die weg - regelmatig eten en goed kauwen - weinig alcohol en koffie gebruiken, niet roken - geen knellende kleding/strakke riemen dragen - afvallen als u te zwaar bent - geen pijnstillers gebruiken (alleen paracetamol geeft geen maagklachten). Ook andere medicijnen kunnen klachten geven. - bij maagpijn helpt het soms om lauwe melk of karnemelk te drinken - probeer spanningen/stress bespreekbaar te maken - overweeg ontspanningsoefeningen of yoga - wanneer de klachten vooral in bed optreden, zet dan het hoofdeinde van het bed op klossen Copyright © Paul van Dijk
22
Lente 2011
Rectificatie In winterkrant van 2010 is per abuis een verkeerd plaatje geplaatst bij het stukje “ Oefentherapie bij bekkenklachten tijdens en na de zwangerschap”. Het gaat om het volgende plaatje:
Deze beweging ( zie plaatje) is voor zwangere vrouwen juist niet goed. Tijdens de zwangerschap wordt het bindweefsel zwakker onder invloed van hormonen. Dit is nodig om huid en spieren mee te kunnen laten rekken met het dikker worden tijdens de zwangerschap. De rechte buikspieren bestaan uit een linker en een rechter gedeelte. Deze 2 gedeelten zijn in het midden met elkaar verbonden door een bindweefselnaad. Als je de buikspieren erg belast, zoals tijdens de beweging op het plaatje, dan wordt de druk op deze verbindingsnaad groot. Omdat deze zwakker is door de hormonen, kan deze teveel uitrekken. Als dit gebeurt kan het zijn dat na de zwangerschap de naad niet meer helemaal sluit (normaal gesproken gebeurt dit wel). Dit betekent dat de buikspieren in kracht verliezen. Voor de rug kan dit gevolgen hebben, aangezien de buikspieren de rug moeten steunen, met rugklachten als gevolg. Lente 2011
23
Kunst in het gezondheidscentrum Schilderijen van Koos Ket (1943 te Utrecht) Door H. van der Heu/wijkbewoner/patiënt Een groot deel van zijn leven bestaat uit liefde voor de kunst. Naast zijn beroep bij de voormalige PTT bleef en blijft hij altijd schilderen. Koos volgde een opleiding bij de Famous Artist School. Veel van zijn oudere werk heeft hij weggegeven, maar dat geeft ruimte voor nieuwe schilderijen. Hij is lid van verschillende clubs zoals het KCN (Kunstenaars Centrum Nieuwegein) en het Open Atelier Landstad. De laatste tijd worden zijn schilderijen regelmatig geëxposeerd. Zelf zegt hij: “Ik ben steeds minder geïnteresseerd in het verhaal rondom een werk, geen hoogdravende theoriëen meer, het beeld moet op zichzelf staan en dat probeer ik al schilderend te ontdekken. In deze tijd is het concept en de betekenis zo belangrijk geworden, dat het schilderij zelf leeg wordt. Schilderen is meer dan alleen met je hoofd werken, de ogen en de motoriek zijn misschien wel veel belangrijker. Het schilderen is een verlengstuk van je motoriek, het kijken, je visie. Ik stap nu zelf in het landschap, construeer nu vanuit de eigen beleving en ga op zoek naar mijn eigen opbouw binnen de natuur. In de overweldigende hoeveelheid aan indrukken in de natuur en daar buiten, zoek je naar een ordening binnen de chaos. Een van mijn nieuwe werken is ontstaan tussen de wijngaarden in de Pyreneeen, het was eerst een leuk landschapje, maar ik had er moeite mee, te mooi. Ik ben toen met mijn eigen indruk van de kleuren en sfeer om mij heen dit op het doek gaan zetten, alsof je het kon ruiken … tja, schilderen is vermoeiend …” Gedurende het tweede kwartaal van dit jaar treft u de schilderijen van Koos Ket aan in het Gezondheidscentrum aan de Mondriaanlaan. Op de achterzijde van deze krant treft u een voorproefje aan.
24
Lente 2011
Kwaliteit van zorg is hét thema Door L. Dekker, coördinator EMC Nieuwegein Een organisatie kan eenvoudigweg niet zonder kwaliteitszorg. Kwaliteit van zorg bepaalt in belangrijke mate de beleidsagenda van het EMC Nieuwegein. Hoe gaan we te werk? De kwaliteit van de dagelijkse zorg is allereerst de verantwoordelijkheid van de afzonderlijke disciplines binnen het EMC Nieuwegein. De disciplines hanteren de kwaliteitsstandaarden van de eigen beroepsgroep. Daarnaast past zij de kwaliteitsnormen toe zoals vastgelegd in de verschillende keurmerkschema’s. Inmiddels zijn alle disciplines van het EMC Nieuwegein positief beoordeeld. Op die manier laten de zorgverleners zien dat zij er alles aan doen om continu zorg van hoge kwaliteit te bieden. Samenwerking Een specifiek punt van onze kwaliteit raakt de samenwerking tussen verschillende zorgverleners. Sinds jaar en dag maken de zorgverleners van het EMC Nieuwegein afspraken over samenwerking om zo de kwaliteit van de zorg te versterken. Deze afspraken hebben betrekking op zowel verbetering van bestaande protocollen als uitbreiding van dienstverlening. Een protocol is een gedragsovereenkomst in de vorm van een aantal te ondernemen stappen. Als samenwerkingsverband speelt EMC Nieuwegein dan ook een steeds grotere rol bij het waarborgen en stimuleren van de kwaliteit. Dat doen we op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door klanttevredenheidsonderzoek. Zo hebben we eind vorig jaar de mening gevraagd van onze cliënten naar het functioneren van de balies en de waardering van de wachtruimtes. Het cliënttevredenheidsonderzoek is een manier om de kwaliteit van zorg op te schroeven. Benchmark Een andere vorm is de benchmark, zeg maar een vergelijkend onderzoek onder diverse zorgcentra. Met de benchmark kunnen we de doelmatigheid en kwaliteit van onze dienstverlening meten en verbeteren. We hopen dit voorjaar deel te gaan nemen aan een benchmark. Voor EMC Nieuwegein is de multidisciplinaire behandeling echter het belangrijkste aspect van kwaliteitszorg. We zoeken continu naar wegen om zorg te verbeteren aan de hand van een multidisciplinaire aanpak. Samenwerking en afstemming tussen hulpverleners zijn voor ons middelen om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Lente 2011
25
Even voorstellen … Maike Eussen Hallo, mijn naam is Maike Eussen en ik ben 1 januari 2011 begonnen met de opleiding tot GZ-psycholoog (Gezondheidszorg-psycholoog). In het kader van mijn opleiding werk ik drie dagen in de week (maandag, dinsdag en vrijdag) bij de psychologenpraktijk Mondriaanlaan. Verder zal ik een dag in de week voor diagnostiek naar Altrecht in Zeist gaan en een dag in de week naar de opleiding. Het tweede jaar van mijn opleiding zal volledig bij Altrecht in Zeist plaatsvinden. De basisopleiding psychologie heb ik in 2006 afgerond waarna ik als psycholoog heb gewerkt in tweedelijnszorg, onder andere bij een oude Riagg en in de verslavingszorg. Hier heb ik zowel individuele als groepsgerichte behandelingen gedaan. In deze periode heb ik een start gemaakt met de opleiding tot cognitief gedragstherapeut bij de VGCt (Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve therapie). Sinds begin januari ben ik verhuisd naar IJsselstein, waar we nog wel het een en ander moeten klussen aan het huis. Belangrijk vind ik het om in deze drukte toch nog de rust te kunnen vinden, dit doe ik door te sporten met vriendinnen, te lezen en op en rond het water te zijn. De opleidingsplek bij de Mondriaanlaan vind ik erg leuk, vanwege de diverse klachten waarmee mensen naar de psychologenpraktijk komen en de nauwe samenwerking met de verschillende disciplines in het gezondheidscentrum. Door deze samenwerking kunnen wij u volgens mij het beste helpen. Mocht u psychische klachten hebben dan hoop ik dat u zich aanmeldt bij onze praktijk. Wij zullen u dan zo goed mogelijk helpen.
26
Lente 2011
Samenstelling redactie Mw. C. Bartels, psycholoog Psychologenpraktijk Mondriaanlaan, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Dhr. L Dekker, coördinator EMC Nieuwegein Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Mw. M. Frankhuisen, apotheker Apotheek Nieuwegein, Mondriaanlaan 5, 3431 GA Nieuwegein Dhr. G. Giskes, wijkbewoner/patiënt Romeolaan 2, 3438 VK Nieuwegein Mw. J. Gravesteijn de Vlas, fysiotherapeut Paramedisch Centrum, Mondriaanlaan 9, 3431 GA Nieuwegein Mw. N. de Hartog, huisarts Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Dhr. H. van der Heu, wijkbewoner/patiënt, foto’s Salamanderweide 9, 3437 VH Nieuwegein Mw. M. Jaklofsky, diëtist Vialente, Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Mw. C. Swart, praktijkmanager Huisartsenpraktijk Mondriaanlaan , Mondriaanlaan 7, 3431 GA Nieuwegein Mw. Y. van Viegen, oefentherapeut Cesar Paramedisch Centrum, Mondriaanlaan 9, 3431 GA Nieuwegein
Ook uw bijdragen in de vorm van vragen, opmerkingen, verzoeken om artikelen over een bepaald onderwerp blijven zeer gewenst. U kunt altijd contact opnemen met een van de redactieleden of een briefje sturen naar het redactieadres: Redactie gezondheidskrant Mondriaanlaan 7 3431 GA Nieuwegein. E-mail:
[email protected] Lente 2011
27
