adres: Inhoud De Lissabon lente 2011

Inhoud De Lissabon lente 2011 Redactie en advertenties

5

Van de redactietafel

8

Even bijpraten

9

De ijsvogel van februari

11

Afscheid van een pionier

13

Genieten van de Lente

15

Bestuursmededelingen

16

Het tuinhekje open bij tuin 107

19

De arbeidsomstandighedenwet & de lissabon

21

Gewoonten

26

Plattegrond

27

Ledenlijst

31

Voor uw agenda

32

De mooie narcis

35

Humo, de humus van het leven

36

Kabouters

37

De Keukenhof

40

Achterhoekse Bijbel

42

Volkstuinders gezond?

: s e r d a l i a m E

m

gmail.co @ n o b a s s li k r a p tuin

3

4

4

Redactie en advertenties De Lissabon

Het blad voor de leden van tuincomplex Lissabon

Redactieleden

Dhr. P. Tamis(tuin 19), coördinatie Angelique Josefa-De Haard Hans Blom Han van den Hoogen, grafisch ontwerp

Omslagontwerp

Han van den Hoogen

Fotografie

Vormsalon en diverse tuinders en Kiezel Fotografie: http://kiezel.in/

Kopij inleveren voorjaarsditie 2011

Vóór 15 mei 2011

Artikelen aanleveren

In de brievenbus aan de winkel

Interviews

Els van der Veen, tuin 39

Redactietafel

Dit is de eerste LISSABON die ik als redactiemedewerker samenstel, doch zoiets belangrijks kun je niet alleen. Samen met JosephaDe Haard, zij zorgt voor de advertenties, plus de nodige inbreng tijdens de vergaderingen. Dan een heel belangrijke van Hoogen, zij verzorgt dame, het grafische ontwerp maar ook dat alle teksten die wij aanleveren in het blad komen met eventuele foto’s, zoals u het nu in uw hand heeft. Een heel knap stuk werk. van Veen, wie kent haar niet, doet de interviews met de oude en nieuwe tuinders, u weet wel die van de tuinhekjes uit ons vorige nummer. Als laatste, maar daar is hij man voor, hebben we natuurlijk Blom, onmisbaar door zijn vele activiteiten. Zo, dat weet u dan ook weer en kunt u deze mensen gewoon gedag zeggen op de paden en als u kopij heeft en niet over een computer beschikt, gewoon aan hen meegeven.

Angelique

Han

Els

Hans

Ook bereikte mij het bericht dan Henk van Vuure begin 2011 is overleden. Henk is een oud tuinlid, die vanaf het ontstaan van Lissabon op onze tuingroep zat. Hij was een van de sterkste

mannen op de tuin en heeft ook jarenlang in de Bouwcommissie gezeten. Dat hij ruste in vrede. Waarom de koolmees een stropdas en de pimpelmees een petje draagt. Mezen en pimpelmezen hebben zich aangepast aan de mensen. Ze vertoeven ‘s winters graag in onze tuinen met de pinda’s en vetbollen. Observeer eens de zwarte borststreep van de koolmezen. U zult zien dat ze verschillen. Wist u dat koolmeesvrouwtjes een man met de breedste zwarte streep het aantrekkelijkst vinden? En dat pimpelmeesvrouwen goed letten op het blauwe petje van de mannen? Hoe deze mezen aan deze ‘stropdas’ en ‘pet’ zijn gekomen is een mooi verhaal: “We hebben grote problemen. Het moet anders!” De dieren verzameld in de grote wei schreeuwden door elkaar heen. Ze maakten zich zorgen. Eeuwenlang hadden ze in voorspoed geleefd, maar nu werd hun leefgebied steeds kleiner, afgepakt door de mensen voor hun huizen, fabrieken en landbouw. “We doen het niet goed. De mensen doen het beter. 5

Van de

6

Er komen er steeds meer en ze hebben mooie, warme nesten en genoeg te eten,” zo krijste de ekster. “Stilte!” zo klonk de metalen stem van de koolmees. “Ik heb een voorstel. Laten we eens onderzoeken waarom de mensen het zo goed doen, daar kunnen we van leren.” Dat vonden alle dieren een goed idee. Met heldere stem zei de pimpelmees: “Wij koolmezen en pimpelmezen wonen dicht bij de mensen. Vanuit de bomen zien we alles. Wij kunnen wel eens een jaar goed opletten hoe de mensen het doen en wat wij kunnen leren van hen.” Daar waren alle dieren het mee eens. Na een jaar verzamelden alle dieren zich wederom in de grote wei, benieuwd naar wat de mezen et succes van de mensen is te danken aan hun kleren. De meest succesvolle mensen zijn anders gekleed dan de arme mensen. De rijken dragen mooi jassen en hoeden. De vrouwen dragen vrolijk gekleurde kleding en hebben een kleurrijk hoedje op de kop. Kijk zoals ik.” De pimpelmees zag er vrolijk uit met de gele jurk onder haar deftige groen-blauwe jas en het blauwe petje stond schattig. De koolmees piepte: “De mannen hebben een stropdas over een zijden hemd en een zwarte hoed op de kop. De meest succesvolle mannen hebben een brede stropdas. Kijk net zoals ik.” De koolmees zag er streng uit. Hij droeg een zwarte hoed. Onder zijn deftige groene jas zag je een brede zwarte stropdas over zijn gele overhemd. “Sinds we ons kleden als mensen gaat het beter met ons,” zo vervolgde de kleinere mees, “we zijn zo succesvol dat de mensen ons belonen. Ze hangen eten voor ons in de bomen en geven ons houten nesten om onze kinderen veilig in groot de brengen. Daardoor hebben we dit jaar meer kinderen veilig kunnen opvoeden. De koolmees heeft wel twee nesten groot gebracht en ik drie in een seizoen!” De koolmees eindigde met een advies: “Mensen doen het zo goed door hun kleding. We raden jullie aan om je net zoals ons te kleden als mensen!” Maar toen begon het gekrakeel weer.

PH Met dank aan: Els Baars, www.natuurverhalen.nl.

7

Er zijn veel soorten mezen, maar de bekendste en meest voorkomende mezen zijn de koolmees en de kleinere pimpelmees. Ze leven oorspronkelijk in bossen, maar komen nu ook veelvuldig voor in parken, straten en tuinen met bomen. Koolmeesmannen hebben een brede zwarte streep op de buik, de vrouwen een smalle. Ze eten rupsen, kleine insecten, zaden en pinda’s. Let eens op het gedrag van koolmezen rond de voederplek. Er is een duidelijke hiërarchie. De ondergeschikten gaan direct opzij als de leider komt. Voelt een mees zich ongeveer even sterk, dan dreigt hij in aanvalshouding met hangende vleugels. Pimpelmees mannen en vrouwen zien er hetzelfde uit. De vrouwen zien met UV licht de intensiteit van het petje van de mannen. Het mannetje met het mooiste petje wordt uitverkoren. Pimpelmezen eten insecten, spinnen, bladluizen, nectar, zaden en pinda’s. Het zijn misschien wel de meest acrobatische vogels die we hebben. Hangend op de kop, op de smalste takjes bungelend bereiken ze hun hapjes.

Even

bijpraten

Heeft u dat ook gezien? Ons mooie tuinpark was deze winter bedekt met een prachtig sneeuwdek. Het was eigenlijk te mooi om er over heen te lopen. Leuk was het om te zien wie op zijn of haar tuin was geweest.

• •

Ook ons tuinpark valt onder de regelgeving van de Arbo. Begin vorig jaar heb ik de heer Schuyt van tuin 082 gevraagd een en ander uit te zoeken voor wat op ons tuinpark van toepassing is. Op de najaarsvergadering heb ik van hem de voorlopige checklist gekregen met het verzoek verschillende aandachtspunten in het bestuur te bespreken. Dit hebben we in onze bestuursvergadering van 21 januari gedaan. Uit deze bespreking is het volgende gekomen: Bij het gebruik van machines is het dragen van gehoorbeschermingsmiddelen en een veiligheidsbril verplicht. Er is een aanspreekpunt nodig voor het melden van ongewenst gedrag. Wij hebben besloten dat u ieder bestuurslid hierover kunt aanspreken. Hij of zij zal dit dan met de medebestuursleden gaan bespreken. Op ons park is ook een rolstoel aanwezig. Deze rolstoel staat in de winkel in het Kroggetje. Dhr. Voigt van tuin 085 heeft de zorg over deze stoel op zich genomen; dus wilt u gebruik maken van deze stoel, dan kunt u contact opnemen met Dhr. Voigt, natuurlijk alleen als hij op de tuin aanwezig is. Ter informatie: ook enkele bestuursleden en de dames van de winkel hebben de sleutel. In deze uitgave van De Lissabon staan ook nog de bestuursmededelingen en speciaal voor uw agenda een lijstje van belangrijke data.

8

Ik wens u allen een fantastisch tuinseizoen, en het bestuur vertrouwt op een prettige samenwerking met u om ons tuinpark mooi te houden! maart 2011 K. van den Bosch, voorzitter.

De IJsvogel van februari

Ook hier misschien een idee voor volgend jaar, komt allen.

Tot ieders grote verbazing/teleurstelling waren er geen oliebollen. Hoe is dat nu mogelijk hoorden je iedereen zich afvragen. Moeten ze volgens jaar iets aan doen. Wie meldt zich als oliebollenbakker voor 2012 ? Tijdens de sneeuwperiode heb ik me zeer eenzaam gevoeld, er was voor mij weinig te spioneren, zelfs die Jan van Os zag je niet door de sneeuw schuiven, op zich heel apart. Maar zo gauw de sneeuw weg was kwamen de tuinders weer hun hol uit, het werk op de tuin moest toch gedaan worden. Ze hebben het visitekaartje van Lissabon omgezaagd, een heel triest gezicht. Als u van de parkeerplaats rechtdoor de tuin oploopt dan is de prachtige wilg op de hoek van tuin 49 verdwenen, alleen en flinke stomp is overgebleven als herinnering. Nu hoorde ik dat hij wel ommoest, omdat bij storm het hele huisje bewoog, tja dan kan je er iets bij voorstellen, al blijft het jammer.

9

Afgelopen winter lag er voor het hekje van tuin 39 een groot wit konijn in de sneeuw, met om hem heen een aantal hazen die naar zijn verhaal lagen te luisteren, heel bijzonder. De jaarvergadering in november is slecht bezocht, de voorzitter was wel snel. Binnen een half uur stond iedereen weer buiten. Weinig soortgenoten gezien de afgelopen winter, wel sloop die Jan van Osch weer over de paden met een loep in zijn hand. Na de paddenstoelen was hij nu mieren en muggen aan het bekijken. De bijen moesten nog komen, maar ja die steken. De buffetcommissie heeft er Marga weer bij, daar ben je mooi klaar mee. Dan de nieuwjaarsreceptie, velen maar zeker niet allemaal zag ik op hun Paasbest naar binnen gaan. Wat ik als oude IJsvogelgeest niet begreep was dat er praktisch geen nieuwe/jonge tuinders bij waren. Thuis wens je je buren wel een goed jaar toe en waarom dan niet op je eigen tuingroep waar je toch ook zeer veel van je vrije tijd doorbrengt, wonderlijk.

10

Deze man heeft al heel lang een tuin op Lissabon, kwam hem tegen op een stille zondagmiddag terwijl hij rustig over de paden kuierde. ( Ik heb het woord kuieren proberen te vertalen voor de roodborstjes, zij snapten er niets van.) Is het u ook opgevallen dat het pad bij de een wel en bij de ander niet aangeharkt wordt. Wat zou dat toch zijn ? Als een bezoeker maar zeker wij tuinders over ons Park wandelen dan is het een lust voor het oog als je over mooie paden wandelt. Moet toch een kleine moeite zijn eigenlijk. We wachten maar af en houden u op de hoogte. Trouwens vanuit de lucht is het ook een prima gezicht. Al weer geruime tijd die van Osch niet gezien, is zijn tuin stiekem verkocht? Met een warme vleugelslag tot de volgende editie.

a

…….

11

o m e m n I

leidingen gelegd en bomen en struiken geplant. Henk is zo’n 35 jaar lid geweest van de bouwcommissie, waarvan ik 10 jaar coördinator ben geweest: ik heb veel met hem geklust op het terrein: hij was een bron van kennis over de inrichting en de situatie van de infrastructuur, alles wat ondergronds lag. Hij zat altijd vol verhalen over vroeger en kon nog steeds enorm lachen om bizarre gebeurtenissen uit die begintijd. De helft van z’n grond was groentetuin: hij verbouwde de mooiste groenten. Voor tuinders die niet veel tijd hadden of over weinig lichaamskracht beschikten, hanteerde hij graag de baggerbeugel: voor een fles Jonge deed hij de klus en als ik wel eens bij hem in het huisje zat, opende hij de kast en dan stonden daar wel zo’n 5 á 6 flessen jenever in.

r

i

PIONIER

Op dinsdag 11 januari 2011 bereikte mij het bericht, dat Henk van Vuure op 8 januari in de leeftijd van 86 jaar overleden was. Na het overlijden van zijn vrouw Coos was het moeilijk voor hem geworden om z’n tuin en z’n woning goed te verzorgen. In het najaar van 2007 is de tuin uiteindelijk overgedragen en verhuisde Henk korte tijd later naar De Drie Hoven. Af en toe kwam hij met het personenbusje van de Osiragroep een middagje naar Lissabon en genoot daar erg van, en vooral om anderen trots te wijzen op wat eens zijn tuin was geweest, en hij was vooral blij als hij een oude bekende zag om een praatje mee te maken. Henk was een pionier van het eerste uur: hij hielp Lissabon op te bouwen vanaf het moment van afscheiding van Ons Buiten in 1968. Het was voor graafwerktuigen moeilijk om op de natte veengrond gaten te maken voor de septic tanks en deze machines zakten al gauw weg in de grond. Dus moest dit handmatig worden gedaan, waarna de betonnen tanks erin werden gerold, wat meestal gepaard ging met een enorme plens opgegooid water; het was zwaar ploeteren, maar Henk en z’n mannen beschikten over een enorm doorzettingsvermogen en balk voor balk, plank voor plank, verschenen de tuinhuisjes op Lissabon, alsmede het clubhuis, werden

m

afscheid van een

Ook (diepe) kuilen graven voor een ander om afvalgroen in te gooien was voor hem een lekker klusje: eenmaal stond hij er tot z’n schouders in en kon er niet meer uitkomen, zodat ik een ladder moest halen om hem eruit te laten klimmen. En elke vrijdag klaverjassen. En altijd behulpzaam in de kantine om te sjouwen, de man was oersterk. Op fancy fairs stond hij met Coos achter de haringkar of bij de kroketten. Hij was altijd aanwezig, het was een Lissabonner in hart en nieren. Op vrijdag de 14e is hij gecremeerd op Westgaarde, waar veel oude vrienden en tuinders aanwezig waren om afscheid van hem te nemen. Zijn krachten waren de laatste jaren erg achteruit gegaan. Een pionier is niet meer, de herinnering blijft. Jan Strub Tuin 9

12

foto: www.vormsalon.nl

Genieten van de

Lente

De lente laat zich langzaam zien. Het is langer licht, de zon wordt warmer en de natuur maakt zich klaar. Met deze tips geniet je van de vroege lente!

Vroeg opstaan

In de tuin eten Vroeg of laat komt de eerste dag dat het warm genoeg is om in de tuin te eten. Buiten eten geeft een heerlijk zomers gevoel en is vaak al mogelijk als de temperatuur een beetje aangenaam begint te worden. Zelfs als het ‘s avonds nog te koud is om buiten te dineren kun je al snel prima buiten lunchen!

Een lentewandeling maken Zodra de zon je streelt met opvrolijkende stralen kan het heerlijk zijn om een flinke wandeling te maken door de stad of de natuur. Heb je een hond? Dan is de lente een heerlijk seizoen om te genieten van lange wandelingen op de perfecte temperatuur.

Een terrasje pakken Lekker in de vroege lentezon genieten van een lekkere rosé is natuurlijk niet verkeerd! De komende weken zullen de terraswarmers langzaam plaatsmaken voor parasols en zullen de terrasjes weer volstromen met de eerste zonaanbidders.

Lekker tuinieren In de lente kun je heerlijk tuinieren zonder dat het zweet je aan alle kanten uitbreekt. Bovendien valt er veel te beleven in de tuin, veel bomen, bloemen en planten komen tot bloei. Tuinieren is een rustgevende bezigheid die alleen maar leuker wordt met een warm zonnetje op je rug en fluitende vogels om je heen.

Naar buiten zonder jas Ieder jaar is het weer een mooi moment als je naar buiten kunt lopen zonder je jas aan te hoeven trekken. Een heerlijk gevoel van vrijheid. Over een paar weken is het zover, dan kun je je winterjas lekker opbergen! 13

Als je besluit om vroeg op te staan zul je de eerste tekenen van de lente al snel ontdekken. Zelfs vroeg in de ochtend begint het al een klein beetje licht te worden en je hoort de vogeltjes zachtjes fluiten. Bovendien ruikt het buiten anders, de lente heeft haar eigen geur die je vooral in de vroege morgen kunt ruiken.

Lekker skaten of hardlopen In de milde lentezon kun je heerlijk hardlopen of skaten in de buitenlucht. Het is niet te warm, niet te koud en het regent minder dan in de winter. Pak je kans en geniet van dat lekkere briesje langs je wangen. Kom in beweging met een goede vriend of vriendin en geniet van het vroege lenteweer!

Picknicken in de buitenlucht De lente is het seizoen waarin je weer voor het eerst kunt picknicken. Neem de tijd om op een mooie dag een lekkere picknick voor te bereiden en ervan te genieten in de buitenlucht met je vrienden of kinderen.

Genieten van de natuur Ga de natuur in en zie hoe alles verandert. De bomen komen tot bloei, de dieren ontwaken uit hun winterslaap en bloemen schieten overal uit de grond. Laat je opvrolijken door alles wat de lente te bieden heeft. Geen kale takken meer, geen dode bladeren. Overal is leven en kleur!

De opkomende zon Laat je gordijnen eens op een kier staan en laat jezelf wekken door de opkomende lentezon. Met niets word je zo lekker wakker als met echt zonlicht. Opstaan met de zon is een goede start van de dag, het maakt je vrolijk!

Genieten van de vroege lentezon

14

Zodra het kan kun je lekker op een kleedje in het gras genieten van warme zonnestralen. Neem afscheid van je winterdepressie en laat je lekker verwennen door de warmte van de zon! PH.

Bestuursmededelingen Per 1 april 2011 wordt het nieuwe Huishoudelijk Reglement, zoals dat door u is goedgekeurd op de najaarsvergadering, van kracht.

•

Vóór 1 april moet de potentillahaag gesnoeid worden. In het bijzonder voor onze nieuwe tuinleden: het snoeisel van de haag niet op de composthoop deponeren omdat dit zeer langzaam verteert. Beter is het om dit op de eigen tuin in de grond te verwerken, dit zal de waterhuishouding op uw tuin ten goede komen.

•

Bij het gebruik van machines tijdens het algemeen werk is het verplicht om behalve een veiligheidsbril ook gehoorbeschemingsmiddelen te gebruiken.

•

Het aanspreekpunt voor het melden van ongewenst gedrag: de bestuursleden.

•

EHBO: er is een rolstoel aanwezig in de winkel. (zie ook de EHBO lijst in de mededelingenkastjes).

15

•

Het

open bij: tuin 107, Dhammo Elders en Zaka Davey

Dit keer geen interview op de tuin, maar bij de tuinders thuis omdat Zaka ernstig ziek is.

Hoe zijn jullie op Lissabon terechtgekomen? D: We hebben altijd veel gereisd en onder meer in India gewoond. En Zaka komt oorspronkelijk uit Engeland en heeft ook lange tijd in Australië gewoond. Dus we hadden het al jaren over volkstuinen, maar het heeft wel een tijd geduurd voor het zo ver was. Op een gegeven moment ben ik, toen Zaka in Australië was, wat gerichter gaan zoeken. Eerst kwam ik op een complex waar je uit ieder huisje muziek hoorde! Dat leek me niks. Op Lissabon aangekomen, kwam ik Dirk Voigt tegen en die liet me tuin 107 zien – ik was er meteen weg van. Z: Toen ik weer in Nederland was, zijn we samen weer gaan kijken en het was meteen goed. Het was vroeg in het seizoen en alles was nog kaal en er stonden erg veel coniferen, maar ik zag dat het een goed stuk grond was. Het had wel veel werk nodig, maar dat wilde ik graag doen. We zijn tegenwoordig de verbinding met de natuur zo kwijtgeraakt en hier kon ik flink aan de gang. We zijn meteen begonnen met het stuk achter het huisje en hebben de grond klaar gemaakt voor groenten.

Jullie verbouwen van alles.

16

D: Ja, het gaat ons vooral om de groenten. Ik vind het iedere keer nog zo’n wonder dat bijna alles het gewoon doet! De tuinbonen, de courgettes. En de rode bietjes, die zijn zoveel lekkerder dan uit de winkel! Alleen koolsoorten gaan niet echt goed, maar dan blijft er nog zoveel over: sperziebonen, sla, andijvie, worteltjes enzovoort.

Z: Er stond al een druif, maar die was verwaarloosd. Een druif heeft veel aandacht nodig, maar is ook vergevingsgezind van aard. Het ene jaar levert hij meer dan het andere, maar hij is altijd mooi om te zien. Dit jaar zat er een soort ziekte in de boom en de druiven waren niet te eten, maar gelukkig lustten de vogels ze nog wel. Het gaat er bij alle planten om dat je de grond, de bodem goed verzorgt. En dat hoeft helemaal geen dure mest uit de winkel te zijn. Wij gebruiken van alles. Alles hergebruiken is wat er in de natuur ook gebeurt; het hoort bij de cyclus van het leven.

Hebben jullie een bepaalde filosofie over tuinieren?

[hier moest uw interviewer even diep ademhalen, een Wormery?]

17

D: Er is een club van tuinders die de ‘No Dig Garderners’ heet. Tuinieren zonder te spitten en dat leek me wel wat. Je legt gewoon steeds allerlei organisch materiaal om je planten en bomen heen en dan trekken de voedingsstoffen vanzelf de grond in, geholpen door regen en wormen. Z: Er wordt niets verspild, je kunt alles gebruiken. Ik fietste vaak eerst langs de Albert Heijn en dan verzamelde ik kartonnen dozen waar tropisch fruit in heeft gezeten. Op de tuin aangekomen, maakte ik de dozen klein en dat legde ik dan gewoon op de grond. Zo gauw het gaat regenen komen alle voedingsstoffen eruit. En in tropisch karton zit bijvoorbeeld afval van kokosnootpalmen en zo krijg je alles wat je nodig hebt. En we gebruiken het karton ook als tijdelijke paadjes; als het verteert, leg je er gewoon weer een nieuwe op. En de verf waarmee de dozen beschilderd zijn, is tegenwoordig organisch, dus dat kan ook geen kwaad. D: We gebruiken ook al het afval uit de keuken; gewoon in een zak bewaren en mee op de fiets. En… we hebben hier ook een Wormery staan…!

D: Ja, kijk maar. Ik heb het ooit gekregen als verjaardagscadeau. Het zijn geen gewone regenwormen, maar speciale Tijgerwormen, compostwormen. En ze eten van alles. De eerste twee keer is het niet goed afgelopen. De eerste keer gaven we ze te veel eten en zijn de wormen gestikt. En de tweede keer gaven we ze te veel zuur voedsel en dat ging ook niet goed. Maar nu weten we wat ze moeten eten en zijn ze heel tevreden en gaat het heel goed. Wij hebben de Junior Wormery, maar er zijn ook grotere te bestellen. Zoek bij Google maar op Wormery, dan vind je alles wat je nodig hebt. En er komt prachtige compost uit.

Wat maakt Lissabon zo bijzonder voor jullie?

18

Z: Het is een prachtige plek. Niet alleen de tuinen op zichzelf, maar juist ook het groen eromheen. Dat zorgt ook voor allerlei dieren uit het wild. Het trekt veel vogels en zelfs een paar kippen van de buren. We zouden alleen wat meer fruit- en notenbomen in het algemeen groen moeten zetten, dat zou het nog beter maken. D: Het is voor mij een groen paradijsje. Ook al zitten we dichtbij de snelweg, door alle bomen eromheen, heeft het iets heel knus. De wateroverlast op onze tuin is wel

vervelend, maar ik heb nu van Reitze van tuin 25 allerlei tips gekregen om dat te gaan verhelpen. Toen we begonnen was het echt Zaka’s tuin en ik hielp mee. Maar toen hij een jaar veel weg was, en de laatste maanden sinds hij ziek is, wordt het steeds meer ook mijn tuin. En doet het me veel goed. De wandeling over de takkenwal is ook zo bijzonder; er hangt een sprookjesachtige sfeer. Als we bezoek hebben, raden we ons bezoek aan een wandeling in het tuinpark te maken en ook langs de takkenwal. Dhammo: Ik neem de laatste tijd steeds foto’s van de tuin, nu weer van de sneeuwklokjes en van de dingen die ik doe in de tuin, zodat ik die thuis aan Zaka kan laten zien en hij zo betrokken blijft bij onze tuin. Zaka: “Every time I walk towards our garden, I get so rewarded by all the flowers and sumptuous greens; it’s heart filling”. “Iedere keer als ik bij de tuin aankom, word ik zo beloond door al die bloemen en het weelderige groen; het vervult mijn hart”.

De arbeidsomstandighedenwet & “De Lissabon” Onderstaande is wat formeel, maar bezie het maar van zonnige kant. Het gaat er per slot om dat u zonder blauwe plekken, kneuzingen of erger, onbekommerd van uw tuin kunt genieten…

19

Het bestaan en het doel van de arbeidsomstandighedenwet (Arbo-wet) zal u bekend zijn: het bevorderen van veiligheid, gezondheid en het welzijn van personen die op gezag van een werkgever arbeid verrichten. Omdat de wetgever in “vrijwilligerswerk” in opdracht van besturen van tuinparken een soortgelijke gezagsstructuur ziet, vallen ook dit soort werkzaamheden onder de Arbo-wet. De wet kent twee partijen. Enerzijds draagt zij werkgevers (tuinbesturen) op om maatregelen te treffen die gezondheidsschade als gevolg van vrijwilligerswerk voorkomen, anderzijds verplicht zij werknemers (tuinders) voorschriften op te volgen die tuinbesturen vaststellen om te verhinderen dat gezondheidsschade daadwerkelijk optreedt.

Tuinbesturen zijn verplicht zich te laten bijstaan door een arbocoördinator. Deze stelt jaarlijks een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) op. De waargenomen risico’s worden hierin beschreven en vervolgens - in een plan van aanpak (PvA)- voorzien van adviezen om tot verbetering te komen. Het geheel wordt aan het tuinbestuur overgedragen. Het bestuur draagt de verantwoordelijkheid al of niet tot maatregelen en/of voorschriften te komen. In 2010 werden door de arbocoördinator 65 RI&E-onderwerpen beoordeeld uit de 3 hoofdgroepen - omstandigheden waaronder vrijwilligerswerk wordt verricht, - inhoudelijke werkzaamheden, en - veiligheid van apparatuur, materialen en hulpmiddelen. Er bleken 10 niet al te ernstige knelpunten te kunnen worden geconstateerd. Hierover werden eind 2010 adviezen ter verbetering in conceptvorm aan het bestuur overgedragen. Het bestuur bespreekt de resultaten tijdens de eerstkomende vergadering in 2011. Na het horen van de mening van het bestuur zal de RI&E + PvA in een eindversie volgen en kan het bestuur desgewenst tot actie overgaan.

20

Claes Schuyt (tuin 82, arbocoördinator).

GEWOONTEN Hoewel we het graag met de meeste kiem ontkennen, zitten we heerlijk vast aan onze goede of minder goede gewoonten. En dat is helemaal niet erg. Een geringe sleur is zelfs een onmisbare voorwaarde voor een gelukkig Leven. We dommelen allen heel gezapig in een zoete sluimer van vaste waarden en gebruiken. En dat is een goed ding; alle wereldhervormers ten spijt.

GEWOONTEN De meesten van ons zitten zo gevangen in een netwerk van vaste gedragingen, dat we ons diep ongelukkig zouden voelen als wij daaruit plotseling werden bevrijd. Het doorbreken van de sleur is zelden een verademing, wat sommige adverteerders ons ook mogen doen geloven. Meest maakt het ons kriegel. We houden van onze gewoonten. We koesteren onze vaste vakantieplekjes, onze wekelijkse kaartavondjes, clubjes, etentjes, de moorkoppen bij de koffie. Het geeft ons een gevoel van zekerheid en geborgenheid. Elke verstoring van ons vaste Levensritme wekt weerstanden op. Het vreemde is, dat wij de aan ons afwijkende gewoonten en gedragingen maar moeilijk accepteren. Afwijkend gedrag, afwijkende gewoonten, worden algauw als dwaas, gek of onbehoorlijk aangemerkt, vooral als het in ons eigen vaderlandje onbekend is. Terwijl ook wij malle dingen hebben. Ga maar na. We knabbelen matses, zonder de uittocht van de joden uit Egypte te gedenken ; we vieren op 5 december de verjaardag van een bisschop, al zijn we niet katholiek, en met kerst geven we cadeautjes bij een sparretje, waarvan we hardnekkig zingen dat het een dennenboom is.

GEWOONTEN

21

Daarom, laten we onze eigen gewoonten koesteren en die van anderen respecteren. Anders vergaat het ons als de jongeman, die zijn dierbare vrouw na een lang ziekbed had verloren. Trouw ging hij elke zondag naar het kerkhof en legde stapels bloemen op haar graf.

22

Tijdens zijn wekelijkse bezoeken ontmoette hij steeds een oude Chinees, die telkens, uiterlijk onbewogen een emaillen pannetje bij het graf van zijn zoon plaatste. De jongeman, wekelijks geconfronteerd met deze vreemde ceremonie, kon op den duur zijn nieuwsgierigheid niet langer bedwingen. Op zekere dag sprak hij de oude Chinees aan en vroeg hem wat er in dat pannetje zat. De oude Chinees keek wat verstoord op. ‘Bamie... heerlijke bamie... zelf gemaakt.’ Voor wie? Voor mijn zoon. Hij ligt hier begraven.’ De jongeman glimlachte wat hautain. ‘En wanneer denkt u dat uw zoon de bamie komt op-eten? De oude Chinees antwoordde niet direct. Hij staarde voor zich uit. ‘Ik denk,’ sprak hij voorzichtig, ‘op hetzelfde moment dat uw vrouw naar uw bloemen komt kijken.’ PH.

23

foto: www.vormsalon.nl

24

foto: www.vormsalon.nl

25

Plattegrond

Tuingroep Lissabon september 2010

26

INGANG

29

foto: Kiezel Fotografie: http://kiezel.in/

30

foto: www.vormsalon.nl

Voor uw

agenda

1e opening van de tuinwinkel, 2011 van 13:00 tot 14:00 uur zaterdag

26 maart

Commissieledenoverleg, donderdagavond

7 april 2011, 20:00 uur

Algemene Ledenvergadering, donderdagavond 2011, 20:00 uur

21 april

Schouw, zaterdag

14 mei 2011

Bondsvergadering, 2011 dinsdag

7 juni

Controle n.a.v. de aanschrijvingen schouw, zaterdag 2011

18 juni

Lichtjesavond, zaterdag

27 augustus 2011 grofvuildag zullen wij in de kast-

31

De datum van de jes en per e-mail bekend maken.

DE

MOOIE NARCIS

(maart 2011)

32

Al ruim 2500 jaar wordt deze Griekse sage verteld. Lang geleden leefde er een mooie prins, Narcis geheten. Hij liep altijd met zijn hoofd in de wolken en fantaseerde over succes en koningschap. Vele meisjes en vrouwen smachtten naar de aandacht van deze knappe, wat eenzelvige prins. Een nimf werd verliefd op hem en deed haar uiterste best zijn aandacht te trekken. Maar Narcis zag haar niet staan, zijn gedachten waren elders en daardoor negeerde hij haar volledig. De nimf voelde zich hierover zo beledigd dat ze haar beklag deed bij de goden. En ze mocht een wens doen. Op een zonnige voorjaardag zat prins Narcis bij een heldere bron en was in gedachten verzonken. De nimf ging stilletjes in zijn buurt zitten en wenste “ik wens dat hij verliefd wordt op het eerste gezicht dat hij ziet”. Op dat moment bukte de prins zich om water uit de bron te drinken en zag zijn spiegelbeeld. Hij vond zijn spiegelbeeld zo mooi dat hij hem wilde omhelzen, viel in het water en verdronk jammerlijk. De goden hadden echter medelijden met hem en Narcis mocht terugkeren in de wereld der levende, niet als prins maar als plant. Deze mooie gele bloem, vernemd naar prins Narcis, zien we tot vandaag in het vroege voorjaar overal bloeien.

De narcis groeit nog steeds het liefst dichtbij het water, zodat hij kan genieten van zijn mooie spiegelbeeld._ Met dank aan Els Löhr, Voorschoten In de psychologie leeft Prins Narcis tot heden ten dage voort: “Een narcistische persoonlijkheid kenmerkt zich door een voortdurend patroon van grootheidsgevoelens, fantasieën over succes en macht, gebrekkig vermogen zich in anderen in te leven, het misbruik maken van anderen, overdreven aandacht vragen en overgevoeligheid voor het oordeel van anderen”. (uit: Zakwoordenboek der geneeskunde, Coëlho) PH

ObservatiePOST

33

Geen observatiepost in dit nummer? En wij dan? Tja en editie overslaan dan maar. gr. Manna

Humor, de

humus

van het leven

Lachen is meer dan gezond, en humor is een zeer menselijke eigenschap. De kracht van humor is de onverwachte wending of het taalkundige grapje. Door de bank genomen lachen de meeste mensen om hetzelfde soort grappen, maar er is ook een behoorlijk percentage grappen, die aan smaak onderhevig zijn. Lachen doet vaak ook lachen. Ook eens willen lachen? Al sinds Adam en Eva maken mannen grappen over vrouwen en hun eigenschappen en vice versa. Het zijn grappen die eigenlijk in alle culturen voorkomen, waarmee wel duidelijk wordt dat vrouwelijke of mannelijke eigenschappen universeel zijn.

Vliegen hebben hun voorkeur Linda loopt de keuken in en ziet Erik met een vliegenmepper. ’Wat doe jij nu?’ vraagt ze. ’Oh, die vliegen irriteren me, vandaar.’ ’Prima, heb je er al een aantal te pakken?’ ’Yep, drie mannetjes en twee vrouwtjes’ ’Knap, maar hoe weet je of het mannetjes of vrouwtjes zijn?’ ’Die drie zaten op mijn bierglas, en die twee zaten op de telefoon!’

Een wens doen

34

Gerard en zijn vrouw Irene zijn allebei zeventig jaar oud en ze vieren hun gouden bruiloft. Op het feest verschijnt opeens uit het niets een goede fee. Ze zegt: ‘Jullie mogen ieder een wens doen, je mag wensen wat je maar wilt.’ ’Dan wens ik een wereldreis, want dat heb ik al altijd willen doen”, zegt Irene. ’Geen probleem’ zegt de fee en zwaait met haar toverstokje en Irene heeft opeens een tas vol met vliegtickets en hotelbonnen. ‘En wat is uw wens meneer?’. Gerard denkt goed na en zegt ‘Ik wil een vrouw die dertig jaar jonger is dan ik.’ De fee zwaait met haar toverstokje en Gerard ...is nu.... 100 jaar!

Het Automatisch antwoordapparaat van de opa’s en oma’s van tegenwoordig: Goedendag, wij zijn momenteel niet bereikbaar maar U kunt een bericht achterlaten door gebruik te maken van de volgende codes: - Bent je een van onze kinderen: toets 1. - Als we op de kleinkinderen moeten passen: toets 2. - Als jullie onze auto dringend nodig hebben: toets 3. - Als we de was en de strijk moeten doen: toets 4. - Als we bij jullie thuis moeten oppassen: toets 5. - Als we de kinderen van school moeten halen: toets 6. - Als er voor aanstaande zondag een taart gebakken moet worden: toets 7. - Als jullie allemaal naar huis komen en mee-eten: toets 8. - Als vader een klus moet komen doen: toets 9. - Als U een van onze vrienden bent: toets 10 en spreek uw boodschap in na de pieptoon. We bellen U terug zodra we tijd hebben...

Kapper Een man en een kleine jongen kwamen samen een kapperszaak binnen. Nadat de man de volledige behandeling had ondergaan -scheren, wassen, manicuren, knippen enz.- zette hij de jongen in de stoel. ”Ik ga een groene stropdas kopen om tijdens de optocht te dragen. Ik ben zo terug.” Toen het haar van de jongen was geknipt en de man nog steeds niet terug was, zei de kapper: ”Het lijkt erop dat je vader je vergeten is.” ”Dat was mijn vader niet”, zei de jongen, “hij liep gewoon met me mee, nam mijn hand en zei: “Kom op jongen, vandaag gaan we gratis naar de kapper!””

35

PH

Kabouters ‘Dat zullen de kabouters dan wel weer gedaan hebben! ’Ik vond dat altijd eenbeetje suffe uitspraak van ouders, als er in huis iets stuk ging en iedereen ontkende er iets mee te maken te hebben. Totdat ik het boek Klein volk van Ton van Reen las. Tot mijn stomme verbazing blijken kabouters namelijk echt bestaan te hebben. Nu niet stoppen met lezen omdat u denkt dat ik de weg een beetje kwijtraak: gewoon doorlezen, want kabouters blijken geen verzinsels te zijn.

Hoe zit dat? In vroeger tijden werden kinderen als ze lichamelijk niet in orde waren, door hun familie verstoten. Wanneer ze dat overleefden, zochten ze elkaar op en vormden dan met andere kleine of mismaakte mensen een eigen gemeenschap in de bossen. Omdat ze andere mensen niet onder ogen durfden te komen, leidden zij daar een obscuur bestaan. Echter, als je op je akker een pan met soep liet staan als je ‘s avonds naar huis ging, vond je de volgende morgen de pan leeg en je akker geploegd. Dat hadden dan inderdaad ‘de kabouters gedaan’. Ook dorsten de kabouters voor wat klaargelegd eten het graan (wat vroeger cabootere werd genoemd, waarmee meteen het woord ‘kabouter’ verklaard is) en lapten zij de pannen van mensen in de omgeving op. En dat deden ze ‘s nachts, om niet gezien te worden. En als ze het niet konden vermijden gezien te worden, deden ze een puntmuts op om wat groter te lijken. Er waren zelfs boerderijen die een apart klein kabouterdeurtje hadden, zodat het kleine volk ‘s nachts ongestoord naar binnen kon om zijn noeste arbeid te verrichten. Want hard werken, dat konden ze. Daarom worden tuinkabouters nog vaak met een kruiwagentje of een ander stuk gereedschap afgebeeld. Ik vond het echt een eyeopener.

Als ze wel gezien werden, deden ze een puntmuts op

36

De enige vraag die in het boek onbeantwoord blijft, is: wat zeiden kabouterouders tegen hun kabouterkinderen als er in huis iets stuk was gegaan en iedereen hardnekkig ontkende daar iets mee te maken te hebben? [email protected]

DE KEUKENHOF Het voorjaar op z’n mooist De natuur ontwaakt. Eerst nog langzaam met winterse sneeuwklokjes. Maar al gauw met sprongen. De knoppen aan de bomen worden groen. Takken ontspruiten, soms kriskras door elkaar. Wat een week terug nog koud aanvoelde, neigt nu naar fris. De vorst maakt ‘s ochtends plaats voor mist. De zon klimt steeds hoger. Een regenbui lijkt verdwaald. Maartse stormen? Haast ongepast. En dan, ineens, uit het niets, steekt het eerste blauwe druifje de kop op. ‘s Middags zijn het er al vijf. En de volgende dag is er de eerste schaduw van bollenblauw. Uw hart veert op. Nu weet u het zeker: lente! En waar beleeft u die lente beter dan op Keukenhof? Twee maanden per jaar het voorjaar op z’n mooist.

Bloemenshows

37

De binnententoonstellingen wisselen wekelijks; steeds staat een andere bloem centraal. De bloemen zijn van kwekers uit het hele land; via de tentoonstelling doen zij mee aan keuringswedstrijden van de Vaste Keurings Commissie (VKC). Zij kunnen prijzen winnen voor bijvoorbeeld de beste kwaliteit bloem en de beste presentatie. Arrangeur Heleen Valstar ziet toe op de arrangementen. Bij iedere show is een indrukwekkende bloemcreatie te zien van de bloemen die op dat moment centraal staan. Het wedstrijdelement haalt het beste in kwekers naar boven. Deze hoogwaardige bloempresentatie geeft - samen met de trenddemonstraties en de consumententoepassingen - een totaalbeeld van wat er zoal mogelijk is met bloemen.

Binnententoonstellingen 2011 (wijzigingen voorbehouden)

Oranje Nassau Paviljoen 25 maart t/m 29 maart: Amaryllis, Freesia en Tulpen 31 maart t/m 5 april: Chrysanten 07 april t/m 12 april: Gerbera 14 april t/m 19 april: Narcissen en Bijzondere bolgewassen 21 april t/m 26 april: Rozen 28 april t/m 3 mei: Alstroemeria 05 mei t/m 10 mei: Asters, Irissen, Limonium, Lisianthus en Lathyrus 12 mei t/m 20 mei: Anjers, Zantedeschia, Bouvardia, Saintpaulia, Kalanchoe, Snij-Hortensia en Zomerbloemen

Beatrix Paviljoen 24 maart t/m 20 mei: Anthurium, Bromelia en Orchidee _

Willem-Alexander Paviljoen

38

24 maart t/m 30 maart: Hyacinten 24 maart t/m 25 april: Bloeiende Heesters (Syringa, Viburnum, Prunus en Forsythia) 24 maart t/m 06 mei: Tulpen en Narcissen (volle grond) 24 maart t/m 20 mei: Bloeiende bolgewassen zoals: Iris, Narcis, Tulp, Lelie, Amaryllis, e.a.. 24 maart t/m 20 mei Bol-op-Pot presentatie 24 maart t/m 20 mei: Cyclamen, Pot-Hortensia en Begonia 26 april t/m 20 mei: Vaste Planten 02 mei t/m 8 mei: Snij- en Tuintulpen 12 mei t/m 20 mei: Lelie

KEUKENHOF IS OPEN VANAF

24

MAART 2011

Openingstijden: 24 maart t/m 20 mei 2011 Dagelijks van 8.00 - 19.30 uur (kassa’s geopend tot 18.00 uur)

Bloemencorso van de Bollenstreek:

16 april 2011

PH.

39

foto: Kiezel Fotografie: http://kiezel.in/

ACHTERHOEKSE BIJBEL HET SCHEPPINGSVERHAAL VOLGENS DE ACHTERHOEKSE BIJBEL.

40

God schiep een ezel en zei: “Je zult hard moeten werken, van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat en heel wat moeten sjouwen, gras zul je vreten en dom zijn op de koop toe. Vijftig jaar oud zul je worden en altijd een ezel blijven. En de ezel antwoordde : “Ik zal doen wat U zegt o Heer, maar vijftig jaar lang, dat is mij te veel. Alstublieft maak er twintig van.” En dat deed God. Daarna schiep God een hond en zei :”Je moet op het huis van je baas passen. Je zult zijn beste vriend zijn, maar je zult vreten wat de pot schaft Je zult de godganse dag in een hok zitten en je wordt vijfentwintig jaar oud. Je bent dan ook met recht een hond.” De hond antwoordde :”Maar God, vijfentwintig jaar is toch wel erg lang, kun je er geen tien van maken? En dat deed God. Toen schiep God een aap en zei tegen hem : “Je zult van tak naar tak springen en gekke fratsen uithalen. De mensen zullen om je lachen en twintig jaar oud zul je worden. Een aap zul je zijn, alle dagen.” De aap antwoordde: “Alles goed en wel, maar twintig jaar is mij te lang Heer, als ‘t kan maak er dan tien jaar van.” En dat deed God.

Als laatste schiep God een man en sprak tot hem : “Je zult een echte man zijn, de enige op deze wereld met verstand. Je zult je slimheid gebruiken om de meisjes in de gaten te houden en alles naar eigen inzicht te regelen. Je zult de baas spelen op deze wereld en je zult twintig jaar oud worden!”

foto: Kiezel Fotografie: http://kiezel.in/

41

De man zei : “God, ik zal een man zijn zoals U wilt, maar twintig jaar vind ik toch wel bar weinig. Als U wilt, doe dan de dertig jaar van de ezel, de vijftien jaar van de hond en ook de tien jaar van de aap, die zij niet willen bij mij erbij, als dat zou kunnen. “ God vond dat een goed voorstel en deed ze er bij de man bij. Vanaf dat moment leven mannen twintig jaar als man, dan trouwen ze leven dertig jaar als een ezel, moeten hard werken en schipperen om alles de rails te houden. Als de kinderen de deur uit zijn, leven ze twintig jaar als een hond, moeten zij op het huis passen, veel binnen zitten en eten wat de pot schaft. Als ze dan uiteindelijk oud en gepensioneerd zijn, mogen ze nog tien jaar voor aap spelen en van huis naar huis hollen om op de kleinkinderen te passen en allerlei kinderachtige spelletjes met ze te doen en rare gezichten trekken om ze aan het lachen te krijgen. Me dunkt, je kunt niet anders zeggen dan dat God goed zijn best heeft gedaan en de nodige humor kan hem ook niet ontzegd worden.

Worden volkstuinders nu echt ouder en leven ze echt gezonder?

42

Langzaam doe ik mijn linkeroog open. Het felle zonlicht zorgt ervoor dat ik het oog direct weer sluit. Dan maar mijn rechteroog. Paniek slaat toe. Ik word blind!!! Gelukkig realiseer ik me heel snel dat ik met m’n rechteroog op het kussen lig. Dan maar heel langzaam een voor een m’n ogen open. Aan mijn zijde staat m’n kleinzoon te roepen dat we ons verslapen hebben, dat ie weer op z’n donder krijgt als we te laat komen en dat ie honger heeft. Ik spring uit bed, draai de douche open en zet de grote kleine man onder de, naar zijn mening, veel te koude stralen. Ook bij mij slaat de ochtendstress toe. Lunchbox klaarmaken. Boterham koude kip en boterham met blaadje sla, tomaatje en ansjovisfilet. Kind vindt het lekker. Gelukkig is het pas 7 uur en hebben we nog minimaal één uur voordat we weg moeten. Dat hij om half zeven wakker wordt, weet ik al tijden. Dat ik minstens een uur of 7 slaap nodig heb weet ik ook al tijden. Dat de mooiste programma’s op de TV pas na 11 uur beginnen weet ik ook al tijden.

Ik heb geen idee of dit gezond of ongezond is. Wel gezond is de krant uit de bus halen. Van voordeur tot brievenbus is 108 meter galerij. Dan 45 treden naar beneden en weer 45 treden omhoog. Ik zou de lift kunnen nemen. Maar ik doe sportief. Ik neem de trap. Ik struikel op trede 22 want mijn oog valt op een zeer klein artikel op de voorpagina: “Volkstuinders leven gezonder.” Zie pagina 12. Ik lees het artikel, leg het opzij en neem me voor contact op te nemen met de onderzoekster. Als ik later op de dag de onderzoekster bel merk ik dat ze waarschijnlijk géén volkstuin heeft. Ze is gestrest en reageert lichtelijk geïrriteerd omdat ik de 22e beller ben. Wel belooft ze me dat ze het onderzoeksverslag zal toesturen. En inderdaad heb ik na een paar dagen het rapport in huis. Ik heb echt heel goed mijn best gedaan om de belangrijkste conclusies op papier te zetten. Maar wie schetst mijn verbazing als, drie dagen nadat ik mijn stuk geschreven heb, opeens de AVVN (Algemeen Verbond van Volkstuinders Nederland) met een hoofdartikel in “De Tuinliefhebber” op de markt komt.

Eerst even een paar wetenswaardigheden. In Europa zijn momenteel ongeveer 3 miljoen volkstuinen. Nederland kent ongeveer 240.000 volkstuinen en zo’n kleine 1000 complexen en parken. Onderling zijn enorme verschillen. Op sommige complexen wordt alleen groente en fruit gekweekt, op andere tuingroepen ligt de nadruk op siertuinen. Lissabon is helemaal gericht op siertuinen. Toch zou niemand iemand kunnen beletten om van zijn volkstuin een moestuin te maken. In Duitsland bijvoorbeeld wordt heel streng de hand gehouden aan de verdeling 33% huisje en terras, 33% siertuin en 33% moestuin. De overige landen in Europa hebben voornamelijk volkstuincomplexen die gericht zijn op voedsel. Ooit geboren uit een sterke sociaal maatschappelijke behoefte. Door de industriële revolutie was er een grote trek ontstaan naar de steden. Kleine,

vaak halve woningen. Géén tuin en géén groen in de wijk. De mensen hadden bijna niet te eten en de kroegen hadden gouden tijden. Salarissen werden veelal in het café uitbetaald. In de periode tussen de Eerste en Tweede wereldoorlog nam het aantal volkstuinencomplexen erg snel toe. Belangrijkste oorzaak was armoede en voedseltekort. De economische functie van de volkstuin is eigenlijk helemaal verdwenen. Volkstuinieren is vooral een kwestie van openluchtrecreatie. Gezelligheid en contact met de natuur staat voorop. Ik heb ook een moestuin. 2 x2 meter. Toch valt er in de zomermaanden niet tegenaan te eten. Slakken, konijnen, veldmuizen, kraaien en eksters doen zich tegoed aan alles wat eigenlijk door de Van Oschen opgegeten zou moeten worden. Ik heb trouwens geen idee of fijnstof invloed heeft op de kwaliteit van groente en fruit. Scholen mogen niet meer gebouwd worden binnen 100 meter Van een snelweg. Het eten van groente uit eigen tuin rond Moerdijk wordt afgeraden en ook de groente tussen Sloterdijk en IJmuiden schijnt niet meer te zijn wat het geweest is. Ik heb een netje over mijn sla gespannen. Misschien houdt dat fijnstof tegen?

43

Nu weet ik uit persoonlijk, empirisch, onderzoek dat het blad van de AVVN nog slechter gelezen wordt dan “De Lissabon” dus ik durf het aan om mijn gepikte stukje toch maar te laten publiceren.

Even terug naar die sociaal maatschappelijke functie die een volkstuin nu heeft. Bewegen en recreëren in de natuur. Laat ik u de volgende vraag eens stellen; Worden we gezond van een middagje tuinieren, een lekkere wandeling in het bos of een picknick in de natuur? De meeste van ons denken van wel. Het klinkt zo vanzelfsprekend. Lekker tuinieren, lekker wandelen, lekker schoffelen en vooral lekker baggeren. Maar klopt deze notie ook? Het zou niet de eerste keer zijn dat de wetenschap korte metten maakt met dit soort vanzelfsprekendheden. Gelukkig lijkt onze intuïtie het deze keer wel bij het juiste eind te hebben. Is maar goed ook dat we het bij het juiste eind hebben. Wat gebeurt er als je het verkeerde eind pakt. Mooie uitdrukking “het bij het juiste eind hebben” Volgens mij is de uitdrukking ook ”Bij het rechte eind hebben” of “Bij het verkeerde eind hebben”. Het klopt allemaal.

Wetenschappelijk onderzoek wijst het volgende uit:

Tuinieren is gezond

44

Mevr. Dr. Agnes van den Berg van het kennisinstituut Alterra Wageningen heeft het onderzoek uitgevoerd. Hiervoor zijn 121 volkstuinders en een controle groep van 63 niet tuinders uitgebreid ondervraagd. Als dank voor het deelnemen aan het onderzoek een lot uit de staatsloterij. Misschien is er nu een niet tuinder die 1 miljoen heeft gewonnen en zich ontzettend gelukkig voelt en gezond. Maar dit terzijde.

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn: • Stedelingen met een volkstuin- oud en jong- bewegen meer dan buurtgenoten zonder volkstuin. • 84% van de mensen met een volkstuin voldoet naar eigen zeggen aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen. Minimaal 5 dagen per week minstens een half uur matig intensief bewegen. In de controlegroep is dit percentage lager: 62 procent haalt de norm • Een volkstuin heeft een positief effect op de gezondheid van ouderen • Volkstuinders van ouder dan 62 jaar melden significant minder gezondheidsklachten dan hun even oude buren zonder volkstuin. • Volkstuinders ouder dan 62 jaar gaan significant minder vaak naar de huisarts dan even oude buren zonder volkstuin. • Volkstuinders zijn significant meer tevreden en minder eenzaam dan hun buren zonder volkstuin • Oudere volkstuinders zijn vooral actieve tuinierders; jongere volkstuinders zoeken ontspanning en rust.

45

Het onderzoek is veel uitgebreider dan ik op deze paar bladzijde kwijt kan. Wat is u niet wil onthouden en wat de onderzoekers heel opvallend vinden is het volgende. Volkstuinders van 62 jaar en jonger verschillen op het gebied van gezondheid en welzijn helemaal niet van hun buren zonder volkstuin. Het hebben van een volkstuintje maakt “jongere tuinders” niet gezonder of gelukkiger dan hun leeftijdsgenoten zonder volkstuintje.