Wijk&co. Werkplan in uitvoering Voortgangsrapportage 1ste kwartaal

Wijk&co Werkplan in uitvoering 2013-2014 Voortgangsrapportage 1ste kwartaal 2014 15-02-2014

Dit werkplan is een dynamisch document dat meebeweegt met de ontwikkelingen binnen het sociaal makelaarschap van Wijk&co. Ieder kwartaal wordt het werkplan bijgewerkt. Het werkplan is openbaar en onderdeel van de horizontale verantwoording van ons werk.

1

Werkplan Wijk&co 2013-2014 1ste kwartaal 2014 Inhoudsopgave Wijk&co .......................................................................................................................................... 1 Werkplan in uitvoering 2013-2014 .................................................................................................. 1 Voortgangsrapportage 1ste kwartaal 2014 ...................................................................................... 1 15-02-2014 ..................................................................................................................................... 1 Inhoudsopgave................................................................................................................................ 2 1.

Inleiding .................................................................................................................................. 4

2.

Wijk&co in het kort ................................................................................................................. 5 Wijk&co .................................................................................................................................. 5 Missie (Why) ........................................................................................................................... 5 Ambities ................................................................................................................................. 5 Prioriteiten eerste helft 2014 .................................................................................................... 6 Werkwijze (How) .................................................................................................................... 6 Zelfsturing .............................................................................................................................. 6 Lerende organisatie ................................................................................................................. 6 Vreedzaam .............................................................................................................................. 7 Samenwerking ........................................................................................................................ 7 Verantwoording ....................................................................................................................... 7 Financiering Wijk&co ............................................................................................................. 8

3.

Deelaanpak 2013-2014 ............................................................................................................ 9 Aanpak: pedagogische civil society .......................................................................................... 9 Aanpak: accommodaties voor bewonersinitiatieven .............................................................. 12 Aanpak: bewonersondersteuning aan groepen en initiatieven .............................................. 15 Aanpak: ondersteuning van individuele bewoners ................................................................. 19 Aanpak: Sociale infrastructuur .............................................................................................. 20

4.

De sociaal makelaar aan het woord ....................................................................................... 22

Bijlage 1: Wijk&co als organisatie ................................................................................................ 34 Missie.................................................................................................................................... 34 Zelfsturing ............................................................................................................................. 35 Lerende Organisatie .............................................................................................................. 36 Van “spin in het web” naar schakelen “on demand” .............................................................. 36 Competenties sociaal makelaar ............................................................................................. 38 2

Bouwstenen in de werkwijze van Wijk&co ............................................................................ 39 Doelmatig werken ................................................................................................................. 40 Bijlage 2: Horizontale verantwoording ......................................................................................... 41 Bijlage 3: Competenties sociaal makelaar .................................................................................... 43 Bijlage 4: Bewonersgroepen ondersteund door Wijk&co ......................................................... 44

3

1. Inleiding Wijk&co, het samenwerkingsverband van Al Amal, Careyn en Youké (voormalig Zandbergen) is op moment van schrijven een half jaar actief in de wijken Overvecht en Noordoost. Een bewogen half jaar, zowel voor de medewerkers van Wijk&co als voor de mensen waar we mee samenwerken (bewoners, mede professionals etc.). Het opbouwen van een nieuwe organisatie, terwijl de uitvoering al gaande is, gaat niet zonder slag of stoot. De perikelen rond de website, ICT, telefoons en dergelijke zijn, hoewel een on going story, goeddeels onder controle. We hebben stappen gezet op weg naar zelfsturende teams. De teams worden gecoacht en getraind op weg naar zelfsturing en krijgen meer en meer bevoegdheden toegewezen zoals het beheer van teambudgetten en zeggenschap in het aanname beleid. Zo geven we langzaam maar zeker vorm aan de nieuwe manier van werken. We hebben verschillende werkgroepen gevormd rondom de door ons gestelde ambities waarin we met elkaar nieuwe werkwijzen ontwikkelen. We merken dat de aanvankelijke scepsis vanuit de buitenwereld naar Wijk&co vermindert door wat we laten zien en de gesprekken die we voeren met bewoners en partners. We zijn er nog niet. ”De nieuwe aanpak is nog lang niet gesetteld en professionals zijn veel energie kwijt om zichzelf en hun netwerken in de wijk opnieuw te organiseren. Ambities en plannen op papier worden nog weinig omgezet in zichtbare resultaten.” Dat stelt het bewonersplatform Overvecht en het klopt grotendeels. Invoering van Vernieuwend Welzijn en het verankeren van de bijbehorende principes, kennis, attitude en werkwijze is een geleidelijk proces van uitvoerders, gebruikers en beleidsmakers samen. De implementatie van sociaal makelaarschap nieuwe stijl is “werk in uitvoering” op alle betrokken niveaus. De aanstaande decentralisaties en de verwachtte/gevreesde gevolgen voor de meest kwetsbaren in onze samenleving maken deze zoektocht qua inzet en tijd niet vrijblijvend. Alle medewerkers, de manager incluis, zijn op zoek naar hun nieuwe rol en de praktische invulling daarvan. Hoe laat je los zonder te vallen? Hoe stuur je op zelfsturing? Wat is onze rol en wat wordt er van ons verwacht? Past het nieuwe werken bij de eigen motivatie en competenties? Wat zijn de consequenties voor de doelgroep? Veel vragen die nog op antwoorden wachten. Centraal staat de vraag over de “bedoeling”. Wat is de missie en identiteit van Wijk&co? Waar bieden wij meerwaarde? Wat bindt ons als medewerkers (bonding)? Hoe vertalen we de “bedoeling” naar de uitvoeringspraktijk van alle dag? Hoe leggen wij verbinding met de buurt en haar bewoners en onze partners in onze nieuwe aanpak (bridging)? Gelukkig zijn we niet alleen aan het navelstaren maar ook actief in de wijken. De buurthuizen en speeltuinen in Overvecht en Noordoost worden nog steeds druk bezocht. Gebruikers zijn aangesproken op een actievere rol en aanvankelijke weerstand maakt bij sommigen zelfs plaats voor voorzichtig enthousiasme. We zijn aanwezig in de wijken en ondersteunen nog net zo veel groepen bewoners als tijdens “oude” tijden. Deze bestaande groepen worden anders benaderd dan voorheen en ook hier merken we, naast boosheid en verzet, zo hier en daar een groeiend enthousiasme over onze nieuwe rol. Hoewel we ons zorgen maken over de snelheid waarmee de veranderingen plaatsvinden en over de overschatting van de draagkracht van de samenleving, staan we achter de filosofie van het Vernieuwend welzijn. Die gaat uit van een positief mensbeeld waarbij de kracht en het willen en kunnen van de mens centraal staat. Misschien nog wel belangrijker is de verbinding met anderen, het samen doen, de gezamenlijke kracht. Het gaat er niet om de kwetsbaarheid te bestrijden, want kwetsbaar zijn en blijven we. Het gaat erom hoe we onze kracht kunnen inzetten om om te gaan met eigen kwetsbaarheden en die van anderen en desondanks te bereiken wat we willen. Laten we vooral het beeld bestrijden dat je pas meedoet aan de samenleving als je geen kwetsbaarheden meer (ver)toont. We hebben allemaal het recht om dingen niet te kunnen of te willen. Pascal van Wanrooy manager Wijk&co

4

2. Wijk&co in het kort Wijk&co Wijk&co voert sinds augustus 2013 het sociaal Makelaarschap uit in Utrecht Noordoost en Overvecht. Wijk&co is een samenwerkingsverband tussen Youké, Al Amal en Careyn. Vertegenwoordigers van de drie partnerorganisaties komen eens in de 6 weken bijeen om op hoofdlijnen de voortgang te bespreken en zo nodig bij te sturen. We werken met drie integrale gebiedsteams van sociaal makelaars voor volwassenen, kinderen en accommodaties. Al Amal levert 2 fte, Youké 1 fte en Careyn 19 fte aan de teams. Klik hier voor een overzicht van de teams van Wijk&co. De wijken zijn groot maar niet alle buurten hebben evenveel aandacht nodig. In Noordoost gaat het vooral om de Staatsliedenbuurt/Lauwerecht. Ook in Overvecht blijft de aandacht met name gericht op specifieke gebieden.

Missie (Why) We beogen een goed functionerende sociale infrastructuur die de samenredzaamheid in de Utrechtse wijken Overvecht en Noordoost stimuleert. Onze activiteiten zijn gericht op talentontwikkeling, netwerkvorming en activering vanuit het willen en kunnen van bewoners. Wij ondersteunen bewoners zich te verbinden om met elkaar van A naar B te gaan. Wijk&co heeft daarbij met name aandacht voor de meer kwetsbare bewoners. Lees meer over onze missie, en de onderbouwing ervan, in bijlage 1 Wijk&co als organisatie

Ambities 1) Wijk&co versterkt de pedagogische civil society in Noordoost en Overvecht. Wijk&co vindt het belangrijk dat ouders, bewoners en kinderen zelf eigenaarschap en verantwoordelijkheid dragen voor het pedagogische ontwikkelklimaat in de wijk. Daarom richt onze aanpak zich op het erkennen, herkennen en aanspreken van de eigen kracht van kinderen en ouders. Dit doen we zowel in de speeltuinen, als binnen Speel Mee en de ouderinlopen. 2) Wijk&co streeft naar een goed functionerende sociale infrastructuur die de zelf- en samen redzaamheid van wijkbewoners stimuleert. De initiatieven, ambities en mogelijkheden van wijkbewoners zijn voor ons leidend. 3) Wijk&co draagt bij aan het vormen van nieuwe en het versterken van bestaande bewonersnetwerken / groepen in de wijk en het bevorderen van de uitwisseling van sociaal kapitaal binnen en tussen bestaande netwerken/groepen. Dit doen wij door bewonersgroepen en -initiatieven te stimuleren, coachen, faciliteren en ondersteunen. 4) Wijk&co ondersteunt individuele bewoners om zicht te krijgen op hun vragen, problemen, wensen en ideeën en het oplossen of verwezenlijken hiervan. Daarbij richten we ons met name op de kwetsbare bewoner.

5) Wijk&co draagt bij aan een goed functionerende sociale infrastructuur, zowel online als offline, in Noordoost en Overvecht. De sociale infrastructuur is het sociale wegennet waarlangs bewoners, professionals en vrijwilligers elkaar weten te vinden.

5

Prioriteiten eerste helft 2014 Doel 1. Zichtbaarheid in de wijk In 2013 hebben we een aantal prioriteiten geformuleerd. Er was veel aandacht voor de onderwerpen ‘creëren van randvoorwaarden’ en ‘teamvorming’, die zijn ondertussen dusdanig op weg dat ze geen speciale aandacht meer vereisen. We blijven werken aan de prioriteit ‘zichtbaarheid in de wijk’. Hoewel we ook hier zeker stappen hebben gezet, zoals het verbeteren van de website, aandacht in de media en gesprekken met bewoners, is hier nog veel te winnen. Zichtbaarheid, kennen en gekend worden, on- en offline vindbaarheid en het bouwen aan nieuw vertrouwen in het sociaal makelaarschap blijft daarmee een belangrijke prioriteit voor Wijk&co. Doel 2. Samenwerking met andere partijen Een tweede prioriteit die aandacht verdient, is het verder vormgeven van de samenwerking met andere partijen in de wijk. Daarbij moeten we met zo veel mogelijk partijen gaan samenwerken maar juist zoeken naar de meest efficiënte en effectieve vorm van samenwerking, die ons in staat stelt onze missie en ambities zo goed als mogelijk te verwezenlijken. Belangrijke vragen daarbij zijn wat de huidige samenwerkingsverbanden zijn en welke verbanden we nodig hebben. Met name samenwerking met hulpverlening en zorgpartijen, zoals de buurtteams, hebben onze aandacht. Doel 3. Zicht krijgen op kwetsbare groepen Steeds meer mensen krijgen steeds minder toegang tot professionele hulp en zorg en worden daarmee gedwongen te zoeken naar oplossingen binnen het eigen netwerk. De grote vraag is of de samenleving hier klaar voor is. Hoe groot is bereidheid van de burger om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen en in hoeverre is hij hiertoe in staat? Een deel van de bewoners is niet in beeld, de zgn. fluisteraars. Mensen die hun vraag en standpunt moeilijk kunnen verwoorden en zich moeilijk laten vinden en te bereiken. Hebben we voldoende zicht op de omvang van deze belangrijke doelgroep, wie ze zijn en hoe we met ze in contact komen? Het is een prioriteit voor alle sociale partijen in de wijk om hier een beter beeld van te krijgen.

Werkwijze (How) Sturen op eigen kracht betekent voor ons niet dat we mensen zo maar loslaten. Tegenover eigen kracht staan nog steeds overmacht en onmacht. Het startpunt van alles wat we doen is wel de kracht van het individu: het begint met wat mensen kunnen, in plaats van wat ze niet kunnen. Voortaan vragen we: ‘wat kun je zelf regelen en waar heb je echt hulp bij nodig?’ Het is vragen, luisteren en aansluiten en mensen instrumenten in handen geven om het zelf te kunnen. We ontwikkelen samen de activiteiten die nodig zijn om de leefwereld van mensen te versterken.

Zelfsturing Wijk&co werkt met zelfsturende teams. Dit wil zeggen dat de sociaal makelaars bij Wijk&co zo veel als mogelijk de verantwoordelijkheid en regie nemen over hun eigen werk en dat van het team als geheel, zowel op inhoud, proces, als organisatorisch. Het is in onze ogen een logisch gevolg van Vernieuwend Welzijn: wat we van bewoners vragen, leggen we onszelf ook op. Meer over zelfsturing in bijlage 1.

Lerende organisatie Wijk&co ziet zichzelf als een lerende organisatie. Dat wil zeggen dat we zowel op de inhoud als op het proces continu bewust bezig zijn om het leren en leervermogen van medewerkers, teams en de gehele organisatie te laten groeien. Professionalisering van onze medewerkers is een continu punt van aandacht en staat nooit stil. Zo werken we binnen Wijk&co met werkgroepen, waarin sociaal makelaars , vanuit de praktijk, gezamenlijk bouwen aan de nieuwe aanpak en methodiekontwikkeling. De onderstaande werkgroepen zijn actief: a. Werkgroep presentie (ontwikkeling presentie van sociaal makelaar in de wijk)

6

b. Werkgroep Vreedzaam (ontwikkeling vreedzaam werken) c. Werkgroep accommodaties (ontwikkeling naar zelfbeheer) d. Werkgroep verzelfstandiging groepen (ontwikkeling werken aan zelfredzame groepen) e. Werkgroep één op één (ontwikkeling individuele ondersteuning kwetsbaren) f. Werkgroep pedagogische civil society (ontwikkeling speeltuin, speel Mee, ouderinlopen etc.) Binnen de werkgroepen werken sociaal makelaars samen aan verdere inhoudelijke invulling van het werk. Oftewel: om vanuit de praktijk gezamenlijk te werken aan de nieuwe aanpak en te komen tot methodiekontwikkeling. De werkgroepen zijn voornamelijk bedoeld om met collega's, ook uit andere teams, die zich met hetzelfde onderwerp bezighouden, te komen tot nieuwe en gezamenlijke inzichten over de invulling van het werk. De gevormde werkgroepen en overige overleggen zijn dan ook tijdelijk van aard. Zodra de werkgroepen hun resultaat hebben opgeleverd kan een en ander weer worden afgestemd binnen de teams zelf.

Vreedzaam In het vorige werkplan maakte ‘Vreedzaam werken’ nog onderdeel uit van onze ambities. Strikt beschouwd is ‘Vreedzaam werken’ echter niet een van onze ambities maar onderdeel van onze uitgangspunten. Wijk&co onderschrijft de principes van De Vreedzame School, omdat ze goed verenigbaar zijn met onze visie op Vernieuwend Welzijn. Wij hanteren deze principes zowel in onze zelfsturende teams als in onze werkzaamheden met bewoners. Meer hierover lees je in bijlage 1.

Samenwerking Wijk&co zoekt actief de samenwerking met andere professionele partijen in de wijk (zorg, woningbouw, cultuur, et cetera) vanuit de gedachte dat we voor het vervullen van onze opdracht anderen nodig hebben. Onze opdracht vraagt niet alleen iets van ons als aanbieder van het sociaal makelaarschap, het vraagt ook inzet van samenwerkingspartners en bewoners(groepen en –initiatieven). Dat is een andere manier van samenwerken, faciliteren en ondersteunen dan de partners gewend waren van Cumulus. We werken niet samen “om het samenwerken”, net als in de rest van ons werk staat doelmatigheid ook hier voorop. Bij het aangaan van samenwerking zijn we altijd scherp op de meerwaarde die het voor de wijk oplevert. Onderstaande vragen staan centraal: 1. Wat hebben we te bieden en wat levert het ons op? 2. Draagt samenwerking bij aan kansen voor bewoners(groepen en –initiatieven), de sociale infrastructuur en/of het opheffen van belemmeringen om te participeren? 3. Draagt de samenwerking bij aan een meer integrale aanpak van wonen, zorg en welzijn? 4. Versterken de samenwerkende partners elkaar, wordt onze inzet daardoor efficiënter en effectiever? 5. Is de samenwerking gericht op doen, en niet de zoveelste overlegstructuur gericht op “afstemming”? 6. Zijn doelgroepen betrokken bij de (resultaten van de) samenwerking en op welke manier?

Verantwoording Wijk&co zoekt naar wegen om haar meerwaarde helder te maken en daarover verantwoording af te leggen aan al haar stakeholders. We spreken in die zin van horizontale verantwoording. Vanuit Wijk&co zijn we verantwoordelijk voor de keuzes die we maken en de acties die we ondernemen (of juist niet) binnen de gegeven opdracht. Waarom doen we wat we doen en wat levert het op? Maar ook: wat doen we niet en om welke reden? Als het gaat om horizontale verantwoording staat voor Wijk&co de dialoog met al onze partners centraal. Meer hierover in bijlage 2.

7

Financiering Wijk&co Wijk&co zet, vanuit de gemeentelijke reguliere subsidie, een basisvoorziening Vernieuwend welzijn neer in de wijken Overvecht en Noordoost. Eventuele extra financiële middelen zijn enkel aanvullend en mogen en kunnen niet noodzakelijk zijn om de gestelde opdracht te behalen. Extra gelden zien we als tijdelijke middelen die worden ingezet om een extra inspanning of ontwikkelopdracht uit te voeren. Zo werken we aan de opbouw van een duurzame en consistente werkwijze en aanbod en participeren we zo min mogelijk in de projectencarrousel. In 2014 zijn extra gelden met name afkomstig uit het Wijk Actie Programma Overvecht in het kader van de doorontwikkeling van de speeltuinen en Speel Mee, Buurtaanpak, Taal & ontmoeting en Doe mee centrum de Gagel en uit Compensatiegelden AWBZ voor de doorontwikkeling van de Rode en Blauwe loper.

8

3. Deelaanpak 2013-2014

Aanpak: pedagogische civil society Ambitie Wijk&co vindt het belangrijk dat ouders, bewoners en kinderen zelf eigenaarschap en verantwoordelijkheid dragen voor het pedagogisch ontwikkelklimaat in de wijk. Daarom richt onze aanpak zich over de volle breedte op het erkennen, herkennen en aanspreken van de eigen kracht van kinderen en ouders. Dit doen we zowel in de speeltuinen, als binnen Speel Mee en de ouderinlopen. Aanpak In al onze activiteiten met kinderen en ouders streven we naar een zo groot mogelijke betrokkenheid van ouders en kinderen. Het zetten van de stap van betrokkenheid naar eigen verantwoordelijkheid vormt de volgende stap in onze aanpak. Hierbij bieden wij een luisterend oor, informatie, faciliteiten en ondersteuning. Deze werkwijze vraagt om een gedeelde verantwoordelijkheid en doet daarmee een beroep op het aanpassingsvermogen van alle betrokkenen. Het risico is dat de burger vanuit een consumerende houding naar het opgroeiklimaat blijft kijken en de overheid (en daarmee welzijn) verantwoordelijk blijft houden voor de professionele bemoeienis met hun kroost. Met de introductie van Vernieuwend Welzijn is ook de verdeling van rollen en verantwoordelijkheden in de speeltuinen veranderd. Waar in de oude situaties kinderwerkers verantwoordelijk waren voor het toezicht en organiseren van kinderactiviteiten in de speeltuinen, verandert ook hun rol in die van coach, facilitator en ondersteuner van kinder- en ouderinitiatieven in de speeltuinen. De sociaal makelaar is niet meer op alle openingsuren in de speeltuin aanwezig en waar zij er wel zijn, hebben ze een andere rol en taakinvulling.

Stand van zaken: Watertoren Sinds de overgang van de oude wijkwelzijnsorganisatie naar Wijk&co heeft er een groot aantal veranderingen plaatsgevonden. Voor de bezoekers betekende dit een wisseling van de wacht met nieuwe gezichten en een verandering in het welzijnswerk; voor de professionals een nieuwe opdracht op een werkplek met een nieuw beheerkader en een nieuwe werkgever. In de praktijk was het voor zowel de bezoekers als de professional een periode van aftasten, wennen en zoeken naar een balans. Vanuit de kinderen gedacht is het een periode van onduidelijkheid, onregelmatigheid en een gebrek aan eenduidige regels en afspraken geweest. Al deze factoren hebben er toe geleid dat er een aantal incidenten heeft plaatsgevonden in de speeltuin waarbij de veiligheid van bezoekers en professionals in het geding kwam. Naar aanleiding van deze incidenten zijn er gesprekken gevoerd met een aantal ouders wiens kinderen bij de incidenten betrokken waren. Hierop heeft het team gezocht naar middelen om de verantwoordelijkheid voor een veilige wijkspeeltuin breder te trekken en andere belanghebbende in de wijk in te schakelen. Met het wijkbureau is inmiddels een traject in gang gezet om tot een wijkbrede aanpak te komen op het gebied van kindsignalering en het in een vroeg stadium betrekken van ouders bij geconstateerd problematisch gedrag. Preventief is er op dit gebied nog een wereld te winnen. De sociaal makelaars van de Watertoren hebben gezamenlijk een plan van aanpak opgesteld om van de Watertoren een wijkspeeltuin te maken waar bewoners en kinderen zich verantwoordelijk voelen en hun bijdrage leveren. Er is een gesprek met twee moeders geweest die hebben aangegeven een actievere rol te willen vervullen. Zij gaan samen met de sociaal makelaars een informatiebijeenkomst voor de buurt organiseren en onderzoeken hoe andere speeltuinen in Utrecht met de opdracht van het vernieuwend welzijn omgaan.

9

De Gagel Er wordt een eerste stap gezet in het vernieuwd werken binnen de speeltuin, door kinderen de regie te geven over de reeds bestaande activiteiten. Het terugleggen van de verantwoording van een spelverloop wordt met veel enthousiasme ontvangen door de kinderen, met als gevolg dat er een flinke dosis positieve energie ontstaat bij de sociaal makelaars in de speeltuin. Eigen kracht werkt!

Griftsteede Wij hebben bezoekers kennis laten maken met de nieuwe werkwijze. Dit hebben we gedaan door middel van folders, veel één op één gesprekken en door ouders te betrekken bij de uitvoering van de dagelijkse klussen van de speeltuin. Bijvoorbeeld: de bezoekers mee te laten helpen met het opruimen van het speelhonk, scheppen en emmers aan het einde van de dag weer op de verzamelplek te leggen, ouders/ verzorgers en kinderen een stem te geven bij het kiezen van een goed doel waar Griftsteede geld voor inzamelt, ouders/ verzorgers en kinderen zo zelfstandig mogelijk activiteiten te laten uitvoeren enz. De peuterclubs worden inmiddels geheel door de ouders uitgevoerd. Op de woensdag en zondagmiddag is er ook ruimte voor activiteiten voor kinderen van alle leeftijden. De ouders en kinderen geven dan aan wat zij graag willen doen en voeren dit zo zelfstandig mogelijk uit. De Sociaal Makelaars helpen waar het nodig is. De Sociaal Makelaars Kinderen van Griftsteede kunnen niet van het terrein af i.v.m. openstelling van het speelhonk en omdat er maar twee sociaal makelaars op deze locatie werken. Daarom is er besloten om het speelhonk 1 keer per week te sluiten om mensen werkelijk te laten merken dat er veranderingen zijn en dat de bewoners nu de verantwoordelijkheid krijgen. Tegelijkertijd bieden wij een oplossing door aan te geven dat door inzet van vrijwilligers het speelhonk wel open zou kunnen. Dit hebben we gedaan door een soort van vacature bij de ingangen van Griftsteede op te hangen. Maar we zijn natuurlijk niet alleen op zoek naar vrijwilligers die voor openstelling van het speelhonk willen zorgen. Daarnaast willen wij dat mensen uit de wijk met leuke ideeën voor de Griftsteede/ wijk komen en actief worden op Griftsteede of in de wijk. Hiervoor hebben we op de site van de vrijwilligerscentrale en op het Griftsteede facebook een soortgelijke vacature geplaatst. Verder hebben we veel één op één gesprekken met de bezoekers om alles uit te leggen en mee te laten denken. Uit Steede nieuws: Zoals vele bezoekers al weten zijn de Sociaal Makelaars van Griftsteede druk bezig om ouder/ verzorgers en kinderen meer en meer verantwoordelijkheid te geven, te betrekken en te activeren in speeltuin. En dat lukt al aardig. Elke woensdag- en vrijdagochtend is er een peuterclub. Voorheen deed de kinderwerker alles. Tegenwoordig wordt de peuterclub door de ouders/ verzorgers gedraaid. Op de foto is te zien dat er een oma die met haar kleindochter naar de peuterclub kwam de activiteit aan het uitleggen is. Hoe geweldig is dat als je oma dat kan!!!! Wij zijn als Sociaal Makelaars van Noordoost trots op onze bewoners! Speel Mee Als het gaat om Speel Mee heeft het bevorderen van vrijwillige inzet en overdracht van verantwoordelijkheden aan ouders prioriteit. Naast dat een dergelijke speelfaciliteit zich bij uitstek leent voor participatie en - waar mogelijk - zelfbeheer door ouders en bewoners, is de professionele inzet zoals die in het verleden was in de toekomst niet houdbaar. Met alle veranderingen in het sociaal domein, waarbij de wens om de eigen kracht en verantwoordelijkheid van burgers te vergroten gecombineerd wordt met

10

forse bezuinigingen op het sociaal werk, kan deze in een wijk als Overvecht broodnodige stimulans op buitenspelen alleen voortbestaan in een vorm waarin sprake is van substantieel minder professionele betrokkenheid. Voor een dergelijke omslag is, net als in de speeltuinen, communicatie met ouders en buurtbewoners essentieel.

Ouderinlopen Het belang van ouderbetrokkenheid staat op de agenda bij scholen. Scholen maken een beweging van intern gericht naar openheid voor samenwerking met elkaar en in de wijk. In de verschillende deelvisies van de brede school is ouderbetrokkenheid toegevoegd. Op 7 van de 11 scholen in Overvecht is een ouderinloop die mede georganiseerd en begeleid wordt door een sociaal makelaar. Het streven van Wijk&co is om de uitvoering van de ouderinlopen op scholen in de loop van 2013-2014 zoveel mogelijk aan ouders zelf over te dragen. De sociaal makelaar kan dan fungeren als ondersteuner on demand. Voor de vier scholen komt een plan van aanpak afgestemd op de wens van iedere school. Hierin vormen gesprekken met ouders en met vertegenwoordigers van de school de basis. Het veranderingsproces rond de organisatie van ouderbetrokkenheid bij de brede school bestaat uit vier stappen: 1. In beeld brengen van wensen en belangen van zowel ouders als school in afzonderlijke gesprekken. 2. Met ouders en school gezamenlijke belangen formuleren rond ouderbetrokkenheid. 3. Brainstorm en afspraken over hoe we dit als belanghebbenden samen organiseren en wat ieders bijdrage daaraan is. 4. Onderzoek en inventarisatie van andere - in de wijk - actieve partijen die een bijdrage kunnen en willen leveren aan de ouderbetrokkenheid in het kader van de brede school. De werkwijze bestond tot nu toe uit een wekelijkse inloop per school die voor de helft werd besteed aan voorlichting, en voor de andere helft aan dialoog en uitwisseling over opvoedingsvraagstukken. In onze visie komt ouderbetrokkenheid het beste duurzaam tot stand als ouders zelf het eigenaarschap hebben over aard, vorm, inhoud en omvang van hun betrokkenheid bij de schoolloopbaan van hun kinderen. Die heeft ook een breder doel dan betrokkenheid bij de school alleen, idealiter is die zo breed als de actieradius en het netwerk van hun kinderen. Inmiddels hebben we met de meeste scholen gesproken over onze ambitie om de ouderinlopen zo veel mogelijk te verzelfstandigen. Zowel scholen als ouders in Overvecht zijn gewend (en gehecht) aan een “aanbod” dat vanuit school en welzijnswerk wordt geleverd. Toch maken we zeker stappen. Met name op de basisschool de Schakel is vorig jaar de veranderende rol van welzijn al regelmatig onderwerp van gesprek geweest. Dit heeft geleid tot een groepje van 4 moeders die mede de verantwoordelijkheid willen dragen voor de inloop. Zij regelen met elkaar het koffiezetten, denken mee over de inhoud van het programma en benaderen actief andere ouders om deel te nemen aan de inloop. Ook heten zij de moeders welkom en introduceren ze - indien van toepassing - de gast. De contactpersoon van school is tijdens de inloop oproepbaar. Dit is een bewuste keuze om moeders ook de gelegenheid te geven met elkaar in vrijheid te praten over schoolzaken. De sociaal makelaar of moeders zelf kunnen indien nodig moeders stimuleren met school in gesprek te gaan. Moeders voelen soms een drempel om kritisch te zijn richting school uit angst voor negatieve consequenties voor hun kind. Er is ook een vaderdenktank, een groep vaders die o.l.v. een mannelijke leerkracht een aantal keren per jaar ’s avonds bij elkaar komen. Deze groep pakt een ander soort taken op, bijvoorbeeld het werken in de schooltuin, bouwen van banken en tafels, organiseren van een voetbaltoernooi voor vaders en kinderen. Kinderraad Een kinderraad is een groep kinderen die samen alle kinderen van alle scholen in Overvecht vertegenwoordigt. De raad onderzoekt in de wijk, wat voor kinderen belangrijk is. Ze denken na over oplossingen voor kwesties in de wijk en bedenken wat kinderen daar zelf aan kunnen doen. Kinderen kunnen heel veel zelf, vaak meer dan volwassenen denken. Maar een beetje hulp is natuurlijk wel fijn! Op elke school is er een juf of meester die helpt. De drie vergaderingen en de commissies worden begeleid door Petra Jongerius en Remco Hordijk, sociaal makelaars bij Wijk&co

11

Kinderraad Overvecht Als je elkaar kent in de wijk, voelt het vaak fijner en veiliger. Vooral als het gaat om mensen die ‘anders’ zijn dan jij. Het is dan vaak makkelijker om elkaar te vertellen wat je minder leuk vindt en een goede basis om conflicten op te lossen. Daarom is het onderwerp dit jaar: onze buren. We gaan onderzoeken wie de buren zijn in de omgeving van de school. En we denken na over manieren om die buren beter te leren kennen. Dit kunnen bewoners zijn die net als de kinderen in een flat of huis wonen. Maar dit kunnen ook buren zijn die niet zelfstandig kunnen wonen: bijvoorbeeld mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking of senioren in een verzorgingshuis. Tijdens de eerste bijeenkomst kregen de kinderen van de kinderraad de opdracht mee om met hun achterban uit te zoeken wie de buren van hun school zijn en met welke buur ze nader kennis willen maken. Wij gaan samen met die kinderen (4 groepen in totaal) op bezoek bij de gekozen buur om samen te praten over kwesties die in de wijk en tussen school en buur spelen. Tijdens de 2e bijeenkomst (11 maart) presenteren de kinderen hun burenbezoek en komt een gemeenteraadslid op bezoek. Mix station komt langs om te filmen en de kinderraad in beeld te brengen. Het komende jaar gaan we op zoek naar middelen en mogelijkheden om de verantwoordelijkheid voor de kinderraad nog meer bij de scholen te leggen. We denken bijvoorbeeld aan een goed gestructureerd draaiboek waarin verantwoordelijkheden worden vastgelegd zodat voor iedere betrokkene duidelijk is wat te doen. Ons ideaalbeeld is dat WijK&co de bijeenkomsten draait en dat de scholen vervolgens zelf aan de slag gaan, dan wel ons bij groepsopdrachten inschakelen, maar dat we daar niet achteraan hoeven te mailen of bellen. Kinderraad Noordoost De activiteiten rond de kinderraad Noordoost worden binnenkort opgepakt. De herstart van de kinderraad door Wijk&co heeft hier vertraging opgelopen vanwege onderbezetting in het team Noordoost. We zijn wel al in gesprek met de schooldirecteuren, de nieuwe coördinator Brede school Staatslieden en de stedelijk coördinator om de verwachtingen t.a.v. kinderraad Noordoost door te spreken.

Aanpak: accommodaties voor bewonersinitiatieven Ambitie Wijk&co streeft naar een goed werkende sociale infrastructuur in accommodaties die zelf- en samenredzaamheid van wijkbewoners stimuleert. Zelfbeheer van accommodaties is voor ons daarbij een krachtig hulpmiddel maar geen doel op zich. Aanpak De sociaal makelaars accommodatie van Wijk&co zorgen primair voor een “warme” toeleiding van bewoners die iets willen in de wijk en daarvoor een locatie zoeken in de vier buurthuizen de Bram, de Boog, de Dreef en de Leeuw. De sociaal makelaars accommodatie organiseren geen eigen activiteiten; de bewoner heeft de regie en de eigen verantwoordelijkheid over zijn activiteit. Dat wil zeggen dat een ideaaltypische situatie bestaat uit accommodaties die door buurtbewoners zélf wordt gerund, waarbij de sociaal makelaars vooral monitoren en indien nodig interveniëren in het gebruik en beheer van de accommodatie. Zelfbeheer kent veel verschillende verschijningsvormen en elke vorm is uniek. In het plan van aanpak van de Werkgroep accommodaties worden 6 vormen van zelfbeheer beschreven. Het is uiteindelijk aan betrokken buurtbewoners om te verwoorden of en welke niveaus van zelfbeheer zij ambiëren. Dé buurtbewoner bestaat daarbij niet. Sommige bewoners verlangen naar het oude welzijn waarbij een pand gewoon open was en zij gebruik konden maken van door anderen georganiseerde activiteiten. Andere bewoners zien juist kansen ontstaan door de (welzijn)professionals die een stap terug zetten. Op termijn zullen de sociaal makelaars accommodatie hun blik meer naar buiten richten en ook andere, voor bewonersinitiatieven geschikte, accommodaties in de wijk in kaart brengen om bewoners naar toe te leiden. Nu al ondersteunt Wijk&co bewonersinitiatieven in onder andere het Doe Mee centrum de Gagel, de buurtflats en zijn er verkennende gesprekken gaande op dit gebied met verzorgingshuis Rosendaal.

12

Stand van zaken: Rol sociaal makelaars De inzet van de sociaal makelaar richt zich met name op een goede en veilige accommodatie waarbij samenwerking tussen gebruikersgroepen wordt gestimuleerd . Als er iets niet goed gaat lossen wij niet meer alles op, daarmee wordt een appél gedaan op het eigen oplossend vermogen van de gebruiker. Waar nodig denken we mee en bieden ondersteuning, met name aan kwetsbare groepen. Aandachtspunt voor de sociaal makelaars is de veiligheid in het pand voor gebruikers, er wordt langzaamaan meer verantwoordelijkheid gelegd bij de vrijwilligers die zich hier niet altijd direct van bewust zijn. Incidenten zoals het vastlopen van de lift of de val van een oudere maken dit zichtbaar. Naast het sturen op een veelzijdigheid aan activiteiten en initiatieven van bewoners die onderlinge ontmoeting, contact en uitwisseling stimuleren, is er in de buurthuizen inloop van mensen die niet voor een specifieke activiteit komen maar voor bijvoorbeeld informatie. Ook hier spelen de sociaal makelaars accommodaties een rol. Ondersteund door vrijwilligers die fungeren als gastheer/gastvrouw verzamelen en verstrekken zij laagdrempelig informatie over de sociale infrastructuur in de wijk. In alle buurthuizen wordt gewerkt aan het vergroten van vrijwillige inzet bij de taken van sociaal makelaars accommodatie. Dit mogelijk als opmaat naar buurthuizen in (een grote(re) mate van) zelfbeheer.

Praktische organisatie – UVO Met name de eerste maanden is er veel tijd geïnvesteerd in het corrigeren van foutieve ruimteboekingen in het boekingssysteem van de UVO. In het team werden praktische knelpunten t.a.v. boekingssystematiek en procesbeschrijving besproken en stelden we verbeteringen voor aan de UVO. Hierdoor werd het boekingsformulier vereenvoudigd en de procesbeschrijving en systematiek door UVO aangepast. Ook is afgesproken de sleuteluitgifte niet door UVO maar door de sociaal makelaars te laten verlopen omdat vooraf persoonlijk contact van de sociaal makelaar met de toekomstige gebruiker belangrijk is. We weten dan wie er over de vloer komt, we kunnen de gebruiker goed en volledig informeren (het gaat vaak om praktische details, bijv. wat doe je als iemand in de lift vast komt te zitten) en we werken aan binding van de gebruiker met de accommodatie. Kennen en gekend worden bevordert de veiligheid en prettige omgang met elkaar in een pand. We signaleerden behoeften en wensen van gebruikers t.a.v. kopieerfaciliteiten en telefonische bereikbaarheid naar de UVO met als resultaat een calamiteitentelefoon op iedere locatie. Wijk&co heeft zelf printers laten plaatsen in alle buurthuizen. Voor het netjes achterlaten van ruimtes stelden we faciliteiten beschikbaar, in elke ruimte hangen nu bezems en stoffer en blik. We ontwikkelden een koffie- en theebeleid. Dit vereist maatwerk per pand naar gelang gebruik en beschikbare faciliteiten. Voor een zo vlekkeloos mogelijke overgang naar Vernieuwend Welzijn zochten we naar manieren om gebruikers buiten de inlooptijden zelfstandig gebruik te laten maken van de accommodatie. Daarvoor voerden we met alle gebruikersgroepen (soms meerdere) gesprekken en maakten we afspraken over sleutelregelingen, netjes achterlaten ruimte, gebruik van faciliteiten enz. De uitdaging: het creëren van een gastvrij en laagdrempelig pand. Dit doen we door maatwerk te leveren per locatie, persoonlijk contact en beschikbaar zijn voor vragen van gebruikers. Ter ondersteuning bij het beheer van de accommodaties zijn we een samenwerking aangegaan met Wijkbedrijf Utrecht; ongeveer eens per 6 weken wordt er geveegd, onkruid weggehaald en evt. gesnoeid. Op verzoek zijn er meer mogelijkheden tot inzet. Openingstijden en toegankelijkheid panden Er is een verschil met een pand dat toegankelijk is voor algemeen publiek of een pand dat toegankelijk is voor huurders. Het eerste kunnen we niet garanderen maar bouwen we langzaam uit met vrijwilligers en het tweede moeten we garanderen (i.e. minimaal zorgen dat ze een sleutel hebben). Zorgen dat huurders toegang hebben is onze eindverantwoordelijkheid maar hoe we dat regelen is aan ons. De eerste maanden is er veel inzet gepleegd op verzelfstandiging van de gebruikers(groepen) waarvoor (soms meerdere) gesprekken werden gevoerd. De boodschap in het kader van Vernieuwend Welzijn luidt

13

dat we vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid het pand ‘runnen’. Veel groepen waren vanouds ‘sleutelafhankelijk’, dat wil zeggen dat zij kastsleutels ophaalden bij de beheerder om bij hun materialen te komen. We zorgden ervoor dat deze groepen sleutels in eigen beheer kregen zodat ze zelfstandig kunnen functioneren. Vrijwilligers De nieuwe manier van werken betekende voor de “oude” vrijwilligers een grote omslag. Een aantal vrijwilligers is om die reden afgehaakt. Met de vrijwilligers die bleven werkten we geleidelijk toe naar meer zelfstandigheid, takenuitbreiding, sleutelbeheer en ook alleen in het pand staan. Voor een enkele vrijwilliger zijn sommige taken (nog) een brug te ver maar we zien bij alle vrijwilligers duidelijk stapjes waarin ze groeien in deze nieuwe rol. Nieuwe vrijwilligers worden breed ingewerkt op alle voorkomende beheertaken. Programmaraad De Leeuw De Programmaraad bestaat sinds augustus 2013 uit 5 actieve bewoners, in februari is een 6e bewoner aan toegevoegd. De PR en de sociaal makelaar komen gemiddeld eens per kwartaal bij elkaar. De PR stimuleert een gevarieerd en kwalitatief activiteitenprogramma, bijv. door zelfstandig ondernemers toe te leiden naar De Leeuw. Verder wil de Programmaraad dat buurtgenoten optimaal van de Leeuw gebruikmaken en talenten uit de buurt inzetten. De facebookpagina is één van de instrumenten die zij daarvoor benut. De sociaal makelaar koppelt nieuwe bewoners met ideeën (tijdelijk) aan de programmaraad die hierin een ondersteunende en adviserende (sociaal makelaars)rol vervult. De weg naar zelfbeheer Zelfstandig gebruik door initiatiefnemers. Een eerste stap is te zorgen dat alle vaste gebruikers van de buurthuizen zelfstandig een pand kunnen gebruiken en hen verantwoordelijk maken voor het netjes achterlaten van het pand. Samenwerking initiatiefnemers. Hierop aansluitend zet Wijk&co in op het versterken van de samenwerking tussen gebruikers ten behoeve van onder meer het beheer. Vrijwillig beheerteam. Werving van vrijwilligers in de directe buurt van buurthuizen en onder gebruikers van buurthuizen is een ander middel. Via zowel informele als professionele wijknetwerken werft Wijk&Co ook beheervrijwilligers. Een enkele keer komt een buurtbewoner uit zichzelf met de vraag naar ons toe om een rol te spelen in het beheer. Ervaring leert dat veel vrijwilligers weer snel afvallen. Dit kan komen door bv. gezondheidsproblemen maar ook doordat de vrijwilliger geen intrinsieke motivatie had. Veel wijkbewoners met een uitkering worden aangespoord om vrijwilligerswerk te verrichten wat hun motivatie niet altijd ten goede komt. Begeleiding en instructie van beheervrijwilligers vraagt daarbij veel tijd. Selectie van vrijwilligers is daarom erg belangrijk om wederzijdse teleurstellingen te voorkomen. Voor (zelf)beheer van accommodaties zijn continuïteit, kwaliteit en motivatie van beheergroepen cruciaal. Het volgende instrument kan deze kwaliteitskenmerken helpen waarborgen. Vliegwiel beheerteam De Gagel Het DMC beheerteam kan een belangrijke rol spelen in het versterken en ontwikkelen van vormen van zelfbeheer in buurthuizen door het trainen van vrijwilligers. De beheerders van het DMC zijn ervaren in het inwerken van vrijwilligers in een breed scala aan beheertaken, sluiten aan bij de fysieke en sociale mogelijkheden van de vrijwilligers en bieden een gezellige werkomgeving. Het DMC beheerteam kan en wil ingezet worden voor de selectie, begeleiding en training van vrijwilligers voor andere accommodaties. Vrijwilligers doen hiermee contacten op, ontwikkelen competenties en kunnen daarmee hun zelfredzaamheid versterken. Daarnaast verkrijgen zij ervaring om zelfstandig en in samenwerking andere accommodaties zoals buurthuizen te beheren. Programmering Zelfbeheer en inclusiviteit kunnen op gespannen voet met elkaar staan. De kunst van het sociaal makelen is het doorlopend vinden van een balans tussen initiatieven onderling en soms ook onze opdracht van inclusiviteit. Daarbij heeft Wijk&co niet de waarheid in pacht, ook wij willen en moeten ons bezinnen op onze (doorlopend) veranderende rol.

14

De sociaal makelaars hebben daarom, in samenwerking met het UVO, een faciliterende rol in de programmering. Daarbij zijn de initiatieven, ambities en mogelijkheden van wijkbewoners en de onderstaande kwalitatieve uitgangspunten voor ons leidend: 1. Gastvrijheid en inclusiviteit: iedereen is welkom. 2. Gezamenlijkheid: samenwerken vanuit een gedeelde noemer. 3. Aanvullendheid en diversiteit: het geheel is meer dan de som der delen. Diversiteit in: organisaties, activiteiten, doelgroepen, rollen (bewoners, herintreders, professionals), opdrachten, netwerken. 4. Deskundigheid: gebruik de deskundigheid van bewoners, vrijwilligers en professionals. Weten waar de deskundigheid van de een begint en die van een ander ophoudt. 5. Menselijke maat en herkenbaarheid: inhoud en dagelijkse praktijk van wijkbewoners en professionals zijn leidend. Vorm (organisatie, institutionele belangen) volgen. 6. Flexibiliteit: ruimte voor initiatieven (zowel roostertechnisch als beleidsmatig). Groepen of organisaties kunnen geen specifieke ruimte claimen. 7. Buurtgerichtheid: buurtbewoners als mede eigenaar (in morele zin). Accommodaties bieden letterlijk en figuurlijk ruimte voor initiatieven van bewoners. Sociaal makelaars betrekken buurtbewoners actief bij het beheer en programmering van accommodaties. 8. Plezier en aantrekkelijkheid: accommodaties zijn gezellig en samenwerkingsverbanden bieden toegevoegde waarde. Zichtbaarheid We werkten aan zichtbaarheid van locaties en laten zien wat we doen door middel van een pagina ‘locaties’ op de Wijk&Co website (http://wijkenco.nl/locaties.html), via social media (facebook, twitter) en huis aan huis flyers en een voorstelrondje in de digitale nieuwsbrief (Noordoost), gebiedskrant (Overvecht Noord). Zichtbaarheid is en blijft een actueel thema binnen de werkgroep. Horizontale verantwoording Met een groot prikbordvel (tafellaken) per pand waarop bezoekers en gebruikers hun mening en ideeën kwijt kunnen, willen we bezoekers betrekken en inspraak geven in het functioneren van de accommodaties. Wat vinden zij de sterke en minder sterke kanten van het pand, welke ideeën zijn er bijv. voor sfeer en inrichting? Gesprekken voeren met bewoners, gebruikers en partners is een continue proces waarbij we als professionals en bewoners van elkaar leren en talenten bundelen om samen ‘de goede dingen te doen’ .

Aanpak: bewonersondersteuning aan groepen en initiatieven Ambitie Wijk&co draagt bij aan de vorming van nieuwe, en het versterken van bestaande, bewonersnetwerken / groepen in de wijk en het bevorderen van de uitwisseling van sociaal kapitaal binnen en tussen bestaande netwerken/groepen. Dit doen wij door bewonersgroepen en –initiatieven te stimuleren, coachen, faciliteren en ondersteunen. Aanpak De ondersteuning die Wijk&co biedt aan groepen bewoners, wordt op maat afgestemd waarbij constant wordt gekeken naar de eigen verantwoordelijkheid en mogelijkheden van de groep. Bestaande groepen en netwerken zijn met veel inspanningen ontstaan en ondersteuning door een sociaal makelaar is op dit moment nog voor veel groepen cruciaal voor hun voortbestaan. Het risico van een te abrupte afbouw van de ondersteuning is dat groepen en netwerken verdwijnen. Wijk&co neemt daarom de bestaande situatie als uitgangspunt en laat bestaande bewonersgroepen niet zo maar los. Vanuit die bestaande relatie werkt Wijk&co naar een mate van ondersteuning, waarbij zoveel mogelijk het tempo van de bewonersgroep wordt gevolgd. Ondersteuning aan bewoners en bewonersgroepen vanuit Wijk&co is geen vanzelfsprekendheid maar afhankelijk van de context en dus op maat. De mate van ondersteuning is ook afhankelijk van de mate waarin de activiteiten die de groepen ontplooien, bijdragen aan het versterken van eigen kracht, activering,

15

netwerkvorming, netwerkversterking, informele steunverbanden en leefbaarheid. We onderscheiden drie typen groepen: 1. Bewoners in groepen waarbij de activiteiten met name bijdragen aan de eigen kracht en activering, van de deelnemers zelf. (bv Rode en Blauwe loper) 2. Bewonersgroepen waarbij de activiteiten gericht zijn op het versterken van de zelf- en samenredzaamheid van anderen, het collectief of de wijk en die zich meestal rond een bepaalde thematiek bewegen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan mensen die recreatieve activiteiten voor senioren organiseren, maar ook aan netwerken als het bewonersplatform of de wijkraad. 3. Bewonersgroepen en netwerken met een meer “gesloten” karakter die zich richten op de eigen culturele achterban, repeteren met band of toneelgroep, een specifieke groep burgers vertegenwoordigt of vergaderen met Vve of politieke groepering, et cetera. In het contact met deze groepen, en het bepalen van eventuele ondersteuning vanuit het sociaal makelaarschap staan de volgende vragen centraal:  Wat zijn hun ambities voor 2014 en verder?  Wat heeft de groep nodig om deze ambities te realiseren?  Wat kunnen de leden zelf hieraan bijdragen?  Hoe kunnen andere bewoners of vrijwilligers hieraan bijdragen?  Hoe kunnen eventuele hiaten verder worden ingevuld?  Welke ondersteuning is nodig/gewenst vanuit Wijk&co?  Welke vorm en duur heeft die ondersteuning en wat levert dat de groep op?

Stand van zaken: Werkgroep Verzelfstandiging Groepen De werkgroep Verzelfstandiging Groepen, bestaande uit sociaal makelaars van team Zuid en Noord, heeft gekeken welke groepen er in de wijk zijn en hoe deze nu begeleid worden. Voor een groot deel van deze groepen geldt dat er nog intensieve begeleiding van professionals aanwezig is, dit gestoeld op de vroegere situatie. Deze intensieve begeleiding past niet bij het vernieuwend welzijn. We willen zoveel mogelijk kracht uit de mensen/de groep halen of uit hun netwerk. Daarom zijn we gestart met het ontwikkelen van een methodiek om de verschillende groepen te stimuleren tot een zo groot mogelijke zelfstandigheid. Hierbij onderzoeken we ook hoe we nieuwe groepen in de wijk kunnen ondersteunen in het opstarten van een initiatief. Een belangrijk dilemma waar we tegen aan lopen: hoe creëren we een groep van individuen die tegen een gemeenschappelijk probleem aanloopt maar zichzelf niet als groep wil manifesteren. Een voorbeeld zijn portiekbewoners die wonen in een vervuild portiek. Iedereen heeft er last van maar ze zien elkaar niet als groep met een gemeenschappelijke vraag. Wat doe je wanneer er niemand uit de portiek hier initiatief in neemt? In hoeverre de methodiek binnen Wijk&co zal slagen hangt deels af van een goede implementatie en borging bij de professionals, omdat er een valkuil bestaat in het oude handelen te vervallen. Het idee is om de methodiek aan het gehele team te presenteren en hier direct een workshop aan te koppelen zodat de teamleden de methodiek kunnen oefenen en vervolgens in de praktijk eigen kunnen maken. Daarnaast willen we vanuit de werkgroep koppels maken om elkaar feedback op het handelen te kunnen geven. Hierdoor richten we ook aandacht op de groei en ontwikkeling van de werkgroep en bijbehorende methodiekontwikkeling.

Buurtaanpak Zie bijlage .. voor begeleide groepen en stand van zaken

16

Nieuwe kwetsbare wijkbewoners Wijk&co, de Tussenvoorziening en Doen en Laten hebben de handen ineen geslagen met als doel gezamenlijk te verkennen hoe we de meest kwetsbare groep (o.a. sociaal isolement, (O)GGZ- en/of verslavingsproblematiek, schulden, analfabetisme) in Overvecht kunnen motiveren en coachen om in groepsverband te werken aan zelfredzaamheid (of samenredzaamheid) en eigen regie. Daarbij gaat het niet alleen om netwerkvorming tussen peers en veiligheid in de groep zelf (bonding) maar ook om zich te kunnen richten op anderen wat contacten en activiteiten(bridging) betreft. We werken nu aan de volgende aandachtspunten: hoe kunnen wij nieuwe “kwetsbare wijkbewoners” in beeld krijgen en aan elkaar verbinden. We kijken goed naar de samenstelling van deze nieuw op te starten groepjes, bij een juiste combinatie zal het succes namelijk groter zijn. De inzet van ervaringscoaches en/of krachtig vrijwilligers speelt hierin een grote rol. We zijn bezig om samen met het buurtteam en het netwerk van (O)GGZ en LVB in contact te komen met deze wijkbewoners en hun vraag/behoefte, maar ook hun kracht in beeld te krijgen. We hebben nu een aantal bijeenkomsten gehad met Doen en Laten, om verder te werken aan de samenwerking. Dit was prettig en heeft veel helderheid gegeven, omtrent de inzet/rol van ervaringscoaches. Wij als Sociaal Makelaars hebben nu duidelijk dat ze inzetbaar zijn bij kleinere groepjes mensen met een niet te zware problematiek, bij één op één contacten en bij praktische hulpvragen.

Blauwe loper In september 2013 is de groep van de Blauwe loper verhuisd naar het pand van de Tussenvoorziening op de Ghanadreef 2A. Aanvankelijk vonden de deelnemers het moeilijk om te wennen aan de nieuwe locatie en de nieuwe samenstelling van de groep met de komst van de twee ervaringscoaches van ‘Doen en laten’. De rol van de ervaringscoaches is in de loop van de tijd duidelijker geworden voor de deelnemers. Er is zowel met de deelnemers als met de ervaringscoaches overlegd. Verwachtingen naar elkaar toe zijn uitgesproken. De ervaringscoaches helpen met het op gang brengen van gesprekken, doen mee met de activiteit en bieden steun aan praktische hulpvragen. Het streven is dat de band tussen de ervaringscoaches en de deelnemers steviger gaat worden zodat de deelnemers meer in hun eigen kracht kunnen staan, meer zelfvertrouwen krijgen en zelfstandiger kunnen koken. De afspraak is dat na de zomervakantie ‘Esther’s eethuis’ formule overgenomen wordt door de Blauwe loper. De formule bestaat uit een team van vrijwilligers die de gasten begeleiden bij het koken. De gasten zijn veelal kwetsbare mensen uit de buurt. De gasten helpen mee met het koken en opdienen van de maaltijd. De vrijwilligers begeleiden hen hierbij. De vrijwilliger draait een keer per maand een dienst. Hij werkt samen met andere vrijwilligers en kan zich online inroosteren op de site van ‘Esther’s eethuis. Het zou mooi zijn als de deelnemers van de Blauwe loper als vrijwillige kok op de donderdag samen met de andere vrijwilligers voor het eten gaan zorgen voor een grotere groep deelnemers. In februari willen een aantal deelnemers van de Blauwe loper bij Esther´s eethuis aanschuiven. Dit uit nieuwsgierigheid, interesse en om alvast de sfeer in een grotere kook/eet-groep te proeven. Rode Loper ‘Vanaf augustus 2013 ben ik de deelnemers van De Rode loper gaan inlichten over het Vernieuwend Welzijn. Ik heb verteld wat de verandering inhoudt en wat dat voor hun zou gaan betekenen. Ik heb hen duidelijk gemaakt dat er een groter beroep op hun eigen kracht/zelfredzaamheid gedaan zou gaan worden. Dit stuitte op weerstand en angst. Omdat de groep heel divers is, ben ik in gesprek gegaan met een aantal deelnemers, die naar mijn inzien mee zouden

17

kunnen denken/werken aan de vernieuwende manier van welzijn. Tijdens deze gesprekken werd mij duidelijk dat praktisch gezien het mogelijk is om de activiteit vorm te geven, dus het kookproces, maar emotioneel en psychisch dit een te grote belasting voor hen zou zijn. Een deelnemer verwoordde letterlijk: “Het koken zou ik wel aan kunnen, maar wanneer er spanningen of conflicten zijn raak ik heel gespannen en haak ik af.” Ik merk nu dat de deelnemers van De Rode Loper er gewend aan raken dat zij meer verantwoordelijk zijn voor de maaltijd. Alhoewel ik er nog wel regelmatig bij wordt gehaald om te ondersteunen, zie ik dat als een groeiproces. In de daarop volgende maanden zijn de ervaringscoaches in beeld gekomen. De verwachting die ik van de ervaringscoaches had, dat ze de rol van emotionele en psychische ondersteuning op zich zouden kunnen nemen, bleek iets te hoog gespannen omdat de ervaringscoaches zelf te weinig veerkracht en stabiliteit hadden. Vanaf januari loopt er een ervaringscoach mee met de activiteit, met als doel werkervaring op te doen, om zo in de toekomst nieuwe kleinere groepen op te starten. Daarnaast ondersteunt zij de deelnemers in het vervullen van de taken die nodig zijn voor de eetactiviteit en geeft ze aandacht aan hen die dat nodig hebben. In december/januari is er, in samenwerking met Wegwijs, een klaverjasgroep van 8 mensen opgezet. Het zijn een paar deelnemers van De Rode Loper en een paar van de Tussenvoorziening. Deze groep draait nu zelfstandig, wat inhoudt dat zij verantwoordelijk zijn voor koffie en thee, de financiën en het bellen van invallers als dat nodig is. Daarnaast is het een leuke bijkomstigheid dat zij aansluiten in het buurthuis bij de Marokkaanse mannengroep, zodat er wat contact over en weer is. Ik word blij van het feit dat dit zo goed gaat.’ Doe mee centrum De Gagel

 





De hoofdlijnen van de opdracht zoals beschreven in het operationeel plan DMC versie november 2009 en natuurlijk de offerte van augustus 2013 waren leidend voor de inzet van de sociaal makelaar van Wijk&co in de rol van programma coördinator. Concreet leidde dit tot de volgende resultaten:  De beheerders van het DMC hebben beiden hun baan behouden mede door inzet van de sociaal makelaar om een andere werkgever te vinden. Wijk&co ontwikkelt samen met Wijkbedrijf Utrecht een concept voor een beheerteam nieuwe stijl dat zowel van meerwaarde is voor het DMC als voor andere welzijnsaccommodaties in Overvecht. Er is een business case DMC 2.0 geschreven ten behoeve van de toekomstverkenning van het DMC voor 2014 en verder. In deze verkenning is een viertal scenario’s uitgewerkt. Onderdeel van deze scenario’s zijn ook de mogelijkheden van herhuisvesting van activiteiten die nu in het DMC plaatsvinden. Bij het schrijven van deze rapportage is er nog geen duidelijkheid over of en hoe het DMC gecontinueerd gaat worden. De business case is als bijlage toegevoegd. Verder heeft de sociaal makelaar zich ingezet voor het werven van nieuwe initiatiefnemers in het DMC, vooral het nieuwe buurtteam Sociaal zou een zeer mooie aanvulling zijn. Het uitblijven van besluitvorming over de toekomst van het DMC heeft een groot effect op de aantrekkelijkheid van het pand voor nieuwe en ook huidige gebruikers. In september 2013 vonden er 3 grootschalige activeringsdagen plaats in het DMC voor cliënten uit Overvecht Zuid van de dienst Werk en Inkomen van de gemeente. Voor het voorjaar van 2014 staan vergelijkbare dagen gepland maar dan voor cliënten uit Overvecht Noord.

Voor de ontwikkeling van het programma en het gebruik van het DMC in 2013 zijn de onderstaande punten kenmerkend:  Het aantal initiatiefnemers is in een jaar tijd gegroeid en vervolgens iets gedaald wegens het wegvallen van het Activeringsteam Overvecht en de Wijkvoorlichters.  Het totaal aantal uren gebruik van het pand op weekbasis is afgenomen.  Het aandeel bewonersinitiatieven is zowel in uren als verhoudingsgewijs gegroeid.  Het aandeel initiatieven geleid door betaalde krachten is afgenomen. Dit geldt zowel voor de noemer sociale activering als de noemer leefbaarheid en herstructurering.

18





De gemiddelde bezetting van zowel zalen als spreekkamers is in 2013 fors toegenomen. Na de jaarwisseling is de bezetting van werkplekken en spreekkamers fors gedaald en het gebruik van de zalen is licht gedaald. Deze cijfers bevestigen de ontwikkeling van toenemende burgerinitiatieven en de afname van institutionele initiatieven. Het aantal bezoekers zonder afspraak en met een vraag is fors toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. In 2013 waren dit 1242 bezoekers.

Aanpak: ondersteuning van individuele bewoners Ambitie Wijk&co ondersteunt individuele bewoners om zicht te krijgen op hun vragen, problemen, wensen en ideeën en het oplossen of verwezenlijken hiervan. Daarbij richten we ons met name op de kwetsbare bewoner. Aanpak Er is nu een werkgroep 1 op 1 van sociaal makelaars bij Wijk&co Overvecht die aan de slag gaan met individuele vragen. Ze werken daarin samen met de gezondheidscentra, een initiatief ontstaan uit Gezonde Wijk Overvecht. Daarbij verwijzen huisartsen cliënten door naar sociaal makelaars. Maar ook op andere manieren, bijvoorbeeld via de mail of het buurthuis, komen individuele vragen van bewoners terecht bij sociaal makelaars. De werkgroep werkt aan methodiekontwikkeling: van informele intake naar uitstroom. Medewerkers van de buurtteams sluiten aan bij deze werkgroep om te leren van elkaar en ook om concreet te kunnen afstemmen in de toekomst. Wij hebben hierin een schakelfunctie. Bij niet acute vragen die binnen de civil society kunnen worden opgepakt, proberen we de bewoner met andere bewoners te verbinden. Bij te zware problematiek verwijzen we door naar zorg en hulpverlening. Daarnaast werken we aan netwerkvorming en empowerment. De sociaal makelaars voeren zelf geen individuele trajecten uit. Wel starten ze met een uitgebreide intake die bij een bepaalde mate van kwetsbaarheid al een kort traject kan beslaan. Vervolgaanpak na deze intake is:  Koppeling van bewoners(groepen) aan elkaar.  Zorgen voor een juiste doorverwijzing bij vragen die een professionele aanpak vereisen.  Groepsgerichte empowerment activiteiten (taal doet meer, jouw wijk jouw toekomst)

Stand van zaken: Taal&ontmoeting De voornaamste kracht van dit project is het grote bereik van kwetsbare bewoners (dit jaar meer dan 200) en de sterke gerichtheid op activering. Veel taalcursisten stromen door naar een opleiding of vrijwilligerswerk, in enkele gevallen zijn cursisten doorgestroomd naar een betaalde baan door actieve inspanning van sociaal makelaars. Ook de lessen zelf zijn gericht op zelfredzaamheid op een breed vlak. Bijvoorbeeld een gesprek voeren bij de huisarts, maar ook hoe je werk of vrijwilligerswerk zoekt. Met name het organiseren van de taalcursussen kost veel tijd (de taallessen zelf worden gegeven door vrijwilligers) en behoort niet tot de kerntaken van Wijk&co. We zoeken naar verzelfstandiging van de taalcursussen, of overdracht aan een andere partij. Wel willen we de activeringstaak blijven vervullen die start met de brede intake. De ambitie is om naast taalcursussen ook digivaardigheidscursussen mee te nemen in deze aanpak. Hieraan is ook bij de kwetsbare doelgroep, waarop Taal en ontmoeting zich richt, een groeiende behoefte. Soms noodgedwongen, bijvoorbeeld als het gaat om het online aanvragen van een

19

WW-uitkering. Dit type cursussen vanuit de civil society zal het bereik van de aanpak in Overvecht naar verwachting nog verder verhogen. Jouw wijk, jouw toekomst Participatie traject, op vrijwillige basis voor herintredende vrouwen gericht op doorstroming naar opleiding, vrijwilligerswerk en betaald werk. Eerste traject is opgestart. Week van de dialoog Tijdens de week van de dialoog van 2- 11 november organiseerde Wijk&co vijf dialoogtafels op diverse plekken in Overvecht. De week van de dialoog heeft als doel de sociale samenhang in de wijk te versterken door dialoog (www.utrechtindialoog.nl). Het centrale thema in Utrecht was dit jaar: Waar kom je vandaan? Waar ga je naartoe? Verschillende groepen wijkbewoners deelden ervaringen, droomden over hun toekomst en wat zij zelf kunnen doen om die droom te laten uitkomen. Op basisschool de Schakel stond ‘het geloof’ centraal. Vrouwen met een islamitische, boeddhistische, en (orthodox) christelijke achtergrond deelden jeugdherinneringen met elkaar en droomden over een hadj naar Mekka en een bedevaarttocht naar Santiago de Compostella. Hun voornemen is dat zij tijdens hun wekelijkse ouderinloop meer kennis willen maken met verschillende geloofsachtergronden. Elkaar beter leren kennen kan ook volgens hen tot meer onderling begrip leiden. De dames van de buurtlunch in Doe mee centrum de Gagel spraken met elkaar over hun wijk Overvecht. Een paar uitspraken; ‘’De wijk is zo mooi groen en je kan er prachtig wandelen en fietsen’’, ‘’De wijk is verkleurd, mensen groeten elkaar nauwelijks en praten weinig Nederlands’ en ’Mijn Marokkaanse buren staan altijd voor mij klaar’’. Hun gezamenlijke wensdroom: Doe mee centrum De Gagel moet blijven; die plek is vertrouwd en heeft hen bij elkaar gebracht!

Aanpak: Sociale infrastructuur Ambitie Wijk&co draagt bij aan een goed werkende sociale infrastructuur, zowel online als offline, in Noordoost en Overvecht. De sociale infrastructuur is het wegennet waarlangs bewoners, professionals, vrijwilligers elkaar weten te vinden. Aanpak Een belangrijke aanleiding voor het één op één koppelen van bewoners aan elkaar op basis van vraag en aanbod, is de bijdrage die Wijk&co wil leveren aan netwerkuitbreiding van (kwetsbare) buurtbewoners en het stimuleren informele hulp. Ervaring met bijvoorbeeld methodieken als Tijd Voor Elkaar leert, dat het matchen van bewoners een tijdrovende bezigheid is. Met name bij kwetsbare groepen zien we zaken als vraagverlegenheid, acceptatieschroom en handelingsverlegenheid. Tevens spelen cultuurverschillen en persoonlijkheidsverschillen. Het verbinden van zwak aan sterk vraagt een stevige inzet van de sociaal makelaar. In de kader- en uitvoeringsnota ‘Meedoen naar vermogen’, wordt in ‘spoor1’ uitgegaan van het zelf organiserend vermogen van de buurt of wijk. De komende jaren zal steeds meer een beroep gedaan worden op bewoners om zelf lichte hulp te organiseren. In Overvecht zijn veel bewoners, vrijwilligers en organisaties actief om anderen in de wijk te helpen. Weten bewoners in voldoende mate waar zij terecht kunnen met hun vragen? Kennen bewoners het aanbod van andere bewoners en weten ze organisaties te vinden? Hoe kunnen wij als organisaties meer gebruik maken van elkaars deskundigheid? Wat kunnen we met elkaar doen om dit inzichtelijker te maken? U-centraal, Wijk&Co, gemeente Utrecht en de vrijwilligerscentrale starten een vrijwilligerspool voor Overvecht. Het idee is om met alle partijen die bemiddelen in vrijwillige inzet te zoeken naar betere vormen

20

van afstemming van vraag en aanbod. Bijvoorbeeld door zowel vraag als aanbod gebruiksvriendelijk, aantrekkelijk en helder vorm te geven en op één plek zichtbaar te maken. Daarnaast is er veel behoefte aan een goed werkende dynamische sociale kaart op wijkniveau bij zowel bewoners als bij professionals. Wat is waar te doen? Wie doet wat? Wijk&co gaat in Noordoost in zee met het digitale platform Wijkconnect. In maart worden de sociaal makelaars van team Noordoost getraind door Wijkconnect. Ook in Overvecht gaan we waarschijnlijk een samenwerking aan met Wijkconnect.

21

4. De sociaal makelaar aan het woord Bep van Rees Sociaal makelaar accommodatie Utrecht Noordoost ‘Er zijn veel wisselingen geweest van het team, door ziekte en mensen die zijn gestopt. Dit heeft het opstarten van het nieuwe werken in het begin erg bemoeilijkt. We zijn nu op de goede weg wat de personele bezetting betreft. Ik doe een stukje sociaal beheer op de oude manier, omdat de ombuiging niet 1, 2, 3 te maken is. Daarnaast ben ik bezig de nieuwe manier van werken met bewoners en groepen te stimuleren om meer zelfstandig vorm te geven aan hun initiatieven, met ondersteuning van mij en collega’s. De vaste buurthuisbezoekers hebben in het begin tegen mij gezegd, “wat ben jij een bitch geworden”, omdat ze te veel zelf moesten doen, uiteraard met humor, maar ook met een kern van waarheid. Door de enorme omslag van verandering van organisaties, merken we dat de mensen de weg kwijt zijn. Ze weten het niet meer te vinden, wijkbewoners doen daarom heel veel een beroep op ons, daar gaat veel tijd in zitten. Dus waar moet ik zijn voor b.v. maatschappelijk werk of kinderopvang enz. Vroeger kwamen ze naar het buurthuis en konden we ze gelijk helpen, nu moeten we ze steeds meer doorverwijzen. Het moeilijkste is om het los te laten en vertrouwen te hebben dat de bewoner/groepen het zelf vorm gaan geven. Voor mij persoonlijk is dat ook een groeiproces. Tot mijn verbazing kunnen zij heel veel zelf en daar word ik vrolijk van. Een voorbeeld is de groep Dagrecreatie, dat gedeeltelijk zelfstandig draait met een vrijwilliger. Dit zijn bewoners van 80+ . Een buurtinitiatief kunstenkind, die zelfstandig draait zonder beheer. Waar ik ook trots op ben, is dat de vrijwilliger (vaak kwetsbare wijkbewoners) het aandurven om één a twee uurtjes alleen zonder beheer in het pand te zijn. Ik vind wel dat het ten koste gaat van de veiligheid van de vrijwilliger en de mensen die in het pand aanwezig zijn. B.v. een gehandicapte vrouw die valt in de WC, de aanwezigen konden haar niet optillen. Als wij er niet waren geweest, had zij niet zo snel geholpen kunnen worden. Wat ik merk is dat Wijk&co nu meer gaat leven onder de wijkbewoners, mede door de folders en het interview in het wijkkrant. We worden nu meer benaderd door wijkbewoners die nog niet in beeld waren. Daarnaast heb ik een stap gezet, naar buiten toe. Dus mensen aanspreken, b.v. bij een school. Ik heb daar ouders aangesproken, om bekendheid aan het sociaal makelaarschap te geven. Ik merk dat het nog niet bekend is bij mensen wat een sociaal makelaar precies kan betekenen. Als er nu iemand met een ondersteuningsvraag naar mij toekomt, dan vraag ik: “Wat heeft u zelf al gedaan, wat kunt u zelf”? De meeste tijd is het zo dat er nog weinig gedaan is. Ik geef ze dan tips hoe zij hun initiatief verder kunnen ontwikkelen. Ik merk dan wel dat sommige wijkbewoners dat moeilijk vinden, dat er een beroep wordt gedaan op hun eigen competentie en kracht’.

22

Anna Maria Sociaal makelaar kinderen Utrecht Noordoost Voordat we starten moeten de stoelen even van de tafels en krijgen de tafels een snelle schoonmaakbeurt, voordat het speelhonk open gaat voor publiek. Ook komt er een mevrouw binnen die vorige week als vrijwilliger gestart was. Ze komt vertellen dat ze het fysiek niet aankan en liever bij een andere organisatie voor senioren vrijwilligerswerk blijft. Ze levert haar vrijwilligerscontract en naambordje weer in. Geef een korte beschrijving van wat je doet, met wie, waarom? ‘Heel veel gesprekken aangaan met bezoekers en collega’s , veel communiceren via de mail en overleggen met collega’s. De gesprekken gaan over de veranderingen, een andere rol en wederzijdse verwachtingen bespreken. We willen mensen mede verantwoordelijk maken voor de speeltuin; de speeltuin is van en voor bezoekers. De bedoeling is dat de sociaal makelaars zich uiteindelijk steeds meer kunnen terugtrekken van de plek. We willen naar een civil society, mensen kennen dat begrip, waar mensen met en voor elkaar dingen gaan doen. Mensen snappen het en willen het ook wel, hoewel sommigen zich afvragen hoe realistisch dit is. Ze zien vooral tijd als belemmering. Hier komen is ontspanning, en een extra taak erbij, zoals verantwoordelijkheid zijn voor openstelling speelhonk, is voor veel mensen te veel. Kleine, concrete, taken willen mensen wel vervullen, zoals bv bij de peuterclub. Dat wordt nu door de sociaal makelaar voorbereid. Afspraken en taken staan op het bord, bv limonade inschenken, stoelen klaar zetten, Dus dan loopt het goed’. Hoe past wat je doet binnen de missie van Wijk&co? ‘Voorheen boden wij service en waren we dienstverleners. Nu proberen we mensen verantwoordelijkheid te laten dragen voor de speeltuin’. Onderbreking interview Een moeder komt melden dat haar kind net zijn kleren nat heeft geplast omdat de lichten in de wc’s het niet doen, misschien handig als jullie die laten maken? Hoe is je aanpak welzijn nieuwe stijl? ‘De verandering is groot. We proberen dingen uit, en kijken of het werkt en past bij wat we willen bereiken, dat doen we door veel overleg met elkaar in het team’. Waar ben je trots op in wat je bereikt hebt? Waar word je blij van? ‘Dat de peuterclub zo goed als zelfstandig wordt gedraaid. Elke week is er een groep van circa 6 tot 16 ouders die met peuters en baby’s hier vrij spelen en knutselen. Er is ook een groepje van Franstalige moeders die de peutergroep benutten om de taal te leren en via de peuterclub met andere ouders in contact komen. Ik ben me meer bewust geworden van de mogelijkheden van ouders en kinderen. Ze blijken meer te kunnen dan wij voorheen dachten’. Onderbreking interview Een klein meisje komt tussen ons in staan om haar nieuwe speelgoed te laten zien; Mooi zeg, kom je dat even laten zien? Waar is je pap of mama gebleven? Ga maar weer naar hen toe. Waar heb je zelf moeite mee, waar loop je tegen aan? Wat zijn je twijfels? ‘Alles loslaten van wat er is opgebouwd de afgelopen jaren. Ons activiteitenaanbod verdwijnt, dus er komen minder mensen in het speelhonk, vooral de oudere kinderen komen minder vaak. Je bent meer tijd kwijt met overleg en ander soort gesprekken dan voorheen. Ook is er meer computerwerk. Dat vind ik uiteindelijk minder leuk dan actief samen bezig zijn met allerlei leuke activiteiten. Mijn doel was altijd mensen een leuke, prettige tijd in de speeltuin bezorgen, bijna zoals in een pretpark. Nu ben ik afhankelijk van eigen initiatief en dan gebeurt er veel minder. Mensen zover krijgen dat ze verantwoordelijkheid nemen

23

voor openstelling van het speelhonk. Civil society is een mooi, idealistisch concept. Maar volledig loslaten vind ik niet heel realistisch. Ik zou toe willen naar een combinatie, waarin wij als professionals ook een deel van de uitvoering op ons blijven nemen’. Onderbreking interview En mevrouw komt het speelhonk binnenstormen om te vragen of ze haar tas even binnen kan achterlaten terwijl ze buiten met haar kleinkinderen speelt. Natuurlijk zegt Anna Maria, maar volgens mij zie ik nog een telefoon in uw tas; die zou ik even meenemen. Heb je een leuke/veelzeggende anekdote? ‘Niet echt een anekdote, maar wel iets wat me opvalt: er zijn regelmatig mensen die vinden dat ze heel veel te bieden hebben, namelijk een vaardigheid die ze willen inzetten. Die houding is opvallend. Ze vinden dan dat ze al zoveel geven, dat wij dan maar de rest moeten doen. Dus werven van deelnemers, PR verzorgen, materialen betalen’. Onderbreking interview Een collega van NMC komt aanlopen; Anna Maria, er is een vrijwilliger aan de telefoon, wil jij even aannemen? Er volgt een gesprek over de afspraken waar de vrijwilliger niet is komen opdagen. Uiteindelijk wordt er opnieuw een afspraak gepland. Welke bedreigingen/knelpunten zie je? ‘Tijd! De sterke bewoners hebben geen tijd en kwetsbare mensen vragen zoveel tijd, aandacht en begeleiding van ons, en daarvoor ontbreekt bij ons de tijd en kennis die nodig is om gesprekken te voeren die aan hulpverlening grenzen’. Soms vragen mensen: wat doe je nou de hele dag in zo’n speeltuin? Dit interview en de onderbrekingen geven daarvan enige illustratie; vooral vraagbaak en aanspreekpunt voor heel veel verschillende bezoekers

Hind Dhassi Sociaal makelaar Volwassenen Overvecht Zuid ‘Ik ondersteun als sociaal makelaar de bewonerscommissie van de ACA dreven. De samenwerking is gestart nadat ik een mail ontving van de bewonerscommissie (bc) met de vraag of ik de groep zou willen ondersteunen. De bc bestaat uit vier leden waarbij ze aangeven dat ze met dit aantal niet zelfstandig verder kunnen. De concrete vraag van de bc: We willen graag een opbouwwerker terug die de rol van notuleren, voorzitten, het uitgeven en printen van de nieuwsbrief op zich neemt. Ik heb ze de rol van een sociaal makelaar uitgelegd. Bij het inventariseren van hun vraag gaf de bc aan dat er te weinig leden in de groep zijn. Ik heb de bc geprikkeld met de volgende vragen: Wat hebben jullie nodig om een sterke groep te zijn, hoe zien jullie een sterke groep voor je, hoe ziet een profiel van een nieuw lid eruit? Wat kunnen jullie doen aan zichtbaarheid, hoe profileren jullie je in de buurt? De bc kwam vervolgens op het idee van het uitbrengen en bezorgen van een nieuwsbrief. Ik heb als sociaal makelaar de volgende wedervraag gesteld: wordt een nieuwsbrief gelezen? Zijn er naast het idee van een nieuwsbrief nog andere creatieve vormen om jezelf zichtbaar te maken in de wijk zoals een filmpje laten opnemen via U in de wijk? Is het een idee om portiekcontactpersonen te benaderen om de bc te ondersteunen? Ik ben naast ze gaan staan en heb getracht hun gedachtenveld te verruimen en waar mogelijk te inspireren. Mitros is ingesprongen voor het mogelijk maken van het printen, een kleine financiële vergoeding en het bieden van een aantal faciliteiten’. Hoe past wat je doet binnen de missie van Wijk&co? ‘Ik heb een bestaand netwerk (bc) zichtbaar gemaakt , onderzocht in welke mate van zelfstandigheid ze opereren en wat de ondersteuningsvragen zijn. Ik heb een beroep gedaan op hun kwaliteiten en ze

24

uitgedaagd hier zelf mee aan de slag te gaan. Eerst zelf proberen en als het niet lukt pas mijn hulp vragen voor verdere ondersteuning’. Hoe is je aanpak welzijn nieuwe stijl? ‘Ik heb de rollen omgedraaid waardoor ze zelf aan de slag gaan met hun vraag. Ik ben niet inhoudelijk betrokken geraakt bij de bc, maar ben ondersteunend geweest bij het groepsproces. Meedenken en adviseren zijn hierbij sleutelwoorden. Ik heb de vraag achter de vraag achterhaald’. Waar ben je trots op in wat je bereikt hebt? Waar word je blij van? ‘Ik ben met een goed gevoel naar huis gegaan. Ik heb het gevoel gehad dat niet ik een opdracht meegenomen heb, maar heb het omgedraaid door het stellen van vragen waardoor zij naar huis zijn gegaan met de opdracht. Ze gaan namelijk werken aan een profiel voor een nieuw lid in de bc, ze gaan nadenken over zichtbaarheid , etc. Ik heb de verantwoordelijkheid bij hen teruggelegd. Ik was er trots op dat ze iets hebben gevraagd, we hebben er over gepraat, ik heb ze aan het denken gezet en dit concreet gemaakt met een opdracht waar ze zelf achter stonden’. Waar heb je zelf moeite mee, waar loop je tegenaan? Wat zijn je twijfels? ‘Ik vond het best wel spannend om het gesprek aan te gaan met een groep die ik niet ken. Durf ik de verantwoordelijkheid bij hen neer te leggen of ga ik daar falen? Accepteren ze de nieuwe rol van sociaal makelaar en kunnen ze de oude los laten? Is het concreet genoeg voor hen. Oude stijl vs. Nieuwe stijl’. Heb je een leuke/veelzeggende anekdote? ‘We hadden een Wim (Cumulus) verwacht en we kregen een Hind (welzijn nieuwe stijl). Hind met een leeg hoofd aan het eind van het gesprek, de BC leden met een hoofd vol positieve drukte!’

25

De teams aan het woord Team Overvecht Noord Team Noord in wording en ontwikkeling, bekeken vanuit twee ‘nieuwelingen’ Tjitske en Jelle Team Noord ging na de zomervakantie in september van start met 10 leden waarvan 9 met een Cumulus verleden en een vanuit de organisatie Youke. In oktober wordt ons team versterkt met twee afgevaardigden namens Al Amal. We zijn divers, compleet en kunnen nu echt aan de slag. Elkaar leren kennen en accepteren blijkt de basis voor de samenwerking in het team. Hier wordt dan ook stevig op geïnvesteerd. De speeltuin is natuurlijk de hele zomervakantie open geweest, maar gestaag worden de activiteiten die voor de zomervakantie draaiden weer opgepakt. Rode Loper, Blauwe loper, Speel mee, DMC de Gagel vraagt aandacht, seniorengroepen, generatietuin, ouderinlopen, gezonde wijk en leden van team Noord waaieren uit over de wijk. Er wordt een eerste stap gezet in het vernieuwd werken binnen de speeltuin, door kinderen de regie te geven over de reeds bestaande activiteiten. Het terugleggen van de verantwoording van een spelverloop wordt met veel enthousiasme ontvangen door de kinderen, met als gevolg dat er een flinke dosis positieve energie ontstaat bij de sociaal makelaars in de speeltuin. Eigen kracht werkt! Een aantal activiteiten binnen de wijk moet worden overgedragen aan collega’s die nu in Zuid werken en vice versa. Op zich ook een perfect moment om deze groepen meteen iets zelfstandiger door te laten gaan. Een eerste stap wordt hierin gemaakt door feitelijk een wedervraag terug te stellen; “Wat heeft u zelf al gedaan om tot oplossing x te kunnen komen?’. Er is veel behoefte om zaken uit te wisselen maar het is moeilijk om daar geschikte tijdstippen voor te vinden. Een aantal keer nemen we daarvoor een avond. Er wordt tevens geëxperimenteerd om zaken uit te wisselen en te communiceren naar derden via social media. Dit blijkt makkelijker en handiger dan vooraf gedacht. Al snel worden de eerste foto’s van wijkinitiatieven het wereldwijde web opgestuurd en wordt de zichtbaarheid van Wijk&co direct vergroot. Daarnaast wordt een sociaal makelaar geïnterviewd over het vernieuwd werken binnen het welzijn door U in de Wijk. (Social) media is dus niet eng maar blijkt leuk te zijn. Een zeer goede ontwikkeling is dat we volop bij elkaar komen kijken en meedraaien. Wat voorheen echt niet mogelijk was maar nu wel is dat bijna alle sociaal makelaars in team Noord her en der een dagdeel werken in de speeltuin. Jelle wordt als sociaal makelaar in Overvecht Noord rondgeleid en geïnformeerd door een collega in Utrecht Noordoost, omdat dit voor hem op dat moment nog onbekend terrein is. Miña draait als sociaal makelaar kinderen een avond mee met de voor haar op dat moment nog onbekende kwetsbare volwassen groep van de Rode Loper. De eerste kleine stappen naar uiteindelijk een generalistische denk- en werkwijze worden gezet. Nieuw voor ons allen is dat we een zelfsturend team zijn/worden inclusief eigen budget, aan dit idee moeten een aantal teamleden wel even wennen, maar taakverdeling gaat vooralsnog soepel. Tjitske zet haar rol als penningmeester stevig neer en Neeltje zet haar competenties in binnen de rol van voorzitter tijdens de wekelijkse teamvergaderingen. In de overleggen komt eigenlijk iedere keer het nieuwe werken aan bod, wat hoort er wel bij, wat niet, wat “mag” je nog als sociaal makelaar en hoe liggen de grenzen met wat bv U centraal doet. Vanuit deze overleggen wordt duidelijk hoe belangrijk het is om met elkaar te kunnen sparren over de visie op het Vernieuwd Welzijn. Vooral de concrete stappen die een ieder heeft gemaakt en kan benoemen spreken tot de verbeelding en zorgen voor positieve energie. De gebruikers van Buurthuis de Boog passen zich relatief gemakkelijk en snel aan het feit dat de oude beheerder er niet meer is. We creëren een platform bij Buurthuis de Boog waar voor vooral de Afghaanse gebruikers uitpakken met een goede organisatie, demonstraties en presentaties. Over het algemeen zijn de gebruikers allang blij dat de activiteit in het buurthuis kan blijven. En ze zijn niet huiverig voor alarmcodes en sleutels. In oktober lukt het ook om een aantal vrijwilligers te werven om

26

gestaag tot een dekking te komen van overdag mogelijkheid tot inloop in het buurthuis. Langzaam maar zeker komt er meer duidelijkheid en afstemming met het UVO, net als Wijk&co, een nieuwe organisatie in ontwikkeling. De vrouwen in Overvecht sporten graag, al snel zijn er een paar dames die zeer laagdrempelige sportactiviteiten organiseren. Wederom een positieve uiting van eigen kracht. Persoonlijk ben ik (Tj.) in september begonnen met gewoon naar alles toe te gaan wat er georganiseerd werd, natuurlijk alles wat er in de Boog draait maar ook zaken zoals excursie door het Gagelpark, rommelmarkt in Rosendael, activiteiten in ZIMIHC. Resultaat hiervan is kennismaking met heel veel erg leuke en bevlogen mensen. Overvecht is een mooie en zeer boeiende wijk!

Team Overvecht Zuid Teambuilding Nadat de rook rondom de puinhopen van Cumulus was opgetrokken en alle poppetjes een plek hadden gekregen binnen de verschillende teams, was het moment daar om met elkaar aan de slag te gaan. Het bleek een tijd van heroriëntatie, aftasten, zoeken en kennismaking. Het team kwam al snel tot de conclusie dat enige hulp gewenst was om tot een vruchtbare samenwerking te komen. In een traject met een coach is er door de teamleden intensief gewerkt aan teambuilding en zelfonderzoek. Inmiddels weten de teamleden van elkaar welke teamrol zij vervullen en welke rol zij individueel meer zouden willen ontwikkelen, de randvoorwaarden om een zelfsturend team te worden zijn aanwezig. Dit vertaalt zich in de praktijk naar een toenadering tussen de verschillende werksoorten en het ontstaan van dwarsverbanden en toenemende samenwerking. Zo trekken in het ACA-gebied een sociaal makelaar kinderen en volwassenen samen op om bewoners te motiveren portiekcontactpersoon te worden en werken zij samen aan de verzelfstandiging van de bewonerscommissie. Van werker naar makelaar De vernieuwde opdracht van het welzijnswerk heeft zich inmiddels genesteld in de hoofden van de sociaal makelaars. De verantwoordelijkheid terugleggen bij de belanghebbende blijkt een proces van lange adem, toch wordt nu al zichtbaar dat hierin stappen zijn genomen. Groepen die voorheen aan de hand werden genomen, worden begeleid om meer en meer zelfstandig te draaien, met de sociaal makelaar ondersteunend en faciliterend op de achtergrond. Oude gewoontes en werkwijzen worden ter discussie gesteld en er wordt gezocht naar innovatieve middelen om aan te sluiten bij het vernieuwend welzijn. Zo is er in het gebied rondom Buurthuis De Bram veel energie gestoken in het leggen van verbindingen tussen de verschillende bewoners in de wijk. Studenten van de HKU zijn gekoppeld aan de buurtvaders in Overvecht Zuid voor het maken van een korte documentaire. En zijn er gesprekken gaande met studenten hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan het buurthuis en in de wijk. Buurthuizen In Overvecht Zuid zijn twee buurthuizen die worden ondersteund door sociaal makelaars van Wijk&co. Gebruikers van het pand hebben meer verantwoordelijkheden gekregen. Verschillende groepen zijn sleutelhouder, dit leidt soms tot onderlinge wrijving, de sociaal makelaar is er dan om de partijen bij elkaar te brengen en tot onderlinge afspraken te komen. De samenwerking met UVO zorgt in sommige gevallen voor wrijving en onduidelijkheid bij gebruikers van de panden. Afstemming verloopt soms moeizaam en de informatie is vaak diffuus en afhankelijk van welke persoon je te spreken krijgt. De veranderde verantwoordelijkheden zorgen voor ruis in de samenwerking, toch is ook hier de weg omhoog gevonden. Men weet elkaar steeds vaker te vinden en er wordt duidelijk wie waarop aanspreekbaar is. Speeltuin & Speel Mee De transitie van het welzijnswerk viel voor de speeltuin in een bijzondere tijd, de zomervakantie. De eerste maand stond daarom in het teken van continuïteit in de openstelling en aanwezigheid van sociaal makelaars kinderen. Na de zomervakantie is er intensief gezocht naar een vertaling van de oude rol als toezichthouder naar de nieuwe rol als sociaal makelaar. Er is geëxperimenteerd met aanwezigheid in plaats van openstelling en de sociaal makelaars hebben bezoekers geïnformeerd over hun nieuwe rol. Bijzonder aan de Watertoren is dat er weer nieuwe gezichten waren voor de bezoekers. Een situatie die zich de afgelopen jaren vaker

27

heeft voorgedaan en ervoor heeft gezorgd dat er vooral gewerkt moet worden aan vertrouwen en het ontwikkelen van een uniforme werkwijze. Dit heeft zijn weerslag gehad op de kinderen in de Watertoren. De eerste maanden werden gekenmerkt door onrust en incidenten waarbij de veiligheid van bezoekers en personeel in het geding kwam. Hierop heeft het team gezocht naar middelen om de verantwoordelijkheid voor een veilige wijkspeeltuin breder te trekken en andere belanghebbenden in de wijk in te schakelen. Met het wijkbureau is inmiddels een traject in gang gezet om te komen tot een wijkbrede aanpak te komen op het gebied van kindsignalering en het in een vroeg stadium betrekken van ouders bij geconstateerd problematisch gedrag. Preventief is er op dit gebied ook nog een wereld te winnen. Er is een plan van aanpak opgesteld om van de Watertoren een wijkspeeltuin te maken waar bewoners en kinderen zich verantwoordelijk voelen om hun bijdrage te leveren. Er is een gesprek met twee moeders geweest die hebben aangegeven een actievere rol te willen vervullen. Zij gaan samen met de sociaal makelaars een informatiebijeenkomst voor de buurt organiseren en op onderzoek uit hoe andere speeltuinen in Utrecht met de opdracht van het vernieuwend welzijn omgaan. Voor Speel Mee wordt momenteel gekeken hoe ook daar vorm te geven aan het terugleggen van de verantwoordelijkheid voor een veilig speelklimaat in de buurt aan de belanghebbende bewoners. Ook hier hebben de sociaal makelaars last ondervonden van het gebrek aan continuïteit onder de oude welzijnsorganisatie: weinig kinderen aanwezig, onbekendheid met de nieuwe gezichten. Er wordt gekeken naar mogelijkheden tot samenwerking met scholen en geëxperimenteerd met aanwezigheid op schoolpleinen. Buurt & Wijk Team Zuid is actief op zoek naar samenwerkingsverbanden, of dit nu in de buurthuizen is, op het gebied van hulpverlening of met woningcorporaties. In buurthuis de Bram heeft de voedselbank een plekje gekregen en daar wordt veel gebruik van gemaakt. Op de scholen zijn er sociaal makelaars aanwezig bij de ouderinlopen en wordt er gekeken hoe ouders en scholen daar zelf meer en meer verantwoordelijkheid in kunnen nemen. In speeltuin De Watertoren heeft een groep alleenstaande vrouwen een plek gevonden waar in samenwerking met MEE & GG&GD wekelijks voorlichting wordt gegeven over zaken als gezondheid, bewegen, zorg en WMO. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan het doorbreken van sociaal isolement en vinden sommigen hun weg naar het buurthuis om daar als gastvrouw een bijdrage te leveren. De vreedzame kinderraad Overvecht is ook weer van start gegaan, er wordt door de 11 reguliere basisscholen samengewerkt onder begeleiding van twee sociaal makelaars. Het thema is dit jaar ‘onze buren’ met als doel om de blik van scholen meer en meer op de buurt gericht te krijgen. Nog een opvallend initiatief dat het vermelden waard is, is de oprichting van een stichting ten behoeve van de dierenweide Watertoren. Door bezuinigingen is de dierenweide niet meer toegankelijk voor bezoekers. Bewoners uit de wijk hebben zich gemeld om hier verandering in te brengen. In samenwerking met het NMC wordt gekeken hoe hier handen en voeten aan te geven en op welke manier samenwerking met de speeltuin mogelijk is.

28

Team Noordoost Teamsamenstelling per 1 februari 2014 Team Noordoost is in augustus gestart met 7 mensen. Per 1 februari zijn daarvan 2 personen gestopt waarvan er inmiddels één collega is vervangen door een collega uit Overvecht. Daarmee is de situatie per 1 februari als volgt: 2 sociaal makelaars kinderen (32 + 16 = 48 uur) 2 sociaal makelaars accommodaties ( 32+ 20 = 52uur) 1 assistent sociaal makelaar accommodatie (18 uur) 1 sociaal makelaar Volwassenen (16 uur) Vacature (32 uur) Totaal beschikbare uren: 166 uur per week Teamontwikkeling Teamopbouw kost tijd en die tijd is ook geïnvesteerd de afgelopen maanden. Tijdens de team bijeenkomsten is er aandacht geweest voor het in kaart brengen van ieders kwaliteiten en is een aantal teamoverstijgende taken verdeeld. Zo is er bijvoorbeeld gekozen voor een vaste voorzitter, en een roulerend notulist voor de teamvergaderingen. Er is gestart met een wekelijkse vergadering , die inmiddels is teruggebracht naar tweewekelijks op de woensdagochtend in Griftsteede. Visie ontwikkeling De zoektocht naar inhoud en bandbreedte van de functie sociaal makelaar heeft een plek gekregen in de teambijeenkomsten, met name door bespreking van allerhande cases . Aandachtspunt voor de komende periode blijft: wat is passend bij onze rol, wat doen we wel/niet? Ook de vraag naar de overkoepelende ‘bedoeling’ van ons werk blijft actueel. Praktische organisatie Ook de praktische organisatie van het werk blijft een aandachtspunt. Bezoekers en betrokken samenwerkingspartners blijven de noodzaak van aanwezigheid van een sociaal makelaar op de accommodaties in veel gevallen voelen, dat terwijl onze opdracht óók om presentie in de wijk vraagt. Een voorbeeld: Griftstede kent een openstelling van 48 uur per week. De twee sociaal makelaars kinderen hebben bij elkaar 50 aanstellingsuren per week. Dit vraag om creatieve oplossingen, waar met name draagvlak voor nodig is vanuit NMC als directe uitvoerende partij op Griftsteede. Horizontale verantwoording Er is een digitaal logboek , waarin bewonersinitiatieven en de interventies vanuit de sociaal makelaars worden bijgehouden. Door naam en contactgegevens te noteren, bouwen we een digitaal netwerk van contactpersonen in de wijk op. Om bezoekers een stem te geven, hangt er een ‘’tafellaken’’ in de Leeuw en staat er een ideeënbus op Griftsteede waar bezoekers hun ideeën voor de wijk kwijt kunnen. Ook is er in de nieuwe folder een prijsvraag uitgeschreven, waarbij bewoners een idee voor de wijk kunnen aanleveren bij een sociaal makelaar. Voor het beste idee is een geldprijs van € 500 beschikbaar voor uitvoering. Zichtbaarheid in de wijk Het team heeft de afgelopen maanden vooral ingezet op communicatie en zichtbaarheid in de wijk;  Er zijn artikelen geplaatst in Voordorp Vooruit, Nieuwsbrief wijkbureau, Steedenieuws(?)  Er is een folder ontworpen , gedrukt en huis aan huis verspreid met een overzicht van de sociaal makelaars. De boodschap van onze veranderende rol is een dagelijks aandachtspunt.  We hebben een gesprek gevoerd met wijk connect , een online platform voor bewonersinitiatieven waar zowel bedrijven als particulieren hun vraag en aanbod aan dienstverlening kunnen plaatsen. Voor de wijk Noordoost zijn we gestart in Wittevrouwen. Wijkconnect werkt momenteel aan een voorstel voor verbreding naar wijkniveau. Ook zal er een training voor sociaal makelaars aangeboden worden, zodat Wijk&co actief dit platform kan benutten voor haar opdracht om verbindingen te leggen tussen wijkbewoners.  Er is een vrijwilliger die een update maakt van de sociale kaart van Noordoost op buurtniveau.

29

Op zoek naar vrijwilligers De openstelling van buurthuis de Leeuw en Griftsteede heeft de hoogste prioriteit gehad de afgelopen maanden. Er zijn vacatures opgesteld en geplaatst bij de vrijwilligerscentrale en op de locaties zelf. Dit heeft geleid tot vele gesprekken met potentiele kandidaten. We kunnen hierbij 2 type vrijwilligers onderscheiden. De actieve, zelfstandige, ZZP-er die vooral ‘goedkope’ ruimte zoekt voor een eigen activiteit vanuit commercieel belang. De meer kwetsbare vrijwilliger die veel aandacht en ondersteuning nodig heeft, meestal meer tijd dan beschikbaar is. Op zoek naar professionals De veranderingen in het sociale domein en alle nieuwe organisaties die sinds 1 augustus bestaan, zorgen er voor dat veel tijd is gestoken in het vinden van de juiste professional. Wijkbewoners worden soms van hot naar her gestuurd en dan blijkt dat ook samenwerkingspartners nog niet altijd op de hoogte zijn van de praktische consequenties van alle veranderingen. Spreekuren die zijn opgeheven of verplaatst. Nieuwe functienamen, nieuwe taken, langzaamaan worden de nieuwe netwerken zichtbaar en weet men elkaar te vinden, meestal via persoonlijke contacten die vanuit het verleden zijn opgebouwd vinden we onze weg in het nieuwe werkveld. Griftsteede Wij hebben bezoekers kennis laten maken met de nieuwe werkwijze. Dit hebben we gedaan door middel van folders, veel één op één gesprekken en door ouders in de uitvoering van de dagelijkse klussen van de speeltuin te betrekken. Bijvoorbeeld: de bezoekers mee te laten helpen met het speelhonk op te ruimen, scheppen en emmers aan het einde van de dag weer op de verzamelplek te leggen, ouders/ verzorgers en kinderen een stem te geven bij het kiezen van een goed doel waar Griftsteede geld voor inzamelt, ouders/ verzorgers en kinderen zo zelfstandig mogelijk activiteiten te laten uitvoeren enz. De peuterclubs worden inmiddels geheel door de ouders uitgevoerd. Op de woensdag en zondagmiddag is er ook ruimte voor activiteiten voor kinderen van alle leeftijden. De ouders en kinderen geven dan aan wat zij graag willen doen en voeren dit zo zelfstandig mogelijk uit. De sociaal makelaars helpen waar het nodig is. Doel 2014 Hoogste prioriteit blijft het loskomen uit de speeltuin om de wijk in te kunnen gaan. De bewoners stimuleren eigen verantwoordelijk te nemen onder het motto: ’De speeltuin is van ons allemaal’, dus dragen we gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een positief pedagogisch klimaat. Daarnaast het stimuleren van activiteiten in de speeltuin uitgevoerd door bewoners. Wat gaan we doen?  We gaan voor de zomer een bijeenkomst organiseren voor de bewoners om te informeren over de mogelijkheden op Griftsteede.  Inventarisatie van vragen/wensen van de bewoners blijven maken.  In gesprek met NMC als directe collega-organisatie over mogelijkheden voor realisatie van wensen van bewoners en openstelling door bewoners/vrijwilligers  Actieve werving van bewoners/ vrijwilligers die zorg willen dragen voor openstelling van het speelhonk en/ of die activiteiten aanbieden Griftsteede of in de wijk.  Een meer flexibel rooster maken waarbij de sociaal makelaar van de speeltuin weg kan wanneer het nodig is.  Speelhonk sluiten op bepaalde dagdelen om bezoekers erop te wijzen dat er veranderingen zijn. Zo willen we bereiken dat de bezoekers opstaan en wat willen betekenen in de speeltuin en in de wijk.  We gaan op zoek naar vrijwilligers/ bewoners die actief willen deelnemen. Dit doen we door een soort van vacature te maken en op meerdere wijze te adverteren. Denk aan Facebook, op Griftsteede en de vrijwilligerssite.

30

De Leeuw: Inzet sociaal makelaars accommodaties In november belegde de programmaraad samen met de sociaal makelaars een bijeenkomst met gebruikers en UVO. Hierin werden voorstellen ter verbetering aangedragen t.a.v. het boekingsformulier en faciliteiten zoals kopieermogelijkheden en telefonische bereikbaarheid pand. Op ieder pand is nu een calamiteitentelefoon en er zijn kopieerfaciliteiten. N.a.v. het verloop van vrijwilligers in het beheerteam werden nieuwe vrijwilligers geworven en breed op beheertaken ingewerkt. De inzet van de sociaal makelaar richt zich met name op een goed en veilig gebruik van de accommodatie waarvoor samenwerking tussen gebruikersgroepen wordt gestimuleerd. Als er iets niet goed gaat, lossen wij niet meer alles op, daarmee wordt een appél gedaan op het eigen oplossend vermogen van de gebruiker. Waar nodig denken we mee en bieden ondersteuning, met name aan kwetsbare groepen. Aandachtspunt voor de sociaal makelaars is de veiligheid in het pand voor gebruikers, er wordt langzaamaan meer verantwoordelijkheid gelegd bij de vrijwilligers die zich hier niet altijd direct bewust van zijn. Incidenten zoals het vastlopen van de lift of de val van een oudere maken dit zichtbaar. Voor augustus was het pand 5 dagen per week open voor inloop en was een beheerder stand by in de weekenden. Huidige situatie is dat op vrijdag, zaterdag en zondag gebruikers via sleutelregeling zelfstandig gebruikmaken van het pand. We werken verder toe naar vormen van zelfbeheer waarbij de ambitie in 2014 ligt op openstelling op minimaal 1 dag in de week door bewoners(groep) en op de overige dagdelen veel voorkomende beheertaken uitgevoerd worden door vrijwilligers. Daarmee komt inzet vrij ten behoeve van netwerken accommodaties in de wijk. Gezien de ontwikkelingen in de wijk (sluiting zorgcentra op termijn) is het noodzakelijk alternatieve locaties geschikt en toegankelijk voor senioren in beeld te brengen. Programmaraad De Leeuw De Programmaraad bestaat sinds augustus 2013 uit 5 actieve bewoners, in februari is daar een 6e bewoner aan toegevoegd. De PR en de sociaal makelaar komen gemiddeld eens per kwartaal bij elkaar. De PR stimuleert een gevarieerd en kwalitatief activiteitenprogramma bijv. door zelfstandig ondernemers toe te leiden naar De Leeuw. Verder wil de Programmaraad dat buurtgenoten optimaal van De Leeuw gebruik maken en talenten uit de buurt ophalen. De facebookpagina is één van de instrumenten die zij daarvoor inzet. De sociaal makelaar koppelt nieuwe bewoners met ideeën (tijdelijk) aan de programmaraad die hierin een ondersteunende en adviserende (sociaal makelaars)rol vervult. De wijk: Brede School Staatslieden In Noordoost staat de Brede School Staatlieden: een samenwerkingsverband tussen de basisscholen Dr. Bos en de Fakkel, kinderopvang BSO de Boshut, Kinderopvang Nijntje en Jodokus van Ludens en Wijk&co. In januari 2014 is er een gezamenlijk plan van aanpak beschreven op basis van stedelijke criteria. Dit plan is de basis voor de samenwerking met Wijk&co. De inzet van Wijk&co in dit en volgend schooljaar heeft betrekking op de volgende zaken:  Behoefteonderzoek onder ouders m.b.t. naschoolse activiteiten  In kaart brengen van het netwerk van kinderen die niet op één van beide scholen zitten  Meedenken over opstart van zorgnetwerk  Betrekken van kinderen en ouders bij activiteiten in het kader van Staatslieden 60 jaar  Opstarten van een kinderraad  Betrekken van ouders en kinderen bij de straatspeeldag en de kinderboekenweek Concrete afspraken worden gemaakt na overleg met de twee nieuwe, per februari aangestelde, coördinatoren.

31

Senioren: Huidige situatie Iedere dinsdagmorgen komen in Griftsteede omwonenden bij elkaar onder de noemer ‘Buurtbakkie’. Harten voor Sport kent ook tal van activiteiten voor (jonge) senioren. We willen dit meer in beeld brengen met behulp van de beweegmakelaar. U-Centraal De voormalig ouderenadviseurs heten nu allemaal Sociaal Werker. In oktober 2013 heeft een gesprek plaatsgevonden met vertegenwoordigers van U-centraal om signalen over senioren in Noordoost op te halen. Resultaat:  Er is behoefte aan een activiteitenkalender zoals Cumulus die maakte met daarin aparte kopjes voor 55 plussers.  Wijk Tuindorp Oost is de laatste jaren verjongd. Sociaal isolement van ouderen is niet meer specifiek voor deze subwijk.  Rondom winkelcentrum De Gaard is veel diefstal en tasjesroof van ouderen.  Ouderen moeten langer zelfstandig blijven wonen. Hoe vangt de buurt dit op? (zie ook verslag netwerk 55+).  Voorheen bestond in Noordoost Senioren Actief. Langzamerhand zijn steeds meer senioren afgevallen. Deze herfst waren alleen Toos Ester en Corrie Huizer actief. Inmiddels heeft ook Corrie zich teruggetrokken. Toos neemt deel aan het netwerk 55+. Ook heeft Wies buurtcontactpersonen geworven en ingesteld. Ooit waren dat er 14, inmiddels zijn het in feite alleen nog de vrijwilligers van de verwendag. Verwendag senioren Deze verwendag werd voorheen door Cumulus Welzijn georganiseerd m.b.v. vrijwilligers. Afgelopen herfst voor het eerst door uitsluitend vrijwilligers. Senioren in de Leeuw Er komen in De Leeuw 3 groepen senioren bij elkaar die (op afstand) ondersteund worden:  Marokkaanse vrouwen op maandag o.l.v. Marzouka Boulaghbage. Deze groep had allang verzelfstandigd moeten worden. Afspraak is dat dit nu uiterlijk deze zomer is voltooid. Ligt verder bij accommodatie makelaars.  Turkse vrouwen op donderdagmiddag: zij hebben behoefte aan een vrijwilliger die de taal spreekt. Voorlopig is er nog een vrijwilligster die de groep ondersteunt. Een sociaal makelaar (Wies Kool) onderhoudt het contact met deze groep.  Dagrecreatie Kwetsbare Senioren: zij komen op woensdag bij elkaar van 10.00 – 13.00 uur. Koffie – activiteit en lunch. Deze groep wordt geleid door een vrijwilligster met ondersteuning van een sociaal makelaar (Dien van Strien). Zij werkt aan verzelfstandiging van deze groep. Netwerk 55+ In November 2013 is het netwerk 55+ bij elkaar geweest. Deelnemers waren 10 professionals en 3 bewoners. Er is gesproken over nut en noodzaak van dit netwerk. Alle deelnemers vinden voortgang van het netwerk belangrijk. Hiervoor worden de volgende redenen genoemd:  Er vinden continue enorme veranderingen plaats in het Sociale Domein; via het Netwerk 55+ kun je die beter volgen.  Het is belangrijk om van elkaar te weten wat iedereen doet; je kunt verbindingen leggen.  Als alternatief wordt een ‘mail-netwerk’ geopperd; wordt verworpen omdat juist het persoonlijk contact, kunnen doorvragen en van gedachten kunnen wisselen belangrijk zijn. Een van de sociaal makelaars heeft de organisatie van het netwerk aan de orde gesteld. Immers vast voorzitterschap pas niet bij de rol van sociaal makelaar. Het netwerk is van en voor iedereen. Dat betekent dat de organisatie niet bij één partij kan/moet liggen. Toch willen / kunnen niet alle aanwezigen de organisatie op zich nemen. We spreken af dat van met name beroepskrachten deze inzet wel gevraagd mag worden. Er wordt besloten dat het netwerk 2x per jaar bij elkaar komt onder roulerend voorzitterschap.

32

Hiermee verandert de positie van de sociaal makelaar van spil, naar de rand van het netwerk als deelnemer. Signalen Er is een voorgenomen besluit van Careyn om de zorgcentra De Lichtkring en Tuindorp Oost eind 2015 te sluiten. Tot die tijd kunnen vrijwilligers en groepen uit de wijk, die gebruikmaken van de accommodaties, dat gewoon blijven doen. Vanuit de 4 kerken in Noordoost zal een gesprek worden gevoerd met Careyn. Centraal agendapunt: hoe kun je het welzijn van de bewoners borgen in de komende jaren? Ook voor seniorencomplex Nieuw Bleyenburg is er een voorgenomen besluit om het Restaurant, de Ontmoetingsruimte en de kantoren van Careyn in dit pand te sluiten. Dit heeft consequenties voor de groepen die daar nu samenkomen. Er wordt gezocht naar alternatieve ontmoetingsruimte in de buurt. Ouderen in beeld? Deelnemers van het netwerk vermoeden dat ouderen niet goed in beeld zijn. Ze vermoeden ook dat het welzijnsland voor alle mensen enorm ondoorzichtig is geworden. Sterker nog, dat geldt ook voor de aanwezigen. Wijkverpleegkundigen en praktijkverpleegkundigen hebben waarschijnlijk nog het beste zicht op deze groep. De nieuw aan te stellen sociaal makelaar zal senioren als aandachtpunt krijgen. Tot die tijd is Petra Jongerius contactpersoon voor dit netwerk. Staatslieden: verbindingen tussen bewoners In Staatslieden zijn drie ‘soorten ‘ bewonersgroepen te onderscheiden, namelijk de oude bewoners, de nieuwe bewoners (koopwoningen) en een groep voornamelijk tijdelijke bewoners, studenten verenigd in buurland. Het zoeken naar gezamenlijke belangen en verbinding is een uitdaging voor de komende tijd. Kinderen in De Premier Appartementengebouw De Premier (in de volksmond De Snake) is medio 2012 opgeleverd. Er is een grote diversiteit aan bewoners. Ca. de helft komt uit Camera Obscuradreef e.o. Van meet af aan werd er overlast van kinderen ervaren door bewoners. Dit wordt versterkt door geringe speelmogelijkheden in de buurt en door de manier van bouwen waardoor kinderen op het dakterras gaan spelen. Er zal door een sociaal makelaar contact worden gelegd met de bewonerscommissie om te onderzoeken wat de rol van Wijk&co kan zijn. In eerste instantie m.b.t. het in kaart brengen van de kinderen en ouders in deze flat. Bewonersgroepen Noordoost Momenteel maakt een vrijwilliger een update van de sociale kaart van Noordoost. Daarin wordt ook een overzicht opgenomen van alle bewonersgroepen die onafhankelijk en met ondersteuning vanuit Wijk&co actief zijn.

33

Bijlage 1: Wijk&co als organisatie In dit hoofdstuk staat Wijk&co als organisatie centraal. Ook voor de organisatie geldt dat deze continu in ontwikkeling blijft en in dit document worden de ontwikkelingen gedeeld met de stakeholders.

Missie Wij zien dat de focus van het welzijnswerk verschuift van buurtaanpak (schoon, heel, veilig) naar het versterken van individuele netwerken en het benutten van sociaal kapitaal. Dat is niet verwonderlijk. Aan de ene kant is er al veel bereikt binnen de buurtaanpak en zijn de grenzen van wat nog te verwezenlijken is mogelijk bereikt. De buurtaanpak staat in Nederland niet voor niets onder voortdurende kritiek, met name als het gaat om effectiviteit. Aan de andere kant staan we, samen met zorgpartijen en de gemeente, voor een enorme opdracht om de samenredzaamheid van de samenleving te versterken. Dit zien we ook als onze missie: we werken aan de sociale infrastructuur die de samenredzaamheid in de Utrechtse wijken Overvecht en Noordoost stimuleert. Sociale infrastructuur staat voor “de wegen waarlangs mensen kunnen participeren in de samenleving en relaties kunnen leggen met elkaar”. Het gaat dan niet alleen om fysieke ontmoeting(splaatsen) en het matchen van formeel en informeel, van vraag en aanbod. Het gaat ook om vaardigheden die deelname aan de sociale infrastructuur bevorderen (taal en digivaardigheden, sociale vaardigheden etc.). En het gaat er om mensen uit te dagen, te verleiden, een stap te willen zetten en ze daarbij te ondersteunen. Het gaat om netwerkvorming/matching, empowerment/talentontwikkeling en activering/coaching. De sociaal makelaars zijn er met name voor de meer kwetsbare bewoners. De sterkere bewoners hebben nooit anders gedaan dan op eigen kracht bereiken wat ze willen. Dat behoeft geen ondersteuning via sociaal makelaars, behalve dan richting bewonersinitiatieven die gericht zijn op het versterken van de sociale infrastructuur. Het zijn juist de meer kwetsbare bewoners die te winnen hebben bij de eigen kracht. Voor hen kan het succeservaringen en een groei in zelfvertrouwen opleveren. De gezamenlijke kracht, bijvoorbeeld binnen lotgenoten groepen, leidt tot (h)erkenning en begrip. Daar ligt de grootste uitdaging voor onder meer het welzijnswerk. Daarnaast is het belangrijk een vangnet te creëren voor die bewoner die buiten de zorg en hulpverlening (het systeem) gaat vallen maar het niet gaat redden op eigen kracht alleen.

Vreedzaam werken Overvecht is de eerste Vreedzame Wijk van Utrecht, uitgezet vanaf 2008. Vrijwel alle basisscholen in Overvecht zijn Vreedzame scholen. In een vreedzame school leer je hoe je op een positieve manier met elkaar omgaat. Je leert om te gaan met meningsverschillen en om conflicten op te lossen. Ook leer je dat je je mening mag hebben en heb je taken en verantwoordelijkheden in de klas en op school. Vanuit de scholen werken we met allerlei wijkorganisaties aan een Vreedzame wijk door vanuit eenzelfde pedagogische houding en handelen verschillende leefwerelden met elkaar te verbinden. Bijna alle medewerkers van Wijk&co zijn in het verleden getraind in de methode. Toch hebben we geconstateerd dat de werkwijze de afgelopen jaren onvoldoende is vertaald naar de praktijk. Wijk&co geeft daarom een nieuwe impuls aan Vreedzaam werken in samenwerking met stichting Vreedzaam. Vier sociaal makelaars hebben de interne train-de-trainer bijeenkomst in september gevolgd bij CED groep en zijn daarmee gecertificeerde trainers. Deze interne trainers hebben voor elk team een trainingsbijeenkomst verzorgd. Daarnaast hebben acht vrijwilligers (gastvrouwen en gastheren) van de buurthuizen De Bram en De Dreef een eerste Vreedzame training gehad van deze sociaal makelaars. Tijdens de bijeenkomst hebben de vrijwilligers zelf aangegeven een vervolg te willen. Deze trainingen zijn er op gericht om de vrijwilligers tools te geven om de vreedzame principes uit te dragen in de buurthuizen: hoe willen we met elkaar omgaan in het buurthuis? Wat doen we bij conflicten? Hoe gaan we om met

34

verschillen? Wat kan je aan de uitstraling doen in het buurthuis, zodat voor elke bezoeker duidelijk is dat het hier om een Vreedzaam buurthuis gaat? Deze interne trainers kunnen bovendien voorlichtingen en trainingen geven aan bewoners, vrijwilligers en stagiaires. Bewonersinitiatieven kunnen desgewenst worden getraind in Vreedzaam werken. We hebben een werkgroep Vreedzaam bestaande uit drie sociaal makelaars uit team Noord, Zuid en Noordoost. De werkgroep heeft als opdracht na te denken over het verder verankeren van de Vreedzame principes binnen de organisatie, door bij te dragen aan een vertaling richting de omgang met elkaar als team en de vertaling naar het (pedagogisch) handelen. De werkgroep komt in 2014 vijf maal bijeen en zal worden ondersteund door Caroline Verhoeff. Het gehele team van Wijk&co, inclusief de manager, wordt de eerste helft van 2014 in company getraind in Vreedzaam werken. Er wordt een vertaling worden gemaakt op 2 niveaus: wat betekent Vreedzaam voor de teamsamenwerking en hoe vertalen we dat vervolgens naar onze werkwijze en de omgang met bewoners en partners?

Zelfsturing Wijk&co is een platte organisatie van uitvoerend sociaal makelaars, een manager en een administratief ondersteuner. Het primaat ligt bij de uitvoering, dus we investeren voornamelijk in het primair proces en houden de overhead zo beperkt mogelijk. We werken daarom hard aan het realiseren van teams die werken op basis van zelfsturing, waarbij medewerkers onder meer een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen voor de inhoudelijke agenda van het team, roostering en het afstemmen en organiseren van praktische zaken. Zelfsturend wil in ons geval zeggen dat professionals in staat zijn, of worden gesteld, om verantwoordelijkheid en regie te nemen over hun werk. Dit geldt zowel voor de inhoud, het proces als de organisatie ervan. De gedachte is dat zo kennis, kunde en ervaring van de professionals zo het best wordt benut en de doelgroep zo het best wordt bediend. Team staat voor samenwerking, met elkaar delen, elkaar steunen, gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen, van elkaar leren en voor ‘samen sterker staan’. In zelfsturende teams staat het willen, kunnen en de motivatie van de professional meer centraal dan bij teams die een hoge mate van sturing van bovenaf kennen. Het zorgt ervoor dat de "bedoeling" (Wouter Hart; Verdraaide organisaties) en daarmee het bestaansrecht van de organisatie meer aandacht krijgt. Zelfsturende teams voelen zich meer betrokken bij het werk en de organisatie, en nemen eerder verantwoordelijkheid voor hun eigen werk en dat van anderen. Dat komt de doelgroep ten goede, is het idee. Belangrijk element voor zelfsturende teams is een klimaat waarin medewerkers zich veilig voelen om ervaringen te delen, waar fouten gemaakt mogen worden en waar van zowel fouten als successen geleerd wordt. Deze cultuur en vaardigheden zijn essentieel om de uitdagingen in het sociaal domein de komende jaren succesvol aan te gaan. De manager stelt zich dienstbaar op t.o.v. de medewerkers door voornamelijk de randvoorwaarden te realiseren waarin professionals zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit doet hij zowel op de inhoud, als op het proces. De stijl van leidinggeven bestaat uit present zijn, loslaten waar mogelijk, interveniëren waar nodig en het aanbieden van verschillende vormen van kennis op basis van de vraag en geconstateerde leerbehoeften of -noden onder de medewerkers. De door de teamleden geconstateerde vragen, behoeften, wensen t.a.v. deskundigheidsbevordering en mogelijke meningsverschillen die een samenhangende werkwijze bedreigen, geven vorm aan de soort inzet van de manager. Omdat onze medewerkers vanuit het verleden gewend zijn aan een flinke mate van sturing, is de groei naar zelfsturing een proces waar we de tijd voor nemen. Op dit moment betekent dit dat de manager bij teamvergaderingen aanwezig is als toehoorder/intermediair. De teams organiseren de vergadering zelf en kunnen wanneer interventie of advies nodig blijkt de manager inschakelen. Op langere termijn is het de bedoeling dat de aanwezigheid van de manager in de teams steeds minder noodzakelijk is. Teams en individuele medewerkers moeten gaandeweg steeds beter in staat zijn hun vraag aan de manager helder te

35

formuleren. Zo fungeert de manager voor sociaal makelaars op dezelfde wijze als de sociaal makelaars naar bewoners en partners: ondersteunend en faciliterend met de “vraag achter de vraag” als vertrekpunt. Een belangrijk element bij zelfsturende teams is het goed vormgeven van het groepsproces om te komen tot gedragen besluiten. Het gaat dus niet alleen om inhoud en discussie maar vooral om proces en dialoog. Om te vermijden dat het een eindeloos proces wordt is structuur, bijvoorbeeld afspraken over hoe worden besluiten genomen, van groot belang. Procesondersteuning is de kern van het nieuwe welzijnswerk: bij groepen bewoners die iets samen gaan doen spelen precies dezelfde mechanismen als bij groepen professionals die samen iets willen. Daar moet je als sociaal makelaar vorm aan kunnen geven. Het leren werken binnen zelfsturende teams zien we dan ook als een inhoudelijke leerervaring.

Lerende Organisatie De omslag in werken naar Vernieuwend welzijn vraagt veel van de professional. Een dergelijke transitie gaat, zeker in een domein waarin de transities over elkaar heen buitelen, niet van de ene op de andere dag. De professional moet zich een andere werkwijze eigen maken, met de daarbij behorende competenties. Daarnaast vraagt het van veel professionals een andere attitude naar de doelgroep en een switch in mindset. Vaste antwoorden over het ‘hoe’ en ‘wat’ zijn er (nog) niet en het is belangrijk dat de sociale professional, naast de overheid, hogescholen, universiteiten en onderzoeksinstituten, een actieve rol neemt in deze zoektocht. Juist de dagelijkse praktijk en de kennis en ervaring van de professional hierin, is een belangrijke voeding in de zoektocht naar een nieuwe uitvoeringspraktijk. In tegenstelling tot leren in een onderwijssetting, gaan het dan om informeel leren in allerlei verschillende settings en gremia. Veelal vinden deze informele leerprocessen plaats tussen professionals onderling. Sociale professionals leren echter ook van de doelgroep zelf, al is dat niet altijd even bewust. In de praktijk worden doelgroepen nog maar zelden volwaardig betrokken bij het leerproces. We zien nog te weinig interactie in de keten tussen beleidmakers, management, uitvoerenden, het onderwijs en de sociale wetenschappen. Het sociaal werk moet zich blijvend nieuwsgierig, verwonderend en (zelf)kritisch naar de steeds veranderende problematiek en verwachtingen verhouden. Wijk&co ziet zichzelf als een lerende organisatie. Dat wil zeggen dat we zowel op de inhoud als op het proces continu bewust bezig zijn om het leren en het leervermogen van medewerkers, teams en de gehele organisatie te laten groeien. De meeste medewerkers geven aan behoefte te hebben aan allerlei vormen van kennis, handelingsalternatieven, gesprekstechnieken, ondersteuningsvaardigheden gericht op verzelfstandiging, reflectievermogen en theoretische kaders voor hun werk. We brengen momenteel de leerbehoeften van de teams en individuele medewerkers in kaart en ontwikkelen, samen met de sociaal makelaars, een leerplan voor 2014. Het leerplan is geen eenmalige investering maar een continu proces dat periodiek toetsing, ontwikkeling en onderhoud vraagt.

Basisaanpak sociaal makelaarschap: Van “spin in het web” naar schakelen “on demand” Eerdere transities in het welzijnswerk leidden tot een rolverandering van “begeleider van buurtbewoners” bij tal van activiteiten, naar de rol van “spin in het web” in de wijk voor zowel bewoners als samenwerkingspartners. Deze rol impliceerde dat de sociaal makelaar door kennen en gekend worden de optimale schakel was tussen leef- en systeemwereld, dat deze op de hoogte was van al hetgeen er op sociaal gebied in de wijk plaatsvond en de bewoner kon toeleiden naar alle activiteiten of participatievormen die voor handen waren. Inmiddels is ook deze rol door de actualiteit achterhaald en is de burger op alle fronten aan zet: het sociaal werk is bij uitstek de partner geworden die bewoners op basis van gelijke interesses, belangen of aanvullende competenties aan elkaar verbindt zodat vitale wijknetwerken gevormd, onderhouden en verbreed worden. De verschuiving van “aanbodgericht werken” naar “vraaggericht aanbod ontwikkelen/uitvoeren” kantelt nu verder naar het verbinden van de ene aan de andere vraag in de wijk. Hierbij is de sociaal makelaar “on demand” beschikbaar voor faciliteiten en waar nodig ondersteuning van de in de wijk actieve netwerken. Kennen en gekend worden staat nog steeds

36

voorop, maar nu als instrument om te weten wanneer je als professional binnen het netwerk moet treden, of je juist terug moet trekken. De sociaal makelaar verlegt langzamerhand zijn handelingsperspectief naar het voorbeeld van de coach: die dwingt geen keuzes af maar is ‘ingehuurd’ om mensen te begeleiden in het verkrijgen van inzicht in zijn wensen en problemen en zijn eigen handelingsperspectief hierin. De sociaal makelaar stuurt meer op proces dan op inhoud. Het gewenste resultaat wordt steeds minder van bovenaf gedefinieerd maar wordt, meer dan ooit, van onderaf gemotiveerd, gedragen en ingegeven. Centraal staat het willen en kunnen van individuen en groepen, en het organiseren van het proces van onderlinge samenwerking om zo tot het door hen gewenste resultaat te komen. Wijk&co kiest ervoor om de manager op dezelfde wijze ten opzichte van de teams te positioneren als de sociaal makelaars ten opzichte van de wijk en haar bewoners en professionele partijen. Onderstaande figuren laten de rolverandering van zowel sociaal makelaars als de manager van Wijk&co zien: Vóór Vernieuwend Welzijn: de professional als spin in het web in de wijk, de manager als spin in het web in het team

Nieuwe rol: sociaal makelaars schakelt “on demand” in de wijk, manager schakelt “on demand“ in het team.

Figuur3: schakelen on demand niveau 2 : begeleiden van vrijwilligers die groepen ondersteunen.

37

Competenties sociaal makelaar De competenties die MOVISIE in 2013 heeft ontwikkeld voor de sociaal makelaar maatschappelijke ondersteuning (zie bijlage 1), zijn leidraad als het gaat om het kunnen, kennen en de attitude van onze sociaal makelaars. De competenties bieden een blauwdruk van de taakvolwassen sociaal makelaar. Dat wil zeggen: de ervaren sociaal makelaar die zelfstandig vorm en uitvoering geeft aan zijn werk binnen het team, de wijk, professionele samenwerkingsverbanden, ambtelijk apparaat en politiek krachtenveld. Het belangrijkste onderscheid dat op het niveau van de competenties te maken is, is dat tussen de professional die voornamelijk met individuen werkt en de professional die zich vooral op groepen en maatschappelijke ontwikkeling richt. Beide professies beschikken over dezelfde competenties, al worden die verschillend geoperationaliseerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het door de gemeente Utrecht gehanteerde onderscheid tussen het sociaal makelaarschap en de informatievoorziening en cliëntondersteuning. Sociaal makelaars bewegen voornamelijk tussen groepen en werken aan maatschappelijke ontwikkeling. Wijk&co werkt met haar medewerkers aan het steeds verder ontwikkelen van onderstaande competenties1, waarbij sociaal makelaars:  de eigen kracht van burgers, bewonersgroepen, -initiatieven en – netwerken versterken.  actief op de vraag afgaan en zoeken naar “de vraag achter de vraag”.  inzetten op binden en verbinden van bewoners met gelijke vragen en/of interesses, en verbinden initiatieven aan elkaar zodat zij elkaars en de eigen kracht collectief versterken.  Integraal werken, zowel intern als in samenwerking met professionele partners en bewonersgroepen en -netwerken in de wijk.  vragen, behoeften en problemen in de wijk signaleren en deze op de juiste plek weten te agenderen om aandacht van partijen op maatschappelijke kansen en problemen in de wijk te vestigen, coalities te smeden om deze te verzilveren of aan te pakken en op deze manier het maatschappelijk belang te dienen en de zelf- en samenredzaamheid in Noordoost en Overvecht te versterken. Deze “kwaliteitskenmerken” voor sociaal makelaars maatschappelijke ondersteuning, vormen de basis voor vijf fundamentele bouwstenen in onze werkwijze, die we in de volgende paragraaf beschrijven.

1

Movisie, Competenties maatschappelijke ondersteuning in welzijn en maatschappelijke dienstverlening, Utrecht 2013

38

Bouwstenen in de werkwijze van Wijk&co Onze aanpak rust op vijf bouwstenen die dienen als ondergrond voor een veelzijdig palet aan instrumenten en methodieken die de sociaal makelaars in hun werk gebruiken. Onze sociaal makelaars weten deze bouwstenen afwisselend en in hun onderlinge samenhang in te zetten in de dagelijkse werkpraktijk, waarbij de wijze waarop ze deze gebruiken per persoon kan verschillen. Immers: sociaal makelaars zijn zelf hun belangrijkste instrument en in die zin dus uniek!  Signaleren en Eropaf! Bewoners worden actief en outreachend benaderd op straat, in de supermarkt, aan huis of via social media. Onze professionals verbinden bewoners(groepen) op basis van wederzijdse interesses, belangen of wederkerigheid. Dat betekent dat zij problemen en kansen signaleren en deze kunnen omzetten in een aanpak op maat die leidt tot actieve en betrokken bewoners die hun eigen kracht versterken. Op basis van (gebiedsgerichte) observaties en signalen leggen we contact met bewoners. De sociaal makelaar stapt actief op signalen af en bouwt met bewoners aan duurzame en functionele relaties binnen heldere kaders.  Stimuleren en activeren Vanuit het perspectief van talentontwikkeling en “eigen belang/persoonlijk gewin” worden bewoners gestimuleerd (weer) actief deel te (blijven) nemen aan de buurt- en wijksamenleving door hun kansen in kaart te brengen en te verbinden aan initiatieven of activiteiten in de wijk. Taallessen door vrijwilligers, activering en social return zijn belangrijke instrumenten om vanuit het sociaal makelaarschap blijvend te investeren op maatschappelijke participatie van kwetsbare burgers. Samen met de gemeente onderzoeken we in 2014 de mogelijkheden om in een tijd met beperkte middelen, een werkwijze te ontwikkelen die duurzaam is en “crisis-proof”. We werken samen met het KOP-team van het Wijk Actie Programma (WAP), Wijkbureau, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, Dienst Werk en Inkomen, Wijkbedrijf en anderen die aan creatieve oplossingen kunnen en willen bijdragen.  Mobiliseren Het mobiliseren van formele en informele krachtbronnen (bewoners, ondernemers) die anderen kunnen ondersteunen in het oplossen van problemen, vergroten van kennis of het ontwikkelen van talenten op een veelheid aan gebieden is een belangrijk onderdeel van onze werkwijze. Door in de volle breedte van de wijksamenleving te zoeken naar krachtbronnen, boren we een veelzijdig en stevig netwerk rond informele dienstverlening van bewoners onderling aan. Tijd Voor Elkaar, dat reeds enige tijd in Overvecht als project wordt uitgevoerd, kan hierbij een belangrijk instrument zijn. Wijk&co zet in op duurzame methodische verankering van dat instrument middels een breed gebruik ervan door alle medewerkers.  Verbinden Op basis van de vraag van bewoners en het aanbod van krachtbronnen, leggen we doelgerichte, duurzame en maatgerichte verbindingen tussen bewoners onderling (zowel formeel als informeel en zowel in de rol van krachtbron als in die van “vrager”). Iedereen is ergens goed in en ieder mens heeft ook zwakkere kanten. Door de sterke kanten van de één aan de zwakkere kanten van een ander te verbinden, versterkt het samenredzaam vermogen van de wijk.  Ondersteunen en faciliteren Wijk&co biedt ondersteuning en faciliteiten aan bewonersgroepen, -initiatieven, netwerken en vrijwilligersorganisaties die daar behoefte aan hebben en hiervoor in aanmerking komen. Daarbij geven we prioriteit aan initiatieven die een bijdrage leveren aan het verbeteren van leefbaarheid in buurten en wijken en de sociale samenhang en van initiatieven die een verbinding leggen tussen sterke en minder sterke bewoners. Om de aard en omvang van ondersteuning en faciliteiten te bepalen, maken we een inventarisatie op basis van participatieniveau, mate van zelfredzaamheid, mate van individuele problematiek van de groepsleden en/of mogelijkheden tot de inzet van wederkerigheid vanuit de betrokken groep binnen de (pedagogische) civil society.

39

Samengevat:  “Signaleren en Eropaf!” maakt bestaande netwerken zichtbaar en legt hiaten in de sociale infrastructuur bloot.  De bouwstenen “Stimuleren en activeren”, “Mobiliseren” en “Verbinden” leiden tot een grotere en bredere benutting van het in de wijken aanwezige sociaal kapitaal.  De bouwstenen “Verbinden” en “Ondersteunen en Faciliteren” zorgen voor een verbeterde kwaliteit van bestaande en nieuw op te zetten netwerken die leiden tot een grotere mate van zelfstandigheid en samenredzaamheid van de (pedagogische) civil society.

Doelmatig werken Vernieuwend welzijn vraagt om een flexibele aanpak van de sociaal makelaars waarbij zij zelf hun belangrijkste instrument zijn. Aan de andere kant is doelmatigheid van het werk belangrijk, net als de eindigheid van ondersteuningsrelaties en de souplesse van de beschikbare faciliteiten voor bewoners. Kernvragen die de teams op basis van de actualiteit stellen en beantwoorden bij het bepalen van de inzet zijn: 1. Past de vraag of de aanpak binnen de missie van Wijk&co? 2. Welk doel hopen we door de aanpak of ondersteuning te bereiken? Wanneer is de aanpak geslaagd? 3. Op welke manier spreken we met betrokken bewoners en professionals af aan dit doel te werken? 4. Garandeert de aanpak eigenaarschap van de betrokken bewoners, in alle fasen van de aanpak? 5. Welke rol vervult de sociaal makelaar in de aanpak? 6. Hoe lang duurt de aanpak, of wanneer is deze afgerond? 7. Op welke manier verantwoorden we de aanpak naar de betrokken bewoners toe en welke rol hebben deze daar zelf in? 8. Hoe zorgen we dat de resultaten, zowel positief als negatief, vastgelegd en overdraagbaar worden voor andere teams en/of organisaties? Op welke wijze zorgen we ervoor dat we steeds van de betrokken doelgroepen blijven leren hoe zaken anders of beter kunnen? Met andere woorden, hebben we de randvoorwaarden geschapen om de doelgroep als volwaardige “kennisbron” te zien, naast collega’s, professionele deskundigen, vakliteratuur, opleidingen en andere meer gangbare “leermaterialen”?

40

Bijlage 2: Horizontale verantwoording De afgelopen decennia is veel geïnvesteerd in het “afrekenbaar” maken van welzijnswerk van input via throughput naar output. De vraag hierbij is eigenlijk altijd hoe de hierdoor verkregen gegevens geïnterpreteerd moeten worden. Immers, het gaat meestal meer over de door de organisatie geleverde inzet of gerealiseerde kwantitatieve prestaties dan over de effectiviteit. Hoewel inzicht in de verrichte inspanningen van organisaties of de gerealiseerde initiatieven interessant is, zijn beleidsmakers, opdrachtgevers, klantgroepen en de sector zelf juist benieuwd naar de outcome van de interventies. Juist deze is moeilijk te meten en daarmee blijft de zoektocht naar een passende manier van afrekenbaarheid van het sociaal werk actueel. Vandaar ook dat we in dit werkplan vooralsnog weinig kwantitatieve resultaten aangeven. We spreken liever van ambities. Er zijn sterke wetenschappelijke aanwijzingen dat hét werkzame ingrediënt van dienstverlening niet zit in een specifieke methodiek, maar in de relatie tussen de professional en de bewoner. Daarbij gaat het onder andere over vertrouwen tussen professional en bewoner of het onbevooroordeeld en onafhankelijk werken van de professional (invloed van eigen normen en waarden). Een methodiek is niet meer dan een structuur waarin de professional zijn werk kan doen. De vraag of we in plaats van best practices moeten zoeken naar ‘best persons’ komt dan ook steeds vaker naar voren. Het idee van de ‘best persons’ versterkt het belang van een lerende organisatie. Wijk&co ziet het gestructureerd en continu leren van haar medewerkers graag als onderdeel van haar verantwoording. In het Sociaal Lab zoekt Wijk&co samen met de gemeente, andere aanbieders van sociaal makelaarschap en wetenschappelijke partners naar nieuwe oplossingen om vorm te geven aan algemene en horizontale verantwoording. Methoden om meer inzicht te krijgen in de outcome van interventies en in de specifieke elementen van die interventie die een positief of negatief effect op die outcome hebben, zijn voor Wijk&co meer dan interessant! Wij prijzen ons dan ook gelukkig met een opdrachtgever die het belang van deze zoektocht onderkent en hier ruimte voor maakt. Zó werkt Wijk&co aan horizontale verantwoording Er is sprake van horizontale verantwoording als er geen formele hiërarchische relatie bestaat tussen de actor en de beoordelaar. De organisatie verantwoordt zich direct aan de stakeholders en gebruikt niet de ‘omweg’ van de opdrachtgever. Horizontale verantwoording gaat verder dan een tevredenheidsonderzoek. Zeker de transitie naar Vernieuwend Welzijn en de vele veranderingen die er mee gepaard gaan, leidt tot verwarring over taken en verantwoordelijkheden. Wijk&co heeft een andere opdracht dan Cumulus Welzijn had en deze voldoet niet altijd aan de verwachtingen van partners en bewoners die samenwerkten met Cumulus. Wijk&co opereert dus binnen een ingewikkeld en dynamisch krachtenveld waaraan het verantwoording schuldig is. Tevredenheid alleen is daarom niet altijd een maatstaf. Voor Wijk&co staat de dialoog centraal als invulling van de horizontale verantwoording. Sociale problemen zijn van alle tijden, oplossingen of interventies hebben vaak een beperktere houdbaarheidsdatum of zijn gevoelig voor maatschappelijke, politieke of beleidsmatige trends. Daarom willen we graag samen met bewoners en partners zoeken naar inspirerende, gedragen en creatieve oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen in de wijk. Om aan levendige en lerende buurten te werken, zijn we steeds in dialoog met alle bij ons werk betrokken personen en partijen. Het gaat om het gesprek tussen Wijk&co en de stakeholders over de gemaakte keuzes, doelmatigheid van onze inzet en kwaliteit en betrouwbaarheid van de samenwerking. Om dit gesprek aan te gaan is het belangrijk dat we de stakeholders opzoeken. Ook laten zien wat we doen, staat centraal. Het gaat dan niet om de “Wast witter dan wit” vorm van communicatie maar om transparante, toelichtende en vooral ook vragende communicatie. Dit vergt van Wijk&co en haar medewerkers dat we openstaan voor kritiek en hier niet verdedigend maar juist constructief en in dialoog mee omgaan. Horizontale verantwoording zorgt voor waardevolle input aan ons leren. Daarnaast zoeken we naar innovatieve vormen voor meer gestructureerde dialoog met onze stakeholders zonder te vervallen in het overleg om het overleg. Zo deed Wijk&co mee aan de week van dialoog omdat we dit zien als terugkerend instrument om horizontale verantwoording vorm te geven en het gesprek

41

hierover aan te gaan. We gaan op zoek naar een manier van communiceren die voor de wijk inzichtelijk maakt wat we echt doen en die de stakeholder meer aan het woord laat (story telling) of uitnodigt tot reactie, eigen ideeën en co-creatie.

Samen kennis over aanpak en verantwoording vergaren, delen en hergebruiken We ontwikkelen, liefst samen met de partners in het Sociaal Lab, een structureel plan over hoe wij het gesprek met bewoners en andere stakeholders onderhouden en hoe we de resultaten daarvan vertalen naar onze aanpak. Wijk&co overweegt een meer formele vorm te ontwikkelen om de “wijk” te betrekken in de horizontale verantwoording door een breed “stakeholderspanel” samen te stellen. Met dit panel gaan we dan in dialoog over keuzes, aanpak, resultaten en ambities. Ook kunnen wij het panel om advies vragen. Wat we in deze kwartaalverantwoording oppakken is onze activiteiten evalueren middels interviews. Voor medewerkers die een aanpak of project afronden, is het beschrijven van werkwijze, resultaten, succes- en faalfactoren vaak een sluitstuk van het werk, iets “dat ook nog moet”. Goede interviewvragen kunnen helpen om opgedane kennis en inzichten te verwoorden op een manier waar anderen iets mee kunnen. Die vragen zijn voor betrokken medewerkers zelf vaak niet eenvoudig om te formuleren, zij worden gehinderd door de voorkennis die zij reeds hebben. Zo brengen we een proces op gang waarin vragen om andermans kennis en ervaringen blijvend aandacht van de sociaal makelaars krijgt.

Wat Wijk&co wel weet door te meten Hoewel hetgeen we in het sociaal werk goed kunnen meten niet direct iets zegt over de effectiviteit van onze inzet, schuwt Wijk&co feiten en cijfers niet. Wel meten we alleen datgene waar we als organisatie ook direct bij betrokken zijn. Dan gaat het bijvoorbeeld over het aantal deelnemers aan een bepaald netwerk, het aantal en type ondersteuningsactiviteiten dat met bewoners(netwerken) heeft plaatsgevonden en bijvoorbeeld aard en aantal van ondersteunde bewonersinitiatieven. Deze cijfers geven inzicht in wat Wijk&co heeft gedaan, maar niet per se in de effecten die het werk heeft gehad. We streven naar een werkbaar teaminformatiesysteem dat ons kwantitatief inzicht geeft in de aard van het werk van onze sociaal makelaars als onderdeel van verantwoorden en leren.

42

Bijlage 3: Competenties sociaal makelaar 1.

Versterkt eigen kracht en zelfregie De sociaal makelaar faciliteert en ondersteunt groepen in georganiseerde en ongeorganiseerde verbanden, zodat talenten in de groep en het zelforganiserend vermogen optimaal worden benut om gedeelde behoeften op het gebied van participatie en sociale samenhang te realiseren. Hij werkt aan zelfontplooiing en het versterken van vaardigheden van groepen. 2. Stimuleert verantwoordelijk gedrag De sociaal makelaar inspireert groepen om sociale kwesties vanuit verschillende invalshoeken te bekijken, zoekt samen met hen naar een passende en creatieve aanpak om gedeelde behoeften te realiseren en resultaten te boeken. Het eigenaarschap voor een sociale kwestie laat de professional bij de groep. 3. Is zichtbaar en gaat op mensen af De sociaal makelaar kent de wijk en is bekend bij groepen burgers, professionals en organisaties als aanspreekpunt voor sociale vragen, als professional die opkomt voor het maatschappelijke belang en voor ondersteuning bij collectieve initiatieven. 4. Verheldert vragen en behoeften De sociaal makelaar luistert naar verhalen van een groep of wijk, zodat verschillende perspectieven, meningen, behoeften en wensen helder worden. Hierdoor worden knelpunten en mogelijkheden snel zichtbaar en krijgt hij een goed beeld van de lokale samenleving. De professional kan burgers begeleiden in het vinden van een aanpak die aansluit op diverse behoeften en ruimte biedt aan burgers om hun kracht in te zetten. 5. Verbindt gezamenlijke en individuele aanpak De sociaal makelaar stimuleert ontmoeting en brengt formele en informele groepen met elkaar in contact, zodat ze vanuit gemeenschappelijke belangen, maatschappelijke betrokkenheid en wederkerigheid kunnen werken aan sociale vragen en collectieve oplossingen kunnen vinden. 6. Stuurt aan op betrokkenheid en participatie De sociaal makelaar mobiliseert de bereidheid van burgers om elkaar te helpen en om met elkaar het sociale klimaat te verbeteren. Hij kan burgers in verschillende mate faciliteren, begeleiden en ondersteunen, zodat zij actief sociale kwesties aanpakken en zichtbare resultaten en vooruitgang boeken. 7. Werkt samen en versterkt netwerken De sociaal makelaar investeert actief in goede samenwerkingsverbanden met formele en informele netwerken. Hierdoor kunnen zij effectief en planmatig met de professional werken aan een integrale aanpak voor sociale kwesties en zien zij sneller kansen voor collectieve integrale voorzieningen. 8. Beweegt zich in uiteenlopende systemen De sociaal makelaar beweegt zich soepel in de diversiteit van culturen, leefwerelden en informele netwerken, waardoor groepen burgers de ondersteuning als aansluitend en transparant ervaren. Hij maakt verbindingen mogelijk tussen verschillende burgers, groepen, organisaties en instanties. 9. Doorziet verhoudingen en anticipeert op veranderingen De sociaal makelaar signaleert vroegtijdig veranderingen bij (kwetsbare) groepen en in sociale verhoudingen tussen burgers en organisaties. Hij grijpt deze signaleren aan om te ondersteunen, invloed uit te oefenen en te activeren zodat de kracht van groepen burgers wordt benut. Hij agendeert ongelijkheid en uitsluiting. 10. Benut professionele ruimte en is ondernemend De sociaal makelaar behoudt evenwicht tussen ondernemen en benutten van professionele ruimte en het geven van ruimte aan groepen burgers in de aanpak van sociale vragen. De professional verheldert overeenkomsten en tegenstellingen tussen groepen en organisaties, maar legt het accent op het gemeenschappelijk belang.

43

Bijlage 4: Bewonersgroepen ondersteund door Wijk&co Deze lijst is onvolledig. In de volgende versie nemen we een volledige lijst op met alle ondersteunde groepen en meer kwalitatieve en kwantitatieve gegevens. Overvecht Noord Bewonerscommissie Samen Sterk Bewonerscommissie Samen Sterk is een commissie bestaande uit betrokken bewoners woonachtig in de THEMA-flats (Mitros bezit) die zich inzetten voor zowel de leefbaarheid als de herstructurering van dit gebied. In een tweetal gesprekken zijn wensen en verwachtingen naar elkaar kenbaar gemaakt. De sociaal makelaar van Wijk&co zal op afroep van Samen Sterk een coachende rol vervullen rondom het groepsproces van de bewonerscommissie, met als doel het zwaartepunt van ‘het trekken van de groep’ te spreiden van een lid van de commissie naar meerdere leden. Bewonerscommissie FMP Bewonerscommissie FMP is een commissie bestaande uit twee betrokken bewoners woonachtig in de flats van de Falkland, Montevideo en Patagoniedreef (Mitros bezit). In de eerste plaats zetten ze zich in voor de leefbaarheid in dit gebied. De sociaal makelaar van Wijk&co ondersteunt in het meedenken over de mogelijkheden tot vergroten van de achterban. Samen naar Beter De groep Samen naar Beter Themadreven is een initiatief van een kerngroep van 7 Marokkaanse mannen en 1 Turkse man uit de Themabuurt, die zich ten doel heeft gesteld een grotere betrokkenheid van ouders en kinderen bij de buurt te bewerkstelligen. Samen naar Beter heeft aangegeven een zelfstandig functionerende groep te zijn en ziet vooralsnog geen meerwaarde in een samenwerking met Wijk&co. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Generatietuin Groep Alleenstaande Moslima’s C.O.C.O-groep Portiekcontactpersonen Ankaradreef Krachtcatering De buurtlunch De ondersteuning Seniorengroep (op afstand) De Blauwe Loper Andere groepen die gebruik maken van de buurtflats Groepen uit de Vechtzoom Bewonersinitiatieven DMC de Gagel

Overvecht Zuid 1. Turkse senioren 2. Mantelzorggroep 3. Parels van Overvecht 4. Portiekcontactpersonen ACA 5. Vrijwilligers Vulcanusdreef 6. Rode loper 7. Andere groepen die gebruik maken van de buurtflats

44

Noordoost Momenteel maakt een vrijwilliger een up date van de sociale kaart van Noordoost. Daarin wordt ook een overzicht opgenomen van alle bewonersgroepen die onafhankelijk en met ondersteuning vanuit Wijk&co actief zijn.

45