Wij kennen ieder kind. Schoolgids

Schoolgids 2015-2016

‘Wij kennen ieder kind’

Inhoud

Voorwoord

1

De Piramide

3

Onze leerlingen, ons onderwijs en ons gebouw Missie, visie en uitgangspunten Algemene gegevens Bestuur Samenwerkingsverbanden passend onderwijs Aanmelding en toelating Actuele ontwikkelingen Passend onderwijs Nieuwbouw Wet kwaliteit (v)so

3 3 3 3 4 4 4 4 5 5

Het team

7

De leraren De ambulant begeleiders De deskundigen Ondersteunend Personeel Stagiaires

7 7 7 9 9

Speciaal Onderwijs (so)

10

Organisatie van het onderwijs Leerstofaanbod en doelen Begeleiding leerlingen uit bovenbouw b uitstroom Resultaten en uitstroom

10 10 11 11

Voortgezet Speciaal Onderwijs (vso)

13

Ons onderwijs Uitstroomprofiel arbeid Uitstroomprofiel vervolgonderwijs Toekomstgericht Stage en Piramide Podium Resultaten en uitstroom

13 13 13 14 15 15

Onderwijsondersteuning

17

Ontwikkelingsperspectief (OPP) 17 Commissie van Begeleiding 17 Vorderingen volgen en rapporten 17 Sociaal-emotionele ontwikkeling 17 Naar regulier onderwijs 17 Revalidatiebehandeling en onderwijsondersteuning17 Voorzieningen en materialen 19 Specifieke expertise 19 SOLK-spreekuur 19 Niet aangeboren hersenletsel 19

Ouders

20

Bereikbaarheid Communicatie en contact Ouders actief Medezeggenschapsraad (MR) Ondersteuningsplanraad (OPR) Ouderraad

20 20 21 21 21 21

Praktische informatie

23

Schooltijden, vakanties en vrije dagen Kwaliteit en veiligheid Onderwijs- en extra activiteiten Ziekte, verlof en vrijstelling Klachtenregeling Financiële zaken Overige informatie Externe contacten en handige adressen

23 24 25 27 28 28 28 29

Medewerkers

31

Voorwoord

Geachte ouder(s)/verzorger(s),

Voor u ligt de schoolgids voor het schooljaar 2015-2016. We hebben ons best gedaan een schoolgids samen te stellen die uitnodigt tot lezen en u goed informeert over het reilen en zeilen van onze school. In deze schoolgids leest u informatie over onze visie en missie, het onderwijsaanbod, de onderwijsondersteuning, de uitstroomcijfers, het team, de schooltijden en vakanties, de Ouderraad en de Medezeggenschapsraad et cetera. Niet alle informatie kunnen wij in de schoolgids verwerken, daarom verwijzen wij regelmatig naar onze website www.sovsodepiramide.nl. De schoolgids is geschreven voor ouders van de leerlingen van de so-afdeling en de vso-afdeling. Hierdoor heeft u een goed overzicht over het doorgaande onderwijsaanbod voor onze vier- tot twintigjarigen. In de schoolgids 2014-2015 berichtte ik u over onze nieuwbouwplannen. In deze schoolgids leest u over de voortgang van de nieuwbouwprojecten. Ik mag u alvast verklappen dat onze vso-afdeling bij het betrekken van de nieuwbouw aan de Steenwijklaan de naam ‘Piramide College’ zal dragen. Met deze naam willen we bijdragen aan een positieve beeldvorming van onze vso-afdeling en uitdrukking geven aan onze ambities om ons volwaardig voortgezet onderwijsaanbod verder te ontwikkelen. Twee leerlingen en hun ouders hebben een bijdrage geleverd aan deze schoolgids door mee te werken aan de ‘portretten’. Zij hebben de schoolgids dichter bij de praktijk van de school gebracht. Hiervoor bedank ik de leerlingen en de ouders. Ik wens u veel leesplezier met onze schoolgids. Mist u nog zaken in deze gids of heeft u suggesties voor verbetering, dan horen wij dat graag. Reacties kunt u mailen aan [email protected]. Deze schoolgids is goedgekeurd door de Medezeggenschapsraad op 18 mei 2015 en vastgesteld door de directie op 1 juni 2015.

Met vriendelijke groet, mede namens Ben van den Broek (adjunct-directeur), Peter van der Bor (directeur)

1

Samen spelen en toekomstgericht onderwijs volgen

2

De Piramide De Piramide biedt (voortgezet) speciaal onderwijs aan leerlingen van vier tot twintig jaar. Onze leerlingen kunnen als gevolg van hun lichamelijke beperking of langdurige ziekte (nog) geen regulier onderwijs volgen. Ons onderwijsaanbod is vergelijkbaar met het aanbod in het regulier onderwijs. Door de specifieke expertise van ons team, de aanpassingen in ons gebouw en de intensieve samenwerking met Sophia Revalidatie krijgen de leerlingen onderwijs, onderwijsondersteuning en de (medische) zorg die ze nodig hebben om te leren en zich optimaal te ontwikkelen. De leerlingen stromen uit naar een vervolgopleiding of de arbeidsmarkt.

Missie, visie en uitgangspunten We leren onze leerlingen zo zelfstandig mogelijk deel te nemen aan de samenleving: in wonen, werken, burgerschap, verder leren en vrijetijdsbesteding. Wij gaan uit van de mogelijkheden en talenten van de leerlingen. Daarbij gaan we altijd voor het hoogst mogelijke. Om dat te bereiken vragen we van ons team hoge ambities voor zichzelf, het onderwijs en de leerlingen.

Onze uitgangspunten zijn: l De leerling staat centraal, het programma is leidend. l Ons onderwijs is opbrengstgericht. l Veiligheid en respect zijn nodig voor optimale

ontwikkeling. l Maatwerk door samenwerking met ouders en

externe partners. l Permanente professionalisering is noodzakelijk.

Een uitgebreide versie van onze visie en missie vindt u op onze website.

Algemene gegevens (v)so De Piramide Melis Stokelaan 1185 2541 GA Den Haag Telefoonnummer: 070 366 65 87 (op schooldagen bereikbaar van 8.00-16.30 uur, op woensdag tot 15.00 uur). Faxnummer: 070 367 29 93 E-mailadres: [email protected] Website: www.sovsodepiramide.nl Brinnummer: 20 JM Bij calamiteiten tijdens schoolvakanties kunt u contact opnemen met ons bestuur en een bericht achterlaten via de contactpagina op onze website. Wij nemen dan zo spoedig mogelijk contact met u op.

Bestuur (v)so De Piramide is onderdeel van De Haagse Scholen, stichting voor openbaar basisonderwijs en speciaal onderwijs in Den Haag. Bezoekadres: Telefoonnummer: Website: E-mailadres:

Scheveningseweg 60 2517 KW Den Haag 070 306 52 00 www.dehaagsescholen.nl [email protected]

3

Samenwerkingsverbanden passend onderwijs De Piramide so is onderdeel van het samenwerkingsverband Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH, www.sppoh.nl). De Piramide vso is onderdeel van het samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Den Haag e.o. (www.swvzhw.nl). Onze school heeft een regionale functie, we zijn daarom ook aangesloten bij andere samenwerkingsverbanden.

Aanmelding en toelating Omdat De Piramide een school voor speciaal onderwijs is, hebben leerlingen een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) nodig om onderwijs te mogen volgen op onze school. De reguliere school vraagt de TLV aan bij het samenwerkingsverband. U kunt uw kind ook rechtstreeks aanmelden bij De Piramide. Als wij van mening zijn dat De Piramide een passende plek is voor uw kind, vragen wij in overleg met u een TLV aan bij het samenwerkingsverband. U kunt bij de administratie een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek en informatie aanvragen over de toelatingsprocedure.

ACTUELE ONTWIKKELINGEN Passend onderwijs Op 1 augustus 2014 is de Wet passend onderwijs ingegaan. Deze wetswijziging heeft voor het schooljaar 2015-2016 de volgende consequenties: l De 'rugzakken' in het reguliere onderwijs zijn per 1 augustus 2014 vervallen. Onze ambulant begeleiders blijven in ieder geval nog tot 1 augustus 2016 ondersteuning bieden aan leerlingen met een lichamelijke beperking of langdurige ziekte en/of het personeel van de scholen waar deze leerlingen onderwijs volgen. Dit schooljaar maken we afspraken over de inzet van onze ambulant begeleiders vanaf 1 augustus 2016. l Alle leerlingen die op 1 augustus 2014 met een geldige indicatie ingeschreven stonden op een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs, konden daar nog twee jaren onderwijs blijven volgen. Dit schooljaar bepaalt het samenwerkingsverband of de leerlingen na 1 augustus 2016 nog aangewezen zijn op speciaal onderwijs. Wij dienen hiervoor, in samenwerking met u, een aanvraag in bij het betreffende samenwerkingsverband. l Leerlingen die per 1 augustus 2016 naar het voortgezet speciaal onderwijs gaan, hebben een

4

toelaatbaarheidsverklaring (TLV) van het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs nodig. Indien dit voor uw kind van toepassing is, informeren wij u tijdig en betrekken wij u bij de aanvraag. Meer informatie over passend onderwijs kunt u vinden op internet: www.steunpuntpassendonderwijs.nl en www.passendonderwijs.nl.

Nieuwbouw De afdelingen so en vso krijgen allebei een eigen, nieuw gebouw. Het so krijgt een nieuw gebouw aan de Melis Stokelaan, vlakbij de huidige locatie. In dit nieuwbouwproject werken vier partijen samen: l So De Piramide. l Tyltylcentrum De Witte Vogel. Dit is een school die speciaal en voortgezet speciaal onderwijs biedt aan leerlingen met meervoudige beperkingen. l Middin. In het gebouw komt een kinderdagcentrum van Middin. l Sophia Revalidatie. Zij verzorgen revalidatiebehandeling en onderwijsondersteuning aan leerlingen van De Piramide, De Witte Vogel en Middin. Onze vso-leerlingen krijgen een nieuw gebouw, samen met de vso-leerlingen van de Cor Emousschool. Dit is een school voor leerlingen met ernstige problemen op het gebied van spraak, taal, auditieve verwerking en gehoor. Dit nieuwe gebouw komt aan de Steenwijklaan in Den Haag. De verwachting is dat beide nieuwe gebouwen klaar zijn in het voorjaar van 2017.

Wet kwaliteit (v)so Op 1 augustus 2013 is de 'Wet kwaliteit (v)so' ingegaan. Belangrijkste doel van deze wet is het opbrengstgericht werken, om daarmee de kansen van de leerlingen op actieve deelname in de maatschappij te vergroten. De scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs stellen voor elke leerling een ontwikkelingsperspectief op. Aan de hand van onderzoek en het inventariseren van belemmerende en bevorderende factoren legt de school in het ontwikkelingsperspectief een ambitieus uitstroomperspectief op de lange termijn vast. Dat uitstroomperspectief wordt beschreven in termen als ‘arbeidsmarkt’ of ‘vervolgonderwijs’. Vanzelfsprekend bespreken wij het ontwikkelingsperspectief met ouders. In het ontwikkelingsperspectief zijn de doelen en tussendoelen beschreven. Met behulp van volgsystemen houdt de school de leerontwikkeling scherp in de gaten.

5

Onderwijs én ondersteuning gaan hand in hand

6

Het team Onze leerlingen hebben recht op goed onderwijs en professionele ondersteuning. Om dit te kunnen bieden, hebben wij een breed georiënteerd team en werken wij intensief samen met Sophia Revalidatie en andere ketenpartners. Zoveel mogelijk onderwijstijd is daarbij ons uitgangspunt. Onze teamleden gaan altijd uit van de mogelijkheden van de leerlingen, bieden de leerlingen structuur en ondersteuning en zijn creatief in het bedenken van oplossingen. De teamleden hebben veel kennis over beperkingen en ziektes en de gevolgen daarvan voor het volgen van onderwijs. Voortdurende professionalisering en scholing van ons team vinden wij belangrijk. Binnen ons team onderscheiden we de volgende taakomschrijvingen: leraren, ambulant begeleiders, deskundigen, ondersteunend personeel en stagiaires. Het managementteam bestaat uit de directie en de sectieleiders. Samen zijn zij verantwoordelijk voor het

onderwijs aan en de begeleiding van de leerlingen. De namen van onze teamleden staan achterin de schoolgids. Bij langdurige afwezigheid (bijvoorbeeld in verband met zwangerschapsverlof) werken wij met extern vervangend personeel.

De leraren De leraren kunnen goed omgaan met de diversiteit aan leerstijlen en niveaus van de leerlingen. Op basis van onze onderwijsplanning weten de leraren goed wat ze in de lessen willen bereiken. De leraren so zijn verantwoordelijk voor het onderwijs aan een groep leerlingen. Alle leraren hebben de pedagogische academie basisonderwijs (pabo) afgerond en hebben eerder ervaring opgedaan in het regulier onderwijs. Een aantal leraren heeft een master ‘Special Educational Needs’ afgerond. Op de vso-afdeling werken 1e en 2e graads bevoegde leraren en leraren die de pabo hebben afgerond. Sommige leraren geven (ook) praktijkvakken en/of bieden stagebegeleiding.

De ambulant begeleiders Niet alle leerlingen met een lichamelijke beperking of langdurige ziekte volgen onderwijs op een school voor speciaal onderwijs. In veel gevallen is het mogelijk dat de leerling, met extra ondersteuning, onderwijs volgt in het regulier onderwijs. Onze ambulant begeleiders zijn experts in het bieden van ondersteuning aan die leerlingen en hun leraren in het (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs en mbo, bijvoorbeeld door: l teamvoorlichting of handelingsadviezen te geven; l School Video Interactie Begeleiding in te zetten als middel om interactie, didactiek en klassenorganisatie te verbeteren; l aangepaste materialen of meubelen te adviseren (bijvoorbeeld materiaal voor de grove motoriek, een aangepaste pen of schaar, een speciale stoel); l motoriek- of schrijfoefeningen met een leerling te doen; l leerlingen te helpen bij plannen en organiseren (met name in het voortgezet onderwijs). De ondersteuningsvraag van de school en/of de leerling is het uitgangspunt. De mogelijkheden van de leerling staan centraal in de ondersteuning en begeleiding.

De deskundigen De deskundigen zijn teamleden die onze leerlingen met specifieke deskundigheid ondersteunen. De onderwijsassistenten voeren zowel onderwijsondersteunende

7

P Or Tr E T

‘Ze hebben mijn vertrouwen!’ Alisha is tien jaar en zit sinds ze naar school gaat op De Piramide. Soms stelt haar moeder voor de grap voor om een dagje te spijbelen, maar dat wil Alisha nooit! Ze gaat met heel veel plezier naar school vertelt haar moeder: ‘Voordat ze naar De Piramide ging, zat ze op een medisch kinderdagverblijf. Iedere ochtend moest ze huilen, soms zelfs overgeven. Vanaf het moment dat ze naar De Piramide ging, klikte het.’ Alisha vertelt dat ze rekenen en knutselen het allerleukst vindt. In de pauze gaat ze graag buitenspelen. Na schooltijd gaat Alisha ook graag buitenspelen. ‘Overgooien met de bal, of loomen.’ Op de vraag wat ze het minst leuk vindt op school, weet ze geen antwoord. Haar vader vertelt: ‘Ze gaat echt graag en met plezier naar school en haalt goede cijfers.’

Loslaten en begeleiding Voordat Alisha naar school ging, hadden zij en haar gezin een intensieve periode. Haar moeder had veel moeite haar los te laten. Ze vertelt dat ze de eerste week in de docentenkamer mocht zijn. ‘Ik kon uitleggen hoe ze haar moesten tillen en was in de buurt voor als er wat was. Ik zag al snel dat Alisha me niet nodig had, maar ik ben toch gebleven. Ze hebben haar en mij zo goed door die periode heen geholpen dat ze mijn vertrouwen hebben.’ De vader van Alisha vult aan: ‘Het is heel goed

8

geweest dat we die hulp en begeleiding gehad hebben. Ze vragen ook regelmatig hoe het met haar gaat. Het is de ideale school voor haar. Als er iets is, kunnen we terecht en wordt het meteen geregeld. Het is een kwetsbare groep die daar op school zit, je ziet dat daar goed mee omgegaan wordt.’

Eén met elkaar Ronald, haar broer, haalt Alisha soms op uit school. Hij vertelt wat hem opvalt als hij op De Piramide komt: ‘Iedereen is heel anders met elkaar dan als je op een normale school komt. Hoe ze er voor elkaar zijn en voor elkaar zorgen, ze zijn één met elkaar.’ Vader vult aan: ‘Ze gaan leuk met elkaar om, houden rekening met elkaar en de onderlinge verstandhouding is leuk. Pas in het zwembad kwamen we een meisje uit de bovenbouw tegen. Alisha en zij groetten elkaar, maakten een praatje en gingen weer verder. Dat is heel leuk om te zien.’

Goed geregeld De vader van Alisha vertelt dat alles goed geregeld is op De Piramide. ‘Toen ik voor het eerst op De Piramide kwam vond ik het heftig al die hulpbehoevende kinderen bij elkaar te zien. Nu ben je eraan gewend. We hopen dat het goed blijft gaan met Alisha en dat ze de school mag afmaken met net zoveel plezier als ze nu naar school gaat.’

als verzorgende taken uit. De onderwijsassistenten hebben allemaal de cursus 'Voorbehouden en risicovolle handelingen' gevolgd. Om de twee jaar is er een nascholingscursus om de kennis en vaardigheden te actualiseren. Onder supervisie van de verpleegkundige en met toestemming van de ouders mogen de onderwijsassistenten voorbehouden en risicovolle handelingen uitvoeren. Voorbeelden hiervan zijn katheteriseren, sondevoeding geven, controle van diabetespatiënten en het toedienen van insuline. De (medische) zorg en verzorging van de leerling gaat voor de onderwijsondersteunende taken. De schoolverpleegkundige van De Piramide is vanuit haar sociaal-medische deskundigheid verantwoordelijk voor het bewaken en bevorderen van de gezondheid van de leerlingen. Zij is verantwoordelijk voor: l het verrichten van verpleegkundige handelingen; l collectieve en individuele begeleiding van leerlingen en ouders;

l voorlichting, ondersteuning en advisering vanuit

verpleegkundige invalshoek aan teamleden van de school en externe betrokkenen; l het bekwaam maken van onderwijsassistenten voor medische handelingen. De medische handelingen worden verricht op verzoek van de ouders en behandelend arts (schriftelijk bevestigd). De verpleegkundige draagt ook zorg voor het maken van het verpleegkundig handelingsplan. Om te zorgen voor optimale ontwikkeling van iedere leerling vertaalt de intern begeleider, samen met de leraar, het ontwikkelingsperspectief van iedere leerling in een concreet onderwijsprogramma. De psycholoog, orthopedagoog en schoolmaatschappelijk werker ondersteunen vanuit hun eigen expertise de ontwikkeling van de leerlingen. Zij hebben soms direct contact met leerlingen en ouders (bijvoorbeeld door begeleiding of advies). Daarnaast geven zij advies aan onze leraren en hebben ze contact met externe instanties. De zorgcoördinator is verantwoordelijk voor de afstemming van onderwijs, ondersteuning en behandeling van alle leerlingen. Ten slotte zet de school voor onderwijsondersteuning logopedisten, fysiotherapeuten en ergotherapeuten in.

Ondersteunend Personeel Als u onze school binnenkomt of de school belt, komt u meestal als eerste in contact met onze administratief medewerkers. Zij staan u graag te woord en zorgen er onder andere voor dat onze leerlingadministratie op orde is, zodat we alle informatie over onze leerlingen snel paraat hebben. Onze conciërge kent iedereen en verricht veel kleine reparatiewerkzaamheden. Onze medewerker ICT beheert het netwerk.

Stagiaires De Piramide wil stagiaires graag de mogelijkheid geven ervaring op te doen in het speciaal onderwijs. Uw kind kan daarom regelmatig te maken krijgen met stagiaires van verschillende opleidingen. Sommige studenten zijn er maar kort, anderen een heel schooljaar. De stagiaires werken individueel met leerlingen, geven les of hebben een rol in de zorg en begeleiding van de leerling. Zij doen dit altijd onder verantwoordelijkheid van hun stagebegeleider vanuit De Piramide. Voordat studenten stage kunnen lopen bij ons op school, leveren ze een Verklaring Omtrent Gedrag in bij de directie.

9

Speciaal Onderwijs (so) Organisatie van het onderwijs Dit schooljaar zijn de leerlingen in de volgende groepen ingedeeld: groep 1/2; groep 3; middenbouw a (mb a); middenbouw b (mb b); bovenbouw a (bb a) en bovenbouw b en uitstroom (bb b + uit). De groepen bestaan gemiddeld uit dertien leerlingen en zijn ingedeeld op basis van leeftijd, didactisch niveau (met name taal) en de ondersteuningsvraag van de leerlingen. Alle groepen hebben een eigen lokaal en een vaste combinatie van een groepsleraar (of -leraren) en onderwijsassistent (en). De groepsleraren geven de lessen en zijn verantwoordelijk voor het onderwijs. De onderwijsassistenten hebben onderwijsondersteunende en verzorgende taken.

Leerstofaanbod en doelen Wij bieden de (door de overheid vastgestelde) kerndoelen per vakgebied voor het speciaal onderwijs aan. Deze komen grotendeels overeen met de kerndoelen voor het basisonderwijs. Er zijn kerndoelen voor verschillende leergebieden: l Nederlandse taal; l Engels; l rekenen en wiskunde; l oriëntatie op jezelf en de wereld; l kunstzinnige oriëntatie; l bewegingsonderwijs. In groep 1 en 2 werken we aan deze doelen door spelend leren, werken vanuit thema's en met voorbereidende taal-, lees- en rekenactiviteiten. Vanaf groep 3 zitten de leerlingen tijdens de vakken lezen, spelling en taal in een niveaugroep in hun eigen groep. In de bovenbouw zijn de niveaugroepen voor lezen, spelling en taal groepsdoorbrekend. De niveaugroepen voor rekenen zijn van groep 3 tot en met 8 bovenbouw b en uitstroom groepsdoorbrekend. De niveaugroepen zijn ingedeeld op basis van toetsresultaten van methodegebonden toetsen en onafhankelijke toetsen van CITO. Op onze website staat een volledig overzicht van de methodes die wij gebruiken.

Wij gaan uit van mogelijkheden en kansen

10

Naast de kerndoelen per vakgebied bieden we de (door de overheid vastgestelde) leergebiedoverstijgende kerndoelen voor het speciaal onderwijs aan. Deze zijn gericht op de brede ontwikkeling van de leerlingen: l zintuiglijke en motorische ontwikkeling; l sociaal-emotionele ontwikkeling; l leren leren; l omgaan met media en technologische hulpmiddelen; l ruimtelijke oriëntatie en mobiliteit; l praktische redzaamheid.

Voor sommige leergebiedoverstijgende doelen werken we met een speciale methode. Wij vinden bijvoorbeeld de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen heel belangrijk. We gebruiken daarvoor de methode: 'Kinderen en hun sociale talenten'.

Begeleiding leerlingen uit bovenbouw b en uitstroom Wij streven ernaar dat al onze leerlingen uitstromen naar het voor hem of haar hoogst haalbare niveau. Een deel van de leerlingen kan doorstromen naar regulier voortgezet onderwijs. Andere leerlingen hebben ook in het voortgezet onderwijs speciale voorzieningen, ondersteuning en behandeling nodig. We maken hierin altijd een zorgvuldige afweging. We nemen bij alle leerlingen de Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau (NIO) af en een landelijke eindtoets. We voeren in het najaar de eerste adviesgesprekken met alle ouders van leerlingen uit bovenbouw b en uitstroom. De leerlingen krijgen een formulier met daarin een voorlopig advies voor het vervolgonderwijs. Dit advies is gebaseerd op toetsresultaten, wensen van de leerling en ouders en ervaring van ons team met de leerhouding en leerprestaties van de leerling. In dit advies staat ook of de leerling naar een reguliere school voor voortgezet onderwijs kan of dat het voortgezet speciaal onderwijs de meest passende plek is voor de leerling. Gaat uw kind naar het voortgezet onderwijs, dan krijgt u een overstapformulier Basis Onderwijs - Voortgezet Onderwijs (BOVO) Haaglanden. Op dit formulier staat naast een unieke code voor het uitwisselen van gegevens ook het schooladvies. Het is daarom een belangrijk document voor (voorlopige) aanmelding op een school voor voortgezet onderwijs.

Uitstroom so in aantal In deze tabel staat hoeveel leerlingen in de afgelopen drie schooljaren uitstroomden naar de verschillende bestemmingen:

Bestemming so bao sbo kdc Vso pro Vso vmbo bk Vso vmbo tl Vso havo Vmbo bk Vmbo tl Overleden Buitenland Uitstroom totaal

2011-2012

2012-2013

2013-2014

1 3 0 0 1 9 2 0 3 0 1 1 21

1 1 1 2 3 1 0 1 4 1 1 0 16

3 1 1 0 3 2 1 0 2 0 0 1 14

Uitstroom so in percentage In onderstaand overzicht is de uitstroom van de so-leerlingen weergegeven in percentages. Sinds twee schooljaren hebben alle leerlingen een ontwikkelingsperspectief, waarin wij onder andere het verwachte uitstroomperspectief vaststellen. In de toekomst gaan wij de uitstroom van onze leerlingen vergelijken met dit verwachte uitstroomniveau in het ontwikkelingsperspectief, zodat wij nog beter inzicht krijgen in de opbrengsten van ons onderwijs.

Als uw kind naar een school voor vso gaat, is daarvoor altijd een TLV van het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs nodig. Dit geldt ook voor leerlingen die van so De Piramide naar vso De Piramide gaan. In overleg met de ouders vraagt de school de TLV aan.

resultaten en uitstroom Sommige leerlingen stromen tijdens de so-periode terug of uit naar regulier of speciaal basisonderwijs of een kinderdagcentrum. Na het so stroomt een deel van de leerlingen uit naar het regulier onderwijs, andere leerlingen blijven aangewezen op speciaal onderwijs. Zij gaan naar het voortgezet speciaal onderwijs van De Piramide of een andere school voor voortgezet speciaal onderwijs. Wij volgen de leerlingen nog twee jaar nadat ze uitgestroomd zijn.

11

Wij creëren uitdagende leeromgevingen

12

Voortgezet Speciaal Onderwijs (vso) Ons onderwijs Wij bieden voortgezet onderwijs aan onze leerlingen. Een deel van onze brugklasleerlingen komt van de so-afdeling van De Piramide, andere leerlingen stromen in vanuit het (speciaal) basisonderwijs. We hebben daarnaast een relatief grote instroom in de hogere leerjaren vanuit het regulier voortgezet onderwijs, ook gedurende het schooljaar. Wij vinden het belangrijk dat alle leerlingen uitstromen naar een passende plek en besteden daarom veel aandacht aan stage en beroepsoriëntatie. De leerlingen zijn geplaatst in uitstroomprofiel vervolgonderwijs of arbeid. Net als in het regulier voortgezet onderwijs krijgen de leerlingen les van 1e of 2e graads bevoegde leraren en hebben ze een lesrooster. Ze zitten zoveel mogelijk in hetzelfde lokaal. Voor praktijkvakken en bewegingsonderwijs gaan ze naar de vaklokalen. Alle groepen hebben twee mentoren. Iedere leerling heeft een persoonlijke mentor. Meestal is dat één van de twee groepsmentoren, soms is het een andere leraar.

Uitstroomprofiel arbeid Het onderwijs in dit uitstroomprofiel is gericht op uitstroom naar arbeid. Dit kan een (beschermde) werkplek of een beroep zijn. Sommige leerlingen gaan naar de entreeopleiding van het mbo. De cognitieve mogelijkheden van de leerlingen in dit uitstroomprofiel zijn zeer uiteenlopend. Het niveau van leerlingen kan gelijk zijn aan het niveau van leerlingen in het praktijkonderwijs, maar soms kunnen de leerlingen cognitief het uitstroomprofiel vervolgonderwijs aan. Als gevolg van hun beperking of ziekte zijn ze in het uitstroomprofiel arbeid geplaatst. Wij bieden de (door de overheid vastgestelde) kerndoelen voor het uitstroomprofiel arbeid aan. Sommige leerlingen volgen een of meerdere vakken bij het uitstroomprofiel vervolgonderwijs. Zij kunnen examens afleggen voor deze vakken. Ons onderwijs is dus zoveel mogelijk maatwerk, gericht op de mogelijkheden van de leerlingen.

Uitstroomprofiel vervolgonderwijs Het onderwijs in dit uitstroomprofiel is gericht op doorstroom naar het mbo of hbo: leerlingen kunnen een diploma of certificaten halen voor vmbo en havo. Net als in het regulier onderwijs zijn de klassen georganiseerd op leerjaar. We bieden de (door de overheid vastgestelde) kerndoelen voor het uitstroomprofiel vervolgonderwijs en de examenprogramma's aan. In de onderbouw zijn de doelen gelijk aan de kerndoelen voor het regulier voortgezet onderwijs. Vmbo-leerlingen

kunnen in de bovenbouw kiezen voor de sectoren economie, zorg & welzijn en techniek. Havo-leerlingen kunnen kiezen voor de profielen economie & maatschappij of natuur & gezondheid. Onze leerlingen kunnen een diploma behalen voor vmbo-tl en havo door het afleggen van staatsexamens. Het is ook mogelijk de staatsexamens te spreiden over verschillende jaren en de behaalde certificaten in te wisselen voor een diploma op tl- of havo-niveau. De leerlingen die onderwijs volgen op vmbo-bb-niveau en vmbo-kb-niveau kunnen staatsexamens afleggen in de theoretische vakken. Het is op De Piramide niet mogelijk een volledig diploma op dit niveau te behalen. Leerlingen die het symbioseprogramma volgen kunnen wél een diploma halen, in het profiel Dienstverlening en Producten. Wij zijn in het schooljaar 2013-2014 gestart met dit symbiosetraject, in samenwerking met het Roemer Visscher College. De leerlingen blijven onderwijs volgen op De Piramide en voldoen aan de eisen van het programma voor toetsing en afsluiting (PTA) van dit college. Aanpassingen in tempo en inhoud zijn mogelijk, de leerlingen voldoen uiteindelijk aan de eindtermen. Onze leerlingen leggen de schoolexamens van het Roemer Visscher College op De Piramide af, onder verantwoordelijkheid van het Roemer Visscher College. Het Centraal Examen leggen ze af op het Roemer Visscher College.

13

Als gevolg van hun beperking of ziekte kunnen niet alle leerlingen binnen de gestelde tijd hun diploma halen. Doordat de leerlingen staatsexamens afleggen is het mogelijk de examens voor de verschillende vakken over twee of drie schooljaren te verspreiden. De leerlingen die staatsexamen(s) afleggen en hun ouders ontvangen in het examenjaar een informatieboekje met daarin informatie en regels over het staatsexamen. De data van de staatsexamens worden vaak pas gedurende het schooljaar bekendgemaakt. Leerlingen en ouders ontvangen daarover bericht. Het is onze ambitie dat leerlingen binnen de daartoe gestelde termijnen het vmbo of havo afronden. Als gevolg van hun beperking of ziekte is dat niet altijd mogelijk. Over het algemeen behalen onze leerlingen een vmbo-diploma in vier-vijf schooljaren of een havodiploma in vijf-zes schooljaren. Soms is het halen van een compleet diploma niet haalbaar. De leerlingen kunnen dan examen doen voor een aantal vakken. Met de behaalde certificaten kunnen ze dan meestal doorstromen naar het mbo.

14

Toekomstgericht Naast de leergebiedspecifieke kerndoelen bieden we in beide profielen de leergebiedoverstijgende kerndoelen aan. Deze doelen zijn onderverdeeld in vier thema's: l leren leren; l leren taken uitvoeren; l leren functioneren in sociale situaties; l ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief. Wij vinden het belangrijk dat onze leerlingen zo goed mogelijk functioneren op school én in hun vrije tijd en dat ze een baan of vervolgopleiding kiezen die past bij hun mogelijkheden. We besteden daarom bijvoorbeeld veel aandacht aan het ontwikkelen van ICT-vaardigheden. Dit helpt bij het verwerken van de leerstof en kan tijdswinst opleveren. Een deel van onze leerlingen is bovendien, als gevolg van hun ziekte of beperking, meer afhankelijk van ICT dan anderen. Hun sociale leven speelt zich bijvoorbeeld voornamelijk via het internet af. Al onze leerlingen krijgen daarom de mogelijkheid om een Europees Computer Rijbewijs (ECDL) te halen.

Ook volgen alle leerlingen lessen 'relationele vorming en weerbaarheid'. Omdat we er waarde aan hechten dat leerlingen uit- of doorstromen naar een arbeidsplek die bij ze past besteden we veel tijd aan loopbaanoriëntatie (LOB).

Stage en Piramide Podium Al onze leerlingen lopen stage. Hierdoor krijgen ze een goed beeld van de mogelijkheden in de toekomst. De leerlingen in het uitstroomprofiel arbeid lopen interne en externe stages. De stagecoördinator en stagebegeleider zoeken geschikte stageplekken en begeleiden de leerlingen tijdens de stageperiode. Sinds 2011 kunnen de leerlingen werkervaring doen bij ons eigen leerwerkbedrijf: Piramide Podium. Leerlingen krijgen hier praktijklessen en kunnen hier stage lopen. Voor verschillende opdrachtgevers verzorgen de leerlingen reprowerk en het ontwerp voor drukwerk en websites. Andere leerlingen verzorgen de reserveringen en catering voor de vergaderzaal in het pand. Er zijn ook stagiaires vanuit het mbo die stage lopen bij Piramide Podium. We zijn trots op dit leerwerkbedrijf, waarbij leerlingen in een realistische maar beschermde omgeving (medisch

personeel is bijvoorbeeld op afroep beschikbaar) in aanraking komen met andere mensen en echte opdrachten. Meer informatie staat op www.piramidepodium.nl

resultaten en uitstroom Sommige leerlingen gaan tijdens de vso-periode (terug) naar regulier voortgezet onderwijs of arbeid. Aan het einde van de vso-periode stromen de leerlingen uit naar arbeid of vervolgonderwijs. Wij volgen de leerlingen nog twee jaar nadat ze uitgestroomd zijn.

Uitstroom vso versus instroomadvies In onderstaande overzichten hebben wij de uitstroom van de vso-leerlingen vergeleken met het advies waarmee de leerlingen instroomden in het vso. In het schooljaar 20132014 stroomden bijvoorbeeld vier leerlingen uit naar arbeid of mbo 1 en 2, die bij aanmelding op De Piramide een advies Praktijkonderwijs hadden gekregen.

Uitstroom vso in aantal In deze tabel staat hoeveel leerlingen in de afgelopen drie schooljaren uitstroomden naar de verschillende bestemmingen:

Bestemming Vso vmbo bk Vso havo Vmbo bk Vmbo tl Havo Vavo Mbo 1&2 Mbo 3&4 Arbeid Dagbesteding Overleden Buitenland Uitstroom totaal

2011-2012 0 0 3 0 0 0 4 5 1 1 0 1 15

2012-2013 2 0 0 1 1 1 3 4 3 2 0 0 17

2013-2014 0 1 1 0 1 1 6 8 6 0 1 1 26

15

Wij stimuleren verwondering en nieuwsgierigheid

16

Onderwijsondersteuning In vergelijking met leerlingen in het regulier onderwijs hebben onze leerlingen meer ondersteuning nodig om onderwijs te kunnen volgen. Wij hebben daarom relatief veel onderwijsondersteunend personeel in dienst en werken intensief samen met Sophia Revalidatie. Ons uitgangspunt blijft dat goed en kwalitatief onderwijs de basis is voor de ontwikkeling van de leerlingen. Ons team en de therapeuten van Sophia Revalidatie bieden waar nodig onderwijsondersteuning in en om de klas, ons gebouw beschikt over vele extra voorzieningen en we hebben aangepaste materialen en meubels. Indien noodzakelijk volgen de leerlingen revalidatiebehandeling(en) onder schooltijd. De visie van De Piramide op ondersteuning is als volgt samen te vatten: 'De leerling centraal, de leraar als spil en de specifieke deskundige als ondersteuner'.

Ontwikkelingsperspectief (OPP) Alle leerlingen hebben een individueel ontwikkelingsperspectief. In dit ontwikkelingsperspectief staat onder andere het verwachte uitstroomniveau, handelingsadviezen voor het team, de capaciteiten van de leerling, welke revalidatiebehandeling leerlingen krijgen en hoeveel (onderwijs)tijd dat kost. De leraar werkt de handelingsadviezen voor iedere leerling concreet uit. Als een leerling bijvoorbeeld ondersteuning van de logopedist krijgt bij taal, beschrijft de leraar wat dit inhoudt. We bespreken het OPP jaarlijks met de ouders.

Commissie van Begeleiding De Commissie van Begeleiding zorgt voor de goede afstemming tussen onderwijs, ondersteuning en behandeling van alle leerlingen zodat iedere leerling zich optimaal kan ontwikkelen. De commissie bestaat uit de adjunct-directeur (voorzitter), psycholoog, jeugdarts, maatschappelijk werker en leraar/mentor. Afhankelijk van het onderwerp is de zorgcoördinator of intern begeleider aanwezig. Op afroep kunnen de orthopedagoog, onderwijsassistent en/of verpleegkundige aansluiten bij het overleg.

Vorderingen volgen en rapporten De ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen, de groepsplannen (so) en leerstofplannen (vso) vormen de basis voor ons onderwijs. Wij volgen de leer- en toetsresultaten en ontwikkelingen van leerlingen met een digitaal leerlingvolgsysteem en verschillende besprekingen. Op het so gebruiken we het leerlingvolgsysteem ESIS-B, op het vso gebruiken we Magister. Minimaal twee keer per schooljaar bespreekt de voltallige Commissie

van Begeleiding de totale ontwikkeling van de leerling. Bij deze bespreking zijn de zorgcoördinator en leraar/ mentor aanwezig. De leraar/mentor bespreekt de leervoortgang van de leerling regelmatig met de intern begeleider, psycholoog en adjunct-directeur. So-leerlingen krijgen twee keer per schooljaar een rapport, vso-leerlingen drie keer.

Sociaal-emotionele ontwikkeling Het leven van onze leerlingen ziet er vaak anders uit dan het leven van leeftijdsgenoten. Voorbeelden zijn: de leerprestaties zijn lager dan op basis van hun cognitieve capaciteiten verwacht kan worden, ze hebben last van bijwerkingen van medicijnen, zijn minder mobiel en/of hebben minder energie voor (sociale) activiteiten. Wij willen graag dat onze leerlingen zich bewust zijn van hun mogelijkheden, leren omgaan met de gevolgen van hun beperking of ziekte, erover kunnen praten, sterk in hun schoenen staan en weerbaar zijn. Daarom besteden wij veel aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen. We richten ons daarbij met name op sociale competenties. We volgen de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen met de Sociale Competentie Observatielijst (SCOL).

Naar regulier onderwijs Niet al onze leerlingen hoeven speciaal onderwijs te volgen totdat ze uitstromen naar arbeid of een vervolgopleiding. Regelmatig stromen leerlingen terug of door naar regulier onderwijs. De Commissie van Begeleiding bespreekt minimaal jaarlijks de voortgang en ontwikkeling van de leerling. Dan komt onder andere aan de orde of een leerling (in de toekomst) regulier onderwijs kan volgen. Dit bespreken we met de ouders. Als een leerling onderwijs gaat volgen in het regulier onderwijs, kunnen wij begeleiding bieden aan de leerling en het team van die school. Ons uitgangspunt is: speciaal als het moet, regulier als het kan.

revalidatiebehandeling en onderwijsondersteuning De Piramide werkt intensief samen met Sophia Revalidatie. Sophia Revalidatie biedt verschillende vormen van onderwijsondersteuning en revalidatiebehandeling. Onze leerlingen kunnen individuele en/of groepsbehandeling van een fysiotherapeut, logopedist of ergotherapeut krijgen. De revalidatiebehandelingen vallen onder verantwoordelijkheid van de revalidatiearts. Een leerling krijgt alleen revalidatiebehandeling op indicatie van de revalidatiearts.

17

P Or Tr E T

‘Het gaat veel beter!' ‘De Piramide is een superleuke school!’, zegt Esmeralda. En zij kan het weten, want De Piramide is de vijfde school die ze bezoekt. Na drie reguliere basisscholen en een school voor so zit ze nu twee jaar (sinds ze naar het vso gaat) op De Piramide. Esmeralda vertelt waarom ze De Piramide zo leuk vindt: ‘De lessen, de docenten, de begeleiding... Als je iets niet snapt, word je meteen geholpen en leggen ze het zo uit dat je het meteen begrijpt.’

de situatie van Esmeralda achteruit. Toen bleek dat ze beter naar het speciaal onderwijs kon gaan. Zo kwam ze op de Maurice Maeterlinckschool terecht.’ De Maurice Maeterlinckschool heeft geen vso op vmbo basis-kaderniveau, daarom zit Esmeralda nu op De Piramide. Haar ouders zijn weer verhuisd, om dichterbij De Piramide te wonen. Omdat Esmeralda niet met leerlingenvervoer naar school kan, brengen en halen ze haar elke dag.

Uitjes

Vooruitgang en overleg

Esmeralda vertelt dat ze ongeveer één keer per maand met andere leerlingen een avond uitgaat. ‘We gaan naar de bioscoop, het theater, een musical of bowlen. Bowlen en bioscoop vind ik het leukst.’ Haar ouders zijn blij dat dit georganiseerd wordt: ‘De sportlerares en een verpleegkundige gaan mee. Dat is fijn, dan kan ze ook een keer zonder ons weg.’

‘Sinds Esmeralda op het speciaal onderwijs zit, gaat het veel beter met haar. Het gaat ons er om dat zij op haar plek zit en rust heeft. En dat merken wij.’ De ouders van Esmeralda zijn blij met De Piramide: ‘Ze luisteren naar de kinderen en ouders, en pikken op wat ze wel en niet kunnen.’ Haar ouders merkten bijvoorbeeld dat Esmeralda teveel huiswerk had. Dat gaf haar stress en spanning. In overleg heeft Esmeralda minder huiswerk gekregen, later is het weer langzaam opgebouwd. ‘We kunnen overleggen met docenten en met de verpleegkundige over medicatie. De Piramide is een open school. Het personeel neemt de tijd, heeft aandacht en is professioneel. Kinderen komen hier op hun plek.’

Speciaal onderwijs De ouders van Esmeralda zijn heel blij dat ze op het speciaal onderwijs zit. ‘Op de eerste school erkenden ze haar probleem niet. De tweede school pakte het meteen op en heeft ervoor gezorgd dat Esmeralda ambulante begeleiding kreeg. Na onze verhuizing ging

18

Sommige leerlingen volgen revalidatiebehandeling onder schooltijd. Informatie over revalidatiebehandeling en onderwijstijd staat in het ontwikkelingsperspectief van de leerling. In alle gevallen is hiervoor toestemming van de Commissie van Begeleiding nodig. De Commissie van Begeleiding besluit of een leerling onderwijsondersteuning nodig heeft en bepaalt door wie en in welke mate de leerling onderwijsondersteuning ontvangt. Een leerling kan bijvoorbeeld ondersteuning nodig hebben op het gebied van tweede taal verwerving, dan kan een logopedist ingehuurd worden.

Voorzieningen en materialen Ons schoolgebouw heeft veel speciale en extra voorzieningen, zodat onze leerlingen ondanks hun ziekte of beperking onderwijs kunnen volgen. Het gebouw is drempelloos, heeft brede deuren en er zijn aangepaste sanitaire voorzieningen. We hebben rustruimtes en behandelruimtes. Ook de praktijklokalen, het plein en de inrichting van de gymzaal zijn aangepast aan onze leerlingen. Onze klaslokalen zien er hetzelfde uit als de lokalen in een reguliere school. Wat opvalt is het aangepast meubilair en de speciale materialen. Er staan bijvoorbeeld speciale stoelen en tafels en er zijn aangepaste toetsenborden. Sommige leerlingen werken met aangepaste scharen, pennen, schriften, etcetera.

Specifieke expertise Onze teamleden hebben allemaal kennis over ziektebeelden en lichamelijke beperkingen. Sommige teamleden hebben specifieke expertise, bijvoorbeeld over bepaalde ziektebeelden of op het gebied van rouwverwerking. Twee specifieke expertises van onze school willen we graag in de schoolgids noemen:

SOLK-spreekuur SOLK staat voor Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten. Het aantal jongeren met beperkingen in dagelijkse activiteiten als gevolg van somatisch onverklaarde lichamelijke klachten groeit sterk. Jongeren van twaalf tot 23 jaar met somatisch onverklaarde lichamelijke klachten zoals chronische pijnklachten, vermoeidheid of hoofdpijn kunnen na verwijzing door een arts terecht bij het SOLK spreekuur. Dit is een gezamenlijk spreekuur van De Jutters, Sophia Revalidatie en De Piramide. Om de jongeren de juiste zorg te bieden, werken deze instellingen nauw samen met de ziekenhuizen in de regio Haaglanden, Onderwijs Zieke Leerlingen Haaglanden en andere partners op het gebied van zorg en onderwijs. Meer informatie en een aanmeldformulier zijn te vinden op onze website.

Niet aangeboren hersenletsel Niet aangeboren hersenletsel (NAH) is schade aan de hersenen die ontstaat na de eerste levensmaand, bijvoorbeeld door een ongeval of hersenbloeding. NAH kan leiden tot beperkingen in leren, bewegen en gedrag. De gevolgen van NAH zijn lang niet altijd zichtbaar. Een aantal medewerkers van De Piramide is gespecialiseerd in de gevolgen van NAH voor het leren. Zij kunnen ambulante begeleiding of teamvoorlichting bieden op de school voor regulier onderwijs. Het is ook mogelijk dat een leerling een observatieplaatsing krijgt op De Piramide, om de onderwijsbehoeften te bepalen. Sommige leerlingen zijn blijvend aangewezen op speciaal onderwijs, als gevolg van de aan NAH gerelateerde ondersteuningsbehoefte. Wij bieden, samen met de medewerkers van Sophia Revalidatie, gespecialiseerde begeleiding en ondersteuning aan deze leerlingen (en hun ouders).

19

Ouders Een goede afstemming tussen school en thuis is een voorwaarde voor optimale ontwikkeling van uw kind. De Piramide hecht daarom veel waarde aan goed contact met ouders.

Bereikbaarheid Omdat de meeste leerlingen met aangepast leerlingvervoer naar school komen, hebben wij geen dagelijks contact met de ouders van onze leerlingen. Ouders mogen ons altijd bellen of een e-mail sturen om een vraag te stellen, hun zorg uit te spreken of een positief bericht door te geven. De klassenleiding (so) of de persoonlijk mentor (vso) van uw kind is uw eerste aanspreekpunt. Zij zijn voor en na schooltijd bereikbaar. Als u één van onze teamleden graag persoonlijk wilt spreken, kunt u het beste een afspraak maken via de administratie.

20

Communicatie en contact Ieder schooljaar organiseren wij verschillende contactmomenten voor ouders. Twee of drie keer per schooljaar nodigen we u uit voor een persoonlijk gesprek tijdens een rapportavond. U kunt dan de leerontwikkeling van uw kind bespreken met de leraar of leraren van uw kind. Bij grote wijzigingen in het ontwikkelingsperspectief (OPP) krijgen de ouders een uitnodiging van de CvB om het vernieuwde OPP te bespreken en accorderen. Regelmatig nodigen we alle ouders uit voor ouder-, thema- of informatieavonden. Ouders en andere familieleden zijn ook van harte welkom bij feesten en activiteiten. De leraren van groep 1/2 gaan bij alle leerlingen op huisbezoek. Leraren van groep 3 tot en met bovenbouw b en uitstroom gaan alleen op huisbezoek op verzoek van ouders of als daar aanleiding voor is. Dit geldt ook voor de leraren van het vso.

Ouders van leerlingen uit bovenbouw b en uitstroom nodigen wij uit voor een adviesgesprek voortgezet onderwijs. Met de ouders van onze vso-leerlingen gaan we in gesprek over de sector- en profielkeuze, stages en uitstroommogelijkheden. We houden u op de hoogte van verschillende activiteiten en ontwikkelingen via: l Onze website. Hier vindt u, naast aanvullende informatie op deze schoolgids, actuele informatie en nieuws. l Groepspagina's. Alle groepen van het so hebben een eigen pagina op onze website, met nieuwtjes en informatie. l Contactschriftjes. Leerlingen tot en met middenbouw a hebben een contactschriftje, waarin leraren en ouders informatie uit kunnen wisselen. l Nieuwsbrief so en vso. Ongeveer vier keer per schooljaar verschijnt een digitale nieuwsbrief. l Ouderbrieven. Het management verstuurt, indien noodzakelijk, brieven naar alle ouders. Wij willen ouders zo goed mogelijk informeren over de ontwikkelingen van hun kind en De Piramide. Als ouders gescheiden zijn, volgen wij met betrekking tot schriftelijke, telefonische en mondelinge informatieverstrekking de richtlijnen van ons bestuur, De Haagse Scholen. Dit protocol 'informatieverstrekking aan ouders' staat op onze website.

Ouders actief Ouders van onze leerlingen zijn op verschillende manieren actief in en om de school. Sommige ouders ondersteunen bijvoorbeeld bij het leesonderwijs. Andere ouders zitten in de medezeggenschapsraad (MR), ondersteuningsplanraad (OPR) of de Ouderraad: Medezeggenschapsraad (MR) De Piramide hecht grote waarde aan de betrokkenheid van ouders, leerlingen en personeel. Vanuit de wettelijke taak rond de beleidszaken draagt de MR hieraan bij, via een gekozen ouder-, leerling- en personeelsgeleding. De agenda's en notulen publiceert de MR op onze website. Personeelsgeleding: Cathy Goose (voorzitter), Petra Verhage en Janny Vinke. Oudergeleding: Sjors Beijer, Sjoerd Eisma, vacature. Leerlinggeleding: Angela Batelaan.

Ondersteuningsplanraad (OPR) Alle samenwerkingsverbanden hebben een OPR. De OPR heeft instemmingsrecht op het vaststellen en wijzigen van het ondersteuningsplan. In dit plan beschrijft een samenwerkingsverband onder andere hoe het extra ondersteuning toewijst en hoe het leerlingen verwijst naar het (voortgezet) speciaal onderwijs. Vanuit De Piramide is de MR betrokken bij meerdere OPR-en. Ouderraad De Piramide heeft een ouderraad. We zijn heel blij met de actieve betrokkenheid van deze ouders bij de school. Ze ondersteunen bij de organisatie van activiteiten en feesten. Als u lid wilt worden van de ouderraad: we kunnen uw ondersteuning en creativiteit goed gebruiken! Leden van de ouderraad: Wendy Kemp (voorzitter), Shereeta Rosheuvel (penningmeester), Ayse Ozalp, Carolien Fonhof, Didi de Groot en Raymond van Blitterswijk.

21

Ons onderwijs is opbrengstgericht

22

Praktische informatie SCHOOLTIJDEN, VAKANTIES EN VrIJE DAGEN Schooltijden so Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag

Leerlingen komen binnen vanaf 8.15 uur. De ochtendpauze is van 10.00-10.15 uur. Alle groepen hebben middagpauze van 12.00-13.00 uur.

8.30-15.00 uur 8.30-15.00 uur 8.30-12.30 uur 8.30-15.00 uur 8.30-15.00 uur

Schooltijden vso Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag: 1e lesuur: 08.30 - 09.15 uur 2e lesuur: 09.15 - 10.00 uur Pauze: 10.00 - 10.15 uur 3e lesuur: 10.15 - 11.00 uur 4e lesuur: 11.00 - 11.50 uur 5e lesuur: 11.50 - 12.40 uur Pauze: 12.40 - 13.15 uur 6e lesuur: 13.15 - 14.05 uur 7e lesuur: 14.05 - 15.00 uur

Woensdag: 1e lesuur: 08.30 - 09.15 uur 2e lesuur: 09.15 - 10.00 uur Pauze: 10.00 - 10.10 uur 3e lesuur: 10.10 - 11.00 uur 4e lesuur: 11.00 - 11.50 uur 5e lesuur: 11.50 - 12.30 uur

Minimale onderwijstijd Wij voldoen voor alle leerlingen aan de minimaal verplichte onderwijstijd per leerjaar.

Vakanties en vrije dagen Prinsjesdag Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Goede Vrijdag Tweede Paasdag Koningsdag Meivakantie Tweede Pinksterdag Zomervakantie

Dinsdag 15-09-2015 Maandag 19-10-2015 tot en met vrijdag 23-10-2015 Maandag 21-12-2015 tot en met vrijdag 01-01-2016 Maandag 22-02-2016 tot en met vrijdag 26-02-2016 Vrijdag 25-03-2016 Maandag 28-03-2016 Woensdag 27-04-2016 Maandag 02-05-2016 tot en met vrijdag 13-05-2016 Maandag 16-05-2016 Maandag 11-07-2016 tot en met vrijdag 19-08-2016

Margedagen en overige sluitingen

Margedagen en revalidatiebehandelingen

Een aantal dagen per jaar organiseren wij margedagen (studiedagen) voor ons team. De lessen op school gaan die dag niet door. De planning van margedagen en overige sluitingen staat op onze website.

Sophia Revalidatie biedt een aantal leerlingen revalidatiebehandelingen aan tijdens onderwijstijd. Voorafgaand aan margedagen krijgen de ouders van deze leerlingen van Sophia Revalidatie bericht of de revalidatiebehandelingen van hun kind wel of niet doorgaan. Op deze dagen kunnen leerlingen geen gebruik maken van het leerlingvervoer.

23

KWALITEIT EN VEILIGHEID Kwaliteit Wij bieden kwalitatief goed onderwijs, goede zorg en ondersteuning. Wij brengen regelmatig en op verschillende manieren de kwaliteit van ons onderwijs in beeld: l Via ons digitale leerlingvolgsysteem en verschillende besprekingen volgen wij de (leer)ontwikkeling van de leerlingen. l We werken planmatig aan de verbeteringen van ons onderwijs aan de hand van een vierjarig schoolplan. In dit schoolplan staan onze doelen beschreven. Het schoolplan 2015-2019 vindt u op onze website. l Per schooljaar beschrijven wij de doelen uit het schoolplan voor dat schooljaar in een jaarplan, voorzien van SMART-geformuleerde actieplannen. l We evalueren het jaarplan. l Iedere twee jaar kunnen de leerlingen, teamleden, ouders en stakeholders een tevredenheidsonderzoek invullen. De resultaten hiervan staan op onze website.

l In ons veiligheidsplan staat hoe we de fysieke en

sociale veiligheid van ons personeel en de leerlingen waarborgen.

Inspectie van het Onderwijs De Inspectie van het Onderwijs heeft so De Piramide voor het laatst bezocht in maart 2014 en vso De Piramide in juni 2014. Beide afdelingen hebben het 'basisarrangement' behouden. Dat houdt in dat de inspectie vindt dat de kwaliteit van De Piramide op orde is. Meer informatie over de inspectie van het onderwijs: www.onderwijsinspectie.nl

Veiligheid Een veilige omgeving is een voorwaarde om te kunnen leren en werken. De Arbo-wet is ook van toepassing op het onderwijs. Wij brengen de veiligheid, gezondheid en het welzijn van leerlingen, personeel en ouders jaarlijks in kaart door een risico-inventarisatie. Op basis hiervan stellen wij het plan van aanpak bij. Veiligheid heeft ook te maken met het gebouw en het terrein. Om leerlingen voor te bereiden op calamiteiten houden wij één of meerdere ontruimingsoefeningen per jaar. In iedere ruimte hangt het ontruimingsplan. In 2012-2013 heeft De Piramide het Veiligheidscertificaat van de gemeente Den Haag toegekend gekregen. In het belang van de veiligheid van onze leerlingen en medewerkers registreren wij alle incidenten. De betrokkene vult op de dag van het incident een meldingsformulier in. Hij geeft dit formulier aan de veiligheidscoördinator. Indien noodzakelijk worden alle betrokkenen gehoord en wordt meteen actie ondernomen om dergelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. Jaarlijks verwerkt de werkgroep veiligheid alle meldingen in een rapport. Dit rapport is een bijlage van de risico-inventarisatie & -evaluatie. De werkgroep heeft geheimhoudingsplicht over hetgeen hen via de meldingen wordt medegedeeld.

Protocollen Wij vinden het belangrijk dat leerlingen en personeel zich veilig voelen bij ons op school. Verschillende regels en uitgangspunten zijn vastgelegd in protocollen. Voorbeelden hiervan zijn het protocol gedragscode van De Haagse Scholen, protocol schorsing en verwijdering, leerlingstatuut vso, kapstokregels so, het protocol gebruik van elektronische informatie- en communicatiemiddelen en meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld. Een aantal protocollen staat op onze website.

Aansprakelijkheid Het schoolbestuur heeft een collectieve WA- en ongevallenverzekering voor alle leerlingen. Die verzekering geldt voor alle onder verantwoordelijkheid

24

of in opdracht van de school verrichte activiteiten en voor zover de leerling niet langs andere weg voor wettelijke aansprakelijkheid en ongevallenrisico's is verzekerd. Ons dringend verzoek is dat de leerlingen geen kostbaarheden meenemen naar school.

Kluisjes Vso-leerlingen kunnen een kluisje huren, hiervoor betalen zij een borg.

ONDErWIJS- EN EXTrA ACTIVITEITEN Bewegingsonderwijs en naschoolse sport Bewegingsonderwijs is voor alle leerlingen onderdeel van het wekelijks lesaanbod. De leerlingen krijgen bewegingsonderwijs van een vakleraar. De assistent bewegingsonderwijs biedt ondersteuning. Doelstellingen zijn het verbeteren en/of bijhouden van de mobiliteit en conditie, ontwikkelen van sociale vaardigheden en het leveren van een bijdrage aan de sport-, spel- en recreatievorming. In het so werken we daarnaast onder andere aan het vergroten van ruimtelijk inzicht en (praktische) motorische vaardigheden. Groep 1/2 krijgt elke week een half uur bewegingsonderwijs. Vanaf groep 3 krijgen de leerlingen twee uur per week

bewegingsonderwijs: één klassikale les en één les in niveaugroepen. Daarbij krijgen lopende leerlingen en leerlingen in de rolstoel apart en groepsdoorbrekend les of een bewegingsles in het zwembad. Bij mooi weer geven we het bewegingsonderwijs soms buiten. Het dragen van sieraden tijdens de lessen is niet toegestaan, het dragen van gymkleding is verplicht. Als een leerling gymschoenen draagt, mogen deze geen zwarte strepen achterlaten op de vloer. Voor, tijdens en na de les is een assistent bewegingsonderwijs aanwezig om de leraar en leerlingen te ondersteunen. Wilt u een washand en handdoek meegeven voor het wassen na de les? De Piramide heeft veel mogelijkheden voor naschoolse sport. Er is een structureel aanbod voor loopbasketbal, badminton en (rolstoel)tennis. Verder is er nog een wisselend sportaanbod, waarbij we proberen aan te sluiten op de wensen van de leerlingen. De vakleraar bewegingsonderwijs biedt de naschoolse sport aan, de assistent bewegingsonderwijs biedt ondersteuning en (medische) verzorging. Aan het begin van het schooljaar krijgen de ouders van alle leerlingen vanaf groep 3 de inschrijfformulieren voor de naschoolse sporten. Uiteraard kunnen leerlingen zich hiervoor ook gedurende het schooljaar nog inschrijven.

25

Extra activiteiten Wij organiseren extra activiteiten met als doel de leerlingen te stimuleren in hun ontwikkeling op een andere wijze dan in de lessen mogelijk is. Bij activiteiten buiten de school is altijd (verzorgend) ondersteunend personeel aanwezig. Het team van het so organiseert, in een aantal gevallen samen met ouders: - Kinderboekenweek - Excursies (o.a. kinderboerderij, museum, toneel- en muziekvoorstellingen) - Kerstfeest - Sinterklaasfeest - Werkweek (bovenbouw a en bovenbouw b en uitstroom) - Projecten - Schoolreis (groep 1/2) - Sportdag Vso-leerlingen kunnen lid worden van de schoolvereniging. Deze vereniging organiseert onder andere spelletjesmiddagen, bioscoop-, theater- en cabaretbezoek et cetera. De leerlingen betalen een bijdrage per activiteit.

Het team van het vso organiseert voor de vso-leerlingen jaarlijks verschillende activiteiten zoals een startweek en eindproject, een sportdag en excursies.

ECDL-diplomering Wij besteden veel aandacht aan ICT-vaardigheden. Al onze vso-leerlingen krijgen de mogelijkheid een Europees Computer Rijbewijs (ECDL) te halen.

Leerlingenraad Het vso heeft een leerlingenraad, die ongeveer zes keer per schooljaar bijeenkomt. De leerlingenraad maakt het management en medewerkers van het vso attent op zaken die voor verbetering vatbaar zijn en levert een bijdrage aan de organisatie en voorbereiding van diverse activiteiten.

Mediation door leerlingen Enkele vso-leerlingen worden opgeleid tot leerlingmediator. De leerlingmediator kan bij kleine conflicten tussen leerlingen een bemiddelende rol spelen. Drie vso-leraren, die opgeleid zijn tot mediator, begeleiden het mediationtraject.

Muziektraject In 2012 zijn wij gestart met een muziektraject in samenwerking met het Residentie Orkest en het Koorenhuis voor middenbouw a en b en bovenbouw a en b en uitstroom van het so. Het traject is op maat gemaakt voor De Piramide. De leerlingen maken kennis met snaar-, blaas- en slaginstrumenten door middel van introductielessen door vakdocenten van het Koorenhuis en musici van het Residentie Orkest. De groepsleraar geeft met behulp van een leskist lessen over en met de geïntroduceerde muziekinstrumenten. In middenbouw b gaan de leerlingen naar een miniconcert van het Residentie Orkest en mogen zij de gebruikte instrumenten uitproberen. In bovenbouw a gaan zij onder andere naar een repetitie en kinderconcert van het Residentie Orkest. De leerlingen van bovenbouw b en uitstroom geven een afsluitend concert op school of in het theater.

Zwemonderwijs In het schooljaar 2015-2016 heeft een aantal leerlingen in plaats van twee keer in de week bewegingsonderwijs in de gymzaal, één keer les in de gymzaal en één bewegingsles in het zwembad. De leerlingen krijgen zwemles in zwembad Escamphof (warm water) of zwembad Zuiderpark. Voor, tijdens en na de les is er een assistent bewegingsonderwijs aanwezig om de leraar en leerlingen te ondersteunen. Wilt u zwemkleding en twee handdoeken meegeven? Wanneer een leerling onverhoopt niet kan zwemmen, wilt u dit dan telefonisch of schriftelijk doorgeven aan de administratie.

26

ZIEKTE, VErLOF EN VrIJSTELLING Ziekte en afwezigheid Als uw kind niet naar school kan komen, verzoeken wij u de administratie hiervan op de hoogte te stellen tussen 8.00 en 8.30 uur (via telefoonnummer 070 366 65 87). Indien uw kind met aangepast leerlingvervoer naar school gaat, dient u de vervoerder uiterlijk om 7.30 uur te bellen om het vervoer af te melden. Als uw kind weer naar school kan, kunt u dit telefonisch doorgeven aan het vervoersbedrijf. Na een periode van afwezigheid meldt de leerling zich bij de administratie voordat hij weer naar de klas gaat.

Schoolverzuim Wij registreren afwezigheid in het leerlingvolgsysteem als een leerling een (deel van de) schooldag niet aanwezig is, met de reden van afwezigheid. Regelmatig en ongeoorloofd verzuim melden wij bij afdeling leerplichtzaken van de gemeente waar de leerling woont. Als een leerling 10 dagen aaneengesloten afwezig is, melden we dat bij de afdeling leerplichtzaken. We verzoeken u dringend om afspraken voor bezoek aan huisarts, tandarts of ziekenhuis zoveel mogelijk buiten schooltijden te maken.

Verlof en vrijstelling Een leerplichtige leerling mag niet thuis blijven buiten de schoolvakanties en vrije dagen. In bepaalde gevallen kan verlof of vrijstelling aangevraagd worden: l Leeftijd (voor kinderen van vijf jaar zijn extra vrijstellingsmogelijkheden). l Gewichtige omstandigheden (bijvoorbeeld een bruiloft, begrafenis of verhuizing). l Levensovertuiging. l Extra vakantie. In uitzonderingsgevallen kan de school toestemming geven voor verlof buiten de reguliere schoolvakanties. l Ziekte. Ouders dienen een verzoek voor verlof of vrijstelling schriftelijk in bij de directie. Voor maximaal tien dagen per jaar beslist de directeur, andere verzoeken beoordeelt de leerplichtambtenaar. Uitgebreide informatie over verlof en vrijstelling staat op onze website. Op verzoek van ouders kan een leerling vrijstelling krijgen voor het deelnemen aan bepaalde onderwijsactiviteiten. De gronden voor vrijstelling worden door of namens het bevoegd gezag bepaald.

27

KLACHTENrEGELING Ons streven is dat alle leerlingen zich veilig voelen op school, zodat zij kunnen leren en zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Ondanks de inspanning van ons personeel en de leerlingen kan het voorkomen dat een leerling zich niet veilig voelt of dat een leerling of ouder een klacht heeft. Als u een klacht heeft, kunt u dit melden bij de klassenleiding, persoonlijk mentor of directie. Mocht uw klacht niet naar tevredenheid afgehandeld worden, kunt u bij de schoolcontactpersoon terecht. Onze schoolcontactpersonen zijn mevr. G. Jansma (schoolverpleegkundige), dhr. E. van Crugten (leraar so), mevr. P. de Haan (vakleraar bewegingsonderwijs) en mevr. G. van Dijke (leraar vso). Als de schoolcontactpersonen uw klacht niet naar tevredenheid afhandelen, kunt u contact opnemen met een vertrouwenspersoon van ons bestuur (De Haagse Scholen): Dhr. Albert van der Zalm Telefoonnummer: 06 51 99 36 18 E-mailadres: [email protected] Mevr. Marion Ferber Telefoonnummer: 06 46 61 18 33 E-mailadres: [email protected] Als ook het bestuur uw klacht niet naar tevredenheid kan afhandelen, kunt u uw klacht indienen bij de Stichting Onderwijsgeschillen. Klachten over aspecten van passend onderwijs kunnen ingediend worden bij de Tijdelijke geschillencommissie toelating en verwijdering. Meer informatie staat op www.onderwijsgeschillen.nl.

FINANCIËLE ZAKEN regelingen en voorzieningen AWBZ - De AWBZ is per 1 januari 2015 vervallen. Als uw kind als gevolg van een beperking of ziekte zorg nodig heeft, dan vraagt u een persoonsgebonden budget (pgb) aan bij het zorgkantoor, de zorgverzekeraar of bij de gemeente. Waar u moet zijn, hangt af van de zorg die u nodig heeft.  Ooievaarspas- Bent u inwoner van Den Haag en heeft u een laag inkomen? Met de Ooievaarspas kunt u onder andere in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming van school- en of studiekosten. De tegemoetkoming wordt alleen verstrekt als u de ooievaarspas bij de schooladministratie door een kaartlezer haalt. Meer informatie: www.ooievaarspas.nl.

28

TOG - Per 1 januari 2015 is de Tegemoetkoming voor ouders van gehandicapte kinderen (TOG) vervallen. Deze tegemoetkoming was voor kinderen die extra zorg nodig hadden door een ziekte of handicap. De TOG is vanaf 1 januari 2015 opgenomen in de kinderbijslag. Vanaf deze datum kunnen thuiswonende kinderen die intensieve zorg nodig hebben tweemaal kinderbijslag krijgen. Wajong en Participatiewet - Op 1 januari 2015 is de Participatiewet ingegaan. Doel van deze wet is dat mensen met een ziekte of beperking en mensen met een bijstandsuitkering die kunnen werken, sneller en gemakkelijker aan het werk gaan. Deze wet geldt voor leerlingen die vanaf 1 januari 2015 achttien jaar worden. Een contactpersoon van het werkgeversservicepunt van de gemeente Den Haag coördineert de doorstroom van de leerlingen in het uitstroomprofiel arbeid, in overleg met de ouders en De Piramide. Dit is niet afhankelijk van de woonplaats van de leerling. Voor leerlingen die uiterlijk op 31 december 2014 achttien jaar zijn geworden, blijft de Wajong-regeling gelden, het UWV blijft verantwoordelijk. Meer informatie op www.rijksoverheid.nl en www.uwv.nl.

Sponsoring en fondsenwerving Stichting Vriendenkring van de Haagse Mytylschool werft als onafhankelijk rechtspersoon fondsen, sponsors en donateurs voor De Piramide. De vrijwillige ouderbijdragen zijn niet kostendekkend, daarom zijn wij heel blij met onze sponsoren. Meer informatie over de stichting en de werkwijze rond sponsoring en fondsenwerving staat op onze website.

Vrijwillige ouderbijdrage Onze financiële middelen zijn niet toereikend voor het organiseren van extra activiteiten en feesten zoals het sinterklaas-, kerst- en lentefeest. We vragen daarom een bijdrage in de kosten aan alle ouders. Deze bijdrage is vrijwillig en wordt jaarlijks door de MR vastgesteld. De vrijwillige ouderbijdrage bedraagt voor het schooljaar 2015-2016 € 20,00 per leerling. U kunt dit op twee manieren betalen:  l contant op de jaarlijkse algemene informatieavond, u ontvangt een betalingsbewijs; l per bank/giro-overschrijving op rekening NL72INGB0000542700, t.n.v. S.S.Y. Rosheuvel te Den Haag.

OVErIGE INFOrMATIE Jeugdtandzorg De tandzorg van de leerlingen is een verantwoording van de ouders. De Piramide biedt leerlingen de

gelegenheid gebruik te maken van de dienst Jeugdtandzorg. Hiervoor kunt u zich aanmelden telefoonnummer 070 305 12 00, e-mailadres [email protected]. De tandzorg wordt geboden onder schooltijd en gaat dus ten koste van de onderwijstijd.

Leerlingvervoer De Piramide heeft een regionale functie. De meeste leerlingen wonen niet in de nabije omgeving van de school en kunnen niet zelfstandig reizen. Als de leerling verder dan zes kilometer van school woont, heeft hij recht op vervoer van en naar school of op een financiële bijdrage in de kosten van het vervoer. Afhankelijk van de motorische beperking kan de gemeente afwijken van de kilometergrens. Ouders dienen leerlingvervoer zelf aan te vragen bij de gemeente.

Lesuitval en vervanging Als een leraar ziek of afwezig is, proberen we lesuitval zoveel mogelijk te beperken. In de meeste gevallen neemt een collega de lessen over of verdelen we de groep over andere klassen. Bij langdurige afwezigheid van een personeelslid ontvangen ouders bericht. Voor het vso hebben we een protocol lesuitval, dit staat op onze website.

Openbaarheid foto's van leerlingen Bij evenementen en/of schoolbezoeken maken wij regelmatig foto's en/of video-opnames. Deze opnamen kunnen wij gebruiken voor publicatie op de website en/of andere interne of externe berichtgeving. Wanneer u bezwaar heeft tegen het publiceren van foto's en/of filmopnames van uw kind, meldt u dat per e-mail bij de directie van de school.

Overblijven Wij werken met een continurooster. De leerlingen nemen zelf een lunch mee, de ouders hoeven geen bijdrage te betalen voor de tussenschoolse opvang. De leerlingen eten en drinken (onder begeleiding van de onderwijsassistenten) in de klas, als het droog is gaan ze daarna naar buiten. Vso-leerlingen zijn, met schriftelijke toestemming van de ouders, vrij om tijdens de middagpauze het terrein van de school te verlaten.

Persoonlijk begeleider Na overleg met en toestemming van de directie kan een persoonlijk begeleider van een leerling de lessen bijwonen, mits deze persoon een VOG (verklaring omtrent gedrag) overlegt.

We vermelden de datum in de nieuwsbrief. Als uw kind niet gefotografeerd mag worden, meldt u dat aan de directie. De fotograaf bepaalt de prijs van de foto's.

Schoolmelk Leerlingen kunnen zich abonneren op schoolmelk van Campina. Ouders kunnen een abonnement aanvragen via de website: www.campinaopschool.nl.

Thuisonderwijs Soms kunnen leerlingen als gevolg van een langdurige ziekte of revalidatie niet (de hele dag) op school komen. De Commissie van Begeleiding besluit welke vorm van onderwijs noodzakelijk en mogelijk is. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld contact hebben met leraren via Skype of e-mail, of de leraar kan bij de leerling thuis komen.

EXTErNE CONTACTEN EN HANDIGE ADrESSEN De Piramide ziet zichzelf als een schakel in de keten van onderwijs, zorg en bedrijfsleven. De school heeft daarom veel contacten met andere scholen, externe organisaties en bedrijven. Een overzicht van onze belangrijkste contacten, handige adressen en links vindt u op onze website.

Schoolfotograaf De schoolfotograaf komt één keer per jaar.

29

Ons schoolklimaat staat voor veiligheid en respect

30

Medewerkers Managementteam

Ambulant begeleiders

Peter van der Bor (directeur) Ben van den Broek (adjunct-directeur) Hanneke Korevaar (sectieleider leraren so) Loes Aarts (sectieleider leraren vso) Carolien Zoutendijk (sectieleider onderwijsassistenten)

Ben van den Broek (coördinator) Jorie Bijkerk Marijke Princen Suzanne de Roos Marja Seijsener Ruud van Soeren Niky Steendam Janny Vinke Mirjam Wentink

Leraren so Nathalie van Barneveld Sanne Beekhuis Erwin van Crugten Liesbeth Davids Cindy Dulfer Patricia de Haan (bewegingsonderwijs) Sanne van Hattum (bewegingsonderwijs) Barbara Kardol Hanneke Korevaar Lida Kouwenhoven Merel Lens Marcella Nijbacker Eveline Schoorl Cinta van Tongeren Cindy de Vreeden Marjolein Zwagerman

Leraren vso Loes Aarts Anissa Abed Dorine Altena Rolita Boldewijn Georgette van Dijke Cathy Goose Petra van der Graaf Jacqueline Grul Patricia de Haan (bewegingsonderwijs) Esther Hardeveld o/g Kleuver Nelleke Hartog Sanne van Hattum (bewegingsonderwijs) Karin Huiskens-Hertsig Tamyra Meesters Sander Michon Ben Oostdam Narine Sarkisian Ingrid Schouwenaar Laura Vernooij David van Woerden

DESKUNDIGEN Onderwijsassistenten: José Bontenbal Nicoline Brussee Cindy van Eijk Meike van Emmerik Jennifer van Ginkel Anke Hartog Milena Hofman Patricia Letterie Karin Nijhuis Marina Schotten Emel Tas Petra Verhage Ilona van Vliet Jetty Wildschut Carolien Zoutendijk

Verpleegkundige: Gertie Jansma

Intern begeleiders: Gepke Emans (so) Sandra Polak (vso)

Zorgcoördinatoren: Karin Nijhuis (so) Marja Seijsener (vso)

Ondersteunend personeel Angel van den Berg (administratie) Karin Claassen (administratie) Petra Roetman (administratie) Willem Schouten (conciërge) Sjoerd Teerink (systeembeheer)

31

Samen werken en samen leven

(v)so De Piramide Melis Stokelaan 1185 2541 GA Den Haag Telefoonnummer: 070 366 65 87 www.sovsodepiramide.nl