Wij geven thuis Goed en betaalbaar wonen in Den Haag De gemeenteraadsverkiezingen in 2014 vallen samen met het laatste jaar van de lokale en regionale prestatieafspraken 2010-2014 tussen corporaties en gemeenten. De corporaties willen nieuwe prestatieafspraken maken, waarbij corporaties en gemeente een gelijkwaardig aandeel hebben. Voor u ligt de inzet van de Haagse corporaties Vestia, Staedion en Haag Wonen. ‘Van inzet naar definitieve afspraken’ is daarin een volgende stap waarbij ook de stem geldt van onze huurders. De komende collegeperiode werken gemeente en corporaties samen aan goed en betaalbaar wonen in voldoende voorraad sociale huurwoningen. Om goede en haalbare afspraken te maken is het nodig om inzicht te hebben in elkaars investerend vermogen en financiële situatie. Beide elementen staan onder druk. Wij zien vijf kernthema’s die samen de balans vormen voor een gezond volkshuisvestelijk Den Haag. De basis voor de balans is een ongedeelde stad in een ongedeelde regio. I Voldoende sociale huurwoningen Corporaties zijn onmisbaar voor het huisvesten van de lage inkomens. Sociale huurwoningen worden in Den Haag en de regio Haaglanden eerlijk en volgens een transparant regionaal verdeelsysteem toegewezen. Staedion, Vestia, Haag Wonen garanderen dat er voldoende sociale huurwoningen zijn. Doel: Inzet corporaties: Vraag aan de gemeente:
voldoende beschikbare sociale huurwoningen voor de doelgroep zorgdragen voor voldoende sociale huurwoningen de gemeente biedt ruimte voor innovatieve oplossingen voor goedkope woningbouw of transformatie, in het bijzonder grondprijs en regelgeving
II Goed onderhouden en duurzame woningen Regulier Wij staan voor een goed onderhouden en toekomstbestendige Haagse woningvoorraad. De corporaties hebben het tempo van de stadsvernieuwing naar beneden moeten bijstellen door de crisis en de heffingen. Desondanks heeft iedere corporatie jaarlijks een uitgebreid onderhouds- en investeringsprogramma, waarbij we de woningen zoveel mogelijk meteen verduurzamen. Dat geldt ook voor de VvE’s waar wij in zitten. Daarnaast verbeteren en bouwen we nieuwe woningen, zoals in Transvaal Noord, Mariahoeve en Den Haag Zuidwest. Daarin levert de WOM Zuidwest een belangrijke bijdrage aan de vernieuwing van Zuidwest. Duurzaamheid vormt een belangrijk onderdeel in ons werk aan de woningvoorraad. Daarbij gaat het om het isoleren van gevels, daken en vloeren, het plaatsen van dubbelglas, het vervangen van geisers door HR-ketels of het aanbrengen van zonnepanelen. Op die manier gaan onderhoud en verduurzaming hand in hand. Daarin hebben ook bewoners een onmisbare rol in het gebruik van hun woning. Hoe stoken zij? Hoe ventileren zij? Weten ze voldoende hoe ze gezond en energiezuinig in hun woning kunnen wonen? Doel: Inzet corporaties:
kwalitatief goede en duurzame woningvoorraad een onderhoudsbudget van ongeveer € 111 miljoen per jaar een investeringsbudget voor woningverbetering van ongeveer € 17 miljoen per jaar van Staedion en Haag Wonen. Vestia heeft jaarlijks € 24 miljoen beschikbaar voor haar hele portefeuille en bekijkt ieder jaar welk deel wordt ingezet in Den Haag.
WIJ GEVEN THUIS Goed en betaalbaar wonen in Den Haag
10-03-2014
Vraag aan de gemeente:
een investeringsbudget voor nieuwbouw van ongeveer € 20 miljoen per jaar. Dit zijn de investeringen van Staedion en Haag Wonen. De WOM investeert jaarlijks € 8 miljoen in Zuidwest. de gemeente zorgt voor een goed onderhouden woonomgeving en het opknappen van de openbare ruimte bij ingrijpende woningverbeteringen. Ook vragen we voortzetting van de huidige afspraken over sociale grondprijzen, parkeren en het volkshuisvestingsfonds. De gemeente neemt het voortouw in een stadsbrede campagne naar bewoners hoe zij gezond kunnen wonen.
Versnelling Als de gemeente Den Haag haar doelstelling wil behalen om in 2040 klimaatneutraal te zijn, dan moeten de huidige inspanningen worden vertienvoudigd, aldus de gemeente Den Haag zelf. Corporaties zien deze noodzaak van extra inspanningen in de bestaande Haagse voorraad en zijn voorstander van een extra duurzaamheidsimpuls op bestaande (renovatie)plannen. Dat geldt ook voor uitgestelde sloopcomplexen. Om te versnellen zijn wij afhankelijk van cofinanciering door andere partijen of stimuleringsgelden vanuit de overheid. De corporaties staan open voor nieuwe samenwerkings- en financieringsvormen met gemeente en andere partijen. Doel: Inzet corporaties:
Vraag aan de gemeente:
meer verduurzaming in de Haagse voorraad versnelling van de duurzaamheidsingrepen binnen de bestaande voorraad en het plaatsen van zonnepanelen Indicatie: 500 woningen per jaar extra verduurzamen de gemeente start een revolverend duurzaamheidsfonds (inclusief startkapitaal). Indicatie: € 20.000 per woning = € 10 miljoen per jaar in fonds De gemeente zoekt samen met de corporaties commitment bij het Rijk, bedrijfsleven, energieleveranciers, etc. om deel te nemen.
III Betaalbaarheid De betaalbaarheid voor lagere inkomensgroepen staat ook in Den Haag onder grote druk. De verhuurderheffing leidt ertoe dat corporaties bezuinigen op bedrijfslasten en investeringen verminderen, maar ook de huren verhogen. Deze rekening komt nu grotendeels terecht bij nieuwe huurders. Een ontwikkeling die erom vraagt samen afspraken te maken, om te voorkomen dat huurders in de knel raken. Daarnaast zien we ook dat huurders die al bij ons huren steeds vaker in de problemen komen. Ook hen moeten we helpen. We streven naar passend wonen en bevorderen de doorstroming, in het bijzonder om schaarse woningen vrij te spelen. Doel:
Inzet corporaties:
Vraag aan de gemeente:
acceptabele woonlasten voor huurders met een laag inkomen, waarbij betaalbaarheid in de basis een verantwoordelijkheid van de overheid is. afspraken over het vrijkomend woningaanbod naar prijsklasse en woninggrootte voor verschillende inkomensgroepen. inzet van wooncoaches voor vrijspelen schaarse (grote) woningen de gemeente continueert het project ‘vermindering huisuitzettingen’, evenals de inzet, financiële hulp en schuldhulpverlening vanuit Den Haag OpMaat en breidt dit zo nodig uit. De gemeente maakt ook afspraken met andere partijen om andere betalingsachterstanden bij huurders in een zo vroeg mogelijk stadium tegen te gaan. De gemeente continueert de verhuispremie ter bevordering van doorstroming. Daarnaast start zij de lobby richting het Rijk om haar verantwoordelijkheid te nemen bij de betaalbaarheid van het wonen.
WIJ GEVEN THUIS Goed en betaalbaar wonen in Den Haag
10-03-2014
IV Woningen voor mensen in een kwetsbare positie De veranderingen in het zorgdomein, zoals de hervorming van de AWBZ, WMO, Jeugdwet en invoering van de Participatiewet, gaan veel betekenen voor de meer kwetsbare huurders van corporaties, zoals senioren met een zorgindicatie. Zij moeten steeds meer zelfstandig gaan wonen maar zijn niet altijd zelfredzaam genoeg hiervoor. Zij hebben zorg en begeleiding nodig om het wonen mogelijk te maken, zoals ondersteuning in het zelfstandig huren en betalen van een woning. De opgave voor de gemeente, zorginstellingen en corporaties verandert door de wetswijzigingen. Wij hebben elkaar nodig om onze gezamenlijke doelgroep goed te kunnen huisvesten. Ook hebben wij elkaar nodig om ongewenste effecten van de veranderingen tegen te gaan. Denk alleen al aan het tegengaan van het aantal huisuitzettingen en het beroep op de maatschappelijke opvang. Daarbij is de zorg de verantwoordelijkheid van gemeenten en zorginstellingen, en zijn de woningen de verantwoordelijkheid van corporaties. De ontwikkelingen in de zorg brengen voor corporaties grote exploitatierisico’s met zich mee. De corporaties en gemeente ontwikkelen samen een visie op de toekomst van zorgvastgoed en zoeken samen naar mogelijkheden om de risico’s te verkleinen. Doel: Inzet corporaties:
Vraag aan de gemeente:
goed huisvesten van kwetsbare huishoudens afspraken maken over aantal beschikbare woningen en continuering van goede samenwerking met maatschappelijke partners (begeleid wonen/Housing First), voorrang verstrekken aan mantelzorgers, inzet op levensloopbestendiger maken van de woningvoorraad. de gemeente maakt afspraken over begeleiding en zorg van kwetsbare huishoudens met zorgpartijen en voert regie op transitie in het zorgdomein en heeft een coördinerende rol bij vraag naar begeleid wonen; de gemeente reserveert jaarlijks extra geld voor zorg of begeleiding met het oog op de verwachte toename van kwetsbare huurders en € 0,5 miljoen voor aanpassing van wooncomplexen, zoals het ophogen van galerijen, entreeaanpassingen, plaatsen van liften, etc., naast de individuele woningaanpassingen aangevraagd door bewoners.
V Wonen in leefbare buurten Gemeente en corporaties staan voor een stad met veerkrachtige wijken waar het prettig wonen is. De corporaties dragen op verschillende manieren bij aan leefbare buurten. Naast goed onderhouden woningen, werken we aan wijken die schoon, heel en veilig zijn en waar overlast en woonfraude actief worden bestreden. De corporaties richten zich daarbij primair op de complexen en de directe woonomgeving. Daarnaast werken we steeds meer samen met onze bewoners en maatschappelijke partners. Om de leefbaarheid in kwetsbare wijken als de Schilderswijk, Zuidwest en Transvaal te verbeteren, hebben we elkaar hard nodig. De gemeente is een onmisbare partner in de Haagse wijkenaanpak. Bijvoorbeeld op het brede terrein van beheer en het voorzieningenniveau, maar ook op het gebied van onderwijs, werk en inkomen. De corporaties willen bewonersparticipatie vergroten. Meer zeggenschap over de aanpak, maar ook meer eigen verantwoordelijkheid. De gemeente kan daar ook een bijdrage aan leveren. De corporaties passen daarnaast maatwerk toe op specifieke problematiek. Bijvoorbeeld in de aanpak van leegstaande winkelstrips in eigen bezit. Dat is slecht voor de uitstraling van de buurt en de leefomgeving. De corporaties zetten zich maximaal in voor het vinden van creatieve invullingen en het voorkomen van leegstand. Daarbij willen we gediplomeerde schoolverlaters kansen bieden, bijvoorbeeld door een huurkorting. De gemeente moet bereid zijn om regelgeving te versoepelen om dit mogelijk te maken. Doel: Inzet corporaties:
onze bewoners voelen zich thuis in hun wijk blijvende inzet op schoon, heel en veilig op complexniveau, oplossen van woonfraude, voorkomen en oplossen woonoverlast en
WIJ GEVEN THUIS Goed en betaalbaar wonen in Den Haag
10-03-2014
Vraag aan de gemeente:
signaleringsfunctie via inzet door toezichthouders, buurtconciërges en huismeesters; nauw samenwerken met bewoners en partners, bijvoorbeeld via afspraken over social return, waarin partijen afspraken maken over de inzet van schoolgaande jongeren of werkzoekenden uit de wijk bij werkzaamheden in de wijk of bijvoorbeeld het convenant leerlingbouwplaatsen waarin corporaties zorgen dat er leerplekken zijn voor jongeren bij nieuwbouw. de gemeente zorgt voor schoon, heel en veilig in de openbare ruimte, met verantwoordelijkheid voor voorzieningen en sociale samenhang, met daarin aandacht voor de bewoners van onze woningen. aandacht voor gebieden waar de markt het niet oppakt en samen met de corporaties zoeken naar een bredere gezamenlijke aanpak.
Randvoorwaarde: Ongedeeld Den Haag en ongedeelde regio; een sociaal rechtvaardige stad Een belangrijk element uit de Haagse woonvisie is een gevarieerde stad en regio, waar voor alle inkomensgroepen voldoende plek is en geen concentraties van armoede voorkomen of ontstaan. Dit verdient ook de komende jaren onze volle aandacht en vormt een basis onder ons werk. Daarbij houden we blijvende aandacht voor het vergroten van het aandeel sociale huisvesting in wijken waar weinig sociale huurwoningen zijn of door het vergroten van het aandeel betaalbare woningen voor middeninkomens in wijken waar dit nodig is, waar de markt het niet oppakt. Dit vraagt om een gedeelde verantwoordelijkheid en goed georganiseerde regio Haaglanden, waar alle gemeenten en corporaties, naar omvang, hun volkshuisvestelijke bijdrage leveren. Daarbij zoekt de gemeente naar een nieuwe vorm van regionale samenwerking na opheffing van het Stadsgewest Haaglanden. De corporaties nemen daarin een verantwoordelijkheid tot blijvende samenwerking richting de Sociale Verhuurders Haaglanden, waarin alle corporaties uit de regio zijn aangesloten.
WIJ GEVEN THUIS Goed en betaalbaar wonen in Den Haag
10-03-2014
