Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines. Doelstelling. Het OPO Wetenschapscommunicatie – Informatica heeft als doelstelling om de communicatievaardigheden, rond wetenschappelijke thema’s, van studenten Bachelor Informatica te verbeteren. Dit omvat zowel schriftelijke als mondelinge communicatie. In deze brede context zijn er verschillende mogelijke invalshoeken. Wetenschappelijke communicatie neemt andere vormen aan afhankelijk van het beoogde doelpubliek. Communicatie (zowel schriftelijk als mondeling) tussen wetenschappers van een zelfde onderzoeksdomein verloopt heel anders dan communicatie van wetenschappers naar een breder doelpubliek. Wanneer we het hebben over communicatie tussen wetenschappers uit eenzelfde domein, dan noemen we dit het schrijven van wetenschappelijke teksten of het geven van een wetenschappelijke presentatie. Wanneer we het hebben over communicatie door wetenschappers naar een breder doelpubliek, dan spreken we van schrijven van populairwetenschappelijke teksten of het geven van een populair-wetenschappelijke presentatie. Deze twee vormen van wetenschapscommunicatie zijn erg verschillend, zowel qua vorm als qua inhoud. In principe zijn beide vormen erg relevant in de vorming van een wetenschapper en zouden beide vormen hun plaats moeten krijgen in een OPO Wetenschapscommunicatie. Alleen is het zo dat de activiteiten die horen bij de puur wetenschappelijke vorm heel sterk gestoeld zijn op het voorafgaand uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Het is het eigen onderzoek dat in heel belangrijke mate bepaalt hoe je over het werk rapporteert. In de meeste gevallen is het voor een collega onderzoeker belangrijker te vernemen hoe het onderzoek werd uitgevoerd, met daarbij ondermeer de vragen en problemen die zich hebben gesteld, dan om de resultaten van het onderzoek te vernemen. Als gevolg hiervan zal deze vorm van wetenschapscommunicatie vrijwel niet behandeld worden in dit OPO (Maar zie ook het stukje rond de “Engelse leerlijn van de faculteit Wetenschappen” verderop in dit document). Enerzijds staan de meeste studenten in 2de Bachelor Informatica nog niet ver genoeg in hun studie om zelf diepgaand onderzoek uit te voeren. Anderzijds zou dat onderzoek op zich meer tijd vereisen dan de activiteiten rond het schrijven en presenteren, waardoor dit binnen een 3-studiepunten-OPO niet zinvol kan ingevuld worden. Daarom is de focus binnen dit vak vooral gericht op het schrijven van populairwetenschappelijke teksten en op het geven van populair-wetenschappelijke presentaties. Het moet duidelijk zijn dat een OPO van 3 studiepunten rond schrijven en presenteren bijzonder klein is in vergelijking met de aandacht die er in zes jaar middelbare studies is uitgegaan naar schrijven en spreken (en andere aspecten van het bestuderen van taal en communicatie). Iemand die zijn middelbare studies heeft afgerond met bijzonder zwakke communicatievaardigheden zal in dit OPO niet uitgroeien tot meesterlijk schrijver of roemrijk redenaar. De doelstellingen van dit OPO zijn er dan ook op gericht om met behulp van zeer concrete richtlijnen en via een aantal praktische oefeningen de bestaande populair-wetenschappelijke communicatievaardigheden van elke student te verbeteren. Ondermeer houdt dit in dat de evaluatie voor dit OPO gedeeltelijk rekening houdt met de individuele progressie van de student, eerder dan uit te gaan van een absoluut criterium voor perfecte communicatie.
De manier waarop dit gebeurt wordt toegelicht in dit document. Deadlines Pas op: er zijn bijkomende deadlines die te maken hebben met het maken van het EOSachtige boekje. Dat proces wordt apart beschreven in het document Proces-EOSachtigeboekjes.pdf. Er komen ook extra deadlines die te maken hebben met de Leerlijn Engels en die zullen gecommuniceerd worden door collega’s van het Instituut voor Levende Talen. Belangrijke data, Leuven: Donderdag 12/2, 10.30-12: sessie met algemene info en informatie over het schrijfproces voor (populair) wetenschappelijke teksten. Donderdag 19/2, 10.30-12.30: praktijksessie over schriftelijke rapportering: populaire en wetenschappelijke teksten. Woensdag 4/3 : deadline voor het indienen van je eerste tekst. Donderdag 12/3, 10.30-12.30: sessie over presenteren. Vrijdag 13/3 : deadline voor het insturen van je beoordeling van een andere tekst. Donderdagen 19/3 en 26/3, 10.30-12.30 uur, vrijdagen 20/3, 27/3 en 3/4, 14-16 uur, eerste presentaties in groepjes van 7 tot 8 studenten, en feedback over de eerste tekst, lokaal 200A, 03.143. Woensdag 22/4: deadline voor het indienen van je beoordeling van je eigen presentatie Nog te plannen: contactmoment met de groepjes voor opvolging boekje. Dinsdagen 12/5 en 19/5, 16-18 uur, donderdag 21/5, 10.30-12.30 uur, vrijdagen 15/5 en 22/5, 14-16 uur, eindpresentaties, lokaal 200A, 03.143. Zaterdag 23/5: indienen boekje.
Belangrijke data, Kortrijk: Woensdag 18/2, 15-17: sessie met algemene info en informatie over het schrijfproces voor (populair) wetenschappelijke teksten. Woensdag 25/2, 15-17: praktijksessie over schriftelijke rapportering: populaire en wetenschappelijke teksten. Woensdag 4/3: deadline voor het indienen van je eerste tekst. Woensdag 11/3, 16-18 uur: sessie over presenteren. Vrijdag 13/3 : deadline voor het insturen van je beoordeling van een andere tekst. Woensdag 18/3, 16 uur: feedback over de eerste tekst Woensdag 1/4: 16-18: eerste presentaties. Woensdag 22/4: deadline voor het indienen van je beoordeling van je eigen presentatie. Nog te plannen: contactmoment met de groep voor opvolging boekje. Woensdag 20/5: tweede presentaties. Zaterdag 23/5: indienen boekje.
De eerste opdracht: schrijfopdracht. Vanaf 10/02/14 staan er tekstjes uit Scientific American beschikbaar als documenten voor de studenten Wetenschapscommunicatie Informatica. Deze tekstjes zijn allemaal ongeveer even groot. Alle tekstjes handelen ofwel over Artificiele Intelligentie of over onderwerpen die meer tot de bredere Informatica behoren. Enkele zijn ook iets breder gericht, naar wetenschap of technologie. De bedoeling is dat elke student een tekstje hieruit kiest.
De eerste opdracht bestaat uit het schrijven van een eigen tekst, gebaseerd op die tekst uit Scientific American. Die eigen tekst voldoet aan de volgende richtlijnen. Het betreft een tekst zoals die zou geschreven worden door een redacteur van een populariserend wetenschappelijk tijdschrift. Stel je in de plaats van zo'n redacteur en schrijf een tekstje van ongeveer drie pagina's dat een duidelijke en aantrekkelijke presentatie geeft voor een breed publiek van het onderwerp in het Scientific American artikel. De tekst wordt geschreven in het Nederlands. De teksten worden elektronisch ingediend. De eenvoudige richtlijn voor de omvang is drie pagina's in een normale 12 pt. font. Omdat je met truuks met pointsize of letter font veel meer (of minder) informatie in de drie pagina's kan stoppen, is er ook een harde beperking: niet minder dan 1200 en niet meer dan 1600 woorden. Het is goed om ook illustraties in te voegen. Die tellen natuurlijk niet mee in de omvang (het aantal woorden). Het is uiteraard belangrijk dat je rekening houdt met de richtlijnen die in de praktische sessie rond teksten wordt aangeboden. Wat de inhoud betreft mag je tekst niet neerkomen op een Nederlandse samenvatting van de Engelse tekst die je gelezen hebt. Het is de bedoeling dat je, naast het artikel uit Scientific American dat je kiest, ook nog op zoek gaat naar enkele andere bronnen. Vervolgens tracht je het inhoudelijke materiaal uit het gelezen artikel en uit die andere bronnen in een nieuw verhaal te gieten. Hierbij mag het wel dat bepaalde stukjes van het verhaal het betoog uit het Scientific American artikel volgen, maar dat mag zeker niet voor het geheel van je artikel het geval zijn. De referenties naar je bronnen voeg je toe op een vierde pagina, na het artikel. De deadline voor het indienen van je tekst is: 4/03. Je dient je tekst per email te sturen naar danny.deschreye at cs.kuleuven.be. Gebruik een pdf-formaat. Zet jouw naam NIET in de tekst zelf! Uiteraard moet je in de email wel duidelijk je naam vermelden, met de anonieme tekst in bijlage. De reden voor de anonimiteit is dat elke tekst ook verbeterd wordt door een medestudent. Dit proces laten we anoniem verlopen. Op 19/02 (Leuven) en 25/02 (Kortrijk) komt er nog een praktische informatiesessie om je te helpen de belangrijkste aandachtspunten rond het schrijven van de tekst duidelijk in te zien. Wacht toch NIET tot die data om van start te gaan. Op 6/03 krijgt elk van jullie een tekst van een ander student teruggestuurd. Deze tekst dien je in de loop van die week te beoordelen op basis van beoordelingscriteria die beschikbaar worden gesteld. Je vindt het beoordelingsformulier op: http://people.cs.kuleuven.be/~danny.deschreye/WetComInf/ link: EvaluatieFormulier.pdf De bijhorende link, Aandachtspunten.pdf, geeft je informatie over welke aspecten bij elk van de items in de evaluatie best in rekening worden gebracht. Op 13/03 (Leuven) lever je je evaluatieformulier voor de tekst die je geëvalueerd hebt in. Bij voorkeur lever je het formulier in in de studentenbrievenbus op het gelijkvloers van het Computerwetenschappen gebouw (rechtover het secretariaat, tegenover de printer). De studenten in Kortrijk sturen hun evaluatie op 13/03 per email naar bovenstaand adres.
Schrijf opnieuw NIET je naam op het evaluatieformulier. Voeg een apart blad bij met je naam en de titel van het beoordeelde tekstje. Alternatief - maar liever niet - mag je die evaluatie ook per email naar me sturen. Zorg er dan opnieuw voor dat het document zelf niet jouw naam vermeldt. Op 18/3 (Kortrijk) en 19/3 (Leuven), krijgt iedereen de feedback van de docent en van de andere student over zijn tekst. Bemerk dat de feedback van de andere student geen bindende kritiek is: die is louter informatief. Het is vooral op basis van de feedback van de docent dat je moet leren om je tweede schrijfopdracht beter te maken. De beide bovenstaande activiteiten tellen reeds mee (voor een klein aandeel) van de uiteindelijke evaluatie voor het vak. Het betreft hier een klein gedeelte van de totale evaluatie, want deze activiteiten zitten in de leerfase en niet de evaluatiefase van het vak.
Het maken van groepjes voor de tweede teksten en presentaties. In de evaluatiefase van dit vak schrijven jullie een tweede tekst en geven jullie een tweede presentatie. Wat de tekst betreft is er een nieuw aspect. Jullie vormen groepjes van 4 a 5 studenten en maken samen een EOS-achtig boekje. Richtlijnen hierrond vind je in het document Proces-EOSachtige-boekjes.pdf Het is wenselijk dat jullie al heel vroeg trachten te bepalen met wie je een groepje voor de eindopdrachten wenst te vormen. Als wij voor het ontvangen van de eerste opdracht reeds weten wie er in de eindopdracht zal samenwerken, dan kunnen we voor de eerste opdracht de ingediende teksten van een zelfde groepje ter beoordeling toewijzen aan dezelfde docent (Tias/Danny). Dat geeft een groot voordeel: je krijgt voor je eerste opdracht feedback van die docent, dus is het beter als dezelfde docent je tweede opdracht evalueert: de gebruikte criteria blijven zo stabiel. Tracht dus al vroeg groepjes te vormen en dit liefst voor de deadline voor de eerste schrijfopdracht door te mailen.
De eerste presentaties. Je doet er goed aan ermee rekening te houden dat de volgende opdracht voor Wetenschapscommunicatie heel snel volgt op de bovenstaande momenten. De eerste presentatie die je dient te geven gaat door voor de paasvakantie. Op 12/03 (Leuven) en 11/03 (Kortrijk) is er een infosessie over presenteren. Hou rekening met de tips en richtlijnen die daarin naar voor gebracht worden, om je eigen presentatie te maken en te verbeteren. Voor de presentaties worden de studenten in Leuven opgedeeld in groepjes van een 7- a 8tal studenten. Er zijn (in Leuven) vijf sessies met presentaties. Elke student volgt alleen de presentaties in zijn/haar sessie. Je fungeert in die sessie zowel als spreker en als publiek voor de andere sprekers. Elke Leuvense student dient mij voor 1 maart per email te laten weten op welke van de vijf sessies hij/zij NIET aanwezig kan zijn. Op basis van deze informatie wordt begin maart de opdeling van de groepjes vastgelegd (en dus de dag waarop jij moet presenteren).
Deze presentatie betreft een presentatie van 10 minuten over het onderwerp van je eerste tekst. Het is de bedoeling dat je presentatie zeker niet langer duurt dan 10 minuten. Tracht er voor te zorgen dat ze ook niet veel korter is (timing vooraf!). Het doelpubliek zijn de medestudenten uit je jaar/sessie. Een stukje van je presentatie wordt op video opgenomen. Die video wordt opToledo geplaatst, zodanig dat alleen de spreker zijn eigen video kan zien. Het is vervolgens de bedoeling dat je een zelfevaluatie maakt van dat stukje presentatie. Hiervoor gebruik je het beoordelingsformulier dat eveneens op de web site http://people.cs.kuleuven.be/~danny.deschreye/WetComInf/ staat. Link: Beoordeling.doc Je zelfevaluatie van je presentatie stuur je per email aan me toe, met deadline 22 april. Verdere informatie volgt later, tijdens de infosessie over presenteren. De leerlijn Engels in de faculteit Wetenschappen. Vanaf het academiejaar 2014-2015 is WetCom Informatica verplicht om mee te gaan in de leerlijn Engels van de faculteit Wetenschappen. Dit houdt in dat alle studenten Informatica in Wetenschapscommunicatie ook een opdracht in het Engels dienen te maken. Het betreft een opdracht waarbij je je eerste populair wetenschappelijke tekst dient te herschrijven in een Engelse versie. Die Engelse versie dient een omvang te hebben van één pagina en dient in wetenschappelijke (en dus niet populair wetenschappelijke) stijl te zijn. In de infosessie van 19/2, 25/2 (Kortrijk), geven we informatie over hoe een wetenschappelijke tekst er – qua vorm – anders uitziet als een populair wetenschappelijke tekst. Deze info dien je mee te nemen voor deze nieuwe opdracht. De hele opdracht rond de leerlijn Engels wordt ondersteund en geëvalueerd door collega’s uit het ILT (Instituut voor Levende Talen). Alle afspraken worden door hun gemaakt en de evaluatie gebeurt ook helemaal door deze docenten. Zij zullen zelf een bijkomende infosessie inlassen over aandachtspunten i.v.m. het Engels. Zij maken afspraken met jullie over de deadlines voor het indienen van de 1-pagina wetenschappelijke-stijl artikels. Zij vragen jullie ook om in te tekenen voor momenten voor feedback sessies. Ze geven jullie verbeterde versies en vragen jullie om jullie ingediende tekst te herwerken en opnieuw in te dienen. Op die herwerkte tekst worden jullie door de collega’s van het ILT beoordeeld. Heel dit process gaat door via Toledo. Er werd een Toledo Community Wetenschapscommunicatie Informatica aangemaakt. Normaal zijn jullie allemaal al lid van deze deze community. Laat ons weten indien dit voor jou niet het geval is. ILT zal alle communicatie over dit onderdeel van de cursus via deze community laten verlopen.
Evaluatie van het vak. Alle activiteiten hierboven (buiten het tweede deel van de leerlijn Engels) behoren tot de leerfase van dit vak. Het schrijven van de tekst en het geven van de presentatie wordt na de paasvakantie opnieuw gedaan. Die tweede tekst en presentatie gaan over een nieuw onderwerp dat je weer uit de lijst kiest.
Het hele proces in de tweede fase, de evaluatiefase, is erg analoog aan dat van de eerste fase. Alleen dien je nu geen evaluatie van een andere tekst, noch een zelfevaluatie van je presentatie te maken. Wat wel nieuw is in de tweede fase is dat studenten, zoals boven reeds vermeld, zullen opgedeeld worden in groepjes van 4 tot 5 studenten en dat elk groepje hun teksten zal moeten samenbrengen in een boekje. Dat boekje dient er uit te zien als een soort mini-editie van een populair wetenschappelijk tijdschrift, zoals bijvoorbeeld EOS. Zoals eerder vermeld, vind je richtlijnen hierrond in het document Proces-EOSachtige-boekjes.pdf
Wat de opdeling van de punten betreft: op de leerfase staan in het totaal 10 van de 40 punten, op de tweede tekst/boekje staan 13 punten, op de tweede presentatie staan 11 punten. Op de leerlijn Engels staan de resterende 6 punten. De 10 punten in de leerfase zijn als volgt verdeeld. Op de eerste tekst en de eerste presentatie staan telkens 3 punten. Als je beoordeling van de andere tekst goedgekeurd wordt, dan wordt het resultaat op je eigen tekst lineair herschaald op 5 punten. Als je zelfevaluatie van je presentatie goedgekeurd wordt, dan wordt het resultaat op je presentatie lineair herschaald naar 5 punten.
Danny De Schreye en Tias Guns
