Westermeerwind B.V. Inhoudsopgave aanvraag bouwvergunning

Westermeerwind B.V. Inhoudsopgave aanvraag bouwvergunning

1. Aanvraagformulier 2. Bijlage 1 Toelichting op de aanvraag 3. Bijlage 2A Overzichtstekening (tekeningnummer 4D) Bijlage 2B Deeloverzichtstekening (tekeningnummer 5D) Bijlage 2C Deeloverzichtstekening (tekeningnummer 6D) Bijlage 2D Situatietekening windturbine Noordermeerdijk (tekeningnummer 9D) Bijlage 2E Situatietekening windturbine Westermeerdijk (tekeningnummer 10D) Bijlage 2F Situatietekening transformatorstation Bijlage 2G Locatie windturbine ten opzichte van de Noordermeerdijk (tekeningnummer 11D) Bijlage 2H Locatie windturbine ten opzichte van de Westermeerdijk (tekeningnummer 12D) 4. Bijlage 3A Aanzichttekeningen turbine (tekeningnummer 7D) Bijlage 3B Detailtekeningen gondel (tekeningnummer 1005393) 5. Bijlage 4A Voorontwerp fundatie Bijlage 4B Voorontwerp platform fundatie 6. Bijlage 5A Plattegrond transformatorstation inclusief doorsnedes (tekeningnummer 13D) Bijlage 5B Plattegrond transformatorstation inclusief aanzichten (tekeningnummer 14D) Bijlage 5C Aanzichten delen transformatorstation (tekeningnummer 20D) 7. Bijlage 6 Archeologisch onderzoek ADC 8. Bijlage 7 Foto’s omgeving 9. Bijlage 8 Veiligheidscertificaat SWT 3.6 10. Bijlage 9 Bewijs aanvraag milieuvergunning 11. Bijlage 10 Machtiging ondertekening vergunningen

2 NOV 2009

Gemeente Noordoostpolder T.a.v. College van B&W Postbus 155 8300 AD EMMELOORD

20 oktober 2009

Ons kenmerk: 20091 020/BU/BV Betreft: aanvraag om bouwvergunning voor het bouwen van 49 windturbines met bijbehorende voorziening

Geachte college, AI enkele jaren lopen de voorbereidingen voor het Windpark Westermeerwind voor de kust van de Westermeerdijk en Noordermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder, provincie Flevoland. In overleg met u als bevoegd gezag is gewerkt aan de formele aanvragen en deze zijn inmiddels gereed. Bij deze brief ontvangt u onze aanvraag om een bouwvergunning met bijbehorende bijlagen. Per 1 maart 2009 zijn artikel 9b, c en d van de Elektriciteitswet 1998 (Staatsblad 2008, 416) en het Uitvoeringsbesluit rijkscoördinatieregeling energie-infrastructuurprojecten (Staatsblad 2009, 73) in werking getreden. Daardoor zijn artikel 3.28 en artikel 3.35, eerste lid van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) van toepassing op de besluitvorming voor windparken in de Noordoostpolder. De Minister van Economische Zaken is de aangewezen minister, in de zin van artikel 3.35 Wro, die daarbij de coördinatie van de besluitvorming op zich neemt. Bureau Energieprojecten coördineert de besluitvorming en heeft ons gevraagd u het volgende te verzoeken: 1.

Ingevolge de coördinatieregeling dient u een kopie van onderhavige aanvraag te verzenden naar: SenterNovem Bureau Energieprojecten Postbus 93144 2509 AC Den Haag

2. 3.

In reactie op deze kopie van de aanvraag zal de Minister van Economische Zaken u per brief melden wanneer van u verwacht wordt een (ontwerp)-besluit gereed te hebben Het ontwerp-besluit en later ook het besluit stuurt u aan Minister van Economische Zaken (en niet aan de initiatiefnemer)

Indien u vragen heeft over de inhoud of procedure van de coördinatie regeling kunt u contact opnemen met Cynthia Mors van Bureau Energieprojecten. Zij is bereikbaar op 070 3796853 of [email protected] Indien u vragen heeft over deze brief of de aanvraag kunt u contact opnemen met ondergetekende of met de projectcoördinator van de Koepel Windenergie Noordoostpolder de heer Rijntalder. De heer Rijntalder is aangewezen als contactpersoon voor de overheden in het kader van de verschillende procedures ten behoeve

f

i

('

van de ontwikkeling van de vier windparken in de Noordoostpolder. De contactgegevens zijn opgenomen in de aanvraag. Wij zien uw besluit tegemoet.

/~ . h// s~~;;/ HOOg. aCh~~99

JY;Y;~Rijntalder, namens, P.J.M. Meulendijks, Westermeerwind B.V.

vrom 01072009/9150

Gegevens gemeente Dossiernummer

Datum ontvangst

Aanvraag ingediend

3

in

Indienen bij dienst of afdeling

voud

Cluster Vergunningen

Verzendadres

Gemeente Noordoostpolder Postbus 155 8300 AD Emmeloord [email protected]

Aanvraag bouwvergunning 1 Vraagt u de vergunning

>

aan namens een rechtspersoon (bedrijf, instelling,

Gegevens aanvrager (vergunninghouder)

1a Naam en voorletters

P.J.M. Meulendijks

1b Rechtspersoon

Westermeerwind B.V.

•

Man

•

Duit 15 1c Correspondentieadres in Nederland, bij voorkeur geen postbusnummer

vereniging e.d.)? Vul dan bij 1b de naam van de rechtspersoon in en bij 1a de naam van degene die vertegenwoordigingsbevoegd is. Bij een particuliere aan-

8305 BB Emmeloord

1e Telefoon overdag

0527-616167

•

1f

0527-615468

•

1g E-mailadres

vraag hoeft u 1b dus niet in te vullen

•

1d Postcode en plaats

Faxnummer

1h Bent u

•

[email protected] eigenaar

•

huurder

anders, namelijk 2 Indien deze aanvraag betrekking heeft op een bouwvergunning tweede fase: vul hier de gegevens in van de gemachtigde, ook al is dit dezelfde gemachtigde als bij de aanvraag om bouwvergunning eerste fase

Zie de toelichting

>

Vrouw

•

Machtiging

2a Laat u de aanvraag voor de bouwvergunning door een gemachtigde verzorgen? Nee, ga naar 3 Ja, vul dan hier de gegevens van de gemachtigde in

>

2b Naam en voorletters

J.F.W. Rijntalder

2c Functie

Directeur

•

2d Correspondentieadres in Nederland

Postbus 579

•

2e Postcode en plaats

7550 AN Hengelo

•

2f

06-22239487

•

2g Faxnummer

nvt

•

2h E-mailadres

[email protected]

Telefoon overdag

3

Kosten

3

Aanneemsom of raming van de kosten (exclusief BTW)

•

Man

Vrouw

•

€ zie bijlage 1

•

1

4

>

Lees in de toelichting

Uw bouwvergunning

4a Welke bouwvergunning vraagt u aan?

welke bouwvergunning

Lichte bouwvergunning

u nodig heeft.

Reguliere bouwvergunning

In bijlage 1 ziet u welke documenten u moet

Reguliere bouwvergunning fase 1

meesturen

Reguliere bouwvergunning fase 2

>

U heeft uw eerdere bouwplannen bijvoorbeeld gewijzigd

k datum afgifte bouwvergunning fase 1

•

k (registratie)nummer bouwvergunning fase 1

•

4b Heeft u voor deze bouwwerkzaamheden al eerder een bouwvergunning aangevraagd? Ja, ga naar 4c

Nee, ga naar 5

4c Op welke datum is de eerdere bouwvergunning verleend/geweigerd?

•

4d Wat is het (registratie)nummer van de eerdere aanvraag om bouwvergunning? 5

Lokale en kadastrale aanduiding van het bouwwerk/perceel en eigendomssituatie

zie bijlage 1

•

zie bijlage 1

•

Gemeente

zie bijlage 1

•

Sectie en nummer

zie bijlage 1

5a Straat en huisnummer Kijk voor deze informatie in de koopakte van het pand of het perceel of neem contact op met het kadaster Het gaat om de situatie op het moment dat u de bouwvergunning aanvraagt

Postcode en plaats

>

>

•

5b Kadastrale aanduiding

•

•

5c Eigendomssituatie perceel/kavel Eigen grond 6

Erfpacht

Huur

De bouwwerkzaamheden

6a Geef een korte omschrijving van het bouwplan Het gaat om het

geheel

k van

gedeeltelijk

k

plaatsen vernieuwen veranderen oprichten vergroten

49 windturbines en bijbehorende voorzieningen

•

Ruimte voor toelichting:

zie bijlage 1

Seizoensgebonden bouwwerk als bedoeld in art. 45, 6e lid, van de Woningwet. Bijvoorbeeld een strandpaviljoen. Zie ook de toelichting

>

6b Gaat het om een seizoensgebonden bouwwerk? Nee Ja k Gedurende welke periode van het jaar is het bouwwerk aanwezig?

k Wat is de beoogde instandhoudingstermijn

van

•

t/m

•

•

jaar

•

jaar

van het seizoensgebonden bouwwerk? Tijdelijk bouwwerk zoals bedoeld in art. 45, 1e lid, van de Woningwet. Bijvoorbeeld noodlokalen voor scholen en tijdelijke woonruimte. Zie ook de toelichting

>

6c Gaat het om een tijdelijk bouwwerk? Nee Ja k Wat is de beoogde instandhoudingstermijn van het bouwwerk?

2

Gebruik wil zeggen: het daadwerkelijke gebruik van het bouwwerk. Zie de toelichting

7

>

Gaat het om wonen? Dan is de bezettingsgraadklasse niet van toepassing en vult u de GO en VO in onder

>

‘B1’. Zie ook de toelichting

Gebruik van het bouwwerk

7a Wat is het huidige gebruik van het bouwwerk en de bijbehorende terreinen?

IJsselmeer

•

7b Wat is het gebruik van het bouwwerk en de bijbehorende terreinen na uitvoering van de werkzaamheden?

Windturbinepark

•

7c Geef in de onderstaande tabel per gebruiksfunctie de gebruiksoppervlakte (GO) en de vloeroppervlakte van het verblijfsgebied (VO) in m2 aan.

bij Bezettingsgraadklasse Bezettingsgraadklasse B1 Gebruiksfunctie

B2

GO (m2)

VO (m2)

GO (m2)

B3 VO (m2)

GO (m2)

B4 VO (m2)

GO (m2)

B5 VO (m2)

GO (m2)

VO (m2)

n.v.t.

Wonen Bijeenkomst Cel Gezondheidszorg

Industrie Kantoor Logies Onderwijs Sport Winkel Overige gebruiksfuncties

De vragen 7d en 7e

>

7d Voor hoeveel woningen/wooneenheden vraagt u de bouwvergunning aan?

alleen invullen als er sprake is van woningen of wooneenheden

Aantal huurwoningen

•

Aantal huurwooneenheden

•

Aantal koopwoningen

•

Aantal koopwooneenheden

•

7e Bent u na voltooiing van de werkzaamheden bewoner van het bouwwerk? Ja Nee 8 8a en 8b ook met ‘Ja’ beantwoorden bij oprichten van een bouwwerk (nieuwbouw)

>

Afmetingen van het bouwwerk

8a Verandert de onbebouwde oppervlakte van het terrein door de bouwwerkzaamheden? Ja k Bebouwde oppervlakte voor uitvoering van de werkzaamheden k Bebouwde oppervlakte na uitvoering van de werkzaamheden

0

m2

2.644

m2

Nee 8b Verandert de bruto vloeroppervlakte van het bouwwerk door de bouwwerkzaamheden? Ja k Bruto vloeroppervlakte voor uitvoering van de werkzaamheden k Bruto vloeroppervlakte na uitvoering van de werkzaamheden

0

m2

nvt

m2

0

m3

nvt

m3

Nee 8c Verandert de bruto inhoud van het bouwwerk door de bouwwerkzaamheden? Ja k Bruto inhoud voor uitvoering van de werkzaamheden k Bruto inhoud na uitvoering van de werkzaamheden

Nee

3

9 Heeft het bouwwerk

>

Materiaal en kleurgebruik

9a Vul in het onderstaande schema de gegevens in over materiaal en kleurgebruik

andere bijzondere onderdelen of materialen of

Onderdeel

gaat het om een bouwwerk dat geen gebouw is? Vul dan de gegevens in

Materiaal

Kleur

Gevels · Plint gebouw

op de lege regels in het schema.

· Gevelbekleding

Meer ruimte nodig?

· Borstweringen

Stuur een bijlage mee

· Voegwerk Kozijnen · Ramen · Deuren · Luiken Balkonhekken Dakgoten en boeidelen Dakbedekking

zie bijlage 1 Informeer bij uw

>

gemeente of dit mogelijk

9b Wilt u het bouwplan mondeling toelichten voor de welstandscommissie/stadsbouwmeester? Ja

is

zie bijlage 1

Nee

10 Overige vergunningen Informeer bij de gemeente of u nog andere vergunningen nodig heeft

>

10 Heeft u voor de bouwwerkzaamheden ook de volgende vergunningen nodig? Nee

Ja, kruis aan om welke vergunningen het gaat en stuur een kopie van de vergunning of een bewijs van de aanvraag mee k Monumentenvergunning Vergunning Kernenergiewet Milieuvergunning Vergunning Wet toelating zorginstellingen Sloopvergunning

4

De gegevens die u invult bij vraag 11 tlrn 13 worden niet gepubliceerd. Kruis aan wat van (('ltoepassin g is. \", Zie verder de toelichting

>

..!LWonenen zorg

11 a Vraagt u een bouwvergunning aan voor woningen of wooneenheden? ~

o

Nee Ga verder met 12 Ja Om welk soort woningen gaat het? o Individueel wonen 0 Zelfstandige woning

o o

o

Geclusterde woningen i.v.m. zorg

o o o

Grondgebonden In woongebouw Grondgebonden In woongebouw

Groepswoning

Ub Welke zorgvoorziening is aanwezig in de woningen/wooneenheden?

o o o o

Geen zorg/n.v.t. Zorg op afspraak (thuiszorg) Zorg op afroep (zorgpost in de buurt, via intercom) 24-uurs zorg (zorgverleners in huis)

..E...Handtekening Hierbij verklaar ik dat ik het formulier en de bijlagen naar waarheid heb ingevuld en dat het gehele bouwwerk zal voldoen aan de eisen zoals die zijn vastgelegd in het Bouwbesluit 2003.

(-\}\\

(\ ir

12a Aanvrager Datum

'. ?~. ?~~?..~.~.r.. ?.g.9..~. . . . . . .:.

Handtekening aanvrager Zie de toelichting Als een gemachtigde is aangewezen, moeten zowel de aanvrager als de gemachtigde dit formulier ondertekenen

> >

12b Burgerservicenummer 12c Gemachtigde Datum

Handtekening

/,....

! 20 oktober

2009.

g;~;;~~~~;-

,-c--

~

!1b':L:=___,

..!!]otastemming publicerenpersoonsgeg~p~

Zie de toelichting

>

J~~

l3b Handtekening aanvrager

((

Als een gemachtigde is aangewezen, moeten zowel de aanvrager als de gemachtigde dit formulier ondertekenen

>

13c Handtekening gemachtigde _Terugsturen van de aanvraag

/

Stuur de aanvraag inclusief de bijlagen naar het adres dat rechtsboven op de voorzijde van het formulier staat vermeld. Als er geen adres op het formulier staat vermeld, informeer dan bij uw gemeente naar het juiste adres. Controleer of u alle bijlagen heeft bijgevoegd.

5

Bijlage 1

Checklist

Aanvraag bouwvergunning

bijgevoegd

Kruis hieronder aan welke gegevens en bescheiden u bijvoegt bij de aanvraag en stuur deze lijst mee met de aanvraag. Uit alle gegevens en bescheiden moet blijken wie ze heeft opgesteld, bijvoorbeeld een architect of een adviseur. Voorzie de gegevens en bescheiden van het corresponderende nummer uit de linkerkolom. In de tabel is aangegeven welke gegevens en bescheiden van toepassing kunnen zijn bij een lichte bouwvergunning of bij een eerste fase of een tweede fase van een reguliere bouwGegevens en bescheiden vergunning. Vraagt u de reguliere Reguliere bouwvergunning fase 2 vergunning in één keer aan? Dan zijn de gegevens en bescheiden van zowel Reguliere bouwvergunning fase 1 fase 1 als fase 2 van toepassing. Lichte bouwvergunning Op basis van de gegevens die u meestuurt, moet de gemeente kunnen beoordelen of uw bouwwerk voldoet aan de eisen. Deze eisen zijn vastgelegd in het Bouwbesluit 2003, het Gebruiksbesluit, de Woningwet, het ruimtelijke kader (o.a. het bestemmingsplan), de gemeentelijke welstandsnota en de gemeentelijke bouwverordening. Stuur alle gegevens en bescheiden die van toepassing zijn op uw aanvraag mee met het aanvraagformulier.

Meer informatie over de indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning vindt u via www.vrom.nl/bouwregelgeving onder ‘Wetten en regels’ (Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning).

De met een * gemarkeerde gegevens en bescheiden hoeft u niet direct met de aanvraag mee te sturen. Uw gemeente zal u informeren of en welke gegevens nodig zijn.

01

Kwaliteitsverklaringen, gelijkwaardigheidsverklaringen e.d.

ja

ja

02

Overzichtslijst / verklaring digitaal ingediende gegevens en bescheiden

ja

ja

ja

03

Plattegronden en doorsnedetekeningen

ja

ja

ja

04

Aanduiding bestemmingen

ja

ja

05

Afmetingen perceel en situering

ja

ja

06

Hoogte bouwwerk t.o.v. straatpeil en aantal bouwlagen

ja

ja

07

Inrichting parkeervoorzieningen

ja

ja

08

Indieningsvereisten Agrarische Adviescommissie

*

*

09

Overige indieningsvereisten in verband met toetsing aan planologische *

10

Indieningsvereisten exploitatieplan

* *

11

Indieningsvereisten in verband met afwijkingsmogelijkheden van de Wet ruimtelijke ordening

*

*

12

Rapport archeologisch bodemonderzoek

*

*

13

Advies van de Commissie tunnelveiligheid

*

*

14

Toestemming artikel 14 EU-richtlijn nr. 2004/54/EG (veiligheid wegtunnels)

*

15

Geveltekeningen en belendende bebouwing

* ja

ja

16

Detailtekeningen gezichtsbepalende bouwdelen

ja

ja

17

Foto's bestaande situatie en omliggende bebouwing

ja

ja

18

Belastingen en belastingcombinaties constructie

ja

ja

19

De uiterste grenstoestand van de bouwconstructie

ja

ja

20

Gegevens en bescheiden Wet Bibob

21

EPC-berekening thermische eigenschappen en luchtdoorlatendheid

* ja

22

Geluidwering uitwendige scheidingsconstructie en geluidabsorptie

ja

23

Daglichttoetreding

ja

24

Ventilatievoorzieningen, verbrandingsgassen en verbrandingslucht

ja

25

Brandveiligheid en rookproductie

ja

26

Brand- en rookcompartimentering

ja

27

Vluchtroutes en brandveiligheidsvoorzieningen

ja

28

Noodstroomvoorziening en –verlichting

ja

29

Wateropname materialen vloer, wand en plafonds in sanitaire ruimten

ja

30

Lucht- en waterdichtheid en vochtwerende voorzieningen

ja

31

Riolering en hemelwaterafvoeren

ja

32

Gas-, elektra- en waterleiding, inclusief aansluitpunten

ja

33

Drinkwater- en warmwatervoorzieningen

ja

34

Inbraakwerendheid

ja

35

Weren van ratten en muizen

ja

36

Gebruiksfunctie en afmetingen van ruimten

ja

37

Opslagplaats afvalstoffen

ja

38

Opslagplaats gevaarlijke stoffen

ja

39

Stallingsruimte voor fietsen

ja

40

Integrale toegankelijkheid en toegankelijkheid van ruimten

ja

41

Trappen, hellingbanen en vloerafscheidingen

ja

42

Opstelplaats aanrecht, kook-/stooktoestel en warmwatervoorziening

ja

43

Aanduiding bad- en toiletruimte, meterruimte, liften en liftschachten

ja

44

Hoogteligging vloeren t.o.v. het aansluitende terrein

ja

45

Draairichting draaiende delen

ja

46

Bouwveiligheidsplan en toegankelijkheid bouwplaats

ja

47

Brandveiligheidinstallaties

ja

48

Bluswatervoorzieningen en opstelplaatsen van brandweervoertuigen

ja

49

Rapportage bodemgesteldheid

ja

50

Indieningsvereisten experimentele bouw

voorschriften krachtens de Wet ruimtelijke ordening

*

ja

*

6

Bijlage 1 Aanvraag bouwvergunning

Zoals toegelicht in artikel 1.5 van bijlage 1 van het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning, mag u eventueel later aanleveren: - de gegevens betreffende detailberekeningen en -tekeningen van de constructie (tabelnummers 18 en 19) en de installaties (24, 28, 31, 32 en 33), voor zover ze niet de hoofdlijn betreffen; - een deel van de overige gegevens, als de burgemeester en wethouders hiertoe toestemming verlenen. U moet de eventueel later aan te leveren gegevens uiterlijk drie weken voor aanvang van de desbetreffende werkzaamheden ter goedkeuring aan de gemeente voorleggen. Bedenk dat de afhandeling van uw aanvraag door later aanleveren vertraging kan oplopen, als blijkt dat u de gegevens toch meteen had moeten meesturen. Weet u niet zeker of u bepaalde gegevens later mag aanleveren, neem dan altijd eerst contact op met de gemeente. Vul hieronder in welke gegevens en bescheiden u later aanlevert. Noem het nummer uit de tabel en licht toe welke gegevens het betreft en waarom u ze later aanlevert

1

Bijlagenummer(s)

Reden voor later aanleveren

2

Bijlagenummer(s)

18

•

19

•

41

•

46

•

49

•

•

•

zie bijlage 1

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•


3

Bijlagenummer(s)


4

Bijlagenummer(s)


5

Bijlagenummer(s)


6

Bijlagenummer(s)


7

Bijlage 2

Documenten elektronisch aanleveren

Aanvraag bouwvergunning

Wilt u documenten bij uw aanvraag elektronisch aanleveren? Vul dan deze bijlage in. Het elektronisch aanleveren van gegevens en bescheiden is alleen mogelijk als de gemeente hiermee akkoord gaat. Vraag dit na bij uw gemeente. Stuur de bijlage mee met het aanvraagformulier. Voor de bestanden die u aanlevert, gelden de volgende voorwaarden: - Algemene gegevens, rapportages en berekeningen levert u aan in PDF-, HTML- of een ander gelijkwaardig formaat. - Tekeningen levert u aan in DXF-, TSA-, CCD- of een ander gelijkwaardig formaat. - Als de tekeningen niet los zijn te zien van de berekeningen, levert u de gegevens aan in TSA-, CCD- of een ander gelijkwaardig formaat. U kunt alleen gecomprimeerde bestanden meesturen als het om self-extracting bestanden gaat en als u de bestanden per e-mail aanlevert. Aanlevering bestanden Geef in het onderstaande schema aan hoe u de gegevens aanlevert. Nummer Bestandsnaam

Beschrijving

Type bestand/

Datum

Grootte

inhoud

applicatie

bestand

bestand in Kb

Hoe levert u de bestanden aan? CD-rom Diskette E-mail, ter attentie van

•

8

Toelichting aanvraag bouwvergunning Heeft u een bouwvergunning nodig?

Als u bouwwerkzaamheden wilt gaan uitvoeren, heeft u in principe een bouwvergunning nodig. Dit geldt niet voor kleine, onopvallende bouwwerken (zie ook www.vrom.nl/bouwvergunningen_online). Voor welke bouwwerken u geen vergunning nodig heeft, staat precies in de Woningwet en het Besluit bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningplichtige bouwwerken omschreven. Neem in geval van twijfel contact op met uw gemeente voordat u met bouwen begint en informeer of u een bouwvergunning nodig heeft. Op www.vrom.nl/bouwregelgeving vindt u algemene informatie over het verrichten van bouwvergunningsvrije en bouwvergunningplichtige bouwwerkzaamheden. De procedure

Uw aanvraag Als u niet alle vereiste tekeningen, berekeningen en overige gegevens heeft kunnen meesturen met uw aanvraag, krijgt u de gelegenheid om deze binnen een door de gemeente gestelde termijn na de aanvraag alsnog aan te leveren. Als u de ontbrekende gegevens niet binnen die termijn kunt aanleveren, kunnen burgemeester en wethouders beslissen uw aanvraag niet in behandeling te nemen. U als aanvrager bent ervoor verantwoordelijk dat de samenhang tussen de verschillende gegevens blijkt uit de aangeleverde gegevens en bescheiden. Wanneer u daarvoor een deskundige heeft ingeschakeld (bijvoorbeeld een hoofdconstructeur), is het aan te bevelen dat u zijn gegevens aan de gemeente doorgeeft. Op www.vrom.nl/bouwregelgeving vindt u bij 'publicaties' een extra toelichting op uw verantwoordelijkheden als aanvrager/vergunninghouder. Beslissing op uw aanvraag Als u een reguliere bouwvergunning heeft aangevraagd, ontvangt u binnen twaalf weken een beslissing op uw aanvraag. Bij een lichte bouwvergunning is dat zes weken. Bij een reguliere bouwvergunning in fasen ontvangt u een beslissing per fase. Voor iedere fase geldt een beslistermijn van zes weken. Als u binnen de termijn die voor uw bouwvergunning geldt geen beslissing ontvangt, kunt u ervan uitgaan dat aan u een bouwvergunning is verleend. Op deze regel gelden de volgende uitzonderingen: – Als u bij uw aanvraag nog niet alle vereiste stukken heeft meegezonden en u krijgt de gelegenheid deze stukken alsnog aan te leveren, wordt de beslistermijn tijdelijk onderbroken. – Als uw bouwplannen in strijd zijn met het bestemmingsplan of een ander voorschrift op grond van de Wet ruimtelijke ordening, geldt een andere beslistermijn. Uw gemeente kan u daarover meer informatie geven. Dit geldt onder meer ook als u voor de bouwwerkzaamheden een milieuvergunning of een monumentenvergunning nodig heeft of als er sprake is van ernstige bodemverontreiniging. – Bij een aanvraag om reguliere bouwvergunning kan de gemeente de beslistermijn éénmalig met zes weken verlengen. U ontvangt in dat geval hierover bericht van de gemeente. Vraag altijd eerst bij de gemeente na of één van de hierboven genoemde uitzonderingen van toepassing is voordat u start met de bouw. Bezwaar tegen de beslissing Als u het niet eens bent met de beslissing op uw aanvraag, kunt u daartegen bezwaar maken bij burgemeester en wethouders. Dit kan binnen zes weken nadat de beslissing aan u is verstuurd of uitgereikt. Het verlenen van een bouwvergunning wordt over het algemeen gepubliceerd in een lokale krant. Zo kunnen andere belanghebbenden ook bezwaar maken tegen de beslissing, bijvoorbeeld omwonenden die het niet eens zijn met uw bouwplannen. Als uw aanvraag alsnog wordt afgewezen, mag u de bouwwerkzaamheden niet uitvoeren. U kunt zelf het beste inschatten of u wacht met de start van de bouwwerkzaamheden tot de bezwaartermijn is verstreken. Als u direct start met de werkzaamheden, is het risico voor u. Als na voltooiing van het bouwwerk blijkt dat de vergunning ten onrechte is verleend, kunt u gedwongen worden het bouwwerk af te breken.

9

Toelichting Aanvraag bouwvergunning

Toelichting bij de vragen

Waar in het aanvraagformulier ‘u’ staat, wordt de aanvrager of de vertegenwoordigingsbevoegde bedoeld, dus niet de gemachtigde. 1

Gegevens van de aanvrager

Als u de bouwvergunning aanvraagt namens een rechtspersoon, bijvoorbeeld Vereniging van Eigenaren, bedrijf of school, vul dan bij vraag 1b de naam van de rechtspersoon in. Bij vraag 1a vult u in wie vertegenwoordigingsbevoegd is de aanvraag in te dienen namens de rechtspersoon, bijvoorbeeld een directeur of de voorzitter van de Vereniging van Eigenaren. De bouwvergunning wordt op naam van de aanvrager verleend. Als u de aanvraag door een gemachtigde laat verzorgen, vul dan bij vraag 1 uw eigen naam in en niet de naam van uw gemachtigde. Die vult u in bij vraag 2. 1h Bent u eigenaar, huurder, anders.... Vul hier in of u eigenaar of huurder van het bouwwerk bent, waarvoor u de aanvraag indient. Bij ‘anders’ vult u bijvoorbeeld in ‘projectontwikkelaar’, ‘bestuurslid VvE’ of ‘lid schoolbestuur’. 3

Kosten

Bij de bouwkosten horen alle kosten die betrekking hebben op de bouw, behalve: – grondkosten (verwervingskosten van het terrein, kosten voor infrastructurele voorzieningen en kosten voor bouwrijp maken); – inrichtingskosten (bedrijfsinstallaties en -apparatuur); – honoraria voor architecten en adviseurs; – kosten voor grondonderzoek; – verzekeringspremies; – omzetbelasting en andere heffingen. Als de bouwkosten (nog) niet bekend zijn, moet u een raming van de kosten invullen, bijvoorbeeld op basis van een offerte. 4

Uw bouwvergunning

Welke bouwvergunning u nodig heeft, bepaalt u met de informatie op www.vrom.nl/bouwregelgeving. U kunt ook contact opnemen met uw gemeente. Lichte bouwvergunning De lichte bouwvergunning geldt met name voor kleine bouwwerken die bijvoorbeeld door de afmetingen of de plaats niet bouwvergunningsvrij zijn, zoals een dakkapel aan de voorkant van de woning. De bouwplannen worden getoetst aan het ruimtelijke kader (o.a. het bestemmingsplan), de gemeentelijke bouwverordening en de welstandseisen. De gemeente beoordeelt de bouwplannen ook op de constructieve veiligheid. Reguliere bouwvergunning Voor alle overige bouwwerken geldt de reguliere bouwvergunning. De gemeente toetst de bouwplannen aan het ruimtelijke kader (o.a. het bestemmingsplan), de gemeentelijke bouwverordening en de welstandseisen. Daarnaast toetst de gemeente de bouwplannen aan alle technische eisen van het Bouwbesluit 2003 en op eventuele bodemverontreiniging. U kunt de reguliere bouwvergunning desgewenst in twee fasen aanvragen. In de eerste fase wordt beoordeeld of de bouwplannen voldoen aan de ruimtelijke randvoorwaarden, zoals het bestemmingsplan of de Monumentenwet. In de tweede fase worden de bouwplannen getoetst aan de technische eisen van het Bouwbesluit 2003 en het Gebruiksbesluit.

10


6

De bouwwerkzaamheden

6a Beschrijf kort uw bouwplannen. Vul eerst in om wat voor soort bouwwerk het gaat en licht dan uw bouwplannen kort toe onder ‘Ruimte voor toelichting’. Als het gaat om meerdere bouwwerken (bijvoorbeeld twee dakkapellen of een aanbouw en een carport), geeft u dit aan in de toelichting. Vermeld in de toelichting ook de locatie van de bouwwerken (bijvoorbeeld ‘aanbouw aan de achterzijde van de woning’ of ‘dakkapel op het achterdak van de huisnummers 2 en 4’). 6b Voorbeelden van seizoensgebonden bouwwerken zijn strandpaviljoens, kassen, etc. Voor dit type bouwwerken kan worden volstaan met een éénmalige bouwvergunning waarin is aangegeven in welke periode het bouwwerk mag worden opgericht en tot wanneer de vergunning geldig is. Geef voor een seizoensgebonden bouwwerk aan in welke periode van het jaar het bouwwerk op de betreffende plaats aanwezig zal zijn (bijvoorbeeld: van april tot en met september). Vul bij de tweede vraag het aantal jaren in dat u het bouwwerk wilt laten staan. 6c Voorbeelden van een tijdelijk bouwwerk zijn een woonkeet, een bouwwerk dat in een tijdelijke behoefte voorziet (geen woning) en gebouwen die tijdelijk zijn vrijgesteld van de voorschriften in het ruimtelijk kader. De instandhoudingstermijn wil zeggen: de termijn in jaren dat het bouwwerk op die plek zal blijven staan. 7

Gebruik van het bouwwerk

7a en b Huidig en toekomstig gebruik Uw bouwplan wordt onder meer getoetst aan het ruimtelijk kader (o.a. het bestemmingsplan). Geef daarom bij de vragen 7a en 7b aan wat het huidige en het toekomstige gebruik is. Maak hierbij gebruik van de bestemmingen zoals die zijn vastgelegd in het ruimtelijke kader. U kunt dit navragen bij de gemeente. Bij nieuwbouw gaat het bij vraag 7a alleen om het gebruik van de grond (de terreinen). Bij het beantwoorden van vraag 7a en 7b kunt u gebruikmaken van de termen zoals die staan vermeld in de tabel bij vraag 7c. 7c Gebruiksfunctie De bestemming van bouwwerk of ruimte bepaalt de gebruiksfunctie. Een gebruiksfunctie bestaat uit een aantal ruimtes met dezelfde bestemming. Soms deelt een gebruiksfunctie ruimtes of voorzieningen met andere gebruiksfuncties. Zo is het gezamenlijke trappenhuis van een woning boven een winkel een gemeenschappelijke ruimte bij twee verschillende gebruiksfuncties, namelijk ‘wonen’ en ‘winkel’. De definities van de gebruiksfuncties zijn opgenomen in het Bouwbesluit 2003 (zie www.vrom.nl/bouwbesluit_online). Om de gebruiksoppervlakte te berekenen, neemt u de oppervlakte van de gebruiksfunctie. Hierbij telt u op het deel van de oppervlakte van de gemeenschappelijke ruimte dat naar verhouding hoort bij de gebruiksfunctie. De manier waarop u de gebruiksoppervlakte kunt berekenen, is vastgelegd in normblad NEN 2580. In te tabel is de functie “bouwwerken geen gebouw zijnde” niet meegenomen omdat hierbij geen sprake is van gebruiksoppervlakte of verblijfsoppervlakte. Bezettingsgraadklasse Aan de hand van de bezettingsgraadklasse kan worden bepaald of het bouwwerk voldoet aan onder andere de brandveiligheidsvoorschriften. Bij de bezettingsgraadklasse gaat het om het aantal personen per m2 vloeroppervlakte. De juiste bezettingsgraadklasse vindt u in de tabel op de volgende pagina. Vul de bezettingsgraadklasse in op het formulier. Bij een bezettingsgraad lager dan de ondergrens van klasse B1 (dus minder dan 0,8 respectievelijk 0,5 m2 per persoon) moet gelijkwaardigheid worden aangetoond. Zie het Bouwbesluit 2003 voor een nadere toelichting.

11


Bezettingsgraadklasse

B1 B2 B3 B4 B5

Bezettingsgraad Gebruiksoppervlakte per persoon

Vloeroppervlakte aan verblijfsgebied per persoon

Meer dan 0,8 m2 maar niet meer dan 2 m2 Meer dan 2 m2 maar niet meer dan 5 m2 Meer dan 5 m2 maar niet meer dan 12 m2 Meer dan 12 m2 maar niet meer dan 30 m2 Meer dan 30 m2

Meer dan 0,5m2 maar niet meer dan 1,3 m2 Meer dan 1,3 m2 maar niet meer dan 3,3 m2 Meer dan 3,3 m2 maar niet meer dan 8 m2 Meer dan 8 m2 maar niet meer dan 20 m2 Meer dan 20 m2

7d en e Woningen, wooneenheden U hoeft 7d en 7e alleen te beantwoorden als uw aanvraag betrekking heeft op woningen (of woongebouwen) en wooneenheden. De gegevens worden (door het CBS) gebruikt voor het bijhouden van statistieken over veranderingen in de woningvoorraad en het particulier opdrachtgeverschap. Wooneenheden zijn woningen die geen eigen keuken en/of sanitaire voorzieningen hebben, maar dit delen met andere woningen of wooneenheden. De volledige definitie van woningen en wooneenheden vindt u via www.cbs.nl. 8

Afmetingen van het bouwwerk

Bij het bepalen van de bruto afmetingen van het bouwwerk moet u meten aan de buitenkant. Ook de delen van een bouwwerk die de grond niet raken, tellen mee voor de berekening van de bebouwde oppervlakte, bijvoorbeeld luifels en dakoverstekken. Bij toetsing van het bouwplan aan het ruimtelijk kader geldt de manier van meten zoals die daarin is voorgeschreven. 10 Overige vergunningen

Informeer bij uw gemeente of u, naast de vergunningen zoals die staan vermeld bij vraag 10, aanvullende vergunningen nodig heeft voor de bouwwerkzaamheden die u wilt uitvoeren. Bijvoorbeeld een kapvergunning of een inritvergunning. 11 Wonen en zorg

11a Woningen/wooneenheden U hoeft vraag 11 alleen in te vullen als u een vergunning aanvraagt voor één of meerdere woningen of wooneenheden. Voor woningen waar bewoners zorg krijgen, gelden speciale brandveiligheidseisen. Het kan gaan om grondgebonden woningen (zoals eengezinswoningen) of woningen in een woongebouw (zoals portiekflats). De woningen hebben een eigen voordeur waarachter de bewoners individueel wonen (één- of meerpersoons huishouden), in een groep met een gezamenlijke huishouding wonen of meer mensen op kamers wonen (geen gezamenlijke huishouding). Individueel zelfstandig wonen

Hierbij gaat het om wonen in eengezinswoningen, flatwoningen en appartementen. Er gelden geen extra brandveiligheidseisen, ook al heeft een aantal mensen zorg nodig. Individueel geclusterd wonen

Hierbij gaat het om zelfstandige woningen (eigen voordeur), waarvan de bewoners zorg nodig hebben. De woningen staan vrij dicht bij elkaar en krijgen gezamenlijke zorg van een of meer zorgaanbieders. Er is sprake van een georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg. Voor de brandveiligheid wordt er een onderscheid gemaakt tussen: – een cluster grondgebonden woningen (zoals een groepje eengezinswoningen) waar de brandweer vanuit de straat of tuin direct bij of in de woning kan;

12


–

een cluster woningen in een woongebouw (zoals een appartementencomplex) waar de vluchtroute én de route van de brandweer vaak langer en complexer zijn. Voor deze woningen gelden strengere brandveiligheidseisen. Er is sprake van grondgebonden clusterwoningen als vijf of meer aan elkaar grenzende woningen gebruikmaken van hetzelfde zorgsteunpunt. Er is sprake van clusterwoningen in een woongebouw als vijf of meer woningen in het gebouw zijn aangewezen op dezelfde verkeersruimte, bijvoorbeeld hetzelfde portiek of dezelfde galerij. Let op: er is geen sprake van clusterwoningen als de bewoners na verloop van tijd vanwege hun leeftijd zorg nodig hebben. Er is dan geen georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg. Groepswoning

Het gaat hierbij om een woning waarin vijf of meer personen met een vergelijkbare zorgindicatie en zorgvoorziening wonen die samen één huishouding voeren. Meestal hebben ze een eigen slaapkamer en delen ze de andere ruimtes (huiskamer, keuken, badkamer). Het verschil met kamerverhuur is dat de bewoners een gezamenlijke huishouding voeren en dat ze er wonen vanwege de zorg die ze er kunnen krijgen. Er is dus sprake van een georganiseerde koppeling tussen wonen en zorg. 11b Zorg in de woning Het gaat hierbij om professionele zorg (meestal vanuit de AWBZ of WMO). Het gaat niet om andere vormen van zorg, zoals mantelzorg. Geen zorg

De bewoners hebben geen zorg nodig of alleen maar incidenteel (bijvoorbeeld vanwege een gebroken been). De bewoners moeten zelf veiligheidsmaatregelen treffen, als ze dat willen. Zorg op afspraak

Een zorgverlener komt thuis op afspraak (thuiszorg). Er is in de woning geen specifieke voorziening ter ondersteuning van die zorg, zoals een spreek/luisterverbinding met een zorgcentrale of een zusterpost. Zorg op afroep

De bewoner roept de zorgverlener op wanneer hij zorg nodig heeft (hulp voor dagelijkse zaken zoals hulp bij toiletbezoek of aankleden). De woning heeft specifieke voorzieningen ter ondersteuning van die zorg. Meestal is dat een professioneel intercomsysteem. De zorgcentrale hoeft niet in de buurt van de woning te zijn. Meestal komt de zorg wel vanuit een nabijgelegen steunpunt, dat ook in contact staat met de zorgcentrale. 24-uurs zorg

De 24-uurs zorg komt het meest in de buurt van de zorg die er in een gezondheidszorggebouw wordt geboden. Het gaat om wonen in een zelfstandige woning, waar naast verschillende zorgvoorzieningen ook 24 uur per dag personeel aanwezig is. Dit personeel heeft ook de taak cliënten te helpen bij een calamiteit, zoals een brand. 12 Handtekening

Het Burgerservicenummer is gelijk aan uw sofinummer. Meer informatie vindt u op www.programmabsn.nl 13 Toestemming publiceren persoonsgegevens

Doel De gemeente maakt uw aanvraag bouwvergunning en de bijbehorende gegevens op twee manieren openbaar: 1. De gemeente publiceert uw aanvraag bouwvergunning op internet. 2. Belanghebbenden kunnen uw vergunning en de daarbij behorende stukken bij de gemeente inzien.

13


De eerste wijze van openbaar maken wordt in dit formulier aangeduid met ‘publicatie’ en de tweede met ‘inzage’. Met publicatie en inzage voldoet de gemeente aan haar wettelijke verplichtingen, uit onder andere de Algemene wet bestuursrecht, de Wet openbaarheid van bestuur en de Woningwet. Derden/belanghebbenden kunnen zo alle relevante informatie krijgen als ze eventueel een bezwaarschrift willen indienen. Maar publicatie en inzage kunnen er ook voor zorgen dat derden/belanghebbenden juist geen bezwaar gaan maken, omdat precies bekend is welk bouwplan er gerealiseerd gaat worden. Persoonsgegevens De vragen 1 t/m 3 gaan over persoonsgegevens. De gemeente heeft deze informatie nodig om uw aanvraag correct en efficiënt te kunnen afhandelen. Dit betekent echter wel dat de door u (of de door uw gemachtigde) ingevulde persoonsgegevens bij deze vragen zowel op papier als via internet in te zien zijn. Bij vraag 13 kunt u aangeven of u wel of geen toestemming geeft voor publicatie van de ingevulde persoonsgegevens bij de vragen 1 t/m 3. Als u geen toestemming geeft, publiceert de gemeente deze persoonsgegevens niet. Krijgt een belanghebbende inzage in uw aanvraag, dan krijgt hij vraag 1 t/m 3 wel te zien. Burgerservicenummer, handtekening en gegevens van derden De gemeente publiceert de bij de vragen 11 t/m 13 ingevulde persoonsgegevens niet. De toestemming bij vraag 13 geldt dus alleen voor publicatie van de persoonsgegevens bij de vragen 1 t/m 3. Toestemming intrekken Als u bij vraag 13 toestemming heeft gegeven voor publicatie van de persoonsgegevens bij de vragen 1 t/m 3, dan kunt u deze toestemming achteraf alsnog intrekken. U kunt hiervoor terecht bij uw gemeente. Bezwaar tegen publicatie van de overige gegevens of inzage in uw aanvraag Indien u bezwaar heeft tegen publicatie van de overige gegevens in of bij dit aanvraagformulier of tegen inzage in uw aanvraag, geef dit dan schriftelijk door aan uw gemeente. Geef aan wat de redenen van uw bezwaar zijn. De gemeente zal vervolgens het belang van openbaarheid afwegen tegen uw redenen van bezwaar en u van de uitkomst van deze afweging schriftelijk op de hoogte stellen.

14


Bijlage 1: Checklist

Geef op de checklist aan welke gegevens en bescheiden u met de aanvraag meestuurt. De checklist is onderdeel van de aanvraag bouwvergunning. U moet die dan ook met het aanvraagformulier meesturen. Aanvraag reguliere bouwvergunning

Als u een (niet gefaseerde) reguliere bouwvergunning aanvraagt, moet u de gegevens en bescheiden voor zowel fase 1 als fase 2 meesturen. Kwaliteitsverklaringen en gelijkwaardigheidsverklaringen Met een kwaliteitsverklaring die is erkend door de minister, kunt u aantonen dat bepaald materiaal dat u gaat gebruiken of een onderdeel van uw bouwwerk voldoet aan de voorschriften uit het Bouwbesluit 2003. Voor woonwagens bestaat er een kwaliteitsverklaring die betrekking heeft op de gehele woonwagen. Als u een kwaliteitsverklaring kunt laten zien, is het niet meer nodig om de gebruikte materialen en onderdelen te laten toetsen aan de voorschriften van het Bouwbesluit 2003. U bent dus niet verplicht om erkende kwaliteitsverklaringen aan te leveren. Maar het vereenvoudigt en versnelt wel de toetsing van uw bouwplannen. Indieningsvereisten afwijkingsmogelijkheden van de Wet ruimtelijke ordening Als uw bouwplannen in strijd zijn met het bestemmingsplan of andere voorschriften op basis van de Wet ruimtelijke ordening, is uw aanvraag om een bouwvergunning tegelijkertijd een verzoek om ontheffing van die voorschriften. De gemeente kan u meer informatie geven over de gegevens die u in dat geval moet aanleveren. Bijlage 2: Documenten elektronisch aanleveren

– DXF-bestanden (Drawing eXchange Format) zijn bestanden die zijn geschreven volgens AutoCad specificaties. – TSA (Tech Soft America) is een open platform voor het uitwisselen van data, met name gevisualiseerde ontwerpgegevens. – CCD-bestanden zijn database bestanden met een TXT extensie in MS-DOS. Het betreft door komma begrensde database bestanden, ASCII, met CR/LF (MS-DOS). Het is toegestaan om de gegevens en bescheiden in andere formats aan te leveren. Wij raden u dan wel aan eerst met de gemeente te overleggen.

15

Pondera Consult

708013 20 oktober 2009

Windpark Noordoostpolder Westermeerwind B.V. Bouwvergunning toelichting bij aanvraagformulier

Opdrachtgever

Koepel Windenergie Noordoostpolder

| Bouwvergunning aanvraag Buitendijks (SWT 3.6) 20 oktober 2009

Pondera Consult

Duurzame oplossingen in energie, klimaat en milieu Postbus 579 7550 AN Hengelo Telefoon (074) 248 99 40

Documenttitel

Projectnaam

Aanvraag om een bouwvergunning op grond van de Woningwet voor de bouw van een lijnopstelling met windturbines in het IJsselmeer voor de kust van de Noordermeerdijk en Westermeerdijk Windpark Noordoostpolder

Projectnummer

708013

Opdrachtgever


Gemachtigde

Namens:

Pondera Consult

Westermeerwind B.V.

Datum:

|…………… …………………………. ………………

Plaats:

|…………… …………………………. ………………

Naam:

|…………… …………………………. ………………

Handtekening: |…………… …………………………. ………………

| Bouwvergunning aanvraag Buitendijks (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

Inhoud 1

Toelichting op aanvraag

1

1.1 1.2

Algemeen Aanvraag

1 1

2

Gegevens bouwwerk

2

2.1 2.2 2.3 2.4

Locatie (vraag 5b) Nadere omschrijving bouwplan, aard bouwwerk (vraag 6a) Afmetingen van het bouwwerk Materiaal en kleurgebruik, vraag 9a

2 3 5 6

3

Overige vergunningen, vraag 10

6

4

Archeologisch onderzoek

7

5

Bescheiden en gegevens

8


Pondera Consult

1

1

TOELICHTING OP AANVRAAG

1.1

Algemeen Westermeerwind B.V wil in het IJsselmeer, voor de kust van de Noordermeerdijk en de Westermeerdijk een windturbinepark realiseren bestaande uit 49 windturbines en een transformatorstation op land langs de Westermeerdijk. Met dit windturbinepark wil de initiatiefnemer elektriciteit opwekken. Voor het realiseren van het windturbinepark met bijbehorende voorzieningen is een bouwvergunning vereist. Dit document is bijlage 1 bij het aanvraagformulier voor de aanvraag om een bouwvergunning.

1.2

Aanvraag Westermeerwind B.V. vraagt hierbij om een bouwvergunning op grond van de Woningwet voor het bouwen van een windturbinepark met bijbehorende voorzieningen. Voor de aanvraag is gebruik gemaakt van het aanvraagformulier bouwvergunning. Op een aantal plaatsen in het formulier wordt verwezen naar bijlage 1. Bijlage 1 betreft dit document. In deze bijlage zijn verwijzingen gemaakt naar de vragen uit het aanvraagformulier.

1.3

Aanneemsom (vraag 3) De aanneemsom van het gehele bouwwerk is op dit moment alleen in te schatten aangezien nog geen overeenkomst bestaat tussen de aanvrager en de fabrikant van de windturbines. Voor het bepalen van de aanneemsom is de Taxatiewijzer en kengetallen, deel 12 Windturbines van de VNG (1 januari 2008) gehanteerd. Uit dit document blijkt dat er een werktuigenvrijstelling van 46% wordt gehanteerd voor het bepalen van de waarde van een windturbine. Het ligt in de rede om bij de aanneemsom voor het bouwwerk ‘windturbine’ dezelfde vrijstelling te hanteren. Voor het transformatorstation is een inschatting gemaakt op basis van opgave van de fabrikant. Hierbij speelt ook de werktuigvrijstelling. Voor de windturbines is uitgegaan van een investering van € 2 miljoen/MW. Voor alle turbines, rekening houdend met de werktuigenvrijstelling, betekent dit dat de aanneemsom € 52,92 miljoen bedraagt. Voor het transformatorstation wordt uitgegaan van € 4 miljoen. De totale aanneemsom bedraagt daarmee € 56,92 miljoen.

| Bouwvergunning aanvraag Buitendijks (SWT 3.6) 20 oktober 2009

Pondera Consult

2

2

GEGEVENS BOUWWERK

2.1

Locatie (vraag 5b) Het windturbinepark bestaat zoals aangegeven uit een drietal lijnopstellingen met in totaal 49 windturbines in het IJsselmeer en een transformatorstation op land. De lijnopstellingen bevinden zich, uitgaande van het hart van de turbine tot aan de dijk (kustwaterlijn) van het Waterschap Zuiderzeeland, op de volgende afstanden: Tabel 1 Ligging opstelling Opstelling Noordermeerdijk Westermeerdijk lijn 1 Westermeerdijk lijn 2

Afstand tot de dijk (m) 907 533 1.197

De lijnopstellingen liggen tussen kilometerpalen 6,0 en 12,3 aan de Noordermeerdijk (inclusief de 6 turbines in de gemeente Lemsterland) en tussen kilometerpalen 13,6 en 22,0 van de Westermeerdijk. Het transformatorstation is gelegen ter hoogte van Westermeerweg 35a. Bijlage 2A, tekeningnummer 4D, is een plattegrond van het gehele bouwwerk, in bijlage 2B en 2C (respectievelijk tekeningnummer 5D en 6D) is de plattegrond in twee delen met een kleinere schaal weergeven. Op een ondergrond is de locatie van de windturbines en het transformatorstation aangegeven. In bijlage 2D(tekeningnummer 9D) en 2E (tekeningnummer 10D), is een situatietekening betreffen twee situatietekeningen schaal 1:1000. Er is voor één turbine voor de opstelling ter hoogte van de Noordermeerdijk en één voor een turbine voor de opstelling ter hoogte van de Westermeerdijk een situatietekening gemaakt. Deze situatietekeningen zijn gelijk voor de turbines van de opstellingen ter plaatse van deze dijken aangezien ze in het IJsselmeer staan. Bijlage 2F betreft een situatietekening schaal 1:1000 van het transformatorstation. De coördinaten van de windturbines zijn in bijlage 2A weergegeven. In de tekeningen is de ligging van de kabels indicatief weergegeven. De exacte locatie en dimensionering van deze voorziening wordt op een later tijdstip bepaald. Bijlagen 2G en 2 H (tekeningnummers 11D en 12D) geven de positie van de windturbine ten opzichte van de dijk weer. In de volgende tabellen zijn de kadastrale secties en nummers weergegeven waar het bouwwerk wordt gerealiseerd. Alle perceelnummers en secties betreffen kadastrale gemeente Noordoostpolder. Voor de bouw is een grondovereenkomst (zakelijk recht) gesloten met de grondeigenaar, over het algemeen de RVOB (Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf) .


Pondera Consult

3

Turbines Westermeerdijk Turbinenummer Wt 01-01 t/m Wt 01-10 Wt 02-22 t/m Wt 02-31 Wt 01-11 t/m Wt 01-21 Wt 02-32 t/m Wt 01-42 *Turbines van Noord naar Zuid

Perceelnummer 1291 1291 1290 1290

Sectie

Perceelnummer 1291

Sectie

E E E E

Gemeente Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder

E

Gemeente Noordoostpolder

Turbines Noordermeerdijk Turbinenummer Wt 07 t/m Wt 013 Transformatorstation Perceelnummer 1425

2.2

Sectie E


Nadere omschrijving bouwplan, aard bouwwerk (vraag 6a) Het onderhavige bouwplan betreft de realisatie van een windturbinepark. Het windturbinepark bestaat: 49 windturbines van Siemens, van het type SWT-3.6, in 3 lijnopstellingen Een transformatorstation De totale lengte van de lijnopstelling bedraagt circa 23.100 meter (3 lijnen opgeteld, inclusief de 6 turbines in de gemeente Lemsterland). Exclusief Lemsterland bedraagt de totale lengte 19.986 meter. De tussenafstand tussen de windturbines is respectievelijk circa 519 meter aan de Noordermeerdijk en 415 meter aan de Westermeerdijk. De tussenafstand tussen de verschillende windturbines is gelijk. In de volgende tabel zijn de kenmerken van het bouwplan beschreven. Kenmerken Windturbines Aantal turbines Turbinetype ashoogte Diameter mastvoet Diameter bovenzijde mast Rotordiameter Verhouding ashoogte - rotordiameter Tiphoogte (ashoogte + fundamenthoogte + halve rotordiameter) Aantal rotorbladen Afmetingen fundament (monopaal) Fundament Hoogte fundament Transformatorstation Afmetingen transformatorstation (hekwerk) Hoogte scherfmuren Hoogte container

Bouwplan 49 Siemens SWT-3.6 95 meter 4,3 meter 4,3 meter 107 meter 1,12 153,5 meter Drie Diameter 4,3 meter Monopaal Geheid tot +/- 30 m in de IJsselmeerbodem 45 x 46 meter 5 meter 3 meter

Windturbine De windturbine bestaat uit een windturbine op een stalen paalfundament. De windturbine bestaat uit een ronde mast met aan de bovenkant een gondel waar de rotorbladen aan zijn


Pondera Consult

4

bevestigd. De windturbine heeft drie rotorbladen. Alle 49 windturbines hebben dezelfde afmetingen en kleurstelling. De rotorbladen en de gondel kunnen draaien. De rotorbladen draaien met de klok mee (standpunt voor de turbine) en de gondel kan zowel links- als rechtsom draaien). De windturbine voldoet aan de internationale ontwerpnorm voor windturbines: IEC 614001 ed.2. (design requirements). De certificatie heeft plaatsgevonden door een daartoe geaccrediteerd certificeringsbureau. In het geval van de SWT 3.6 door DNV. Deze ontwerpnorm specificeert alle ontwerp criteria voor windturbines. De norm heeft betrekking op de windturbine en alle bijbehorende subsystemen. Met deze norm wordt gewaarborgd dat de windturbine bestand is tegen alle voor de locatie (windklasse) geldende omgevingscondities (in het bijzonder: wind, bliksem, e.d.) en de constructie gedurende de gehele technische levensduur op een veilige wijze windenergie om kan zetten naar elektrische energie. Het certificaat is als bijlage 8 bijgevoegd. In bijlage 3A (tekeningnummer 7D) zijn op schaal aanzichten van de windturbine opgenomen (voor- en zijaanzicht). De hoofdafmetingen van de windturbine zijn in de tekeningen opgenomen. Bijlage 3B (tekeningnummer 1005393) betreft een detailtekening van verschillende aanzichten van een beeldbepalend element van het bouwwerk, de gondel met rotorbladen. Ook in deze tekening zijn de hoofdafmetingen aangegeven. Het fundament bestaat uit een stalen, zogenaamde monopaal fundering. Dit fundament bestaat uit een stalen paal met een diameter van 4,3 meter, die tot een diepte van 30 meter in de IJsselmeerbodem zal worden geheid. Het fundament valt buiten het certificaat aangezien dit locatiespecifiek is. Na het verkrijgen van de bouwvergunning worden sonderingen uitgevoerd voor de locaties waarop de bouwwerken moeten worden gerealiseerd en zullen de fundamenten worden ontworpen. Gedetailleerde gegevens, definitieve tekeningen, constructieberekeningen en sonderingen zullen uiterlijk 3 weken voor aanvang van de bouw van de windturbines aan de gemeente worden toegezonden. Bovenop de monopaal wordt een transitiestuk geplaatst, waaraan onder andere een trap en aanlegplaats wordt bevestigd. Bovenop dit transitiestuk wordt de eigenlijke windturbine (mast en gondel) geplaatst. Een voorontwerp van het fundament is ter informatie als bijlage 4A en 4B bij deze aanvraag gevoegd. Transformatorstation De windturbines zijn via ondergrondse kabels met elkaar verbonden en aangesloten op het transformatorstation. In het transformatorstation wordt de door de windturbines opgewekte stroom getransformeerd naar een spanningsniveau van 110 kV om het af te kunnen zetten op het landelijke hoogspanningsnet. Het transformatorstation bestaat uit een transformator inclusief bijbehorende elektrische voorzieningen als aarding, schakelaars en meet- en regelapparatuur. Het station is omheind met een hekwerk met een hoogte van circa 2,5 meter. Toegangshekken en – poorten worden bij verdere detaillering uitgewerkt, aansluitend op het wegenstelsel. De transformator staat opgesteld boven een betonnen bak met een diepte van circa 1,2 meter. Om de transformatoren worden drie scherfmuren geplaatst . De scherfmuren zijn


Pondera Consult

5

van beton. De metalen container bevat monitoringsystemen en kleinere (33kV) vermogenschakelaars. De container is boven een kabelkelder gelegen. In bijlage 5A (tekeningnummer 13D)is een plattegrond van het transformatorstation opgenomen inclusief doorsnedes. In bijlage 5B (tekeningnummer 14D) en 5C (tekeningnummer 20D)is een voor- en een zijaanzicht van de bouwkundige delen van het transformatorstation weergegeven. Het betreft alleen de scherfmuren, de container en het hekwerk. De onderdelen van het transformatorstation, zoals de stalen kolommen (schakeltuin) en de transformatoren zullen elk worden gefundeerd op een betonnen paalfundering. Nadere detaillering van het transformatorstation, zoals ten aanzien van constructie, vindt plaats op het moment dat een overeenkomst is gesloten met de fabrikant van de windturbines en met de fabrikant van de transformator. Uiterlijk 3 weken voor aanvang van de werkzaamheden zullen gedetailleerde gegevens, definitieve ontwerpen en constructieberekeningen worden voorgelegd aan de gemeente. Voor zowel de windturbines als de transformatoren geldt dat het bouwwerken zijn die geen gebouw zijn. Ze zijn niet bestemd voor het verblijf van mensen, al zijn de bouwwerken wel toegankelijk voor inspectie, onderhoud en reparatie.

2.3

Afmetingen van het bouwwerk, vraag 7/8 Betreft Afmeting Gebruiksoppervlakte gebruiksfunctie windturbine 712 m2 Gebruiksoppervlakte Gebruiksfunctie container 42 m2 transformatorstation Bebouwde oppervlakte voor uitvoering werkzaamheden 0 m2 Bebouwde oppervlakte na uitvoering werkzaamheden* 2.644 m2 Bruto vloeroppervlakte voor uitvoering werkzaamheden 0 m2 Bruto vloeroppervlakte na uitvoering werkzaamheden n.v.t. Bruto inhoud voor uitvoering werkzaamheden 0 m3 Bruto Inhoud na uitvoering werkzaamheden n.v.t. * oppervlakte fundament x 49 turbines + oppervlakte transformatorstation binnen het hekwerk

Aangezien de windturbines en het transformatorstation, waaronder de container, niet bestemd zijn voor het verblijf van mensen is de bruto vloeroppervlakte en de bruto inhoud van het bouwwerk als ‘niet van toepassing’ aangemerkt. Bij gebruikoppervlak is de oppervlakte in de mastvoet aangegeven en de oppervlakte van de container (waarbij geen rekening is gehouden met de aanwezigheid van alle systemen aangezien deze nog niet bekend zijn.


Pondera Consult

6

2.4

Materiaal en kleurgebruik, vraag 9a De windturbines en de transformatoren bestaan uit diverse onderdelen. In het volgende overzicht is per deel aangeven welk materiaal wordt toegepast en welke kleur dit heeft. Tabel materiaal en kleurgebruik Onderdeel Materiaal Mast Staal Gondel Glasvezel versterkt polyester Rotorbladen Glasvezel versterkt met epoxy and carbonvezels Transitiestuk Metaal Gebouw apparatuur Metaal Transformatoren Metaal Stalen kolommen Thermisch verzinkt staal Scherfmuren Beton

Kleur RAL 7035 (licht grijs) RAL 7035 (licht grijs) RAL 7035 (licht grijs) Geel RAL 6011 RAL 6011 Verzinkt staal Beton

Bij veel windturbines van Siemens die buitendijks geplaatst worden is de het transitiestuk van de mast om veiligheidsredenen geel uitgevoerd. Vooralsnog wordt hier ook in dit project van uitgegaan. Bij de nadere detaillering, uiterlijk 3 weken voor aanvang van de bouwwerkzaamheden, zal de definitieve kleurstelling worden voorgelegd aan de gemeente.

3

OVERIGE VERGUNNINGEN, VRAAG 10 Voor het windpark is ook een milieuvergunning benodigd. Deze aanvraag is tegelijk met onderhavige aanvraag verzonden naar de provincie Flevoland, bevoegd gezag voor het Windpark Westermeerwind. Als bewijs van deze aanvraag is deze als bijlage 9 bij deze aanvraag gevoegd. Het betreft de aanvraag voor de milieuvergunning exclusief bijlagen.


Pondera Consult

7

4

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK Ten behoeve van deze aanvraag is een archeologisch onderzoek uitgevoerd door RAAP. De concept rapportage is ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeente Noordoostpolder. De definitieve rapportage is als bijlage 6 bij deze aanvraag gevoegd. Het onderzoek dat is bijgevoegd heeft betrekking op zowel het windturbinepark voor de kust van de Westermeerdijk als de Noordermeerdijk. Daarbij zijn niet alleen de locaties van de in deze aanvraag opgenomen windturbines opgenomen maar ook de locaties van een andere variant (3MW variant). Met de gemeente Noordoostpolder is afgesproken een sonaronderzoek uit te voeren op alle buitendijkse locaties waar een windturbine zal worden geplaatst en tevens het kabeltracé tussen de turbines. Voor het transformatorstation is geen archeologisch onderzoek uitgevoerd, aangezien met de gemeente is afgesproken dat op land alleen onderzoek zal worden uitgevoerd op locaties met een hoge of middelhoge verwachtingswaarde volgens de gemeentelijke archeologische verwachtingenkaart. De locatie van het transformatorstation bevindt zich in een gebied met lage verwachtingswaarde. Uit het bureau- en het veldonderzoek blijkt dat voor de kust van de Westermeerdijk geen aanwijzingen zijn voor archeologische waarden ter plaatse van turbines of kabeltracés. Nabij de Noordermeerdijk zijn echter wel op een tweetal locaties antropogene sporen aangetroffen die een aanwijzing kunnen vormen voor eventuele aanwezige archeologische waarden (zie figuur 9, pagina 26 van het rapport). Er wordt door RAAP geadviseerd om aanvullend onderzoek met behulp van duikinspecties uit te voeren om op basis hiervan de waarde te kunnen bepalen. Dit advies wordt overgenomen en het onderzoek zal op korte termijn door RAAP worden uitgevoerd. De resultaten hiervan zullen ter goedkeuring aan de gemeente worden voorgelegd.


Pondera Consult

8

5

BESCHEIDEN EN GEGEVENS In het aanvraagformulier is aangegeven welke bescheiden en gegevens later worden aangeleverd. Tevens is een inhoudsopgave toegevoegd bij de aanvraag waarop alle bijlagen zijn aangegeven. In de volgende tabel is aangegeven welke bescheiden en gegevens later, doch uiterlijk 3 weken voor aanvang van de bouw, zullen worden ingediend bij de gemeente. Dit conform paragraaf 1.5 van het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning). Zoals eerder toegelicht zal detaillering van het fundament en het transformatorstation plaats vinden na vergunningverlening. Tabel: bescheiden en gegevens welke later worden ingeleverd Gegevens/bescheiden Certificaat IEC 61400-1 ed. 3 Enercon E126, 7,5 MW Sonderingen Definitieve ontwerp fundatie (belastingen en belastingcombinaties, constructieberekeningen e.d.) windturbine en tevens voor het transformatorstation Definitieve kleurstelling mastvoet Definitieve kleurstelling transformatorstation Overige gegevens en bescheiden ten behoeve van toetsing aan overige voorschriften van het Bouwbesluit 1.2.3, conform paragraaf 1.2.4 Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning, hoofdzakelijk heeft dit betrekking op detaillering hekwerk en trappen Overige gegevens en bescheiden ten behoeve van toetsing aan overige voorschriften bouwverordening, conform paragraaf 1.2.4 Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning, hoofdzakelijk heeft dit betrekking op een bouwveiligheidsplan en een onderzoeksrapport betreffende de bodemgesteldheid (sonderingen)


Y

X

WT-1

Y

X

KM-paal 6

WT-2

Y

X

WT-3 Contact 17 Y

X

WT-4

Y

X

WT-5

Y

X

WT-6

re enteg Geme rland te Lems

ns

Y

X

WT-7

Y

X

WT-8

Y

Contact 11 X

WT-9

Y

X

WT-10

Y

X

WT-11

Y

X

WT-12

Y

WT-13

Alternatieve verb inding Noorderm Westermeerdijk eerdijk en

X

Scheepvaartveiligheidsvoorziening

Y

Y

X

WT-1-1

Y

Y

X

X

WT-2-23

WT-1-2

Y

Y

X

X

WT-1-3

WT-2-24

Y

Y

X

X

WT-2-25

WT-1-4

Y

Y

X

X

WT-2-26

WT-1-5

Y

Y

Deeltekening 6D

X

X

WT-2-27

WT-1-6

Y

Y

X

X

WT-2-28

WT-1-7

Y

Y

X

Deeltekening 5D

KM-paal 13,6

X

WT-2-22

X

WT-2-29

Scheepvaartveiligheidsvoorziening

KM-paal 12,3

WT-1-8

Y

Y

X

X

WT-2-30

WT-1-9

Y

Y

X

X

WT-2-31

WT-1-10

Y

Y

X

X

WT-2-32

WT-1-11

Y

Y

X

X

WT-2-33

WT-1-12

Y

Y

X

X

WT-2-34

WT-1-13

Y

Y

X

X

WT-2-35

WT-1-14

Y

Y

X

X

WT-2-36

WT-1-15

Y

Y

X

X

WT-2-37

WT-1-16

Y

Y

X

X

WT-2-38

WT-1-17

Y

Y

X

X

WT-2-39

WT-1-18

Y

Y

X

X

WT-2-40

Y

WT-1-19

Y

X

X

WT-2-41

Y

WT-1-20

Y

X

WT-1-21

Diverse wijzigingen/aanpassingen doorgevoerd

FD

EWL

3

1

07-10-2009

0

08-09-2009

PD

1

EWL

DATUM/DATE (dd-mm-yyyy)

FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

KM-paal 22

X

WT-2-42

Legenda Windturbine (rand fundament) Y

Rev.

CALC. BY

OMSCHRIJVING/DESCRIPTION

Rotordiameter

X

Windturbine

Windpark Westermeerwind Inrichtingsgebied

Westermeerwind B.V. Lozingspunt

Bestaande situatie

Ventolines bv Duit 15 8305 BB Emmeloord The Netherlands T: +31 527 616167 F: +31 527 615468

A3 1:50000

4D

Alternatieve ve rbinding Noord ermeerd Westermeerdijk

Y

Y

415.5m

X

KM-paal 13,6

X

WT-2-22

WT-1-1

530m

602m Y

Y

X

X

WT-2-23

WT-1-2

Y

Y

X

X

WT-1-3

WT-2-24

Y

Y

X

X

WT-2-25

WT-1-4

Y

Y

X

X

WT-2-26

WT-1-5

Y

Y

X

X

WT-2-27

WT-1-6

Y

Y

X

X

WT-2-28

WT-1-7

Y

Y

X

X

WT-2-29

WT-1-8

Y

Y

X

WT-2-30

X

Zie detailtekening 21D

WT-1-9

Zie detailtekening 12D

Y

Y

X

X

WT-2-31

WT-1-10

Y

Y

X

X

WT-2-32

WT-1-11

Y

Y

X

X

WT-2-33

WT-1-12

Y

Y

X

X

WT-2-34

WT-1-13 Legenda Windturbine (rand fundament)

Y

Y

Y

X

X

WT-2-35

Rotordiameter

WT-1-14 X

Windturbine Y

Y

X

X

WT-2-36

WT-1-15

Y

Inrichtingsgebied

Y

X

Lozingspunt

X

WT-2-37

WT-1-16 Bestaande situatie

Y

Y

X

X

WT-2-38

WT-1-17

Y

Y

2 X

12-10-2009

Verwijzing 13D naar 21D gewijzigd

FD

EWL

3

X

WT-2-39

1

WT-1-18

Rev. Y

07-10-2009 DATUM/DATE (dd-mm-yyyy)


FD

3

EWL

FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

CALC. BY


Y

X

X

WT-2-40

Y

WT-1-19

Windpark Westermeerwind

Y

X

X

WT-2-41

Y

Westermeerwind B.V.

WT-1-20

Y

X

WT-2-42

WT-1-21 X

KM-paal 22


A3 1:25000

5D

Y

X

WT-1

Y

X

KM-paal 6

WT-2

Y

X

WT-3 Contact 17 Y

X

WT-4

Y

X

WT-5

Y

X

WT-6

Y

X

WT-7

Y

X

WT-8

Y

Contact 11 X

WT-9

Y

X

WT-10

Y

X

WT-11

Y

X

WT-12

Y

WT-13 X

Zie

de

tail t

eke

nin

g1

1D

Y

Alternatieve ve rbinding Noorde rmeerdijk en Westermeerdijk

1

ng

T-2-22

ens ntegr e e m d Ge terlan Lems

X

WT-1-1

KM-paal 12,3


0 Rev.

07-10-2009


FD

EWL

3

08-09-2009

PD

1

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

CALC. BY


Rotordiameter

X

Windturbine


Westermeerwind B.V. 1

Lozingspunt

Bestaande situatie


A3 1:20000

KM-paal 13,6

6D

Y

X

WT-8

Aanzicht is van toepassing voor alle locaties Noordermeerdijk WT-01 t/m WT-13

1


0 Rev.

07-10-2009

FD

3

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

CALC. BY


Rotordiameter

X

Windturbine



Lozingspunt

Bestaande situatie


A3 1:1000

9D

Y

X

WT-2

Aanzicht is van toepassing voor alle locaties Westermeerdijk WT-1-1 t/m WT-2-42

1


0 Rev.

07-10-2009

FD

3

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

CALC. BY


Rotordiameter

X

Windturbine



Lozingspunt

Bestaande situatie


A3 1:1000

10D

65m

Geplande locatie transformatorstation Westermeerdijk binnendijks

Geplande locatie Tennet station

Detail A Monsternameput

46m

Monsternameschacht

Verzamelruimte

94m

45m


0 Rotordiameter

Rev.

07-10-2009

FD

3

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY


X

Windturbine

Inrichtingsgebied

Windpark Westermeerwind Westermeerwind B.V.

Lozingspunt

Bestaande situatie


A3 1:750

21D

CALC. BY

Optionele boring

Perceelnr. 2241

h.o.h. >0,5m

h.o.h. >3m

Kabeltrace ca. km-paal 12,3

Optionele boring

ca 2m

KM 12,3

80,0m

20,0m

Tussenbeschermingszone

Binnenbeschermingszone

ca 36,0m

ca 55,0m Kernzone

20,0m

30,0m



Zand

Klei

1

0

Keileem

Rev.

07-10-2009


FD

3

EWL

08-09-2009

PD

1

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY


Kraagstukken

Basaltzuilen Kabels


Kabeltrace

Westermeerwind B.V. Ventolines bv Duit 15 8305 BB Emmeloord The Netherlands T: +31 527 616167 F: +31 527 615468

A3 1:500

11D

CALC. BY

Optionele boring

h.o.h. >3m

KM 17,4 Perceelnr. 1425

h.o.h. >0,5m

Kabeltrace ca. km-paal 17,4

ca 2m

Optionele boring

80,0m

20,0m



ca 36,0m

ca 55,0m Kernzone

20,0m

30,0m



Zand

Klei

1

0

Keileem Rev.

07-10-2009


FD

3

EWL

08-09-2009

PD

1

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY


Kraagstukken

Basaltzuilen Kabels

Windpark Westermeerwind Kabeltrace

Westermeerwind B.V. Ventolines bv Duit 15 8305 BB Emmeloord The Netherlands T: +31 527 616167 F: +31 527 615468

A3 1:500

12D

CALC. BY

90.0m

10 7m

148.5m

Draairichting

Toegang

Interface niveau +5.0m NAP B.K. Monopaal +2.0m NAP 0.0m NAP

Zomerpeil -0.2m NAP

Winterpeil -0.4m NAP

Meerbodem varieert tussen -3.2m en -4.5m NAP lokaal -9.5m NAP EWL

1

07-10-2009

FD

3

0

08-09-2009

PD

1

EWL


FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

Rev.



Windpark Westermeerwind Westermeerwind B.V. Ventolines bv Duit 15 8305 BB Emmeloord The Netherlands T: +31 527 616167 F: +31 527 615468

A3 1:500

7D

CALC. BY

6

5

4

3

2

1

20057 D

D

3800

12777

13090 C

B

B 4200

C

Vægt ca.: Weight app.:

Matr.: Matr.:

Emne: Part:

Tegn. format: Draw. format:

SWT 3.6-107 Nacelle Lay-out

1:125

Siemens Wind Power A/S

200109 30220 RKAX Dato: ECN nr.: Init: Date: ECN no.: Init:

6

5

4

This document must not be copied or made available to any third party without our written permission. The contents must be used only as agreed with us. Breach of the above will cause legal action.

Siemens Wind Power A/S

3

A3 Tegn. skala/Draw. scale:

Dette dokument må ikke kopieres eller gøres tilgængeligt for trediemand uden vor skriftelig tilladelse. Indholdet må kun benyttes som aftalt med os. Overtrædelse af dette vil medføre retsforfølgelse.

A

ISO

Siemens Wind Power A/S Borupvej 16 DK-7330 Brande Tel. +45 9942 2222

2

Tegn. nr./Draw. no.:

1005393 1

A

General Arrangement

Detail A Transition Piece, Section

Location N3

Scale 1:500

MATERlAL

Scale 1:75

Member

Grade/Quality

Specification

S 355 NL

DIN EN 10025-3

S 355 J2+N

DIN EN 10025-2

S 355 J2

DIN EN 10025-2

....Y...-

External Secondary Steel (Emergency Ladder, Railings)

Interface level +3.50m NAP

Internal Secondary Steel (Platforms)

S 235 J2

DIN EN 10025-2

Monopile, Transition Piece

~

~

Monopile, Lower end

Diameter = 5000 mm

250 +5.00m NAP Cast-Iron Insert

o ~ gear Railing for Platform min. h = 1100mm

o co

o

+1.50m NAP

LO

C')

+0.80m NAP

o o o "o

o co

tj]i j1-81 I ~I ~~ [1tj~~7"JLJbijl, ..I.1.~~:~=E

-+

+98.00m NAP

....y...-

....y...-

Grouted Connection External Platform

f ck, cu be > 110 N/mm2

C35/40

DIN EN 206-1

o

fO.OOm NAP

o

N

.....

~

tS)

NOTES

+95.50m NAP

1. All dimensions in mmo 2. Levels in m according to NAP (Normal Amsterdamsch Peil = Dutch reference datum, - mean sea level) or ML (Mudline).

-5.00m NAP

....y...Grout Sealing

~

I I I ll'§II

Diameter =4650

Monopile

4650

~

o 5000mm

+40.80m NAP

I_

....y...-

fu~ruoo.ce 5000

•

I _

I PRELI MINARY 2 Rev. I Date

by

Check

I Description ®

BI LF I NG ERIB ERG ER

Detail A Transition Piece 0 5000

AARSLEFF

Civil

Ring Flange o 5000mm

Top of Transition Piece +5.00m NAP ....y...+3.15m NAP

Top of Monopile +2.00m NAP

....y...-

/

1-5.00m NAP ....y...-

Extreme Water Level 50 Years Retum Periode +0.80m NAP

Option 1: Monopile Foundation

-0.25m NAP

-9.50m NAP Mudline

=O.OOm ML =28

I1111I I1 I

...

I11

I1 I 11I

-10.00m ML

IIIIII

...

II I I 1I II I I 1I I1 I 11I IIIIII 11 I

Medlum-to-dense Sands, rnoderalely clayey
Medium dense to medium-to-dense Sands, -18.00m MLmoderalelyclayey
I 11

I1111I I1 I 11I I1 I I 1I LlUlJ

Noordoostpolder Wind Farm

-L I.UUIII IVIL.

... -35,50m NAP

=-26,00m ML

....Y...-

Drawing TiIIe:

Scale:

WTG Foundation N3 General Arrangement and Detail A Transition Piece

Loam, Clay, Silt cu = 50 Dense Sand
Drawn TW

Checked KDRC

Date 04.06.2009

Dimensions 420X594

1:500; 1:75 Drawing No.:

2009-503-1A 0 Rev.

MATERlAL Member

Detail B Platform, Plan 1253

S 355 NL

DIN EN 10025-3

S 355 J2+N

DIN EN 10025-2

External Secondary Steel (Emergency Ladder, Railings)

S 355 J2

DIN EN 10025-2

Internal Secondary Steel (Platforms)

S 235 J2

DIN EN 10025-2

Monopile, Lower end

lay-down Area min. 4000 x 3000mm

Grouted Connection

l . bl~l~

L

Specification

Monopile, Transition Piece

[$

Scale 1:75

Grade/Quality

External Platform

f ck, cu be > 110 N/mm2

C35/40

DIN EN 206-1

NOTES

Railing for Platform min. h = 1100mm

1. All dimensions in mmo 2. Levels in m according to NAP (Normal Amsterdamsch Peil = Dutch reference datum, - mean sea level) or ML (Mudline).

Fender TreIIeborg DC 300 x 300 x ,,125 or similar approved

Swing Gate min. Width = 750mm each Side of Centreline

Deta iI C Platform, Elevation Sca e 1:75

PRELI MINARY

-.......

//

T ~~4.8 25m NAI

Swing Gate min. Width =750mm each Side of Centreline

Ll)

r-+1.50m NAP ::: ~

+0.80m NAP

..

I~ ~

g M

,=

-

__ r

~ -=""" ±O.OOm NAP ..... .....

-L-

~-

;1'00

=

'\...

-

I

1650 J-tube~ ,

I

...

Eme 'cencv Ladd er

2

Door Opening in Tower

Rev. I Date

F=== F===

=

F= F= F== F== F==

F= ~

779

I Description ®

~

BI LF I NG ERIB ERG ER

AARSLEFF

~

, __ Top of Monopile ..... +2.00m NAP

t--

/Ir

==

Check

+3.50m NAP

\--

-

by

Interface level +5.00m NAP

Staircase Railing min. h = 1100mm

~~~

-

II~< ~~ + 01m AP

,,/

~*~t\

--

I

Diameter =5000 mm

~~~ ~~"

landing Cast-Iron Insert

//

...............

2.5%

('ol """ .....

Noordoostpolder Wind Farm

~

Option1: Monopile Foundation

l:i'co ~~-

/

Drawing TiIIe:

Scale:

WTG Foundation N3 Detail Band C Platform

3371 4300

- -1.50m NAP ~

I

Drawn

Checked

TW

KDRC

Date

04.06.2009

Dimensions

420X594

1:500; 1:75 Drawing No.:

2009-503-2A 0 Rev.

+

,-,-

TT

~f

IJ;

I\~.

~

4

F F

~

•

~

I -Q-

•

~.

T

~ ~

L..

0 0 0

--j

r ~

~

0

-ó-

r-

--n-

--n- -n- 1AI

f--

--n-

~f--

A T -'::"""" .':::i

F F

;;; '"

-

~

• 0 0 0 0

•

~

----i

~

~

~

,===0

t::.

LJJ --n- -n- LJJ

r

~

~

~ ~

--n- -n-

+

~

t

J!-

IQ]

T

IQ] [

~ 8

--j

'" ....

+

scherfmuren lransfonnatoralie-opvangbak olieafscheider bemonsieringsput van de olieafscheider container t.b.v. 33 kV schakelmateriaal, beveiliging, meting, communicatie etc

oardingslransformator 33/M kV eigen bedrijfstransfonnalor bliksemopvangmast terreingrens / hekwerk

+

00

~"h

:il

---0-

.0

'"

["

~

0

IQ]

••

11 0 kV eenfa.. kabeleindsluiting 11 0 kV hoagliggend driefase ransysteem 11 0 kV eenfase sleunisolalor 11 0 kV driefase railscheider met aarder 11 0 kV eenfase stroamtransfonnator 11 0 kV ..nfase spanningslransfonnator 11 0 kV driefase vennogenschakelaar 11 0 kV eenfase ovo,.panningsafleider met aarde 11 0/33 kV driefase energielransfonnalor met koele,. en expansievat

Opmerking: de componenlen worden gefundeerd op palen, waarbij het palen plan nader te bepalen is.

L..

1

<4-

5 6 7 8 g 10 11 12 13 14 15 16 17 18

"" .ll +

0 0

-~

--j

1 2 3

'"

-D-m -

~

~

Legenda Transformotorstation

[

0 0

o

~

/

2

1

k

;;; '"

l.:

5

I

0

I

~

7

8

IQ]

0

~

/

o

[

,

\

10000

~ ~

,

I

~

0000

~

0

~

\

®

@

1

'I'

ot(l .8 '" c

uI

u

DATU M:

Q)

,,"

12800

HNJ DTEKE ~J I ~J G:

BEHOO RD BIJ AA~JVRAA G:

8+1

!:l!

J.

(19

""

:2

"0 Q)

c:

.... 0 lil

+'"

u~

1.'1.

0

45000

:il

,I'

'"

5000+ 2500+.

:500+ 200+ 1250 I'

Doorsnede A-A

.'1

' :abelkelder

5000+

1

0 Cl

2

1 0

.....

15-10-2009 07-10-2009

Aanpassing .... conllllr.r

FD

3

EWL

DIver8e wljzlglngenfaanpuslnglll1 doorglWOllrd

FD

3

EWL

08-011-2009

PO

1

EWI.

DA.ruMIDA.1E

FASE/STAGE

STATUS

DRAWNBY

,........",

STAGES:

PO=PRELIIAINARY OESIGN

FD=FlNAL OESIGN T= TENOER

STATUS:

l=INTERNAL

3=APPROVED

Windpark Westerrneerwind

OPDRACHTGEVER/ PRINCIPAL:

WesterrneelWind B.V.

PROJECT8UREAU~

Ventolines bv Duit 15 8305 BB Emmeloord The Nether1ands T: +31 527616167 F: +31 527615468

500+ 200+

200+ 1000-

1200-

Doorsnede B-B

pvang

2=ORAFT

PROJECT:

PROJECTSUPPO OFFICE:

25oo+.

CALC.BY

OMSCHRINING/DESCRIPIlON

ONDERWERP/ SUBJECT:

C=CONSTRUcnON

4=CONTRACT 5=REVlSION

DRAWING ID: 13D-WP-NOP-WMD-Transformalorstation

Doorsneden transformatol'station wlndpcrk Westermeerwlnd

SIZE:

A3

SCALE: 1:250

DRAWING NO:

13D

~

:::J N

.., '" +

3

0 0

~

0°

.... :::T

0

r r r r~ r Il9

~

[0· . ..,

~." 0"

8 +

3% 0 ~"

0

N

;;;

odl it "

I

"•

11~[9

~

0 0

+

-0-

r

•

"

8 3!!. 0 12..

+

I

0

Ö' ~ "'" ~"

oëi1 ut "

"•

•

--y

0 0 0 0

~

•

r II~~

"") ÖO

;!:

-o--n-

---n-

-0---0-

-

I

I

14 15 16 17 18

I

~

0 0 0

...'"

----0-

0

IQ]

~

10000

7

13

---n l

~ r~n-

~

;;;

4 5 6 8 9 10 11 12

t t<~)

IQ]

0

N

2

- I ----ID-

-0- --0-

I 110 kV eenfase kabeleindsluHing I 110 kV hoagflggend driefasa ra~systeem I 110 kV eenfase staunisolator I 110 kV driefase railscheider met oorder I 110 kV eenfase stroomtransformator I 110 kV eenfase soanninastransformator I 110 kV driefase vermogenschakelaar I 110 kV eenfase overeponningsafleider met aarde 110733 kV driefase energietransformator met koelere an expansievat I scherfmuren I transformatoralie-opvangbak I olieafscheider I bemonsterinasput van de ofleafscheider I cantainer lbov. 33 kV schakelmateriaal, beveiliging, meting, communicatie .te I oordingstransformator I 3370,4 kV aigen bedrijfstransformatar I bflksemopvangmast I terreingrens 7 hekwerk

3

--m-

-n-

~

a •

Legenda Transformatorstation

11 >

E

-G- --6-

--y

0 0 0 0

•

0

L~

81

/

ra~

8

I

0

+

0

u

0

A

\

C"

1}

~

"

..,

"'0

"'" g~

0 0

+

~'~- 1

1~!:O o

0 0 0

@

I

~

HHjm!IEIHI!

~

~

\

,,"

~~

®

+

!;i!

3

ii0

'"8'" +

I

DATU M:

U

.... ~

0

2

ON

< --::-0

45000

"

11

u~

,,"

zicht bet0i 2500+

5000+

,4200+,

,fRAL 601

I ' ,

200+

500+

R

i=

~

~

1 0

.....

15-10-2009


FD

3

EWL

DIver8e wljzlglngenfaanpuslnglll1 doorglWOllrd

FD

3

EWL

07-10-2009 08-011-2009

PO

1

EWI.

DA.ruMIDA.1E

FASE/STAGE

STATUS

DRAWN BY

,........",


RAL 6011

~~--,-_--,,4~21Q0!Q:0+±..!...,---'-l \

FD=FINAL DESIGN

T=TENDER

C=CONSTRUCTION

STATUS:

1=INTERNAL

3=APPROVED

4=CONlRACT

5=REVISION

2=DRAFT

PROJECT:

Windpark Westerrneerwind

OPDRACHTGEVER!

Weslenneerwind B.V.

PROJECTBUREAU!

PROJECTSUPPORT

5000+

OFFICE:

!riCht beton

Ventolines bv

Duit 15 8305 BB Emmeloord

DRAWINGID:

SIZE:

A3

14D-WP-NOP-WMD-Transformalorstation

The Nether1ands T: +31 527616167

SCALE: 1 :250

F: +31 527615468

,'

,2500+

i=

êIT

Imv=n

Aanzicht B-B

T

CALC. BY

PD=PRELIMINARY DESIGN

PRINCIPAl:

coatin~

I

STAGES:

,"u=o

Aanzicht A-A

2:]

c: c

«

ooting

mv=n l

u

t

~'"

HNJ DTEKE ~J I ~J G:

BEHOO RD BIJ AA~JVRAA G:

0 0

,,"

12800

+

0 0

N

ONDERWERP! SUBJECT:

Aanzichten tran,formatontation

wln~rk

Weslerm...-.lnd

DRAWINGNO:

14D

,,"

27240

;,'l.

5000+ 0

5000+ D

0

0

0

VZicht beton

0

Vicht beton

/ i c h t beton

·opslelplaals transformatoren •

·opstelplaats transformatoren •

200+

200+

mv 0

mv=O

Vooraanzicht gevel scherfmuren ,,"

27240 5000+

A' 0

0

0

0

0

0

richt beton

/

mv=O

mv=O

Achteraanzicht gevel scherfmuren ;I'

10000 5000+

;,'l.

Ol2merking: Overzicht transformatorstaton op Orawing 10 140-WP-NOP-WMO-Transformatorstation

BEHOORD BIJ

HNJDTEKE~JI~JG:

AA~JVRAAG:

V"-'icht beton DATUM:

/ 2

1

mv=O

0

mv=O

.....

Zijaanzicht gevel scherfmuren ,,"

12800 4200+

;,'l.

J"

,,"

3500 4200+

v-coating RAL 6011

,r<'0ating RAL 6011

/

/

15-10-2009


FD

3

EWL

Diver8e wlJzlulngenfaanpuslngen doorglWOllrd

FD

3

EWL

07-10-2009 08-011-2009

PO

1

EWl

DA.ruMIDA.1E

FASE/STAGE

STATUS

DRAWNBY

,........",

STAGES:

PD=PRELIMINARY DESIGN

STATUS:

1=INTERNAL

1200+ mv 0

mv 0

,,"

Zijaanzicht container

11900

,,"

mv=O

~

C=CONSTRUCTION

3=APPROVED

4=CONTRACT

5=REVISION

OPDRACHTGEVER!

Weslermeerwind B.V.

PROJECTSUPPORT OFFICE:

1200+ ONDERWERP! SUBJECT:

Vooraanzicht container

T=TENDER


PRINCIPAl:

mv=O

2=DRAFT

FD=FINAL DESIGN

PROJECT:

PROJECTBUREAU!

/

CALC.BY


Ventolines bv Duit 15

DRAWINGID:

8305 BB Emmeloord The Nether1ands T: +31 527616167 F: +31 527615468 Gew!laan~chten

20D-WP-NOP-WMD-Transformalorstation

SIZE:

A3

SCALE: 1 :100

lransformalontatJon windpark Weslermeerwlnd DRAWINGNO:

20D

RAAP-RAPPORT 1990

Windmolenpark Noordoostpolder Gemeente Noordoostpolder Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

drs. R.A.C. Kroes & drs. I.A. Schute

RAAP Archeologisch Adviesbureau BV, 2009

.... RAAP ....

ArcheoLogisch

Adviesbureau

Colofon Opdrachtgever: Koepel Windenergie Noordoostpolder Titel: Windpark Noordoostpolder, gemeente Noordoostpolder; archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek Status: eindversie Datum: 9 oktober 2009 Auteurs: drs. R.A.C. Kroes & drs. I.A. Schute Projectcode: NOWP Bestandsnaam: RA1990_NOWP Projectleider: drs. R.A.C. Kroes Projectmedewerkers: niet van toepassing ARCHIS-vondstmeldingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-waarnemingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer/CIS-code: 36237 en 36238 Bewaarplaats documentatie: niet van toepassing Autorisatie: ir. G.H. de Boer

ISSN: 0925-6229

RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Leeuwenveldseweg 5b 1382 LV Weesp Postbus 5069 1380 GB Weesp

telefoon: 0294-491 500 telefax: 0294-491 519 E-mail: [email protected]

© RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2009 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

RAAP-RAPPORT 1990 Windmolenpark Noordoostpolder Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Samenvatting In opdracht van de Koepel Windenergie Noordoostpolder heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in juli 2009 een bureau- en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in verband met de voorgenomen aanleg van windmolens in het IJsselmeer langs de Westermeerdijk en de Noordermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder. Dit onderzoek diende te worden uitgevoerd omdat realisatie van de plannen zou kunnen leiden tot aantasting of vernietiging van mogelijk aanwezige archeologische resten. Doel van het bureauonderzoek was het verwerven van informatie over bekende en verwachte archeologische waarden teneinde een gespecificeerde verwachting op te stellen. Doel van het veldonderzoek was het toetsen van die gespecificeerde archeologische verwachting en, indien mogelijk, een eerste indruk geven van de aard, omvang, datering en kwaliteit (gaafheid en conservering) van eventueel aangetroffen archeologische resten. Op basis van de onderzoeksresultaten en de aard en omvang van de voorgenomen bodemingrepen is vervolgens in hoofdstuk 4 een advies geformuleerd met betrekking tot eventueel archeologisch vervolgonderzoek. Op basis van de onderzoeksresultaten en de voorgenomen bodemingrepen (§ 1.3) kan worden geconcludeerd dat bij de aanleg van de funderingen voor één turbine en de tussen de windmolens geplande leidingen en leidingsleuven op twee locaties mogelijk archeologische waarden op of aan het oppervlak van de waterbodem zullen worden verstoord. Dit is mede afhankelijk van het tracé en de breedte van de bodemingrepen voor de leidingsleuven. Aangezien dit vooronderzoek alleen geschikt is om archeologische resten op of aan de oppervlakte op te sporen, blijft de mogelijkheid bestaan dat zich in het plangebied afgedekte archeologische resten bevinden. Deze zijn praktisch niet met de gebruikelijke middelen op te sporen. Wij adviseren verkennend inventariserend veldonderzoek (IVO) onder water te laten uitvoeren op de twee locaties. Dit onderzoek bestaat uit korte duikinspecties, waarbij met behulp van visuele waarneming, en bij voorkeur in combinatie met akoestisch onderzoek (akoestische camera, sector scanner), een antwoord gegeven wordt op de vraag of de locatie inderdaad archeologische resten bevat. Dergelijk onderzoek dient uitgevoerd te worden op basis van een Programma van Eisen (PvE) dat vooraf is goedgekeurd door de bevoegde overheid.

4


Inhoud

Samenvatting 1 Inleiding

........................................................................................................................................ 4

............................................................................................................................................ 6

1.1 Kader en doelstelling ........................................................................................................................ 6 1.2 Administratieve gegevens ................................................................................................................. 6 1.3 Toekomstige situatie ......................................................................................................................... 6 1.4 Onderzoeksopzet en richtlijnen ......................................................................................................... 7

2 Bureauonderzoek

.......................................................................................................................... 9

2.1 Methoden ......................................................................................................................................... 9 2.2 Resultaten ........................................................................................................................................ 9

3 Veldonderzoek

.............................................................................................................................. 20

3.1 Methoden ....................................................................................................................................... 20 3.2 Resultaten ...................................................................................................................................... 21

4 Conclusies en aanbevelingen

................................................................................................ 22

4.1 Beantwoording van de onderzoeksvragen ....................................................................................... 22 4.2 Conclusies ..................................................................................................................................... 27 4.3 Aanbevelingen ................................................................................................................................ 27

Literatuur .............................................................................................................................................. Gebruikte afkortingen

29

..................................................................................................................... 30

Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen

5

............................................................................ 31


1 Inleiding 1.1 Kader en doelstelling In opdracht van de Koepel Windenergie Noordoostpolder heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in juli 2009 een bureau- en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in verband met de voorgenomen aanleg van windmolens in het IJsselmeer langs de Westermeerdijk en de Noordermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder. Dit onderzoek diende te worden uitgevoerd omdat realisatie van de plannen zou kunnen leiden tot aantasting of vernietiging van mogelijk aanwezige archeologische resten. Doel van het bureauonderzoek was het verwerven van informatie over bekende en verwachte archeologische waarden teneinde een gespecificeerde verwachting op te stellen. Doel van het veldonderzoek was het toetsen van die gespecificeerde archeologische verwachting en, indien mogelijk, een eerste indruk geven van de aard, omvang, datering en kwaliteit (gaafheid en conservering) van eventueel aangetroffen archeologische resten. Op basis van de onderzoeksresultaten en de aard en omvang van de voorgenomen bodemingrepen is vervolgens in hoofdstuk 4 een advies geformuleerd met betrekking tot eventueel archeologisch vervolgonderzoek.

1.2 Administratieve gegevens Het plangebied ligt in het IJsselmeer, vlak buiten de dijken van de Noordoostpolder (figuur 1). Twee deelgebieden liggen direct ten westen van de Westermeerdijk. Het betreft twee rijen windmolens op een onderlinge afstand van circa 700 m over een lengte van 8,3 km. De eerste rij windmolens ligt op circa 500 m voor de Westermeerdijk, de tweede rij op 1200 m. Een derde deelgebied ligt ten noordwesten van de Noordermeerdijk. Het betreft een 6,3 km lange rij windmolens op ongeveer 900 m voor de Noordermeerdijk. De locatie van het windmolenpark staat afgebeeld op kaartblad 15G en 20E van de topografische kaart van Nederland (schaal 1:25.000). De beide deelgebieden voor de Westermeerdijk liggen ongeveer tussen de coördinaten 167.780 - 168.530 en 521.800 - 530.115. Het deelgebied voor de Noordermeerdijk strekt zich ongeveer uit tussen de coördinaten 168.645/531.930 en 171.950/537.250.

1.3 Toekomstige situatie Ten behoeve van de plaatsing van de windmolens zullen funderingen worden aangelegd van ten minste 200 m² en maximaal 700 m² per turbine. De verwachte verstoringsdiepte voor deze funderingen bedraagt 3,2 tot 3,95 m onder de huidige waterbodem. Onder de funderingen zullen heipalen worden geheid. Een andere mogelijkheid is een zogenaamde ‘monopile-fundering’ tot maximaal circa 40 m diepte. Bij deze techniek is de verstoring in het horizontale vlak veel kleiner. Tussen de windmolens zullen leidingsleuven worden aangelegd. De exacte plaatsing van de windmolens binnen de geplande lijnen is nog niet bekend, dit is mede

6


160

170

180

15113 15113 15113 15113 15113 15113

8210 8210 8210 8210 8210 8210

540

540

8211 8211 8211 15112 15112 15112 15112 15112

15018 15018 15018 15018 15018 8212 8212 8212

12151 12151 12151

47858 47858 47858 47858 47858 47858 46534 46534 46534 46534 46534 46534

12087 12087 12087 12087 12087

46550 46550 46550

12088 12088 12088 12088 12088

530

530

12529 12529 12529

12098 12098 12098 12153 12153 12153 12153 12153

12531 12531 12531

12535 12535 12535 12537 12537 12537 12537 12537 12537

11954 11954 11954 11954 11954 11954 46527 46527 46527

11966 11966 11966

12082 12082 12082 28795 28795 28795 28795 28795 28795

11987 11987 11987 11987 11987

1693 1693 1693 1693 1693

11948 11948 11948 11948 11948 160

15797 15797 15797 15796 15796 15796 15796 15796

170

11958 11958 11958 11958 11958 11953 11953 11953 11957 11957 11957 11957 11957 1674 1674 11964 11964 1674 11964 1674 1674 11964 11964 1675 1675 1675 1675 1675 7042 7042 7042 1680 1680 1680 7042 7042 1680 1680 1680 1682 1682 1682 1682 1682 1683 1683 1683 1683 1683 1420 1420 1420 1420 1420 1684 1684 1684 1421 1421 11959 11959 11959 1421 1421 1421 11959 11959 11959 1708 1708 1708 1708 1421 1708 11960 11960 11960 11960 11960 12051 12051 12051 12051 12051 11961 11961 11961 11961 11961

520

520 © Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

48415 48415 48415

180

Figuur 1. De ligging van het plangebied (zwart), omliggende ARCHIS-waarnemingen (rood) en AMK-terreinen (blauw) op de IKAW; inzet: ligging in Nederland (ster).

afhankelijk van welk type windmolen uiteindelijk geplaatst zal worden. Op dit moment zijn nog twee typen windmolens in overweging: een windmolen van 3 MegaWatt en een windmolen van 6 MegaWatt. De windmolens van 3 MegaWatt zijn op een onderlinge afstand van 400 m gepland en die van 6 MegaWatt op een onderlinge afstand van 500 m.

1.4 Onderzoeksopzet en richtlijnen Het onderzoek bestond uit een bureauonderzoek en een veldonderzoek. Het veldonderzoek bestond uit een side scan sonar-onderzoek, uitgevoerd vanaf een vaartuig (karterend veldonderzoek, opwaterfase). Het onderzoek is uitgevoerd volgens de normen van de archeologische beroepsgroep (zie artikel 24 van het Besluit archeologische monumentenzorg). De Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA Waterbodems, versie 3.1), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; www.sikb.nl), geldt in de praktijk als richtsnoer. RAAP beschikt over een vergunning voor het uitvoeren van archeologisch onderzoek onder water, verleend door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

7


Zie tabel 1 voor de dateringen van de in dit rapport genoemde archeologische perioden. Achter in dit rapport is een lijst met gebruikte afkortingen opgenomen. Chronostratigrafie Tijdvak

Biostratigrafie

Archeologische perioden Datering (gekalibreerd)

Pollenzone

Nieuwste tijd

C

Nieuwe tijd

Laat Vol

Middeleeuwen Vroeg Subatlanticum

Holoceen

Romeinse tijd

Neolithicum (Nieuwe Steentijd)

Mesolithicum (Midden Steentijd)

Vroeg Laat Midden Vroeg Laat Midden Vroeg

1650 1500 1250 1050 900 725 525 450 270 70 na Chr. 12 voor Chr. 250 500 800 1100 1800 2000 2850 4200 4900/5300 6450 8640 9700

Laat

Denekamp Hengelo Moershoofd Odderade

Prehisorie

Pleniglaciaal Vroeg Glaciaal

Weichselien

Pleistoceen

Laat Glaciaal

Boreaal Preboreaal Late Dryas Allerød Vroege Dryas Bølling

Laat Midden

Laat Midden

Bronstijd

Atlanticum

A B A D C B A

Vroeg Laat Midden Vroeg

IJzertijd

Subboreaal

1850

B

35.000

Paleolithicum (Oude Steentijd)

Brørup

Midden Amersfoort

Eemien Saalien Holsteinien Elsterien Cromerien

Standaardtabel GeoBioArcheologisch, RAAP 2009

Tabel 1. Geologische en archeologische tijdschaal.

8

300.000


2 Bureauonderzoek

2.1 Methoden Het bureauonderzoek is uitgevoerd om een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen. Daartoe zijn reeds bekende archeologische en aardkundige gegevens verzameld en is het grondgebruik in het plangebied in het heden en verleden geïnventariseerd. Geraadpleegd zijn de volgende bronnen: - het ARCHeologisch Informatie Systeem (ARCHIS); - de Archeologische Monumenten Kaart (AMK); - de Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW); - literatuur en historisch en aardkundig kaartmateriaal (zie literatuurlijst); - de recente topografische kaart 1:25.000; - de Zeekaart voor de Kust en Binnenwateren van de Dienst der Hydrografie van de Koninklijke Marine (versie 2008); - de Geologische en Bodemkundige Atlas van het Markermeer; - oude zeekaarten (zie literatuurlijst).

2.2 Resultaten 2.2.1 Huidige situatie Op recente topografische kaarten 1:25.000 is het plangebied afgebeeld als water (IJsselmeer). Volgens de geraadpleegde topografische kaart en de Zeekaart voor de Kust en Binnenwateren bedraagt het zomerpeil in het IJsselmeer 0,2 m -NAP en het winterpeil 0,4 m -NAP. Volgens diezelfde kaarten bedraagt de huidige waterdiepte in het plangebied ongeveer 4 tot 5 meter, gerekend vanaf het winterpeil van het IJsselmeer. Parallel aan de Noordermeerdijk lopen enkele onderbroken geulen die tot 7 m diepte reiken; deze zijn onderdeel van de vaargeul Amsterdam-Lemmer. Parallel aan de Westermeerdijk zijn twee iets diepere geulen met een diepte tot 5,7 m te zien. Volgens de Geologische en Bodemkundige Atlas van het IJsselmeer betreft het keileem- of zandwinputten. Volgens opgave van de opdrachtgever betreft het resten van een oudere vaargeul die niet meer door de beroepsvaart wordt gebruikt, maar nog wel door de recreatievaart.

2.2.2 Aardkundige situatie Geologie en landschap in de ijstijd In de periode van 180.000 tot 130.000 jaar geleden (tijdens de Saale-ijstijd) lag op het Scandinavisch schiereiland een ijskap zoals die nu ook op Groenland te vinden is. Tijdens deze ijstijd breidde de ijskap zich uit over het noorden van Nederland. Het landijs kroop langzaam in lobben

9


over het oppervlak en sleet, net als gletsjers, diepe dalen uit: zogenaamde ‘glaciale bekkens’. Tussen de ijslobben in en voor de ijslobben uit werd grond opgedrukt. Zo ontstonden stuwwallen, zoals de Utrechtse Heuvelrug. Door het landijs werd het zogenaamde ‘keileem’ afgezet: een mengsel van klei, zand, grind en zwerfkeien dat door het ijs was meegevoerd en na het smelten ervan bleef liggen. Na het smelten van het ijs werden de glaciale bekkens opgevuld met sedimenten die door rivieren en de zee werden aangevoerd. In de laatste ijstijd (Weichselien: 120.000 tot 10.000 jaar geleden) bereikte het Scandinavische ijs Nederland niet. Door de kou en het gebrek aan begroeiing kon de wind echter wel grote hoeveel-

heden zand verplaatsen, waardoor het keileem- en rivierlandschap grotendeels werd afgedekt met

'H9RRUVW 'H9RRUVW

8UN 8UN

7ROOHEHHN 7ROOHEHHN

6FKRNODQG 6FKRNODQG

0

5

10

km

1:250.000

+$6EHOBJHRBILJ

:LQGPROHQSDUN1RRUGRRVWSROGHU *HPHHQWH1RRUGRRVWSROGHU OHJHQGD NHLOHHPRSGXLNLQJ

ULYLHUGXLQ

GHN]DQG

YRRUPDOLJHULYLHUORRS9HFKW,-VVHO .XLQGHU7MRQJHU

2HUVWURRPGDO9HFKW,-VVHO

SODQJHELHG

Figuur 2. Geologische situatie rond het einde van de laatste ijstijd.

10


zogenaamde ‘dekzanden’. Het reliëfrijke landschap dat door het landijs was gevormd, werd door de afzetting van dekzand een stuk vlakker. Op enkele plekken staken nog keileembulten boven het dekzand uit. Urk, Tollebeek en Schokland zijn daar voorbeelden van. Het dekzand zelf vormde hier en daar ook lage ruggen (Wiggers, 1955). In dit dekzandlandschap stroomden vlechtende rivieren, zoals de oer-Vecht, die in hun dalen zand afzetten. Uit deze rivierdalen kon de wind zand opnemen dat vaak vlak naast het rivierdal weer werd afgezet in de vorm van rivierduinen. De periode waarin al deze afzettingen zijn gevormd, heet Pleistoceen: de periode van de ijstijden. Voor de Noordoostpolder is een nauwkeurige reconstructie beschikbaar van het landschap zoals dat er uitzag aan het einde van de laatste ijstijd (figuur 2). Geologie en landschap na de ijstijd Na afloop van de laatste ijstijd spreekt men van het Holoceen. In het Holoceen steeg de temperatuur en de zeespiegel. Vanaf dat moment is het landschap onder water gelopen. Aanvankelijk raakte het pleistocene oppervlak begroeid en vormde zich onder invloed van de stijgende grondwaterspiegel veen: het zogenaamde Basisveen. Door de almaar stijgende zeespiegel ontstond in de lager gelegen delen van dit landschap -rivierdalen bijvoorbeeld- een moerasachtig getijdengebied waarin zich een uitgebreid geulensysteem met oeverwallen en komgebieden ontwikkelden. Dit systeem van getijdengeulen zette klei af op het veen in de vorm van oeverwallen direct naast de kreek en komklei verder weg. Zowel oevers als kommen zijn in een zeer rustige omgeving afgezet: ze bestaan uit klei (Formatie van Naaldwijk, Laagpakket van Wormer; vroeger ‘afzettingen van Calais’ en ‘Oude Getijdenafzettingen’). De oeverwallen bestaan uit iets lichter materiaal dan de kom, waardoor ze iets minder inklinken. De oevers kwamen daardoor iets hoger te liggen. Die hogere ligging en het iets lichtere materiaal zorgden ervoor dat de oeverwalklei rijpte (ontwaterde) en ontkalkte (als gevolg van uitspoeling door regenwater), waardoor de oeverwallen van de geulen aantrekkelijk werden voor bewoning. In het moerassige oeverwallenlandschap vormden keileembulten, rivierduinen en dekzandruggen hoge en droge plekken die ook geschikt waren om een kamp op te slaan of te bewonen. Rond 1800 voor Chr. veranderde er iets aan de kust: zeegaten slibden dicht en de invloed van de getijden vanuit zee verdween. Het geulensysteem verloor zijn functie en de veengroei kreeg de overhand (Hollandveen). Uiteindelijk ontstonden grote veengebieden die slecht bewoonbaar waren (Gotjé, 1993). Vanaf ongeveer 1200 voor Chr. vernatte het gebied zozeer dat er meertjes ontstonden in het veengebied. Bij harde wind kalfden die het veen af, waardoor uiteindelijk één groot meer ontstond: het Flevomeer. Het Flevomeer waterde af via een voorloper van het huidige IJ (het oerIJ). Uit het Flevomeer ontstond rond 800 na Chr. het Almere, de voorloper van de Zuiderzee. In de loop van de Middeleeuwen zijn delen van het veengebied die nog niet waren weggeslagen of overstroomd, ontgonnen. Sporen hiervan zijn onder andere ten noorden van Urk teruggevonden (Wiggers, 1955). Voor de Noordoostpolder is ongeveer bekend hoe het land langzaam veranderde in binnenzee. Zie figuur 3 voor een reconstructie van 1500 voor Chr. tot 800 na Chr. Vanaf ongeveer 1200 na Chr. breidde het Almere zich uit. Stormen sloegen grote delen van het veen weg en het water zette klei af. Vanaf dit moment veranderde het gebied in een binnenzee. Toen die binnenzee een open verbinding kreeg met de Noordzee (aan het einde van de Middeleeuwen) was de Zuider-

11


YRRU&KU YRRU&KU

YRRU&KU YRRU&KU

'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 8UN 8UN 8UN 8UN 8UN

'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 8UN 8UN 8UN 8UN 8UN

QD&KU QD&KU QD&KU

QD&KU QD&KU QD&KU

'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 8UN 8UN 8UN 8UN 8UN 8UN

'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 'H9RRUVW 8UN 8UN 8UN 8UN 8UN 8UN

+$6EHOBIOHYRPHHUBILJ

:LQGPROHQSDUN1RRUGRRVWSROGHU *HPHHQWH1RRUGRRVWSROGHU OHJHQGD KRJHUJHOHJHQJURQGHQ]DQGNHLOHHP ODJHUJHOHJHQJURQGHQYHHQ RSHQZDWHU SODQJHELHG

Figuur 3. Globale ontwikkeling van het Flevomeer en het Almere.

zee een feit. Vanaf dat moment werd het gebied door de mens alleen nog maar voor de scheepvaart gebruikt, uitgezonderd enkele eilanden zoals Urk en Schokland. Geologie van het plangebied Volgens de Geologische en Bodemkundige Atlas van het IJsselmeer (Koopstra e.a., 1993) bestaat het grootste deel van het plangebied uit ‘Zuiderzee-afzettingen op Almere-afzettingen op Hollandveen op Pleistoceen’ (figuur 4). In de zuidelijke helft van de twee deelgebieden voor de Westermeerdijk zijn ‘Zuiderzee-afzettingen op Almere-afzettingen op Oude Getijdenafzettingen’ aangegeven met een inschakeling van Hollandveen in de Oude Getijdenafzettingen.

12


Deze aanduidingen geven een beeld dat goed aansluit bij de hierboven geschetste geologische geschiedenis. Het pleistocene oppervlak, gevormd aan het einde van de laatste ijstijd, liep vanaf het noorden langzaam omlaag, om ter hoogte van Urk weer snel te stijgen. Daar lag de Urker keileembult. Dit reliëfverloop blijkt ook uit de bij de Geologische en Bodemkundige Atlas van het IJsselmeer horende dieptekaart van het pleistocene oppervlak. In het noorden ligt dit oppervlak op circa 5 m -NAP, in het zuiden op 9 m -NAP. Ten noorden van Urk, tussen Urk en het huidige Espel liep het oerstroomdal van de Vecht. Het zuidelijk deel van het plangebied ligt in dit voormalige getijdengebied. De top van de Oude Getijdenafzettingen is aangegeven op ongeveer 6 tot 7 m -NAP (nu: Laagpakket van Wormer). Het Hollandveen en het Laagpakket van Wormer worden in het gehele plangebied afgedekt door Almere- en Zuiderzee afzettingen. Binnen het plangebied zijn de Almere- en Zuiderzee-afzettingen gezamenlijk maximaal 2 m dik. De Zuiderzee-afzettingen zijn ongeveer 0,5 m dik. De bodem van het plangebied De bodem in het plangebied bestaat volgens de Geologische en Bodemkundige Atlas van het IJsselmeer uit kleihoudend zeer fijn zand en lichte zavel. Diepere bodemlagen bestaan eveneens uit fijn en licht materiaal. In het noorden, waar het pleistocene oppervlak hoger ligt, is binnen 80 cm pleistoceen zand in de ondergrond aanwezig. De bovenste 5 cm bestaat uit middelfijn zand (75150 µm) met een lutumgehalte dat varieert tussen 0 en 5%. IKAW Op de IKAW vallen de twee deelgebieden voor de Westermeerdijk geheel in een zone met een hoge trefkans op archeologische resten. Het deelgebied voor de Noordermeerdijk valt aan de noorden zuidzijde in een zone met een hoge trefkans op archeologische resten terwijl in de zone daartussen juist een lage kans geldt (figuur 1). Deze waardering is gebaseerd op de bodemgesteldheid in het plangebied (Deeben, 2008). Vergelijking met de Geologische en Bodemkundige Atlas van het IJsselmeer leert dat de verwachting gebaseerd is op de lithologie van de waterbodem in combinatie met de dikte van holocene klei- en veenlagen: waar de bovenste 80 cm van de waterbodem merendeels uit grover zand bestaat en waar de holocene veen- en kleilagen dunner zijn, is sprake van een lagere verwachting. Historische situatie en mogelijke verstoringen Vanaf de Vroege Middeleeuwen bestaat het gebied waarin het plangebied ligt uit open water. Het gebied wordt dan alleen nog voor de scheepvaart gebruikt. Een kaart van de Zuiderzee uit 1852 (Hulst van Keulen, 1852) laat een situatie zien die overeenkomt met de huidige situatie. Het gehele plangebied is in 1852 open water. De dieptegegevens op de kaart laten een relatief vlakke bodem zien van 12 tot 14 Amsterdamsche voeten. In het noorden, richting Lemmer loopt de diepte af tot 11 voet. In het zuiden, nabij het eiland Urk tot 9 voet. Een Amsterdamse voet meet circa 0,28 m, dus de gemiddelde diepte in 1852 varieerde tussen 3,40 en 3,96 m, gerekend vanaf het laagwater uit die periode. Afgezien van vaargeulen en zandwinputten komt dat goed overeen met de dieptes die uit recentere (zee)kaarten blijkt. Op de Paskaarte van de Zuyder Zee met alle des Zelfs inkomende Gaaten: Sooals die op ‘t Zeekerts konnen Bezeyld worden: naa Haare Correkte Course, Opdoeningen, Droogten en Diepten uit

13


Figuur 4. Plangebied geprojecteerd op de geologische kaart van het IJsselmeer. De kaart geeft de afzettingen aan die onder de meerafzettingen (IJsselmeer-, Zuiderzee- en Almere-afzettingen) aanwezig zijn. In bruine tinten: meerafzettingen op Hol-landveen op de pleistocene zandondergrond; in donkergroene tinten: meerafzettingen op Oude Getijdenafzettingen op de pleistocene ondergrond; in lichtgroene en gele tinten: meerafzettingen op de pleistocene zandondergrond. De gele arcering geeft aan dat de pleistocene ondergrond zich binnen 2 m diepte onder de waterbodem bevindt. 14


1771 van Johannes van Keulen is in het gebied waarin het plangebied ligt, alleen de Zuiderzee aangegeven. Rond het eiland Urk en voor de kust van Lemmer zijn enkele ondieptes weergegeven (http://dpc.uba.uva.nl/kaartencollectie). Ook de Pascaarte van de Zuyder-Zee, Texel ende Vlie-stroom, als mede ‘t Amelander-gat uit 1666 van Pieter Goos, geeft weinig detail aan in het gebied. Voor het eiland Urk staan enkele diepten aangegeven, maar op de kaart staat niet in welke eenheid dat is gedaan. Het lijken grotere diepten te zijn in gedeelten van het IJsselmeer die goed bevaarbaar waren. Ze vallen niet in het plangebied (http://www.geheugenvannederland.nl/?/en/items/NESA01:01170050). In 1568, het begin van de Tachtigjarige Oorlog, vervaardigde Christiaan ‘s Grooten een kaart van Noord-Holland en Friesland. Op deze kaart zijn schematisch enkele scheepvaartroutes aangegeven vanuit Urk: naar Amsterdam, Enkhuizen, Wieringen en Stavoren. Deze routes kruisen het plangebied in het uiterste zuiden. Iets ten noorden van Urk is een ondiepte aangegeven met de naam De Hofste en tussen die ondiepte en Lemmer ligt nog een -onbenoemde- ondiepte (figuur 5). De kaart Hollandiae Batavorum veteris insulae locorum adiacentium exacta descriptio van Jacob van Deventer, Paulo Furlano en Johannes Franciscus Camocius stamt uit 1563. Het gebied waarin het plangebied ligt, is daarop geheel ingenomen door de Zuiderzee. De kaart biedt verder weinig informatie (http://dpc.uba.uva.nl/kaartencollectie/).

Figuur 5. De kaart van Christiaan ‘s Grooten uit 1568.

15


Bekende archeologische waarden Bewoningsgeschiedenis Tijdens de laatste ijstijd leefden er al mensen in Nederland: rendierjagers die met de kudden meetrokken. In het Mesolithicum, toen het klimaat warmer werd en de toendra veranderde in bos en later moeras, paste de mens zijn leefwijze aan en werd jager-verzamelaar (rond 8800-4900 voor Chr.). De mens trok in kleine groepen rond tussen de plekken waarvan men wist dat het er goed eten was. Tijdelijke kampementen bevonden zich op gunstige plaatsen in het landschap: op donken en dekzandruggen, vaak in de buurt van water. Zo kon op het land worden verzameld en gejaagd en in het water worden gevist. Die nomadische leefwijze veranderde toen de mens ging landbouwen en veehouden. Archeologen spreken dan van het Neolithicum. Men ging op een vaste plek wonen en begon aardewerk te gebruiken. Tegen de tijd dat het zuidelijke deel van het plangebied was veranderd in een moerasachtig getijdengebied (rond 4300-3300 voor Chr.) woonden er mensen op de oeverwallen van de getijdengeulen, op hoge keileembulten, rivierduinen en dekzandruggen. Uit opgravingen in Flevoland is gebleken dat deze eerste landbouwers zich ook hier gevestigd hebben. Op Schokland (kavel P14), Urk (kavel E4) en bij Swifterbant zijn nederzettingen uit het Neolithicum opgegraven (Gehasse, 1995). Het veenlandschap dat zich onder invloed van vernatting van het gebied ontwikkelde op het pleistocene oppervlak en het getijdengeulenlandschap, is in de Vroege Middeleeuwen ontgonnen en gebruikt als weidegebied. In delen van het veenlandschap zijn ontwateringsloten aangetroffen, bijvoorbeeld ten oosten en noorden van Urk. Om de toenemende invloed van de zee te weerstaan, zijn in dit landschap in de Late Middeleeuwen ook dijken aangelegd. Hiervan zijn rond Urk en Schokland sporen in het veen aangetroffen. Ook veenwinningsputten (voor brandstof) zijn aangetroffen. Deze dateren waarschijnlijk uit de periode dat het veen al zozeer was vernat dat het niet meer als weide kon worden gebruikt (Wiggers, 1955). Het plangebied voor het windmolenpark stond waarschijnlijk rond 1500 voor Chr. al grotendeel onder het water van het Almere. Alleen het noordelijkste deel is pas in de Vroege Middeleeuwen ondergelopen. Vanaf dat moment is het gebied uitsluitend voor de scheepvaart gebruikt. ARCHIS en AMK Uit de directe nabijheid van het plangebied zijn 2 waarnemingen bekend van scheepswrakken of delen van scheepswrakken uit de Middeleeuwen en Nieuwe tijd (ARCHIS-waarnemingsnummers 47858 en 46550). Verder naar het westen zijn nog twee van dergelijke waarnemingen bekend (ARCHIS-waarnemingsnummers 46534 en 46527). Ten zuiden van het plangebied zijn bij baggerwerkzaamheden in 1957 een geweibijl en een priem van bot gevonden (ARCHIS-waarnemingsnummer 28795). Deze hebben te maken met bewoning van het toen nog droog liggende landschap in het Mesolithicum of Neolithicum. Direct ten westen van het deelgebied voor de Westermeerdijk zijn bij peilwerkzaamheden op twee plekken boomstammen aangetroffen van een bos dat daar ooit in het Paleolithicum of Mesolithi-

16


cum heeft gestaan. Deze waarneming is strikt genomen niet archeologisch, maar wijst wel op het type vegetatie in die periode. Het hout is niet gedateerd (ARCHIS-waarnemingsnummer 48415). Op het water rond het plangebied zijn geen terreinen in ARCHIS geregistreerd met bekende archeologische waarden (figuur 1). Aan de andere zijde van de dijk, op het land van de Noordoostpolder, wordt dit vondstbeeld min of meer voortgezet in de vorm van terreinen met bekende archeologische waarden. Hier staan 7 archeologische terreinen geregistreerd binnen circa 3,5 km van het plangebied. Alle 7 zijn terreinen van hoge archeologische waarde. In het zuiden liggen twee terreinen op en ten oosten van Urk (CMA-code 20F-A47 en 20F-011; respectievelijk monumentnummers 11987 en 12082). Op het terrein in Urk zelf zijn bewoningssporen uit de periode Middeleeuwen tot en met de Nieuwe tijd aangetroffen. Het terrein ten oosten van Urk bevat bewoningssporen uit de periode Paleolithicum tot en met de IJzertijd, middeleeuwse ontginningssporen en 3 scheepswrakken. Verder naar het noorden zijn nog 5 terreinen met scheepswrakken uit de Middeleeuwen en Nieuwe tijd aanwezig (CMA-codes 15H-001, 15H-002, 15H-A03, 15H-004 en 15H-005; respectievelijk monumentnummers 12087, 12088, 12529, 12098 en 12153). Daarnaast zijn op het land van de Noordoostpolder talloze archeologische waarnemingen bekend die betrekking hebben op scheepswrakken en resten van bewoning uit de Middeleeuwen en de Steentijd. De veel grotere dichtheid van deze waarnemingen is het gevolg van de veel gunstiger mogelijkheden om ontdekt te worden op land.

Gespecificeerde archeologische verwachting Gezien de geologische geschiedenis is (van onder naar boven) sprake van 4 ‘landschappen’ met elk een eigen archeologische verwachting. Het diepst gelegen landschap bestaat uit de top van de pleistocene afzettingen. Lager gelegen delen van dit landschap, in het zuiden van het plangebied, zijn later afgedekt door het getijdenlandschap uit het Holoceen. Dit landschap is op zijn beurt weer afgedekt geraakt door een veenlandschap, net als de rest van het pleistocene landschap. Het veenlandschap is ten slotte deels weggeslagen door het water en afgedekt door onderwaterafzettingen van Flevomeer, Almere, Zuiderzee en IJsselmeer. De hoogteligging van de verschillende landschappen (indien nog aanwezig in de ondergrond) varieert sterk (Wiggers, 1955; Ente e.a., 1986; Gotjé, 1993). Hoger gelegen pleistocene keileembulten, rivierduinen en dekzandruggen staken -en steken soms nu nog- boven het getijden- en het veenlandschap uit. Voor elk van deze landschappen en perioden geldt een andere specifieke archeologische verwachting. Het pleistocene landschap Tijdens en na de laatste ijstijd hebben mensen in het pleistocene landschap rondgetrokken als nomaden en jagers-verzamelaars. Archeologische resten uit deze periode kunnen bestaan uit jachtkampjes en seizoenskampementen uit de Vroege en Midden Steentijd. Voor resten uit deze periode geldt een middelhoge archeologische verwachting omdat er doorgaans weinig van dergelijke kampementen over het landschap verspreid liggen. De indicatoren die wijzen op derge-

17


lijke vindplaatsen -fragmenten vuursteen, houtskool en al of niet verbrand bot- worden door de bij inventariserend veldonderzoek onder water gebruikelijke onderzoeksmethoden niet herkend. In het plangebied geldt bovendien dat het pleistocene landschap afgedekt is geraakt door latere afzettingen. Bodempenetrerende methoden van onderzoek onder water geven hier geen uitsluitsel. In de tijd dat het gebied langzaam natter werd, vormden de hooggelegen delen van het pleistocene landschap nog steeds aantrekkelijke plekken om te wonen. Archeologische resten uit deze periode kunnen bestaan uit kampementen van jagers-verzamelaars uit het Mesolithicum. Uit het Neolithicum kunnen nederzettingen van landbouwers aanwezig zijn. Voor dergelijke resten geldt een hoge verwachting. Ook hiervoor geldt dat de indicatoren die wijzen op dergelijke vindplaatsen door de bij inventariserend veldonderzoek onder water gebruikelijke onderzoeksmethoden niet worden herkend. Evengoed geldt hier dat de hogere delen van het pleistocene landschap afgedekt kunnen zijn geraakt door latere afzettingen en dat bodempenetrerende methoden van onderzoek onder water hier geen uitsluitsel geven. Het landschap van de getijdengeulen In de lagere delen van het pleistocene landschap, in het zuiden van het plangebied, is in het Holoceen onder invloed van de zee een getijdenlandschap gevormd met geulen, kreken, oeverwallen en kommen. Hier hebben mensen ook gewoond op de oeverwallen van het geulensysteem. Hier kunnen resten voorkomen van nederzettingen van landbouwers uit het Neolithicum en mogelijk ook de Bronstijd. De archeologische verwachting voor dit type overblijfselen is hoog. Voor eventuele prehistorische vindplaatsen op de oeverwallen geldt hetzelfde als voor archeologische resten in het pleistocene landschap: de gebruikelijke methoden van inventariserend veldonderzoek onder water zullen hier geen bruikbare resultaten opleveren, mede gezien de latere afdekking van het landschap van getijdengeulen door veen. Het veenlandschap Het veen dat zich in latere tijden heeft gevormd op het oeverwallenschap was door de natte omstandigheden slecht bewoonbaar. Bewoning op het veen heeft waarschijnlijk in een lage dichtheid plaatsgevonden. In de Vroege Middeleeuwen is het veenlandschap ontgonnen en gebruikt als weidegebied. Later, toen het te nat werd, is er veen gewonnen voor brandstof. Bij de uitbreiding van het Almere en de Zuiderzee is een groot deel van het veen weggeslagen. Daar waar zich nog intact veen in de ondergrond bevindt, geldt een lage archeologische verwachting voor resten van bewoning, Daarnaast kunnen (resten van) dijken, terpjes en ontginningssloten voorkomen. Dit zijn overblijfselen van menselijke activiteiten die in tijd en/of ruimte zeer beperkt zijn gebleven en daardoor slecht opspoorbaar zijn. Bodem van het Flevomeer, Almere, Zuiderzee en IJsselmeer Vanaf de Late Middeleeuwen staat het gebied onder water. Archeologische resten uit deze periode zullen bestaan uit (delen van) scheepswrakken, -ballast, -lading en -inventaris. Voor deze overblijfselen geldt dat ze onder water goed opspoorbaar zijn voor zover ze zich aan of op de waterbodem bevinden. Door latere sedimenten afgedekte wrakken of wrakdelen worden doorgaans uitsluitend

18


bij toeval aangetroffen tijdens de uitvoering van bouwwerkzaamheden. De archeologische verwachting voor dit type resten is gezien het aantal scheepswrakken in de omgeving middelhoog. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd het IJsselmeer gebruikt als vliegroute voor jagers en bommenwerpers. Als gevolg daarvan zijn in het IJsselmeer grote aantallen vliegtuigen neergekomen. Een deel daarvan is geruimd, met name op land, maar onder water kan nog sprake zijn van vliegtuigwrakken. Op bestaande kaarten zijn in of vlak bij het plangebied mogelijk vliegtuigwrakken aangegeven: ten noordwesten van Urk, ongeveer halverwege de Westermeerdijk, en ter hoogte van de knik tussen Wester- en Noordermeerdijk (http://airwarweb.net/reczuiderzee.php). De mogelijkheid bestaat dat in vliegtuigwrakken nog NGE’s (niet gesprongen explosieven) liggen. Dit is trouwens ook mogelijk los van vliegtuigwrakken.

19


3 Veldonderzoek

3.1 Methoden De onderzoeksmethode voor het veldwerk is bepaald op basis van de resultaten van het bureauonderzoek (gespecificeerde archeologische verwachting) en het protocol inventariserend veldonderzoek uit de KNA Waterbodems versie 3.1. Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek en de KNA is een Programma van Eisen opgesteld door RAAP (Kroes & Schute, 2009). Het onderzoek is conform dit PvE uitgevoerd. In dit PvE zijn ook de te beantwoorden onderzoeksvragen geformuleerd (zie hierna onder ‘Conclusies’). Gekozen is voor de uitvoering van side scan sonarmetingen. Deze methode is geschikt voor het opsporen van mogelijk archeologische resten aan of op het oppervlak van de waterbodem. Gezien de landschappelijke geschiedenis en de specifieke archeologische verwachting (zie § 2.2) kunnen hiermee (delen van) scheeps- en vliegtuigwrakken, -ballast, -lading en -inventaris worden opgespoord die niet geheel door latere sedimentatie zijn afgedekt. Geheel afgedekte archeologische resten en resten van bewoning van de prehistorische landschappen van getijdengeulen en het pleistocene oppervlak worden met deze methode niet opgespoord. Wel geschikte methoden voor het opsporen van geheel afgedekte en prehistorische archeologische resten zijn niet beschikbaar. Tijdens het veldonderzoek zijn side scan sonar-metingen uitgevoerd met een surveyvaartuig in drie raaien per deelgebied (negen in totaal) met een onderlinge afstand van 40 m. Daarnaast zijn de tracés van de verbindingskabel bevaren (figuur 4). Ter weerszijden van het schip is tot ongeveer 50 m afstand gemeten. Per raai is dus een breedte van circa 100 m gemeten wat resulteert in een totale overlap van 120%. Voor een correcte positionering is een RTK dGPS apparaat met een nauwkeurigheid van minimaal 5 cm in x, y en z-richting gebruikt, in combinatie met een hoeksensor. De positie van het vaartuig is opgenomen in X- en Y-coördinaten volgens het RD- (Rijks Driehoek) stelsel in meters. De sonarapparatuur heeft met een frequentie van 500 kHz gemeten. Om voldoende resolutie in de metingen te bereiken is met een maximale snelheid van 4,5 knopen (8,1 km/u) gevaren. Metingen zijn alleen gedaan tijdens het varen van rechte stukken, niet in bochten. Positionering en side scan sonar-metingen zijn digitaal opgenomen en tijdens de uitwerking aan elkaar gekoppeld. Alle meetapparatuur is voorafgaand aan de mobilisatie gecontroleerd en gekalibreerd en tijdens de mobilisatie gecontroleerd en getest.

20


Per raai zijn de volgende metagegevens digitaal gedocumenteerd: datum, locatie, start- en eindtijd van opname, bestandsnaam, peilsnelheid en operator. De meetgegevens zijn uitgewerkt en in RD-coördinaten op kaart weergegeven (digitaal en analoog) en geïnterpreteerd door een geofysicus en een archeoloog.

3.2 Resultaten Geologie en bodem De bodem blijkt zeer wisselend van samenstelling. Het grootste gedeelte van het plangebied wordt ingenomen door een zeer gladde, vlakke bodem. Hier ligt waarschijnlijk slib aan de oppervlakte waardoor het side scan sonarbeeld zeer gelijkmatig is. In andere delen ligt ‘harde’ ondergrond aan de oppervlakte van de waterbodem. Deze is onregelmatiger van opbouw en vertoont meer afwisseling in het voorkomen van reflectoren en ‘schaduwen’.

Archeologie Op twee locaties (contact 11 en contact 17) zijn anomalieën in het side scan sonarbeeld waargenomen die zodanig afwijken van het algemene sonarbeeld van de waterbodem dat ze mogelijk wijzen op antropogene sporen. Beide locaties liggen in het noordelijke deelgebied, voor de Noordermeerdijk. Het zuidelijke contact 11 (RD-coördinaat 169.790/533.766) betreft twee uit de bodem stekende reflectoren (met een schaduw erachter). Gezien de niet erg harde reflectie van het uitstekende deel, kan het gaan om resten van stroom- of golfribbels, maar dat is niet erg waarschijnlijk in dit milieu waar niet zo’n sterke stroming of golfslag wordt verwacht dat er ribbels kunnen ontstaan. Er bestaat een kans dat het om uit de bodem stekende scheepsdelen gaat. Beide uitsteeksels beslaan een gebied van 9 m bij 6 m en steken naar schatting 0,4 m boven de bodem uit. Het noordelijke contact 17 (RD-coördinaat 171.183/536.099) betreft een scherp begrensde, smalle verdieping van de bodem. Mogelijk gaat het hier om een modern sleepspoor van bijvoorbeeld een anker of om een slijpgeul, ontstaan door een in de bodem begraven object. In dat laatste geval kan het om archeologische resten gaan. De geul is ongeveer 14 m lang en 3 m breed. Hij is scherper begrensd dan de duidelijk als sleepsporen te herkennen fenomenen in de directe omgeving en is dus mogelijk door een ander antropogeen proces ontstaan.

21


4 Conclusies en aanbevelingen

4.1 Beantwoording van de onderzoeksvragen In het PvE (Kroes & Schute, 2009) zijn een aantal onderzoeksvragen geformuleerd die hieronder worden beantwoord. Zijn er in, op of aan de waterbodem fenomenen waarneembaar? Ja. Van belang -want mogelijk antropogeen- zijn contact 11 in het zuiden van het deelgebied voor de Noordermeerdijk en contact 17 in het noorden van datzelfde deelgebied. Zijn deze fenomenen natuurlijk of antropogeen van aard? Beide. De waterbodem is over het algemeen vlak en gemiddeld reflectief en bestaat vermoedelijk uit zand of slib. Op een aantal plaatsen is de bodem onregelmatig en hoogreflectief. Hier bestaat de bodem vermoedelijk uit klei, zand, veen of stenen. Dit zijn natuurlijke fenomenen (figuur 6). Daarnaast zijn er twee fenomenen waargenomen die niet in bovenstaande categorieën vallen (contacten 17 en 11, figuren 7 en 8). Ze zijn hoogreflectief en ze wijken af van het side scan sonarbeeld van de omringende bodem, wat het vermoeden rechtvaardigt dat het hier mogelijk om antropogene fenomenen gaat.

Gladde Gladde Gladde bodem bodem bodem(zand (zand (zand en en en slib) slib) slib) bodem (zand en slib) Gladde Gladde Gladde bodem (zand en slib)

Stroken Stroken Stroken harder harder harder sediment sediment sediment harder sediment Stroken Stroken Stroken harder sediment

bodem (klei, veen, steen) Ruwe bodem bodem(klei, (klei, veen, veen, steen) steen) Ruwe Ruwe

Gebaggerde bodem Gebaggerde bodem bodem Gebaggerde

Figuur 6. Sonarbeelden van de bodem.

22


Indien deze fenomenen van natuurlijke aard zijn, om welke fenomenen gaat het hier dan? Ruggen of stroken van harder sediment of plekken met grover bodemmateriaal, dat reflectiever is (figuur 6). Het zuidelijke fenomeen (contact 11, figuur 8) kan mogelijk een restant van stroom- of golfribbels zijn, maar de hiervoor benodigde sterke stroming of golfslag is in dit milieu niet erg waarschijnlijk. Het vertoont een onnatuurlijke vorm en een harde reflectie die lijkt op die van metalen objecten. Daarbij steekt het circa 40 cm uit de bodem.

Figuur 7. Contact 17.

23


Figuur 8. Contact 11.

Een natuurlijke verklaring voor het noordelijke sonarcontact (contact 17, een sleepspoor of slijpgeul, figuur 7) lijkt lastig te vinden. Er is een ‘schaduw’ voor het object aanwezig, wat inhoudt dat er een verdieping aanwezig is voor het contact. Mogelijk is het in de bodem gedrukt of niet helemaal verticaal gezakt. Links van het contact bevinden zich twee lineaire schaduwen, mogelijk veroorzaakt door iets dat over de bodem heeft gesleept. De mogelijkheid bestaat dat dit gesleepte voorwerp het contact in de bodem heeft gedrukt, maar bewijsbaar is dat op grond van de nu beschikbare gegevens natuurlijk niet.

24


Als de fenomenen als antropogeen worden geïdentificeerd, wat is dan hun classificatie? Hierbij rekening houdend met de hoofdindeling: archeologische objecten, niet-geëxplodeerde explosieven (NGE) en baggerobstakels. In beide gevallen zou het om mogelijk archeologische objecten gaan. Indien een antropogene site gevonden wordt, wat is de vermoedelijke aard en dimensie van de site? Het zuidelijke contact 11 kan wijzen op uit de bodem stekende wrakdelen van 9 x 6 m. Ze steken circa 40 cm uit de bodem. Het noordelijke contact 17 is mogelijk een sleepspoor of slijpgeul van 14 m lang en 3 m breed. De mogelijkheid bestaat dat de fenomenen wijzen op een groter archeologisch complex dat is afgedekt en waarvan slechts kleine delen aan of boven het bodemoppervlak zichtbaar zijn. In dat geval zijn de dimensies van de eventuele site niet te geven zonder nader onderzoek. Worden deze bedreigd door de geplande ingrepen? Uitgaande van een zone met een straal van 100 m rond de geplande windmolens (31.416 m²) waarbinnen mogelijk sprake is van bodemverstoring en bedreiging van archeologische resten, kan het volgende worden gezegd over het risico op verstoring door de geplande ingrepen (zie figuur 9): - Het zuidelijke contact 11 ligt op 61 m ten noorden van een locatie voor een 3 MegaWatt-turbine, op 356 m ten zuiden van een locatie voor een 6 MegaWatt-turbine en op 12 m ten zuidoosten van de rechte lijn daartussen. Het kan dus door de aanleg van funderingen worden verstoord. Het risico op verstoring als gevolg van de aanleg van de tussenliggende leiding is echter reëel. - Het noordelijke contact 17 ligt op 140 m ten zuiden van een locatie voor een 6 MegaWatt-turbine, op 180 m ten noorden van een locatie voor een 3 MegaWatt-turbine en op 25 m ten noordwesten van de rechte lijn daartussen. Het zal dus door de aanleg van funderingen niet worden verstoord. Het risico op verstoring als gevolg van de aanleg van de tussenliggende leiding is echter reëel. Kan er een eerste inschatting gemaakt worden over de cultuurhistorische/archeologische waarde van de site? Nee. Is het mogelijk om aan de hand van het akoestische beeld zones met een hoge, middelmatige of lage activiteit van de waterbodem aan te wijzen? Nee, de verschillen in de waargenomen bodemtypen lijken eerder gerelateerd te zijn aan de diepte en de plaatselijke bodemsamenstelling. Er zijn wel enkele locaties met antropogene verstoring, waarschijnlijk door baggerwerkzaamheden (figuur 6). Wat is de relatie tussen de aangetroffen objecten en het reliëf van de waterbodem? Kunnen aan de hand van deze relatie risicovolle locaties selectief gemarkeerd worden? Het reliëf van de waargenomen fenomenen wijkt af van het (gebrek aan) reliëf in de omliggende bodem. In dit geval is juist het ontbreken van enige relatie tussen de aangetroffen objecten en het reliëf van de waterbodem reden tot aanwijzing als mogelijk interessante archeologische locatie.

25


OHJHQGD ORFDWLHWXUELQH0:HQ0:

ORFDWLHWXUELQH0: ORFDWLHWXUELQH0:

'LHQVWYRRUKHWNDGDVWHUHQGHRSHQEDUHUHJLVWHUV$SHOGRRUQ

VRQDUFRQWDFW

Figuur 9. Locatie geplande windmolens en de sonarcontacten.

26


In welke mate is het onderzoeksgebied verstoord? Er zijn enkele locaties aangetroffen die door baggerwerkzaamheden verstoord zijn (figuur 6). Verder lijkt de bodem niet tot weinig verstoord te zijn. Indien er geen akoestische fenomenen worden waargenomen, zijn er dan aanwijzingen dat dit het gevolg is van de eroderende werking, van sedimentatie of van menselijk handelen? Niet van toepassing. Kan er aan de hand van dit onderzoek al iets geconcludeerd worden over de inrichting van de toekomstige archeologische begeleiding en zo ja, welke? Zie hieronder onder ‘Aanbevelingen’.

4.2 Conclusies Op basis van de onderzoeksresultaten en de voorgenomen bodemingrepen (§ 1.3) kan worden geconcludeerd dat bij de aanleg van de funderingen voor één turbine en de tussen de windmolens geplande leidingen en leidingsleuven op twee locaties mogelijk archeologische waarden op of aan het oppervlak van de waterbodem zullen worden verstoord. Dit is mede afhankelijk van het tracé en de breedte van de bodemingrepen voor de leidingsleuven. Aangezien dit vooronderzoek alleen geschikt is om archeologische resten op of aan de oppervlakte op te sporen, blijft de mogelijkheid bestaan dat zich in het plangebied afgedekte archeologische resten bevinden. Deze zijn praktisch niet met de gebruikelijke middelen op te sporen.

4.3 Aanbevelingen Wij adviseren verkennend inventariserend veldonderzoek (IVO) onder water te laten uitvoeren op de twee locaties. Dit onderzoek bestaat uit korte duikinspecties, waarbij met behulp van visuele waarneming, en bij voorkeur in combinatie met akoestisch onderzoek (akoestische camera, sector scanner), een antwoord gegeven wordt op de vraag of de locatie inderdaad archeologische resten bevat. Dergelijk onderzoek dient uitgevoerd te worden op basis van een Programma van Eisen (PvE) dat vooraf is goedgekeurd door de bevoegde overheid.

Verder vervolgonderzoek en maatregelen Wanneer blijkt dat na het verkennend inventariserend veldonderzoek onder water het inderdaad gaat om archeologische resten, dan kan waarderend inventariserend veldonderzoek onder water uitsluitsel geven over de aard, ouderdom, conservering en gaafheid van de vindplaats. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door duikers die aan de hand van een grafische opname van de vindplaats, verzameld vondstmateriaal en eventueel onder water gegraven proefsleuven informatie verzamelen aan de hand waarvan de overheid een besluit kan nemen over de behoudenswaardigheid van de vindplaats. Ook dit onderzoek dient uitgevoerd te worden op basis van een PvE dat vooraf is goedgekeurd door de bevoegde overheid. Het selectiebesluit dat de overheid neemt over de behoudenswaardigheid van de vindplaats sluit de fase van vooronderzoek af.

27


Blijkt de vindplaats behoudenswaardig, dan zijn maatregelen geboden. Deze kunnen bestaan uit inpassing en bescherming van de vindplaats of uit een opgraving. Bij inpassing en bescherming worden de geplande bodemingrepen zodanig uitgevoerd dat de vindplaats ongestoord in de bodem kan blijven liggen. Bij een (onderwater) opgraving wordt de vindplaats veiliggesteld door hem te documenteren en te bergen. Zowel inpassing en bescherming als opgraving wordt uitgevoerd op basis van een PvE dat vooraf is goedgekeurd door de bevoegde overheid. Wanneer aan het einde van één van de fasen van het vooronderzoek blijkt dat er geen archeologische resten in het geding zijn, of dat de archeologische resten niet behoudenswaardig worden bevonden, dan betekent dit het einde van het archeologische proces. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden onverwacht toch archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform artikel 53 en 54 van de Monumentenwet 1988 (herzien in 2007) aanmelding van de desbetreffende vondsten bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verplicht (vondstmelding via ARCHIS). Een groot deel van het plangebied heeft volgens de IKAW een hoge archeologische verwachting. Geadviseerd wordt daarom om hiervoor tijdens de uitvoering van de graafwerkzaamheden ‘passieve begeleiding’ uit te voeren en deze passieve begeleiding uit te laten voeren op basis van een door de overheid goedgekeurd Programma van Eisen (PvE). Bij passieve begeleiding wordt het gravende personeel geïnstrueerd over de mogelijkheid van het aantreffen van archeologische resten en hoe deze te herkennen zijn. Bij het aantreffen van archeologische resten kan dan een archeoloog worden ingeschakeld die bepaalt of het hier ook echt om archeologische resten gaat. Wanneer vooraf met de overheid goede afspraken zijn gemaakt over de wijze waarop een vondstmelding wordt afgehandeld, bijvoorbeeld over hoe de aangetroffen vondst onderzocht gaat worden en binnen welke termijn een waardestelling is opgesteld, kan een waardevolle vondst toch beoordeeld en waar nodig onderzocht worden. Deze procedure zal vooral van nut zijn waar het scheepswrakken of delen daarvan betreft. In het op te stellen PvE worden de afspraken rondom instructie van het uitvoeren personeel en het vondstmeldingsprotocol vastgelegd. De ingrepen voor de funderingen en wellicht ook de leidingsleuven zullen mogelijk die aardlagen roeren waarin zich resten van fauna uit het Pleistoceen, de periode van de ijstijden, bevinden. Dergelijke resten worden bij graafwerkzaamheden onder water regelmatig aangetroffen. Met name botten van megafauna als de mammoet en de wolharige neushoorn willen nog wel eens tot de verbeelding spreken. Uit onderzoek bij vergelijkbaar diepe ingrepen zoals de geboorde tunnels in de Betuweroute en de HSL-Zuid, is gebleken dat dergelijk botmateriaal in grote hoeveelheden kan voorkomen. Zowel uit de hoek van amateurs als uit de hoek van professionals zal hiervoor dan ook belangstelling komen. Wettelijk is onderzoek naar pleistoceen botmateriaal niet afdwingbaar. Enige aandacht aan en gelegenheid voor dit onderzoeksthema zal echter zeer worden gewaardeerd en is mogelijk ook publicitair te benutten.

28


Literatuur Deeben, J.H.C. (red.), 2008. De Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW), derde generatie (Rapportage Archeologische Monumentenzorg 155). Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort (info: www.cultureelerfgoed.nl). Ente, P.J., J. Koning & R. Koopstra, 1986. De bodem van oostelijk Flevoland. Flevobericht 258. Ministerie van V&W/Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, Lelystad. Gehasse, E.F., 1995. Ecologisch-archeologisch onderzoek van het Neolithicum en de vroege Bronstijd in de Noordoostpolder met de nadruk op vindplaats P-14. Academisch proefschrift, Amsterdam. Gotjé, W., 1993. De Holocene laagveenontwikkeling in de randzone van de Nederlandse kustvlakte (Noordoostpolder). Academisch proefschrift, Vrije Universiteit, Amsterdam. Hulst van Keulen, G. 1852. Kaart van de Zuiderzee volgens de laatste waarnemingen te zamengesteld. Amsterdam (facsimile uitgave Hydrografische Dienst Koninklijke Marine). Koopstra, R., G. Lenselink & U. Menke, 1993. Geologische en Bodemkundige Atlas van het IJsselmeer. Lelystad. Kroes, R.A.C. & I.A. Schute, 2009. Programma van Eisen Inventariserend veldonderzoek waterbodem, opwaterfase Windmolenpark Noordoostpolder Gemeente Noordoostpolder. RAAP PvE 691. Weesp. Wiggers, A.J., 1955. De wording van het Noordoostpoldergebied. Academisch proefschrift, Universiteit van Amsterdam.

29


Gebruikte afkortingen AMK

Archeologische MonumentenKaart

ARCHIS

ARCHeologisch Informatie Systeem

CMA

Centraal Monumenten Archief

dGPS

differential Global Positioning System

IKAW

Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden

IVO(-P)

Inventariserend VeldOnderzoek (Proefsleuven)

KNA

Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie

-Mv

beneden maaiveld

NAP

Normaal Amsterdams Peil

PvE

Programma van Eisen

RCE

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

RD

Rijksdriehoeksnet

RTK

Real Time Kinematic

SIKB

Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer

30


Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Figuur 1.

De ligging van het plangebied (zwart), omliggende ARCHIS-waarnemingen (rood) en AMKterreinen (blauw) op de IKAW; inzet: ligging in Nederland (ster).

Figuur 2.

Geologische situatie rond het einde van de laatste ijstijd.

Figuur 3.

Globale ontwikkeling van het Flevomeer en het Almere.

Figuur 4.

Plangebied geprojecteerd op de geologische kaart van het IJsselmeer. De kaart geeft de afzettingen aan die onder de meerafzettingen (IJsselmeer-, Zuiderzee- en Almere-afzettingen) aanwezig zijn. In bruine tinten: meerafzettingen op Hollandveen op de pleistocene zandondergrond; in donkergroene tinten: meerafzettingen op Oude Getijdenafzettingen op de pleistocene ondergrond; in lichtgroene en gele tinten: meerafzettingen op de pleistocene zandondergrond. De gele arcering geeft aan dat de pleistocene ondergrond zich binnen 2 m diepte onder de waterbodem bevindt.

Figuur 5.

De kaart van Christiaan ‘s Grooten uit 1568.

Figuur 6.

Sonarbeelden van de bodem.

Figuur 7.

Contact 17.

Figuur 8.

Contact 11.

Figuur 9.

Locatie geplande windmolens en de sonarcontacten.

Tabel 1.

Geologische en archeologische tijdschaal.

31

Bijlage 7 Foto’s bestaande situatie en omliggende bebouwing Toelichting op de opgenomen foto’s In deze bijlage is een foto opgenomen die een indicatie geeft van het plangebied en de omgeving. Aangezien de turbines in het IJsselmeer zullen worden geplaatst zijn geen relevante gebouwen in de omgeving aanwezig. Het IJsselmeer nabij Friese Hoek

Het IJsselmeer nabij de Noordermeerdijk*

* Het bos rechtsonder in de foto is de Rotterdamse Hoek

Het IJsselmeer nabij de Westermeerdijk**

Het IJsselmeer nabij de Westermeerdijk**

** In beide foto’s is de bestaande lijnopstelling langs de Westermeerdijk te zien

11 lil DETNORSKE VERITAS COMPONENT CERTIFICATE SWT-3.6-107 Rotor-Nacelle Assembly IEC CC-210304-0

2009-03-13

Component Certificate number

Date of issue Manufacturer:

Siemens Wind Power AIS Borupvej 16 7330 Brande Denmark Valid until: 2014-03-13 This certificate attests compliance with lEe 61400-1 ed. 2: 1999 concerning the design and manufacture. The conformity evaluation was carried out according to lEe WT Ol: 2001 "lEe system for conformity testing and certification of wind turbines - Rules and procedures." Reference documents: Design Evaluation Conformity Statement: Type Test Conformity Statement: Manufacturing Conformity Statement: Final Evaluation Report:

lEC DE-21 0304-0 lEC TT-210304-0 lEC MC-21 0304-0 PD-642103-122ZYXF-5

Wind Turbine Component specification: lEC WT class: S. For further information see Appendix 1 ofthis Certificate.

Q

Date:2009-03-13

C\:

PRCOUClS Manage presentative Det Norske Veritas, Danmark AIS

RvAC257

Date: 2009-03-13

~~( Bente Vestergaard Project Manager Det Norske Veritas, Danmark AIS

DET N ORSKE VERITAS, DANMARK AlS

DETNORSKE VERITAS

DANMARKAIS IEC CC-21 0304-0 COMPONENT CERTIFICATE

APPENDIX 1 - WIND TURBINE COMPONENT SPECIFICATION General: IEC WT class acc. to IEC 61400-1 ed. 2: 1999: Rotor diameter: Rated power: Rated wind speed V r: Hub height(s): Operating wind speed range V in - Vout : Design life time: Design loads:

S (lIA except for temperature ranges) 107.2 m 3600 kW 12-14m/s 80m 3 - 25 mis 20 years According to design load documents listed in PD-642103-122ZYXF-5

Wind conditions: V ref (hub height): Vave (hub height): 115 (V hub =15 mis) acc. to IEC 61400-1 ed. 2: 1999: Mean flow inclination:

42.5 mis 8.5 mis 18 % 8°

Electrical network conditions: Normal supply voltage and range: Normal supply frequency and range: Voltage imbalance: Maximum duration of electrical power network outages: Number of annual electrical network outages:

690 V ±10% 50 Hz ±1% 1% No limits when requirements in manuals are followed Maximum 1000 per year

Other environmental conditions (where taken into account): Air density: 1.225 kg/m 3 Normal and extreme temperature ranges: Normal: -10°C to +35°C Extreme: -20°C to +45°C Relative humidity: 100% Solar radiation: 1000 W/m 2 Present Salinity: Description of lightning protection system: Designed according to IEC 61024-1 and IEC 61312-1 Main components: Blade type: Gear box type: Generator type: Crane:

Siemens Wind Power, B52-01 Winergy, PZAB 3541 ABB, AMB 560L4A BAYH Palfinger, PC 3300 compact

DET NORSKE VERITAS, DANMARKAIS CERTIFICATION CARRIED OUT IN TECHNICAL COOPERATION WITH RIS0 NATIONAL LABORATORY

Page 2 of2

Pondera Consult

708013 20 oktober 2009

Windpark Westermeerwind Aanvraag Milieuvergunning

Opdrachtgever


| Milieuvergunningaanvraag Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult Duurzame oplossingen in2 energie, klimaat en milieu Postbus 579 7550 AN Hengelo Telefoon (074) 248 99 40

Documenttitel

Projectnaam

Aanvraag om een vergunning op grond van de Wet milieubeheer voor het oprichten en in werking hebben van een lijnopstelling met windturbines in het IJsselmeer bij de dijken van de Noordoostpolder Windpark Noordoostpolder

Projectnummer

708013

Opdrachtgever


Gemachtigde Namens:

Pondera Consult

Windpark Westermeerwind B.V.

Datum:

|…………… …………………………. ………………

Plaats:

|…………… …………………………. ………………

Naam:

|…………… …………………………. ………………

Handtekening: |…………… …………………………. ………………

| Milieuvergunning Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

3

Inhoud 1

Algemeen

1

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Aanvraag Aanvrager Eén inrichting Plaats van de inrichting en omgeving Samenloop met andere regelgeving

1 2 2 3 4

2

Nadere omschrijving van de inrichting

6

2.1 2.2 2.3 2.4

Windturbines Transformatorstation Scheepvaartveiligheidsvoorziening Onderlinge afstand windturbines en afstand tot de dijk

6 10 12 12

3

Milieugevolgen

13

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11

Slagschaduw Lichtschittering Geluid Veiligheid Opslag (Grond)stoffen, afvalstoffen, milieugevaarlijke stoffen en producten Water Energiegebruik Lucht Geur Bodem Brandveiligheid

13 13 13 15 16 16 17 17 17 17 18

4

Meet- en registratiesystemen

20


Pondera Consult

1

1

ALGEMEEN Westermeerwind B.V. wil in het IJsselmeer, parallel aan de Noordermeerdijk en de Westermeerdijk van de gemeente Noordoostpolder een windturbinepark realiseren bestaande uit 3 lijnopstellingen inclusief bijbehorende voorzieningen. Het aantal windturbines bedraagt 55. Het doel van het windpark is het opwekken van elektriciteit uit windkracht. Het opwekken van elektriciteit is de activiteit die in beginsel, afhankelijk van het windaanbod, continu zal plaatsvinden op de bij de aanvraag aangegeven locatie.

1.1

Aanvraag Windpark Westermeerwind B.V. vraagt hierbij om een vergunning op grond van de Wet milieubeheer voor onbepaalde tijd voor het oprichten en in werking hebben van een windturbinepark met bijbehorende voorzieningen . Het windturbinepark zal een geïnstalleerd opwekkend vermogen hebben van 198 MW. Voor de oprichting en in werking hebben van deze inrichting is dan ook een vergunning in het kader van de Wet milieubeheer nodig zoals bedoeld in artikel 8.1 onder a en c Wm. Het betreft namelijk een inrichting o genoemd in bijlage 1 van het Inrichtingen- en vergunningenbesluit (Ivb), te weten categorie 20.1 a 1 , inrichtingen voor het omzetten windenergie in elektrische energie (SBI, 2008. D 35.11.2) Het windpark is voor het grootste gedeelte gelegen binnen de gemeentegrenzen van de gemeente Noordoostpolder. 6 windturbines van de lijnopstelling welke parallel aan de Noordermeerdijk is gelegen, liggen binnen de gemeentegrenzen van de gemeente Lemsterland. Onderdeel van het windpark is een transformatorstation op land aan de Westermeerdijk met een totaal geïnstalleerd vermogen van 290 MVA. De transformatoren zullen niet in een gesloten gebouw worden geplaatst. Deze activiteit valt onder categorie 20.1. b van bijlage 1 van het Ivb, ‘transformatorstations, met niet in een gesloten gebouw ondergebrachte transformatoren, met een maximaal gelijktijdig in te schakelen elektrisch vermogen van 200 MVA of meer’. Op grond van 20.5 uit bijlage I van het IvB is Gedeputeerde Staten van de provincie Flevoland bevoegd gezag voor de inrichting. De inrichting valt onder categorie d van bijlage 1 van het Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer (ook wel ‘Activiteitenbesluit’), zodat de vergunningplicht op grond van de Wet milieubeheer niet wordt opgeheven. Tot categorie d behoren inrichtingen die m.e.r.-beoordelingsplicht zijn. De inrichting is volgens het Activiteitenbesluit een type C inrichting. Beide categorieën van inrichtingen (windturbines en transformatorstation) zijn niet vermeldt in bijlage I van de Europese IPPC-richtlijn. MER Gezien de omvang van het windturbinepark, het aantal molens en het totaal geïnstalleerd vermogen, is de activiteit m.e.r.-beoordelingsplichtig volgens categorie 22.2 van bijlage D van het Besluit milieueffectrapportage 1994. De gemeente heeft geen besluit genomen over de noodzaak of wenselijkheid voor het opstellen van een MER maar de initiatiefnemer heeft vrijwillig een MER opgesteld. Het MER is bij deze aanvraag gevoegd als bijlage 11 (Milieueffectrapport Windpark Noordoostpolder, Pondera Consult e.a., 1 oktober 2009). Het valt op dat een MER voor de windparken ‘windpark Noordermeerdijk buitendijks’ en ‘windpark Westermeerdijk buitendijks’ wordt ingediend. Na afronding van het MER hebben de initiatiefnemers van deze windparken besloten gezamenlijk deze windparken te realiseren zodat er één windpark is gevormd waarvoor onderhavige aanvraag wordt ingediend.


Pondera Consult

2 Voor de aangevraagde vergunningen zijn het Algemeen Deel van het MER, de locatiespecifieke delen Westermeerdijk- en Noordermeerdijk Buitendijks, de bijlagen en de twee samenvattingen van belang. De overige locatiespecifieke delen hebben betrekking op andere windparken in de nabijheid van het Windpark Westermeerwind. Termijn voltooien en in werking brengen van de inrichting Verzocht wordt om bij het besluit tot verlening van de vergunning op grond van artikel 8.18 lid 2 Wm te bepalen dat de vergunning pas vervalt indien de inrichting niet binnen 5 jaar na het onherroepelijk worden van de vergunning is voltooid en in werking gebracht. Dit verzoek is gebaseerd op het gegeven dat de besteltijd van windturbines circa 2 jaar bedraagt en de bouwtijd circa 1 jaar. Het is daarmee te verwachten dat de inrichting niet binnen 3 jaar in werking is gebracht. Als planning wordt in bedrijfname in 2012/2013 aangehouden

1.2

Aanvrager De vergunning wordt aangevraagd door Windpark Westermeerwind B.V. de gegevens van de aanvrager zijn in onderstaande tabel opgenomen. Informatie Rechtsvorm Bedrijfsnaam Contactpersoon, functie Postadres Postcode, plaats Bezoekadres Postcode, plaats Telefoonnummer Faxnummer E-mailadres KvK-nummer

Gegevens aanvrager B.V. Westermeerwind Dhr. P.J.M. Meulendijks, directeur Postbus 1054 8300 BB Emmeloord Duit 15 8305 BB Emmeloord 0527616167 0527615468 [email protected] 39063527

Graag verzoeken wij u om een afschrift van alle correspondentie in het kader van de vergunningprocedure te zenden aan de adviseur van de aanvragers. Informatie Bedrijfsnaam Contactpersoon Postadres Postcode Plaats Telefoonnummer E-mailadres

Gegevens adviseur Pondera Consult B.V. Dhr. H. Rijntalder Postbus 579 7550 AN Hengelo 06-22239487 [email protected]

Organisatie Westermeerwind B.V. is aanvrager van deze vergunning. De oprichting en exploitatie van de inrichting vindt plaats voor rekening en risico van Westermeerwind B.V.. Gezien de beperkte milieueffecten is geen milieuzorgsysteem aanwezig.

1.3

Eén inrichting Er is sprake van één inrichting aangezien: De windturbines in elkaars directe nabijheid zijn gelegen, de afstand tussen de turbines in één lijn is minder dan 600 meter, de afstand tussen de twee lijnen bij de Westermeerdijk is circa 600 meter;


Pondera Consult

3 Alle lijnopstellingen zijn door middel van elektriciteitskabels verbonden aan het transformatorstation aan de Westermeerdijk, dat op ongeveer 600 meter afstand ligt van de dichtstbijzijnde lijnopstelling parallel aan de Westermeerdijk; Het transformatorstation staat alleen ten dienste van de door de drie lijnopstellingen in het IJsselmeer opgewekte elektriciteit; Er is één drijver voor de genoemde delen van de inrichting, dit is Westermeerwind B.V.

1.4

Plaats van de inrichting en omgeving Plaats van de inrichting Het windpark bestaat uit 3 lijnopstellingen met windturbines. De lijnopstellingen liggen tussen kilometerpalen 6,0 en 12,3 aan de Noordermeerdijk (inclusief de 6 turbines in de gemeente Lemsterland) en tussen kilometerpalen 13,6 en 22,0 van de Westermeerdijk. In de volgende tabel is de afstand van de lijnopstellingen tot de dijk weergegeven. Tabel 1 Ligging opstelling Opstelling Noordermeerdijk Westermeerdijk lijn 1 Westermeerdijk lijn 2

Afstand tot de dijk (m) 907 533 1.197

Het transformatorstation wordt gerealiseerd op land bij de Westermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder, ter hoogte van Westermeerweg 35a. Voor een nadere aanduiding van de grenzen van de inrichting, wordt verwezen naar de tekening in 1 bijlage 2. De locatie van de inrichting en de inrichtingsgrenzen zijn in bijlage 2 gearceerd aangegeven . In bijlage 3A is een situatietekening, tegelijkertijd plattegrond, van de inrichting opgenomen waarop de locatie van de windturbines en de bijbehorende voorzieningen op schaal is aangegeven. Het kabeltracé is indicatief op de tekeningen aangegeven. De exacte locatie van de kabel kan na realisatie verschillen in verband met de bodemopbouw ter plaatse. Dit leidt niet tot andere milieueffecten ten gevolge van de inrichting. Bijlage 3B en 3C zijn de deelsituatietekeningen van het deel van de inrichting ter hoogte van de Noordermeerdijk en ter hoogte van de Westermeerdijk. Bijlage 3D betreft de situatietekening van het transformatorstation. In onderstaande tabel zijn de kadastrale secties en nummers weergegeven waar de inrichting wordt gerealiseerd. Zoals aangegeven staan alle turbines, met uitzondering van 6 turbines in de lijn parallel aan de Noordermeerdijk, binnen de grenzen van de gemeente Noordoostpolder. De genoemde 6 turbines staan binnen de grenzen van de gemeente Lemsterland. Turbines Westermeerdijk Turbinenummer Wt 01-01 t/m Wt 01-10 Wt 02-22 t/m Wt 02-31 Wt 01-11 t/m Wt 01-21 Wt 02-32 t/m Wt 01-42 *Turbines van Noord naar Zuid

1

Perceelnummer 1291 1291 1290 1290

Sectie E E E E

Gemeente Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder

De cirkels bij de turbines betreffen de ‘overdraai’ van de rotordiameter. De stand van de rotor draait zodat deze altijd maximaal wind vangt (met uitzondering van extreme windsnelheden, dan draait de rotor uit de wind). De inrichtingsgrenzen zijn indicatief aangegeven voor de locatie van de windturbines, kabels en transformatorstation. Vanzelfsprekend behoort de ‘overdraai’ ook bij de inrichting. | Milieuvergunning Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

4 Turbines Noordermeerdijk Turbinenummer Wt 01-01 t/m Wt 01-06 Wt 07 t/m Wt 013 *Turbines van Noord naar Zuid Transformatorstation Perceelnummer 1425

Perceelnummer 10413 1291

Sectie E

Sectie A E

Gemeente Lemmer Noordoostpolder


Dijkdoorkruising kabel Perceelnummer 1425 2241

Sectie E F

Gemeente Noordoostpolder Noordoostpolder

De elektriciteitskabel zelf loopt over verschillende percelen van de gemeente Noordoostpolder, zie bijlage 2 en 3A (inrichtingstekeningen). Omgeving De inrichting is gelegen in het IJsselmeer, voor het grootste gedeelte, 49 turbines, binnen de grenzen van de gemeente Noordoostpolder en voor 6 turbines binnen de grenzen van de gemeente Lemsterland. Het transformatorstation is op land bij de Westermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder gelegen. De afstand tot de dichtstbijzijnde woning van derden bedraagt meer dan 1.300 meter voor de lijnopstellingen parallel aan de Westermeerdijk. De afstand tot de dichtstbijzijnde woning van derden bedraagt circa 1.700 meter voor de lijnopstellingen parallel aan de Noordermeerdijk. De afstand van het transformatorstation tot de dichtstbijzijnde woning bedraagt 610 meter. Aan de Noordermeerdijk en de Westermeerdijk bevinden zich diverse beperkt kwetsbare objecten (schuren e.d.). Deze bevinden zich echter op ruime afstand van de windturbines (meer dan 500 meter). Op ruime afstand van het windpark, circa 1.500 meter, bevindt zicht een Beschermd Natuurmonument bij de kust van Friesland. Dit is tevens aangewezen als stiltegebied door de provincie Fryslân. Relatie andere windturbineparken gemeente Noordoostpolder In de omgeving van het windturbinepark worden de voorbereidingen getroffen voor de realisatie van enkele windturbineparken. De initiatiefnemers van deze windturbineparken hebben, verenigd in de Koepel Windenergie Noordoostpolder gezamenlijk het MER laten opstellen. Het betreffen echter individuele windturbineparken. De zeggenschap van de exploitanten van deze inrichtingen beperkt zich tot het eigen windturbinepark en elk park heeft een eigen individuele aansluiting op het hoogspanningsnet.

1.5

Samenloop met andere regelgeving Voor het oprichten en in werking hebben van de inrichting zijn naast een milieuvergunning diverse andere vergunningen vereist waaronder een bouwvergunning, een vergunning in het kader van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren en een vergunning op grond van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken. Op de procedures voor deze en andere vergunningen is de rijkscoördinatieregeling uit de Wet ruimtelijke ordening van toepassing. In bijlage 1 is een kopie van het voorblad van de aanvraag voor de bouwvergunning en de WVO-vergunning gevoegd. Ten behoeve van de planologische procedure voor de vaststelling van het Rijksinpassingsplan en ten behoeve van de milieuvergunning is door de initiatiefnemer vrijwillig een MER opgesteld. Het MER is bij | Milieuvergunning Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

5 deze aanvraag gevoegd als bijlage 11, maar de aanvrager verzoekt het bevoegd gezag om het MER geen onderdeel van de vergunning uit te laten maken aangezien het MER een onderzoeksrapportage betreft naar de milieueffecten van verschillende varianten.


Pondera Consult

6

2

NADERE OMSCHRIJVING VAN DE INRICHTING De inrichting bestaat uit 55 windturbines van het type SWT 3.6 van fabrikant Siemens en bijbehorende elektrische en civiele voorzieningen. In dit onderdeel wordt een nadere omschrijving gegeven van de werking van de inrichting.

2.1

Windturbines Een windturbine zet de energie uit wind door de draaiing van de rotorbladen via een generator om in elektriciteit. Er worden 55 windturbines geplaatst met een ashoogte van 95 meter en een rotordiameter van circa 107 meter. Het geïnstalleerd vermogen per windturbine bedraagt 3,6 MW. Hiervoor is de onderlinge afstand tussen de windturbines beschreven. De windturbine gaat in bedrijf bij een snelheid van circa 3-5 m/s (2 Beaufort) en uit bedrijf bij een windsnelheid van 25 m/s (10 Beaufort). De belangrijkste onderdelen van de windturbine zijn: Het fundament; De mast; De gondel waarin zich de generator bevindt, en; De rotorbladen. In figuur 2.1 is een foto van een SWT 3.6 turbine weergegeven en in figuur 2.2 zijn het voor- en zijaanzicht van de turbine weergegeven. In bijlagen 4A en 4B is de SWT 3.6 op schaal weergegeven.


Pondera Consult

7 Figuur 2.1 Voorbeeld foto Siemens SWT 3.6


Pondera Consult

8 Figuur 2.2 Voor- en zijaanzicht windturbine -

-''-~-------'l

!

D"j "'Og , \

/

I

/

/ \

\

I

\

I

\

I

\

E

I ,\

\

/

//~~::::~, ", i

/

I

)

" ' ", " ,

I

'''~'::>j

\\ /;::::>/11

~/

',~~,.

p:;>""~

E o o m

--

Toega n g~

\

. ti:

M eerbo dem vari€en lussen -3.2m en -4. 5m NAP lokaa l -9.5m NAP

i ~ T~ (1 r~

pO_'I'ru .I:I"'-RY OC"'KlN

~ATUS

' _ INT ~~ ~ Al

?-OR"-

Fr. _ FtI~ L [)E~ 1(lt1

T. n:t.c m

C..(':()tj"'TlllJCTION

!.
• .coNTRACT

S.RE\oI~1ON

PRO. IFCT QPORt.Cc
""',' CIP ..... ·

....wK'.""'"·. ." ""OJa;''' LJPPilRr

De windturbine wordt geplaatst op een fundament dat in of op de waterbodem wordt gerealiseerd. In figuur 2.2 is ter illustratie een monopaalfundatie ingetekend. Er zijn diverse fundamenttypen mogelijk, zoals een monopile, een combiwand fundament en een gravitybased fundament. Er is nog geen keuze gemaakt voor het fundamenttype. Het fundamenttype heeft geen invloed op de milieueffecten in de


Pondera Consult

9 gebruiksfase van het windpark. In de tekeningen bij deze aanvraag zijn meerdere fundatieconcepten ingetekend. In de volgende figuur is ter informatie een doorsnede van de windturbine opgenomen. In de figuur is te zien welke onderdelen de windturbine bevat en wat de benaming van deze onderdelen is. Figuur 2.2 Onderdelen grondel

In de windturbine bevinden zich de belangrijkste onderdelen van de windturbine voor het omzetten van windkracht in elektriciteit: 1 Spinner 2 Hub/naaf

13 Generator 14 Metereologische sensors

3 Blad 4 blad adaptor 5 Pitch systeem 6 Hoofd lager 7 Hoofdas 8 Control box 9 Versnellingsbak 10 Remschijf

15 Kruiring (t.b.v. draaien van de gondel) 16 Kruiwiel 17 Kruiversnelling 18 Drager 19 Gondel huis 20 Hydraulics 21 Generator koeling 22 Olie koeler

11 Rem 12 Koppeling

23 Opvangbak versnellingsbakolie

Korte toelichting: De gondel die de hoofdonderdelen bevat waar de rotor aan bevestigd wordt De generator voor het omzetten van de draaiing van de rotorbladen in elektriciteit De transformator brengt de opgewekte elektriciteit naar een niveau van 33 kV (deze is onderin de mast geplaatst)


Pondera Consult

10 Kruisysteem. Door middel van kruimotoren kan de gondel worden gedraaid zodat deze in of juist uit de wind wordt gedraaid Bladadaptors, verbinden de rotorbladen met de hub (de ‘neus’ van de windturbine) waarmee de hoek van het rotorblad kan worden aangepast aan de heersende windomstandigheden De hub is de naaf waar de rotorbladen aan bevestigd zijn Drie rotorbladen Een kabel verlaat via het fundament de turbine. Deze kabel verbindt de windturbine met het transformatorstation. De aansturing van de windturbine vindt automatisch plaats door computerbesturing. Het functioneren van de windturbine en de prestatie kan op afstand gevolgd en indien wenselijk bijgestuurd worden. 2

De windturbine voldoet aan de internationale ontwerpnorm voor windturbines: IEC 61400-1 ed. 2 (design requirements). De certificatie heeft plaatsgevonden door een daartoe geaccrediteerd certificeringsbureau. In het geval van de SWT 3.6 door DNV. Deze ontwerpnorm specificeert alle ontwerp criteria voor windturbines. De norm heeft betrekking op de windturbine en alle bijbehorende subsystemen. Met deze norm wordt gewaarborgd dat de windturbine bestand is tegen alle voor de locatie (windklasse) geldende omgevingscondities (in het bijzonder: wind, bliksem, e.d.) en de constructie gedurende de gehele technische levensduur op een veilige wijze windenergie om kan zetten naar elektrische energie. Het certificaat is als bijlage 7 bij de aanvraag gevoegd. Op grond van de genoemde norm bevat de windturbine diverse veiligheidssystemen om ervoor te zorgen dat bij falen van onderdelen of bij extreme weersomstandigheden de windturbine niet beschadigd. Onder andere bevat de windturbine een remsysteem dat ervoor zorgdraagt dat de rotorbladen uit de wind worden gedraaid bij te hoge windsnelheden. Daarnaast is er een bliksembeveiliging die ervoor zorg draagt dat inslaande bliksem buiten kwetsbare delen van de turbine naar de grond leidt. Vanzelfsprekend kunnen de windturbines dan ook functioneren bij de weersomstandigheden op de locatie in het IJsselmeer. De turbine kan handmatig gestopt worden met de aanwezige start/stop schakelaar en de diverse aanwezige noodstop-schakelaars. Het controle systeem zet de turbine overigens automatisch stil bij geconstateerde fouten of ongunstige windomstandigheden. De windturbines gaan in bedrijf bij een windsnelheid van ongeveer 3-5 m/s (2 Beaufort) en gaat uit bedrijf bij een windsnelheid van ongeveer 25 m/s (10 Beaufort), de windsnelheid ter hoogte van de rotor is daarbij bepalend. Aangezien deze omstandigheden niet afhankelijk zijn van dag of nacht zijn de windturbines in principe, bij voldoende wind, 24 uur per dag en 7 dagen per week in bedrijf.

2.2

Transformatorstation De elektriciteit die door de windturbines wordt opgewekt wordt in de windturbine omgezet naar een spanningsniveau van 33 kV. Om de elektriciteit te kunnen afzetten op het landelijke hoogspanningsnet wordt het spanningsniveau vervolgens in een transformatorstation met een vermogen van 290 MVA omgezet naar een spanningsniveau van 110 kV. In het transformatorstation staan twee transformatoren

2

In het verleden dienden windturbines in Nederland te voldoen aan de nationale norm NVN 11400-0. Ook is in het verleden verwezen naar NEN-EN-IEC 61400-2. In maart 2006 heeft de NEC’88 besloten dat de Europese IEC normen gelden als opvolger van de Nederlandse NVN 11400-0. NEN-EN-IEC 61400-2 is een ontwerpnorm voor kleine windturbines, niet voor het formaat turbine waarvoor nu vergunning wordt aangevraagd. | Milieuvergunning Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

11 opgesteld, elk heeft een vermogen van 145 MVA. De transformatoren zijn van het type ONAN, Oil Natural Air Natural, wat inhoudt dat de transformator olie gekoeld is en dat de olie passief aan de lucht wordt gekoeld (geen ventilatoren). Het transformatorstation maakt onderdeel uit van de inrichting. In figuur 2.3 is een 3D-schets van het station weergegeven. In bijlage 3E is een plattegrond met renvooi van het transformatorstation opgenomen. Het 110/33 kV transformatorstation voor het windpark zal worden geplaatst aan de Westermeerdijk. Het 110/33kV transformatorstation wordt in principe met eenaderige 110 kV kabels aangesloten op een kabelveld van een 110 kV station van TenneT. De 110 kV kabels worden in het 110/33 kV transformatorstation aangesloten middels 110 kV schakelen meetcomponenten op een 110/33 kV energietransformator. De 33 kV zijde van de transformator is middels kabels met 2 stuks 33 kV verdeelinstallaties welke in een gebouw zijn opgesteld. Hierop worden de 33 kV landkabel-strengen aangesloten van de windturbines. De landkabel loopt over land naar de IJsselmeerdijk. De dijk wordt gekruist waarna een zeekabel in het IJsselmeer ligt om de opgewekte stroom van de turbines te transporteren naar land. Het genoemde gebouw bevat naast de 33 kV schakelinstallatie verder: Meet- en beveiligingsapparatuur alsmede apparatuur voor datatransmissie en communicatie Gelijkstroomvoorziening voor de schakel-, meet- en beveiligingsapparatuur alsmede voor de datatransmissie en communicatie Laagspanningsenergieverdeling, gevoed vanuit de buiten opgestelde eigen bedrijfstransformator 33/0,4 kV Naast de eigenbedrijfstransformator is ruimte gereserveerd voor een aardingstransformator. Masten met spitsen worden geplaatst voor bliksemopvang Het transformatorstation heeft globaal een oppervlakte van 45 x 46 meter en wordt van een omheining voorzien. Binnen de omheining bevinden zich diverse andere hekwerken. Toegangshekken en –poorten worden bij verdere detaillering uitgewerkt, aansluitend op het wegenstelsel.


Pondera Consult

12 Figuur 2.3 transformatorstation 33/110kV

2.3

Scheepvaartveiligheidsvoorziening Een scheepvaartveiligheidsvoorziening ter hoogte van de Rotterdamse Hoek om aanvaring van schepen met de windturbines te voorkomen. Deze voorziening heeft geen milieueffecten en hier wordt niet nader op ingegaan in deze aanvraag. De voorziening heeft wel effecten op flora- en fauna. In het kader van de vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 welke tegelijkertijd met deze aanvraag is ingediend bij de provincie Flevoland, worden de effecten beschreven.

2.4

Onderlinge afstand windturbines en afstand tot de dijk De onderlinge afstand tussen de turbines parallel aan de Westermeerdijk circa 415 meter. De eerste lijn bevindt zich op een afstand van circa 530 meter uit de kust. De tweede lijn ligt op een afstand van circa 1.130 meter uit de kust. De onderlinge afstand tussen de turbines parallel aan de Noordermeerdijk bedraagt circa 520 meter. De lijn bevindt zich op een afstand van circa 900 meter uit de kust.


Pondera Consult

13

3

MILIEUGEVOLGEN De windturbines wekken op duurzame wijze elektriciteit op. De milieuwinst die hiermee wordt bereikt is een positief milieueffect van de windturbines. De windturbines hebben echter ook nadelige milieugevolgen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op deze nadelige milieueffecten.

3.1

Slagschaduw Windturbines Als gevolg van de hoogte van de windturbine ontstaat slagschaduw. In bijlage 5 is een slagschaduwonderzoek van Van Grinsven Advies (Onderzoek naar slagschaduwhinder (…) 55 turbines Siemens 3.6, kenmerk VG-NOPbu34.TS1.pdf.docx, augustus 2009) bijgevoegd waarin de slagschaduwduur op woningen is bepaald. Als norm voor de maximaal aanvaardbare slagschaduwhinder is aansluiting gezocht bij de norm uit het Activiteitenbesluit. Hierin is aangegeven dat maximaal 17 dagen per jaar 20 minuten of meer slagschaduw mag vallen op woningen van derden indien deze de afstand tussen geluidgevoelige objecten (of woonwagens) minder dan 12 maal de rotordiameter bedraagt. De afstand tussen de dichtstbijzijnde woning (geluidgevoelig object) en de windturbines bedraagt meer dan 12 maal de rotordiameter. Uit de rapportage van Van Grinsven Advies blijkt dat minder dan 17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw kan optreden bij de geluidgevoelige objecten. De windturbines zullen ook niet voorzien worden van een automatische stilstandvoorziening . Met andere woorden voldaan wordt aan de norm voor slagschaduw uit het Activiteitenbesluit. Uit de rapportage van Van Grinsven Advies blijkt dat tevens geven geen hinderlijke flikkerfrequenties (tussen 2,5 – 14 Hz) optreden. Transformatorstation Niet van toepassing.

3.2

Lichtschittering Windturbines Van hinder bij woningen ten gevolge van schittering van de zon op de rotorbladen zal geen sprake zijn aangezien deze worden voorzien van een antireflecterende coating. Transformatorstation Niet van toepassing.

3.3

Geluid Windturbines Als de windturbines in bedrijf zijn veroorzaken deze een geluidsemissie. Om de geluidsbelasting ter plaatse van woningen in beeld te brengen is een akoestisch onderzoek door Lichtveld, Buis en Partners BV opgesteld dat als bijlage 6 (Windpark Westermeerwind. Akoestisch onderzoek – Siemens SWT 3.6 MW, 2009) bij deze aanvraag is gevoegd. Bij het bepalen van de geluidsbelasting op woningen is uitgegaan van een gegarandeerd bronvermogen door de fabrikant. Dit is in het akoestische onderzoek ook aangegeven.


Pondera Consult

14 In het akoestisch onderzoek is voor de geluidbelasting van de inrichting uitgegaan van een norm van Lden 47 dB(A) op de gevel van woningen. In de rapportage is de geluidsproductie van het transformatorstation ook verwerkt. Uit de rapportage blijkt dat aan deze norm kan worden voldaan. Deze norm is gehanteerd aangezien de rijksoverheid op 31 augustus 2009 in de Staatscourant (nr. 12902) een ontwerpwetswijziging heeft gepubliceerd voor het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer en het Besluit omgevingsrecht. In de wetswijziging is Lden 47 dB(A) als norm voor windturbines is voorgeschreven. In overleg met het bevoegd gezag en met de rijksoverheid is voor deze aanvraag aansluiting gezocht bij deze wetswijziging aangezien met grote zekerheid verwacht wordt dat deze norm van kracht is op het moment van definitieve besluitvorming. De berekeningsmethodiek voor Lden is gebaseerd op de nog niet gepubliceerde rekenmethodiek waarvan in de wetswijziging is aangegeven dat deze in een ministeriele wijziging wordt vastgelegd. Uit het akoestische onderzoek blijkt dat bij alle woningen van derden voldaan kan worden aan Lden 47 dB(A) ten gevolge van de windturbines. De hoogste geluidsbelasting op een woning bedraagt Lden 40 dB(A). De geluidsbijdrage van het transformatorstation wordt niet meegenomen bij de toetsing aan Lden 47 dB(A). Het aantal verkeersbewegingen ten gevolge van de inrichting beperkt zich tot scheepvaartbewegingen. Alleen voor controle, onderhoud of reparatie treden verkeersbewegingen op via het water. Ten behoeve van inspectiewerkzaamheden worden de turbines periodiek bezocht, circa 1 maal per kwartaal, met een schip. Preventief onderhoud vindt circa 2 maal per jaar plaats. Gezien het beperkte aantal verkeersbewegingen en de grote afstand tot woonbebouwing veroorzaken deze een verwaarloosbare geluidsbelasting op woningen, welke wegvalt tegen de reguliere verkeersbewegingen in het gebied ten gevolge van de vaargeul Amsterdam-Lemmer. De verkeersbewegingen voor onderhoudswerkzaamheden en geplande reparatieactiviteiten vinden alleen in de dagperiode plaats. Verkeersbewegingen ten gevolge van storingen vinden ongepland plaats en kunnen zowel in de dag-, de avond- als de nachtperiode plaats vinden. Stiltegebied Het Beschermd Natuurmonument voor de kust van Friesland is aangewezen als stiltegebied. Op grond van de provinciale milieuverordening Fryslân is het verboden de heersende natuurlijke rust te verstoren. Op grond van de ruime afstand tot de rand van het stiltegebied (1.500 meter) en het gegeven dat tussen de windturbines en het stiltegebied de drukbevaren scheepvaartroute Vaargeul Amsterdam-Lemmer hoeft niet gevreesd te worden voor verstoring van de heersende natuurlijke rust. In het akoestisch onderzoek in bijlage 6 is ingegaan op de effecten op het stiltegebied. Daarbij is geen rekening gehouden met het geluid van de genoemde scheepvaartroute Transformatorstation De geluidsbelasting op woningen ten gevolge van het transformatorstation is apart in beeld gebracht in de genoemde akoestische rapportage. Het transformatorstation is in het Inrichtingen- en vergunningenbesluit aangewezen als inrichting die in belangrijke mate geluidhinder kan veroorzaken zoals bedoeld in artikel 41 lid 3 Wet geluidhinder. Dit houdt in dat het transformatorstation op een geluidsgezoneerd terrein moet staan en aan de vastgestelde geluidszone moet worden getoetst. In het Rijksinpassingsplan is deze zone vastgesteld. Het geluid van de windturbines wordt niet betrokken bij de toetsing aan de geluidszone aangezien het geluid van windturbines in artikel 1b lid 2 van de Wet geluidhinder hiervan is uitgezonderd. | Milieuvergunning Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

15

Ten gevolge van het schakelen van de 110 kV vermogensschakelaar kunnen piekgeluiden ontstaan tot 95 dB (1 meter afstand). Er wordt echter naar verwachting slechts tweemaal per jaar geschakeld. Eén maal bij het uitschakelen ten behoeve van onderhoud of storing en één maal bij het inschakelen. De 33 kV vermogensschakelaar is geplaatst in de container en zal buiten de container niet hoorbaar zijn. In het akoestisch onderzoek is rekening gehouden met de piekgeluiden. Het aantal verkeersbewegingen naar het transformatorstation zijn zeer beperkt. Naar verwachting zal 4 maal per jaar een bezoek voor inspectie en onderhoud plaatsvinden. Verkeersbewegingen ten gevolge van storingen vinden ongepland plaats en kunnen zowel in de dag-, de avond- als de nachtperiode plaats vinden.

3.4

Veiligheid Windturbines Het ontwerp van de is gecertificeerd conform de ontwerpnorm IEC 61400-1 ed.2. Dit certificaat, specifiek voor de aangevraagde windturbine, is als bijlage 7 bij de aanvraag gevoegd. Daarmee wordt bevestigd dat de turbine is ontwerpen voor een levensduur van tenminste 20 jaar. De turbine voldoet aan de eisen die worden gesteld aan de materialen voor wat betreft onder andere vermoeiing (zoals metaalmoeheid), vocht inwerking en corrosie om de levensduur te waarborgen. De veiligheidssystemen zijn zodanig ontworpen dat de turbine onder alle weersomstandigheden veilig kan functioneren. Ook in geval van storingen aan de turbine zorgen de veiligheidssystemen ervoor dat de turbine stil wordt gezet. De werking van de veiligheidssystemen wordt zowel autonoom door de turbine (softwarematig) als door periodieke inspectie- en onderhoudsbeurten gecontroleerd. In het ontwerp van de windturbines wordt rekening gehouden met de specifieke omstandigheden ter plaatse. Dit betreft voor plaatsing in het IJsselmeer ondermeer: Golfomstandigheden Bodemgesteldheid IJs (kruiend ijs) Er is een analyse uitgevoerd van de risico’s op aanvaring met een schip. Op grond van deze analyse is de scheepvaartveiligheidsvoorziening aan de inrichting toegevoegd om het risico ter plaatse van de Rotterdamse Hoek uit te sluiten. In het MER is uitgebreid de motivatie voor deze voorziening en de werking ervan beschreven. Aan de Noordermeerdijk en de Westermeerdijk bevinden zich diverse beperkt kwetsbare objecten (schuren e.d.). Deze bevinden zich echter op ruime afstand van de windturbines (meer dan 530 meter). -5

Op grond van de Handreiking Risicozonering windturbines is de PR 10 contour, welke van toepassing is op beperkt kwetsbare objecten, de helft van de rotordiameter. De generieke afstanden voor een 3 MW turbine, vergelijkbaar met de turbine welke in de inrichting wordt toegepast, zijn (voor landlocaties): -5 PR 10 : 48 meter (uitgaande van de halve rotordiameter 53,5 meter) -6 PR 10 : 162 meter Binnen deze afstanden bevinden zich geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten. De windturbines zijn immers gelegen op een afstand van 530 meter en meer van de kust. Transformatorstation Niet van toepassing.


Pondera Consult

16

3.5

Opslag (Grond)stoffen, afvalstoffen, milieugevaarlijke stoffen en producten In de inrichting worden geen (grond)stoffen, afvalstoffen, milieugevaarlijke stoffen of producten opgeslagen. Benodigde (afval)stoffen worden aan- en afgevoerd bij onderhoud en reparatie. In een aantal delen van de installatie bevinden zich bodembedreigende stoffen, zie hiervoor paragraaf 3.10. De schakelapparatuur in de windturbine en in het transformatorstation bevat circa 60 kg zwavelhexafluoride (SF6) als isolatiegas. Zwavelhexafluoride is een broeikasgas en is verstikkend bij hoge concentraties.

3.6

Water Windturbines Er wordt geen water gebruikt. In de windturbine bevinden zich gevaarlijke stoffen die bij lekkage tot verontreiniging van het oppervlaktewater kunnen leiden. Voor vrijkomen van deze stoffen hoeft niet gevreesd te worden aangezien deze alle in gesloten installaties worden toegepast. Bij lekkage worden deze stoffen opgevangen in de gondel of in de mast. Bij het ontwerp van de gondel is rekening gehouden met het mogelijk optreden van lekkages (incidenten). De gondel kan de totale hoeveelheid stoffen opvangen. Speciaal voor de versnellingsbakolie is, vanwege de hoeveelheid, een speciale opvangbak (punt 23 figuur 2.2 onder de versnellingsbak aangebracht. Voor de volledigheid is kort beschreven welke stoffen worden toegepast. Opslag van deze stoffen is niet aan de orde. Onderdeel Kruisysteem Kruisysteem Hydraulisch rem, kruisysteem Hydraulisch rem, kruisysteem Kruisysteem Lagers Versnellingssysteem Remsysteem Remsysteem Generator Hydraulisch systeem luik Pitch hydrauliek Inverter koeling

Stof (smeer)vet, Shell Rhodiana BBZ (smeer)vet, Optipit (Castrol) Hydraulische olie, Mobil DTE 13M Stikstof Versnellingsbakolie, optigear synthetic X VG320 (smeer)vet, Klüberplex Bem 41-141 Versnellingsbakolie, optigear synthetic X VG320 Hydraulische olie, Mobil DTE 13M Stikstof (smeer)vet Klüberplex BEM 41-132/141 Hydraulische olie, Mobil DTE 13M Hydraulische olie, Mobil DTE 13M Water/glycerol, BASF Glycantin G30

Hoeveelheid 6 liter 6 liter 14,5 liter 6 liter 13,4 liter per motor (6) 30 liter 740 liter 8 liter 6 liter 1,5 liter 9,3 liter 300 liter 50 liter

In bijlage 9 zijn de veiligheidsinformatiebladen van de genoemde stoffen opgenomen. Transformatorstation Het hemelwater dat op de transformator valt wordt door een olieafscheider geleidt en vervolgens geloosd op het oppervlaktewater. Voor de lozing is een vergunning op grond van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren aangevraagd. In het transformatorstation wordt geen water gebruikt.


Pondera Consult

17

3.7

Energiegebruik Windturbines en transformatorstation Het energiegebruik van diverse onderdelen van de installatie, zoals pompen, besturingssystemen en dergelijke bedraagt een fractie van de energie die wordt geproduceerd door de windturbines. Netto vindt geen gebruik van energie plaats. In paragraaf 3.13 is de energieopbrengst weergegeven. In de inrichting bevinden zich geen verbrandingsmotoren

3.8

Lucht Windturbines en transformatorstation Er treden geen emissies naar de lucht op ten gevolge van de inrichting.

3.9

Geur Windturbines en transformatorstation Er treedt geen geuremissie op ten gevolge van de inrichting.

3.10

Bodem Er is een nulsituatieonderzoek uitgevoerd door ingenieursbureau Inpijn-Blokpoel voor de locatie van het transformatorstation (Windpark aan de Westermeerdijk te Noordoostpolder. Nulsituatie bodemonderzoek, aangevuld met de herbemonstering van het grondwater, 27 augustus 2009), . De opzet van de onderzoek is vooraf goedgekeurd door de gemeente Noordoostpolder. De rapportage van het onderzoek is als bijlage 8 bij deze aanvraag gevoegd. Het nulsituatieonderzoek betreft niet alleen de locatie van het transformatorstation bij de Westermeerdijk maar gaat tevens in op de locaties van windturbines. Deze zijn voor deze milieuvergunningaanvraag niet relevant. Het onderzoek is alleen relevant voor zover de uitkomsten betrekking hebben op het transformatorstation bij de Westermeerdijk. Windturbines Niet van toepassing. Transformatorstation De energie- en aardingstransformatoren bevatten transformatorolie. Het betreft een hoeveelheid van 35.000 kg. Als transformatorolie kan bijvoorbeeld Shell Diala B worden gebruikt. In bijlage 9 is het veiligheidsinformatieblad van Shell Diala B opgenomen. De transformatoren zijn een gesloten installatie. Onder de transformatoren is een vloeistofkerende betonnen opvangbak aanwezig die voldoende capaciteit heeft om alle transformatorolie uit de transformator op te vangen. Hemelwater dat op de transformatoren in de opvangbak terecht komt wordt via een olieafscheider geloosd op het oppervlaktewater. De aardingstransformator en de eigenbedrijfstransformator bevatten ook transformatorolie. Deze installaties zijn gesitueerd boven een vloeistofkerende betonnen plaat. De transformatoren zijn dichte installaties met een vulflens aan de bovenkant. Er zal een spill-control programma worden toegepast. Dit houdt in dat storingen, welke een indicatie kunnen zijn van een lekkage, op afstand een alarm geven omdat de transformatoren niet meer goed functioneren. In de container met schakelaars en meet- en regelinstrumenten zijn absorberende middelen aanwezig. | Milieuvergunning Windpark Westermeerwind (SWT 3.6) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

18

In het gebouw behorende bij het transformatorstation bevinden zich tevens diverse accu’s welke accuzuur bevatten. De accu’s zijn gesloten en zijn geplaatst boven een lekbak met voldoende capaciteit om alle accuzuur op te vangen indien noodzakelijk.

3.11

Brandveiligheid In de gondel zijn twee brandblussers aanwezig: CO2-blusser met 5 kg CO2 Poederblusser met 6 kg In de toren is ook een CO2-blusser aanwezig met 5 kg CO2. De turbine is voor het grootste gedeelte gefabriceerd van niet-brandbare materialen. In de turbine zijn op diverse punten Ion-based rookdetectors (EN 54) geïnstalleerd. Op het moment dat rook wordt gedetecteerd wordt de turbine automatisch stilgezet en slaat de koeling af om zuurstoftoevoer voor eventuele brand te beperken.

3.12

Flora en fauna De inrichting is gelegen in het Natura 2000-gebied IJsselmeer. Uit de passende beoordeling, die onderdeel uitmaakt van het MER, blijkt dat significant negatieve effecten zijn uitgesloten ten aanzien van het behalen en/of behouden van de instandhoudingsdoelstellingen in gevaar brengt. Vanwege mogelijke effecten is een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 nodig voor de inrichting. De aanvraag voor deze vergunning is bij de provincie Flevoland ingediend. De procedure voor de verlening van deze vergunning loopt mee in de Rijkscoördinatieregeling. De inrichting kan gevolgen hebben voor flora- en fauna. Diverse onderzoeken zijn uitgevoerd om de gevolgen te bepalen. Er zijn geen nadelige gevolgen voor flora. Wel kunnen effecten optreden op fauna. Het betreft vogels welke aanvaringslachtoffer kunnen worden. In het MER is bij de mitigerende maatregelen aangegeven dat de turbines stilgezet kunnen worden. Om te bepalen of dit noodzakelijk is en om te bepalen wanneer dit wenselijk is zal: Monitoring plaats vinden op de aantallen slachtoffers en de omstandigheden waaronder aanvaringsslachtoffers vallen (bijvoorbeeld bij specifieke windsnelheden). Op basis van de monitoring wordt met experts van het ministerie van LNV afgestemd of maatregelen noodzakelijk zijn en hoe deze ingevuld worden. De belangrijkste maatregelen die daarbij wordt beschouwd is het toepassen van een stilstandvoorziening bij specifieke omstandigheden.

3.13

Positieve milieueffecten Het windpark produceert jaarlijks ongeveer 610 miljoen kWh, uitgaande van 3.100 vollasturen per jaar wat een reëel aantal uren is voor de locatie gezien het hoge windaanbod. Dit komt overeen met het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van bijna 175.000 huishoudens, uitgaande van een verbruik van 3.500 kWh/jaar/huishouden. De opgewekte elektriciteit is aan te merken als duurzame energie. Dit houdt in dat bij de productie geen vervuilende stoffen vrijkomen. Gesteld kan worden dat elektriciteitsproductie in traditionele centrales wordt vermeden door het windpark en dat daarmee ook het equivalent aan vervuilende stoffen die vrij


Pondera Consult

19 zou komen bij traditionele elektriciteitsopwekking wordt vermeden. In de volgende tabel is aangegeven tot welke vermeden uitstoot de inrichting leidt. Tabel 3.1 Vermeden uitstoot CO2

345.000 ton CO2

Vermeden uitstoot zuurequivalenten

12,2 miljoen zuurequivalenten


Pondera Consult

20

4

MEET- EN REGISTRATIESYSTEMEN De windturbine opereert volledig computergestuurd. De windturbine is voorzien van een meet- en registratiesysteem (Siemens WebWPS SCADA: Supervisory Control And Data Acquisition) dat op afstand is uit te lezen via de computer. Dit systeem verschaft informatie over het functioneren van kritische onderdelen van de windturbine en over de elektriciteitsproductie. Naast het SCADA-systeem is specifiek het Siemens TCM Condition Monitoring System aanwezig voor het monitoren van het trillingsniveau van de belangrijkste onderdelen. Belangrijke zaken die worden gemeten en geregistreerd zijn: Weersomstandigheden: windrichting, -snelheid en temperatuur Installatiesprestaties: temperatuur, olieniveau en –druk, koelwaterniveau Functioneren rotor: snelheid en positie Constructie: trillingen en bliksemdetectie Netaansluiting: details over elektriciteitsaansluiting Overall functioneren en productie van de windturbine In de container van het transformatorstation is tevens meet- en beveiligheidsapparatuur voor de transformator aanwezig. Ook het functioneren van de transformator kan op afstand worden gevolgd via de computer.


Machtiging Ondertekening aanvraag en bijbehorende bijlagen Ten behoeve van de aanvragen v90r vergurytingen,en o}ttheffingen voor het / windturbineproject .. ...~~d~,J""~. k. ....~~.L..4;~~~~ .K. .... bestaande uit een .S:Si":""-tal windturbines met bijbehorende werken machtigt ondergetekende J.F.W . Rijntalder van Pondera Consult B.V., gevestigd aan de Welbergweg 49 te 7556 PE Hengelo (Dv.) voor het ondertekenen van alle aanvragen voor vergunn ingen en ontheffingen en bijlagen namens:

Aanvrager:

Vertegenwoordigd door:

- 'l:f::1f:_~~L.._~k______ ---------

Adres:

-p~_/<,-:,,-:_----------------------------------------

Datum:

Handtekening:

Ik, J.F.W . Rijntald en bekend met deze machtiging. Met deze machtiging treed ik niet in de plaats van b getekende(n) als aanvrager, maar teken de aanvragen en bijlagen tekende(n). namens bove

Pondera Consult B.V. Welbergweg 49 7556 PE Hengelo (Ov.)

Ondertekend te ................................................ op ........... oktober 2009

J.FW. Rijntalder Directeur

Westermeerwind B.V. Inhoudsopgave aanvraag bouwvergunning

Recommend Documents