Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. Inhoudsopgave aanvraag milieuvergunning

Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. Inhoudsopgave aanvraag milieuvergunning

Aanvraag 1. Bijlage 1A Kopie aanvraag bouwvergunning Bijlage 1B Kopie aanvraag WVO-vergunning 2. Bijlage 2 Overzichtstekening inrichting (tekeningnummer 1B) 3. Bijlage 3A Plattegrondtekening windpark (tekeningnummer 2B) Bijlage 3B Tekening civiele details (tekeningnummer 21B) Bijlage 3C Tekening dwarsprofiel (tekeningnummer 3B) Bijlage 3D Situatietekening trafostation (tekeningnummer 11B) Bijlage 3E Detailtekening trafostation (tekeningnummer 22B) 4. Bijlage 4A Voor- en zijaanzicht E-126 (tekeningnummer 1C) Bijlage 4B Gondel E-126 (tekeningnummer 2C) 5. Bijlage 5 Rapportage Slagschaduw. Van Grinsven Advies, 2009 6. Bijlage 6 Rapportage Akoestisch onderzoek. LBP, 2009 7. Bijlage 7A Nulsituatieonderzoek bodem. Inpijn-Blokpoel, 2009 Bijlage 7B Tekening bodemonderzoek nulsituatie 8. Bijlage 8 Veiligheidsinformatiebladen • Shell Diala B • Xiameter PMX-561 • Zwavelhexafluoride • Mobilith SHC 460 NL • Renolin PG 46 • Mobiltac 81 • MB 300 9. Bijlage 9 Machtiging ondertekening aanvragen 10. Bijlage 10 Milieueffectrapportage Windpark Noordoostpolder. Pondera Consult e.a., 2009

Gedeputeerde Staten van de provincie Flevoland Afdeling Milieu en Water Postbus 55 8200 AB LELYSTAD

20 oktober 2009

Ons kenmerk: 20091020/WMD/MV Betreft: aanvraag om milieuvergunning voor het oprichten en inwerking hebben van een windturbinepark met bijbehorende voorziening

Geachte college, Al enkele jaren lopen de voorbereidingen voor het Windpark Creil bij de Noordermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder, provincie Flevoland. In overleg met u als bevoegd gezag is gewerkt aan de formele aanvragen en deze zijn inmiddels gereed. Bij deze brief ontvangt u onze aanvraag om een milieuvergunning met bijbehorende bijlagen. Per 1 maart 2009 zijn artikel 9b, c en d van de Elektriciteitswet 1998 (Staatsblad 2008, 416) en het Uitvoeringsbesluit rijkscoördinatieregeling energie-infrastructuurprojecten (Staatsblad 2009, 73) in werking getreden. Daardoor zijn artikel 3.28 en artikel 3.35, eerste lid van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) van toepassing op de besluitvorming voor windparken in de Noordoostpolder. De Minister van Economische Zaken is de aangewezen minister, in de zin van artikel 3.35 Wro, die daarbij de coördinatie van de besluitvorming op zich neemt. Bureau Energieprojecten coördineert de besluitvorming en heeft ons gevraagd u het volgende te verzoeken: 1.

Ingevolge de coördinatieregeling dient u een kopie van onderhavige aanvraag te verzenden naar: SenterNovem Bureau Energieprojecten Postbus 93144 2509 AC Den Haag

2. 3.

In reactie op deze kopie van de aanvraag zal de Minister van Economische Zaken u per brief melden wanneer van u verwacht wordt een (ontwerp)-besluit gereed te hebben Het ontwerp-besluit en later ook het besluit stuurt u aan Minister van Economische Zaken (en niet aan de initiatiefnemer)

Indien u vragen heeft over de inhoud of procedure van de coördinatieregeling kunt u contact opnemen met Cynthia Mors van Bureau Energieprojecten. Zij is bereikbaar op 070 3796853 of [email protected] Indien u vragen heeft over deze brief of de aanvraag kunt u contact opnemen met ondergetekende of met de projectcoördinator van de Koepel Windenergie Noordoostpolder de heer Rijntalder. De heer Rijntalder is aangewezen als contactpersoon voor de overheden in het kader van de verschillende procedures ten behoeve

r - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -.. . . . . . .- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - ,

van de ontwikkeling van de vier windparken in de Noordoostpolder. De contactgegevens zijn opgenomen in de aanvraag.

Wij zien uw besluit tegemoet.

Hqógachtend, i (

/

J.W:F.Rijntalder, namens, " /; J,G.A. Bastiaanssen Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f.

Pondera Consult

"PONDERA •

708013 20 oktober 2009

consult

Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. Aanvraag Milieuvergunning

Opdrachtgever

Koepel Windenergie Noordoostpolder

| Milieuvergunningaanvraag Westermeerdijk binnendijks (E-126) | 20 oktober 2009

Duurzame opios.sinF/p!)

;11

enef(Jie, klimaal NI mll10U PO~,~tbus

7S50 /\N

579 HurlDi~j(}

T,)!"ioQn (074) 248 :,19 ,10

DOGurm~nnilei

F'rojectnaam f"I'(.JICKlnurnmer

GernachtiqdP

NamEms:

Aanvraag ()il! ee!1 vergunning op grond van Lir:; Wüt rnili\wl.Jel,eer voor 1181 oprichten en In werkiJ'\9 hebben van een liinopstelling met windturbines Ç,an rJe Westermeerdiik in CJH gemeente hJoordoostpolcler Windpmk Noor(ioostpolcler

7[)(j013

Ponciüra Consul!

Winclmolenproj8cl Westmmeerdijk binnondijks v,o,1.

HnndtehenlnÇJ

I Milieuvergunning Westermeerdijk binnendijks (E-126} I 20 oktober 2009

Pondera Consult

3

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Algemeen Aanvraag Aanvrager Eén inrichting Plaats van de inrichting en omgeving Samenloop met andere regelgeving

1 1 2 2 3 7

2 2.1 2.2 2.3

Nadere omschrijving van de inrichting Windturbines Transformatorstation Onderlinge afstand windturbines

8 8 13 14

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11

Milieugevolgen Slagschaduw Lichtschittering Geluid Veiligheid Opslag (Grond)stoffen, afvalstoffen, milieugevaarlijke stoffen en producten Water Energiegebruik Lucht Geur Bodem Brandveiligheid

15 15 15 16 17 18 18 18 18 18 18 21

4

Meet- en registratiesystemen

22

| Milieuvergunning Westermeerdijk binnendijks (E-126) | 20 oktober 2009

Pondera Consult

1

1

ALGEMEEN Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. wil parallel aan de Westermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder een windturbinepark realiseren bestaande uit 17 windturbines inclusief bijbehorende voorzieningen. Het doel van het windpark is het opwekken van elektriciteit uit windkracht. Het opwekken van elektriciteit is de activiteit die in beginsel, afhankelijk van het windaanbod, continu zal plaatsvinden op de bij de aanvraag aangegeven locatie.

1.1

Aanvraag Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. vraagt hierbij om een vergunning op grond van de Wet milieubeheer voor onbepaalde tijd voor het oprichten en in werking hebben van een windturbinepark met bijbehorende voorzieningen . Het windturbinepark zal een geïnstalleerd opwekkend vermogen hebben van 127,5 MW. Voor de oprichting en in werking hebben van deze inrichting is dan ook een vergunning in het kader van de Wet milieubeheer nodig zoals bedoeld in artikel 8.1 onder a en c Wm. Het betreft namelijk een inrichting genoemd in bijlage 1 van het Inrichtingen- en vergunningenbesluit (Ivb), o te weten categorie 20.1 a 1 , inrichtingen voor het omzetten windenergie in elektrische energie (SBI, 2008. D 35.11.2) Het windpark is geheel gelegen binnen de gemeentegrenzen van de gemeente Noordoostpolder. Onderdeel van het windpark is een transformatorstation op land aan de Westermeerdijk met een totaal geïnstalleerd vermogen van 290 MVA. De transformatoren zullen niet in een gesloten gebouw worden geplaatst. Deze activiteit valt onder categorie 20.1. b van bijlage 1 van het Ivb, ‘transformatorstations, met niet in een gesloten gebouw ondergebrachte transformatoren, met een maximaal gelijktijdig in te schakelen elektrisch vermogen van 200 MVA of meer’. Op grond van 20.5 uit bijlage I van het IvB is Gedeputeerde Staten van de provincie Flevoland bevoegd gezag voor de inrichting. De inrichting valt onder categorie d van bijlage 1 van het Besluit algemene regels inrichtingen milieubeheer (ook wel ‘Activiteitenbesluit’), zodat de vergunningplicht op grond van de Wet milieubeheer niet wordt opgeheven. Tot categorie d behoren inrichtingen die m.e.r.beoordelingsplicht zijn. De inrichting is volgens het Activiteitenbesluit een type C inrichting. Beide categorieën van inrichtingen (windturbines en transformatorstation) zijn niet vermeldt in bijlage I van de Europese IPPC-richtlijn. MER Gezien de omvang van het windturbinepark, het aantal molens en het totaal geïnstalleerd vermogen, is de activiteit m.e.r.-beoordelingsplichtig volgens categorie 22.2 van bijlage D van het Besluit milieueffectrapportage 1994. De gemeente heeft geen besluit genomen over de noodzaak of wenselijkheid voor het opstellen van een MER maar de initiatiefnemer heeft vrijwillig een MER opgesteld. Het MER is bij deze aanvraag gevoegd als bijlage 10 (Milieueffectrapport Windpark Noordoostpolder, Pondera Consult e.a., 1 oktober 2009).


Pondera Consult

2 Voor de aangevraagde vergunningen zijn het Algemeen Deel van het MER en het locatiespecifieke deel Westermeerdijk Binnendijks, de bijlagen en de twee samenvattingen van belang. De overige locatiespecifieke delen hebben betrekking op andere windparken in de nabijheid van het Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. Termijn voltooien en in werking brengen van de inrichting Verzocht wordt om bij het besluit tot verlening van de vergunning op grond van artikel 8.18 lid 2 Wm te bepalen dat de vergunning pas vervalt indien de inrichting niet binnen 5 jaar na het onherroepelijk worden van de vergunning is voltooid en in werking gebracht. Dit verzoek is gebaseerd op het gegeven dat de besteltijd van windturbines circa 2 jaar bedraagt en de bouwtijd circa 1 jaar. Het is daarmee te verwachten dat de inrichting niet binnen 3 jaar in werking is gebracht. Als planning wordt in bedrijfname in 2012/2013 aangehouden.

1.2

Aanvrager De vergunning wordt aangevraagd door Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. de gegevens van de aanvrager zijn in onderstaande tabel opgenomen. Informatie Rechtsvorm Bedrijfsnaam Contactpersoon, functie Postadres Postcode, plaats Bezoekadres Postcode, plaats Telefoonnummer Faxnummer E-mailadres

Gegevens aanvrager v.o.f. (in oprichting) Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks Dhr. J.G.A. Bastiaanssen Postbus 1060 8300 BB Emmeloord Espelerpad 14 8311 PT Espel 0527 – 271 060 0527 – 271 055 [email protected]

Graag verzoeken wij u om een afschrift van alle correspondentie in het kader van de vergunningprocedure te zenden aan de adviseur van de aanvragers. Informatie Bedrijfsnaam Contactpersoon Postadres Postcode Plaats Telefoonnummer E-mailadres

Gegevens adviseur Pondera Consult B.V. Dhr. H. Rijntalder Postbus 579 7550 AN Hengelo 06-22239487 [email protected]

Organisatie Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. is aanvrager van deze vergunning. De oprichting en exploitatie van de inrichting vindt plaats voor rekening en risico van Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. Gezien de beperkte milieueffecten is geen milieuzorgsysteem aanwezig.

1.3

Eén inrichting Er is sprake van één inrichting aangezien: •

De windturbines in elkaars directe nabijheid zijn gelegen, de afstand tussen de turbines in één lijn is minder dan 600 meter.


Pondera Consult

3

1.4

•

De windturbines zijn door middel van elektriciteitskabels verbonden aan het transformatorstation aan de Westermeerdijk;

•

Het transformatorstation staat alleen ten dienste van de door de lijnopstelling aan de Westermeerdijk opgewekte elektriciteit;

•

Er is één drijver voor de genoemde delen van de inrichting, dit is Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f.

Plaats van de inrichting en omgeving Plaats van de inrichting Het windpark bestaat uit een lijnopstellingen met windturbines. De lijnopstellingen liggen tussen kilometerpalen 13,6 en 22,0 aan de Westermeerdijk. Het transformatorstation wordt gerealiseerd bij de Westermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder, ter hoogte van Westermeerweg 35a. Voor een nadere aanduiding van de grenzen van de inrichting, wordt verwezen naar de tekening in bijlage 2. De locatie van de inrichting en de inrichtingsgrenzen zijn in bijlage 2 1 gearceerd aangegeven . In bijlage 3A is een situatietekening, tegelijkertijd plattegrond, van de inrichting opgenomen waarop de locatie van de windturbines en de bijbehorende voorzieningen op schaal is aangegeven. Het kabeltracé is indicatief op de tekeningen aangegeven. De exacte locatie van de kabel kan na realisatie verschillen in verband met de bodemopbouw ter plaatse. Dit leidt niet tot andere milieueffecten ten gevolge van de inrichting. Bijlage 3 betreft de situatietekening van het transformatorstation. In onderstaande tabel zijn de kadastrale secties en nummers weergegeven waar de inrichting wordt gerealiseerd. Zoals aangegeven staan alle turbines aan de Westermeerdijk, binnen de grenzen van de gemeente Noordoostpolder. Turbines Westermeerdijk Turbinenummer Perceelnummer WT-01 1787 WT-02 1787 WT-03 2072 WT-04 2046 WT-05 1420 WT-06 1428 WT-07 1423 WT-08 1425 WT-09 1427 WT-010 2029 WT-011 1793 WT-012 1372 WT-013 1373 + 1374 WT-014 1817 WT-015 1380 WT-016 1388 WT-017 1386 *Turbines van Noord naar Zuid

1

Sectie

Gemeente

E E E E E E E E E E E E E E E E E

Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder

De cirkels bij de turbines betreffen de ‘overdraai’ van de rotordiameter. De stand van de rotor draait zodat deze altijd maximaal wind vangt (met uitzondering van extreme windsnelheden, dan draait de rotor uit de wind). De inrichtingsgrenzen zijn indicatief aangegeven voor de locatie van de windturbines, kabels en transformatorstation. Vanzelfsprekend behoort de ‘overdraai’ ook bij de inrichting.


Pondera Consult

4 Transformatorstation Perceelnummer 1425 Opstelplaatsen Turbinenummer WT-01 WT-02 WT-03 WT-04 WT-05 WT-06 WT-07 WT-08 WT-09 WT-010 WT-011 WT-012 WT-013 WT-014 WT-015 WT-016 WT-017

Sectie

E

Gemeente Noordoostpolder

Perceelnummer

Sectie

1787 1787 2072 2046 1420 1428 1423 1425 1427 2029 1793 1372 1373 1817 1380 1388 1386

Gemeente

E E E E E E E E E E E E E E E E E

Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder Noordoostpolder

*Turbines van Noord naar Zuid

De elektriciteitskabel zelf loopt over verschillende percelen van de gemeente Noordoostpolder, zie bijlage tekeningen 2 en 3A. Omgeving De inrichting is gelegen nabij de Westermeerdijk, binnen de grenzen van de gemeente Noordoostpolder. Het transformatorstation is op land bij de Westermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder gelegen. De afstand tot de dichtstbijzijnde woning van derden bedraagt meer dan 700 meter. De afstand van het transformatorstation tot de dichtstbijzijnde woning bedraagt 610 meter. In de lijnopstelling bevindt zich een tweetal beperkt kwetsbare object, te weten een varkensschuur op kadastraal perceel 1490 en een schuur aan het schapenpad, perceel 1374 van de -5 Noordoostpolder. Deze objecten bevinden zich buiten de PR 10 contour van de windturbines. In de figuur 1.5 en 1.6 is de locatie van de schuur ten opzichte van de dichtstbijzijnde windturbine weergegeven.


Pondera Consult

5 Figuur 1.5 Locatie windturbine ten opzichte van varkensschuur


Pondera Consult

6 Figuur 1.6 Locatie windturbine ten opzichte van varkensschuur schapenpad

De rode contour betreft de PR 10-5 contour. De blauwe contour de PR 10-6 contour.

Relatie andere windturbineparken gemeente Noordoostpolder In de omgeving van het windturbinepark worden de voorbereidingen getroffen voor de realisatie van enkele windturbineparken. De initiatiefnemers van deze windturbineparken hebben, verenigd in de Koepel Windenergie Noordoostpolder gezamenlijk het MER laten opstellen. Het betreffen echter individuele windturbineparken. De zeggenschap van de exploitanten van deze inrichtingen beperkt zich tot het eigen windturbinepark en elk park heeft een eigen individuele aansluiting op het hoogspanningsnet.


Pondera Consult

7

1.5

Samenloop met andere regelgeving Voor het oprichten en in werking hebben van de inrichting zijn naast een milieuvergunning diverse andere vergunningen vereist waaronder een bouwvergunning, een vergunning in het kader van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren en een vergunning op grond van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken. Op de procedures voor deze en andere vergunningen is de rijkscoördinatieregeling uit de Wet ruimtelijke ordening van toepassing. In bijlage 1 is een kopie van het voorblad van de aanvraag voor de bouwvergunning (bijlage 1A) en de WVO-vergunning (bijlage 1B) gevoegd. Ten behoeve van de planologische procedure voor de vaststelling van het Rijksinpassingsplan en ten behoeve van de milieuvergunning is door de initiatiefnemer vrijwillig een MER opgesteld. Het MER is bij deze aanvraag gevoegd als bijlage 10, maar de aanvrager verzoekt het bevoegd gezag om het MER geen onderdeel van de vergunning uit te laten maken aangezien het MER een onderzoeksrapportage betreft naar de milieueffecten van verschillende varianten.


Pondera Consult

8

2

NADERE OMSCHRIJVING VAN DE INRICHTING De inrichting bestaat uit 17 windturbines van het type E-126 van fabrikant Enercon en bijbehorende elektrische en civiele voorzieningen. In dit onderdeel wordt een nadere omschrijving gegeven van de werking van de inrichting.

2.1

Windturbines Een windturbine zet de energie uit wind door de draaiing van de rotorbladen via een generator om in elektriciteit. Er worden 17 windturbines geplaatst met een ashoogte van 135 meter (139 meter inclusief fundament) en een rotordiameter van circa 127 meter. Het geïnstalleerd vermogen per windturbine bedraagt 7,5 MW. Hiervoor is de onderlinge afstand tussen de windturbines beschreven. De windturbine gaat in bedrijf bij een snelheid van circa 3-5 m/s (2 Beaufort) en uit bedrijf bij een windsnelheid van 34 m/s (12 Beaufort). De belangrijkste onderdelen van de windturbine zijn: •

Het fundament;

•

De mast;

•

De gondel waarin zich de generator bevindt, en;

•

De rotorbladen.

In figuur 2.1 is een foto van een Enercon E-126 turbine weergegeven en in figuur 2.2 zijn het voor- en zijaanzicht van de turbine weergegeven. In bijlagen 4A en 4B is de E-126 op schaal weergegeven.


Pondera Consult

9 Figuur 2.1 Voorbeeld foto Enercon E-126

....


Pondera Consult

10 Figuur 2.2 Voor- en zijaanzicht windturbine

De windturbine wordt geplaatst op een fundament dat bovengronds wordt gerealiseerd. In figuur 2.2 is dit ter illustratie ingetekend. In de volgende figuur (2.3) is ter informatie een doorsnede van de windturbine opgenomen. In de figuur is te zien welke onderdelen de windturbine bevat en wat de benaming van deze onderdelen is.


Pondera Consult

11 Figuur 2.3 Onderdelen grondel

Korte toelichting: •

De gondel die de hoofdonderdelen bevat waar de rotor aan bevestigd wordt

•

De generator voor het omzetten van de draaiing van de rotorbladen in elektriciteit

•

De transformator brengt de opgewekte elektriciteit naar een niveau van 33 kV (deze is onderin de mast geplaatst)

•

Kruisysteem. Door middel van kruimotoren kan de gondel worden gedraaid zodat deze in of juist uit de wind wordt gedraaid


Pondera Consult

12 •

Bladadaptors, verbinden de rotorbladen met de hub (de ‘neus’ van de windturbine) waarmee de hoek van het rotorblad kan worden aangepast aan de heersende windomstandigheden

•

De hub is de naaf waar de rotorbladen aan bevestigd zijn

•

Drie rotorbladen

Een kabel verlaat via het fundament de turbine. Deze kabel verbindt de windturbine met het transformatorstation. De aansturing van de windturbine vindt automatisch plaats door computerbesturing. Het functioneren van de windturbine en de prestatie kan op afstand gevolgd en indien wenselijk bijgestuurd worden. 2

De windturbine E-126 voldoet aan de internationale ontwerpnorm voor windturbines: IEC 61400-1 ed. 2 design requirements). Echter aangezien het vermogen van dit type is verhoogd van 6,0 naar 7,5 MW zal de turbine opnieuw moeten worden gecertificeerd. De certificatie vindt op dit moment plaats door een daartoe geaccrediteerd certificeringsbureau en zal spoedig worden afgerond. Deze ontwerpnorm specificeert alle ontwerp criteria voor windturbines. De norm heeft betrekking op de windturbine en alle bijbehorende subsystemen. Met deze norm wordt gewaarborgd dat de windturbine bestand is tegen alle voor de locatie (windklasse) geldende omgevingscondities (in het bijzonder: wind, bliksem, e.d.) en de constructie gedurende de gehele technische levensduur op een veilige wijze windenergie om kan zetten naar elektrische energie. Zodra het certificaat beschikbaar is zal deze aan het bevoegd gezag worden verstrekt. Op grond van de genoemde norm bevat de windturbine diverse veiligheidssystemen om ervoor te zorgen dat bij falen van onderdelen of bij extreme weersomstandigheden de windturbine niet beschadigd. Onder andere bevat de windturbine een remsysteem dat ervoor zorgdraagt dat de rotorbladen uit de wind worden gedraaid bij te hoge windsnelheden. Daarnaast is er een bliksembeveiliging die ervoor zorg draagt dat inslaande bliksem buiten kwetsbare delen van de turbine naar de grond leidt. De turbine kan handmatig gestopt worden met de aanwezige start/stop schakelaar en de diverse aanwezige noodstop-schakelaars. Het controle systeem zet de turbine overigens automatisch stil bij geconstateerde fouten of ongunstige windomstandigheden. De windturbines gaan in bedrijf bij een windsnelheid van ongeveer 3-5 m/s (2 Beaufort) en gaat uit bedrijf bij een windsnelheid van ongeveer 34 m/s (12 Beaufort), de windsnelheid ter hoogte van de rotor is daarbij bepalend. Aangezien deze omstandigheden niet afhankelijk zijn van dag of nacht zijn de windturbines in principe, bij voldoende wind, 24 uur per dag en 7 dagen per week in bedrijf.

2

In het verleden dienden windturbines in Nederland te voldoen aan de nationale norm NVN 11400-0. Ook is in het verleden verwezen naar NEN-EN-IEC 61400-2. In maart 2006 heeft de NEC’88 besloten dat de Europese IEC normen gelden als opvolger van de Nederlandse NVN 11400-0. NEN-EN-IEC 61400-2 is een ontwerpnorm voor kleine windturbines, niet voor het formaat turbine waarvoor nu vergunning wordt aangevraagd.


Pondera Consult

13

2.2

Transformatorstation De elektriciteit die door de windturbines wordt opgewekt wordt in de windturbine omgezet naar een spanningsniveau van 33 kV. Om de elektriciteit te kunnen afzetten op het landelijke hoogspanningsnet wordt het spanningsniveau vervolgens in een transformatorstation met een vermogen van 115 MVA omgezet naar een spanningsniveau van 110 kV. In het transformatorstation staat een transformator opgesteld, met een vermogen van 290 MVA. De transformator is van het type ONAN, Oil Natural Air Natural, wat inhoudt dat de transformator olie gekoeld is en dat de olie passief aan de lucht wordt gekoeld (geen ventilatoren). Het transformatorstation maakt onderdeel uit van de inrichting. In figuur 2.3 is een 3D-schets van het station weergegeven. In bijlage 3E is een plattegrond met renvooi van het transformatorstation opgenomen. Het 110/33 kV transformatorstation voor het windpark zal worden geplaatst aan de Westermeerdijk. Het 110/33kV transformatorstation wordt in principe met eenaderige 110 kV kabels aangesloten op een kabelveld van een 110 kV station van TenneT. De 110 kV kabels worden in het 110/33 kV transformatorstation aangesloten middels 110 kV schakelen meetcomponenten op een 110/33 kV energietransformator. De 33 kV zijde van de transformator is middels kabels met 2 stuks 33 kV verdeelinstallaties welke in een gebouw zijn opgesteld. Hierop worden de 33 kV landkabel-strengen aangesloten van de windturbines. Het genoemde gebouw bevat naast de 33 kV schakelinstallatie verder: •

Meet- en beveiligingsapparatuur alsmede apparatuur voor datatransmissie en communicatie

•

Gelijkstroomvoorziening voor de schakel-, meeten beveiligingsapparatuur alsmede voor de datatransmissie en communicatie

•

Laagspanningsenergieverdeling, gevoed vanuit de buiten opgestelde eigen bedrijfstransformator 33/0,4 kV

Naast de eigenbedrijfstransformator is ruimte gereserveerd voor een aardingstransformator. Masten met spitsen worden geplaatst voor bliksemopvang Het transformatorstation heeft globaal een oppervlakte van 45x46 meter en wordt van een omheining voorzien. Binnen de omheining bevinden zich diverse andere hekwerken. Toegangshekken en -poorten worden bij verdere detaillering uitgewerkt, aansluitend op het wegenstelsel.


Pondera Consult

14 Figuur 2.3 transformatorstation 33/110kV

2.3

Onderlinge afstand windturbines De onderlinge afstand tussen de turbines parallel aan de Westermeerdijk circa 513,5 meter.

.


Pondera Consult

15

3

MILIEUGEVOLGEN De windturbines wekken op duurzame wijze elektriciteit op. De milieuwinst die hiermee wordt bereikt is een positief milieueffect van de windturbines. De windturbines hebben echter ook nadelige milieugevolgen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op deze nadelige milieueffecten.

3.1

Slagschaduw Windturbines Als gevolg van de hoogte van de windturbine ontstaat slagschaduw. In bijlage 5 is een slagschaduwonderzoek van Van Grinsven Advies (Onderzoek naar slagschaduwhinder (…) 17 turbines E-126, kenmerk VG-WestermeerdijkBi6.TS1.pdf.docx, 2009) bijgevoegd waarin de slagschaduwduur op woningen is bepaald. Als norm voor de maximaal aanvaardbare slagschaduwhinder is aansluiting gezocht bij de norm uit het Activiteitenbesluit. Hierin is aangegeven dat maximaal 17 dagen per jaar 20 minuten of meer slagschaduw mag vallen op woningen van derden indien deze de afstand tussen geluidgevoelige objecten (of woonwagens) minder dan 12 maal de rotordiameter bedraagt. De afstand tot woningen bedraagt minder dan 12 maal de rotordiameter. De norm van maximaal 17 dagen per jaar 20 minuten of meer is door Van Grinsven getoetst door de maximale slagschaduwduur per jaar te bepalen. Daarbij is als norm 6 uur slagschaduw per jaar gehanteerd. 17 dagen per jaar 20 minuten slagschaduw is 5 uur en 40 minuten, daarbinnen vallen echter niet dagen met minder dan 20 minuten slagschaduw. Met hantering van 6 uur als grens wordt derhalve met zekerheid voldaan aan de norm uit het Activiteitenbesluit. Uit de rapportage van Van Grinsven Advies blijkt dat aan de Noordermeerdijk bij 78 woningen meer dan 6 uur slagschaduw per jaar kan optreden bij de geluidgevoelige objecten. Alle 17 windturbines zullen worden voorzien van een automatische stilstandvoorziening. Door deze voorziening kan bij alle woningen voldaan worden aan een norm voor de jaarlijkse hinderduur van maximaal 6 uur. Met deze aanpassingen kan worden voldaan aan de norm voor slagschaduw uit het Activiteitenbesluit. Uit de rapportage van Van Grinsven Advies blijkt dat tevens geven geen hinderlijke flikkerfrequenties (tussen 2,5 – 14 Hz) optreden. Transformatorstation Niet van toepassing.

3.2

Lichtschittering Windturbines Van hinder bij woningen ten gevolge van schittering van de zon op de rotorbladen zal geen sprake zijn aangezien deze worden voorzien van een antireflecterende coating. Transformatorstation Niet van toepassing.


Pondera Consult

16

3.3

Geluid Windturbines Als de windturbines in bedrijf zijn veroorzaken deze en het transformatorstation een geluidsemissie. Om de geluidsbelasting ter plaatse van woningen in beeld te brengen is een akoestisch onderzoek door Lichtveld, Buis en Partners BV opgesteld dat als bijlage 6 bij deze aanvraag is gevoegd. Bij het bepalen van de geluidsbelasting op woningen is uitgegaan van een gegarandeerd bronvermogen door de fabrikant. Dit is in het akoestische onderzoek ook aangegeven. In het akoestisch onderzoek is voor de geluidbelasting van de inrichting uitgegaan van een norm van Lden 47 dB(A) op de gevel van woningen. Uit de rapportage blijkt dat aan deze norm kan worden voldaan. Deze norm is gehanteerd aangezien de rijksoverheid op 31 augustus 2009 in de Staatscourant (nr. 12902) een ontwerpwetswijziging heeft gepubliceerd voor het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer en het Besluit omgevingsrecht. In de wetswijziging is Lden 47 dB(A) als norm voor windturbines is voorgeschreven. In overleg met het bevoegd gezag en met de rijksoverheid is voor deze aanvraag aansluiting gezocht bij deze wetswijziging. De berekeningsmethodiek voor Lden is gebaseerd op de nog niet gepubliceerde rekenmethodiek waarvan in de wetswijziging is aangegeven dat deze in een ministeriele wijziging wordt vastgelegd. Uit het akoestische onderzoek blijkt dat zonder maatregelen niet bij alle woningen van derden voldaan kan worden aan Lden 47 dB(A). Bij 38 woningen van derden wordt de geluidsnorm overschreden waarbij de hoogste overschrijding een geluidsbelasting van Lden 48,4 dB(A) betreft. Om die reden worden bronmaatregelen getroffen. Het betreft het instellen van een zogenaamde ‘geluidsmodus’. Dit houdt in dat bij specifieke omstandigheden de windturbine op een lager vermogen draait. In de geluidsmodus heeft de turbine een lager bronvermogen. Bij 13 van de 17 windturbines wordt een geluidsmodus ingesteld. Met toepassing van de geluidsmodus (in de nachtperiode) wordt voldaan aan Lden 47 dB(A) bij alle woningen van derden. Ook bij woningen van initiatiefnemers wordt als gevolg van toepassing van de geluidsmodus aan Lden 47 dB(A) voldaan. De geluidsbijdrage van het transformatorstation wordt niet meegenomen bij de toetsing aan Lden 47 dB(A). Het aantal verkeersbewegingen ten gevolge van de inrichting is zeer beperkt. Alleen voor controle, onderhoud of reparatie treden verkeersbewegingen op. Ten behoeve van inspectiewerkzaamheden wordt de turbine enkele malen per maand bezocht, circa 2 maal per week, met een bestelauto. Preventief onderhoud vindt circa 2 maal per jaar plaats. Gezien het beperkte aantal verkeersbewegingen veroorzaken deze een verwaarloosbare geluidsbelasting op woningen, welke wegvalt tegen de reguliere verkeersbewegingen in het gebied. De verkeersbewegingen voor onderhoudswerkzaamheden en geplande reparatieactiviteiten vinden alleen overdag plaats. Verkeersbewegingen ten gevolge van storingen vinden ongepland plaats en kunnen zowel in de dag-, als de avond- als de nachtperiode plaats vinden.


Pondera Consult

17 Transformatorstation De geluidsbelasting op woningen ten gevolge van het transformatorstation is apart in beeld gebracht in de genoemde akoestische rapportage. Het transformatorstation is in het Inrichtingen- en vergunningenbesluit aangewezen als inrichting die in belangrijke mate geluidhinder kan veroorzaken zoals bedoeld in artikel 41 lid 3 Wet geluidhinder. Dit houdt in dat het transformatorstation op een geluidsgezoneerd terrein moet staan en aan de vastgestelde geluidszone moet worden getoetst. In het Rijksinpassingsplan is deze zone vastgesteld. Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau LAr,LT geluidniveau ten gevolge van het transformatorstation ter plaatse van de dichtstbijzijnde woning (inclusief 5 dB toeslag voor tonaliteit) 40 dB(A) etmaalwaarde bedraagt (Lden 32 dB, zonder tonaliteitstoeslag). Het maximale geluidniveau LAmax ter plaatse van de meest nabijgelegen woning 34 dB(A) bedraagt. Het geluid van de windturbines wordt niet betrokken bij de toetsing aan de geluidszone aangezien het geluid van windturbines in artikel 1b lid 2 van de Wet geluidhinder hiervan is uitgezonderd.

3.4

Veiligheid Windturbines 3

De windturbine E-126 voldoet aan de internationale ontwerpnorm voor windturbines: IEC 61400-1 ed. 2 design requirements). Echter aangezien het vermogen van dit type is verhoogd van 6,0 naar 7,5 MW zal de turbine opnieuw moeten worden gecertificeerd, conform IEC 61400-1 ed.3 of de dan geldende versie. De certificatie vindt op dit moment plaats door een daartoe geaccrediteerd certificeringsbureau en zal spoedig worden afgerond. Daarmee wordt bevestigd dat de turbine is ontwerpen voor een levensduur van tenminste 20 jaar. De turbine voldoet aan de eisen die worden gesteld aan de materialen voor wat betreft onder andere vermoeiing (zoals metaalmoeheid), vocht inwerking en corrosie om de levensduur te waarborgen. De veiligheidssystemen zijn zodanig ontworpen dat de turbine onder alle weersomstandigheden veilig kan functioneren. Ook in geval van storingen aan de turbine zorgen de veiligheidssystemen ervoor dat de turbine stil wordt gezet. De werking van de veiligheidssystemen wordt zowel autonoom door de turbine (softwarematig) als door periodieke inspectie- en onderhoudsbeurten gecontroleerd. Aan de Westermeerdijk bevinden zich een aantal beperkt kwetsbare objecten (varkensschuren, -5

etc). Op grond van de Handreiking Risicozonering windturbines is de PR 10 contour, welke van toepassing is op beperkt kwetsbare objecten, de helft van de rotordiameter. De generieke afstand voor een 6 MW turbine, vergelijkbaar met de turbine welke in de inrichting wordt toegepast, zijn (voor landlocaties): • PR 10 : 63,5 meter (uitgaande van de halve rotordiameter: 63,5 meter) -5 Alle objecten voldoen dus aan de PR 10 norm, aangezien de afstand meer dan 63,5 meter bedraagt. -5

3

In het verleden dienden windturbines in Nederland te voldoen aan de nationale norm NVN 11400-0. Ook is in het verleden verwezen naar NEN-EN-IEC 61400-2. In maart 2006 heeft de NEC’88 besloten dat de Europese IEC normen gelden als opvolger van de Nederlandse NVN 11400-0. NEN-EN-IEC 61400-2 is een ontwerpnorm voor kleine windturbines, niet voor het formaat turbine waarvoor nu vergunning wordt aangevraagd.


Pondera Consult

18 Transformatorstation Niet van toepassing.

3.5

Opslag (Grond)stoffen, afvalstoffen, milieugevaarlijke stoffen en producten In de inrichting worden geen (grond)stoffen, afvalstoffen, milieugevaarlijke stoffen of producten opgeslagen. Benodigde (afval)stoffen worden aan- en afgevoerd bij onderhoud en reparatie. In een aantal delen van de installatie bevinden zich bodembedreigende stoffen, zie hiervoor paragraaf 3.10. De schakelapparatuur in de windturbine en in het transformatorstation bevat circa 60 kg zwavelhexafluoride (SF6) als isolatiegas. Zwavelhexafluoride is een broeikasgas en is verstikkend bij hoge concentraties.

3.6

Water Windturbines Er wordt geen water gebruikt. Afstromend hemelwater infiltreert in de bodem via een grindbak om beïnvloeding (erosie) van de bodem te voorkomen. Transformatorstation Het hemelwater dat op de transformator valt wordt door een olieafscheider geleidt en vervolgens geloosd op het oppervlaktewater. Voor de lozing is een vergunning op grond van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren aangevraagd. De olieafscheider en het lozingspunt zijn aangegeven op de plattegrond van het transformatorstation.

3.7

Energiegebruik Windturbines en transformatorstation Het energiegebruik van diverse onderdelen van de installatie, zoals pompen, besturingssystemen en dergelijke bedraagt een fractie van de energie die wordt geproduceerd door de windturbines. Netto vindt geen gebruik van energie plaats. In paragraaf 3.13 is de energieopbrengst weergegeven. In de inrichting bevinden zich geen verbrandingsmotoren

3.8

Lucht Windturbines en transformatorstation Er treden geen emissies naar de lucht op ten gevolge van de inrichting.

3.9

Geur Windturbines en transformatorstation Er treedt geen geuremissie op ten gevolge van de inrichting.

3.10

Bodem Er is een nulsituatieonderzoek uitgevoerd voor alle onderdelen van de inrichting waar gewerkt wordt meet bodemgevaarlijke stoffen. De opzet van de onderzoek is vooraf goedgekeurd door


Pondera Consult

19 de gemeente Noordoostpolder. De rapportage van het onderzoek is als bijlage 7 bij deze aanvraag gevoegd. Windturbines Diverse installaties in een windturbine bevatten smeervet en olie. Onder meer de generator in de windturbine en de lagers van de rotorbladen kunnen deze stoffen bevatten. De volgende systemen bevatten bodemgevaarlijke stoffen: •

Kruisysteem: de 17 motoren bevatten elk ongeveer 24 liter smeerolie, onder de motoren bevindt zich een lekbak;

•

Rotorbladsysteem: de bladen kunnen met een motor worden gedraaid. Elke motor (elk blad heeft er één) bevat ongeveer 6 liter versnellingsbakolie;

•

Remsysteem: elk van de 6 remaggregaten bevat circa 5 liter hydraulische olie. De aggregaten staan in een rvs-bak die de gehele hoeveelheid olie kan bevatten;

•

Lagers: de lagers worden gevet met smeermiddel. De gesmeerde delen zijn ingekapseld (ingepakt) of het overtollige smeermiddel wordt in speciale zakjes/bakjes opgevangen welke vast zijn bevestigd bij de lagers;

•

Transformator: de transformator onder in de mast bevat transformatorolie. Afhankelijk van het type 870-1.500 liter. Het betreft siliconenolie. In bijlage 8 is ter informatie een veiligheidsinformatieblad opgenomen van een dergelijk olie. De transformator staat op een metalen plaat met opstaande rand welke de gehele hoeveelheid olie kan bevatten. De genoemde installaties, met uitzondering van de transformator, bevinden zich in de gondel. In geval de olie in de installaties in de gondel onverhoopt vrij mocht komen, wordt deze in de gondel opgevangen en deze heeft voldoende capaciteit voor de totale hoeveelheid olie/smeermiddel. De systemen die smeerolie bevatten worden jaarlijks geïnspecteerd en/of vervangen. Afgewerkte olie wordt direct afgevoerd naar een erkende verwerker. Het optreden van lekkage kan worden gesignaleerd omdat lekkage leidt tot storingen in het functioneren van de turbine. Het functioneren van de turbine wordt op afstand gemonitord. De genoemde voorzieningen, de opvangvoorziening door de gondel en de metalen plaat in de torenvoet waar de transformator op staat zijn oliedicht, conform paragraaf 19 van de Duitse waterhuishoudingswet (Wasserhausgesetz). Onder deze voorzieningen bevindt zich overigens ook nog het betonnen fundament van enkele meters dikte. Geconcludeerd kan worden dat voor emissie van bodembedreigende stoffen naar de bodem of het grondwater niet gevreesd hoeft te worden. Koeling van de installatie vindt plaats door luchtkoeling, hierbij worden geen bodembedreigende stoffen toegepast. Incidenteel zullen delen van de installatie worden schoongemaakt met schoonmaakmiddelen. Er hoeft niet gevreesd hoeft te worden voor emissies van bodembedreigende stoffen naar de bodem of het grondwater. Buiten de aanwezigheid van deze stoffen in installaties worden dergelijke stoffen niet opgeslagen in de inrichting. Transformatorstation De energie- en aardingstransformatoren bevatten transformatorolie. Het betreft een hoeveelheid van 35.000 kg. Als transformatorolie kan bijvoorbeeld Shell Diala B worden


Pondera Consult

20 gebruikt. In bijlage 8 is het veiligheidsinformatieblad van Shell Diala B opgenomen. De transformatoren zijn een gesloten installatie. Onder de transformatoren is een opvangbak aanwezig die voldoende capaciteit heeft om alle transformatorolie uit de transformator op te vangen. Hemelwater dat op de transformatoren in de opvangbak terecht komt wordt via een olieafscheider geloosd op het oppervlaktewater. In het gebouw behorende bij het transformatorstation bevinden zich tevens diverse accu’s welke accuzuur bevatten. De accu’s zijn gesloten en zijn geplaatst boven een lekbak met voldoende capaciteit om alle accuzuur op te vangen indien noodzakelijk.


Pondera Consult

21

3.11

Brandveiligheid In de gondel is een brandblusser met CO2 aanwezig tijdens onderhouds- en reparatiewerkzaamheden. Deze wordt door het personeel meegenomen. Ook is onderin de turbinevoet een brandblusser aanwezig. . De turbine is voor het grootste gedeelte gefabriceerd van niet-brandbare materialen. In de turbine zijn op diverse punten Ion-based rookdetectors (EN 54) geïnstalleerd. Op het moment dat rook wordt gedetecteerd wordt de turbine automatisch stilgezet en slaat de koeling af om zuurstoftoevoer voor eventuele brand te beperken.

3.12

Flora en fauna De inrichting is gelegen nabij het Natura 2000-gebied IJsselmeer. Uit de passende beoordeling, die onderdeel uitmaakt van het MER, blijkt dat significant negatieve effecten zijn uitgesloten ten aanzien van het behalen en/of behouden van de instandhoudingsdoelstellingen in gevaar brengt. Vanwege mogelijke effecten is een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 nodig voor de inrichting. De aanvraag voor deze vergunning is bij de provincie Flevoland ingediend. De procedure voor de verlening van deze vergunning loopt mee in de Rijkscoördinatieregeling. De inrichting kan gevolgen hebben voor flora- en fauna. Diverse onderzoeken zijn uitgevoerd om de gevolgen te bepalen. Er zijn geen nadelige gevolgen voor flora. Wel kunnen effecten optreden op fauna. Het betreft vogels welke aanvaringslachtoffer kunnen worden. In het MER is bij de mitigerende maatregelen aangegeven dat de turbines stilgezet kunnen worden. Om te bepalen of dit noodzakelijk is en om te bepalen wanneer dit wenselijk is zal: •

Monitoring plaats vinden op de aantallen slachtoffers en de omstandigheden waaronder aanvaringsslachtoffers vallen (bijvoorbeeld bij specifieke windsnelheden).

•

Op basis van de monitoring wordt met experts van het ministerie van LNV afgestemd of maatregelen noodzakelijk zijn en hoe deze ingevuld worden. De belangrijkste maatregelen die daarbij wordt beschouwd is het toepassen van een stilstandvoorziening bij specifieke omstandigheden.

3.13

Positieve milieueffecten Het windpark produceert jaarlijks ongeveer 382 miljoen kWh, uitgaande van 3.000 vollasturen per jaar wat een reëel aantal uren is voor de locatie gezien het hoge windaanbod. Dit komt overeen met het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van bijna 110.000 huishoudens, uitgaande van een verbruik van 3.500 kWh/jaar/huishouden. De opgewekte elektriciteit is aan te merken als duurzame energie. Dit houdt in dat bij de productie geen vervuilende stoffen vrijkomen. Gesteld kan worden dat elektriciteitsproductie in traditionele centrales wordt vermeden door het windpark en dat daarmee ook het equivalent aan vervuilende stoffen die vrij zou komen bij traditionele elektriciteitsopwekking wordt vermeden. In de volgende tabel is aangegeven tot welke vermeden uitstoot de inrichting leidt. Tabel 3.1 Vermeden uitstoot CO2 Vermeden uitstoot zuurequivalenten

147.500 ton CO2 5,3 miljoen zuurequivalenten


Pondera Consult

22

4

MEET- EN REGISTRATIESYSTEMEN De windturbine opereert volledig computergestuurd. De windturbine is voorzien van een meeten registratiesysteem dat op afstand is uit te lezen via de computer. Dit systeem verschaft informatie over het functioneren van kritische onderdelen van de windturbine en over de elektriciteitsproductie. Het SCADA-systeem is aanwezig voor het monitoren van het trillingsniveau van de belangrijkste onderdelen. Belangrijke zaken die worden gemeten en geregistreerd zijn: •

Weersomstandigheden: windrichting, -snelheid en temperatuur

•

Installatiesprestaties: temperatuur, olieniveau en –druk, koelwaterniveau

•

Functioneren rotor: snelheid en positie

•

Constructie: trillingen en bliksemdetectie

•

Netaansluiting: details over elektriciteitsaansluiting

•

Overall functioneren en productie van de windturbine

In de container van het transformatorstation is tevens meeten beveiligheidsapparatuur voor de transformator aanwezig. Ook het functioneren van de transformator kan op afstand worden gevolgd via de computer.


VAN GRINSVEN ADVIES

De Bendels 9 5391 GD Nuland tel: (073) 534 10 53 fax: (073) 534 10 28 [email protected] www.vangrinsvenadvies.nl Rabobank 13.75.30.447 BTW nr: NL933.40.692.B01 Kamer van Koophandel: 16064749

milieuadvies akoestisch onderzoek fotovisualisaties vergunningaanvragen Wet milieubeheer

Opdrachtgever:

Koepel Windenergie Postbus 1063 8300 BB Emmeloord

Kenmerk:

VG-WestermeerdijkBi6A.TS1.pdf.docx

Betreft:

Onderzoek naar slagschaduwhinder van een op te richten windpark in de Noordoostpolder. Het betreft een windpark met zeventien turbines Enercon E-126 ten oosten van de Westermeerdijk.

Contactpersoon opdrachtgever: De heer M. ten Klooster, Tel: 06-461 11 889.

Behandeld door: L. van Grinsven, september 2009.

Op alle opdrachten, betalingen en transacties zijn van toepassing de Regeling van de Verhouding tussen Opdrachtgever en adviserend Ingenieursbureau RVOI-2001

Inhoud 1.

Inleiding ........................................................................................................... 1 1.1 Beschrijving van de locatie ........................................................................ 1 1.2 Gegevens turbine ...................................................................................... 1 1.3 Windklimaat ............................................................................................... 2 1.4 Regelgeving .............................................................................................. 2 1.5 Gevoelige objecten.................................................................................... 2

2.

Onderzoek slagschaduw .................................................................................. 3 2.1 Normstelling .............................................................................................. 3 2.2 Schaduwgebied......................................................................................... 3 2.3 Potentiële schaduw ................................................................................... 4 2.4 Rekenresultaten ......................................................................................... 5 2.5 Hinderduren bij woningen .......................................................................... 5 2.6 Hinderbeperkende maatregelen ................................................................ 8

3.

Bespreking ..................................................................................................... 11

Bijlagen bijlage 1 : objecten rekenmodel ............................................................................ 12

Figuren figuur 1 : schaduwcontouren en woningen .......................................................... 14


september 2009

1.

Inleiding In opdracht van Koepel Windenergie te Emmeloord is onderzoek uitgevoerd voor een op te richten windpark in de Noordoostpolder. Het betreft een windpark met zeventien turbines Enercon E-126 ten oosten van de Westermeerdijk. De mogelijke hinder door slagschaduw is in beeld gebracht en vergeleken met de normstelling. De benodigde maatregelen zijn gespecificeerd waarmee bij alle woningen aan de norm wordt voldaan.

1.1

Beschrijving van de locatie De locatie is gelegen ten oosten van de Westermeerdijk in de Noordoostpolder ten noorden van Urk. Afbeelding 1: locatie.

1.2

Gegevens turbine De Enercon E-126 heeft een rotordiameter van 127 m en drie rotorbladen. Het toerental van de rotor is continu variabel. Het nominale elektrische vermogen is 6 MW. De turbine wordt hier geplaatst op een conische mast waardoor de rotoras circa 139 m boven het maaiveld komt. Het hoogste punt van de rotor wordt circa 200 m hoog. De mast heeft een diameter van circa 4,4 m aan de top en circa 14 m aan de voet. De turbine begint te draaien bij een windsnelheid van circa 2,5 m/s. Bij windsnelheden boven 28 m/s wordt de turbine gestopt uit veiligheidsoverwegingen. De rotorbladen zijn semi-mat. De grootste breedte van het blad is circa 6,3 m, aan de tip zijn de bladen circa 1,8 m breed.


september 2009

1

1.3

Windklimaat Bij de Westermeerdijk worden de volgende windsnelheden verwacht. Afbeelding 1-2: windaanbod. windsnelheden

12% 10%

gemiddeld 8,69 m/s op +139 m

tijd

8% 6% 4% 2% 0% 0

1.4

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 windsnelheid [m/s]

Regelgeving De kortste afstand tussen een woning van derden en een turbine bedraagt meer dan viermaal de ashoogte (maximaal 4x139 m). Een windpark met maximaal negen turbines en een gezamenlijk vermogen kleiner dan 15 MW is niet vergunningplichtig inzake de Wet milieubeheer als de woningen van derden verder weg staan dan viermaal de ashoogte. Vanwege het grote opgestelde vermogen valt de inrichting onder categorie 20.a.1 van bijlage 1 behorende bij het Inrichtingen en Vergunningenbesluit: "Inrichting voor het omzetten van windenergie in elektrische energie, met een rotordiameter van meer dan 2 m". Als een park bestaat uit meer dan negen turbines en het opgestelde vermogen meer is dan 15 MW valt het windpark ook onder onderdeel D (beoordelingsplicht) van het Besluit MER (MilieuEffectRapportage).

1.5

Gevoelige objecten Circa 700 m ten oosten van de lijnopstelling staan woningen en boerderijen nabij de Westermeerweg (zie figuur 1).


september 2009

2

2.

Onderzoek slagschaduw

2.1

Normstelling Schaduweffecten van een draaiende windturbine kunnen hinder veroorzaken bij mensen. De flikkerfrequentie, het contrast en de tijdsduur van blootstelling zijn van invloed op de mate van hinder die ondervonden kan worden. Bekend is dat flikke rfrequenties tussen 2,5 en 14 Hz als erg storend worden ervaren en schadelijk kunnen zijn. Een groter verschil tussen licht en donker (meer contrast) wordt als hinderlijker ervaren. Verder speelt de blootstellingsduur een grote rol bij de bel eving. Voor de normstelling is in dit onderzoek aansluiting gezocht bij het Activiteitenbesluit1. In het Activiteitenbesluit in artikel 3.14 onder 4. wordt verwezen naar de bij de ministeriële regeling te stellen maatregelen. In deze regeling 2 is in artikel 3.12 voorgeschreven dat een turbine is voorzien van een automatische stilstandsvoorziening die de windturbine afschakelt indien slagschaduw optreedt ter plaatse van gevoelige objecten voorzover de afstand tussen de turbine en de woning minder bedraagt dan twaalf maal de rotordiameter en gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten slagschaduw kan optreden 3. In het kader van dit onderzoek wordt dit artikel als volgt geïnterpreteerd:  De eventuele schaduw van turbines op een grotere afstand dan twaalf maal de rotordiameter wordt verwaarloosd.  Schaduw bij een zonnestand lager dan vijf graden wordt als niet-hinderlijk beoordeeld. Bij zonsopkomst en zonsondergang is het licht vrij diffuus en wordt de turbine vaak aan het zicht onttrokken door gebouwen en begroeiing.  Bij een windpark worden de schaduwduren en schaduwdagen van afzonderlijke turbines opgeteld voor zover de schaduwen elkaar niet overlappen.  Er is geen stilstandsvoorziening nodig als de gemiddelde duur van hinderlijke schaduw minder is dan zes uur per jaar. Dit is een strengere beoordeling dan volgens het Activiteitenbesluit omdat ook nog slagschaduw gedurende minder dan 20 minuten aanvaardbaar wordt geacht buiten de 17 dagen met meer dan 20 minuten slagschaduwhinder en bovendien de hinderduur gedurende 17 dagen per jaar meer mag bedragen dan 20 minuten.

2.2

Schaduwgebied Bij de opkomst en de ondergang van de zon kan de schaduw van een turbine aan de westkant en aan de oostkant ver reiken. Op afstanden groter dan twaalf maal de rotordiameter (12x127 m) wordt de slagschaduw echter niet meer als hinderlijk beoordeeld. Aan de noordzijde wordt het schaduwgebied begrensd omdat de zon in het zuiden altijd hoog staat. Aan de zuidzijde treedt nooit schaduw op omdat de zon nooit in het noorden staat.

1 2

3

Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer, 19 oktober 2007, nr.07.00113, Staatsblad 2007/415. Regeling van de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 9 november 2007 nr. DJZ 2007104180 houdende algemene regels voor inrichtingen (Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer). Voor de letterlijke tekst wordt verwezen naar de regeling.


september 2009

3

2.3

Potentiële schaduw Op basis van de turbineafmetingen, de gang van de zon op deze locatie en een minimale zonshoogte van vijf graden, zijn de dagen en tijden berekend waarop slagschaduw kan optreden. De gang van de zon is voor alle dagen van het jaar bepaald met een astronomisch rekenmodel waarbij rekening is gehouden met de betreffende locatie (noorderbreedte en oosterlengte) op de aarde. De potentiële hinderduur is een theoretisch maximum. Hieruit is de verwachte hinderduur berekend door het toepassen van correcties. Als gevolg van deze correcties is de verwachte hinderduur aanmerkelijk korter dan de potentiële hinderduur.

2.3.1

Zonneschijn Schaduw is er alleen als de zon schijnt. Deze correctie is gebaseerd op het percentage van de daglengte dat de zon gemiddeld schijnt in dit gebied en in de betreffende maand. De percentages worden ontleend aan meerjarige data van nabijgelegen meteostations. Grafiek 2-1: percentage zonneschijn.

Zonneschijn Lelystad

50,0 45,0 40,0

% van de dag

35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 jan

2.3.2

feb

mrt

apr

mei

jun

Oriëntatie Het rotorvlak staat niet altijd haaks op de schaduwrichting waardoor de hinderduur wordt beperkt. Als het rotorvlak evenwijdig staat aan de schaduwrichting treedt er geen of nauwelijks lichtflikkering op. Deze correctie is gebaseerd op de distributie van de voorkomende windrichtingen. De percentages worden ontleend aan meerjarige data van meteostations waarbij alleen de windsnelheden boven 2 m/s zijn betrokken. Afhankelijk van de richting van waaruit de turbine wordt gezien ligt de deze correctie tussen circa 55% en 75%.


jul

aug

sep

okt

nov

dec

Grafiek 2-2: Distributie windrichtingen.

september 2009

Windrichting bij >2 m/s NNW WNW

W

16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

N

NNO ONO

O

WZW

OZO ZZW

ZZO Z

Lelystad (totaal=89%)

4

2.3.3

Bedrijfstijd Slagschaduwhinder treedt alleen op als de rotor draait. De correctie is gebaseerd op de distributie van de voorkomende windsnelheden. Windturbines zijn veelal 80% tot 95% van de tijd in bedrijf.

2.4

Rekenresultaten Van het windpark zijn de cumulatieve schaduwduren in het omliggende gebied berekend. In figuur 1 is met een blauwe isolijn aangegeven waar de totale jaarlijkse verwachte hinderduur 5 uur bedraagt. Overschrijding van de norm voor de jaarlijkse hinderduur kan optreden bij de woningen binnen deze blauwe 5 uurcontour. Bij woningen buiten de blauwe 5 uurcontour wordt aan de norm voor de maximale hinderduur voldaan. De verwachte jaarlijkse hinderduur bij 53 punten (zie figuur 1) is berekend. Dit betreft 79 woningen. Bij de beoordeling van slagschaduwhinder wordt niet uitgegaan van een bepaalde positie maar van een gevelvlak dat alle ramen omvat. Vanwege de afmetingen van dat vlak duurt de schaduwpassage langs het vlak wat langer dan de passage langs een punt. Voor de gevelhoogte is uitgegaan van 5 m en voor de geprojecteerde breedte van het gevelvlak is 8 m aangehouden. In de berekening van de contouren is met deze afmetingen geen rekening gehouden. De nauwkeurigheid waarmee de potentiële hinderduur is berekend is relatief hoog. Deze nauwkeurigheid is afhankelijk van de invoer van de geometrie en van de nauwkeurigheid waarmee de zonnestand wordt bepaald. De correcties om te komen tot de verwachte hinderduur zijn echter een voorspelling op basis van de geschiedenis. De meteogegevens zijn bepaald op basis van gemiddelde gemeten data over twintig jaar. De verwachting is dat in de toekomst deze gemiddelden over langere perioden niet veel zullen veranderen maar dit blijft onzeker. In het weer treden grote dagelijkse verschillen op en ook variëren de jaargemiddelde gegevens behoorlijk.

2.5

Hinderduren bij woningen De resultaten zijn weergegeven in onderstaande tabel. In Tabel 2-1 is per rekenpunt aangegeven: de potentiële jaarlijkse hinderduur, het aantal dagen waarop hinder kan optreden, de maximale passageduur van de schaduw langs de gevel en de verwachte hinderduur per jaar (tijden in uu:mm). De voorgestelde norm voor de jaarlijkse hinderduur wordt bij 52 rekenpunten overschreden. Dit betreft 78 woningen. Binnen een afstand van circa 650 m vanaf een turbine kan de zon volledig bedekt worden door het rotorblad. De rotor moet dan haaks staan op de richting van de zon. De schaduw is dan maximaal en wordt als meer hinderlijk ervaren. Op grotere afstanden is de schaduw nooit volledig. Alle woningen staan hier op een grotere afstand. De frequentie van de lichtflikkeringen is lager dan 1 Hz. Deze frequenties zijn niet extra hinderlijk. Bij de bepaling van de schaduwduren is geen rekening gehouden met eventuele beplanting en gebouwen die het zicht kunnen belemmeren. Hierdoor kan de hinder worden beperkt en kunnen de stilstandstijden uitgebreider zijn dan strikt noodzakelijk. VG-WestermeerdijkBi6A.TS1.pdf.docx

september 2009

5

Tabel 2-1: schaduwduren bij woningen. Id

woning

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 36 37 39 40 41 42 43 44

boerderij Westermeerweg 3 drie woningen Westermeerweg 5abc Westermeerdijk 5 Westermeerdijk 7 Westermeerdijk 13 boerderij Steenbankpad 15 boerderij Steenbankpad 13 boerderij Steenbankpad 14 boerderij Steenbeekpad 16 vier woningen Steenbankpad 16abcd Westermeerdijk 15 vier woningen Westermeerweg 15abcd Westermeerdijk 17 Westermeerdijk 21 boerderij Ankerpad 15 boerderij Ankerpad 13 boerderij Ankerpad 14 boerderij Ankerpad 16 vier woningen Ankerpad 16abcd Westermeerdijk 25 vier woningen Westermeerweg 27abcd Westermeerdijk 29 Westermeerdijk 31 boerderij Westermeerweg 35 woning Westermeerweg 35a boerderij Espelerpad 15 boerderij Espelerpad 13 boerderij Espelerpad 16 Westermeerdijk 37 Westermeerdijk 39 drie woningen Westermeerweg 39abc Westermeerdijk 41 boerderij Westermeerweg 43 boerderij Onderduikerspad 15 boerderij Onderduikerspad 13 Westermeerdijk 45 boerderij Onderduikerspad 14 boerderij Onderduikerspad 16 Westermeerdijk 47 vier woningen Westermeerweg 47abcd Westermeerdijk 49 Westermeerdijk 51 boerderij Westermeerweg 53 boerderij Westermeerweg 55


potentiële potentiële maximale verwachte duur dagen passage hinder 36:01 34:43 81:31 57:04 96:44 37:58 29:55 33:30 35:43 41:48 77:02 71:01 76:40 77:36 34:48 34:12 41:28 41:33 45:07 87:07 107:45 104:23 75:41 92:43 84:49 60:34 38:58 40:47 85:35 79:36 77:19 78:27 75:13 59:47 36:53 76:05 32:01 39:26 97:12 106:26 92:11 102:24 103:00 94:57

september 2009

66 61 136 112 191 120 106 143 131 125 164 165 165 186 134 143 153 154 153 193 204 201 162 196 175 189 136 134 189 170 188 170 186 192 129 186 113 129 206 205 203 198 200 215

0:43 0:45 0:43 0:44 0:43 0:30 0:28 0:26 0:30 0:32 0:44 0:45 0:43 0:43 0:30 0:28 0:27 0:29 0:33 0:43 0:44 0:43 0:44 0:44 0:44 0:30 0:28 0:29 0:43 0:43 0:42 0:42 0:42 0:30 0:28 0:42 0:27 0:29 0:41 0:43 0:41 0:42 0:42 0:42

7:39 7:26 16:22 10:52 17:42 7:04 5:36 6:24 6:29 7:29 13:03 12:03 12:56 13:30 6:21 6:26 7:57 7:46 8:04 15:36 19:44 19:12 12:49 15:50 14:24 11:28 7:41 7:54 14:37 13:24 13:22 13:10 12:53 11:18 7:13 13:04 6:08 7:37 17:41 19:34 16:36 18:54 19:01 16:43

6

Id

woning

45 46 47 48 49 50 51 52 53

drie woningen Westermeerweg 55abc boerderij Klutenpad 17 boerderij Klutenpad 15 boerderij Klutenpad 20 4 woningen Klutenpad 20abcd boerderij Westermeerweg 57 boerderij Westermeerweg 59 drie woningen Westermeerweg 59abc boerderij Westermeerweg 61

potentiële potentiële maximale verwachte duur dagen passage hinder 85:40 45:02 32:10 36:29 50:20 87:45 86:11 77:33 48:57

185 141 114 120 144 208 189 166 121

0:43 0:30 0:27 0:29 0:32 0:42 0:43 0:43 0:38

14:35 8:44 6:11 6:54 9:28 15:15 14:44 13:03 6:52

In Tabel 2-2 zijn de verwachte gemiddelde jaarlijkse hinderduren per turbine weergegeven en in de meest rechtse kolom staat het totaal van het windpark. Het t otaal kan lager zijn dan de som van de afzonderlijke turbines als er overlap optreedt. Bij de niet vermelde combinaties van rekenpunten en turbines treedt geen slagschaduw op. De vetgedrukte tijden worden geëlimineerd door een automatische stilstandsregeling. De eventueel resterende hinderduur van de andere turbines is dan minder dan de voorgestelde norm. Tabel 2-2: verwachte jaarlijkse hinderduur in uren per turbine en totaal. rekenpunt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

T8

T9 T10 --------------------------------------------- 0:30 --- 1:28 --- 3:17 --- 2:08 --- 0:37 --- 5:58 --- 11:20 -- 11:11 5:13 -- 7:08 3:40 8:31 4:17 3:02 7:48 4:00 2:36


T11 -------------2:47 2:55 2:26 2:21 2:52 3:53 5:58 5:26 2:48 2:01 ---

T12 -------------6:10 1:54 1:38 1:31 1:49 2:21 3:04 2:58 -----

T13 -------1:58 0:13 --0:18 7:02 3:14 1:02 0:54 0:48 0:57 1:13 0:36 ------

september 2009

T14 ----9:21 3:25 2:37 2:09 3:09 3:50 7:12 6:56 3:41 1:19 ------------

T15 T16 ------ 11:05 -- 7:10 5:28 2:52 2:17 1:22 1:51 1:08 1:28 0:49 2:02 1:05 2:24 1:15 3:42 2:09 3:31 1:18 2:13 --------------------------

T17 7:39 7:26 5:17 3:42 0:01 ---------------------

totaal 7:39 7:26 16:22 10:52 17:42 7:04 5:36 6:24 6:29 7:29 13:03 12:03 12:56 13:30 6:21 6:26 7:57 7:46 8:04 15:36 19:44 19:12 12:49 15:50 14:24

7

Tabel 2-3: verwachte jaarlijkse hinderduur in uren per turbine en totaal (vervolg). rekenpunt 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53

2.6

T1 --------------------0:29 0:26 0:29 0:32 0:42 0:43 0:43 0:38

T2 T3 T4 T5 ------------------------------------ 6:01 ---- 3:41 ---- 1:57 ---- 2:55 ---- 3:49 ---- 9:29 ---- 11:49 --- 7:31 5:27 --- 11:26 4:53 -- 11:34 4:51 2:36 -- 9:39 4:27 2:37 -- 7:43 4:00 2:52 4:36 2:34 1:34 -2:58 2:00 1:13 -3:19 2:13 1:22 -4:57 2:51 1:40 -8:23 4:13 2:39 -7:49 4:04 2:51 -7:01 3:39 2:23 -4:01 2:51 ---

T6 -------1:37 2:45 2:12 6:11 2:00 2:21 5:05 5:02 2:51 2:35 ------------

T7 -----2:21 6:56 6:14 1:39 1:20 3:15 1:13 1:27 2:40 2:43 0:47 -------------

T8 6:02 4:03 4:02 7:45 7:06 6:15 3:41 3:18 0:53 -1:41 --0:27 ---------------

T9 2:51 2:16 2:24 4:01 3:44 3:15 2:33 1:44 ---------------------

T10 1:41 1:22 1:28 2:51 2:34 1:31 -----------------------

totaal 11:28 7:41 7:54 14:37 13:24 13:22 13:10 12:53 11:18 7:13 13:04 6:08 7:37 17:41 19:34 16:36 18:54 19:01 16:43 14:35 8:44 6:11 6:54 9:28 15:15 14:44 13:03 6:52

Hinderbeperkende maatregelen Om de hinderduur te beperken worden dertien turbines voorzien van een automatische stilstandsregeling die de rotor zo nodig stopt. In de turbinebesturing worden hiervoor blokken van dagen en tijden met potentiële schaduw geprogrammeerd. De stilstandsduur wordt met een zonneschijnsensor beperkt. Bij de berekening van de verwachte stilstand is daar rekening mee gehouden. De verwachte stilstand is meer dan de verwachte hinderduur omdat de stilstandsregeling geen rekening houdt met de oriëntatie van de rotor en omdat de geprogrammeerde tijden alle begin- en eindtijden binnen het blok van dagen omvat. De tijden zijn aangegeven in MET (Midden Europese Tijd, wintertijd). Voor de zomertijd moet er een uur worden bijgeteld. Bij de bepaling van het productieverlies is rekening gehouden met het per maand variërende windaanbod volgens de meerjarig landelijk gemiddelde maandelijkse windex.


september 2009

8

Tabel 2-4: stilstandstijden per turbine. rekenpunt 53 46-48 47-52 52 47-52 46-48 53 50-52 43-45 44-45 43-45 50-52 43-45 41-42 43-45 34-42 37-40 34-42 36,39,40

36 32,33 36 32-33 29-31 26-28 29-31 32-33 29-31 24-25 29-31

van tot stop turbine 1: verwachte stilstand 75 uur 0,73% verlies 13-feb 9-mrt 16:38 2-apr 1-mei 17:57 2-mei 30-mei 18:22 31-mei 9-jun 19:24 3-jul 14-jul 19:31 15-jul 12-aug 18:28 12-aug 10-sep 17:58 4-okt 28-okt 16:11 turbine 2: verwachte stilstand 100 uur 1,05% verlies 4-feb 16-mrt 16:22 13-apr 15-mei 18:16 16-mei 28-jul 18:41 29-jul 30-aug 18:23 28-sep 7-nov 15:52 turbine 3: verwachte stilstand 77 uur 0,79% verlies 13-feb 29-mrt 16:37 7-mei 5-aug 19:03 15-sep 29-okt 16:09 turbine 4: verwachte stilstand 67 uur 0,62% verlies 5-mrt 9-apr 17:11 2-mei 10-aug 19:01 3-sep 8-okt 17:00 turbine 5: verwachte stilstand 51 uur 0,54% verlies 3-mrt 20-apr 17:07 23-aug 10-okt 16:48 turbine 6: verwachte stilstand 38 uur 0,37% verlies 29-jan 22-feb 16:13 25-mrt 3-mei 17:44 10-aug 18-sep 17:44 20-okt 13-nov 15:42 turbine 7: verwachte stilstand 89 uur 0,88% verlies 29-jan 2-mrt 16:13 23-mrt 18-mei 17:41 5-mei 4-jun 19:17 26-jul 20-sep 17:36 12-okt 13-nov 15:43 turbine 8: verwachte stilstand 59 uur 0,61% verlies 27-jan 10-mrt 16:10 6-apr 21-mei 18:02 22-jul 6-sep 18:07 3-okt 15-nov 15:39


september 2009

start 17:16 19:14 19:45 19:45 19:54 19:54 19:23 16:48 17:29 19:33 19:49 19:49 17:04 17:51 20:10 17:32 18:09 20:03 17:58 18:26 18:22 16:47 18:44 18:47 16:16 17:03 19:03 20:06 19:12 16:33 17:19 19:05 19:14 16:14

9

Tabel 2-5: stilstandstijden per turbine (vervolg). rekenpunt 24-25 23 22 23 24-25 22 17,20,21 22 20-21 16,18,19 20-21 15 14 15 14 13 14 11-12 8-10 6 5 6 8-10 11-12 11 5 9-9 11 4 3 4 1-2

van tot stop turbine 9: verwachte stilstand 64 uur 0,64% verlies 6-feb 10-mrt 16:24 30-mrt 28-apr 17:50 10-mei 3-aug 19:06 15-aug 13-sep 17:50 2-okt 5-nov 15:54 turbine 10: verwachte stilstand 57 uur 0,47% verlies 5-mrt 30-mrt 17:09 10-mei 2-aug 19:05 13-sep 9-okt 16:51 turbine 11: verwachte stilstand 44 uur 0,49% verlies 4-mrt 10-apr 17:05 8-apr 3-mei 18:26 10-aug 4-sep 18:29 1-sep 10-okt 16:47 turbine 12: verwachte stilstand 19 uur 0,19% verlies 3-mrt 18-mrt 17:25 22-mrt 17-apr 17:37 26-aug 22-sep 17:31 25-sep 11-okt 17:04 turbine 13: verwachte stilstand 24 uur 0,25% verlies 26-jan 20-feb 16:07 1-apr 29-apr 17:54 13-aug 11-sep 17:55 22-okt 16-nov 15:37 turbine 14: verwachte stilstand 73 uur 0,61% verlies 24-mrt 29-apr 17:40 14-apr 7-mei 18:36 25-apr 19-mei 18:58 16-mei 28-jul 19:16 25-jul 18-aug 19:07 5-aug 29-aug 18:42 13-aug 19-sep 17:34 turbine 15: verwachte stilstand 20 uur 0,24% verlies 2-feb 26-feb 16:18 9-mrt 3-apr 17:15 9-sep 5-okt 17:00 15-okt 9-nov 15:48 turbine 16: verwachte stilstand 85 uur 0,73% verlies 31-mrt 28-apr 17:51 11-mei 2-aug 19:06 14-aug 13-sep 17:51 turbine 17: verwachte stilstand 37 uur 0,33% verlies 1-apr 12-mei 17:52 1-aug 12-sep 17:53


september 2009

start 17:17 18:35 19:57 18:35 16:49 17:51 20:16 17:34 18:09 19:06 19:12 17:59 17:49 18:21 18:15 17:32 16:41 18:38 18:39 16:11 18:36 19:08 19:27 20:05 19:37 19:14 18:38 16:54 17:58 17:42 16:24 18:36 19:58 18:36 18:55 19:01

10

3.

Bespreking Van het windpark langs de Westermeerdijk zijn de hinderduren door slagschaduw berekend die optreden bij woningen. Bij circa 78 woningen is de jaarlijkse verwachte hinderduur meer dan zes uur. Om de hinder te beperken worden alle zeventien Enercon E-126 turbines voorzien van een automatische stilstandsregeling. Als de bewegende schaduw op een woning valt kan de rotor automatisch worden stilgezet. Door deze voorziening wordt bij alle woningen voldaan aan de voorgestelde norm voor de jaarlijkse hinderduur van maximaal zes uur. De benodigde maatregel gaat gepaard met productieverlies. Het gemiddelde productieverlies over alle zeventien turbines bedraagt 0,60% van de totale elektriciteitsproductie. Zeer hinderlijke flikkerfrequenties boven 2,5 Hz komen niet voor.

Van Grinsven Advies, L.A.M. van Grinsven.


september 2009

11

bijlage 1 : objecten rekenmodel Turbines Id Omschr. 105 Enercon E-126 6 MW 106 Enercon E-126 6 MW 107 Enercon E-126 6 MW 108 Enercon E-126 6 MW 109 Enercon E-126 6 MW

X 169164,00 169159,00 169152,00 169147,00 169143,00

Y 530027,00 529514,00 529000,00 528487,00 527973,00

Hoogte 139,00 139,00 139,00 139,00 139,00

110 111 112 113 114

Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW

169137,00 169132,00 169126,00 169121,00 169116,00

527460,00 526947,00 526433,00 525920,00 525406,00

139,00 139,00 139,00 139,00 139,00

115 116 117 118 119

Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW Enercon E-126 6 MW

169110,00 169104,00 169099,00 169095,00 169088,00

524893,00 524379,00 523866,00 523352,00 522839,00

139,00 139,00 139,00 139,00 139,00

120 Enercon E-126 6 MW 121 Enercon E-126 6 MW

169083,00 169077,00

522325,00 521812,00

139,00 139,00


september 2009

12

Woningen Id Omschr. 01 boerderij Westermeerweg 3 02 drie woningen Westermeerweg 5abc 03 Westermeerdijk 5 04 Westermeerdijk 7 05 Westermeerdijk 13

X 169793,85 169771,15 169778,80 169786,35 169788,99

Y 521717,71 521797,85 522015,53 522317,62 523009,13

06 07 08 09 10

boerderij Steenbankpad 15 boerderij Steenbankpad 13 boerderij Steenbankpad 14 boerderij Steenbeekpad 16 vier woningen Steenbankpad 16abcd

170126,66 170207,34 170255,89 170126,83 170057,75

523029,05 523030,06 523144,49 523147,13 523161,72

11 12 13 14 15

Westermeerdijk 15 vier woningen Westermeerweg 15abcd Westermeerdijk 17 Westermeerdijk 21 boerderij Ankerpad 15

169800,03 169781,75 169811,30 169820,69 170165,62

523338,21 523399,99 523849,17 524442,79 524689,62

16 17 18 19 20

boerderij Ankerpad 13 boerderij Ankerpad 14 boerderij Ankerpad 16 vier woningen Ankerpad 16abcd Westermeerdijk 25

170229,49 170235,21 170162,93 170056,35 169809,42

524689,21 524746,54 524747,47 524763,02 525010,11

21 22 23 24 25

vier woningen Westermeerweg 27abcd Westermeerdijk 29 Westermeerdijk 31 boerderij Westermeerweg 35 woning Westermeerweg 35a

169800,12 169822,57 169824,45 169831,02 169823,92

525104,26 525611,25 525917,45 526298,25 526374,92

26 27 28 29 30

boerderij Espelerpad 15 boerderij Espelerpad 13 boerderij Espelerpad 16 Westermeerdijk 37 Westermeerdijk 39

170151,50 170235,98 170187,31 169860,14 169854,51

526431,56 526434,00 526501,09 526815,40 526896,18

31 32 33 34 35

drie woningen Westermeerweg 39abc Westermeerdijk 41 boerderij Westermeerweg 43 boerderij Onderduikerspad 15 boerderij Onderduikerspad 13

169854,88 169865,78 169866,14 170176,31 170257,49

526998,42 527414,66 527496,31 527983,01 527982,52

36 36 37 39 40

Westermeerdijk 45 boerderij Onderduikerspad 14 boerderij Onderduikerspad 16 Westermeerdijk 47 vier woningen Westermeerweg 47abcd

169871,71 170269,12 170208,29 169877,05 169859,04

528014,98 528049,89 528049,41 528132,26 528195,31

41 42 43 44 45

Westermeerdijk 49 Westermeerdijk 51 boerderij Westermeerweg 53 boerderij Westermeerweg 55 drie woningen Westermeerweg 55abc

169877,05 169878,93 169883,52 169885,73 169880,05

528611,29 528695,83 529214,57 529298,76 529400,98

46 47 48 49 50

boerderij Klutenpad 17 boerderij Klutenpad 15 boerderij Klutenpad 20 4 woningen Klutenpad 20abcd boerderij Westermeerweg 57

170193,44 170287,27 170224,30 170119,91 169897,48

529582,29 529581,20 529649,49 529669,85 529842,46

51 52 53

boerderij Westermeerweg 59 drie woningen Westermeerweg 59abc boerderij Westermeerweg 61

169888,88 169882,30 169893,61

529896,60 529999,56 530420,96


september 2009

13

figuur 1

: schaduwcontouren en woningen

groen=O tlauw=5 en rood= 15 uur slagschaduwhinder per jaar. .--------,--------,----.~,,~--~~~_r~,__,~

*•

F\mlbron

Toel spunt

o~

~ iIIIII

...

I °Ofm

528000

524000

1158000 Indusuielawaai • IL.lwindparken Na=' WII4DBi6A). Geomilieu Vl .30


172000

september 2009

14

Windpark Westermeerdijk binnendijks Akoestisch onderzoek - Enercon E-126

Opdrachtgever : Kenmerk : Datum :

Koepel Windenergie Noordoostpolder R068291aaA2.dv 27 oktober 2009

Auteur

dhr. ing. D. Vrolijk dhr. ir. M.T. Dijkstra

:

Inhoudsopgave Verklarende woordenlijst .................................................................................................... 3 1 Inleiding en samenvatting................................................................................................ 4 2 Uitgangspunten ................................................................................................................ 5 2.1 Situatie.......................................................................................................................... 5 2.2 Normstelling .................................................................................................................. 6 2.3 De windturbine .............................................................................................................. 6 2.4 Transformatorstation..................................................................................................... 7 2.5 Stiltegebied ................................................................................................................... 7 3 Geluidoverdrachtberekeningen ....................................................................................... 8 3.1 Modellering omgeving en geluidoverdracht ................................................................... 8 3.2 Lden-waarde ................................................................................................................... 8 3.3 Resultaten en beoordeling ............................................................................................ 9 3.4 Rekenresultaten transformatorstation ......................................................................... 10 3.5 Rekenresultaten stiltegebied ....................................................................................... 11 4 Conclusie ........................................................................................................................ 12

Bijlagen Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV

Figuren Invoergegevens Rekenresultaten Gegevens windturbine

R068291aaA2.dv - 27 oktober 2009

2/22

Verklarende woordenlijst A-gewogen Decibel [dB(A)]: De [dB] waarde waarbij een frequentieweging heeft plaatsgehad met een bepaalde vastgestelde curve; Cm [dB]: Meteocorrectieterm

Cm = 0

ri ≤ 10 (hb + h0 )

h + h0 Cm = 5(1 − 10 ⋅ b ) ri

ri > 10 (hb + h0 )

Hierbij is hb de bronhoogte, en h0 de ontvangershoogte; ri is de afstand tussen broncentrum en immissiepunt; (ofwel een correctie voor het feit dat de meteo-omstandigheden niet altijd leiden tot maximale overdracht, terwijl de metingen en berekeningen van het immissieniveau daar wel op gebaseerd zijn). Etmaalperiode

De dag-, avond- of nachtperiode: dagperiode: 07.00 – 19.00 uur; avondperiode:19.00 – 23.00 uur; nachtperiode: 23.00 – 07.00 uur.

Etmaalwaarde Letmaal :

De hoogste van de volgende drie waarden: LAr,LT over de dagperiode; LAr,LT over de avondperiode +5 dB; LAr,LT over de nachtperiode +10 dB.

Geluidcontouren:

Gesloten lijnen van gelijk niveau (binnen de contour zijn de niveaus hoger, erbuiten lager);

LAr,LT [dB(A)]: Langtijdgemiddeld beoordelingsniveau

Het niveau dat per beoordelingsperiode voor elke afzonderlijke bedrijfssituatie wordt bepaald door de energetische sommatie van de afzonderlijke langtijdgemiddelde deelbeoordelingsniveaus LAri,LT. Uitgangspunt voor de bepaling van laatstgenoemde is het gestandaardiseerde immissieniveau Li in dB(A). Per etmaalperiode en per relevante bedrijfstoestand moeten hierop correcties worden toegepast.

LAmax [dB(A)]: Maximaal geluidniveau

De hoogste aflezing van het A-gewogen geluidniveau, in de meterstand ‘fast’, minus de meteocorrectieterm Cm.

Ldag , Lavond ,Lnacht :

Beoordelingsniveau LAr,LT voor respectievelijk de dag-, avond-, nachtperiode (de p van geluiddruk komt veelal te vervallen in deze aanduidingen).

Lden [dB]

Jaargemiddelde, A-gewogen, dosismaat bepaald door het Ldag, Lavond +5 dB, en Lnacht +10 dB tijdgewogen te middelen.

Lw/Lwr [dB/dB(A)]: Geluidvermogenniveau of bronsterkte

Lw is het geluidvermogenniveau van de geluidbron in dB of dB(A); Lwr is het immissierelevante geluidvermogenniveau van de geluidbron, met andere woorden: “voor zover relevant voor het te beschouwen immissiepunt”.


3/22

1 Inleiding en samenvatting In opdracht van de Koepel Windenergie Noordoostpolder, de heer H. Rijntalder, is een prognose opgesteld van de geluidimmissie ten gevolge van 17 windturbines van het type Enercon E-126 na plaatsing aan de Westermeerdijk in de Noordoostpolder (windpark Westermeerdijk binnen). Het onderzoek is uitgevoerd ten behoeve van een vergunningsaanvraag in het kader van de Wet milieubeheer. Doel van het onderzoek is het jaargemiddelde beoordelingsniveau Lden in de omgeving van het windpark te bepalen ten gevolge van de windturbines en daarbij te toetsen aan de geluidnorm Lden 47 dB. De geluidprognose is uitgevoerd door voor de 17 windturbines geluidoverdrachtberekeningen uit te voeren. De benodigde geluidruimte is weergegeven door middel van een Lden contour en in tabelvorm met rekenresultaten. Uit de berekeningen blijkt dat aan de geluidnorm kan worden voldaan door een deel van de turbines te voorzien van geluidreducerende instellingen voor de nachtperiode.


4/22

2 Uitgangspunten

2.1 Situatie De 17 turbines zijn binnendijks direct aan de Westermeerdijk ten noorden van Urk geprojecteerd. Onderstaande figuur 2.1 geeft globaal de situatie weer. In figuur I.1 zijn de windturbines afzonderlijk weergegeven en zijn ook de woningen in de directe omgeving van het windpark opgenomen.

Figuur 2.1 Situatie met in het paars de aanduiding van de locatie waar de 17 Enercon E-126 windturbines zijn geprojecteerd.


5/22

2.2 Normstelling Voor de normstelling wordt aansluiting gezocht bij de op 31 augustus 2009 in de Staatscourant gepubliceerde ontwerp wetswijziging (Stcr. 12902, 31 augustus 2009) met betrekking tot de wijziging van enkele milieuregels voor windturbines in het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer en het Besluit omgevingsrecht. In artikel 3.14a en 3.15 van dit conceptbesluit is het volgende opgenomen:

Getoetst zal worden aan een Lden waarde van 47 dB ter plaatse van de omliggende woningen.

2.3 De windturbine De Enercon E-126 7,5 MW windturbine komt bij een windsnelheid van ca. 3 m/s (op ashoogte) in bedrijf, en zal vervolgens optoeren naar zijn maximale toerental. De mastlengte van deze E-126 bedraagt 135 m met een totale ashoogte van 139 m ten gevolge van een bovengronds fundament van 4 m, de rotordiameter bedraagt 127 m. Het maximaal op te wekken elektrische vermogen bedraagt 7.500 kW. Middels mode-instellingen aan dit type windturbine is het mogelijk rekening te houden met eventuele geluidreducerende maatregelen. Geluidreducerende instellingen gaan gepaard met een lager vermogenopbrengst van de individuele windturbine.


6/22

2.4 Transformatorstation In het plangebied wordt tevens een transformatorstation gerealiseerd. Dit transformatorstation zal bestaan uit een tweetal transformatoren met een elektrisch vermogen van 145 MVA per stuk (type ONAN; niet geforceerde luchtkoeling). Hiermee komt het totale elektrische vermogen op meer dan 200 MVA, waardoor het transformatorstation conform het Inrichtingen en vergunningbesluit milieubeheer zoneplichtig is in het kader van de Wet geluidhinder. Voor de zonering wordt verwezen naar het LBP rapport met kenmerk R068291aaA9.dv. Aangezien de Lden norm van 47 dB alleen geldt voor windturbines is voor de normstelling ter plaatse van de woningen aansluiting gezocht bij de Wet milieubeheer waarbij wordt uitgegaan van toetsing aan 40 dB(A) etmaalwaarde (buitengebied). Vanwege het tonale karakter van het geluid, afkomstig van transformatoren, wordt rekening gehouden met een tonaliteittoeslag van 5 dB. Uitgangspunt is een geluidvermogenniveau van 95 dB(A) per transformator en een bedrijfstijd van 24 uur per dag. Ten gevolge van vermogenschakelaars kunnen piekgeluiden optreden. Deze piekgeluiden kunnen enkele keren per jaar voorkomen, bijvoorbeeld bij het in en uitschakelen van het windpark. Uitgangspunt is een geluidvermogenniveau van 104 dB(A) ten gevolge van deze piekgeluiden. In figuur I.1 is de locatie van het transformatorstation opgenomen. In paragraaf 3.4 zijn de rekenresultaten opgenomen.

2.5 Stiltegebied Ten noorden van de Noordermeerdijk bevindt zich een beschermd natuurmonument. In figuur I.5 in bijlage I is de locatie van de grens van het beschermingsgebied opgenomen.


7/22

3 Geluidoverdrachtberekeningen

3.1 Modellering omgeving en geluidoverdracht De geluidoverdracht is berekend door een rekenmodel op te stellen waarbij de windturbines ingevoerd zijn als puntbronnen. Rekenpunten zijn gemodelleerd op een hoogte van 5 m. Voor de bodemfactor is uitgegaan van een waarde 0 (reflecterend) voor het IJsselmeer en van 0,8 (bijna geheel absorberend) voor de Noordoostpolder. Voor de berekening van de geluidimmissie ter plaatse van de omliggende woningen is deels aansluiting gezocht bij het nog niet gepubliceerde rekenen meetvoorschrift windturbines. In de uitgevoerde overdrachtsberekening is daarom rekening gehouden met het volgende. - Bij de berekening van de Lden bronsterkte is gebruik gemaakt van de windsnelheid en windsnelheidsverdeling op ashoogte (zie paragraaf 3.2 voor de berekening). - Voor de bronhoogte is de ashoogte vermeerderd met D/6, waarbij D de diameter is van de rotor. De modelleringhoogte voor de Enercon E-126 komt daarmee op 160 m. Vanwege het minimale effect (hoogstens 0,1 dB) op de berekende geluidbelasting ter plaatse van de meest maatgevende woningen wordt in dit onderzoek geen rekening gehouden met de in het concept opgenomen Cm berekeningsmethode, maar wordt die van de Handleiding meten en rekenen Industrielawaai 1999 gehanteerd. Bij de berekening is geen rekening gehouden met eventuele afscherming door scherfmuren. Deze scherfmuren bevinden zich aan drie zijden van de transformator en zijn ongeveer even hoog als de transformator zelf. De open zijde is van de woningen afgericht, richting de dijk. In bijlage II zijn de invoergegevens van het basisrekenmodel opgenomen.

3.2 Lden-waarde De Lden-waarde is bepaald door het jaargemiddelde geluidvermogenniveau van de turbines te berekenen. Hierbij is uitgegaan van de meetgegevens van de windmeetmast van Enercon ter plaatse van het windpark Noordoostpolder. Met deze meetmast wordt op 10 m, 73 m, 97,5 m, en 115 m de windsnelheid iedere 10 minuten gemeten. Door gebruik te maken van de daadwerkelijk gemeten wind op locatie en grote meethoogte is in het jaargemiddelde geluidvermogenniveau tevens het effect van windschering (het effect dat het op grotere hoogte harder waait dan op 10 m hoogte) op deze locatie verwerkt. Gezien het verschil tussen de ashoogte van de Enercon E-126 (139 m) en de hoogste meethoogte (115 m) is de gemeten windsnelheidsverdeling van 115 m geëxtrapoleerd naar 139 m.


8/22

In tabel 3.1 is het jaargemiddelde geluidvermogenniveau van de Enercon E-126 windturbine opgenomen. Deze is gebaseerd op de berekende windsnelheidsverdeling op 139 m hoogte (februari 2008 t/m april 2009) en de door de leverancier verstrekte geluidgegevens. Deze gegevens zijn, samen met de berekening van het jaargemiddelde geluidvermogenniveau, opgenomen in bijlage IV. Tabel 3.1 Jaargemiddeld geluidvermogenniveau LW-den alsmede het gehanteerde spectrum (gebaseerd op gemiddeld spectrum windturbines) voor de Enercon E-126. Lw-den [dB] Enercon E-126

63

125

250

500

1000

2000

4000

8000

112,5

96

101

106

107

106

103

97

87

Middenfrequentie van de octaafbanden [Hz]

Er is geen rekening gehouden met de windrichtingen. In de berekening wordt uitgegaan van continu meewind voor ieder rekenpunt (worst-case benadering conform de Handleiding meten en rekenen Industrielawaai).

3.3 Resultaten en beoordeling In bijlage III zijn de rekenresultaten per woning opgenomen (kolom Lden basis). In figuur I.2 in bijlage I is de Lden 47 dB contour opgenomen. Uit de rekenresultaten blijkt dat ter plaatse van 38 woningen niet voldaan wordt aan de grenswaarde van 47 dB. Om toch te kunnen voldoen aan deze grenswaarde dienen enkele turbines geluidtechnisch te worden geoptimaliseerd. Voor het windturbinetype Enercon E126 zijn de daarvoor benodigde geluidreducerende instellingen bepaald door de leverancier waarmee de geluidemmissie van de windturbine naar de omgeving wordt gereduceerd (met daarmee tevens een lagere vermogenopbrengst van de windturbines). In tabel 3.2 zijn de ter beschikking staande instellingen opgenomen. De noodzaak om over te gaan tot deze (geluid)reducerende instellingen geldt alleen voor de nachtperiode (23.00 – 07.00 uur), aangezien deze periode het zwaarst weegt in de Lden berekening. Voor de dag- (07.00 – 19.00 uur) en avondperiode (19.00 – 23.00 uur) zijn geen instellingen noodzakelijk. Tabel 3.2 Beschikbare geluidreducerende instellingen Enercon E-126 (alleen voor de nachtperiode) Mode 110,0 108,0 106,5 105,5

MW 7,5 6,0 5,5 5,0

Lw Lden 112,5 111,9 111,2 110,7

reductie [dB] 0,0 0,6 1,3 1,8

Met behulp van de beschikbare instellingen uit tabel 3.2 en de bijbehorende Lden bronsterktes is bepaald welke instellingen noodzakelijk zijn om te kunnen voldoen aan de norm van 47 dB bij alle woningen. Tabel 3.3 geeft dan per windturbine de benodigde reductie en instellingen in MW (elektrisch vermogen) aan.


9/22

Tabel 3.3 Benodigde instellingen van de afzonderlijke windturbines. Enercon E-126 - Westermeerdijk binnendijks (alleen voor de nachtperiode). W TB 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

x 169164 169159 169152 169147 169143 169137 169132 169126 169121 169116 169110 169104 169099 169095 169088 169083 169077

y 530027 529514 529000 528487 527973 527460 526947 526433 525920 525406 524893 524379 523866 523352 522839 522325 521812

reductie (dB) 0,0 0,0 0,6 0,6 0,6 0,6 1,3 0,6 1,3 0,6 1,3 0,6 1,3 1,3 0,6 0,0 0,0

MW 7,5 7,5 6,0 6,0 6,0 6,0 5,5 6,0 5,5 6,0 5,5 6,0 5,5 5,5 6,0 7,5 7,5

In figuur I.3 in is de Lden 47 dB contour opgenomen van het windpark inclusief de geluidreducerende maatregelen. In bijlage III zijn de rekenresultaten per woning opgenomen, waarmee rekening is gehouden met de instellingen uit tabel 3.3 (kolom Lden maatregelen).

3.4 Rekenresultaten transformatorstation Het geluidniveau ten gevolge van het transformatorstation is berekend ter plaatse van het meest nabijgelegen toetspunt (Westermeerweg 35a+b, punt 128_A). Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau LAr,LT op dit punt, inclusief 5 dB toeslag voor tonaliteit, bedraagt 40 dB(A) etmaalwaarde (32 dB Lden, zonder tonaliteittoeslag). Hiermee wordt voldaan aan de richtwaarde van 40 dB(A) etmaalwaarde. In figuur I.4 in bijlage I is de 35, 40 en 45 dB(A) etmaalwaarde contour gegeven, zonder tonaliteittoeslag. Bij de berekening is geen rekening gehouden met eventuele afscherming door scherfmuren. Deze scherfmuren bevinden zich aan drie zijden van de transformator en zijn ongeveer even hoog als de transformator zelf. De open zijde is van de woningen afgericht, richting de dijk. Maximale geluidniveau LAmax Het maximale geluidniveau LAmax ter plaatse van de meest nabijgelegen woning bedraagt 34 dB(A).


10/22

3.5 Rekenresultaten stiltegebied De Lden-waarde in het stiltegebied bedraagt hoogstens 22 à 23 dB(A) op zowel 1,5 m en 5 m hoogte. Het hoogste geluidimissieniveau (bij windsnelheden vanaf ca. 9 m/s op 10 m hoogte) bedraagt 20 à 21 dB(A).


11/22

4 Conclusie Uit de eerste rekenresultaten voor het windpark Westermeerdijk blijkt dat bij 38 woningen de Lden norm van 47 dB wordt overschreden ten gevolge van de geluidemissie van de Enercon E126. Om te kunnen voldoen aan deze grenswaarde zijn geluidreducerende instellingen noodzakelijk. In tabel 3.3 zijn de mogelijke instellingen opgenomen voor de Enercon E-126 turbine (alleen voor de nachtperiode). Met deze instellingen wordt het jaargemiddelde geluidvermogenniveau van de windturbines gereduceerd, maar ook het maximaal op te wekken elektrische vermogen. Met de instellingen opgenomen in tabel 3.3 wordt ter plaatse van alle woningen voldaan aan de norm. Het jaargemiddelde geluidniveau Lden bedraagt dan ten hoogste 47 dB. In figuren I.2 en I.3 zijn de Lden 47 dB contouren opgenomen, respectievelijk zonder en met geluidreducerende instellingen. In bijlage III zijn de rekenresultaten opgenomen. Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau ten gevolge van het transformatorstation voldoet aan de norm van 40 dB(A) etmaalwaarde. Geluidpieken ten gevolge van het transformatorstation zijn, vanwege de lage geluidniveaus, niet relevant.

Lichtveld Buis & Partners BV

dhr. ing. D. Vrolijk

dhr. ir. M.T. Dijkstra


12/22

LBP ILichtveld Buis & Partners

Bijlage I

Figuren

/

, ~o

-~t-' 1~eil L~~~ ...

'1 or

J '~ I ~

. Espel r-;-; 1

' - -;

-c

'b,'" _

jJ

[I

'l,

"

I'

,., "

Figuur I.1 Situatie windpark WMDbi 17 x Enercon E-126, met locatie transformatorstation (pijl)


13/22

LBPILichtveld Buis & Partners

Lichtveki Buis & Partners B V

*'

;I

033~

Puntbro n

To€tspurtt

periode

Nac ht Periode 47dB

,

~

ll>6

I

528 000

f _ - - -+l-- --+",----R;j

P \\

o

[j

"]

rf ~

f

" .1

~d

q

"

524 00 0

~

"'"

::J

.' ~1

52 000 0

"I!I1li

t

~

~f'

Cl C'

•.J D

f_---+----+"""'~~-~-----f_-'----"--~---____,,~-___1

1680 00

172 000

Indu strie law aa i -I L, [Westerrneerd ijk binnend iJ< s (WMDBi )- 17 x Ener m n E126] , Geo mi lieu V1.30

Figuur I.2 Lden 47 dB contour


14/22


Lichtveki Buis & Partners BV

*'

;I

033~

Puntbron

To€tspurtt

periode

Nacht Periode 47dB

,

~

ll>6

I

528000

f _ - - -++- --+",----R;j

P \\

o

[j

"]

rf ~

f

~

" .1

~d

q

"

524000

~

"'"

::J

.' ~1

520000

"I!I1li

t

~

~f'

Cl C'

•.J D

f_---+----+"""'~~-~-----f_-'----"--~---____,,~-___1

1680 00

172 000

Indu strie law aa i -IL, [Westerrneerd ijk binnendiJ<s (WMD Bi )- 17 x Ener mn E126 "",at r..g€ le n] , Geomlieu V1. JJ

Figuur I.3 Lden 47 dB contour, met instellingen tabel 3.3 paragraaf 3.3.


15/22



'*'

Pu ntbron Toetspunt

perOde groe p

EtmaaM<"arde Staton We stermeerdiJ;. binnend j k5

35d B(A) 40d B(A) 45d B(A)

0ç

527000

_----r--------t--------------"'----->l~tt-I_-------___i

I

5260001_-------', ,- - - - - -I-- - - - - - - - - - -7'*-- - - - -+.--I--------___i

169000

17 0000

Ind ustrielaw aai -IL, [T ransfo rmatore n - Ee rste mode l] Goorri lieu V1.30

Figuur I.4 Contour 35, 40 en 45 dB(A) etmaalwaarde ten gevolge van het transformatorstation, zonder tonaliteittoeslag.


16/22



,

:

Toetspunt

0ç

,r - • //

001 '"T'~[1

r,

'-----L...l:l,.

~

~I

,I

,

r

c ti

,

I

b'

t jfc

Ij'

Figuur I.5 Locatie rekenpunten stiltegebied (A en B)


17/22

Bijlage II

Invoergegevens

Woningen Id 152 355 356 357 358 155 154 157 156 159 158 351 352 353 354 151 033bwnmd 138bwwmd 137bwwmd 135bwwmd 134bwwmd 133bwwmd 131bwwmd 130bwwmd 127bwwmd 126bwwmd 124bwwmd 122bwwmd 121bwwmd 119bwwmd 195bwwmd 118bwwmd 194bwwmd 163 363 364 365 165 168 166 359 360 361 362 170 169 161 164 184 182 383 384 385 187 185 190 186 379 380 381 382 191 189 192 374 375 376 377 181 35 34 31 260 261 262 173 370 371 372 373 175 174 178 177 366 367 368 369

Omschr. Ankerpad 10 Ankerpad 10a Ankerpad 10b Ankerpad 10c Ankerpad 10d Ankerpad 11 Ankerpad 12 Ankerpad 13 Ankerpad 14 Ankerpad 15 Ankerpad 16 Ankerpad 16a Ankerpad 16b Ankerpad 16c Ankerpad 16d Ankerpad 9 BW NMD Noordermeerweg 5 BW WMD Westermeerweg 13 BW WMD Westermeerweg 15 BW WMD Westermeerweg 17 BW WMD Westermeerweg 21 BW WMD Westermeerweg 25 BW WMD Westermeerweg 29 BW WMD Westermeerweg 31 BW WMD Westermeerweg 37 BW WMD Westermeerweg 39 BW WMD Westermeerweg 41 BW WMD Westermeerweg 45 BW WMD Westermeerweg 47 BW WMD Westermeerweg 49 BW WMD Westermeerweg 5 BW WMD Westermeerweg 51 BW WMD Westermeerweg 7 Espelerpad 10 Espelerpad 10a Espelerpad 10b Espelerpad 10c Espelerpad 11 Espelerpad 13 Espelerpad 14 Espelerpad 14a Espelerpad 14b Espelerpad 14c Espelerpad 14d Espelerpad 15 Espelerpad 16 Espelerpad 7 Espelerpad 9 Klutenpad 11 Klutenpad 12 Klutenpad 12a Klutenpad 12b Klutenpad 12c Klutenpad 13 Klutenpad 14 Klutenpad 15 Klutenpad 16 Klutenpad 16a Klutenpad 16b Klutenpad 16c Klutenpad 16d Klutenpad 17 Klutenpad 18 Klutenpad 20 Klutenpad 20a Klutenpad 20b Klutenpad 20c Klutenpad 20d Klutenpad 9 Noordermeerweg 1 Noordermeerweg 3 Noordermeerweg 7 Noordermeerweg 7a Noordermeerweg 7b Noordermeerweg 7c Onderduikerspad 10 Onderduikerspad 10a Onderduikerspad 10b Onderduikerspad 10c Onderduikerspad 10d Onderduikerspad 11 Onderduikerspad 12 Onderduikerspad 13 Onderduikerspad 14 Onderduikerspad 14a Onderduikerspad 14b Onderduikerspad 14c Onderduikerspad 14d

X 171136 171054 171047 171040 171033 170805 170815 170236 170241 170175 170168 170083 170077 170069 170061 171125 169999 169796 169802 169818 169823 169815 169827 169830 169865 169866 169868 169876 169881 169882 169786 169882 169791 170888 170987 170981 170971 170801 170244 170511 170422 170414 170407 170400 170162 170197 171443 170883 170915 171489 171408 171402 171395 170829 170919 170294 170859 170774 170769 170762 170757 170199 170290 170228 170143 170137 170131 170125 171459 169906 169939 170295 170245 170242 170238 170903 171016 171009 171001 170995,24 170814,29 170842,77 170263,61 170276,74 170387,76 170379,66 170372,74 170365,66

Y 524735 524750 524751 524751 524750 524674 524737 524688 524746 524689 524745 524759 524760 524760 524760 524671 530774 523008 523333 523848 524446 525012 525615 525917 526816 526898 527416 528016 528131 528615 522016 528696 522317 526493 526506 526507 526507 526430 526433 526498 526511 526512 526512 526513 526434 526502 526423 526429 529573 529638 529652 529653 529653 529576 529646 529580 529647 529660 529661 529661 529661 529583 529654 529654 529666 529667 529668 529668 529571 530550 530651 531234 531169 531164 531159 528043 528055 528056 528056 528055, 97 527978, 52 528043, 72 527982, 03 528046, 91 528061, 2 528061, 41 528061, 3 528061, 51

Id 180 179 171 172 176 211 210 209 208 141 144 143 344 345 346 347 147 146 149 148 340 341 342 343 139 140 348 349 350 142 203 202 200 337 338 339 338 199 205 389 390 391 204 206 37 38 40 310 311 41 230 42 43 44 330 331 332 333 326 327 328 329 197 129 128 323 324 325 123 319 320 321 322 117 116 316 317 318 114 113 312 313 314 334 335 336 36

Omschr. Onderduikerspad 15 Onderduikerspad 16 Onderduikerspad 7 Onderduikerspad 8 Onderduikerspad 9 Staartweg 12 Staartweg 14 Staartweg 14a Staartweg 16 Steenbankpad 10 Steenbankpad 11 Steenbankpad 12 Steenbankpad 12a Steenbankpad 12b Steenbankpad 12c Steenbankpad 12d Steenbankpad 13 Steenbankpad 14 Steenbankpad 15 Steenbankpad 16 Steenbankpad 16a Steenbankpad 16b Steenbankpad 16c Steenbankpad 16d Steenbankpad 7 Steenbankpad 8 Steenbankpad 8a Steenbankpad 8b Steenbankpad 8c Steenbankpad 9 Vormt weg 10 Vormt weg 12 Vormt weg 14 Vormt weg 14a Vormt weg 14b Vormt weg 14c Vormt weg 14d Vormt weg 16 Vormt weg 5 Vormt weg 6a Vormt weg 6b Vormt weg 6c Vormt weg 7 Vormt weg 8 Vuurpad 10 Vuurpad 12 Vuurpad 14 Vuurpad 14a Vuurpad 14b Vuurpad 16 Vuurpad 17 Vuurpad 18 Vuurpad 19 Vuurpad 20 Westermeerweg 15a Westermeerweg 15b Westermeerweg 15c Westermeerweg 15d Westermeerweg 27a Westermeerweg 27b Westermeerweg 27c Westermeerweg 27d Westermeerweg 3 Westermeerweg 35 Westermeerweg 35a+b Westermeerweg 39aWestermeerweg 39b Westermeerweg 39c Westermeerweg 43 Westermeerweg 47a Westermeerweg 47b Westermeerweg 47c Westermeerweg 47d Westermeerweg 53 Westermeerweg 55 Westermeerweg 55a Westermeerweg 55b Westermeerweg 55c Westermeerweg 57 Westermeerweg 59 Westermeerweg 59a Westermeerweg 59b Westermeerweg 59c Westermeerweg 5a Westermeerweg 5b Westermeerweg 5c Westermeerweg 61

X 170183 170213 171443 171471 170892 171230 171148 171113 170709 170905 170777 170776 170709 170703 170696 170689 170212 170263 170131 170132 170066 170061 170054 170048 171411 171415 171336 171343 171349 170855 170851 170789 170208 170320 170312 170306 170296 170148 171469 171575 171570 171563 171383 171423 171601 171526 171027 171099 171093 170971 170591 170565 170492 170513 169791 169791 169791 169790 169811 169810 169810 169811 169801 169835 169829 169863 169863 169863 169870 169867 169868 169867 169868 169888 169888 169887 169886 169886 169901 169894 169891 169890 169890 169779 169780 169780 169893

Y 527983 528051 527973 528037 527977 520577 520513 520481 520430 523139 523074 523142 523153 523154 523154 523154 523026 523148 523027 523149 523162 523162 523162 523162 523065 523131 523146 523146 523145 523073 521687 521678 521583 521613 521614 521613 521614 521560 521665 521746 521746 521746 521665 521737 530522 530520 530728 530696 530700 530766 530895 531014 530981 531046 523389 523395 523401 523407 525094 525100 525106 525112 521719 526297 526375 526991 526998 527006 527498 528186 528193 528199 528204 529215 529296 529391 529399 529406 529838 529896 529991 529998 530006 521789 521796 521803 530426


18/22

Windturbines zonder maatregelen Id 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Omschr. Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126

X 169164,1 169158,7 169152,4 169147,0 169143,2 169137,0 169131,6 169126,2 169120,8 169115,6 169110,0 169104,4 169099,5 169094,6 169088,3 169082,9 169077,4

Y Hoogte Richt.Hoek Lwr 31Lwr 63Lwr 125 Cb(D) Cb(A) Cb(N) Maaiveld Lwr 250 Lwr 500 L wr 1k Lwr 2k Lwr 4kLwr 8k Lwr Totaal 530027,4 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 529513,9 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 529000,5 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 528487,0 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 527973,5 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 527460,0 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 526946,6 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 526433,1 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 525919,7 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 525406,2 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 524892,7 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 524379,2 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 523865,8 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 523352,3 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 522838,8 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 522325,4 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0 521811,9 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 88 112,5 0 0 0

Windturbines met maatregelen Id 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Omschr. Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126 Enercon E-126

X 169164,1 169158,7 169152,4 169147,0 169143,2 169137,0 169131,6 169126,2 169120,8 169115,6 169110,0 169104,4 169099,5 169094,6 169088,3 169082,9 169077,4

Y Hoogte Richt.Hoek Lwr 31Lwr 63Lwr 125 Cb(D) Cb(A) Cb(N) Maaiveld Lwr 250 Lwr 500 L wr 1k Lwr 2k Lwr 4kLwr 8k Lwr Totaal 530027,4 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 87 112,5 0 0 0 529513,9 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 87 112,5 0 0 0 529000,5 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 528487,0 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 527973,5 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 527460,0 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 526946,6 0 160 0 360 -95 100 105 106 105 101 95 86 111,2 0 0 0 526433,1 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 525919,7 0 160 0 360 -95 100 105 106 105 101 95 86 111,2 0 0 0 525406,2 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 524892,7 0 160 0 360 -95 100 105 106 105 101 95 86 111,2 0 0 0 524379,2 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 523865,8 0 160 0 360 -95 100 105 106 105 101 95 86 111,2 0 0 0 523352,3 0 160 0 360 -95 100 105 106 105 101 95 86 111,2 0 0 0 522838,8 0 160 0 360 -95 101 106 107 106 102 96 86 111,9 0 0 0 522325,4 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 87 112,5 0 0 0 521811,9 0 160 0 360 -96 101 106 107 106 103 97 87 112,5 0 0 0

Transformatoren Id Omschr. X 2 Westermeerdijk binnendijks 2x 145 MVA169209

Y 526534

Hoogte Richt.Hoek Lwr 31Lwr 63Lwr 125 Cb(D) Cb(A) Cb(N) Maaiveld Lwr 250 L wr 500 Lwr 1k Lwr 2kLwr 4k Lwr 8k Lwr Tot aal 0 4 0 360 65,3 81 82 92 90 92 88 85 79 98 0 0 0


19/22

Bijlage III

Rekenresultaten

Jaargemiddeld geluidniveau ter plaatse van de omliggende woningen [dB]. Maatregelen alleen in de nachtperiode (23.00 – 07.00 uur). (Overschrijding in geel). Naam

Omschrijving

152_A 355_A 356_A 357_A 358_A 155_A 154_A 157_A 156_A 159_A 158_A 351_A 352_A 353_A 354_A 151_A 033bwnmd_A 138bwwmd_A 137bwwmd_A 135bwwmd_A 134bwwmd_A 133bwwmd_A 131bwwmd_A 130bwwmd_A 127bwwmd_A 126bwwmd_A 124bwwmd_A 122bwwmd_A 121bwwmd_A 119bwwmd_A 195bwwmd_A 118bwwmd_A 194bwwmd_A 163_A 363_A 364_A 365_A 165_A 168_A 166_A 359_A 360_A 361_A 362_A 170_A 169_A 161_A 164_A 184_A 182_A 383_A 384_A 385_A 187_A 185_A 190_A 186_A 379_A 380_A 381_A 382_A 191_A 189_A 192_A 374_A 375_A 376_A 377_A 181_A 035_A 034_A 031_A 260_A 261_A 262_A 173_A 370_A 371_A 372_A 373_A 175_A 174_A 178_A 177_A 366_A 367_A 368_A 369_A 180_A

Ankerpad 10 Ankerpad 10a Ankerpad 10b Ankerpad 10c Ankerpad 10d Ankerpad 11 Ankerpad 12 Ankerpad 13 Ankerpad 14 Ankerpad 15 Ankerpad 16 Ankerpad 16a Ankerpad 16b Ankerpad 16c Ankerpad 16d Ankerpad 9 BW NMD Noordermeerweg 5 BW WMD Westermeerweg 13 BW WMD Westermeerweg 15 BW WMD Westermeerweg 17 BW WMD Westermeerweg 21 BW WMD Westermeerweg 25 BW WMD Westermeerweg 29 BW WMD Westermeerweg 31 BW WMD Westermeerweg 37 BW WMD Westermeerweg 39 BW WMD Westermeerweg 41 BW WMD Westermeerweg 45 BW WMD Westermeerweg 47 BW WMD Westermeerweg 49 BW WMD Westermeerweg 5 BW WMD Westermeerweg 51 BW WMD Westermeerweg 7 Espelerpad 10 Espelerpad 10a Espelerpad 10b Espelerpad 10c Espelerpad 11 Espelerpad 13 Espelerpad 14 Espelerpad 14a Espelerpad 14b Espelerpad 14c Espelerpad 14d Espelerpad 15 Espelerpad 16 Espelerpad 7 Espelerpad 9 Klutenpad 11 Klutenpad 12 Klutenpad 12a Klutenpad 12b Klutenpad 12c Klutenpad 13 Klutenpad 14 Klutenpad 15 Klutenpad 16 Klutenpad 16a Klutenpad 16b Klutenpad 16c Klutenpad 16d Klutenpad 17 Klutenpad 18 Klutenpad 20 Klutenpad 20a Klutenpad 20b Klutenpad 20c Klutenpad 20d Klutenpad 9 Noordermeerweg 1 Noordermeerweg 3 Noordermeerweg 7 Noordermeerweg 7a Noordermeerweg 7b Noordermeerweg 7c Onderduikerspad 10 Onderduikerspad 10a Onderduikerspad 10b Onderduikerspad 10c Onderduikerspad 10d Onderduikerspad 11 Onderduikerspad 12 Onderduikerspad 13 Onderduikerspad 14 Onderduikerspad 14a Onderduikerspad 14b Onderduikerspad 14c Onderduikerspad 14d Onderduikerspad 15

H (m)

Lden basis

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

39,5 40,0 40,0 40,0 40,1 41,5 41,4 45,1 45,1 45,5 45,5 46,1 46,2 46,2 46,3 39,5 41,5 48,1 48,1 48,1 48,2 48,3 48,2 48,3 48,0 48,0 48,0 48,0 47,9 47,9 47,1 47,9 47,6 41,1 40,5 40,5 40,6 41,7 45,2 43,5 44,1 44,1 44,1 44,2 45,7 45,5 38,1 41,2 39,8 36,4 36,8 36,8 36,9 40,4 39,7 43,9 40,1 40,7 40,7 40,8 40,8 44,6 43,9 44,3 44,9 45,0 45,0 45,1 36,7 43,4 42,6 37,7 38,2 38,3 38,3 40,9 40,2 40,2 40,3 40,3 41,5 41,3 45,1 45,0 44,2 44,3 44,3 44,4 45,6

Lden Naam Omschrijving maatregelen 38,6 39,1 39,1 39,2 39,2 40,6 40,5 44,2 44,1 44,6 44,6 45,2 45,3 45,3 45,4 38,7 41,4 47,3 47,2 47,1 47,2 47,4 47,3 47,3 47,2 47,2 47,3 47,4 47,3 47,4 46,8 47,3 47,2 40,3 39,7 39,7 39,8 40,8 44,3 42,6 43,2 43,2 43,3 43,3 44,9 44,6 37,3 40,3 39,5 36,0 36,4 36,4 36,5 40,1 39,4 43,7 39,8 40,4 40,4 40,5 40,5 44,4 43,6 44,0 44,7 44,7 44,8 44,8 36,2 43,3 42,4 37,5 38,0 38,1 38,1 40,3 39,6 39,6 39,7 39,7 40,9 40,7 44,4 44,3 43,6 43,7 43,7 43,8 45,0

179_A 171_A 172_A 176_A 211_A 210_A 209_A 208_A 141_A 144_A 143_A 344_A 345_A 346_A 347_A 147_A 146_A 149_A 148_A 340_A 341_A 342_A 343_A 139_A 140_A 348_A 349_A 350_A 142_A 203_A 202_A 200_A 337_A 338_A 339_A 338_A 199_A 205_A 389_A 390_A 391_A 204_A 206_A 037_A 038_A 040_A 310_A 311_A 041_A 230_A 042_A 043_A 044_A 330_A 331_A 332_A 333_A 326_A 327_A 328_A 329_A 197_A 129_A 128_A 323_A 324_A 325_A 123_A 319_A 320_A 321_A 322_A 117_A 116_A 316_A 317_A 318_A 114_A 113_A 312_A 313_A 314_A 334_A 335_A 336_A 036_A

Onderduikerspad 16 Onderduikerspad 7 Onderduikerspad 8 Onderduikerspad 9 Staartweg 12 Staartweg 14 Staartweg 14a Staartweg 16 Steenbankpad 10 Steenbankpad 11 Steenbankpad 12 Steenbankpad 12a Steenbankpad 12b Steenbankpad 12c Steenbankpad 12d Steenbankpad 13 Steenbankpad 14 Steenbankpad 15 Steenbankpad 16 Steenbankpad 16a Steenbankpad 16b Steenbankpad 16c Steenbankpad 16d Steenbankpad 7 Steenbankpad 8 Steenbankpad 8a Steenbankpad 8b Steenbankpad 8c Steenbankpad 9 Vormtweg 10 Vormtweg 12 Vormtweg 14 Vormtweg 14a Vormtweg 14b Vormtweg 14c Vormtweg 14d Vormtweg 16 Vormtweg 5 Vormtweg 6a Vormtweg 6b Vormtweg 6c Vormtweg 7 Vormtweg 8 Vuurpad 10 Vuurpad 12 Vuurpad 14 Vuurpad 14a Vuurpad 14b Vuurpad 16 Vuurpad 17 Vuurpad 18 Vuurpad 19 Vuurpad 20 W estermeerweg 15a W estermeerweg 15b W estermeerweg 15c W estermeerweg 15d W estermeerweg 27a W estermeerweg 27b W estermeerweg 27c W estermeerweg 27d W estermeerweg 3 W estermeerweg 35 W estermeerweg 35a+b W estermeerweg 39aW estermeerweg 39b W estermeerweg 39c W estermeerweg 43 W estermeerweg 47a W estermeerweg 47b W estermeerweg 47c W estermeerweg 47d W estermeerweg 53 W estermeerweg 55 W estermeerweg 55a W estermeerweg 55b W estermeerweg 55c W estermeerweg 57 W estermeerweg 59 W estermeerweg 59a W estermeerweg 59b W estermeerweg 59c W estermeerweg 5a W estermeerweg 5b W estermeerweg 5c W estermeerweg 61

H (m)

Lden basis

Lden maatregelen

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

45,4 37,9 37,7 41,0 33,6 33,6 33,7 34,9 40,3 41,2 41,2 41,7 41,7 41,8 41,8 44,8 44,5 45,4 45,5 45,9 46,0 46,0 46,1 37,4 37,4 37,8 37,8 37,8 40,6 38,6 39,0 42,3 41,7 41,7 41,8 41,8 42,6 35,3 35,0 35,0 35,1 35,7 35,7 34,4 34,7 36,4 36,1 36,1 36,5 38,0 37,6 38,1 37,7 48,3 48,3 48,3 48,3 48,3 48,3 48,3 48,3 46,0 48,2 48,3 48,1 48,1 48,1 48,0 48,0 48,0 48,0 48,0 47,6 47,5 47,5 47,5 47,5 46,7 46,6 46,4 46,3 46,3 46,5 46,5 46,5 44,3

44,8 37,2 37,1 40,4 33,1 33,2 33,3 34,5 39,6 40,4 40,5 40,9 41,0 41,0 41,1 44,1 43,8 44,7 44,7 45,2 45,2 45,3 45,3 36,7 36,7 37,1 37,1 37,0 39,9 38,2 38,6 42,0 41,4 41,5 41,5 41,6 42,4 34,8 34,5 34,5 34,6 35,2 35,2 34,0 34,3 36,1 35,8 35,8 36,2 37,8 37,4 37,9 37,5 47,3 47,3 47,3 47,3 47,4 47,4 47,4 47,4 45,8 47,3 47,4 47,2 47,2 47,2 47,3 47,4 47,4 47,4 47,4 47,2 47,2 47,2 47,2 47,2 46,5 46,4 46,2 46,2 46,2 46,3 46,3 46,3 44,2


20/22


Bijlage IV

Gegevens windturbine

iI"i ENERCON l'IfIJ#

Sound Power Level E-126

ENERGY FOR THE WOR LD

page 1 of 1

Estimated Values of the Sound Power Level for the E-126 with 7,5 MW rated power

~ 3 mIs

94,0 dB(A)

4 mis

97,5 dB(A)

5 mis

102.0 dB(A)

6 mis

106.0 dB(A)

7 mis

107.0 dB(A)

8 mis

108.5 dB(A)

9 mis

110.0 dB(A)

95% rated power

110.0 dB(A)

height

VWind in lOm height

135 m

Measured value at 95% rated power

1.

A tonality value KTN of 0-1 dB is estima1ed over the whole operational range (valid in the near vicinity of the turbine according 10 lEG).

2.

An impulsivity value KIN of 0 dB is estimated over the whole operational range (valid in the near vicinity of the turbine according 10 lEG).

3.

The respective power curve is the Calculated Power Curve E-126 7.5 MW dated June 2009 (Rev. 1.x).

4.

In order 10 account for the uncertainties of measurement and sound prediction calculations, to increase the acceptance at the authorities and to avoid eventual verification measurements ENERCON recommends a safety factor of 1 dB(A) on the estimated values when carrying out sound propagation calculations. In countries where safety factors are already mandatory due to local regulations, the ENERCON recommendation is not applicable.

Document information: Authori date Depariment Approved i date Revision i date:

ENERCON reserves the ri ht to technical modifications MKi 26.06.09 SA Translator / date SSch /29.06.09 Revisor i date: 1.0 i 26.06.09 Reference:

MK i 03.06.05 SA-04-SPL Estirmtion E- ' 25 7.5 MW-Rev t O-ge r-eng


21/22

De Lden bronsterkte van de Enercon E126 windturbine Berekening van windsnelheidsverdeling op 139 m hoogte is gebaseerd op verschil in hoogte tussen 115 m en 139 m en een ruwheidlengte van 0,05. Windsnelheid 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

Windve rdeling o p hoogte 115 m Wind op 139 m Berekende verde lin g op hoogte 13 9 m Dag Avond Nacht Lw max verschuiving m/s Dag Avond Nacht 0.4 0.7 0.5 75.9 0.0 0.4 0.7 0.5 1.9 1.1 1.6 80.4 0.0 1.8 1.0 1.6 3.7 2.2 2.4 84.6 0.0 3.5 2.1 2.4 5.3 4.2 3.2 88.5 0.1 5.1 4.0 3.1 6.4 5.4 5.3 92.1 0.1 6.2 5.1 5.0 8.1 6.6 6.2 95.3 0.1 7.7 6.3 5.9 9.0 7.7 7.0 98.2 0.1 8.6 7.4 6.7 9.9 9.4 8.4 10 0.8 0.2 9.5 8.9 8.0 9.3 1 0.4 10.0 10 3.1 0.2 9.2 9.9 9.4 8.6 1 1.3 12.7 10 5.1 0.2 8.5 1 0.9 11.8 8.2 1 0.3 11.9 10 6.7 0.2 8.1 1 0.3 11.8 7.6 8.8 9.5 10 8.0 0.3 7.6 8.9 9.9 5.8 6.5 6.4 10 9.0 0.3 6.2 7.0 7.1 4.4 4.5 3.7 10 9.6 0.3 4.8 5.0 4.4 3.3 2.9 2.9 10 9.9 0.3 3.6 3.4 3.1 2.7 2.5 2.5 10 9.9 0.4 2.8 2.6 2.5 1.9 2.2 1.9 10 9.9 0.4 2.1 2.3 2.0 1.2 1.3 1.3 10 9.9 0.4 1.4 1.6 1.5 0.7 0.8 1.1 10 9.9 0.4 0.9 1.0 1.1 0.5 0.5 0.7 10 9.9 0.5 0.6 0.6 0.8 0.3 0.3 0.4 10 9.9 0.5 0.4 0.4 0.5 0.3 0.3 0.3 10 9.9 0.5 0.3 0.3 0.3 0.1 0.1 0.2 10 9.9 0.5 0.2 0.2 0.2 0.1 0.1 0.1 10 9.9 0.6 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 10 9.9 0.6 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 10 9.9 0.6 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 10 9.9 0.6 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 10 9.9 0.7 0.0 0.0 0.0 som da n som hours som Lden


Dag

75.6 80.0 84.2 87.6 90.6 92.8 94.4 95.8 96.8 96.9 96.4 95.5 94.5 93.2 91.5 89.5 87.6 86.2 85.2 83.5 79.9 78.8 79.0 78.5 74.1 105.7 0 105.7 12 102.7 112.5

Lw+cb Avond Nacht niet in be drijf niet in be drijf niet in be drijf 74.5 73.4 79.2 79.1 83.3 83.0 86.9 86.5 90.3 89.8 93.1 92.9 95.4 95.8 96.8 97.4 97.5 97.9 97.4 97.5 96.6 96.1 95.2 94.8 94.1 94.0 93.5 93.1 92.0 91.7 89.8 90.5 88.0 89.2 86.2 87.0 84.7 85.0 82.2 83.2 78.8 81.4 79.2 80.1 77.7 77.8 73.4 74.3 68.0 71.1 106.1 5 111.1 4 103.3 dB

106.1 10 116.1 8 111.4

22/22

Windpark aan de Westermeerdijk te Noordoostpolder

Betreft

Nulsituatie bodemonderzoek, aangevuld met de herbemonstering van het grondwater

Opdrachtnummer

MB-7734

Opdrachtgever,

Koepel Windenergie Noordoostpolder Postbus 1063 8300 BB Emmeloord

Contactbedrijf

Pondera Consult BV. Postbus 579 7550 AN Hengelo

Opgesteld door Gezien Status Codering

Ing. H.C.M. Bosch Ing. J.J.C. van leusden Definitief UL! HB

Datum rapport

27 augustus 2009

INPIJN-BlOKPOEl ingenieursbureau Postbus 94

5690 AB San

paraaf~

Paraaf:

Telefoon/Fax: T 0499-4717 92 F 0499-47 72 02

Opdracht: MB-7734 Project : Windpark aid Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

SAMENVATTING ONDERZOEKSRESULTATEN 1. Locatie-aanduiding/rapportgegevens Opdrachtnummer Soort onderzoek

Adres Gemeente Opdrachtgever Projectadviseur Datum rapport Opp. Locatie Coördinaten

MB-7734 Nulsituatie bodemonderzoek, deels (ter plaatse van toekomstige trafo) conform NEN 5740, aangevuld met de herbemonstering van het grondwater. Westermeerdijk Noordoostpolder Koepel Windenergie Noordoostpolder Ing. H.C.M. Bosch 27 augustus 2009 De oppervlakte van het transformatorstation bedraagt circa 1.500 m2 De onderzoekslocaties liggen in de kaartvierkanten (volgens RD) 169/521 Um 169/530

2. Aanleiding en doel onderzoek Middels dit onderzoek wordt een nulsituatie (To) of referentieniveau vastgelegd. Middels toekomstige herhalingsonderzoeken kan dan vastgesteld worden of de betreffende activiteiten tot (additionele) bodemverontreiniging geleid hebben. Aanleiding is de plaatsing van (afhankelijk van de te kiezen variant) 26 of 17 windmolens, alsmede een trafostation. 3. Uitslag van het onderzoek Bovengrond:

MM1: WMD1 en WMD2: WMD3 Um WMD5:

Ondergrond: Grondwater:

alle onderzochte parameters < achtergrondwaarde of detectiegrens. alle onderzochte parameters < achtergrondwaarde of detectiegrens. alle onderzochte parameters < achtergrondwaarde of detectiegrens. niet onderzocht

B01 :

som PCB's> interventiewaarde, barium en dichloorethenen > streefwaarde, overige onderzochte parameters < streefwaarde of detectiegrens.

B01:

som PCB's < stre.efwaarde en/of detectielimiel.

(herbemonstering)

INPI/N-BLOKPOEL ingenieursbureau Postbus 94 5690 AB Son

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02


4. Conclusie en aanbevelingen Voor wat betreft het trafostation is een onderzoek van zowel de bovengrond als het grondwater uitgevoerd, grotendeels volgens de richtlijnen uit de NEN 5740, 5.1 (zie hoofdstuk 3). Voor wat betreft de opstelpunten is de bovengrond onderzocht. In geen van de zes onderzochte grondmengmonsters van de bovengrond, zowel trafostation als opstelpunten) zijn verhoogde gehalten aan onderzochte stoffen gemeten. In grondwatermonster B01 (trafostation) is het gehalte aan barium licht verhoogd. Verder is een marginale verhoging aan dichloorethenen gemeten. Laatstgenoemde verhoging hangt samen met stoorinvloeden tijdens de bepaling, waarschijnlijk is deze derhalve niet reproduceerbaar. Het geheel aan onderzoeksresultaten geeft geen aanleiding tot nader onderzoek, de nulsituatie (Ta) is hiermee vastgelegd. Resumerend kan bij beoordeling van het geheel aan onderzoeksresultaten gesteld worden dat de aangetroffen bodemkwaliteit aanvaardbaar wordt geacht en zodoende geen belemmering vormt voor de geplande aanleg van een windmolenpark. Tot slot wordt nog opgemerkt dat, afhankelijk van de bestemming en toepassing, bij eventuele afvoer van grond om een onderzoek conform het protocol uit het Besluit bodemkwalitfiit gevraagd kan worden.

5. Verzendlijst: 3 x Pondera Consult BV te Hengelo, t.a.v. dhr. Ten Klooster.

INPIIN-BLOKPOEL Postbus 94

5690 AB Scn

ingenieursbureau

Telefoon/Fax: T 0499-4717 92 F 0499 - 4772 02


INHOUDSOPGAVE 1.

INLEIDING .................................................................................................................................... 1

2.

RESULTATEN VOORONDERZOEK ........................................................................................... 2

2.1 2.2 2.3

LIGGING/OMGEViNG ......................................................................................................................... 2 HUIDIG GEBRUIK EN GEPLANDE BESTEMMING .................................................................................... 2 HISTORISCHE INFORMATIE ............................................................................................................... 3

2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5

Historisch kaartmateriaal .... ................................................................................................... 3 Gemeentelijke archieven ....................................................................................................... 4 Achtergrondwaarden ............................................................................................................. 4 Interviews............................................................................................................................... 4 Eigen archieven ..................................................................................................................... 4

2.4

BODEMOPBOUW EN GEOHYDROLOGIE .............................................................................................. 4

3.

OPZET ONDERZOEK .................................................................................................................. 6

3.1 3.2

GEHANTEERDE ONDERZOEKSOPZET ................................................................................................. 6 AFWIJKINGEN TEN OPZICHTE VAN DE GEHANTEERDE NORM .......................................... · .................... 6

4.

VELDWERKZAAMHEDEN· .......................................................................................................... 7

4.1 4.2 4.3

UiTVOERING .................................................................................................................................... 7 ORGANOLEPTI$CHE BEOORDELING ................................................................................................... 7 MONSTERNAME ............................................................................................................................... 7

5.

LABORATORIUMONDERZOEK ................................................................................................. 8

5.1 5.2

GROND ........................................................................................................................................... 8 GRONDWATER .............................................................................................................................. 12

6.

ONDERZOEKSRESULTATEN .................................................................................................. 14

6.1 6.2

TOETSINGSKADER ......................................................................................................................... 14 LABORATORIUMRESULTATEN ......................................................................................................... 14

7.

INTERPRETATIE ONDERZOEKSRESULTATEN .................................................................... 15

7.1 7.2

RESULTATEN ............................................................................................................................... 15 TOELICHTING ................................................................................................................................ 15

8.

CONCLUSiE ............................................................................................................................... 16

BIJLAGEN: 1 situering locatie (SIT-01) 1 situatietekening (SIT -02) 1 situatietekening detail trafostation (SIT-03) 7 bijlagen boorstaten 22 laboratoriumcertificaten 1 legenda boorprofielen

INPI/N-BLOKPOEL Postbus 94

5690 AB Son

ingenieursbureau

Telefoon/Fax:

T0499-471792 F 0499 - 47 72 02

Blz. 1

Opdracht: MB-7734 Project : Windpark ald Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

1.

INLEIDING

Door de Koepel Windenergie Noordoostpolder is ons bureau via Pondera Consult B.v. opdracht gegeven een nulsituatie bodemonderzoek uit te voeren op een aantalopstelpunten voor windmolens en een toekomstige trafostation langs aan de Westermeerdijk te Noordoostpolder. Middels dit onderzoek wordt een nulsituatie (To) of referentieniveau vastgelegd. Middels toekomstige herhalingsonderzoeken kan dan vastgesteld worden of de betreffende activiteiten tot (additionele) bodemverontreiniging geleid hebben. Het onderzoek is niet bedoeld om de aard en omvang van een eventuele verontreiniging aan te geven en is verricht conform de omschrijving in onze offerte d.d. 8 juli 2009, met kenmerk 19609SM/RBH. Op basis van de tussentijdse resultaten is het grondwater ter plaatse van peilbuis B01 nogmaals bemonsterd en is het grondwater geanalyseerd op de aanwezigheid van som PCB's. Inpijn-Blokpoel voert milieukundige werkzaamheden uit volgens de betreffende BRL SII\B protocollen: • • •

BRL SIKB 1000:, monsterneming voor partijkeuringen; BRL SIKB 2000: veldwerk bij milieuhygiênisch bodemonderzoek; BRL SIKB 6000: milieukundige begeleiding en evaluatie bodemsanering.

De veldwerkzaamheden in het kader van onderhavig onderzoek zijn uitgevoerd conform de BRL SIKB 2000, zie hiervoor ook hoofdstuk 4, Wij merken hierbij op dat Inpijn-Blokpoel Son Milieu BV geen enkel belang heeft bij de resultaten van het uitgevoerde bodemonderzoek.

INPIJN-BLOKPOEL ingenieursbureau Postbus 94

5690 AB Son

Telefoon/Fax: T 0499 -4717 92 F 0499 -47 72 02

Blz. 2


2.

RESULTATEN VOORONDERZOEK

Ten behoeve van het vooronderzoek is op basis van het gestelde in de NEN 5725 gebruik gemaakt van historisch en recenter kaartmateriaal, grondwaterkaarten, gemeentelijke archieven (bouwvergunningen, milieuvergunningen, tanks, bodemonderzoeken), alsmede onze eigen archieven. Het resultaat van het vooronderzoek is als volgt.

2.1

Ligging/omgeving

De onderzoekslocatie strekt zich uit over een lengte van circa 10 km langs de Westermeerdijk (binnendijks) in de gemeente Noordoostpolder. Binnen dit tracé worden in totaal 26 + 17 opstelpunten voor toekomstige windmolens onderzocht, zie hiervoor ook § 2.2. De onderzoekslocaties liggen in de kaartvierkanten (volgens RD) 169/521 tlm 169/530. Kadastrale kenmerken zijn niet bekend. De locatie is gelegen aan de westzijde van de Noordoostpolder, direct tegen de genoemde dijk. De omgeving van de locatie bestaat naast de dijk met name uit agrarische percelen. De regionale ligging van de locatie is weergegeven op de bijlage SIT-01.

2.2

Huidig gebruik en geplande bestemming

Afhankelijk van de nog vast te stellen variant worden langs de Westermeerdijk 17 of 26 windmolens gerealiseerd. In de navolgende tabel zijn de locaties (volgens RD-stelsel) weergegeven: WMDbi variant E1264xRD 127

Rotordiameter

xRD-4,04

4,043303726

Tussenafstand = 513,5 meter

nr.

X

Y

afstand

1

169.164.114

530.027.385

513,5

2

169.158.697

529.513.914

513,5

3

169.152.425

529.000.451

513,5

4

169.147.007

528.486.981

513,5

5

169.143.212

527.973.493

513,5

6

169.137.028

527.460.029

513,5

7

169.131.612

526.946.559

513,5

8

169.126.194

526.433.087

513,4

9

169.120.777

525.919.670

513,5

10

169.115.606

525.406.194

11

169.110.017

524.892.724

12

169.104.421

524.379.229

13

169.099.459

523.865.777

14

169.094.588

523.352.298

15

169.088.273

522.838.837

16

169.082.856

522.325.365

17

169.077.441

521.811.894

INPIJN-BLOKPOEL ingenieursbureau Postbus 94

5690 AB Son

513,5 513,5 513,5 513,5 513,5 513,5 513,5

T elefoon/Fax:

T0499-471792 F 0499 - 4772 02

Blz. 3


WMDbi variant V904xRD Rotordiameter

90

xRD- 3,69

xRD

3,69003873

X

Y

afstand

169.165.122

530.122.894

332,1

169.161.618

529.790.809

332,1

169.158.119

529.458.687

332,1

169.154.609

529.126.583

332,1

169.151.111

528.794.480

332,1

169.147.610

528.462.376

332,1

169.144.104

528.130.273

332,1

Tussenafstand = 347,1 meter

nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

169.140.608

527.798.169

332,1

169.137.086

527.466.066

332,1

169.133.606

527.133.962

332,1

169.130.083

526.801.859

332,1

169.126.580

526.469.755

332,1

169.123.077

526.137.652

332,1

169.119.321

525.805.551

332,1

169.116.068

525.473.445

332,1

169.112.566

525.141.341

332,1

169.109.066

524.809.219

332,1

169.105.557

524.477.116

332,1

169.102.092

524.145.012

332,1

169.098.510

523.812.909

332,1

169.095.070

523.480.805

332,1

169.091.497

523.148.702

332,1

169.088.032

522.815.932

332,1

169.084.528

522.483.850

332,1

169.081.031

522.151.769

332,1

169.077.528

521.820.287

,-

2

Verder is nog de bouw van een trafostation, met een oppervlak van circa 1.500 m , gepland. In dit station wordt ondermeer gebruik gemaakt van minerale oliën. De locaties van de opstelpunten en het trafostation zijn aangegeven op de bijgevoegde situatietekening SIT-02 en SIT-03.

2.3

Historische informatie

Uit historisch en recenter kaartmateriaal, de gemeentelijke archieven en onze eigen archieven, is de navolgende relevante informatie naar voren gekomen betreffende onderhavige onderzoekslocatie en de directe omgeving hiervan. 2.3.1

Historisch kaartmateriaal

Blijkens historisch kaar/materiaal was hier begin 20· eeuw nog sprake van de destijdse Zuiderzee. Wel is het eiland Urk, ten zuiden van het onderzoeksgebied, te onderscheiden. De Noordoostpolder is eind jaren '30 van de vorige eeuw drooggelegd.

INPIJN-BLOKPOEL Postbus 94 5690 AB Son

ingenieursbureau

Telefoon/Fax: T0499-471792 F 0499 - 47 72 02

Blz. 4

Opdracht: MB-7734 Project : Windpark aid Westenneerdijk Plaats : Noordoostpolder

Op recenter kaartmateriaal, midden jaren '80 van de vorige eeuw, is de huidige situatie grotendeels waarneembaar. Zo ook op een luchtfoto uit 1989 en een topografische kaart van midden jaren '90. 2.3.2

Gemeentelijke archieven

In de gemeentelijke archieven zijn de navolgende relevante gegevens voorhanden: Ter plaatse van het het Zuidermeerpad 4 (circa 85 meter van de oever van het Ijsselmeer) is een varkensfokkerij gesitueerd. Het bedrijf valt momenteel onder provinciaal bevoegd gezag. Ter plaatse is een propaan gastank aanwezig. Verder is ter plaatse van het Schapenpad 2 is een schapenhouderij gesitueerd. Voor het huidige windpark (binnendijks) is in 1993 een milieuvergunning afgegeven. 2.3.3

Achtergrondwaarden

Volgens de bodemkwaliteitskaart Landelijk gebied Flevoland 2007-2012 (mei 2007) zijn de volgende achtergrondgehalten (95 percentiel) aan de orde: stof

cadmium kwik koper nikkel lood zink chroom arseen PAK EOX minerale olie

2.3.4

bovengrond in mg/kg 0,78 0,26 37,76 44,11 45,79 177,32 60,25 20,58 3,1 0,64 175

ondergrond in mg/kg 0,63 0,17 32

35 128 54 19 0,2 0,9 183

Interviews

Uit interviews met betrokkenen zijn geen aanvullende relevante punten naar voren gekomen voor onderhavig bodemonderzoek. 2.3.5

Eigen archieven

Uit onze eigen archieven blijkt dat door ons bureau in het verleden in de directe omgeving van de onderzoekslocatie (straal < 200 meter) geen bodemonderzoeken zijn uitgevoerd. Wel is een windmolenpark langs de ten zuiden (enkele kilometers) gelegen Zuidermeerdijk uitgevoerd. Hierbij zijn geen of slechts lichte verhogingen gemeten.

2.4

Bodemopbouw en geohydrologie

Tot een diepte van 1 tot 2 m - mv bestaat de bodemopbouw overwegend uit uiterst tot zeer fijn siltig en humeus zand. Hieronder is tot de verkende diepte van ruim 3 - mv sprake van een veenpakket. Voor een meer uitgebreide beschrijving wordt verwezen naar de boorstaten in de bijlagen. Uit archief- en literatuurgegevens (grondwaterkaart TNO-DGV) blijkt dat alhier de deklaag wordt gevormd door afzettingen van de Formaties van Drenthe en Eindhoven. De deklaag en scheidende laag vormen hier één geheel. Deze laag heeft hier een dikte van 5 à 10 meter en bestaat uit kleien, zandige kleien en slibhoudende fijne zanden. Het hieronder gelegen eerste watervoerende pakket wordt gevormd door afzettingen van pleistocene afkomst. Het watervoerende pakket heeft een dikte van 10 à 15 meter. De scheidende laag, die zich onder dit watervoerende pakket bevindt, heeft een dikte van 5 à 10 meter. Plaatselijk is deze scheidende laag niet aanwezig.

INPIIN-BlOKPOEl ingenieursbureau Postbus 94 5690 AB Son

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02

Blz. 5


De grondwaterspiegel in peilbuis 801 is tijdens het onderzoek aangetroffen op 0,8 m - mv. Er wordt op gewezen dat deze waarneming een momentopname is en dat het grondwaterniveau afhankelijk is van o.a. het jaargetijde en de bodemopbouw.

Uit archief- en literatuurgegevens (grondwaterkaart TNO-DGV) valt af te leiden dat de regionale stroming van het grondwater in het eerste watervoerende pakket een overwegend oostelijke richting heeft. De stromingsrichting in het freatisch grondwater zal richting de poldersloten zijn.


ingenieursbureau

Telefoon/Fax: T0499-471792 F0499-477202

Blz. 6


3. 3.1

OPZET ONDERZOEK Gehanteerde onderzoeksopzet

Voor het onderzoek is een opzet voorgelegd, die (ook) ter beoordeling aan de gemeente Noordoostpolder is verstrekt. Deze is vervolgens ook geaccordeerd. Voor de locatie 'trafostation' is de te volgen opzet grotendeels gebaseerd op de "onderzoeksstrategie bij verkennend bodemonderzoek", de Nederlandse Norm (NEN) 5740.

Aan de hand van de beschikbare (historische) gegevens, als weergegeven in de rapportage van het vooronderzoek, is uitgegaan van de hypothese onverdachte locatie (ONV) met een terreingrootte van maximaal 1.500 m'. Voor wat betreft het vastleggen van de nulsituatie is ondermeer bepaling van het oliegehalte in grond- en grondwater van belang. Deze parameter bevindt zich al in de diverse standaardpakketten. Derhalve is grotendeels de strategie 5.1 uit de NEN 5740 gevolgd, de voorgeschreven boringen zijn evenredig over het voor het station gereserveerde perceeldeel verdeeld. De afwijkingen ten opzichte van deze strategie zijn weergegeven in § 3.2. Voor de opstelpunten werd het separaat onderzoeken van elk opstelpunt niet zinvol -geacht, ondermeer gezien de doelmatigheid en kosteneffectiviteit. Daar de genoemde NEN 5740 richtlijnen geeft inzake het aantal boringen per oppervlakte-eenheid en het aantal deelmonsters wat gemengd mag worden, is voorgesteld in totaal 52 boringen te maken en hieruit 5 grondmengmonsters van de bovengrond samen te stellen. Deze monsters zijn dan te onderzoeken op het standaard NEN-grondpakket. Daar een aantal locaties van beide varianten samenvielen en voor één opstel punt geen toestemming is verkregen het terrein te bedtreden, zijn 10 boringen niet verricht.

Op basis van de tussentijdse resultaten is het grondwater ter plaatse van peilbuis B01 nogmaals bemonsterd en is het grondwater geanalyseerd op de aanwezigheid van som PCB's. Opmerking Bij de interpretatie van het totaal aan onderzoeksresultaten dient, gezien de gevolgde strategie die is gericht op een indicatieve beoordeling van de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem, rekening gehouden te worden met een zeker restrisico. Tevens wordt erop gewezen dat het uitgevoerde bodemonderzoek een momentopname is.

3.2

Afwijkingen ten opzichte van de gehanteerde norm

In afwijking van het gestelde in de NEN 5740 worden de resultaten uit het vooronderzoek integraal gerapporteerd. Eventueel verdere afwijkingen worden in het navolgende gemotiveerd weergegeven. o De gemeten gehalten aan organische stof en lutum' in de bovengrond van mengmonster WMD1 worden tevens representatief geacht voor de bovengrond van mengmonster WMD2. o De gemeten gehalten aan organische stof en lutum in de bovengrond van mengmonster WMD3 worden tevens representatief geacht voor de bovengrond van de mengmonsters WMD4 en WMD5. • Voor wat betreft het toekomstige trafostation is enkel de bovengrond analytisch onderzocht en is het analysepakket van het grondwater uitgebreid met PCB's. o De boring WMD 205 (zie de situatietekening SIT-02) is niet gemaakt, daar geen toestemming is verkregen het perceel te betreden. Verdere afwijkingen zijn niet aan de orde.

INPIJN-BlOKPOEl ingenieursbureau Postbus 94

5690 AB San

Telefoon/Fax:

T0499-471792 F 0499 - 47 72 02

Blz. 7 Opdracht: MB-7734 Project : Windpark aid Westerrneerdijk Plaats : Noordoostpolder

4.

VELDWERKZAAMHEDEN

Inpijn-Blokpoel is gecertificeerd voor de BRL 2000 'veldwerk bij milieu hygiënisch onderzoek'. De in het kader van onderhavig onderzoek verrichte werkzaamheden zijn dan ook onder dit certificaat uitgevoerd, conform de VKB-protocollen 2001 en 2002.

4.1

Uitvoering

Ten behoeve van het bodemonderzoek zijn 51 boringen verricht, genummerd B01 tlm B09 (toekomstig trafostation), WMD01 tlm WMD17 (opstelpunten variant E126 4xRD) en WMD201 tlm WMD226 (opstelpunten variant V90 4xRD). De boring WMD 205 kon niet gemaakt worden, daar geen toestemming is verkregen het perceel te betreden. De diepten van de boorpunten alsook de afwerking en codering zijn weergegeven in de navolgende tabel: Boring B01 B02 B03 B04

. Diel'te in cl11.:.rnv ____ _ 320 200

B05 B06 B07 B08 B09 WMD01 Urn WMD17 WMD201 Urn WMD204 WMD206 Urn WMD226

Filterdiepte in crn-rnv 220 - 320

50 50 50 50 50 50 100 100 100 100

De plaats van de boringen is ingetekend op de situatietekening bijlage SIT-02, voor de boringen ter plaatse van de opstelpunten van de molens kan verder kan verwezen worden naar de coördinatentabel in § 2.2.

4.2

Organoleptische beoordeling

Tijdens de uitvoering van de veldwerkzaamheden zijn geen afwijkingen ten opzichte van een 'natuurlijke' samenstelling van de bodem geconstateerd. De opgeboorde grond is door de veldmedewerker globaal zintuiglijk onderzocht op de aanwezigheid van asbestverdachte bijmengingen. Hierbij zijn geen verdachte materialen waargenomen. Opgemerkt wordt echter dat hier geen onderzoek conform NEN 5707 of NEN 5897 is uitgevoerd, er zijn dan ook geen proefsleuven of proefgaten gegraven.

4.3

Monstername

De boringen zijn vanaf maaiveld tot een maximale diepte van 2 m - mv over verschillende trajecten bemonsterd, afhankelijk van de te onderscheiden bodemlagen en organoleptische waarnemingen. Een en ander is vermeld op de boorstaten in de bijlagen. Het grondwater uit peilbuis B01 is na goed doorpompen d.d. 29 juli 2009 bemonsterd.

INPI/N-BLOKPOEL ingenieursbureau Postbus 94 5690 AB Scn

Telefoon/Fax:

T0499-471792 F 0499 -47 72 02

Blz. 8 Opdracht: MB-7734 Project : Windpark aid Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

5.

LABORATORIUMONDERZOEK

Bij de hierna gepresenteerde resultaten is het toetsingskader aangegeven, afkomstig uit de Circulaire bodemsanering 2009. S is de streefwaarde, AW de achtergrondwaarde en I is de interventiewaarde. Een beschrijving van het toetsingskader wordt verder in dit rapport gegeven.

5.1

Grond

De volgende grondmengmonsters zijn voor het laboratoriumonderzoek samengesteld: Mengmonster MM1

_Boring B02 Um B08

Diepte in cm-mv. 050

Analysepakket NEN-grond pakket

WMD1

WMD01 WMD02 WMD03 WMD04 WMD05 WMD06 WMD07 en WMD08

0000000-

45 30 30 30 45 40 50

NEN-grond pakket

WMD2

WMD09 Um WMD17

0-

50

NEN-grond pakket

WMD3

WMD201 WMD202 WMD203 WMD204 WMD206 WMD207 WMD208 WMD209

00000000-

45 30 30 30 30 40 50 40

NEN-grond pakket

WMD4

WMD210 WMD211 Um WMD18

00-

40 50

NEN-grond pakket

WMD5

WMD219 Um WMD 224 WMD225 WMD226

000-

50 30 50

NEN-grond pakket

NEN-grond pakket: • zware metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel en zink); • polychloorbifenylen (PCB's ); • polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK 10 VROM); • minerale olie. Toelichting samenstelling/selectie grondmengmonsters: MM1: zintuiglijk onverdachte zandmonsters bovengrond toekomstig trafostation; WMD1 en WMD2: zintuiglijk onverdachte zandmonsters bovengrond opstelpunten variant E126 4xRD; WMD3 Um WMD5: zintuiglijk onverdachte zandmonsters bovengrond opstelpunten variant V90 4xRD. Het resultaat van het laboratoriumonderzoek op deze grond meng monsters is als volgt:

INPI(N-BlOKPOEL ingenieursbureau Postbus 94 5690 AB Son

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02

Blz. 9

Opdracht: MB-7734 Project Windpark ald Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

MM1

monstercode

droge stof(gew.-%) gewicht artefacten(g) aard van de artefacten(g) organische stof (gloeiverlies)(% vd DS) lutum (bodem )(% vd DS) METALEN barium cadmium kobalt koper kwik lood molybdeen nikkel zink

AW

1/2(AW+I)

AS3000 EIS

86,7 -<1 Geen 1,6 -4,3 --

<20 <0,35 <3 <10 <0,10 <13 <1,5 6,1 50

POLYCYCLISCHE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN <0,01-naftaleen <0,01-fenantreen <0,01antraceen <0,01-fluoranleen <0,01-benzo(a)antraceen <0,01-chryseen <0,01-benzo(k)fluoranteen <0,01-benzo(a)pyreen <0,01-benzo(ghî)peryleen <0,01-indeno(1,2,3-cd)pyreen pak-totaal (10 van VROM) <0,1 -0,07 pak-totaal (10 van VROM) (O.71actor) POLYCHLOORBIFENYLEN (PCB) <2 PCB 28(~glkgds) <2 PCB 52(~g/kgds) <2 PCB 101(~g/kgds) <2 PCB 118(~g/kgds) <2 PCB 138(~g/kgds) <2 PCB 153(~g/kgds) <2 PCB 180(~g/kgds) <14 som PCB (7)(~g/kgds) som PCB (7) (0.7 fac9,8

0,36 5,3 21 0,11 33 1,5 14 66

4,1 36 60 13 192 96 28 202

306 7,8 68 99 26 351 190 41 339

63 0,36 5,3 21 0,11 33 1,5 14 66

1,5 1,5

21 21

40 40

1,5 1,0

4,0 4,0

102 102

200 200

14 9,8

519

1000

tor)(~g/kgds)

MINERALE OLIE fractie C10 - C12 fractie C12 - C22 fractie C22 - C30 fractie C30 - C40 totaal olie C1 0 - C40

AS3000

38

38

laboratoriumanalyses voor grond·, waterbodem- en grondwater; onderzoekgrondprotocollen 3010 firn 3090 versie 4,25 juni 2008. gecorrigeerd gehalte is groter dan of gelijk aan de achtergrondwaarde (of geen achtergrondwaarde voor opgesteld), maar wel kleiner dan de AS3000 rapportagegrens-eis, dus mag verondersteld worden kleiner dan de achtergrondwaarde te zijn.

INPI/N-BLOKPOEL Postbus 94 5690 AB Son

<5 <5 <5 <5 <20

ingenieursbureau

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02

Blz. 10

Opdracht: MB-7734 Project Windpark aid Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

monstercode

WMDl

droge stof(gew.-%) gewicht artefacten(g) aard van de artefacten(g) organische stof (gloeiverlies)(% vd DS) lutum (bodem )(% vd DS)

METALEN barium cadmium kobalt koper kwik lood molybdeen nikkel zink

WMD2

85,4 <1 Geen 2,0 --

AW

1/2(AW+I)

AS3000 EIS

85,4 -<1 Geen

8,2 -28 <0,35 3,6 12 <0,10 19

20 <0,35 3,0 <10 <0,10 16

<1,5

<1,5

9,6 72

7,9 58

POLYCYCLISCHE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN <0,01-<0,01-naftaleen <0,01-<0,01-fenantreen <0,01-antraceen <0,01-0,02-0,02-fluoranteen benzo(a)antraceen 0,01-0,01-0,01-0,01-chryseen <0,01-<0,01-benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen 0,01-0,01-0,01-0,01-benzo(ghi)peryleen indeno(1,2,3-cd)pyreen 0,01-0,01-<0,1 -<0,1 -pak-totaal (10 van VROM) pak-totaal (10 van VROM) 0,11 0,10 (0.7 factor) POLYCHLOORBIFENYLEN (PCB) PCB 28(~g/kgds) <2 <2 PCB 52(~g/kgds) PCB 101(~g/kgds) <2 PCB 118(~g/kgds) <2 <2 PCB 138(~g/kgds) PCB 153(~g/kgds) <2 <2 PCB 180(~g/kgds) <14 som PCB (7)(~glkgds) som PCB (7) (O.7Iac9,8

<2 <2 <2 <2 <2 <2 <2 <14 9,8

0,38 7,2 23 0,11 35 1,5 18 78

4,3 49 67 14 205 96 35 238

421 8,3 91 111 28 375 190 52 399

87 0,38 7,2 23 0,11 35 1,5 18 78

1,5 1,5

21 21

40 40

1,5 1,0

4,0 4,0

102 102

200 200

14 9,8

519

1000

tor)(~g/kgds)

MINERALE OLIE fractie C10 - C12 fractie C12 - C22 fractie C22 - C30 fractie C30 - C40 totaal olie C10 - C40

AS3000

<5 <5 <5 <5 <20

<5 <5 <5 <5 <20

38

38

laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwater; onderzoekgrondprotocollen 3010 tlm 3090 versie 4,25juni 2008.

gecorrigeerd gehalte is groter dan of gelijk aan de achtergrondwaarde (of geen achtergrondwaarde voor opgesteld), maar wel kleiner dan de AS3000 rapportagegrens-eis, dus mag verondersteld worden kleiner dan de achtergrondwaarde te zijn.

INPIJN-BlOKPOEl ingenieursbureau Postbus 94 5690 AB Son

Telefoon/Fax: T0499-471792 F 0499 -47 72 02

Blz. 11

Opdracht: MB-7734 Project Windpark aid Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

monstercode

WMD3

droge stof(gew.-%) gewicht artefacten(g) aard van de artefacten(g) organische stof (gloeiverlies)(% vd DS) lutum (bodem)(% vd DS) METALEN barium cadmium kobalt koper kwik lood molybdeen nikkel zink

WMD4

83,1 <1

Geen 2,4

WMD5

86,3 <1 Geen

AW

1/2(AW+I)

AS3000 EIS

87,3 <1 Geen

8,8 --

31 <0,35 4,0 12 <0,10 20 <1,5 11 75

24 <0,35 3,2 <10 <0,10 17 <1,5 8,4 66

POLYCYCLISCHE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN naftaleen <0,01-<0,01-fenantreen 0,01-<0,01-antraceen <0,01-<0,01-0,01-f1uoranteen 0,02-benzo(a)antraceen 0,01-<0,01-<0,01-chryseen 0,01-benzo(k)fluoranteen 0,01<0,01-benzo(a)pyreen 0,01<0,01-0,01-benzo(ghi)peryleen 0,02-indeno(1,2,3-cd)pyreen 0,01-0,01pak-totaal (10 van VROM) 0,12-<0,1 -pak-totaal (10 van VROM) 0,13 0,09 (0.7 factor) POLYCHLOORBIFENYLEN (PCB) PCB 28(~g/kgds) <2 <2 PCB 52(~g/kgds) PCB 101(~glkgds) <2 PCB 118(~g/kgds) <2 PCB 138(~g/kgds) <2 PCB 153(~g/kgds) <2 <2 PCB 180(~g/kgds) som PCB (7)(~g/kgds) <14 som PCB (7) (0.7 fac9,8

<2 <2 <2 <2 <2 <2 <2 <14 9,8

<20 <0,35 <3 <10 <0,10 15 <1,5 9,1 57

<0,01-<0,01<0,01-0,02-0,010,01-<0,01-0,01-<0,01-<0,01-<0,1 -0,10

<2 <2 <2 <2 <2 <2 <2 <14 9,8

0,39 7,4 24 0,12 36 1,5 19 80

4,4 51 69 14 209 96 36 246

439 8,5 94 115 28 382 190 54 411

91 0,39 7,4 24 0,12 36 1,5 19 80

1,5 1,5

21 21

40 40

1,5 1,0

4,8 4,8

122 122

240 240

17 12

623

1200

46

tor)(~g/kgds)

MINERALE OLIE fractie C10 - C12 fractie C12 - C22 fractie C22 - C30 fractie C30 - C40 totaal olie C1 0 - C40

AS3000

<5 <5 <5 <5 <20

<5 <5 <5 <5 <20

46

laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwater; onderzoekgrondprotocollen 3010 tlm 3090 versie 4,25 juni 2008. gecoffigeerd gehalte is groter dan of gelijk aan de achtergrondwaarde (of geen achtergrondwaarde voor opgesteld), maar wel kleiner dan de AS3000 rapporlagegrens-eis, dus mag verondersteld worden kleiner dan de achtergrondwaarde te zijn.


<5 <5 20 8 30

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02

Blz. 12 Opdracht: M8-7734 Project Windpark aid Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

5.2

Grondwater

In het laboratorium is het grondwatermonster uit peilbuis 801 met het navolgende resultaat aan een onderzoek op de parameters uit het NEN-grondwaterpakket onderworpen. In verband met de analyseresultaten uit de eerste meetronde, waaruit een sterke verontreiniging met som PCB's bleek, is een herbemonstering op de bestaande peilbuis verricht. Het grondwater is geanalyseerd op de aanwezigheid van som PCB's. De parameters zijn met bijbehorend analyseresultaat in het navolgende weergegeven: monstercode zuurgraad (pH) el geleidbaarheid {~S/cm)

B01 (herbemonstering)

B01 6,8 1277

S

1/2(S+I)

AS3000 EIS

METALEN 170'

barium cadmium

<5 <15

kobalt koper kwik

<0,05

lood

<15

molybdeen nickel zink

<3,6

<15 <60

50 0,40 20 15 0,050 15 5,0 15 65

338 3,2 60 45 0,18 45 152 45 432

625 6,0 100 75 0,30 75 300 75 800

50 0,80 20 15 0,050 15 5,0 15 65

VLUCHTIGE AROMATEN <0,2

benzene toluene ethylbenzeen a-xyleen

<0,3 <0,3

0,20 7,0 4,0

15 504 77

30 1000 150

0,20 7,0 4,0

0,20 0,20 6,0 0,01

35 35 153 35

70 70 300 70

0,30 0,21 6,0 0,050

7,0 7,0 0,01

454 204 5,0

900 400 10

7,0 7,0 0,10

0,01 0,01

10 10

20 20

0,20 0,20

0,01

500

1000

0,20

<0,1--

p- en rn-xyleen xylenen

<0,3--

xylenen (0.7 factor)

0,21

styrene naftaleen

<0,3

<0,2-3

<1,O*#b

GEHALOGENEERDE KOOLWATERSTOFFEN 1,1-dichloorethaan <0,6 <0,6 1,2-dichloorethaan 3 <0,1 1,1-dichlooretheen cis-1,2-dichlooretheen <0,40--# trans-1,2-dichlooretheen <0,1som (cis,trans) 1,2- dichloorethenen 0,40-som (cis,trans) 1,2- dichloorethenen 0,35*

(O.71actor) dichloormethaan 1,1-dichloorpropaan 1,2-dichloorpropaan 1,3-dichloorpropaan som dichloorpropanen som dichloorpropanen (0.7 factor) tetrachlooretheen tetrachloormethaan 1,1,1-trichloorethaan 1,1,2-trichloorethaan trichlooretheen chloroform vinylchloride tribroommethaan

INPIJN-BLOKPOEL Postbus 94

5690 AB Son

<0,2 3

<0,25<0,25-<0,25-<0,75--

0,53 11

<0,1 <0,1 11 <0,1 a 11 <0,1 <0,6 <0,6 a <0,1 <0,2

ingenieursbureau

0,80 0,80 0,01 0,01 0,01 0,01 24 6,0 0,01

40 40 20 5,0 150 65 262 203 2,5

80 80 40 10 300 130 500 400 5,0 630

Telefoon/Fax:

T 0499 - 4717 92 F 0499 -47 72 02

0,75 0,52 0,10 0,10 0,10 0,10 24 6,0 0,20 2,0

Blz. 13 Opdracht: MB-7734 Project Windpark aid Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

(VeIVolg) B01

monstercode

POLYCHLOORBIFENYLEN (PCB) <0,01 ~PCB 28 0,01 -PCB 52 PCB 101 <0,01 -<0,01 PCB 118 <0,01 -PCB 138 <0,01 PCB 153 <0,01 PCB 180 <0,07 som PCB (7) 0,053*** som PCB (7) (0.7 factor) MINERALE OLIE fractie C10 - C12 fractie C 12 - C22 fractie C22 - C30 fractie C30 - C40 totaal olie C10 - C40

•

<25 <25 <25 <25 <100

801 (herbemonstering)

S

1/2(S+I)

AS3000 EIS

<0,01

<0,01 <0,01 <0,01

<0,01 <0,01 <0,01

<0,07 0,049

0,01 0,01

50

0,01 0,01

325

0,01 0,01

600

0,070 0,049

100

het gehalte is groter dan de streefwaarde en kleiner dan of gelijk aan hef gemiddelde van de sfreef- en

inferventiewaarde

# AS3000

geen toetsingswaarde voor opgesteld verhoogde rapportagegrens, voor meer informatie zie analysecertificaat

laboratoriumanalyses voor grond-, waterbodem- en grondwaterondenoek; grondwaterprotocollen 3110 tlm 3190 versie 3,25 juni 2008. gecoffigeerd gehalte is groter dan of gelijk aan de streefwaarde (of geen streefwaarde voor opgesteld), maar wel kleiner dan de AS3000 rapporlagegrens-eis, dus mag verondersteld worden kleiner dan de streefwaarde te zijn. gecorrigeerd gehalte is groter dan de streefwaarde (of geen streefwaarde voor opgesteld), en groter dan de AS3000 rapporlagegrens-eis.


ingenieursbureau

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02

Blz. 14


6. 6.1

ONDERZOEKSRESULTATEN Toetsingskader

De toetsing van de onderzoeksresultaten en dan met name de beoordeling van een saneringsnoodzaak, wordt gebaseerd op de vigerende regelgeving, vastgelegd in de Circulaire bodemsanering 2009. De relevante toetsingsniveaus zijn dan met name de achtergrondwaarden voor grond, de streefwaarden voor de grondwater en de interventiewaarden voor grond en grondwater. Voor een aantal stoffen zijn ook nog indicatieve niveaus voor ernstige verontreiniging opgenomen: •

In de voornoemde regelgeving zijn tabellen met achtergrondwaarden (AW) voor grond en streefwaarden {SJ voor het grondwater opgenomen. De achtergrond- en streefwaarden geven aan wat het ijkpunt is voor de milieukwaliteit op lange termijn, uitgaande van Verwaarloosbare Risico's voor het ecosysteem. Voor de streefwaarden van metalen in het grondwater wordt nog onderscheid gemaakt tussen diep (> 10 meter) en ondiep grondwater (< 10 meter).

•

De interventiewaarden (I) vormen de getalsmatige invulling van het concentratieniveau waarboven sprake is van een zogenaamd "geval van ernstige verontreiniging". Bij overschrijding geldt dat de functionele eigenschappen die de bodem heeft voor mens, plant of dier ernstig zijn verminderd of dreigen te worden verminderd. Om van overschrijding van de interventiewaarden te spreken, dient voor tenminste één stof de gemiddelde gemeten concentratie van minimaal 25 3 3 m bodemvolume (bodem, sediment) dan wel 100 m poriênverzadigd bodemvolume (grondwater) hoger te zijn dan de interventiewaarde. De interventiewaarden zijn vastgesteld voor grond/sediment en grondwater en gelden voor zowel land- als waterbodems.

•

Overschrijding van de tussenwaarde T, te berekenen via een middeling van de achtergrondrespectievelijk streefwaarde en de interventiewaarde; dus 'h{AW + I) voor grond of 'h{S + I) voor grondwater in het onderzoek geeft in principe aan dat nader onderzoek nodig is.

Voor een aantal stoffen zijn geen interventiewaarden voorhanden, maar is volstaan met het vaststellen van een indicatief niveau voor ernstige verontreiniging. Deze indicatieve niveaus hebben een grote mate van onzekerheid dan de interventiewaarden. De status hiervan is dus niet gelijk aan de status van de interventiewaarden. Over- of onderschrijding van de indicatieve niveaus heeft derhalve niet direct consequenties voor wat betreft het nemen van een beslissing over de ernst van de verontreiniging door het bevoegd gezag. Bij een dergelijke afweging dienen derhalve ook ander overwegingen betrokken te worden.

6.2

Laboratoriumresultaten

De resultaten van de chemische analyses zijn getoetst aan het hiervoor aangegeven kader. Bovengrond:

MM1: WMD1 en WMD2: WMD3 Urn WMD5:

Ondergrond: Grondwater:

alle onderzochte parameters < achtergrondwaarde of detectiegrens. alle onderzochte parameters < achtergrondwaarde of detectiegrens. alle onderzochte parameters < achtergrondwaarde of detectiegrens. niet onderzocht

B01:

som PCB's> interventiewaarde, barium en dichloorethenen > streefwaarde, overige onderzochte parameters < streefwaarde of detectiegrens.

B01:

som PCB's < streefwaarde enlof detectielimiet.

(herbemonstering)


Telefoon/Fax: T 0499 -4717 92 F 0499 -47 72 02

Blz. 15


7.

7.1

INTERPRETATIE ONDERZOEKSRESULTATEN

Resultaten

In geen van de zes onderzochte grondmengmonsters van de bovengrond zijn verhoogde gehalten aan onderzochte stoffen gemeten. In grondwatermonster B01 is het gehalte aan barium licht verhoogd. Verder is een marginaal verhoging aan dichloorethenen gemeten. Tot slot is, in eerste instantie, tevens sprake van een sterke verontreiniging met som PCB's. Deze verontreiniging is bij een uitgevoerde herbemonstering niet meer aangetoond.

7.2

Toelichting

De lichte verontreiniging aan barium in het grondwater kan waarschijnlijk worden toegeschreven aan een diffuus verhoogd achtergrondniveau. Overigens kunnen de gehalten aan enkele zware metalen in ondiep grondwater, ook zonder lokale bron, sterk in tijd en ruimte variëren. De marginale verhoging aan dichloorethenen (cis en trans) is waarschijnlijk te herleiden tot een verhoogde detectiegrens voor deze parameter. Het gehalte is dus waarschijnlijk niet reproduceerbaar. Bovendien is het gehalte niet meer dan marginaal verhoogd, nader onderzoek is derhalve niet aan de orde.

INPIIN-BLOKPOEL Postbus 94

5690 AB Son

ingenieursbureau

T elefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 -47 72 02

Blz. 16

Opdracht: MB-7734 Project : Windpark a/d Westermeerdijk Plaats : Noordoostpolder

8.

CONCLUSIE

Door de Koepel Windenergie Noordoostpolder is ons bureau via Pondera Consult BV opdracht gegeven een nulsituatie bodemonderzoek uit te voeren op een aantalopstelpunten voor windmolens en een toekomstige trafostation langs aan de Westermeerdijk te Noordoostpolder. Voor wat betreft het trafostation is een onderzoek van zowel de bovengrond als het grondwater uitgevoerd, grotendeels volgens de richtlijnen uit de NEN 5740, 5.1 (zie hoofdstuk 3). Voor wat betreft de opstelpunten is de bovengrond onderzocht. In geen van de zes onderzochte grondmengmonsters van de bovengrond, zowel trafostation als opstelpunten) zijn verhoogde gehalten aan onderzochte stoffen gemeten. In grondwatermonster B01 (trafostation) is het gehalte aan barium licht verhoogd. Verder is een marginale verhoging aan dichloorethenen gemeten. Laatstgenoemde verhoging hangt samen met stoorinvloeden tijdens de bepaling, waarschijnlijk is deze derhalve niet reproduceerbaar. Het geheel aan onderzoeksresultaten geeft geen aanleiding tot nader onderzoek, dE: nulsituatie (To) is hiermee vastgelegd. Resumerend kan bij beoordeling van het geheel aan onderzoeksresultaten gesteld worden dat de aangetroffen bodemkwaliteit aanvaardbaar wordt geacht en zodoende geen belemmering vormt voor de geplande aanleg van een windmolenpark. Tot slot wordt nog opgemerkt dat, afhankelijk van de bestemming en toepassing, bij eventuele afvoer van grond om een onderzoek conform het protocol uit het Besluit bodemkwaliteit gevraagd kan worden.

RBH

INPIIN-BLOKPOEL

Postbus 94 Son

5690 AB

ingenieursbureau

Telefoon/Fax: T 0499 - 4717 92 F 0499 - 47 72 02

MB-7734

SIT-Ol

SITUERING LOCATIE NOORDOOSTPOLDER

N

I

6-

INPIJN-BLOKPOEL ingenieursbureau Postbus 94, 5690 AB Son

T0499-471792

Tevens vestigingen: Hoofddorp T 023 - 565 58 78 Sliedrecht T 0184 - 61 80 10

BOï+-

Locatie trafostation

J

+wMD212

N

I o

10

20

JO

40

SOm

/ locatie:

I V\/ind~"lrlk aan de Westermeerdijk

-6Opdrachtnummer:

BIjlage:

MB-7734

SIT-03

te Noordoostpolder tekening:

Situatietekening Detail trafostation

Datum:

MSS

25-08-2009

Adviseur:

Schaal:

Formaat:

RBH

1 : 1.000

A4

Deze situatietekening dient om inzicht te geven in de locatie van de meeten onderzoekspunten. De tekenIng dient nlel voor andere

doeleinden te worden gebruikt.

M:\Opdrachten\MB\MB-7734\Teken\MB-7734-001-MSS.dwg

Projectcode: MB-7734

Boring:B01 Datum:

GWScm-mv:

Boring:B02

23-07-2009 120

0.00

29-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

akker

0.00

Zand, zeer fijn, malig sillig. malig humeus, matig schetphoudend,

akker

Zand, uiterst fijn, zwak smig, matig schelphoudend, bruingrijs

bruiogrijs

'.00 Zand, zeer fijn, malig siltig, zwak

Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak

humeus, zwak roesthoudend,

roesthoudend, geel9rij5

lichtbruin _0,00

Zand, uiterst fijn.

klej~.

grijs

Zand, zeer fijn, matig sîltig, brokken veen, grijs

4

_1.70

Veen, zwak zandig, donkerbruin

.,JiiO

Veen, mineraalarm, zwart _2,00

11 11 11 11

I1

-3,00

Boring:B03

Boring:B04

29-07-2009

Datum:

O'OOD·· · · · · ·~ ............. ............. :::::::::::,': .. . . . . ... ... . ............. .............

GWScm-mv:

0,00

akker Zand, zeer ryn, zwak sillig, matig schelphoudend, bruingrijs

1

'.00

Boring:B05

.. .... ... .... .·........... ::::::::::::: ... ... ... .... .·............ ........... .

0,00

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, matig

schelphoudend, bruingrijs

1

'.00

29-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

............. ............. ::::::::::::: ............. ............. .. . .-. ... ... . .............

O'OOD ............ ~

Boring:B06

29-07-2009

Datum:

O'OOD ............ ~

29-07-2009

Datum:

GWS cm-mv:

GWScm-mv:

0,00

akker

Zand, zeer fijn, zwak sillig, matig schelphoudend, bruingrijs

1

'.00

Projectnaam: Noordoostpolder Lokatienaam: Westermeerdijk

O'OOD ............ ~ ............. ............. ::::::::::::: . .... .. ... .. ··............. . . .. .. .. ... . .............

0,00

akker

Zand, zeer fijn, zwak siltig, malig schelphoudend, bruingrijs

1

Boormeester: B. Adriaens

1


Boring:B07

Boring:B08

29-07-2009

Datum:

Datum: GWScm-mv:

GWScm-mv:

0,00

. . . . . . . .. .. . ~ O'OO~"""""" -...... ....... . 1 ...........

akker

Zand, zeer fijn, zwak siltîg. matig schelphoudend, bruingrijs

,

............. ............. ............. .............

............. ~ O'OO~"""""" ............. . ...... ..• .•.

... ... . . --. ..

............. .............. ........... .

GWScm-mv:

0,00

akker

0,00

Zand, zeer fijn, zwak siltig. matig humeus, donkerbruin

............ ...........

Klei, malig zandig, malig roeslhoudend, bruingrijs

............ ............

2 ·1,00

31-07-2009

0,00

akker

0,00

............ ........... ............ ............ ............

Zand, uiterst fijn, malig sîllig, grijs

2

_1,00

-1,00

0,00

-1,00

.... "" , " , " " " " ....... -... .... ... _.- .. ..... " " " ........... ........... ..... " " ....... " " . " " , ." " ....... -..... " " " , .... ..... , "

0'

.,.

akker Zand, zeer fijn, zwak slltig, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

Zand, uiterst fijn, matig sil1lg, grijs

-1,00

31-07-2009

0.00

~2

" ......... [J3 ............

akker Zand, zeer fijn, zwak sHtig, zwak humeus, mallg schelphoudend, donkerbruin Zand, uilerst fijn, matig siltig, grijs

_1,00

31-07-2009

0,00

akker

Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

~2

[J3

0'

Datum: GWScm-mv:

31-07-2009

0,00

".00

Boring:WMD05

Boring: WMD04 Datum: GWScm-mv:

~2

Datum: GWScm-mv:

Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

I"''':':' '"

~1

31-07-2009

Boring:WMD03

Boring:WMD02

,',00-,,==,"-,13

akker Zand, zeer fijn, zwak sillig, matig schelp houdend, bruingrijs

1

Datum: GWScm-mv:

30-07-2009

Datum: GWScm-mv:

0,00

Boring: WMD01

Boring:B09 Datum:

29-07-2009

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, matig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

Zand, uiterst fijn, matig sillig, grijs -0,65

Zand, uiterst fijn, zwak sillig, zwak roesthoudend, grijsbruin Zand, uiterst fijn, klei"9, grijs

-1,00


,1

,,00L2f;1U


i <

<


bc-~~J

0,00

Boring: WMD06

Boring:WMD07

Datum: GWScm-mv:

Datum: GWS cm- mv:

0,00

..... «

< «

«

< «

«

< «

~1

.... -_ .... ........ -.... ....-........ ...... ...... _--_.«

«

«

< «

«

«

< «

< «

«

< «

«

< «

«

«

«

«

< «

«

< «

«

-1,00

31-07-2009

«

< «

Zand, zeer fijn, zwak siltig, matig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

«

< «

< «

< «

«

< «

< «

< «

«

«

< «

«

< «

«

< «

< «

·1,00

........... ............ ...........

........... ............ ........... ............ -1,00

••..•.•...•••..••...•••~

< «

< «

< «

< «

«

.....-.. ..... ........ ..... ...... «

< «

< «

«

«

< «

< «

< «

< «

«

< «

< «

< «

< «

«

«

«

< «

< «

~'

~2

Datum: GWS cm - mv:

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, maUg humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

0,00

'<00

Zand, zeer fijn, zwak sittig, zwak roesthoudend, donker bruingrijs

........... ........... ............

.. ......... ........... ............ ............ .. ......... .. .......... <•.••••••

« ••• « . « < ••• ~

·1,00

Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak roeslhoudend, donker bruingrijs

-1,00

«.r;:

~'

~2

30-07-2009

'00

,,. Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roesthoudend, bruingrijs

·1,00

Boring:WMD11 Datum:

30-07-2009

akker

akker

Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

Zand, zeer fijn, zwak sillig, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roeslhoudend, bruingrijs

Zand, zeer fijn, kleiiQ, zwak roeslhoudend, grijsbruin

,,. -1,00

_1,00

Boring:WMD12

Boring: WMD13

Datum:

akker

Zand, zaer fijn, zwak silllg, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

GWScm-mv:

om

~2

« < «

akker Zand, zeer fijI!, zwak siltig, matig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

Boring:WMD09

30-07-2009

~'

< «

«

GWScm-mv:

............ ............ ........... ............

< «

«

-1,00

Boring:WMD10

0,00

< «

< «

_1,00

~2

Datum:

«

< «

30-07-2009

~'

< «

< «

Zand, uiterst fijn, kleiig, grijs

0,00

....... ...... .... ........ ........... .... ...... ....... .... .......... .... .....

< «

«

GWS cm - mv:

< «

< «

< «

Boring:WMDOB

0,00

«

.....

0

Datum:

0,00

0,00

Zand, uiterst fijn, zwak sillig, zwak roeslhoudend, grijsbruin

2

U,

akker

30-07-2009

30-07·2009

Datum:

GWS cm- mv:

30-07-2009

GWScm-mv:

0,00

akker

0,00

Zand, zeer fijn, zwak sillig, matig humeus, donkerbruin

·0.50

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, malig humeus, donkerbruin

'<00

Klei, slerk zandig, zwak roesthoudend, bruingrijs

_1,00


Klei, sterk zandig, zwak roesthoudend, grijs

·1,00



Boring: WMD14

Boring:WMD15

30-07-2009

Datum:

30-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

GWScm-mv:

0,00

akker

0,00

Zand, zeer fijn, klei'lg, mati9 schelphoudend, grijsbruin

gras Zand, zeer fijn, zwak sillig, zwak humeus, zwak schelp houdend

Klei, sterk zandig, malig roeslhoudend, grijs

Zand, zeer fijn, klel'1g, grijs .f),70

Klei, sterk zandig, zwak roeslhoudend, bruingrijs ·1.00

·1.00

Boring:WMD16

Boring:WMD17

30-07-2009

Datum:

Datum:

GWScm-mv:

30·07·2009

GWScm-mv:

0,00

gras Zand, zeer fijn, zwak silliS, zwak humeus, zwak schelp houdend

0,00

akker Zand, zeer fijn, zwak silUg, matig humeus, donkerbruin

Zand, zeer fijn, klei'lg, grijs

•. w

Klei, malig zandig, matig roesthoudend, bruingrijs

Klei, sterk zandig, zwak roesthoudend, bruingrijs ·1,00

·1,00

Boring:WMD201

Boring:WMD202

31-07-2009

Datum:

Datum:

GWScm-mv:

0,00

-1,00

........ .... ............ .... ....... ..... .......... ...... .. ..... ............ ........... .... ... .. ............ ...... ... .. .......... ............

GWScm-mv:

0,00

~,

~2

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

0,00

... ...... ...... .. .. ...

.......................

Zand, uiterst fijn, matig siltig, grijs

·1,00

-1,00

Boring:WMD203

..

..

..

.. .. -1,00

.. .. ..

U,

Zand, uiterst fijn, malig si!tig, grijs

0' 31-07-2009

GWScm·mv:

'.00

~2 [}

akker Zand, zeer fijn, zwak sillig, zwak humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

~2

Datum:

GWS cm- mv:

0,00

... ...... ...... ... .. ... ... ... .... .. ........ .. ... ... .. .... ...... ........ ...... .. . ....... ... ... .. ... ...

U,

000

Boring: WMD204

31-07-2009

Datum:

......................

akker Zand, zeer fijn, zwak siUig, zwak humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

0,00

Zand, uiterst fijn, matig smig, grijs

-1.00


·1,00

......... .. .. ... .. .... ... ... ... ... ........ ... .... .. ......... .......... ...................... ...... .. .. .. ..... ..... ... .......... ..... ....... .. .... .......... .. ...

U,

'.00

~2 0'

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, mallg schelphoudend, donkerbruin Zand, uiterst fijn, matig smig, grijs

·UlO



Boring:WMD206

Boring: WMD207

31-07-2009

Datum:

0,00

-1,00

....... ....... .. ... ... ..... ....... .... ... .. .. ..... ... ........ ........ .. ... .. ... ... .. ....... .. .. .. ... ..

............ .. ... .. .. .. ........... .. ... .. .. .. ............

0' ~,

0,

GWScm-mv:

0.00

akker

0.00

Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, matig schelp houdend, donkerbruin Zand, uiterst fijn, matig sillig, bruingrijs

Zand, uiterst fijn, zwak si11l9, zwak roeslhoudend, grijsbruin

<.00 Zand, uiterst fijn, matig sll1lg, grijs

Zand, uiterst fijn, kleiIg, grijs

·1.00

Boring:WMD209

31-07-2009

-1,00

GWScm-mv:

0.00

...........

........... ........... ........... ............ ........... ........ , .. , ........... ............ ........... ............ ...........

~'

~~,

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, malig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

0,00

<.00 Zand, uiterst fijn, kleiig, grijs

·1.00

-1,00

Boring:WMD210

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, malig humeus, matig schelphoudend, donkerbrulfl

0,00

............. .............. . ... ... .. ... .............

Zand, uiterst fijn, kleiig, grijs ·1.00

-1,00

Boring:WMD212

-1,00

............. ............. .. ........ .. ... ... .. ... .. ... ... .. .. ............. ..... ... ... ..

~,

0,

Zand, uiterst fijn, zwak siltig, zwak roesthoudend, grijsbruin Zand, uiterst fijn, kleiig, grijs ·1.00

30-07-2009

. . .... .. ..- - .

(1.00

~'

akker Zand, zeerfijn, zwak s1llig, matig humeus, mallg schelphoudend, donkerbruin

~,

Zand, zeer fijn, zwak slll1g, zwak roeslhoudend, donker bruingrijs

30-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

0.00

~'

0,

Boring:WMD213

30-07-2009

GWScm-mv:

.......... ...... .....

........ " . ........... ...........

Zand, uiterst fijn, zwak siltig, zwak roesthoudend, grijsbruin

........... ...... .....

~1

akker Zand, zeer fijn, zwak slllig, matig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

GWScm-mv:

0.00

0,00

.. .... .. .. ..... ... .. ...... ...... ..... ......... ...... ...... ... .... ... .. .. .. .. ........ ... ...... ... ... .. ... ...

Datum:

GWS cm-mv:

Datum:

0.00

.. ... ... ..

Boring:WMD211

31-07-2009

Datum:

31-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

0,00

weiland Zand, zeer fijn, zwak silUg, matig humeus, malig schelp houdend, donkerbruin

Boring: WMD208 Datum:

31-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

akker Zand, zeer fijfl, zwak siltig, malig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

0 ............ 00=

...::::::::::: ......... . ...........

~

0.00

1

........... .

<.00

·1.00


<.00

::::::<:::.:~~ :::::::::::'0 2

Zand, zeer fijn, zwak siJIig, zwak roesthoudend, donker bruingrijs

-1,00

::.::..::.::.:.::;:;

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak schelp houdend, donkerbruifl

Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roeslhoudend, grijs

·1.00



Boring:WMD214

Boring: WMD215

30-07-2009

Datum:

-1,

GWScm-mv:

I"::,

akker Zand, zeer fijn, zwak si!tig, zwak humeus, zwak schelp houdend, donkerbruin

I" ::. "".

Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roeslhoudend, bruingrljs

::.

;;:;

30-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

0,00

akker Zand, zeer fijn, zwak sîltig, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roesthoudend, brulngrljs

2

I:':':::~L

., 00

_1,00

Boring: WMD216

Boring:WMD217

30-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

0,00

•.

1 ":-:"

30-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

akker Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

0,00

~

Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roesthoudend, donkerbruin

Zand, zeer f~n, kleiig, zwak roesthoudend, donkerbruin

_1,00

_1,00

Boring:WMD218

Boring:WMD219

30-07-2009

Datum:

30-07-2009

Datum:

GWScm-mv:

GWScm-mv:

0,00

akker

0,00

Zand, zeer fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin

Zand, zeer fijn, kleiig, zwak roesthoudend, grljs

_1,ooL2~U

_1,00

Boring: WMD220

akker Zand, zeer fijn, zwak sillig, malig humeus, donkerbruin

Klei, slerk zandig, zwak roeslhoudend, bruingrljs

2

2

Boring:WMD221

30-07-2009

Datum:

akker Zand, zeer fijn, zwak sil1îg, zwak humeus, zwak schelphoudend, donkerbruin

Datum:

GWS cm -mv:

30-07-2009

GWScm-mv:

0,00

akker

0,00

akker

Zand, zeer fijn, zwak sillig, matig humeus, donkerbruin

Zand, zeer fijn, kleiïg, grljsbruin

Kiel, sterk zandig, zwak roesthoudend, grljsbruin

Zand, zeer fijn, kleiïg, matig roesthoudefld, bruingrljs

2 -1,00


., 00



Boring:WMD222 Datum:

Boring:WMD223

30-07-2009

30-07-2009

Datum:

GWScm·mv:

GWScm-mv:

0.00

akker

0.00

Zand, zeer fijn, zwak silllg, matig humeus, matig schelphoudend, donkerbruin

gras Zand, zeer fijn, zwak 5illi9, zwak humeus, zwak schelp houdend

Kiel, sterlI zandig, mallg roesthoudend, grijsbruin

Zand, zeer fijn, klerig, grijs .o.7D

Klei, sierlI zandig, zwak roeslhoudend, bruin grijs -1.00

""OO-"""==""""~


Boring: WMD225

30-07-2009

30-07~2009

Datum:

GWScm-mv:

GWScm-mv:

0.00

gras

0.00

Zand, zeer fijn, zwak silllg, zwak humeus, zwak scheJphoudend

gras Zand, zeer fijn, zwak sil!ig, zwak humeus, zwak 5chelphoudend

~ ;-.,----::-'C"::---,:--Zand, zeer fijn, kleiig, grijs

_0.50

.,00

Zand, zeer fijn, kleiig, grijs

.,m Klei, sterlI zandig, zwak roesthoudend, bruingrijs

Klei, sterlI zandig, zwak roeslhoudend, bruingrijs

3 _1.00

-1.00


30-07-2009

GWScm-mv:

0.00

akker Zand, zeer fijn, zwak sillig, malig humeus, donkerbruin

Klei, matig zandig, mallg roesthoudend, bruingrijs



Q~?

ALcontrol B.V. Steenhouwerstraat 15·3194 AG Hoogvliet Tel.: (010) 2314700· Fax: (010) 4163034 www.alcontrol.nl

ALcontrol Laboratories

Analyserapport

Inpijn-Blokpoel BV R. Bosch Postbus 94 5690AB SON

Uw projectnaam Uw projectnummer ALcontrol rapportnummer Rapport verificatie nummer

Blad 1 van 7

: Noordoostpolder : MB-7734 : 11467723, versie nummer: 1 :6WMRWD81

Hoogvliet, 07-08-2009

Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project MB-7734. Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door ALcontrol Laboratories, gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Hoogvliet (NL). Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 7 pagina's. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan. Uitgebreide informatie over de door ons gehanteerde analysemethoden kunt u terugvinden in onze informatiegids. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport, bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support. Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn. Hoogachtend,

Q

TlSfiN RvAl018

ALCOIITROL S,V, IS OEACGREDlTEJ;RO VOLGENs DE DoOR DE RAAo VOOR AccREOITA TIE OESTEUlE CRrreRlA VOoR TES"lVIBORATORIA cONfoRM ISOIlEO 1I025:2005 ONOER /IR. L 028

Ac

ml~E

WERI
>lf,NoElSR~G;STH< KV~

Al"~ME"E

v00"wMpOEN

GWEf'(I~HRc

slo <JE

KAlAE~

V'." "OOPHANGEl EN

F""'''E~~''

TE

ROTT"RO~M

INtCHRIJV'NG

c\ j


/)

L __ ·--'

Inpijn-Blokpoel B.V.

Blad 2 van 7

Analyserapport

R. Bosch Projectnaam

Noordoostpolder

Orderdatum

04-08-2009

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

04-08-2009

Rapportnummer

11467723

Rapportagedatum

07-08-2009

- 1

Eenheid

Q

droge stof

gew.-%

gewicht artefacten aard van de artefacten

9 9

S S S

Geen

organische stof (gloeiverlies)

%vdDS

S

2.0

2.4

%vdDS

S

8.2

8.8

barium

mg/kgds

cadmium

mg/kgds

S S S S S S S S S

28 <0.35

Analyse

001

002

85.4 <1 Geen

85.4 <1

003

004

005

83.1

86.3

87.3

<1

<1 Geen

Geen

<0.35

Geen

<1

KORRELGROOTTEVERDELING lutum (bodem)

METALEN

kobalt

mg/kgds

koper

mg/kgds

kwik

mg/kgds

lood

mg/kgds

molybdeen

mg/kgds

nikkel

mg/kgds

zink

mg/kgds

3.6 12 <0.10 19

20

31

<0.35

<0.35

24 <0.35

3.0 <10

4.0 12

3.2 <10

<0.10

<0.10

<0.1(>

16

<20

17

<3 <10 <0.10 15

<1.5

<1.5

8.4 66

9.1 57

<0.01

<0.01

<0.01

0.Q1

<0.01

<0.01

<0.01 .

<0.01

<1.5

<1.5

9.6 72

7.9 58

20 <1.5 11 75

S S S S S S S S S S S S

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

S S S

<2 <2 <2

POL YCYCU$CHE AROMA TlSCHE KOOLWATERSTOFFEN naftaleen

mg/kgds

fenantreen

mg/kgds

antraceen

mg/kgds

fluoranteen

mg/kgds

benzo(a)antraceen

mg/kgds

chryseen

mg/kgds

benzo(k)fluoranteen

mg/kgds

benzo(a)pyreen

mg/kgds

benzo(ghi)peryleen

mg/kgds

indeno(1 ,2, 3-cd)pyreen

mg/kgds

pak-totaal (10 van VROM)

mg/kgds

pak-totaal (10 van VROM) (0.7 factor)

mg/kgds

0.02

0.02

0.02

0.01

0.02

0.01

0.01

0.01

<0.01

0.01

0.01

0.01

0.01

<0.01

0.Q1

<0.01

<0.01

0.01

<0.01

<0.01

0.Q1

0.01

0.01

<0.01

0.01

0.01

0.01

0.02

0.01

<0.01

0.01 0.12 ' ) 2 0.13 )

0.01 <0.1

1)

0.09

2 )

0.01 <0.1

1)

0.01 <0.1

1)

0.11

2)

0.10

2)

<0.01 <0.1

1)

0.102)

POL YCHLOORBfFENYLEN (PCB) PCB 28

jJg/kgds

PCB 52

iJg/kgds

PCB 101

J.l9/kgds

<2 <2 <2

<2 <2 <2

<2 <2 <2

<2 <2 <2

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerkt met een

a.

Nummer

Monstersoort

Monsterspecificatie

001

Grond (AS3000)

002

Grond (AS3000)

003

Grond (AS3000)

004

Grond (AS3000)

005

Grond (AS3000)

WMD1 WMD08 (0-50) WMD07 (0-50) WMD06 (0-40) WMD05 (0-45) WMD04 (0-30) WMD03 (0-30) WMD02 (0-30) WMD01 (0-45) WMD2 WMD14 (0-50) WMD15 (0-50) WMD16 (0-30) WMD17 (0-50) WMD13 (0-50) WMD12 (0-50) WMD11 (0-50) WMD10 (0-50) WMD09 (0-50) WMD3 WMD209 (0-40) WMD208 (0-50) WMD207 (0-40) WMD206 (0-30) WMD204 (0-30) WMD202 (0-30) WMD203 (0-30) WMD201 (0-45) WMD4 WMD218 (0-50) WMD217 (0-50) WMD216 (0-50) WMD215 (0-50) WMD214 (0-50) WMD213 (0-50) WMD212 (0-50) WMD211 (0-50) WMD21 0 (0-40) WMD5 WMD221 (0-50) WMD222 (0-50) WMD224 (0-50) WMD223 (0-50) WMD225 (0-30) WMD226 (0-50) WMD220 (0-50) WMD219 (0-50)

~ ]fmN RvA Lll2B

Paraaf: ALCONTROL a.Y. IS
Al OrlZf

WE~~lAA!,!)jEC.~ ...,"D~()fN UITGEVOE~D

,1~.N[}HSR~GlST~~· ~y"

RonER""'"

:!,,~6"~~o

D~

RAAD VOORAGCREOITA m; (lES TELDE CRtTERlA VOoR TEs'JL\BORATOR .... CONFORM ISOIll'C

ONDeR Of AlGEME~f "ooRWMRDEN CEOf?ONHRD S'"'

[)~ ~AM"R

V".tI

~"OPH'NGH f~ F"""'F.~N

17U5,~GG5

OIIDER NR. L.2a

TE ROTTEI![)AM 'N~CHRU.'lI"

<'\


; /j ~_./

Inpijn-Blokpoel sv.

Blad 3 van 7

Analyserapport


Noordoostpolder

Orderdatum

04-08-2009

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

04-08-2009

Rapportnummer

11467723

Rapportagedatum

07-08-2009

- 1

Analyse

Eenheid

Q

PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 som PCB (7) som PCB (7) (0.7 factor)

f,lgfkgds

S S S S S S

fJgfkgds

1-19/kgds 1-19/kgds 1-19/kgds fJg/kgds

001 <2 <2 <2 <2 <14 9.8

002

003 <2 <2 <2 <2 <14

<2 <2 <2 <2 <14 2 )

9.8

004

2 )

<2 <2 <2 <2 <14

9.82)

9.8

005 <2 <2 <2 <2 <14

2 )

9.8

2

)

MINERALE OLIE fractie C10· C12

mg/kgds

fractie C12 - C22

mg/kgds mg/kgds

fractie C22 - G3D

fractie G3D - C40 101aal olie C10 - C40

<5 <5 <5 <5 <20

mg/kgds

mg/kgds

S

<5 <5 <5 <5 <20

<5 <5 <5 <5 <20

<5 <5 20 8

30

<5 <5 <5 <5 <20

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerkt met een a,

Nummer

Monstersoort

Monsterspecificatie

001

Grond (AS3000)

002

Grond (AS3000)

003

Grond (AS3000)

004

Grond (AS3000)

005

Grond (AS3000)

WMD1 WMD08 (0-50) WMD07 (0-50) WMD06 (0-40) WMD05 (0-45) WMD04 (0-30) WMD03 (0-30) WMD02 (0-30) WMD01 (0-45) WMD2 WMD14 (0-50) WMD15 (0-50) WMD16 (0-30) WMD17 (0-50) WMD13 (0-50) WMD12 (0-50) WMD11 (0-50) WMD10 (0-50) WMD09 (0-50) WMD3 WMD209 (0-40) WMD208 (0-50) WMD207 (0-40) WMD206 (0-30) WMD204 (0-30) WMD202 (0-30) WMD203 (0-30) WMD201 (0-45) WMD4 WMD218 (0-50) WMD217 (0-50) WMD216 (0-50) WMD215 (0-50) WMD214 (0-50) WMD213 (0-50) WMD212 (0-50) WMD211 (0-50) WMD210 (0-40) WMD5 WMD221 (0-50) WMD222 (0-50) WMD224 (0-50) WMD223 (0-50) WMD225 (0-30) WMD226 (0-50) WMD220 (0-50) WMD219 (0-50)

Paraaf:

QrrmA

HvAlfl18

ALCOI/mOL B,V, 'S GEAGGREOHEERO VOLGE'lS OE poOR OE RAAD VOOR "'''''REIliTA ne OESTEI..t>E CRITERIA VOoR TESTLABORATORIA CONFORM "(>nEe AL O.,ZE

WERI
"ANDftS~~G'STER-

I(Voo<; ~OTT~R"M'

UITGEVOE!\n ONDEP 2,,~SO~~1>

o~

AtGEMf.NiC

"OCRW"-ARD~N

GECóroNHRt> Bk' OE

KAM,,~ "~,,

KOOPIlM'l"El EN

FAg~'E~~H

17~1~,~~05

TE

OHDER liR. L a.s

RmTt~DAM INSCH~,N'NG

Q~)7 ALcontrol Laboratories Inpijn-Blokpoel B.V.

Blad 4 van 7

Analyserapport


Noordoostpolder

Projectnummer

MB-7734

Rapportnummer

11467723

- 1

Orderdatum Startdatum

04-08-2009 04-08-2009

Rapportagedatum

07-08-2009

Monster beschrijvingen

001

De monstelVoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

002

De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS300Q, dit geldt alJeen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

003

De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "s" kenmerk.

004

De monstervoorbehandeJing en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

005

De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "s" kenmerk.

Voetnoten De sommatie is een optelling van de ruwe waarden waarna de berekening heeft plaatsgevonden. De sommatie na verrekening van de 0.7 factor conform AS3000

2

Paraaf:

Q

rmfN

RvA L018

ALCON"TROL B.Y. !s GEAGGREOITEIffiO VOLIlENS OE poOR OE RAAD VOOR MCR.'iOITAnE OESTELDE CRITeRIA VOOII TE5TLABORl\TOlUA CO/,WORM 1S0nEe

17~la~005

ONDER 'lil. L.,"

N. ONZE ''lERK'''''-''.'IlED''N WCRoEN uITGEV(lE~o ONDE? of. "'LGEM~Nt 'JOORWMROEN GEc"?O~HRc BI' [JE K"""'~ V'." KOOPIlMWEl EN f"S~'E"-EH TE ROTTERDAM IKSCHR'NlNG Il"NOHsnrGIST~R' KV:~ ~OTHR[J1oM l4,~"'~O

Cl}


Inpijn-BlokpoeIB.V.

Blad 5 van 7

Analyserapport


Noordoostpolder

Orderdatum

04-08-2009

Projectnummer

MB-7734 11467723 - 1

Startdatum

04-08-2009

Rapportagedatum

07-08-2009

Rapportnummer

Analyse

Monstersoort

Relatie tot norm

droge stof

Grond (AS300Q)

Grond: gelijkwaardig aan NEN-ISO 11465, conform CMA/2/1I/A.1 Grond (AS3000): conform AS3010-2

gewicht artefacten

Grond (AS3000)

Conform AS3000, NEN 5709

aard van de artefacten organische stof (gloeiverties)

Grond (AS3000)

Idem

Grond (AS3000)

Grond/Puin: gelijkwaardig aan NEN 5754. Grond (AS3000): conform AS3010

lutum (bodem)

Grond (AS3000)

Grond: eigen methode. Grond (AS3000): conform AS3010-4

barium

Grond (AS3000)

Conform AS301 0-8, NEN 6966 ontsluiting: NEN 6961

cadmium kobalt

Grond (AS3000)

Idem

Grond (AS3000)

Idem

koper

Grond (AS3000)

Idem

kwik

Grond (AS3000)

Conform AS3010-8, NEN-ISO 16772 ontsluiting: NEN 6961

lood

Grond (AS3000)

Conform AS3010-8, NEN 6966 ontsluiting: NEN 6961

molybdeen

Grond (AS3000)

Idem

nikkel

Grond (AS3000)

Idem

zink

Grond (AS3000)

Idem

naftaleen

Grond (AS3000)

Conform AS3010-9

fenantreen

Grond (AS3000)

Idem

antraceen

Grond (AS3000)

Idem

f1uoranteen

Grond (AS3000)

Idem

benzo{a)antraceen

Grond (AS3000)

Idem

chryseen

Grond (AS3000)

Idem

benzo{k)fluoranteen

Grond (AS3000)

Idem

benzo{a)pyreen

Grond (AS3000)

Idem

benzo{ghi)peryleen

Grond (AS3000)

Idem

indeno{ 1 ,2,3-cd)pyreen

Grond (AS3000)

Idem


Grond (AS3000)

Idem


Grond (AS3000)

Idem

PCB 28

Grond (AS3000)

Conform AS3020

PCB 52

Grond (AS3000)

Idem

PCB 101

Grond (AS3000)

!dem

PCB 118

Grond (AS3000)

Idem

PCB 138

Grond (AS3000)

Idem

PCB 153

Grond (AS3000)

Idem

PCB 180

Grond (AS3000)

Idem

som PCB (7)

Grond (AS3000)

Idem

som PCB (7) (0.7 factor)

Grond (AS3000)

Idem

totaal olie C 10 - C40

Grond (AS3000)

Conform AS3010-11

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstername

Verpakking

001 001 001 001 001 001 001 001 002

Y2173355 Y2173357 Y2174259 Y2174266 Y2174272 Y2174275 Y2174514 Y2174740 Y2173361

30-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 30-07-2009 31-07-2009 30-07-2009

30-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 30-07-2009 31-07-2009 30-07-2009

ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201

Q

A~GOIIThID~

Paraaf: rr~IN

RvA L~2n

S.Y.!S GEACCREDITEERD

\IOLOE~S

OE DOOR

oe MAD VOOR ACCRECrTA"Jle oE6TIiLt>E cRITERIA \IOoR TIiSTLAlIOAATORIA CONFORM lSonEC ~7025:1005 OIlDER IIR. L 02.

Ot Dil"!; WF.~~2AA!;
At"'EME"~ "{)OBW"ARD~" G~DEf'ONtE~D

S"' ;JE

KA>'~R

VA" KOOI'!lANDH EN

FA3~IEK!'."

TE ROTTERDAM INSC"H'N'NG

~" ,". Ij-.

Alcontrol laboratories

c__, / /

Inpijn-BJokpoeJ B.V.

Blad 6 van 7

Analyserapport

R. Bosch Projectnaam Projectnummer Rapportnummer

Noordoostpolder

Orderdatum Startdatum Rapportagedatum

MB-7734 11467723 - 1

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstername

Verpakking

002 002 002 002 002 002 002 002 003 003 003 003 003 003 003 003 004 004 004 004 004 004 004 004 004 005 005 005 005 005 005 005 005

Y2173367 Y2173368 Y2173838 Y2173841 Y2173853 Y2175065 Y2175067 Y2175077 Y2174012 Y2174256 Y2174264 Y2174265 Y2174273 Y2174518 Y2174769 Y2174795 Y2173358 Y2173359 Y2173362 Y2173366 Y2173371 Y2173373 Y2174794 Y2175060 Y2175061 Y2173839 Y2173846 Y2173850 Y2173852 Y2175068 Y2175073 Y2175075 Y2175079

30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 31-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009

30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 31-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 31-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009

ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201

Paraaf:

Q[mm RvAl U1H

ALcotlTRoL

a.v. Is Og,1,CcREOtrEEllo VOLOEliS DE 0001\ OE RAAD VOOR ACCREOiTAlIE oEsn.-U>E GRlTE>1A VOOl! n;STL~BORAT<'RI~ CONFORM lSOnEG 17~Z'olO05 O.. OER NR. L 028

Ai- O""E "'ERKZA.~\'_~WE"W""DE~ unGEVOË~OONDER OE AlGEMËHE "OO~WMRD~" C~GEPONEER~ IlI,' OE MMf~ VA.'J KC'OPII .. ~OH EN FA5R'EKE~ TE ROHE~D'M INSCIIR,MNG "M
K\Ä ROnEllV'''''

~~~",:a~

04,08-2009 04-08-2009 07-08-2009

~ ALcontrol Laboratories Inpijn-BJokpoel SV.

Blad 7 van 7

Analyserapport

R. Bosch

Projectnaam Projectnummer

Noordoostpolder

Orderdatum

04-08-2009

MB-7734

Startdatum

04-08-2009

Rapportnummer

11467723

Rapportagedatum

07-08-2009

- 1

Monsternummer: Monster beschrijvingen

004 WMD4WMD218 (0-50) WMD217 (0-50) WMD216 (0-50) WMD215 (0-50) WMD214 (0-50) WMD213 (0-50) WMD212 (0-50) WMD211 (0-50) WMD21 0 (0-40)

Karakterisering naar alkaantraject C9-C14

benzine kerosine en petroleum diesel en gasolie motorolie stookolie

C10-C16 C10-C28 C20-C36 C10-C36

De C1 0 en C40 pieken zijn toegevoegd door het laboratorium en worden gebruikt als interne standaard.

0.118

0.088

0.058

0.028

-0.002

o

I

I

C1 0:::: 1.3 min.

C22:::: 3.4 min.

C1 2:::: 2.1 min.

I

6.0

8.0

C40:::: 5.1 min. C30:::: 4.3 min.

Paraaf:

Q

J[SIIN RvA L018

ALCONTflOl a.v. IS SEAccREoll"EERD \t'OUlENS OE 000", DE RAAD VOOR ",CCREOITAl1E eSSlELllE CR!TeR!I\ VooR lESTI.AIIORATORIA CONFORM JSonEC 17076,2005 OIlDER NR. L.,a

Al O,CE

WERO\ZAM.'HEDE~

WORDEN

HA~O"(S~EG'S,t"--IM("-OnE"-"f.M

UITGEVOc.~t)ON!)ER

>42SQ"6

OE "'lGEMEN~ ''OOHW''ARDE'' [JEDEPONEER<>

BIJ"~

KAM"R

v~_" KO[JI'!-I~Nf.lH F.~

FAa"-IEKE" rE POTTEPD_'J.!

'~SCIlRl'V'NO

ALcontrol B.V. Steenhouwerstraat 15 ' 3194 AG Hoogvliet TeL: (010) 2314700· Fax: (010) 4163034 www.alcontrol.nl

(\);, ALcontrol Laboratories

Analyserapport

Inpijn-Blokpoel B.Y. M.J.M. Vervoort Postbus 94 5690AB SON


Blad 1 van 5

: Noordoostpolder : MB-7734 : 11466396, versie nummer: 1 : LlPDKEPH


Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project MB-7734. Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door ALcontrol Laboratories, gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Hoogvliet (NL). Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 5 pagina's. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan. Uitgebreide informatie over de door ons gehanteerde analysemethoden kunt u terugvinden in onze informatiegids. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport, bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support. Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn, Hoogachtend,

~ lEme

RvA I 018

ALCo'iTRoL e.Y. Is OEAccRIiOITEERt> VOLGENs De DOOR OE RAAO VOOR ACCREOITA TIE OESTElOE cRITIiRIA VOOR TESfVtBORATORIA COI/FORM ISIJnE"

AL orlZE ,'iERKZ"'-o,.,HE"EN ";v~OEN "'TG~""E~[j ONOeR OE ALGEMfJJf "AlilJHSRtoI$TtR- KVK ,'
'!o"nWMRD~"

CE(>fMNEERO BI' DE KAMER VAH ,OOPIIANt;El EN

FA5~'OE."

11~2at.1005

TE

OIlDER NR, L ~.~

~O"H"RDA", 'NSC~RI<"NG

(]:/t,7



Blad 2 van 5

Analyserapport

M.J.M. Vervoart Projectnaam

Noordoostpolder

Orderdatum

30-07-2009

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

30-07-2009

Rapportnummer

11466396

Rapportagedatum

03-08-2009

- 1

001

Eenheid

Q

droge stof

gew.-%

gewicht artefacten

aard van de artefacten

9 9

S S S

Geen


%vd DS

S

1.6

%vd DS

S

4.3

barium

mg/kgds

cadmium

mg/kgds

S S S S S S S S S

Analyse

86.7 <1

KORRELGROOTTEVERDELING lutum (bodem)

METALEN

kobalt

mg/kgds

koper kwik

mg/kgds

lood

mg/kgds

molybdeen

mg/kgds

nikkel

mg/kgds

zink

mgfkgds

mglkgds

<20 <0.35

<3 <10 <0.10

<13 <1.5

6.1 50

POL YCYCLISCHE AROMA TlSCHE KOOLWATERSTOFFEN <0,01 naftaleen mgfkgds S

<0.01

fenantreen

mg/kgds

antraceen

mg/kgds

fJuoranteen

mg/kgds

benzo(a)antraceen

mg/kgds

chryseen

mg/kgds

benzo(k)f1uoranteen

mg/kgds

S S S S S S

benzo(a)pyreen

mglkgds

S

<0.01

benzo(ghi)peryleen

mglkgds

<0.01

indeno( 1 ,2, 3-cd)pyreen

mglkgds


mg/kgds


mg/kgds

S S S S

S S S

<2 <2 <2

<0.01 <0.01 <0.01 <0.01 <0.01

<0.01

"

<0.1 0.072)

POL YCHLOORBIFENYLEN (PCB) PCB 28

j.Jg/kgds

PCB 52

j.Jg/kgds

PCB 101

j.Jg/kgds

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerkt mei een Q.

Nummer

Monstersoort

Monsterspecificatie

001

Grond (AS3000)

MM1 B02 (0-50) B03 (0-50) 804 (0-50) B05 (0-50) BOB (0-50) B07 (0-50) B08 (0-50)

Paraaf:

Qrrmu

RvA l 018

ALOONTROL B.V. Is GEAGGREtlITEERO VOLDEN' DE !l{}OR OE RAAD VOOR AccRiitliTAllE GESTELDE CRITERIA VoOR TE6TLABORATORIA conFORM !SonE!: 170I5:1005 oNDER NR. L OIS AL OlitE WERKZA",,~HEil~N WûRO~N ~ITGf"O,,~D ONOcP [JE AI,OEMf.'''' HANOHSRtGI
~OORW"A"O~" G~"E"oNEERO

slJ <JE KAME~ "'." KOOFH""ilEl E~ fA.'l'i'EKEN TE ROTTERDAM !NsCH~,,-V'NG

C}


Inpijn-BJokpoel B.V.

Blad 3 van 5

Analyserapport

M.J.M. VelVoort Projectnaam

Noordoostpolder

Orderdatum

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

30-07-2009 30-07-2009

Rapportnummer

11466396

Rapportagedatum

03-08-2009

- 1

Analyse

Eenheid

Q

PCB PCB PCB PCB

IJ9/kgds fJg/kg ds

S S

IJ9fkgds

S S S S

118 138 153 180

1-19/kgds

som PCB (7) som PCB (7) (0.7 factor)

1-19lkgds fJg/kgds

001 <2 <2 <2 <2 <14 9.8

2 )

MINERALE OLIE fractie C10 ~ C12

mg/kgds

fractie C12 - C22

mg/kgds

fractie C22 - G30

mg/kgds

fractie G3D - C40

mg/kgds

totaal olie C 10 - C40

mg/kgds

S

<5 <5 <5 <5 <20

De met S gemerkte analyses Zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerkt me1

een Q.

Nummer

Monstersoort

Monsterspecificatie

001

Grond (AS3000)

MM1 B02 (0-50) B03 (0-50) B04 (0-50) B05 (0-50) B06 (0-50) B07 (0-50) B08 (0-50)

Paraaf:

Q

lmlN

RvA L~l8

ALcalITROL B.V. Is G""'G<:IIEOITESlUI VOLGEliS OE 000"' OE R...... I:> VOO"' AOCIIEOIT... l1E GEsTEUlE CR1"fERtA VOOR TESTLABOIIATOlllA Cl:>liFORM !SOnec

1702G,~<){)5

ONDER tiR. L.2I

AC oNZE W~RKZA.'~'~EOfN "''O~DrN uLTGEVQE~t>CNOER DE AtGEMö"E "O·:>~W""'~O~" G~Q"?O""E!W BIJ Pf.~AM"" VMj ~ûOPIl~N()( ROnE~CA'" 2.,2602~~

c~) ALcontrol Laboratories Inpijn-Blokpoel B.V.

Blad 4 van 5

Analyserapport

M.J.M. VelVoort Noordoostpolder

Projectnaam Projectnummer Rapportnummer

Orderdatum Startdatum Rapportagedatum

MB-7734 11466396 - 1

30-07-2009 30-07-2009 03-08-2009


De monstelVoorbehandeJing en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

001

Voetnoten

De sommatie is een optelling van de ruwe waarden waarna de berekening heeft plaatsgevonden. De sommatie na verrekening van de 0.7 factor conform AS3000

2

Paraaf:

Q

rrmN

RvA l 010

AI.CON"TJ
.• \. OllZE

B.V. IS "","CCREOITEERO IIOVl.NS OE DOCR OE RAAD VOoR AC<:REOITP. TIE

WEHKZA-."'HE()!'NI'>'O~OEN

H~.NOHSnEGI"TE~·

"~Sn;-LDE

CRllE'IlP. VoOR TESnAIIORp. TOR'" <:ONFORM ISOnEe nozs,,".,

ON"~R

NI>.

~ Oz~

unGEVOEl\OcNOER OE AlGËI.1ENE ''GopWMROEH OED"NNü!l0 IWDE ,AMoR VAN ~00P,IANCH1''' FMl"'EKE" TE ROnF.p!>.'M 'NSCHR,,,",NG ""\{"" RCfTER'W.' ~"~",;wo

c~ ALcontrol Laboratories Inpijn~Blokpoel

Blad 5 van 5

S.v.

Analyserapport

M.J.M. Vervoort Projectnaam

Noordoostpolder

Orderdatum

Projectnummer

MB-7734 11466396 - 1

Startdatum

30-07-2009 30-07-2009

Rapportagedatum

03-08-2009

Rapportnummer

Analyse

Monstersoort

Relatie tot norm

droge stof

Grond (AS3000)

Grond; gelijkwaardig aan NEN-ISO 11465, conform CMA/2t!1/A.1 Grond (AS3000): conform AS3010-2

gewicht artefacten

Grond (AS3000)

Conform AS3000, NEN 5709

aard van de artefacten

Grond (AS3000)

Idem


Grond (AS3000)

Grond/Puin: gelijkwaardig aan NEN 5754. Grond (AS300a): conform AS3010

lutum (bodem)

Grond (AS3aOO)

Grond: eigen methode. Grond (AS3000): conform AS3010-4

barium

Grond (AS3000)


cadmium

Grond (AS3000)

Idem Idem

kobalt

Grond (AS30aO)

koper

Grond (AS3000)

Idem

kwik

Grond (AS30aO)

Conform AS3010-8, NEN-ISO 16772 ontsluiting: NEN 6961

lood

Grond (AS30aO)


molybdeen

Grond (AS3000)

Idem

nikkel

Grond (AS3000)

Idem

zink

Grond (AS3000)

Idem

naftaleen

Grond (AS3000)

Conform AS301 0-9

fenantreen

Grond (AS3000)

Idem Idem

antraceen

Grond (AS3000)

fluoranteen

Grond (AS3000)

Idem

benzo( a)antraceen

Grond (AS3000)

Idem

chryseen

Grond (AS3000)

Idem

benzo(k)fluoranteen

Grond (AS3000)

Idem

benzo(a)pyreen

Grond (AS3aOO)

Idem

benzo(ghi)peryJeen

Grond (AS3000)

Idem

indeno( 1,2,3-cd)pyreen

Grond (AS3000)

Idem


Grond (AS3000)

Idem


Grond (AS3000)

Idem

PCB 28

Grond (AS30aO)

Conform AS3020

PCB 52

Grond (AS30aO)

Idem

PCB 101

Grond (AS30aO)

Idem

PCB 118

Grond (AS3000)

Idem

PCB 138

Grond (AS30aO)

Idem

PCB 153

Grond (AS3000)

Idem

PCB 180

Grond (AS3000)

Idem

som PCB (7)

Grond (AS3000)

Idem

som PCB (7) (0.7 factor)

Grond (AS3000)

Idem

totaal olie CiD - C40

Grond (AS3000)

Conform AS3010-1i

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstername

Verpakking

001 001 001 001 001 001

Y2174839 Y2174840 Y2174841 Y2174842 Y2174843 Y2174844

30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009

30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009

A,-C201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201

Theoretische monsternamedatum Theoretische monsternamedatum Theoretische monsternamedatum Theoretische monsternamedatum Theoretische monsternamedalum Theoretische monsternamedalurn

Paraaf:

~ nmN

RvA l U2a

~L

OllZE '''''~~ZA.~~'HWE,,\'>''''''DEN u,TGEVCE~D ONOER t>E ALGEME". ,'OO~WMRDE" G;;()f.f'ONHIlD BIJ DE !;ENTE ROTTERD'MIN5C,mUV'NG

"ANDfl5REGI.,Tf~-I
ROTTERQAM

l4~o5~QÖ

(lr;

ALcontrol Labofi"tories

ALcontrol B.V. Steenhouwerstraat 15 . 3194 AG Hoogvliet Tel.: (010) 2314700· Fax: (010) 4163034 www.alcontrol.nl

Analyserapport

Inpijn-Blokpoel BV M.J.M. Vervoort Postbus 94 5690AB SON

Blad 1 van 6


: Noordoostpolder : MB-7734 : 11466294, versie nummer: 1 : PESXY5AN


Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project MB-7734. Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door ALcontrol Laboratories, gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Hoogvliet (NL). Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 6 pagina's. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan. Uitgebreide informatie over de door ons gehanteerde analysemethoden kunt u terugvinden in onze informatiegids. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport. bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support. Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn. Hoogachtend,

Q ffSIIN

R.W1R

_'l OIIZE

WER~ZA"'''''~()EN

",,"OEl~R~G'ST~~, ~V~

WOR[}H' UITGE'vDE>tO CNOEP DE AtGEME~E "oorW/oAPD"-" GEr>ö?ONHRO BIJ m: hAMm VAN KC'OPHAN"El EN ROTIERDf.M ê.,lo5;'~~

F"a~'~~~N

TE

?01TE?D~M

INSCHRI MNC

~J; ALcontrol Laboratories Inpijn-Blokpoel B.V.

Blad 2 van 6

Analyserapport

M.J.M. Vervaart Projectnaam

Noordoostpolder

Orderdatum

Projectnummer

MB-7734 11466294 - 1

Startdatum

29-07-2009 29-07-2009

Rapportagedatum

06-08-2009

Rapportnummer

Analyse

Eenheid

Q

1J91I j.JglJ

S S S S S S S S S

001

METALEN

barium cadmium kobal!

IJg!1

koper kwik

IJQ/I

lood

j.JglI 1-19/1

molybdeen

IJg/!

nikkel

IJ9/1

zjnk

1-1911

170
<5 <15 <0.05

<15 <3.6

<15 <60

VLUCHTIGE AROMA TEN benzeen

1-1911

tolueen

ethylbenzeen

IJg/l 1-19 /1

a-xyleen

IJg/l

p.. en m-xyleen

IJ9/1

xylenen

1-/9/1


jJg/l

styreen

1J9/1,

naftaleen

IJg/l

S S S S S S S S S

<0.2 <0.3 <0.3 <0.1 <0.2 <0.3

0.21 <0.3 <1.0

1)

GEHALOGENEERDE KOOLWATERSTOFFEN

1,1-dichloorethaan 1,2-dichloorelhaan

<0.6

cis-1,2-dichlooretheen

1-19/I

trans-1 ,2-dichlooretheen

1-19/I

som (cis,trans) 1,2dichloore1henen

1-19/I

S S S S S S

som (cis,trans) 1,2dichloorethenen (0.7 factor)

1-19/I

S

0.35

dichloormethaan 1,1-dichloorpropaan

1-19/1 1-19fl

S S

<0.25

1,2-dichloorpropaan

1-191I 1-1911

som dichloorpropanen

1-19/I

S S S

<0.25

1,3-dichloorpropaan som dichloorpropanen (0.7 factor)

1-19/1

S

0.53

tefrachlooretheen

1-1911

S

<0.1

1,1-dichlooretheen

IJg/l

IJ9tl IJgtl

<0.6 <0.1 <0.40

1)

<0.1 0.40

<0.2

<0.25 <0.75

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerkt met een Q.

Nummer

Monstersoort

MonsterspecifIcatie

001

Grondwater

B01-l-l BOl (220-320)

(AS3000)

Paraaf:

~ Imrn

RvA L028

ALCollTROL B.Y. Is ",",CCIIEDITEERC 1/0lIlE~S P" POOR OE RA= VOOft AccREOITA 11e "eSTEU)e cRITERPA VOOR 'tES~eoRATORI~ CONFORM lSonec ~L

lro15~OD5

oNDeR fjR. L C28

OUZE V'iERKZM';~E"'Q/lOfN UITGEV0c.~oCND'R DlC "lCEM~"" "Ç>Q"WAA~DEH GmE="üRDS1J "E """'ER VA" ""0PH."NDH "N FA1l'i'EKEN TE ROTIEllOAM 1,,&CH~l'V.NG KVK ~OTT'~DM' ~o>s,>"~

,,~,N[)HSREOI';TER'

al;



Blad 3 van 6

Analyserapport


Noordoostpolder

Orderdatum

Projectnummer

M8-7734

Startdatum

29-07-2009

Rapportnummer

11466294

Rapportagedatum

06-08-2009

- 1

Analyse

Eenheid

Q

tetrachloormethaan

1-19/1 tJ9 /1 fJ9 /1

S S S S S S S

1,1,1-lrichloorethaan

1,1,2-trichloorethaan

trichlooretheen chloroform

119/1 fJg /1

vinylchloride

1-19/1

tribroommethaan

1-19/1

29-07-2009

001 <0.1 <0.1 <0.1

<0.6 <0.6 <0.1

<0.2

POL YCHLOORBIFENYLEN (PCB)

1-19/1 1-19/1

PCB 28 PCB 52

PCB 101

PCB PCB PCB PCB

fJg/l fJg fl

118 138 153 180

fJg fl fJg fl 1-19/ 1

1-19/1 1-19/1

som PCB (7) som PCB (7) (0.7 factor)

<0.01

S S S S S S S S S

0.01

<0.01 <0.01

2)

2)3) 2) 2)

<0,01

2)

<0.01

:I)

<0.01

2)

<0.07

2

0.053

2

) )

MINERALE OLIE fractie C10 - C12

fractie C22 C30

fJg /1 1-l911 1J91I

fractie C30 C40

IJglJ

totaal olie C10 C40

IJg/l

fractie C12 - C22 *

*

*

<25 <25 <25 <25 <100

S

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerkt met een Q.

Nummer

001

Monstersoort

Monsterspecificatie

Grondwater

801-1-1 801 (220-320)

(AS3000)

Paraaf:

Q HSIIN

R.AlUIH

Al.COIlTflOL B.Y. Is

AL OlllE

O~c"RIiOITEERO

VOL'lE,Ns OE 0001'1. Oli RAAD VOOR MCREOITA TIE G~Sn;-LO~ ORITERIA VOOR TESTlAIlORATORIA CONFORM ISOnEc

WERKZA~MHE"E"''''D''OEN lJ'TGE"OE~OCNDER

HAHD",3~EGI~H"

KVK

ROn~RDf"" ~"la51~~

CE ALGËMË,,!;

"OORW~ARDË~

oW;;PONHRO BIJ OE f.AMER VÄN

~OOPHANDn

EN

FAEl~'E"""

1?~25,2M.

0"""" /IR. l.~~6

Tii ROTTF.RO'M

'NSC~R,,"'NG

Cv



Blad 4 van 6

Analyserapport

M.J.M. VelVoort Projectnaam

Noordoostpolder

Projectnummer

MB-7734

Rapportnummer

11466294 - 1

29-07-2009 29-07-2009 Rapportagedatum 06-08-2009 Orderdatum Startdatum


De monstelVoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

001

Voetnoten Verhoogde rapportagegrens i.v.m. storende matrix.

2

Het monster is niet of verkeerd geconselVeerd aangeleverd, derhalve zijn de resultaten indicatief.

3

Resultaat is indikatief i.v.m. storende monstermatrix.

Paraaf:

Q

mUN RvA l ~28

Ot

Oll~" """R~lM~'.HêO~N =·~OEN ~rr"EVOE'U)

H.. NOElSR''''SHR· "V~ RQTTóRDAM 2"~o5206

CND<:R

O~

AlGEME"E

!OO~WM~f>!O" <::"Df.f'O~H~()

6" OF.

~MltR V~" ~OOPH .• N()n

EN

FA5R'~KE"

TE

ROTTE~Oo,.,

'NSCHRI",""NG

(10) ALcontrol Laboratories Jnpijn-Blokpoel B.V.

Blad 5 van 6

Analyserapport


Noordoostpolder

Orderdatum

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

29-07-2009 29-07-2009

Rapportnummer

11466294 - 1

Rapportagedatum

06-08-2009

Analyse

Monstersoort

Relatie tot norm

barium

Grondwater (AS3000)

Conform AS3110-3 en Conform NEN 6966 (meting conform NEN-EN-ISO 11885)

cadmium

Grondwater (AS3000)

Idem

kobalt

Grondwater (AS3000)

Idem

koper

Grondwater (AS3000)

Idem

kwik lood

Grondwater (AS3000)

Conform AS3110-3 en Conform NEN-EN 13506

Grondwater (AS3000)

Conform AS3110-3 en Conform NEN 6966 (meting conform NEN-EN-ISO 11885)

molybdeen

Grondwater (AS3000)

Idem

nikkel

Grondwater (AS3000)

Idem

zink

Grondwater (AS3000)

Idem

benzeen tolueen ethylbenzeen

Grondwater (AS3000)

Conform AS3130-1

Grondwater (AS3000)

Idem

Grondwater (AS3000)

Idem

Q..xy]een

Grondwater (AS3000)

Idem

p- en m-xyleen

Grondwater (AS3000)

Idem

xylenen

Grondwater (AS3000)

Idem


Grondwater (AS3000)

Conform AS3130-1

styreen

Grondwater (AS3000)

Conform AS3130-1

naftaleen

Grondwater (AS3000)

Idem

1,1-dichloorethaan

Grondwater (AS3000)

Idem

1,2-dichloorethaan

Grondwater (AS3000)

Idem

1,1-dichlooretheen

Grondwater (AS3000)

Idem

cis-1 ,2-dichlooretheen

Grondwater (AS3000)

Idem

trans-1,2-dichlooretheen

Grondwater (AS3000)

Idem

som (cis,trans) 1,2-

Grondwater (AS3000)

Idem

som (cis,trans) 1,2dichloore1henen (0.7 factor)

Grondwater (AS3000)

Idem

dichloormethaan

Grondwater (AS3000)

Idem

1,1-dichloorpropaan

Grondwater (AS3000)

Idem

1,2-dichloorpropaan

Grondwater (AS3000)

Idem

1,3-dichloorpropaan som dichloorpropanen

Gronawater (AS3000)

Idem

Grondwater (AS3000)

Idem

som dichloorpropanen (0.7 factor)

Grondwater (AS3000)

Idem

tetrachlooretheen

Grondwater (AS3000)

Idem

tetrachloormethaan

Grondwater (AS3000)

Idem


Grondwater (AS3000)

Idem


Grondwater (AS3000)

Idem

trichlooretheen

Grondwater (AS3000)

Idem

chloroform

Grondwater (AS3000)

Idem

vinylchloride

Grondwater (AS3000)

Idem

tribroommethaan

Grondwater (AS3000)

Id.em

PCB28

Grondwater (AS3000)

Conform AS3120-1

PCB 52

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 101

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB118

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 138

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 153

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 180

Grondwater (AS3000)

Idem

totaal olie C10 - C40

Grondwater (AS3000)

Conform AS3110-5

dichloore1henen

Paraaf:

Q

ff~fN

RvW18

I>I_COIlTROI. B.V. IS tlEACCREOITEERo velSENS oE 00011 OE RAAP VOOR ACCREOITAl1E tlEsTElDE cRITERIA VOoR TE5TU.BORATORIA CONFORM lSonEC .0, OIlZE I""RKZA-''''HEOEN "''ORD~N UlTGËVOERO oNDER Of AU'lEMENf H~.~OHSREom-'~R "-V~Ron~R"A'" 2.,~"5-;W6

,'OORW-'A~OEN OEi)~?ONHRi)

Sii

D~

KAM"R

\i~." ~Ç-oFIl'NOE,

EN

fAS~'F.;qoN

17~~~:~OO~

O.,OER NR. L o2~

TE RoHERO'M mSC!lRU"NO

Q,); ALcontrol Laboratories tnpijn-Blokpoel B.V.

Blad 6 van 6

Analyserapport

M.J.M. Vervoart

Projectnaam

Noordoostpolder MB-7734 11466294 - 1

Projectnummer Rapportnummer

Orderdatum

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstemame

Verpakking

001 001 001

B0900629 G5956940 G5956947

30-07-2009 30-07-2009 30-07-2009

29-07-2009 29-07-2009 29-07-2009

ALC204 ALC236 ALC236

Startdatum

29-07-2009 29-07-2009

Rapportagedatum

06-08-2009

Paraaf:

Q

IISIII

RvA 111R

ALCONlRO~

B,V, lS """'CCREOm1-1ffi1J volOE"" oE 0=11 IlE RAAD ""ORACCIIEDITA TIE OES-rnUlE

\""'R~l.AA!;
.'i. OI'Z"

ONDER oE ALGEMENE VOoRWMRDf."

CR'TER~

o~oEPO""E'W

SIJ

VooR -rnSRMIOR.O,TOR!.\ OONFoRM lSonEC

,,~ KiW,,~

V'.N

~00PH'_~;;;H

EN

fAB.~'EKE"

'702&;~~05

ONDER NR. L 02'

'rE ROTTERD'.M INscH"UVH
"v


ALcontrol B.V. Steenhouwerstraat 15 . 3194 AG Hoogvliet Tel.: (010) 2314700· Fax: (010) 4163034 www.alcontrol.nl

Analyserapport

Inpijn-Blokpoel B.v. Dhr. J. van Leusden Postbus 94 5690 AB SON


Blad 1 van 4

: WestermeerdijkiNoordoostpolder : MB-7734 : 11471503, versie nummer: 1 : RIQHVIBQ


Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project MB-7734. Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel uitbesteed onderzoek, uitgevoerd door ALcontrol Laboratories, gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Hoogvliet (NL). Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 4 pagina's. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan. Uitgebreide informatie over de door ons gehanteerde analysemethoden kunt u terugvinden in onze informatiegids. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport, bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support. Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn. Hoogachtend,

Q

f[~(N

RvA I 818

ALCOIVrnOL B.Y, ls GEACCREDlTEERI> VOLGE~S DE POOI! DE RAAD VODI! AceREO,..-A TIE IlEsTEen. CRlTERl,II, VoOR TES'iUtllOR,o,TORIA ';:0",,0110.1 lSonEO 11075,10Q5 OmlER NR. L02a

AL 0''"" WERKZA.~"H~O"N WO~oE~ ulTGE\IOöRo 0ND~R cE AIG"M~"E "o.,~HWM~o,," <;"'''E?ü~<ERO BiJ DE ~AMEH VAN ~<;<JI'!
C);

ALcontrol Laboratories Blad 2 van 4


Analyserapport

Ohr. J. van Leusden Projectnaam

WestermeerdijkiNoordoostpolder

Orderdatum

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

20-08-2009 20-08-2009

Rapportnummer

11471503

Rapportagedatum

25-08-2009

Analyse

- 1

Eenheid

001

Q

POL YCHLOORBIFENYLEN (PCB)

PCB 28

1-19/1

PCB 52

1-19/1

PCB 101 PCB 118

1-19/1 1-1911

PCB 138

1-19/1

PCB 153

1-191I 1-19/1 I-Ig/l 1-19/I

PCB 180 som PCB (7) som PCB (7) (0.7 factor)

S S S S S S S S S

<0.01 <0.01 <0.01 <0.01 <0.01 <0.01 <0.01 <0.07 0.049

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning door de ministeries VROM en V&W. Overige accreditaties zijn gemerld met een Q.

Nummer

Monstersoort

Monsterspecifîcatle

001

Grondwater

801 (heranalyse)

(AS3000)

Paraaf:

Q.

rmlN

RvA lil!

ALCOI/TII.OL B.Y. IS GEI\
17~;>.,l005

DNOER NR. L 028

Al OIl!E "f€RKZA..... HEOEN ""'OlmEN "'TGE\iOE~D ONDER DE ALGEM~NE ,"X>RWMROE" GE"Ef'V~EER~ s'"' OE ~AMr~ VAN ~0()PH'N"H EN F""~IE~~N TE rOTTerp'IJ INSC!lR,JV;NG ,'AH[)El5RWI.sH~· ~V,( ROTl~Rt;!"" ~"2552~~

e:?



Blad 3 van 4

Analyserapport

Dhr. J. van Leusden Projectnaam Projectnummer

WestermeerdijklNoordoostpolder MB-7734

Orderdatum Startdatum

20-08-2009 20-08-2009

Rapportnummer

11471503 - 1

Rapportagedatum

25-08-2009


001

~ IISIIN

RvAl018

De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatiescherna AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "s" kenmerk.

Paraaf: A'-COIIITROL

e.v. IS OEilGcREDlTErno VOLGENS ""

[){lOR DE RAAD VOOR ACCREllITAllE oEs"'lllE CRIJER'" VOOR TES1VIeORATOIW. CoNFORM ISOnEe

noz&,2MS ONDER m>. L~U

Al OllZE ''!ERKZA~''HE''E~ WûRD~N ~ITG~VO~~i) C~[)"R DE A,G~"~NE ''OORWAARDE~ GEDEpONEERD s<.; "E ~AMfR V~~ KOOPHNIf>H EN FAa~'EK"" TE ~mTERO.'" 'NSC~R,j"'NG HANO~lSREOI$"Er." KVK ~oTTE~""", >02602 ••

(];); ALcontrol Laboratories Inpijn·Blokpoel B.V. Dhr. J.

Blad 4 van 4

Analyserapport

van Leusden

Projectnaam

WestermeerdijklNoordoostpolder

Orderdatum

20-08-2009

Projectnummer

MB-7734

Startdatum

20-08-2009

Rapportnummer

11471503 - 1

Rapportagedatum

25-08-2009

Analyse

Monstersoort

peB2S PCB 52 PCB 101 PCB 118

Grondwater (AS3000)

Conform AS3120-1

Grondwater (AS3000)

Idem

Relatie tot norm

Grondwater (AS3000)

Idem

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 138

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 153

Grondwater (AS3000)

Idem

PCB 180

Grondwater (AS3000)

Idem

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstername

Verpakking

001

80367329

19-08-2009

19-08-2009

ALC237

Theoretische monsternamedatum

Paraaf:

~ IISliN

RvAl NIH

A~CO'jrno~

A' Oll::E

B.II. Is GEACCREDrTEEllD VO!.GS'lS PE [}oOR"" RAAD VOOR "cCREOlTA ne

"iERKZM"'H~"H'

,'iDHOElI "m'EV<>EHO eNP,,!> OE AlG~"'~"E

,1A"OHSR~Gisl~R- j{V~ ~cn'~D,"'" ~4~;;o~a~

"OG~WMRf)óN

OE. TEL"" CRtTIlRlA VOOR TESTL~aORATO
MME~ V~N

KOOpHANDEl EN FA!\I\IEKEN rE ROTTEI?04M INSCHRIJViNG

Legenda (conform NEN 5104) klei

grind

geur Klei, zwak. siltig

Grind, siltig

Grind, zwak. :tandig

~ lOei, matig siltfg

<>

geen geur

~

ZWilIdce geur

-&- matige geur

04>- sterke geur

Grind, matig :z:.andig

Grind, sterk .zandig

Grind, uiterst zandig

Zand, kieiig

r···········§ '::::.':::::::

Zand, zwak siltig

...

Klei, sterk siltig

am

Kle~

uiterste geur

olie uiterst siltig

~:l

Klei, %Wak zandig

W2f&jJ

Kle~

~:·:·l.

zand

........... r' . . ra -:::::::::::

~

a-

geen oliè-Water reac:He

~

zwakke olie-water reactie

5,

... •

matig :tandig

matige oJie..water teacfie

sterke olie-water reactie uiterste oIie-waler reactie

p.i.d.-waarde

Klei, sterk zandig

lil!

>.

~

>1

@ >10

QI 111

leem·"'-~.......

>100

1····· '§l

Zand, matig 5ilti9

Leem~ ~ält zandig

.

........... r............ .. ··· . ···l~

~:l

Zand, st!:!rk silt:ig

~.:.:j

Leem;·sterk zandig

monsters

~.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.

r·····~ .::..: ....,.:::

Zand, uiterst siltig

overige toevoegingen·

~

zwak humeus

~

matig huméus

~

sterk humeus

Veen, sterk kleiig

!~

zwak grindig

Veen, zwak zandig

~j

veen

i @

ffá

Veen, mineraalann

Veen, :rwak kleiig

1'1

.'c'

1,:,:,1 Veen, sterk'Dndig

~:1

sterk grindig

"

laagste grondwaterstand

bentoniet afdichting

11 11 11 11

filter

r

O"9"oord monst"

bijzonder bestanddeel

~

Gemiddeld hoogste grondwaterstand

T

grondwaterstand

•

G~middeld laagste grondwaterstand

~ I: : ::

grin~ig

blinde buis

hoogste grondWOllerstand

,oro"d monsl,,,

overig

peilbuis

gemiddelde grondwaterstand

>10000

[

Ä

matig

>1000

(

slib

water

.. KM-P8SI13,6

~MD201 -tWMD01

~MD202 ___WMD02 -fwMD203

~MD204 ~MD03 1rwMD205 .....WMD04 ""'rWMD206

~MD207 -f-wMD05 -f-wMD208

-f-wMDOSJWMD209 '

-f-wMD210 -f-wMD07 -f-wMD211

WMD21l2 01' D08 Detail zie Sit-03

"

-f-wMD213 -f-wMD09 -f-wMD214

"'''MD215", -+WMD10

-!-wMP2J6

~MD11

:+wMD217

-f-wfvlD218 -tWMD12 -f-wMD219

tw~B~~o -f-wMD221 +wMD14

,

-f-wMD222

""

""

.....WMD15 ""'rwMD223

""

""

-f-wMD224

""

-f-wMD16 '

""

-f-wMD225

"" KM-paal 22- .

~,-f-wMDt7IWMD226

URK o

200

-400

600

800

1DOOm

N + vestigingsplaats:

laatste bewerking: Deze lOituatietekening dient om inzicht te geven in de locatie van de

I

-6-

Opdrachtomschrijving I locatie:

Opdrachtnummer:

Bijlage:

Windpark aan de Westermeerdijk te Noordoostpolder

MB-7734

SIT-02

Bewerkt:

Datum:

tekening:

Situatietekening

MSS

25-08-2009

Adviseur.

Schaal:

Formaat:

RBH

1 : 25.000

A3

M:\Opdrachten\MB\MB.7734\Teken\MB-n34-001~MSS.dwg

Shell Diala Oil B Versie 1.0 Ingangsdatum 09.06.2009 Verordening 1907/2006/EC

Veiligheidsinformatieblad

1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING Materiaalnaam Toepassingen Productcode

: : :

Shell Diala Oil B Isolatieolie. 001B9150

Fabrikant/Leverancier

:

Shell Nederland Verkoopmaatschappij B.V. Rivium Boulevard 156 2909 LK Capelle aan den IJssel Netherlands

: :

(+31) 0900 202 2710 Indien u vragen heeft over de inhoud van dit veiligheidsinformatieblad, s.v.p een e-mail sturen naar [email protected]

:

+31 (0)10 4313233

Telefoon E-mailadres voor Veiligheidsinformatieb lad Telefoonnummer in Noodgevallen

2. IDENTIFICATIE VAN DE GEVAREN EG Indeling

:

Niet ingedeeld als gevaarlijk volgens EG criteria.

Gezondheidsrisico's

:

:

Een gevaar voor de gezondheid is niet te verwachten onder standaard voorwaarden. Langdurig of herhaald contact met de huid zonder grondig schoonmaken kan verstopt raken van de huidporiën tot gevolg hebben, resulterend in aandoeningen als olieacne en folliculitis. Indien de substantie in de longen binnendringt na inslikken of bij braken, kan dit chemische longontsteking veroorzaken, met mogelijk fatale afloop. Gebruikte olie kan schadelijke verontreinigingen bevatten Indien materiaal binnendringt in de longen, kan dit onder andere resulteren in de volgende verschijnselen en symptomen: hoesten, naar adem snakken, piepende ademhaling, moeilijkheden met ademhaling, beklemming op de borst, kortademigheid en/of koorts. De traumatisering van de ademhalingswegen kan zich enkele uren na de blootstelling openbaren. Tot de verschijnselen en symptomen van olieacne en folliculitis kan behoren de vorming van zwarte puistjes en vlekken op de huid van de blootgestelde lichaamsdelen. Opname in het lichaam kan leiden tot misselijkheid, braken en/of diarree. Niet ingedeeld als ontvlambaar, maar is brandbaar.

:

Niet geclassificeerd als gevaarlijk voor het milieu.

Tekenen en Symptomen

Gevaren voor de veiligheid Gevaren voor het milieu

:

3. SAMENSTELLING EN INFORMATIE OVER DE BESTANDDELEN Omschrijving van het preparaat

:

Sterk geraffineerde minerale olie.

1/8 Printdatum 10.07.2009

MSDS_NL



Extra informatie

:

Deze hoog geraffineerde olie bevat <3% (w/w) DMSO extract, bepaald volgens IP346.

4. EERSTEHULPMAATREGELEN Inademing

:

Contact met de huid

:

Contact met de ogen

:

Inslikken

:

Advies aan de Arts

:

Onder normale gebruiksomstandigheden is behandeling niet nodig. Indien de symptomen aanhouden, medisch advies inwinnen. Verontreinigde kleding uitdoen. Blootgestelde lichaamsdelen met water afspoelen en daarna wassen met zeep, indien beschikbaar. Bij blijvende irritatie medische hulp inroepen. Spoel het oog uit met grote hoeveelheden water. Bij blijvende irritatie medische hulp inroepen. Bij doorslikken niet laten overgeven: vervoer naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis voor verdere behandeling. Bij spontaan overgeven, houdt het hoofd tussen de knieën om inademing te voorkomen. Indien een van de volgende met vertraging optredende verschijnseleen of symptomen zich binnen 6 uur voordoen, het slachtoffer overbrengen naar de dichtstbijzijnde medische inrichting: koorts van meer dan 37°C, kortademigheid, beklemming op de borst of aanhoudende hoest of piepende ademhaling. Behandel symptomatisch. Potentieel voor chemische longontsteking. Overweeg: maag spoelen met beschermde luchtwegen, toedienen van actieve kool. Neem contact op met een arts of instituut voor behandeling van vergiftigingen om advies te vragen.

5. BRANDBESTRIJDINGSMAATREGELEN Evacueer alle niet noodzakelijke personen. Specifieke Risico's

:

Geschikte Blusmiddelen

:

Ongeschikte Blusmiddelen Beschermingsmiddelen voor brandweer

: :

Gevaarlijke verbrandingsproducten kunnen zijn: Een complex mengsel van in de lucht gedragen vaste en vloeibare deeltjes en gassen (rook). Koolmonoxide. Niet geïdentificeerde organische en anorganische verbindingen. Schuim, sproeistraalwater of verneveld water. Droog chemisch poeder, kooldioxide, zand of aarde mag alleen gebruikt worden bij kleine branden. Gebruik geen waterstraal. Bij het bestrijden van brand in een kleine ruimte moet goede beschermingsapparatuur inclusief ademhalingsapparaat gedragen worden.

6. MAATREGELEN BIJ ACCIDENTEEL VRIJKOMEN VAN DE STOF OF HET PREPARAAT Vermijd contact met gemorste of vrijgekomen stof. Voor de keuze van persoonlijk beschermingsmateriaal zie hoofdstuk 8 van het MSDS-blad. Zie Hoofdstuk 13 voor informatie omtrent afvoer. Neem alle lokale en internationale wetgeving in acht. Beschermende

:

Aanraking met de ogen en de huid vermijden. Geschikt 2/8

Printdatum 10.07.2009

MSDS_NL


Veiligheidsinformatieblad maatregelen

Afvoermethoden

:

Extra advies

:

opvangsysteem gebruiken om milieuverontreiniging te voorkomen. Voorkom verspreiding en het verontreinigen van de riolering, sloten of rivieren door indammen met zand, aarde, of andere geschikte materialen. Gemorst product veroorzaakt gladheid. Voorkom ongelukken door onmiddellijk schoon te maken. Voorkom verspreiding door indammen met zand, aarde of een ander geschikt materiaal. Vloeistof onmiddellijk opnemen of opvangen in absorberend materiaal. Neem het residu op met een absorberende substantie, bijv. klei, zand of een ander geschikt materiaal en ruim het geheel op deugdelijke wijze op. Lokale autoriteiten moeten gewaarschuwd worden als lekkage niet kan worden beheerst.

7. HANTERING EN OPSLAG Algemene voorzorgsmaatregelen

:

Hantering

:

Opslag

:

Aanbevolen Materialen

:

Ongeschikte Materialen Extra informatie

: :

Maak gebruik van plaatselijke afzuiging indien er risico bestaat van inademing van dampen, nevels of drijfgassen. Zorg voor juiste afvoer van verontreinigde lompen of reinigingsmaterialen om brand te voorkomen. Gebruik de informatie in dit gegevensdocument als invoer voor een risicobeoordeling van de lokale omstandigheden ter bepaling van toepassing zijnde beheersmiddelen voor veilige behandeling, opslag en afvoer van dit materiaal. Vermijd langdurig of herhaald contact met de huid. Vermijd het inademen van damp en/of nevel. Draag veiligheidsschoenen bij het hanteren van vaten. Sla de houder afgesloten op in een koele, goed geventileerde ruimte. Maak gebruik van deugdelijk geëtiketteerde en afsluitbare houders. Opslagtemperatuur: 0 - 50°C / 32 - 122°F Gebruik zacht staal of hoge dichtheidspolyethyleen voor houders of de binnenbekleding van houders. PVC. Polyethyleenhouders mogen niet aan hoge temperaturen blootgesteld worden vanwege het mogelijke risico van vervorming.

8. MAATREGELEN TER BEHEERSING VAN BLOOTSTELLING/PERSOONLIJKE BESCHERMING Beroepsmatige blootstellingslimieten Materiaal Oliemist, minerale

Maatregelen ter beperking van blootstelling

Bron MAC (NL)

Type MAC TGG (8 uur) [Nevel.] :

ppm

mg/m3 5 mg/m3

Notatie

Het beschermingsniveau en de soort maatregelen die nodig zijn, hangen af van de mogelijke blootstellingsomstandigheden. Kies de soort maatregelen op basis van de bepaling van het risico bij de plaatselijke omstandigheden. Tot de geschikte maatregelen behoren: Adequate ventilatie ter beheersing van concentraties in de lucht. Als materiaal wordt verhit of gesproeid of als zich nevel vormt, is de kans groter dat 3/8


MSDS_NL



Persoonlijke beschermingsmiddelen

:

Bescherming van de Ademhaling

:

Handbescherming

:

Oogbescherming

:

Beschermende Kleding

:

Meetprocedures

:

Beheersingsmiddelen voor milieublootstelling

:

concentraties in de lucht worden gegenereerd. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) moeten voldoen aan aanbevolen nationale standaarden. Controleren bij PBMleveranciers. Bij gebruik onder normale condities is meestal geen adembescherming nodig. Overeenkomstig goede bedrijfshygiënische praktijken zouden voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen om inademing van het materiaal te voorkomen. Wanneer technische maatregelen de concentratie in de lucht niet op een adequaat niveau houden om de gezondheid van de medewerker te beschermen, selecteer dan apparatuur voor adembescherming, geschikt voor de specifieke gebruikscondities en die voldoet aan de relevante wetgeving. Controleer geschiktheid bij de leverancier van de adembeschermingsapparatuur. Wanneer adembescherming d.m.v. een luchtfilter mogelijk is, selecteer dan een geschikte combinatie van masker en filter. Selecteer een geschikt combinatiefilter voor deeltjes/organische gassen en dampen (Kookpunt >65 gr. C) (149 °F) volgens norm EN141. Wanneer hand contact met het product kan plaatsvinden dan kan het gebruik van handschoenen, die voldoen aan de relevante normen ( in Europa: EN374, in de VS: F739), voldoende chemische bescherming geven indien deze gemaakt zijn van de volgende materialen: PVC, neopreen, of nitrilrubber handschoenen. De geschiktheid en de duurzaamheid van een handschoen hangt af van het gebruik, b.v. van het aantal malen contact en van de duur van het contact, en de mate waarin ze bestand zijn tegen chemicaliën van het materiaal van de handschoen, van de dikte van de handschoen, van de vaardigheid. Vraag altijd advies aan handschoenleveranciers. Verontreinigde handschoenen dienen vervangen te worden. 'Persoonlijke hygiëne is van groot belang voor een effectieve verzorging van de handen. Handschoenen alleen dragen over schone handen. Na het gebruik van handschoenen moeten de handen grondig gewassen en gedroogd worden. Gebruik van niet geparfumeerde vochtinbrengende crème wordt aanbevolen. Draag veiligheidsbril of vol gelaatsmasker als spatten zijn te verwachten. Goedgekeurd volgens EU Norm EN166. Onder normale gebruiksomstandigheden is geen huidbescherming vereist. Het is verstandig om chemisch bestendige handschoenen te dragen. Om het voldoen aan een OEL en het op een juiste wijze onder controle houden van de blootstelling te bevestigen, kan het nodig zijn om de concentratie van de stoffen in de ademhalingszone of in de algemene werkruimte te bepalen. Voor sommige stoffen kan een biologische bepaling ook geschikt zijn . Beperk vrijkomen in het milieu tot een minimum. De milieueffecten dienen bepaald te worden teneinde er zeker van te zijn dat voldaan wordt een de plaatselijke milieuwetgeving.

9. FYSISCHE EN CHEMISCHE EIGENSCHAPPEN 4/8 Printdatum 10.07.2009

MSDS_NL


Veiligheidsinformatieblad Uiterlijk Geur pH Initieel Kookpunt en Kooktraject Vloeipunt Vlampunt Bovengrens/ondergrens voor ontvlambaarheid of explosie Zelfontbrandingstemperatuur Dampspanning Dichtheid Oplosbaarheid in water Verdelingscoëfficient: noctanol/water Kinematische viscositeit Dampdichtheid (lucht=1) Verdampingssnelheid (nBuAc=1)

: : : :

Amber. Vloeibaar bij kamertemperatuur. Vage koolwaterstofgeur. Niet van toepassing. > 280 °C / 536 °F Geschatte waarde(n)

: Typ. waarde -57 °C / -71 °F : Typ. waarde 140 °C / 284 °F (PMCC / ASTM D93) : Typ. waarde 1 - 10 %(V) (gebaseerd op minerale olie)

: > 320 °C / 608 °F : : : :

< 0,5 Pa bij 20 °C / 68 °F (Geschatte waarde(n)) Typ. waarde 881 kg/m3 bij 20 °C / 68 °F Verwaarloosbaar. > 6 (gebaseerd op informatie over soortgelijke produkten)

: Typ. waarde 10 mm2/s bij 40 °C / 104 °F : > 1 (Geschatte waarde(n)) : Geen gegevens beschikbaar

10. STABILITEIT EN REACTIVITEIT Stabiliteit Te Vermijden Omstandigheden Te Vermijden Materialen Gevaarlijke Ontledingsproducten

: Stabiel. : Extreme temperaturen en direct zonlicht. : Sterke oxidatiemiddelen. : Onder normale opslagomstandigheden worden geen gevaarlijke ontledingsproducten gevormd.

11. TOXICOLOGISCHE INFORMATIE

Acute dermale toxiciteit Acute toxiciteit via de luchtwegen Huidirritatie

: :

Oogirritatie Irritatie van de Ademhalingswegen Sensibilisatie Toxiciteit bij Herhaalde Dosering Mutagene eigenschappen Kankerverwekkende

: :

De informatie is gebaseerd op gegevens van de componenten en op toxicologische gegevens van soortgelijke producten. Vermoedelijk niet schadelijk: LD50 > 5000 mg/kg , Rat Aspiratie in de longen kan chemische longontsteking veroorzaken welke fataal kan zijn. Vermoedelijk niet schadelijk: LD50 > 5000 mg/kg , Konijn Wordt bij normale gebruiksomstandigheden niet geacht gevaarlijk te zijn bij inademing. Product veroorzaakt waarschijnlijk irritatie. Langdurig of herhaald contact met de huid zonder grondig schoonmaken kan verstopt raken van de huidporiën tot gevolg hebben, resulterend in aandoeningen als olieacne en folliculitis. Product veroorzaakt waarschijnlijk irritatie. Inademen van damp of nevel kan irritatie veroorzaken.

: :

Overgevoeligheid van de huid is niet te verwachten. Brengt vermoedelijk geen gevaren met zich mee.

: :

Wordt niet beschouwd als mutageen. Het product bevat soorten van minerale olie waarvan

Basis voor de Beoordeling Acute orale toxiciteit

: :

:


MSDS_NL


Veiligheidsinformatieblad eigenschappen

Reproductieve en ontwikkelingstoxiciteit Extra informatie

: :

aangetoond is dat ze niet carcinogeen zijn, op basis van onderzoeken waarbij product op de huid van dieren gesmeerd werd. Hoog geraffineerde minerale oliën zijn door de International Agency for Research on Cancer (IARC) niet als carcinogeen geclassificeerd. Voorzover bekend zijn er geen kankerverwekkende effecten van de overige bestanddelen aangetoond. Brengt vermoedelijk geen gevaren met zich mee. Gebruikte oliën kunnen schadelijke verontreinigingen bevatten die zich tijdens het gebruik opgehoopt hebben. Dergelijke schadelijke verontreinigingen, waarvan de concentratie afhangt van het gebruik van de olie, kunnen bij verwijdering risico's met zich meebrengen voor de gezondheid en het milieu. Met ALLE gebruikte olie dient met voorzichtigheid omgegaan te worden encontact met de huid dient daarbij zoveel mogelijk vermeden te worden.

12. MILIEU-INFORMATIE Er zijn geen ecotoxicologische gegevens specifiek voor dit product bepaald. Verschafte informatie is gebaseerd op kennis van de componenten en de ecotoxicologische eigenschappen van vergelijkbare producten. Acute Giftigheid

:

Mobiliteit

:

Persistentie / afbreekbaarheid:

:

Bioaccumulatie

:

Andere nadelige effecten

:

Slecht oplosbaar mengsel. Kan fysieke vervuiling van in het water levende organismen veroorzaken. Vermoedelijk niet schadelijk: LL/EL/IL50 >100 mg/l (voor in het water levende organismen) (LL/EL50 uitgedrukt als de nominale hoeveelheid product die nodig is om proefextract in water aan te maken). Er wordt van uitgegaan dat minerale olie bij concentraties van minder dan 1 mg/liter geen chronische effecten heeft voor in het water levende organismen. Vloeibaar onder de meeste natuurlijke omstandigheden. Drijft op water. Indien het product in de grond binnendringt, hecht het zich aan aardedeeltjes en is zo niet mobiel. Vermoedelijk niet goed biologisch afbreekbaar. Verwacht wordt dat het grootste gedeelte biologisch afbreekbaar is op termijn, maar het product bevat componenten die slecht biologisch afbreekbaar zijn. Bevat componenten die kunnen bioaccumuleren. Product is een mengsel van niet-vluchtige componenten en er wordt niet van uitgegaan dat deze in enigermate aanzienlijke hoeveelheden in de lucht vrijkomen. Er wordt van uitgegaan dat dit materiaal niet bijdraagt aan aantasting van de ozonlaag, geen fotochemische vorming van ozon teweegbrengt of bijdraagt aan opwarming van de aarde.

13. INSTRUCTIES VOOR VERWIJDERING Materiaalverwijdering

:

Indien mogelijk terugwinnen of hergebruiken. Het is de verantwoordelijkheid van degene die afvalmateriaal genereert om de toxische en fysische eigenschappen van het 6/8


MSDS_NL



Afvoer van lege Verpakking

:

Nationale Wetgeving

:

gegenereerde materiaal vast te stellen met het oog op bepaling van de juiste afvalclassificatie en afvoermethoden in overeenstemming met de van toepassing zijnde weten regelgeving. Niet in het milieu, riool of waterwegen lozen. Afvoeren in overeenstemming met de voorschriften, bij voorkeur door een erkend inzamelbedrijf of vergunninghouder. De geschiktheid van het inzamelbedrijf of de vergunninghouder moet van te voren worden vastgesteld. Afvoer dient plaats te vinden in overeenstemming met de van toepassing zijnde regionale, nationale en plaatselijke weten regelgeving. EG Regelgeving voor Opruiming van Afval (EWC) 13 03 07 niet-gechloreerde minerale olie voor isolatie en warmteoverdracht. Classificatie van afval is altijd de verantwoordelijkheid van de eindgebruiker.

14. INFORMATIE MET BETREKKING TOT HET VERVOER

ADR Dit materiaal is niet ingedeeld als gevaarlijk volgens ADR regelgeving. RID Dit materiaal is niet ingedeeld als gevaarlijk volgens RID regelgeving. ADNR Dit materiaal is niet ingedeeld als gevaarlijk volgens ADNR regelgeving.

IMDG Dit materiaal is niet ingedeeld als gevaarlijk volgens IMDG regelgeving. IATA (Landelijke variaties kunnen van toepassing zijn) Dit materiaal is niet ingedeeld als gevaarlijk volgens IATA regelgeving.

15. WETTELIJK VERPLICHTE INFORMATIE De informatie omtrent de wetgeving is niet bedoeld om volledig te zijn. Andere wetgeving kan voor dit product van toepassing zijn. EG Indeling EG gevaarsymbolen EG gevarenzinnen EG veiligheidsaanbevelingen EINECS

: : : :

Niet ingedeeld als gevaarlijk volgens EG criteria. Geen Niet geclassificeerd. Niet geclassificeerd.

:

TSCA

:

Alle componenten geregistreerd of vrijgesteld (polymeer). Alle componenten 7/8


MSDS_NL


Veiligheidsinformatieblad geregistreerd. 16. OVERIGE INFORMATIE R-zin(nen) Niet geclassificeerd. VIB Versie Nummer

:

1.0

VIB Ingangsdatum

:

09.06.2009

VIB Herzieningen

:

VIB Voorschrift Distributie van VIB

: :

Vrijwaring

:

Een verticale streep (|) in de linker marge geeft aan dat er sprake is van een aanpassing t.o.v. de vorige versie. Verordening 1907/2006/EC De informatie van dit document moet bekend worden gemaakt aan eenieder die met dit product werkt. De informatie is gebaseerd op onze huidige kennis en geeft de gezondheids-, veiligheids- en milieuaspecten weer van dit product. De gegevens gelden niet als technische specificatie van het product.


MSDS_NL

XIAMETER(R) VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Overeenkomstig artikel 31 en Annex II van de EU REACH Richtlijn Versie: 1.1 Datum van herziening: 02.02.2009

XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE VENNOOTSCHAP Handelsnaam

:

XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T

Onderneming

:

Dow Corning S.A. rue Jules Bordet - Parc Industriel - Zone C B-7180 Seneffe België

Dienst

:

Dow Corning Central Europe Dow Corning Northern Europe Dow Corning Southern Europe

Tel: Fax: Tel: Fax: Tel: Fax: Tel: Tel: Tel:

Noodgevallen

:

Dow Corning (Barry U.K. 24h) Dow Corning (Wiesbaden 24h) Dow Corning (Seneffe 24h)

Emailadres (Veiligheidsinformatieblad) Gebruik van de stof of het preparaat

:

[email protected]

:

Elektrische en elektronische toepassingen Isolatiemiddelen

+49 6112371 +49 611237609 +44 1676528000 +44 1676528001 +33 472841360 +33 472841379 +44 1446732350 49 61122158 +32 64 888240

2. IDENTIFICATIE VAN DE GEVAREN Niet gevaarlijk volgens artikel 31 en Annex II van de EU REACH Verordening en de daarna gepubliceerde amendementen.

3. SAMENSTELLING EN INFORMATIE OVER DE BESTANDDELEN Chemische omschrijving: Silicone. Gevaarlijke bestanddelen: Naam

CAS-nr.

EINECS/ ELINCS No.

Conc. (% w/w)

Indeling

Geen gevaarlijke bestanddelen.

4. EERSTEHULPMAATREGELEN Bij contact met ogen

:

In normale omstandigheden is geen eerste hulp vereist.

Bij contact met huid

:


Bij blootstelling door inademing Bij inslikken

:


:

In normale omstandigheden is geen eerste hulp vereist. 1 van 7


XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T

5. BRANDBESTRIJDINGSMAATREGELEN Geschikte blusmiddelen

:

Bij grote branden blussen met droogpoeder, schuim of waterstraal (nevel). Bij kleine branden blussen met CO2, droogpoeder of waterstraal. Water kan gebruikt worden om aan het vuur blootgestelde containers af te koelen.

Ongeschikte blusmiddelen

:

Geen bekend.

Brandbestrijdingsrisico's

:

Geen bekend.

Bijzondere brandbestrijdinsprocedures

:

Een onafhankelijk ademhalingstoestel en beschermende kleding dragen. Bepaal of het noodzakelijk is om de omgeving te ontruimen of te isoleren, in overeenstemming met uw lokaal rampenplan. Gebruik water om aan vuur blootgestelde vaten te koelen.

Gevaarlijke verbrandingsproducten

:

Bij thermische afbraak van deze stof tijdens brand of onder extreem hete omstandigheden kunnen de volgende ontledingsproducten vrijkomen: Silica. Kooldioxide en sporen van onvolledig verbrande koolstofproducten. Bij thermische ontbinding kan formaldehyde worden gevormd.

6. MAATREGELEN BIJ ACCIDENTEEL VRIJKOMEN VAN DE STOF OF HET PREPARAAT Persoonlijke voorzorgsmaatregelen Voorzorgsmaatregelen ter bescherming van het milieu

:

Een geschikte beschermende uitrusting dragen.

:

Voorkom uitbreiding of het binnendringen van rioleringen, dijken of rivieren door zand, aarde of andere aangepaste barrieres te voorzien.

Reinigingsmethoden

:

Bepaal of het noodzakelijk is om de omgeving te ontruimen of te isoleren, in overeenstemming met uw lokaal rampenplan. Grote gemorste hoeveelheden moeten ingedamd worden. Met absorberend materiaal afvegen of opnemen en in een vuilnisvat met deksel deponeren. Het gemorste product veroorzaakt een uiterst glad oppervlak.

Aanbeveling voor het veilig omgaan met de stof

:

Vermijd contact met de ogen. Algemene ventilatie is aanbevolen.

Advies voor opslag

:

Niet opslaan samen met oxiderende middelen.

Omschreven toepassingen

:

Raadpleeg het technische gegevensblad, dat op aanvraag wordt beschikbaar gesteld.

Ongeschikte verpakkingsmaterialen

:

Geen bekend.

7. HANTERING EN OPSLAG

8. MAATREGELEN TER BEHEERSING VAN BLOOTSTELLING/PERSOONLIJKE BESCHERMING 2 van 7


XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T Technische maatregelen

:

Afzuiging : Zie sectie 7.

Maatregelen ter beheersing van blootstelling aan gevaarlijke stoffen Naam

CAS-nr.

Blootstellingslimieten

Voor geen van de bestanddelen zijn blootstellingslimieten vastgesteld.

Persoonlijke beschermingsmiddelen Bescherming van de ademhalingswegen Bescherming van de handen

:

Ademhalingsbescherming is normaal gezien overbodig.

:

Handschoenen voor chemikaliën zijn niet vereist.

Bescherming van de ogen

:

Draag een veiligheidsbril.

Bescherming van de huid

:

Bijkomende beschermende uitrusting is niet vereist.

Hygiënische maatregelen

:

Een goede industriele hygiene betrachten. Was uw handen na het hanteren, i.h.b. voor het eten, drinken of roken.

Beheersing van milieublootstelling

:

Zie paragraaf 6 en 12.

Overige informatie

:

Deze voorzorgsmaatregelen moeten worden in acht genomen bij gebruik bij kamertemperatuur. Voor gebruik bij hogere temperatuur of voor aërosol sprays kunnen verdere voorzorgsmaatregelen noodzakelijk zijn. Voor nadere gegevens over het gebruik van siliconen / organische oliën voor consumenten aërosol toepassingen wordt verwezen naar de leidraad over het gebruik van deze soorten materialen in consumenten aërosoltoepassingen die is ontwikkeld door de siliconenindustrie (www.SEHSC.com), of door contact op te nemen met de Dow Corning customer service Group.

9. FYSISCHE EN CHEMISCHE EIGENSCHAPPEN Voorkomen Vorm:

Vloeistof.

Kleur:

Kleurloos.

Geur:

Karakteristieke geur.

Belangrijke informatie met betrekking tot de gezondheid, de veiligheid en het milieu Kookpunt/kooktraject

:

> 65 °C

Vlampunt

:

> 101 °C (Closed Cup)

Ontploffingseigenschappen

:

Nee

Relative dichtheid

:

0,96

Viscositeit

:

50 cSt bij 25°C. 3 van 7


XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T Oxidatie-eigenschappen

:

Nee

De hierboven vermelde informatie is niet bedoeld voor gebruik bij het schrijven van produktspecificaties.

10. STABILITEIT EN REACTIVITEIT Stabiliteit

:

Stabiel onder normale omstandigheden.

Te vermijden omstandigheden Te vermijden materialen

:

Geen gegevens.

:

Kan met sterke oxidatiemiddelen reageren.

Gevaarlijke ontledingsproducten

:

Bij thermische afbraak van deze stof tijdens brand of onder extreem hete omstandigheden kunnen de volgende ontledingsproducten vrijkomen: Silica. Kooldioxide en sporen van onvolledig verbrande koolstofproducten. Bij thermische ontbinding kan formaldehyde worden gevormd.

11. TOXICOLOGISCHE INFORMATIE Bij contact met ogen

:

Kan tijdelijk ongemak veroorzaken.

Bij contact met huid

:

Normaal gezien zijn er geen schadelijke effecten te verwachten.

Bij blootstelling door inademing Bij inslikken

:


:


1 2

Gebaseerd op produkttesten. Gebaseerd op analyses voor vergelijkbare produkten.

12. MILIEU-INFORMATIE Gedrag en verdeling in het milieu Siloxanen worden uit water verwijderd door sedimentatie of door binding met slib. Siloxanen worden in de bodem afgebroken. Ecotoxiciteitseffecten Er zijn geen schadelijke gevolgen voor waterdieren. Bioaccumulatie

:

Geen potentieel om te bioaccumuleren.

Afbraak/verwijdering in waterzuiveringsstations Meer dan 90% wordt verwijderd door binding met zuiveringsslib. Geen schadelijke effecten op bacteriën. De siloxanen in dit product dragen niet bij tot de BZV (BOD). Overige milieu informatie Additionele informatie over de silicone-component is beschikbaar op aanvraag.

4 van 7


XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T 13. INSTRUCTIES VOOR VERWIJDERING Verwijdering van het product

:

Verwijderen met inachtneming van de plaatselijke bepalingen van overheidswege. Overeenkomstig de Europesche afvalstoffenlijst, de afvalstofnummers zijn niet kenmerkend voor de stof, maar voor de toepassing. Het afvalstofnummer moet worden toegekend door de gebruiker, bij voorkeur in overleg met de betrokken (milieu) autoriteiten.

Verpakkingsafval

:

Verwijderen met inachtneming van de plaatselijke bepalingen van overheidswege. Het afvalstofnummer moet worden toegekend door de gebruiker, bij voorkeur in overleg met de betrokken (milieu) autoriteiten.

14. INFORMATIE MET BETREKKING TOT HET VERVOER Spoor-/ wegvervoer (ADR/RID) De stof is niet onderworpen aan ADR-RID richtlijnen. Zeevervoer (IMDG) De stof is niet onderworpen aan de IMDG code. Luchtvaart (IATA) De stof is niet onderworpen aan IATA inrichtingen.

15. WETTELIJK VERPLICHTE INFORMATIE Volgens de EU-richtlijn Geen bijzondere vereisten voor verpakking of etikettering. Nationale wettelijke bepalingen Stoffen die de ozonlaag aantasten

:

Stoffen die de ozonlaag aantasten zijn niet aanwezig in dit produkt en worden ook niet gebruikt voor de produktie ervan.

5 van 7


XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T Staat EINECS

:

Alle substanties zijn in het Register opgenomen, vereisen geen vermelding of zijn aangemeld (ELINCS).

TSCA

:

Alle substanties zijn in het register opgenomen of vereisen geen vermelding.

AICS

:

Alle substanties zijn in het Register opgenomen, vereisen geen vermelding of zijn aangemeld.

IECSC

:


MITI

:


KECL

:


PICCS

:


DSL

:


6 van 7


XIAMETER(R) PMX-561 TRANSFORMER LIQUID-T/T 16. OVERIGE INFORMATIE Dit veiligheidsinformatieblad is opgesteld overeenkomstig artikel 31 en Annex II van de EU REACH Richtlijn als wel de van belang zijnde wijzigingen over de harmonisatie van wetten, regelgeving en administratieve verplichtingen over de classificatie, verpakking en etikettering van gevaarlijke chemische stoffen en preparaten. Het is de verantwoordelijkheid van de personen die dit veiligheidsinformatieblad hebben ontvangen ervoor de zorgen dat de gegevens in dit blad duidelijk ter kennis worden gebracht van , worden gelezen door, en zijn begrepen door eenieder die mogelijkerwijs met deze stof zal omgaan, deze stof zal gebruiken, zal verwijderen of op welke andere wijze dan ook in aanraking zal komen met deze stof. Als de ontvanger vervolgens een preparaat vervaardigt dat deze stof bevat, is het de uitsluitende verantwoordelijkheid van de ontvanger zeker te stellen dat alle gegevens van het veiligheidsinformatieblad worden overgenomen in het veiligheidsinformatieblad van zijn eigen preparaat overeenkomstig artikel 31 en Annex II van de EU REACH Richtlijn. Alle informatie en instructies in dit veiligheidsinformatieblad zijn opgesteld op basis van de wetenschappelijke en technische kennis die op de datum van dit veiligheidsinformatieblad gekend zijn.De afdeling van Dow Corning die het product levert is niet verantwoordelijk voor tekortkomingen van het product die niet meetbaar zijn met behulp van de huidige wetenschappelijke of technische kennis. Zoals reeds vermeld, is dit veiligheidsinformatieblad opgesteld overeenkomstig de toepasselijke Europese wetgeving. In het geval U deze stof buiten Europa heeft gekocht, waar de overeenkomstigheidswetgeving kan afwijken, moet U van uw lokale leverancier een Veiligheidsinformatieblad ontvangen dat toepasselijk is voor het land waarin de stof wordt gekocht en waarin de stof naar verwachting wordt gebruikt. U gelieve ermee rekening te houden dat vorm en inhoud van de veiligheidsinformatiebladen kunnen variëren, zelfs voor eenzelfde stof, tussen de verschillende landen, op deze wijze recht doende aan de afwijkende overeenkomstigheids eisen. XIAMETER(R) is a trademark of Dow Corning Corporation http://www.xiameter.com

7 van 7

Veiligheidsinformatieblad Zwavelhexafluoride Datum van aanmaak : Revisiedatum :

1

27.01.2005

Versie : 1.1

25.06.2008

IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING

Productnaam Zwavelhexafluoride Handelsnaam Zwavelhexafluoride 3.0 Chemical Chemische formule SF6 Bekende toepassingen Onbekend. Identificatie van de onderneming Linde Gas Benelux B.V., Havenstraat 1, NL 3115 HC, Schiedam Telefoonnummer voor noodgevallen: +31 (0) 10 2461616 2

NL / N

IDENTIFICATIE VAN DE GEVAREN

Indeling Verstikkend in hoge concentraties. Veiligheidsadvies voor mens en milieu Vloeibaar gas Kan verstikking veroorzaken in hoge concentraties.

SDS Nr. : 8327 Bladzijde 1 / 2

Gebruik onafhankelijke ademhalingsapparatuur en beschermende kleding die bestand is tegen chemische invloeden. 6

MAATREGELEN BIJ ACCIDENTEEL VRIJKOMEN VAN DE STOF OF HET PREPARAAT

Persoonlijke voorzorgsmaatregelen Evacueer de omgeving. Draag onafhankelijke ademhalingsapparatuur bij het betreden van het gebied tenzij aangetoond is dat de atmosfeer veilig is. Zorg voor voldoende ventilatie. Voorzorgsmaatregelen voor het milieu Tracht de uitstroming te stoppen. Verhinder het binnendringen in rioleringen, kelders, werkputten en elke plaats waar ophoping gevaarlijk is. Reinigingsmethoden De ruimte ventileren. 7

HANTERING EN OPSLAG

Stof/Preparaat: Stof Componenten/Onzuiverheden CAS Nr.: 2551-62-4 EG Nr. (EINICS) : 219-854-2 Bevat geen andere componenten of verontreinigingen die de indeling van het product beïnvloeden.

Hantering Binnendringen van vocht in de houder moet worden voorkomen. Voorkom terugstroming in de houder. Gebruik slechts goed gespecificeerde apparatuur dat geschikt is voor dit product, bij de toegepaste druk en temperatuur. Raadpleeg uw leverancier in geval van twijfel. Raadpleeg de instructies van de leverancier, hoe om te gaan met de houder. Opslag Cilinders goed vastzetten om omvallen te voorkomen. Bewaar de houder beneden 50°C in een goed geventileerde ruimte.

4

8

3

SAMENSTELLING / INFORMATIE OVER DE BESTANDDELEN

EERSTEHULPMAATREGELEN

Inademing Kan verstikking veroorzaken in hoge concentraties. Symptomen kunnen zijn: verlies van de mogelijkheid tot bewegen of bewusteloosheid. Het slachtoffer is zich niet bewust van de verstikking. Verplaats het slachtoffer naar een onbesmette ruimte en gebruik onafhankelijke adembescherming. Houd het slachtoffer warm en rustig. Waarschuw een arts. Pas kunstmatige beademing toe zodra de ademhaling ophoudt. Huid- en/of oogcontact Bij vloeistofcontact: spoel met water gedurende minstens 15 minuten. In geval van bevriezing: met water sproeien gedurende minstens 15 minuten. Breng een steriel verband aan. Behandel als brandwonden. Zorg voor medische hulp. Inslikken Inslikken wordt niet als wijze van blootstelling beschouwd. 5

BRANDBESTRIJDINGSMAATREGELEN

Specifieke risico's Blootstelling aan vuur kan de houder doen scheuren of exploderen. Niet brandbaar. Gevaarlijke verbrandingsproducten Indien betrokken bij een brand kunnen de volgende giftige en/of corrosieve dampen gevormd worden door thermische ontleding: Fluorwaterstof, Zwaveldioxide. Geschikte blusmiddelen Alle bekende blusmiddelen kunnen gebruikt worden. Specifieke methoden Indien mogelijk, stop de productstroom. Verwijder de houder of koel met water vanuit een beschermde positie. Speciale beschermingsmiddelen voor de brandweer

MAATREGELEN TER BEHEERSING VAN BLOOTSTELLING / PERSOONLIJKE BESCHERMING

Blootstellingswaarde Eenheid MAC

Waarde 1.000 ppm

Opmerking

Persoonlijke bescherming Bescherm ogen, gelaat en huid tegen vloeistofspatten. Zorg voor degelijke ventilatie. 9

FYSISCHE EN CHEMISCHE EIGENSCHAPPEN

Algemene informatie Uiterlijk en kleur: Kleurloos gas. Geur: Geen geurwaarschuwingseigenschappen. Belangrijke informatie voor de veiligheid, gezondheid en het milieu Moleculair gewicht: 146 g/mol Smeltpunt: -50,8 °C Sublimatiepunt: -64 °C Kritieke temperatuur: 45,5 °C Zelfontbrandingstemperatuur: Niet van toepassing. Brandbaarheidsgebied (vol % in lucht): Niet van toepassing. Relatieve dichtheid, gas (lucht=1): 5 Relatieve dichtheid, vloeistof (water=1): 1,4 Max. vuldruk (bar): 21 bar Overige gegevens Gas/damp zwaarder dan lucht. Kan ophopen in besloten ruimten, in het bijzonder in putten, kelders, enz. 10 STABILITEIT EN REACTIVITEIT Stabiliteit en reactiviteit

8327 / EDV / 18.06.2008

Veiligheidsinformatieblad Zwavelhexafluoride Datum van aanmaak : Revisiedatum :

27.01.2005

Versie : 1.1

25.06.2008

NL / N

SDS Nr. : 8327 Bladzijde 2 / 2

Algemeen Geen toxicologische effecten van dit product bekend.

dat de cylinders goed vastgezet zijn. Controleer of de cilinderafsluiter goed gesloten is en niet lekt. Controleer of de blindmoer of -stop (indien aanwezig) degelijk bevestigd is. Controleer of de beschermkap of -kraag (indien aanwezig) van de afsluiter goed bevestigd is. Zorg voor voldoende ventilatie. Handel overeenkomstig de geldende wetgeving.

12 MILIEU-INFORMATIE

15 WETTELIJK VERPLICHTE INFORMATIE

Algemeen Het vrijkomen in grote hoeveelheden kan bijdragen tot het broeikaseffect. Global Warming Potential GWP 22.200

Nummer in Annex I van Dir 67/548 Niet in Annex I. EG Indeling: Niet ingedeeld als gevaarlijke stof.

13 INSTRUCTIES VOOR VERWIJDERING

Geen gevaarsymbolen voorgeschreven. - Risicozinnen RAs Verstikkend in hoge concentraties. - Veiligheidszinnen S9 Houder op een goed geventileerde plaats bewaren. S23 Gas niet inademen. S36/37/39 Draag geschikte beschermende kleding, handschoenen en een beschermingsmiddel voor de ogen/het gezicht.

Thermische ontleding levert giftige producten, die corrosief kunnen zijn in aanwezigheid van vocht. 11 TOXICOLOGISCHE INFORMATIE

Algemeen Niet afblazen in rioleringen, kelders, werkputten of plaatsen waar ophoping gevaarlijk kan zijn. Raadpleeg leverancier als dit nodig is. EWC Nr. 16 05 05 14 INFORMATIE MET BETREKKING TOT HET VERVOER ADR/RID Klasse 2 Classificatiecode UN nummer en juiste vervoersnaam UN 1080 Zwavelhexafluoride UN 1080 Sulphur hexafluoride Etiketten 2.2 Gevaarsidentificatie nummer Verpakkingsinstructie P200

Etikettering - Symbolen

2A

20

IMDG Klasse 2.2 UN nummer en juiste vervoersnaam UN 1080 Sulphur hexafluoride Etiketten 2.2 Verpakkingsinstructie P200 EmS FC, SV IATA Klasse 2.2 UN nummer en juiste vervoersnaam UN 1080 Sulphur hexafluoride Etiketten 2.2 Verpakkingsinstructie P200 Overige transportinformatie Zorg ervoor dat de bestuurder op de hoogte is van de mogelijke gevaren van de lading en dat hij weet hoe te handelen bij een ongeval of een noodtoestand. Alvorens cilinders te vervoeren: zorg

Aanvullende nationale wetgeving Publicatiereeks Gevaarlijke stoffen PGS 15; Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen (uitgave Ministerie van VROM). Arbo-Informatieblad AI-18; Laboratoria en AI-31; Gevaarlijke stoffen (uitgave SDU Uitgevers). Arbowet; Beleidsregel 4.4-1; Voorkomen van calamiteiten bij opslag en transport van gascilinders. Deze stof of dit mengsel kan boven bepaalde hoeveelheden relevant zijn bij de toepassing van de SEVESO II richtlijn of bij andere nationale wetgeving. 16 OVERIGE INFORMATIE Zorg ervoor dat alle nationale en lokale wetgeving wordt nageleefd. Het gevaar van verstikking wordt vaak over het hoofd gezien en moet nadrukkelijk aandacht krijgen bij de opleiding. Voor het gebruik van deze stof in een nieuw proces of bij een experiment moet zorgvuldig een materiaalgeschiktheidsonderzoek en veiligheidsstudie uitgevoerd worden. Advies De uitgever aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor schade in welke vorm dan ook, ontstaan door het gebruik van gegevens uit dit blad. Dit blad is met de uiterste zorgvuldigheid samengesteld.

Einde van het document

8327 / EDV / 18.06.2008

Productnaam: MOBILITH SHC 460 Herzieningsdatum: 20Jul2006 Bladzijde 1 van 8 ______________________________________________________________________________________________________________________

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD HOOFDSTUK 1

IDENTIFICATIE VAN HET PRODUCT EN VAN DE ONDERNEMING

Dit Veiligheidsinformatieblad voldoet aan de regelgeving in Nederland. PRODUCT Productnaam: MOBILITH SHC 460 Productbeschrijving: Synthetische basisolie met additieven Productcode: 2015A0204050, 400535, 643551-00 Voorgenomen gebruik: Vet IDENTIFICATIE VAN DE ONDERNEMING Leverancier: ExxonMobil Lubricants & Specialties Europe, a division of ExxonMobil Petroleum & Chemical, BVBA (EMPC) Polderdijkweg B-2030 Antwerpen België

24 uur Noodnummer NVIC (alleen voor de behandelende arts bij vergiftiging) VIB aanvragen Technische productinformatie Leverancier: algemeen contact nummer

HOOFDSTUK 2

+31 76 529 2362 +31 30 274 8888 (24 uur) +31 76 529 1300 (tijdens kantooruren) +31 76 529 1300 (tijdens kantooruren) +31 76 529 1300 (tijdens kantooruren)

SAMENSTELLING EN INFORMATIE OVER DE BESTANDDELEN

Te rapporteren gevaarlijke bestanddelen of complexe bestanddelen Naam

CAS#

EINECS / ELINCS

Concentratie*

Symbolen / R-zinnen

Gealkyleerde difenylamines Lithium zout van een alifatisch zuur

68411-46-1 Confidential

270-128-1

1 - 5% 1 - 5%

N;R51/53 Xn;R22

Zink dialkyl dithiofosfaat

68457-79-4

270-608-0

< 2.5%

Xi;R38, Xi;R41, N;R51/53

* Alle concentraties worden in gewichtsprocent uitgedrukt tenzij het product een gas is. Gasconcentraties worden in volumeprocent uitgedrukt. HOOFDSTUK 3

IDENTIFICATIE VAN DE GEVAREN

Dit product wordt niet als gevaarlijk beschouwd volgens de wettelijke bepalingen (zie hoofdstuk 15) .

GEVAREN VOOR DE GEZONDHEID Geringe mate van giftigheid. Overmatige blootstelling kan leiden tot irritatie van ogen, huid en ademhalingswegen. Hogedrukinspuiting onder de huid kan ernstige letsels veroorzaken.


Opmerking: Dit product mag zonder advies van een deskundige niet aangewend worden voor andere doeleinden dan het in hoofdstuk 1 vermeld voorgenomen gebruik. Gezondheidsstudies hebben aangetoond dat chemische blootstelling mogelijke gezondheidsrisico's voor de mens kan opleveren, die kunnen verschillen van persoon tot persoon. HOOFDSTUK 4

EERSTEHULPMAATREGELEN

INADEMING Onder normale omstandigheden en bij het vooropgestelde gebruik wordt van dit product geen gevaar bij inademing verwacht. CONTACT MET DE HUID De plaatsen waar de stof de huid geraakt heeft met zeep en water wassen. Injectie van het product in of onder de huid of in een ander lichaamsdeel is een noodsituatie die onmiddellijk door een arts onderzocht moet worden, welke het uitzicht of de afmetingen van de wonde ook zijn. Zelfs als de eerste symptomen van de hogedrukinjectie verwaarloosbaar of afwezig zijn, kan een medische behandeling binnen de eerste uren na het voorval de uiteindelijke ernst van de verwonding sterk verminderen. CONTACT MET DE OGEN Met veel water spoelen. In geval van irritatie, medische hulp vragen. INSLIKKEN Eerstehulp is normaal niet vereist. Medische hulp vragen wanneer ongemak optreedt.

HOOFDSTUK 5

BRANDBESTRIJDINGSMAATREGELEN

BLUSMIDDELEN Geschikte blusmiddelen: Gebruik een waternevel, schuim, poeder of koolstofdioxide (CO2) om de vlammen te doven. Ongeschikt blusmiddel: Rechtstreekse waterstralen BRANDBESTRIJDING Instructies betreffende brandbestrijding: De omgeving ontruimen. Beletten dat het bluswater in rivieren, riolen of drinkwatervoorraden terechtkomt. Brandweerlui moeten gebruikmaken van de standaard beschermingsuitrusting en in afgesloten ruimtes een autonoom ademhalingstoestel. Water sproeien om de aan het vuur blootgestelde oppervlakken af te koelen en mensen te beschermen. Gevaarlijke verbrandingsproducten: Aldehyden, Onvolledige verbrandingsproducten, Koolstofoxydes, Rook, Dampen, Zwaveloxiden ONTVLAMBAARHEIDSEIGENSCHAPPEN Vlampunt [Methode]: >204°C (400°F) [ GESCHAT VOOR OLIE, ASTM D-92 (COC)] Ontvlambaarheidsgrenzen (Benaderend volume % in lucht): LEL: NB UEL: NB Zelfontstekingstemperatuur: NB


HOOFDSTUK 6

MAATREGELEN BIJ ACCIDENTEEL VRIJKOMEN

MELDINGSPROCEDURES In geval van verontreiniging of accidentele lozing, de bevoegde autoriteiten informeren en alle van kracht zijnde reglementeringen naleven.

BEHEER VAN DE VERONTREINIGINGEN Bodemverontreiniging: Het gemorste product laten stollen en in een geschikte container scheppen met het oog op hergebruik of afvoer. Het gemorste product in een geschikte container scheppen met het oog op hergebruik of afvoer. Waterverontreiniging: Het lek stoppen indien u geen gevaar loopt. De verontreiniging onmiddellijk met drijvende olieschermen insluiten. De overige scheepvaart waarschuwen. Van de oppervlakte skimmen. De aanbevelingen betreffende water- en bodemverontreiniging steunen op het meest waarschijnlijke verontreinigingsscenario voor dit product. Geografische kenmerken, wind, temperatuur en, in het geval van waterverontreiniging, de golven en de stroomrichting en -snelheid kunnen niettemin de juiste keuze van de te treffen maatregelen beïnvloeden. Daarom moeten plaatselijke deskundigen geraadpleegd worden. Nota: Plaatselijke reglementeringen kunnen bepaalde maatregelen voorschrijven of aan voorwaarden onderwerpen. MILIEUBESCHERMENDE VOORZORGEN Voorkomen dat het product in waterwegen, riolen, kelders of besloten ruimtes kan geraken.

HOOFDSTUK 7

HANTERING EN OPSLAG

HANTERING Voorkom kleine verontreinigingen en lekken om gevaar voor uitglijden te vermijden. Statische accumulator: Dit product is geen statische accumulator. OPSLAG Niet opslaan in open of niet ge-etiketteerde containers. HOOFDSTUK 8

BLOOTSTELLINGSBEHEERSING / PERSOONLIJKE BESCHERMING

Nota: Informatie over de aanbevolen controleprocedures kunnen verkregen worden bij de officiële instanties. TECHNISCHE MAATREGELEN De beschermingsgraad en de aard van de vereiste beschermingsmiddelen hangen af van de mogelijke blootstellingscondities. Te overwegen beschermingsmaatregelen: Geen speciale vereisten voor gewone gebruiksomstandigheden indien de ventilatie doeltreffend is.


PERSOONLIJKE BESCHERMING De persoonlijke beschermingsmiddelen worden gekozen op grond van de mogelijke blootstellingsomstandigheden zoals de toepassingen, de hanteringswijzen, de concentratie en ventilatie. De informatie over de keuze van beschermingsmiddelen die geschikt zijn voor gebruik bij dit product, zoals hieronder aangegeven, is gebaseerd op het normaal voorziene gebruik ervan. Ademhalingsbescherming: Indien de ingezette voorzorgsmaatregelen ontoereikend zijn om de concentratie verontreinigingen in de lucht op een voor de gezondheid van de werknemers aanvaardbaar peil te houden, kan het nodig zijn een goedgekeurd ademhalingstoestel te gebruiken. Keuze, gebruik en onderhoud van het toestel moeten in overeenstemming zijn met de wettelijke bepalingen, indien van toepassing. De soorten ademhalingstoestellen te overwegen voor dit product omvatten: In gewone gebruiksomstandigheden is normaliter geen bescherming vereist indien de ventilatie doeltreffend is. In geval van hoge concentraties in de lucht, een goedgekeurd ademhalingstoestel met luchtaanvoer onder overdruk gebruiken. Ademhalingstoestellen met luchttoevoer en vluchtcilinder zijn aangewezen wanneer de zuurstofconcentratie ontoereikend is, de gas/damp waarschuwingsgegevens beperkt zijn, of wanneer de luchtfilter capaciteit/graad overschreden kan worden. Handbescherming: Alle specifieke informatie over handschoenen werd geleverd door de fabrikanten of steunt op de gepubliceerde vakliteratuur. De werkomstandigheden hebben een grote invloed op de levensduur van de handschoenen. Controleer de staat van de handschoenen en vervang ze als ze versleten of beschadigd zijn. De soorten handschoenen te overwegen voor dit product omvatten: In gewone gebruiksomstandigheden is normaliter geen bescherming vereist. Oogbescherming: Indien contact mogelijk is, wordt een veiligheidsbril met zijkapjes aanbevolen. Huid- en lichaamsbescherming: Alle specifieke informatie over de kledij werd geleverd door de fabrikanten of steunt op de gepubliceerde vakliteratuur. Voor dit product komen de volgende soorten kledij in aanmerking: In gewone gebruiksomstandigheden is normaliter geen huidbescherming vereist. In overeenstemming met goede procedures inzake arbeidshygiëne moeten voorzorgen genomen worden om contact met de huid te voorkomen. Specifieke hygiënemaatregelen: Ten allen tijde een goede persoonlijke hygiëne in acht nemen, zoals zich wassen na het omgaan met het product en voor het eten, drinken en/of roken. De werkkledij en de beschermingsmiddelen regelmatig wassen om de verontreinigingen te verwijderen. Werp verontreinigde kledij en schoeisel weg indien reiniging onmogelijk is. Beoefen schone werkpraktijken. BEHEERSING VAN MILIEUBLOOTSTELLING Zie hoofdstukken 6, 7, 12, 13. HOOFDSTUK 9

FYSISCHE EN CHEMISCHE EIGENSCHAPPEN

Kenmerkende fysische en chemische eigenschappen worden hierna opgegeven. De leverancier (zie hoofdstuk 1) raadplegen voor bijkomende gegevens. ALGEMENE INFORMATIE Fysische toestand: Vast Uitzicht: halfvloeibaar Kleur: rood


Geur: Typerend Geurdrempel: NB BELANGRIJKE INFORMATIE BETREFFENDE GEZONDHEID, VEILIGHEID EN MILIEU Soortelijk gewicht (bij 15 °C): 1 Vlampunt [Methode]: >204°C (400°F) [ GESCHAT VOOR OLIE, ASTM D-92 (COC)] Ontvlambaarheidsgrenzen (Benaderend volume % in lucht): LEL: NB UEL: NB Zelfontstekingstemperatuur: NB Kookpunt / Bereik: > 316°C (600°F) Dampdichtheid (lucht = 1): NB Dampdruk: < 0.013 kPa (0.1 mm Hg) bij 20ºC Verdampingssnelheid (N-Butylacetaat = 1): NB pH: NVT Log Pow (n-octanol/water verdelingscoëfficiënt): > 3.5 Oplosbaarheid in water: Verwaarloosbaar Viscositeit: 460 cSt (460 mm²/sec) bij 40ºC Oxiderende eigenschappen: Zie hoofdstukken 3, 15 en 16. OVERIGE INFORMATIE Vriespunt: NB Smeltpunt: NB Opmerking: De meeste fysische eigenschappen hierboven zijn voor de oliecomponent in het product. HOOFDSTUK 10

STABILITEIT EN REACTIVITEIT

Stabiliteit: In normale omstandigheden is het product stabiel. Te vermijden omstandigheden: Overmatige warmte. Hoog energetische ontstekingsbronnen. Te vermijden producten: Sterke oxydanten Gevaarlijke ontledingsproducten: Product ontleedt niet bij kamertemperatuur. Gevaarlijke polymerisatie: Zal niet gebeuren. HOOFDSTUK 11

TOXICOLOGISCHE INFORMATIE

Acute giftigheid Blootstellingswijze INADEMING Giftigheid: Geen gegevens van eindpunt. Irritatie: Geen gegevens van eindpunt. INSLIKKEN Giftigheid (Rat): LD50 > 2000 mg/kg

HUID

Conclusie / Opmerkingen Niet bepaald. Niet bepaald.

Minimaal giftig. Gebaseerd op testgegevens van structureel vergelijkbare producten.


Giftigheid (Konijn): LD50 > 2000 mg/kg

Minimaal giftig. Gebaseerd op testgegevens van structureel vergelijkbare producten. Irritatie (Konijn): Gegevens beschikbaar. Verwaarloosbare irritatie van de huid bij omgevingstemperatuur. Gebaseerd op een beoordeling van de bestanddelen. OOG Irritatie (Konijn): Gegevens beschikbaar. Kan een licht en kortdurend ongemak voor de ogen veroorzaken. Gebaseerd op een beoordeling van de bestanddelen.

CHRONISCHE EN ANDERE EFFECTEN Bevat: Synthetische basisoliën: Wordt verwacht geen van betekenis zijnde gezondheidseffecten te veroorzaken bij normaal gebruik, gebaseerd op laboratoruimstudies van dezelfde en gelijkaardige producten. Niet mutageen of genotoxisch. Niet sensibiliserend bij proefdieren en de mens. Aanvullende informatie beschikbaar op verzoek. HOOFDSTUK 12

MILIEU-INFORMATIE

De gegeven informatie steunt op beschikbare gegevens over het product, de bestanddelen van het product en gelijksoortige producten. ECOTOXICITEIT Product -- Wordt niet verwacht schadelijk te zijn voor in het water levende organismen. MOBILITEIT Basisolie bestanddeel -- Geringe oplosbaarheid, drijft op het water en wordt verwacht te migreren van het water naar het land. Wordt verwacht af te scheiden naar het bezinksel en de fractie vaste stoffen in het afvalwater.

ECOLOGISCHE GEGEVENS ECOTOXICITEIT Test Aquatisch - Acute giftigheid Aquatisch - Acute giftigheid Aquatisch - Acute giftigheid Aquatisch - Chronische giftigheid HOOFDSTUK 13

Duur 72 uur (uren)

Organisme type Groenwier

Testresultaten EL50 >1000 mg/l

48 uur (uren)

Watervlo

EL0 1000 mg/l

96 uur (uren)

Regenboogforel

LL0 1000 mg/l

21 dag(en)

Watervlo

NOELR 1 mg/l

INSTRUCTIES VOOR VERWIJDERING

De afvoeraanbevelingen gelden voor het product in de staat waarin het geleverd wordt. Bij het afvoeren moeten de van


kracht zijnde wetten en reglementen nageleefd worden en rekening gehouden worden met de staat waarin het af te voeren product verkeert. AANBEVELINGEN INZAKE VERWIJDERING Dit product is geschikt als vervangbrandstof voor een ingesloten gestuurde brander. Het kan ook onder toezicht verbrand worden op zeer hoge temperatuur om vorming van ongewenste verbrandingsproducten te voorkomen. INFORMATIE OVER REGELGEVING INZAKE VERWIJDERING Europese afvalstoffencode: 12 01 12 NOTA: Deze codes worden toegewezen op basis van de meest courante toepassingen en kunnen niet representatief zijn voor de verontreinigingen die bij het effectieve gebruik van het product ontstaan. De producent van het afval moet zelf zijn proces evalueren en de gepaste afval codering toekennen. Dit product wordt als gevaarlijk afval beschouwd overeenkomstig richtlijn 91/689/EEC inzake gevaarlijk afval, en onderworpen aan de bepalingen van die richtlijn tenzij artikel 1(5) van die richtlijn van toepassing is. Waarschuwing voor lege containers: Lege containers kunnen resten bevatten en gevaarlijk zijn. De containers niet onder druk zetten, snijden, lassen, solderen, uitboren, slijpen of blootstellen aan warmte, vlammen, vonken, statische elektriciteit of andere ontstekingsbronnen; ze kunnen exploderen en verwondingen of de dood veroorzaken. Probeer de container niet te hervullen of te reinigen aangezien de resten moeilijk te verwijderen zijn. Lege vaten moeten volledig afgetapt zijn, goed afgesloten en terug gebracht naar een recyclagebedrijf voor vaten. Alle containers moeten op een milieuvriendelijke manier afgevoerd worden in overeenstemming met de wettelijke bepalingen. HOOFDSTUK 14

INFORMATIE MET BETREKKING TOT HET VERVOER

VERVOER OVER DE WEG (ADR/RID) : Niet gereglementeerd voor transport over de weg BINNENVAART (ADNR) : Niet gereglementeerd voor de binnenvaart ZEEVAART (IMDG) : Niet gereglementeerd voor de zeevaart overeenkomstig de IMDG-code LUCHTVAART (IATA) : Niet gereglementeerd voor de luchtvaart HOOFDSTUK 15

INFORMATIE MET BETREKKING TOT REGELGEVING

Dit product is niet gevaarlijk volgens de criteria van de Europese richtlijnen over gevaarlijke stoffen en preparaten. EU ETIKETTERING: Niet gereguleerd volgens de EU richtlijnen.

Bevat: Benzotriazool derivaat Kan een allergische reactie veroorzaken. Dit product bevat één of meerdere sensibilisators < 1.0 gewichts%, welke niet aangeduid zijn in hoofdstuk 2.


REGLEMENTAIRE STATUS EN TOEPASSELIJKE WETTEN EN REGLEMENTEN Voldoet aan de volgende nationale en regionale voorschriften inzake chemische inventarisering: TSCA Bijzondere gevallen: Inventaris ELINCS HOOFDSTUK 16

Status Beperkingen van toepassing OVERIGE INFORMATIE

NB = Niet bepaald, NVT = Niet van toepassing OVERZICHT VAN DE RISICOCODES IN HOOFDSTUKKEN 2 EN 3 VAN DIT DOCUMENT (uitsluitend informatief): R22; Schadelijk bij opname door de mond. R38; Irriterend voor de huid. R41; Gevaar voor ernstig oogletsel. R51/53; Vergiftig voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. Dit Veiligheidsinformatieblad bevat de volgende herzieningen: Veranderingen in herziening: **Section 12: Ecological data - Header** werd toegevoegd. Hoofdstuk 12 : Ecotoxiciteit - tabel werd toegevoegd. **Section 12: Environmental tox table header** werd toegevoegd. **Section 12: Test - Column Header** werd toegevoegd. **Section 12: Organism Type - Column Header** werd toegevoegd. **Section 12: Duration - Column Header** werd toegevoegd. **Section 12: Test Results - Column Header** werd toegevoegd.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------De inlichtingen en aanbevelingen in dit document worden nauwkeurig en betrouwbaar geacht vanaf de datum van uitgifte. U kan contact opnemen met ExxonMobil om u ervan te verzekeren dat dit het meest actueel beschikbare document van ExxonMobil is. De inlichtingen en aanbevelingen worden aangeboden om door de gebruiker in overweging genomen en onderzocht te worden. Het is zijn verantwoordelijkheid er zich van te gewissen of het product geschikt is voor het voorgenomen gebruik. Indien de gebruiker dit product herverpakt, is het zijn verantwoordelijkheid om er voor te zorgen dat de gepaste gezondheids-, veiligheids- en andere noodzakelijke informatie op de verpakking aangebracht wordt. Gepaste waarschuwingen en procedures tot veilig gebruik moeten verschaft worden aan verwerkers en gebruikers. Wijzigingen aanbrengen aan dit document is ten strengste verboden. Behalve indien bij wet vereist, is herpubliceren of herverzenden van dit document - geheel of gedeeltelijk - niet toegestaan. De naam "ExxonMobil" wordt gemakshalve gebruikt, en kan slaan op ExxonMobil Chemical Company, Exxon Mobil Corporation of eender welk filiaal waarin zij - direct of indirect - enig belang hebben. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Informatie uitsluitend voor intern gebruik MHC: 0, 0, 0, 0, 0, 0

PPEC: A

DGN: 2009995XNL (553328) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DR

Bladzijde: 1/4

Veiligheidsinformatieblad volgens 1907/2006/EG, Artikel 31 datum van de druk: 05.03.2008 Herziening van: 05.03.2008 1 · · · ·

Identificatie van de stof of het preparaat en van de onderneming Informatie over het produkt Handelsnaam: RENOLIN PG 46 Toepassing van de stof / van de bereiding: Smeermiddel Fabrikant/leverancier: FUCHS EUROPE SCHMIERSTOFFE GMBH Friesenheimer Str. 15 D-68169 Mannheim Tel: 0621/3701-0 (Zentrale) Fax: 0621/3701-570 · Inlichtingengevende sector: FUCHS EUROPE SCHMIERSTOFFE GMBH Afdeling produktveiligheid Tel: ++49 (0)621/3701-333 E-Mail: [email protected] Fax: ++49 (0)621 3701-303 · Inlichtingen in noodsituatie: Tel: ++49 (0)621/3701-333 oder ++49 (0)621/3701-0 (Centrale) 2 Identificatie van de gevaren · Gevaaromschrijving: Als de regels die van toepassing zijn bij de omgang met minerale olie en chemische produkten gevolgd worden, dan neemt men geen bijzondere risico's. · Speciale gevaaromschrijving voor mens en milieu: Het produkt mag niet in het oppervlakte water terecht komen. R 52/53 Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. · Classificatiesysteem: De classificatie komt overeen met de actuele EG-lijsten (88/379/EEG), maar is aangevuld met gegevens uit de vakliteratuur en van de onderneming. · Aanvullende gegevens: Dit produkt wordt niet onverdunt, maar als oplossing of als een emulsie in water toegepast. 3 · · ·

Samenstelling en informatie over de bestanddelen Chemische karakterisering Beschrijving: Mengsel bestaande uit synthetische olien met bijvoegingen. Gevaarlijke bijvoegingen: Alkaryl amine 1-2,4% R 52/53 Phenolic antioxidant 0,1-1% R 53 0,1-1% Oily acid derivative Xi, N; R 38-41-50/53 · Aanvullende gegevens: De woordelijke inhoud van de opgegeven aanwijzingen inzake de mogelijke gevaren is te vinden in hoofdstuk 16. 4 Eerstehulpmaatregelen · Algemene informatie: Kleeding en schoenen die met een produkt doorweekt zijn moeter gewisseld worden. Geen poetsdoeken in werkkleding stoppen. · Na het inademen: Bij klachten medische behandeling inschakelen. · Na huidcontact: Over het algemeen is het produkt niet prikkelend voor de huid · Na oogcontact: Ogen bij geopend ooglid meerdere minuten met stromend water spoelen · Na inslikken: Deskundige medische behandeling inschakelen. 5 Brandbestrijdingsmaatregelen · Geschikte blusmiddelen: CO2, bluspoeder of waterstraal. Grotere brand met waterstraal bestrijden of met schuim, dat tegen alcohol bestand is. Brandblusmaatregelen op omgeving afstemmen. · Blusmiddelen die uit veiligheidsoogpunt niet geschikt zijn: Krachtige waterstraal · Speciale beschermende kleding: Beademingsapperatuur die die onafhankelijk is van de buitenlucht. (Vervolg op blz. 2)

DR

Bladzijde: 2/4

Veiligheidsinformatieblad volgens 1907/2006/EG, Artikel 31 datum van de druk: 05.03.2008 Herziening van: 05.03.2008 Handelsnaam: RENOLIN PG 46 (Vervolg van blz. 1) · Verdere gegevens Het Produkt zelf is op grond de waterandel over het algemeen niet brandbar. 6 Maatregelen bij onopzettelijk vrijkomen van de stof of het preparaat · Voorzorgsmaatregelen m.b.t. personen: Bijzonder slipgevaar als gevolg van het uitgelopen/gemorste produkt. · Maatregelen ter bescherming van het milieu: Niet in de riolering/het oppervlaktewater/het grondwater laten terechtkomen. Uitbreiding van de brand verhinderen (b.v. door indammen of stopzetten van olieleveranties). Niet in de ondergrond/bodem laten terechtkomen. · Procedure voor het reinigen/opnemen: Met vloeistofbindend materiaal (zand, bergmeel, zuurbinder, universele binder, zaagmeel) opnemen. Het opgenomen materiaal volgens de voorschriften bergen. · Aanvullende gegevens: Er komen geen gevaarlijke stoffen vrij. 7 · · · · · · ·

Hantering en opslag Handling: Informatie m.b.t. veilig hanteren: Aërosolvorming vermijden. Informatie m.b.t. branden ontploffingsgevaar: Geen bijzondere maatregelen noodzakelijk. Opslag: Eisen ten opzichte van opslagruimte en tanks: Geen bijzondere eisen. Informatie m.b.t. gezamenlijke opslag: Verwijderd houden van eet- end drinkwaren. Verdere inlichtingen over eisen m.b.t. de opslag: Uitvoering van de voorschriften voor het vermeijden van de verontreinigung in oppervlakte water, en rioleeringsystem.

8 Maatregelen ter beheersing van blootstelling/persoonlijke bescherming · Aanvullende gegevens m.b.t. de inrichting van technische installaties: Geen aanvullende gegevens. Zie 7. · Bestanddelen met grenswaarden die m.b.t. de werkruimte in acht genomen moeten worden: Het produkt bevat geen relevante hoeveelheden van stoffen, die met betrekking tot de werkplaatsen, qua grenswaarden gecontroleerd moeten worden. · Aanvullende gegevens: Als basis dienden lijsten die bij opstelling geldig waren. · Persoonlijke beschermingsvoorzieningen: · Algemene beschermings- en gezondheidsmaatregelen: De gebruikelijke voorzorgsmaatregelen bij de omgang met chemicaliën minerale olien moeten in acht genomen worden. Langdurig en intensief huidcontact vermijden. Preventieve huidbescherming via huidbeschermingszalf Geen poetsdoeken in de broekzakken meenemen die met het produkt doordrenkt zijn. · Ademhalingsbescherming: Niet noodzakelijk. · Handbescherming: Veiligheidshandschoenen of huidbeschermingscreme · Handschoenmateriaal De keuze van een geschikte handschoen is niet alleen afhankelijk van het materiaal, maar ook van andere kwaliteitskenmerken en verschilt van fabrikant tot fabrikant. Aangezien het product uit meerdere stoffen is samengesteld, is de duurzaamheid van de handschoenmaterialen niet vooraf berekenbaar en moet derhalve vóór het gebruik worden getest. · Doordringingstijd van het handschoenmateriaal De precieze penetratietijd kunt u te weten komen bij de handschoenfabrikant; houd er rekening mee. · Voor een langdurig contact zijn handschoenen uit de volgende materialen geschikt: Nitrielrubber Handschoenen uit neopreen · Niet geschikt zijn handschoenen uit de volgende materialen: Butylrubber Natuurrubber (latex) (Vervolg op blz. 3)

DR

Bladzijde: 3/4

Veiligheidsinformatieblad volgens 1907/2006/EG, Artikel 31 datum van de druk: 05.03.2008 Herziening van: 05.03.2008 Handelsnaam: RENOLIN PG 46 (Vervolg van blz. 2) · Oogbescherming: Bij het omgieten is het gebruik van een veiligheidsbril aan te bevelen. · Lichaamsbescherming: Draag geschikte beschermende arbeidskleding 9 Fysische en chemische eigenschappen · Algemene gegevens Vorm: vloeibaar Kleur: geelachtig Reuk: karakteristiek · Toestandsverandering Smeltpunt/smeltbereik: Niet bepaald. Kookpunt/kookpuntbereik: Niet bruikbaar · Vlampunt: 240°C (EN ISO 2592) · Ontbindingstemperatuur: Niet bepaald. · Zelfonsteking: Het produkt ontbrandt niet uit zichzelf. · Ontploffingsgevaar: Het produkt is niet ontploffingsgevaarlijk. · Dichtheid bij 15°C: 1,03 g/cm³ (DIN 51 757) · Oplosbaarheid in/mengbaarheid met Water: gedeeltelijk mengbaar. · Viscositeit Kinematisch bij 40°C: 46 mm²/s (DIN 51 562) 10 Stabiliteit en reactiviteit · Thermische afbraak / te vermijden omstandigheden: Geen afbraak bij gebruik volgens voorschrift. · Gevaarlijke reacties Geen gevaarlijke reacties bekend. · Gevaarlijke afbraakprodukten: Geen gevaarlijke ontbindingsprodukten bekend. 11 · · · · · ·

Toxicologische informatie Acute toxiciteit: Primaire aandoening: op de huid: Geen prikkelend effect. aan het oog: Geen prikkelend effect. Overgevoeligheid: Geen effect van overgevoeligheid bekend. Aanvullende toxicologische informatie: Bij deskundige omgang en gebruik volgens voorschrift veroorzaakt het produkt op grond van onze ervaring en de ons bekende informaties geen schadelijke effecten op de gezondheid

12 · · · · ·

Ecologische informatie Gedrag in milieu-compartimenten: Mobiliteit en bio-accumulatie-potentiaal: Geen informatie beschikbaar. Ecotoxische effecten: Opmerking: Schadelijk voor vissen. Gedrag in zuiveringsinstallatie: Het produkt kan mechanisch gescheiden worden. · Algemene informatie: Gevaar voor water klasse 1 (D) (Zelfclassificatie): gevaar voor water klein Niet onverdund of in grote hoeveelheden lozen in grondwater, in oppervlaktewater of in de riolering. schadelijk voor in het water levende organismen Waterbezwaarlijkheid (NL) 9: Schadelijk voor in het water levende organismen.

13 Instructies voor verwijdering · Produkt: · Aanbeveling: Kleine hoeveelheden kunnen tezamen met huisvuil gestort worden. Bij opslag van afgewerkte mineraalolieprodukten moet gelet worden op de categorieën voor afgewerkte olie en de mengvoorschriften. Afgifte van afgewerkte olie uitsluitend aan erkende verwerkers. (Vervolg op blz. 4)

DR

Bladzijde: 4/4

Veiligheidsinformatieblad volgens 1907/2006/EG, Artikel 31 datum van de druk: 05.03.2008 Herziening van: 05.03.2008 Handelsnaam: RENOLIN PG 46 (Vervolg van blz. 3) · Europese afvalcatalogus 13 02 06 synthetische motor-, transmissie- en smeerolie · Niet gereinigde verpakkingen: · Aanbeveling: Besmette verpakkingen moeten optimaal leeggemaakt worden; ze kunnen vervolgens na adequate reiniging opnieuw gebruikt worden. EWC 15 01 99. · Aanbevolen reinigingsmiddel: Water, eventueel met toevoeging van reinigingsmiddelen. 14 · · · · · · · ·

Informatie met betrekking tot het vervoer Vervoer over land ADR/RID (grensoverschrijdend): ADR/GGVS/E klasse: Vervoer per zeeschip IMDG: IMDG-klasse: Marine pollutant: Neen Luchtvervoer ICAO-TI en IATA-DGR: ICAO/IATA-klasse: Transport/verdere gegevens: Geen gevaar overeenkomstig de bovengenoemde verordeningen.

15 Wettelijk verplichte informatie · Kentekening volgens EEG-richtlijnen: Het produkt is volgens de EG-richtlijnen/GefstoffV (de verordening inzake gevaarlijke stoffen) geclassificeerd en gekenmerkt. RL 2004/73/EG (29. ATP) wordt maanmerking genomen. De bij de omgang met chemicaliën gebruikelijke voorzorgsmaatregelen moeten worden nageleefd. · R-zinnen: 52/53 Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. · S-zinnen: 61 Voorkom lozing in het milieu. Vraag om speciale instructies/ veiligheidskaart. · Nationale voorschriften: · Gevaarklasse v. water: WGK 1 (D) (Zelfclassificatie): weinig gevaarlijk voor water. 16 Overige informatie Deze gegevens zijn gebaseerd op de huidige stand van onze kennis. Zij beschrijven echter geen garantie van produkteigenschappen en vestigen geen contractuele rechtsbetrekking. Het veiligheids informatieblad van dit produkt is op vrijwillige basis samengesteld. Het wordt automatisch gedrukt er heeft geen handtekening. · Relevante R-zinnen 38 Irriterend voor de huid. 41 Gevaar voor ernstig oogletsel. 50/53 Zeer vergiftig voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effec-ten veroorzaken. 52/53 Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. 53 Kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. · Blad met gegevens van de afgifte-sector: FUCHS EUROPE SCHMIERSTOFFE GMBH Afdeling voor veiligheid en produktie · Contact-persoon: Afdeling voor veiligheid en produktie Tel: ++49(0)621/3701-333 · Geldigheids duus Gelijktijdig met de uitgeven van dit veiligheidsinformatieblat, worden all bestaande uitgaven van het beschreven produkt ongeldig.

--------------------------------------------------------------------------

610683-60 MOBILTAC 81 Sicherheitsdatenblatt gemäß 91/155/EWG --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. PRODUKT- UND FIRMENBEZEICHNUNG -------------------------------------------------------------------------Handelsname: MOBILTAC 81 06/12/2001 Hersteller/Lieferant: ExxonMobil Lubricants & Specialties Europe, Division of ExxonMobil Petroleum & Chemical, bvba Polderdijkweg B-2030 Antwerp, Belgium Notfallnummer: 030-19240 (Vergiftungszentrale Berlin) Produkt und technische Information: +49-(0)40-6393-0 Empfohlene Verwendung: Industrieschmierfett -------------------------------------------------------------------------2. ZUSAMMENSETZUNG/ANGABEN ZU BESTANDTEILEN -------------------------------------------------------------------------Chemische Bezeichnungen und Synonyme: Kohlenwasserstoffgemische und Zusätze Angaben zu den Bestandteilen: Substanz Name circa Wt% -----------------------MOLYBDENUM DISULFIDE (CAS 1-5 1317-33-5)

EU Klassifizierung ---------------------------n.a.

-------------------------------------------------------------------------3. MÖGLICHE GEFAHREN -------------------------------------------------------------------------Unter den üblichen Verwendungsbedingungen gilt dieses Produkt nicht als gefährlich im Sinne der EU-Richtlinien (vergl. Abschnitt 15).

Potentielle gesundheitliche Effekte: Unter den normalen Bedingungen der bestimmungsgemäßen Verwendung stellt dieses Produkt kein Gesundheitsrisiko dar. Übermäßige Exposition kann zu Augen-, Haut- oder Atemwegsirritationen führen. Weitere gesundheitliche Effekte / toxikologische Daten vergl.

Section

11. HINWEIS:

Dieses Produkt sollte nicht ohne vorherige Rücksprache mit Fachleuten für andere als die vorgesehenen Zwecke verwendet werden.

-------------------------------------------------------------------------4. ERSTE-HILFE-MASSNAHMEN -------------------------------------------------------------------------Augenkontakt: Gründlich mit Wasser spülen. Bei anhaltenden Reizungserscheinungen Arzt konsultieren. Hautkontakt: Benetzte Stellen mit Wasser und Seife waschen. Ölverschmutzte Kleidung täglich wechseln und reinigen, betroffene Körperteile waschen. Warnung vor Injektionsverletzung: Wenn das Produkt in oder unter die Haut oder in einen anderen Körperteil injiziert wurde, sollte der Betroffene unabhängig vom Aussehen oder Größe der Wunde sofort einem Unfallchirurgen vorgestellt werden. Selbst wenn anfängliche Symptome einer Hochdruckinjektion minimal oder nicht vorhanden sein sollten, kann eine schnelle chirurgische Behandlung innerhalb der ersten Stunden die Auswirkungen signifikant beeinflussen. Einatmung: Von weiterer Exposition entfernen. Medizinische Hilfe in Anspruch nehmen, wenn Reizung der Atemwege, Benommenheit, Übelkeit oder Bewußtlosigkeit auftritt. Bei Atemstillstand die Atmung mit mechanischem Hilfsmittel oder Mund-zu-Mund Beatmung unterstützen. Verschlucken: Es wird kein Problem erwartet. Medizinische Hilfe in Anspruch nehmen wenn Unwohlsein auftritt. Kein Erbrechen einleiten. -------------------------------------------------------------------------5. MASSNAHMEN ZUR BRANDBEKÄMPFUNG -------------------------------------------------------------------------Löschmittel: Kohlendioxid, Schaum, Pulver und Wassernebel. UNGEEIGNETE LÖSCHMITTEL: Wasser Besondere Feuerbekämpfungsmaßnahmen: Dem Feuer ausgesetzte Lagerbehälter sind mit Wasser zu kühlen. Sprühwassernebel können zum Fortspülen von der Zündquelle verwendet werden. Löschwasser darf, auch in verdünnter Form, nicht in Vorfluter oder Frischwassergewinnungsgebiete gelangen. Besondere Schutzausrüstung: In geschlossenen Räumen müssen Feuerwehrleute Pressluftatemgeräte benutzen. Ungewöhnliche Brand- und Explosionsgefahren: Keine. Verbrennungsprodukte: Dunst, Rauch, Carbonmonoxid, Schwefeloxide, Aldehyde und andere Zerfallsprodukte im Falle der unvollständigen Verbrennung. FLAMMPUNKT C(F): > 204(400) (Geschätzt für Öl, ASTM D-92 (COC)). Explosionsgrenzen (ca. % Vol. in Luft): UEGn.b., OEG: n.b. Gefahrenidentifikation: Gesundheit: 0 , Entzündlichkeit: 1 , Reaktionsvermögen: 0 -------------------------------------------------------------------------6. MASSNAHMEN BEI UNBEABSICHTIGTER FREISETZUNG -------------------------------------------------------------------------Meldeverfahren: Vorfälle, bei denen Produkt in die Umwelt freigesetzt wird, sind entsprechend den gesetzlichen Vorschriften umgehend den zuständigen Behörden mitzuteilen. Im Falle eines Unfalles

mit auslaufenden wassergefährdenden Stoffen Polizei und Feuerwehr alarmieren. Verfahren zur Reinigung/Aufnahme: Bodenverunreinigung: Undichtigkeiten unter Beachtung angemessener Vorsichtsmaßnahmen abdichten. Geeignete Maßnahmen zum Schutz des Grundwassers treffen. Beseitigung durch Pumpen oder Eindämmung mit Sand oder anderem geeigneten Adsobtionsmittel und anschließende mechanische Beseitigung in Behälter. Wenn notwendig ist adsorbiertes Material entsprechend Abschnitt 13 entsorgen. Gewässerverunreinigung: Verunreinigung sofort mit schwimmenden Sperren eingrenzen. Benachbarte Schiffe warnen. Hafen- und andere zuständige Behörden benachrichtigen. Von der Oberfläche durch Abschöpfen entfernen oder mit geeignetem Material adsorbieren. Falls von den zuständigen Behörden genehmigt, sollte die Verwendung eines geeigneten Dispersionsmittels in Betracht gezogen werden, wenn die lokalen Prozeduren entsprechende Empfehlung geben. Umweltschutzmaßnahmen: Verhindere das Eindringen von Produkt in die Kanalisation, in Wasser oder in tiefer liegende Gebiete; informiere die zuständigen Behörden falls das Produkt die Erde/Vegetation verunreinigt oder verunreinigt hat. Personenbezogene Vorsichtsmaßnahmen: siehe Abschnitt 8 -------------------------------------------------------------------------7. HANDHABUNG UND LAGERUNG -------------------------------------------------------------------------Spezifische Verwendungen: Industrieschmierfett Handhabung: Beim Bruch von unter Druck stehenden Hydraulikölleitungen kann es zur Injektion von dem Produkt unter die Haut kommen. Derartige Unfälle erfordern in jedem Fall eine ärztliche Behandlung. Es sind keine besonderen Vorsichtsmaßnahmenaußer normale gute persönliche Hygienemaßnahmen - notwendig. Siehe Abschnitt 8 für Hinweise auf zusätzliche persönliche Schutzmaßnahmen. Lagerung: Behälter geschlossen halten, wenn nicht in Gebrauch. Nicht in offenen oder nicht gekennzeichneten Behältern aufbewahren. Getrennt von Oxidationsmitteln und brennbaren Materialien lagern. Nicht in der Nähe von Wärmequellen, Funken, Flammen oder starken Oxidationsmitteln lagern. Besondere Vorsichtsmaßnahmen: Kleine Verschüttungen und Undichtigkeiten verhindern, um Rutschgefahr zu vermeiden. WARNUNG für leere Behälter: Leere Behälter enthalten Rückstände (Flüßigkeit und/oder Dämpfe) und können gefährlich sein. NICHT UNTER DRUCK SETZEN, SCHNEIDEN, SCHWEIßEN, LÖTEN, BOHREN, SCHLEIFEN. SOLCHE BEHÄLTER NICHT HITZE, STATISCHER ELEKTRIZITÄT ODER ANDEREN ZÜNDQUELLEN AUSSETZEN; SIE KÖNNTEN EXPLODIEREN UND VERLETZUNG ODER TOD VERURSACHEN. Behälter nicht selbst wiederbefüllen oder reinigen, da Rückstand nur schwer entfernbar. Leere Fässer sollten sorgfältig restentleert und sorgfältig verschlossen einem Faßrekonditionierer übergeben werden. Alle Behälter sollen in umweltgerechter Weise und in Übereistimmung mit behördlichen Auflagen entsorgt werden. --------------------------------------------------------------------------

8. EXPOSITIONSBEGRENZUNG UND PERSÖNLICHE SCHUTZAUSRÜSTUNG --------------------------------------------------------------------------

-----MOLYBDENUM DISULFIDE (CAS 1317-33-5) als Mo Lösliche Bestandtei als Mo Unlösliche Bestandt

ACGIH ACGIH

-Schichtppm mg/m3 --- -----

-Kurzzeitppm mg/m3 --- ----- ----

5 10

HINWEIS: Die genannten Firmen-Grenzwerte sind als interne Richtwerte zu verstehen. In jedem Fall sind die vom Gesetzgeber festgelegten Werte einzuhalten. Zusätzliche Hinweise zur Gestaltung technischer Anlagen: Geeignete Belüftung verwenden. Atemschutz: Bei Gebrauch unter normalen Bedingungen und angemessener Belüftung sind keine besonderen Maßnahmen erforderlich. Augenschutz: Im allgemeinen ist Augenkontakt mit diesem Stoff unwahrscheinlich. Bei möglichem Augenkontakt sollten Sicherheitsbrillen mit Seitenschutz oder Gesichtsschilde getragen werden. Hautschutz: Bei wahrscheinlich lang andauerndem oder wiederholtem Hautkontakt sollten ölundurchlässige Handschuhe getragen werden. Auf sorgfältige persönliche Hygiene ist zu achten. Umweltbezogene Kontrollen: vergl. Abschnitt 7 -------------------------------------------------------------------------9. PHYSIKALISCHE UND CHEMISCHE EIGENSCHAFTEN -------------------------------------------------------------------------Im folgenden werden die typischen physikalischen Daten genannt. Spezifische Daten enthält das Produkten-Datenblatt. Allgemein: Form: Fett Farbe: dunkelgrau Geruch: mild GERUCHSCHWELLE in ppm: n.b. WICHTIGE Informationen zur Gesundheit, Sicherheit und Umwelt: pH-Wert: n.a. SIEDEPUNKT C(F): > 316(600) FLAMMPUNKT C(F): > 204(400) (Geschätzt für Öl, ASTM D-92 (COC)) Entzündlichkeit (Feststoffe): n.b. Selbstentzündlichkeit,C(F): n.a. Explosionsgefahr: n.a. Brandfördernde Eigenschaften: n.a. DAMPFDRUCK BEI 20 C, mm Hg: < 0,1 Relative Dichte, 15/4 C: 0,86 Wasserlöslichkeit: < 0,1 Verteilungskoeffizient: > 3,5 Viskosität bei 40 C, M2/S: > 300,0 Viskosität bei 100 C, cSt: > 15,0 DAMPFDICHTE: n.b.

VERDAMPFUNGSGESCHWINDIGKEIT: n.b. Andere Informationen: TROPFPUNKT C(F): n.a. Stockpunkt (C): n.b. GEFRIERPUNKT C(F): n.b. Hinweis: Die meisten physikalischen Eigenschaften gelten für die Ölbestandteile. DMSO Extrakt, IP-346 (Gew.%): <3, nur für Mineralöl. NA = nicht anwendbar NB = nicht bestimmt D = zerfällt Für weitere technische Informationen wenden Sie sich bitte an den für Sie zuständigen Verkaufsrepresentanten. -------------------------------------------------------------------------10. STABILITÄT UND REAKTIVITÄT -------------------------------------------------------------------------Stabilität (thermische, Licht usw.): Stabil. Zu vermeidende Bedingungen: Extreme Hitze und energiereiche Zündquellen. Zu vermeidende Stoffe: Starke Oxidationsmittel. Gefährliche Zersetzungsprodukte: Produkt zerfällt nicht bei Umgebungstemperatur. POPLYMERISATIONSGEFAHREN: Nicht zu erwarten. -------------------------------------------------------------------------11. ANGABEN ZUR TOXIKOLOGIE ---------------------------------------------------------------------------- Akute Giftigkeit --Oral: Praktisch nicht giftig (LD50: >2000 mg/kg). --- Auf der Basis von Versuchen mit ähnlichen Produkten und/oder deren Komponenten. Dermal: Praktisch nicht giftig (LD50: >2000 mg/kg). --- Auf der Basis von Versuchen mit ähnlichen Produkten und/oder deren Komponenten. Inhalativ: Praktisch nicht giftig (LC50: >5 mg/l). --- Auf der Basis von Versuchen mit ähnlichen Produkten und/oder deren Komponenten. Augenreizung: Praktisch nicht reizend. (Draize Reizwert: >6 bis <15). --- Auf der Basis von Versuchen mit ähnlichen Produkten und/oder deren Komponenten. Hautreizung: Praktisch nicht reizend. (Primärreizwert: >0.5 bis <3). --- Auf der Basis von Versuchen mit ähnlichen Produkten und/oder deren Komponenten. Andere akute Wirkungen: Obwohl keine akute Inhalationsstudie mit diesem Produkt durchgeführt wurde, wurden doch eine Vielzahl mineralischer und synthetischer Grundöle, ähnlich zu denen in diesem Produkt, getestet. Diese Tests zeigten keine anderen Effekte als die unspezifische Entzündung der Lunge wegen der großen Menge an Aerosol. Die Gegenwart von Additiven in anderen Formulierungen ( in etwa in der gleichen Dosierung wie in diesem Produkt) hat die beobachteten Auswirkungen nicht geändert. --- Subchronische Giftigkeit (Zusammenfassung) --Keine signifikanten negativen Effekte wurden in einer 13-wöchigen Laborstudie gefunden, in deren Verlauf ähnliche Formulierungen wiederholt auf die Haut von Labortieren aufgetragen wurden.

Die Dosierung war signifikant höher als sie bei der normalen industriellen Exposition erwartet wird. Die Tiere wurden intensiv bezüglich Auswirkungen dieser Exposition untersucht (Hämatologisch, Serologisch, Urinanalyse, Organgewicht, mikroskopische Gewebeuntersuchungen etc.). --- Reproduktionsgiftigkeit (Zusammenfassung) --Auf Basis von Labortests zur Entwicklungstoxizität mit den Hauptbestandteilen dieser Formulierung und /oder Materialien vergleichbarer Zusammensetzung werden, keine teratogenen Effekte durch dermale Exposition erwartet. --- Chronische Giftigkeit (Zusammenfassung) --Wiederholte und/oder längere Exposition kann Reizung der Haut, Augen oder der Atemwege verursachen. Für mineralische Grundöle: Die Grundöle in diesem Produkt sind stark lösungsmittelraffiniert und/oder stark wasserstoffbehandelt. Langzeitstudien, bei denen stark behandelte Öle an Mausen dermal appliziert wurden zeigten keine Hinweise auf cancerogene Effekte. Diese Ergebnisse werden fortlaufend auf Basis von Screeningmethoden, wie dem Modified Ames Test, IP-346 und /oder anderen analytischen Methoden bestätigt. Für synthetische Grundöle: Die Grundöle dieses Produktes wurden im Ames Test und anderen Mutagenitätstesten mit negativem Ergebnis getestet. Es wird nicht erwartet, daß diese Grundöle bei chronischer dermaler Exposition cancerogen wirken. ---Sensibilisierung--Auf Basis von Tests mit diesem Produkt, seinen Bestandteilen oder ähnlichen Produkten, wird Sensibilisierung nicht erwartet. -------------------------------------------------------------------------12. ANGABEN ZUR ÖKOLOGIE -------------------------------------------------------------------------ANGABEN ZUR ELIMINATION (PERSISTENZ UND ABBAUBARKEIT): Die Umweltbeurteilung basiert auf Information zu den einzelnen Komponenten, da keine Testdaten zu der spezifischen Formulierung vorliegen. Ökotoxizität: Die überwiegenden Bestandteile dieser Formulierung zeigen keine Giftigkeit im Wasser bei 1000 mg/L Beladung, daher werden keine nachteiligen Langzeiteffekte im Wasser erwartet. Mobilität: Nicht bestimmt. Persistenz und Abbaubarkeit: Von diesem Produkt wird biologische Abbaubarkeit erwartet, da für die Komponenten Abbau in langsamer bis mittlerer Geschwindigkeit nachgewiesen wurde. Das Produkt wurde nicht geprüft. Aufgrund der Konsistenz sowie der geringen Wasserlöslichkeit des Produktes ist eine Bioverfügbarkeit nicht wahrscheinlich. Das Produkt ist schwer wasserlöslich und kann durch abiotische Prozesse, z.B. mechanisches Abscheiden, weitgehend aus dem Wasser eliminiert werden. Aufgrund der geringen Wasserlöslichkeit des Produktes ist eine Bioverfügbarkeit nicht wahrscheinlich. Aufgrund des

Verteilungskoeffizienten n-Octanol/Wasser (s. Kap. 9) ist eine Anreicherung in Organismen möglich. Bioakkumulations Potential: Nicht bestimmt.

WEITERE ANGABEN ZUR ÖKOLOGIE: Das Produkt enthält 0.1 bis 1.0 % organisch gebundenes Chlor. Es kann im Auslauf von Kläranlagen oder in Gewässern zum AOX-Wert beitragen. Das Produkt enthält keine ozonschädigenden Halogenkohlenwasserstoffe. Das Produkt enthält rezepturgemäß keine halogenierten aromatischen Kohlenwasserstoffe (z.B. PCB, PCT usw.). Das Produkt enthält anorganische Molybdänverbindungen. ALLGEMEINE HINWEISE: Keine -------------------------------------------------------------------------13. HINWEISE ZUR ENTSORGUNG -------------------------------------------------------------------------Empfehlung: Das Produkt ist zur Verbrennung in geschlossenen, kontrollierten Anlagen geeignet. Solche thermische Verwertung kann durch Gesetze und Richtlinien eingeschränkt sein. Das Produkt eignet sich auch zur Wiederaufarbeitung in geeigneten und zugelassenen Anlagen. Die Wahl des Entsorgungsverfahrens ist von der Zusammensetzung des Produktes zum Entsorgungszeitpunkt und den örtlichen Entsorgungsmöglichkeiten abhängig. Europäischer Abfallschlüssel: 12 01 12 (ebrauchte Wachse und Fette) Abfall, der durch den bestimmungsgemäßen Gebrauch des Produktes erzeugt wird, wird mit dem oben genannten Europäischen Abfallschlüssel gekennzeichnet. Abweichender Gebrauch des Produktes und/oder das Vorhandensein von potentiellen Verunreinigungen können die Verwendung einer anderen Abfallschlüsselnummer durch den Abfallerzeuger notwendig machen. Dieser Abfall gilt als gefährlicher Abfall entsprechend der EU Direktive 91/689/EEC über gefährlichen Abfall und unterliegt den Vorschriften dieser Direktive, wenn nicht Artikel 1(5) der Direktive zutrifft. UNGEREINIGTE VERPACKUNGEN EMPFEHLUNG: Kontaminierte Verpackungen sind optimal zu entleeren. Sie können dann einem Recycling oder nach entsprechender Reinigung einer Wiederverwendung zugeführt werden. -------------------------------------------------------------------------14. ANGABEN ZUM TRANSPORT -------------------------------------------------------------------------USA DOT:

Kein Gefahrgut

ADR/GGVS u. RID/GGVE (Straße u. Schiene): kein Gefahrgut IMDG-Code/GGVSee (See): kein Gefahrgut IATA-DGR (Luft): kein Gefahrgut

-------------------------------------------------------------------------15. VORSCHRIFTEN -------------------------------------------------------------------------EU Einstufung und Kennzeichnung: Das Produkt ist nicht gefährlich gemäß der europäischen Stoff- / Zubereitungsrichtlinie. Das Produkt ist nach EU Richtlinien nicht kennzeichnungspflichtig. NATIONALE VORSCHRIFTEN STÖRFALLVERORDNUNG: Produkt ist nicht gefährlich im Sinne 12. BImSCHV., §2(1) (Störfall-Verordnung) vom 26. April 2000. KLASSIFIZIERUNG NACH VbF:

Keine

TECHNISCHE ANLEITUNG LUFT: Dieses Produkt enthält Substanzen entsprechend TA-Luft vom 24. Juli 2002 Artikel 5.2.5. WASSERGEFÄHRDUNGSKLASSE: 2 (Selbsteinstufung) WEITERE INFORMATION: Weitere sicherheitsrelevante Informationen können gegebenenfalls den Produktenblättern entnommen werden. Sie sind über den zentralen Kundendienst abrufbar. Weitere Umgangshinweise sind den Unfallverhütungsvorschriften und den Sicherheitsregeln der Berufsgenossenschaften zu entnehmen. SONSTIGE VORSCHRIFTEN: Nicht anwendbar.

Die folgenden Bestandteile werden in den nachstehenden Listen genannt: Chemischer Name

1=IARC 1 2=IARC 2A 3=IARC 2B 4=NTP CARC 5=NTP SUS

CAS-nummer Liste *** Keine Listen-Bestandteiele ***

--- Überprüfte Listen --6=N ALLERGI 11=D TERAT B 16=D CARC B 21=CH CARC 7=SE ALLERGY 12=DE TERAT C 17=AT TERAT A 8=SE CARC 13=DE TERAT D 18=AT TERAT B 9=DK CARC 14=D CARC A1 19=A TERAT C 10=D TERAT A 15=D CARD A2 20=A TERAT D

CARC = karzinogen; SUS = vermutlich karzinogen; TERAT = teratogen A = Österreich CH = Schweiz

D = Deutschland DK = Dänemark

N S

= Norwegen = Schweden

-------------------------------------------------------------------------16. SONSTIGE ANGABEN --------------------------------------------------------------------------

Hinweis: Produkte der ExxonMobil und der zugehörigen Gesellschaften enthalten rezepturgmäß kein PCB. Studien zur Gesundheit haben gezeigt, daß viele Kohlenwasserstoffe ein potentielles Risiko für die Gesundheit darstellen, das von Person zu Person unterschiedlich ist. Die in diesem Sicherheitsdatenblatt gegebene Information bezieht sich auf den bestimmungsgemäßen Gebrauch

des Produktes. Dieses Produkt sollte nicht für andere Zwecke verwendet werden. In jedem Fall sollten die folgenden Hinweise beachtet werden: Industriekennzeichnung:

Dieses Produkt stellt kein Gesundheitsrisiko

dar, wenn es entsprechend dem Verwendungszweck benutzt wird. Übermäßiger Kontakt kann zu Augen-, Haut- oder Atemwegsreizung führen. Gute persönliche Hygiene soll immer beachtet werden. Erste Hilfe: Haut mit Wasser und Seife waschen. Augen mit Wasser spülen. Bei übermäßiger Rauch- oder Dampfatmosphäre ins Freie bringen. Nach Einnahme kein Erbrechen auslösen. Beim Anhalten der Symptome medizinische Hilfe in Anspruch nehmen. Sicherheitsdatenblatt vor Verwendung des Produktes lesen und verstehen.

Alle Abschnitte dieses Sicherheitsdatenblattes, die in Fettdruck gedruckt sind, weisen auf wesentliche Änderungen des Inhaltes seit der letzten Überarbeitung hin. ********************************************************************** Nur für den internen Gebrauch: MHC: 1* 1* 1* 1* 1*, MPPEC: A, TRN: 610683-60, ELIS: 400241, CMCS97: 970371 EHS Freigabedatum: 06DEC2001 **********************************************************************

Die vorstehenden Angaben beziehen sich nur auf das bezeichnete Produkt; sie können jedoch nicht mehr zutreffen, wenn das Produkt zusammen mit anderen Materialien oder in einem Verarbeitungsprozeß verwendet wird. Die Angaben entsprechen dem heutigen Stand unserer Kenntnisse und Erfahrungen, bedeuten jedoch keine Zusicherungen bestimmter Eigenschaften. Eine Haftung aus diesen Angaben ist, soweit gesetzlich zulässig, ausgeschlossen. Dieses Sicherheitsdatenblatt ersetzt alle vorherigen.

Copyright 2001 Exxon Mobil Corporation, Alle Rechte vorbehalten.

TWE GmbH, 95482 Gefrees, Hauptstraße 68

Trade Wind Energy GmbH

03.02.09

Specifications MB 300 Type Designator::

MB300-IC20000cd.white ICAO - Medium Intensity Type A

Service Life: Ambient temperature: Power dissipation: Voltage: Quiescent Current: On Current: Vertical Beam Spread: Colour coordinates: Enclosure: Lens: Sealing: Pressure Equalisation: Bare Weight:

min. 10 years -55° until + 50° C Peak Power 2 x 200 W; Average Power 2 x 120 W (duty cycle 60%) LED forward voltage between 16 and 24 V DC External constant current driver required not applicable From 1 to max 10A per Modul Complies with Medium Intensity Type A of ICAO Annex 14 White x = 0,30 y = 0,33 Marine Grade Aluminium (AlMg3)EN-A W 5754 anodised to 25 µm Clear acrylic, UV-protected EPDM O-Rings

GORE Membrane Vents max. 25 kg

Mounting holes are for metric 10mm bolts

345

Electrical Connector

380

330

TWE GmbH Geschäftsführer: Klaus Kolb 95482 Gefrees, Hauptstraße 68 Mobiltel.: 01 75 / 1 64 96 94

Fon: +49 (0) 92 54 / 95 31 32 Fax: +49 (0) 92 54 / 95 31 33 e-Mail: [email protected]

Kreis- u. Stadtsparkasse Hof, Filiale Gefrees Konto 220 198 030, BLZ 780 500 00 HR Bayreuth: NR 30 30

Machtiging ondertekening aanvraag vergunningen en ontheffingen met bijlagen

:~nnd~;:~;::r;j:~tdJD.~':;J~t#.~~~~r~~t bestaande uit een

J.]. .. -tal windturbi7s~:t bijbehOrendevZ:;~achti9t

ondergetekende J.FIw. Rijntalder van Pondera Consult B.v. , gevestigd aan de Welbergweg 49 te 7556 PE Hengelo (Ov.) voor het ondertekenen van alle aanvragen voor vergunningen en ontheffingen en bijlagen namens:

Aanvrager

WimhkMJ ~ e~ljlVol

Vertegenwoordigd door:

/ )an5aJzèx~,

Adres:

Plaats en Datum :

Handtekening:

Ik, J.F.W . Rijntalder, ben bekend ",tdeze machtiging . Met deze machtiging treed ik niet in de plaats van bovengetekende' als aanvrager, maar teken de aanvragen en bijlagen namens bovengetekende. Pondera Consult B.v. Welbergweg 49 7556 PE Hengelo (Ov.)

....2.m.me/o.lf.!.c./ ... op ...5 ... oktober 2009

J . . Rijntalder

~PONDERA • cons u l t Poslbus 579. 7550 AN Hengelo 'NWW

oon;leraçonsu!l com

Windmolenproject Westermeerdijk binnendijks v.o.f. Inhoudsopgave aanvraag milieuvergunning

Recommend Documents