Westermeerwind B.V. Inhoudsopgave vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken

Westermeerwind B.V. Inhoudsopgave vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken 1. Aanvraag WBR 2. Bijlage 1 Aanvraagformulier 3. Bijlage 2A Plattegrond windpark (tekeningnummer 4D) Bijlage 2B Deeltekening Westermeerdijk (tekeningnummer 5D) Bijlage 2C Deeltekening Noordermeerdijk (tekeningnummer 6D) Bijlage 2D Fundamentconcepten (tekeningnummer 8D) Bijlage 2E Situatietekening transformatorstation (tekeningnummer 21D) 4. Bijlage 3 Coördinaten 5. Bijlage 4A Onderzoek Fugro Effecten dijkkruising Bijlage 4B Dwarsprofiel gestuurde boring Westermeerdijk (tekeningnummer 11D) Bijlage 4C Dwarsprofiel gestuurde boring Noordermeerdijk (tekeningnummer 12D) 6. Bijlage 5 Studie Grontmij; scheepvaartveiligheidsvoorziening, oktober 2009 7. Bijlage 6 Notitie dijkkruising 8. Bijlage 7A Nautische Markeringen realisatiefase (tekening 15D) Bijlage 7B Nautische Markeringen exploitatiefase (tekening 16D) 9. Bijlage 8 Veiligheidscertificaat SWT 3.6 10. Bijlage 9 Machtiging ondertekening aanvragen

Rijkswaterstaat Dienst IJsselmerengebied Postbus 600 8200 AP LELYSTAD

20 oktober 2009

Ons kenmerk: 20091020/BUIWBR Betreft: aanvraag om Wet beheer rijkswaterstaatswerken vergunning voor het bouwen van 55 windturbines met bijbehorende voorzieningen

Geachte heer, mevrouw, AI enkele jaren lopen de voorbereidingen voor het Windpark Westermeerwind in het Ijsselmeer, voor de kust van de Westermeerdijk en Noordermeerdijk in de gemeente Noordoostpolder, provincie Flevoland. In overleg met u als bevoegd gezag is gewerkt aan de formele aanvragen en deze zijn inmiddels gereed. Bij deze brief ontvangt u onze aanvraag om een WBR-vergunning met bijbehorende bijlagen. Per 1 maart 2009 zijn artikel 9b, c en d van de Elektriciteitswet 1998 (Staatsblad 2008, 416) en het Uitvoeringsbesluit rijkscoördinatieregeling energie-infrastructuurprojecten (Staatsblad 2009, 73) in werking getreden . Daardoor zijn artikel 3.28 en artikel 3.35, eerste lid van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) van toepassing op de besluitvorming voor windparken in de Noordoostpolder. De Minister van Economische Zaken is de aangewezen minister, in de zin van artikel 3.35 Wro, die daarbij de coördinatie van de besluitvorming op zich neemt. Bureau Energieprojecten coördineert de besluitvorming en heeft ons gevraagd u het volgende te verzoeken : 1.

Ingevolge de coördinatieregeling dient u een kopie van onderhavige aanvraag te verzenden naar: SenterNovem Bureau Energieprojecten Postbus 93144 2509 AC Den Haag

2. 3.

In reactie op deze kopie van de aanvraag zal de Minister van Economische Zaken u per brief melden wanneer van u verwacht wordt een (ontwerp)-besluit gereed te hebben Het ontwerp-besluit en later ook het besluit stuurt u aan Minister van Economische Zaken (en niet aan de initiatiefnemer)

Indien u vragen heeft over de inhoud of procedure van de coördinatieregeling kunt u contact opnemen met Cynthia Mors van Bureau Energieprojecten. Zij is bereikbaar op 070 3796853 of c.a.mors @minez.nl Indien u vragen heeft over deze brief of de aanvraag kunt u contact opnemen met ondergetekende of met de projectcoördinator van de Koepel Windenergie Noordoostpolder de heer Rijntalder. De heer Rijntalder is aangewezen als contactpersoon voor de overheden in het kader van de verschillende procedures ten behoeve

van de ontwikkeling van de vier windparken in de Noordoostpolder. De contactgegevens zijn opgenomen in de aanvraag.

Wij zijn uw besluit tegemoet.

Hoogachtend

/ . P.J.M. Meulendijks Westermeerwind B.V.

~PONDERA •

708013 20 oktober 2009

consult

Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken Windpark Westermeerwind

Aanvrager

| Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Westermeerwind B.V.

" ' PONDERA •

Duurzame oplossingen in energie, klimaat en milieu Postbus 579 7550 AN Hengelo Telefoon (074) 248 99 40

Documenttitel Projectnaam

Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken Windpark Noordoostpolder

Projectnummer

708013

Opd rachtgever

Koepel Windenergie Noordoostpolder

Gemachtigde Namens:

Pondera Consult

Westermeerwind B.V.

Datum:

Plaats:

Naam:

Handtekening:

I Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken I 20 oktober 2009

Pondera Consult

1

INHOUDSOPGAVE 1

Algemeen

3

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Aanvraag Wbr-vergunning Stand der techniek Planning Aanvrager Leeswijzer

3 4 6 6 6 7

2

Aard en ontwerp

9

2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.4.1 2.4.2 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9

Algemeen 9 Ligging 10 Turbines 11 Basisontwerp .............................................................................................................................. 11 Componenten ............................................................................................................................. 12 Fundaties 14 Geotechnische gegevens ........................................................................................................... 14 Schetsontwerp ............................................................................................................................ 15 Scheepvaartveiligheidsvoorziening 23 Transformatorstation 27 Elektrische infrastructuur 27 Kabeltracés 27 Certificatie ontwerp 28

3

Oprichtings- en constructieplan

3.1 3.2 1.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4 3.4.5 3.5

Inleiding 29 Planning 29 Ontwerp 29 Onderzoek na verkrijging Wbr-vergunning ................................................................................. 29 Kabelkruisingen .......................................................................................................................... 29 Detailontwerp en keuzes ............................................................................................................ 30 Constructiewijze 30 Voorbereidingen op het land ...................................................................................................... 30 Fundament ................................................................................................................................. 31 Scheepvaartveiligheidsvoorziening ............................................................................................ 33 Windturbines .............................................................................................................................. 34 Elektrische infrastructuur ............................................................................................................ 34 Ingebruikname 36

4

Onderhoudsplan

4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.4 4.4.1

Inleiding 37 Doel 37 Regulier onderhoud 37 Onderhoud aan de fundering ...................................................................................................... 38 Onderhoud aan kabels ............................................................................................................... 38 Onderhoud aan windturbines ..................................................................................................... 39 HSE-aspecten ............................................................................................................................ 40 Wijze van rapportage van uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden ......................................... 43 Reparatie 43 Reparatie bij inspectie ................................................................................................................ 44

5

Verlichtingsplan

45

5.1 5.2

Inleiding Navigatieverlichting

45 45

29

37


Pondera Consult

2

5.4 5.5 5.6

Nautische Markering Radarreflectoren Obstakelmarkering tijdens bouw

45 45 47

6

Calamiteitenplan

48

6.1 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6 6.3 6.3.1 6.3.2 6.4 6.5

Inleiding 48 Personeel tijdens bouw en operatie 48 Man overboord ........................................................................................................................... 48 Brand .......................................................................................................................................... 49 (bijna) Ongeval ........................................................................................................................... 49 Acute ziekte ................................................................................................................................ 50 Onweersbuien ............................................................................................................................ 50 Opkomend slecht weer ............................................................................................................... 50 Scheepvaart en visserij 51 Schip op drift .............................................................................................................................. 51 Aanvaring ................................................................................................................................... 51 Milieu 51 Bereikbaarheidsschema 52

7

Verwijderingsplan

53

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.8

Inleiding Te verwijderen onderdelen Voorbereiding Verwijdering windturbines Verwijdering fundaties Verwijdering bekabeling Opleveringscontrole

53 53 53 54 55 55 56

BIjlage 1 Aanvraagformulier Bijlage 2 Plattegrond windpark Bijlage 3 Coördinaten Bijlage 4 Onderzoek Fugro en dwarsprofielen gestuurde boring Bijlage 5 Studie Grontmij scheepvaartveiligheidvoorziening Bijlage 6 Notitie dijkkruising Bijlage 7 Nautische markeringen Bijlage 8 Veiligheidscertificaat SWT Bijlage 9 Machtiging ondertekening aanvraag

Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

3

1

ALGEMEEN

1.1

Aanvraag Westermeerwind B.V. heeft het plan opgevat om aan de buitenzijde van de Noordoostpolderdijken windenergie te ontwikkelen. Het betreft een windpark bestaande uit drie lijnen in het IJsselmeer: 1. Één lijn windturbines parallel aan de Noordermeerdijk; 2. Twee lijnen windturbines parallel aan de Westermeerdijk. In onderstaande figuren is de globale ligging van de lijnopstellingen weergegeven. Figuur 1.1: de lijnopstellingen langs de Noordermeerdijk en de Westermeerdijk

Westermeerwind B.V. vraagt hierbij om een vergunning op grond van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken voor onbepaalde tijd voor het realiseren en exploiteren van een windmolenpark in het IJsselmeer conform de specificaties in deze aanvraag. Relevante onderdelen waarvoor vergunning wordt aangevraagd zijn: Bouw en exploitatie van 55 windturbines; Aanleg en exploitatie van elektriciteitskabels in de bodem van het IJsselmeer tussen de windturbines; Aanleg en beheer van een scheepvaartveiligheidsvoorziening bij de Rotterdamse Hoek, deels ingevuld als natuurontwikkeling.


Pondera Consult

4

De percelen in het IJsselmeer waarop de windturbines, de kabels en de scheepvaartveiligheidsvoorziening worden gerealiseerd zijn eigendom van Domeinen (tegenwoordig RVOB). Westermeerwind B.V. heeft overeenstemming bereikt met de dienst Domeinen van het ministerie van Financiën over de realisatie van het windpark met bijbehorende voorzieningen. De delen op land, zoals een deel van de kabel en het transformatorstation zijn niet relevant voor de WBR-vergunning.

1.2

Wbr-vergunning Artikel 2 van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken (WBR) luidt als volgt: Artikel 2 1.

2.

Het is verboden zonder vergunning van Onze Minister van Verkeer en Waterstaat gebruik te maken van een waterstaatswerk door anders dan waartoe het is bestemd: a. daarin, daarop, daaronder of daarover werken te maken of te behouden; b. daarin, daaronder of daarop vaste stoffen of voorwerpen te storten, te plaatsen of neer te leggen, of deze te laten staan of liggen. Een vergunning kan onder beperkingen worden verleend. Aan een vergunning kunnen voorschriften worden verbonden.

Artikel 3, lid 1 WBR luidt als volgt: Artikel 3 1.

Weigering, wijziging of intrekking van een vergunning, alsmede toepassing van de artikelen 2, tweede lid, en 6 kan slechts geschieden ter bescherming van waterstaatswerken en ter verzekering van het doelmatig en veilig gebruik van die werken, met inbegrip van het belang van verruiming of wijziging anderszins van die werken.

Onderhavige rapportage dient als aanvraag voor een vergunning in het kader van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken. De windturbines die de initiatiefnemer voornemens is te plaatsen in het IJsselmeer zijn namelijk aan te merken als werken in een waterstaatswerk, namelijk het IJsselmeer, en derhalve volgens artikel 2, lid 1, verboden. Artikel 2, lid 2, geeft echter aan dat een vergunning onder beperkingen kan worden verleend. Dan zal duidelijk moeten zijn dat de windturbines een doelmatig en veilig gebruik van het IJsselmeer niet belemmeren. Beleidsregels inzake toepassing Wet beheer rijkswaterstaatswerken op installaties in de Exclusieve Economische Zone Uit mondeling contact met Rijkswaterstaat is gebleken dat de aanvraag voor de Wbr-vergunning de „Beleidsregels inzake toepassing Wet beheer rijkswaterstaatswerken op installaties in de Exclusieve Economische Zone (EEZ)‟, die op 31 december 2004 van kracht werden, als leidraad kan worden gebruikt. Beleidsregel voor het plaatsen van windturbines op, in of over rijkswaterstaatswerken Het windpark dient te voldoen aan de Beleidsregel voor het plaatsen van windturbines op, in of over rijkswaterstaatswerken. In artikel 4, lid 2 is het volgende opgenomen: “De minimale afstand tot de rand van de vaarweg is altijd ten minste de helft van de rotordiameter.” Dit is in onderhavig windpark het geval, de dichtstbijzijnde windturbine is gelegen op een afstand van 55 meter ten opzichte van de rand van de nieuwe vaargeul


Pondera Consult

5 Amsterdam-Lemmer, overige windturbines zijn gelegen op een afstand van meer dan 100 meter ten opzichte van de rand van de vaargeul, terwijl de helft van de rotordiameter op ½ x 107 = 53,5 meter uitkomt. Daarnaast wordt het windpark alleen toegestaan op locaties waar turbines (artikel 6.1):

• • • •

Geen negatieve morfologische ontwikkeling van de bodem veroorzaken; Geen negatieve effecten op de natuurlijke dynamiek van de bodem hebben; Niet leiden tot verweking van de bodem; Niet de veiligheid van het scheepvaartverkeer aantasten.

Effecten op de bodem van het IJsselmeer Negatieve morfologische ontwikkelingen van de bodem of de natuurlijke dynamiek van de bodem van het IJsselmeer treden niet op ten gevolge van het windpark met bijbehorende voorzieningen. In het IJsselmeer is geen getijdewerking. De belangrijkste vorm van stroming is de waterbeweging opgewekt door wind en daardoor ontstane waterstandsverschil. De bijbehorende stroomsnelheden zijn verwaarloosbaar. Door aanleg van de windturbines en de scheepvaartveiligheidsvoorziening zullen bestaande stroomsnelheden niet veranderen en treedt geen negatieve morfologische ontwikkeling van de bodem op. Ook zijn er geen negatieve effecten op de natuurlijke dynamiek van de bodem. Achter de scheepvaartveiligheidsvoorziening ontstaat een luwtegebied waar enige sedimentafzetting mogelijk is. Tevens wordt de ontwikkeling van onderwaterplanten in het luwtegebied gestimuleerd, als onderdeel van de aangevraagde activiteit, om de ecologische potentie van het luwtegebied te maximaliseren. Dit leidt echter niet tot negatieve effecten. Er zal minder bodemerosie optreden, maar gezien de beperkte omvang van de scheepvaartveiligheidsvoorziening en het bijbehorende luwtegebied zal geen sprake zijn van overmatige sedimentafzettingen. Verweking van de bodem kan optreden bij los gepakt zand, die belast wordt door schuifspanning. Bij de tot heden uitgevoerde grondonderzoeken ten behoeve van de te realiseren windturbine in het IJsselmeer zijn de aangetroffen zandlagen over het algemeen matig tot vast gepakt. Tijdens het aanbrengen van de paalfundering kan lokaal verweking optreden, want zonder lokale verweking rondom een object kan deze niet op diepte worden gebracht. Deze zal van kortstondige duur zijn en beperkt zijn tot de directe omgeving. Gezien de afstanden tot waterkering, vaargeul, etc . zal een tijdelijke verweking nimmer invloed hebben op de stabiliteit. Het eventueel optreden van verweking, veroorzaakt door draaiende windturbine, is uitgesloten. Effecten scheepvaartverkeer De windturbines en de scheepvaartveiligheidsvoorziening bevinden zich in de directe nabijheid van de vaargeul Amsterdam-Lemmer. Voldaan wordt aan de richtlijnen in de Beleidsregel voor het plaatsen van windturbines op, in of over rijkswaterstaatswerken. Daarmee wordt derhalve voldaan aan de door het Rijk vastgelegde veiligheidsnormen met betrekking tot het scheepvaartverkeer. In bijlage 5 is nader ingegaan op de scheepvaartveiligheid. De scheepvaartveiligheidsvoorziening (hart) ligt op een afstand van circa 144 meter van de rand van de vaarweg. De rand van de scheepvaartveiligheidsvoorziening ongeveer 120 meter.


Pondera Consult

6

De voorziening heeft geen effect op het scheepvaartverkeer anders dan dat deze een geleidende functie heeft. De voorziening steekt boven water uit en is gemarkeerd en draagt eraan bij dat de beroepsvaart niet buiten de vaargeul komt in de nabijheid van de windturbines. Daarnaast leidt de voorziening tot een gunstiger golfklimaat bij de Rotterdamse Hoek waardoor de kans op incidenten afneemt. In bijlage 5 is uitgebreid ingegaan op de motivatie en de effecten van de scheepvaartveiligheidsvoorziening. De windturbines en bijbehorende voorzieningen hebben geen effecten op de toegankelijkheid van het IJsselmeer voor beroepsen recreatievaart. De gebieden tussen de dijken en de lijnopstellingen maar ook tussen de windturbines worden niet uitgesloten van scheepvaartverkeer. De beroepsscheepvaart wordt niet belemmerd in het bevaren van de vaargeul.

1.3

Stand der techniek De technische ontwikkelingen in relatie tot windenergieopwekking gaan onder invloed van de aanleg van meerdere windparken snel. In onderhavige vergunningaanvraag is uitgegaan van windturbines met een vermogen van 3,6 megawatt die zich reeds hebben bewezen en gecertificeerd zijn. Voorlopig wordt uitgegaan van turbines van het type SWT van Siemens Wind Power van 3,6 megawatt per stuk. De windturbines zijn, op het moment dat de Wbr-beschikking verleend is, voor toepassing voor offshore gebruik gecertificeerd en zijn tevens geschikt voor gebruik in het IJsselmeer. Het valt niet uit te sluiten dat in de periode tussen verkrijgen van de Wbr-vergunning en het daadwerkelijk installeren van het windpark gebruik gemaakt zal worden van windturbines met een hoger vermogen. Momenteel komen de eerste windturbines op de markt met een nominaal vermogen van 6 megawatt en meer. Wijzigingen zullen worden gemeld of aangevraagd bij Rijkswaterstaat.

1.4

Planning De twee lijnopstellingen langs de Westermeerdijk en één langs de Noordermeerdijk kunnen binnen twee à drie bouwseizoenen worden aangelegd. De voorbereidingen van de bouw, zoals detailengineering en aanbesteding, starten medio 2011. Aansluitend zal de bouw van het windpark in 2012 starten. Er moet van uit worden gegaan dat na afloop van de gebruiksperiode (20 jaar) zullen de turbines worden vernieuwd of vervangen door nieuwe turbines. Indien de turbines moeten worden verwijderd, omdat vernieuwing /vervanging niet aan de orde is zullen de turbines inclusief fundaties worden verwijderd. De fundatiedelen onder de bodem van het IJsselmeer worden tot een diepte van ca 1,5 meter ten opzichte van de meerbodem) verwijderd. De kabels worden waarschijnlijk niet verwijderd.

1.5

Aanvrager De vergunning wordt aangevraagd door Westermeerwind B.V. de gegevens van de aanvrager zijn in onderstaande tabel opgenomen. Informatie Rechtsvorm Bedrijfsnaam Contactpersoon Adres Postcode

Gegevens aanvrager B.V. Westermeerwind B.V. Dhr. P.J.M. Meulendijks Duit 15 8305 BB


Pondera Consult

7 Plaats Postadres Postcode Plaats Telefoonnummer Faxnummer E-mailadres KvK-nummer

Emmeloord Postbus 1054 8300 BB Emmeloord 0527-616167 0527-615468 [email protected] 39063527

Graag verzoeken wij u om een afschrift van alle correspondentie in het kader van de vergunningprocedure te zenden aan de adviseur van Westermeerwind B.V. Informatie Bedrijfsnaam Contactpersoon Postadres Postcode Plaats Telefoonnummer E-mailadres

1.6

Gegevens adviseur Pondera Consult B.V. Dhr. H. Rijntalder Postbus 579 7550 AN Hengelo 06-22239487 [email protected]

Leeswijzer De vergunningaanvraag in het kader van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken die voorligt, is opgebouwd aan de hand van de vereisten die in Artikel 4 van de „Beleidsregels inzake toepassing Wet beheer rijkswaterstaatswerken op installaties in de exclusieve economische zone‟ staan beschreven. In tabel 1.1 staan de verschillende vereisten opgesomd met daarachter de informatie waar de vereisten zijn te vinden. Enkele vereisten zijn specifiek van toepassing op de Exclusieve Economische Zone (EEZ) en derhalve niet in onderhavige aanvraag opgenomen. Tabel 1.1: Verwijzingen vereisten Wbr vergunningaanvraag Artikel Vereisten Wbr-vergunningaanvraag

4.1.a 4.1.b 4.1.c 4.1.d 4.1.e 4.1.f 4.1.g 4.1.h 4.1.i 4.1.j 4.1.k 4.1.l

De door middel van coördinaten aangegeven beoogde buitengrens van de installatie. De aard en ontwerp van de installatie Gegevens over nut en noodzaak van de installatie in de exclusieve economische zone Gegevens over de gevolgen voor rechtmatig gebruik van de zee door derden Gegevens over de gevolgen voor het milieu Een oprichtings- en constructieplan Een onderhoudsplan Een veiligheidsplan Een verlichtingsplan Een calamiteitenplan De beoogde gebruiksduur Een verwijderingsplan

In aanvraag?

aanvraag

Indien in aanvraag, verwijzing naar: Hoofdstuk 2

aanvraag N.v.t.

Hoofdstuk 2 -

N.v.t.

-

N.v.t. aanvraag aanvraag aanvraag aanvraag aanvraag aanvraag aanvraag

Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 4.3.4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 7

Uit bovenstaande tabel blijkt dat een aantal vereisten voor de vergunningaanvraag voor een windpark op zee in de EEZ niet in deze aanvraag worden behandeld. Deze vereisten zijn afkomstig uit de „Beleidsregels inzake toepassing Wet beheer rijkswaterstaatswerken op installaties in de exclusieve economische zone‟. Echter in de Exclusieve Economische Zone is bijvoorbeeld de Wet milieubeheer niet van toepassing, waardoor regels aangaande het milieu in de beleidsregels zijn opgenomen. Voor de windturbines in het IJsselmeer is de Wet milieubeheer echter wel van toepassing, waardoor de informatie over effecten op het milieu in


Pondera Consult

8

dat wettelijk kader worden beoordeeld. Derhalve komen een aantal „vereisten‟ niet in onderhavige aanvraag aan bod, maar worden deze in andere procedures behandeld. Andere vergunningen die voor het windpark vereist zijn in het IJsselmeer zijn onder meer:

• • •

Vergunning op grond van de Wet milieubeheer Bouwvergunning Vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998

In hoofdstuk 2 van deze aanvraag komen de aard en het ontwerp van de installatie aan bod. Hierin staan onder andere de coördinaten aangegeven van de beoogde buitengrens van de installatie. In hoofdstuk 3 is het oprichtings- en constructieplan te vinden. Hoofdstuk 4, 5, 6 en 7 behelzen respectievelijk het onderhoudsplan, verlichtingsplan, calamiteitenplan en verwijderingsplan. De beoogde gebruiksduur is in dit hoofdstuk reeds aan de orde geweest. In bijlage 1 is het formulier opgenomen dat Rijkswaterstaat bij reguliere projecten gebruikt voor de WBR-vergunning. Alle gevraagde gegevens zijn daarop ingevuld. De uitwerking en de vereisten op grond van de procedure voor windparken in de EEZ zijn verwerkt in onderhavig document.


Pondera Consult

9

2

AARD EN ONTWERP

2.1

Algemeen De aangevraagde activiteit betreft twee lijnopstellingen met windturbines parallel aan de Westermeerdijk en één lijnopstelling met windturbines parallel aan de Noordermeerdijk in het IJsselmeer. Hieronder zijn de belangrijkste eigenschappen van de lijnopstellingen weergegeven. Tabel 2.1 kenmerken lijnopstellingen parallel aan de Westermeerdijk Aantal lijnopstellingen Aantal turbines Gemiddelde afstand tussen turbines in een rij in meters Totale lengte van eerste tot laatste turbine Afstand tussen de 2 lijnopstellingen Afstand lijnopstellingen tot kust Afstand tot vaarweg Spacing (in aantal x rotordiameter)

2 21 per lijn, 42 in totaal 415,6 20 x 415,6 = 8.312 meter 600 meter 530 (lijn 1) en 1130 meter (lijn 2) 55 meter en meer (½ rotordiameter = 53,5 meter) 3,89

Tabel 2.2 kenmerken lijnopstelling parallel aan de Noordermeerdijk Aantal lijnopstellingen Aantal turbines Vermogen turbine in megawatt Totaal vermogen in megawatt Gemiddelde afstand tussen turbines in meters Totale lengte van eerste tot laatste turbine Afstand lijnopstelling tot kust Afstand tot vaarweg Spacing (in aantal x rotordiameter)

1 13 3,6 13 x 3,6 = 46,8 519,7 12 x 519,7 = 6.236 meter 930 meter Meer dan 100 meter 4,86

De windturbines zullen een ashoogte hebben van ongeveer 95 meter boven het gemiddelde waterpeil (tiphoogte circa 149 meter, tiplaagte circa 41 meter). De maximale rotordiameter van de windturbines bedraagt 107 meter. Voor transport van de opgewekte elektriciteit naar een aansluitpunt op het landelijke elektriciteitsnet, zullen de volgende kabels worden gelegd:

•

Kabels tussen de windturbines in de lijnopstellingen aan de Westermeerdijk en aan de Noordermeerdijk;

•

Kabels van de lijnopstellingen naar het transformatorstation op land aan de Westermeerdijk, waarbij de kabel met behulp van een gestuurde boring de dijk doorkruist.

Zie verder figuur 2.1 voor een schematische weergave van de locatie van de turbines en de kabeltracés. In bijlage 2 is een plattegrond opgenomen waarbij de locaties van het windpark met bijbehorende voorzieningen exact zijn weergegeven. Ter hoogte van de Rotterdamse Hoek wordt de scheepvaartveiligheidsvoorziening gerealiseerd. Deze heeft een lengte van ongeveer 1.100 meter en ligt op circa 120 meter van de rand van de vaargeul. De voorziening bestaat uit een stortstenen dam met een kruin boven het waterpeil (+0,6 NAP). Achter de dam wordt een ondiepte gerealiseerd. Enerzijds om schepen de


Pondera Consult

10

gelegenheid te bieden bij nood het schip gecontroleerd te kunnen laten „stranden‟ of de luwte op te zoeken gedurende extreme weersomstandigheden. Tevens zal deze ondiepte worden benut om natuurontwikkeling te stimuleren. Figuur 2.1: schematische weergave lijnopstellingen en kabels naar transformatorstation op land

2.2

Ligging In bijlage 3 zijn de coördinaten van de turbines en van de scheepvaartveiligheidsvoorziening weergegeven. De kadastrale locatie van de windturbines, de kabels en de scheepvaartvoorziening zijn in tabel 2.3 opgenomen. Tabel 2.3 Kadastrale gegevens Gemeente Lemsterland 6 windturbines 27 windturbines (parallel aan de Westermeerdijk WT01-01 t/m WT01-10 en WT02-22 t/m WT02-31, parallel aan de Noordermeerdijk WT07 t/m WT13) 22 windturbines (overige nummers Scheepvaartveiligheidsvoorziening Kabels

Sectie A E

Nummer 10413 1291

Gemeente Lemmer Noordoostpolder

E E A E E

1290 1291 10413 1291 1290

Noordoostpolder Noordoostpolder Lemmer Noordoostpolder Noordoostpolder


Pondera Consult

11

2.3

Turbines Verschillende factoren bepalen de keuze van het windturbinetype: de aanschafkosten, het feit of het type is gecertificeerd, de beschikbaarheid, de maximale windsnelheid, de gemiddelde windsnelheid en de locatiespecifieke turbulentie intensiteit. Op basis van de locatiespecifieke omstandigheden is vooralsnog gekozen voor Siemens SWT 3.6.Ter informatie wordt in de aanvraag het functioneren van de turbine globaal beschreven.

3,6 megawatt windturbine De 3,6 megawatt windturbine van Siemens heeft een ashoogte van 95 meter en een rotordiameter van 107 meter. De eerste turbine van dit type is in 2004 geïnstalleerd. De turbine is zowel toepasbaar offshore, near-shore als onshore. Technische gegevens Vermogen: Ashoogte: Diameter mast: Rotordiameter: Totale hoogte: Rotaties per minuut: Swept area:

3,6 MW 95 m 5 m (voet), 3 m (top) 107 m 149 m 5 - 13 9.000 m2

Zie voor meer specificaties: http://www.powergeneration.siemens.com/

2.3.1

Basisontwerp De windturbines wekken stroom op bij windsnelheden tussen 3 – 25 m/s, bij 13-14 m/s en meer levert de windturbine de volledige 3.6 megawatt. Boven 25 m/s wordt de turbine gestopt door het verdraaien van de hoek rotorbladen (vaanstand), om schade aan de turbine te voorkomen. De windturbine betreft een installatie met 3-bladen, een horizontale as en een rotordiameter van 107 meter. De naafhoogte is afhankelijk van locatiespecifieke omstandigheden als gemiddelde windsnelheid, windschering, waterdiepte, golfhoogte en getijde en zal circa 95 meter of lager zijn. De windturbine is uitgerust met een actief systeem dat oriëntatie ten opzichte van de windrichting regelt en de turbine juist ten opzichte van de windrichting vasthoudt. De toepassing van actieve toerentalregeling van de rotorbladen door middel van het variëren van de stand van de bladen (variabele hoek) en generator bekrachtigingsregeling is het mogelijk de windturbine in bedrijf te houden bij variabele snelheden. Aandrijfwerk, versnellingskast, koppeling en generator zijn samen met alle overige benodigde onderdelen geheel geïntegreerd in de gondel. Met het oog op de nearshore toepassing zijn een service kraan, een eventuele noodruimte in de mast en een bootlanding voor serviceschepen aangebracht. Het binnenwerk van de gondel wordt getoond in figuur 2.3.1.


Pondera Consult

12

Figuur 2.3.1 Gondel SWT-3.6-107

1 Spinner 2 Hub 3 Blad 4 blad adaptor 5 Pitch systeem

613 Generator

6 Hoofd lager 7 Hoofdas 8 Control box 9 Versnellingsbak 10 Remschijf 11 Rem 12 Koppeling

18 Drager 19 Gondel huis 20 Hydraulics 21 Generator koeling 22 Olie koeler 23 Opvangbak versnellingsbakolie

3

1

2.3.2

10

11

13

21

14 Metereologische sensors 15 Kruiring (t.b.v. draaien van de gondel) 16 Kruiwiel 17 Kruiversnelling

Componenten De gondel, waarin alle onderdelen zich bevinden met uitzondering van de rotorbladen en de bladdragende constructie heeft een afmeting van circa 13 x 4 x 3,8 meter (LxBxH). Rotor en bladen De rotor van de Siemens SWT-3.6-107 turbine bestaat uit drie rotorbladen van elk 52 meter lang die zijn geplaatst via een bladdragende constructie aan een naaf gemaakt van een in één fase gegoten gietstuk. In bedrijf omvat de rotor een oppervlakte van 9.000 m2. De bladen zijn vervaardigd van glasvezel versterkte epoxy (rotorblad wordt in één stuk vervaardigd). De rotorbladen zijn voorzien van geïntegreerde bliksemgeleiding.


23

2

9

8

12

20

Pondera Consult

13 Alle componenten in de naaf zoals de elektrische individuele bladverstelling zijn door een gesloten fiberglas composiet behuizing („spinner‟) afgeschermd van invloeden van buitenaf. Aandrijving en regelsysteem De aandrijvingstrein is gebaseerd op een „custom built planetary-helical gearbox‟ en een snellopende asynchrone generator. De aandrijflagers worden met behulp van een gesloten smeersysteem met filter direct van een smeermiddel voorzien. De lagers en versnelling zijn zo vervaardigd dat zij een hoge efficiency koppelen aan een lage geluidsproductie. Een geïntegreerde olie- en vetopvangvoorziening voorkomt het buiten de machinekamer (gondelhuis) kunnen treden van smeermiddelen. Verder beschikt de 3.6 megawatt turbine over een gegoten holle rotorstang die tot een gewichtsvermindering leidt, en tweevoudig gelagerd is om de optredende krachten in de tandwielkast te verminderen. De turbine is uitgerust met een toerentalvariabele generatoromvormingssysteem en een elektrisch bladpositioneersysteem. Omvormer en transformator zijn in het machinehuis in de gondel opgenomen. Het actieve regelsysteem waarmee de turbine is uitgerust, regelt met behulp van een aantal aandrijfmotoren de oriëntatie ten opzichte van de windrichting. De prestaties van de 3.6 megawatt turbine worden met microprocessoren gestuurd die via glasvezelkabel met sensoren verbonden zijn. Zodoende wordt een hoge overdrachtsnelheid en bescherming tegen stoorspanningen bijvoorbeeld door blikseminslag, bereikt. Bovendien is een bliksemafleidingsysteem aangebracht. Eventueel optredende brand wordt gedetecteerd met behulp van rooksensoren Voor de bestrijding van een brand zijn brandblussers aanwezig in het gondelhuis en in de torenvoet. Tevens zijn de toren en het gondelhuis zoveel mogelijk vervaardigd uit onbrandbaar (staal) en/of brandvertragend materiaal. Monitoringsysteem Het monitoringsysteem herkend vroegtijdig falen en geeft tijdens de volautomatische werking informatie over de toestand van de hoofdcomponenten. Hierop kan het onderhoud afgestemd worden. Belangrijke onderdelen zijn redundant uitgevoerd en voorzieningen zijn aangebracht zoals een service kraan, noodruimte in de mast en toegangssysteem voor schepen. De transformatoren zijn van het type “nat (silicone) en volledig ingekapseld en voorzien van natluchtwarmtewisselaars. Door koeling worden deze op de optimale bedrijfstemperatuur gehouden, onafhankelijk van de buitentemperatuur. Aandacht is besteed aan gewichtsvermindering en vermindering van het brandgevaar. Waarschuwingslichten -en markeringen Een voorstel voor waarschuwingslichting- en markeringen ten behoeve van de scheepvaart is in overleg met Rijkswaterstaat en Schuttevaer opgesteld en verwerkt in hoofdstuk 5. Elektrisch systeem De opgewekte elektriciteit wordt via kabels getransporteerd naar een transformatorstation op land. Het spanningsniveau van de elektriciteit in de elektrische installatie bedraagt 690 V, met uitzondering van de spanning in secundaire aansluitingen op de transformator in de mast, deze bedraagt 33 kV.


Pondera Consult

14

Voor het gebruik van de windturbines is onderhoudsgemak en beschikbaarheid van de turbine uiterst belangrijk. Daarom bevinden veel componenten zich in de behuizing van de gondel. Een groot deel van de elektrische componenten bevindt zich in de voet van de turbine of in het fundament zoals schakelinstallaties, transformator, SCADA-apparatuur en de poweruniut die die interne en externe (hulp-)spanningsverdeling verzorgt. Meer informatie is beschikbaar bij de fabrikant van de turbine, te weten Siemens (http://www.powergeneration.siemens.com/).

2.4

Fundaties

2.4.1

Geotechnische gegevens Ten aanzien van de geotechnische gegevens worden onderstaand de volgende onderdelen besproken:

• • • •

Waterdiepte; Golfslag; Geomorfologie IJsselmeerbed; Obstakels IJsselmeerbed.

Waterdiepte De waterdiepte ter hoogte van de lijnopstellingen aan de Westermeerdijk is ongeveer 4,5 meter (minimum: 4,23 meter; maximum: 6,00 meter) beneden NAP (Normaal Amsterdams Peil). De waterdiepte ter hoogte van de lijnopstelling aan de Noordermeerdijk is ongeveer 5,5 meter (minimum: 3,26 meter; maximum: 9,6 meter) beneden NAP. Golfslag Er is nauwelijks golfslag in het IJsselmeer. De maximale waterhoogte is 1,2 meter +NAP (Ramboll, Lake IJssel windfarm, 2009). Geomorfologie IJsselmeerbed De waterbodem van het IJsselmeer is zandig. De bodemopbouw wordt ter plaatse van elke individuele turbine bepaald door middel van een sondering. Daarbij wordt de opbouw tot een diepte van circa 30 meter in beeld gebracht. Obstakels IJsselmeerbed Voor een windpark zou de bodem idealiter geheel vlak moeten zijn. Zoals uit het vorige blijkt is dit in de praktijk allerminst het geval. Hierbij komt nog het gegeven dat zich ook obstakels op de bodem aanwezig kunnen zijn, zoals scheepswrakken. Ook met deze obstakels dient rekening gehouden te worden. Door middel van een onderzoek met behulp van sonar is de aanwezigheid van dergelijke objecten onderzocht. Uit dit onderzoek blijkt dat ter hoogte van de kabel tussen turbines in de lijnopstelling parallel aan de Noordermeerdijk twee verdachte plekken zijn gesignaleerd. Conform het advies van de archeologisch adviseur RAAP zal de kabel op minimaal 100 meter afstand van deze plekken worden gelegd om verstoring te voorkomen. Het archeologisch onderzoek is een bijlage bij de aanvraag om een bouwvergunning. In het kader van de bouwvergunning vindt beoordeling van effecten van de bouw op archeologische waarden plaats. Nader onderzoek wordt uitgevoerd om te na te gaan of ter plaatse van de „verdachte‟ plekken inderdaad archeologische resten aanwezig zijn. Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

15

Voordat met het installeren van fundatiepalen wordt gestart, zal een geotechnisch en geofysisch bodemonderzoek plaatsvinden ten behoeve van het fundatieontwerp. Uit een dergelijk onderzoek kan worden beoordeeld of grote obstakels, zoals scheepswrakken aanwezig zijn en hoe de bodem is opgebouwd. Aan de hand van de gegevens uit een dergelijk onderzoek kan dan ingeschat worden of en op welke wijze gestart kan worden met de installatie. Indien een scheepswrak op de bodem ligt, waar een turbine is geprojecteerd, dan zal deze turbine naar aanleiding van het bodemonderzoek op een andere plaats worden geïnstalleerd. De afstand tot de locatie van het wrak bedraagt minimaal 100 meter (uitgangspunt Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). 2.4.2

Schetsontwerp Voor het fundament van de windturbines die in het IJsselmeer geplaatst worden zijn in principe een viertal hoofdtypen funderingen mogelijk:

• •

Een stalen monopaal

•

Zwaartekracht fundament, eventueel in combinatie met een paalfundatie en/of grondverbetering

•

Paalfundatie (eventueel) in combinatie met een damwand of combiwand

Een betonnen monopaal

De keuze voor het fundatietype wordt op een later moment gemaakt, doch uiterlijk enkele maanden voor de start van de bouwwerkzaamheden (in verband met reservering, bestellen en fabricage van onderdelen en reservering installatievaartuigen), op basis van gedetailleerd bodemonderzoek. Er is geen verschil tussen de verschillende fundatietypes voor wat betreft effecten op de bodem (morfologie, natuurlijke dynamiek, verweking) of met betrekking tot de scheepvaartveiligheid. Hierna zijn de fundatietypen beschreven en zijn ter informatie schematische tekeningen bijgevoegd. Dit zijn voorbeelden van mogelijke dimensies van de fundamenten. Op het moment dat de keuze voor het fundatietype is gemaakt en hiervoor definitieve tekeningen zijn opgesteld zullen deze, voorzien van stabiliteitsberekeningen, ter goedkeuring worden voorgelegd aan Rijkswaterstaat. Monopaal De monopaal is één enkele stalen paal die met gebruik van een heiblok in de bodem van het IJsselmeer kan worden geslagen tot zo‟n 30 meter in de waterbodem. Vervolgens wordt een zogenaamde transitiestuk geplaatst, deze vormt de verbinding tussen de monopaal en de toren van de windturbine. Dit fundatietype is over het algemeen geschikt voor ondiep water tot middelgrote waterdiepten. De dikte en de diameter van de paal zullen in het algemeen toenemen met de waterdiepte waarin deze geplaatst wordt. Hierbij kan bij relatief grotere waterdiepten de paal dusdanig lang en zwaar worden dat deze moeilijk door beschikbare installatievaartuigen kunnen worden geïnstalleerd. Naarmate de paal groter en zwaarder wordt nemen ook de kosten voor aanschaf en plaatsing toe. Dit geldt voor waterdiepten groter dan 25 - 30 meter. Een monopaal heeft als voordeel dat het fundament in één handeling kan worden aangebracht. De fabricage van de monopaal vindt op land plaats. Met een ponton worden de fundamenten vervolgens naar de locatie vervoerd. Afhankelijk van het formaat ponton kunnen de monopaal


Pondera Consult

16

en, transitiestuk gelijktijdig worden vervoerd. Voor de plaatsing van de stalen monopaal is het nodig dat deze in de bodem wordt geheid. De kop van de monopaal moet hiervoor geschikt zijn gemaakt. De monopaal worden met een kraanschip of een ander installatievaartuig op hun plaats gehesen en gepositioneerd. Door zijn eigen gewicht zal de paal al enkele meters in de grond zakken. Het heien is nodig om het fundament op de gewenste diepte te brengen. Normaal gesproken wordt rond de monopaal stortsteen aangebracht om scour te voorkomen. Voor de fundamenten in het IJsselmeer zal het aanbrengen van een bescherming tegen scour, gezien het ontbreken van sterke stromingen, niet noodzakelijk zijn. Bij een monopaal is ook een transitiestuk die over of in de monopaal wordt geplaatst. Het transitiestuk dient meerdere doelen. Het corrigeert de verticale afwijking van de fundatie, het standaardiseert de hoogte van de gehele windturbine en het draagt het platform en toegangsladder. Het ontwerp van de dit type fundering is afhankelijk van de waterdiepte op de locatie van het windpark. Een alternatief voor de stalen monopaal (bijvoorbeeld een caissonpaal )is het toepassen van een betonnen monopaal welke tot de gewenste diepte wordt ingegraven of geboord. De vrijkomende grond wordt toegepast voor de ondiepte achter de scheepvaartveiligheidsvoorziening of met behulp van het toepassen van een aantal bezinkingsbakken afgevangen. De kwaliteit van de waterbodem ter plaatse bij de scheepvaartveiligheidsvoorziening is gelijk aan de kwaliteit van de waterbodem ter plaatse van de fundaties. Ter illustratie zijn in figuur 2.4.1 een voorbeeldontwerp van een stalen monopaal en in figuur 2.4.2 een voorontwerp van een betonnen monopaal weergegeven.


Figuur 2.4.1 stalen monopaal – concept (Bilfinger/Berger en Aarsleff)

Detail A Ring Flange Tra",;!;""

Tra Transition

500CJ

Piece 0 5000 PieCE

/

I 7

Overlap

, 17

o 5000mm

T"" ol TrflMHM FIee .. +5.00m NAP

TOl' ol ~~ OO" ", .. +:I .OOm NAP

Top~ of Monopile +2.00m NAP

ia .OOm NAP

~

Top of Transition Piece +5.00m NAP

+3. ' 5m NAP

~

±O.OOm NAP

~

-9.5IJm NN' - Q.uu",

81

r~L

+++If/I , , , , , , , , ,

"" ""

-9.50m NAP• = a.DOm ML

III III II

j

j

II

•

" , ,NAP n _ _26.0 ~ · " _35.5I:'In

III III

• 111111 "

I

I

"

II11 II II 1 II1 11II II II 1 II1 11 II II 1 II II1 II11 I I 1 II1 11 I III I 11 III III 11 I III I 11 11 II I I 1 II1 II1 II11 I I 1 LlU lJ LlUll

~L

! /

•

--O.25m O.25m NAP

~

•

+O.80m +O.BOm NAP_____

3 4Om Ht .

1-5.00rn NAP

~

leve l 50 Extreme Water Level SO YearsRetumPerlode Years Return Pertode

L<Sl=~s +3.15m + 3 .15m NAP

~

| 20 oktober 2009

| Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken

17

Pondera Consult

I

-1.30m ML

Loose flne Saoo",'= 28

-v.vvm

MedTum dense Sand, moderately dayey '1" = 32

•

.cam, Clay. Peal cu =

T "'""_ . .... ...-10.00m "" lOm Ml

Medium-to-dense Sands. Saruis , MedTum-to-dense rnoderataly dayey 'l" <j>' = 37 moo:ktrately 37

y T -18.00m -1 8 .00m

-21 .00111 Ml Ml -21.001li T y - 26.00m Ml Ml -35.50m NAP = -26.00m ....Y... ~

.,. Y

MedTum danse dense 10 to Medium medium-lo-dense med ium-to-dense Sands. Sands. MLmoderately Ml rnoderataly dayey . = 35

CI

,.,

'"

Loam. CIBY. CU = 50 Loam, 8y, STIl lieu

Deose Sand <j>. DfKlse /()' = 38

Pondera Consult

18

Detail A, figuur 2.4.1

I

" ""

!

I

, l

i

,

I •

i

I Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

19 Figuur 2.4.2 betonnen monopaal – concept (VSF) ~~

~~

I§

=

"

,n -

' r

:[

"'~""".

... ,

~

:; \ ' .~ . .......... r - - - ...:. -': 2~ - - -4 2r- ----: I bJ II ~' ~· 1

=l ~

I'T'\

1

l1

, , , , ,, ,,

13

~~ I 3: I1':2

1

'.

11

-f--

n

:z:

,

..

-

~

I ~ I

I

/:.. _------ ~I

"

~

I

-----1

.. .. . .. . ..

-

I

~ In 1

-- --------1 --

....... 1

tr-

_ ..-

. -

I

-1

-I

I

~.

-,-~------j Vl

:J

F;i "r g

.. .."

-f rI

.

n Ol,

'"g "2

~

I

.J;!

I

0-

I

vi'

D

ij; --I

Ei

z:

I

I

I I

.

~

]"

/

I---

.."

~

[

i

r

~

,

'

~ J

'

~

---i Cl

:z

..

-,>~'

s 8

~

~ .

/ ~

I

0 :--

/ \ 11 ____

I

~,

, ' ,'

I

\ / -.Y

l

~"u +Kd

"

~

" .1

,

'i-, !'

-

I

I

- - -- --

...J--- -

----~

---

-

,

= ,

" ~'='t-E: :=;~~~~=i~~~~~~~~~7~-~~'~ :"=~=-_'-=- ":. . L-_ _ _~~ E.==±-=:::==.=,t-t::t==~:=.~~~~~...::..§t~==:=====E=~~-== .!§~ "

.

, . f-

,~=

. . . ,t- - . - =.:....-.:

.

"

J;:::;;;:::=

, t-

•

+ ,~

g

""e----_-u---=:--.e-----"e--: ". "

-'-

1,'000 ,5000

l~

~

'

-

-

~

~I - ;-

_

-- -

.t1 •I " ~ -' , ---"': ,.y

.

.1

j I

"

~

.. ..

I

:z

I

I 1

:>-

',J

rr1 "

• n I i --I i!

,'

"

I

~'

~

./ 1 -/ ') - , - -

> --:::-I -,\I!;.J-----rn

,, ,, , ~Ti ,, ,

'

I .'''' I '

l} :';',' I

I

i iL11

-<

'0

\

:"...

-

, ,, , , , ,

~ l::

~

,

§i

~

'.

~

g

I

f1!.

I

I

I "

1

I

,-

.

~

~

I I1

(I)

~

,-

I

--7-- - -

;.. ~

~

I

n·•

V1 Cl

.

f

~

I§

-- ~-t----,,

i ---t--i ---:,I - -1i; ,....

I~

- - - - - rT'l

, l----'----~ ~-

~

~

i

i

I

---

--I

~

----------10I -----, '" '" "'"I'" (/)

Ig;

r

I

12 ,, 5 --'

,

~

I §

'-\

--

--I D

'lJ

' . I ' '". ~ 2

.

§

'-; ~

~

~

r-

I

I ~

ICIJ Cl

[§ j' ....... . ...... ~ Î ... .... ~ I f -

-- -I

~

, ~

·•

, I

J


_

Pondera Consult

20

, ,,< i[ b ~ > 0

Ir[ i

~

i'i

l

•i ) ,I[

i,

lî

l

<

~

j

••

~

•

Detail bovenkant betonnen monopaal, figuur 2.4.2

,•, ,, "

•;

,

"-

,

;

,

".' ,, 0

,

f

•

V

H • !~j[ !• •

•

6

Iii •

,[e

- 0 0 ·

F

••

••

.~ ~l

~

l ~

!\ •• e!- -

I I

I

'i1I '.

~

~

~

-- ~ f- ----

E-

D

---

r--

,, ,, ,, ,

, il iH -+ :,,,,i ~1:,,,,,

~'

"

------ -

-

II I

I

- I

--

--

+

r :f,, ,l "

I

m

<

m

"d

':-

-0

'ft

-

-

-

I

n

-

j

»-

•

,,

~

:g z

,•,

r--

-

• -- ---f- -------

----

----------'(:r-

~'

f---------- -.J_\- __ ~


q iI ~~> , I

>

•

Pondera Consult

21 Zwaartekracht fundament (Gravity based)

5 5.1

Het gravity based fundament is een betonnen constructie die zijn stabiliteit ontleend aan het eigen gewicht. Dit fundatietype is geschikt voor plaatsen met een stabiele bodem en vaste grondmaterialen. De fundatie heeft een basis van beton of van een staalconstructie die met stenen, zand of water wordt gevuld. Voorafgaand aan de plaatsing van de basis op de bodem kan een laag van rotsen/stenen worden aangebracht, waarop deze basis geplaatst wordt. Waar in het algemeen de waterdiepte of de geologie monopalen ongeschikt kunnen maken, zijn

Gravity based foundation - SWT 3.6/107 “gravity based” fundaties een goed alternatief.

constructie wordt op het droge gefabriceerd. Zodra gereed wordt de constructie vervolgens GeometryDe naar de locatie getransporteerd. Eenmaal op de plaats van bestemming wordt de constructie afgezonken. Een afgezonken fundament is vergelijkbaar met de fundamenten die op land worden gebruikt. Het voordeel van dit type fundament is dat het niet onder water ingegraven hoeft te worden. Een nadeel is dat, omwille van de stabiliteit, een grote betonnen constructie noodzakelijk is. Het gravity based fundament moet bovendien op het „droge‟ worden gebouwd, wat een grote inspanning inhoudt. Ten slotte vergt de stabiliteit van deze constructie veel aandacht bij het transport en bij de installatie in het IJsselmeer. Overige nadelen bij de installatie zijn het „effenen‟ van de bodem voordat de gravity base fundering kan worden afgezonken en het aanbrengen van omvangrijke voorzieningen voor de bescherming van de bodem. Als dat niet gebeurt, kan, door veranderingen in de stroming van het water rond de betonnen constructie, de bodem rond het fundament enige meters „uitslijten‟. Figuur 2.4.3 Voorbeeld gravity based fundament en turbinetoren (voor Siemens 3.6 SWT turbine)

SI"'meos 3.&-107 hub height: 85.0 ~

-Paalfundatie

~Q •• •

,

,

.

,"\\;j==-"",=",,':'lf'~"i:;"~'~S! ..

ziQllQ


LIly out wind turbine

Pondera Consult

22

Een paalfundatie is een fundatie op meerdere palen (in tegenstelling tot de monopaal welke één heipaal heeft). Daarbij zijn meerdere varianten denkbaar die op verschillende manieren gebruik maken van hulpconstructies die permanent of tijdelijk zijn (damwandconstructie). Bij de toepassing van een damwandconstructie wordt op de locatie een damwand geslagen, geduwd of getrild, waarbinnen vervolgens het fundament gebouwd wordt. Het funderen met gebruik van damwandprofielen is een veel voorkomende methode voor het bouwen op de scheiding tussen land en water. Deze methodiek wordt zo ook toegepast in ondiepe wateren, bijvoorbeeld bij het maken van fundaties voor bruggen. Gelet op de beperkte waterdiepte, de mogelijkheid om met een gestuurde boring de bekabeling binnen het park aan te brengen en de golfslag bij de buitendijkse locaties, is dit funderingstype een potentieel alternatief. De bovenlaag van de waterbodem binnen de damwanden wordt verwijderd en daarbinnen wordt het fundament gerealiseerd, eventueel met onderwaterbeton voor het droogmaken van de bouwput. De vrijkomende grond wordt toegepast bij de scheepvaartveiligheidsvoorziening of afgevoerd naar een daartoe erkende verwerker. In figuur 2.4.4 zijn 3 voorbeelden van paalfundaties beschreven. Het laatste ontwerp, het Dolphin-concept maakt geen gebruik van permanente hulpconstructies. Het betonnen fundament wordt boven water gerealiseerd op de palen. Een tijdelijke damwand kan gebruikt worden indien wenselijk maar wordt na realisatie van het fundament weer verwijderd.


Pondera Consult

23 Figuur 2.4.4 voorbeelden voorontwerpen paalfundatie al dan niet in combinatie met damwand of combiwand

Voorontwerp: paalfundatie in combinatie met damwand

Voorontwerp: paalfundatie in combinatie met combiwand

AP Voorontwerp: paalfundatie (Dolphin-concept)

c

0.0

AP

2.5

-4.4

AP

Scheepvaartveiligheidsvoorziening In opdracht van de Initiatiefnemers heeft Grontmij een studie verricht naar scheeps- en windturbineveiligheid. De studie van Grontmij is als bijlage 5 bijgevoegd.

. \.

.

..

l

..

| Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken

| 20 oktober 2009

Pondera Consult

24

Uit de eerste beoordeling door Grontmij van de opstelling vanuit het oogpunt van scheepvaartveiligheid komt naar voren dat de buitendijkse turbines bij de Noordermeerdijk en de Westermeerdijk met name ter hoogte van de Rotterdamse Hoek een groter risico hebben op aanvaring of aandrijving door een schip. Het golfklimaat ter hoogte van de Rotterdamse hoek is zeer onrustig, in deze hoek ontstaan zeer scherpe gradiënten in het golfbeeld, voornamelijk met de wind uit het noordwesten en westen. De locatie is ook „berucht‟ bij de scheepvaart en periodiek stranden ook juist op deze locatie schepen op de dijk als gevolg van de omstandigheden (zo blijkt onder meer uit de rapportage van de Raad voor de Transportveiligheid uit 2001 naar meerdere eenzijdige incidenten op het IJsselmeer en Markeermeer. Ook in de berichten van de KNRM komt de Rotterdamse Hoek vaak terug in de berichtgeving over incidenten. De windturbines op deze locatie staan nabij de hoek van de vaargeul Amsterdam-Lemmer. Omdat veel schepen naar verwachting de hoek van de vaargeul zullen afsnijden door te varen op de turbines op de uiteinden van de lijnen ontstaat een groter risico op aanvaring, ondanks dat voldaan wordt aan de beleidsregel van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat ten aanzien van windturbines bij vaarwegen. Het risico bestaat daarnaast dat juist bij de Rotterdamse Hoek, gezien de lokale situatie, een schip op drift raakt of stuurloos wordt en het risico toeneemt dat deze met een windturbine in aanvaring komt. De initiatiefnemers willen het risico op aanvaring van een binnenvaartschip met een turbine minimaliseren en hebben dan ook het voornemen een scheepvaartveiligheidsvoorziening ter hoogte van de Rotterdamse Hoek realiseren. Grontmij heeft naar aanleiding van de door hun uitgevoerde studie en de daaruit voorkomende conclusie voor de toepassing van een scheepvaartveiligheidsvoorziening te hoogte van de Rotterdamse Hoek een voorontwerp opgesteld. In de studie wordt de onderbouwing en het voorontwerp uitgebreid beschreven. Voor meer details over de scheepvaartvoorziening en de precieze locatie wordt verwezen naar bijlage 5. In hoofdstuk 5 van dit document komt de markering van de voorziening aan de orde. Kort samengevat is de motivatie voor de voorziening de volgende:

•

Visuele en fysieke afscherming van Rotterdamse Hoek voorkomen van het afsnijden door scheepvaart;

•

Algemene verbetering van de golfcondities ter hoogte van de Rotterdamse hoek;

•

Oploopmogelijkheid voor de schepen in het geval van calamiteit danwel schuil gelegenheid in het geval van calamiteit;

•

Door 1. en 2. een aanzienlijke vermindering van de kans op aanvaren voor de windturbine aan het einde van de lijnopstellingen ter hoogte van de Rotterdamse Hoek

•

Mogelijkheid om achter de constructie een “nood-/ vluchthaven” te creëren voor de beroepsen recreatievaart;

• • •

Mogelijkheid tot de ontwikkeling van water-gerelateerde natuur; Mogelijkheid voor recreatieve voorzieningen; Mogelijkheid voor de noodscheepvaartveiligheidsvoorziening/ faciliteit voor de reddingsbrigade.

In de figuren 2.5.1 tot en met 2.5.2 zijn een plattegrond en een doorsnede van de scheepvaartveiligheidsvoorziening opgenomen. In de doorsnede is de ondiepte achter de voorziening ingetekend, echter niet tot de dijk. Na circa 200 meter loopt de ondiepte af naar de Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

25 originele diepte van het IJsselmeer. Figuur 2.5.3 geeft een schematisch beeld van de opbouw van de voorziening zoals de aanvrager deze wil realiseren. Figuur 2.5.3 is het natuurinclusieve ontwerp van de voorziening. Figuur 2.5.1 Scheepvaartveiligheidsvoorziening: plattegrond

/

.... Turbine opsleHng

~ Nootderl'l"leel'dqt b!Jitef\(

VllnrgCtJIArnstcrd
TJrbho bul,"",,,,!'..,,. , g '.~!eo"",""
•

/

K r

1 , "..", h; ...- ·o "" '~ I",,;

10:;

_:.~_rnóob OpIoop lQ(uzienirlg. met uMerliggenrtf' nndiepte

'f/

T

.'

KM pita'

200m

-

Rolle,dafll)e Rotte,damse

Turbine nl Tuilnebuitefllte bIlitensIropstell opstelrc WcsLermeerdijl; W~JI'1eCId,kbudcndi,b bulcooi,b

//


Pondera Consult

26

Figuur 2.5.2 Scheepvaartveiligheidsvoorziening: doorsnede

120 m

2m

21 m

2 m 6m

4 m 2 m3

Circa 200 m

m

vaargeul vaargeul

1:4

NAP +0,6 m 1:2 à 1:3 NAP -0,9 m NAP -1,9 m

1:15 à 1:20

NAP -4,5 m NAP -7,5 m

Ontwikkeling watergerelateerde natuur Aangezien de voorziening boven het waterpeil komt ontstaat een luwtegebied. Dit, in combinatie met de ondiepte achter de voorziening, zal aantrekkelijk zijn voor diverse soorten vogels in het IJsselmeergebied. Bureau Waardenburg (2009) heeft onderzocht welke ecologische potentie de voorziening heeft en hoe deze mogelijk gemaximaliseerd kan worden. Het advies van Bureau Waardenburg is in bijlage 5 opgenomen. De aanbevelingen van Bureau Waardenburg worden overgenomen zodat de dimensionering achter de voorziening lichtelijk wordt aangepast op het advies van Grontmij. De ondiepte wordt over een grotere lengte op één diepte (circa 2 meter) gehouden en de groei van onderwaterplanten worden gestimuleerd door het plaatsen van (tijdelijke) schoren. In figuur 2.5.3 is het principe van de opbouw van de voorziening weergegeven, op basis van het advies van Bureau Waardenburg. Door tijdelijk ook schoren te plaatsen (welke wegrotten) krijgt onderwaterbeplanting gedurende de vestiging/kolonisatie extra ondersteuning. Als de schoren zijn weggerot kan de beplanting zich zelfstandig handhaven. Figuur 2.5.3 schematische opbouw scheepvaartveiligheidsvoorziening


Pondera Consult

27

2.6

Transformatorstation Het transformatorstation is gesitueerd op land en valt derhalve buiten deze Wbrvergunningaanvraag. Het station is gepland aan de binnendijkse kant van de Westermeerdijk.

2.7

Elektrische infrastructuur De elektrische infrastructuur bestaat grofweg uit twee delen:

• •

De kabels tussen de windturbines onderling (spanning: 33 kV); De kabels tussen de lijnopstelling en het transformatorstation op land (spanning: 33 kV).

De kabels tussen de windturbines in een lijn vormen een keten. Vanaf elke keten, en dus vanaf elke lijn turbines, loopt een kabel naar het transformatorstation op land. De kabels tussen de turbines worden op 2 meter diepte aangelegd t.o.v. de meerboden, om zodoende te voorkomen dat ankers de kabels eventueel kapot kunnen trekken. De kabel vanaf elke keten, ook gelegen op 2 meter diepte, doorkruist de dijk door middel van een gestuurde boring (zie bijlage 5 voor dwarsprofielen). De kabel die aan de binnendijkse kant de dijk heeft gekruist, zal in een open sleuf op een maximale diepte van 0,9 meter worden gelegd richting het transformatorstation. De dijkdoorkruising vindt plaats door middel van een gestuurde boring vanaf landzijde. Bij het doorbreken van de waterbodem zal slechts een verwaarloosbare hoeveelheid boorspoeling kunnen vrijkomen. Als gevolg van het direct kunnen grijpen en invoeren van de mantelbuis in één boorgang (geen ruimen van het boorgat) zal er een zeer beperkte hoeveelheid boorspoeling vrij kunnen komen. Omdat gewerkt wordt met goedgekeurde, niet milieubelastende, boorspoeling hoeft voor aantasting van de waterkwaliteit van het IJsselmeer niet gevreesd te worden. Ook zal geen sprake zijn van relevante vertroebeling of effecten daarvan, gezien de verwaarloosbare hoeveelheid die vrij kan komen. Andere argumenten waarom aannemelijk is dat de potentiële hoeveelheid boorspoeling die vrij komt verwaarloosbaar is, zijn:

• •

De boring is relatief klein en de hoeveelheid boorvloeistof is derhalve ook verwaarloosbaar; De boorgang hoeft niet uitgebreid te worden geruimd. Er is sprake van één boring en de mantelbuis kan direct naar het intredepunt achter de kruin van de dijk worden getrokken. Er is dan ook maar één moment waarop boorspoeling vrij kan komen. Dit in tegenstelling voor het boren van gangen met een grotere diameter voor bijvoorbeeld buizen waarvoor de boorgang geruimd moet worden door het heen en weer schuiven van de boorkop waardoor veel boorspoeling vrij kan komen.

In bijlage 6 is ter informatie een notitie opgenomen over de dijkdoorkruising. Deze notitie maakt onderdeel uit van de aanvraag voor de keurontheffing voor de dijkdoorkruising.

2.8

Kabeltracés Het loop van de kabels van de lijnopstellingen langs de Westermeerdijk en Noordermeerdijk zijn in bijlage 2 weergegeven. In hoofdstuk 2.1 is elektrische infrastructuur schematisch weergegeven. In de schematische voorstelling is ook het alternatief voor het verbinden van het Noordermeerdijk en


Pondera Consult

28

Westermeerdijk via het water weergegeven (stippellijn). Hierdoor is er een enkel aanlandingspunt voor alle kabels.

2.9

Certificatie ontwerp In tegenstelling tot offshore windparken in de Nederlandse EEZ worden de turbines en het fundatieontwerp voor de windturbines in het IJsselmeer beoordeeld door de gemeente Noordoostpolder en de gemeente Lemsterland in het kader van de bouwvergunning welke vereist is voor de windturbines in het IJsselmeer. De windturbines die op het land worden gebouwd en windturbines die in het water worden gebouwd, doch binnen de 12 mijlszone, dienen te zijn gecertificeerd conform de IEC 61400-1 editie 2 of 3. De Siemens SWT is gecertificeerd conform IEC 61400-1 ed. 2. Het fundament maakt geen onderdeel uit van hetgeen is gecertificeerd aangezien dit locatiespecifiek is. Met betrekking tot het fundament worden de constructie- en belastingsberekeningen en tekeningen van het te hanteren fundament voor aanvang van de werkzaamheden ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenten, minimaal 3 weken voor aanvang van de bouw. Het certificaat van de Siemens SWT 3.6 is als bijlage 8 bij deze aanvraag gevoegd. Het certificaat is afgegeven door DNV, het daartoe geaccrediteerde certificeringsbureau. Indien gewenst kan het definitieve fundamentontwerp en de te hanteren installatiemethode worden gecertificeerd door een erkend bureau (DNV, TUV, etc..).


Pondera Consult

29

3

OPRICHTINGS- EN CONSTRUCTIEPLAN

3.1

Inleiding Om de deugdelijkheid van het windturbinepark te kunnen beoordelen is inzicht vereist in de constructie van het werk alsmede in de technische specificaties van de verschillende onderdelen van het werk. In onderhavig oprichtings- en constructieplan wordt dan ook achtereenvolgens ingegaan op de planning, het detailontwerp, de constructiewijze van de verschillende onderdelen van het windpark en tot slot de ingebruikname.

3.2

Planning In de planning van de oprichtingsactiviteiten komen de verschillende onderdelen van de aanleg van het windpark naar voren, evenals de geschatte duur van de activiteiten. Dit geeft een goed overzicht van de te verrichten oprichtingsactiviteiten. De planning ziet er globaal uit zoals figuur 3.2 is aangegeven. Figuur 3.2: Globale planning van de aanleg van het windpark 2009 2010 Fase/activiteit Voorontwerp & onderzoeken Aanbesteding & contractvorming Ontwerp Voorbereiding installatie Installatie fundamenten Installatie windturbines Leggen bekabeling Inbedrijfstelling

2011

2012

2013

2014

2015

Voordat met bovenstaande activiteiten kan worden begonnen, is een aantal vergunningen vereist. Ten eerste is een Wbr-vergunning nodig. Dit oprichtings- en constructieplan maakt onderdeel uit van de aanvraag voor deze vergunning.

3.3

Ontwerp

3.3.1

Onderzoek na verkrijging Wbr-vergunning Nadat de Wbr-vergunning is verkregen (definitieve beschikking) zal men voor het definitieve ontwerp nader grondonderzoek moeten verrichten. Dit heeft tot doel om het ontwerp verder te detailleren. Met behulp van een specifiek voor het doel ingerichte vaartuig(en) worden sonderingen en boringen uitgevoerd op de locaties waar de fundaties van de windturbines dienen te worden geïnstalleerd. Aan de hand van de grondonderzoekresultaten en de overige omgevingscondities (golfklimaat, windklimaat, ijsbelastingen, etc..) wordt een definitief fundatieontwerp opgesteld. Ook zal bodemonderzoek verricht worden ten behoeve van het bepalen van het exacte kabeltracé.

3.3.2

Kabelkruisingen Voordat met de aanleg van de kabels kan worden begonnen, zal een KLIC-melding worden gedaan. Uit een dergelijke melding blijkt welke kabels en leidingen reeds in de grond aanwezig zijn, waarmee rekening dient te worden gehouden. Vooralsnog is niet bekend of er kabels aanwezig zijn.


Pondera Consult

30

3.3.3

Detailontwerp en keuzes Uit paragraaf 3.3.1 “Onderzoek na verkrijgen Wbr-beschikking ” is af te leiden dat onderzoek verricht gaat worden nadat de Wbr-beschikking is verkregen en dat een dergelijk onderzoek consequenties heeft voor het detailontwerp. Het grondonderzoek werd reeds genoemd. Voor de aanvraag van de Wbr-vergunning is het zinvol aan te geven in welke mate en op welke onderdelen het detailontwerp kan afwijken naar aanleiding van dit onderzoek. De exacte locaties van de individuele windturbines kunnen veranderen. Aan de hand van de uitgevoerde bodemonderzoeken kan blijken dat een locatie niet of minder geschikt is om een installatie op te richten. Voordat met de aanleg van de kabels tussen de windturbines en tussen de windturbines en het transformatorstation (elektrische infrastructuur) wordt begonnen, zal een bodemonderzoek worden uitgevoerd. Uit dit onderzoek kan blijken dat andere locaties geschikter zijn om kabels in te graven. In de detailfase wordt ook onderzoek gedaan naar de geschiktheid van de mogelijke fundatietypes (de monopaal, de gravity base en de paalfundatie in combinatie met een hulpconstructie (damwand/combiwand) voor de betreffende locatie. Afhankelijk van onder andere de diepteligging, de bodemgesteldheid, de stabiliteit van de bodem in termen van erosie en mobiliteit van het bed, installatiemethodiek, beschikbaarheid van materieel en materiaal en kosten wordt een type gekozen. Uit het bovenstaande valt af te leiden dat naar aanleiding van nader onderzoek in de ontwerpfase het fundatieontwerp en de installatiemethodiek op onderdelen zal kunnen afwijken.

3.4

Constructiewijze De wijze waarop het windpark wordt geconstrueerd kan worden onderverdeeld in een aantal delen. Deze delen worden hierna besproken: de fundaties, windturbines, elektrische infrastructuur (kabeltracé) en het transformatorstation.

3.4.1

Voorbereidingen op het land De benodigde constructies worden zoveel mogelijk en zo compleet mogelijk op het land samengesteld. Het gaat hierbij om:

• •

Componenten van de windturbines; Fundatieonderdelen (monopaal, transitiestuk, etc.) kabels en overige onderdelen.

De verschillende onderdelen worden door verschillende fabrikanten vervaardigd en geleverd. De onderdelen worden rechtstreeks naar de windturbinelocatie getransporteerd en/of naar een locatie gebracht en opgeslagen (de zogenaamde montageplaats). Onderdelen worden zoveel mogelijk ten behoeve van de installatie samengebouwd en voorbereid, bijvoorbeeld het samenbouwen van het gondelhuis en de spinner. Vanuit de betreffende montageplaats worden op het gewenste tijdstip onderdelen naar de locatie van de lijnopstellingen gebracht om daar geïnstalleerd te worden.


Pondera Consult

31 Mogelijke montageplaatsen/havens moeten in kaart worden gebracht. Bij het kiezen van een geschikte montageplaats spelen de volgende criteria een rol:

• •

Voldoende en geschikte oppervlakte/terrein aanwezig bij haven;

• •

Terrein dient te zijn gelegen aan een geschikte kade;

•

Afstand tot de Westermeerdijk en Noordermeerdijk.

Grootte en capaciteit van haven in verband met de ligging en diepgang van onderhoudsschepen; Grootte van montageplaats in verband met de grootte van de onderdelen van de windturbines en de mogelijkheden om onderdelen te hijsen;

De montageplaats zal van alle faciliteiten zijn voorzien die noodzakelijk zijn voor de serviceteams. Zo zullen kantoren, kantine, slaapruimten, sanitaire voorzieningen, magazijn en werkplaats aanwezig zijn. Naar verwachting wordt een montageplaats ingericht bij de overslaglocatie in de geschikte haven. 3.4.2

Fundament Er zijn drie verschillende fundatietypes die kunnen worden gebruikt: de monopaal (staal of beton), de gravity base en de paalfundatie in combinatie met een damwandconstructie (of combiwand). De keuze van fundatietype wordt gemaakt aan de hand van de volgende criteria:

• • • • • •

waterdiepte; bodemopbouw; windturbine type; omgevingscondities: golfklimaat, windklimaat, stroming, ijsbelasting, etc.. kosten fabricage en installatie; kosten tijdens onderhoud gedurende de gehele levensduur

In hoofdstuk 2 van dit document zijn de principes van de verschillende fundatietypes beschreven. Voor alle fundatietypes geldt dat in geval van heien waarschijnlijk bellenschermen worden aangelegd tijdens het heien om het niveau van het onderwatergeluid te beperken om negatieve effecten op vissen te voorkomen/beperken. Monopaal De installatiemethodiek van de monopaal ziet er in hoofdlijnen als volgt uit. De fundaties worden door de fabrikant geleverd en over het water naar de windturbinelocaties gebracht. Ze zullen genummerd en gemarkeerd worden met de juiste kleuren (zie verlichtingsplan). Deze nummering maakt identificatie van de fundaties makkelijker. Met behulp van een installatievaartuig wordt de monopaal op de juiste positie gepositioneerd en met behulp van een hamer op de gewenste diepte gebracht. Over het algemeen gebeurt het heien als volgt

•

de monopaal wordt met behulp van een kraan met voldoende capaciteit en een hulpkraan in verticale positie gebracht;

• •

Met behulp van een geleidingsframe wordt de monopaal op de juiste positie gepositioneerd;

•

de heihamer wordt op de bovenzijde van de monopaal gepositioneerd;

met behulp van hydraulische hulpmiddelen en het geleidingsframe wordt de monopaal binnen de vereiste toleranties gesteld (X-as, Y-as en Z-As);


Pondera Consult

32

•

aanvang heiwerkzaamheden.

Bij een monopaal is ook een transitiestuk vereist. Het transitiestuk dient meerdere doelen. Het corrigeert de verticale afwijking van de fundatie, het standaardiseert de hoogte van de gehele turbine en het draagt het platform, J-tubes, toegangsladder en kathodisch beschermingssysteem ter voorkoming van roestvorming (zie figuur 3.4.2). Figuur 3.4.2: Transitiestuk bij monopile

Het transitiestuk wordt door de fabrikant geleverd en naar de windturbinelocatie gebracht.. Het transitiestuk wordt over het algemeen over de geïnstalleerde monopaal geplaatst (alternatief: erin). De monopaal en het transitiestuk worden met elkaar verbonden door middel van een groutverbinding. Gravity base fundament De constructiewijze van gravity bases ziet er als volgt uit. De basis van beton of staal die met zand of stortsteen wordt gevuld kan variëren in grootte, afhankelijk van de bodemcondities . Allereerst wordt de bodem op de betreffende locatie klaargemaakt om de fundatie te kunnen neerzetten. Dit betekent dat zacht materiaal moet worden verwijderd. Vervolgens kan er een bed van stortsteen en gravel aangelegd worden, om erosie te voorkomen. Dit gebeurt met behulp van een stortschip. Als de bodem is aangepast, kan de gravity bases van beton of staal worden geplaatst. Deze wordt gevuld met zand of stortsteen om de vereiste massa te verkrijgen. Paalfundatie met damwandconstructie of combiwand De aanleg van het fundament begint over het algemeen met het trillen van een stalen damwand in de bodem van het IJsselmeer. Vervolgens worden de palen aangebracht en wordt met behulp van onderwaterbeton een waterdichte bouwkuip verkregen. Deze kuip wordt vervolgens leeggepompt . Vervolgens kan in deze kuip, op de conventionele manier (zoals dat ook op het land gebeurt), een fundering worden aangelegd. Hierbij vinden de volgende werkzaamheden plaats:


Pondera Consult

33

• • • • • •

Het op maat inkorten van de palen; Aanbrengen van het fundatiesegment waarop de mast wordt bevestigd; Aanbrengen van wapening; Aanbrengen van aarding; Storten van beton (eventueel in meerdere lagen); Het eventueel (deels) verwijderen van de damwand (combiwandconstructies zijn ook denkbaar waarbij de wanden een blijvend onderdeel van de constructie vormen).

De palen voor het fundament kunnen eventueel worden aangebracht voordat de bouwkuip geplaatst wordt. De damwanden kunnen nadat het fundament gereed is worden getrokken (verwijderd) of behouden als extra bescherming voor het fundament. Voor de uitvoering, het eventuele transport en de installatie van de verschillende type funderingen zijn tenslotte ook de verschillen in de bodemligging op de locaties van belang. Voor een windpark zou de bodem van het IJsselmeer idealiter geheel vlak moeten zijn. Als er weinig verschillen zijn in de bodemligging, kan de bouw, het transport en de installatie van funderingen meer gestandaardiseerd plaatsvinden. Uit infrastructureel oogpunt is dit een voordeel. In de praktijk is dit allerminst het geval. Hierbij komt nog het gegeven dat zich ook obstakels op de bodem bevinden, zoals scheepswrakken. Ook met deze obstakels dient rekening gehouden te worden. Voordat met het installeren van de fundatie wordt gestart, zal een bodemonderzoek plaats moeten vinden. Uit een dergelijk onderzoek moet blijken of er risico op obstakels aanwezig is en hoe de bodem is opgebouwd. Aan de hand van de gegevens uit een dergelijk onderzoek kan dan ingeschat worden of en op welke wijze gestart kan worden met de installatie. Installatievaartuigen Hiervoor werd gesproken over installatievaartuigen die de funderingen installeerden. Hiervoor kunnen pontons of kleine jack-ups of sheer legs worden gebruikt. De omvang van de installatieschepen zal „klein‟ zijn in vergelijking met de offshore bouw van een windpark omdat de toegang tot het IJsselmeer beperkt is door de maximale doorgang van de sluizen. In onderstaande figuur zijn de typen installaties aangegeven die gebruikt zullen worden voor de aanleg van het windturbinepark en de kabels. Figuur 3.4.3: Type installaties voor aanleggen windturbinepark en kabels Taak Vermoedelijk type constructie schip Monopile installatie Gekoppelde pontoons en kranen Gravitybase installatie en Gekoppelde pontoons en kranen damwandconstructie Windturbines en mast Gekoppelde pontoons en kranen Kabel installatie Een smal kabellegschip met speciale kabelingraver of pontons met graafequipment Bemanningsvervoer, windpark Servicevaartuigen oplevering

3.4.3

Scheepvaartveiligheidsvoorziening De scheepvaartveiligheidsvoorziening wordt gerealiseerd in de periode dat de fundamenten worden gebouwd. De voorziening wordt is uiterlijk gereed op het moment dat het windpark in bedrijf wordt genomen.


Pondera Consult

34

De voorziening bestaat uit een stortstenen dam. De stenen worden gestort op een vooraf geprepareerde locatie. Het is nog nader te bepalen of de basis van de dam wordt gelegd met bijvoorbeeld geotubes gevuld met zand of slib afgewerkt met stortsteen. Achter de dam wordt een ondiepte gecreëerd door zand te deponeren. Het gebruikte zand zal afkomstig zijn uit het IJsselmeer zelf en derhalve dezelfde kwaliteit hebben als de locatie waar het wordt toegepast. De slibopwerveling die hierbij optreedt zal naar verwachting zeer beperkt zijn vanwege de mogelijkheden om het zand met een zogenaamde trechter te storten (vergelijkbaar met de wijze waarop de oude vaargeul Amsterdam-Lemmer wordt gevuld. Overigens zal slibopwerveling lokaal zijn omdat er maar zeer beperkt stroming is ter plaatse. De schoren voor de ontwikkeling van onderwaterplanten zijn van onbewerkt hout en worden in de grond gedrukt vanaf een schip. De schoren rotten langzamer weg. Als de schoren weg zijn zullen de onderwaterplanten zich voldoende gevestigd hebben om zonder bescherming in stand te blijven. 3.4.4

Windturbines De windturbines worden door de fabrikant geleverd en naar de montageplaats op land gebracht. Idealiter worden ze direct, just-in-time, naar het windpark getransporteerd, anders worden ze opgeslagen totdat ze worden geïnstalleerd in het IJsselmeer. De installatie van de windturbines zal pas van start gaan er voldoende fundamenten voorradig zijn. De windturbines worden op het transitiestuk geplaatst met behulp van een gekoppelde pontons en kranen. De windturbines worden ieder geïnstalleerd in fasen: de toren waarschijnlijk in twee delen, het gondelhuis , de spinner (neuskegel) en daarna de rotorbladen .

3.4.5

Elektrische infrastructuur De elektrische infrastructuur bestaat uit een landgedeelte en een IJsselmeergedeelte. In dit oprichtings- en constructieplan wordt ingegaan op het IJsselmeergedeelte, oftewel de kabels tussen de windturbines en de kabels van de windturbines naar het transformatorstation op land, voor zover het de tracés in het IJsselmeer betreft. Dit is vanwege het feit dat in de Wbrvergunningaanvraag de elektrische infrastructuur op land niet wordt meegenomen en in andere wettelijke procedures is verankerd. Op land In globale zin bestaat de landinfrastructuur uit de volgende elementen:

• • •

transformatorstation; ondergrondse kabels gelegd in een open sleuf ondergrondse kabels gelegd met behulp van gestuurde boringen


Pondera Consult

35 In het IJsselmeer De kabels tussen de windturbines en tussen de windturbines en aanlandingspunt (uittrede punt gestuurde boring) worden op een diepte van 2 meter onder de meerbodem gelegd, bijvoorbeeld door middel van jetting, ploegen of ingraven. Voor het ingraven van de kabels zijn in het IJsselmeer kan geen gebruik worden gemaakt van de grote kabellegschepen in verband met beperkingen van de sluizen van het IJsselmeer. Er zal dus gebruik moeten worden gemaakt van kleinere legschepen en hulpvaartuigen. Figuur 3.4.5: Een installatie om kabels in te graven (Smarttrencher)

Figuur 3.4.6: Kabellegschip (Bron: Hornsrev)

De kabels die naar het transformatorstation op land worden gelegd kruisen de Noordermeerdijk of de Westermeerdijk. Om dit veilig te doen wordt gebruik gemaakt van een gestuurde boring, waarbij een mantelbuis onder de dijk door wordt aangelegd. De kabels worden vervolgens door deze mantelbuis getrokken. In bijlage 6 is een uitgebreidere beschrijving opgenomen van dit proces en de effecten hiervan.


Pondera Consult

36

3.5

Ingebruikname Nadat de eerdergenoemde installatieactiviteiten voltooid zijn, de kabels gelegd zijn en het park aangesloten is op het landelijke hoogspanningsnet, kunnen de windturbines in bedrijf worden gesteld.


Pondera Consult

37

4

ONDERHOUDSPLAN

4.1

Inleiding Om inzicht te verschaffen in het onderhoud van het windpark wordt in dit onderhoudsplan ingegaan op de manier waarop het onderhoud wordt uitgevoerd. In het navolgende komt eerst regulier onderhoud aan bod, waarin de verschillende onderdelen van het park de revue passeren. Daarna wordt inzicht geboden in de manier waarop reparaties worden uitgevoerd en welke type onderhoudsschepen kunnen worden ingezet.

4.2

Doel De wijze waarop onderhoud gepleegd wordt aan het gehele werk, dient in de vergunningaanvraag inzichtelijk te worden gemaakt. Voorliggend onderhoudsplan heeft tot doel deze inzichtelijkheid te verschaffen. Het plan maakt onderscheid tussen regulier onderhoud en reparaties (storingen). Regulier onderhoud betekent hier onderhoud dat van tijd tot tijd terugkomt, zoals de verwijdering van aangroei op de funderingspalen. Ook inspecties vallen onder regulier onderhoud. Reparaties zijn acties die vooraf niet bekend zijn.

4.3

Regulier onderhoud Om de continuïteit van stroomleverantie door een windturbine zoveel mogelijk te garanderen, is regulier onderhoud noodzakelijk. Dit behelst onderhoud aan de fundering, aan de kabels en aan de windturbines. Van belang is ook inzicht te verkrijgen in de wijze van rapporteren over de onderhoudswerkzaamheden. Ook komen HSE (Health, Safety and Environment) aspecten tijdens het onderhoud aan bod. Aan de hand van de inspectierapporten die opgemaakt worden na iedere uitgevoerde inspectieronde, wordt het uit te voeren onderhoud in kaart gebracht. Hier wordt dan een serviceplan van gemaakt met daarin een checklist waarmee het onderhoudsteam haar taken kan uitvoeren. De inspectieronde en de onderhoudswerkzaamheden zullen afhankelijk van het type windturbine één tot meerdere keren per jaar plaatsvinden. De beoogde uitvoerder van het onderhoud is over het algemeen de windturbineleverancier(afhankelijk van de contractvorming en de verkregen garantieperiode). Daarna wordt een contract opgesteld voor de rest van de levensduur van het windpark. Voor alle inspectiewerkzaamheden is een geschikt servicevaartuig beschikbaar. Hierop kunnen in ieder geval twee of drie personen met de benodigde gereedschappen en onderdelen mee naar de locatie worden gebracht.. Een werkplaats en een magazijn met onderdelen zal in de nabijheid van het windpark dienen te worden ingericht (bijvoorbeeld in de haven van Urk of Lemmer). Om het functioneren van het windpark te kunnen controleren vanaf land, zijn een aantal controlesystemen aanwezig. Deze systemen geven informatie over het functioneren van de windturbines. Een gegevensnetwerk wordt gebruikt om een aantal technische parameters te kunnen monitoren. Er zal gebruik worden gemaakt van SCADA, oftewel Supervisory Control and Data Acquisition. Dit systeem maakt veel inzichtelijk, zoals de productietijd van een windturbine en het al dan niet goed functioneren van controlesystemen. Met behulp van het SCADA-systeem kan de windturbine op afstand worden aangestuurd en kunnen diverse storingen met behulp van het SCADA-systeem worden opgelost. Ook komen automatisch | Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

38

meldingen binnen als de verlichting defect is of andere defecten zijn geconstateerd. Zo kan men snel reageren op defecten en krijgt men inzicht in welke onderhouds- of reparatiewerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Inspecties blijven natuurlijk noodzakelijk, het systeem helpt alleen bij het zo goed mogelijk functioneren van het windpark. SCADA is wereldwijd een geaccepteerd systeem dat wordt gebruikt in alle huidige windparken op zee.

4.3.1

Onderhoud aan de fundering De fundering bevindt zich gedeeltelijk onder en boven de waterspiegel. De inspecties die boven en onder de waterspiegel worden uitgevoerd, zijn: Onder de waterspiegel:

• • • • • • •

Inspectie van de funderingspaal vanaf de bodem tot het waterniveau; Inspectie van de J-tube; Inspectie van de verbindingen; Inspectie van de aangroei op de paal; Inspectie van de (eventuele) bodembescherming; Inspectie van mogelijk optredende ontgronding langs de paal Inspectie van het kabeltracé; Inspectie van het corrosie beschermingssysteem.

Boven de waterspiegel:

• • • • •

Inspectie van het coatingsysteem op het transitiestuk (indien van toepassing); Inspectie van de verbindingen van het stootkussen; Inspectie van de verbindingen van de J-tube aan het transitiestuk; Inspectie van de ladder; Inspectie van het platform.

Mocht uit inspecties blijken dat reparatie nodig is, dan dient dit mogelijk meteen te worden uitgevoerd. Dus blijkt bijvoorbeeld dat verbindingen niet goed vast zitten, dan kunnen deze ter plekke worden vastgemaakt.

4.3.2

Onderhoud aan kabels Voor het onderhoud aan de kabels in de bodem van het IJsselmeer wordt een specifiek onderhoudsprogramma ontwikkeld. Dit onderhoudsprogramma zal minimaal aan de volgende eisen voldoen:

• •

Borgen dat de kabels beschikbaar zijn gedurende de levensduur van het windpark (20 jaar);

•

Regulier onderhoud zal tijdens de lage productieperiode worden uitgevoerd.

Indien één van de hoofdonderdelen uitvalt, moeten er procedures en middelen beschikbaar zijn om dit te verhelpen;

In het onderhoudsprogramma zullen voorzieningen worden opgenomen om de gevolgen van uitval te beperken en eventuele schade zo snel mogelijk te herstellen. Slepende ankers of visnetten vormen de belangrijkste oorzaken van kabelbreuk (53 % van de kabelbreuken is veroorzaakt door visnetten of slepende ankers volgens CIGRÉ, 1985). Als onderdeel van het onderhoudsprogramma zullen geregeld metingen worden uitgevoerd om de diepteligging van de kabels te bepalen. Indien noodzakelijk dienen de kabels weer op diepte


Pondera Consult

39 te worden gebracht. Hiertoe zal gelijkwaardig materieel worden gemobiliseerd waarmee de kabels worden geïnstalleerd. 4.3.3

Onderhoud aan windturbines Het reguliere onderhoud aan de windturbines wordt uitgevoerd door een serviceteam, bestaande uit minimaal twee monteurs. Drie maanden na installatie is er een eerste onderhoudsronde. Vervolgens zal minimaal ieder jaar (afhankelijk van het type windturbine en leverancier) een dergelijke ronde plaatsvinden. Het onderhoud kan opgedeeld worden in:

• • • • • • •

inspecteren; natrekken van boutverbindingen; testen; smeren van lagers; vervangen van filters; nemen van monsters (olie in tandwielkast en hydraulische olie) etc..

In het serviceplan met bijbehorende checklist wordt vermeld wanneer welke activiteiten worden uitgevoerd. Ook wordt vermeld welke gereedschappen, smeermiddelen etc. dienen te worden gebruikt. Voor het onderhoud, maar ook voor reparaties, zal men de windturbines moeten kunnen bereiken per servicevaartuig. Er wordt dan naast de turbine aangemeerd en per ladder kunnen de onderhoudsmonteurs het platform op de windturbine bereiken. Op dit platform bevindt zich de toegang tot de binnenzijde van de toren en via een ladder aan de binnenzijde van de toren kan de gondel worden bereikt. De windturbines bestaan uit verschillende onderdelen. Per onderdeel zal worden aangegeven hoe het onderhoud ervan eruit ziet. Rotor en lager Nagegaan moet worden of de lager nog goed gesmeerd loopt (automatisch smeersysteem).. Eens per jaar vindt de inspectie plaats. Vanwege de veiligheid wordt bij de inspectie van de rotor en de lagers de rotor geborgd. Gondelhuis De gondelhuis wordt zo ontworpen dat onderhoud veilig kan plaatsvinden en dat eventuele lekkage van olie naar buiten toe voorkomen wordt. De gondel werkt als opvangvoorziening voor olie in geval van lekkage. Tandwielkast De tandwielkast wordt zo ontworpen dat onderhoud zo gemakkelijk mogelijk kan worden uitgevoerd, zonder dat de tandwielbak hoeft te worden gedemonteerd. Lagers en onderdelen kunnen eventueel worden vervangen met behulp van de interne kraan. Oliesysteem Uit inspecties, die minimaal eens per jaar worden uitgevoerd, zal blijken hoe vaak de olie moet worden ververst. Verversen wordt altijd op een veilige manier uitgevoerd, doordat met kleine vaten wordt gewerkt en dat mogelijke lekkage wordt opgevangen in de gondel.


Pondera Consult

40

Generator De generator wordt eens per jaar geïnspecteerd. De lagers in de generator worden automatisch gesmeerd en de generator kan indien nodig met behulp van de interne kraan worden vervangen (afhankelijk van type windturbine). Koppeling De aanwezige koppeling tussen tandwielkast en generator is „onderhoudsvrij‟ ontwikkeld. Bij verwijdering van de koppeling hoeven geen andere onderdelen te worden verwijderd. Hydraulisch systeem Het is noodzakelijk om de olie in het hydraulische systeem vrij te houden van welke vervuiling dan ook. Speciale procedures zullen worden ontwikkeld om met het hydraulische systeem te werken. Kruisysteem Inspectie wordt eens per jaar uitgevoerd. Bewegende delen worden automatisch gesmeerd. Wanneer aan het systeem wordt gewerkt, kan het systeem worden vergrendeld.

Schakelaar Minimaal eens per jaar worden de schakelaars geïnspecteerd. Hoog voltage schakelaars zijn simpel te onderhouden, vanwege het beperkte aantal onderdelen. Hijskraan De hijskraan die aanwezig is in elke windturbine kan onderdelen vanaf het werkbordes naar het gondelhuis tillen en kan worden gebruikt voor de vervanging van onderdelen.

4.3.4

HSE-aspecten In deze paragraaf wordt gekeken naar health, safety en environment (HSE) aspecten, oftewel naar gezondheids-, veiligheids- en milieuaspecten. HSE-aspecten spelen in verschillende fases van het windpark. Bij het onderhoud van het windpark zijn ook HSE-aspecten aan de orde. In de detailfase zal een uitgebreid HSE plan worden opgesteld door de initiatiefnemer. Er dient dan een veiligheidssysteem te worden ontworpen, HSE-aspecten dienen uitvoerig beschreven te worden en activiteiten met een groot risico voor gezondheid, veiligheid en/of milieu krijgen extra aandacht. De volgende onderwerpen zijn bij een dergelijk HSE plan van belang.

•

Het is de verantwoordelijkheid van de fabrikant van de verschillende onderdelen van het windpark dat deze onderdelen zo weinig mogelijk risico‟s veroorzaken;

• •

Onderhoudsmonteurs al bij de constructiefase betrokken;

•

Werken op het IJsselmeer dient beperkt te worden, dus zoveel als mogelijk worden onderdelen op het land samengebouwd en getest

•

Personeel moet op de hoogte zijn van de HSE-aspecten.

In het detailontwerp dient rekening te worden gehouden met HSE aspecten gedurende oprichting- en constructiefase, onderhoudsfase en verwijderingsfase. Het gaat hierbij om HSE aspecten bij normale operaties en bij voorziene abnormale situaties en restrisico‟s;


Pondera Consult

41 Procedures Voor een aantal zaken dienen procedures te worden opgesteld:

•

Alle voorziene calamiteiten wat betreft windturbines en scheepvaart (met evacuatie en vluchtroutes voor scheepvaart);

• • • •

Veilig transport en opslag (in werkplaats) van milieuvervuilende stoffen, zoals smeerolie;

• •

Abnormale weercondities;

Veilig vervoer van personeel van en naar werken en veilige toegang tot werken; Risicovolle activiteiten als het aansluiten van kabels en werken op grote hoogte; Monitoring van werkgebieden (bijvoorbeeld platform) voor het garanderen van een goede standaard; Abnormale watercondities.

Voorzieningen Voorzieningen die in de installaties worden aangebracht zijn:

• • • • • • • • • • • • •

Voorzieningen vanwege brandveiligheid wat betreft: Alarm slaan; Vluchtroutes; Draagbare blusapparatuur; Opslag van afval; Branddetectie en blussysteem. Veilige toegangsmogelijkheden; Eerste hulp faciliteiten als reddingsboeien; Communicatieverbindingen van het windpark naar land als radio‟s en telefoons; Voorzieningen voor veilige opslag van materialen; Reddingsprogramma‟s voor het redden van personen die te water zijn geraakt; Veiligheidsvoorzieningen wat betreft elektriciteit; Duiding voorzieningen door middel van veiligheidssignaleringen, -instructies en pictogrammen

Weerscondities Er dient een beleid ontwikkeld te worden waarin het volgende wordt opgenomen:

• • • •

Effecten van windsnelheden op werkzaamheden;

•

Bestendigheid hijskranen (op schepen en windturbines) tegen verschillende weerscondities.

Slecht zicht; Werken met of op metalen delen tijdens onweer; Duidelijke definitie wanneer wel en wanneer geen activiteiten bij verschillende weercondities;

Communicatie

• •

Er dient regelmatig overleg te zijn tussen de operationele staf en management;

• •

Iedereen dient instructies en informatie te kunnen begrijpen ongeacht hun moedertaal;

Individueel werken moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Er moet uitgegaan worden van teams van minimaal twee personen; Er dient een passend communicatieplan te worden opgezet tussen enerzijds het windpark en boten en anderzijds het kantoor op land van de Centrale Meldpost IJsselmeer in geval van nood;

• •

Indien meerdere nationaliteiten zijn betrokken is Engels de voertaal; incidenten en ongevallen dienen te worden geregistreerd; | Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

42

•

Bijna ongelukken dienen ook vermeld te worden en altijd dient onderzocht te worden wat de oorzaak was.

Training personeel

•

Vanwege veiligheidsredenen is het belangrijk dat alleen getraind, opgeleid en ervaren personeel wordt ingezet;

•

Al het personeel dat in het IJsselmeer wordt ingezet, wordt getraind in het geven van eerste hulp, inclusief beademing, hartmassage, evacuatie met boot en helikopter, alsmede het gebruik van de veiligheidsuitrusting;

•

De veiligheidsuitrusting behelst de zekeringen tijdens werken op hoogte, brandblussers en evacuatie-uitrusting (zie ook hierna bij „Persoonlijke uitrusting‟);

•

Ieder jaar wordt het personeel getraind op de windturbines en transformatorstations. Ervaren en gekwalificeerde mensen zullen deze trainingen verzorgen.

Persoonlijke uitrusting De persoonlijke uitrusting van personeel op water bestaat uit:

•

Ter bescherming van het personeel dienen tijdens bouwactiviteiten veiligheidshelmen gedragen te worden ter voorkoming van hoofdletsel;

•

Werkkleren die worden gedragen dienen ten alle tijden geschikt te zijn voor de uit te voeren werkzaamheden;

•

Als tijdens de bouw een geluidsniveau van boven de 85 dB(A) wordt bereikt, zal ter voorkoming van hoorschade oorbescherming gedragen moeten worden;

•

Handschoenen en veiligheidsschoenen beschermen handen en voeten tijdens de werkzaamheden;

• •

Een veiligheidsbril moet worden gedragen indien er gevaar bestaat voor ogen; Indien er gevaar bestaat voor het naar beneden vallen, dient een veiligheidsuitrusting gedragen te worden, waarmee men zich zekert en het naar beneden vallen voorkomt.

Daarnaast zijn de volgende (veiligheids-)middelen aanwezig:

• •

Een EHBO-kist voor bij persoonlijke ongevallen;

•

Wanneer personeel wordt vervoerd per servicevaartuig, dan zullen reddingsvesten worden gedragen. Deze mogen alleen uit worden gedaan als men zich in de windturbine begeeft. Ook voor de overstap van windturbine naar het servicevaartuig of andersom dient een reddingsvest gedragen te worden;

•

Indien om wat voor reden dan ook personeel langer in de windturbine moet blijven, kan gebruik worden gemaakt van een overlevingspakket. Dit pakket behelst medische middelen, slaapzak, eten, water, benodigdheden om te kunnen koken en speciale kleding.

Reddingsvesten en –boeien om mensen te kunnen redden indien deze in het water terechtkomen;

Zijn er aanvullende eisen wat betreft veiligheid voor personeel opgesteld door onderaannemers, dan dienen deze strengere regels gerespecteerd te worden. Bovenstaande HSE-aspecten beslaan alle fases van het windpark, dus zowel oprichtings-, onderhouds- als verwijderingsfase. Specifiek voor het onderhoud kan nog het volgende worden gezegd.


Pondera Consult

43 Onderhoudsmonteurs functioneren normaal gesproken in teams van twee personen, waarbij één getraind is in mechanisch onderhoud en de ander in elektrisch onderhoud. Een supervisor zorgt voor de eindverantwoordelijkheid en heeft een training genoten als supervisor en heeft een technische achtergrond. Aanvullend kunnen nog mecaniciens en elektriciens worden ingehuurd, om het team te complementeren. Ze zijn VCA gecertificeerd en getraind in het omgaan met noodgevallen op het water. De onderhoudsteams voldoen minimaal gekwalificeerd zijn voor de werkzaamheden in het volgende kader.

• • • • • • • • •

Elektrisch onderhoud: het vinden van fouten en repareren bij hoge en lage voltageniveaus, inclusief LV-schakelkasten, generators, transformatorstations, hoofd schakelaar, aarden etc. Communicatie materiaal: installatie, het vinden van fouten en aanpassing van het datanetwerk. Hydraulische installatie: service, het vinden van fouten en reparatie. Mechanische materiaal: service, het vinden van fouten and reparatie van delen van hoofdcomponenten. Opgeleid voor het hijsen met de kraan in de windturbine en ander hijsmateriaal. Oppervlaktebehandeling en corrossiebescherming: schilderen, inspectie en reparatie Veiligheid: geïntegreerde veiligheidsuitrusting van de turbine, eerste hulp en beademing, hartmassage, noodreddingen, brandbestrijding etc. Milieuvoorzorgsmaatregelen: het omgaan met materiaal van de turbines (voornamelijk olieproducten, gebruikte olie en vetproducten). Het omgaan, gebruiken en begrijpen van handboeken en documentatie.

Omdat het werken op het water extra risico‟s met zich meebrengt, is het van belang veiligheidseisen te stellen. Voor het voorkomen van ongevallen of de beperking van de gevolgen hiervan voor personeel zijn allerlei procedures en voorzieningen getroffen. De milieuaspecten betreffen het gebruik van gevaarlijke stoffen ten behoeve van onderhoud of reparatie. Het transport en het gebruik van deze stoffen zal geschieden volgens de geldende regelgeving en interne richtlijnen. Dit geldt tevens voor de behandeling en verwijdering van afval als gevolg van onderhoud of reparatie. 4.3.5

Wijze van rapportage van uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden Rapportage van uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden gebeurt als volgt:

• •

Aftekenen van de onderhoudschecklist;

•

Opstellen van een servicerapport per bezoek, waarin staat wat er is gedaan en welke onderdelen zijn gebruikt;

•

Vermelden van onderhoudsbezoek met reden van bezoek in het logboek van de

Rapporteren van eventuele grote afwijkingen door middel van het schrijven van een afwijkingsrapport;

turbine/transformatorstation. Defecte onderdelen worden teruggenomen naar het servicecenter (werkplaats op land) en worden voorzien van een defectlabel, waarop staat aangegeven wat er kapot is.

4.4

Reparatie In figuur 4.4 is te zien dat in de eerste fase, de constructiefase, er meer dan gemiddeld (over de gehele levensduur van de windturbine) reparatiewerkzaamheden nodig zijn aan de turbines (de geïndiceerde tijdsblokken hebben een tijdsduur van circa 2,5 jaar). Te denken valt aan kleine


Pondera Consult

44

productiefouten of software-instellingen. Het is aannemelijk dat na ongeveer 10 jaar een grote revisie nodig is. Preventief onderhoud is gedurende de gehele levensduur van de windturbine nodig. Figuur 4.4 Schematisch overzicht van de onderhoudswerkzaamheden (Curvers en Rademakers, 2004)

Mainterlance Effort

CJI Map overhaul ~ Corractiva maintenar>ce

!&ill Praventive maintenance

... ~

..... , Lifetime

•

• ",,"1

•

Uit inspectie, regulier onderhoud en ad hoc bezoek kan blijken dat reparatie noodzakelijk is. Het kan gaan om kleine reparaties bij inspectie in de turbine en aan de buitenzijde van de turbine, vervanging van kleine (<1000 kg) onderdelen en grote (>1000 kg) onderdelen. Hieronder zullen de betreffende categorieën, vervanging kleine en grote onderdelen, worden beschreven.

4.4.1

Reparatie bij inspectie Bij inspectie kan men gelijk een reparatie uitvoeren. In deze categorie gaat het om onderdelen die door monteurs gedragen kunnen worden. Een team van tenminste twee onderhoudsmonteurs zullen de reparaties uitvoeren met behulp van gereedschap in een kist. Het kan hierbij gaan om reparaties aan de binnenkant of aan de buitenkant van de turbine. Het transport van de monteurs naar de windturbines gebeurt met behulp van een servicevaartuig.


Pondera Consult

45

5

VERLICHTINGSPLAN

5.1

Inleiding In dit verlichtingsplan wordt ingegaan op welke verlichting wordt gebruikt voor het windpark, maar ook markeringen en geluidssignalen zullen aandacht krijgen. Achtereenvolgens komen navigatieverlichting, markering, geluidssignalen en radarreflectoren en obstakelmarkering tijdens de bouw van het windpark aan bod. In bijlage 7 is een plattegrond opgenomen waarin de voorgestelde verlichting en markeringen zijn aangegeven. Dit is het verlichtings- en markeringsplan.

5.2

Navigatieverlichting Voor de scheepvaart is het van belang dat het windpark duidelijk zichtbaar is. In overleg met Schuttevaer en Rijkswaterstaat is een opzet voor de navigatieverlichting opgesteld. De opzet van de navigatieverlichting is als volgt: Sectorlicht: De huidige sectorlicht aan de Rotterdamse hoek ISO.10s zal worden verplaatst en worden opgesplitst. Op windturbine Westermeerdijk WT-2.22 wordt een sectorlicht geplaatst ten behoeve van de markering van het gebied bij de vaargeul langs de Westermeerdijk. Op windturbine Noordermeerdijk WT-13 wordt een sectorlicht geplaatst ten behoeve van de markering van het gebied bij de vaargeul langs de Noordermeerdijk. De hoek van de rode sector wordt dusdanig langs de vaargeul gepositioneerd dat de windparken als rood worden gemarkeerd. Kortom de aanduiding let op daar niet varen, gevaar! Verlichting: Enkel op de buitenste windturbines: NMD WT-01 en WMD WT-2-42 wordt bijzondere verlichting aangebracht. Deze dient van alle richtingen zichtbaar te zijn, kortom 3 lichten per windturbine. De aanduiding van de verlichting is FL.2s. Dat houdt in: Flash elke 2 seconde. De toegepast verlichting heeft een extreem hoge beschikbaarheid >99% en is onderhoudsarm. Gezien het belang van de verlichting is dit een vanzelfsprekende noodzakelijkheid.

5.4

Nautische Markering Afhankelijk van het toe te passen type fundament zal adequate markering worden aangebracht in overleg met Rijkswaterstaat. Afhankelijk van het definitieve ontwerp zal het deel van het fundament boven het waterpeil geheel of gedeeltelijk voorziening worden van een gele kleur. Ter hoogte van het aanlandingspunt bij de windturbine voor het servicevaartuig komt een bord „ankeren en aanmeren verboden‟ om toegang door onbevoegden tegen te gaan.

5.5

Radarreflectoren De windturbines leiden niet tot verstoring van de scheepsradar. Dit blijkt uit een bezoek met een schip uitgerust met radar, aan het windpark Lely dat in het IJsselmeer is gelegen bij de A6. In figuur 5.1 is een foto opgenomen van het radarbeeld. Met witte pijlen zijn een aantal windturbines aangewezen. De windturbines raken de IJsselmeerdijk aangezien tussen de | Vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken | 20 oktober 2009

Pondera Consult

46

windturbines en de dijk een loopbrug aanwezig is. Op de scheepvaartveiligheidsvoorziening worden drie radarreflectoren aangebracht (hoekpunten en in het midden). Figuur 5.1 Radarbeeld bij windpark Lely

Vaarrichting

Windturbines

IJsselmeerdijk


Pondera Consult

47

5.6

Obstakelmarkering tijdens bouw De obstakelmarkering tijdens de bouwperiode dient goedgekeurd te worden door Rijkswaterstaat IJsselmeergebied. Tijdens de constructie van het windpark zullen de gebieden waar constructiewerkzaamheden plaatsvinden moeten worden gemarkeerd conform aanwijzingen van Rijkswaterstaat. Het werkgebied wordt afgebakend met tonnen en lichtboeien. Op de plattegrond in bijlage 7 (betonningsplan) is de betonning aangegeven welke zal worden toegepast gedurende de aanlegfase. Zodra een fundering is geïnstalleerd, zal een tijdelijk waarschuwingslicht met een accubatterij worden geïnstalleerd.


Pondera Consult

48

6

CALAMITEITENPLAN

6.1

Inleiding In Artikel 4.1 van de „Beleidsregels inzake toepassing Wet beheer rijkswaterstaatswerken op installaties in de exclusieve economische zone‟ staat beschreven dat een calamiteitenplan een vereist onderdeel is van de vergunningaanvraag. Dit calamiteitenplan heeft tot doel betrokkenen voor te lichten, teneinde snel en efficiënt te kunnen reageren bij calamiteiten. Het plan geeft maatregelen aan die in deze voorkomende gevallen genomen moeten worden. Die voorvallen worden bedoeld die een ernstige bedreiging vormen voor de veiligheid van de op het werk aanwezige personen, van de scheepvaart of visserij, voor de verontreiniging van het IJsselmeer, danwel voor de bescherming van de natuur en milieu. Niet alleen zal ingegaan worden op de bestrijding van dergelijke voorvallen, maar ook op de beperking van de gevolgen van deze voorvallen. In dit calamiteitenplan wordt aangegeven hoe bij verschillende calamiteiten zal worden gehandeld. Een onderscheid wordt gemaakt tussen calamiteiten met personeel (tijdens bouw en operatie), met scheepvaart en visserij en met milieucalamiteiten. Tot slot wordt een bereikbaarheidsschema weergegeven dat als hulpmiddel dient indien zich een calamiteit voordoet.

6.2

Personeel tijdens bouw en operatie De site-manager is het eerste aanspreekpunt indien zich een calamiteit voordoet. De coördinatie in geval van een calamiteit zal vanuit het projectkantoor op de wal plaatsvinden. Er zal een lijst met contactpersonen en telefoonnummers worden opgesteld die belangrijk kunnen zijn bij een calamiteit. Al het personeel dat op het water tewerkgesteld zal worden dient in het bezit te zijn van een VCA certificaat. Er zijn diverse calamiteitscenario‟s denkbaar en het is daarom verstandig vooraf te bepalen wat men moet doen indien een voorval plaatsvindt. Denkbare scenario‟s voor personeel tijdens de bouw en tijdens operatie komen nu aan de orde.

6.2.1

Man overboord Indien een persoon in het water valt tijdens het aan boord gaan of verlaten van een schip in een haven, dan moet degene die het voorval waarneemt de kapitein van het schip waarschuwen en een reddingsprocedure inzetten om de persoon in kwestie te redden. Denk hierbij aan het toegooien van een reddingsboei, touwladder etc. Indien een persoon overboord valt tijdens de reis vanuit de haven naar het turbinepark, dan dient de kapitein van het betreffende schip direct gealarmeerd te worden door middel van het roepen van „man over boord‟. Op hetzelfde moment zal een reddingsboei of een ander drijvend hulpmiddel in het water gegooid worden. Degene die het voorval waarneemt moet continue de te water geraakte persoon in de gaten houden en zo dicht mogelijk in de richting van de betreffende persoon gaan staan, zodat de kapitein weet waar iemand in het water ligt. De hoorn van het schip moet geblazen worden, zodat andere schepen worden gealarmeerd. Externe assistentie wordt gezocht. De kapitein zal Man Over Board (MOB) alarm slaan en de service-manager informeren en de Centrale Meldpost IJsselmeer alarmeren, in verband met het eventueel opstarten van een Search and Rescue


Pondera Consult

49 (SAR) actie. De reddingsoperatie moet uitgevoerd worden in overeenstemming met de interne procedure van het betreffende schip. Wanneer de te water geraakte persoon weer aan boord is, zal iemand eerste hulp moeten geven. De kapitein moet dan naar land varen, zodat de persoon naar een ziekenhuis kan worden gebracht. De site-manager moet worden geïnformeerd als de reddingsoperatie voorbij is. Als een persoon te water raakt vanaf een installatie in het water, zoals een turbine, dan zal het overige personeel schepen in de omgeving moeten alarmeren. Ook zal contact moeten worden gezocht met de Centrale Meldpost IJsselmeer, die dan actie zal gaan ondernemen. Het overige personeel zal een reddingsboei moeten gooien en het slachtoffer moeten assisteren, zonder zelf gevaarlijke manoeuvres uit te halen. Een schip is altijd in de buurt als er turbines bemand zijn, zodat binnen 10 minuten geassisteerd kan worden bij man over boord.

6.2.2

Brand De procedure tijdens brand is als volgt: breng mensen in veiligheid, geef alarm, bestrijd het vuur en minimaliseer schade. De noodstop zal ingedrukt moeten worden en geprobeerd moet worden of de hoofdschakelaar kan worden uitgezet. Als personeel naar beneden moet worden gehaald, dan moet men oppassen voor de risico‟s van vallende onderdelen en dient men een veilige plaats te zoeken. Indien mogelijk zullen brandgevaarlijke materialen en vloeistoffen verwijderd worden. Als het vuur niet te blussen is, dan moet men de installatie verlaten. Indien er brand op een schip is, dan zal de kapitein de Centrale Meldpost IJsselmeer en schepen in de buurt moeten alarmeren. Geprobeerd moet worden het vuur te bestrijden in overeenstemming met de voorschriften van het schip. Alle passagiers moeten de instructies volgen van de kapitein. Is er brand in een turbine, dan moet het stand-by schip gealarmeerd worden. Het vuur zal bestreden worden met de handblusser, voor zover hierbij de persoonlijke veiligheid niet te zeer in het geding komt. Iedereen dient zich te realiseren dat schadelijke stoffen bij een brand kunnen vrijkomen.

6.2.3

(bijna) Ongeval Als zich een ongeval voordoet, dan moet een hulpdienst worden ingeschakeld door 112 te bellen, zodat de betreffende persoon naar het vasteland kan worden vervoerd. Als dit niet veilig kan gebeuren, dan zal de Centrale Meldpost IJsselmeer moeten worden ingeschakeld. Zij schakelen indien nodig de Radio Medische Dienst in van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Zij kunnen medische adviezen (Radio Medisch Advies: RMA) geven en indien blijkt dat het slachtoffer zo ernstig ziek of gewond blijkt dat hij of zij van boord moet worden gehaald, coördineert de Centrale Meldpost IJsselmeer in samenspraak met de Radio Medische Dienst de evacuatie (Medevac). De site-manager moet van ieder ongeluk op de hoogte worden gebracht. Hij moet de oorzaak van het ongeluk wegnemen en de autoriteiten op de hoogte brengen in overeenstemming met het HSE-plan. Slachtoffers dienen naar een ziekenhuis gebracht te worden voor onderzoek.


Pondera Consult

50

Windturbines kunnen worden verlaten door de ladder naar beneden te nemen vanaf het platform. Een schip kan onderaan de personen opvangen. Al het personeel in de turbine heeft een training gehad om henzelf of collega‟s te redden met behulp van de veiligheidsuitrusting die aanwezig is in elke turbine. Indien een persoon geëvacueerd moet worden met een helikopter, dan zal de evacuatie-uitrusting gebruikt dienen te worden. In alle gevallen dienen de aanwijzingen van het helikopterpersoneel opgevolgd te worden. Evacuatie uit schepen, installaties etc. is geïnitieerd via de Centrale Meldpost IJsselmeer in overeenstemming met de normale procedures op een schip. Evacuatie per helikopter wordt uitgevoerd in overeenstemming met de normale procedures van de Centrale Meldpost IJsselmeer. De site-manager wordt bij alle evacuaties geïnformeerd.

6.2.4

Acute ziekte Als er sprake is van acute ziekte, dan zal het stand-by schip opgeroepen worden om de patiënt te evacueren. Indien de evacuatie niet veilig kan worden uitgevoerd met behulp van een schip, dan zal de kapitein de Centrale Meldpost IJsselmeer om assistentie vragen. Medisch advies kan men vragen aan de Centrale Meldpost IJsselmeer. Zij schakelen indien nodig de Radio Medische Dienst in van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Zij kunnen medische adviezen (Radio Medisch Advies: RMA) geven en indien blijkt dat het slachtoffer zo ernstig ziek of gewond blijkt dat hij of zij van boord moet worden gehaald, dan coördineert de Centrale Meldpost IJsselmeer in samenspraak met de Radio Medische Dienst de evacuatie (Medevac). De site-manager regelt verdere medische behandeling met een doktor of ziekenhuis indien nodig en rapporteert hierover in een „ziekterapport‟.

6.2.5

Onweersbuien Onweer en bliksem zijn extreem gevaarlijk op water. Tijdens onweer zal niet gevaren of gevlogen worden tussen of naar/van turbines. Indien er een risico bestaat voor opkomende storm, dan zal het windpark worden verlaten. De risico‟s op letsel tijdens bliksem zijn groot, dus de volgende voorschriften dienen te worden nageleefd. Het werk op het windpark zal gestopt worden indien bliksem wordt gezien, maar nog geen donder wordt gehoord. De afstand van het onweer is dan ongeveer 10 tot 30 kilometer. Het windpark kan verlaten worden. Indien er donder wordt gehoord, dan zal meteen gestopt moeten worden met het werk. Het onweer zit binnen 15 kilometer. Personen zullen naar veilige havens moeten gaan en daar blijven totdat het onweer voorbij is. Dit is op het moment dat geen flitsen meer worden gezien en een uur verstreken is sinds de laatste donder. Sommige plekken zijn veilig tijdens storm en andere niet. Het is dan goed om aan te geven welke. Platforms binnen windturbines zijn veilig indien men meer dan een 0,5 meter van de wanden en metalen delen is verwijderd. Als een windturbine niet tijdig verlaten kan worden, dan zal het personeel naar de bodem van de turbine moeten gaan zonder iets aan te raken. Deze locatie wordt aangegeven. De site-manager wordt geïnformeerd en zijn instructies dienen te worden opgevolgd.

6.2.6

Opkomend slecht weer De kapitein en de site-manager moeten continue het weer monitoren. Als de kapitein stelt dat het onveilig is, dan wordt personeel niet afgezet of opgehaald. Tijdens extreme weerscondities als sterke wind en ruw water kan het nodig zijn evacuaties uit te stellen. Personeel dient in de


Pondera Consult

51 turbine te blijven en naar beneden te komen. De site-manager wordt geïnformeerd en zijn instructies dienen te worden opgevolgd.

6.3

Scheepvaart en visserij

6.3.1

Schip op drift Er bestaat een risico dat schepen in de regio op drift raken vanwege motorproblemen, stuurproblemen of vanwege gebrek aan brandstof. Zo‟n schip op drift is dan een risico vanwege botsingsgevaar met turbines of andere schepen. De Centrale Meldpost IJsselmeer wordt geïnformeerd bij dergelijke schepen op drift en zend waarschuwingen uit naar de scheepvaart. Als de situatie daarom vraagt, zullen personen van de turbines worden geëvacueerd. Indien schepen op drift worden waargenomen, dient contact met De Centrale Meldpost IJsselmeer te worden opgenomen. Als de Centrale Meldpost IJsselmeer wordt geïnformeerd over drijvende objecten in de regio, dan zullen zij de site-manager informeren. De site-manager neemt dan de nodige voorzorgsmaatregelen ter protectie van het personeel en de installaties. Indien scheepspersoneel tijdens het werk in het turbinepark drijvende objecten waarneemt, zal de sitemanager geïnformeerd worden. Deze neemt dan contact op met de Centrale Meldpost IJsselmeer en zal verdere actie ondernemen in samenwerking met deze Meldpost. Achter de scheepvaartveiligheidsvoorziening, bij de ondiepte, kan een schip op drift of dat in zwaar weer is terecht de luwte van de voorziening opzoeken of in deze luwte worden gebracht.

6.3.2

Aanvaring Indien er een aanvaring plaatsvindt, moet de Centrale Meldpost IJsselmeer worden gealarmeerd. Iedereen in het gebied is verplicht te helpen bij het vinden van mogelijke slachtoffers, die naar de dichtstbijzijnde haven gebracht dienen te worden. In het geval van aanvaring kan olielekkage voorkomen. Maatregelen ter bestrijding van de lekkage en ter bescherming van milieu en veiligheid dienen dan, indien mogelijk, meteen te worden genomen. Ook zal hierover meteen gerapporteerd worden.

6.4

Milieu Het risico op milieucalamiteiten is laag. Olielekkage kan voorkomen indien materiaal het begeeft, zoals gebroken hydraulische slangen. Indien er olie wordt gelekt, dan dient dit direct gestopt danwel geminimaliseerd te worden en dient het incident gerapporteerd te worden in overeenstemming met de Nederlandse procedures voor milieubescherming. In de turbines worden maatregelen genomen om te voorkomen dat olie in het milieu terecht komt. Onder de belangrijkste plaatsen waar olie kan lekken worden voorzieningen getroffen om olie op te vangen (zogenaamde oil collection systems). De gelekte olie wordt zo opgevangen en verzameld in een centraal opvangsysteem. Lekkage van ontvlambare vloeistoffen kan in het ergste geval leiden tot brand. Actie zal snel plaats moeten vinden en er dient over gerapporteerd te worden. Voorkomen moet worden dat de lekkende stof zich verspreidt, door absorberend materiaal te gebruiken of de stof in te dammen. Aangetast materiaal dient geïsoleerd te worden van de omgeving en veilig afgevoerd te worden. Bij een milieucalamiteit zijn alle personen in de regio verplicht te helpen.


Pondera Consult

52

Rijkswaterstaat IJsselmeergebied en de Centrale Meldpost IJsselmeer worden geïnformeerd. Verontreiniging wordt gerapporteerd middels het standaard meldingsformulier (11 punten formulier). Al het afval dient te worden verzameld en naar land te worden gebracht. Grote drijvende objecten of andere gevaarlijke objecten voor schepen en milieu worden gerapporteerd aan de site-manager en zo snel mogelijk verzameld. Ook de Centrale Meldpost IJsselmeer wordt hierover geïnformeerd. Het is niet toegestaan afval te laten accumuleren. Afvalverwijderingsprocedures zullen worden opgevolgd.

6.5

Bereikbaarheidsschema Uit de reeds genoemde calamiteiten uit de vorige paragrafen valt te herleiden wie bij welke calamiteit benaderd dient te worden. Om dit overzichtelijk weer te geven wordt in tabel 6.5 een lijst van calamiteiten genoemd met daarachter wie wordt benaderd. Tabel 6.5: Bereikbaarheidsschema calamiteiten Calamiteit Man over boord

Brand Ongeval

Acute ziekte

Onweer Opkomend slecht weer Bommelding, gijzeling of sabotage Schip op drift

Aanvaring

Milieu

Wie wordt benaderd? Waarnemer informeert kapitein Kapitein informeert Centrale Meldpost IJsselmeer, service manager en omliggende schepen Waarnemer informeert kapitein Kapitein informeert Centrale Meldpost IJsselmeer en omliggende schepen Waarnemer schakelt hulpdiensten in via 112 Indien vervoer naar land probleem is, dan ook contact met Centrale Meldpost IJsselmeer (en Radio Medische Dienst) voor radio medisch advies (RMA) en mogelijk medische evacuatie (Medevac). Standby schip infomeren voor evacuatie Indien vervoer naar land probleem is, dan ook contact met Centrale Meldpost IJsselmeer (en Radio Medische Dienst) voor radio medisch advies (RMA) en mogelijk medische evacuatie (Medevac). Kapitein/waarnemer informeert site-manager Kapitein/waarnemer informeert site-manager Waarnemer schakelt hulpdiensten in via het Centrale Meldpost IJsselmeer. Zij schakelen politie en justitie in. Waarnemer informeert site-manager Site-manager alarmeert Centrale Meldpost IJsselmeer Indien anderen een schip op drift waarnemen, dan wordt via het Centrale Meldpost IJsselmeer de site-manager gealarmeerd en kunnen maatregelen getroffen worden. Waarnemer informeert site-manager Site-manager alarmeert Centrale Meldpost IJsselmeer Indien anderen een aanvaring waarnemen, dan wordt via het Centrale Meldpost IJsselmeer de site-manager gealarmeerd en kunnen maatregelen getroffen worden. Waarnemer alarmeert Centrale Meldpost IJsselmeer, Rijkswaterstaat IJsselmeergebied, bevoegd gezag milieuvergunning en site-manager


Pondera Consult

53

7

VERWIJDERINGSPLAN

7.1

Inleiding In dit verwijderingsplan staat beschreven op welke manier de verschillende onderdelen van het windpark worden ontmanteld. Nadat aangegeven wordt welke onderdelen worden verwijderd en welke voorbereidingen nodig zijn, komen achtereenvolgens turbines, fundaties, transformatorstation, bekabeling, erosiebescherming en tot slot de opleveringscontrole aan bod.

7.2

Te verwijderen onderdelen In dit verwijderingsplan staat beschreven op welke wijze het werk verwijderd zal worden. Tegen het einde van de levensduur van het werk zal het verwijderingsplan gedetailleerd worden uitgewerkt en worden aangepast aan de stand der techniek van dat moment. Hierin worden ook de HSE-aspecten bekeken en aangepast aan de inzichten van die tijd. In het kort wordt het volgende verwijderd of achtergelaten, rekening houdend met zowel korte als langetermijneffecten voor het milieu:

• •

Wind turbines – geheel verwijderd; Funderingen – bij monopiles gedeeltelijk verwijderd (tot 1,5 meter of meer), bij andere fundaties geheel en palen gedeeltelijk;

7.3

• • •

Bekabeling tussen turbines – veilig achterlaten door ingraven;

• • •

Bekabeling op land – laten liggen indien deze zijn ingegraven;

Bekabeling van turbinepark naar kust - veilig achterlaten door ingraven; Aanlanding kabels – veilig verwijderen of veilig achterlaten met inachtneming van natuurlijke processen van kustverplaatsing; netaansluiting op land – materiaal veilig verwijderen; Gebouwen op land – ombouwen voor ander doel of verwijderen.

Voorbereiding Bij de aanvang van de ontmanteling zal een projectteam worden samengesteld. Dit team zal bestaan uit de initiatiefnemers, een uitvoerende aannemer die ervaring heeft met ontmanteling van installaties, Rijkswaterstaat IJsselmeergebied en de Centrale Meldpost IJsselmeer. Tijdens de voorbereiding zal dit projectteam plannen gedetailleerd uitwerken voor de verwijdering van de verschillende nog te bespreken componenten van het windpark. De verwijdering van de verschillende elementen zullen op een veilige en milieuvriendelijke wijze plaatsvinden. Dezelfde HSE-aspecten gelden hier als bij de oprichting en onderhoud van het windpark. Er zal een plan van aanpak worden opgesteld van de uit te voeren werkzaamheden, rekening houdend met het in te zetten materiaal en omgevingsfactoren. Dit plan komt er globaal als volgt uit te zien:


Pondera Consult

54

Periode 1 Inleidend overleg met Rijkswaterstaat IJsselmeergebied

Periode 2 Gedetailleerde besprekingen, voorlegging en overweging van een ontwerpprogramma

Periode 3 Overleg met belanghebbende partijen

Periode 4 Formele indiening van een programma en een goedkeuring in het kader van de beleidsregels inzake toepassing Wbr op installaties in de Exclusief Economische Zone

Periode 5 Begin van feitelijke verwijdering en monitoren van de locatie

Periode 6 Monitoren van de locatie

In eerste fase wordt overleg gevoerd tussen de operator en het projectteam over de planning en het ontmantelingsproces. In de tweede periode wordt gedetailleerder overleg gevoerd en wordt een eerste ontwerp van een ontmantelingsprogramma gemaakt. Aan het einde van periode 2 dient dit ontmantelingsprogramma overlegd te worden aan Rijkswaterstaat IJsselmeergebied. In periode 3 zal in het kader van een transparant en open proces overleg met belanghebbenden worden gevoerd. In periode 4 wordt een definitief programma vastgesteld, waarna in periode 5 met de feitelijke ontmanteling wordt gestart. De feitelijke verwijdering zal in de zomermaanden geschieden, wanneer de windsnelheden het laagst zijn. De duur van de monitoring van de betreffende locatie in periode 5 en 6 wordt nader vastgesteld in overleg met Rijkswaterstaat IJsselmeergebied.

7.4

Verwijdering windturbines De verwijdering van de turbines is nagenoeg het omgekeerde proces van installatie. Eén hijsschip is nodig gedurende een winter- of zomerseizoen. De verwijdering van de windturbines (gefundeerd op een monopaal) ziet er als volgt uit:

•

Verwijdering van alle giftige stoffen in de turbines (zoals oliereserves) voor verwerking op land;

• •

Aftappen leidingen; Mobilisering van een vaartuig (pontons en kranen) met voldoende hijscapaciteit, een transportponton met sleepboot en een werkschip naar het windpark;

•

Maken van verbindingen tussen haak en turbine, met gebruikmaking van de hijspunten welke zijn gebruikt bij de installatie;

• •

Zetten van spanning op het systeem;

•

Doorsnijden van kabels tussen turbine en fundatie;

• • •

Afhijsen van de turbine;

Doorbranding van bouten boven het transitiestuk (indien aanwezig);

Neerleggen van turbine op ponton en vastzetten; Transporteren naar kust, waar verdere ontmanteling plaatsvindt.


Pondera Consult

55 Indien de turbine niet in zijn geheel kan worden afgevoerd, dan dienen eerst de rotorbladen en gondel verwijderd te worden. Meerdere turbines worden op een dergelijke manier ontmanteld en afgevoerd naar de kust. Eenmaal aan wal worden de volgende stappen gezet:

•

Alle staalonderdelen worden verkocht voor recycling. Dit is het grootste gedeelte van de turbine;

•

De rotors (fiberglas) worden verwerkt in overeenstemming met de dan bij de verwijdering geldende regels. Een mogelijkheid is het te verwerken tot pulp voor holte isolatie in gebouwen;

• 7.5

Alle zware metalen en toxische stoffen worden verwijderd in overeenstemming met dan geldende relevante regels.

Verwijdering fundaties De verwijdering van de fundatie is afhankelijk van het gekozen fundatietype. Als voorbeeld wordt gegeven de verwijdering van een monopaal fundaties :

•

Pontons en kranen, een transportponton met sleepboot en een werkschip positioneren zich bij de te verwijderen fundering;

• •

De hijshaak van de bok wordt aan het transitiestuk vastgemaakt;

•

Met behulp van een airlift systeem wordt de grond in de funderingspaal verwijderd tot een diepte van circa 6 meter onder bodemniveau;

• •

Vervolgens wordt een snijmachine in de paal afgelaten;

Het transitiestuk wordt boven IJsselmeerbodemniveau doorgesneden, evenals de J-tube en de kabels, en vervolgens omhoog gehesen en op het transportponton neergelaten;

De snijmachine snijdt de paal op een diepte van 1,5 meter of indien wenselijk tot 3 à 5 meter onder de bodem door;

•

De bok hijst de paal omhoog en maakt een tweede verbinding aan de onderzijde van de paal;

•

De bok legt de paal op een transportponton die inclusief het transitiestuk naar een haven wordt gesleept. Het is onwaarschijnlijk dat de fundering in zijn geheel kan worden verwijderd wegens de overweldigende kracht die ervoor nodig is. Voor de andere fundamenttypen geldt grotendeels hetzelfde principe; door middel van zware schepen met kranen worden de delen van het fundament verwijderd waarbij het ondergrondse deel van het fundament voor een groot deel in de waterbodem achterblijft.

7.6

Verwijdering bekabeling Conform IMO resolutie 1989 mag de elektrische bekabeling in het windpark en van het park naar land achterblijven in zee. Voor het windpark in het IJsselmeerbed wordt hier vooralsnog ook vanuitgegaan. Bij de aanleg van de kabels zijn deze in de bodem gegraven en blijven daar dan achter. Mochten er redenen zijn om de kabels toch te verwijderen, dan zal dit op de volgende manier gebeuren:

• •

Een werkschip, met onderwaterrobot en een kabellegschip worden gemobiliseerd;

• •

De kabel zal met behulp van de onderwaterrobot naar de oppervlakte worden gebracht;

De elektrische infrastructuur is reeds uitgeschakeld en doorgesneden bij de voet van de fundering van de windturbine; De kabel zal vervolgens door het kabellegschip uit de grond worden getrokken en worden opgewonden op de kabeltrommel;


Pondera Consult

56

•

De kabel zal bij het landingspunt worden doorgesneden en zover nodig richting IJsselmeer worden uitgegraven en worden afgevoerd;

7.8

•

De landkabel wordt ontkoppeld bij het transformatorstation en doorgesneden circa 20 meter aan de oostzijde van de dijk.

•

De landkabel wordt uitgegraven;

•

Het transformatorgebouw wordt gesloopt of krijgt een andere bestemming.

Opleveringscontrole Na de verwijderingwerkzaamheden zal een survey worden uitgevoerd van het IJsselmeerbed om te verifiëren of alle verwijderbare onderdelen conform afspraak verwijderd zijn. Indien dit niet het geval blijkt te zijn, worden deze alsnog op deugdelijke wijze verwijderd.


i 6 <

Aanvraag Wbr beschikking

Rijksvvaterstaat

Velden met een * zijn verplicht Toelichting

i

Dit formulier wordt gedeeltelijk vooraf ingevuld met gegevens uit uw profiel. Indien deze niet juist zijn, dan dient U deze in uw profiel te wijzigen.

Persoonsgegevens Aanvrager Bedrijfsnaam

Westermeerwind B.V.

Voorletter(s) * / Voornaam *

P.J.M.

Dhr.

Pieter Tussenvoegsel

Achternaam contactpersoon * Meulendijks KVK / BIN

Mevr.

39063527 Nummer *

Toevoeging

15

Adres *

Duit

Postcode * / Plaats *

8305 BB

Postbus nummer **

1054

Postcode ** / Plaats **

8300 BB

E-mail

[email protected]

Telefoonnummer

052-7616167

Emmeloord

Land *

Emmeloord

Land ** Nederland

Faxnummer

Nederland

052-7615468

** Alleen van toepassing voor bedrijven

i

Ten behoeve van Vraagt u de vergunning voor uzelf aan?

Bedrijfsnaam *

Westermeerwind B.V.

KVK / BIN

39063527

Adres *

Duit

Postcode * / Plaats *

8300 BB

Ja

Nee

Burger

Bedrijf

Nummer *

15 Emmeloord

Land *

Nederland

Toevoeging


Rijksvvaterstaat

Velden met een * zijn verplicht

i

Werk waarvoor de aanvraag geldt Selecteer één of meerdere werken waarvoor deze aanvraag geldt. Beweeg met uw muis over het werk voor extra uitleg. Kabels / leidingen / wegkruisingen (incl. mantelbuizen) Steigers (aanlegplaatsen) / loswal / beschoeiing Bouwwerken zijnde gebouwen Meubilair Ophogingen / afgravingen / baggeren / ontgronden / watergangen Verhardingen Standplaatsen Bouwwerken niet zijnde gebouwen Drijvende inrichting (niet voor vervoer bestemd) Vistuig / visfuiken Beplanting Bouwwerken kunstwerken Omleidingsroute / evenementen routeborden Wegrestaurant / benzine verkooppunt / service station Natuurontwikkeling / begroeiing dynamisch / fauna uittredingsplaatsen / ecologische verbindingszones Overige en bijkomende werken Indien het een wijziging betreft op een reeds verleende vergunning Wijzigingen


Rijksvvaterstaat


i

i

Tevens eigenaar / eigendom Zijn de percelen waar u werkzaamheden wilt uitvoeren eigendom van de aanvrager? *

Ja

Nee

Zijn de percelen eigendom van De Staat (zoals Rijkswaterstaat of Domeinen) *

Ja

Nee

Waarom? (doel / belang) (maximaal 8 regels gebruiken) Wat wilt u gaan doen / maken Realisatie en exploitatie van een windturbinepark in het IJsselmeer en waarvoor dient het? * parallel aan de Wester- en Noordermeerdijk voor het opwekken van elektriciteit uit windkracht. Het betreft: - bouw en exploitatie 55 windturbines - aanleg en onderhoud van een natuurinclusief ontworpen scheepvaartveiligheidsvoorziening - aanleg en gebruik elektriciteitskabels, 2 m onder de waterbodem In de bijlage bij deze aanvraag is het project nader beschreven.

(maximaal 7 regels gebruiken) Wat zijn de specifieke afmetingen van het werk?

In de bijlagen bij deze aanvraag zijn de specifieke afmetingen gegeven (bijlage Vergunningaanvraag en plattegronden)

Betreft het aangevraagde werk een uitbreiding / wijziging van een bestaande situatie? *

Ja

Nee

Is er reeds eerder een Wbr vergunning verstrekt?

Ja

Nee


Rijksvvaterstaat


i

Hoe? (uitvoeringswijze) (maximaal 7 regels gebruiken) Hoe zullen de werkzaamheden worden uitgevoerd?

i

In de bijlagen bij deze aanvraag is de uitvoeringswijze beschreven

Waar? Locatiegegevens / kadastrale gegevens / situatie tekening Adresgegevens van de locatie geen adres, parallel aan de Noorder- en Westermeerdijk Gemeente *

Noordoostpolder en Lemsterland

Naam rivier / kanaal / rijksweg / zee (wering) / dijk / meer * IJsselmeer Kilometrering

zie bijlage

Zijde : N / Z / O / W / Li / Re

Kadastrale gegevens bekend bij gemeente.., sectie.., nr.. X-coördinaat

Postcode

Y-coördinaat

Betrokken dienst van Rijkswaterstaat *

IJsselmeergebied

Betrokken district van Rijkswaterstaat *

Waterdistrict IJsselmeergebied

Wanneer + periode (instandhouding) Wat is de gewenste aanvangsdatum van de werkzaamheden? * Is het resultaat van de werkzaamheden van tijdelijke of permanente aard? *

i

01-01-2012 Tijdelijk

Permanent

Kostprijs / raming van de werkzaamheden (leges) Wat is de kostprijs of raming van de kosten (exclusief BTW) van het aangevraagde werk? *

> EUR 2400,<= EUR 2400,-

Rijksvvaterstaat

i 6 <



Bijlagen Formulier opslaan

Verder met de volgende stap

U kunt het formulier nu opslaan op uw eigen computer voor herhalingsaanvragen of hergebruik van gegevens bij toekomstige aanvragen. Eerder opgeslagen gegevens kunt u bij de start van een nieuwe aanvraag invoegen en daarna de ontbrekende gegevens aanvullen. In de volgende stap zal worden gevraagd naar de onderstaande bijlagen: Verplicht Tracégegevens (route - positielijst - diepteligging) Bijlage(n) gestuurde boring / persing conform richtlijn boortechniek versie januari 2004 Situatietekening (algemeen) Tekening met profielen (langs- en dwarsprofielen) Detailtekening van de ophoging c.q. afgraving Detailtekening van de bestaande situatie Constructietekening van de nieuwe situatie Niet verplicht Kadastrale gegevens (algemeen) Specificatie hoeveelheden in m3 (indien niet opgegeven in formulier) Stabiliteitsberekeningen Plan gerelateerd aan de eindsituatie (vegetatiekaart/plan) Beheersplan Terrein inspringkaart Rivierkundige berekening Hoogtelijn (informatie) kaart Kaart bestaande bodemhoogte Kaart bodemhoogte na verandering Overzicht van de voorziene inrichting na verandering Overzicht bestaande vegetatie (nat situatie) Tekening met paskruisen

Verder met de volgende stap

Westermeerwind B.V. Inhoudsopgave vergunningaanvraag Wet beheer rijkswaterstaatswerken

Recommend Documents