WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT
ANDERZVERDER| LEONA AARSEN | 8 NOVEMBER 2014
1
PROGRAMMA �
Voorstellen / intro
�
Deel 1: (h)erken stress
�
Deel 2: visie op burn-out
�
Deel 3: aanpak
�
Borrel & napraten
OVER MIJ �
Leona Aarsen: �
Ondernemer sinds 2008
�
Coach & psychosociaal therapeut (zingever & hoopverlener)
�
Bevlogenheid en werkgeluk <> burnout
�
Trainingen en workshops, teamcoaching
�
Artikelen en blogs (Counselling Magazine, De Baak, lerendeleiders.nl, Expand Blog, anderzverder.com)
STRESS �
Reactie op een prikkel die spanning veroorzaakt
�
Verstoorde relatie tussen mens & omgeving
�
Falende coping: aandacht op factoren wat men niet kan veranderen
�
Langdurige uitputting > burnout
�
Oorzaak: onvoldoende afstemming van (capaciteiten, behoeften, persoonlijkheid) van persoon en het werk, het team of de eisen vanuit de omgeving
STRESS (H)ERKENNEN
OPDRACHT 1 �
Maak je eigen stressthermometer / verkeerslicht
�
Welbevinden meten op verschillende niveaus: �
Mentaal
�
Fysiek
�
Emotioneel
�
Energetisch
OPDRACHT 2 �
Hoe ga je om met stress?
�
Wat zijn je copingmechanismen als het gaat om stress? �
Versnellen (turbo type)
�
Instorten (crash type)
�
Overreageren (hooggevoelig type)
�
Terugtrekken (boreout type)
VRAGENLIJSTEN EN TESTEN VOOR BURN-OUT � � �
4DKL (gevalideerd) VAR (Vragenlijst Arbeids Reintegratie, http://var 2.nl/var/scoringsprogramma/ ) eind 2014 komt de VAR2 uit, http://var2.nl/) � � �
� � � �
voorspelling van de te verwachten verzuimduur assessment van psychosociale knelpunten die relevant zijn bij verzuim checklist van thema’s die bij verzuim een rol spelen
UBOSA (burnout test, alleen met diagnostische aantekening, psychologen) https://www.123test.nl/burnout/ http://www.interapy.nl/burnout/test (klachten, draagkracht, steun) Meer checklists (bv. checklist van Blonk et al) en testen: zie Richtlijn overspanning en burnout
IN GESPREK MET ANDEREN OVER STRESS EN BURN-OUT �
Gesprekschecklists eboek Blijvend bevlogen
�
Gespreksleidraad (www.checkjewerkstress.nl bij tools)
�
Checklist Richtlijn overspanning en burnout
�
Stressthermometer (verkeerslicht)
VISIE OP BURN-OUT � �
Burnout als psychische stoornis: medicatie & CGT Burnout vanuit ziektemodel: veroorzaakt door werkdruk of andere externe factoren, hormonen, hersenen
�
Burnout vanuit integrale benadering: � � �
�
onderscheid tussen aanleiding en oorzaak falende coping, overlevingsmechanismen niet alleen externe factoren maar vooral interne factoren en patronen aanpakken
Burnout als teken van een gezond functioneren van lichaam > inzicht in oorzaken, balans herstellen, anders verder
THEORETISCHE MODELLEN VOOR BURN-OUT �
Biologisch (disbalans tussen inspanning en herstel, verhoogde adrenaline en noradrenalineproductie, te hoge cortisolspiegel)
�
(Neuro)psychologisch (persoonlijkheidskenmerken, genetisch)
�
Psychodynamisch (innerlijk disbalans, te veel ouderlijke kwaliteiten en te weinig kinderlijke)
�
Contextueel (disbalans tussen taakeisen en hulpbronnen, WEB/JDR model)
�
Motivationeel (disbalans tussen investering en de opbrengst van het werk)
MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT �
�
Burnout: een maatschappelijk probleem �
doorlopende overprikkeling en overbelasting
�
24/7 maatschappij, YOLOgeneratie
�
Angelsaksisch model vs. Rijnlands model
�
Respect voor de (grenzen van) mens is verdwenen
�
Maakbaarheidsmythe
Leestip: �
Koen Haegens, Neem de tijd
�
Paul Verhaeghe: Het einde van psychotherapie
PERSOONLIJKHEIDSKENMERKEN EN BURN-OUT �
Type A persoonlijkheid (druk, gehaast, tijdsnood, prestatiegericht, perfectionist, competitief, ongeduldig, snel geïrriteerd)
�
BIG FIVE: neuroticisme, introversie, consciëntieusheid
�
Parentificatie: zorg voor de ander, plicht om te geven/presteren, eigen behoeften en verlangens negeren, opoffering, niet voor zichzelf opkomen
OPDRACHT 3 �
Wat is jouw visie op burnout en wat betekent dat voor je begeleiding en aanpak?
AANPAK BIJ BURN-OUT 1 �
Richtlijn overspanning en burnout, LESA: CGT
�
3 fasen model: �
Crisisfase: 13 weken, voorlichting, perspectief, verklaring, dagstructuur
�
Probleem en oplossingsfase: 36 weken, oplossingen zoeken voor oorzaken
�
Toepassingsfase: 36 weken, gevonden oplossingen toepassen
AANPAK BIJ BURN-OUT 2 �
Bipolaire benadering Leijten & Theunisse: acceptatie van ‘schaduwkanten’, balans tussen denken en voelen, inademen en uitademen, activiteit en inactiviteit (ouderlijke en kinderlijke kwaliteiten)
�
6 fasenmodel: � � � � � �
Fase 1: De ‘ouder’ relativeren en op zoek gaan naar het kind Fase 2: Jezelf overgeven aan het ‘kind’ in jezelf Fase 3: Evenwicht tussen ‘ouder’ en ‘kind’ Fase 4: Anticiperen op reintegratie Fase 5: Reflecteren en rapporteren Fase 6: Een nieuw begin
OPDRACHT 4 �
In tweetallen aan de slag met een interventie vanuit: �
CGT
�
Bipolaire benadering
�
Gesprek: 20 min, evalueren: 10 min
�
Plenair: 30 min
