21/03/2014
Werken met proactieve cirkels binnen de forensische jeugdpsychiatrie
Wannes Vandendriessche Geert Taghon
Doelgroep • • • •
Jongens 12-18 jaar Psychiatrische problematiek MOF-statuut Jeugdrechtbank als partner
Afdeling • Afdeling : IBE (Intensieve Behandel Eenheid) • Gesloten afdeling • Opbouw van vrijheden
1
21/03/2014
Accenten in werking • Ernstige agressieregulatie problematiek – impulscontrole stoornis • Psychiatrische problematiek (psychose, ontluikende persoonlijkheidsstoornis, …) • Chroniciteit • Reïntegratie
Enkele kenmerken doelgroep • ‘De wereld is tegen mij’ • ‘Anderen zijn niet te vertrouwen’ • ‘Lichaams-taal is sterker dan woorden’ • ‘Ik ben de wereld’ • ‘Me, myself en I’
2
21/03/2014
Doelstelling leefgroepsvergadering • Informatie wekelijkse teamvergadering doorgeven (op de hoogte brengen van de gemaakte afspraken in het team)
• Jongeren een moment van inspraak geven (invulling van de leefgroepsmomenten, hun mening over de groepssfeer, wat zij graag anders zouden zien op de afdeling)
• Groepsdynamische aspecten bespreken (pestgedrag, groepsdruk, behandelmotivatie)
Leefgroepsvergadering “toen” • • • • • •
Jongeren moeilijk te motiveren om te ‘praten’ Vooral vragen uurtje Coördinator is gespreksleider Zonder coördinator moeilijker te sturen Vergadering na max 20 min voorbij Inbreng jongeren zeer beperkt
3
21/03/2014
• Coördinator komt in contact met proactieve cirkel en talking stick • Nalv crisissituatie groepsgesprek met talking stick • Tot ieders verbazing, sterke inbreng van allen en sterk gestructureerd • Besluit: twee groepsleiders volgen opleiding en introduceren cirkel en stick als vast element
Leefgroepsvergadering ‘nu’ • Principes proactieve cirkel: – Sfeercirkel – Preventieve en groepsgerichte methodiek – Stimuleert verbondenheid tussen groepsleden – Cirkel symboliseert gelijkwaardigheid – Elke deelnemer zit in de kring, ook gespreksleider – Vaste structuur: een opener, middengedeelte en een slot
4
21/03/2014
• Praatstok of ‘talking stick’ – Bij indianen in oorsprong pijl en boog, geen stok – Symbolische betekenis = als je woorden uitspreekt, moeten ze zekere spankracht hebben (zoals het touw in de boog)
– Belangrijk goed na te denken over de woorden die je gebruikt zodat ze het doel kunnen bereiken dat je voor ogen hebt – Dus: niet zomaar iets zeggen, maar even focussen vooraleer je ze uitspreekt(richten met de pijl en de boog)
– Wie tijdens vergadering bij indianen pijl en boog in handen had, mocht spreken
– Andere leden in de cirkel zwegen en luisterden met aandacht – Wanneer iemand anders het woord wenste, dan was voorwaarde dat hij eerst herformuleerde wat de ander had gezegd – Was die tevreden over de samenvatting die was gegeven, dan droeg hij de pijl en boog over
– Niet eerder
5
21/03/2014
Talking stick
‘Slowing down the ritme’
Belang voor doelgroep
De talking stick
Made by De Patio
6
21/03/2014
De structuur van de cirkel in De Patio • Opener: – Rustige intro – los onderwerp – Geruststelling – Onderwerp moet voor iedereen toegankelijk zijn
• Middenstuk: – – – –
Eigenlijke onderwerpen Inhoudelijke uitdieping Iedereen krijgt stok Vrijheid tot antwoorden
• Afsluitronde: – Vraag voor iedereen – Onderwerp moet voor iedereen toegankelijk zijn – Iedereen krijgt stok – Vrijheid van antwoorden
7
21/03/2014
Wat als… grensoverschrijdend gedrag 1. 2. 3. 4.
Verwittiging Uit de cirkel en cirkel sluit Buitencirkel = luisteren, niet praten Indien ok, bij afsluitronde opnieuw aansluiten = herstelmoment 5. Steeds in dialoog met de groep • Wie blijft storen gaat naar kamer
Aandachtpunten gesprekleider • Bewust zin van ‘functie’ = 'ceremoniemeester' = emoties laten gebeuren maar rust brengen, hertalen, leiden • Aandacht dat men gebruik talking stick respecteert
• Je hebt niets mee naar de cirkel en er staat niet binnenin de cirkel • Hertalen wat jongeren brengen aan ongenoegens, kritiek • Iedereen uitnodigen, ook al zegt men niets toch stok geven • Goede afsluitronde, zet sfeer voor volgende keer
8
21/03/2014
Bedankt voor jullie aandacht! Wannes Vandendriessche Geert Taghon
9
