Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Werken met beeldmateriaal Beeldmateriaal in MS Paint Beeldmateriaal in MS Word Beeldmateriaal in MS Photo Editor
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 1
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Inhoudstafel TEKENEN MET MS PAINT.......................................................................................................................... 5 1
OPENEN VAN HET PROGRAMMA ................................................................................................ 5
2
SCHERMOPBOUW ............................................................................................................................. 5
2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.3.6 2.3.7
TEKENBLAD ........................................................................................................................................ 5 KLEURENSET ........................................................................................................................................... 6 WERKSET ................................................................................................................................................ 6 Tekenen van figuren ............................................................................................................................... 7 Inkleuren van figuren ............................................................................................................................. 7 Selecteren ............................................................................................................................................... 8 Vergroten en verkleinen.......................................................................................................................... 8 Fouten wegwerken.................................................................................................................................. 8 Tekst inbrengen ...................................................................................................................................... 8 Ondoorzichtig en doorzichtig tekenen .................................................................................................... 9
3
VERPLAATSEN EN KOPIËREN ...................................................................................................... 9
4
FORMAAT EN WEERGAVE WIJZIGEN........................................................................................ 9
5
OPSLAAN EN PRINTEN .................................................................................................................. 10
TEKENEN MET MS WORD........................................................................................................................ 11 1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3 3.4 4 4.1 4.2 4.3 4.4 5 5.1 5.2 6 6.1 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5
TEKENBALK .......................................................................................................................................... 11 ACTIVEREN ........................................................................................................................................... 11 OPBOUW EN GEBRUIK ............................................................................................................................ 11 Linkerdeel............................................................................................................................................. 11 Middendeel ........................................................................................................................................... 11 Rechterdeel........................................................................................................................................... 11 MAKEN VAN EENVOUDIGE TEKENINGEN ............................................................................................... 12 RECHTSTREEKS ..................................................................................................................................... 12 AUTOVORMEN GEBRUIKEN .................................................................................................................... 13 TEKSTVAK GEBRUIKEN ......................................................................................................................... 13 WERKEN MET KLEUREN ........................................................................................................................ 13 TE GEBRUIKEN PICTOGRAMMEN ............................................................................................................ 13 EEN FIGUUR OPVULLEN ......................................................................................................................... 14 Kleurenpalet en geen opvulling ............................................................................................................ 14 Meer opvulkleuren................................................................................................................................ 14 Opvuleffecten........................................................................................................................................ 15 RAND INKLEUREN OF OPVULLEN ........................................................................................................... 16 TEKST INKLEUREN................................................................................................................................. 17 OPMAAK VAN LIJNEN EN PIJLEN ............................................................................................................ 17 TE GEBRUIKEN PICTOGRAMMEN ............................................................................................................ 17 LIJNSTIJL ............................................................................................................................................... 17 STREEPLIJN ........................................................................................................................................... 17 PIJLSTIJL ............................................................................................................................................... 17 WERKEN MET SCHADUWEN ................................................................................................................... 18 TE GEBRUIKEN PICTOGRAM ................................................................................................................... 18 SCHADUWINSTELLINGEN ....................................................................................................................... 18 DRIEDIMENSIONAAL WERKEN ............................................................................................................... 18 TE GEBRUIKEN PICTOGRAM ................................................................................................................... 18 3D-INSTELLINGEN ................................................................................................................................. 18 Werkbalk............................................................................................................................................... 18 Draaien................................................................................................................................................. 19 Diepte en richting ................................................................................................................................. 19 Belichting.............................................................................................................................................. 20 Uitzicht en kleur van het oppervlak ...................................................................................................... 20
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 2
Arteveldehogeschool
7 7.1 7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.4.1 8.4.2 8.4.3 8.4.4 8.4.5 8.4.6 8.5 8.6 8.6.1 8.6.2 8.6.3 8.6.4 8.6.5 8.6.6 8.6.7 8.6.8 9 10 11 11.1 11.2 11.3 12
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
TEKENEN ............................................................................................................................................... 21 GEBRUIK ............................................................................................................................................... 21 GROEPEREN VAN FIGUREN .................................................................................................................... 21 Keuzes................................................................................................................................................... 21 Groeperen............................................................................................................................................. 21 Groep opheffen en opnieuw groeperen................................................................................................. 22 VOLGORDE VAN FIGUREN ...................................................................................................................... 22 RASTER ................................................................................................................................................. 22 VERSCHUIVEN VAN FIGUREN ................................................................................................................. 23 UITLIJNEN OF VERDELEN VAN FIGUREN ................................................................................................. 23 DRAAIEN OF SPIEGELEN VAN FIGUREN .................................................................................................. 23 FIGUUR VERDER VERFIJNEN .................................................................................................................. 24 FIGUURWERKBALK ................................................................................................................................ 24 LINKERDEEL .......................................................................................................................................... 24 LINKSE MIDDENDEEL ............................................................................................................................ 25 RECHTSE MIDDENDEEL .......................................................................................................................... 25 Keuzes................................................................................................................................................... 25 Bijsnijden.............................................................................................................................................. 25 Lijnstijl.................................................................................................................................................. 26 Tekstomloop.......................................................................................................................................... 26 Object opmaken .................................................................................................................................... 26 Transparante kleur instellen................................................................................................................. 26 RECHTERDEEL ....................................................................................................................................... 27 OBJECT OPMAKEN ................................................................................................................................. 27 Figuur en object ................................................................................................................................... 27 Keuzemenu............................................................................................................................................ 27 Kleuren en lijnen .................................................................................................................................. 28 Formaat ................................................................................................................................................ 28 Positie................................................................................................................................................... 29 Tekstomloop.......................................................................................................................................... 30 Figuur................................................................................................................................................... 31 Tekstvak ................................................................................................................................................ 31 FIGUUR INVOEGEN ................................................................................................................................ 32 RANDEN EN ARCERING .......................................................................................................................... 32 GEBRUIK MAKEN VAN WORDART ......................................................................................................... 32 ACTIVEREN ........................................................................................................................................... 32 WORDART-GALERIE.............................................................................................................................. 33 14.4 WERKBALK ................................................................................................................................... 33 VOORBEELD .......................................................................................................................................... 34
TEKENEN MET MS PHOTO EDITOR.................................................................................................... 35 1 1.1 1.2 2 3 4 5 6 5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2 5.3 5.4 7 7.1 7.2 7.3
OPENEN VAN HET PROGRAMMA............................................................................................................. 35 RECHTSTREEKS ...................................................................................................................................... 35 BINNEN MICROSOFT WORD ................................................................................................................... 35 SCHERMOPBOUW................................................................................................................................... 35 BESTAND ............................................................................................................................................... 36 BEWERKEN ............................................................................................................................................ 36 BEELD .................................................................................................................................................... 36 AFBEELDING .......................................................................................................................................... 37 BIJSNIJDEN ............................................................................................................................................. 37 Passe-partout........................................................................................................................................ 37 Marges bijsnijden ................................................................................................................................. 37 Hoeken.................................................................................................................................................. 38 FORMAAT WIJZIGEN .............................................................................................................................. 38 DRAAIEN ............................................................................................................................................... 38 BALANS EN AUTOBALANS ...................................................................................................................... 39 EFFECTEN .............................................................................................................................................. 39 VERSCHERPEN EN VERZACHTEN ............................................................................................................ 39 NEGATIEF .............................................................................................................................................. 39 ONTVLEKKEN ........................................................................................................................................ 39
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 3
Arteveldehogeschool
7.4 7.5 7.6 7.7 7.8
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
SCHAKERINGEN REDUCEREN ................................................................................................................. 39 RANDEN TOEVOEGEN ............................................................................................................................ 40 ANDERE EFFECTEN ................................................................................................................................ 40 EFFECTEN TOEGEPAST OP OORSPRONKELIJKE KLEURENFOTO ................................................................ 41 EFFECTEN TOEGEPAST OP EEN OORSPRONKELIJK GEKLEURDE PAINTTEKENING ..................................... 42
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 4
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
TEKENEN MET MS PAINT 1
OPENEN VAN HET PROGRAMMA Paint kan je op verschillende manieren openen. De meest gebruikelijke weg is: Klik op Start (linksonder), ga naar Programma’s, dan naar Bureau-accessoires en klik op Paint.
2
SCHERMOPBOUW Wanneer je Paint standaard opent, krijg je onderstaand scherm. De grote delen van het scherm zijn: de menubalk, de werkset, de kleurenset, de statusbalk en het tekenblad.
Menubalk Werkset: hier kies je wat je wilt doen Tekenblad: grootte is beperkt tot scherm
Kleurenset: bij kleur kies je de kleur; bij zwart-wit kies je het opvuleffect.
Statusbalk: geeft bijkomende informatie
2.1
TEKENBLAD De grootte van het tekenblad: • kan veranderd worden door de cursor op één van de (bijna niet zichtbare) gekleurde bollen (rechts en onderaan) te plaatsen. De cursor verandert in een pijlvorm en de grootte kan aangepast worden door slepen; •
is beperkt tot de schermgrootte. Deze kan aangepast worden door in de menubalk naar Beeld te gaan en daar de werkset, de kleurenset of de statusbalk weg te vinken.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 5
Arteveldehogeschool
2.2
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
KLEURENSET Daar kun je uiteraard de kleuren kiezen. De standaardweergave geeft je een beperkt aantal kleuren. Je kan ook zelf andere kleuren toevoegen. Ga daarvoor naar Kleuren in de menubalk en kies voor Kleuren bewerken…. Met wat proberen en experimenteren lukt het wel. Je kan ook rechtstreeks in zwart/wit de tekeningen inkleuren. Hiervoor ga je naar Afbeelding in de menubalk en je kiest dan Kenmerken. Daar kan je zwart-wit aanklikken. De kleurenset ziet er dan als volgt uit.
OPGELET! Je kan altijd van “kleur” naar “zwart-wit” overschakelen doch omgekeerd niet! Links van de kleurenset zie je twee vierkanten. Daar zie je de keuze voor de achtergrond- en de voorgrondkleur. Met de linker muisknop kies je de voorgrondkleur, met de rechter muisknop kies je de achtergrondkleur. 2.3
WERKSET Willekeurig gebied selecteren Uitgommen
Kleur selecteren
Rechthoekig gebied selecteren Opvullen Vergroten
Potlood
Kwast
Verfspuit
Tekst Kromme tekenen
Rechte lijn tekenen Veelhoek tekenen Rechthoek tekenen Ovaal tekenen Doorzichtig tekenen
Afgeronde rechthoek tekenen Ondoorzichtig tekenen
Al deze symbolen hebben hun betekenis voor het tekenen. Bij het aanklikken van één van de bovenste symbolen verandert het grote vak onderaan. Daarin vind je dan een aantal keuzes die passen bij de bewerking die je wilt uitvoeren.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 6
Arteveldehogeschool
2.3.1
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Tekenen van figuren Bij het tekenen van een gesloten figuur krijg je onderstaande mogelijkheden. Alleen de rand wordt getekend. De rand wordt getekend en opgevuld met de gekozen achtergrondkleur. De rand wordt niet getekend, alleen de opvulling wordt getekend
Bij het tekenen van een lijn (recht of krom) kan je kiezen uit verschillende lijndikten. Als je vooraf de lijndikte kiest en daarna je gesloten figuur tekent dan zal de rand ook in de gekozen lijndikte getekend worden. Het tekenen van een kromme vergt enige oefening. Je zet eerst de uiteinden vast, daarna zet je de cursor daar waar je wilt krommen en zo kan je de kromming bepalen. Om het geheel af te ronden dubbelklik je. Je kan wel telkens maar één kromming bepalen, een complexere kromme moet je dus in stukjes opdelen. Het tekenen van een willekeurige figuur doe je met het potlood. De lijndikte en de kleur kan je vooraf bepalen. 2.3.2
Inkleuren van figuren Wanneer je een figuur getekend hebt en je wilt die inkleuren dan kan dit op verschillende manieren. Voor het kiezen van de kleur gebruik je altijd voorgrond. Om stippen te zetten gebruik je de kwast. De grootte en de vorm en de kleur van de stippen kan je kiezen. Om een spuiteffect te krijgen kies je de verfspuit. De grootte en de kleur van de vlekken kan je kiezen. Om een getekend vlakdeel egaal op te vullen gebruik je de verfpot (opvullen).Hier kunnen zich wel een aantal problemen voordoen. Een onervaren tekenaar zal meestal nog tekenen met een onvaste hand, daardoor zal de lijn niet altijd volledig gesloten zijn (al lijkt dit wel zo). Als je nu wilt opvullen zal het ganse tekenblad gekleurd worden. Geen paniek. Ga naar “bewerken”, klik op “ongedaan maken” en kies “vergroten” ( de loep). In het vergrote beeld kan je met het potlood alle open plekken van de lijn sluiten, daarna weer op ware grootte overschakelen en opvullen.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 7
Arteveldehogeschool
2.3.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Selecteren Je kan een gebied selecteren door één van de twee bovenste koppen van de werkset aan te klikken. Wanneer je een rechthoekig gebied wilt selecteren dan maak je die keuze. Je plaatst de cursor door klikken in één van de hoekpunten van de rechthoek die je wilt tekenen, de grootte en vorm bepaal je door te slepen en je laat de muis los als je het gewenste resultaat hebt. Soms is het zo dat een bepaalde figuur niet binnen een rechthoekig gebied te vangen is, dan kies je beter “willekeurig gebied selecteren”. Je plaatst de cursor waar je wilt beginnen en je beweegt rond een figuur tot de grillige vorm weer gesloten is, dan laat je de muis los.
2.3.4
Vergroten en verkleinen Om details bij te werken is het soms handig om de tekening op een groter formaat te krijgen. In dit geval bestaan er twee mogelijkheden. In de werkset kan je “vergroten” (de loep) aanklikken, je kan dan kiezen tussen eenmaal, tweemaal, zesmaal of achtmaal vergroten. Je kan ook gebruik maken van “afbeelding” in de menubalk, in het submenu kies je dan “in/uitzomen”. Je kan kiezen tussen normaal formaat, groot formaat en aanpassen. Opgelet, je kan de vergrote figuur niet als dusdanig bewaren, je kan er alleen in werken.
2.3.5
Fouten wegwerken Je kan gebruik maken van “Bewerken” in de menubalk en daar “Ongedaan maken” kiezen. Op die manier kan je de laatste drie handelingen herstellen. Wanneer je iets wilt verwijderen dat je in een gebied kan vangen dan “selecteer je dat gebied” en je gebruikt de knop “delete”. Als je een deel van een reeds gemaakte en ingekleurde figuur wilt wijzigen en dit is moeilijk te vangen in een gebied dan kan je “uitgommen”. De kleur en de grootte van de gom kan je kiezen. Let er wel op dat je gom altijd de kleur heeft van de voorgrond. Deze werkwijze is handig om gedetailleerd werk te leveren.
2.3.6
Tekst inbrengen Overal op het tekenblad kan je tekst aanbrengen via de knop “tekst”. Wanneer je die aanklikt krijg je een “tekstvak”. Het lettertype van alle tekst binnen één tekstvak kan je kiezen via de tekstbalk. Deze laatste kan je activeren met de menukeuze “Beeld”.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 8
Arteveldehogeschool
2.3.7
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Ondoorzichtig en doorzichtig tekenen
De drie figuren bovenaan zijn de oorspronkelijke basisfiguren. Links zie je het resultaat met “ondoorzichtig tekenen”, rechts het resultaat van “doorzichtig tekenen” Let er wel op dat “doorzichtig“ alleen slaat op de achtergrond van het geselecteerde gebied. Een verkeerde aanduiding van voor- of achtergrondkleur kan echt tot (niet altijd welkome) verrassingen leiden. Een aantal keren oefenen en alert zijn is de boodschap.
3
VERPLAATSEN EN KOPIËREN Je selecteert het object. Je kan altijd gebruik maken van de menukeuze “Bewerken” zoals bij elk windowsprogramma. Verplaatsen doe je vlug door binnen het geselecteerde gebied te klikken en te slepen. Kopiëren doe je vlug door CTRL ingedrukt te houden, binnen het geselecteerde gebied te klikken en te slepen.
4
FORMAAT EN WEERGAVE WIJZIGEN In de afbeelding die volgt zie je het resultaat van een aantal wijzigingen aan de oorspronkelijke figuur. Alle wijzigingen zijn gebeurd door in de menubalk naar "Afbeelding" te gaan en daar de handeling te kiezen.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 9
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
1: de oorspronkelijke figuur (in zwart-wit ingekleurd) 2: gedraaid over een hoek van 90° 3: horizontaal geheld over een hoek van 30° 4: vertikaal uitgerokken met 50° 5: horizontaal uitgerokken met 50° 6: vertikaal geheld over een hoek van 30° In deze afbeelding valt het op dat je op die manier heel wat vervormingen krijgt van het opvulpatroon. Om een object echt te vergroten en te verkleinen (in MS Paint) moet je achtereenvolgens gebruik maken van vertikaal en horizontaal uitrekken.
5
OPSLAAN EN PRINTEN Alles wat op één tekenblad gemaakt is wordt als één bestand opgeslagen en geprint. Wanneer je een deel van het tekenblad als bestand wilt opslaan, selecteer je eerst dit deel en daarna gebruik je “Kopiëren naar” binnen de menukeuze “Bewerken”. Om plaats te sparen op de schijf is het raadzaam altijd het tekenblad zo klein mogelijk te maken voor het opslaan. Zelfde figuren: bovenaan met groot tekenblad, daaronder met een zo klein mogelijk tekenblad.
Oorspronkelijk (gekleurde ventjes1 kl) ingekleurde figuren als zwart-wit opgeslagen (alle kleur wordt zwart).
De ventjes eerst zwart-wit inkleuren en daarna opslaan (opvuleffecten). OnderWijsTechnologie
Identieke programma’s als een ander soort bestand opgeslagen (soms kwaliteitsverlies).
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 10
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
TEKENEN MET MS WORD 1
TEKENBALK
1.1
ACTIVEREN Zonder tekenbalk kan men in Microsoft Word geen tekeningen maken.
Wanneer de tekenbalk niet zichtbaar is, kan men hem zichtbaar maken via "Beeld" - "Werkbalken" in de menubalk en daar "Tekenen" aan te vinken. 1.2
OPBOUW EN GEBRUIK
1.2.1
Linkerdeel
Dit deel wordt gebruikt om de positie van een bestaande figuur te wijzigen of om meerdere figuren samen te voegen. 1.2.2
Middendeel
"Autovormen" en de volgende vier pictogrammen worden gebruikt om eenvoudige tekeningen te maken. Het voorlaatste pictogram wordt gebruikt om een "tekstvak" te maken. Het laatste pictogram verwijst naar "WordArt". 1.2.3
Rechterdeel
De drie linkse pictogrammen hebben te maken met kleuren geven. De drie volgende hebben betrekking op dikte en vorm van lijnen en pijlen. Het voorlaatste pictogram laat toe om schaduwen te maken. Het laatste pictogram laat je driedimensionale effecten te realiseren. OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 11
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
2
MAKEN VAN EENVOUDIGE TEKENINGEN
2.1
RECHTSTREEKS Pijl tekenen
Rechthoek tekenen
Rechte lijn tekenen
Ovaal tekenen
Een eenvoudige vorm tekenen gebeurt als volgt: • • • •
klik het gekozen symbool aan; plaats de cursor waar je de figuur wilt tekenen; sleep met de muis om de grootte van de figuur te bepalen; laat de muis los en klaar is kees.
Om een figuur te selecteren klikt men binnenin of op de rand van die figuur, kleine rechthoeken die verdeeld zijn over de rand van een grote rechthoek duiden de "selectie" aan. Om de "selectie ongedaan" te maken klikt men gewoon buiten de rechthoek die de selectie aanduidt. Een figuur kan alleen bewerkt worden als zij geselecteerd is! Een geselecteerde figuur kan men verkleinen of vergroten door de cursor op één van de rechthoekjes te plaatsen en te slepen. Deze handeling kan alleen gebeuren als de cursor verandert van vorm, nl. .↔ Via "Bewerken" kan men uiteraard de figuur verplaatsen, verwijderen en kopiëren. Er bestaat echter een vluggere manier (ook bruikbaar bij geselecteerde tekst). Een geselecteerde figuur kan men verwijderen door gewoon "delete" in te drukken. Een geselecteerde figuur kan men verplaatsen en kopiëren als de cursor verandert in Verplaatsen kan door op dat moment gewoon te slepen met de muis. Kopiëren kan door volgende opeenvolgende handelingen uit te voeren bij een geselecteerde figuur: • door de cursor binnenin de figuur te plaatsen (noch muisknop indrukken noch klikken) zodat hij bovenstaande kruisvorm heeft; • CTRL indrukken en niet loslaten; • linker muisknop indrukken en slepen; • alles loslaten en de klus is geklaard. Bovenstaande bewerkingen kunnen op dezelfde manier op elke andere figuur toegepast worden.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 12
Arteveldehogeschool
2.2
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
AUTOVORMEN GEBRUIKEN Wanneer men de selectiedriehoek, rechts van "AutoVormen", aanklikt, komt men in een submenu terecht. Binnen elk submenu kan men nogmaals een keuze maken door het betreffende symbool aan te klikken. Op dit moment kan het tekenen beginnen, zoals boven beschreven. Het eerste submenu is "lijnen", waarvan het bovenste deel eigenlijk al besproken is. Uit het onderste deel kan men kromme, vrije vorm of krabbel kiezen. Om deze figuren te beëindigen moet men "dubbelklikken". Om een kromming van de "kromme" te verkrijgen moet men klikken op die plaats en dan verder slepen. Een "vrije vorm" bevat zowel rechte als kromme stukken de rechte stukken bekomt men door klikken op het uiteinde, de kromme stukken door slepen. Een "krabbel" bekomt men door willekeurig slepen. De andere submenu's zijn: basisvormen, blokpijlen, stroomdiagram, sterren en vaandels, toelichtingen. Een tip voor de liefhebbers: bij basisvormen vindt men accolades en haken die men over meerdere regels heen kan plaatsen. Bij heel wat figuren komt er een gele ruit (soms meer dan ene) tevoorschijn, dit is de "bijstellingsgreep". Door deze aan te klikken en te slepen kan men de oorspronkelijke vorm wijzigen.
2.3
TEKSTVAK GEBRUIKEN Alhoewel het hier gaat over "tekst" is een "tekstvak" zeer interessant om te gebruiken. Men kan dit namelijk overal plaatsen (zelfs buiten marges, interessant bij het werken in de kantlijn) en als een gewone figuur behandelen. Een tekstvak tekent men op dezelfde manier als een eenvoudige figuur, het is altijd rechthoekig en de rand is gekenmerkt door arcering. De tekst binnenin kan men op de gewone manier (tekstverwerking) intikken en bewerken. Om een tekstvak met tekst ineens te verwijderen klikt men op de rand van het tekstvak en daarna op "delete". Alles wat men met een figuur kan doen, kan men ook met een tekstvak doen.
3
WERKEN MET KLEUREN
3.1
TE GEBRUIKEN PICTOGRAMMEN Men kan zowel een figuur opvullen als de rand kleuren. Ook de tekst binnenin kan gekleurd worden. Tekst inkleuren Een figuur opvullen
Rand inkleuren of opvullen
Naast elk pictogram staat een selectiedriehoek. Bij het aanklikken van de selectiedriehoek komt men terecht in een submenu.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 13
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Onder elk pictogram staat een kleurbalk. Om een vroeger ingestelde kleur opnieuw te gebruiken klikt men de kleurbalk gewoon aan. 3.2
EEN FIGUUR OPVULLEN
3.2.1
Kleurenpalet en geen opvulling Bij het aanklikken van de selectiedriehoek komt men in een keuzemenu terecht. In het midden is er een kleurenpalet. De gewenste kleur kiest men door een vakje aan te klikken. Bovenaan is de optie "geen opvulling". Dit is te gebruiken wanneer men de randen van overlappende figuren wil zien. In dat geval selecteert men de meest bovenliggende figuur en kiest men "geen opvulling". Opgelet, dit kan alleen met figuren die niet ingekleurd of opgevuld zijn. Deze figuren werden gewoon boven elkaar getekend. De driehoek bedekt de rechthoek en het ovaal gedeeltelijk, de rechthoek bedekt het ovaal gedeeltelijk. Door voor de driehoek "geen opvulling" te kiezen bekomt men nevenstaand effect. Als men nu ook de ovaal volledig wil zien dan moet men ook voor de rechthoek "geen opvulling" kiezen.
3.2.2
Meer opvulkleuren
3.2.2.1
Standaard Bij het aanklikken van die optie krijgt men twee keuzemogelijkheden om de kleuren zelf te bepalen of bij te werken. Binnen elke zeshoek is er een andere kleur die men kan kiezen door aan te klikken. Deze nieuwe kleur wordt opgenomen onder het normale kleurenpalet bij opvullen. Onderaan rechts ziet men telkens de huidige kleur en de nieuwe kleur verschijnen. Helemaal onderaan heeft men ook de mogelijkheid om de gekozen kleur semi-transparant te maken.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 14
Arteveldehogeschool
3.2.2.2
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Aangepast Hier kan men binnen de gekozen kleur de tint nog verder bijwerken. Manueel kan dit door de getallen zelf te wijzigen. Dit kan ook door de pijl bij de smalle kolom te verplaatsen. Rechts onderaan ziet men de nieuwe kleur samen met de huidige kleur. Helemaal onderaan kan men de nieuwe kleur semi-transparant instellen.
3.2.3
Opvuleffecten
3.2.3.1
Kleurovergang Kleuren en arceringstijlen moet men samen bekijken. "Vooraf ingesteld" geeft mogelijkheden zoals zonsondergang, horizon, woestijn, … "Arceringstijlen" bepaalt de richting van de kleurovergang. "Varianten" geeft een overzicht van de mogelijkheden bij gebruik van twee kleuren. De andere variant bekomt men door de keuze van de kleuren om te wisselen.
3.2.3.2
Bitmappatroon
Een bitmappatroon uit het palet kiest men door aanklikken. "Ander bitmappatroon" geeft de mogelijkheid om bitmappatronen te kiezen uit andere bestanden. Onderaan rechts ziet men een voorbeeld van het gekozen patroon.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 15
Arteveldehogeschool
3.2.3.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Patroon Het palet geeft een overzicht van alle mogelijkheden. Kiezen gebeurt door aanklikken. Het gaat hier altijd om twee kleuren, verwisselen van die kleuren geeft uiteraard een ander effect. Een voorbeeld van de keuze ziet men onderaan rechts. De naam van het gekozen patroon verschijnt onder het palet.
3.2.3.4
Figuur Hier krijgt men de mogelijkheid om figuren uit andere bestanden te kiezen waarmee de vorm wordt opgevuld. Om de figuur te kiezen maakt men gebruik van "figuur selecteren". De gekozen figuur verschijnt bovenaan, de naam eronder. Rechts onderaan ziet men eveneens een voorbeeld.
3.3
RAND INKLEUREN OF OPVULLEN De optie "geen lijn" geeft de mogelijkheid om de rand van een figuur onzichtbaar te maken. Het "kleurenpalet" kan men op dezelfde manier gebruiken als beschreven onder 3.2.1 Bij het kiezen van "meer lijnkleuren" krijgt men de keuzes beschreven onder 3.2.2.1
De optie "patroonlijnen" geeft de mogelijkheden beschreven onder 3.2.3.3 Opgelet, deze optie heeft alleen effect als de lijndikte voldoende dik is.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 16
Arteveldehogeschool
3.4
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
TEKST INKLEUREN Bij het aanklikken van die optie krijgt men een gewoon kleurenpalet. Selecteer eerst de tekst en kies dan een kleur uit het palet.
4
OPMAAK VAN LIJNEN EN PIJLEN
4.1
TE GEBRUIKEN PICTOGRAMMEN Lijnstijl
Pijlstijl Streeplijn
4.2
LIJNSTIJL Deze optie geeft de mogelijkheid om de dikte van lijnen en pijlen te bepalen. Wanneer men van een lijn een pijl wil maken (zonder die opnieuw te tekenen) kan men gebruik maken van de optie "meer lijnen" uit het submenu.
4.3
STREEPLIJN Met deze optie kan men volle lijnen of pijlen veranderen in stippellijnen e.a.
4.4
PIJLSTIJL Met deze optie kan men de vorm en het aantal pijlpunten bepalen. De optie "meer pijlen" geeft de mogelijkheid om de grootte van de pijlpunten te bewerken.
Bovenstaande figuur is een voorbeeld, waar alle opties gebruikt werden.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 17
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
5
WERKEN MET SCHADUWEN
5.1
TE GEBRUIKEN PICTOGRAM Bij aanklikken van dit pictogram krijgt men een submenu waar men de "schaduwvorm" kan kiezen en schaduwinstellingen kan aanklikken.
5.2
SCHADUWINSTELLINGEN Wanneer men de optie "schaduwinstellingen" aanklikt, krijgt men nevenstaand submenu. Links kan men "schaduw" aan/uit instellen. In het midden kan men manueel de schaduw meer naar boven, naar onder, naar links of naar rechts "verlengen". Dit gebeurt sprongsgewijs telkens als men het betreffende pictogram aanklikt. Rechts krijgt men de mogelijkheid om de "kleur" van de schaduw te wijzigen. Bij de figuur hieronder zie je links de oorspronkelijke schaduwvorm, rechts is de schaduw naar rechts verlengd en gewijzigd van kleur.
6
DRIEDIMENSIONAAL WERKEN
6.1
TE GEBRUIKEN PICTOGRAM Bij het aanklikken van de “kubus “ kan men kiezen uit verschillende “effecten”, het groene vlak geeft de plaats van de tweedimensionale vorm aan.
6.2
3D-INSTELLINGEN
6.2.1
Werkbalk Wanneer men “3D-instellingen” kiest krijgt men een nieuwe werkbalk te zien.
Links kan men 3D aan/uit kiezen. In het midden kan men de 3D-figuur draaien. Rechts kan men de diepte, de richting, de belichting, uitzicht van het oppervlak en de kleur verder aanpassen.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 18
Arteveldehogeschool
6.2.2
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Draaien Via deze pictogrammen kan men het 3D-deel van de figuur draaien. Dit gebeurt sprongsgewijs door telkens het pictogram aan te klikken. Hieronder zie je achtereenvolgens de oorspronkelijke figuur, schuin naar omlaag gedraaid, schuin naar omhoog gedraaid, schuin naar links gedraaid en schuin naar rechts gedraaid (telkens is er tweemaal geklikt op het betreffende pictogram).
6.2.3
Diepte en richting Bij aanklikken van het linkse pictogram krijgt men de keuze om zelf de diepte van het 3D-gedeelte te bepalen. Bij aanklikken van het rechtse pictogram krijgt men de kans om het gekozen 3D-effect verder te verfijnen wat richting en perspectief betreft.
Hier is een zelfde figuur getekend met achtereenvolgens volgende dieptes: oneindigheid, 144 pt. en 36 pt.
Een zelfde figuur is bovenaan getekend volgens perspectief, onderaan volgens parallel.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 19
Arteveldehogeschool
6.2.4
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Belichting Bij het aanklikken van de "lamp" op de werkbalk van 3D-instellingen krijgt men nevenstaand submenu. Bovenaan kan men de "belichtingshoek" kiezen: rondom of vanuit het midden. Onderaan heeft men bijkomende mogelijkheden om de "kleur van het 3D-element" verder te bewerken (soms heel belangrijk voor kopies). De oorspronkelijke figuur (bovenaan) is getekend in "normaal" met een belichting vanuit linksboven. Daaronder is alleen de belichting gewijzigd in respectievelijk: van rechts, vanuit het midden en vanonder.
6.2.5
Uitzicht en kleur van het oppervlak Bij het aanklikken van de "kubus" op de 3D-werkbalk heeft men de keuze tussen vier weergaven. Normaal komt men in de passe-partout weergave terecht. De andere opties zijn: draadmodel, plastic en metaal. De kleur van het oppervlak kan men bepalen via de "selectiedriehoek naast de rechtse balk". De kleur kan men verder verfijnen via "meer 3D-kleuren", de werkwijze hiervoor is beschreven onder 3.2.2.1 De figuur hieronder is 3D zwart gekleurd en achtereenvolgens weergegeven als passe-partout, draadmodel, plastic en metaal.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 20
Arteveldehogeschool
7
TEKENEN
7.1
GEBRUIK
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Het aanklikken van de selectiedriehoek geeft mogelijkheden om de positie van een figuur te bepalen t.o.v. de pagina, niet t.o.v. tekst. Bij het aanklikken hiervan krijgt men weer submenu’s.
Figuren kunnen al of niet samen gehouden worden. Figuren achter of voor elkaar plaatsen. Figuren verschuiven of verdelen over de pagina.
De omtrek van bestaande vormen wijzigen.
Het onderste deel laat toe een bepaalde (bewerkte) vorm als standaardvorm in te stellen binnen het actieve document. Dit doet men door die vorm te selecteren en de optie "AutoVorm standaard instellen" aan te klikken. 7.2
GROEPEREN VAN FIGUREN
7.2.1
Keuzes Deze opties hebben te maken met het al of niet "samenhouden" van figuren.
7.2.2
Groeperen Wanneer men meerdere figuren gemaakt heeft dan kan men die aan elkaar koppelen door de optie "groeperen" te gebruiken. De werkwijze is als volgt: • één van de figuren selecteren; • de "shifttoets" indrukken en ingedrukt houden; • achtereenvolgens alle andere figuren (die bij elkaar moeten blijven) selecteren; • de shifttoets loslaten; • de optie "Groeperen" kiezen via "Tekenen". Op dit moment wordt de nieuwe figuur als één geheel beschouwd, wijzigingen aan een onderdeel kunnen niet gebeuren.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 21
Arteveldehogeschool
7.2.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Groep opheffen en opnieuw groeperen Dit is de optie die men moet gebruiken om onderdelen van een samengestelde figuur te bewerken. De werkwijze is als volgt: • de samengestelde figuur selecteren; • via 'Tekenen', de optie "Groep opheffen" kiezen; • buiten de geselecteerde omtrek klikken; • de te bewerken figuur selecteren; • de geselecteerde figuur bewerken; via tekenen, de optie "opnieuw groeperen" kiezen.
7.3
VOLGORDE VAN FIGUREN “Volgorde”, hiermee bepaalt men of de geselecteerde figuur zich voor of achter iets anders (tekst of figuur) moet bevinden. Wat lichtgekleurd is (in werkelijkheid geel) in het pictogram, duidt de plaats van de geselecteerde figuur aan.
Wanneer men slechts met twee figuren werkt geven de opties "naar voorgrond" (naar achtergrond) en "naar voren" (naar achteren) hetzelfde resultaat. 7.4
RASTER “Raster”, hiermee kan men bepalen hoever een figuur verspringt bij het verschuiven van een geselecteerde figuur.
De optie "op raster uitlijnen" tekent in feite een onzichtbaar raster. De afstand tussen de rasterlijnen bepaalt men via "horizontale afstand" en "verticale afstand" (mag verschillend zijn). Het beginpunt kan men bepalen door de opties "horizontaal beginpunt" (afstand tot de linkerkant van de pagina) en "verticaal beginpunt" (afstand tot de bovenkant van de pagina) in te stellen.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 22
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Bij de optie "op vormen uitlijnen" bevinden de rasterlijnen zich op de verticale en horizontale randen van een (bestaande) figuur. Deze optie is zeer handig wanneer men bepaalde figuren precies op een bepaald punt wil plaatsen. 7.5
VERSCHUIVEN VAN FIGUREN Bij het gebruik van de optie "verschuiven" heeft men nevenstaande keuzes. Het verschuiven gebeurt volgens de afstanden bepaald in het raster en sprongsgewijs, bij aanklikken van de keuze.
7.6
UITLIJNEN OF VERDELEN VAN FIGUREN
Bij deze opties spreken de pictogrammen voor zich, het systeem van "uitlijnen" is bovendien gekend uit tekstverwerking.
Bij deze opties worden de figuren worden de figuren op gelijke afstanden verdeeld over de pagina Om het bovenstaande te kunnen toepassen moet men eerst dit activeren 7.7
DRAAIEN OF SPIEGELEN VAN FIGUREN
De pictogrammen spreken eigenlijk voor zich.
“Vrij draaien” kan men ook activeren via nevenstaand symbool. Bij het aanklikken (na selecteren van de figuur) zal men groene bollen zien. Breng de cursor daar en beweeg om het effect te zien.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 23
Arteveldehogeschool
7.8
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
PUNTEN BEWERKEN EN AUTOVORM WIJZIGEN "Punten bewerken" kan men alleen bij een zelfgetekende vorm activeren. Bij het aanklikken van deze optie verschijnen er rechthoekjes langs de omtreklijn. Door deze te verslepen kan men de omtrek wijzigen zonder de figuur opnieuw te tekenen. Een getekende AutoVorm kan men vervangen door een andere zonder die eerst te verwijderen. Daartoe moet men de te vervangen vorm selecteren, de optie "AutoVorm wijzigen" aanklikken en uit de beschikbare vormen een nieuwe kiezen.
8
FIGUUR VERDER VERFIJNEN
8.1
FIGUURWERKBALK
Wanneer deze balk niet zichtbaar is kan men hem activeren via "Beeld" "Werkbalken" - "Figuur". 8.2
LINKERDEEL Dit pictogram kan men gebruiken om een figuur "in te voegen" (zie verder).
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 24
Arteveldehogeschool
8.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
LINKSE MIDDENDEEL Hiermee kan men de figuur weergeven zoals ze is (automatisch), overschakelen op grijswaarde of zwartwit of watermerk gebruiken.
Hiermee kan men het contrast van de figuur regelen
8.4
RECHTSE MIDDENDEEL
8.4.1
Keuzes
Bijsnijden Lijnstijl
Hiermee kan men de helderheid van de figuur regelen.
Transparante kleur instellen
Tekstomloop
Object opmaken
OF
8.4.2
Bijsnijden De optie "bijsnijden" wordt gebruikt om het formaat van de achtergrond van een figuur te wijzigen, zonder de figuur zelf te wijzigen. Dit kan men doen door de cursor op een greep te plaatsen en te slepen. Hieronder werd de figuur links en rechts bijgesneden. Het formaat van het geheel is gewijzigd doch de grootte van de tekst niet (dit gebeurt wel bij verkleinen of vergroten).
Hier werd er naar buiten gesleept. Op die manier kan men een passe-partout maken. Als laatste werd er een kader gemaakt (zie lijnstijl).
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 25
Arteveldehogeschool
8.4.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Lijnstijl Dit wordt gebruikt om een kader te plaatsen rond een figuur. De werkwijze is reeds eerder beschreven onder 4 en 3.2.3
8.4.4
Tekstomloop Uit dit keuzemenu worden nu slechts twee opties besproken: "transparant" en "omlooppunten bewerken". Deze twee opties worden meestal samen gebruikt. De andere opties komen nog terug bij "opmaak".
In de nieuwe versie van Word Zijn er ook andere knoppen. We herkennen wel dezelfde functies
Hieronder zie je dezelfde figuur. Links in haar oorspronkelijke vorm, rechts zijn de omlooppunten aangeduid. De grepen kan men verplaatsen om rondom tekst te plaatsen, buiten de rode lijnen. Om dit te realiseren kiest men eerst de optie transparant en daarna omlooppunten bewerken.
8.4.5
Object opmaken Door de complexiteit wordt dit afzonderlijk behandeld in 8.6. Een aantal opties is al besproken doch met "opmaken" kan men preciezer werken.
8.4.6
Transparante kleur instellen De titel spreekt voor zich.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 26
Arteveldehogeschool
8.5
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
RECHTERDEEL Door “beginwaarden figuur” aan te klikken kan men alle wijzigingen ongedaan maken.
8.6
OBJECT OPMAKEN
8.6.1
Figuur en object Een "object" is veel ruimer dan een figuur, het kan bijvoorbeeld ook een grafiek of een tabel zijn. Een figuur is ook een object. Naargelang het object zullen bepaalde opties niet kunnen uitgevoerd worden (die zijn dan lichtgrijs weergegeven).
8.6.2
Keuzemenu Als voorbeeld dient “AutoVorm opmaken”. Bovenaan ziet men verschillende tabs. Bij het aanklikken van een tab verschijnt telkens een submenu. Alles gedetailleerd uitleggen zou een hele cursus op zich zijn. Daarom worden verder alleen de (volgens mij) meest interessante toepassingen besproken. PS: Om meer te weten te komen over een bepaalde optie kan men het volgende doen: eerst “?” aanklikken bij "Help" en daarna hetgeen waar je uitleg over wilt. Op dat moment verschijnt er een beknopte bijkomende uitleg. (Shift + F1 roept ook het "?" op)
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 27
Arteveldehogeschool
8.6.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Kleuren en lijnen
Deze optie is al besproken bij “Rand inkleuren of opvullen” (3.3) en “Opmaak van lijnen en pijlen” (4). Men komt trouwens in ditzelfde menu terecht bij aanklikken van “Meer pijlen” bij “Pijlstijl”. 8.6.4
Formaat
Men kan manueel het “formaat wijzigen” van de figuur en de figuur “draaien” (dit is ook al besproken bij 2.1 en 7.7).
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 28
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Men kan de “schaal” procentueel wijzigen. Wanneer “Hoogte/breedteverhouding vergrendelen” ingeschakeld is, hoeft men maar één van beide in te vullen, het andere gebeurt automatisch en de figuur wordt niet vervormd. Wil men de figuur vervormen dan schakelt men het vergrendelen niet in en vult men beide procenten in. Wil men alles ongedaan maken dan klikt men op “beginwaarden”. 8.6.5
Positie
De met MS Word getekende figuur zal zich steeds bevinden op de plaats waar de cursor stond bij het beginnen tekenen. Men kan echter de positie van de figuur aanpassen via bovenstaand menu (handig als slepen tot “rare” dingen leidt en voor precisiewerk). “Horizontaal” kan men de afstand van de linkerkant van de figuur vastzetten t.o.v. de linkerkant van marge, pagina of kolom. “Verticaal” kan men de afstand van de bovenkant van de figuur vastzetten t.o.v. de bovenkant van marge, pagina of alinea. “Object met tekst verplaatsen” en “Fixeerpunt vergrendelen” zorgen ervoor dat de figuur, samen met de tekst die er aan gekoppeld is, verplaatst wordt.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 29
Arteveldehogeschool
8.6.6
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Tekstomloop
Met deze optie is het mogelijk om een figuur echt vast te zetten t.o.v. een tekst en de tekst op verschillende manieren te plaatsen t.o.v. de figuur. De pictogrammen spreken eigenlijk voor zich. Bij de opties “vierkant”, “rondom” en “transparant” kan men verder preciseren via “methode” en “afstand tot tekst”. Bij de optie “boven en onder” kan men alleen “afstand tot tekst” verder bepalen. Enkel voorbeelden: In dit voorbeeld is de optie is eerst de ”weerszijden” gekozen. De tekst en daarna ergens tot in de tekst afstand tot de tekst.
optie “vierkant” en daarna de optie werd eerst getypt. De figuur werd getekend gesleept. Er werd niets veranderd aan de
In dit voorbeeld is de optie is eerst de optie “rondom” en daarna de optie ”links” gekozen. De tekst werd eerst getypt. De figuur werd getekend en daarna ergens tot in de tekst gesleept. Er werd niets veranderd aan de afstand tot de tekst. In dit voorbeeld is de optie is eerst de optie “rondom” en daarna de optie ”links” gekozen. Daarna werden de omlooppunten bewerkt door ze allemaal op een horizontale lijn onder de tekst te plaatsen (waar je de open ruimte in de tekst ziet). De tekst werd eerst getypt. De figuur werd getekend en daarna ergens tot in de tekst gesleept. Er werd niets veranderd aan de afstand tot de tekst. In dit voorbeeld is de optie is “boven en onder” gekozen. De tekst werd eerst getypt. De figuur werd getekend en daarna ergens tot in de tekst gesleept. Er werd niets veranderd aan de afstand tot de tekst.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 30
Arteveldehogeschool
8.6.7
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Figuur
Men ziet hier de reeds besproken opties: bijsnijden/ kleur, helderheid en contrast bijwerken/ beginwaarden (8.3 en 8.5). 8.6.8
Tekstvak Hiermee kan men alleen de positie van het tekstvak op de pagina wijzigen.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 31
Arteveldehogeschool
9
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
FIGUUR INVOEGEN Dit doet men via de opties “invoegen/figuur” aan te klikken op de menubalk. Om problemen met verder typen te voorkomen is het aan te raden om driemaal na elkaar “return” te gebruiken en daarna de cursor op de middelste alinea te plaatsen. Daarna kan men verder bewerken en verwijderen wat overbodig is. Dit menu toont de verschillende mogelijkheden waaruit men een figuur kan kiezen. Alles hangt af van de plaats waar de figuur zich bevindt en welke soort figuur het is. Alles uitleggen is hier evenwel onmogelijk. Als je ‘object’ gebruikt om in te voegen wordt het Wordbestand merkelijk groter (beslaat meer ruimte)! Zie tabel
Via “Illustratie” komt men in de “Clipgalerie” terecht. Bij de meeste figuren kan men de groepering opheffen en zo de figuur wijzigen. De optie “Uit bestand” is o.a. aangewezen om Paintfiguren (of ingescande foto’s) in te voegen. De figuur zelf kan dan niet meer bewerkt worden. Sommige Paintfiguren kan men slechts bewerken door op de figuurbalk de optie “figuur opmaken” aan te klikken. Algemene opmerking: Figuren die je in Paint maakt of foto’s die je inscant, die je daarna wilt gebruiken in een Word-document, sla je best op als jpg (jpeg)-bestand (plaatsbesparend). Bijvoorbeeld: Bestand 1: vijf foto’s, elk afzonderlijk ingescand als jpg-bestand (samen 287 kB). Bestand 2: figuur gemaakt in MS Paint, bewaard als jpg-bestand (33 kb).
10
RANDEN EN ARCERING Zoals bij een tekst kan men een figuur soms randen geven. Dit gebeurt via de optie “Opmaak" - "Randen en arcering” op de menubalk. Het gebruik van de opties is vrij duidelijk uitgelegd in het menu zelf. Om een figuur te omkaderen kan men ook gebruik maken van “lijnen en kleuren” (8.6.3)
11
GEBRUIK MAKEN VAN WORDART
11.1
ACTIVEREN Dit pictogram vindt men op de tekenbalk terug. Teksten die men maakt met WordArt, worden door MS Word als figuur beschouwd. Op dit moment komt men in de WordArtgalerie terecht.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 32
Arteveldehogeschool
11.2
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
WORDART-GALERIE
Hier kan men de “stijl” van de tekst kiezen. Na het kiezen van een stijl tikt men de gewenste tekst in in het scherm dat tevoorschijn komt en waar men de stijl nog verder kan bewerken. 11.3
14.4
WERKBALK
Het linkse pictogram is al besproken. De optie “Tekst bewerken” geeft de mogelijkheid om de tekst te wijzigen, binnen dezelfde WordArt-stijl. Het pictogram daarnaast geeft de mogelijkheid om de WordArt-stijl te wijzigen, zonder de tekst opnieuw te typen. Daarnaast ziet men het reeds gekende pictogram van “Opmaak”. Het “abc”-pictogram geeft mogelijkheden om de vorm van het geheel te wijzigen. De laatste opties hebben allemaal te maken met de richting en de afstand tussen de letters onderling.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 33
Arteveldehogeschool
12
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
VOORBEELD
Lukt het?
Proficiat!!
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 34
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
TEKENEN MET MS PHOTO EDITOR 1
OPENEN VAN HET PROGRAMMA
1.1
RECHTSTREEKS Het programma kan normaal geopend worden via "start/programma’s/Windowsverkenner". Als dit om één of andere reden niet lukt kan men "zoeken/bestanden en mappen" activeren en op de harde schijf zoeken via het intikken van "photoedit". Het te openen programma wordt gekenmerkt door een veelkleurige rechthoek die naar rechts gedraaid is (openen kan door dubbelklikken op de naam). Via het vertrouwde "bestand openen" kan men een figuur in het programma laden om deze te bewerken en aan te passen.
1.2
BINNEN MICROSOFT WORD Normaal gezien is Microsoft Photo Editor bij Microsoft Word ingesteld als standaardprogramma om figuren te bewerken. Wanneer dit niet het geval is kan men dit zelf doen via "Extra/opties/bewerken/figuur-editor". Door een in Microsoft Word ingevoegde figuur aan te klikken en verder de weg "Bewerken/figuur bewerken" te volgen komt men automatisch in Microsoft Photo Editor terecht. Wanneer een bepaalde figuur al voordien bewerkt is met Microsoft Photo Editor zal "figuur bewerken" vervangen zijn door "P-object". Bij de keuze "bewerken" komt men terug in Microsoft Photo Editor terecht.
2
SCHERMOPBOUW
Dit ziet er uit als een vertrouwde menubalk binnen Windows. De meer rechtse pictogrammen zijn sneltoetsen die overeenkomen met één van de mogelijkheden uit de submenu's. Onder deze werkbalk komt een grijze achtergrond waar de figuur komt. Normaal kan men niet buiten de omtrek van de figuur werken, tenzij men werkt met passepartout om het werkblad te vergroten, niet de figuur zelf). Het wijzigen van het formaat (van de figuur) is eigenlijk alleen interessant om te bewerken binnen Microsoft Photo Editor. Afwijken van het oorspronkelijke formaat kan verrassingen geven bij het opslaan naar Microsoft Word (dit moet je dan daar oplossen via formaat).
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 35
Arteveldehogeschool
3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
BESTAND Hier vindt men de vertrouwde items terug. Nieuw is hier "Afsluiten en terug naar document …". Dit laatste gebruikt men om in het bewuste document de oorspronkelijke figuur te vervangen door de bewerkte.
4
BEWERKEN De meeste items zijn gekend uit de tekstverwerking, toch opletten. "Ongedaan maken" kan slechts eenmaal gebruikt worden. Om geen verrassingen te hebben is het dus best om na iedere wijziging waarmee men niet tevreden is "ongedaan maken" te gebruiken. Om te knippen en te kopiëren moet men eerst "selecteren". Elk deel van een figuur kan men selecteren door eerst de gestippelde rechthoek aan te klikken van de werkbalk, de grootte van de rechthoek wordt bepaald door te slepen. De rechthoek kan steeds verwijderd worden door er buiten te klikken. Op te merken valt dat men best eerst werkt met een passe-partout om het geselecteerde deel te kunnen plakken buiten de oorspronkelijke figuur. "Een deel van een figuur verplaatsen" doet men via selecteren/knippen/plakken. De plaats waar het deel weggenomen werd wordt wit en het geselecteerde deel verdwijnt gewoon nadat men knippen gekozen heeft. Nu kiest men plakken, het geselecteerde deel komt terug (links bovenaan) en kan via slepen verplaatst worden naar de plaats waar het moet komen. "Een deel van een figuur kopïeren" doet men via selecteren/kopiëren/plakken. Het deel wordt geselecteerd, men kiest kopiëren, men sleept naar de plaats waar het moet komen en men kiest plakken. "Plakken als nieuwe afbeelding" is ook iets nieuws. Bij die keuze wordt de oorspronkelijke figuur volledig vernietigd en vervangen door de op dit ogenblik gewijzigde vorm (die nog verder kan bewerkt worden). Deze optie is handig wanneer men met een bekomen resultaat wil verder werken i.p.v. met de oorspronkelijke figuur.
De oorspronkelijke kleurenfoto werd in grijswaarde gescand in Microsoft Word. Hij doet dienst als oorspronkelijk model voor de vermelde wijzigingen.
5
BEELD Activeren van werk-(bovenaan) en statusbalk (onderaan) zijn gekend.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 36
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
"Liniaal" is handig om bij te snijden en wordt samen met "maateenheden" (cm/inches/pixels) gebruikt.
6
AFBEELDING
5.1
BIJSNIJDEN Om een figuur bij te snijden maakt men best gebruik van de liniaal (beeld).
5.1.1
Passe-partout Een passe-partout is heel handig om het werkblad te vergroten. De passe-partoutmarges worden steeds gerekend vanaf de bestaande zijkant van de figuur. Voor de vorm kan men kiezen tussen "ovaal" en "rechthoek". Bij de rechthoek kan men de grootte en de vorm van de hoeken bepalen. De foto in grijswaarde werd rechts voorzien van een passe-partout van 2,5 cm en ovaal bijgesneden. Het hoofd werd uitgeknipt en naast de foto geplakt (puzzel). De knie werd gekopiëerd en naast de foto geplakt, de rechthoek werd met Microsoft Word getekend (lotto).
5.1.2
Marges bijsnijden Voor de vorm kan men kiezen tussen rechthoek en ovaal. Bij de rechthoek kan men eveneens de grootte en de vorm van de hoeken bepalen. Alle vermelde afmetingen voor de marges worden steeds gerekend uit de linkerbovenhoek!!! Oorspronkelijk formaat: 10 cm breed en 6 cm hoog. Linkerkant met 1 cm afsnijden moet gebeuren met links 1 cm. Rechterkant met 1 cm afsnijden moet gebeuren met rechts 9 cm. Bovenkant met 1 cm afsnijden moet gebeuren met boven 1 cm. Onderkant 1 cm afsnijden moet gebeuren met onder 5 cm.
De oorspronkelijke foto werd rechthoekig bijgesneden, in elke hoek met 1 cm. De vorm van het bijsnijden werd als volgt gekozen: linksboven, knippen; rechtsboven, uitsnijden; rechtsonder, ezelsoor; linksonder, rond.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 37
Arteveldehogeschool
5.1.3
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Hoeken Wanneer men als vorm voor het bijsnijden een rechthoek kiest kan men de grootte en de vorm van de hoeken bepalen. De "grootte" is uitgedrukt in cm, gerekend vanaf het oorspronkelijke hoekpunt. Voor de "vorm" heeft men keuze tussen "knippen, rond, uitsnijden en ezelsoor". Het resultaat is te zien in bovenstaande figuur.
5.2
FORMAAT WIJZIGEN Men kan de breedte, de hoogte van de oorspronkelijke figuur wijzigen. Normaal gebeurt dit met behoud van de verhoudingen, dus zonder vervorming. Bij het aanklikken van "vervorming toestaan" kunnen de verhoudingen gewijzigd worden door breedte en hoogte afzonderlijk te wijzigen. Bij de optie "vloeiend" kan men pixels toevoegen zodat het effect vloeiender wordt.
5.3
DRAAIEN Al deze opties komen eigenlijk in Microsoft Word ook voor, soms onder een andere benaming. De foto in grijswaarde werd 35° naar rechts gedraaid.
De foto in grijswaarde werd eerst 35° naar rechts gedraaid en daarna getransponeerd.
De foto in grijswaarde werd eerst 35° naar rechts gedraaid en daarna omgekeerd.
De foto in grijswaarde werd eerst 35° gedraaid en daarna gespiegeld. OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 38
Arteveldehogeschool
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Bij het voorgaande werd gebruik gemaakt van volgende opties binnen Microsoft Photo Editor. "Naar links draaien" gebeurt steeds over 90°. "Naar rechts draaien" gebeurt steeds over 90°. "Transponeren" is draaien over 180° naar rechts. "Omkeren" is van boven naar beneden draaien (horizontaal spiegelen). "Spiegelen" is van links naar rechts draaien (vertikaal spiegelen). Bij "graden" kan men de grootte en de zin van de draaihoek bepalen. 5.4
BALANS EN AUTOBALANS Beide opties hebben betrekking op het instellen van kleuren. Met "balans" kan je via schuiflinialen zelf het "contrast, de helderheid en het gamma" bepalen. Met "autobalans" gebeurt dit allemaal automatisch. Dit laatste is vooral handig bij gescande en gekopieerde figuren.
7
EFFECTEN
7.1
VERSCHERPEN EN VERZACHTEN Dit effect heeft betrekking op omtrekken en achtergrond, te vergelijken met contrast.
7.2
NEGATIEF Te vergelijken met fotografie, de kanalen kan je zelf bepalen en kiezen.
7.3
ONTVLEKKEN Hierdoor wordt het geheel ontdaan van vuile vlekken. Dit is zeer handig als het origineel een (bevuilde) kopie is.
7.4
SCHAKERINGEN REDUCEREN Hiermee kan je zelf het aantal gebruikte kleuren beperken of uitbreiden. Het onderstaande toont het resultaat bij het scannen van een vuile kopie, waarbij de schakeringen gereduceerd zijn tot 2 bits.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 39
Arteveldehogeschool
7.5
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
RANDEN TOEVOEGEN Binnen de figuur kan men omtrekslijnen wijzigen met de keuze "dunne rand, dikke rand, horizontale rand, vertikale rand" (de kleuren verdwijnen geheel of gedeeltelijk). Dit is handig wanneer men een oorspronkelijk gekleurde figuur wilt gebruiken om toch te laten inkleuren.
7.6
ANDERE EFFECTEN Het betreft: "krijt en houtskool, reliëf, grafische pen, papierstructuur, aquarel, gebrandschilderd glas, stempel en bitmappatroon". Elk van deze effecten bevat een effectbesturing en na elke wijziging kan men een voorbeeld zien vooraleer toe te passen.
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 40
Arteveldehogeschool
7.7
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
EFFECTEN TOEGEPAST OP OORSPRONKELIJKE KLEURENFOTO
De oorspronkelijke kleurenfoto werd in grijswaarde gescand in Microsoft Word. Hij doet dienst als oorspronkelijk model voor de vermelde wijzigingen.
Reliëf
Grafische pen
Krijt en houtskool
Aquarel
Gebrandschilderd glas
Stempel
Bitmappatroon - baksteen
Papierstructuur
OnderWijsTechnologie
Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
pagina 41
Arteveldehogeschool
7.8
Opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
EFFECTEN TOEGEPAST OP EEN OORSPRONKELIJK GEKLEURDE PAINTTEKENING
Dit ventje werd oorspronkelijk in Microsoft Paint in kleur getekend en daarna in grijswaarde gescand. Het dient als oorspronkelijk model bij de volgende effecten in Microsoft Photo Editor.
Krijt en houtskool
Aquarel
OnderWijsTechnologie
Reliëf
Grafische pen Papierstructuur
Stempel Gebrandschilderd glas Werken met beeldmateriaal Auteur Nadine Rouan en Geert Kraeye
Bitmappatroon - jute
pagina 42