WEA Deltaland Accountants & Adviseurs Henk Coehoorn
Agenda • Van VAR naar DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) – Waarom geen VAR meer? – Huidige VAR: werking en problemen?! – Beoordeling arbeidsrelatie / fictieve dienstbetrekking – Overgangsperiode – Model- en voorbeeldovereenkomsten – Sancties – Conclusie VAR naar DBA • BTW
Waarom geen VAR meer? • De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is nodig volgens de staatssecretaris om: – de balans in verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer te herstellen – de handhavingsmogelijkheden te 0verbeteren
In de literatuur is veel kritiek op deze visie, de omvang van het probleem is niet genoeg te duiden en de vraag is ook of, zo er al problemen zijn, dit de juiste oplossing is!
Huidig systeem VAR VAR: Verklaring ArbeidsRelatie: de VAR is bedoeld om aan te geven in welke verhouding opdrachtnemer en opdrachtgever tot elkaar staan. We kennen: 1. VAR-Loon: er is sprake van een dienstbetrekking, wg moet in principe loonheffing en premies afdragen; 2. VAR-ROW: opdrachtnemer is (incidenteel) zelfstandig, in principe geen afdracht loonheffing en premies; 3. VAR-WUO (winst uit onderneming): opdrachtnemer heeft eigen onderneming/ is ZZP-er, geen afdracht loonheffing en premies; 4. VAR DGA (directeur-grootaandeelhouder): opdrachtnemer werkt vanuit zijn vennootschap, geen afdracht loonheffing en premies.
Huidig systeem VAR VAR: Zekerheid voor: 1. VAR-Loon: geen zekerheid opdrachtgever en opdrachtnemer; 2. VAR-ROW: geen zekerheid opdrachtgever en opdrachtgever; 3. VAR-WUO: zekerheid opdrachtgever, geen zekerheid opdrachtnemer 4. VAR DGA: zekerheid opdrachtgever, geen zekerheid opdrachtnemer. Opdrachtnemer vraagt VAR aan bij belastingdienst, belastingdienst geeft deze af aan de hand van de ingevulde vragen en controleert achteraf.
Beoordeling arbeidsrelatie • Is er sprake van een arbeidsovereenkomst, echte dienstbetrekking? – Gezagsverhouding? en – Verplichting persoonlijk arbeid verrichten? en – Opdrachtgever verplicht loon te betalen? • Is er sprake van aanneming van werk? – Is de opdrachtnemer een zelfstandige aannemer (geen zzp’er)? – Zo nee, is er sprake van een fictieve dienstbetrekking? • Is er sprake van een overeenkomst van opdracht? – Ondanks dat geen sprake is van een (echte) arbeidsovereenkomst kan sprake zijn van een fictieve dienstbetrekking • Als er geen echte dienstbetrekking is, dan beoordelen of sprake is van een fictieve dienstbetrekking
Beoordeling arbeidsrelatie / fictieve dienstbetrekking • Wanneer is er sprake van een fictieve dienstbetrekking? • De wet bepaalt dat een aantal personen in fictieve dienstbetrekking staan o.a. (niet limitatief): – Aannemers van werk en hulpen van aannemers – Gelijkgestelden – Meewerkende kinderen – Tussenpersonen – Commissaris – Leerlingen en stagiairs – Uitzendkrachten – DGA’s
Beoordeling arbeidsrelatie / fictieve dienstbetrekking Aannemers van werk en hulpen van aannemers • Wie op grond van een overeenkomst van aanneming werk van stoffelijke aard uitvoert tegen een bepaalde prijs -al dan niet met hulp- staat in een fictieve dienstbetrekking • Uitzonderingen hierop: – De werkzaamheden worden verricht in de uitoefening van een bedrijf of zelfstandig beroep (vb timmerman die als zelfstandige onderaanneming verricht) – De onderaannemer moet persoonlijk de arbeid verrichten, zo niet, dan geen fictieve dienstbetrekking – Werken met een modelovereenkomst die een fictieve dienstbetrekking uitsluit (voorbeeldovereenkomst van zelfstandigen Bouw en ZZP Nederland, zie hierna)
Beoordeling arbeidsrelatie / fictieve dienstbetrekking Op grond van de voorbeeldovereenkomst Zelfstandigen bouw / ZZP Nederland wordt een fictieve dienstbetrekking uitgesloten, maar let op de geel gearceerde teksten zoals: – opdrachtnemer zal zodanig gekleed zijn tijdens de uitvoering van het werk, zodat voldoende herkenbaar is dat hij zijn eigen bedrijf vertegenwoordigt – “opdrachtnemer zal bij de uitvoering van zijn werkzaamheden gebruik maken van eigen gereedschap, materieel en materialen Oplossing: algemene modelovereenkomst gebruiken? Deze geeft geen zekerheid omtrent fictieve dienstbetrekking t.a.v. aanneming van werk!
Beoordeling arbeidsrelatie • Vragen die de opdrachtgever zich zelf moet stellen voor de beoordeling van de arbeidsrelatie zijn o.a.: – Is de opdrachtnemer (onderaannemer) werkelijk een ondernemer? – Heeft de opdrachtnemer geïnvesteerd? Eigen materiaal etc.? – Loopt de opdrachtnemer debiteurenrisico? – Is er sprake van een VOF en voor u maakt het niet uit welke vennoot het werkt uitvoert?
Overgangsperiode • Op 1 mei 2016 is de VAR niet meer geldig • Vanaf 1 mei 2016 kan men zekerheid voor loonheffingen verkrijgen door gebruikmaking van modelovereenkomsten (indien conform de overeenkomst wordt gewerkt!) • Tot 1 mei 2016 blijft de VAR 2014 of VAR 2015 geldig, ervan uitgaande dat de werkzaamheden nog overeenkomen. Zijn de werkzaamheden gewijzigd, dan kan men tot 1 mei 2016 nog een VAR aanvragen • Nu kunnen ook al modelovereenkomsten worden afgesloten, de zekerheid voor loonheffing geldt dan ook al vóór 1 mei 2016
Overgangsperiode • Een jaar invoeringsfase, van 1 mei 2016 tot 1 mei 2017 • Gedurende de invoeringsfase krijgen opdrachtgever en opdrachtnemer de tijd hun werkwijze aan te passen en hanteert de belastingdienst een terughoudend handhavingsbeleid • Vanaf 1 mei 2017 geldt de nieuwe werkwijze met modelovereenkomsten onverkort, maar een modelovereenkomst is niet verplicht. • Indien er controle komt, kan de handhaving met terugwerkende kracht naar voor 1 mei 2016, indien er geen VAR wuo of VAR dga was.
Modelovereenkomst(en) • De belastingdienst beoordeelt voorgelegde model- en individuele overeenkomsten uitsluitend op de gevolgen voor de fiscaliteit en werknemersverzekeringen • Een overeenkomst is in principe voor 5 jaar geldig • Het is niet verplicht om een model- of voorbeeldovereenkomst te gebruiken, als overduidelijk is dat de zzp’er een ondernemer is, hoeft er nu niks te worden gedaan • Drie soorten overeenkomsten: – Algemene modelovereenkomsten – Voorbeeldovereenkomsten voor branche en beroepsgroepen – Individuele overeenkomsten
Modelovereenkomst(en) • Algemene modelovereenkomst zijn voor alle sectoren en alle arbeidsrelaties toepasbaar • Voorbeeldovereenkomsten voor branche en beroepsgroepen zijn bedoeld voor iedereen die werkt volgens de voorwaarden van een bepaalde branche of beroepsgroep • Individuele overeenkomsten kan men voorleggen aan de belastingdienst via mail:
[email protected] • De model- en voorbeeldovereenkomsten zijn te vinden op de website van de belastingdienst • Er zijn bepaalde teksten geel gemarkeerd, deze mogen niet worden verwijderd of aangepast! De andere teksten mogen worden aangevuld of aangepast, mits daarbij geen strijdigheden met de geel gemarkeerde teksten ontstaat
Modelovereenkomst(en) • In de toelichting op de model- en voorbeeldovereenkomsten worden o.a. de volgende opmerkingen gemaakt: – De zekerheid dat de opdrachtgever geen loonheffingen hoeft af te dragen of te voldoen, geldt alleen als partijen in de praktijk handelen conform hetgeen zij zijn overeengekomen – De belastingdienst beoordeelt de overeenkomst alleen op element van belang voor de vraag of de plicht tot afdragen of voldoen van loonheffingen bestaat – De overeenkomst geeft geen oordeel over de fiscale kwalificatie vaan de inkomsten voor de opdrachtnemer
Modelovereenkomst Tussenkomst • Er is een modelovereenkomst speciaal opgemaakt voor de situatie van tussenkomst, de situatie dat een opdrachtnemer via een intermediair (opdrachtgever) werkt voor een derde • Om de fictieve dienstbetrekking uit te sluiten moet de opdrachtgever aannemelijk maken dat opdrachtnemer zelfstandig ondernemer is d.m.v. bijvoorbeeld KvK inschrijving, BTW nummer, afspraken over aansprakelijkheid opdrachtnemer en de derde • Indien de opdrachtnemer hoofdzakelijk werkzaam is voor een opdrachtgever op basis van (opvolgende) opdrachten van langere duur dan gelet op de aard van de werkzaamheden gebruikelijk is, dan kan er veel sneller toch sprake zijn van een fictieve dienstbetrekking
Modelovereenkomst(en) • De model- en voorbeeldovereenkomsten zijn fiscaal getoetst, maar op dit moment nog niet civielrechtelijk! – Civielrechtelijk kan er dus wel sprake zijn van een dienstbetrekking, het gevolg is dat het ontslagrecht, loondoorbetaling bij ziekte, cao etc. om de hoek kunnen komen kijken – Het is de bedoeling dat voor het 4e kwartaal 2016 deze discrepantie is opgelost
Modelovereenkomst(en) • Indien een overeenkomst ter toetsing wordt voorgelegd bij de fiscus en de fiscus wijst deze af, dan is er geen bezwaar en beroep mogelijk • Er zijn dan 2 mogelijkheden: – De opdrachtgever houdt toch loonheffingen in en draagt deze af – De opdrachtgever houdt geen loonheffingen in en verzoekt de inspecteur om een naheffingsaanslag, zodat bezwaar en beroep wel openstaan.
Modelovereenkomst(en) • Het is voldoende dat partijen met elkaar afspreken volgens welke overeenkomst men werkt, dit kan al via bijvoorbeeld een e-mail waarin naar een nummer modelovereenkomst wordt verwezen. • Tot 1 mei 2017 inspanningsverplichting voor ZZP-ers en hun opdrachtgevers, zij moeten aantoonbaar met elkaar in gesprek zijn;
Sancties Stel: de fiscus constateert dat ondanks een model- of voorbeeldovereenkomst er toch sprake is van een dienstbetrekking, omdat er niet feitelijk wordt gewerkt zoals is vastgelegd Gevolgen: • Fiscus legt een naheffingsaanslag loonheffingen (loonbelasting, premie volksverzekeringen, premie werknemers verzekeringen en ZVW) op aan de opdrachtgever, opdrachtgever kan de loonbelasting en premie volksverzekeringen verhalen op de opdrachtnemer • Opdrachtnemer verliest dan hoogst waarschijnlijk zijn fiscale status als ondernemer voor de inkomstenbelasting en dus de voordelen, zoals de zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling, investeringsaftrek Fiscus kan 5 jaar naheffen!
Conclusie • De zogenaamde draaideur zzp’er, daar wil de politiek vanaf!
• Oplossingen? – 3 zzp’er gaan een VOF aan? Zou kunnen, mits reëel – voor meerdere opdrachtgevers gaan werken, afhankelijk van de aard van het werk
BTW • Factuur – Ondernemer die prestaties verricht moet factuur uitreiken – In bepaalde gevallen maakt de afnemer de factuur op (selfbilling) – Juiste factuur is voorwaarde voor aftrek BTW – Uitreiking uiterlijk op de 15e dag na maand verrichting prestatie – Inhoud is gebonden aan voorwaarden (factuurvereisten)
BTW • Factuurvereisten – Datum van uitreiking (factuurdatum) – Factuurnummer – BTW-nummer leverancier • Fiscale eenheid BTW-nummer van het onderdeel dat levering/dienst verricht – Naw-gegevens leverancier – Naw-gegevens afnemer – Gegevens fiscale vertegenwoordiger: • Naw-gegevens fiscale vertegenwoordiger + BTWnummer fiscaal vertegenwoordiger
BTW • Factuurvereisten - vervolg – Hoeveelheid en aard geleverde goederen of omvang en aard van de verrichte diensten – Tijdstip levering/dienst • Bij doorlopende prestaties periode vermelden – Vergoeding per tarief – BTW-tarief – BTW-bedrag – Duiding vrijstelling, intracommunautaire levering, verlegging
BTW Bijzondere factuurvereisten: • BTW-identificatienummer afnemer • Gegevens vaststellen nieuw vervoermiddel • Duiding toepassing margeregeling • Gegevens fiscaal vertegenwoordiger De volgende specifieke vermeldingen zijn op de factuur verplicht: • Bij toepassing van de margeregeling: ‘bijzondere regeling gebruikte goederen’ • Bij verlegging van BTW: “BTW-verlegd”
BTW Uitgaande facturen: • Controleer uitgaande facturen op factuurvereisten • Bij gebreken legt de Belastingdienst forse boetes op! • Maximaal € 5.278 Let op: • Bewaren digitale facturen • Digitale facturen en administratieve verplichtingen
BTW BTW-risico => onjuiste of geen factuur • Geen aftrek afnemer • Teveel BTW vermeld op factuur wel verschuldigd • Uitreiken onjuiste factuur is strafbaar!!! • Boete tot € 5278 per factuur • Acceptatie kleine formele gebreken door Belastingdienst
Vragen
Bedankt voor uw aandacht
