Wat ligt er dwars in de Reguliersdwars? door Laura van Mourik, juli 2012
De Reguliersdwarsstraat in hartje Amsterdam heeft zijn bekendheid vooral gekregen als bekende homo-uitgaansstraat. Maar bezoekersaantallen zijn teruggelopen. Vooralsnog heeft de feestelijke heropening van de straat in juli 2011 dat tij niet kunnen keren. De economische crisis wordt genoemd als oorzaak, maar ook het veranderde karakter van de straat in de afgelopen jaren.
Crisis en concurrentie Op een tropisch warme dag ziet de Reguliersdwarsstraat er nog leeg uit aan het begin van de avond. Later komt de drukte wel opgang. Het oogt gezellig, maar afgeladen vol zijn de terrassen niet. De drukte varieert ook per horeca gelegenheid. Gay-bar Taboo heeft het lekker druk: sowieso dagelijks tijdens het Happy Hour tussen 18.00-19.00. ‘Twee halen, één betalen’ werkt goed om publiek te trekken. De nieuwe bar Ludwig, die zich richt tot het rijke, trendy hetero-publiek ziet er rustig uit. “De drankjes zijn er duur”, vertelt een buurtbewoner.
Vrijwel iedereen is het erover eens dat ook de horeca in de Reguliersdwarsstraat het moeilijker heeft gekregen door de economische crisis. Volgens de bekende horecanieuwssite Misset toont onderzoek aan dat Nederlanders als eerste bezuinigen op eten en drinken buitenshuis. Pas daarna geeft men minder uit aan duurzame artikelen zoals auto’s, tv’s en meubels.
Internationaal heeft Amsterdam veel concurrentie gekregen van andere steden zoals Londen, Berlijn, Barcelona, Madrid, Parijs en zelfs Kaapstad, die zich ook kenmerken door een tolerante en open houding tegenover homoseksuelen. Veel mensen zijn van mening dat de aantrekkelijkheid van Amsterdam als gaytoeristische bestemming tanende is. Amsterdam is niet langer de ‘Gay Capital of Europe’.
Gay bar Taboo om 18:00: het publiek druppelt binnen voor het Happy Hour
Taboo doorbrekend De Reguliersdwarsstraat heeft een belangrijke emanciperende rol gespeeld voor homoseksuelen. Lunchroom DownTown opende haar deuren in 1970 en was de allereerste zaak waar homo’s openlijk samen kwamen. “Het was voor het eerst dat homo’s elkaar niet meer ontmoetten achter gesloten gordijnen en deuren”, vertelt Peter Koop. “Maar de echte internationale bekendheid van de straat ontstond vanaf 1981 toen bar April de gelegenheid voor homo’s creëerde om ook elkaar openlijk te ontmoeten in de avonduren”. Vanaf die tijd verwerft de Reguliersdwarsstraat het bekende internationale en open karakter voor homo’s waar het wereldwijd beroemd om is geworden.
Peter Koop (38) is een autoriteit op het gebied van de Reguliersdwarsstraat. Als bezoeker van de straat raakte hij geïnteresseerd in de geschiedenis ervan en van het één kwam het ander. Nu beheerd hij sinds 5 jaar de uitgebreide website www.reguliers.net waarop allerlei praktische, actuele en inderdaad historische informatie over de Reguliersdwarsstraat is te vinden. Koop schrijft de nieuwsberichten zelf. Ook volgt hij relevante besluitvorming van de gemeente Amsterdam en informeert hij de ondernemers hierover. “Een uit de hand gelopen hobby”, noemt hij het zelf. Hij krijgt er niet voor betaalt en dekt de kosten door wat advertentie inkomsten. In 2011 heeft Koop een enquête onder ruim 1000 bezoekers van de Reguliersdwarsstraat gehouden. Hij weet goed wat er leeft en wat er is fout gegaan.
Heropening straat 2011 In het voorjaar van 2010 sloten achter elkaar een aantal bekende homobars die het gezicht van de Reguliersdwarsstraat bepaalden als het centrum van de Amsterdamse homoscene. Club Exit, Soho, Bar Arc en de iconen April en DownTown moesten sluiten als gevolg van een conflict tussen de eigenaar van de panden bierbrouwerij Heineken en de uitbater -horecamagnaat en inmiddels overleden- Sjoerd Kooistra over een enorm bedrag aan achterstallige huur. De zaken zijn ruim een jaar gesloten geweest en dat heeft de straat geen goed gedaan.
De enquête van Koop wees uit dat de bezoekers een vernieuwende straat terug wilde met meer diversiteit aan muziek- en interieurstijlen, een gevarieerd publiek, en naast homobars bijvoorbeeld een hippe koffiebar en overdag meer terrasjes open. Op de heropening van de straat door Burgemeester Eberhard van der Laan heropenden een aantal van de oude homobars, sommige onder een andere naam, en daarmee was het aantal homobars weer terug op het oude niveau.
De Amsterdamse horeca-ondernemer Casper Reinders, o.a. eigenaar van de bekende club Jimmy Woo, kocht de oude April en opende daar bar Ludwig II. Nu geeft Koop toe dat er inschattingfouten zijn gemaakt. Veel bezoekers zijn niet blij met de komt van meer hetero publiek in de straat en vooral de oude bar April wordt enorm gemist. “In Ludwig voelt men zich niet thuis tussen het ‘high end’ publiek”, aldus Koop.
Met de tijd meegaan en ouderwetse “sing along” “De afgelopen drie jaar waren rampzalig” volgens Ben Molkenboer. Molkenboer (65) woont samen met zijn partner Richard Aelbers (62) sinds 1995 permanent boven zijn winkel met heren lingerie in de staat. Op dit moment wordt de zaak Man Talk van Ben gerestyled. Elke dag beginnen ze de avond met een aperitiefje op de stoep van hun pand en observeren ze wat er zo gaande is om hen heen in de straat. Kenners dus.
Ben Molkenboer (links) en Richard Aelbers op hun stoep in de Reguliersdwarsstraat
“Een straat is een levend iets en zal altijd in beweging zijn en veranderen. Maar om de straat nieuwe levendigheid in te blazen, moeten horeca gelegenheden met de tijd meegaan. Vernieuwingen moeten ook weer niet te rigoureus zijn, mensen moeten zich wel thuis blijven voelen”. Aelbers, gepensioneerd supermarkt ondernemer, legt zijn visie verder uit: “Nu het internet een belangrijke ontmoetingsplek is geworden voor homo’s, krijgen bars een andere rol. Entertainment is belangrijker nu en daar zouden ondernemers op in moeten spelen”. Aelbers denkt dan aan live muziek en beeldschermen.
Het nieuwe café The House of Rising doet dat goed volgens hem. Die organiseren van alles: optredens van Drag Queens, een maandelijks wisselende kunstexpositie en zelf modeshows. Ben en Richard zijn voorstanders van een gemengd publiek in de straat. Behalve modernisering zouden zij graag een “gezellige, ouderwetse ‘sing along’- tent zoals de Amstel Taverne” zien in de straat voor het oudere homopubliek.
Heel gezellig Paul van der Zanden (24) is dj en performance artiest en werkt nu op de kop af zo’n twee jaar als barmedewerker bij The House of Rising. Daarvoor kwam hij ook al als bezoeker in de staat. Zelf gay, maar is -net zoals Molkenboer en Aelbers- voor een samengaan van heteroen homopubliek in de staat. De House of Rising richt zich op heteropubliek uit de kunst- en
modewereld en brengt daarmee een frisse wind door de Reguliersdwarsstraat. Paul vindt het aanbod en de sfeer goed in de Reguliersdwarsstraat: “Het aanbod is divers: je kan er eten, drinken en uitgaan. En er wordt lekker gekletst met elkaar. Men dacht dat het afgelopen zou zijn met de straat toen al die zaken gesloten werden, maar het is toch weer heel gezellig geworden”.
Paul van der Zanden
